PROGRAMAS INTERNACIONAIS DE COOPERACIÓN AO DESENVOLVEMENTO. A PERSPECTIVA DE ESF.

Enxeñería Sen Fronteiras Galicia

MASTER DO AUGA. UDC.

• Consideracións sobre o glosario. Por que PICD?

• Antecedentes e xustificación. Por que o manual?

• Principios e valores de ESF e relación cos PICD

• Melloras en PICD

• Eixos e principios en PICD

• Ciclo dos PICD

INDICE

GLOSARIOPROXECTO: conxunto de actividades interrelacionadas para ser

levadas a cabo baixo unha xerencia unificada, a fin de lograr un

obxectivo específico de relevancia, nun prazo previamente

establecido e mediante a utilización de recursos

predeterminados.

PROGRAMAS INTERNACIONAIS DE COOPERACIÓN AO

DESENVOLVEMENTO (PICD): trátase de proxectos que se

realizan noutros países con participación de ESF Galicia en

tódolas etapas dos mesmos, para lograr unha serie de

obxectivos de desenvolvemento definidos e medibles.

GLOSARIOASISTENCIAS TÉCNICAS INTERNACIONAIS: trátase de proxectos que se

realizan noutros países con participación de ESF Galicia no eido técnico

nalgunha das etapas dos mesmos, para lograr unha serie de obxectivos de

desenvolvemento definidos e medibles.

CICLO DOS PROXECTOS: trátase dunha abstracción que pretende

explicar as diferentes etapas que atravesan os proxectos dende o seu

inicio ao seu remate, o que na metodoloxía do Marco Lóxico e outras

empregadas tradicionalmente en cooperación para o desenvolvemento

deron lugar a: Programación, Identificación, Deseño-Formulación,

Execución e Seguemento, Avaliación e Peche. Esta última será na que

se basee o presente manual.

Problema Focal: Baixa sinerxia dos PICD co resto de actividades da asociación.

Causada por: - Inexistencia ou descoñecemento dos canais de comunicación entre as áreas - Funcións dos axentes non definidas ou pouco claras.- Insuficiente formación en Xestión de PICD.

Estas causas pódense agrupar nunha imprecisión na definición interna e coñecemento do ciclo e metodoloxía do proxecto (xa que se isto se dera automáticamente se poderían definir funcións, estructura e canais de comunicación para abordalo).

XUSTIFICACIÓN

PROMOVEMOS A TECNOLOXÍA PARA O DESENVOLVEMENTO HUMANO

(TpDH).

Entendemos a técnica dentro do entorno cultural, político, social, económico e ambiental en

que se xera e non como un fenómeno illado ou neutro (integralidade). Incorporamos nas

nosas accións técnicas e metodoloxías apropiadas (tanto no senso de apropiación

como no senso de axeitadas) para non crear dependencias externas e cuestionamos o uso

histórico da tecnoloxía nas relacións Norte-Sur, apostando por unha tecnoloxía que potencie

a dignidade das persoas e respecte o medio ambiente.

Nos PICD a TpDH é un principio básico, aplicable non só aos diferentes sectores de

traballo de ESF Galicia en PICD (acceso universal aos servizos básicos como auga,

enerxía, TICs, alimentación, que cremos que é técnicamente posible e acadable), senon

tamén nas metodoloxías de traballo transversais da ONGD, o que se cristaliza

especialmente na promoción das tecnoloxías de Software Libre e libre difusión do

coñecemento (sempre que non atente contra a intimidade ou integridade das persoas).

PRINCIPIOS DE ESF

PROMOVEMOS A EDUCACIÓN E INVESTIGACIÓN PARA O

DESENVOLVEMENTO.

Enxeñería Sen Fronteiras estudia as realidades onde leva a cabo a súa acción e

xera coñecemento sobre as alternativas para paliar as principais problemáticas.

Os PICD deben ser ferramentas que xeneren reflexións de primeira man sobre

as problemáticas que se pretenden solucionar, profundizando nas súas causas

intrínsecas para poder atacalas de raíz, de xeito que non se convertan en meros

parches. Ademais, é importantísimo a extracción de leccións aprendidas e a

reflexión crítica continua nas estratexias de desenvolvemento nas que os

PICD se enmarquen, xenerando retroalimentación, xa que se considera que non é

o actual o modelo de desenvolvemento o máis axeitado para acadar un mundo

máis xusto e solidario (a misión da organización).

PRINCIPIOS DE ESF

CREEMOS NA PARTICIPACIÓN DOS AXENTES LOCAIS.

Traballamos contando co protagonismo das copartes e comunidades locais,

adaptando as intervencións no terreo ás peculiaridades culturais e aos ritmos que o

desenvolvemento sustentable require. A cooperación debe ser solicitada, liderada

e plenamente aceptada polas copartes e a poboación destinataria, a cal participa

en todo o ciclo.

No caso dos PICD este principio debe aplicarse con especial coidado, xa que se

trata de realidades externas á de ESF, para o cal debe procurarse a participación

dos axentes locais en todo o ciclo dos programas.

PRINCIPIOS DE ESF

TEMOS UNHA CONCEPCIÓN INTEGRAL DA COOPERACIÓN EXTERIOR.

Identificamos os factores sociais, económicos, institucionais, técnicos,

culturais, éticos, ambientais e políticos mediante equipos de traballo

pluridisciplinares. Os plans de acción son, así, integrais, e perseguen efectos

multiplicadores para garantir a súa continuidade unha vez rematada a cooperación

exterior.

Principio de aplicación a toda acción exterior, tanto PICDs como Asistencias

Técnicas.

PRINCIPIOS DE ESF

SOMOS UNHA ORGANIZACIÓN ACONFESIONAL, APARTIDISTA E

POLITIZADA.

Enxeñería Sen Fronteiras non está vencellada a partido político algún, nin

asociación relixiosa, pero consideramos que a participación política da cidadanía e

das organizacións é a principal vía para a transformación social e a busca da

igualdade de oportunidades de desenvolvemento.

No caso dos PICD isto ten grande relevancia, xa que se consegue información da

realidade de primeira mano no entorno no que os PICD se desenvolven, o que

debe xenerar respostas de incidencia política tanto no terreo (neste caso

necesariamente a través dos socios locais ou copartes) como no Norte

(mediante accións de incidencia, sensibilización, tanto propias de ESF Galicia

como dentro de redes ou movementos aos que pertence).

PRINCIPIOS DE ESF

CREEMOS NO ASOCIACIONISMO.

Os membros de Enxeñería Sen Fronteiras non procuran protagonismo persoal na súa acción,

non pretenden obter lucro económico ou profesional da mesma. ESF defínese coma unha

organización participativa e democrática na que os distintos órganos de decisión son

compostos por todos os membros.

A xestión dos PICD está perfectamente vencellada ao organigrama da asociación para

manter este principio de participación de tódolos membros da asociación na toma de

decisións. Deste xeito, trátase de evitar as personalizacións e os protagonismos, así como

prebendas ou recompensas persoais tanto no norte como no terreo, e promóvese a

importancia da acción exemplarizante dos membros de ESF Galicia aínda máis se cabe

nas accións internacionais, por ser a imaxe de ESF Galicia, pero tamén da cooperación

galega e española. Ademais priorizarase a búsqueda de sinerxias e traballo en rede con

outros axentes tanto no terreo como en sede, que potencien o impacto dos PICD e a

eficacia e eficiencia das accións.CONTRADOS COMO APOIO DOS VOLUNTARIOS E NON

AO REVÉS???????????

PRINCIPIOS DE ESF

- Formulación realizada a nivel interno seguindo un proceso a nivel

asociativo segundo o ritmo marcado pola propia asociación e grupos de PICD, así

como das copartes e axentes locais, con tempo suficiente para madurar propostas,

pero poñendo prazos límite.

- Sistematización e estandarización das etapas do ciclo dos programas.

- Prestar atención dentro da sistematización das etapas do ciclo aos

aspectos transversais que den resposta aos principios e valores de ESF Galicia.

- Introducir dentro da sistemática dos programas resultados e actividades

específicas de EpD e sensibilización, tratando de xenerar sempre estudos e

leccións aprendidas, así como materiais de EpD, como algo “natural” dos proxectos

de ESF Galicia, e non simplemente baseándose en accións coxunturais ou

puntuais.

MELLORAS NOS PICD

- Converter o aspecto de comunicación e difusión en transversal nos

programas, tanto como ferramenta para a transparencia como para dar a coñecer

leccións aprendidas e problemas, e tamén como elemento de transformación

social.

- A definición de liñas de base, aínda que sexan moi simple, para poder

comparar indicadores e medir impactos, faise esencial no proceso das accións de

desenvolvemento en xeral e dos PICD en particular, e así débese incluir na lóxica

do proxecto, contando cos recursos necesarios para levantala e para facer o

monitoreo posterior. Nesta etapa, xunto coa etapa de identificación, é na que máis

débese contar coa participación de tódolos axentes.

MELLORAS NOS PICD

- Tratar de establecer cronogramas equilibrados con reparto de

responsabilidades e funcións entre os membros do grupo para asegurar calidade,

traballando con enfoque ao proceso e non aos fitos.

- Función específica nos grupos encargados da xestión dos PICD, onde é

especialmente importante pola súa vocación de traballo a longo prazo e rendición

de contas a axentes externos, de responsable de monitoreo interno do

funcionamento do grupo en relación ós recursos humanos e ó ritmo de traballo, e

que detecten necesidades das persoas voluntarias, ou deficiencias que se den nos

ritmos de traballo.

MELLORAS NOS PICD

- Vencello real e operativo dos PICD co proceso da EpD e Educación para a

Cidadanía Crítica, e coas campañas de sensibilización e incidencia, de xeito que

se trascenda o impacto local dos mesmos e sexan unha ferramente real de loita

contra a desigualdade e as súas causas profundas.

- Tecnoloxías para o Desenvolvemento Humano.

- Voluntariado e base social como ferramenta de formación e transformacion de

comportamentos, de xeito que o voluntario ten a participacion e responsabilidade

nas decisións estratéxicas e operativas nos grupos de PICD como parte do

proceso de EpD e creación de conciencia de desenvolvemento e transformación

social. O persoal contratado é simplemente un apoio para acadar isto, e unha

ferramenta para o aseguramento da calidade.

EIXOS E PRINCIPIOS NOS PICD

- Traballo en rede en terreo e no norte para acadar sinerxias, buscando impactos

maiores das actuacións, o enriquecemento mútuo, e o fomento do pensamento

crítico.

-Creación, fortalecemento e promoción das capacidades locais das persoas e

institucións para asegurar o protagonismo dos pobos no seu propio

desenvolvemento, así como asegurar a sostenibilidade real das accións e o poder

prescindir da presenza de ESF Galicia a medio prazo.

- Promoción de procesos de transformación de carácter estructural e integral, non

accións puntuais e isoladas.

- Transparencia e rendición de contas a toda a sociedade, financiadores e

poboación meta.

EIXOS E PRINCIPIOS NOS PICD

- Promoción dos Dereitos Humanos, con especial atención a enfoque de equidade

de xénero e/ou grupos vulnerables (nenez, minorías étnicas, desprazados).

- Intercambio, Investigación, Desenvolvemento e Innovación nas actuacións dos

PICD, como ferramenta para a mellora continua, cuestionamento da filosofía e

metodoloxías de traballo, e enriquecemento do sector da cooperación ao

desenvolvemento.

- Perspectivas de defensa do medio ambiente e prevención e mitigación dos risco,

e integración con programas de desenvolvemento xa existentes.

- Promoción da participación crítica e responsable dos distintos axentes en cada

fase (desde a poboación meta e copartes até o grupo de proxectos).

- Eficiencia no uso de recursos.

EIXOS E PRINCIPIOS NOS PICD

CICLO DO PROXECTO (PICD)

IDENTIFICACIÓNDESEÑO/

FORMULACIÓN

AVALIACIÓNEXECUCIÓN/

SEGUEMENTO

PROGRAMACIÓN

CICLO DO PROXECTO (PICD)

- Novos programas (sector, país, coparte?). Aprobación XD e ratificación

Asemblea.

- Convenios para a execución dos PICD, sendo operativos, pódense firmar sen

aprobación de XD, co visto bo da comisión de PICD.

- Formulación interna de ESF, e posteriormente adaptación a financiadores. Papel

destacado da comisión PICD.

- Comisión PICD. Formación e regulamento. A partir deste manual rematar a súa

delimitación e aprobar o regulamento formalmente nunha próxima Asemblea. De

momento segue como estaba? (vogal+representantes dos grupos de

PICD+representante de accións no norte ou EpD+ técnico de PICD con voz sen

voto).