SUITZASUITZA

AURKIBIDEAAURKIBIDEA

Bandera eta armarriaGeografiaKlimaBanaketa administratiboa HizkuntzaHistoriaGastronomiaKirolak

BANDERA ETA ARMARRIABANDERA ETA ARMARRIA ArmarriaBandera

GEOGRAFIAGEOGRAFIA Suitza Alemania iparraldean, Suitza Alemania iparraldean,

Frantzia mendebaldean, Italia Frantzia mendebaldean, Italia hegoaldean eta Austria eta hegoaldean eta Austria eta Liechtenstein ekialdean dituLiechtenstein ekialdean ditu

ALEMANIA

FRANTZIA

ITALIA

LIECHTENSTEIN

AUSTRIA

GEOGRAFIAGEOGRAFIA Dufour Gaina, Monte Rosako Dufour Gaina, Monte Rosako

mendilerroan kokatua eta 4.634 mendilerroan kokatua eta 4.634 metrorekin Suitzako mendirik metrorekin Suitzako mendirik garaiena da. garaiena da. Honen ondoren, Honen ondoren, Don 4.545m, Weisshorm Don 4.545m, Weisshorm 4.505m, Matternhorm 4.478m, 4.505m, Matternhorm 4.478m, Jungfrau 4.158m eta Piz Jungfrau 4.158m eta Piz Brenina 4.049m-ko tontorrak Brenina 4.049m-ko tontorrak daude. Lakuei dagokienez, daude. Lakuei dagokienez, Geneva lakua, Konstantza, Geneva lakua, Konstantza, Neuchatel eta Luzernakoak Neuchatel eta Luzernakoak handienak dira. Azkenik, Rhin, handienak dira. Azkenik, Rhin, Aar, Rodano, Reuss, Limmat, Aar, Rodano, Reuss, Limmat, Saane, Thur eta Inn ibaiak Saane, Thur eta Inn ibaiak herrialdeko luzeenak diraherrialdeko luzeenak dira

KLIMAKLIMAZurich-eko klima-datuak

2007 URTEA

Prezipitazioak (mm)

Tenperatura ºC

Urt 67 2,4

Ots 70 1,2

Mar 69 4,3

Api 87 4,5

Mai 103 5,3

Eka 124 5,4

Uzt 117 5,1

Abu 133 5,3

Ira 92 4,4

Urr 69 4,1

Aza 82 3,2

Abe 73 0,6

Zurich-eko klima datuak2007 URTEA

0

20

40

60

80

100

120

140

Hilak

Euria

(mm

)

0

1

2

3

4

5

6

Tenp

ºC

Prezipitazioak (mm)

Tenperatura ºC

Suitzako klimaren zatirik handiena klima ozeanikoa da eta zatirik txikiena mendialdeko paisaia.MENDIALDEKO KLIMA-Tenperaturak eta klimak aldaketa handiak izaten dituzte. -Neguak oso hotzak dira eta urte osoan egiten du euria.-Udan euri horiek ekaitz tankera izaten dute.KLIMA OZEANIKOA-Euriteak ugariak dira eta tenperatura leunak.-Paisaia berdea izaten da, belardi, zuhaizka, zuhaitz, larre eta baso ugarikoak.

BANAKETA BANAKETA ADMINISTRATIBOAADMINISTRATIBOA

Estatu federala 26 kantoietan Estatu federala 26 kantoietan banatzen da. Grisons izanda banatzen da. Grisons izanda eremu zabalena duena eta eremu zabalena duena eta Zurichekoa biztanle gehien Zurichekoa biztanle gehien dituena.dituena.

Argivia- Nidwalden- Appenzell- Schaffhausen- Basilea- Schwyz- Campiña- Soleura- Berna- San Galo- Friburgo- Turgovia- Ginebra- Tesino- Glaris- Uri- Grisones- Valais- Jura- Vaud- Lucerna- Zug- Neuchatel- Zúrich

HIZKUNTZAHIZKUNTZA

Suitzan lau hizkuntza Suitzan lau hizkuntza ofizial daude.Alemaniera, ofizial daude.Alemaniera, kantoietan gehien kantoietan gehien erabiltzen den hizkuntza, erabiltzen den hizkuntza, frantzesa, Italiera eta frantzesa, Italiera eta erromantxera.erromantxera.

HISTORIAHISTORIA

1291ko abuztuaren 1ean Uri, Schwyz eta Unterwalden izeneko lurraldeak 1291ko abuztuaren 1ean Uri, Schwyz eta Unterwalden izeneko lurraldeak batu egin ziren, gaur egungo Suitzako erdi- erdialdean egongo zirenak, batu egin ziren, gaur egungo Suitzako erdi- erdialdean egongo zirenak, Suitzako konfederazio Zaharrra” sortuz.Suitzako konfederazio Zaharrra” sortuz.

1499ko irailaren 22an “Schweizerkrieng” (Suitzako gerra) edo “Engadiner 1499ko irailaren 22an “Schweizerkrieng” (Suitzako gerra) edo “Engadiner krieg” (Engiadinako gerra) amaitu zen, Habsburgotarrak irabaziz.krieg” (Engiadinako gerra) amaitu zen, Habsburgotarrak irabaziz.

1815eko abuztuaren 7an Suitzak burujabetasuna berreskuratu zuen 1815eko abuztuaren 7an Suitzak burujabetasuna berreskuratu zuen Napoleon Bonaparteren inperioa behera erori ondoren.Napoleon Bonaparteren inperioa behera erori ondoren.

1848ko irailaren 12an herrialdea estatu federal bilakatu zen.1848ko irailaren 12an herrialdea estatu federal bilakatu zen.

1990eko hamarkadaren hasieran suitzar gehienek Europar Batasunaren 1990eko hamarkadaren hasieran suitzar gehienek Europar Batasunaren sartzeari ezetz esan zioten, erreferedumaren bidez.sartzeari ezetz esan zioten, erreferedumaren bidez.

2002an herrialdea Nazio Batuen Erakundean sartu zen, egoitza nagusien 2002an herrialdea Nazio Batuen Erakundean sartu zen, egoitza nagusien artean Geneva egonda.artean Geneva egonda.

GASTRONOMIAGASTRONOMIA

Suitzako gastronomia oso ona da.Suitzako gastronomia oso ona da.

GAZTAGAZTA Azkotan erabiltzen dute gazta espezialak.Azkotan erabiltzen dute gazta espezialak.

TXOKOLATEA TXOKOLATEA Oso produktu ospetsua. Txokolatea esnearekin Suitzan daztatu Oso produktu ospetsua. Txokolatea esnearekin Suitzan daztatu zen lehenengo aldiz.zen lehenengo aldiz.OKELAOKELACervelat da gehien prestatzen den okela, modu askotara Cervelat da gehien prestatzen den okela, modu askotara prestatzen da.prestatzen da.

EDARIAKEDARIAKSagar zukua da edari ezagunena, baina ere edaten da sidra. Sagar zukua da edari ezagunena, baina ere edaten da sidra. Suitzan sidra edateko edo beste ainbat edari daztatzeko 18 urte Suitzan sidra edateko edo beste ainbat edari daztatzeko 18 urte euki behar dira, Euskal Herrian moduan. euki behar dira, Euskal Herrian moduan.

KIROLAKKIROLAK

Suitzako futbol taldea.

Suitzan futbolera jolasten da, Europako estatu eta hiriburu guztietan bezala.

IZEN-ABIZENAK: Leire Fuente

IRAKASLEA: Orkatz Martin

IKASTURTEA: 2009-2010