Proxecto ImpulsaOurenseResumo executivo, xullo 2011

Elaboración, implantación e seguimento do proxecto de impulso económico da provincia de Ourense

IGAPE – Instituto Galego de Promoción Económica

ImpulsaOurense

Edita: IGAPE

Realiza: Deloitte, S.L.

Imprime: Gráficas Garabal, S.L.

Depósito Legal: C 1817-2011

RESUMOEXECUTIVO

3

Índice de contidos Proxecto ImpulsaOurense

Introdución. Obxectivos e metodoloxía ................................................ 5Obxectivos do proxecto ........................................................................... 7Traballos realizados .................................................................................. 8Metodoloxía de traballo ............................................................................ 9

Diagnóstico da provincia de Ourense ..................................................... 11Análise macroeconómica da provincia de Ourense ....................... 13Identificación de sectores estratéxicos ............................................ 15Análise dos motores de competitividade ......................................... 17Análise cualitativa da provincia de Ourense en relación aos FCD ................................................................................... 18

Estratexia de captación de investimentos .......................................... 23Estratexia de captación de investimentos ....................................... 25Sectores de futuro para a captación de IDE .................................... 26Programa de Mercadotecnia .................................................................. 30Programa de Acción .................................................................................. 31Cadernos de Venda .................................................................................... 32Programa Comercial .................................................................................. 33

Programa de Actuación.................................................................................... 35Definición estratéxica do Programa ................................................... 37Eixos e obxectivos estratéxicos ........................................................... 38Programa de Competitividade: Actuacións prioritarias de alto impacto ............................................ 38

Conclusións ........................................................................................................... 47

Introdución. Obxectivos e metodoloxía

RESUMOEXECUTIVO

7

Introdución Obxectivos do proxecto

O traballo desenvolvido por Deloitte ten a súa orixe na formulación porparte da Xunta de Galicia de elaborar un proxecto de actuación paraa provincia de Ourense que lle permita incrementar a súa activi-dade económica a medio e longo prazo.

Tendo en conta o contexto socioeconómico actual do territorio, e asáreas prioritarias identificadas polos estamentos públicos para a revi-talización, desenvolvemento e/ou o seu crecemento, a formulación doproxecto requeriu un carácter eminentemente práctico e orientadoá elaboración dun Programa de acción que identifique as ac-tuacións necesarias que deben levarse a cabo.

Así mesmo, o traballo tivo como punto de partida o Plano Estratéxicode Ourense 2010 desenvolvido polo INORDE e o traballo realizadono seu contexto ata o momento.

Ao longo do presente documento de Resumo Executivo, preséntasea metodoloxía seguida, así como as principais conclusións obtidas.

O proxecto ten como obxectivo o impulso económico da provincia deOurense. Polo tanto, elaborouse desde un enfoque pragmático defi-nindo os obxectivos, accións, cronograma de actuacións e axentesresponsables da execución, así coma indicadores de realización eresultados, podendo implantarse unha vez rematada a súa defini-

ción, e medir sistematicamente a súa evolución e resultados.

ImpulsaOurense

8

Traballos realizados O traballo realizado no marco deste proxecto componse de cincodocumentos que complementan e fundamentan as conclusiónsxerais presentadas no resumo executivo:

1. Metodoloxía e Diagnóstico Competitivo de Ourense| Metodoloxía de traballo do proxecto.| Análise macroeconómico da provincia de Ourense.| Análise competitivo sectorial e identificación de sectores estratéxicos.| Diagnóstico competitivo da provincia de Ourense en relación aos Factores de

Competitividade (os 8 motores de competitividade).

2. Retos, trampolíns e sectores estratéxicos| Retos e trampolíns para a mellora competitiva de Ourense.| Aposta polos sectores estratéxicos de futuro de Ourense.| Sectores con implantación e potencial de desenvolvemento.| Sectores novos ou emerxentes con potencial de desenvolvemento.

3. Plan de Actuación detallado| Contén os eixos estratéxicos, obxectivos, liñas de actuación e actuacións con-

cretas para os próximos anos 2011-2018.| Actuacións que constitúen medidas concretas para a mellora da competitividade

da provincia de Ourense.

4. Estratexia de Captación de Investimentos| Diagnóstico competitivo da provincia en relación aos Factores Críticos de Deci-

sión para o investimento.| Análise dos sectores e países con maior potencial de Investimento Directo no

Estranxeiro.| Programa de Mercadotecnia para a Provincia de Ourense (Programa Comercial,

Programa de Acción e Cadernos de venda).

5. Modelo de seguimento e Cadro de Mando| Programa de execución detallado do proxecto de impulso económico da provin-

cia de Ourense con fichas de avaliación e grao de avance.| Ferramenta de creación de Informes de seguimento puntuais.| Cadro de Mando cos principais compromisos do goberno da Xunta de Galicia en

relación ao impulso económico de Ourense.

RESUMOEXECUTIVO

9

Metodoloxía de traballoO exercicio realizado ao longo dos meses de traballo estruturouseseguindo o Modelo de Competitividade Territorial de Deloitte,que recolle os factores que son críticos para a capacidade de com-petir dunha rexión, así como as interrelacións entre eles e cos seussectores de actividade.

A través deste modelo de análise, estúdanse os principais factores claveda competitividade. Calquera territorio que quera ser competitivo e fomentarun crecemento e evolución equilibrados, deberá establecer medidas e estratexiasen cada un destes factores, sen prexuízo de que cada territorio determine posi-cionarse de forma prioritaria naqueles que lle sexan máis favorables.

APOIO IN

STITUCIO

NAL

• Colab

oració

n

públic

o - priv

ada

• Est

abilid

ade p

olítica

• Mar

co re

gulatorio

atra

ctivo

CALIDADE DE VIDA

CAPITAL HUMANO

INFR

AE

ST

RU

CT

UR

AS

• Seguridade• Custo da vida• Ocio e cultura• Limpeza• Atención sanitaria• Educación

SUSTENTABILIDADE

• Recursos naturais

• Xestión sostible

• Enerxías renovables

• Espazos verdes

• Calidade aire e auga

IMA

XE

• M

arca

úni

ca•

Po

sici

ona

men

to d

em

arca

(per

cep

ció

n)•

Pre

senz

a d

e re

des

de

pro

mo

ció

n (f

oro

s,fe

iras

, …)

• A

trac

ció

n d

ein

vest

imen

tos

• E

stra

texi

a d

em

arke

ting

eco

mun

icac

ión

• Co

nectividad

e d

e transpo

rte• T

ICs

• Transpo

rte: estrada,

aerop

orto

, po

rto e

ferrocarril

• Em

presariais: chan

industrial, o

ficinas

• Transpo

rte p

úblico

: metro

, auto

bús

(calidade conectividade interna)

INNOVACIÓN

• Creación de produtos e

servizos innovadores.

• Inversión e gasto I+D

(público e privado)

• Clusters

• Uso-manexo de

novas tecnoloxías

• Protección

propiedade

industrial

Os oito motores de

competitividade

• Ach

ega e

conó

mica

de r

exión

• A

ctivi

dade

s int

ensiv

as en

in

nova

ción e

tecn

oloxía

•

Inte

rnac

ionali

zació

n

• Dife

renc

iación

e

es

pecia

lizac

ión

• B

arre

iras d

e

e

ntra

da

•

Pro

duct

ivida

de

em

pres

arial

DINAM

ISM

O ECONÓM

ICO

• Altos niveis de educación• Productividade laboral• Coñecemento Idiomas• Uso de TICs • Prestixio de Universidades • Poboación nova e activa

ImpulsaOurense

10

A competitividade dun territorio pódese avaliar segundo os seus recursos,ou activos, pertencentes a estes oito ámbitos:

Dinamismo Económico: Que elementos van permitir a Ourensedesenvolver novas actividades económicas e crecer en producióne productividade? Que estrutura económica e empresarial necesi-tamos crear?

Capital Humano: Que capacidades deben ter as persoas/profe-sionais para abordar os novos desafíos?

Innovación: Que modelo de innovación permitirá que se avancemáis rápido na transformación e crecemento competitivo?

Infraestruturas: Que activos físicos e virtuais son necesarios parapotenciar a sociedade de futuro, global e cohesionada?

Calidade de vida: Que factores serán diferenciadores na sociedadepara ser máis atractiva para os seus habitantes e para atraer per-soas con talento e capacidade de desenvolvemento?

Sustentabilidade: ¿Cómo se pode construír un mañá sen hipote-car hoxe o noso futuro? Onde se debe investir para xerar unha con-torna sostible desde o punto de vista económico, social emedioambiental?

Imaxe: Cales queremos que sexan as nosas señas de identidadeque fagan a provincia atractiva para o investimento, o desenvolve-mento e o crecemiento económico?

Apoio institucional: Que papel debe desempeñar o sector públiconeste novo modelo de competitividade?

Diagnóstico da provincia de Ourense

RESUMOEXECUTIVO

13

Análise macroeconómicada provincia de Ourense

Debilidades

| Organización administrativa da provincia caracterizada por unha baixaconcentración, ao existir moitos concellos de escaso tamaño.

| Ourense posiciónase como a provincia galega cun menor vo-lume de poboación.

| Constante descenso de habitantes que consolida unha tenden-cia cara a despoboación na provincia, especialmente naquelesconcellos rurais de menor tamaño.

| Ourense é a provincia máis envellecida de Galicia.

| Escasa presenza do sector industrial dentro do tecido econó-mico da provincia, o que supón unha importante merma na ca-pacidade de xerar valor engadido.

| A provincia de Ourense sitúase á cola de Galicia por contribu-ción ao PIB e ao VAB da comunidade autónoma.

| Ourense posiciónase como a provincia gallega cunha menorRenda per Cápita.

| Concentración poboacional e empresarial na comarca de Ourense.

| Constante crecemento da taxa de paro na provincia, superandonos últimos meses a taxa rexistrada por Galicia.

| Baixo dinamismo empresarial: Ourense é a terceira provincia deGalicia por volume de novas empresas creadas e a última pro-vincia por número de empresas dispoñibles.

ImpulsaOurense

14

| Reducido tamaño empresarial marcado pola presenza de mi-croempresas dentro do tecido empresarial da provincia.

Ameazas| Perda de poboación en favor das provincias do Eixo Atlántico

que se consolidan como os motores económicos da comuni-dade autónoma de Galicia.

Fortalezas| Localización estratéxica da provincia na fronteira con Portugal,

formando parte da Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal.

| As súas características orográficas atribuen á provincia unha im-portante riqueza natural, sobre a cal desenvolve grande parteda súa estrutura económica.

| Tendencia cara a terciarización da economía da provincia,como consecuencia do aumento do número de ocupados nosector servizos.

| Constante redución do peso do sector primario en beneficiodo sector terciario, industrial e da construción na economía daprovincia, como consecuencia do abandono das actividadesagrícolas e gandeiras que xeran menor valor engadido.

Oportunidades| A provincia presenta o nivel de conflitividade laboral máis

baixo de toda Galicia, o que pode supoñer un importante factorde atracción para novas empresas.

| As variacións experimentadas no IPC nos últimos meses naprovincia de Ourense foron máis favorables que as que se deronnoutras zonas de Galicia.

| Ourense presenta un custo salarial competitivo tanto a nivel au-tonómico como nacional.

RESUMOEXECUTIVO

15

Identificación de sectores estratéxicos.

Analizando diferentes factores críticos, podemos chegar a clasifi-car os principais sectores de Ourense en función do seu posi-cionamento estratéxico.

Matriz de posicionamiento estratéxico sectorial

Sectores tradicionaiscon capacidade de reinvención

grao

de

dese

nvol

vem

ento

sec

tori

al

Potencial de crecemento

Sectores con actuais vantaxes competitivas

Sectores maduros e condificultades de diferenciación

Sectores novos ou emerxentescon potencial de desenvolvemento

Sectores que representan un peso significativo de activida-de económica e emprego en Ourense, e teñen capacidade de adaptación / evolución / especialización.

Sectores nos que temos unha posición competitiva vantaxo-sa e relacionados con tenden-cias de futuro, nos que partici-pan empresas de envergadura e referencia a nivel mundial.

Sectores con tradición indus-trial arraigada en Ourense, con dificultades de crecemento a nivel internacional e risco de perda de competitividade en mercados globalizados.

Sectores relacionados coas principais macrotendencias internacionais a longo prazo, a pesar de que no momento actual poidan non ter menor representatividade ou peso na nosa economía.

B C

A D

ImpulsaOurense

16

Sectores tradicionaiscon capacidade de reinvención

grao

de

dese

nvol

vem

ento

sec

tori

al

Potencialidade de crecemento

Sectores con implantacióne potencial de desenvolvemento

Sectores maduros e condificultades de diferenciación

Sectores novos ou emerxentescon potencial de desenvolvemento

Silvi - FloriculturaDiversificación de cultivos (olivo, castaña, setas, etc. )

VitivinícolaIndustria Alimentación funcional

Transformación alimentosPackaging e comercializaciónAgricultura ecolóxica

AutomociónNichos de mercado e produtoSegmento series cortasAuxiliar electrónica e TIC’s

PizarraEco-innovación

ConstrucciónEnerxías renovables

ResiduosMadeira

Diversificación de cultivosBiomasa

Construcción

ConstrucciónAgro-gandeiro

Gandería extensiva (tenreira e porco celta)

Extracción pizarraTéxtil

DeseñoLoxística e comercialización

Coche eléctrico - ElectrolinerasEnerxías renovables

Industria auxiliar e mantementoServizos medioambientaisBiomasaEnerxía xeotérmica / eólica

EcoinnovaciónEcodiseño/construcción e arquitecturaUso eficiente recursos naturais

Centros loxísticos / IntermodalidadeCentralidade Eurorrexión

TurismoTermalismoEnoturismoPatrimonio cultural / natural

TIC’sIndustria da creatividade dixital - Electrónica

Aeronáutica

B C

A D

RESUMOEXECUTIVO

17

Análise dos motores de competitividade

• Existe dispoñibilidade de solo en parques empresariais, aínda que a súa planificación pode requerir medidas de mellora.• Tecido industrial limitado e notablemente concentrado (nivel de produción industrial máis baixo de Galicia).• Pouco emprendemento e pouca disposición dos mozos para o relevo xeracional.• Ausencia de sensibilización empresarial con respecto á internacionalización e escaseza de cultura exportadora.• No existen, a nivel xeral, prácticas de colaboración entre empresas.• Potencial de mellora na comunicación entre empresas e AAPP.

• Posibilidade de mellora na coordinación e comunicación entre as administracións (AGE, Administración Autonómica, Administración Provincial e Administración Local) e os axentes económicos e sociais.• Necesidade de mellorar a comunicación co empresario desde as administracións.

Dinamismo económico

• Baixa notoriedade da marca Ourense: descoñecemento da provincia fóra dela.• Déficit histórico de conexión co exterior (provincias limítrofes, territorio nacional e estranxeiro).• Ubicación do Parque Tecnolóxico de Galicia -Tecnópole – na provincia de Ourense. Reforzo da imaxe económica da provincia.• Imaxe de boa calidade de vida.

Imaxe

Apoio institucional

Dinamismo económico Capital humano

Innovación

Infraestruturas

Calidade de vida Sustentabilidade

Imaxe

Apoioinstitucional

1

2

3

1 Necesidade de mellora notable2 Posicionamento axeitado con

posibilidade de mellora3 Fortaleza, factor económico e de

competitividade a explotar

ImpulsaOurense

18

Análise cualitativa da provincia de Ourense en relación aos FCD.

A continuación preséntase unha relación detallada dos factores críticosde decisión (FCD) que inflúen nas empresas estranxeiras á hora de in-vestir nun ou noutro territorio, co fin de posicionar a Ourense en re-lación a cada un deles.

• Escaseza de presenza do sector medioambiental na provincia (poucas empresas de xeración de enerxía e pouca representatividade de fabricantes auxiliares e servizos medioambientais).• Zona da pizarra moi degradada debido ás canteiras e vertedoiros.• Aumento do risco de incendios forestais debido ao abandono de cultivos.• Potencial para desenvolver o sector da biomasa (abundante explotación forestal): beneficio como fonte de enerxía e coma ferramenta para evitar incendios.• Porcentaxe de superficie protexida moi superior á media española. • Posibilidade emerxente do sector turismo de natureza.• Presenza da agricultura ecolóxica.

Sustentabilidade

• Bos niveis de ensinanza non universitaria, e forte implantación da formación profesional media no sistema educativo.• Pouca cultura emprendedora.• Inexistencia de proxectos empresariais sobre os que basear o futuro dos mozos (fuga de talentos).• Moi escasa incorporación da muller ao mercado laboral e envellecemento da poboación.• Necesidade de adaptación e aliñamento entre a ensinanza e a demanda laboral da provincia (planificar os perfís profesionais a ofertar).

Capital humano

• Importante tracción na provincia de Tecnópole.• Presenza de varios Centros Tecnolóxicos na provincia.• Investimento en I+D+i centralizada en Parques e Centros Tecnolóxicos (pouco investimento das empresas e pouca investigación na Universidade). • Incorporación tardía no uso das TIC tanto en fogares coma en empresas (fenda dixital).

Innovación

• Déficit histórico en canto a infraestruturas viarias (notable mellora nos últimos anos).• Cercanía co porto de mercancías de Vigo.• Disposición dunha boa posición xeográfica como porta de Galicia cara a meseta e a zona noroeste de España.• Situación de centralidade na Eurorexión Galicia-Norte de Portugal.• Construcción do AVE, sendo Ourense unha estación intermodal e o máis importante nó ferroviario de Galicia.

Infraestruturas

• Indicadores moi positivos de calidade de vida (seguridade cidadá, esperanza de vida, baixo custo da vida, vivenda asequible, etc.).• Alto grao de cobertura de prazas residenciais para maiores (aínda que a porcentaxe de prazas públicas é inferior a outras CCAA).• Boa dotación de recursos sanitarios (baixa taxa de mortalidade evitable).• Posibilidade de mellora na oferta de servizos de ocio e cultura, transporte público de viaxeiros, e telecomunicacións.• Falta de fixación poboacional.

Calidade de vida

A

RESUMOEXECUTIVO

19

Do mesmo xeito, o coñecemento previo por parte do IGAPE dos fac-tores que condicionan o investimento das empresas estranxeiras, vaipermitir adecuar e enfocar as actuacións de promoción do territoriocomo destino atractivo e competitivo para o investimento estranxeiro.

A relación que se mostra é resultado da experiencia previa de De-loitte en proxectos de captación de investimentos, así como do es-tudo das fontes de información dispoñibles.

En función da natureza dos FCD, estes pódense distribuir en seiscategorías:

Para cada un dos FCD, realizouse unha clasificación da súa situa-ción en torno a 3 símbolos de cores:

A provincia de Ourense conta coas condicións oportunaspara atraer a investidores en función ao criterio de decisiónanalizado.

A provincia de Ourense conta con potencial de desenvolve-mento para optimizar a presenza deste factor na provincia.

A provincia de Ourense atópase nunha posición poucoatractiva para os investidores neste factor de decisión, poloque se propón o desenvolvemento de actuacións de desen-volvemento para fomentar un mellor posicionamento da pro-vincia neste factor.

Tanto si se considera un ou varios países investidores, como se seconsideran un ou varios sectores a promocionar, deberanse ter enconta os criterios valorados polas empresas e que conlevan a de-cisión de investir nun destino específico.

Factores críticos de decisión (FCD)

a) FCD relacionados coa localización do destino

b) FCD relacionados coas infraestruturas do destino

c) FCD relacionados co marco legal e fiscal

d) FCD relacionados con incentivos económicos e empresariais

e) FCD en materia de man de obra f) FCD relacionados coa estratexia de expansión da empresa investidora

ImpulsaOurense

20

a) FCD relacionados co destino

b) FCD relacionados coas infraestruturas do destino

c) FCD relacionados co marco regulatorio e fiscal

d) FCD relacionados cos incentivos económicos e empresariais

e) FCD en materia de man de obra

a.1. Cercanía aos órganos de regulación (Admón. Pública, Universidades e Centros de Investigación)

a.2. Cercanía ao resto de Europa

a.3. Proximidade ás áreas de negocio (por exemplo, proximidade de campos eólicos) e os socios

a.4. Calidade de vida

a.5. Seguridade no destino

a.6. Confianza

b.7 Existencia de Infraestruturas Especializadas (Porto Seco, Zona Franca, Centros loxísticos, etc.)

b.3. Calidade de infraestruturas e servizos

b.5. Bos accesos e servizos complementarios á oferta de solo empresarial

b.4. Oferta de solo empresarial

b.1. Infraestrutura de transportes

b.2 Infraestrutura tecnolóxica

b.6. Rede de Comunicacións internacionais

b.8. Hospitais de carácter internacional onde falen en inglés

e.3. Estratexia de formación

e.5. Nivel salarial en comparación co destino

e.4. Custos de Man de Obra en comparación co destino

e.1. Flexibilidade do mercado laboral

e.2. Persoal formado (oferta de estudos universitarios e formación profesional)

c.3. Cambios normativos con excesiva frecuencia

c.5. Transparencia na lexislación

c.4. Oferta de incentivos fiscais para a implantación

c.1. Marco regulatorio e fiscal favorable

c.2 Marco regulatorio favorable / necesidade de estabilidade

d.1. Oferta de servizos financeiros

d.2. Simplificación de trámites burocráticos

d.3. Axudas (UE, Goberno, Rexión, Concello)

d.6. Contorno e Relevancia da I+D

d.7. Contorno para Holding

d. 4. Facilidade de obtención de Visas, Permisos e Licenzas

d.5. Transparencia nos concursos públicos

d.8. Mercado potencial

d.9. Custos de terreos industriais.

d.10. Tecido industrial de provedores

RESUMOEXECUTIVO

21

Tras analizar a posición de Ourense en relación a cada un dos fac-tores críticos de decisión identificados, a continuación identifícanseas principais áreas de actuación en Ourense para garantir a súa ca-pacidade de atracción de investimentos.

Fortalezas| Custo salarial competitivo tanto a nivel autonómico como nacional.

| Proximidade ás áreas de negocio. De maneira específica estefactor constitúe unha fortaleza para o desenvolvemento do sec-tor da enerxía eólica pola cercanía de parques eólicos.

| Man de obra con “potencial” de traballo.

| Condicións xeográficas e recursos naturais para o desenvolve-mento de sectores específicos (calidade da auga, ventos, etc.).

| Calidade de vida, poboación con espírito emprendedor (“em-presarios feitos a si mesmos”).

| Seguridade no destino.

Ameazas| A confianza empresarial (medida a través do índice de confianza

empresarial) da comunidade galega sufriu un descenso significa-tivo, motivado en grande medida pola actual situación económica.

| Destinos competidores: existen rexións que responden ás ne-cesidades das empresas investidoras, apostando pola conce-sión de axudas ou ofertando unhas condicións óptimas para odesenvolvemento de actividades económicas específicas.

f) FCD relacionados coa estratexia de expansión da empresa investidora

f.3. Procura de novas liñas de negocio (oportunidades de Investimento)

f.4. Maior volume de negocio

f.1. Actividade comercial previa

f.2. Compra de negocio local

ImpulsaOurense

22

Oportunidades| Potenciar a mellora dos accesos e servizos complementarios á

oferta de solo empresarial.

| A ausencia de industrias auxiliares en sectores ou actividades quepuidesen ser estratéxicos para a zona supón unha das oportunida-des de cara á posible implantación de novas empresas e industrias.

| Reforzar a captación de investimentos, cun dobre enfoque: ase-soramento a empresas galegas para a súa internacionalización,e asesoramento e fidelización de empresas investidoras.

| Elaborar un caderno de venda que permita fidelizar e fomentar areinversión de empresas xa establecidas na rexión, así como captaraos novos investidores que realicen investimentos “greenfield”.

| Potenciar o desenvolvemento de Misións Comerciais Inversasque permitan dar a coñecer o destino de Ourense a potenciaisinvestidores.

Debilidades| Oferta fragmentada de solo empresarial: Ourense debe adecuar

a oferta dos terreos ás oportunidades da IDE, potenciando a dis-poñibilidade de parcelas para empresas con necesidade demaior dispoñibilidade de solo.

| Ourense debe traballar no desenvolvemento de accións de edu-cación formativa e de formación de idiomas, especialmente in-glés. De igual xeito, e unha vez identificados os sectoresestratéxicos da provincia de Ourense, propónse o desenvolve-mento de programas de formación orientados aos sectoresclave a potenciar.

| Dependencia de normativas específicas a nivel nacional e euro-peo e marco regulatorio, en especial no sector das enerxías re-novables, que amosa certa incerteza.

Estratexia de captación de investimentos

RESUMOEXECUTIVO

25

Estratexia de captación de investimentos

A Estratexia de Captación de Investimentos contén a análise com-parativa, as liñas de actuación, e as accións concretas a desenvol-ver para potenciar e xerar un acercamento do Investimento DirectoEstranxeiro que sirva de trampolín para o impulso económico daProvincia de Ourense.

Neste documento recóllense a metodoloxía, principais resultadose principais conclusións obtidas no proceso de definición do Pro-grama de Atracción de Investimentos e análise do comportamentoglobal do Investimento Directo Extranxeiro, así mesmo inclúe taménas accións de promoción a desenvolver e unha estimación econó-mica dos recursos necesarios para desenvolver a Estratexia deCaptación de Investimentos na provincia de Ourense.

O Programa de Atracción de Investimentos desagrégase en tresgrandes apartados:Análise Cualitativa dos Factores Críticos de Decisión• Recolle as principais conclusións da análise dos distintos FCD

que inflúen na IDE dunha rexión e establécese o posicionamentode Ourense en cada un dos factores.

Análise dos Sectores e Países con maior potencial• Recolle as principais conclusións da análise do comportamento

global da IDE, tanto na Provincia de Ourense (Investimento re-cibido) como a nivel global (fluxos mundiais).

• Da análise realizada identificáronse unha serie de sectores po-tenciais e países obxectivo, que constituirán o núcleo das ac-cións comerciais a desenvolver.

Plan de Mercadotecnia• O Programa de Mercadotecnia identifica o conxunto de accións

a desenvolver e a súa priorización co obxectivo de definir a es-tratexia a desenvolver para atraer o investimento estranxeiroá provincia de Ourense.

• O Programa esta conformado polos seguintes elementos:• Programa de Acción• Programa Comercial e • Cadernos de venda («brochures»)

* O documento desenvolvido inclúe fichas co detalle completo de cada un dos traballos realizados:Factores Críticos de Decisión, Sectores identificados, Países Obxectivo, Comportamiento da IDEen Ourense.

ImpulsaOurense

26

Sectores de futuro para a captación de IDE

Para a identificación dos sectores, países e empresas con maiorpotencialidade de investimento exterior, que servirán como basepara o desenvolvemento do caderno de venda ou o Programa co-mercial de promoción de Ourense, desenvolvéronse as seguientesactividades:

• Elaboración dunha listaxe longa cos Sectores de actividade demaior potencialidade.

• Identificación da listaxe curta de sectores e actividades aosque se asociará a oferta de Ourense.

• Identificación e análise dos países con maior potencial de in-vestimento en cada sector.

• Análise da situación de cada un dos sectores na provincia deOurense e selección das empresas referencia dos países conmaior potencial para cada sector.

Para a realización das actividades, seguirase o seguinte procesometodolóxico:

Inicialmente partirase dunha relación de sectores de maioratractivo para o investimento na provincia de Ourense

Identificación dos subsectores con maior potencialde crecemento e maior atractivo para a provincia deOurenseEn base á listaxe longa de 14 sectores identi-ficados seleccionaranse os 8 subsectores demaior potencialidade e atracción do investi-mento. Para a identificación dos subsectorescontrastouse a información co panel de exper-tos de Deloitte, as empresas entrevistadas notraballo de campo e o Programa de Competi-tividade.

IDENTIFICACIÓN TARGET -PROJECT

RESUMOEXECUTIVO

27

Selección dos países/rexións con maior atracción de investimento en cadasectorPara cada un dos sectores seleccionados realizarase unha análisepara identificar os principais países/rexións líderes, analizando oseu potencial de atracción de investimentos en función da capaci-dade investidora no exterior.

Análise da situación de cada un dos sectores na provincia de Ourense e selec-ción das empresas referencia dos países con maior potencial para cada sectorTras seleccionar os países obxectivo para cada un dos principais sec-tores a potenciar, o seguinte paso consiste en realizar unha análise endetalle da situación da provincia de Ourense en cada sector así coma,a identificación das empresas de referencia en cada un deles.

Selección de sectores estratéxicos

Para a selección dos 14 sectores con maior potencial e atractivo deinvestimento analizáronse as seguintes fontes de información:

• Contraste co panel de expertos, o Programa de Competitivi-dade e estudos sectoriais de Deloitte.

• Entrevistas de campo realizadas coas diferentes empresas ins-taladas en Galicia.

• Organismos de internacionalización (ICEX, UNCTAD e InvestSpain, entre outros) para o desenvolvemento do InvestimentoDirecto Estranxeiro a nivel nacional.

Unha vez identificados os sectores con maior potencial de crece-mento e atractivo, procedeuse á súa análise detallando para cadaun deles os subsectores e actividades que o conforman. Os tra-ballos de desagregación dos sectores realizáronse en base ás cla-sificacións industriais existentes (NAICS, NACE, ISIC), o contrasteco panel de expertos de Deloitte e o traballo de campo realizado.

Unha vez identificados os subsectores e actividades que confor-man cada un dos sectores, procedeuse á elaboración da listaxecurta de sectores seleccionando aqueles que suporían a base da

ImpulsaOurense

28

análise estratéxica para a futura captación de investimentos. É enrelación a esta listaxe curta de subsectores e actividades sobre aque se identificarán os países e empresas target. A listaxe curta desectores identificada é a seguinte:

• Biomasa• Vehículo eléctrico• Creatividade Dixital• Loxística• Turismo Rural e histórico• Pizarra e Madeira• Industria da alimentación• Fabricación de compoñentes aeronáuticos

A última actividade realizada é a análise dos principais factorescompetitivos da provincia de Ourense en cada un dos sectores epara cada un dos sectores identificados (análise de fortalezas, de-bilidades, ameazas e oportunidades).

Identificación dos países xeradores de IDE

Unha vez seleccionados os sectores, subsectores e actividadescon maior potencial de investimento para a provincia de Ourense,foi necesario identificar os países con maior capacidade de xera-ción de IDE no mundo. Neste marco multirelacional, hai que ter enconta o seguinte:

• Seleccionaronse as actividades produtivas, non obstante nondebemos centrarnos nos países líderes produtivos das devan-ditas actividades e subsectores, senón nos países que contancon empresas de ditos subsectores e que históricamenteteñen sido xeradoras de IDE.

• En mercados competitivos e atomizados, como o de captaciónde investimentos, 12 países configuran casi o 80% do Investi-mento Directo Exterior.

RESUMOEXECUTIVO

29

• Polo tanto, o noso “mercado” céntrase nos países con maior ca-pacidade para desenvolver Investimento Directo Exterior e, polotanto, seleccionaronse os países que maior IDE xeraron no ano2009 e no periodo 2005-2009.

Selección multirelacional

Unha vez identificados os sectores potenciais e os principais paísesinvestidores, é necesario relacionar ambos elementos para identificaros principais targets aos que dirixir as accións comerciais.

A continuación, recóllese a relación Sector-País identificando o númerode empresas target:

Ano 2009 Media 2005-09

Estados Unidos Estados Unidos

aicnarFaicnarF

Japón Reino Unido

añamelAañamelA

añapsEgnoK gnoH

China Xapón

acixléBaisuR

Italia Países Baixos

ailatIádanaC

Noruega Canadá

Fonte: Elaboración propia a partir de información da base de datos de IDE da UNCTAD.

Sectores Estratéxicos:

Biomasa

Vehículo Eléctrico

CreatividadeDixital

Loxística

turismo Rural

Pizarra e Madeira

Alimentación

Aeronáutica

TOTAL

Países :

EEUU PaísesBaixos

Reino Unido Noruega Xapón Hong

Kong China Italia Alemaña FranciaCanadáRusia

80

24 44 54 18

19

25

18

15

21

44122624200

647711127

85411362449

21211248

3331910

864717181

69 14 40 27

España TOTAL

230

140

350

90

300

350

300

55

14721285163010720801701027310780 2.057

ProgramaComercial:

RELACIÓN

DE

TARGETS

ImpulsaOurense

30

Programa de MercadotecniaO último dos elementos que conforman o Programa de Atracciónde investimentos é o Programa de Mercadotecnia. Este Programadefine a estratexia a desenvolver e identifica e prioriza o conxuntode accións necesarias para atraer investimento estranxeiro á pro-vincia de Ourense desde cada un dos países e sectores identifica-dos como target.

O Programa de Mercadotecnia está conformado polos seguinteselementos:

| Programa de Acción: que define as distintas actuacións a realizar,así como a súa priorización e estimación dos custos asociados.

| Programa Comercial: onde se identifican, para cada un dossectores e países obxectivo, os distintos targets que deberán serobxectivo da promoción.

| Cadernos de venda (brochures): documentos de promociónonde se recollen as principais fortalezas e vantaxes da provinciade Ourense como receptora do investimento directo estranxeiro.

Programa de Acción Cadernos de Venda Programa Comercial

“Push”

“Pull”

Ente deCaptación de Investimentosde Ourense.

RESUMOEXECUTIVO

31

Programa de AcciónO Programa de Acción terá como obxectivo acadar a promocióninmediata da provincia de Ourense, para o que se estruturará nostres eixos de traballo seguintes:

1 Despregue da estratexia de Captación de Investimentos.

2 Accións Pull (as que o “mercado” nos demanda):• Contar coa prescripción de empresas asesoras de referencia

(quen asesora ás empresas no proceso de internacionaliza-ción).

• Contar co soporte de contratos “success fee”.

| Accións Push (as que ofrecemos ao “mercado”)

AAcccciióónn

1 J Irmandamento con diferentes áreas xeográficas.

2 C Publicidade a empresarios.

3 D Publicidade a expatriados.

4 E Publicacións en revistas de referencia.

5 A Publicidade a prescritores.

6 B Publicidade a decisores.

Publicacións de escritores de referencia internacional.7 G

8 F Presenza en feiras sectoriais de relevancia.

9 K Creación da asociación de expatriados de diferentes nacionalidades.

10 H Convencións en Ourense de empresas implantadas.

11 I Bolsas a profesorado e investigadores.

ImpulsaOurense

32

Cadernos de VendaUn Caderno de venda (brochure) é unha documentación descritivae analítica de cada un dos sectores identificados que facilita a unpotencial investidor toda a información necesaria para tomar unhadecisión de compra ou de investimento nun territorio.

Como parte elemental do Programa de Mercadotecnia definíronseos seguintes cadernos de venda para a provincia de Ourense:

| Caderno de venda xeral da provincia de Ourense: onde sedescriben as principais razóns e fortalezas que garanten o éxitodos proxectos de investimento desenvolvidos na provincia.

| Cadernos de venda específicos de cada sector: onde se des-cribe, de maneira individualizada para cada un dos sectores iden-tificados, as principais fortalezas de Ourense en relación con estes.

RESUMOEXECUTIVO

33

Programa ComercialPor último, o terceiro elemento que conforma o Programa de Mer-cadotecnia, é o Programa Comercial. Este Programa, recolle osprincipais targets identificados para cada un dos sectores poten-ciais e posibilita o seguimento deles a través do uso da metodoloxíade traballo Obxectivo/Oportunidade/Proxecto:

| Obxectivo. Selección adecuada dos targets, é dicir, empresassusceptibles de internacionalizarse.

| Oportunidade. Posible resposta aos nosos intereses. Atencióne recepción.

| Proxecto: Posibles proxectos de investimento. Seguimento e fi-delización.

O Programa Comercial elaborado, incorpora unha serie de funcio-nalidades que permiten o seguimento e verificación do estado dasaccións de Mercadotecnia emprendidas para cada un dos targetsen cada un dos sectores identificados.

País

Nome daempresa

Vendas (M€)

Situación

Web

# traballadores

InformaciónXeral

ContactoInicial

VisitaRecibida Implantación

Estudo deViabilidade

Programa de Actuación

RESUMOEXECUTIVO

37

Definición estratéxica do Programa

O Programa de Competitividade da provincia de Ourense, xuntocoa Estratexia de Captación de Investimentos, incardínanse nomarco do Proxecto Impulsa Ourense. As actuacións definidas nes-tes dous instrumentos e aquelas outras que no marco do ProxectoImpulsa se puidesen abordar fíxanse para o horizonte 2011-2018.

O Programa de Competitividade contén os eixos estratéxicos, ob-xectivos, liñas de actuación e actuacións concretas para os próxi-mos anos, así como os prazos estimados e recursos necesariospara o desenvolvemento e impulso das actuacións, tendo en contatamén as posibles sinerxias ou a asociación destas co Plano Es-tratéxico Ourense 2010, outros programas ou iniciativas existentes,así como a vinculación co Plan Estratéxico de Galicia 2010-2014.

O Programa de Competitividade articúlase mediante diferentes fi-chas co detalle completo de cada unha das actuacións, as calesinclúen a información siguiente: Axentes executores, Conselleríarelacionada, Organismos de apoio, Descrición e Accións ou Fasesnecesarias para a súa posta en marcha, Recursos necesarios, Du-ración, Data estimada de inicio, Indicadores de medición, FactoresCríticos de Éxito, Actuacións relacionadas, Proxectos relacionadose vinculación co PEG 2010-2014.

Ademáis, o Programa conta cun despregue de Modelo de Segui-mento, no que se incorporará o conxunto de indicadores de exe-cución e de resultado das actuacións contempladas e que servirátamén para adiantarse aos posibles axustes que as actuacións de-finidas puidesen requerir.

OBXECTIVOS ESTRATÉXICOS LIÑAS ESTRATÉXICAS ACTUACIÓNSOs Obxectivos estratéxicos expresan os logros concretos que a provincia de Ourense quere acadar mediante a actuación pública e privada nun horizonte temporal de medio/longo prazo.

As Liñas estratéxicas articulan a estratexia competitiva ourensá e denominan a un conxunto de actuacións públicas e privadas prioritarias que contribúen ao cumprimento dun mesmo obxectivo.

As propostas concretas de actuación están orientadas a mellorar o posicionamento competitivo da economía ourensá, cun horizonte temporal de oito anos.

ImpulsaOurense

38

Eixos e obxectivos estratéxicos

Tal e como xa se explicou anteriormente, o Programa de Competi-tividade xorde como continuación do Plano Estratéxico Ourense2010 desenvolvido no seu día desde o INORDE, sendo a correla-ción entre ambos documentos a que se sintetiza a continuación:

Programa de Competitividade:Actuacións prioritarias de alto impacto

Das actuacións contidas no Programa de Competitividade cabe re-saltar as que se presentan a continuación, tanto polo seu impacto,como polo seu carácter prioritario para a posta en marcha doutrasmedidas de desenvolvemento da competitividade da provincia deOurense.

PPllaannoo EEssttrraattééxxiiccoo OOuurreennssee 22001100 ((IINNOORRDDEE))

PPPRRROOOXXXEEECCCTTTOOO DDDEEE IIIMMMPPPUUULLLSSSOOO EEECCCOOONNNÓÓÓMMMIIICCCOOO DDDAAA PPPRRROOOVVVIIINNNCCCIIIAAA DDDEEE OOOUUURRREEENNNSSSEEE 222000111111---222000111888

Centralidade na Eurorexión Galaico-Portuguesa EEEIIIXXXEEE 111...

DDDEEESSSEEENNNVVVOOOLLLVVVEEEMMMEEENNNTTTOOO DDDEEE NNNOOOVVVOOOSSS SSSEEECCCTTTOOORRREEESSS EEESSSTTTRRRAAATTTÉÉÉXXXIIICCCOOOSSS DDDEEE FFFUUUTTTUUURRROOO

Cohesión intraprovincial e articulación territorial EEEIIIXXXEEE 222... CCCAAAPPPIIITTTAAALLLIIIZZZAAACCCIIIÓÓÓNNN HHHUUUMMMAAANNNAAA

Optimización de Recursos Naturais EEEIIIXXXEEE 333... IIINNNNNNOOOVVVAAACCCIIIÓÓÓNNN CCCOOOMMMOOO AAAPPPOOOSSSTTTAAA DDDEEE FFFUUUTTTUUURRROOO

Competitividade e Desenvolvemento Empresarial EEEIIIXXXEEE 444... OOOUUURRREEENNNSSSEEE,,, EEEIIIXXXOO VVVEEERRRTTTEEEBBBRRRAAADDDOOORRR DDDEEE CCCOOOMMMUUUNNNIIICCCAAACCCIIIÓÓÓNNNSSS

Capitalización Humana EEEIIIXXXEEE 555... EEEQQQUUUIIIDDDAAADDDEEE SSSOOOCCCIIIAAALLL EEE EEEQQQUUUIIILLLIIIBBBRRRIIIOOO TTTEEERRRRRRIIITTTOOORRRIIIAAALLL

EEEIIIXXXEEE 666... EEENNNEEERRRXXXÍÍÍAAA EEE MMMEEEDDDIIIOOOAAAMMMBBBIIIEEENNNTTTEEE CCCOOOMMMOOO CCCLLLAAAVVVEEE DDDEEE SUSTENTABILIDADE

EEEIIIXXXEEE 777... DDDEEESSSEEENNNVVVOOOLLLVVVEEEMMMEEENNNTTTOOO DDDOOOSSS AAACCCTTTIIIVVVOOOSSS QQQUUUEEE PPPOOOTTTEEENNNCCCIIIEEENNN AAA IIIMMMAAAXXXEEE DDDEEE OOOUUURRREEENNNSSSEEE

EEEIIIXXXEEE 888... CCCOOOMMMPPPRRROOOMMMIIISSSOOO DDDAAASSS IIINNNSSSTTTIIITTTUUUCCCIIIÓÓÓNNNSSS NNNOOO DDDEEESSSEEENNNVVVOOOLLLVVVEEEMMMEEENNNTTTOOO DDDOOO PPPRRROOOGGGRRRAAAMMMAAA

OOBBXXEECCTTIIVVOOSS EESSTTRRAATTÉÉXXIICCOOSS LLÍÍÑÑAASS EESSTTRRAATTÉÉXXIICCAASS AACCTTUUAACCIIÓÓNNSS

Os 25 obxectivos estratéxicos expresan os logros concretos que a

provincia de Ourense quere acadar mediante a actuación

pública e privada nun horizonte temporal de

medio/longo prazo (2011-2018)

As 47 liñas estratéxicas articulan a estratexia

competitiva ourensana e denominan a un conxunto de

actuacións públicas e privadas prioritarias que contribúen ao cumprimento dos obxectivos

As 91 propostas concretas de actuación están

orientadas a mellorar o posicionamento competitivo da economía ourensá, cun

horizonte temporal de oito anos

RESUMOEXECUTIVO

39

EIXO 1: DESENVOLVEMENTO DE NOVOS SECTORES ESTRATÉXICOS DE FUTURO

O desenvolvemento de novos sectores estratéxicos dentro daprovincia de Ourense é unha das claves para acadar unha mellorado seu nivel de competitividade territorial, partindo para iso dascaracterísticas da zona e das súas potencialidades. Ourenseconta cunha serie de sectores tradicionais que aínda que na ac-tualidade presentan un nivel de madurez elevado poderían ser ob-xecto de reinvención coas actuacións axeitadas (extracción delousa, téxtil, construción, agrogandeiría, madeira) , así como conoutros sectores que ainda que todavía se non existen ou se ato-pan en fase de introdución poderían ser relanzados no territorio,pasando a ser fonte de vantaxe competitiva e xeradores de ri-queza para a provincia (silvi-floricultura, automoción, alimentaciónfuncional, vitivinícola, turismo, enerxías renovables, TIC, etc.).

Conscientes desta situación e da relevancia da potenciación denovos sectores estratéxicos de futuro, dentro do Programa desen-volveuse un eixo específico, no que se inclúen diversas actuaciónsorientadas ao seu apoio, entre as que cabería destacar as seguintes:• Potenciación da atracción de investimentos nestes sectores,

a través de accións encamiñadas ao desenvolvemento de ac-cións comerciais que dean a coñecer a provincia como des-tino de interese dos investimentos, ou accións encamiñadasao incremento da porcentaxe de axuda á inversión en secto-res estratéxicos por parte de empresas que se instalen na pro-vincia, así como orientadas a outras axudas de tipoextra-económico (por exemplo, asesoramento no acceso asolo industrial, maiores facilidades nos trámites e axilizaciónda burocracia, etc.).

• Incremento do apoio ao investimento empresarial mediantea habilitación de dous tipos de axudas: subvencións e prés-tamos directos do IGAPE (liña BEI). As subvencións apoiaránde forma especial ás pequenas e medianas empresas, ele-vando o límite máximo da axuda ata o 50% e 40% do inves-timento subvencionable, respectivamente. A concesión depréstamos, pola súa banda, estará encamiñada a proxectosde investimento superiores aos 240.000 euros.

ImpulsaOurense

40

• Potenciación das actividades de maior valor engadido, me-diante o establecemento de axudas especiais por parte daAdministración para sectores específicos como poden ser: oturismo, o téxtil, o auxiliar do automóvil, a pedra, ou a pizarra.No caso específico do sector termal, que dispón dun elevadopotencial de crecemento na provincia, é especialmente rele-vante a elaboración dunha nova lexislación en materia termalque dote ao sector e aos seus potenciais investidores da se-guridade xurídica necesaria para o desenvolvemento da acti-vidade.

• Achegamento de solo industrial para a provincia, tanto notocante á planificación da ordenación do territorio na que seidentifiquen os espazos específicos para usos de sectores es-tratéxicos, como no tocante ao investimento da Xunta de Ga-licia que se materializará nun Plan de Investimentos en 21novos polígonos industriais no periodo 2012-2015.

• Potenciación dunha maior diversificación agraria, forestal eagrogandeira, a través de actuacións como a potenciaciónda horticultura, a fungicultura, a floricultura e a potenciaciónde novos cultivos, como pode ser o caso da castaña e o olivo,mediante o estudo da situación actual para a detección doscultivos obxectivo a potenciar, a posta en marcha da recalifi-cación de terreos para os cultivos determinados e o desen-volvemento de actuacións comerciais para dar a coñecer oscultivos e as oportunidades derivadas deles.

• Potenciación do emprendemento, mediante actuaciónscomo a constitución dunha «xanela única» de asesoramentoaos emprendedores, accións para promocionar e dar a coñe-cer os beneficios do emprendemento no contorno educativo,ou a disposición de capital risco para proxectos de empren-dizaxe a través de XesGalicia e Sogarpo S.G.R.

• Dimensionamento empresarial. Unha das principais difulta-des ás que se enfrontan as empresas familiares ourensás é asúa continuidade futura, en grande parte como consecuenciada ausencia dunha planificación estratéxica axeitada que per-mita mellorar o nivel de profesionalización, a execución doproceso de relevo xeracional, e un dimensionamento axeitadopara seguir competindo. Neste contexto se incluén distintasactuacións entre as que se atopa o acompañamento das em-

RESUMOEXECUTIVO

41

presas familiares na elaboración da súa estratexia de futuro,así como a potenciación da súa internacionalización a travésde medidas como o apoio da Administración para a creaciónde Consorcios de Importación e Exportación.

EIXO 2: CAPITALIZACIÓN HUMANAO acadamento dun capital humano axeitado, que dea debidaresposta ás necesidades do mercado e contorno actual supónun factor decisivo na competitividade da provincia de Ourense,de aí que se desenvolva dentro do Programa un eixo específicodedicado ás persoas, como principal recurso dun territorio.Entre as actuacións de capitalización humana formuladas dentrodo Programa cabe destacar as seguintes:• Desenvolvemento das capacidades directivas das empre-

sas ourensás, mediante a posta en marcha de actuacións deformación orientadas á innovación e a internacionalización,ou mediante a potenciación da participación dos directivosourensáns nos programas de formación de directivos rexio-nais e nacionais.

• Adecuación da oferta formativa ás necesidades dos secto-res estratéxicos da provincia, como base fundamental parapoder impulsar estes sectores no contexto ourensán. Entre asaccións propostas, cabe destacar a orientada ao desenvolve-mento das cualificacións profesionais precisas no tocante áformación profesional, para os sectores estratéxicos da pro-vincia.

• Desenvolvemento dunha base investigadora orientada aossectores estratéxicos de Ourense, como outro dos pilaresnecesarios para o impulso dos devanditos sectores estraté-xicos e como ferramenta de diferenciación e competitividadeterritorial. Entre as accións que se propón levar a cabo ató-pase a selección de unidades de investigación de referencianos sectores obxectivo, favorecéndose o seu traslado a Ou-rense, dotándoos de infraestrutura, recursos e medios requi-ridos para seguir avanzando na súa cualificación hacia aexcelencia, así como a declaración do Complexo Hospitalariode Ourense como Universitario.

ImpulsaOurense

42

EIXO 3: INNOVACIÓN COMA APOSTA DE FUTUROO fomento e apoio á innovación nun sentido amplo, constitúe unfactor determinante na capacidade competitiva dun territorio, deaquí a importancia que se lle atribuíu a este eixo no Programa, através da execución de actuacións encamiñadas aos ámbitosseguintes:• Promoción da innovación na sociedade ourensá, mediante

a posta en marcha de accións de sensibilización para acadarunha sociedade innovadora tales como a celebración deeventos relacionados coa innovación, ou o apoio á creacióndunha comunidade virtual de innovadores.

• Aumento da capacidade de financiamento dos proxectosde innovación, mediante a optimización do Fondo Tecnoló-xico do FEDER en proxectos de Ourense, o fomento da par-ticipación dos centros tecnolóxicos da provincia en proxectoseuropeos, o establecemento de liñas de financiamento aoscentros tecnolóxicos ligadas á productividade e á aplicabili-dad industrial, a identificación de proxectos de I+D+i de es-pecial interese e apoio mediante a Rede de Tutores doprograma Innoempresa, etc.

• Fomento da sociedade da información e mellora da cone-xión a internet en toda a provincia, mediante o desenvolve-mento de redes de banda larga no rural ourensán, o impulsodas redes de nova xeración, integración das novas tecnolo-xías no ámbito educativo e empresarial.

EIXO 4: OURENSE, EIXO VERTEBRADOR DE COMUNICACIÓNSOurense conta cunha posición xeográfica estratéxica, comoporta de Galicia e como punto de confluencia entre Galicia, oNorte de Portugal e a Meseta. Este feito constitúe un factor di-ferenciador do territorio e unha fonte de potenciais vantaxescompetitivas para a provincia, polo que se considera imprescin-dible levar a cabo certas actuacións que contribúan a melloraraínda máis esta posición e a súa accesibilidade:• Mellora da conexión territorial exterior, impulsando o remate

da construcción da liña de alta velocidade con Madrid e ha-bilitándose a autovía Ourense-Lugo, como corredor interiorde Galicia.

RESUMOEXECUTIVO

43

• Mellora da conexión territorial interior, mediante a melloradas comunicacións terrestres que existen na actualidade entreOurense e Valdeorras e que están a xerar unha traba para odesenvolvemento económico e industrial, así como, empre-sarial en xeral.

EIXO 5: EQUIDADE SOCIAL E EQUILIBRIO TERRITORIALUn dos retos que debe afrontar a provincia de Ourense de caraao futuro é mellorar a súa equidade social e o seu equilibrio te-rritorial, tanto a nivel interno en relación coas zonas urbanas erurais, coma a nivel externo en relación con outras provincias ga-legas. Para iso, é preciso:• Mellora dos servizos sociais. Nunha provincia especialmente

avellentada como é o caso de Ourense, o desenvolvementodun sector de servizos sociais moderno, que dea resposta ásnecesidades da poboación, constitue non só un factor funda-mental de calidade de vida, senón tamén unha oportunidadea nivel económico, como sector xerador de emprego. Nestecontexto, contémplanse actuacións como a apertura denovos centros de atención á infancia e de atención a persoasen situación de dependencia, entre outras.

• Mellora da seguridade dos cidadáns, a través da posta enmarcha de actuacións como a creación dun novo parque debombeiros na provincia, o reforzo da dotación dos corpos deseguridade e das infraestruturas xudiciais.

• Modernización dos servizos sanitarios, mediante a posta enfuncionamento de novos centros de saúde na provincia, a de-finición dunha carteira de Servizos de Asistencia Sanitariatransfronteriza ou a creación en Ourense do servizo de aten-ción de chamadas para o Sistema Sanitario Galego, entre ou-tras actuacións.

• Modernización da Administración Local, posicionandoa aoservizo da sociedade e facilitando o seu acceso, mediante odesenvolvemento da e-administración na provincia para faci-litar as relacións entre os diferentes axentes: veciños, conce-llos, Deputación e Xunta de Galicia.

• Favorecemento da Converxencia institucional, económica, so-cial, cultural e medio ambiental entre as cidades de Chaves eVerín, mediante a consolidación efectiva da Eurocidade Chaves-

ImpulsaOurense

44

Verín o que permitirá fortalecer a cohesión social poñendo envalor o patrimonio natural e cultural, consolidar e desenvolver otecido empresarial e especialmente o sector turismo, integrar epromover o sector loxístico e desenvolver o mundo rural.

EIXO 6: ENERXÍA E MEDIOAMBIENTE COMO CLAVE DE SUSTENTABILIDADE

Ourense conta cun activo natural fundamental e cun alto poten-cial de desenvolvemento non só no campo medioambiental,senón tamén no campo turístico como é a súa riqueza termal, easí se fixo constar no Programa, incluíndose diferentes actua-cións vinculadas directa e indirectamente a este recurso (lexis-lación en materia termal, potenciación do turismo termal, etc.).Na actualidade este recurso atópase certamente desaproveitadoco que a posta en marcha de actuacións específicas que esteanvinculados ao mesmo é fundamental de cara ao posicionamentocompetitivo futuro do territorio. Entre estas actuacións atópase a identificación de proxectos deenerxía xeotérmica e dos potenciais investidores na provincia deOurense, que contempla a análise técnica de viabilidade daszonas con maior interese para a producción xeotérmica, o con-tacto cos potenciais investidores, ou o desenvolvemento de pro-xectos demostrativos, entre outras accións.

EIXO 7: DESENVOLVEMENTO DOS ACTIVOS QUE POTENCIEN A IMAXE DE OURENSE

Co fin de mellorar o posicionamento e coñecemento da imaxede Ourense, contemplouse dentro do Programa o desenvolve-mento de diferentes activos que poden contribuír a este obxec-tivo, tales como os seguintes:• Potenciación dos xeodestinos da provincia, mediante o es-

tablecemento de axudas para a promoción de paquetes tu-rísticos que integren os produtos da provincia de Ourense esempre dentro da marca común Galicia.

• Desenvolvemento dos produtos autóctonos como parte dopatrimonio cultural ourensán: fomento do viño, a pataca e acastaña en mercados exteriores como parte do patrimonio ecomo reclamo para mellorar o seu coñecemento, potencia-

RESUMOEXECUTIVO

45

ción do cultivo de produtos agroalimentarios de calidad dife-renciada, tales como a marca de garantía Horta Galega.

• Desenvolvemento da comunicación e difusión da provinciafóra das súas fronteiras, mediante a identificación dos axentesde Ourense con repercusión mediática no exterior e apoio noseu ámbito de actuación, mediante o establecemento de pre-mios específicos tales como poderían ser os Premios Ouren-sán Universal.

EIXO 8: COMPROMISO DAS INSTITUCIÓNS NO DESENVOLVEMENTO DO PROGRAMA

A Xunta de Galicia amosa o seu decidido compromiso coa postaen marcha do Proxecto de Impulso Económico de Ourense,proba do cal se atopa, por exemplo, na integración e seguimentodas diferentes actuacións que o conforman nos seus programasorzamentarios, como garante da súa posterior consecución.

Conclusións

RESUMOEXECUTIVO

49

Ao longo dos meses de traballo que durou a elaboración do pro-xecto de impulso económico da provincia de Ourense, realizouseun esforzo e compromiso participativo, sistemático, innovador, am-bicioso, atractivo e avaliable.

Así mesmo, o Programa está aliñado coa estratexia de goberno daXunta de Galicia, instrumentalizada principalmente a través do PlanEstratéxico de Galicia 2010-2014, e incorpora compromisos de go-berno da Xunta de Galicia, mediante a execución das distintas ac-tuacións do Programa de Competitividade, contrastadas evalidadas polas distintas consellerías responsables da súa implan-tación.

Por outro lado, na elaboración do proxecto participaron multitudede axentes socio-económicos da provincia, así como as distintasconsellerías d a Xunta de Galicia responsables da súa implementa-ción, o que otorga ao traballo realizado o consenso e compromisonecesarios para acometer con actitude decidida os próximos pasosplanificados nos Programas de Competitividade e de Atracción deInvestimentos.

Atractivo

Enfoque participativo co Þn de aliñar a todo os axentes sociais da provincia, así como aos centros educativos superiores e tecnolóxicos, tanto na elaboración e diagnóstico do estudo como na súa implantación posterior, co obxectivo de acadar un proxecto de futuro compartido.

O plan de atracción resultante do estudo oriéntase a acadar unha captación clara, directa e medible de investidores e colaboradores de maneira que incremente o nivel de competitividade da provincia.

Fruto dunha metodoloxía sistemática que permita abordar todas as cuestións clave pero, ao

mesmo tempo, ßexible e adaptable para incorporar os axustes que se precisen,

actualizándose e anticipándose aos cambios continuos do contorno.

Debe permitir identificar os sectores de actividade cara ao futuro, así como as oportunidades de desenvolvemento empresarial especíÞcas en cada un deles.

Na deÞnición da estratexia de competitividade resulta clave identiÞcar

cales son as fortalezas e debilidades da provincia e priorizar cales de elas constituirán

eixes clave de desenvolvemento e competitividade, como base para desenvolver actuacións que supoñan un salto cualitativo que permita diferenciarse doutros territorios e obter avantaxes no seu posicionamento competitivo.

O estudo tratará tamén de acadar a atracción de investidores e colaboradores tecnolóxicos de fora de Galicia, de acordo ás actividades e sectores identiÞcados.

En resumo:

A Xunta de Galicia proponse mellorar a competitividade, aimaxe e calidade de vida na provincia de Ourense, medianteunha actuación conxunta e coordinada de tódalas consellerías.

As actuacións económicas centraránse no apoio a sectorestradicionais con capacidade de innovación e internacionaliza-ción e á introducción no territorio de novas actividades de fu-turo.

ImpulsaOurense

Proxecto ImpulsaOurenseResumo executivo, xullo 2011

Elaboración, implantación e seguimentodo proxecto de impulso económico da provincia de Ourense

IGAPE – Instituto Galego de Promoción Económica

ImpulsaOurense

FONDO EUROPEO DEDESENVOLVEMENTO REXIONAL“Unha maneira de facer Europa”

UNIÓN EUROPEA