Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

28
CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais IES Pedra da Auga 1 Marisa Gómez TEMA 2: COMUNICACIÓNS ORAIS PRESENCIAIS E NON PRESENCIAIS A) INTRODUCCIÓN 1. Concepto e características da comunicación oral A comunicación oral é toda transmisión de comunicación e intercambio de mensaxes que se establece entre dúas ou máis persoas por medio da palabra falada, utilizando un idioma (código), que debe ser perfectamente comprendido entre emisor e receptor, o que favorece a retroalimentación inmediata. Nas comunicacións orais este esquema básico pasa a ser: Este tipo de comunicación ten as seguintes características: A voz como elemento básico En ocasións apoiada o potenciada por elementos técnicos, tales como equipos de megafonía, altofalantes, gravadoras, teléfono, etc. É difícil realizar comprobacións posteriores Se as mensaxes non se gravan, non se poderá revisar ou comprobar o que se dixo nun momento dado; isto obríganos a por maior atención cando falamos e tamén cando escoitamos a outros. O sentido das mensaxes depende de moitos factores O resultado final desta comunicación está influído non so polo que se di se non tamén, e en gran medida, por como se di; isto é o que se lle chama paralingüística. Paralingüística : todo o que acompaña á mensaxe verbal máis alá da palabra, como por exemplo: a postura, os movementos das mans, a mirada, a distancia física co interlocutor, a entoación da mensaxe, o volume no que falamos, etc. É todo o que acompaña e complementa ao significado puro das palabras que empregamos. EMISOR MENSAXE RECEPTOR FALANTE MENSAXE OÍNTE

Transcript of Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

Page 1: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 1 Marisa Gómez

TEMA 2: COMUNICACIÓNS ORAIS

PRESENCIAIS E NON

PRESENCIAIS

A) INTRODUCCIÓN 1. Concepto e características da comunicación oral

A comunicación oral é toda transmisión de comunicación e intercambio de mensaxes que se

establece entre dúas ou máis persoas por medio da palabra falada, utilizando un idioma

(código), que debe ser perfectamente comprendido entre emisor e receptor, o que favorece a

retroalimentación inmediata.

Nas comunicacións orais este esquema básico pasa a ser:

Este tipo de comunicación ten as seguintes características:

A voz como elemento básico

En ocasións apoiada o potenciada por elementos técnicos, tales como equipos de megafonía,

altofalantes, gravadoras, teléfono, etc.

É difícil realizar comprobacións posteriores

Se as mensaxes non se gravan, non se poderá revisar ou comprobar o que se dixo nun

momento dado; isto obríganos a por maior atención cando falamos e tamén cando escoitamos

a outros.

O sentido das mensaxes depende de moitos factores

O resultado final desta comunicación está influído non so polo que se di se non tamén, e en

gran medida, por como se di; isto é o que se lle chama paralingüística.

Paralingüística: todo o que acompaña á mensaxe verbal máis alá da palabra, como por exemplo: a postura, os

movementos das mans, a mirada, a distancia física co interlocutor, a entoación da mensaxe, o volume no que falamos, etc.

É todo o que acompaña e complementa ao significado puro das palabras que empregamos.

EMISOR MENSAXE RECEPTOR

FALANTE MENSAXE OÍNTE

Page 2: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 2 Marisa Gómez

Na captación da mensaxe inflúe a percepción selectiva

Está demostrado que dous individuos que son testemuñas do mesmo acontecemento, cada un

vaino lembrar de forma diferente. Isto débese a que percibimos e recordamos a información

dun modo ou outro dependendo do noso estado de ánimo, das nosas expectativas, actitudes

ante os feitos, aptitudes persoais, valoracións e ideas preconcibidas sobre algún tema, etc.

Dun xeito inconsciente, todos seleccionamos e ordenamos a información que nos chega de

acordo a un sistema de prioridades e quedámonos só con parte da mesma; é o que se chama

percepción selectiva.

As mensaxes teñen caducidade

Dise que o escrito permanece e as palabras levas o vento. Este aforismo é certo, a non ser que

as palabras queden rexistradas nunha gravación.

Na comunicación verbal é posible a retroalimentación inmediata

Cando a comunicación é directa, inmediata, é posible o intercambio de mensaxes con resposta

no momento (retroalimentación). Os interlocutores facerse preguntas, solicitar aclaracións,

expor suxestións, pedirse explicacións, etc. Dese xeito podemos comprobar se se captou

correctamente a mensaxe, mentres observamos a reacción do oínte.

Permítenos rectificar sobre a marcha

É outra característica das comunicacións verbais, se son inmediatas, podemos dar explicacións

nese mesmo momento, ou rectificar en caso de erro.

2. Principios básicos da comunicación oral na empresa

PARA QUE A COMUNICACIÓN SE PRODUZA É PRECISO:

Emitir correctamente a mensaxe.

Empregar un código que o receptor coñeza e comprenda.

Evitar os ruídos e interferencias nos canais.

Asegurarse de que a recepción foi correcta.

Xa sabemos que a eficacia da comunicación verbal depende moito das circunstancias que

rodean a transmisión da mensaxe e, pero ademais, temos que ter en conta unha serie de

normas específicas:

Brevidade e concisión. As conversas serán tan curtas como sexa posible, sen que isto

perxudique á mensaxe. Deberase dar a información necesaria, nin máis nin menos. Hai

que ter presente que a brevidade supón un aforro de tempo, e isto na empresa é

menor custe económico.

Page 3: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 3 Marisa Gómez

A concisión evita malos entendidos, xa que ao dar voltas sobre o mesmo asunto, este

enrédase e créase confusión.

Pero hai que ter coidado, mensaxe breve non é o mesmo que telegráfico, e tampouco

é sinónimo de incompleto. Hai que eliminar o que sobra, evitando os tópicos e frases

feitas e as mensaxes valeiras que non din nada.

Veracidade e precisión. Temos que ser

rigorosos tanto no contido da información

que estamos dando, que ten que ser

verdadeira, como ao escoller as palabras

máis axeitadas para cada caso, os termos

xustos. Evitaremos expresións xenéricas

como “cousa”, “asunto”, etc., e

substituirémolas por vocábulos que aporten

máis información, que precisen máis o tema

que se está tratando.

Nas comunicacións empresariais, sobre todo, é imprescindible a precisión cando se

trata sobre cantidades ou datas.

Claridade. Debemos procurar que a mensaxe non se preste a interpretacións

diferentes, para evitar malos entendidos. A claridade está relacionada coa precisión.

Unha mensaxe imprecisa non é clara; por exemplo: Dáme esa cousa!

Simplicidade. Procuraremos utilizar palabras de uso común, evitando a vulgaridade;

trátase de evitar as expresións rebuscadas. Ás veces é preciso utilizar termos

relacionados específicos de materias concretas, pero non hai que caer na pedantería

de empregar palabras excesivamente técnicas cando non son necesarias. Será preciso

falar con naturalidade.

Corrección. Suprimiremos todo tipo de expresións rudas e faltas de gusto, aínda que

estean de moda e concedan certo aire de modernidade. Tamén é preciso desterrar o

uso de expresións ofensivas ou ferintes.

Combinando simplicidade e corrección pódese conseguir unha mensaxe clara, xa que

ambas calidades van unidas e non son antagónicas.

Evitar (ou non) reaccións emotivas. Hai expresións que, aínda sendo correctas,

conteñen en si mesmas unha gran carga emotiva e poñen en movemento

pensamentos, sentimentos e recordos na persoa que escoita.

Page 4: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 4 Marisa Gómez

Os termos amor, odio, guerra, nai, felicidade, problema, risco, etc., a todos nos

desatan determinados estados de ánimo. É certo que cada quen ten a súa propia lista

de palabras cargadas de xeito emotivo; cando coñecemos algo das circunstancias do

noso interlocutor, poderemos evitar esas expresións que sabemos que lle van causar

reaccións, sobre todo se son negativas.

Falar coa velocidade e ton axeitados. Un obstáculo na comprensión da mensaxe é a

velocidade excesiva do discurso. Non existe un ton de voz, modulación ou velocidade

que resulten ideais en todas as

circunstancias, pero teremos presente que

canto máis novo sexa para a outra persoa o

tema que se trata, mais lentamente se

deberá emitir a mensaxe, coa finalidade de

darlle tempo suficiente para que o procese

mentalmente e o asimile.

En ocasións convén introducir cambios de

ton, de volume ou de velocidade, para

salientar aspectos que queremos destacar; este é un recurso que se emprega con

moita frecuencia ao falar en público, para reter a atención dos que escoitan e evitar

que se aburran e desconecten.

En todos os casos, a través das nosas palabras temos que expresar firmeza e confianza,

pero sen caer na prepotencia.

Conservar o sentido común. Temos que ser coherentes. O que dicimos debe estar en

consonancia coas expresións que utilicemos; exemplo: non podemos comunicar a un

cliente que esa mercancía que está necesitando con urxencia, a vai recibir con retraso,

ao tempo que mantemos un amplo sorriso…

Utilizar a forza do nome. O noso nome e apelidos, sobre todo o nome, é algo que

todos percibimos de xeito íntimo, identificámonos con el e sentímonos sorprendidos e

halagados cando alguén, a quen apenas coñecemos, os recorda.

Lembrar e usar os nomes (ou apelidos) das persoas coas que tratamos fai máis fácil a

comunicación coas mesmas, xa que estarán mais predispostas para conversar con nós.

Todo isto, mantendo sempre unha postura de corrección e respecto, e evitando o

exceso de familiaridades.

Debemos ter en conta estes principios en calquera tipo de comunicación verbal, pero

especialmente nas diferidas e nas non presenciais.

Nas conversacións directas, ante unha dúbida ou falta de comprensión, poden solicitarse

aclaracións.

Nas presenciais, ademais, podemos observar a reacción do noso interlocutor ante o que

estamos dicindo, para poder rectificar ou dar marcha atrás.

Nada de iso é posible nas comunicacións diferidas, e o risco dunha mala interpretación é moito

maior.

Page 5: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 5 Marisa Gómez

B) HABILIDADES SOCIAIS E PROTOCOLO NA

COMUNICACIÓN ORAL.

Falar é cousa de dúas ou máis persoas, e saber escoitar é a clave da comunicación verbal; só

escoitando poderemos enterarnos do que os demais queren comunicarnos. Aínda así, raras

veces escoitamos ben.

1. Que factores inflúen para que escoitemos ben?

Cando escoitamos a outra persoa podemos estar influídos por:

Coñecemento do tema. Prestamos máis atención

cando o tema nos resulta familiar. Porén, se o

dominamos ou somos expertos na materia, pode que

nos chegue a aburrir e que desconectemos.

A motivación. Cando estamos realmente interesados

en algo, prestamos máis atención que cando o tema

non nos importa en absoluto o resúltanos indiferente.

O contorno. É máis fácil escoitar nunhas condicións

favorables, sen barreiras ambientais.

Expectativas previas. Se temos formada unha idea

previa sobre a mensaxe que nos transmiten, a nosa

escoita estará condicionada e captaremos aquilo que

esperamos. Lembra os efectos da percepción

selectiva.

Estereotipos. Son as características, atributos ou formas de pensamento de certos

colectivos humanos que se atribúen, indiscriminadamente, a todos os individuos que

forman parte dos mesmos.

Prexuízos. Son xuízos formados de antemán, ás veces positivos e a maioría das veces

negativos, sobre un grupo social e os seus membros. Case sempre carecen de

imparcialidade e soen ser inxustos. No noso contorno podemos observar prexuízos

referidos á raza, relixión, sexo, idade, inclinación sexual, profesión, contorno cultural,

etc.

Efecto halo. Xeneralización des características positivas ou negativas dunha persoa a

partires dun aspecto sobresaínte desa persoa positivo ou negativo, normalmente na

primeira impresión.

Estes condicionantes teñen a súa orixe na aprendizaxe que se produce no contorno do

individuo: familia, amigos, escola, grupo social, medios de información, etc.

Moitas veces serven para xustificar as desigualdades sociais existentes. Cando se atribúen

características negativas a un grupo de individuos ou a un colectivo cultural, cosidéraselles

como merecedores da súa posición na sociedade.

Temos que ser conscientes deste fenómeno para eliminar os prexuízos e estereotipos que nos

poden levar a cometer erros e a ser inxustos con outras persoas. A iso debemos tender cada

día.

Page 6: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 6 Marisa Gómez

Non esquecer que:

Canto menos coñecemos dun grupo, máis nos asustan as diferenzas e é máis fácil que xurdan

os prexuízos.

O contacto con membros doutras culturas e costumes enriquécenos. O coñecemento doutras

realidades fainos máis abertos e respectuosos e axúdanos a comunicarnos mellor.

2. O arte de saber escoitar

Non escoitar, ou facelo incorrectamente, é un defecto moi estendido, e a lista de prexuízos

que poden derivarse desta mala práctica é interminable.

No ámbito da empresa, ESCOITAR MAL

RESULTA MOI CARO… o Clientes que quedan insatisfeitos porque non se lles

escoitou.

o Operacións comerciais que deixan de realizarse

debido a malos entendidos.

o Citas que teñen que suspenderse ou volver a

convocarse por malas interpretacións.

o Conflitos cos traballadores por falta de diálogo.

o Falta de participación dos empregados porque non se

ten en conta as súas suxestións.

o Etc.

Podemos aprender a escoitar se observamos o noso propio comportamento nas

comunicacións verbais, analizámolo e eliminamos aquelas condutas que impiden unha

perfecta escoita. Nesta aprendizaxe poden axudarnos certas regras do arte de conversar:

1. Escoitar ideas, non datos. As ideas son a base das mensaxes;

os datos só as apoian, compleméntanas e danlle maior

claridade.

2. Tomar notas se é preciso. Sobre todo convén anotar os

datos, para evitar esquecementos ou confusións.

3. Non interromper ao que fala. Ademais de ser unha falta de

consideración e respecto cara o emisor, as interrupcións rompen a dinámica da

conversa e fan que a outra persoa se sinta molesta ou incómoda.

4. Non adiantarse ás conclusións. Ás veces cando estamos escoitando a alguén,

pensamos que sabemos o que vai dicir a continuación, e diminuímos a atención. Ao

final o que realmente nos comunicou non ten por que coincidir coa nosa propia

conclusión; isto leva a confusións e discrepancias. Adiantarse ás conclusións é tamén

un defecto moi estendido, que soe ir unido á mala costume de interromper.

Page 7: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 7 Marisa Gómez

5. Concentrarse na escoita. Hai que evitar distraccións, tanto no ambiente (barreiras),

coma as debidas a nosa propia actitude. Estar concentrado non significa estar ríxido;

ao contrario, hai que manterse atento e relaxado.

6. Escoitar activamente. Escoitar ben faise de xeito activo (escoita activa), o falante

percibe que se lle está atendendo. Isto pode acadarse de diversos xeitos:

- Repetir coas nosas propias palabras algunha idea que se acaba de expresar.

- Preguntar sobre aspectos que non se captaron ben, ou que están relacionados co tema.

- Asentir cando se comprende.

- Utilizar algunha expresión ou xesto para indicar que estamos escoitando, por exemplo: “si”, “hum”,

“xa”, movemento de cabeza, etc.

7. Manterse receptivo. Hai que estar disposto a escoitar á outra persoa nos seus propios

termos, evitando os prexuízos ou ideas preconcibidas, os estereotipos ou os clichés.

8. Empregar respostas que favorezan a comunicación. Cando a nosa resposta é un

reflexo da mensaxe ou do sentimento expresado pola outra persoa, o entendemento é

mais doado. Estas poden se algunha técnicas:

- Mediante o eco, repetindo textualmente unha frase dita polo emisor.

- Parafraseo, expresando con palabras propias a idea que nos formularon.

- Reflectindo o sentimento que captamos no noso interlocutor.

9. Descartar respostas que dificultan a comunicación. Hai que evitar todo aquilo que

impide ou dificulta o entendemento.

- Xuízos sobre a actuación ou o modo de proceder da outra persoa. Exemplo: Estás moi equivocado…

- Descualificacións, sobre o interlocutor ou sobre a mensaxe que formulou. Exemplo: Vaia estúpidez…!

- Interrogacións. Preguntas que poden incomodar a outra persoa. Exemplo: Non te fixaches en como

se facía?

- Interpretacións á mensaxe. Exemplo: Cres que o sabes todo…

- Compaixón cara a outra persoa. Exemplo: Que pena me das! Pobre!

- Desprezo cara o sentimento do outro, cando restamos importancia ao problema exposto. Exemplo:

Non é para tanto… Iso pásalles a moitos…

- Consellos. Exemplo: O que tés que facer é…

- Darse demasiada importancia a si mesmo. Exemplo: Xa cho dicía eu… Ou ben: De verdade que non

o entendes? Pero se é facilísimo…

DEBEMOS ESCOITAR AOS DEMAIS DO MESMO XEITO QUE

NOS GUSTARÍA SER ESCOITADOS

Page 8: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 8 Marisa Gómez

3. Comunicación non verbal

Realizáronse moitas investigacións no campo da comunicación e chegouse a conclusión de que

só unha porcentaxe moi pequena do significado dunha conversa captámolo mediante as

palabras. A meirande parte chéganos a través dos xestos, a expresión, o ton e o énfases co que

se pronuncian. É preciso distinguir entre:

Mensaxes voluntarias

Mensaxes involuntarias

Mensaxes voluntarias

Emitímolas, deliberadamente, no transcurso da comunicación, tanto verbalmente como a

través dos xestos. Por exemplo:

Signos que por si mesmos representan unha palabra ou idea, e que se empregan en

substitución da mesma: o signo da vitoria; o dedo índice sobre a boca indicando

silencio; a negación coa cabeza ou coa man…

Ademáns e signos realizados coas mans e os brazos mentres se fala e que recalcan o

sentido das palabras. Por exemplo estamos falando sobre o tamaño dun obxecto ao

mesmo tempo que tratamos de indicalo coas mans.

Accións que representan o papel de reguladores no transcurso dunha comunicación.

Atopámolos no inicio ou no fin dunha comunicación e nos cambios de quenda de

palabra. Exemplos: o apertón de mans no saúdo e despedida, as inclinacións de

cabeza, os cambios da mirada, etc.

Mensaxes involuntarias

En xeral, prodúcense a través de accións que realizamos para eliminar tensións ou controlar

sentimentos e estados de ánimo. A maioría das veces emítense de xeito involuntario, non

deliberado, e escapan ao noso control.

Page 9: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 9 Marisa Gómez

Podemos atopar numerosos exemplos: morder as uñas, xogar cun bolígrafo, balancear unha

perna, etc. Con frecuencia, estas accións contradin e desmenten o que estamos expresando

coas palabras.

Sigmund Freud, soubo penetrar na parte máis escondida da mente humana e dixo o seguinte

sobre a linguaxe non verbal e as mensaxes que enviamos: O que teña ollos para ver e oídos

para escoitar, darase conta de que ningún mortal é capaz de gardar un segredo. Aínda que os

seus labios permanezan pechados, falarán coas puntas dos dedos; todos os seus poros

rezumarán traizón.

Hai que prestar especial atención aos nosos xestos, xa que moitas veces non somos

conscientes do que estamos facendo, aínda que a outra persoa si se da conta e capta o noso

verdadeiro estado de ánimo en aspectos como:

- Confianza/desconfianza

- Tranquilidade, seguridade en nós mesmos/intranquilidade, inseguridade,

nerviosismo…

Aspectos da comunicación non verbal que nos delatan

A MIRADA

Mirar aos ollos (en concreto á parte superior do rostro)

interprétase como signo de franqueza e seguridade.

Nunca recorrer ao noso interlocutor cos ollos, é

ofensivo.

Cando a conversa se prolonga, soster a mirada de

maneira insistente pode resultar desafiante ou

interpretarse coma impertinencia. Para evitar esa

impresión, convén facer pequenos cortes cambiando a

vista a outro lado e a continuación seguir mirando ao

interlocutor á cara.

Baixar a vista interprétase como un signo de modestia ou de timidez.

Desviar a mirada constantemente acostuma a interpretarse como síntoma de nerviosismo, ou de falta de

confianza.

A mirada é máis intensa canto máis lonxe se está do interlocutor o se se escoita con interese; pola contra,

miramos dunha maneira menos intensa cando estamos máis achegados ou cando temos menos interese no

que nos contan.

O ollos moi abertos asócianse con sentimentos de admiración ou de asombro.

Só se é imprescindible por razóns de saúde, no transcurso dunha conversa non deben levarse gafas oscuras.

Page 10: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 10 Marisa Gómez

A EXPRESIÓN DO ROSTRO

A cara é un papel de sinais

mediante o que expresamos as

emocións e proporcionamos

información ao noso interlocutor

sobre o noso estado de ánimo ante

o que nos conta: alegría, enfado,

sorpresa, ira, desprezo, etc.

Certos cambios nos ollos, a boca ou

as cellas sérvennos para expresar

os estados emocionais.

Axustaremos a expresión facial ao asunto que se está tratando.

Sorrir cando non ven ao caso, pode resultar tan negativo coma estar permanentemente serio e con cara de

circunstancias..

Hai que utilizar o sorriso máis axeitado a cada situación. Utilizamos 25 músculos para engurrar o ceño e 12

para sorrir; un sorriso custa pouco e hai que empregar o máis axeitado.

ESTREITAR A MAN

O apertón de mans é o xesto máis estendido como saúdo. Por medio

da presión que exercemos ao estreitar a man de outra persoa e da

duración do contacto, lanzamos unha ou outra mensaxe. En xeral,

interprétase o seguinte:

Presión acentuada, exceso de firmeza.

Un apertón prolongado, máis alá do que se considera

normal, pódese entender como afán de dominio sobre a outra persoa.

Estreitar a man de xeito desmaiado, ou un contacto demasiado curto pode interpretarse como falta

de interese, timidez ou inseguridade.

En canto ao xeito de ofrecer a man, considérase o seguinte:

Mostrar a man coa palma cara o chan pode indicar certa intención dominante.

Pola contra, dirixir a palma cara o teito interprétase como submisión.

Un estilo intermedio entre ambos é ofrecer a man en posición tal que a palma se dirixa á man da

outra persoa, e o pulgar car o teito. É un estilo chamado cooperante; para consumar o apertón de

mans a outra persoa terá que adoptar a mesma posición e ningún estará en posición dominante.

Page 11: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 11 Marisa Gómez

DISTANCIA FÍSICA (PROXEMIA)

Cada un temos un espazo vital mínimo, unha distancia invisible arredor de nós mesmos que consideramos

propia e que, salvo en ocasións de intimidade con outra persoa, non nos agrada que ninguén traspase.

É preciso gardar a distancia física respectando o espazo vital de cada persoa. Non ter en conta este aspecto

pode levar a que o noso interlocutor se sinta agredido se invadimos o seu espazo ou, pola contra, interprete

que hai desinterese pola nosa parte se o espazo é demasiado amplo.

O espazo vital varía dependendo do grao de confianza que mantemos coa outra persoa. Será maior cos

descoñecidos que cos amigos.

POSTURA E XESTOS

Se se permanece de pe mentres a outra persoa está sentada, esta sentirase intimidada, xa que a estatura é un

poderoso sinal de dominio.

Cando a persoa está de pe coas pernas moi xuntas, transmite tensión e incomodidade. Pola contra, as pernas

lixeiramente separadas interprétase como actitude relaxada e tranquila; pero se se manteñen moi abertas,

denota unha actitude agresiva.

Respecto ao movemento corporal hai que manter o equilibrio. Tan malo é estar movéndose continuamente

coma quedase ríxido. Ambas posturas reflicten nerviosismo ou desconfianza.

En posición de sentados, evitar fundirse no asento ou ben permanecer encollidos na cadeira.

Ás veces, cruzar as pernas podo denotar nerviosismo ou intranquilidade, por iso hai que evitar ese xesto en

situacións coma entrevistas de traballo ou citas importantes.

Cruzar os brazos sobre o peito interprétase como sinal defensiva; coma unha barreira ou resistencia á

comunicación. É unha postura autoprotectora. Parecido é ir demasiado abrigado se non vai un frío aparente.

Apertar algo contra o peito (chaqueta, bolso) pode interpretarse como medo aos retos.

As mans introducidas permanentemente nos petos pódese interpretar como inseguridade e tamén como

vontade de ocultar algo (un obxecto ou unha idea).

Os brazos “en xarra”, apoiados nas cadeiras pode interpretarse tanto como síntoma de inseguridade como de

chulería ou arrogancia.

Mostrar as palmas das mans ao tempo que se fala, asóciase coa sinceridade.

Page 12: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 12 Marisa Gómez

Debemos prestar especial atención a estas manías ou xestos rutinarios que denotan nerviosismo,

inseguridade ou falta de corrección, tales como:

Morder as uñas.

En relación co pelo: colocalo unha e outra vez, pasarlle a man continuamente, enrolalo cos dedos,

botalo para atrás de xeito continuado, etc.

Mascar chicle.

Fumar, sobre todo en lugares de uso restrinxido de tabaco.

Facer excesivas muecas ou xestos esaxerados.

Tirar das mangas do xersei ou chaqueta, ou axustar a roupa de forma continua.

Moverse na cadeira de xeito inquieto, ou o mover as pernas en forma de péndulo.

Ao estar de pe, balancearse, cruzar as pernas ou balancear un obxecto.

Xogar con pequenos obxectos, xoias ou adornos.

Mirar o reloxo ou o móbil de xeito compulsivo.

Fuxir da mirada da outra persoa.

Golpear a mesa cos dedos.

Por a man diante da boca ao falar.

Page 13: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 13 Marisa Gómez

4. Técnicas de imaxe corporal

A nosa imaxe é a nosa carta de presentación. A maneira de vestirnos, comportarnos e

relacionarnos di moito de nós mesmos, polo que é preciso abordar esta cuestión xunto coa

comunicación non verbal.

Na imaxe persoal calquera detalle conta. A linguaxe corporal que vimos antes, cos seus

compoñentes de xestos, miradas, etc., forma parte da imaxe, pero, por suposto, tamén é

importante o aspecto físico e a indumentaria. Os modais son un aspecto importante das

persoas. Saber como comportarse en cada momento é imprescindible para dar unha boa

imaxe.

O aspecto físico é o primeiro que vemos dunha persoa cando estamos fronte a ela. Por eso hai

que dar unha imaxe saudable, coidada, limpa, mantendo unha correcta postura, falar de xeito

claro, non xesticular demasiado, asentir, sorrir, utilizar correctamente a mirada, etc.

O complemento preciso da imaxe é a indumentaria. No traballo hai que coidar ese aspecto e

saber adaptarse ás circunstancias, xa que non todos os traballos son iguais aínda que sempre

se deben ter en conta unhas normas xerais.

Os elementos que podemos utilizar para sacar o máximo partido ao noso aspecto, sentirnos

máis atractivos e ser coherentes coa imaxe da empresan son a roupa (un fondo de armario

coas prendas axeitadas en función do tipo de traballo e do contorno social) e outros

complementos, como bolso/maletín, peiteado, maquillaxe, barbería, perfumes, etc… para ter

boa imaxe profesional e ao mesmo tempo resultar máis atractivos, máis novos, etc.

Para os homes as posibilidades non son tantas: a forma de vestir debe ir acorde coa cultura da

empresa. Tradicionalmente, o xeito de vestir das mulleres implica máis compoñentes, polo que

haberá que pensar un pouco neles. A pauta máis importante é a prudencia; é importante non

chamar a atención. Ademais, o vestiario feminino no contorno laboral debe ser ante todo

cómodo.

Page 14: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 14 Marisa Gómez

Cando sexa preciso presentarse en público, hai que ter coidado ao elixir a indumentaria, terá

que ser cómoda e apropiada ao lugar onde se celebre o acto. Algúns aspectos a ter en conta:

- Procura que non che aperte a gravata, así evitarás tocarte o pescozo ou meter

o dedo para tratar de afrouxala.

- Evita unha saia curta e ampla, se o discurso ten lugar nun escenario, ou

estreita e curta, cando o coloquio se celebre sentados en círculo. Así non te

sentirás incómoda pensando que miran e a audiencia centrará a atención nas

túas palabras.

- Evitar mangas de camisa ou de chaqueta demasiado longas, senón estaremos

constantemente subíndoas ou encollendo os ombros para axustalas. Pasará o

mesmo con roupa frouxa na cintura pantalóns ou saias que precisaremos

subilos constantemente.

- Os zapatos teñen que ser coidadosamente escollidos; intenta que sexan

cómodos e non aperten para poder permanecer de pe o tempo necesario.

A imaxe persoal, a apreciación dos demais respecto de nós, pódese, normalmente, construír e

acadar ao noso gusto. E tamén pode perderse: o esforzo feito en vestir correctamente, actuar

con propiedade, manternos limpos e elegantes pode destruírse rapidamente, se nos

propinamos unha borracheira e malos comportamentos, aínda que sexa so unha vez, nunha

festa na oficina.

Non esquecer tamén que cada persoa ten as súas propias características que a definen

fisicamente, polo que a súa roupa debe achegarse a súa personalidade.

Para evitar problemas respecto ao vestiario dos traballadores e crear una idea de unidade,

algunhas empresas utilizan uniformes.

Page 15: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 15 Marisa Gómez

A imaxe debe transmitir entusiasmo, equilibrio e confianza.

Como causar boa impresión

1. Vestir segundo a ocasión: de forma conxuntada, elegante e

discreta.

2. Aseo impecable de pelo, cara, uñas, etc.

3. Chegar puntual ás citas. Comunicar con antelación os

cambios de hora por causas imprevistas.

4. Saudar de xeito cortés: con un “bon día” ou dando a man,

pero de xeito agradable e cun sorriso.

5. Escoitar con atención ao interlocutor.

6. Falar con voz agradable e moderada.

7. Mostrarse razoable e flexible ante as obxeccións e

reclamacións.

Como causar mala impresión

1. Aparencia descoidada. Non vestir segundo a ocasión, con

roupa pouco conxuntada ou pasada de moda.

2. Descoidar o peiteado ou o tinte, presentarse sen afeitar.

3. Ser impuntual. Comunicar á hora da cita que chegamos tarde

ou que se apraza para outro día.

4. Saudar de xeito efusivo (bicos e abrazos) ou de mala gana,

por obriga.

5. Non prestar atención ao interlocutor ou non escoitar

debidamente.

6. Falar a berros, xesticular excesivamente.

7. Enfadarse cun cliente cando pon abxeccións ou fai unha

reclamación.

5. Habilidade de empezar, manter e acabar unha conversa

Esta capacidade é moi importante no ámbito persoal, pero tamén é importante saber

manexala no ámbito profesional, En moitas ocasións debemos manter conversas agradables

no traballo que porán a proba a nosa capacidade de comunicación.

As conversas que poden xurdir poden ser superficiais ou conter un maior nivel de

afondamento. As charlas superficiais soen consistir nun mero intercambio de información para

coñecer a outra persoa. Trataranse temas sen moita importancia ou temas de actualidade.

Tamén se poden contar anécdotas, pero non se soe aportar ningunha opinión persoal. Cando,

en cambio, procede emitir opinións persoais, xa se trata dun nivel máis profundo de conversa,

podendo incluso chegar a un nivel íntimo.

Iniciar una conversa non sempre é fácil se non se coñece ao interlocutor. Calquera pretexto

pode ser bo para comezar, por exemplo, saudar e presentarse, facer un cumprido, ofrecer

axuda, pedir un consello, facer un comentario… Agora ben, as frases que se utilicen deben ser

sinxelas. É mellor buscar un tema fácil e sempre utilizar un sorriso ao dirixirnos a un

descoñecido para dar unha imaxe máis amigable que facilitará as cousas.

Page 16: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 16 Marisa Gómez

Unha vez iniciada a conversa haberá que mantela e fomentar o diálogo. Isto pode conseguirse

facendo preguntas e comentarios adicionais e facilitando a labor de preguntar ao interlocutor.

Outra maneira de continuar pode ser cambiando de tema. Hai que ter coidado e estar atentos

porque as contestacións que recibamos pódennos indicar que a persoa que temos diante non

quere seguir conversando.

Ao rematar a conversa non podemos cortas sen máis nin tampouco permitir que alongue

demasiado por non saber pechala. Unha fórmula de despedida pode incluír os seguintes pasos:

1. Facer un comentario positivo da persoa coa que se fala ou da situación (“encantoume

coñecerte”, “a reunión resultou moi interesante”).

2. A continuación comunicaremos que temos que marchar (“sinto ter que deixarte,

pero…”.

3. Remataremos dando unha opción de continuidade (“chámote mañá…”, “chámame”,

etc.).

Page 17: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 17 Marisa Gómez

6. Comunicacións na recepción de visitas e

acontecementos especiais.

A comunicación da empresa cara ao exterior non pode descoidar a atención e o trato que se

ofrece ás visitas. A imaxe corporativa está en xogo e será un indicador de cómo a empresa se

relaciona cos demais.

Para empezar é importante ter previsto un espazo para atender ás persoas que chegan á

empresa. Esta sala debe estar ben equipada con cadeiras, sofás, mesas, revistas, boa

iluminación e temperatura correcta, etc. Tamén pode ofrecerse algo como café, té ou algunha

bebida. O importante é que a visita non se sinta incómoda. Algunhas empresas incluso

dispoñen de prazas de aparcamento específicas para as visitas.

Non hai que facer esperar a ninguén, a impuntualidade é unha falta de respecto tanto para o

que visita como para o que recibe. Se ocorrese un imprevisto que supuxera facer esperar a

alguén, é preciso desculparse e avisar ao interesado canto antes.

As pautas de atención ás visitas deben estar estudadas e fixadas de antemán. Todas as

persoas que interveñen na recepción deben seguir o mesmo protocolo, é dicir, as mesmas

normas de cortesía e de actuación. Por exemplo, á hora de decidir quen vai recibir a

determinada persoa é preciso establecer unha xerarquía, canto máis importante sexa a visita

máis preparada debe ser a recepción.

Unha persoa debe estar esperando na entrada e a recepción correrá ao cargo de alguén de

igual xerarquía.

A persoa que atende ao recen chegado

debe saudalo e identificarse, acompañalo

ao lugar reservado para esperar a ser

atendido, que pode ser incluso un

despacho. En calquera caso, o visitante

nunca pode atoparse perdido.

Cando se recibe a visita é imprescindible

actuar como un bo anfitrión: saudar de

forma firme e sincera, invitar ao visitante a sentarse, intercambiar tarxetas da empresa

permitirá consultar o nome e o cargo no caso de que se produza algún despiste.

Independentemente do motivo da visita e do resultado da mesma, se o trato que se ofreceu

foi bo, a imaxe positiva da empresa está garantida.

Page 18: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 18 Marisa Gómez

C) FORMAS DE COMUNICACIÓN ORAL

PRESENCIAL

A exposición oral de un tema fronte a un grupo pode facerse de xeito individual ou colectivo.

Tanto unha forma como a outra admite diversas técnicas que poden agruparse da seguinte

maneira:

- Comunicacións orais individuais: un único emisor e varios receptores. As técnicas máis

utilizadas son a charla, a conferencia e o discurso.

A información flúe de xeito unidireccional (aínda que se poida admitir a intervención

do público na charla ou na conferencia).

- Comunicacións orais colectivas: interveñen varios emisores moitas veces, ante un

público: diálogo, entrevista, discusión, debate, mesa redonda, simposio, foro ,

seminario, congreso, xornadas.

C.1. Comunicacións orais individuais.

CHARLA

Reunión de persoas onde un expositor proporciona información e dialoga co resto.

Obxectivo Transmitir información, crear un punto de vista.

Características - Informal.

- Tono tipo conversa.

- O público pode interromper para facer

preguntas.

- Non debe ser lida.

- Normalmente o auditorio coñece algo do tema.

- Utilización de bo humor e cordialidade.

- O expositor pode facer preguntas ao público.

- Non debe durar máis de unha hora.

- O expositor pode desprazarse pola sala.

Organización Nalgúns casos a charla non require preparación escrita xa que o público pode guiala coas

preguntas.

O expositor pode ser presentado ao público ou autopresentarse.

O desenvolvemento da exposición faise en modo conversa co auditorio.

Se non houbo preguntas durante a exposición, ao finalizar, o expositor deberá motivar ao

auditorio para que as faga ou facer el preguntas para comprobar o grao de asimilación do

tema. Ao rematar agradéceselle ao público a súa colaboración.

Recomendacións Esta técnica é axeitada cando se trata de grupos pequenos xa que facilita a participación do

público.

O expositor pode iniciar a súa participación facendo unha pregunta ao auditorio

Page 19: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 19 Marisa Gómez

CONFERENCIA

Reunión de persoas que escoitan fronte a fronte a información especializada que outra

proporciona.

Obxectivo Dependendo do tema pode ser:

- Presentar información especializada de maneira formal e directa.

- Identificar unha problemática xeral ou un aspecto desta.

- Motivar a un grupo.

- Compartir as experiencias dunha persoa.

- Proporcionar información experta con continuidade.

Características - Técnica formal: a comunicación, durante a exposición , dáse só nunha dirección.

- Os oíntes ao final da exposición poden facer uso da palabra de xeito oral ou escrito,

aclarar puntos, dúbidas ou facer un plantexamento distinto.

- O expositor pode facer uso de axudas audiovisuais.

- O expositor pode desprazarse polo estrado.

- A exposición non debe pasar dunha hora nin ser inferior a vinte minutos.

Organización Require unha preparación previa por parte do expositor. Iníciase saudando brevemente ao

auditorio.

Ao rematar a exposición o conferenciante debe indicar ao público que poden facer preguntas.

Recomendacións É axeitada unha conferencia cando:

Os asistentes non teñen suficiente información ou experiencia con respecto ao tema.

Se desexa transmitir información a grupos grandes.

Danse a coñecer políticas ou procedementos que deban ser postos en vigor inmediatamente.

Non se dispón de tempo para preparar a información de xeito escrito.

Hai disposición de persoas expertas que posúen información de importancia e que teñen

aptitude e desexos de impartila.

Page 20: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 20 Marisa Gómez

DISCURSO

Exposición oral de carácter persuasivo dirixido a un público que mantén unha postura de

atención e especial respecto cara o orador.

Características - Moi formal, onde a figura principal é o orador.

- O falante require ser presentado por outro individuo.

- Normalmente o orador mantense nun so lugar.

- Non deben utilizarse axudas audiovisuais.

- Os xestos son moi significativos.

Organización Debe redactarse con anterioridade.

A introdución debe reunir tres condicións: captar a atención asegurar o favor e o respecto

cara o orador e preparar ao auditorio.

Recomendacións De acordo coas circunstancias o orador pode iniciar o seu discurso:

- Facendo referencia ao tema ou á ocasión.

- Formulando unha pregunta retórica.

- Presentando unha declaración sorprendente.

- Citando unha frase ou o fragmento dun texto.

- O desenvolvemento do discurso realízase mantendo o interese do público.

- Para finalizar é preciso fixar a atención do auditorio no tema central e no propósito

do discurso.

Algúns xeitos de

rematar poden

ser:

- Lanzar un reto ou expor unha petición.

- Presentar un resumo do contido.

- Reproducir ou citar un texto.

- Aportar unha frase persuasiva ben para inducir as crenzas, ou á acción.

Page 21: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 21 Marisa Gómez

Recomendacións xerais á hora de falar en público ou facer algún tipo de exposición oral:

Acadar unha boa comunicación oral require un procedemento que parte de unha boa

estruturación do se quere dicir.

1. Na introdución presentase o tema intentando conseguir a atención dos oíntes.

Tamén se acostuma a facer unha contextualización do tema a expor.

2. desenvolvemento de contidos consiste na exposición de todos os argumentos e

subtemas relacionados, intentando igualmente manter a atención. Débese realizar

recapitulacións do dito, utilizando exemplos e anécdotas persoais para que a

exposición sexa un pouco máis amena e se acade cera complicidade co auditorio.

De calquera xeito, a mensaxe debe ser fácil de entender, podendo utilizar

materiais de apoio como presentacións, folletos, etc.

3. Nas conclusións pódese facer unha apreciación persoal ou recomendación e

tamén procede facer un breve resumo do dito. Agradécese á organización a

invitación e ao público a atención.

Cando a comunicación consiste nunha exposición fronte a unha persoa ou un grupo, pódense

utilizar recursos que axudan a abordar a intervención de maneira máis relaxada; por exemplo:

É aconsellable levar unhas notas escritas coas ideas

que debemos desenvolver. Non hai que ler todo,

senón contar o asunto.

Para ir perdendo o medo, pódese ensaiar en voz

alta.

É importante coñecer o sitio onde se vai falar,

tamén saber como vai estar colocado o público e

saber se ao expor imos ter unha mesa, un

micrófono, un atril…

Os nervios son difíciles de evitar pero poden

controlarse.

Hai que intentar mirar a todos os que nos escoitan, dirixindo a mirada sen fixala en

ninguén en concreto, senón a todos os asistentes.

Hai que intentar falar con claridade, falando amodo.

O volume debe ser un pouco elevado para asegurarse que todo o mundo oe, pero sen

esaxerar.

É conveniente variar o ton, salientando o máis importante, facendo exclamacións,

interrogacións, negacións, afirmacións, etc.

O sentido do humor, se se manexa con habilidade, pode axudar a relaxar a todos os

reunidos. Ao mesmo tempo, hai que ser prudente e respectuoso coa audiencia.

Por último, hai que fixarse en como se comporta a audiencia (retroalimentación).

Pode que no peor dos casos teñamos que rematar antes de tempo porque detectamos

cansazo ou perda de atención.

Page 22: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 22 Marisa Gómez

C.2. Comunicacións orais colectivas.

DIALÓGO

É unha conversa mantida por dúas persoas coñecedoras dun tema ante un grupo, de xeito

informal.

Trátase dunha conversa espontánea, polo que se

emprega unha linguaxe coloquial. O obxecto acostuma a

ser temas da vida cotiá, aínda que debe ser de interese

xeral para o grupo (literatura, actualidade, cine,…) e non

soamente para os participantes non diálogo.

Non se soen utilizar saúdos corteses para iniciar nin para rematar. Acostuman a darse longos

momentos de silencio para moitos dos comparecentes, que ás veces son dados a falar sen ter

nada que dicir.

Son moi comúns na actualidade e soen darse en abundancia en ambientes informais.

ENTREVISTA

Forma de comunicación oral onde o

entrevistador intenta obter información

sobre un asunto de interese de unha persoa

entrevistada, ás veces para un público.

O propósito da entrevista é o tema polo que

o entrevistador debe preparar con antelación

as preguntas, pensando nas alternativas e

provocando que o entrevistado reflexione e

chegue a unha conclusión.

O resultado da entrevista debe resumir e reflectir sentimentos e sensacións do interlocutor.

A entrevista pode ser dirixida, é dicir, busca información e baséase nun cuestionario, e tamén

pode ser non dirixida, neste caso o entrevistador deixa liberdade ao entrevistado para que

exprese as súas opinións e pensamentos.

Por último, é preciso ter en conta que durante a entrevista deben evitarse as preguntas

indiscretas, o xuízos prematuros, as discusións e os consellos.

Page 23: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 23 Marisa Gómez

DISCUSIÓN OU DEBATE?

Trátase dun erro que cometemos moitas veces, tanto no mundo empresarial , coma nos

medios de comunicación, na política e na nosa propia vida persoal. Este erro non é outro que o

de confundir o que debería ser un debate cunha discusión.

Cantas veces se confunde “debater” co simple feito de expor os meus

argumentos tratando de impor o meu punto de vista? Cantas veces

imos a un “debate” coas “orellas tapadas”, sen intención de escoitar ao

outro, simplemente pensando en convencelo para que chegue a MIÑA

conclusión? Cantas veces oímos iso de “gañar un debate”? Que é gañar

un debate? Pódese facer iso?

NON, iso non é debater. Iso, o máis que chega a ser, é discutir.

Cal é a diferenza? Realmente hai moitas pero, resumindo moito, unha discusión é unha

especie de “xogo de ping-pong” na que as dúas partes intentan impor o seu punto de vista.

Unha parte di A, a outra di B e obxectivo é gañar (convencer ao outro para que diga o mesmo

ca min).

Nun debate partimos de A e B para chegar a C. É dicir, o obxectivo do

debate é ampliar os nosos esquemas mentais. Non se trata de gañar,

senón de sumar, de comprender, afondar e chegar a unha comprensión á

que non podemos chegar individualmente.

Se o facemos ben, todas as partes gañan. E todos gañan porque se abre unha nova

comprensión da realidade, porque analizamos, exploramos asuntos complexos, sumamos

esquemas mentais, ideas, experiencias, opinións… Non nos limitamos a expor como vemos nós

o mundo senón que facemos un verdadeiro esforzo para comprendelo.

É a esencia da aprendizaxe, da innovación, do coñecemento. O contrario non é debater, é

discutir. Que probablemente tampouco sexa malo e seguro que, en ocasións incluso necesario

para a vida e para a empresa… pero hai que ter claro que se acada con cada un e cando

debemos usalos.

Se queremos avanzar, se queremos innovar ou se o que queremos é

aprender, non podemos discutir. O que nestes casos se precisa é o

debate.

Se nos enfrontamos a unha situación na que é conveniente o debate

non debemos esquecer o que precisamos:

1. Dicir claramente o que pensamos e aceptar que as demais persoas opinen sobre

iso, que o analicen e que me pregunten.

2. Ter claro que todos os que participan son iguais, e

3. É recomendable que exista un moderador ou árbitro que regule o debate.

Page 24: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 24 Marisa Gómez

Funcións do

moderador

- Presentar aos participantes

- Introducir o tema obxecto do debate.

- Conceder o uso da palabra aos participantes.

- Impedir que as intervencións sexan acaparadas por uns en

detrimento de outros.

- Procurar que o argumentado se axuste ao tema tratado.

- Evitar calquera tipo de interrupción.

- Indicar o momento no que o debate está chegando ao seu fin.

- Recoller o resumo das conclusións ou decisións ás que chegaron

DEBATE Tema

controvertido

Situación

conflictiva Conclusións ou

decisións

Satisfacer aos

participantes

nun

nunha

Busca

acadar

Page 25: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 25 Marisa Gómez

D) COMUNICACIÓN ORAL NON PRESENCIAL

A comunicación telefónica

A frecuencia das conversas telefónicas que se manteñen todos os días en todos os postos de

traballo, implica saber manexar certas habilidades coa finalidade de comunicar correctamente

as mensaxes, e tamén dar unha boa imaxe da empresa e de nós mesmos.

A atención telefónica é a primeira impresión da empresa que se levan moitas persoas, polo

que, a súa importancia é evidente. O feito de non ter ao interlocutor diante cambia aspectos

básicos dos procesos de comunicación, pero non tantos como nun principio poida parecer xa

que a través da conversa telefónica sempre se percibirán aspectos e matices da nosa actitude

e personalidade.

Que pasa coa nosa imaxe persoal cando non nos ven? A postura, os xestos, o sorriso e

outros aspectos que habitualmente coidamos cando nos comunicamos de maneira persoal,

hai veces que se descoidan, cando o facemos a través dun teléfono ou por escrito; o mesmo

pasa cando o noso estado anímico non é bo.

O teléfono é un instrumento comercial e

empresarial, básico e imprescindible na

comunicación co noso contorno, de uso cotiá

nas tarefas diarias de toda empresa e é un dos

aspectos básicos incluídos na atención ao

cliente.

Ás veces comunicarse verbalmente non é tarefa

fácil, se ademais, engadimos, que non se ve á

outra persoa, a tarefa complícase.

Nunha época coma na actual, dominada case exclusivamente pola imaxe, o teléfono é un gran

aliado para transmitir imaxe de empresa e de bo profesional. A acción de descolgar o teléfono

e contestar, é unha carta de presentación. Temos que pensar sempre que “a primeira

impresión é a que conta”.

Para isto, debemos observar unha serie de puntos que deben terse en conta, para mellorar e

acadar unha actitude positiva ante o teléfono, como:

Contestar cortesmente ao primeiro ou segundo timbre (non máis de seis).

Deixar a tarefa que se está levando a cabo e concentrarse na chamada que se vai

atender. Hai que procurar manter unha “escoita activa”, transmitir que se está

escoitando. A falta de atención nótase e resulta molesta.

É importante manter unha postura física erguida xa que a voz distorsiónase se estamos

inclinados sobre a mesa o coa meixela apoiada na man, é unha actitude que se

transmite.

Page 26: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 26 Marisa Gómez

A acción de descolgar o teléfono, é abrir unha porta, inmediatamente esta persoa

imaxina con quen fala, por iso, se debe estar relaxado. A respiración sosegada da

impacto ás palabras e suaviza a tensión que existe.

Sorrir por teléfono é unha das mellores maneiras de comunicar simpatía, interese e

amabilidade; ademais, o ton de voz faise máis natural e cordial. O sorriso percíbese

instantaneamente e resulta agradable para o interlocutor.

Ao falar, tense que procurar que o ton de voz sexa natural, máis ben baixo (o teléfono

acentúa o volume), vocalizar, articular correctamente e falar amodo.

Non facer ruídos identificables como mascar, suspirar, rascarse... Se cae un papel,

bolígrafo, etc., é mellor deixalo e recollelo máis tarde, porque no intento córrese o risco

de tirar o aparato e posteriormente, ter que dar explicacións, pedir desculpas, ...

É fundamental non tapar coa man o auricular. As palabras que tratan de ocultarse,

poden ser oídas e o efecto é desastroso e descortés, aparte de non causar unha boa

impresión. Se se espirra ou tose, tapar o auricular e a continuación, pedir desculpas.

Un bo exercicio de adestramento é telefonar ante un espello. Aínda que pareza ridículo,

axuda a comprobar tics, xestos de impaciencia ou aburrimento.

Mostrar e demostrar bo humor, talante aberto e dialogante é moi positivo, xa que lle

mostra ao noso interlocutor, que é interesante escoitalo e facilita a comunicación con

el. É importante atender as súas demandas ou opinións, sen interromper, aínda que no

se estea de acordo con elas.

O teléfono no debe ser un pretexto para “ir ao gran” de maneira desconsiderada e

esquecendo as normas de educación e cortesía.

Colgar precipitadamente equivale a dar un portazo. Cando se produza a despedida, hai

que agradecer a chamada e deixar ao interlocutor coa sensación de non ter perdido o

tempo; deixa a sensación de que tanto ti, coma a túa empresa, se interesan polas

persoas e ofrecen solucións e atención inmellorables.

Page 27: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 27 Marisa Gómez

Ademais das normas de comportamento nas comunicacións orais, xa mencionadas, ao atender

chamadas de teléfono no traballo teremos en conta o seguinte:

Identificarse ao descolgar o teléfono por unha chamada externa; dar o nome da

empresa á que se representa.

Descubrir quen é o destinatario final da chamada, é dicir, o departamento ou persoa

a quen vai dirixida. Convén facer preguntas do tipo:

- Con quen quere falar, por favor…?

- Por favor, por quen pregunta…?

Solicitar á persoa que chama que se identifique, que nos diga o seu nome ou o da súa

empresa; podemos preguntar:

- De parte de quen?

- Por favor, podería dicirme o seu nome?

Tomar nota, se é preciso. Para os casos de ausencia do

destinatario, ou ben cando a persoa a quen vai dirixida a

chamada non pode atendela, existen distintos modelos de notas

telefónicas. Serven para deixar constancia das chamadas

atendidas, dos asuntos que as motivaron, quen realizou a

chamada, o día e hora da mesma, e a persoa ou departamento co

que solicitou falar.

Ademais, nestes casos, temos que procurar que quen chama se sinta atendido; debe

quedarlle ben claro que a súa mensaxe vai ser transmitida. Isto conseguímolo cando lle

damos mensaxes do tipo:

- Tomo nota do que me indica…

- Non se preocupe; dareille a súa mensaxe…

- Avisarémolo en breve…

Utilizar a técnica do deletreo. Cando é necesario tomar nota dunha mensaxe, e

algunha palabra ou nome queda confuso ou non se entende ben, podemos solicitar

que nos deletreen. Deletrear consiste en asociar cada letra da palabra con un nome de

cidade ou país; por exemplo, para deletrear o nome SALER, podemos dicir: S de Sevilla;

A de Asturias; L de León; E de España; R de Roma.

Ser breves. Non hai que enrellarse en detalles sen importancia, pois estaremos

desperdiciando o noso tempo e farémosllo perder tamén ao noso interlocutor.

Transmitir mensaxes claras. En especial cando marcamos un teléfono e atopámonos

con que ao outro lado da liña hai conectado un contestador automático, deixaremos

unha mensaxe con todos os datos posibles para que nos poida identificar, e tamén

daremos unha breve reseña sobre o asunto da chamada.

Page 28: Tema 2 comunicacións orais presenciais e non presenciais

1º CSAF 2015-16 Comunicación e atención á clientela TEMA 2: Comunicacións orais presenciais e non presenciais

IES Pedra da Auga 28 Marisa Gómez

Consideracións a ter en conta para realizar nós chamadas telefónicas:

Antes:

Definir os obxectivos que motivan a nosa comunicación. Debo ter moi claro: que quero acadar ao rematar a chamada?

Reunir e ter a disposición toda a información precisa relacionada co tema que vou tratar durante a miña chamada. Poden ser datos, informes, estatísticas, e-mails e outros.

Durante:

Deberemos prestar especial atención a esta estrutura:

1. Saúdo. Bos días/ Boas tardes/ Ola.

2. Identificarme. Nome e cargo que represento na organización.

3. Asegurarme que a persoa con quen estou falando é a indicada para o asunto que quero tratar (indicar asunto)/ senón solicitar que me pasen coa persoa axeitada / consultar a súa dispoñibilidade para atenderme.

4. Expor o motivo da nosa chamada. Inicialmente intentar resumilo nunha frase: “Chamo por (tema)” / “O motivo da miña chamada é (obxectivo)”.

5. Definir as miñas expectativas, debo asegurarme de facelas explícitas:

- Quixera saber a túa opinión sobre (tema) - Necesito unha resposta antes de…. - Achégame a información sobre (tema)

Posibles obstáculos:

Se a información ou a persoa non están dispoñibles Pedir nova

data de consulta.

Se o tema que plantexamos precisa análise Indagar motivos,

consultar se precisa máis información ou como podemos colaborar par

facilitar esta análise.

Tamén nos podemos atopar don diversas interferencias que non permitirán que a nosa

conversa sexa axeitada, por exemplo:

- Ambiente demasiado ruidoso.

- Problemas coa tecnoloxía, transmisión entrecortada, …

- Distraccións externas.

- Tono, ritmo ou volume de voz inapropiados.