Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser...

22

Transcript of Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser...

Page 1: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio
Page 2: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

Santurtziko EmakumeaMende osoa lanean herria garatzen

Ser SanturtzanaUn siglo de trabajo gestando un pueblo

Emakumearen ZerbitzuaServicio de la Mujer

Page 3: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

S

Page 4: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

SSanturtziko emakumea: mende osoa lanean herria garatzen

Agian Santurtziko sortzean, emakumeen lanaren inportan-tziaz herri hau ez da inoiz gaur egun bezain kontzientea izan. Oraingo herri honen emakume saregileek, sardinerek, arkitektoek, medikuek, etxeko andreek, hezitzaileek eta oro har emakume langileek ezagutza historiko ederra gordetzen dute. Ibilbide fotografi ko honetan aditzera ematen saiatuko gara.

Emakumeen kontatzeko trebetasuna eta aztarnaren epika argitasunez gogoratuko ditugu; itsasbeherak utzitako loka-tzaren gaineko aztarna oinutsa. Memento honetan, igaro-tzeak eta kontzientziaren beste tanta batek ematen duten atsedenaldia aprobetxatuz, emakumearen iraultza bikoitza aurkitzeko arrastoa azter dezakegu; emakume bezala eta funtsean gizaki bezala alegia.

Lan bikoitza izan da; sarritan emakumeek lan honen bidega-bekeria izugarrizko ondoriotasun eta, batez ere, bihozberaz betetako etorkizun bilakatu dute. Garai bateko jakinduria eta ahaleginaren isiltasunari, oraingo emakumeek berritzea-ren eta itxaropenaren indarra eta bizitasuna gehitu dizkiote. Iraultza hau eraikitzeko gauza bakar batean oinarritu dira: maitasunean.

Segur aski, antzinako emakumeek egunero beren patuaz eta memento latzetan beren jokabideaz euren buruari gal-detzen zizkioten baina, sarritan, beren begitartean eguzkia, eskuetan ur izoztua, gatza eta lurra erantzun bakarrak ziren. Bakarrik zerbait bukatzen denean bere benetako esangu-ra agerian da; dudarik gabe, egun ahalegin handi horrek esangura badauka.

Askotan antzemateko bilatu behar da, aurrera jarraitzeko berriro ulertu behar dugu. Lan munduan, kulturan, eta oro har, Santurtziko gizartean emakumeen joerari ezin diogu

Page 5: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

S

uko egin. Emakumeek gure iragana azaltzen digute, eta horren ondorioz, etorkizun on eta kontzienteagoen ateak irekitzen dizkigute.

Santurtzi honela da, zalantzarik gabe, emakumeei esker.

Ser Santurzana:Un siglo de trabajo gestando un pueblo

Quizá nunca este pueblo haya sido tan consciente como ahora de la importancia del trabajo de sus mujeres en la gestación de este Santurtzi de hoy.

Entre las rederas y las sardineras, y las arquitectas, médi-cas, amas de casa, educadoras y trabajadoras en general del presente de este pueblo, se esconde un gran bagaje

Page 6: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

histórico que pretendemos contribuir a poner al descu-bierto en este recorrido gráfi co.

Recordamos con claridad la narrativa, la épica del dibu-jo de la huella de nuestras mujeres. Una huella descalza sobre el lodo de la marea baja que, ahora, con el reposo que aporta el transcurrir y una gota mas de conciencia, podemos recorrer todo su rastro para descubrir en él la doble revolución de la mujer, como mujer y en esencia como persona.

Un doble trabajo cuya injusticia, a menudo, ellas han trans-formado en herencia incalculable y, sobre todo, en certeza de futuros humanamente mas completos. Lo han hecho durante un tiempo con el silencio de la sabiduría y del empeño, y ahora, además con la fuerza y la vitalidad de la renovación y de la ilusión.

Han construido esta revolución sobre la única base posi-ble, la de los afectos.

Ellas, las de antaño, se preguntaban a diario, seguro, sobre su destino, sobre su papel en momentos harto difíciles. El sol en sus rostros, el agua helada en sus manos, la sal, la tierra eran las únicas respuestas a veces.

Solo cuando algo “termina” se pone al descubierto su sen-tido real; hoy todo aquel esfuerzo, sin duda, lo tiene.

Descubrir para reconocer, reinterpretar y así prosperar, el cómo y el porqué del papel de la mujer en el mundo del trabajo, de la cultura, y en general, del hecho social en Santurtzi es una tarea a la que no debemos renunciar. Nuestras mujeres “nos explican” nuestro pasado y, por tanto, nos abren las puertas a mejores y mas conscientes futuros.

Santurtzi es como es, sin duda, gracias a sus mujeres.

Page 7: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Sardineras preparando las cestas / Cedida por Xabier Larena

Argazki bidezko ibilaldi txiki honen bitartez omenaldi handia egin nahi zaie Santurtziko emakume langileari eta hark gure herriaren historian egindako ekarpen erabakigarriari!

¡Valga este pequeño recorrido fotográfi co para rendir un gran homenaje a la mujer trabajadora santurtziarra y a su decisiva aportación en la historia de nuestro pueblo!

Pilar Parro GonzálezConcejala Delegada del Servicio de la Mujer

Ayuntamiento de Santurtzi

Page 8: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Sardinera frente a la Cofradía / Cedida por Ana M.ª Sierra.• Cargando sardina en la rampa / Foto cedida por Xabier Larena.

Page 9: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• La Pichina en el muelle de La Merced y San Antón 1963 / Cedida por Xabier Larena.

• Encarna Betanzos, Josefa Gregorio, Vicenta Ordorika. / Carmen Betanzos y Tomasa Gregorio / Cedida por Xabier Larena.

Page 10: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Anchoas en salazón y cestas con el tesoro oculto / Cedida por Xabier Larena.

• Etekiñak banatzen / Cedida por Soledad Lucena Fernández.

Page 11: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Plácida –mujer de Roque Betolaza– 1955.

Page 12: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Antoni “la redera” –mujer de Adolfo “el erri”. La hermana de Tomasa “la pichina”. Mari, –la de Clemente Bayón– 1960.

• Nerea 12 junio de 1979 / Fotos cedidas por Xabier Larena.

Page 13: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Juani Cabrera “la monchina”, Pepa Sota, Arantxi Cabrera Ascen, Petri Torre e Irene 1967 / Cedida por Gixane Berriatua.

• Rederas en el pórtico de la iglesia de San Jorge 1920 / Cedida por Juan manuel Usabiaga Hoyos.

Page 14: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Cuando los “bolitxes” se hacían en el pórtico 1912.

Page 15: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Antiguo lavadero de Las Viñas, junto al Regato, cerca de las escuelas.• Mujeres de camino al lavadero.

Page 16: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Niñeras a principios de siglo trabajando en casa señorial / Foto Enrique Guinea.

• Pilar López cuidando niñas en la playa del Higarillo (Miami) 1954 / Cedida por la familia López-Mezo.

Page 17: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Grupo de ñiñas dentro del colegio de la Cruz 1940 / Cedida por M.ª Sol Negrete Taranco.

• Alumnas de La Cruz junto con su profesora / Cedida por Ana M.ª Sierra.

Page 18: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Escolares en el Patronato 1933 / Cedida por Pilar Sarasua Barquín.• Aprendiendo a leer en casa. Años 60 / Cedida por la familia Perfecto-

Bengoetxea.

Page 19: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Modistillas de Santurtzi 1921 / Cedida por Teresa Ruiz Barquín.• Taller de costureras 1935 / Cedida por Catalina Jesusa Mira

Hormaechea.

Page 20: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Trabajadoras cogiendo el autobús junto al Café del Parque 1950 / Cedida por Blanca Makua Ariznabarreta.

• Ellas al timón de la embarcación / Cedida por Gixane Berriatua.

Page 21: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

• Sotera tejiendo en el puerto 1920.• Marcando nuevos rumbos / Cedida por Soledad Lucena Fernández.

Page 22: Santurtziko Emakumea Ser Santurtzana · Santurtziko Emakumea Mende osoa lanean herria garatzen Ser Santurtzana Un siglo de trabajo gestando un pueblo Emakumearen Zerbitzua Servicio

Emakumearen ZerbitzuaServicio de la Mujer