8/7/2019 Oskar Tejedor zuzendariari elkarrizketa HABE aldizkarian

1/3

taElkarrizketaElk419

24

Oskar Tejedorrek Telleriartekoa dela dio(Legazpiko auzoa) eta filmak egitenberandu hasi zela. Hogeita hamar urte

zituela, Frantzian zuen ingeniari lana utzi eta zine-magintzan hasi zen. Aurretik, Kuba eta dantza, txa-laparta eta Balentziagari buruzko dokumentalakegin ditu, baina martxoan estreinatu zen Cuidado-

res lanak egin du gure artean ezagun. Bizipen per-tsonal batetik abiatuta, Alzheimerra eta dementziaduten gaixoen alboan zaintzaileek bizi dutena era-man du pantaila handira.

B1

Testua: Iker Barandiaran Zubiate (Arteman Komunikazioa)

Argazkiak: Josetxo Arantzabal

OSKAR TEJEDOR:Zaintzaile anonimo asko

daude, baina ikusezinak

dira gizartearentzat

Valladolideko SEMINCI-ko arduradunek nabar-mendu dute Cuidadores filmak erakusten duelaune gogorrak inspirazio- eta garapen-iturri izandaitezkeela. Hala gertatu zaizu zuri, ezta?Bai, gure amak halako egoera bizi izan zuen zaintzailemoduan, aita gaixotu egin zelako. Egoera hori islatunahi nuen nire lan berrian, baina ez nuen pentsatuhalako oihartzunik izango zuenik. Amak, ezinean,

gure aita zaharren egoitza batera eraman behar izanzuenean konturatu ginen bera bezalako zaintzaile ano-nimo asko zeudela, baina guztiak ikusezinak zirelagizartearentzat. Ezin izan nuen jasan gizartea horretazez jabetzea, _____________________________(1)

8/7/2019 Oskar Tejedor zuzendariari elkarrizketa HABE aldizkarian

2/3

Inork ez dit galdetzen nola nagoen. Esaldi horrekdefinitzen du ezin hobeto Cuidadores-en bitartezerakutsi nahi izan duzun problematika eta arazoa-

ren muina. Nola zaude zu orain, zaintzaile hauenegoera azaldu eta horietako askori AFAGI(Gipuzkoako Alzheimerdun Gaixoen SenitartekoenElkartea) moduko elkarteen berri eman ostean?Lan hau egin eta jendeari lagundu izanagatik oso harronago. Nire asmoa zen___________________________(2).Izan ere, zaintzaileetako asko depresioaren espiraleanmurgiltzen dira, eta beraiek ez dira horren jakitun.Honelako gaixo bat zaintzen duenak ez du esker onikjasotzen eta gizartea ere ahaztu egiten da beraiez; horioso gogorra da.

Eta guk nola lagundu ditzakegu zaintzaileak?Dokumental hau ikusi ostean, jendeak ez du Alzheimer

edo beste dementziaren bat duen gaixoa bakarrik ikusiko,

bi pertsona ikusten hasiko da:____________________(3).Horrez gain, hemendik aurrera zaintzaile askok jakingodute laguntza bila norengana jo dezaketen. Zaintzaileakneurtu egin behar du gaixoari ematen dion maitasuna,norbera ondo ez badago ezin duelako gaixoa zaindu.

Zer ikasi duzu grabazioak egiten eman duzun urteeta erdian? Eta lan hau prestatzen pasa dituzun lauurteetan?Pertsonaia hauek ezagutzeak bihozberagoa egin nau.Niretzat erabat terapeutikoa izan da, nik ere itxi gabekozauri bat nuelako; dokumentala egitearen ondorioz,barre, negar, zirrara eta maitasuna jaso ditut. Nik itxi

gabeko liburu bat neraman gainean_______________(4).Aita oso tradizionala zen eta oso harreman hotzagenuen. Gerora, baina, gaixotasunaren bitartez, adiski-detu egin ginen eta oso harreman estua izan genuen.Pentsa, aitak gaixotu aurretik ez ninduen inoiz ukitu

Ikasketez, ingeniaria zara eta horretan luzaroan

aritu zinenBai, Ingeniaritza Teknikoa eta Diseinu Industriala ikasi

nituen eta Euskal Herrian zein Frantzian aritu nintzen

lanean. Azken urteak Frantzian eman nituen multinazio-

nal batean. Soldata ona nuen eta asko bidaiatzen nuen,

oso bizitza maila altua neukan, baina zerbaiten hutsu-

nea nuen. Egia esanda, betidanik nahi izan dut arteare-

kin lotutako zerbait egin. Hamazazpi urte nituela Arte

Ederrak ikasi nahi nuen, baina gure familia xumea zen

eta__________________________(5). Horrez gain, gogo-

an daukat hamar urterekin arrebak Parisera eraman nin-

duela eta hango artearekin txundituta gelditu nintzela.

Eta noiz apurtu zenuen horrekin guztiarekin?Lillen (Frantzia) lanean ari nintzela, bideo-arte ikastarobat egin nuen eta gustatu egin zitzaidan. Gerora, Pari-sen zine-zuzendaritzako kurtso bat egiteko aukera izan

arrizketaElkarriz25

//////////////////////////////////////////////////////////////

//////////////////////////////////////////////////////////////

Ezin dut jasan gizartea ez

ohartzea gaixoak zaintzen

dituzten pertsonek bizidutenaz

*

ABIATU.- Hasi. Empezar. Commencer.ADISKIDETU.- Reconciliar (se). Se rconcilier.ALBO.- Ondo. Al lado, junto. Ct.BIHOZBERA.- Compasivo/a. Compatissant/e.BIZIPEN.- Vivencia. Exprience.ESKER ON.- Reconocimiento. Reconnaissance.ESTU.- Estrecho/a. troit/e.EZAGUN.- Conocido/a. Connu/e.HARRO.- Orgulloso/a. Orgueilleux/euse.HUTSUNE.- Vaco. Manque.INGENIARI.- Ingeniero/a. Ingnieur.ISLATU.- Reflejar. Reflter.JABETU.- Konturatu. Darse cuenta. Se rendre compte.

JAKITUN IZAN.- Ser conocedor/a de.Connaisseur/euse.JASAN.- Soportar. Supporter.MUIN.- Esencia, meollo. Essence.MURGILDU.- Enfrascarse. Sabsorber dans.NEURTU.- Medir. Mesurer.OIHARTZUN.- Eco. Echo.TXUNDITU.- Asombrar. tonner.UKITU.- Tocar. Toucher.XUME.- Modesto/a. Modeste.ZAINDU.- Cuidar. Soigner.ZAURI.- Herida. Blessure.ZIRRARA.- Emocin. Emotion.

8/7/2019 Oskar Tejedor zuzendariari elkarrizketa HABE aldizkarian

3/3

Patterson hil egin zen eta alarguna Donostiara bueltatuzen dantzarekin jarraitu nahian. Nik, Ana Iraolaren bitar-tez, Pattersonen eta dantzaren historia kontatu nituenlan hartan.

Zein izango da zure hurrengo proiektua, orainburuan daukazuna?Une honetan lau proiekturekin batera ari naiz lanean,horietarako finantzazioa lortzea oso zaila delako, bainahorietako bat azalduko dizuet.

Joan den urteko abenduan Venezuelan eta Perun izannintzen hainbat elkarrizketa egiten. Oso interesgarria iru-ditzen zait seme-alabak jaioterrian utzi eta besteherrialde batera lan bila joaten diren pertsonen espe-rientzia. Ustez egoera ekonomikoa hobetzeko joatendira,________________________________(8). Izan ere,

kasu gehienetan urte gutxirako joaten dira, baina geroasko luzatzen da egonaldia. Bitartean, ume horienhaurtzaroa eta gaztaroa galtzen dituzte, jaioterrian bestezaintzaile batzuekin bizi direlako. Zerk motibatu dezakeemakume bat seme-alabengandik aldentzeko? Eran-tzuna jakiteko, dokumentala ikusi beharko duzue

nuen eta hori egin ondoren, jada, ________________(6):multinazionaleko lana utzi eta Euskal Herrira bueltatunintzen filmak egiteko asmoak bultzatuta.

Zaila izan al zen Balentziagaren soinekoa ehun-tzea?(Barre). Balentziagaren dokumentala egitea oso gogorraizan zen, zailtasun handiak izan genituelako. BalentziagaFundazioak ez zigun batere lagundu, eta informazioaatzerrian bilatu behar izan nuen: AEBetan, Ingalaterran,Frantzian Niretzat Balentziaga jainko bat da. Modarenarbitro izan zen, Chanel eta Dior bere aurrean makurtuegiten ziren Halako abardurak dituen pertsonaiadaukagu, hemengoa bertakoa, eta oso gutxi dakigu

berari buruz. Horrek bultzatu ninduen Balentziagariburuz ikertu eta lan hori egitera.

Denborak handitu egin al du Balentziagaren izenaeta irudia?Bai. Givenchyk behin esan zuen ospea lortzea errazadela, baina prestigioa eskuratzea, berriz, oso zaila.Prestigioa denborarekin bakarrik lortu daite-ke,_________________________(7). Balentziagak denbo-rari eusten jakin zuen, eta konstantziari esker, uneorogaratzen eta hobetzen.

Cuidadores familian bizi izandakoaren isla da;Balentziaga, diseinuarekin batera, zure pasioetakobat; txalaparta, zure lurra eta haurtzaroa Zertandatza zure lehenengo filma izan zen Ochumare:Orisha of the Rainbow?Entsegu bat izan zen, tamaina ertaineko film bat.Dantzaren oso zalea naiz eta Ana Iraola donostiarrarenberri izan nuen. Iraolak hemezortzi urterekin ArteDramatikoa ikastea erabaki zuen eta Kubako Ballet

Nazionaletik ihes egindako Patterson dantza-irakasleaezagutu zuen. Ezkondu eta afro-kubatar dantza bereziamunduan barrena zabaltzen hasi ziren. Gerora, baina,

taElkarrizketaElk419

26

Zaintzaileak neurtu egin

behar du gaixoari ematen

dion maitasuna, norberaondo ez badago ezin duelako

gaixoa zaindu

Jatorrizko testuan zeuden 8 esaldi bere tokitik atera etahona ekarri ditugu, zein bere lekuan jar dezazun. Kon-tuan izan BI aukera SOBERA dituzula:

A.- ezin izan nuen atzera egin:B.- eta horregatik egin nuen film hau.C.- gaixoa eta bere zaintzailea.D.- eta ez nuen hori ixteko bidea aurkitzen.

E.- probetxuzko zerbait ikasi behar izan nuen.F.- baina beste arrazoi batzuk ere badirela esango nuke.G.- gaixoa eta familia.H.- ez lan on bakar batekin.I.- gizartea sentsibilizatzea eta zaintzaileei laguntzea.J.- eta hala dela erakutsiko du filmak.

Zalantzarik sortu bazaizu, jo 45. orrialdera.

B1

*ALARGUN.- Viudo/a. Veuf/veuve.ALDENDU.- Alejarse. Seloigner.ATZERRI.- Pas extranjero. Pays tranger.BULTZATU.- Incitar, impulsar. Inciter.EGONALDI.- Estancia. Sjour.EHUNDU.- Tejer. Tisser.ENTSEGU.- Ensayo. preuve.ESKURATU.- Lortu. Conseguir. Russir.IKUSTEZIN.- Invisible. Invisible.JAIOTERRI.- Lugar de origen, nacimiento. Pays natal.LUZATU.- Alargar. Prolonger.MAKURTU.- Inclinar (se). Sincliner.ABARDURA.- Matiz. Nuance.OSPE.- Fama. Renom.ZAINTZAILE.- Cuidador/a. Surveillant/e.

Cuidadores filmari buruzko informazio gehiago,helbide hauetan:

www.cuidadoreseldocumental.blogspot.comwww.facebook.com/cuidadores

i