PSIKOMOTRIZITATE-SAIO BATEN GARAPENA

AUCOUTURIER, B. (2004): Los fantasmas de acción y la práctica psicomotriz. Barcelona: Grao. (pp. 167-202)

ARNAIZ SANCHEZ P. y otras (2001): La psicomotricidad en la escuela: una práctica preventiva y educativa. Archidona, Málaga: Aljibe (pp. 128-149)

GALDERAK (helburuak eta…)

– Noiztik daude psikomotrizitate-gela eta saioak?– Zergatik deitzen zaio psikomotrizitatea saioari?– Zein izaten da saio hauen helburua? Beharrezkoak al dira

psikomotrizitate saioak haurrentzat? Edo haurrak kanpoan ere lortuko lituzke psikomotrizitate gelan lortuko lituzkeen helburuak? Eta benetan zer lortzen du haur batek psikomotrizitate gelan? Ba al dago kasurik psikomotrizitate gelara joatea komenigarria ez dena?

– Zenbat urterekin hasi beharko lirateke psikomotrizitate saioak?– Zer liburu gomendatuko zeniguke gure eguneroko psikomotrizitate

saioak prestatzen laguntzeko?– Heziketa Premia Bereziko irakasleok, nahiz eta Haur Heziketako

haurrekin lanik ez egin, terapia modura erabil dezakegu? – Haurrak benetan seguru daude eta ez dute minik hartzeko inolako

arriskurik? Ez al dira gehiegi 27 haur irakasle batentzako? – Zein ordu dira egokienak psikomotrizitate saioak egiteko? – Jolas zuzendurik ba al dago? – Positiboa ahal da hainbeste mutil gela berdinean pilatzea? Konturatu

naiz oso zakarrak zirela, golpe handiak hartzen zituztela eta neskak imitatu egiten zituztela altueretatik botaz gauzen kontra. Ez al zen onuragarriagoa izango oreka bat egotea sexuen artean saioetarako?

HASI BAINO LEHEN

• Gela prestatu taldearen arabera.

• Zapatilak, galtzerdiak,…,onena: HANKA HUTSIK!!

• Arropa erosoa (txandala, galtza motzak,… erabat BILUZTU GABE!!)

• Haurren izenak (auto-eranskailuak)

DENBORA eta ARAUAK

– Zenbat denbora irauten dute? – Astean zenbatetan etortzen zarete?– Astero-astero gauza bera egiten, nola mantendu psikomotrizitate-

saioarekiko interes hori haurrengan? – Zergatik leku batzuetan haurrak barruko arropekin aritzen dira eta

besteetan normal jantzita?

– Nola erabaki zeintzuk diren arauak? Ikasleek parte hartuz? Hasieratik irakasleak jarriz?

– Klasean ezin da minik eman eta ezin da minik hartu!! esaten dute. Baina zergatik egiten dute hau borobil batean jarrita?

– Eraginik ba al du haurrek arauak errepikatzea, gero beraien artean ez jotzeko?

– Ez al da gehiegizkoa haur guziek arauak esan behar izatea? Besteak aspertu egiten dira. Beste 24ena entzuten. Hau entzute eta txanda hartze ariketa da. Baina luzeegia?

– Zergatik ez arauak antzeztu eta kinestetikoagoa egin adibidez.

SAIOAREN FASEAK

Sarrera-errituala

1. Adierazpen motorea

Istorioa

2. Adierazpen plastiko-grafikoa

Irteera Errituala

SARRERA-ERRITUALA• Emozioei eusteko eta non gauden esateko unea.

– Haurrak bankuetan eseri (KOSTAKO ZAIE!!)– Nor falta den azaldu. (baita nor etorri den berriro)– Aurreko saioa aipatu. (modu orokorrean)

• Zer egingo dugu?– Haurren proiektuak plazaratzeko unea.– Psikomotrizistak nola antolatu duen saioa azaldu.

• 5´falta direnean abisua emango dizuet…• Gaur marrazkiak egingo ditugu…

• Arauak– “MINIK EZ EMAN, MINIK EZ HARTU”– Materiala eta haurren produkzioak errespetatu eta ez

eraman batetik bestera

Zenbat iraun behar du sarrera-erritualak?

PARETA

• Zergatik botatzen dute beti pareta?

• Zergatik sortzen die hainbesteko irrika pareta hori botatzeak?

• Zergatik hasiera batean haurren euforia hori?

• Zergatik irakasleak ez du zuzenean esaten 1, 2 eta 3 harresia botatzeko unean?

1. Adierazpen Motorearen fasea

(paretaren suntsiketa)

• Metatutako emozio kolektiboaren deskarga pultsionala. (1,2,…3!!)

• Suntsiketaren erruduntasuna gainditu. (alaitasun giroa)

• Helduak “galarazten duen bezala” egingo du. (paretaren atzean jarri)

• Behin eta berriro egin eta desegin.

• Haurrak zenbat eta txikiago izan orduan eta denbora gehiago eskainiko suntsiketari.

1. Adierazpen Motorearen fasea

(zenbait galdera)

• Zergatik material behar hori? Konturatzerako, material guztia eskatua zuten.

• Zergatik dena atera behar hori?

• Bukatzeko 5min falta direnean, abisatu egiten zaie. Beharrezkoa al da?

1. Adierazpen Motorearen fasea (barne-ziurtasunezko jolasak)

Suntsitzen jolasten

Plazer sensomotorea

ren jolasak

Oihalean bilduta

egotearen jolasak

Jarraitua izateko jolasak

Erasotzailearekin

identifikatzeko jolasa

Etxeak eraiki eta bertan gordetzeko

jolasak

Etxeak eraikitzenSuntsiketaren ondoren eraikitzea dator

Etxeak babesa eta familia sinbolizatzen

du (rolen jolasa)

Psikomotrizistak distantzia fisiko eta

emozionala

•Eraikitzen ez duten haurrei.

•Besteen eraikuntzak suntsitzen dituztenak.

•Etxea “bunker” bihurtzen dutenak

•Etxearen egitura (forma, leihoa, ateak, tximinia, gelak,…

•Haurrak etxeari ematen dion garrantzia.

•Etxean gertatzen diren jolasak, rolak, harremanak, komunikazioaren kalitatea,…

Barne-ziurtasunezko jolasak

• Kultura guztietan ematen dira.

• “Erregresioarekin” lotura handia dute. (guk bilatuko dugu ematen den erregresioa dinamikoa eta emozioari eta komunikazioari irekia izatea)

• Jolas hauek haur guztiek beharrezkoak badituzte ere, bere garapenean zailtasunak dituzten haurrentzat guztiz aproposak dira.

• Psikomotrizistaren inplikazio-maila neurtua

izango da. (talde txiki batean eta zuhurtzi handiz)

Azaleko ziurtasunezko jolasak (jolas sinbolikoak)

• Herrialde bakoitzeko kulturarekin loturik azaltzen dira!!

• “Balitz bezala egitea” dago oinarrian. (Identifikazioak oso anitzak izaten dira: aita-amak, janariak, jaio berriak -izan eta zaindu-, gaixo eta medikuak, andereño, futbolariak, marrazki bizidunetako pertsonaiak,…)

• Asko errepikatzen dira; Kontuz!! erreparatu nolakoa den errepetizioa (plazer partekatuarekin ala konpultsiboa)

• Gehiegizko berritsukeriak eta gehiegizko irudikapenak traba egiten diote haurraren garapenari.

SAIOAREN FASEAK

Sarrera-errituala

1. Adierazpen motorea

Istorioa

2. Adierazpen plastiko-grafikoa

Irteera Errituala

Istorioa

– Zergatik kontatzen zaie bukaeran ipuin bat? Ipuin hau erlaxazioaren parekoa al da?

– Ipuin kontaketa ere psikomotrizitatearen baitan lantzen al da?

ISTORIOA

Karga emozionala izango du, beti ere haur bakoitzak onartzen dituen emozioaren mugak

gainditu gabe.

Gai nagusia: BELDURRA!! (beste batek janda, txikituta, jarraitua, harrapatua…)

Ziurtasun emozionalera itzuli. Orokorrean ondo bukatuko da istorioa.

Ipuin askoren oinarrian haurren desioak daude: Txano gorritxuren desobedientzia, Txerrikumeen alferkeria,…

Betiko ipuinak modu “gozatuegi” batean kontatuta intentsitate dramatikoa galtzen du. (haurrek nahi eta eskatzen dutena)

ISTORIOA (narratzailea eta haurrak)

• Ahotsa eta keinuak erabiltzen ikasi.• Erritmoa azkartu, hausturak egin,

isiluneak sortu…• Haurrak beldur sinbolikoan gordez

eta ez benetako beldurrean.

• Arretaz segitu eta emozioak gehiegikeriarik gabe azaldu.

• Narrazioaren pertsonaiak imitatzen dituzte (keinuka eta oihuka) narrazioa eteten dute.

• Narratzailearen ondo-ondoan jarri, babesaren bila.

• Isolamendu-jarrera; ipuina entzungo ez balute bezala.

Narratzailea

Haurrak

SAIOAREN FASEAK

Sarrera-errituala

1. Adierazpen motorea

Istorioa

2. Adierazpen plastiko-grafikoa

Irteera Errituala

Adierazpen plastiko eta grafikoa

– Marrazketaren txokoan zer da garrantzitsuagoa irakasten: koloreak bereizten, edota egiturak desberdintzen?

– Psikomotrizitate saioa amaitzear zegoela, zergatik hasi ziren gordeta zeuzkaten zenbait egurrekin jolasean?

2. Adierazpen plastiko eta grafikoa

“Eraikitzeak eta marrazteak haurraren sinbolizazio-maila handitzen laguntzen dute eta ondorioz

deszentraziora heltzen ere” (B. Aucouturier)

Baldintzak

• Aukeran jarri eraikuntzak (lurrean) ala marrazkiak (mahaian, ahal dela). Batzuetan geuk proposatuko dugu zer egin.

• Umeen erritmoak errespetatu. Nagusiak haurren produkzioen gainean interesa agertuko du.

• Saiatu haur den-denek beren lanak bukatzen, honek poz berezia ematen baitu.

• Lehen gunetik ezin da ezer eraman bigarren gune honetara!!!

Eraikuntzak Marrazkiak

• Kolorerik gabeko egur zati barnizatuak. (parametro kognitiboak lehenesten ditugu sentsorialen aldean)

• Eboluzioa:

• ± Hiru urte arte: piezak ilaretan jarri, pilatu edota berdinak bildu.

• 2. etapa: Alternantziak (pieza bat bertikalean, hurrengoa horizontalean)

• 3. etapa: Eraikuntzen simetria. (Aucouturier-ek lateralizazio-prozesuarekin lotzen du fenomeno hau)

“Haurraren historia afektiboaren proiekzioa izaten da marrazkia”

• Zenbait jarraibide:

• ± Hiru urte arte: koloreak; handik aurrera arkatza edo boligrafoa.

• Ez interpretatu!!. Saiatu haurra bere marrazkiaz hitz egiten, beti ere zehar galderen bidez. “Zure marrazkiaren istorioa kontatuko al didazu?”

• Marrazkiari etekina ateratzearren saioko bizpahiru haurrekin bakarrik solastatuko gara.

SAIOAREN FASEAK

Sarrera-errituala

1. Adierazpen motorea

Istorioa

2. Adierazpen plastiko-grafikoa

Irteera Errituala

Irteera errituala

– Zer bukaera ematen zaio saioari? – Erlaxazioak nolakoa izan behar du? Musika

erabiltzen da?– Zergatik egiten dute bukaeran saioaren errepaso

modukoa?– Bukaeran haurrak borobilean jarri ditu eta zertara

jolastu diren galdetu. Horrek ze helburu dauka? – Zergatik arrazionalizatu? Agian galdera

interesgarriagoa litzateke nola sentitu diren galdetzea?

Irteera-erritualaSaioaren bukaera, “agur”-aren ordua eta berriro

etorriko garenaren baieztapena

•Goraipatu haurren produzkioak eta ibilbideak.

• Hurrengo saiorako proiekturik?? (Zerbait bukatu gabe gelditu bada)

•Hiru urte arte: kanta ezagun bat biribilean jarrita

•Handiekin: eskua eman (“nagusiek egiten duten bezala”)

Zer egin?

Aurkitu dugun bezala utzi behar dugu!!!

•Arriskua: berriro jolasten hastea

•Irtenbidea: Taldeak antolatu eta txandaka

Gela jaso?

SAIOAREN INGURUKO GALDERAK (1)• Ekintza bakoitzak zenbat irauten du?

• Zergatik egon daiteke horrelako ezberdintasuna haur eskola bateko saio batetik beste eskola bateko saiora?

• Erritmoa beti bera da, hasieran guztiz aktibo eta ondoren lasaitzekoa ?

• Zertan ezberdintzen da psikomotrizitatea beste jolasengandik? • Irakasleak ere esan zigun, saioak pasa ahala, haurrak materiala

jasotzen hasiko zirela. Zertan oinarritu behar da irakaslea, materiala jasotzen noiz hasi behar diren jakiteko?

• Haur hezkuntza 0tik 6ra bitarteko aroari dagokio, eta tarte horretan urte batetik bestera izugarrizko aldea egiten dute fisikoki, kognitiboki, etb. Psikomotrizitate saioak berdin eramaten al dira adin guztietan?

• Psikomotrizitate-gelara sartu aurretik, haur guztiak saltoka eta builaka zeuden; aldiz, saioak iraun duen bitartean ISILTASUNA izan da nagusi. Zergatik? (bi urtekoak, bigarren eguna!)

SAIOAREN INGURUKO GALDERAK (2)•Lehen Hezkuntzako haurrentzat antzeko saioak ez lirateke gomendagarriak?

•Haur guztiak ez dira berdinak, beraz ez dute zergatik oso aktiboak izan behar. Gainera askok ere lotsatiak izan daitezke. Beraz, musika (abesti ezagunak eta beraien gustukoak) jartzea ez litzateke aproposa, hauek estimulatu ahal izateko? Kantatzerakoan motibatzeko? Lotsaz ahazteko?

•Zein punturaino utzi behar zaie haurrei nahi dutena egiten?

•Ez al litzateke egokia izango egunerokotasunean klase guztiak psikomotrizitate klaseen antzera antolatuak izatea? Ez al litzateke hobeagoa izango umearen garapenerako?

•Psikomotrizitateko klasea oso mugitua da eta denek izerditan bukatu dute.Gero ikasgelara joan eta geldi eta arreta mantentzeko zailtasunik ez al dute izaten?

•Posible da horrelako saio bat egin ia-ia materialik gabe?