OINARRIZKO CURRÍCULO DISEINUA

AHO ETA HORTZEN HIGIENEKO

GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

2

AURKIBIDEA

1. Tituluaren identifikazioa........................................................................................ 4 1.1. Izena.................................................................................................................... 4 1.2. Maila. .................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .............................................................................. 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ............................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .............................................................................................. 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. .......................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ........................................................... 4 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. .................................................... 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. ......................................................................... 6 3. Irakaskuntzak. ........................................................................................................ 7 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. ............................................................... 7 3.2. Lanbide-moduluak. ............................................................................................. 8 1. Lanbide-modula: Aho eta hortzen higieneko kabineteen Antolamendua eta kudeaketa .................................................................. 8 2. Lanbide-modula: Aho eta hortzen esplorazioa ....................................... 13 3. Lanbide-modula: Aho eta hortzei dagokien prebentzioa ........................ 17 4. Lanbide-modula: Aho eta hortzen zaintza epidemiologikoa .................. 22 5. Lanbide-modula: Osasun-hezkuntza eta osasunaren sustapena .............. 25 6. Lanbide-modula: Lan-prestakuntza eta-orientabidea ............................ 27 7. Lanbide-modula: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ......................... 32 8. Lanbide-modula: Lantokiko prestakuntza .............................................. 33 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. .................................... 35 3.3.1. Iraupenak. .......................................................................................... 35 3.3.2. Sekuentziazioa. ................................................................................. 36 4. Irakasleak. .............................................................................................................. 36 4.1. “Aho eta hortzen higienea” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. ................................. 36 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ........................................ 37 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ..................................................... 37 5.1. Espazioak. ........................................................................................................... 37 6. Sarbideak eta/edo ibilbideak. ................................................................................. 37 6.1 Oinarrizko Lanbide Heziketa............................................................................... 38 6.2. Unibertsitate-ikasketetarako sarbidea. ................................................................ 38 7. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ................................................................. 38

3

7.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ............................................................................ 38 7.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ............................................................................. 38

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: “Aho eta hortzen higienea”. 1.2. Maila: Goi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 1.400 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honi, produkzio-sistemaren barruan, lanbide-prestakuntzari buruzko ondoko baldintza orokorrak eskatzen zaizkio: • Pertsonen eta komunitatearen osasuna sustatzea, prebentziorako eta laguntzarako

jarduerak programatuz eta gauzatuz, aho-hortzen arloko taldeko kide den heinean; horretarako, pertsonaren aho eta hortzen osasun- edo gaixotasun-maila aztertu, detektatu eta erregistratuko da eta, kalitate, segurtasun eta baliabide egokien irizpidea kontuan hartuta, bere lana antolatu eta programatuko da, betiere dagokionaren ikuskapenarekin.

2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Pertsonen aho eta hortzen osasun-egoera ebaluatzea, izan litzaketen alterazioak eta beren etiologia

esplorazio bidez detektatuz eta identifikatuz eta horiek prebenitu eta/edo zuzentzeko beharrezkoak diren neurriak identifikatuz eta, hala badagokio, medikuarengana bidaliz.

• Berari dagokion neurrian unitatearen/kabinetearen lana antolatu eta/edo programatzea, prozedurak egokitzea, informazioa edota argibideak ematea, zereginak, baliabideak eta materialak aurreikustea, esleitzea eta banatzea.

• Dagokion neurrian, unitatea/kabinetea kudeatzea, bezeroen fitxategiaz arduratuz, tresneria eta materiala erosiz, biltegiratuz, osatuz eta hauen mantentzeaz arduratuz eta beharrezkoak diren jarduerei buruzko txosten teknikoak eta laburpenak lortuz.

• Lan-arriskuak aurreikustea, higiene- eta babes-neurriak hartuz, bai bere burua bai instalazioak babesteko.

• Aho eta hortzetako gaixotasunak prebenitu eta zuzentzeko prebentzio- eta laguntza-teknikak aplikatzea.

• Biztanle-talde baten aho eta hortzen osasun-egoeraren kontrol epidemiologikoa egitea, datu epidemiologikoak bildu, analizatu eta ordenatuz eta, berari dagokion neurrian, zuzenketa-jarduerak proposatuz.

• Aho eta hortzen osasuna sustatzeko programak eta estrategiak diseinatzen eta aplikatzen parte hartzea, biztanleriarengan ohitura prebentiboak eta higiene eta osasunari buruzkoak bultzatu ahal izateko.

• Teknika berriak prest izateko lanetan, ikerketa-proiektuetan eta prestakuntza-programetan parte hartzea eta eraginkortasun eta segurtasunarekin lotuta dauden neurriak proposatzea.

• Antolamenduaren, funtzioen, gizartearen eta administrazioaren ikuspuntutik osasungintza-sistemaren ikuspegi orokor eta osatua izatea.

• Bere lan-eremuan izan diren berrikuntza teknologikoen eta antolamenduari buruzko aldaketen ondorioz sortu diren lan-egoera berrietara egokitzea.

• Bere lan-taldeko kideekin elkarlanean aritzea, dituen erantzukizunak bere gain hartzea, esleitu zaizkion helburuak betetzea eta informazio-truke egokiari eustea.

• Zailtasunen aurrean erantzutea, konponbideak planteatuz eta lanaren burutzapenean sortu diren arazoei konponbidea aurkituz.

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia

5

Teknikari honi, goragoko maila duten teknikariek edota profesionalek esleitutako funtzioen eta helburuen esparruan eta dagozkion lanerako arloetan, oro har, ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Hortz-kabinetea administrazio-mailan antolatzea. • Dagokion neurrian lana programatzea eta pazienteei/bezeroei kontsulta edo bisiten egun edo

ordutegietan izandako aldaketen berri ematea. • Aho eta hortzen kabineteko premia materialak aurreikustea. • Aho eta hortzen kabineteko pazienteen/bezeroen datuak jaso, informazioa bildu eta erregistratzea. • Lan-taldeak esleitutako pazienteei/bezeroei elkarrizketa egitea. • Aho-barrunbearen esplorazio fisikoa egin eta diagnosi odontologikorako ekipoak maneiatzea. • Lan-taldeak esleitutako pazienteengan/bezeroengan aho eta hortzei dagokien prebentzio esku-hartzea

gauzatzea. • Biztanle-taldeen aho eta hortzen kontrol epidemiologikoa. • Aho eta hortzen osasuna sustatzeko programen diseinu, plangintza eta aplikazioan parte hartzea. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Dagokion neurrian, unitatean/kabinetean esleitutako lan-eremua antolatzea eta

kudeatzea. • Pazienteen/bezeroen fitxategi bat antolatu, garatu eta kudeatzea, laguntza emateko premia desberdinak

eta erabiltzen den dokumentazio-mota kontuan hartuta. • Zerbitzuko/unitateko/kabineteko ekipo eta makineriaren mantentzerako plana kudeatzea. • Berari dagokion neurrian, unitatean/ zerbitzuan/kabinetean erabiltzen den materiala eta tresneria

biltegiratzeko, berriz jartzeko eta erosteko plangintza egitea eta guztia kudeatzea. • Paziente/bezero errealekin nahiz potentzialekin harreman onak izan, garatu eta mantentzea. • Datu-baseko informazioa landuz, jardueren txostenak eta laburpenak lortzea. • Informazio zientifiko-teknikoa interpretatzea (analisi- eta kalitate-prozesuak, prozeduren eta ekipoen

eskuliburuak...) eta prozedurak egokitzea, ezarritako kalitate-maila izango duten jarduerak burutzea ahalbidetzeko ahozko nahiz idatzizko informazioa sortuz eta esleitutako baliabideak optimizatuz.

• Unitateko/kabineteko lana programatzea, zereginak, ekipoak, baliabideak eta/edo hauek egiteko epeak aurreikusiz, esleituz eta banatuz, berari dagokion neurrian.

2. Pertsonen aho eta hortzen osasun/gaixotasun-egoera esploratu, detektatu eta erregistratzea, medikuaren ikuskapenarekin. • Pertsonen aho eta hortzen osasun/gaixotasun-egoera ebaluatzea, aho-barrunbearen esplorazio

fisikoaren bidez. Zundaketa periodontala. • Hortzen erradiografiak lortzea, esposizio- eta angelutze-arau teknikoak eta erradiologia-babeseko

irizpideak aplikatuz. • Aho-barrunbearen osasun-egoera kolorazio- eta argiztapen-teknikak erabiliz ebaluatzea. • Pertsonen txantxarrarekiko eta gaixotasun periodontalarekiko sentikortasuna horretarako proba

berezien bitartez ebaluatzea. Inpresioak hartzea. 3. Pertsonen aho eta hortzetako gaixotasunak zuzeneko esku-hartze bidez prebenitzea. • Aho eta hortzen osasuneko kabineteko tresneria eta materiala esterilizatzea. • Hobi eta fisuren zigilatzeak lortzea protokolo teknikoak paziente/bezero bakoitzaren ezaugarrietara

egokituz. • Fluoruro topikoak paziente/bezero bakoitzaren premien arabera aplikatzea.

6

• Hortzetako kalkuluak eta tindaketak kendu eta leunketak egitea, ezarrita dauden protokolo teknikoak betez eta paziente/bezero bakoitzaren aho eta hortzen ezaugarrietara eta osasun-egoera orokorrera egokituz.

• Obturazioak ezarrita dauden protokolo teknikoen eta agindutako adierazpenen arabera leundu dira. • Pazienteari/bezeroari laguntzea eta odontologoaren laguntzaile gisa jardutea hortz-klinikan egiten

diren ebakuntza konplexuetan. 4. Pertsonen eta komunitatearen aho eta hortzen osasuna zaintza epidemiologikorako ekintzen bitartez ebaluatzea. • Aho eta hortzen osasunaren jarraipen epidemiologikorako programa egokitu baten helburuak

interpretatu eta garatzea. • Biztanle-talde baten aho eta hortzen osasunaren/gaixotasunaren jarraipen epidemiologikorako

programa bat aplikatzeko beharrezkoak diren jarduerak definitu eta planifikatzea. • Komunitate baten aho eta hortzen osasun/gaixotasun-mailaren adierazleak identifikatu eta ebaluatzea. • Biztanle-talde bati egindako aho eta hortzen esplorazioan eta inkestetan/elkarrizketetan lortutako

datuak erregistratzea. • Komunitate baten aho eta hortzen osasun/gaixotasun-mailak deskribatzea, azterketaren emaitzak

analizatu eta ebaluatuz. 5. Pertsonen aho eta hortzen osasuna osasun-hezkuntzako eta osasunaren sustapeneko jardueren bitartez sustatzea. • Osasungintzako beste agente batzuei eta komunitateari informazio egokitua ematea, etiopatogeniari,

aho eta hortzetako gaixotasunen prebentzioari eta hortzen osasunari buruzko ezagutzak programatu eta transmitituz.

• Aho eta hortzetan eragiteko beharrezkoak diren tratamenduak erraztea, laguntza psikologikorako teknikak aplikatuz.

• Pertsonak nork bere ahoa eta hortzak esploratu eta zaintzeko tekniketan hezi eta motibatzea. • Pertsonak elikadura-jarraibide osasungarrietan hezi eta motibatzea. • Komunitate baten osasuna sustatzera zuzendutako estrategiak garatu eta bultzatzea eta prestakuntza-

eta motibazio-maila desberdinak dituzten kolektibo eta taldeetan hortzen osasuneko jardueren suspertzaile gisa jardutea.

2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Teknikari honek osasun-sektorean burutu ahal izango du bere lanbide-jarduera, osasun-laguntza eta osasunaren sustapeneko arloan, hortz-osasuneko talde egituratuetan, lehen mailako laguntzako osasun-taldeetan edo osasuna sustatzeko unitateetan partaide izanik. Bere jarduera batez ere honako azpisektoreetan gara dezake: • Lehen mailako laguntza eta laguntza komunitarioa:

− Osasuna sustatzeko unitateak. − Laguntza-unitateak: aho eta hortzen higienea.

• Laguntza espezializatua: − Estomatologiako eta aurpegi eta masailezurreko kirurgiako ospitaleetako zerbitzuak.

Aho eta hortzen higieneko teknikaria prebentzio eta osasun-laguntzako talde batean integratuko da. Talde hau bere mailako beste teknikari batzuek eta erdi-mailako teknikariek osatuko dute eta sendagile batek koordinatu eta zuzenduko du.

7

Teknikari honek bere lan-eremuan burutzen diren jarduera guztietan parte hartu ahal izango du, baita beste teknikari batzuk prestatzeko irakaskuntzan eta esleitzen dizkioten ikerketa eta kontrol epidemiologikorako lanetan laguntzen ere. • Ingurune funtzionala eta teknologikoa Aho eta hortzen higieneko teknikariak honako funtzio hauek garatzen ditu: laneko unitatearen/kabinetearen antolamendua/kudeaketa, laguntza- eta prebentzio-zerbitzuak egitea, kalitate-kontrola (zaintza epidemiologikoa) eta osasun-hezkuntza. Teknika eta ezagutza teknologikoek honako alderdiak bilduko dituzte: • Bere lan-eremuko baliabideak antolatu eta kudeatzea. • Aparatu estomatognatikoaren anatomia, fisiologia eta patologiari buruzko ezagutza. • Kariologia eta aho eta hortzetako gaixotasunen fisiopatologia. • Aparatu estomatognatikoa esploratzeko teknikak: elkarrizketa klinikorako teknikak, esplorazio

fisikoa, transiluminazio-teknikak, bakterio-plaka detektatzeko teknikak, listu-jariakina lortu eta aztertzeko teknikak, erradiografiak inpresionatu, errebelatu eta kontserbatzeko teknika, eta mikroorganismoak erein, kultibatu eta identifikatzeko teknikak. Inpresioak hartzea.

• Aho eta hortzetan esku hartzeko teknikak: fluoruroak aplikatzea, hobiak eta fisurak zigilatzea, tartrektomia, obturazioak leuntzea, aho eta hortzetan eragiteko tresneria, Arraspatze Lisatze Erradikularra, josturak ezabatzea.

• Inkestak diseinatu, interpretatu eta tabulatzea. • Hortzen osasun publikoa eta odontologia komunitarioa. • Osasuna sustatzeko estrategiak planifikatu eta aplikatzea. • Fitxategiak kudeatzeko informatika-programak erabiltzea. • Segurtasuna eta erradiologia-babesa. • Aho eta hortzen osasunari aplikatutako dietetika. • Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Adibide gisa eta, batez ere, lanbide-orientazioak emateko asmoz, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratuz bete litezkeen lanbideak edo lanpostuak adieraziko ditugu jarraian. • Hortz-higienista. • Aho eta hortzetako higienista. • Aho eta hortzen higieneko teknikari espezialista. • Osasun-hezitzailea. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak I. Hortz-klinikarekin/kabinetearekin zerikusia duten kontsumitzeko elementuen izakinak biltegiratu,

banatu eta kontrolatzeko teknikak aztertzea. II. Informatika-pakete orokorrak erabiltzea, hortz-kabineteko informazio klinikoa eta administratiboa

antolatu, kudeatu eta tratatzeko egokituz. III. Osasungintzaren sektoreko zentroen/zerbitzuen/unitateen egitura organiko eta funtzionala eta

segurtasun, higiene eta dokumentazio kliniko-administratiboari buruz indarrean dagoen araudia aztertzea.

IV. Pertsonen aho eta hortzen ezaugarriak aztertzea, aho-barrunbea esploratzeko prozedurak eta teknikak aplikatuz, aho eta hortzetako gaixotasunen diagnosi eta prebentziora zuzenduta.

8

V. Aho eta hortzetako gaixotasunak prebenitzeko teknikak aztertzea, aldez aurretik ezarrita dauden eta hortzetako txantxar eta hipersentikortasuna prebenitzeko, obturazioak leuntzeko eta hortzez kanpoko kalkulu eta tindaketak kentzeko aproposak diren tratamenduak aplikatuz.

VI. Aho eta hortzen higienean erabiltzen diren tresna eta ekipoen espezifikazio teknikoak aztertzea, elementu bakoitza helburu dituen tratamenduekin erlazionatuz.

VII. Estatistika-teknikak aplikatzea biztanleriaren aho eta hortzen osasunari buruz lortutako datuak interpretatu eta aztertzeko. Hau guztia, arriskuan dauden pertsona eta kolektiboen ohiturak zuzenduko dituzten aho eta hortzei dagokien prebentzioko eta osasun-hezkuntza eta osasunaren sustapeneko metodoak eta estrategiak proposatu eta aplikatzera zuzenduta.

VIII. Pazienteak mobilizatu, informatu eta erlaxatzeko eta laguntza psikologikoa emateko teknikak aztertu eta aplikatzea, aho eta hortzei dagokien ebakuntza esku-hartzeak agindutako segurtasun, kalitate eta denborari buruzko baldintzetan egin ahal izateko.

IX. Lanbide-jarduera arautzen eta baldintzatzen duen lege-, ekonomia- eta antolamendu-esparrua ulertzea eta lan-inguruneko harremanetatik eratortzen diren eskubide eta betebeharrak nahiz laneratzeko mekanismoak identifikatzea.

X. Bere kasa ikasteko gaitasuna garatzea eta bere lanbide-gaitasunak sektoreko teknologia- eta antolamendu-aldaketetara egokitu eta bilakatzea ahalbidetuko dioten lanbideari lotutako informazio-iturri desberdinak aukeratu eta kritikoki baloratzea.

XI. Esparru edo sektore honetan garatuko dituen prozesuetan parte hartzea, baita soluzioak bilatzen ere, ingurumenari ahalik eta kalterik gutxien egiteko; eta, bere lanbideko jardueraren bidez, prozesuen kalitatea etengabe hobetzen parte hartzea.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. AHO ETA HORTZEN HIGIENEKO KABINETEEN

ANTOLAMENDUA ETA KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Dokumentazio kliniko-sanitarioen mota desberdinak aztertu eta, egoki izanez gero, erabiltzea eta

honen aplikazioak, izapideak egiteko bideak eta zerbitzu-motaren edo osasungintzako erakundearen arabera izango duen erabilera azaltzea.

2. Pazienteaz/bezeroaz arduratzen diren unitate edo kabineteetako funtzionamendu zuzena ahalbidetzen duten baliabide materialak zein diren zehaztuz, esparru horretako izakinen bilketarako, banaketarako eta kontrolerako teknikak aztertu eta aplikatzea.

3. Datu klinikoak eta/edo administratiboak antolatu, kudeatu eta lantzearekin lotuta dauden informatika-aplikazio orokorrak erabiltzea eta, kasua bada, egokitzea, zerbitzuaren edo unitatearen funtzionamendua hobetzeko.

4. Osasun-zerbitzuko ekintza bakoitza bere tarifarekin lotuz eta funtzionamendurako zehaztutako arauak kontuan hartuta, osasun-zerbitzuetako interbentzio eta jarduketen aurrekontu eta faktura zehatzak egitea.

5. Osasungintzaren sektoreko segurtasun- eta higiene-arautegia aztertzea, bere lanbidearen esparruan aplikatu beharrekoa kontuan hartuta.

6. Osasungintzaren sektorearen eta bere lan-esparruko zentro, zerbitzu edota unitateen antolamenduaren egitura aztertzea.

7. Laguntza-prozesua eta/edo zerbitzuaren prestazioa aztertzea, faseak eta eragiketak baliabide materialekin, exekuziorako baldintzekin eta prestazioaren kalitatearekin lotuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Dokumentazio kliniko-sanitarioen mota desberdinak aztertu eta, egoki izanez gero, erabiltzean eta honen aplikazioak, izapideak egiteko bideak eta zerbitzu-motaren edo osasungintzako erakundearen arabera izango duen erabilera azaltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

9

• Hitzorduak jartzeko dokumentuak interpretatzea, zerbitzu-motaren edo unitatearen arabera burutzapenerako prozedura egokiak seinalatuz.

• Erakundeak eta zerbitzuak identifikazio pertsonalerako erabiltzen dituen itemen edukia deskribatzea, beharrezkoak baitira pazienteekin/bezeroekin hitzordua jarri ahal izateko edota hauei proba osagarriak egiteko.

• Osasungintzako dokumentuen erregistrorako erabiltzen diren dokumentuen eta kodeen egitura zehaztea, osasun-zentroetan dokumentazioa mugitzeko dauden mekanismoak zein diren esanez.

• Historia klinikoko eredu baten esanahia eta egitura azaltzea, dokumentuak eta proba diagnostikoak “gordetzeko” sekuentzia logikoak deskribatuz.

• Ospitaleetako zerbitzu eta/edo unitateen diagramak egitea, hauen arteko erlazioak eta loturak azalduz, bai barnekoak eta baita orokorrak eta ingurukoak ere.

• Bere lanbide-jardueraren garapenerako beharrezkoa den informazio teknikoa aztertzea, materialen eta egin daitezkeen jardueren arabera sailkatuz.

• Osasungintzaren sektorean material klinikoa erregistratzeko erabiltzen diren modu desberdinak, hauek izan ohi duten informazioaren ezaugarriak, kodifikatzeko metodoak eta artxibatzeko prozedurak azaltzea.

• Dokumentu klinikoen prestaketarako eta kudeaketarako behar bezala deskribatutako suposizio praktikoetan: − Ezarritako arauak errespetatuz dokumentuak betetzea. − Osasun-zentroak edo -erakundeak dokumentuen izapideak egiteko ezarritako bideari jarraiki,

hauek bideratzea (eskatzea nahiz igortzea). − Kabinetean/unitatean ezarritako protokoloen arabera dokumentuak eta emaitzak artxibatzea.

2. Pazienteaz/bezeroaz arduratzen diren unitate edo kabineteetako funtzionamendu zuzena ahalbidetzen duten baliabide materialak zein diren zehaztuz, esparru horretako izakinen bilketarako, banaketarako eta kontrolerako teknikak aztertu eta aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Biltegiratzeko eta kontserbaziorako metodoak eta baldintzak azaltzea, material-motaren eta honen

ezaugarrien arabera egokiena zehaztuz. • Izakinen kontrolerako metodoak eta hauen aplikazioak azaltzea, hala, materialen inbentarioa egiteko

bidea izan dezaten. • Biltegiko izakinen kontrolerako dokumentuak deskribatzea, dokumentu-mota bakoitza biltegian

betetzen duen funtzioarekin lotuz. • Pazienteak/bezeroak zaintzeko unitateetako lan-eremu desberdinetara materiala banatzeko prozedura

orokorrak deskribatzea. • Osasungintzako biltegien kudeaketarako (kontsulta/zerbitzua) behar bezala deskribatutako suposizio

praktikoetan: − Izakinen inbentarioa egitea. − Deskribatu den suposizioaren arabera, izakinen arloan biltegia berriz osatzeko beharrak

identifikatzea. − Eskaera-aginduak ematea, material-mota eta hornikuntzaz arduratuko den pertsona edo unitatea

adieraziz. − Beharrezkoak diren datuak sartzea, hala, datu-baseko izakinen kontrola zehatza izan dadin. − Materialaren kontserbaziorako baldintzak zehaztea, beren ezaugarriak eta biltegiratzeko beharrak

kontuan hartuta. • Osasungintzako hondakinak kudeatu eta tratatzeko prozedura egokiak deskribatzea. • Lan-unitatean sortutako osasungintzako hondakinetarako teknikak aplikatzea eta horiek behar bezala

planifikatu eta kudeatzea. 3. Zerbitzuaren edo unitatearen funtzionamendua hobetzeko, datu klinikoak eta/edo administratiboak antolatu, kudeatu eta lantzearekin lotuta dauden informatika-aplikazio orokorrak erabiltzean eta, kasua bada, egokitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

10

• Informazioaren aurkezpenerako formatuak diseinatzea, informatika-aplikazioetako programetan erabiltzeko.

• Aplikazioaren erabilerak deskribatzea, osasungintzako unitatearen edo kontsultategiaren ezaugarrien arabera egokienak identifikatuz eta zehaztuz.

• Kontsultategi edo kabinete bateko dokumentazioaren kudeaketarako behar bezala deskribatutako hainbat suposizio praktikotan: − Suposizio horretan deskribatutako beharren arabera datu-base egokiena aukeratzea. − Suposizioan egiten diren zehaztapenak oinarritzat hartuta, datuen aurkezpenerako egitura

definitzea. − Datuak basean zuzen sartzea. − Dokumentuak edo material grafikoa zuzen kodifikatzea, erregistratzea eta artxibatzea, egoki

denean. − Jardueren laburpenak edo emaitzen txostenak egitea, datu-basean ageri diren datuak oinarritzat

hartuta. − Bide desberdinak erabiliz txostenen edo datuen igorpenak bideratzea.

4. Osasun-zerbitzuko ekintza bakoitza bere tarifarekin lotuz eta funtzionamendurako zehaztutako arauak kontuan hartuta, osasun-zerbitzuetako interbentzio eta jarduketen aurrekontu eta faktura zehatzak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Osasun-zerbitzuetako kliniketan erabili ohi diren kontabilitate- dokumentuak definitzen dituzten

merkataritza-irizpideak eta elementuak azaltzea. • Horrelako merkataritza-dokumentuek bete behar izaten dituzten zerga-arauak zerrendatzea. • Fakturazioaren arloan behar bezala deskribatutako hainbat suposizio praktikotan:

− Dokumentuan sartu beharko diren sailak zein diren zehaztea (aurrekontua edo faktura). − Amaierako zenbatekoa zehaztu eta banakapen zuzena egin behar denean, kalkuluak egitea,

indarrean dauden zerga-arauak betez. − Definitu den suposizioaren arabera, dokumentu, aurrekontu edo fakturak egitea.

5. Bere lanbidearen esparruan aplikatu beharrekoa kontuan hartuta, osasungintzaren sektoreko segurtasun- eta higiene-arautegia aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zailtasun-maila desberdineko zenbait segurtasun- eta higiene-plan abiaburutzat hartuta:

− Plan bakoitzaren alderdirik garrantzitsuenak identifikatu eta deskribatzea. − Hauetan, osasunerako nahiz segurtasunerako dauden arrisku-faktoreak eta -egoerak identifikatu eta

deskribatzea. − Indarrean dagoen araudiaren arabera dauden prebentzio-neurri egokiak eta prebentziorako

baliabide materialak erlazionatu eta deskribatzea. − Seinale eta alarmen sinbologia eta kokapen fisikoari, suteen aurkako ekipoei eta lehen

laguntzarako ekipoei buruzko arauak erlazionatu eta deskribatzea. • Osasunaren esparruko unitate edo zerbitzu desberdinen arabera, segurtasun- eta babes-neurrien eta

ekipoen zehaztapenak azaltzea, dokumentazio tekniko lagungarria eginez. 6. Osasungintzaren sektorearen eta bere lan-esparruko zentro, zerbitzu edota unitateen antolamenduaren egitura aztertzean, ikasleak ondoko gaitasun hauek lortu beharko ditu: • Euskal Autonomia Erkidegoko eta Espainiar Estatuko osasun-sistemaren egitura deskribatzea. • Bere jardueraren eremuan, zentroaren, zerbitzuaren edota unitatearen antolamenduzko egituraren

ereduak eta erlazio funtzionalak azaltzea. • Unitate edo zerbitzuetan eta lanposturik garrantzitsuenetan bete beharreko funtzioak eta lortu

beharreko emaitzak azaltzea.

11

7. Faseak eta eragiketak baliabide materialekin, exekuziorako baldintzekin eta prestazioaren kalitatearekin lotuz laguntza-prozesua eta/edo zerbitzuaren prestazioa aztertzean, ikasleak honako gaitasunak lortu beharko ditu: • Laguntza-prozesua edo zerbitzuaren prestazioa azaltzea, faseak eta egingo diren lanak behar diren

giza baliabideekin eta materialekin lotuz. • Laguntzaren, emandako zerbitzuaren edo produktuaren kalitatea zehazten duten faktoreak

identifikatzea. • Zerbitzua ematerakoan edo produktua egiterakoan esku hartzen duten faktoreak eta kostuaren

osagaiak azaltzea. • Zerbitzua eman ahal izateko pazientea/bezeroa prestatzeko prozesua azaltzea, beharrezko ikusten

denean. c) Edukiak I. multzoa: OSASUNGINTZAREN ANTOLAMENDUA Prozedurazkoak: • Ospitaleetako organigrama desberdinak interpretatzea. • Osasungintzako laguntza-zerbitzuen maila desberdinak aztertzea. • Organigramen bidez egituren eta antolamenduen irudikapen grafikoa egitea. • Aho eta hortzen higieneko unitatearen antolamendurako proposamenak egitea. • Ekipoen, tresneriaren eta espazioen mantentzerako planak egitea. Aurrez ezarritako planak

berrikustea. • Osasun publikoaren arloko prebentzio-kanpaina desberdinak prestatzea. • Hondakinak kudeatzeko teknikak aplikatzea. • Aho eta hortzen osasuneko kabineteetan segurtasun- eta higiene-planak berrikusi eta aztertzea. Horiei

lotutako dokumentuak interpretatzea. • Aho eta hortzen osasuneko kabineteetan segurtasun- eta higiene-planak prestatzea. • Arrisku-zeinu edo -seinaleak identifikatzea. Arriskuak ebaluatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Euskal Autonomia Erkidegoko eta Espainiar Estatuko osasun-sistemaren egitura. • Laguntza-mailak. Lehen mailako laguntza. Laguntza espezializatua. Prestazioak. Motak. • Osasungintza publikoa. Osasungintza komunitarioa. • Aho eta hortzen higieneko unitatea. Aho eta hortzen osasuneko ekipoak. Antolamendua eta funtzioak.

Prestazioak. Berorietan lan egiten duten pertsonen erantzukizuna. • Osasungintzako hondakinak. Kudeaketa. Sailkapena. Legeria. • Aho eta hortzen osasuneko zerbitzu bateko tresnak, ekipoak eta materialak. Espazioaren banaketa. • Sektore honi dagokion legeria. • Aho eta hortzen higieneko unitate edo kabinete batean dauden segurtasun- eta higiene-arauak.

Tresneria eta ekipoak. Laneko arriskuen prebentzioa. Kanpainak. Jarrerazkoak: • Indarrean dagoen legeria errespetatzea. • Segurtasun- eta higiene-arauei eusteko interesa eta irmotasuna izatea. • Talde-lanean aritzeko interesa izatea. II. multzoa: DOKUMENTAZIOAREN KUDEAKETA Prozedurazkoak: • Dokumentazio klinikoa landu eta erabiltzea:

− Dokumentuak lantzea. − Dokumentuak betetzea. − Dokumentuak tramitatzea. − Dokumentuak artxibatzea.

12

• Klinikoa ez den dokumentazioa landu eta erabiltzea: − Dokumentuak lantzea. − Dokumentuak betetzea. − Dokumentuak tramitatzea. − Dokumentuak artxibatzea.

• Dokumentazioarekin lotutako informatika-aplikazioak erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Dokumentazio klinikoa:

− Historia klinikoa. − Dokumentuen sailkapena (bolantea, hitzordua emateko dokumentuak, txostena…).

Erabilgarritasunak eta aplikazioak. − Errespetatu beharreko araudia. Sekretu profesionala. Datuen isilpekotasuna.

• Klinikoa ez den dokumentazioa: − Sailkapena. Erabilgarritasunak eta aplikazioak. − Aurrekontuak. Fakturak. Araudi fiskalak.

• Dokumentazioarekin lotutako informatika-aplikazioak. • Dokumentuak bideratzeko teknikak (bidalketak, eskaerak, artxibatzeak...). Dokumentuak betetzeko

eta kontrolatzeko teknikak. Jarrerazkoak: • Dokumentazioa prestatu eta erabiltzerakoan zuzentasun eta zorroztasunez jokatzea. • Unitatearen funtzionamendurako arauak eta zerga-arauak errespetatzea. • Datu klinikoen isilpeko izaera errespetatzea. III. multzoa: BILTEGIAREN KUDEAKETA. EKIPOAK ETA PRODUKTUAK Prozedurazkoak: • Lan-unitateko produktu eta materialak banatu eta biltegiratzea. Sailkapena. • Ekipoen mantentzea. Aurrez zehaztutako planak berrikustea. • Materialak kontserbatzeko arauak aplikatzea. • Biltegiko inbentarioak egitea. • Beharrak identifikatzea. • Eskaera-aginduak eta beren izapideak egitea. • Biltegia kudeatzeko informatika-aplikazioak erabiltzea:

− Material-sarreren eta -irteeren kontrola. − Biltegiaren kudeaketa ekonomikoa.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Baliabide materialak. Ekipoak. Produktuak. • Aho eta hortzen higieneko kabinetean dauden baliabide materialak (tresneria, materialak eta

produktuak) sailkatzeko sistemak. • Biltegiratzeko sistemak. Motak. Abantailak eta eragozpenak. • Izakinak kontrolatzeko metodoak. • Biltegiari buruzko dokumentazioa (eskaeren proposamenak, ordainketa-agiriak, albaranak…). • Osasungintzako materiala duten biltegietan aplikatu beharreko segurtasun- eta higiene-arauak.

Materialak kontserbatzeko arauak. • Biltegiaren fakturazio eta kudeaketarako informatika-aplikazioak. Jarrerazkoak: • Materialak kontserbatzeko araudia betetzeko interesa izatea. • Material bereziak arreta handiz maneiatzea. • Dokumentazioa txukuntasun eta zorroztasunez erabiltzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak errespetatzea. IV. multzoa: LAGUNTZA-PROZESUA EDO ZERBITZUAREN PRESTAZIOA

13

Prozedurazkoak: • Osasun-zerbitzu desberdinetako laguntza- eta prestazio-prozesuak aztertzea. • Giza baliabideak eta baliabide materialak hobetzeko lanerako planak egitea. • Osasun-zerbitzu desberdinen gastuak aztertzea.

− Osasungintzaren esparruko gastua baldintzatzen duten faktore eta parametroak aukeratzea. − Tarifak kalkulatu eta aplikatzea.

• Pazientea prestatzeko prozesua aztertzea. Prestatu eta harrera egitea. • Pazienteei edo bezeroei laguntzeko planak edo programak lantzea. • Kalitate-parametroak zehaztea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Osasun-zerbitzuen laguntza-prozesua eta prestazioa:

− Helburuak eta faseak. − Giza baliabideak eta baliabide materialak. − Sektoreari aplikatutako indarreko araudia.

• Zerbitzu baten prestazioaren kalitatea. − Kalitatea ebaluatzeko teknikak. − Aho eta hortzen osasuneko unitateen kalitatea. Berau zehazten duten parametroak.

• Osasungintzako ekonomia. Oinarrizko kontzeptuak. • Osasun-zerbitzuen plangintza. Kontzeptuak. Etapak. • Pazientea osasun-ekintzarako prestatzeko teknika orokorrak. Jarrerazkoak: • Lanaren errentagarritasunaren kontzeptua kontuan hartzeko interesa izatea. • Erabilgarri dauden baliabide ekonomikoak baloratzea. • Paziente edo bezeroarentzako tratu zuzena baloratzea. • Lanean bertan eta unitatearen antolamenduan hobekuntzak egiteko ekimena azaltzea. 2. lanbide-modulua. AHO ETA HORTZEN ESPLORAZIOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Anamnesiaren bitartez eta aho-barrunbearen esplorazio fisikoaren bitartez lortutako ezaugarri

orokorrak eta aho eta hortzen ezaugarriak aho eta hortzen normaltasun-patroiekin konparatuta aztertzea.

2. Hortzen erradiografiak segurtasun- eta kalitate-baldintzetan lortzeko prozedurak aztertzea. 3. Txantxarrarekiko eta gaixotasun periodontalarekiko sentikortasuna aztertzeko erabiltzen diren

prozedurak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Anamnesiaren bitartez eta aho-barrunbearen esplorazio fisikoaren bitartez lortutako ezaugarri orokorrak eta aho eta hortzen ezaugarriak aho eta hortzen normaltasun-patroiekin konparatuta aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Buruaren eta lepoaren egitura anatomikoa deskribatzea, aparatu estomatognatikoaren ezaugarri

anatomikoak zehaztuz. • Hortz-pieza desberdinak identifikatu eta motari, arkuari eta alboari dagozkion ezaugarri anatomiko

bereizgarriak deskribatzea. • Aparatu estomatognatikoaren ezaugarri funtzionalak azaltzea, bereziki deskribatuz hortzei, hauen

euskarri-ehunei eta masailezurren arteko oklusio-erlazioei dagozkien normaltasun-baldintzak.

14

• Bakterio-plaka osatu eta heltzeko prozesua, plaka-motak eta beren patogenia azaltzea, baita bere errebelatua, indizeak eta kontrol mekaniko eta kimikoa ere.

• Lesioen etiopatogenia eta bilakaera azaltzea, baita txantxarraren ondorio lokalak, eskualdekoak eta orokorrak ere.

• Gaixotasun periodontalaren etiopatogenia, motak, bilakaera eta ondorioak azaltzea. • Hortzen maloklusioaren, hortz-traumatismoen eta mukosaren, mihiaren, ezpainen eta aparatu

estomatognatikoaren aho barneko nahiz ahoz kanpoko bestelako atal bigunen alterazio nagusien motak, ezaugarriak eta ondorioak deskribatzea.

• Patologia orokorrek aparatu estomatognatikoan dituzten ondorioak deskribatzea. • Medikuntza-tratamendu orokorretan agindutako sendagaiek aho-patologian izan ditzaketen ondorio

adierazgarrienak eta/edo odontologia-tratamenduetan erabiltzen diren farmakoekin sor ditzaketen elkarreraginak deskribatzea.

• Aho eta hortzen esplorazioko teknika desberdinak, erabiltzen den materiala eta patologia-mota bakoitzean aplika daitezkeen irizpide klinikoak eta epidemiologikoak azaltzea.

• Aho eta hortzen esplorazio fisikoa aztergai duten suposizio praktikoetan: − Anamnesi osoa egitea. − Esploraziorako jarrera egokia hartzea. − Pazientea esploraziorako jarrera egokian kokatzea. − Ahoz kanpoko azterketa eta haztapena egitea. − Aho barneko esplorazio fisikoa behar bezala egitea, hala badagokio aho barneko patologia

desberdinak detektatuz eta kasu bakoitzean teknika, tresneria eta material egokiak erabiliz. − Lortutako datuak behar bezala erregistratzea aho eta hortzen fitxan. − Tresneria desinfektatu eta/edo esterilizatzea, antisepsia edo, hala badagokio, asepsia lortu den

egiaztatuz. 2. Hortzen erradiografiak segurtasun- eta kalitate-baldintzetan lortzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aho eta hortzen erregistro erradiografiko desberdinak inpresionatzeko erabiltzen diren ekipo eta

materialen ezaugarriak eta aplikazioak deskribatzea. • Aho eta hortzen erradiografiak (ahoz kanpokoak eta aho barnekoak) lortzeko teknikak azaltzea,

pazientea kokatzeko irizpideak eta kasu bakoitzean beharrezkoak diren esposizio- eta angelutze-irizpideak zehaztuz.

• Aho eta hortzen erradiografiak errebelatzeko erabiltzen diren teknikak, materialak eta ekipoak deskribatzea.

• Aho eta hortzen erradiografia baten kalitate-ezaugarriak banan-banan aipatzea. • Aho eta hortzen erradiografia zuzenak eta zuzenak ez direnak bereiztea. • Erradiazio ionizatzaileen oinarri fisikoak, erradiologian duten aplikazioa eta organismoan dituzten

ondorioak azaltzea. • Aho eta hortzen erradiologian langileak eta pazientea/bezeroa erradiaziotik babesteko neurriak, beren

oinarria, erabilgarritasuna eta aplikazioak deskribatzea. • Pelikula erradiografikoak inpresionatzea aztergai duten suposizio praktikoetan:

− Pazientea behar bezala kokatzea, egin behar den erradiografia-motaren arabera. − Erradiaziotik babesteko elementu egokiak aukeratu eta aplikatzea. − Aho barneko erradiografien kasuan:

∗ Pelikula erradiografikoa kokatzeko elementuak aukeratu eta behar bezala ezartzea. ∗ Pelikula posizio egokian kokatzea pazientearen aho barruan.

− Errelebatu eta biltegiratzea. 3. Txantxarrarekiko eta gaixotasun periodontalarekiko sentikortasuna aztertzeko erabiltzen diren prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Listu-jariakina estimulatu, bildu eta neurtzeko prozedurak azaltzea, beharrezkoak diren tresneria eta

materialak deskribatuz. • Berariazko inguruneetan kultibatzeko bakterio-plaka lortzeko prozedurak deskribatzea. • Txantxarrarekiko sentikortasunarekin eta gaixotasun periodontalarekin sarrien lotuta dauden espezie

mikrobiologikoak banan-banan aipatzea.

15

• Listu-jariakina eta bakterio-plaka ereiteko berariazko kultibo-inguruneak eta erein, inkubatu eta irakurtzeko eragiketak deskribatzea.

• Txantxarrarekiko sentikortasuna baloratzeko berariazko probak egitea aztergai duten suposizio praktikoetan: − Listu-jariakina estimulatzea. − Listu-jariakina baldintza aseptikoetan bildu eta neurtzea. − Bakterio-plaka baldintza egokietan lortzea. − Lagina kultibo-ingurune egokian ereitea. − Inkubazioa denbora eta tenperaturari dagozkion baldintza egokietan egitea. − Kultiboaren irakurketa egin eta bertan ateratako ondorioak azaltzea.

c) Edukiak I. multzoa: TRESNERIA, MATERIALAK, EKIPAMENDUA ETA PAZIENTEA

PRESTATU ETA MANIPULATZEA Prozedurazkoak: • Esploraziorako tresneria eta materiala prestatzea.

− Tresneria garbitu, desinfektatu eta/edo esterilizatzea. − Ekipoak erabiltzea. − Materiala eta tresneria aukeratzea. − Materiala eta tresneria sailkatzea.

• Pazientea egin behar zaion erradiografia edo esplorazioaren arabera kokatzea. • Erradiaziotik babesteko elementuak aukeratu eta aplikatzea. • Pelikula erradiografikoa kokatzeko elementuak aukeratu eta ezartzea. • Pelikula posizio egokian kokatzea pazientearen aho barruan. • Erradiografiak errebelatzea. • Esploraziorako beharrezkoa den dokumentazioa prestatzea.

− Dokumentuak aukeratzea. − Historia klinikoak irakurtzea. − Datu adierazgarriak identifikatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Aho eta hortzen esploraziorako ekipo, material eta tresneria bereziak. Sailkapena. Ezaugarriak eta

aplikazioak. Posizioak. • Garbiketa, desinfekzioa eta esterilizazioa. Asepsia- eta antisepsia-baldintzak. • Aparatu estomatognatikoaren erradiologia:

− Aho eta hortzen erregistro erradiografikoak inpresionatzeko erabiltzen diren ekipo eta materialak. Ezaugarriak eta aplikazioak.

− Aho eta hortzen erradiografiak (ahoz kanpokoak eta aho barnekoak) lortzeko teknikak. Pazientea kokatzeko irizpideak. Beharrezkoak diren esposizioa eta angelutzea.

− Errebelatzeko teknikak. • Erradiazioaren kontrako babesa:

− Erradiazio ionizatzaileen oinarri fisikoak. Erradiologian duten aplikazioa. Organismoan dituzten ondorioak.

− Aho eta hortzen erradiologian langileak eta pazientea/bezeroa erradiaziotik babesteko neurriak. Oinarriak, erabilgarritasuna eta aplikazioak. Dosimetriak. Legeria.

• Esplorazioaren berezko dokumentazioa. Hortz-fitxa. Historia klinikoa. • Aho-tratamenduek arriskua duten pazienteen (kardiopatak, bronkopata kronikoak eta abar) osasun-

egoera orokorrean dituzten ondorioak. Jarrerazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arauak zehaztasunez betetzea. • Materialak txukun eta garbitasunez manipulatzea. • Bere ardurapean dituen prozeduretan dagokion erantzukizuna bere gain hartzea. • Aurrerapen zientifiko eta teknologikoen arloan eguneratuta egoteko ekimena izatea.

16

• Kutsadura-arriskua eragin dezaketen egoeren aurrean erantzuteko gaitasuna izatea. • Itxura egokia eta atsegina edukitzeko interesa izatea. II. multzoa: PAZIENTEEI ESPLORAZIO KLINIKOA EGIN ETA BEREN AHO ETA

HORTZEN OSASUNA/GAIXOTASUNA EBALUATZEA Prozedurazkoak: • Pazientearen anamnesia egitea. • Pazientearen esplorazioa egiteko jarrera egokia hartzea. • Pazientea esploraziorako jarrera egokian kokatzea. • Inpresioak hartzea. • Ahoz kanpoko azterketa eta haztapena egitea. • Aho barneko esplorazio fisikoa egitea. Aho barneko patologia desberdinak detektatzea. • Erradiografietan egitura anatomikoak interpretatzea. Erradiografiak sailkatzea. • Listu-jariakina estimulatzea. • Listu-jariakina baldintza aseptikoetan bildu eta neurtzea. • Laginak kultibo-inguruneetan ereitea. Ingurune egokiak aukeratzea. • Inkubazioa denbora eta tenperaturari dagozkion baldintza egokietan egitea. • Kultiboaren irakurketa egitea. Ondorioak ateratzea. • Datuak aho eta hortzen fitxan erregistratzea. Dokumentuak lantzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Buru eta lepoaldearen anatomia eta fisiologia:

− Buru eta lepoaren egitura anatomikoa. Aparatu estomatognatikoaren ezaugarri anatomikoak. Arnasketa, fonazio, mastekatze, irensketa eta listu-jariaketaren fisiologia.

− Hortz-piezak. Motari, arkuari eta alboari dagozkion ezaugarri anatomiko bereizgarriak. Enbriologia. Erupzioa. Nomenklatura.

− Aparatu estomatognatikoaren ezaugarri funtzionalak. Hortzei, hauen euskarri-ehunei eta masailezurren arteko oklusio-erlazioei dagozkien normaltasun-baldintzak. Mastekatzea.

• Bakterio-plaka. Bakterio-plaka osatu eta heltzeko prozesua. Motak. Bakterio-plakaren patogenia. Errebelatua, indizeak eta kontrol mekaniko eta kimikoa.

• Txantxarra. Lesioen etiopatogenia eta bilakaera. Txantxarraren ondorio lokalak, eskualdekoak eta orokorrak.

• Gaixotasun periodontala. Etiopatogenia. Motak, bilakaera eta ondorioak. • Hortzen maloklusioa. Motak, ezaugarriak eta ondorioak. • Traumatismoak eta infekzioak. • Mukosaren, mihiaren, ezpainen eta aparatu estomatognatikoaren aho barneko nahiz ahoz kanpoko

bestelako atal bigunen alterazioak. • Patologia orokorrek eta farmakoek aparatu estomatognatikoan dituzten ondorioak. • Aho eta hortzen osasunari aplikatutako dietetika. Dietaren ondorioak. Gaixotasunen prebentzioa. • Aho eta hortzen esplorazioko teknikak:

− Azterketa, haztapena, kolpekatzea eta transiluminazioa. − Materiala eta tresneria. − Irizpide klinikoak eta epidemiologikoak.

• Teknika erradiografikoak. Aho eta hortzen erradiografien kalitate-ezaugarriak. • Txantxarrarekiko eta gaixotasun periodontalarekiko sentikortasuna zehazteko probak:

− Listu-jariakina estimulatu, bildu eta neurtzeko metodoak. Beharrezkoak diren tresneria eta materialak.

− Berariazko inguruneetan kultibatzeko bakterio-plaka lortzeko metodoak. − Txantxarrarekiko eta gaixotasun periodontalarekiko sentikortasunarekin sarrien lotuta dauden

espezie mikrobiologikoak. − Listu-jariakina eta bakterio-plaka ereiteko berariazko kultibo-inguruneak. Erein, inkubatu eta

irakurtzeko eragiketak. Jarrerazkoak: • Segurtasun- eta higiene-arauak zehaztasunez betetzea. • Ezarrita dagoen esplorazio-protokoloa betetzerakoan errespetua izatea.

17

• Norberaren itxura zaintzeko interesa izatea. • Pazientea adeitasunez tratatzea. • Pazientearekin enpatia izatea eta honek esplorazio-prozesuaz duen ikusmoldeaz jabetzea. • Beste profesional batzuen lana positiboki baloratzea. • Lan-taldean laguntzea. 3. lanbide-modulua. AHO ETA HORTZEI DAGOKIEN PREBENTZIOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Hortz-klinikan” infekzioak transmititzeko prozesua aztertu eta desinfektatu edo esterilizatzeko

teknika egokia aplikatzea, ekipo edo tresna bakoitzaren ezaugarrien arabera. 2. Hortzen gainazalen eta aho-mukosaren ezaugarriak aztertu eta horiek burutuko den esku-hartzearen

arabera prestatzeko teknika aplikatzea. 3. Hobiak eta fisurak zigilatzeko eragiketak aztertu eta behar bezala burutzea, ezarrita dauden

segurtasun- eta kalitate-arauak betez. 4. Karioprofilaxiak eta hortz-hipersentikortasunaren tratamenduak aztertu eta protokoloen arabera eta

ezarrita dauden segurtasun- eta kalitate-arauak errespetatuz aplikatzea. 5. Hortzez kanpoko kalkulu eta tindaketak kentzeko teknikak aztertu eta ezarrita dauden protokoloen

arabera aplikatzea. 6. Obturazioak leuntzeko teknikak aztertu eta agindutako adierazpenei jarraituz aplikatzea. 7. Odontologoak tratamenduak egiteko behar duen ekipamendua eta tresneria aztertzea. 8. Hortz-kabinete bateko pazienteen/bezeroen baldintza fisikoak eta psikologikoak aztertzea, aho eta

hortzetan eragiteko tratamenduak errazteko. b) Ebaluazio-irizpideak 1. “Hortz-klinikan” infekzioak transmititzeko prozesua aztertu eta desinfektatu edo esterilizatzeko teknika egokia aplikatzean, ekipo edo tresna bakoitzaren ezaugarrien arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hortz-klinikako infekzio arruntenen etiologia eta transmisio-bideak deskribatzea. • Hortz-klinikan infekzioen transmisioa kontrolatzeko metodoak, beren kontraindikazioak, arriskuak eta

erabiltzeko aurreneurriak azaltzea. • Infekzioa aztergai duten behar bezala karakterizatutako suposizio praktikoetan:

− Infekzio-arriskua izan lezaketen puntuak zehaztea. − Asepsia- edo antisepsia-jarraibideak zehaztea. − Desinfekzio- edo esterilizazio-metodorik egokiena zehaztea.

• Aho eta hortzetako tresneria esterilizatzea aztergai duten suposizio praktikoetan: − Eragiketak sekuentzia egokian burutzea. − Baliabide eta material lagungarri egokiak erabiltzea. − Prozesuan beharrezkoak diren parametroak identifikatu eta mantentzea. − Beharrezkoa den asepsia-maila lortzea. − Asepsia lortu den egiaztatzea.

2. Hortzen gainazalen eta aho-mukosaren ezaugarriak aztertu eta horiek burutuko den esku-hartzearen arabera prestatzeko teknika aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hortzen gainazalen eta aho-mukosaren ezaugarriak deskribatzea. • Eragin-eremuaren hortz-isolamendu absolutu eta erlatiboko teknikak azaltzea. • Hortzen gainazalak prestatzeko teknikak azaltzea eta aho eta hortzen tratamendu desberdinetarako

egokitasuna adieraztea.

18

• Hortz naturalak dituen eredu batean hortzen gainazalak prestatzea aztergai duten suposizio praktikoetan: − Ereduko hortzen gainazalen ezaugarriak deskribatzea. − Gainazalak adierazitako tratamendurako prestatzeko metodo egokia aukeratzea. − Ereduan trebetasunez burutzea hortzen gainazalak ezin hobeto prestatuta uzteko eragiketa egokiak,

lana zehaztutako denbora eta baldintzetan eginez. 3. Hobiak eta fisurak zigilatzeko eragiketak aztertu eta behar bezala burutzean, ezarrita dauden segurtasun- eta kalitate-arauak betez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Zigilatzeko material-motak behar bezala karakterizatu eta beren indikazioak eta aplikazio-teknika

azaltzea. • Hobiak eta fisurak zigilatzeko protokoloak behar bezala azaltzea: indikazioak, hortzen gainazalen

prestaketa, segurtasun-arauak, kalitate-adierazleak, akabera-maila eta azterketak egiteko denbora-tarteak.

• Azterketetan zigilatzeak ebaluatzeko irizpideak azaltzea. • Hortz naturalak dituen eredu batean hobiak eta fisurak zigilatzea aztergai duten suposizio

praktikoetan: − Hortzen gainazalak behar bezala prestatzea zigilatzeko. − Eragiketa egokiak segurtasun-baldintzetan burutzea lan-ereduan:

∗ Zigilatzeko ezin hobeto prestatuta dauden hortzen gainazalak lortzeko. ∗ Hobi eta fisuren erabateko zigilatzea lortzeko. ∗ Hortz-oklusio ezin hobea lortzeko, oklusio-interferentziak sortzen dituzten material-soberak

fresa eta leuntzeko gomen bitartez kenduz, tresneria trebetasunez maneiatuz eta lana zehaztutako denbora eta baldintzetan eginez.

4. Karioprofilaxiak eta hortz-hipersentikortasunaren tratamenduak aztertu eta protokoloen arabera eta ezarrita dauden segurtasun- eta kalitate-arauak errespetatuz aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Karioprofilaxiak eta hortz-hipersentikortasunaren tratamenduak aplikatu beharra zehazten duten

irizpideak banan-banan aipatzea. • Fluoruro topiko motak analizatzea, beren indikazioak, ekintza-mekanismoak, aplikatzeko erak,

eraginkortasuna eta toxikotasuna azalduz. • Pazienteei/bezeroei fluoruro topikoak aplikatu ondoren eman behar zaizkien argibideak azaltzea. • Fluoruroak aplikatzeko kubeta indibidualak prestatzeko eragiketak deskribatzea. • Fluoruro topikoak aplikatzea aztergai duten behar bezala karakterizatutako suposizio praktikoetan:

− Hortzen gainazalak behar bezala prestatzea. − Fluoruro topiko mota aukeratzea. − Fluoruro topikoak aplikatzeko teknika egokia aukeratzea. − Beharrezkoa izanez gero, kubeta indibidualak prestatzea. − Aukeratutako fluoruro topikoak aplikatzea, eragiketak trebetasunez eta zehaztutako denboran

burutuz. − Ezarritako protokoloa errespetatzea.

5. Hortzez kanpoko kalkulu eta tindaketak kentzeko teknikak aztertu eta ezarrita dauden protokoloen arabera aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hortzen gainazaletan agertzen diren kalkuluak eta tindaketa-motak deskribatzea. • Hortzetako kalkuluen etiologia, patogenia, kokapena, motak eta osaera eta kalkuluak prebenitzeko

neurriak azaltzea. • Hortzetako kalkuluak kentzeko teknikak, bertan erabiltzen diren tresnak eta ekipoak eta hauek

maneiatzeko segurtasun-arauak deskribatzea. • Hortzak leuntzeko eta hortzez kanpoko tindaketak kentzeko teknikak azaltzea eta beren indikazioak,

kontraindikazioak eta segurtasun-arauak deskribatzea.

19

• Kalkulu eta tindaketa artifizialak dituen eredu batean oinarritutako suposizio praktikoetan: − Lan-ereduan kalkulu eta tindaketa estrintsekoak detektatzea. − Tindaketa estrintsekoak eta intrintsekoak bereiztea. − Tresneria eta ekipo egokiak aukeratzea. − Hortzak leuntzeko teknikak gauzatzea, tresneria trebetasunez maneiatuz. − Kalkulu eta tindaketa estrintsekoak kentzea, eragiketak trebetasunez eta zehaztutako denboran

burutuz. − Infekzioen transmisioa kontrolatzea. − Lana egiterakoan segurtasun-arauak errespetatzea.

6. Obturazioak leuntzeko teknikak aztertu eta agindutako adierazpenei jarraituz aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hortzen obturazioak leundu beharra justifikatzen duten irizpideak azaltzea. • Obturazioen leunketak egiteko tresneria, materialak eta ekipoak deskribatzea. • Obturazioak leuntzeko erabiltzen den tresneria aukeratzeko irizpideak eta erabiltzeko baldintzak

(abiadura, hozketa) azaltzea. • Obturazioak leuntzeko teknikak azaltzea. • Hortz obturatuak dituen eredu batean obturazioak leuntzea aztergai duen kasu praktiko batean:

− Lan-ereduan leundu behar diren gainazalak zehaztea. − Adierazitako tratamendurako material, tresneria eta ekipo egokiak aukeratzea. − Obturazioen leunketa segurtasun-baldintzetan eta tresneria trebetasunez maneiatuz egitea. − Hortzen oklusioa egiaztatzea. − Sendagile espezialistak ezarritako adierazpenak betetzea.

7. Odontologoak tratamenduak egiteko behar duen ekipamendua eta tresneria aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Hortz-operatoriako eta ahoko kirurgiako tratamendu desberdinen protokoloak deskribatzea. • Odontologoak protesi, periodontzia eta ortodontziako tratamenduetan egiten dituen eragiketak

deskribatzea. • Hortz-operatoria, ahoko kirurgia, hortz-protesi, periodontzia eta ortodontziako tratamendu

desberdinetan erabiltzen den materiala eta tresneria deskribatu eta prestatzea. • Tresneria odontologikoa aztergai duten behar bezala karakterizatutako suposizio praktikoetan:

− Egingo den tratamendurako beharrezkoak diren material eta ekipoak aukeratu eta prestatzea. − Ebakuntzaren fase bakoitzerako material eta tresneria egokia behar adinako aurrerapenez prest

edukitzea. − Ebakuntza-eremua une orotan argiztatuta eta lehor edukitzea. − Zementuak eta inpresio-pastak irabiatzea, inpresioak hartzea eta behin-behineko koroak prestatu

eta kokatzea. 8. Hortz-kabinete bateko pazienteen/bezeroen baldintza fisikoak eta psikologikoak aztertzean, aho eta hortzetan eragiteko tratamenduak errazteko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Pazienteen/bezeroen jarrerak eta laguntza psikologikoaren beharrak deskribatzea. • Klinika odontologikoan ondorioak dituzten hortz-kabinete bateko pazienteen/bezeroen

minusbaliotasun fisikoak deskribatzea. • Pazienteak odontologiako besaulkian mobilizatu eta kokatzeko teknikak eta tratamendu jakin

bakoitzean dituzten aplikazioak azaltzea. • Kasu bakoitzean erabili behar diren konbentzitzeko eta laguntza psikologikoa emateko teknikak eta

beren onurak azaltzea. • Paziente odontologikoengan erabil daitezkeen lasaitze-teknikak deskribatzea. c) Edukiak

20

I. multzoa: HORTZ-KABINETEKO INFEKZIOEN PROFILAXIA Prozedurazkoak: • Garbiketa-teknikak erabilera klinikorako materialetan eta gainazaletan aplikatzea:

− Material klinikoa eta tresneria sailkatzea. − Gainazalak, materialak eta tresneria garbitzea.

• Erabili beharreko teknika aukeratzea. • Desinfekzio-teknikak aplikatzea. • Esterilizazio-teknikak aplikatzea.

− Esterilizazioaren kalitate-kontrolak erabili eta interpretatzea. • Hortz-kabinetea prestatzea. Arrisku-puntuak identifikatzea. Kutsatutako hondakinak ezabatzea.

Infekzioak prebenitzeko neurriak aplikatzea. • Segurtasun- eta higiene-araudia aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Infekzio-gaixotasunen fisiopatologia. Asepsia eta antisepsia. Infekzioaren etiologia. Hortz-klinikako

ohiko infekzioak. Infekzioaren transmisioa. Kontrol-metodoak. • Hortzetako materialak eta tresneria. Sailkapena. • Desinfekzioaren printzipioak.

− Metodo fisikoak. − Metodo kimikoak.

• Esterilizazioaren printzipioak. − Metodo fisikoak. − Metodo kimikoak. − Kalitate-kontrola.

• Garbiketa-prozedurak. − Teknikak eta produktuak.

• Kontsultategia/kabinetea. − Kontsultategia/kabinetea prestatzeko teknikak. − Hondakinak ezabatzeko teknikak. − Segurtasun- eta higiene-arauak.

Jarrerazkoak: • Ezarrita dauden protokoloak errespetatu eta betetzea. • Kalitatezko lana egiteko interesa izatea. • Egindako lanaren aurrean erantzukizun profesionala izatea. • Kutsatzeko arriskuaren aurrean erantzuteko gaitasuna izatea. II. multzoa: PAZIENTEAREN GAINEKO ZUZENEKO ESKU-HARTZEA Prozedurazkoak: • Tratamendu-premiak baloratzea. Ezaugarriak identifikatzea (kalkuluak, tindaketak, fisurak eta abar

detektatzea). • Lesioen diagnosi diferentziala egitea (tindaketa estrintsekoak edo intrintsekoak…). • Egin beharreko tratamendua eta prestatzeko metodoa aukeratzea. • Materialak, ekipoak eta tresneria prestatzea. • Hortzen gainazalak tratamenduetarako prestatzea. • Isolamenduak egitea. • Fisura-zigilatzaileak aplikatzeko protokoloak egitea. • Hobi eta fisuren zigilatzaileak aplikatzea. • Tratamenduak aplikatzeko kubeta indibidualak prestatzea. • Fluoruroak aplikatzea. • Kalkuluak eta tindaketa estrintsekoak kentzea. • Obturazioak leuntzea. • Egindako lana baloratzea (oklusioa egiaztatzea…).

21

• Txostenak egitea. Dokumentuak betetzea (hortz-fitxa, historia…). Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Hortzak, hortzen gainazalak eta aho-mukosa. Tratamendu-premiak. • Materialak, ekipoak eta tresneria. • Hortzak isolatzeko teknikak. Indikazioak. • Hortzen gainazalak prestatzeko teknikak. Indikazioak. • Hobiak eta fisurak zigilatzea. Protokoloak. Materialak. Horiek aplikatzeko teknikak. Zigilatzeak

ebaluatzeko irizpideak. • Fluoruroak. Motak eta indikazioak. Ekintza-mekanismoa. Prestatu eta aplikatzeko teknikak. • Kalkuluak kentzeko teknikak. Hortzetako kalkuluak. Etiologia, patogenia, kokapena eta osaera. • Tindaketak kentzeko teknikak. Tindaketa estrintsekoak eta tindaketa intrintsekoak. Diagnosi

diferentziala. • Obturazioak leuntzeko teknikak. Tresnak eta produktuak. • Segurtasun- eta higiene-araudia. Kalitate-parametroak. Jarrerazkoak: • Pazientearen egoera desberdinen aurrean erantzuteko gaitasuna izatea. • Aukeratutako metodo eta protokoloei jarraitu beharra errespetatzea. • Lana zehatz-mehatz egitea. • Teknikak aplikatzerakoan gerta daitezkeen gorabeheren aurrean adi egotea. • Pazientea adeitasunez tratatzea. • Pazienteari informazio zehatza ematea. • Pazientearen intimitatea errespetatzea. • Bere kasa prestatzeko interesa izatea. III. multzoa: ODONTOLOGOARI ETA PAZIENTEARI LAGUNTZA ETA

SOSTENGUA EMATEA Prozedurazkoak: • Hortzetako ebakuntza-mota bakoitzean beharrezkoa den tresneria aukeratu eta prestatzea. • Ebakuntza-eremuaren baldintzak mantentzea: argiztapen egokia eta zurgapena. • Odontologoari laguntzea. Materialak prestatzea: zementuak eta inpresio-pastak irabiatzea, inpresioak

hartzea eta behin-behineko koroak prestatu eta kokatzea. • Ebakuntzak dirauen bitartean odontologoari laguntzea. • Odontologoari tresnak prestatu eta ematea. • Pazienteari laguntzea:

− Lasaitze-teknikak aplikatzea. − Odontologiako besaulkian kokatzea. − Informazioa ematea. − Laguntza psikologikoa.

• Larrialdiko egoeretan lehen laguntzak aplikatzea. Zeinuak identifikatzea. Laguntzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Hortzetako tratamenduei dagozkien protokoloak. Hortzetako eragiketak. Protesiak, ortodontziak eta

periodontziak. Hortz-kirurgia. • Odontologoari laguntzeko teknikak. Tresnak prestatu eta ematea. • Hainbat material (zementuak, pastak…) prestatzeko teknikak. • Pazienteari laguntzeko teknikak. Pazientearekiko/bezeroarekiko harremanak. Laguntza psikologikoa.

Pazientea mobilizatu eta kokatzeko teknikak. Paziente minusbaliatua moldaraztea. • Informazio-teknikak. Lasaitze-teknikak. • Larrialdiko egoerak. Pazienteari zerbait kontrako eztarritik joatea. Arnasbideen butxadura.

Lipotimiak. Erreakzio alergikoak. Bihotz- eta arnasketa-erreanimazioa. Lehen laguntzak. Jarrerazkoak: • Lana zehatz-mehatz eta trebetasunez garatzea.

22

• Odontologoaren lanaren garapenean adi egon eta laguntzea. • Beste profesionalekin lan-taldea osatzeko interesa izatea. • Pazientea errespetu eta adeitasunez tratatzea. • Pazientearen zirkunstantzietara egokitzea. 4. lanbide-modulua. AHO ETA HORTZEN ZAINTZA EPIDEMIOLOGIKOA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Biztanle-taldeen ezaugarri soziokulturalak aztertzea, aho eta hortzen osasunaren jarraipen

epidemiologikorako programa baten helburuak betetzeko beharrezkoak diren jarduerak zehaztuz. 2. Biztanleriaren aho eta hortzen osasun/gaixotasun-ezaugarriak irizpide epidemiologiko estandarizatuen

bidez aztertzea, beren adierazleak identifikatu eta ebaluatuz. 3. Azterketetan lortutako datuak analizatzea, detektatutako aho eta hortzen alterazioen kausa eta

ondorioei buruzko hipotesiak formulatuz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Biztanle-taldeen ezaugarri soziokulturalak aztertzean, aho eta hortzen osasunaren jarraipen epidemiologikorako programa baten helburuak betetzeko beharrezkoak diren jarduerak zehaztuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Demografian erabiltzen diren indize, tasa eta parametro estatistikoak azaltzea. • Biztanle-talde desberdinen ezaugarri demografikoak eta soziokulturalak deskribatzea. • Epidemiologiaren kontzeptua, garrantzia eta aplikazioak azaltzea. • Azterketa epidemiologikoen motak, beren metodologia eta aplikazioak azaltzea. • Komunitatearen hortz-osasuneko programa bat aplikatzeko etapak deskribatzea. • Aho eta hortzen osasunaren jarraipen epidemiologikorako programa bat aplikatzea aztergai duten

behar bezala karakterizatutako suposizio praktikoetan: − Definitutako biztanle-taldearen ezaugarri demografikoak eta soziokulturalak identifikatzea. − Programaren helburu orokorrak taldearen ezaugarrietara egokitzea. − Egin beharreko jarduerak definitzea. − Beharrezkoak diren giza baliabideak eta baliabide materialak aurreikustea.

2. Biztanleriaren aho eta hortzen osasun/gaixotasun-ezaugarriak irizpide epidemiologiko estandarizatuen bidez aztertzean, beren adierazleak identifikatu eta ebaluatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aho eta hortzen osasunaren kontzeptuaren bilakaera azaltzea. • Bakterio-plaka, txantxarra, gaixotasun periodontala, maloklusioak eta tratamendu periodontalaren

beharra ebaluatzeko irizpide epidemiologiko estandarizatuak azaldu eta irizpide hauetako bakoitzerako aplikazio-indizeak zehaztea.

• Aztertzaileen arteko eta aztertzailearen baitako kalibraketa-teknika azaltzea. • Biztanle-taldeen elikadura-jarraibideak eta higiene-ohiturak zehazteko inkestak egiteko prozedurak

azaltzea. • Biztanleriaren osasunaren/gaixotasunaren adierazleak interpretatzea: osasun-zerbitzuetara zein

maiztasunekin jotzen duten, antzemandako laguntza-premia eta dieta- eta higiene-ohiturak. • Komunitate baten osasun/gaixotasun-maila ebaluatzea aztergai duten behar bezala karakterizatutako

suposizio praktikoetan: − Osasun/gaixotasun-maila ebaluatzeko irizpideak eta aplikatu beharreko indizeak definitzea. − Aztertzaileen arteko eta aztertzailearen baitako kalibraketa egitea. − Aho eta hortzen esplorazioa aldez aurretik definitutako irizpide eta indizeen arabera egitea. − Elikadura- eta higiene-ohiturak zehazteko inkesta bat egitea.

23

− Osasun-adierazleei buruzko osasun-txostenak aztertzea. − Lortutako datuak aurrez finkatutako euskarrietan erregistratzea.

3. Azterketetan lortutako datuak analizatzean, detektatutako aho eta hortzen alterazioen kausa eta ondorioei buruzko hipotesiak formulatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Aho eta hortzen esplorazioan lortutako datuak analizatu eta ebaluatu ondoren indize desberdinak

lortzeko prozedurak azaltzea. • Inkestak tabulatzeko prozedurak azaltzea. • Aho eta hortzei dagozkien datuak analizatu eta ebaluatzea aztergai duten behar bezala

karakterizatutako suposizio praktikoetan: − Aho eta hortzen osasun-indizeak lortzea. − Inkesten tabulazioa egitea. − Aho eta hortzen esplorazioaren datuak elikadura- eta higiene-ohiturei buruz lortutako datuekin

erlazionatzea. − Aho eta hortzen esplorazioaren datuak osasun-zerbitzu odontologikoetara jotzeko maiztasunari

buruzko datuekin erlazionatzea. − Detektatutako aho eta hortzen alterazioen kausa eta ondorioei buruzko hipotesiak formulatzea. − Formulatutako hipotesiak antzeko beste azterketa batzuen ondorioekin konparatzea.

c) Edukiak I. multzoa: AZTERKETA EPIDEMIOLOGIKOA PRESTATZEA Prozedurazkoak: • Azterketen plangintza egitea. Lehentasunak zehaztea. • Irizpide epidemiologikoak aukeratzea. Osasun/gaixotasun-indizeak zehaztea. Parametroak zehaztea. • Aho eta hortzen alterazioen eta kausa eta ondorioen arteko erlazioa. • Tasak eta indizeak kalkulatzea (jaiotza-tasa, heriotza-tasa, bilakaera, migrazioa…). Desbiderapenak,

joerak eta abar kalkulatzea. Aho eta hortzetako osasun-indizeak kalkulatzea (ICAD, IP, INTPC...). • Arazoei konponbidea aurkitzea. • Estatistika-kalkuluko funtzioak kalkulagailuan eta ordenagailuan (aplikazio-programak) erabiltzea

kasuak ebazteko. • Egindako azterketetan datuak irakurri eta interpretatzea. • Datuak eta araudiak aukeratzea. • Taulak eta grafikoak interpretatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Demografia. Biztanle-taldeak. Demografia estatistikoa. Demografia dinamikoa. Indize

demografikoak. • Estatistika. Orokortasunak. Epidemiologian dituen aplikazioak. Estatistika deskriptiboa. Joera

zentraleko neurriak. Barreiatze-neurriak. Korrelazioa. Datu-inferentzia. • Epidemiologia. Oinarriak. Aplikazioak. Azterketa epidemiologikoak. Motak. Azterlan ez-

esperimentalak eta esperimentalak. Prebalentzia-azterlanak. Azterlan ekologikoak. Kasuei eta kontrolei buruzko azterlanak. Entsegu klinikoak. Entsegu komunitarioak.

• Osasungintzaren plangintza. Ikusmoldeak. Perspektibak. Prozesu orokorra. Lehentasunak zehaztea. • Osasungintzaren ekonomia. Oinarriak. Kostuen analisia. • Aho eta hortzen osasuna. Komunitate-odontologia. Kontzeptua eta bilakaera. Prebentzio-mailak eta

prebentzio-neurrien aplikazioa. Irizpide epidemiologikoak. Osasun/gaixotasun-adierazleak. Indizeak. Aho eta hortzetako osasun-indizeak (txantxar-indizeak, gaixotasun periodontalaren indizeak, plakaren indizeak...). Aho eta hortzen alterazioen kausak eta ondorioak. Komunitate-odontologiako estrategiak.

• Txosten teknikoak. Berariazko bibliografia. • Informatika-programa aplikatuak. • Aho eta hortzetako zenbait gaixotasun eta alterazioren epidemiologia:

− Epidemiologiari buruzko oinarrizko kontzeptuak.

24

− Gaixotasun transmitigarrien eta transmititu ezinen epidemiologia. − Aho eta hortzetako gaixotasun eta alterazioen epidemiologia. − Minbiziaren epidemiologia orokorra.

Jarrerazkoak: • Ezarrita dauden planak errespetatzea. • Jarduerak arreta handiz garatzea. • Ekipoak behar bezala erabiltzea. • Lanbide-arloan berriztatu eta ezagutzak eguneratzeko interesa izatea. • Arazoei konponbidea aurkitzeko ekimena izatea. II. multzoa: AZTERKETA EGIN ETA EMAITZAK BALORATZEA Prozedurazkoak: • Aho eta hortzen osasunaren jarraipen epidemiologikorako programak aplikatzea.

− Taldeen ezaugarriak aztertzea. Ezaugarriak identifikatzea. − Jarraipen-parametroak aukeratzea. − Helburuak formulatzea. Helburuak talde jakin batzuetara egokitzea. − Jarduerak diseinatzea. Plangintza. − Giza baliabideak eta baliabide materialak balioestea. Kostuak kalkulatzea.

• Azterketa epidemiologikoak aplikatzea osasun/gaixotasun-maila zehazteko: − Laginak aukeratzea. − Aztertzaileak kalibratzea. − Irizpideak definitu eta estandarizatzea. − Aho eta hortzen esplorazioa egitea. − Inkestak eta galde-sortak egin eta aplikatzea kolektibo baten osasun/gaixotasun-adierazleak

zehazteko: higiene-ohiturak (garbiketa eta elikadura) eta osasun-zerbitzuen erabilera. − Inkestak eta galde-sortak tabulatzea. − Emaitzak aurkeztea.

• Emaitzak ebaluatzea: − Datuak erregistratzea. Datuak kodifikatzea. − Datuak tratatu eta kalkulatzea. − Hipotesiak formulatzea. Emaitzak konparatzea.

• Txosten teknikoak interpretatzea. Berariazko bibliografia kontsultatzea (OME-Osasunerako Mundu Erakundearen txostenak, datu sozioekonomikoak, EAEko datuak...), euskarri desberdinetan (papera, informatika-sarea...).

• Dokumentuak eta txostenak egitea. Emaitzen izapideak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Azterketa epidemiologikoak. Metodologia. Aplikazioak. Etapak.

− Laginketa-teknikak. Lagin-motak. − Taldeak deskribatzea. Datuak bildu eta erregistratzea. Inkestak. Galdera-sortak. Miaketa. − Higiene- eta elikadura-ohiturak baloratzeko inkestak. − Higiene-ohiturei eta osasun-zerbitzuen erabilerari buruzko galde-sortak. − Aho eta hortzen osasunaren jarraipen epidemiologikorako programak. Ezaugarriak.

Erabilgarritasunak. Aplikazio-etapak. Parametroak. Helburuak. Jarduerak. Baliabideak. • Datuak analizatu eta ebaluatzeko metodoak. Inkesta eta galde-sorten tabulazioa. Emaitzak tratatzeko

metodoak. • Emaitzak baloratzeko teknikak. Emaitzak erregistratzea. Sistemak. Araudiak. Jarrerazkoak: • Ingurunearen eta biztanle-talde konkretuaren ezaugarrietara egokitzeko interesa izatea. • Datuak zuhurtziaz erabiltzea. • Aurrez ezarritako plana eta metodologia errespetatzea. • Arauak zehaztasunez betetzea.

25

5. lanbide-modulua. OSASUN-HEZKUNTZA ETA OSASUNAREN SUSTAPENA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Arrisku-taldeen egitura aztertzea, gizarte- eta osasun-ezaugarriak eta haien bereizgarri diren eta

osasun esku-hartzerako jarduerak diseinatzeko aukera ematen duten erikortasun-faktoreak mugatuz. 2. Komunikazio-teknikak eta laguntza psikologikokoak aztertzea, ekintza-programen eta programak

zuzentzen zaizkion taldearen ezaugarrietarako osasun-informazio egokia hobeto helaraztea ahalbidetzen dutenak zein diren zehaztuz.

3. Pertsonengan eta/edo arrisku-taldeen baitan ohitura osasungarriak sustatzera zuzendutako irakatsi eta ikasteko metodoak eta/edo estrategiak proposatzea, hauek aplikatzeko sekuentzia zuzena zehaztuz.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Arrisku-taldeen egitura aztertzean, gizarte- eta osasun-ezaugarriak eta haien bereizgarri diren eta osasun esku-hartzerako jarduerak diseinatzeko aukera ematen duten erikortasun-faktore lagungarriak mugatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Osasun-maila neurtzen duten adierazle orokorrak eta osasun-mailan eragina izan dezaketen arrisku-

taldeen gizarte- eta osasun-ezaugarriak deskribatzea. • Pertsonen osasun-mailan eragina duten higiene- eta osasun-arauak aztertu eta sailkatzea. • Arrisku-faktore orokorrek eta/edo espezifikoek pertsonen edo taldeen osasunean zer-nolako eragina

duten azaltzea. • Informazioa biltzeko tresnak lantzeko metodoak azaldu eta beren espezifikotasuna markatzen duten

irizpideak zehaztea. • Inkestak egiteko populazio-lagin bat aukeratu eta ezartzeko irizpideak banan-banan aipatzea. • Arrisku-taldeak aztertzeko behar bezala zehaztutako suposizio praktikoetan:

− Azterlan idatzia egiteko beharrezkoak diren dokumentu-iturri lagungarriak identifikatzea. − Azterlanaren bereizgarri diren gizarte-, osasun- eta kultura-helburuak laburbiltzea. − Proposatutako azterlanean esku hartzen duten osasun-adierazleak zehaztea. − Behar den informazioa lortzeko dokumentu aproposa lantzea taldearen eta definitutako helburuen

arabera. − Inkesta (edo beste teknikaren bat) aplikatzeko faseak programatzea laginaren tamainaren eta

aurreikusitako denboraren arabera. 2. Komunikazio-teknikak eta laguntza psikologikokoak aztertzean, ekintza-programen eta programak zuzentzen zaizkion taldearen ezaugarrietarako osasun-informazio egokia hobeto helaraztea ahalbidetzen dutenak zein diren zehaztuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Osasun-arloko informazio- eta prestakuntza-jardueretan informazioa transmititzeko erabili ohi diren

metodoak azaltzea. • Helburuko taldearen berezitasunak hezkuntza esku-hartzearen ikuspuntutik azaltzea, talde horrekin

harremanak ezartzeko metodorik egokienak zehaztuz. • Komunikazioari eta berau osatzen duten elementuei buruz dauden teoriak azaltzea, egoera

bakoitzerako berariazko komunikabideak zehaztuz. • Ikus-entzunezko baliabideen aplikazioa zehaztea, hauek aukeratzeko irizpideak eta beren

aplikagarritasun didaktikoa deskribatuz. • Hezkuntza-programetan elementu indargarri gisa erabiltzen diren motibazio-tekniken erabilera-

mailaren eta edukiaren artean dagoen erlazioa azaltzea. • Lan-bilera bat osatzen duten elementuak azaltzea, hauen garapena bultzatu edo erregulatzen duten

teknikak zein diren identifikatuz.

26

3. Pertsonengan eta/edo arrisku-taldeen baitan ohitura osasungarriak sustatzera zuzendutako irakatsi eta ikasteko metodoak eta/edo estrategiak proposatzean, hauek aplikatzeko sekuentzia zuzena zehaztuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Arrisku-taldean zein aldagai psikologiko eta hezkuntza-baldintzatzaile dauden aztertzea, osasuna

sustatzeko programen garapenaren bitartez azpimarratu behar diren puntuak identifikatu eta azalduz. • Hezkuntzari aplika dakizkiokeen talde-dinamikako tekniken edukia azaltzea, teknika bakoitza bere

indikazioarekin erlazionatuz. • Helburu-mota desberdinak eta horiek idazteko arau “aproposak” azaltzea, osasun-hezkuntzako

programa-moten arabera. • Osasun-gaietan esku hartzeko hezkuntza-programak aztertzea, programak osatzen dituzten faseak eta

elementuak helburuekin eta erabilitako metodoekin erlazionatuko dituzten bloke-diagramak eginez. • Osasuna sustatzeko estrategiei aplika dakizkiekeen ebaluazio-metodoak azaltzea, hauek aplikatzeko

une kritikoak zehaztuz. • Osasun-egoera desberdinei buruzko hezkuntza-ekintzak lantzea, hauek aplikatzeko kronograma

definitutako taldearen, estrategiaren eta burutzapen-denboraren arabera zehaztuz. c) Edukiak I. multzoa: OSASUNA ETA ARRISKU-TALDEAK Prozedurazkoak: • Talde zehaztuen karakterizazioa. • Arrisku-taldeak aztertu eta analizatzea. Arriskuak kalkulatzea. Ehunekoak kalkulatzea. • Dokumentu-iturriak aukeratu eta erabiltzea. Datuak interpretatzea. • Populazio-laginak aukeratu eta ezartzea. • Osasun eta gaixotasunaren adierazleak zehaztea. • Informazioa biltzeko teknikak aplikatzeko faseak programatzea. • Informazioa biltzeko teknikak diseinatu eta aplikatzea. Inkestak, elkarrizketak, zundaketak eta galde-

sortak. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Osasuna eta gaixotasuna. Osasun publikoa, komunitatearen osasuna. Komunitate-odontologia.

Osasunaren determinatzaileak. Hortz-osasunaren sustapena. Aho eta hortzen osasuneko prebentzioa. • Osasun-adierazleak. Osasunerako Mundu Erakundearen (OME) araberako sailkapena. Eragina eta

prebalentzia. Adierazle kualitatiboak eta kuantitatiboak. • Aho eta hortzen osasunarekin zerikusia duten gaixotasunen erikortasun-hilkortasuna. Fisiopatologia.

Kausa-efektu erlazioa. • Arrisku-faktoreak. Definizioak. Propietateak. Arrisku-motak. Arriskuen kalkulua. • Populazio-taldeak. Ezaugarriak. Arrisku-taldeak. Gizarte- eta hezkuntza-aldagaiak. • Taldeak aztertu eta karakterizatzeko teknikak. Gizarte-ikerketako teknikak. Aplikazioak. Laginketa-

teknikak. Elkarrizketak. Galde-sortak. Zundaketak. Inkestak. • Bibliografia. Organismo ofizialak. Argitalpenak. Kontsulta-teknikak. Jarrerazkoak: • Prebentzioa positiboki baloratzea. • Osasun-arazoak zehaztasun zientifikoz aztertzea. • Higiene- eta osasun-arauak errespetatzea. • Pertsona, talde edo datuei buruzko informazioarekin zuhur jokatzea. • Pertsonak eta ingurunea behatzeko interesa izatea. • Materialak zorroztasunez landu eta aukeratzea. • Hezkuntzaren xede den gaiaren eta norberaren portaeraren artean koherentzia gordetzea. II. multzoa: OSASUNA SUSTATZEKO JARDUERAK

27

Prozedurazkoak: • Hezkuntza-programen plangintza egitea. • Helburuak formulatzea. Helburuak talde edo kolektibo jakin batzuetara egokitzea. • Hezkuntza-jardueren kronogramak egitea. Jarduerak sekuentziatzea. • Hezkuntza-jarduerak diseinatzea. Jarduerak talde edo kolektiboetara egokitzea. • Mota desberdinetako jarduerak garatzea. Taldeak maneiatzea. Dinamikak aukeratzea. Talde-

dinamikak aplikatzea (zuzentzea eta parte hartzea). • Baliabide material egokiak aukeratzea. Prestatu eta egokitzea. • Hezkuntza-programara egokitutako materialak aukeratzea. Hezkuntza-programara egokitutako

materialak lantzea. • Baliabide material desberdinak erabiltzea: ikus-entzunezkoak, inprimakiak… • Hezkuntza-programak ebaluatzea. Ebaluazio-tresnak diseinatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Motibazioa. Teknikak. Indargarri edo errefortzuak. • Giza komunikazioko sistemak. Komunikazioaren elementuak. • Osasun-arloko informazio- eta hezkuntza-sistemak. Informazioa transmititzeko metodoak. Ekintza-

arloak. Agenteak. • Talde-teknikak osasun-hezkuntzan (konferentzia, talde-lana, lan-taldeak, mintegiak, kasuak). Talde-

dinamikak. Indikazioak. • Baliabide didaktikoak osasun-hezkuntzan. Euskarri eta baliabide materialak. Ikus-entzunezko

metodoak osasun-hezkuntzan (TB, bideoa, diapositibak, gardenkiak…). • Hezkuntza-programazioa. Elementuak:

− Hezkuntza-helburuak. Formulazioa. Tipologia. Antolamendua. − Hezkuntza-jarduerak. Helburuen araberako diseinua eta sekuentzia. Plangintza. − Ebaluazioa osasun-hezkuntzako programetan. Ebaluazio-teknikak eta tresnak. − Hezkuntza-programaren denboralizazioa.

Jarrerazkoak: • Programak zorroztasunez aplikatzea. • Pertsonak eta ingurunea behatzeko interesa izatea. • Materialak zorroztasunez landu eta aukeratzea. • Talde-dinamikak aplikatzerakoan bere eginkizunaz jabetzea (lidergoa, laguntzailea…). • Ikasleak errespetatzea. • Objektibotasunez ebaluatzea. • Norbera ikasleen mailara egokitzea. • Hezkuntzaren xede den gaiaren eta norberaren portaeraren artean koherentzia gordetzea. 6. lanbide-modulua. LAN-PRESTAKUNTZA ETA -ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Prebentzio- eta/edo babes-ekintzak zehaztea, titulazioan aipatzen diren ekintzek sortzen dituzten

arrisku-faktoreak eta osasunarentzako eta ingurumenarentzako ondorioak txikiagotuz. 2. Egoera simulatuetan, istripuaren lekuan oinarrizko osasun-neurriak berehala aplikatzea. 3. Lan-kontratazioaren modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Lanbide-ibilbideak ezartzea, norberaren gaitasunak eta interesak identifikatuz eta eskueran dagoen

informazio publikoa erabiliz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta

betebeharrak bereiztea. 6. Estatuko eta EAEko egitura sozioekonomikoa identifikatzea, titulazioak aipatzen duen produkzio-

sektorearen neurria, osaera eta aurreikusitako bilakaera bereziki aztertuz. 7. Sektoreko enpresa esanguratsu baten oinarrizko antolamendu-egitura identifikatzea.

28

8. Sektoreko ereduzko enpresa baten memoria ekonomikoaren parametro azpimarragarriak interpretatzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Prebentzio- eta/edo babes-ekintzak zehaztu eta titulazioan aipatzen diren ekintzek sortzen dituzten arrisku-faktoreak eta osasunarentzako eta ingurumenarentzako ondorioak txikiagotzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Sektorean garatzen diren industria-prozesuetatik eratortzen diren ingurumenarentzako ondorioak

azaltzea. • Bere lan-esparruan ohikoenak diren arrisku-egoera eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Sektorean ohikoak diren gaixotasun profesionalak, osasunari egindako kalteak eta/edo lan-istripuak

deskribatzea. • Aipatu diren lan-jardueren burutzapenean sortzen diren ohiko gaixotasun profesionalak, osasunari

egindako kalteak eta lan-istripuak sailkatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-jarduneko teknika orokorrak bere lan-esparruan ohikoak diren arrisku-

egoera eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Bere lan-esparruan ohikoenak diren arriskuei dagozkien prebentzio- eta/edo babes-jarduerak

proposatzea. • Lehen laguntzetarako botikina egoera egokian edukitzea. • Enpresaren barruan eta kanpoan segurtasunaren alorrean eskumena duten organoak identifikatzea. • Ohiko prebentzio- eta/edo babes-elementuak egiaztatzea, ezarrita dauden arauak kontuan izanik. • Lana burutzerakoan ingurumenari egindako kalteak saihestu edo txikiagotzeko har daitezkeen

neurriak proposatzea. 2. Egoera simulatuetan, istripuaren lekuan oinarrizko osasun-neurriak berehala aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lanbidearen burutzapenean ohikoak diren lesio eta/edo istripuen aurrean jarduteko prozesua edo

protokoloa azaltzea. • Lesioak bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatzea. • Lesionatu bat baino gehiago dagoenean edo pertsona batek lesio bat baino gehiago duenean, esku-

hartzean lehentasuna nork duen identifikatzea. Hau egiteko irizpidea honakoa izango da: lehendabizi bizitzarentzat arrisku handiena duen lesioari arreta eskaintzea.

• Aurreko kasuan agertzen diren lesioen arabera aplikatu behar diren neurrien sekuentzia identifikatzea. • Osasun-teknikak gauzatzea (erreanimazioa, inmobilizazioa, eramatea...), ezarrita dauden protokoloak

aplikatuz. • Bidezko organismoetara deitzea zaurituta dauden pertsonak eraman eta zaintzeko. • Istripuren bat egonez gero, azkar eta eraginkortasunez jardutea. 3. Lan-kontratazioaren modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Norberaren konturako langile gisa jarduteko eratze-prozesuan inplikatuta dauden erakundeak

adieraztea, burutu behar diren tramiteak azalduz. • Norberaren konturako langile gisa zergei eta Gizarte Segurantzari dagokionez dauden betebeharrak

deskribatzea. • Bere produkzio-sektorean (indarrean dagoen legeriaren arabera) dauden lan-kontrataziorako

modalitate desberdinak identifikatzea. • Kontratazio-modalitate desberdinak konparatzea, bakoitzaren ezaugarriak adieraziz (iraupena, soldata

edo beste edozein aldagai azpimarragarri kontuan izanik). • Sektorean normalki egiten diren kontratuak formalizatzea, dagozkien eredu ofizialetan. • Norberaren konturako langile gisa jartzearen ondoriozko zergei eta Gizarte Segurantzari loturiko

betebeharrei buruzko dokumentazioa betetzea inprimaki ofizialetan.

29

• Langile autonomo gisa jartzeko egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako abantailak ezagutzea.

• Norberaren konturako langile gisa jartzeko beharrezko dokumentazioa betetzea inprimaki ofizialetan. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana alderatzea, lan-munduratzeko modu posible

gisa. 4. Lanbide-ibilbideak ezartzean, norberaren gaitasunak eta interesak identifikatuz eta eskueran dagoen informazio publikoa erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratortzen den lanbide-balioa identifikatzea. • Bere esparruan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako lanbide-balioarekin

erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari

buruzko informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta, horretarako elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abarri

buruzko simulazioak egingo dira. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako

Batasunaren Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz.

• Negoziazio kolektiboko prozesu bat, suposiziopean, deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar.

• Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzari eta INEMi (edo bere funtzioak bere gain hartzen dituen EAEko organismoari) lotutako prestazioak eta betebeharrak identifikatzea, suposizio desberdinen arabera.

• Besteren konturako langile batentzako soldata-agiriak formalizatzea, suposizio desberdinetan oinarrituz.

• Hartzekoen likidazio batean agertzen diren kontzeptu desberdinak interpretatzea. • Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea. • Inprimaki ofizialetan errenta-aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak

identifikatuz eta zerga-zorra kalkulatuz. 6. Estatuko eta EAEko egitura sozioekonomikoa identifikatzean, titulazioak aipatzen duen produkzio-sektorearen neurria, osaera eta aurreikusitako bilakaera bereziki aztertuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Magnitude makroekonomiko nagusiak (BPG...) interpretatzea eta hauen artean dauden erlazioak

azaltzea. • Produkzio-sektore desberdinak sailkatzea, bai eta hauek euskal ekonomian duten garrantzi erlatiboa

ere. • Bere produkzio-sektorearen egituraketa deskribatzea, hau da, bere tamaina, enpresen tamaina, kopurua

eta mota, populazio aktiboa, okupazio-tasa eta abar, ezaugarri bereizgarriren bat ote dagoen adieraziz. • EAEko sektorearen informazioa eta egituraketa Estatuko gainontzekoarekin erlazionatzea, lan-

munduratze posible baterako zonei buruzko datuak lortzeko moduan. • Sektorean aurreikusten den eboluzioa, hazkundea, egon daitezkeen aldaketa teknologikoak eta abar

adieraztea.

30

7. Sektoreko enpresa esanguratsu baten oinarrizko antolamendu-egitura identifikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektoreko kudeaketa-eredu esanguratsuaren deskribapena egitea. • Sektoreko enpresa esanguratsu baten funtzio-arloen azalpena egitea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko organigrama interpretatzea, azpian dauden aginte- eta

komunikazio-erlazioak eta abar azalduz. • Suposizio baten pean, enpresa baten egituran bere lanbideari loturiko funtzioak kokatzea. • Bere lanbideari datxezkion jardueren garapen normalean enpresa bateko funtzio-arlo desberdinekin

sor daitezkeen erlazioak adieraztea. • Bere jarduerak burutzerakoan enpresako beste sekzio batzuekin sortzen diren koordinazio-beharrak

azaltzea. 8. Sektoreko ereduzko enpresa baten memoria ekonomikoaren parametro azpimarragarriak interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektoreko enpresa bateko balantze baten eta galdu-irabazien kontu baten partida nagusiak azaltzea. • Aztergai dugun sektoreko enpresa baten suposizio batean finantza-egoera zehazten duten oinarrizko

ratioak (finantza-autonomia, kaudimena...) kalkulatu eta interpretatzea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko aurrekontuen egituraren eta hauek barne hartzen dituzten

kontzeptuen deskribapena egitea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko aurrekontuak interpretatzea. • Aurrekontuak lantzerakoan laguntzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-bideak bereiztea (autofinantzaketa, leasing...). c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun eta higienearen alorrean eskuduntza duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lehen laguntzetarako botikina edukitzea. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunak identifikatzea eta aplikatu beharreko neurriak

sekuentziatzea. • Osasun-teknikak gauzatzea. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Lanbide-jardueraren ondorioz ingurumenari eragiten zaizkion kalteak gutxitzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren araberako sailkapena. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. • Lanean babes- eta/edo prebentzio-teknikak. Jarrerazkoak: • Ingurumen-kontingentzietarako erantzunak emateko ekimena. • Talde-lanean jardutea istripuen eta osasunari egindako beste kalte batzuen prebentzioan lorpenak

izateko. • Lanbidearen burutzapenean arduraz jokatzea ingurumena babesteko. • Egon daitezkeen istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak errespetatu eta betetzea. • Prebentzioa osasunarentzako kalteak saihesteko baliabiderik eraginkorrena bezala baloratzea.

31

II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Eskuratutako gaitasun, ezagutza eta jarreretatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Bere eremuko lan-eskariaren eskakizunak interpretatzea eta prestakuntza-beharrak ezagutzea. • Enplegua lortzeko teknikak eta dokumentuak prestatu eta lantzea. • Enpresa-ehunari eta prestakuntza-ahalbideei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntzaren prestakuntza-ibilbide osagarriak ezartzea. • Dagozkion eredu ofizialetako kontratu-modalitate desberdinak formalizatu eta alderatzea, horien

ezaugarrien arabera. • Interpretazioa, kalkulua eta formalizazioa: hartzekoen likidazioa. Oinarrizko alokairuaren

ordainagiria. • Inprimakiak betetzea eta inplikatutako erakundeen zerrenda: norberaren konturako langile gisa ezarri

eta funtzionatzea. • Norberaren kontura ezartzeko finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea. • Norberaren konturako lana eta besteren konturakoa elkarrekin alderatzea. • Beste pertsonekiko eta erakundeekiko lan-munduratzetik eratortzen diren betebeharrak eta eskubideak

interpretatu eta betetzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: konstituzioa, arteztarau komunitarioak, langileen estatutua eta

hitzarmen kolektiboa. • Kontratazio-modalitateak, indarrean dagoen legeriaren arabera. • Betebehar fiskalak eta gizarte-segurantzakoak norberaren konturako lanean. • Negoziazio kolektiboa. • Gizarte-segurantzaren eta INEMen sariak eta haiekiko betebeharrak norberaren konturako lanean. Jarrerazkoak: • Beste pertsonekiko eta erakundeekiko lan-munduratzetik eratortzen diren betebeharrak betetzea. • Lan-harremana erregulatzen duten arauak errespetatzea. • Behin enplegua lortu ondoren, prestakuntza osagarriaren eta/edo etengabekoaren beharra bere egitea. • Lanarekiko konpromisoa. III. multzoa: EKONOMIA-ESPARRUA Prozedurazkoak: • EAEn eta Estatuaren gainerakoan dagokion sektorea aztertu eta alderatzea. • Dagokion sektorean aurreikusitako eboluzioa balioestea. • Enpresa-egitura eta garatu beharreko jarduerei lotutako funtzioen kokapena interpretatzea. • Oinarrizko organigramak lantzea. • Lanbide-jarduera garatzean enpresaren beste sekzioekin koordinatzeko beharra antzematea. • Aurrekontuak lantzen laguntzea. • Sektoreko ereduzko enpresa baten oinarrizko ekonomia- eta finantza-ratioak kalkulatu eta

interpretatzea. • Lanbide-jardueren garapenari buruzko oinarrizko aurrekontuak interpretatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Magnitude makroekonomiko nagusiak eta horien arteko erlazioa. • Produkzio-sektoreak eta horien ekarpena Euskal Herriko eta Estatuaren gainerako ekonomian. • Titulazioari dagokion produkzio-sektorea: konfigurazioa eta aurreikusitako eboluzioa. • Dagokion sektoreko ereduzko enpresa baten funtzio-arloak eta horien arteko erlazioak. • Sektorearen kudeaketa-eredu adierazgarria. • Balantzearen galera- eta irabazi-kontuaren partida nagusiak sektoreko ereduzko enpresa batean. • Enpresa baten oinarrizko aurrekontuak: egitura eta kontzeptuak. • Finantzaketa-motak: oinarrizko eskemak.

32

Jarrerazkoak: • Laneko bileretan bat etortzeko konpromisoa eta interesa. • Enpresaren beste sekzioek garatzen duten lanarekiko errespetua. • Bestelako sailekin koordinatzeko beharra bere egitea. 7. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-

sektore edo -eremuari dagokionez bereziki. 2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak

aztertzea, lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe

hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa deskribatzea, tituluari dagozkion jarduera

esanguratsuei eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo

planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak

33

• Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei

eta sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta sektoreko prozesu eta jarduerarik

esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen

datuetatik eta gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta

ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. 8. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Anamnesia eta aho-barrunbearen esplorazioa aurrez finkatutako irizpide kliniko eta epidemiologikoei

jarraituz egitea. 2. Hortzen aho barneko eta ahoz kanpoko erradiografiak segurtasun- eta kalitate-baldintzetan lortzea. 3. Obturazioen leunketa eta hobi eta fisuren zigilatzaileen, fluoruroen eta hortz-hipersentikortasuna

tratatzeko bestelako produktuen aplikazioa behar bezala egitea, ezarrita dauden segurtasun- eta kalitate-arauak betez.

4. Hortzetako kalkuluak eta tindaketa estrintsekoak ezarrita dauden segurtasun- eta kalitate-baldintzetan kentzea.

5. Pazientea kokatu eta odontologoari laguntzea honek pazienteekin egiten dituen prozeduretan. 6. Aho eta hortzen higienea eta dietetika-ohitura egokiak sustatzera zuzendutako osasun-hezkuntza

indibidualizatuko jarduerak gauzatzea hortz-klinikako pazienteekin. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Anamnesia eta aho-barrunbearen esplorazioa aurrez finkatutako irizpide kliniko eta epidemiologikoei jarraituz egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Pazientearen anamnesia egitea, arreta berezia eskainiz patologien presentziari edo aho-patologian

ondorioak dituzten farmakoen erabilerari edota tratamendu odontologikoetan erabiltzen diren farmakoekin elkarrekintzak dituztenei.

• Pazientearen hezur eta atal bigunen ahoz kanpoko eta aho barneko esplorazioa egitea, kasu bakoitzean posizio egokiak kokatuz esploratu beharreko zonaren arabera.

• Pazienteari txantxarren esplorazioa egitea, txantxar aktiboen, ez-aktiboen edo txantxarraren hasierako lesioen presentzia erregistratuz eta beren kokapena zehaztuz.

• Pazientearen esplorazio periodontala egitea, periodontograma oso bat betez eta plaka-indizeak, gingibalak eta higieneari dagozkionak barne hartuz.

• Txantxarrarekiko eta gaixotasun periodontalarekiko sentikortasunaren proben emaitzak, aldez aurretik estandarizatuak, aplikatu, irakurri eta erregistratzea.

34

2. Hortzen aho barneko eta ahoz kanpoko erradiografiak segurtasun- eta kalitate-baldintzetan lortzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Aho eta hortzen aho barneko erradiografia-serie osoak behar bezala egitea: periapikalak, hozka-

hegalekoak eta paralelizatuak. • Pelikula erradiografikoaren errebelatu eta finkadura zuzena lortzea. • Erradiografiak behar bezala artxibatzea pazientearen historian, identifikatuta utziz eta egoera ezin

hobean kontserbatuko direla bermatuz. 3. Obturazioen leunketa eta hobi eta fisuren zigilatzaileen, fluoruroen eta hortz-hipersentikortasuna tratatzeko bestelako produktuen aplikazioa behar bezala egitean, ezarrita dauden segurtasun- eta kalitate-arauak betez, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Obturazioen leunketa egitea, kasu bakoitzerako tresna egokiak aukeratuz eta odontologoak aurrez

ezarritako modelatu anatomikoa aldatu gabe. • Hortzen gainazalak egoki prestatzea fluoruro-mota desberdinak edo hobi eta fisuren zigilatzaileak

aplikatzeko. • Erabilera profesionaleko fluoruroak era eta aurkezpen desberdinetan aplikatzea. • Hobi eta fisuren zigilatzaileak isolamendu absolutu eta erlatiboko teknikak erabiliz aplikatzea. • Hobi eta fisuren zigilatzaileen atxikipena aurrez ezarritako denbora eta eran berrikustea. 4. Hortzetako kalkuluak eta tindaketa estrintsekoak ezarrita dauden segurtasun- eta kalitate-baldintzetan kentzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Pazientearen ahoan dauden kalkuluak eta tindaketa estrintsekoak detektatzea. • Pazientearen hortz-egituretan detektatutako kalkuluak eta tindaketa estrintsekoak tresneria egokia

erabiliz kentzea. • Hortzen gainazalen leunketa egokia lortzea metodo desberdinak erabiliz: eskuilak, gomak,

urragarritasun-maila desberdinetako leuntzeko pastak eta bikarbonatozko spraya. 5. Pazientea kokatu eta odontologoari laguntzean honek pazienteekin egiten dituen prozeduretan, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Pazientea/bezeroa fisikoki eta psikologikoki eroso kokatzea hortz-klinikan egingo zaion tratamendua

baino lehen, bitartean eta ondoren. • Ebakuntza-prozedura gauzatzeko beharrezkoak diren ekipoak, tresnak eta materialak aukeratzea. • Odontologoari beharrezko materiala behar adinako aurrerapenarekin eskueran jartzea, hala badagokio

“lau eskuko” eta “sei eskuko” lanerako teknikak aplikatuz. • Odontologoa ebakuntza-maniobrak egiten ari denean, ebakuntza-eremuaren isolamendu- eta

argiztapen-baldintza aproposak mantentzea. • Zementuak eta inpresio-pastak irabiatzea, inpresioak hartzea eta behin-behineko koroak egin eta

kokatzea. 6. Aho eta hortzen higienea eta dietetika-ohitura egokiak sustatzera zuzendutako osasun-hezkuntza indibidualizatuko jarduerak gauzatzean hortz-klinikako pazienteekin, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Pazientea/bezeroa hezi eta motibatzea hortzak eskuilatzeko teknika egokia erabil dezan eta,

beharrezkoa izanez gero, bestelako lagungarri higienikoak erabil ditzan. • Pazientea/bezeroa hezi eta motibatzea elikadura-jarraibide osasungarriak har ditzan, azukrearen

ordezkoak jatea gomendatuz egokitzat jotzen den kasuetan. • Pazientea/bezeroa motibatzea aldizkako azterketak aurrez ezarritako maiztasunarekin eta baldintzetan

egitea hortzetako gaixotasunak ager daitezen prebenitzeko eta beren ondorioak mugatzeko zein garrantzitsua den ikus dezan.

35

c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

1. Aho eta hortzen higieneko kabineteen antolamendua eta kudeaketa

90 ordu 100 ordu

2. Aho eta hortzen esplorazioa 190 ordu 240 ordu 3. Aho eta hortzei dagokien prebentzioa 224 ordu 260 ordu 4. Aho eta hortzen zaintza epidemiologikoa 125 ordu 150 ordu 5. Osasun-hezkuntza eta osasunaren sustapena 125 ordu 150 ordu 6. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 7. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza (KEH) 40 ordu 40 ordu 8. Lantokiko prestakuntza (LP) 336 ordu 400 ordu GUZTIRA 1.190 ordu 1.400 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 210 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin

beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da. 2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da

modulu bakoitzerako eta ezin izango da aldatu. 3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen

denbora banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 1.400 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, Aho eta hortzen esplorazioa eta Aho eta hortzei dagokien prebentzioa moduluek izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

36

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %65 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. • Ikastetxe bakoitzak heziketa-ziklo honi hasiera emateko aukeratzen dituen moduluak

kontuan izan gabe, modulu horien artean honako hauek egon beharko dute: Aho eta hortzen higieneko kabineteen antolamendua eta kudeaketa.

2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Aho eta hortzen higienea” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Osasungintza- eta laguntza-prozedurak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Aho eta hortzei dagokien prebentzioa. b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Osasungintza-prozesuak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Aho eta hortzen higieneko kabineteen antolamendua eta kudeaketa. • Aho eta hortzen esplorazioa (1). • Aho eta hortzen zaintza epidemiologikoa. • Osasun-hezkuntza eta osasunaren sustapena. (1) Lanbide-modulu hau irakasteko, LOGSE legearen 33.2. artikuluan adierazten diren “irakasle espezialistetako” baten laguntza izango dute. c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko modulu hauek irakats ditzakete: • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Kalitatea eta etengabeko hobekuntza. d) Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza.

37

4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko 4.2.1. “Osasungintza-prozesuak” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Erizaintzan diplomatua. 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatua. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, “Aho eta hortzen higienea” goi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko. Prestakuntza-espazioa Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Gela balioanitza........................................................................ 40 45 Aho- eta hortz-gela ................................................................... 90 55 “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi. 6. Sarbideak eta/edo ibilbideak

38

Heziketa-ziklo honetan onartua izateko, batxilergoko ondoko modalitate hauek izango dute lehentasuna: • Natur zientziak eta osasun-zientziak. • Teknologia. 6.1. Oinarrizko Lanbide Heziketa Heziketa-ziklo honetan lantzen den Berariazko Lanbide Heziketa erraztu eta laguntzen duen Oinarrizko Lanbide Heziketa osatzen duten edukiak, ondoren adierazten diren Batxilergoko jakintzagaietan aurkitzen dira: • Biologia. Gainera, eskaeren kopuruak eskainitako ikaspostuak gaindituz gero, Biologia jakintzagaia onarpenerako hartuko da kontuan. 6.2. Unibertsitate-ikasketetarako sarbidea: • Maisua (espezialitate guztiak). • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Erizaintzan diplomatua. • Fisioterapian diplomatua. • Logopedian diplomatua. • Podologian diplomatua. • Okupazio-terapian diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. 7. Konbalidazioak eta korrespondentzia 7.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Aho eta hortzen esplorazioa. • Aho eta hortzen zaintza epidemiologikoa. • Aho eta hortzei dagokien prebentzioa. 7.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Aho eta hortzen higieneko kabineteen antolamendua eta kudeaketa. • Aho eta hortzen esplorazioa. • Aho eta hortzen zaintza epidemiologikoa. • Aho eta hortzei dagokien prebentzioa. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea. • Lantokiko prestakuntza.