SAÚDEna escola

EDUCACIÓN INFANTIL

Marta: LAURA NON QUERE XOGAR.Xoán: ESTÁ TRISTE.

Xoán: VÉS XOGAR AO FÚTBOL, LAURA?Laura: NON QUERO.

Marta: POR QUE ESTÁS ASÍ?Laura: VOU TER UN IRMÁN E DEBEREI

PRESTARLLE OS MEUS XOGUETES.

Marta: TERÁS UN AMIGO PARA XOGAR.Laura: TI XOGAS COS TEUS IRMÁNS?Marta: UNHAS VECES PELEXAMOS E

OUTRAS PASÁMOLO BEN.

O IRMÁN DE LAURA

O IRMÁN DE LAURA1

COMO SE SENTÍA LAURA?

2

DESPOIS DE COMENTAR O SENTIMENTO DE LAURA ANTE O NACEMENTO DOIRMÁN XOGAMOS NA CLASE A ADIVIÑAR SENTIMENTOS.

DEBUXA A TUA CARA NESE MOMENTOCONVERSAMOS SOBRE ALGÚN MOMENTO NO QUE NOS SENTIMOS TRISTES OU ENFADADOS.

CAL ERA A CARA DE LAURA AO SABER QUE ÍA TER UN IRMÁN? RODÉAA.

O IRMÁN DE LAURA

Xoán: ESTOU CANSO E DÓEME UN DENTE.Marta: ISO PÁSACHE POR COMER ESAS

COUSAS.

Laura: QUE TENDES PARA MERENDAR?Pedro: MACEDONIA E QUEIXO.Xoán: BATIDO DE FROITAS E UN PLÁTANO.

DÓEME UN DENTE

3

Laura: QUE TRAEDES DE MERENDA?Pedro e Marta: IOGUR E FROITA.Xoán: GOMINOLAS E PATACAS FRITIDAS.

Laura: NON SE PODE TOMAR ISO SEMPRE.Xoán: POR QUE NON?Laura: ENGORDAS, CÁENCHE OS DENTES...

DÓEME UN DENTE

4

A MERENDA

IMOS PREPARAR A MOCHILA PARA MARCHAR Á ESCOLA.DEBUXA DOUS ALIMENTOS QUE CHE GUSTE LEVAR DE MERENDA.

AS MERENDAS DA SEMANA

LUNS MARTES MÉRCORES

XOVES VENRES

PREPARAMOS AS MERENDAS DE TODA A SEMANA. RECORTA E PEGA UN ALIMENTO POR DÍA.

DÓEME UN DENTE

OS ALIMENTOS

5

FAI DOUS GRUPOS: ALIMENTOS SAUDABLES E NON SAUDABLES.

HAMBURGUESA

MAZÁ

REPOLO

CENORIAS

BISCOITO

SANDÍA

PERA

LEITE CON CACAO

LARANXA

IOGUR

LEITE

ACELGAS

TORTA CASEIRA

PATACAS FRITIDAS

XEADO

QUEIXO

LEITUGA

ESPÁRRAGOS

DÓEME UN DENTE

✁

6

BISCOITO

SANDÍA

ACELGAS

TORTA CASEIRA

PATACAS FRITIDAS

XEADO

QUEIXO

LEITUGA

ESPÁRRAGOS

HAMBURGUESA

MAZÁ

REPOLO

CENORIAS

PERA

LEITE CON CACAO

LARANXA

IOGUR

LEITE

DÓEME UN DENTE

✁

7

Pedro: MARTA CONVIDOUME AO SEUANIVERSARIO. E A TI?

Laura: SI, PERO NON QUERO IR.

Laura: MAÑÁ DOULLE O REGALO E XA ESTÁ.Pedro: CANDO É O TEU CUMPREANOS, NON

CHE GUSTA QUE VAIAMOS TODOS?

Pedro: MAMÁ, Á TARDE IMOS AOANIVERSARIO DE MARTA

Laura: EU NON SEI SE IREI.Nai de Laura: MARTA É AMIGA TÚA,

DEBERÍAS IR.

Pedro: VOULLE LEVAR UN PEIXE PARA O ACUARIO.

Laura: TEN UN ACUARIO? ENTÓN EUREGALAREILLE UN CONTO DE PEIXES.

NON QUERO IR

NON QUERO IR

O MEU MELLOR AMIGO

8

DEBUXA O TEU MELLOR AMIGO OU AMIGA.

FALAMOS DE COMO TEN QUE SER ALGUÉN

SE QUERE SER O NOSO AMIGO.

ANOTAMOS NO ENCERADO AS CUALIDADES.

NON QUERO IR

Marta: EU NON SEI POÑELO.Laura: É MOI FÁCIL.

Marta: AXUDÁDESME?Laura: POIS CLARO, PRIMEIRO POS

UNHA MANGA E DESPOIS A OUTRA.

Profesor: ENTRADE.Laura: MARTA NON SABE POÑER O

MANDILÓN. ESTAMOS ENSINÁNDOLLE.

Xoán: VES? SE NON O INTENTAMOSNUNCA O CONSEGUIREMOS.

Marta: AGORA XA SEI QUE EU TAMÉNPODO POÑER O MANDILÓN.

PRIMEIRO UNHA MANGA E DESPOIS A OUTRA

OS NENOS VAN POÑER O MANDILÓNPARA PINTAR.

Marta: VOU INTEN-TAR POÑELO...

Marta: XA ESTÁ!!!

9PRIMEIRO UNHA MANGA E DESPOIS A OUTRA

10

O MANDILÓN

UNE OS PUNTOS SEGUINDO OS NÚMEROS DESDE O 1 ATA O 8E VERÁS QUE DEBUXO APARECE. DESPOIS PODES COLOREALO.

FACER TI SÓ

1

23

45

67

8

ESCRIBE COUSAS QUE SABES FACER TI SÓ.

PRIMEIRO UNHA MANGA E DESPOIS A OUTRA

Marta: HOXE FIXEMOS UNHA FESTA NAESCOLA.

Laura: QUE PENA! EU NON PUIDEN IR.Xoán: ISO PASOUCHE POR NON TE

ABRIGARES.

Marta: HOXE TEMOS A FESTA.Xoán: NON VEU LAURA?

Pedro: QUEDOU NA CASAPORQUE ESTÁ ARREFRIADA.

Pedro: XA CHE DIXEN QUE DEBÍAS ABRI-GARTE PORQUE ÍA FRÍO.

Laura: A PARTIR DE AGORA ABRIGAREIMECANDO VAIA FRÍO, AÍNDA QUE EU TEÑACALOR.

aaaAchiss...

11

Marta: A PROFESORA DIXO QUE POÑAMOS A CAZADORA.

Laura: EU NON TEÑO FRÍO PORQUEESTIVEN CORRENDO NO XIMNASIO. Pedro: FÓRA VAI MOITO FRÍO.

aaaAchiss...

12

FACER DEPORTE COMER BEN

NON FUMARNON TOMAR ALCOHOL

DESCANSAR

ESTAR SANS

HAI MOITAS COUSAS QUE AS PERSOAS PODEMOS FACER PARA ESTAR SANS:

ENGADE TI OUTRAS:

aaaAchiss...

FICHA PERSOAL

13

NOME: …………………………….……………..........…………....................................................................…..

..................................................................................................................................................

IDADE: …......................…............ ANOS

ENFERMIDADES QUE PASEI:

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................

MIDO:.................................................... PESO:...................................................

FICHA PERSOAL

14

A ALTURA DOS NENOS DA CLASE

COLOREA DESDE ABAIXO PARA ARRIBA

ATA QUE CHEGUES Á TÚA ALTURA.OLLA O EXEMPLO. PEDRO MIDE 120 CM.FAI O MESMO CON 2 NENOS E 2 NENAS DA CLASE. PON O SEU NOME E PINTA ATA A SÚA MEDIDA.

140

138

136

134

132

130

128

126

124

122

120

118

116

114

112

110

108

106

104

102

100

PEDRO

140

138

136

134

132

130

128

126

124

122

120

118

116

114

112

110

108

106

104

102

100

FICHA PERSOAL

FICHA PERSOAL

OS XOGUETES

15

Laura: MIRADE QUE ROBOT ME TROUXE-RON OS REIS. ACÉNDENSELLE AS LUCESE FAI RUÍDO.

Xoán: DÉIXAME VER COMO ANDA.Laura: NON ANDA.

Marta: QUE CHE TROUXERON OS REIS?Pedro: ESTE SACO DE CONSTRUCIÓNS.Marta: AH! Nenos: PODEMOS XOGAR CO TEU ROBOT, LAURA?

Laura: NON. SE O MOVEMOS MOITO ESTRÁGASE.Pedro: ENTÓN XOGAREMOS COAS CONSTRUCIÓNS.

Laura: ESTADES A PASALO BEN?Xoán: SI, SE QUERES PODES FACER

A PORTA DO CASTELO.

OS XOGUETES

OS XOGUETES

RODEA OS XOGUETES QUE HAI NESTE RECADRO.

16OS XOGUETES

17

PARA XOGAR SÓS

RECORTA XOGUETES DOS FOLLETOS DE PROPAGANDA E PÉGAOS NUN DESTES DOUS GRUPOS.

OS XOGUETES

OS XOGUETES

PARA XOGAR COS AMIGOS

18OS XOGUETES

PARA XOGAR COS PAIS

19OS XOGUETES

20 OS XOGUETES

Alim

enta

ción

DEC

ÁLO

GO

Educ

ació

n in

fant

ilA influencia do ámbito familiar no desenvolvemento dos hábitos ali-menticios é decisiva: os nenos observan o noso xeito de comer, decidimos aoferta de alimentos na casa, estimulamos o comportamento activo ou sedentariodos fillos, damos os cartos que os nenos terán para lambetadas, refrescos, xea-dos, etc. A familia, como primeiro transmisor destas mensaxes, debe ter unscoñecementos básicos sobre alimentación saudable que permitan a elaboraciónde menús variados e equilibrados.

Educación, información e organización; estes son os tres piaresbásicos sobre os que debe asentarse a prevención da obesidade infan-til, unha enfermidade que se triplicou nos últimos vinte anos e queafecta xa o 20% dos nenos españois en idade escolar; deles «o 75%seguirá sendo obeso cando creza». A obesidade nun bebé é corrixi-ble, mentres que nun neno de 13 anos é máis difícil de solucionar.Como pais, a primeira medida que debemos adoptar é «descubrir oserros que cometemos á hora de alimentar os nenos».

Moderar ou diminuír o azucree alimentos edulcorantes como a frutosaou o mel, así como os produtos que osconteñan: galletas, refrescos con azucre,caramelos, etc. Os doces gustan de xeitonatural aos nenos, pero é obrigatoriomoderar o seu consumo, xa que o azucreque non se queima mediante a actividadefísica se converte en graxa.

Cociñar e aliñar con poucoaceite e evitar os rebozados e fritos. Oconsumo abusivo de aceite é factor de obe-sidade. É recomendable cociñar ao vapor,ao forno e á prancha. Un truco para dimi-nuír a cantidade de aceite nos aliños con-siste en utilizar un aceite de oliva de altagraduación. Deste xeito, obtemos un saborintenso usando menos cantidade de aceite.

Potenciar o consumo de pan ediminuír o de bolería industrial. Moitosnenos xa non toman pan nas comidas.Ademais de ser fundamental na súa alimenta-ción, o pan axuda a saciar a fame. Os exper-tos recomendan ampliar o concepto de bole-ría e incluír neste grupo tamén os «snacks»salgados (patacas fritas, ganchitos, etc.).

Aumentar o consumo delegumes e verduras, especialmente enforma de ensaladas. Conteñen hidratosde carbono de absorción lenta benefi-ciosos para a saúde. Actualmente, osnenos apenas inclúen fibra na súa dietae os legumes conteñen importantes can-tidades de fibra que axuda a reducir osniveis de graxa e colesterol. Pouco apouco, debemos introducir estes ali-mentos nos seus menús, combinándooscon alimentos cocidos. Consumir unhaou dúas pezas de froita ao día. Abúsasedos zumes de froitas, sobre todo indus-triais, e cómese pouca froita naturalenteira. Unha vez que o neno se habitúea tomar unha ou dúas pezas de froita aodía, incrementaremos a cantidade deforma progresiva.

Adecuar as porcións de pata-cas, pasta e arroz á idade do neno.Hoxe en día damos aos nenos porciónsdemasiado grandes que logo ademaisnon queiman porque non practican oexercicio físico suficiente. Tamén debe-mos ter coidado coas salsas que acom-pañan estes pratos.

1

2

3 5

4

Mat

eria

l par

a pa

is/n

ais

DECÁLOGO Alimentación

Controlara graxa que se

inxire cos pro-dutos lácteos. O

leite e os seus deri-vados (queixo, leite ca-

llado, iogur,...) son imprescindibles na alimen-tación dos pequenos, pero debemos controlaro seu consumo xa que son alimentos queachegan graxa.

Aumentar considerablemente oconsumo de peixe e marisco. A pesar de que opeixe non adoita ser prato de gusto entre moi-tos nenos, debemos fomentar o seu consumo,sobre todo de peixe azul. O marisco, a lura, asepia, o mexillón, etc. son unha boa opciónpara reconciliar o pequeno comensal cos pro-dutos do mar e introducir o peixe no seu menú.

Consumir tres ou catro ovos ásemana. O ovo é un alimento que se debe reva-lorizar: é natural, baixo en graxa e contén pro-teínas de alto valor biolóxico, vitaminas eminerais. As tortillas ou revoltos de verdurasson un excelente e saudable substituto da

carne. Escoller as carnes máis magras e contro-lar o consumo de embutidos. Non é necesariotomar carne todos os días. Convén alternar oseu consumo co de peixe e decantarnos polascarnes magras (polo, pavo, coello...), que con-teñen menos graxa que as vermellas.

Nunca prescindir dun almorzocompleto composto por lácteos, cereais (pan,galletas, cereais de almorzo,...) e froitas ao quedebería dedicarse entre 15 e 20 minutos detempo. Deste xeito, evítase ou reducese anecesidade de consumir alimentos menosnutritivos a media mañá e mellórase o rende-mento físico e intelectual no colexio.Planifícao cos fillos para toda a semana e serámáis doado que sexa variado.

E o máis importante: fai da ali-mentación un hábito agradable, un momentode reunión, un momento de compartir o que sefai no día, un momento relaxado. Coida o con-texto: todos xuntos, sen televisión... e as nor-mas: lavamos as mans, todos axudamos apoñer ou recoller, todos comemos o mesmo,todos esperamos a rematar....

10

9

8

7

6

Lím

ites

e n

orm

as (

I)D

ECÁ

LOG

OEd

ucac

ión

infa

ntil

Os límites son regras, normasou acordos que permiten unha adecuadaconvivencia. Necesítanse para manterunha orde interna dentro da familia e sonun marco de referencia para saber ataonde chega a responsabilidade e o com-promiso propio na relación cos demaismembros dela.

Poñer normas na familia signi-fica definir o que cada membro pode edebe realizar, supón responsabilizarsedos seus propios actos e implica respectocara aos demais.

Fixalas na educación dosnosos fillos, é darlles unhas referenciascoas que poidan desenvolver a súa perso-nalidade e os seus criterios para tomardecisións, camiñando pola vida con máisseguridade. É tamén un xeito de demos-trarlles amor e atención.

Os límites deben estar orienta-dos: a protexer os fillos do dano ou peri-go físico, a preservalos do psicolóxico e,para rematar, a promover o seu desenvol-vemento axudándoos a entender quedebe haber un tempo para divertirse eoutro para comer, descansar, estudar...

Se as regras se establecen eviven desde a infancia, chegarán a con-verterse en hábito natural. Ademais,cando os fillos vaian medrando, e haxaque incorporar outras acordes coasnovas circunstancias, non lles chocará eserá máis probable que as acepten e queas cumpran.

Definimos a disciplina como aforma en que se sinalan os límites e secorrixen cando non se respectaron.

Aprendemos a ser disciplinados contro-lando as necesidades biolóxicas básicas:fame, sono, etc., respectando as regrasdos xogos infantís, do traballo en equipo,cumprindo un horario de estudo, de des-canso, etc.

Moitas persoas equipa-ran a disciplina a «castigo» e«represión» e, en diferentescontextos, ten connotaciónsnegativas. Con todo, é un re-curso necesario para a educa-ción e o desenvolvemento doser humano. Cando, de ser algo«imposto», se converte en «asu-mido» ou «integrado», alcánzase oseu fin último, que é o autocontrol.

Os nenos educados con disci-plina afanse a aceptar as normas da fami-lia, a escola e a sociedade que queren,respectando os demais. Isto vailles permi-tir realizar calquera tarefa, por dura quesexa, ata o final.

Prover os fillos, desde idadestemperás, da capacidade de converter adisciplina nun hábito, situaraos nun planoabsolutamente privilexiado para afrontartodo tipo de situacións na vida.

O estilo educativo de cada fa-milia inflúe na personalidade dos fillos eaqueles que se educan cunha adecuada eestable vinculación afectiva, e con límitesclaros, firmes, e coherentes, teñen maiorconfianza en si mesmos. Cando se sentenqueridos e as regras que os pais lles pro-poñen son adecuadas, acentúase eaumenta o seu respecto cara a eles. Isoanímaos na adolescencia e na madurez apedir e seguir os seus consellos.

1

2

3

6

5

4

10

9

8

7

Mat

eria

l par

a pa

is/n

ais

XOÁN LAURA

PEDRO MARTA

LAURA

XOÁN

MARTA

PEDRO

ESTES SON OS NOSOS AMIGOS: MARTA, XOÁN, LAURA E PEDRO.

PODEDES FACER UN MÓBIL CON ELESSE OS RECORTADES POLA LIÑA PUNTEADA

E POÑEDES UN PAUCIÑO POR DETRÁSPEGADO CON COLA OU CINTA ADHESIVA.

140138136134132130128126124122120118116114112110108106104102100

GARDA ESTA TARXETA E COLOREA A TÚA ALTURA EN DIFERENTES MOMENTOS DO CURSO

OUT

UBRO

DECE

MBR

OCM.

FEBR

EIRO

ABRI

L

XUÑO