TANDPIJN – PULPITIS - ABCES BART HUYBRECHTS...TANDPIJN Een aanval op het endodontium...
10
TANDPIJN – PULPITIS - ABCES Endodontische urgentiebehandelingen bij volwassenen en kinderen BART HUYBRECHTS 2005: Algemeen tandarts, KU Leuven 2007: Start PhD, KU Leuven 2008: Endodontoloog, KU Leuven 2008 - heden: instructor UZ – KU Leuven 2012 - heden: Endovangorp BVBA, collega Geertje Van Gorp Endodontie, kinder-endodontie en tandtraumatologie [email protected] [email protected] BRONNEN 1) Textbook of Endodontology Bergenholtz, Horsted-Bindslev, Reit. Blackwell Munksgaard, 2003 2) Endodontics, Principles and Practice Torabinejad, Walton. Saunders Elsevier, 2009 (4th ed.) 3) Essential Endodontology Prevention and Treatment of Apical Periodontitis Orstavik, Pitt Ford. Blackwell Munksgaard, 2008 (2nd ed.) 4) Pathways of the Pulp Hargreaves, Cohen. Mosby Elsevier, 2011 (10th ed.) Een aanval op het endodontium TANDPIJN ENDODONTIUM binnen; tand dentine – predentine – odontoblasten – zenuwvezels – bloedvaten - bindweefsel [email protected] TANDPIJN Een aanval op het endodontium [email protected]
Transcript of TANDPIJN – PULPITIS - ABCES BART HUYBRECHTS...TANDPIJN Een aanval op het endodontium...
TANDPIJN – PULPITIS - ABCES
Endodontische urgentiebehandelingen bij volwassenen en kinderen
BART HUYBRECHTS
2005: Algemeen tandarts, KU Leuven
2007: Start PhD, KU Leuven
2008: Endodontoloog, KU Leuven
2008 - heden: instructor UZ – KU Leuven
2012 - heden: Endovangorp BVBA, collega Geertje Van Gorp
Endodontie, kinder-endodontie en tandtraumatologie
BRONNEN
1) Textbook of EndodontologyBergenholtz, Horsted-Bindslev, Reit.Blackwell Munksgaard, 2003
2) Endodontics, Principles and PracticeTorabinejad, Walton.Saunders Elsevier, 2009 (4th ed.)
3) Essential EndodontologyPrevention and Treatment of Apical PeriodontitisOrstavik, Pitt Ford.Blackwell Munksgaard, 2008 (2nd ed.)
4) Pathways of the PulpHargreaves, Cohen.Mosby Elsevier, 2011 (10th ed.)
Een aanval op het endodontium
TANDPIJN
ENDODONTIUM
binnen; tand
dentine – predentine – odontoblasten – zenuwvezels – bloedvaten - bindweefsel
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
[email protected](reversibel of niet)
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
[email protected](reversibel of niet)
(PULPANECROSE)
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
[email protected](reversibel of niet)
(PULPANECROSE)
APICALE PARODONTITIS
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
[email protected](reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
CYSTE
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
[email protected](reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
FISTEL
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
[email protected](reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
ABCES
TANDPIJN
Een aanval op het endodontium
[email protected](reversibel of niet) APICALE PARODONTITIS
(PULPANECROSE)
UITBREIDING
ENDODONTISCHE URGENTIES
Vitale pulpa Necrotische pulpa
1) Caries2) Reversibele pulpitis3) Irreversibele pulpitis met
normale periapex4) Irreversibele pulpitis en acute
apicale parodontitis (AAP)
5) Pulpanecrose + AAP6) Pulpanecrose + fluctuerende
zwelling7) Pulpanecrose + diffuse zwelling8) Pulpanecrose + uitbreiding naar
loges
De eerste stap naar een juiste behandelingDIAGNOSE
DIAGNOSE
1) Anamnese• Hoofdklacht• Medische voorgeschiedenis• Tandheelkundige voorgeschiedenis
2) Onderzoeken en tests• Extraoraal onderzoek• Intraoraal onderzoek• Sensitiviteitstest (vitaliteitstest)• Speciale tests• Radiografisch onderzoek en interpretatie• Cracks en wortelbreuken• Gerefereerde pijn
Periapicale status
Pulpa status
Niet-dentogene pijn
DIAGNOSE
Periapicale status
Pulpa status
Niet-dentogene pijn
DIAGNOSE OF DIFFERENTIËLE DIAGNOSE
In de perfecte wereldBEHANDELING
BEHANDELING
1. Caries
1) Cariesverwijdering + vulling2) Indirecte pulpacapping of
pseudocapping3) Endodontische behandeling4) Directe pulpacapping weinig
succesvol5) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Cariesverwijdering + vulling2) Pulpotomie op melktanden
of immature definitieve tanden
3) Indirecte pulpacapping of pseudocapping op immature definitieve tanden
4) Directe pulpacapping op immature definitieve tanden
5) Extractie van melktanden indien niets anders mogelijk
Volwassenen Kinderen
BEHANDELING
2. Reversibele pulpitis
1) Cariesverwijdering + vulling2) Indirecte pulpacapping of
pseudocapping3) Endodontische behandeling4) Directe pulpacapping weinig
succesvol5) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Cariesverwijdering + vulling2) Pulpotomie op melktanden
of immature definitieve tanden
3) Indirecte pulpacapping of pseudocapping op immature definitieve tanden
4) Directe pulpacapping op immature definitieve tanden
5) Extractie van melktanden indien niets anders mogelijk
Volwassenen Kinderen
BEHANDELING
2. Reversibele pulpitis
1) Cariesverwijdering + vulling2) Pulpotomie op melktanden
of immature definitieve tanden
3) Indirecte pulpacapping of pseudocapping op immature definitieve tanden
4) Directe pulpacapping op immature definitieve tanden
5) Extractie van melktanden indien niets anders mogelijk
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Pulpotomie niet succesvol3) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
4) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Pulpotomie niet succesvol3) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
4) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
RUBBERDAM PLAATSEN
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
OMTREKSCAVITEIT PULPAKAMER OPENEN CORONAL FLARING
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling
RX PRE-OP ELB RLBENDOCAVITEIT
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling: 1 zittijd
[email protected] POST-OPKANAALVULLINGENDOCAVITEIT KANAALPREP
BEHANDELING
3. Irreversibele pulpitis met normale periapex
1) Endodontische behandeling: 2 zittijden
[email protected] INTERIMDRESSING (1e zittijd) KANAALVULLING (2e zittijd)
BEHANDELING
= 4. Irreversibele pulpitis met AAP
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Pulpotomie niet succesvol3) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
4) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
BEHANDELING
5. Pulpanecrose met AAP
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling2) Extractie van melktanden of
definitieve tanden indien niets anders mogelijk
3) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
BEHANDELING
6. Pulpanecrose met fluctuerende zwelling
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling van definitieve tanden
2) Extractie van melktanden of definitieve tanden indien niets anders mogelijk
3) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
+ DRAINAGE & [email protected]
BEHANDELING
7. Pulpanecrose met diffuse zwelling
1) Endodontische behandeling2) Extractie indien niet meer
restaureerbaar
1) Endodontische behandeling van definitieve tanden
2) Extractie van melktanden of definitieve tanden indien niets anders mogelijk
3) Apexificatie of apexogenese(regeneratieve endodontie) op immature definitieve tanden
Volwassenen Kinderen
+ ANTIBIOTICA + MKA: ABSOLUTE [email protected]
BEHANDELING
8. Pulpanecrose met uitbreiding naar de loges
LEVENSBEDREIGEND!MAXILLOFACIAAL CHIRURGLUCHTWEG VRIJHOUDEN
ENDODONTISCHE URGENTIES
Vitale pulpa Necrotische pulpa
1) Caries2) Reversibele pulpitis3) Irreversibele pulpitis met
normale periapex4) Irreversibele pulpitis en acute
apicale parodontitis (AAP)
5) Pulpanecrose + AAP6) Pulpanecrose + fluctuerende
zwelling7) Pulpanecrose + diffuse zwelling8) Pulpanecrose + uitbreiding naar
loges
ENDODONTISCHE URGENTIES
Vitale pulpa Necrotische pulpa
1) Caries2) Reversibele pulpitis3) Irreversibele pulpitis met
normale periapex4) Irreversibele pulpitis en acute
apicale parodontitis (AAP)
5) Pulpanecrose + AAP6) Pulpanecrose + fluctuerende
zwelling7) Pulpanecrose + diffuse zwelling8) Pulpanecrose + uitbreiding naar
loges
ENDODONTISCHE URGENTIES
Endodontisch behandeld
1) Endodontischeherbehandeling
2) Microchirurgische endodontie3) Tandextractie
Niet altijd de perfecte wereld
URGENTE SETTING
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD OMGEVING MANKRACHTMIDDELEN
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD OMGEVING MANKRACHTMIDDELEN
Balans goede zorgen – time management: 1) Urgent karakter inschatten2) Zelf doen of urgente doorverwijzing?3) Pijnbestrijding centraal4) Nacht, weekend, feestdag, werkdag5) Lege artis, Primum non nocere!
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD MANKRACHTMIDDELENOMGEVING
1) Tandartsenkabinet2) MKA consultatie3) Spoedgevallendienst perifeer ziekenhuis
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD MANKRACHTMIDDELEN
1) Tandartsenkabinet2) MKA consultatie3) Spoedgevallendienst perifeer ziekenhuis
OMGEVING
URGENTE SETTING
≠ de ideale wereld
TIJD MANKRACHT
1) Tekort aan tandartsen2) Overdrukke agenda’s3) Kerntaken
OMGEVING MIDDELEN
URGENTE SETTING
Voorbeelden
PULPITIS
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Medicatie3) Evt. op een ander moment (LA)4) Wegname van het pulpaweefsel
kan volstaan5) Géén antibiotica!
1) Pijnmedicatie2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Evt. lokaal anestheticum4) Géén antibiotica!
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Medicatie3) Evt. op een ander moment (LA)4) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!5) Uit occlusie zetten6) Enkel AB indien zwelling of
koorts
1) Pijnmedicatie2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Evt. lokaal anestheticum4) Antibiotica indien zwelling of
koorts
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Medicatie3) Evt. op een ander moment (LA)4) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!5) Uit occlusie zetten6) Enkel AB indien zwelling of
koorts
1) Pijnmedicatie2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Evt. lokaal anestheticum4) Antibiotica indien zwelling of
koorts
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS + FLUCTUERENDE ZWELLING
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Percanalaire drainage trachten te
bekomen, soms incisie toch nodig3) Pijnmedicatie + AB4) Evt. op een ander moment (LA)5) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!6) Uit occlusie zetten
1) Pijnmedicatie + AB2) Contact opnemen met tandarts
of tandarts van wacht3) Incisie + drainage
(decompressie)4) Evt. lokaal anestheticum
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS + DIFFUSE ZWELLING
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Start endodontische behandeling2) Drainage vaak niet mogelijk3) Pijnmedicatie + AB4) Evt. op een ander moment (LA)5) Wegname van het pulpaweefsel
zal niet volstaan!6) Uit occlusie zetten7) Info en strikt opvolgen, evt. MKA
1) Pijnmedicatie + AB2) Contact opnemen met tandarts,
tandarts van wacht of MKA3) Drainage vaak niet mogelijk4) Strikt opvolgen, MKA in geval
van exacerbatie
URGENTE SETTING
Voorbeelden
APICALE PARODONTITIS + UITBREIDING NAAR DE LOGES
Tandartskabinet Spoedgevallendienst
1) Onmiddellijke doorverwijzing MKA (spoedgevallendienst)
2) Opstarten AB3) Luchtweg vrijhouden
1) MKA: absolute urgentie!2) Luchtweg vrijhouden
Een noodzakelijk kwaad
MEDICATIE
MEDICATIE
PIJN ANTIBIOTICA
TramadolTramadol
IbuprofenIbuprofen
ParacetamolParacetamol
MetronidazoleMetronidazole
Amoxiclav of ClindamycineAmoxiclav of Clindamycine
(MAAGBESCHERMER)
Voor uw aandachtHARTELIJK DANK
