NPAO 2015-01-12 2. zk. (VIII....

A U R K I B I D E A

G SAILA:

Txostenak, deialdiak eta Parlamentuko informazioa:

—Itzalpeko bidesariari buruzko fiskalizazio txostena, Kontuen Gan be rak egina (2. or.).

1

VIII. legegintzaldia Iruña, 2015eko urtarrilaren 12a 2. ZK.

NAFARROAKO PARLAMENTUKO

ALDIZKARI OFIZIALA

Nafarroako Parlamentuko A.O. / VIII. legegintzaldia 2. zk. / 2015eko urtarrilaren 12a

2

G saila:TXOS TE NAK, DEI AL DI AK ETA PAR LA MEN TU KO INFOR MA ZIOA

Itzalpeko bidesariari buruzko fiskalizazio txostena, Kontuen Gan be rak

egina.

Nafa rro a ko Par la men tu ko Mahai ak, 2014koabenduaren 22an egi ni ko bil ku ran, Ele du nen Ba - tza rra ri en tzun ondo ren, era ba ki hau hartu zuen,bes te ak beste:

Iku si rik Kon tu en Gan be rak emandako fiskaliza-zio txostena, itzalpeko bidesariari buruzkoa, ERA -BA KI DA:

1. Txos ten horren edu ki a ren jaki na ren gai ne andago e la adi e raz tea.

2. Era ba kia Nafa rro a ko Par la men tu a ren Aldiz -ka ri Ofi zi a le an argi ta ra dadi la agin tzea.

Iru ñe an, 2014ko abenduaren 22an

Lehen da ka ria: Alber to Cata lán Higue ras

Itzalpeko bidesariari buruzko

fiskalizazio txostena,

Kontuen Gan be rak egina

AUR KI BI DEA

I. Sarrera (3. or.).

II. Hiru azpiegitura horiei buruzko gai orokorrak(3. or.).

II.1. Donejakue Bideko autobia eta Pirinioeta-ko autobia. (3. or.).

II.2. Nafarroako Ubidearen eremu ureztaga-rriak (5. or.).

III. Azpiegitura publikoen kontzesiodun dirensozietateentzako kontabilitate plana (6. or.).

IV. Helburua, norainokoa eta mugak (7. or.).

V. Ondorioak eta gomendioak (7. or.).

V.1. Hiru azpiegituretan egindako ordainketak.(7. or.).

V.2. Itzalpeko bidesariaren emaitza partzialak.(15. or.).

V.3. Gomendioak (17. or.).

Behin-behineko txostenari aurkeztutako alega-zioak (18. or.).

Itzalpeko bidesariari buruzko txostena dela-etaaurkeztutako alegazioei Kontuen Ganberakemandako erantzuna (29. or.).

I. SARRERA

Bere jarduketa-programari jarraituz, Nafarroako Kontuen Ganberak txosten bat egin du "itzalpeko bidesaria" deitutakoaren bidez emandako kontzesioen egoerari buruz. Donejakue Bideko autobiarena, Pirinioetako autobiarena eta Nafarroako Ubidearen eremu ureztagarriena dira kontzesio horiek.

2007ko irailean, txosten bat aurkeztu zen, "Donejakue Bideko autobiaren, Nafarroako ubidearen eremu ureztagarrien eta funtzionarioen montepioaren ondoriozko etorkizuneko gastuei buruzko fiskali-zazio txostena" izenburukoa, non Donejakue Bideko autobian eta Nafarroako ubidearen esparruko lursailak ureztalur bihurtzean hartutako konpromisoak eta horiek etorkizuneko aurrekontuetan izanen zituzten ondorioak aztertu ziren.

2009an, kontratu bat izenpetu zen Pirinioetako autobiako 4. eta 5. tarteak itzalpeko bidesariaren bidez egiteko.

Hartara, hiru obra horiek antzeko ezaugarriak dauzkate:

Donejakue Bideko autobiaren kasuan, haren egitea eta mantentzea kontratatu ziren (70 km dira). Ordainketa Nafarroako Gobernuak egiten du, kanon baten bitartez (itzalpeko bidesaria).

Pirinioetako autobiaren kasuan, bi tarte egitea –guztira, 16 km– eta autobiaren 45 km-en man-tentzea kontratatu ziren. Ordainketa Nafarroako Gobernuak egiten du, kanon baten bitartez (itzalpeko bidesaria).

Eremu ureztagarrien kasuan, finantzaketa autobienaz bestekoa da, zeren eta kasuko lursailaren jabeak finantzaketan laguntzen baitu. Honela egiten da:

a) Jabeek1 interes orokorreko obren (ureztaketa sistemak) ehuneko 15 ordaindu zuten, eta kanon bat ordaintzen diote esleipen-hartzaileari ustiaketa- eta mantentze-lanengatik.

b) Nafarroako Gobernuak, interes orokorreko obren ehuneko 85 eta beste inbertsio batzuk (be-rrantolamendua, bideak, drainatzeak eta abar) ordaintzeko, bai eta haiek berrezartzeko ere, itzalpeko bidesaria erabiltzen du, eskarian oinarritutako kanon baten bidez (kontsumitutako uraren araberakoa) eta kalitate-kanon baten bidez (hektarea bakoitzekoa).

Txostenak lau atal ditu, sarrera honetaz gainera. Bigarrenean, hiru azpiegitura horiei buruzko gai orokor batzuk landu dira; hirugarrenean, azpiegitura publikoen kontzesiodun diren sozietateentzako kontabilitate plan orokorraren alderdi batzuk iruzkindu dira; laugarrenean, lanaren helburua, noraino-koa eta mugak aurkeztu dira; eta bosgarrenean, egindako lanetik ondorioztatu diren ondorio eta go-mendioak aurkeztu dira.

Eskerrak eman nahi dizkiegu Sustapen Departamentuari, Ekonomia eta Ogasun Departamentuari eta INTIA enpresa publikoari, lan hau egiteko eman diguten laguntzarengatik.

Azterketa-lana auditoriako bi teknikarik eta auditore batek osatutako taldeak egin du, Kontuen Ganberako zerbitzu juridiko, informatiko eta administratiboen laguntzarekin.

II. HIRU AZPIEGITURA HORIEI BURUZKO GAI OROKORRAK

Atal honetan, zenbait datu eta informazio ematen ditugu, zeinek aukera ematen baitigute azpiegi-tura horiei dagozkien egitate nagusiak ezagutu eta identifikatzeko.

II.1. DONEJAKUE BIDEKO AUTOBIA ETA PIRINIOETAKO AUTOBIA.

Hurrengo taulan, bi autobia horiei buruzko alderaketa-laburpena eman dugu.

1 Jabeen kontura dira, berriz, lurzatiak ureztalur bihurtzeak dakartzan gastuak.

Nafarroako Parlamentuko A.O. / VIII. legegintzaldia__________________________________________________________________________________________2. zk. / 2015eko urtarrilaren 12a

3

K

on

tra

tua

ren

oin

arr

izko

ald

erd

iak

Do

ne

jaku

e B

ide

ko a

uto

bia

P

irin

ioe

tako

au

tob

ia

Ko

ntr

atu

a s

ina

tze

a

20

02

ko ir

aila

ren

24

an

2

00

9ko

uzt

aila

ren

31

n

Ko

ntr

atu

are

n

ga

ine

an

ka

lku

latu

-ta

ko g

uzt

izko

au

rre

kon

tua

3

00

.24

7.7

02

,42

2

71

.38

4.5

37

,10

La

n

gu

ztia

k e

gite

ko

aito

rtu

tako

a

ma

iera

ko p

rezi

oa

(L

GA

AP

)*

38

9.8

49

.71

9,0

2 €

E

z ze

n o

ne

tsi

Em

aki

da

du

na

k e

gin

da

ko

kilo

me

-tr

oa

k Z

izu

r N

ag

usi

a –

Liz

arr

a:

30

,3 k

m

Liz

arr

a –

Lo

gro

ño

: 3

2,1

km

4

eta

5.

tart

ea

k: L

ed

ea

– P

rob

intz

iare

n m

ug

a:

15

,89

4 k

m

U

stia

keta

ren

km

-ak

70

,31

3 k

m

5 t

art

e:

on

ets

itako

45

,42

1 k

m

Ko

nts

erb

atu

be

ha

rre

ko k

m-a

k 7

2,4

13

km

**

5 t

art

e:

on

ets

itako

45

,42

1 k

m

Ko

ntz

esi

oa

ren

ep

ea

1

5 u

rte

, g

utx

ien

ez

– 3

0 u

rte

, g

eh

ien

ez

30

urt

e.

Fin

an

tza

-pla

na

F

ina

ntz

a-p

lan

are

n

exe

kuzi

oa

ren

a

rab

era

, ka

np

oko

fin

an

tza

keta

ren

g

uzt

izko

am

ort

iza

zio

a e

gite

n b

ad

a,

kon

tze

sio

-ep

ea

ren

gu

ztiz

ko a

zke

n-

tze

a g

ert

atu

ko d

a.

Ko

ntz

esi

oa

ren

ira

up

en

a e

z d

ag

o f

ina

ntz

a-p

lan

ba

ti lo

tuta

.

tra

pre

sta

zio

a

Esk

ari

are

n k

an

on

a (

"EK

"),

era

bilp

en

-ma

izta

sun

are

n a

rab

era

koa

. K

on

tse

rba

zio

rako

ap

art

eko

ka

no

na

, e

rab

ilpe

n-m

aiz

tasu

na

ren

ara

be

ra-

koa

, h

on

ako

ko

ntz

ep

tua

k d

ire

la e

ta:

ne

gu

an

era

bilg

arr

i e

go

tea

, a

rgite

-ri

a,

lore

zain

tza

eta

ing

uru

me

n-b

ab

esa

.

Esk

ari

are

n k

an

on

a (

"EK

"),

era

bilp

en

-ma

izta

sun

are

n a

rab

era

koa

. A

zpie

gitu

rare

n e

go

era

ren

eta

ze

rbit

zua

ren

ka

lita

tea

ren

ara

be

rako

ka

-n

on

a (

"AE

ZK

K")

, ku

de

ake

tare

n k

alit

ate

are

n e

ta b

ide

-azp

ieg

itura

era

-b

ilga

rri

eg

ote

are

n

ara

be

rako

a.

Urt

eko

ko

pu

ru

finko

a,

ad

iera

zle

b

a-

tzu

en

ara

be

ra z

uze

nd

ua

. E

np

resa

em

aki

da

du

na

A

uto

vía

de

l Ca

min

o,

S.A

A

uto

vía

de

l Pir

ine

o,

S.A

Akz

iod

un

ak:

In

fra

est

ruct

ure

Pa

nth

er

1 B

V,

His

can

Pa

trim

on

io,

S.A

.U.

eta

Glo

ba

lvía

In

fra

est

ruct

ura

s, S

.A.

(20

10

eti

k)

EA

B:

Irid

ium

C

on

cesi

on

es

e

Infr

ae

stru

ctu

ras,

S

.A.

(AC

S

tald

ea

-re

na

)***

, C

on

stru

ccio

ne

s M

ari

ezc

urr

en

a,

S.L

. e

ta C

on

stru

ccio

ne

s L

u-

cia

no

Elc

art

e,

S.L

. U

stia

keta

ren

ha

sie

ra

20

06

ko a

be

nd

ua

ren

31

2

01

2ko

urt

arr

ilare

n 1

5a

E

Kre

n s

ort

zap

en

are

n h

asi

era

2

00

7ko

urt

arr

ilare

n 1

a

20

12

ko o

tsa

ilare

n 1

a

Ta

rife

n id

exa

zio

a

Na

zio

ko K

PIa

(ir

aile

tik a

bu

ztu

ra)

20

04

ko u

rta

rrila

ren

1e

tik a

urr

era

ha

si z

ire

n a

zte

rtze

n.

Urt

e a

rte

ko n

azi

oko

KP

Ia (

urt

arr

iletik

ab

en

du

ra),

ald

i b

ate

rako

ald

ian

iz

an

ezi

k, 2

01

2a

(n

azi

oko

KP

Ia).

K

on

tra

tua

ren

ep

eko

leh

en

en

go

hir

u u

rte

eta

n,

ez

dir

a t

ari

fak

ide

xatz

en

. 2

01

3ko

ta

rifa

k,

BE

Za

b

arn

e

–

Esk

ari

are

n k

an

on

a

Ari

na

k: 0

,12

50

; A

stu

na

k: 0

,16

89

A

rin

ak:

0,0

82

6;

Ast

un

ak:

0,1

11

5

20

13

ko

tari

fak,

B

EZ

a

ba

rne

–

K

on

tse

rba

zio

a;

azp

ieg

itura

ren

e

go

era

eta

ka

lita

tea

A

rin

ak:

0,0

07

7;

Ast

un

ak:

0,0

10

4

11

3.3

32

,35

€ k

m/u

rte

* 4

5,4

21

km

ke

n a

zpie

gitu

rare

n e

go

era

ren

on

do

-ri

ozk

o k

en

kari

ak

(urt

eko

ad

iera

zle

ak)

*LG

AA

P (

La

n g

uzt

iak

eg

iteko

ait

ort

uta

ko a

ma

iera

ko p

rezi

oa

).

** H

on

ako

a d

a k

m-t

an

da

go

en

ald

ea

ren

arr

azo

ia:

Ziz

urk

o t

art

ea

ko

nts

erb

atu

eg

iten

da

, b

ain

a e

z d

a u

stia

tze

n.

***

AC

S t

ald

ea

akz

ioe

n e

hu

ne

ko 7

2re

n ja

be

a d

en

ez,

ko

ntu

ba

tera

tua

k e

gite

n d

itu.


4

II.2. NAFARROAKO UBIDEAREN EREMU UREZTAGARRIAK

Izarbeibartik Ablitasera artekoa da alde ureztagarria, 177 km ingurukoa, eta bi fase hauetan bana-tuta dago: lehenengoa Aragoi ibairaino eta bigarrena Aragoi ibaitik Ablitaseraino.

Guztira, 53.000 hektarea ureztatuko direla aurreikusten da.

Lehenengo fasea eginik dago. Lehenengo fasea 15 sektoretan banatuta dago. Lehenengoa, Izar-beibar, eta hamargarren sektorearen zati bat administrazioak eraiki ditu, eta gainerako sektoreekin batera ustiatzeko eman zaizkio emakida-hartzaileari.

Lehen fase horri 23.610 hektarea dagozkio.

Bigarren fasea oraindik ez da hasi, baina 2014an esleitu zen, orduan ere itzalpeko bidesariaren bi-dez, lehenengo fasearen zabalpen bat egitea, 15.000 hektarea ingurukoa, Arga eta Ega ibaietako ureztatze-eremuan adar bat eraikiz.

Lehenengo fasearen kalkulatutako aurrekontua 169,9 milioi eurokoa zen. Kontratua 2006ko irailean izenpetu zen. Obren eta instalazioen aitortutako amaierako prezioa (OIAAP) 169,8 milioi eurokoa da.

Kontzesio-epea 30 urtekoa da; epe horretan, eraikuntza-aldia sartu da. Sektoreak amaitu ahala haiek ureztagarri bihurtu dira. Honakoa izan da azalera ureztagarriaren bilakaera:

Hektareak 2007 2.212 2008 6.493 2009 13.330 2010 16.582 2011 22.329 2012 22.370 2013 22.412

Emakida-hartzaileari ordaindu beharko zaion kanonak hiru zati hauek ditu:

Eskari-kanona. Kontsumitutako uraren araberakoa.

Kalitate-kanona. Zenbateko bat ezartzen da hektareako, eta zenbateko horri kenkariak ezar da-kizkioke, azpiegituraren erabilgarritasunaren arabera. Horrela, zigortu egiten da ur-galerak, matxurak eta abarrekoak direla-eta.

Bi kanon horiek Nafarroako Gobernuak ordaintzen ditu INTIA enpresa publikoaren bidez.

Ustiapenekoa. Instalazioen ustiapen- eta mantentze-gastuak ordaintzeko. Ureztatzaileek ordain-tzen dute, ureztapen-hektareen arabera.

Txosten honen eraginetarako, eskariaren kanonean eta kalitate-kanonean zentratu gara, horiexek baitira Nafarroako Gobernuak ordaintzen dituenak lurzati-berrantolamenduko lanen eta ureztaketa sistema orokorren ehuneko 85aren truke.

Esleipenduna “Sociedad concesionaria de la zona regable del Canal de Navarra, S.A.” da, eta ho-nako enpresek dute partaidetza hartan:

Enpresa Kapitaleko partaidetza Acciona, S.A. 35 CAN korporazioa 35 Isolux Corsán concesiones, S.L. 10 Befesa, S.A.U. 10 Obras Especiales de Navarra, S.A. 3,33 Arian, S.A. 3,34 Urbanizaciones Iruña, S.A. 3,33 Guztira 100


5

Befesa, S.A.U.ren akzioak talde bereko Abeinsa Infraestructuras Medio Ambiente, S.A.ri sozieta-teari eskualdatu zaizkio. 2013an, Corporación CANen partaidetza Sociedad General de Aguas de Bar-celoan, S.A.k erosi zuen.

Tarifak KPIaren arabera gaurkotzen dira 2006tik.

2013an, eskariaren kanonaren kopurua, BEZa kenduta, 0,0659 euro/m3 zen eta kalitate-kanona, oraingoan ere BEZik gabe, hektareako 298,43 eurokoa zen.

III. AZPIEGITURA PUBLIKOEN KONTZESIODUN DIREN SOZIETATEENTZAKO KONTABILITATE PLANA

Ondoren, azalpen labur batzuk emanen ditugu azpiegitura publikoen kontzesiodun diren sozieta-teen kontabilitate-planari buruz, kontzeptu ekonomiko, fiskal eta kontabilitateko batzuk errazago uler daitezen, zeren eta eragina baitute txosten honetako hurrengo ataletako iruzkinetan.

Sozietate kontzesiodunen kontabilitate-planak, Kontabilitate Plan Orokorraren egokitzapena denez, haren irizpideei jarraitzen die, baina berezitasun batzuekin. Hori dela eta, hurrengo iruzkinak, jatorria bereizik gabe, gisa horretako enpresei aplikatu behar zaizkie:

Egungo Kontabilitate Plan Orokorrak helburu du enpresaren ondarearen, finantza-egoeraren eta emaitzen irudi zehatza ematea; horretarako, eragiketen errealitate ekonomikoari begiratuko zaio, eta ez soilik forma juridikoari.

Helburu horren ondorioa da irizpide ekonomikoak eta fiskalak bereizten direla, eta horrek berarekin dakar kontabilitate-etekinen eta sozietateen gaineko zergaren eraginetarako aintzat hartzen diren ete-kinen arteko berdinkatzeak egin behar izatea. Horregatik, "denborazko diferentziak" deitzen direnak sortzen dira.

Azpiegituretan egindako inbertsioa ez da erregistratzen ibilgetu material gisara, baizik eta hona-koaren gisara:

a) Ibilgetu ukiezina, kontraprestazioa zerbitzuaren erabilpen-graduaren arabera kobratu beharreko eskubide bat denean, edo

b) Finantza-aktiboa (kobratzekoak diren kredituak eta kontusailak), baldin eta kontzesioak baldin-tzatu ezinezko kobrantza-eskubide bat jasotzen badu, erabiltzaileek zerbitzu publikoa zenbateraino erabiltzen duten alde batera utzita. Adibidez, eremu ureztagarrien kasuan, hektarea bakoitzeko ordain-tzen den kanonaren zatia, erabilpena zein den ere.

Balantzeko aktiboaren "Finantza-aktibazioa, kontzesio-akordioa" izeneko errubrikak finantza-gastu geroratuen zenbatekoa jasotzen du; gastu finantzario geroratu horiek emaitzei aplikatuko zaizkie kontzesioak irauten duten denboraren gainerakoan. Hau da, gastu horiek ez dira banatzen sortzape-naren arabera, baizik eta kontzesio-epe guztiaren arabera.

"Aktiboak, geroratutako zergarengatik" balantzeko kontuak jatorri desberdineko bi saldo biltzen ditu:

a) Zerga administrazioak etorkizunerako zergetan ematen dituen kenkarien zenbatekoa, nagusiki sozietateen gaineko zergan, baldin eta baldintza batzuk betetzen badira. Kontabilizazioak kontrapar-tida gisa emaitzen edo ondare garbiaren kontu bat izanen du. Kontusail horretan, ibilgetu materialeko elementu berrietako inbertsioengatiko kenkariak isla daitezke, hain zuzen ere Sozietateen gaineko Zergari buruzko 24/1996 Foru Legeko 63. artikuluan aurreikusitakoak.

Lege horrek berak ezartzen du, hogeita hamaseigarren xedapen gehigarrian, ezen, azpiegitura pu-blikoen kontzesiodunak diren enpresek ibilgetuko elementu berrietako inbertsioengatiko kenkari hori aplikatu ahalko dutela, elementu horiek ibilgetu ukiezin gisa edo finantza-aktibo gisa birsailkatu behar badira.

b) Estaldura-eragiketetatik datozenak (deribatutakoak).

Kasu honetan, kontrapartida ondare garbiaren kontusail bat da.


6

IV. HELBURUA, NORAINOKOA ETA MUGAK

Txosten honen helburua honakoa aztertzea da:

Donejakue Bideko autobiaren eta Pirinioetako autobiaren eta Nafarroako Ubideko eremu urezta-garrien erabilpena dela-eta ordaindutako kanona, jarduera hasi zenetik, 2013. urteko amaierara arte.

Itzalpeko bidesariaren bidez egindako kontzesioetako bakoitzaren emaitza orokorra, une hone-tara artekoa.

Txostenarekin batera doaz egindako lanetik atera diren gomendioak.

Lana egiteko, Sustapen Departamentuan eta INTIA enpresa publikoan azpiegitura horiei buruz da-goen informazioa aztertu da, bai eta Kontuen Ganberan bertan, egindako beste lan batzuen ondorioz, dauden datuak ere. Hiru sozietate kontzesiodunei buruzko informazioa Merkataritza Erregistroan gor-dailatutako kontuetatik lortu da.

Lanaren norainokoa partziala da, zeren eta kontzesioen emaitza gertatuko baita kasuko epeak amaitzen direnean, eta oraindik lehenengo urteetan baikaude.

Lan hau egiteko, honako printzipio eta arau hauei jarraitu zaie: Espainiako Estatuko Kanpo Kontro-leko Organo Publikoen Koordinazio Batzordeak onetsi eta Nafarroako Kontuen Ganberak bere fiskali-zazio-eskuliburuan garatutako sektore publikoaren auditoriari buruzko fiskalizazio-printzipioak eta fis-kalizazio-arauak, lan honetarako bereziki egoki iruditu zaizkigun egokitzapenak eginik.

V. ONDORIOAK ETA GOMENDIOAK

Ondoren ematen ditugu egindako lanetik atera ditugun ondorioak eta horien araberako gomendi-oak.

V.1. HIRU AZPIEGITURETAN EGINDAKO ORDAINKETAK.

Honakoak dira Nafarroako Gobernuak kasuko kanonaren bitartez egindako ordainketak:

V.1.1. Ubidearen eremu ureztagarriak

II.2 atalean jada adierazi dugun bezala, eraikuntza-lanak eta ureztalur bihurtzea 2007an hasi ziren. 2013an, 22.412 hektarea daude guztira. Horri dagokionez, gogoratu beharra dago hektareei buruz hitz egiterakoan, hainbat kontzeptu bereizi behar direla: guztizko azalera, ureztaketara konektatutako aza-lera, landutako azalera eta abar. Ur kontsumoa, horrenbestez, ureztaketa sistemekin konektatutako azaleraren, landatutako laboreen –biak ere jabe bakoitzak hartzen dituen erabakiak dira– eta klimato-logiaren araberakoa da. Kontu horiek guztiek eragina dute kontsumitzen den ur-bolumenean eta, ho-rrenbestez, eskari-arriskuan, zeina kontzesiodunari transferitu baitzaio.

Honakoa da urte bakoitzean kontsumitutako ur-bolumena:

Urtea m3ak, milioitanm3/hektarea bakoitzeko batez

besteko kontsumoa*2007 1,42008 4,7 2.6002009 18,4 3.4912010 32,8 3.6402011 62,5 4.9682012 91,7 5.5302013 76,0 4.450

*Landutako hektarea bakoitzeko batez besteko kontsumoa

II.2 atalean ikusi dugun bezala, 2011n, 22.329 hektareatara iritsi da; hori dela eta, urte horretatik aurrera jo daiteke lehenengo fasea amaitu dela. Hala eta guztiz ere, ureztaketa lurzatietan instala-tzeko erritmoa mantsoagoa da. Hartara, 2013an, oraindik ere ureztaketa jarri gabe zegoen lurren ehu-neko 15ean.


7

2011ko, 2012ko eta 2013ko ur-kontsumoek jada eskatutako baldintzekiko menpekotasuna erakus-ten dute.

Nafarroako Gobernuak ordaintzen duen kanonaren zenbatekoak bi osagai dauzka: eskariarena, kontsumitutako uraren m3en araberakoa, eta kalitate-kanona, hektarea bakoitzeko ordaintzen dena. Ur kontsumoan eragina duten aldagaien kopuru handia dela eta, kalitate-kanonak guztizko kanonean duen eragina oso handia da.

Hartara, tarifaren zenbatekoa hurrengo taulan jasotakoa da.

Nafarroako Gobernuak ordaindu beharreko kanonak

Lizitazioko gehienekoa

Eskaintza 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Eskariaren kanona (BEZik gabe), honakotan adierazia: €/m3

0,0446 0,0446 0,0469 0,0492 0,0515 0,0551 0,0640 0,0659

Kalitate-kanona (BEZik gabe), honakotan adierazia: €/ha

454,08 202,07 212,47 222,93 233,35 249,74 290,11 298,43

Ikus daitekeen bezala, irabazle suertatu zen eskaintzak ehuneko 55 jaitsi zuen kalitate-tarifa. Ur-teko kopuruak KPIaren arabera gaurkotzen dira, eta Nafarroako Gobernuak onartu dituen berrorekatze batzuk ere egin dira, batzuk aldekoak eta beste batzuk kontrakoak, obren amaierako zenbatekoen ondorioz, azkenean sartu diren hektareen ondorioz, sektoreak ureztalur bihurtzeko amaierako daten ondorioz eta abarren ondorioz. Kontuan eduki beharra dago ezaugarri hauek dituen proiektu batean partikular askok hartzen dutela parte eta behin betiko proiektuek aldaketak izaten dituztela hasierako proiektuekin alderatuta.

Berrorekatze horien eragin garbiak, 2012ko urtarrilaren 1etik aurrera kontatuta, ehuneko 26,67ko igoera dakar, hasierako eskaintzarekin alderatuta. 2Igoera hori tarifa bateratuari dagokio, eta ez Na-farroako Gobernuak egin beharreko ordainketei. Nafarroako Gobernuak 2012-2036 aldian ordaindu beharrekoaren guztizko aurreikuspenak ehuneko 8,51 egin du gora kontratua sinatu ondoren one-tsi zen hasierako aurreikuspenaren aldean. Zenbateko horretan sartzen da BEZaren tasa dela-eta gertatu den igoera, 2010ean ehuneko 18 izatetik ehuneko 21 izatera pasa baita.

Tarifaren igoera horren arrazoi nagusiak izan dira hasierako ustiaketa planaren aldaketa –bide eta drainatzeen mantentzea zabaldu eta hobetzeko–, ureztatutako azalera garbia orrietan ageri zenetik ehuneko 5,3 jaitsi izana, obrako inbertsioak ehuneko 8,6 igo izana eta orrietan ezarritako epeetan gertatu diren aldaketak.

Aipatu beharra dago ezen, 2011n, INTIAk, sozietate kontzesio-egileak, berrorekatze bat egin zuela, kontzesio-kontratuko baldintza administratibo partikularren orriko 19. klausulan ezarritako prozedurari jarraituz. Aipatutako klausulan ezarritakoa betez, berrorekatzea egin zen sozietate kontzesio-egileak INTIAren eskutik jasotzen zuen ordainsaria aldatuz, kanonen bidez eta sozietate kontzesio-egileari egindako lanengatik INTIAk jasotzen dituen lansari fakultatiboetako ordainsariak aldatzearen bidez; izan ere, ehuneko 8tik ehuneko 7ra jaitsi zen haien portzentajeak, eta horrek berarekin ekarri zuen Nafarroako Gobernuak ordaindu beharreko kanona gutxitzea eta INTIAk diru-sarrera txikiagoa izatea. Hori dela eta, INTIAk, bere aurrekontuaren kargura, kontzesio-egileari 1,3 milioi ordaindu zizkion, data hartara arte jasotakoa behar baino gehiago baitzen, oreka-egoera berria gauzatzeko.

2 Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentuak eta INTIA enpresak aurkeztutako

alegazioetatik sartu den testua.


8

Bestalde, kontuan hartu beharra dago kanonaren zenbatekoak ur-bolumenaren araberako eskala bat duela, zeinak modu proportzionalean mugatzen baitu Nafarroako Gobernuaren ordainketa, ur kon-tsumoak tarte desberdinetako erreferentziako kontsumoak gainditzen dituen neurrian. Honakoa da eskala hori:

M3 Ha. Tarifa 0 eta 3.512 bitartean % 100 x Tarifa 3.513 eta 4.013 bitartean % 93,81 x Tarifa 4.014 eta 5.016 bitartean % 57,52 x Tarifa 5.017 eta 6.333 bitartean % 17,70 x Tarifa 6.333 baino gehiago % 0 x Tarifa

Honakoak izan dira Nafarroako Gobernuari egokitutako kanonak:

Urtea Kopurua 2007 447.706 2008 1.379.658 2009 3.912.322 2010 6.256.163 2011 10.025.301 2012 14.157.241 2013 13.983.078 Guztira 50.161.469

2007tik, ordaindutako zenbatekoa 50,2 milioi eurokoa da.

Gure ustez INTIAk, bulego tekniko baten bitartez, kontsumoen eta likidazioaren jarraipen eta kon-trol egokiak egiten ditu; horretarako, urrutiko sarbidea du kontzesiodunaren kontrol-zentrora, non ur-kontsumoen irakurketak jasotzen baitira.

V.1.2. Pirinioetako autobia

Autobia egin eta 2012ko urtarrilean hasi zen zerbitzua ematen, eta kanonaren ordainketa, berriz, otsailean hasi zen. Hau da, 2012ko 11 hilabetetako kanona eta 2013ko urte osoko kanona ordaindu da. Hurrengo taulan erakusten dugu zein izan den trafikoaren bilakaera 2012ko otsailetik.


9

Urt

ea

T

rafi

koa

ri b

uru

zko

ka

lku

lua

: b

ate

z b

est

eko

eg

oe

ra

Ko

ntz

esi

od

un

are

n e

ska

intz

a

Be

ne

tako

tra

fiko

a*

Be

ne

tako

are

n e

ta k

alk

ula

tuta

koa

ren

ald

era

keta

A

lde

rake

ta B

en

eta

koa

-esk

ain

tza

Ib

ilga

ilu a

rin

ak

Ibilg

ailu

a

stu

na

kG

uzt

ira

Ib

ilga

ilu

ari

na

kIb

ilga

ilu

ast

un

ak

Gu

ztir

aIb

ilga

ilu

ari

na

kIb

ilga

ilu

ast

un

ak

Gu

ztir

a

Ibilg

ailu

ari

na

kIb

ilga

ilu

ast

un

ak

Gu

ztir

aIb

ilga

ilu

ari

na

kIb

ilga

ilu

ast

un

ak

Gu

ztir

a

20

12

1

30

.97

4.6

07

8

.64

4.1

24

1

39

.61

8.7

31

1

18

.82

4.2

19

6

.31

8.4

62

1

25

.14

2.6

81

1

04

.20

0.5

51

5

.48

8.9

13

1

09

.68

9.4

64

-2

6.7

74

.05

6

-3.1

55

.21

1

-29

.92

9.2

67

-1

4.6

23

.66

8

-82

9.5

49

-1

5.4

53

.21

7

20

13

1

37

.82

2.0

25

9

.24

8.5

45

1

47

.07

0.5

70

1

79

.91

6.5

00

1

4.4

74

.26

2

19

4.3

90

.76

2

11

3.2

29

.71

5

6.1

50

.97

9

11

9.3

80

.69

4

-24

.59

2.3

10

5

.22

5.7

17

-1

9.3

66

.59

3

-66

.68

6.7

85

-8

.32

3.2

83

-7

5.0

10

.06

8

* 20

12an

, ben

etak

o tr

afik

oa 1

1 hi

leko

a da


10

Datu horietatik ondorioztatzen denez, kontzesiodunaren eskaintza, lehenengo urterakoa, ehuneko 10 txikiagoa zen Nafarroako Gobernuak emandako informazioan aurreikusitako batez besteko kalkulua baino, eta ehuneko 32 handiagoa 2013an.

2013an, ustiaketako lehenengo urte osoa, benetako trafikoa 19 milioi ibilgailu/km txikiagoa izan zen lizitazioan kalkulatu zena baino, eta 75 milioi ibilgailu/km txikiagoa kontzesiodunak aurkeztutako eskaintzan ageri zena baino.

Ibilgailu arin eta astunetarako ordaindu beharreko tarifak hurrengo taulan ageri direnak dira, kon-tuan hartuta kilometro bakoitzeko tarifa bat dagoela eta kalitate-parametro batzuen araberako zenba-teko finko bat.

Tarifa (BEZa barne)

Arinak Astunak CEISen*

zenbatekoa2012an, uztailera arte (% 18ko BEZa) 0,0736 0,0994

3.400.827 2012an, uztailetik abendura (% 21eko BEZa) 0,0755 0,1019 2013 0,0826 0,1116 5.048.318

* CEIS kanona (kalitatekoa) urteko zenbateko finko bat da hurrengo urtean zuzentzen dena parametro batzuk betetzearen arabera. 2012koa hamaika hilabeteri dagokio.

Tarifa horiek trafiko errealari aplikatuta, kanonaren urteko zenbatekoak lortzen dira. Honakoak dira, hain zuzen:

Likidazioa benetako trafikoarekin Guztira

Urtea Trafikoa (ibilgailuak/km) Urteko sortzapena,

eurotan (BEZa barne) aitortua

Arinak Astunak Guztira Arinak Astunak Guztira Urtea

2012 Eskari-kanona 104.200.551 5.488.913 109.689.464 7.992.843 565.272 8.558.115 9.738.7952012 Kalitate-kanona 4.312.175 3.400.8272013 Eskari-kanona 113.229.715 6.150.979 119.380.694 9.357.643 686.216 10.043.859 9.025.494

2013 Kalitate-kanona 5.121.930 5.959.667Guztira 28.036.079 28.124.783

Urtean zehar, hilero zenbateko bat ordaintzen da aurreko urteko trafikoaren arabera, eta hurrengo urtean doitzen da. Hori dela eta, alde batzuk gertatzen dira urteko sortzapenaren eta aurrekontu-apunteen artean. Nafarroako Gobernuaren aldeko diferentzia, 88.704 eurokoa, 2014ko likidazioetatik kentzen da.

Datu horietatik ondorioztatzen denez, 2012an eta 2013an ordaindutako guztizko kopurua, BEZa barne, 28 milioi eurokoa da.

Pirinioetako autobiaren kontzesiodunak 2013ko urrian erreklamazio bat aurkeztu zuen, oreka ekonomi-koa berrezartzekoa; haren justifikazioa zen Nafarroako mugatik aurrera autobia ez egiteak –Sustapen Minis-terioaren eskumena da– trafikoan eragiten duela.

Erreklamazio hori Herri Lan zuzendari nagusiaren 2014ko otsaileko ebazpen batez ezetsi zen. Ezespen horren aurkako gora jotzeko errekurtsoa aurkeztu zen, eta hura ere ezetsi egin zen Nafarroako Gobernua-ren 2014ko maiatzeko erabaki batez. Kontzesiodunak administrazioarekiko auzi-errekurtsoa aurkeztua du.

Kasu horretan, gutxienez ere harrigarri gertatzen da 30 urterako kontzesio batean, zeinaren amaierako emaitza urteko emaitza guztien batukaria baita, eska dadila kontraprestazioa dagoen lehenengo ekitaldiko berrorekatzea, eta Nafarroako Administrazioaz kanpokoak diren inguruabarrak alega daitezela. Gainera, kontuan hartu beharra dago kontratuak, kontratuko oreka ekonomikoa mantentzeari buruzkoa den 39. klau-sulan, honakoa esaten duela:

“kontratuko oreka ekonomiko-finantzarioaren berrezarpena eginen da soilik bidezkoa den aparteko ka-suetan, Kontratuei buruzko Foru Legeko 157. artikuluan ezarritakoari jarraituz”.

Artikulu horrek honakoak aipatzen ditu horretarako arrazoi gisa:

a) Administrazioak, interes publikoko arrazoiengatik, obra ustiatzeko baldintzak aldatzen baditu.

b) Administrazioaren jarduketek zuzenean kolokan jartzen badute emakidaren ekonomia.


11

c) Kontratuan bertan hura berrikusteko ezarritako kasuak gertatzen badira.

Kontratuak, 20. klausulan, kontzesiodunaren arriskua eta mentura garatzen ditu, eta, besteak beste, ho-nakoak aipatzen ditu:

"Halaber, kontzesiodunak kontratu honen xede diren azpiegituren ustiaketako arriskua eta mentura har-tzen ditu bere gain, zentzurik zabalenean, kontratu honetan ezarritako zehaztapenen arabera. Zehazki, kontzesiodunak honakoak onartzen ditu:

Kontratuaren xede diren tarteetan trafikoak daukan bilakaerari buruzko arriskua eta mentura, halakotzat ulertuta kontzesiodunak, kontratu honen 31. klausulatik 33. klausulara, EKn jaso beharreko gutxitzeak edo gehitzeak, azpiegiturak eskainitako plan ekonomiko-finantzarioan egindako aurreikuspen eta kalkuluetan ageri dena baino gutxiago edo gehiago erabiltzearen ondorioz gertatutakoak.

Halaber, kontzesiodunak bere gain hartuko du azpiegiturek jasandako trafikoa dela-eta kontratu honen 32.7 klausulan jasotako EKrengatiko tarifaren zerbitzu-mailaren zuzenketak aplikatzekoak izateko bolume-netara iristeko arriskua, bai eta horrek kontzesiodunaren errentagarritasunean –eskaintzako plan ekono-miko-finantzarioan ezarritako errentagarritasunarekin alderatuta– izan dezakeen eragin positiboa nahiz ne-gatiboa.

Gainera, inolaz ere ezin izanen du kontzesiodunak inongo kalte-ordainik eskatu trafikoaren bilakaera erreala Foru Administrazioak trafikoari buruz egindako azterlanean jasotako prognosian aurreikusitakotik bereizteagatik.

Kontratuko klausulak, gure ustez, oso argiak izan arren, errekurtso hau aurkeztu izanak –hari buruzko erabakia organo judizialek hartuko dute– gogoeta orokor bat planteatzen digu enpresari pribatu batek eslei-pen baterako lizitazioan bere gain hartzen duen arriskuaren eta menturaren onarpenaren eta kontratuko oreka ekonomikoaren artean gertatzen den kontraesanari buruz.

Logikoa da enpresariak bere jarduketan etekin bat lortzea, baina logikoa da, era berean, harengatik arrisku bat hartzea, zeren eta bestela inongo zentzurik ez bailuke izanen lankidetza pribatuak, arrisku guztia sektore publikoarentzat baldin bada.

"Kontraesanean sar daitezkeen bi eskubide" horien arteko koordinazio egokiak eta hura dela-eta kontra-tazioari buruzko arau orokorretan eta, kasua bada, orri eta kontratuetan, zehaztasun ahal den handiena iza-teak baliogarri gertatu behar dute alde bakoitzak bere eskubide eta betebeharrak guztiz ezagutzeko, desa-dostasunak ahal den guztian saihestuta.

V.1.3. Donejakue Bideko autobia

2006ko irailean hasi zen zerbitzua ematen, eta kanonaren sortzapena, berriz, 2007ko urtarriletik aurrerakoa da.

Trafikoaren bilakaera hurrengo taulan ikusten dena da; bertan, izan ere, eskaintza ekonomikoko datuak, 2009an zuzendutako datuak –trafikoan eragina zuen azken aldaketako urtea– eta benetako datuak alderatzen dira.


12

Ib

ilga

ilua

k/km

E

ska

intz

a e

kon

om

iko

a

Em

aki

da

du

na

, 2

00

9ko

ere

du

a(K

on

tze

sio

-ko

ntr

atu

an

sa

rtu

tako

azk

en

a)

Be

ne

tako

tra

fiko

a

Be

ne

tako

are

n e

ta e

ska

init

ako

are

n a

lde

ra-

keta

B

en

eta

koa

ren

eta

a

zke

n k

alk

ulu

koa

ren

ald

era

keta

Urt

ea

A

rin

ak

Ast

un

ak

Gu

ztir

a

Ari

na

k A

stu

na

kG

uzt

ira

Ari

na

kA

stu

na

kG

uzt

ira

A

rin

ak

Ast

un

ak

Gu

ztir

aA

rin

ak

Ast

un

ak

Gu

ztir

a

20

07

2

26

.91

5.2

07

1

6.2

95

.09

02

43

.21

0.2

97

2

62

.27

7.7

47

3

2.2

58

.32

62

94

.53

6.0

73

26

2.2

77

.74

73

2.2

58

.32

62

94

.53

6.0

73

3

5.3

62

.54

01

5.9

63

.23

65

1.3

25

.77

60

00

20

08

2

35

.73

8.8

77

1

7.1

99

.83

22

52

.93

8.7

09

2

70

.53

9.4

26

3

2.4

99

.34

03

03

.03

8.7

66

27

0.0

03

.85

43

3.2

55

.07

13

03

.25

8.9

25

3

4.2

64

.97

71

6.0

55

.23

95

0.3

20

.21

6-5

35

.57

27

55

.73

12

20

.15

9

20

09

2

48

.75

8.8

97

1

8.7

23

.78

82

67

.48

2.6

85

2

77

.81

6.4

30

3

2.7

42

.16

03

10

.55

8.5

90

27

3.4

78

.31

03

0.9

86

.10

33

04

.46

4.4

13

2

4.7

19

.41

31

2.2

62

.31

53

6.9

81

.72

8-4

.33

8.1

20

-1.7

56

.05

7-6

.09

4.1

77

20

10

2

60

.23

3.9

04

2

2.6

29

.03

52

82

.86

2.9

39

2

84

.45

2.8

10

3

2.9

86

.80

03

17

.43

9.6

10

27

6.9

45

.55

13

2.4

30

.99

23

09

.37

6.5

43

1

6.7

11

.64

79

.80

1.9

57

26

.51

3.6

04

-7.5

07

.25

9-5

55

.80

8-8

.06

3.0

67

20

11

2

65

.77

0.9

46

2

6.2

85

.03

92

92

.05

5.9

85

2

90

.64

1.6

20

3

3.2

33

.26

03

23

.87

4.8

80

27

5.2

25

.50

03

1.5

51

.86

13

06

.77

7.3

61

9

.45

4.5

54

5.2

66

.82

21

4.7

21

.37

6-1

5.4

16

.12

0-1

.68

1.3

99

-17

.09

7.5

19

20

12

2

71

.39

3.0

24

3

0.1

54

.78

03

01

.54

7.8

04

2

96

.24

2.5

00

3

3.4

81

.56

03

29

.72

4.0

60

26

1.7

94

.17

12

9.7

15

.57

12

91

.50

9.7

42

-9

.59

8.8

53

-43

9.2

09

-10

.03

8.0

62

-34

.44

8.3

29

-3.7

65

.98

9-3

8.2

14

.31

8

20

13

2

79

.59

0.6

01

3

1.7

57

.50

73

11

.34

8.1

08

3

01

.73

7.9

20

3

3.7

31

.72

03

35

.46

9.6

40

25

6.9

66

.50

83

0.0

14

.28

02

86

.98

0.7

88

-2

2.6

24

.09

3-1

.74

3.2

27

-24

.36

7.3

20

-44

.77

1.4

12

-3.7

17

.44

0-4

8.4

88

.85

2

8

8.2

90

.18

55

7.1

67

.13

31

45

.45

7.3

18

-10

7.0

16

.81

2-1

0.7

20

.96

2-1

17

.73

7.7

74


13

Datu horietatik ondorioztatzen denez, 2007-2013 aldian eskaintzan aurreikusitakoak baino 145 mi-lioi ibilgailu/km gehiago ibili dira, eta 117 milioi gutxiago 2009an zuzendutako ereduan aurreikusita-koak baino.

Halaber, ikusten da ibilgailu-kopuruak gora egin zuela 2010era arte, eta data horretatik aurrera be-herakada bat gertatu dela, 2012an eta 2013an hasierako eskaintzan aurreikusitakotik behera egote-rainokoa.

Ordaindu beharreko tarifak, autobia egiteagatikoak zein mantentzeagatikoak, honakoak dira:

Ibilgailu/km bakoitzeko tarifa bateratua (BEZa barne) Urtea Arinak Astunak2007 0,1109 0,14962008 0,1136 0,15332009 0,1192 0,16082010 0,1194 0,16122011 0,1224 0,16522012 0,1273 0,17182013 0,1327 0,1793

Tarifa horiek trafiko errealari aplikatuta, kanonaren urteko zenbatekoak lortzen dira. Honakoak dira, hain zuzen:

Likidazioa benetako trafikoarekin Guztira

Trafikoa (ibilgailua/km)Urteko sortzapena, eurotan

(BEZa barne) aitortua

Urtea Arinak Astunak Guztira Arinak Astunak Guztira aurrekontuan

2007 262.277.747 32.258.326 294.536.073 29.092.245 4.824.602 33.916.847 27.526.751

2008 270.003.854 33.255.071 303.258.925 30.684.642 5.097.417 35.782.059 40.199.999

2009 273.478.310 30.986.103 304.464.413 32.595.880 4.982.181 37.578.061 39.500.918

2010 276.945.551 32.430.992 309.376.543 33.068.258 5.228.324 38.296.582 37.694.454

2011 275.225.500 31.551.861 306.777.361 33.681.491 5.211.995 38.893.486 39.900.631

2012 261.794.171 29.715.571 291.509.742 33.313.621 5.106.273 38.419.894 40.120.184

2013 256.966.508 30.014.280 286.980.788 34.096.526 5.380.405 39.476.931 38.007.952

262.363.861 262.950.890

Urtean zehar, hilero zenbateko bat ordaintzen da aurreko urteko trafikoaren arabera, eta hurrengo urtean doitzen da. Hori dela eta, alde batzuk gertatzen dira urteko sortzapenaren eta aurrekontu-apunteen artean. Nafarroako Gobernuaren aldeko diferentzia, 587.029 eurokoa, 2014ko likidazioetatik kentzen da.

Datuetatik ondorioztatzen denez, 2017-2013 aldian ordaindutako guztizko kopurua, BEZa barne, 262,3 milioi eurokoa da.

Bi autobien kontzesio-kontratuan eta klausula administratibo partikularren orrietan ustiaketako zu-zendariaren figura ezartzen da kontrol organo gisa, alderdi tekniko guztietarako; zuzendari izaera Sus-tapen Departamentuko funtzionario bati dagokio eta Gobernuak kontzesiodunean duen ordezkariaren figura, gai ekonomikoen ardura duena, berriz, Ekonomia eta Ogasun Departamentuko funtzionario bati dagokio. Kontzesiodunak azken horri honakoak aurkeztu beharko dizkio: urteko kontuak, auditoria-txostenak, kontzesioaren jarraipen ekonomiko-finantzario eta sozietatearen gainerako dokumentazioa.

Halaber, 2011ko amaieran, Sustapen Departamentuan, Kontzesio Obren Kudeaketa Ekonomiko-rako eta Gastuaren Kontrolerako Atala sortu zen; haren eginkizunen artean sartzen da autobien al-derdi ekonomikoen jarraipena egitea, departamentuko zerbitzu teknikoekin lankidetzan jardunez.

Donejakue Bideko autobiaren kasuan, kontratuko plan finantzarioan egindako egokitze-gehigarri baten ondorioz –2010ean onetsi zen–, eskatzen da martxoaren bata baino lehen txosten bat aurkez-


14

teko, non gordailu-kontu bereziko mugimenduak zehaztuko baitira3; kontu hori kontratuan dago aurrei-kusita, kontzesiodunak zorpetzea dela-eta dauzkan ordainketa-betebeharrak (batez ere, interesak eta amortizazioak) egiaztatu ahal izateko.

Hiru egiaztapen egin dira: lehenengoa 2004-2010 aldiari buruzkoa da; bigarrena eta hirugarrena, berriz, 2011. urteari eta 2012. urteari buruzkoak dira, hurrenez hurren. Kontzesiodunak gordailuaren kontu bereziari egotzitako gastu eta diru-sarrera batzuetan desadostasun batzuk badaude ere, ondori-oztatzen da sozietatea bere konpromisoak betetzen ari dela; halere, une honetan, hiru errekurtso ba-daude –txosten bakoitzeko bat–.

Azken batean, 2013an, Nafarroako aurrekontuetan, honako gastuak aitortu dira itzalpeko bidesaria dela eta:

Kontzeptua Kopurua

Eremu ureztagarria 13.983.078 Pirinioetako autobia 14.985.161 Donejakue Bideko autobia 38.007.952 Guztira 66.976.191

Kopuru horrek ondasun arruntak eta zerbitzuak erosteko gastuen ehuneko 12 egiten du.

V.2. ITZALPEKO BIDESARIAREN EMAITZA PARTZIALAK.

Sinatutako kontratutik heldu diren zenbatekoei buruzko alderdi numeriko horiekin batera, hiru es-leipenen 2013ko egoerari buruzko azterketa orokor bat egin dugu.

V.2.1. Sociedad concesionaria de la zona regable del Canal de Navarra, S.A.

Enpresaren kontuak, Merkataritza Erregistroan gordailatutakoak, aztertuta, honako datuak atera-tzen dira:

2006-2013 epea (Euroak, milioitan) Kapital soziala 13,5 Negozioen zenbateko garbia 64,4 Finantza-gastuak 23,6 Aktibatutako finantza-gastuak 1,2 Amortizazioak 10,9 Zerga aurreko emaitza - 2,6 Etekinen gaineko zerga* 0,9 Ekitaldiko emaitza metatua - 1,6

* Kontabilitate-etekinen gaineko zerga, zeren eta benetako etekina 0 baita.

Obrak 2011n amaitu zirela jo daiteke; hori dela eta, urte horretara arte, etengabeko igoera bat ger-tatzen da Nafarroako Gobernuak ordaintzen duen kanonaren zenbatekoan; urte horretatik aurrera, berriz, urteko aldaketak, ikusi dugun bezala, aipatzeko modukoak dira.

Hala eta guztiz ere, nabarmendu beharra dago 2013an 19.025 hektarea ageri zirela lurzatian ber-tan ureztatzeko instalazioarekin. Horrek esan nahi du, lurren ehuneko 15ean ureztaketarako instala-zioa jarri gabe zegoela.

Emaitzak negatiboak izan dira urte guztietan, 2013an izan ezik; izan ere, urte horretan, lehenengo aldiz irabaziak izan dira (84.000 euro, zergak baino lehen, eta 240.000 euro, zergekin).

Emaitza negatibo metatuak 2,6 milioikoak dira, zergak baino lehen, eta 1,6 milioikoak, berriz, zer-gekin.

3 Kontratuak ezartzen du kanonaren zenbatekoa bi kontutan banatuko dela: gordailuaren kontu berezia eta proiek-

tuarena. Halaber, bakoitzari eman beharreko erabilera ezartzen du. Erraz esanda, gordailuaren kontua maileguen interesak eta amortizazioak ordaintzeko erabiltzen da, eta proiektuaren kontua, berriz, gainerako gastuetarako erabiltzen da.


15

V.2.2. Pirinioetako autobia


2009-2013 epea (Euroak, milioitan) Kapital soziala 33,7 Negozioen zenbateko garbia 23,5 Finantza-gastuak 21,5 Aktibatutako finantza-gastuak 15,1 Amortizazioak 8,7 Zerga aurreko emaitza - 0,6 Etekinen gaineko zerga* 0 Ekitaldiko emaitza metatua - 0,6

Pirinioetako autobiak 2012an (otsailetik aurrera) eta 2013an diru-sarrerak sortu ditu. Negozio-zifraren zenbateko garbiak 23,5 milioi egiten du. Zergen aurretiko eta zergen ondorengo emaitzak ne-gatiboak dira bi urteetan, eta 0,6 milioiko zenbateko metatura iristen dira.

V.2.3. Donejakue Bideko autobia


2007-2013 epea (euroak, milioitan) Kapital soziala 41,9 Bazkideen bestelako ekarpenak 9,2 Negozioen zenbateko garbia 224,7 Finantza-gastuak 74,9 Aktibatutako finantza-gastuak 64,9 Diru-sarrera finantzarioak 10,8 Amortizazioak 75,7 Zerga aurreko emaitza 45,0 Etekinen gaineko zerga* 17,1 Ekitaldiko emaitza metatua 27,9 Legezko erreserba 2,8* Banatutako dibidenduak 59,1

* 2013ko etekinen banaketa barne dela.

Etekinen gaineko zergak kontabilitatekoak dira, zeren eta (ikus III. atala) lortutako etekin fiskalen aplikazioak deuseztatu egiten baitute kuota erreala.

Ustiaketa hasi zenetik, 2007tik beraz, negozio-zifra 224,7 milioi eurora iritsi da, eta urtero izan dira etekinak. Zergen aurretik kontabilizatutakoak 45 milioikoak dira; zergak ordaindu ondorengoak, berriz, 27,9 milioikoak dira.

Auditorian jakitera ematen denez, Administrazio Kontseiluak 2010ean erabaki zuen ordura arte "Diru-laguntzak, dohaintzak eta legatuak" atalean ordaintzen zen "Zerga geroratuen aktiboak" izene-koen erregistro-irizpidea aldatzea (ikus III. atala); izan ere, une horretatik aurrera "Etekinen gaineko zerga" atalean ordaintzen dira. Horrenbestez, sozietateak zifrak berradierazi zituen, haien zenbatekoa (25,2 milioi) "Diru-laguntzak" ataletik erreserba-kontu batera aldatuta.

Kreditu fiskalen bidezko aktiboak erreserben kontura zuzenean erregistratzean, gure ustez ez da zuzkitu legezkoa den erreserba, emaitza horien ehuneko 10ari dagokiona (2,5 milioi, gutxi gorabehera).

Kontabilizatze-modu horrek aukera eman du erreserbak etekinen aplikaziotik heldutakoak baino handiagoak izateko. Horrenbestez, banatutako dibidenduak (59,1 milioi) handiagoak dira kontabilizatu-tako etekinak (27,9 milioi ) eta bazkideen ekarpenak (9,2 milioi) –horiek ere dibidendu gisa banatuak– baino.

Aktibatutako kreditu fiskalen zenbatekoa da plan ekonomiko-finantzario baten aurreikuspenaren arabera efektibo egin ahalko dena.


16

Kontabilitateko eta zerga arloko irizpide horien aplikazioak aukera eman zion sozietateari eteki-nengatiko dibidendu batzuk banatzeko; etekin horien gauzatzea etorkizun diren urteetan gertatuko diren baldintza batzuei lotuta dago. Agerikoa da ezen, gisa horretako eragiketekin, arrisku bat hartzen dela, aurreratutakoak eta banatutakoak konpentsatzeko bidea emanen duten etorkizuneko etekin ba-tzuk ez lortzetik heldutakoa. Hala eta guztiz ere, nabarmendu beharra dago ezen, kasu honetan, plan ekonomikoen aurreikuspenak betetzen ari direla eta zerga geroratuen aktiboak etorkizuneko ekitaldie-tan konpentsatzen joan direla.

Kontuan hartu beharra dago ezen emaitzak aurreikuspenak baino handiagoak badira, orrietan zorra dela-eta jasotako betebeharrak kontuan hartuta, kontzesioaren deuseztatze aurreratua eginen dela.

Kontuen Ganberaren iritziz, kreditu fiskaletatik heldutako aktiboak ordaindu beharko lirateke on-dare-kontusail baten aurka, eta hura soilik banatuko litzateke emaitzak gauzatzen doazen neurrian.

Itzalpeko bidesariaren bidez egindako hiru esleipenak aztertuta, honakoa nabarmendu nahi dugu:

Hemen komentatutako datuak partzialak dira, zeren eta kontzesioen emaitza haien epeak amai-tzerakoan zehaztu ahalko baita.

Azpiegitura jakin bat egiteko itzalpeko bidesaria erabiltzearen emaitza honakoen araberakoa izanen da: kontzesioa egiten duen administrazioak baldintzen orrietan ezartzen dituen baldintzak eta betekizunak, aurkeztutako eskaintza eta ustiaketaren bilakaera. Horrenbestez, amaierako emaitza oso aldakorra izan daiteke.

Ikusten da aztertutako hiru proiektuen emaitza partzialak elkarren artean desberdinak direla. Esate baterako, Pirinioetako autobiak, kontzesiotik diru-sarrerak lortzen dituen lehenengo urtean, erreklamazio bat aurkeztu du oreka ekonomikoa berrezartzeko; eremu ureztagarrien sozietate kontze-siodunak galerak izan ditu 2013ra arte, eta urte horretan lehenengo aldiz lortu ditu etekinak; eta Done-jakue Bideko autobiak lehenengo urtetik lortu ditu etekinak. Halaber, nabarmendu behar dugu kontabi-litateko eta zerga arloko araudiak sozietate kontzesiodunen emaitzetan daukan eragina.

V.3. GOMENDIOAK

Hori guztia dela eta, hona gure gomendioak:

Hiru kontzesioei dagokienez:

Jarraitzea kontzesioen kontrol aldizkakoa eta sistematikoa eginez, ezinbestekoa baita orrietan aurreikusitako baldintzak betetzen diren ala ez ezagutzeko.

Alderdi orokorrei dagokienez:

Araudian eta orrietan ahal den guztian aztertzea eta zehaztea kontzesioaren oreka finantzarioa-ren eta kontratistaren arrisku eta menturaren arteko dikotomia, halako moduz non ahal den guztian mugatuko diren erreklamazioak aurkezteko aukerak.

Formula hori erabiliz egiten diren kontzesio berriei dagokienez:

Aldez aurretik etekinen balorazio orokor bat egitea, hain zuzen ere esleipen-hartzaileak, arau desberdinen arabera, eskuratu ditzakeen horiena, eta, kasua bada, orrietan behar diren baldintzak sartzea, administrazio kontzesio-egileak nahi ez dituen emaitzak gerta ez daitezen.

Txosten hau auditore Jesús Muruzabal Lerga jaunak proposatuta egin da, bera izan baita lan ho-nen arduraduna, araudi indardunak ezarritako izapideak bete ondoren.

Iruñean, 2014ko abenduaren 18an

Lehendakaria, Helio Robleda Cabezas


17

BEHIN-BEHINEKO TXOSTENARI AURKEZTUTAKO ALEGAZIOAK

Autovía del Camino, S.A.ren alegazioak

1.- Aurrekariak

Aipatu beharra dago 2014ko txosten hau eta Ganberak 2007ko irailean egin zuena alderatuta, alde nabarmena dagoela Sarreran. 2007ko irailaren 24koan, zehazten zen Foru Parlamentuaren Eledunen Batza-rraren enkargua zela, Socialistas de Navarra parlamentu-taldeak proposatuta. Txosten honetan, ordea, ez da inongo enkargurik ageri, eta Sarreran bertan aipatzen da: “Bere jarduketa-programari jarraituz..." Horrek pen-tsarazten digu txostena Kontuen Ganberak motu proprio egin duela, bere ekimen soilez, eta 19/1984 Foru Legeko 8.d) artikuluaren interpretazioaren arabera, 2007ko irailean ez bezala, orduan artikulu horretako c) atalean jasotakoaren arabera jardun baitzuen.

Konpainia kontzesiodun honi dagokionez, 2014ko txosten hau, nire ustez, eta errespetu guztiarekin esanda, Ganberaren eskumei buruzko interpretazio zabalegia eginez egin da (19/1984 Foru Legeak ezartzen ditu eskumen horiek). Nahiz eta foru lege horren 2.2 artikuluaren argitara interpreta daitekeen Ganberak gai-tasuna duela sektore pribatuaren aldeko gisa guztietako diru-laguntza, kreditu, abal, hobari fiskal eta abarrei buruzko fiskalizazio txostenak egiteko, interpretazio hori ezin da hain zabala izan, non aukera emanen baitu Kontuen Ganberak bere iritziak emateko, zeinak gainera eztabaidagarriak baitira, merkataritza-konpainia pri-batu batek egin behar duen edo egin behar ez duen guztiari buruz; are gutxiago iritzi horiek zertzelada ba-tzuez emateko, azterketa exhaustiborik egin gabe, hain zuzen ere gero jakitera emanen den txosten batean, horrek hedabideetan eta ospearen aldetik izan ohi dituen ondorioekin, guztiok dakigun bezala. Izan ere, horixe bera pairatu behar izan genuen 2007an, titular gutxienez ere nahasgarriak dakartzaten gisa honetako txoste-nen ondorioz, zeinek eragin negatiboa izaten baitute ukitutakoen izen onean; eta oraindik ere larriagoa da hori haizatzen diren txosten horiek gutxienez ere osatu gabeak edo partzialak direnean, eta alderdi eztabaidaga-rriak, iritzi desberdinak sortzeko modukoak eta zalantzagarriak dauzkatenean.

Errealitateak erakutsi digu txosten hauen edukia, nahiz eta seguruena Kontuen Ganberak ez duen ho-rrelakorik nahi, eztabaida politikorako jaurtigailu gisa erabiltzen dela, eta eztabaida politiko horren tresna gi-sako erabilerak askotan dakarrela hedabideek hori bozgorailu moduan baliatzea, iritzi publikoaren sektoreren batean konpainiari buruzko zuzengabeko irudi txarra sortuz, bai eta hura zuzentzen duten pertsonei buruzkoa ere; eta are larriagoa da hori kontuan izanda oso gutxi direla osorik irakurtzen dituztenak Kontuen Ganberaren txostenak eta kontzesioaren esparrua osatzen duen dokumentazio ugaria, zeina konplexua izateaz gainera, ez baita ulertzen erraza.

Gai formal hutsei buruzko atal honetan, adierazi beharra dago, halaber, Kontuen Ganberaren 2014ko azaroko txostenaren 18. orrialdean, taula bat ageri dela, non xehakatu egiten baitira trafikoen balioak (km bakoitzeko ibilgailuen arabera, horiek milioitan emanda) 2007tik 2013ra. Taula horretatik, interesa duen baka-rra benetako trafikoaren datua da, zeren eta gainerakoak burutapen hutsak baitira, nire ustez konparazio esta-tistikoaz haratago ezer gutxi ematen dutenak, zeren eta bertan aipatutako diferentziek ez baitute inongo kon-tratu-baliorik, fakturazioaren eraginetarako balio duen bakarra benetako trafikoa baita, urteko 365 egunetako segundo bakoitzean 20 aforo estazioetan neurtutakoa. Nabarmena denez, hor argiro islatzen den bezala, trafikoaren etorkizuneko proiekzio orok nekez aurreikusiko ditu aparteko gora-beherak, nola baitira atzeraldi eta krisi ekonomikoko garai bat, 2007tik 2013ra bizi izan duguna bezalakoa.

Aipatutakoaren indargarri gisa, adierazi beharra dago baldintza administratibo partikularren orriko III. ti-tuluko XIV. kapituluan, eskaintzaren dokumentazio teknikoaren barruan, honakoa hitzez hitz dioen atal bat ageri dela:

“L) Lizitatzaileek, beren eskaintzarekin batera, informazio eraginetarako, trafikoari buruzko beren az-terlana aurkeztu ahalko dute, baina, trafikoari buruzko azterlan horrek ez du ekarriko inongo konpromisorik aldeentzat, ez lehiaketaren unean, ez eta, esleipen-hartzailearen kasuan, kontratua garatzen den aldian ere”. Eta gauzak gehiago argitze aldera, kontzesio-kontratuaren klausula batzuk aipatuko ditugu, non argitasun handiz zehazten baita kontratuaren eraginetarako balioa duen trafiko bakarra egiazki neurtutakoa dela, zeina, gainera, bi aldeek "auditatu" ahalko baitute, bideo-egiaztapenen bitartez, haiei buruzko aktak eginez eta kon-tzesio-kontratuan aurreikusitako tolerantzia-tarteen barruan (kontzesio-kontratuko 56. klausula).

Hartara, esate baterako, 36. klausulak honakoa dio hitzez hitz:

Kontzesiodunak eskubidea izanen du Administrazioaren eskutik eskariaren kanona jasotzeko, auto-biaz baliatzen diren erabiltzaileen kopuruaren araberakoa (azpiegitura erabiltzeko maiztasuna).


18

Eskariaren kanona Administrazioak ordainduko du autobiatik doazen ibilgailu guztiengatik, kontratu honetan ezarritako baldintzen eta prozeduraren arabera".

Eta 37. klausulan, honakoa ageri da:

“Eskariaren kanona honakoen arabera zehaztuko da:

a) Kontzesioaren xede den autobian kilometro bakoitzean ibilitako ibilgailuen kopurua... ”.

37.2 klausulan, honakoa aipatzen da hitzez hitz:

“Aldi jakin batean kilometro bakoitzeko ibilitako ibilgailuak kalkulatzeko, trafikoa neurtzeko puntu ba-koitzean aforatutako eguneko trafikoa bider neurketa-puntu horrekin lotutako errepide-tartearen luzera eginen da... ”.

Hainbat klausula aipa genitzake hemen, ondorio gisa dakartenak soilik neurtutako benetako trafikoak duela kontratu-balioa; horrenbestez, trafiko horren eta beste edozein aurreikuspenen edo proiekzio teorikoren arteko alderaketak egiteak –aipatu eta esan dudan bezala, errespetu guztiarekin– nahastu baizik ez du egiten.

Kontuan hartu behar dugu neurtutako guztizko trafikoak ez dakarrela diru-sarrerarik fakturazioaren zenbateko osoan, zeren eta kontzesio-kontratuko 372.8 klausularen arabera, atalase gisa jokatzen duten zer-bitzu-maila batzuk bai baitaude –egun, urruti gaude haietatik–, eta behin haietara iritsita nabarmenki jaisten baita tarte horien fakturazioa –% 50 eta % 90–, kontzesio-kontratuan jasota dauden estratuen araberako mu-rriztapena aplikatuta.

Forma kontuei buruzko lehengo gogoeta hauek txostenean jasotako edukiko alderdien sarrera bat bai-zik ez dira, hain zuzen ere eduki horiek eztabaidagarriak eta iritzi desberdinak sortzeko modukoak baitira. Antzeko zerbait gertatu zen 2007ko iraileko txostenaren ondorioz, eta horrek eragin du urtetan eraso zuzen-gabeak –nire ustez– pairatzen egotea, hedabideren baten eskutik. Izan ere, hedabide horien ageriko interesa da aukera politiko batzuk aupatzea beste batzuen gainetik, eta horretarako ez zaio axola erdizkako egiak –titular gutxi asko deigarriak ateratzearen ondorioz– edo interpretazio-faltsukeriak erabiltzea, beren tesien al-dekoak direnak; eta, gainera, horretarako, askotan, Kontuen Ganberako txostenek izan dezaketen edo haiei aitor dakiekeen "autoritas" aipatuz, oinarrizko zorroztasuna ere falta duten informazioak argitaratzen dituzte.

Hori dela eta, uste dut txostenek askoz ere gehiago zehaztu beharko lituzketela ematen dituzten da-tuak; izan ere, datu horiek erabatekotasunez azaltzen ez badira, hirugarrenei interpretazio burugabeak egi-teko aukera ematen zaie, titularra aldaraz lezaketen txosteneko beste atal batzuk alde batera uzten baitira.

2.- Kontuen Ganberaren 2014ko azaroko txostenaren azterketa.

2014ko azaroko txostenean, akats txikiren bat izan da, garrantzirik gabea. Esate baterako, 17. orrialdean, aipatzen da autobia 2006ko abenduan hasi zela zerbitzua ematen, baina egiazki 2006ko irailaren 27an inau-guratu zen eta orduan hasi zen tarte guztiak erabiltzen; alabaina, ez zen fakturatzen hasi 2007ko urtarrilaren 1era arte, zeren eta horrela ezarri baitzen 192/2006 Foru Aginduan. Gainera, ondoren sakontasun handiagoz garatuko ditudan baieztapen batzuk egiten dira.

10. orrialdean, IV. atalean, "Helburua, norainokoa eta mugak" izenburukoan, honakoa esaten da hitzez hitz: “Lanaren norainokoa partziala da, zeren eta kontzesioen emaitza gertatuko baita kasuko epeak amai-tzen direnean, eta oraindik lehenengo urteetan baikaude”. Guztiz ados gaude baieztapen horrekin. Agerikoa, eztabaidaezina eta zalantzagabea da hori, baina ez da kontuan hartzen balorazioak egiteko garaian, eta are gutxiago ikusi ditugun eztabaida paralelo faltsuetan.

20. orrialdean, honakoa esaten da Herri Lan, Garraio eta Komunikazio kontseilariaren abuztuaren 30eko 53/2010 Foru Aginduari eta haren gehigarriari buruz; “eskatzen da martxoaren bata baino lehen txos-ten bat aurkezteko, non gordailu-kontu bereziko mugimenduak zehaztuko baitira" Hori, ordea, aipatutako foru legean jasota dago, honakoa esaten baitu:

"e) Administrazioak bere kontrola egin dezan, kontzesiodunak urteko txosten bat egin eta Gobernuko ordezkariari aurkeztu beharko dio, urte bakoitzeko martxoaren 1a baino lehen. Bertan, xehetasunak eman beharko ditu eta justifikatu beharko ditu GKBan (gordailu-kontu berezia) aurreko urtean izandako mugi-mendu guztiak...".

Hori ulergarria da, zeren eta zorraren zerbitzuko kontu bat izan behar baitu, zeinaren xedea izanen baita zorra bera eta hari lotutako gastuak ordaintzea, eta are gehiago epea aldakorra denean eta haren funtsa denean azken finantza tresna amortizatzea. Betekizun hori zehatz-mehatz bete da, eta kasuko txostenak aur-keztu dira; alabaina, emandako foru agindu batzuetan –gordailu-kontu berezien saldoak onesteko kontuetan– gertatu diren interpretazio-desadostasunak direla eta, Sustapen Departamentuak eta sozietate kontzesiodu-


19

nak beren desadostasunak ebatzi behar izan dituzte Nafarroako Auzitegi Nagusiko Administrazioarekiko Au-zien Salan, eta une honetan "sub iudice" daude 2004-2010 aldiari dagozkion saldoak eta 2011ko eta 2012ko ekitaldietakoak. Txostenean, baieztapen hau ere ageri da: “ Kontzesiodunak gordailuaren kontu bereziari egotzitako gastu eta diru-sarrera batzuetan desadostasun batzuk badaude ere, ondorioztatzen da sozietatea bere konpromisoak betetzen ari dela”. Bada, guztiz bat dator hori errealitatearekin; are gehiago, gure aldetik esan behar dugu ezen, Nafarroako Auzitegi Nagusiko Administrazioarekiko Auzien Salan gertatu diren desa-dostasunak garrantzi handiagokoak badira ere gastuaren edo ordainketaren kontzeptuetarako euskarri izan behar duen kontuaren egozpen hutsa baino, egia dela sozietate kontzesiodunak bikaintasunez eta puntualki egiten dituela ekainaren eta abenduaren 15 bakoitzean entitate mailegu-emaileekin –BEi eta Crédito Comer-cial– adostuta dituen ordainketak, eta ezin zaiola gaur arte inongo hutsik egotzi entitate mailegu-emaileekin itundutako programako ez interesei, ez amortizazioei dagokienez.

Ordaindutako faktura bakoitzetik, portzentaje bat badago –haren zenbatekoa Administrazioarekiko Au-zien Salaren epairen pean jarrita dago gaur– gordailu-kontu berezian sartu behar dena proiektuaren kontutik, eta sozietate kontzesioduna ados ez badago ere foru aginduan portzentaje horri buruz egin zen interpretazi-oarekin, hura bete egiten da, eta ordaintzen ari da foru agindu horretan xedatu zena, epaiak aldeei ezarriko dien betebeharra jakin arte.

Nire ustez, ez da sozietate kontzesioduna fiskalizatu behar, merkataritza-enpresa bat baita; horrenbes-tez, bere baliabide ekonomikoekin bere interesei komeni zaiena egiten du edo egin gabe uzten du, behin proi-ektu-kontuan diru-sarrera egiten denean. Konpainiari errekerimendua egin lekioke baldin eta gordailu-kontu berezia zuzkituko ez balu, oker zuzkituko balu edo behar baino gutxiago zuzkituko balu, zeren eta, aipatu den bezala, zorraren zerbitzu-kontu bat baita. Baina nire ustez –berriz diot, errespetu guztiarekin– inolaz ere egin ezin daitekeena da merkataritza-enpresa orientatu nahi izatea bere diruarekin egin behar duenari edo egin behar ez duenari buruz, zeren eta hori, argi esanda, onartezina baita.

Konpainiak erabateko askatasuna eduki behar du kontu horretako saldoez baliatzeko, legeek ematen dizkioten tarteen barruan eta akziodunen Batzar Orokorretan libreki hartzen dituzten erabakiei jarraituz; eta horretarako muga bakarra dira, jada aipatu den bezala, legedi indarduna, kontratu-murriztapenak –halakorik badago– eta hartzekodunek finantzaketa-kontratuetan jar diezazkieten mugak.

Nire ustez, paradoxa bat da 16. orrialdean kontratuetako bi kontzeptu juridikoen arteko gatazkari buruz esaten dena; honakoa, hain zuzen: “kontratuko oreka ekonomiko-finantzarioa versus kontratuaren arriskua eta mentura”.

Eztabaida horrek gugan eragin zuzenik ez badu ere, zeren eta A-21 Pirinioetako autobiak planteatu-tako kasu kontratu bati buruzkoa baita, ezinbestez adierazi behar dugu harrituta gaudela Kontuen Ganberak aldeen arteko desadostasun-interpretazio horretan esku hartzeagatik, zeren eta horietako batek erabaki baitu litis horren ebazpena Nafarroako Auzitegi Nagusiaren Administrazioarekiko Auzien Salaren esku uztea. Kasu horretan, eta gaia sub iudice dagoenez, badirudi zuhurrena dela itxarotea horretarako legezko gaitasuna du-enak epaia eman arte. Baldin eta gure kasuan, etorkizunean, gai hori planteatzen bada, ez dugu baztertzen bide judizialera jotzea, zeren eta hori baita bere burua zuzenbideko estatutzat jotzen duen bati dagokiona; hori, halere, ez da eragozpena izanen kanpoko beste iritzi batzuetarako.

Nire ustez, banatutako dibidenduen zenbateko bat besterik gabe sartzea –bestalde, datu ezaguna da eta sarbide publikokoa, zeren eta nahitaezko moduan sartuta baitago Merkataritza Erregistroan gordailatutako kontu auditatuetan– eta banaketa hori zergatik eta noiz egin zeneko azalpenak agortu gabe, eta ondoren horri buruz iritzia ematea, nire ustez, Kontuen Ganberaren gehiegikeria bat da, zeina urruntzen baita kontzesio-kontratuaren fiskalizazio hutsetik eta sartzen baita sozietate kontzesiodunaren bizitzan bertan, bai eta haren jabeek –akziodunak– zilegitasunez har ditzaketen erabaki autonomoetatik. Eta, horrekin, gainera –segur aski hori nahi izan gabe–, konpainiaren erreputazioari buruzko irudi txarra sor daiteke, are gehiago eman beha-rreko azalpen guztiak eman ez direnean; eta zalantza erein daiteke balizko arriskuei buruz. Izan ere, arrisku horiek kalkulatzea edo zalantzan jartzea oso zilegi bada ere, kalkulu horiek hipotesi hutsaren eremuan baizik ezin dira kokatu. Hori dela eta, nire ustez egokia litzateke alde baten eta bestearen –txostena eta alegazio hauek– baieztapenak plano berean jartzea, zeren eta hautemateak elkarren aurkakoak dira.

Finantza-kontratuetan onetsita dagoen eragiteko moduari jarraituz, ez da konpainia proiektuaren kon-tutik akziodunen konturako transferentziak egiten dituena, hortik gero akziodun bakoitzari dibidenduak ema-teko, parte-hartzearen arabera. Mekanismoak suposatzen du konpainia kontzesiodunak banatu beharreko zenbatekoaren kalkulua banku agenteari eskuratzen diola. Banku agente hori lehen CAN zen eta orain Caixa-bank, zeina, gainera, erreferentziako hartzekodun bermatua baita – horrekin hartzekodun guztien interesak babesten dira–. Banku agentea da mugatzen eta erabakitzen duena ea kontuen arteko transferentziari bu-ruzko kalkulua bat datorren ala ez finantza-kontratuetan jasotako estipulazioekin, eta haien araberakoa den –eta, bereziki, finantzaketa-agentziaren kontratuko 2.5 klausularekin, zeina sinatu eta notario bidez publiko egin baitzen 2010eko ekainaren 30an, eta horrekin, kontzesio-esparruan sartu baitzen–. Baiezkoan, banku agen-


20

teak baimentzen eta agintzen du proiektuaren kontutik akziodunen konturako transferentzia egin dadila. Or-duan, eta soilik orduan, sozietate kontzesiodunak akziodunen kontu bakoitzerako dibidendu-transferentziak egin ditzake. Hori dela eta, argi utzi nahi da ez dela sozietate kontzesioduna erabakitzen dituena akziodunen kontuko ordainketak, zeren eta ez baitu horretako kontratu-gaitasunik; izan ere, gaitasun hori hartzekodunek banku agenteari eman diote, aipatu den bezala.

Banatutako dibidenduen zenbatekoari dagokionez –horixe aipatzen baitu Kontuen Ganberaren txoste-nak– haien guztizkoaren % 63,40 2010ean zehar mobilizatu ziren.

Ez da kasualitatea hain zuzen ere urte horretan gertatzea, zeren eta urte horretan gertatu baitzen kon-painia kontzesiodunaren akziodunen % 80 titularitatez aldatu zela; gainera, beste % 20a antzinako bazkideen esku geratu zen, baina epe finkoko eta prezio tasatuko salmenta-erabaki batekin. Esparru horretan –eta egi-tate honek berebiziko garrantzia du–, finantzaketaren berregituratze-prozesu garrantzitsu bat egin zen –besteak beste, gertatu zelako finantzaketaren bermatzaile finantzarioa, hasiera batean XL, Capital eta gero Syncora Guarantee Ltd deitutako monoline konpainia iparramerikarra, gaur finantzaketaz kanpo utzi dena, default teknikoko egoeran zegoela–.

Horrek berarekin ekarri zuen sozietatearen bizitzarako muinekoak ziren gai batzuen inguruko eraba-kiak hartu behar izatea, zeinak islatu baitziren finantza-kontratuen berritze ez-azkentzaileetan, hain zuzen 2010eko ekainaren 30ean egindakoetan. Horretatik sortu zen, halaber, gero ikusiko den bezala "bazkideen ekarpena", zeina kontabilitatearen ikuspuntutik sozietate kontzesiodunaren ondarean integratu baitzen.

Ageriko da, bestalde, finantza-aktibo bat, nola baita kontzesio administratibo bat, zeinari izaera hori ematen baitzaio, balio bat ala beste daukala berak sor ditzakeen negozio-itxaropenen arabera.

Gure kasuan, itxaropen horiek funtsean zentratzen dira etorkizuneko urteetan neur daitekeen trafikoan, kontzesio-epearen amaiera arte, eta neurri txikiagoan, inflazioaren bilakaeran, zeren eta bi kontzeptu horiek elikatzen baitute konpainia kontzesiodunaren fakturazioa, eta haren oinarria baitira, kontzesio-kontratuaren arabera.

Konpainiaren balioa kalkulatu ahalko da etorkizunerako trafiko-proiekzioaren azterlanen arabera eta KPIa dela-eta espero den aurreikuspenarekin. Egiazko datuek aurreikuspen horiek neurri handiagoan ala txi-kiagoan abalatzeak berarekin ekarriko du edukitzaileek aktiboa dela-eta egindako balorazioa handiagoa ala txikiagoa izatea, kontzesio-epearen amaieran, baina nolanahi ere hori "merkatuko" kontu huts bat izanen da. Hori da, eraikuntzaren eta finantzaketaren arriskuarekin batera, kontzesio-kontratuaren kudeaketari hertsiki soldatuta datorren arriskua. Aurreikusitakoa baino trafiko erreal handiagoa izateak eta inflazioaren bilakaera aurreikusitakoaren araberako batek –gure kasuan, eta arriskua zedarritze aldera, inflazioaren estaldura edo swap batekin babestu da hori– esan nahi ahalko dute aktiboak balio potentzial handiagoa duela.

Horrenbestez, agerikoa eta nabarmena da aktiboaren jabeek une jakin batean erabaki dezaketela ha-ren alderdi zehatz batzuk mobilizatzea, hain zuzen ere haren etorkizunerako espero den balioan funtsezko eragina izan dezaketenak. Eta hain zuzen ere Administrazioak sozietate kontzesiodunari egiten dion arriskuen esku-aldatze oso horretan ager daiteke mentura, dela merkatuko aldeko inguruabarrek sustatua, dela sozieta-teak, bere kostuak optimizatuz, daukan jokabide zuzenaren bidetik. Honelako kontratuek berezko duten arris-kuaren eta menturaren jokoa desorekatu nahi izatea kontzesio-kontratuaren funtsaren beraren aurka jotzea litzateke.

Eta horixe da bazkideek egitea erabaki zutena, akziodunentzako etekinak banatzeko erabakia hartuz, batetik, 2010eko ekainean, borondatezko erreserben kargura –eta kontuan izan behar da 2007an, 2008an eta 2009an ez zela dibidenduen inongo banaketarik egin, hartara Navarra de Empresarios de la Construcción-NECek bere partaidetzaren % 12 besterenduz eta akziodun gisa geratuz Grupo Corporativo de la Caja de Ahorros y Monte de Piedad de Navarra, S.A., zeinak bere partaidetza % 48tik % 10,9082ra jaitsi baitzuen, bai eta Globalvia de Infraestructuras, S.A. ere, zeinaren akzio bidezko partaidetza % 40tik % 9,0918ra jaitsi bai-tzen–. Eta, horretan, besterentzean parte hartu zutenek konpainiaren akzioen pakete garrantzitsu bat hartu zuten; hau da, saltzaileek eta erosleek erabaki zuten dibidenduen aparteko banaketa bat egitea 2010eko abenduan, inbertsiotik heldutako kreditu fiskalak mugituz eta haiek banaketa libreko borondatezko erreserba bilakatuz.

Erabaki hori, zeina, aipatu den bezala, batera hartu baitzuten saltzaileek eta erosleek –partaidetzan bakoitzak zeukan ehunekoaren arabera–, ezin da, horrenbestez, ikusi besterentze-prozesuan zehar finantza-zorra berregituratzeko egindako prozesuaz kanpoko perspektiba batetik ikusi. Eta horrek ez du esan nahi, ezinbestez, banatutako dibidendu horiek soilik fakturaziotik datozenik, zeren eta jada aipatu den bezala, horie-tatik parte bat heldu baita hartzekodunekin zorra berregituratzeko akordioetatik, eta salerosketaren ondorio gisa –izan ere, finantza-entitate mailegu-emaileekin birnegoziatu eta berregokitu zen 2010ean–. Horrekin, funts batzuk sortu ziren, erreserba-kontuak birmoldatzearen ondorioz, eta berri bat sortu zen, eta bestearen


21

zuzkidura-irizpideak aldatu ziren. Hori guztia jasota dago 2010eko ekainaren 30ean berritutako finantzaketa-kontratuetan, zeinak kontzesioaren esparruan sartu baitziren abuztuaren 30eko 53/2010 Foru Aginduaren bidez.

Gainera, kontuan hartu beharra dago kontzesio kontratua 202ko irailaren 24an sinatu zela, eta azpiegi-turaren eraikuntza data horretatik hasi eta 2006ko irailaren 27ra arte iraun zuela, eta urte horietan baliabide ekonomikoak mobilizatu zirela, kanpoko finantzaketatik heldutakoak zein bazkideek, funts bereki moduan, jarritako baliabideetakoak. Ez 2002-2007 aldian –azpiegitura eraikitzeko eta inbertsioengatiko kreditu fiskalak sortzeko urteak–, ez eta 2007-2010 aldian, ez zen dibidenduen inongo banaketarik egin –zeren eta finantza-keta-kontratuek halakorik baimentzen ez baitzuten–; horrenbestez, ez da inolaz ere arrotz gertatu behar 2010ean borondatezko erreserben drainatze bat gertatzea, Batzar Orokorrean akziodunek erabakitako dibi-dendu banagarrien moduan.

3.- Kontabilitate alderdien azterketa

Atal honetan, xeheki aztertuko ditugu Kontuen Ganberaren txosteneko V.2.3 atalean egindako baiez-tapen guztiak.

Atal hau hobeki ulertu eta sistematizatze aldera, prozedurazko forma komun bat erabiliko da kasu guz-tietan eta nabarmenduko da –letra lodiz– Kontuen Ganberaren txostenean egindako baieztapena edo eman-dako iritzia, eta ondoren gai horri dagokion legediaren erreferentzia aipatuko da; azkenik, sozietate kontzesio-dunak Kontuen Ganberaren txostenean adierazitakoari buruz egiten duen balorazioa emanen da.

Oro har, adierazi beharra dago hemen kontseilari delegatuak, sozietate kontzesioduna ordezkatuz, ematen dituen iritziak jada aholkulariekin kontrastatu zirela, auditoriari eta fiskalitateari dagokienez, zorra be-rregituratzeko prozesuan, hain zuzen ere 2010eko ekainean garatutako salerosketarekin bat datorrenean, eta berriz ere zurkaiztu direla konpainiak auditoriaren eta fiskalitatearen arloetarako dauzkan aholkularien lagun-tzarekin. Hori dela eta, gure aholkulariekin kontrastatutako iritzi hauek aukera ematen digute sendotasunez baieztatzeko ondoren datorrena, eta, horrenbestez, ados ez egoteko Kontuen Ganberak alderdi jakin hauek direla eta bere txostenean adierazitakoarekin.

Auditorian jakitera ematen denez, Administrazio Kontseiluak 2010ean erabaki zuen ordura arte "Diru-laguntzak, dohaintzak eta legatuak" atalean ordaintzen zen "Zerga geroratuen aktiboak" izene-koen erregistro-irizpidea aldatzea (ikus III. atala); izan ere, une horretatik aurrera "Etekinen gaineko zerga" atalean ordaintzen dira. Horrenbestez, sozietateak zifrak berradierazi zituen, haien zenbatekoa (25,2 milioi) "Diru-laguntzak" ataletik erreserba-kontu batera aldatuta.

Kreditu fiskalen bidezko aktiboak erreserben kontura zuzenean erregistratzean, gure ustez ez da zuzkitu legezkoa den erreserba, emaitza horien ehuneko 10ari dagokiona (2,5 milioi, gutxi gorabehera).

KONTABILITATEAREN ARLOKO ARAUDIA (aplikatzekoa):

Ondoren, partzialki transkribatzen dugu Kontabilitate Plan Orokorraren 22. balorazio-araua, kontabili-tate-irizpideen aldaketei buruzkoa:

Kontabilitate-irizpide bat aldatzen denean, eta hori uniformetasun-printzipioan ezarritakoaren arabera bakarrik egin ahal izango da, atzeraeraginez aplikatuko da, eta dokumentatuta dagoen ekitaldi zaharrenetik hasita kalkulatuko da aldaketa horrek duen eragina.

Aplikazio hori egitearen ondorioz aurreko ekitaldiei dagozkien sarrerak edo gastuak ondorioztatzen badira, kontabilitate-irizpidea aldatu den ekitaldian doikuntzak egin beharko dira, aktiboetan eta pasiboetan izandako aldakuntzen eragin metatua jasotzeko. Doikuntza hori zuzenean egotziko da ondare garbira, ze-hazki, erreserba-partida batera; salbuespena izango da doikuntzak aurreko ekitaldietan zuzenean ondare garbiko beste partida batera egotzitako gastu edo sarrera batean eragiten duen kasua. Halaber, kontabili-tate-irizpidea aldatzeak ukitu dituen ekitaldietako konparaziozko informazioan aldatu beharreko zenbatekoak aldatuko dira.

Kontabilitate Plan Orokorrak aurreikusten du aktibo bat aitortzea, sortutako kenkari fiskaletatik sozieta-teak ustez aprobetxatu ahalko duen zenbatekoari dagokiona. Kasuko kontabilitate-kontua 4742 zenbakikoa izanen da, eta sozietatearen balantzeko aktiboan ageriko da.

Kontabilitate Plan Orokorrak aurreikusten du aitorpen horren kontrapartida kontua (630) izatea, eta, ho-rrenbestez, irabazien eta galeren kontuan eragin zuzena izatea, hain zuzen ere kenkari horiek sortzen diren ekitaldian, edo, bestela, kontuan (137) ordaintzea –lehenago 8. taldeko kasuko kontuetatik pasatuta–, eta irabazien eta galeren kontuan eragina izanda, kontu hori, egozpenari buruzko irizpide arrazional baten ara-bera, "deskargatzen"·joaten den neurrian.


22

Kontabilitate Plan Orokorrak, modu batera zein bestera kontabilizatzeko irizpidea ezartzerakoan, ho-nakoa besterik ez du esaten: “duten izaera ekonomikoagatik diru-laguntzen antzekoak direnak eta, beraz, hainbat ekitalditako galdu-irabazien kontuetara egoztekoak”.

Autovía del Camino, S.A. sozietate kontzesiodunak, 2010eko ekitaldiko urteko kontuen oroitidazkian azaltzen den bezala –eta, berriz diogu, akzioen % 80ren besterentze-prozesuaz batera gertatu zen–, erabaki zuen kontabilitate-irizpidea aldatzea eta egokiagotzat jo zuen lehenengo kontabilizatze moduaren alde egitea, ezen ez bigarrenaren alde, zeina izan baitzen hasiera batean hautatu zena. Horrenbestez, ekitaldi horretan, 22. arauan aurreikusitako moduan, 137. kontuko saldoa deuseztatu zen erreserba-kontu baten kontra.

Zenbateko horren ehuneko 10eko legezko erreserba baten zuzkidura ez egiteari dagokionez, ulertzen dugu 22. arauak exijitzen duela aktiboak eta pasiboak izatea birkalkulatu behar direnak irizpide aldaketak era-gindako eragin metatuarekin; ez, ordea, funts berekien partidak.

Hau da, behin aktiboak eta pasiboak birkalkulatu ditugunean, aldea erreserben kontuetako baten kon-tra eramaten da; horrek ez du nahitaez esan behar erreserbetara joan behar denik, zeren eta kasuko ekital-diaren emaitzan izanen baitzen. Irizpide aldaketak ekitaldi batean baino gehiagotan eragina izanez gero, zen-bait ekitalditako emaitza izanen litzateke aldatutakoa, eta kasu honetan legezko erreserba zuzkitzeari buruzko interpretazioari jarraituz, ekitaldi bakoitzerako legezko erreserbaren balizko zuzkidura "birkalkulatu" beharko genuke, eta gerta liteke orain erreserben kontra sortzen den doikuntzaren ehuneko 10arekin bat etortzea ala bat ez etortzea.

Konpainia kontzesiodunaren iritziz, bere aholkulariei jarraituz, egungo erregulaziotik ez da ondoriozta-tzen kasuko legezko erreserba zuzkitzeko betebeharra. Nolanahi ere, zuzkidura horretarako akziodunen Ba-tzar Orokorraren erabakia beharko litzateke; horrenbestez, bazkideen erabakia da hura zuzkitzea ala ez, jar-duteko daukaten legezko gaitasun guztiz askearen baitan.

Enpresen (batzuk kotizatuak, gehienak auditatuak eta abar) ohiko jokabidea izaten da kreditu fiskalak kontabilizatzea sozietateen gaineko zergaren diru-sarreretarako kontu baten kontra (630), galeren eta iraba-zien kontuan.

Printzipioz, Autovía del Camino, S.A.k kontabilizatutako kenkari fiskalek ez dute "diru-laguntzenarekin alderatzeko modukoa den izaera juridikorik", eta, horrenbestez, Sozietatearen Administrazio Organoaren eta Batzar Orokorraren esku geratzen da hura nola kontabilizatu.

Administrazio Organoan aldaketa bat izan denez –eta aldaketa garrantzitsua, akziodunei erreparatuta–, Autovía del Camino, S.A.k erabaki zuen kontabilitate-irizpidea aldatzea –guztiz onartuta dago aldaketa hori indarreko araudian–, eta irizpide-aldaketa hori Kontabilitate Plan Orokorraren 22. arauaren arabera erregis-tratu zen –kontabilitate irizpideei buruzko araua da–, eta, horrenbestez, sozietate kontzesiodunaren funts be-rekiak aldatu ziren. Urte horretako kontuak –2010koak– auditatu egin ziren, eta salbuespenik gabeko iritzia eman zen. Sozietate kontzesiodunaren iritzi biribilaren arabera, ez dago legezko nahiz erregelamenduzko araurik egindakoa eragozten duenik.

“... eta bazkideen ekarpenak (2,5 milioi) –horiek ere dibidendu gisa banatuak– baino”.

KONTABILITATE ARAUDIA

Kontabilitate Plan Orokorra –azaroaren 16ko 1514/2007 Errege Dekretua–.

Hala ere, Planean jasotako berrikuntza nagusia (hasierako unean ondare garbira zuzenean egotziko dela alde batera utzita) zera da: enpresako bazkide edota jabeek emandako diru-laguntza, dohaintza eta legatuak ez direla sarrera gisa kalifikatzen, fondo propio gisa baizik; izan ere, baliokideak dira, ikuspegi eko-nomikotik, bazkide eta jabeek batez ere ondarea sendotzeko helburuarekin egiten dituzten gainerako ekar-penekin. 1990eko Planean, tratamendu hori jasotzen zen, bakarrik, bazkide edota jabeen ekarpenak galerak konpentsatzeko edo «defizit» bat konpentsatzeko egiten zirenean; kanpoan gelditzen ziren, beraz, gutxie-neko errentagarritasuna bermatzeko emandakoak, jarduera zehatzak sustatzeko emandakoak edota onda-sun nahiz zerbitzu jakin batzuen prezio politikoak finkatzeko helburua dutenak.

... /. ..

118. Bazkide edo jabeen ekarpenak

Beste kontusailetan deskribatuta ez dauden eragiketen ondorioz enpresako bazkide edo jabeek, bazkide edo jabe gisa jardunez emandako ondare-elementuak. Hau da, enpresak eskainitako ondasunen edo zerbitzuen kontraprestazio gisa emandakoak ez direnean eta pasibo-izaerarik ez dutenean. Bereziki, bazkideek edo jabeek galerak konpentsatzeko emandako kopuruak barneratuko dira.


23

Kontuaren mugimendua:

a) Normalean 57 azpitaldeko kontuak edo dirua ez diren bestelako ondasunak jasotzen dituzten kon-tuak zordunduz abonatuko da.

b) Zordunduko da:

b.1) Normalean 121 kontua abonatuz.

b.2) Ekarpena erabili ahala". 6 80/CAC 79 kontsulta- Zeroko interes tasa duten maileguak, sozietate baten eta bere bazkide diren pertsona fisiko edo juridikoen artean eginak: "A sozietateak 8 sozietateari ba-liabideak dohainik emanez gero, bazkideak bere sozietateari egiten dion ekarpen hori ezin da gastu eta diru-sarreratzat, hurrenez hurren, hartu, zeren eta 18. Erregistro eta Balorazio Arauaren 2. idatz-zatiaren arabera, Kontabilitatearen Kontzeptu Esparruaren araberako diru-sarreraren definizioari jarraituz –2007ko KPOko le-henengo zatian jasoa–, ezinezkoa da bazkidearen eta sozietatearen arteko negozio-arrazoi gisa liberalitate hutsa izatea. Aitzitik, arauak transakzio horietarako biltzen duen konponbidea bat dator kapital-zabalkuntzak babesten dituen merkataritza-arrazoiarekin. Soilik kontabilitatekoa den ikuspuntu batetik, dohaintza-hartzailearen sozietateak bere funts berekien igoera bat dauka, balantzeko Al.VI atalean,“Bazkideen beste ekarpen batzuk”, sailkatua, eta dohaintza-emaileak, 75. Kontabilitaterako eta Kontuen Auditoriarako Institu-tuaren Aldizkari Ofizialeko 7. kontsultan jasotako irizpidearekin bat, bere partaidetzaren balio handiagoa kon-tabilizatuko du, oro har, salbu eta, aurreko 4. idatz-zatian azaldutakoaren arabera, beste bazkide batzuk izaki, dohaintza-emaileek beren partaidetza efektiboari dagokiona baino ekarpen handiagoa egiten dute-nean”.

Finantzaketaren 2010eko berritzearen ondorioz, sozietate kontzesioduneko akziodunek ordaindutako zorrak formalizatzeko 9,6 milioiko gastuak sortu ziren –haien partaidetzaren proportzioan–.

Akziodunek ez ziotenez inongo zenbatekorik jasanarazi –eta ez diotenez jasanaraziko– sozietate kon-tzesiodunari, "Bazkideen ekarpentzat" hartzen da ondare eskualdaketen eta egintza juridiko dokumentatuen gaineko zergaren likidazioen zenbateko garbia –93.000 €–. Horretaz gainera, 329.000 € akziodun bakoitzaren proportzioaren gainetik zeuden, eta “Finantzaketarekin lotutako bestelako diru-sarreratzat" hartu ziren, I.C.A.C.ren 79/2009 aldizkariko 4. kontsultari jarraituz.

Horrenbestez, aurreko guztia dela eta, bazkideen ekarpenek 9,3 milioi euro egin zuten, eta halakotzat jo zituen sozietate kontzesiodunak, eta 2010eko ekitaldiko urteko kontuetan jaso zituen.

Aktibatutako kreditu fiskalen zenbatekoa da plan ekonomiko-finantzario baten aurreikuspenaren ara-bera efektibo egin ahalko dena.

Kontabilitateko irizpide horien aplikazioak aukera mean zion sozietateari etekinengatiko dibidendu ba-tzuk banatzeko; etekin horien gauzatzea etorkizun diren urteetan gertatuko diren baldintza batzuei lotuta dago. Agerikoa da ezen, gisa horretako eragiketekin, arrisku bat hartzen dela, aurreratutakoak eta banatuta-koak konpentsatzeko bidea emanen duten etorkizuneko etekin batzuk ez lortzetik heldutakoa.

Hala eta guztiz ere, nabarmendu beharra dago ezen, kasu honetan, plan ekonomikoen aurreikuspe-nak betetzen ari direla eta zerga geroratuen aktiboak etorkizuneko ekitaldietan konpentsatzen joan direla.

Kontuan hartu beharra dago ezen emaitzak aurreikuspenak baino handiagoak badira, orrietan zorra dela-eta jasotako betebeharrak kontuan hartuta, kontzesioaren deuseztatze aurreratua eginen dela.

Kontuen Ganberaren iritziz, kreditu fiskaletatik heldutako aktiboak ordaindu beharko lirateke ondare-kontusail baten aurka, eta hura soilik banatuko litzatekeela emaitzak gauzatzen doazen neurrian.

KONTABILITATE ARAUDIA

Ondoren, partzialki transkribatzen dugu KPOren 13. balorazio araua (azaroaren 16ko 1514/2007 Errege Dekretua):

“13. Mozkinen gaineko zerga... ...

2.3. Zerga geroratuen aktiboak. Zuhurtasunaren printzipioaren arabera, zerga geroratuen aktiboak aintzatetsi ahal izateko, probablea izan behar du enpresak, etorkizunean, aktibo horiek aplikatzeko behar adinako irabazi fiskalak izatea.

Aurreko baldintza hori betetzen bada, zerga geroratuen aktibo bat aintzatetsiko da:

a) Denborazko diferentzia kengarriengatik;

b) Galera fiskalak hurrengo ekitaldietan konpentsatzeko eskubideagatik;


24

c) Oraindik fiskalki aplikatzeko dauden eta erabili gabeko kenkariengatik eta bestelako onura fiska-lengatik.

Aurrekoa eragotzi gabe, zerga geroratuaren aktiborik ez da aintzatetsiko aurreko idatz-zatian zehaztu-tako negozio-konbinazioa ez den transakzio baten ondorioz, transakzio horrek kontabilitate-emaitza eta zerga-oinarria eragiten ez dituenean, denborazko diferentzia kengarria sortzen bada aktibo edo pasibo ba-ten hasierako aintzatesteagatik.

Ekitaldi bakoitzaren itxiera-datan, aintzatetsitako zerga geroratuen aktiboak eta aurrez aintzatetsi ez dituenak berraztertu beharko ditu enpresak. Une horretan, enpresak baja emango dio aintzatetsitako akti-boari, berreskuratzea dagoeneko probablea ez bada, edo lehendik aintzatetsita ez dagoen era horretako aktibo bat erregistratuko du, betiere, etorkizunean enpresak behar adinako irabazi fiskalak izango dituela aurreikusten bada.

3. Zerga korrientearen eta zerga geroratuen aktibo eta pasiboen balioespena.

Zerga korrientearen aktiboak eta pasiboak balioetsiko dira ogasunari ordaindu behar izatea edo oga-sunarengandik kobratzea espero den zenbatekoan; ekitaldiaren itxiera-datan, indarrean, edo onartuta, eta argitaratzeko zain, dagoen araudiaren arabera.

Zerga geroratuen aktiboak eta pasiboak balioetsiko dira berreskuratu edo kitatzeko unerako espero diren zerga-tasen arabera, ekitaldi itxiera-datan indarrean edo onartuta eta argitaratzeko zain dagoen arau-diari jarraiki eta aktiboa edo pasiboa berreskuratzeko edo kitatzeko aurreikusten den era kontuan hartuta.

Horrela, gerta daiteke zerga legediaren aldaketagatik –karga-tasen aldaketagatik, bereziki– eta en-presaren egoera ekonomikoaren bilakaeragatik, gorabeherak izatea zerga geroratuengatiko pasiboen eta aktiboen zenbatekoetan.

Zerga geroratuen aktiboak eta pasiboak ez dute deskontatuak izan behar.

4. Mozkinen gaineko zergaren gastua (sarrera)

Ekitaldiko mozkinen gaineko zergaren gastuan (sarreran) sartuko dira zerga korrientearen gastuari (sarrerari) dagokion zatia eta zerga geroratuaren gastuari (sarrerari) dagokion zatia.

Zerga korrientearen gastua edo sarrera bat etorriko da atxikipenenak eta konturako ordainketak kita-tzearekin eta zerga korrientearen pasiboak eta aktiboak aintzatestearekin.

Zerga geroratuaren gastua edo sarrera bat sortuko da zerga geroratuaren pasiboak eta aktiboak kon-tabilizatu eta kitatzearekin eta, halakorik dagoenean, diru-laguntzaren izaera duten kenkariak eta bestelako onura fiskalak kontabilizatzean sortu den eta zuzenean ondare garbira egotzi den sarrera aintzatestearekin eta galdu-irabazien kontura egoztearekin.

... / ...

Horretaz gainera, Kontabilitaterako eta Kontuen Auditoriarako Institutuaren 2002ko martxoaren 15eko Ebazpenean, zeinean aurreko Kontabilitate Plan Orokorraren hamaseigarren arauaren alderdi batzuk alda-tzen baitira, honakoa aipatu zen:

1. Pizgarri fiskalengatiko kuota-kenkariak eta sozietateen gaineko zergaren hobariak, zerga hori dela-eta ekitaldiko aitorpenean aplikatutakoak, sortutako gastua gutxituko dute.

2. Halaber, erregistratu beharrekoak izanen dira zerga hori dela-eta ekitaldiko aitorpenean aplikatu ez diren kenkari eta hobariak, etorkizuneko ekitaldietan haiek aplikatu ahal izateari buruzko arrazoizko zalantzak daudenean.

3. Arau honetako aurreko idatz-zatietan ezarritakoa gora-behera, aldizkatzearen xede izan ahalko da, arrazoizko irizpideak tarteko, sozietateen gaineko zerga dela-eta sortutako gastuaren urripena, kotako ken-kari edo hobarietatik heldu dena, atxikipenak eta konturako ordainketak kenduta.

4. Aurreko zenbakian aipatzen den aldizkatzea eginen da, kasua bada, kasuko kenkari edo hobaria-ren eta hura eragin zuen aktiboaren balio-galtzearen arteko korrelazioa eginez.

5. Aurreko zenbakietan aipatutako aldizkatzea egiteko, "Hainbat ekitalditan banatzeko sarrera fiska-lak" kontusaila sortuko da balantzeko pasiboaren "B) Hainbat ekitalditan banatzeko sarrerak" multzoaren barruan; haren balorazioak eta emaitzetarako egozpenak bat etorri beharko dute Kontabilitate Plan Oroko-rrean itzultzekoak ez diren diru-laguntzetarako ezarritakoarekin. Horretarako 138. kontu, "Hainbat ekitalditan


25

banatzeko sarrera fiskalak, kenkari eta hobariengatik", erabili ahalko da, eta honakoa izanen da haren mu-gimendua:

a) Hainbat ekitalditan egozteko kenkari edo hobarien zenbatekoan ordainduko da 630. kontuaren kargura.

b) Ekitaldian egoztekoa den zatian kargatuko da, 630. kontuan ordainduta.

Kreditu fiskalak erreserben –edo irabazien eta galeren– kontra aktibatze horren ondorioak berarekin dakar aurretiazko kontabilitate bat –guztiz bidezkoa eta legezkoa dena– emaitzen banaketa "aurreratu" bat ekarri duten diru-sarrera batzuena. Sozietate kontzesiodunaren kasuan, horrek berarekin ekarri du bere akzi-odunei dibidenduen aurretiaz banatzea, akzioetan daukaten partaidetzaren arabera; hain zuzen ere, etorkizu-nean bazkideek egin ahalko zuten banaketa bera. Geroko urteko kontuek aktibatutako zenbatekoa berresten dute.

Horrenbestez, ondoriozta daiteke ezen Autovía del Camino, S.A.k aktibatu dituela aktibo finko berrie-tan –azpiegituraren eraikuntzan zehar, inbertsio prozesuan sortutakoetan– inbertitzeagatiko kenkarietatik heldu diren kreditu fiskalak, eta haien berreskuratzea arrazoizkotzat jotzen dela, araudi fiskal eta kontabilita-teko indardunean ezarritako epean eta irizpideekin, eta logikoa denez, une bakoitzean erreferentziatzat balio duen finantzaketa-planean oinarrituta.

Izan ere, 2010eko abenduaren 31n, baja eman zitzaien aurreko ekitaldietan aktibatutako kreditu fiskal batzuei –lau milioi euro egiten zuten–, finantzaketaren baldintza berrien ondorioz; hain zuzen ere, finantzaketa hori berritu zen 2010ean zehar egindako akzioen salerosketa-eragiketaren bidez eta trafikoari buruzko kalkulu berrien arabera.

2012ko abenduaren 31n, baja eman zitzaien kreditu fiskal aktibatuen beste sail bati –864.000 euro egi-ten zuten–, araudi fiskal berria aplikatzearen ondorioz –izan ere, araudi horren arabera, zenbait zerga-neurri ezartzen dira diru-sarrera publikoak handitzeko– eta kanpoko aholkulari independente batek trafikoari buruz egindako kalkulu berrien ondorioz –bi urtez behin sartu egin behar dira kalkulu horiek, finantzaketa-kontratuei jarraituz–.

Euroak

2009-12-31ko saldoa 22.059.806 Bajak Aplikazioak

(3.960.173) (2.024.021)

2010-12-31ko saldoa 16.075.612 Aplikazioak (2.670.368) 2011-12-31ko saldoa 13.405.244 Aplikazioak Bajak

(2.486.207) (864.448)

2012-12-31ko saldoa 10.054.589

Kontabilitate-irizpide bat aldatzen denean – uniformetasun-printzipioan ezarritakoaren arabera– alda-keta hori atzeraeraginez aplikatuko da, eta dokumentatuta dagoen ekitaldi zaharrenetik hasita kalkulatuko da aldaketa horrek duen eragina.

Irizpide-aldaketa gertatzen den ekitaldian, doikuntzak egin beharko dira, aktiboetan eta pasiboetan izandako aldaketen eragin metatua jasotzeko; doikuntza hori zuzenean egotziko zaio –diru-sarrera ala gastu gisa– ondare garbiari, borondatezko erreserben kontu batean –hau da, banaketarik ez duen batean, bere ba-naketari buruzko bestelako muga zehatz batzuk ezartzen ez diren bitartean–, salbu eta aldaketa horrek bera-riaz eragiten dionetan ondare garbiaren beste kontusail bati.

Soilik emaitzak gauzatzen doazenean banatzeko modukoa den ondare-kontusaila, Kontuen Ganbera-ren ustez erabili beharko litzatekeena, ez dago jasota araudi indardunean, sozietate kontzesiodunaren ustez.

4.- Gomendioak

24. orrialdean jasotako gomendioak direla eta, honakoa esan behar dugu:

• Esateko ezer ez daukagu kontzesioen kontrol aldizkakoari eta sistematikoari buruz, kontratu bidez al-deak lotzen dituen ulermen egokiaren barruan, kontzesio-kontratuak horixe eskatzen baitu –izaera administra-


26

tiboko kontratu bat da, eta atxikimendukoa, eta horrek esan nahi du Nafarroako Gobernuak guztiz egina dela, eta sozietate kontzesiodunek bere osotasunean onartu behar dutela, alde batera utzita haren gauzapenean sortzen diren interpretazioko desadostasunak–, bai eta kontzesioaren esparrua osatzen duten kontratu-dokumentuek ere. Nire ustez, hortxe dago fiskalizatzearen muga, kontzesioaren esparruan aldeak lotzen di-tuen kontratu-dokumentazioan, baina ez hartatik kanpo.

• Administrazioari egiten zaion gomendioaren zatiari dagokiona alde batera utzita –oreka ekonomiko-finantzarioa versus kontratuaren arrisku eta mentura dikotomiari dagokiona–, eta ulertuta kontzeptu juridiko desberdin eta argi bereiziak direla, aipa daiteke ezen erreklamazioak kontratu mota baten berezko zati bat direla, nola baita kontzesioarena; izan ere, kontratu horrek iraunkortasuna eta garapena dauka denboran ze-har, eta haren gorabeherek interpretazioko desberdintasunak sor ditzakete aldeen artean; argi dago horrek erreklamazioak ekar ditzakeela, eta erreklamazio horiei "aldez aurretik" inork ez diela zertan uko egin, nahiz eta bi aldeentzat positiboa izan ahal den eta erreklamazio gutxien aurkeztea.

• Administrazioak balorazio bat egin behar izateari eta hura baldintzen orrian sartzeari buruzko gomen-dioari dagokionez, "nahi ez dituen emaitzak gerta ez daitezen", gure aldetik ez daukagu gehitzeko ezer, zeren eta etorkizunari begira egindako gomendio bat baita eta, horrenbestez, eraginik ez baitu sozietate kontzesio-dun honengan.

Ondorioak

1. Itxura batean, kontzesioaren esparrua osatzen duten dokumentuen fiskalizazio hutsaz harantzago doa txostena. Sozietate kontzesiodun honek ez du ulertzen nola gehitzen diren datu ekonomiko batzuk, zei-nak publikoak badira ere –urteko ekitaldi bakoitzaren kontu auditatuak dira, Merkataritza Erregistroan gordai-latutakoak–, azalpen konplexu eta sakona behar dute, Erregistroan gordailatutako kontu auditatuen agirian jasotzen dena, zeinak hain zuzen ere sozietate kontzesiodunaren "irudi fidela" islatu nahi baitu.

2. Hori alde batera uzteak eta ustez egin behar denari edo egin behar ez denari buruzko iritziak ema-ten hasteak –sozietate kontzesiodunaren bizitzaren garapeneko muineko elementuak kontuak hartu gabe eta alde batera utziz funtsezkoak diren alderdik batzuk, nola baitira 2010eko ekitaldian egindako zorraren fun-tsezko berregituratzearen ondorioak– eragin negatiboak sor ditzake, nahi gabe bada ere, sozietate kontzesio-dunaren edo/eta hura zuzentzen duten pertsonen erreputazioan, 2007ko irailean gertatu zitzaigun bezala. Nire ustez, oso zorrotza eta zuhurra izan beharra dago txosten batean merkataritza-enpresa baten egoerari buruzko alderdi batzuk sartzerakoan, egoera nahasgarriak ez eragite aldera, are gehiago kontuan hartuta txosteneko 10. orrialdean aipatzen dena: ”Lanaren norainokoa partziala da, zeren eta kontzesioen emaitza gertatuko baita kasuko epeak amaitzen direnean, eta oraindik lehenengo urteetan baikaude”. Eta hori horrela da arriskua, bai eta mentura ere!, kontzesio-kontratuak dituenak, gora-beherak izanen dituelako, eta haiek kalibratzea ezinezkoa delako kontzesio-epean zehar eta hura egiazki amaitzen ez den arte. Gure kasuan, 2002ko irailean, zeinek aurreikus lezake 2007ko irailetik aurrera krisi ekonomiko-finantzario bat eta atzeraldi ekonomiko bat gertatuko zirela eta haiek trafikoaren aurreikuspenetan eragin nabarmena izanen zutela?

3. Akziodunek eta haien Batzar orokorrak, merkataritzaren arloko legedi indardunak ezarritako muge-kin bada ere, legezko eta zilegizko gaitasun nahiko dute Kontuen Ganberaren iritziz zalantzazkoak diren era-bakietako batzuk hartzeko. Errespetu guztiarekin baina irmotasun osoz, alegazio hauen 3. idatz-zatian azaldu dira sozietate kontzesiodunak txostenean ageri diren iritziekin dauzkan desadostasunak, gure iritzia zergen eta auditoriaren arloko gure aholkulariekin kontrastatu ondoren; hori bera 2010ean egin genuen eta egun hauetan ere egin behar izan dugu.

4. Horrenbestez, arren eskatzen dugu txostena ez dadila eman behin-behineko moduan ezagutu du-gun bezalaxe, halaxe helarazi baitigute, adierazitako arrazoiak direla-eta, debaldeko espekulazioak sor ez ditzan eta nabarmen okerrak diren ondorio batzuk elika daitezen saihesteko.

Iruñean, 2014ko abenduaren 9an.

Ignacio Martínez Alfaro.

AdC, S.A.ko kontseilari delegatua.


27

Autovía del Pirineoren alegazioak

Pir in ioetako autob iaren kontzes ioar i dagok ionez, haren t i tu lar ra ba i ta gure soz ie tatea, ad ieraz i behar dugu ezen, eg iazk i , oreka ekonomikoa berrezar tzeko b ide admin is t rat i -boan egindako er rek lamazioa izap idetu ondoren –txostenean a ipatzen den bezala–, une hauetan, hura ezets i ta dagoenez, Nafar roako Auz i teg i Nagusiko Admin is t raz ioarek iko Auz ien Salan izap idetzen ar i de la b igarren ga i hor i , e ta horr i buruzko kasuko demanda aurkeztua dagoela jada.

F iska l izaz io organo horren txostenar i dagok ionez, begi ra tu nahi d iegu, ez eg iaztatu d i -ren datu ob jekt iboei , ba iz ik eta txosteneko ondoren t ranskr ibatzen d i tugun ler rokadetan eg i ten d i ren ba loraz ioe i , zeren eta, kontuan har tu ta prozesu jur isd ikz ionala ab ian de la , ha ie ta t ik erator ba l i teke er rek lamazioa aurrez epai tzen ar i de la , nahiz e ta so i l ik den Au-z i teg i Nagusia independentz ia osoz ga i hor iek ebatz d i tzakeena, Konst i tuz ioko 24. ar t i -ku luan a i tor tu ta dagoen za intza jud iz ia l efekt iborako daukagun funtsezko eskubidea bermatze a ldera. Honakoak d i ra ler rokada hor iek:

Kasu horretan, gutx ienez ere harr igarr i ger tatzen da 30 ur terako kontzes io ba-tean, ze inaren amaierako emai tza ur teko emai tza guzt ien batukar ia ba i ta , eska dadi la kont raprestaz ioa dagoen lehenengo ek i ta ld iko berrorekatzea, e ta Nafar roako Admin is-t raz ioaz kanpokoak d i ren inguruabarrak a lega dai teze la . . ."

Kont ratuko k lausulak, gure ustez, oso arg iak izan ar ren, errekur tso hau aurkeztu izanak –har i buruzko erabak ia organo jud iz ia lek har tuko dute– gogoeta orokor bat p lan-teatzen d igu enpresar i pr ibatu batek es le ipen baterako l iz i taz ioan bere ga in har tzen duen ar r iskuaren eta menturaren onarpenaren eta kont ratuko oreka ekonomikoaren ar -tean ger ta tzen den kontraesanar i buruz.

Logikoa da enpresar iak bere jarduketan etek in bat lor tzea, ba ina log ikoa da, era berean, harengat ik ar r isku bat har tzea, zeren eta beste la inongo zentzur ik ez bai luke izanen lank idetza pr ibatuak, ar r isku guzt ia sektore publ ikoarentzat ba ld in bada.

Hasteko, nabarmendu nahi dugu ezen, ager ikoa denez, gure soz ietatearentzat ere aurresuposamendu bat de la ar r iskuaren eta menturaren pr in tz ip ioa, ze ina ba i ta kontze-s ioar i eusten d iona, eta horrenbestez, har ta t ik ab ia tuta onar tzen d i re la ger ta l i tezkeen etek ina (mentura) e ta ga lera (ar r iskua) .

Hala e ta guzt iz ere, aurkeztu dugun er rek lamazioak zer ikus i r ik ez du pr intz ip io hor i ez onar tzearek in , he laraz i d iguten txostenet ik ondor iozta da i teken bezala.

Errek lamazioak zer ikus i zuzena du nagusik i funtset ik a ldaraz i de lako, gure eskain-tza aurkeztu ondoren eta ordezkatzen dudan soz ie tateaz guzt iz kanpokoak d i ren ar ra-zo iengat ik , lor tu genuen kontzes ioa, Nafar roako tar tearen exekuz ioak determinatutakoa; izan ere, tar te hor i Kantaur iko a ldea eta Medi ter raneo a ldea b ide laburrenet ik e ta azka-r renet ik , e ta b idesar i r ik gabe, lotzeko Pir in ioez hegoaldeko korr idorearen zat i bat da. Edo, beste la esanda, zat i hor i (Nafar roako tar tea) eg i teko ar razo i bakarra zen –eta da– guzt ia eg i tea (korr idore osoa, Aragoiko eta Kata lun iako ga inerako tar teek in) .

A labaina, errea l i tateak ager ian utz i du korr idore hor i ez dela ex is t i tzen, eta ez du-e la , ez ta ere, funtz ionamenduan hasteko data jak in ik , zeren eta Estatuak ez ba i t i tu bete Foru Komuni ta tearek in izenpetuta zeuzkan h i tzarmenetan bere ga in har tutako betebeha-r rak – funtsean, def iz i t pub l ikoar i eusteko po l i t ikaren ondor ioz–, ha lako moduz non Nafa-r roako tar tea jar ra i tutasunik gabe geratu ba i ta. Nabarmen denez, Nafar roak t resna ba-tzuk badauzka ka l te horren orda ina jasotzeko, ba ina gure soz ie ta teak ez.

Logikoa denez, egoera hor i erag in garrantz i tsua izaten ar i da gure soz ie ta tean ez ez ik –kontzes ioduna den a ldet ik– Foru Komuni ta tean ere –kontzes io-emai lea den a lde-t ik–, azken hor i ba i ta azkenean proiektatu ta zegoen eta bere izateko ar razo ia korr idore osoa eg i tearen ba i tan zeukan b ide-azpieg i tura bat orda induko duena; ha laber , ar r iskuan jar tzen ar i d i ra hura eg i tea jus t i f ikatu zuten o inarr iak e ta b ideragarr i tasuna.

Hain zuzen ere esparru horretan har tu behar da a in tzat gure er rek lamazioa, b ide admin is t ra t iboan eta jur isd ikz ionalean jada azaldu dugun bezala.

Hor i de la e ta , honakoa eskatzen diot Kontuen Ganberar i :


28

Gogoeta hor iek a in tzat har d i tza la , egok i tzat jotzen d i tuen erag inetarako. Bere es-kura jar tzen gara garrantz i tsutzat jo dezakeen beste edozein arg i tasun edo ekarpen emateko.

Ledean, 2014ko abenduaren 9an.

S in . : Santos Sanz Apar ic io

ITZALPEKO BIDESARIARI BURUZKO TXOSTENA DELA-ETA AURKEZTUTAKO ALEGAZIOEI KONTUEN GANBERAK EMANDAKO ERANTZUNA

Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta Toki Administrazioko Departamentuak eta INTIA enpresa publi-koak batera aurkeztutako alegazioek txostenaren alderdi batzuk osatzen eta argitzen dituzten azalpen eta zehaztapenak jasotzen dituzte. Hori dela eta, hartan jaso dira eta ez dira eranskin gisa eman.

"Autovía del Pirineo, S.A." eta "Autovía del Camino, S.A." sozietate kontzesiodunek alegazioak aur-keztu dizkiote behin-behineko txostenari.

"Autovía del Pirineo, S.A." sozietateak gogoeta batzuk planteatu ditu, zeinetan azaltzen baitu zein den bere jarrera eta nolako arrazoiak dauzkan erreklamazioa aurkezteko. Horri dagokionez, jotzen dugu kontzesiodunaren iritziak beraren ikuspuntua ematen duela eta, horrenbestez, eragiketaren ikus-pegiaren aberasgarri gertatzen dela.

Txostenean honakoa aipatzen da, eta gogoetan ere horrelaxe jaso da: “…errekurtsoa hau aurkeztu izanak –hari buruzko erabakia organo judizialek hartuko dute–...”, . Horrenbestez, nabarmena da ez dugula erreklamazioa aurrez epaitu nahi, nahiz eta Nafarroako Kontuen Ganbera jarduketa honetaz baliatu nahi den gogoeta orokor bat planteatzeko "arriskuaren eta menturaren" printzipio juridikoen jokoari buruz eta "kontratuaren oreka ekonomikoari" buruz.

Hori guztia dela eta, gogoeta horiek txostenari gehitu zaizkio, baina ez haien eranskina –hartan froga-tzen da sinatzaileak sozietatea ordezkatzeko gaitasuna duela–.

"Autovía del Camino, S.A." sozietateak aurkeztutako alegazioak. Sozietate kontzesiodunaren idazkiak honako atalak dauzka: Aurrekariak, txostenaren azterketa, kontabilitate-alderdien azterketa, gomendi-oak eta ondorioak.

A) Lehenengo atalari dagokionez, Nafarroako Kontuen Ganberak honako zehaztapenak egin nahi ditu:

- Nafarroako Kontuen Ganberak bere jarduketa-programa egiten du eta, gainera, oro har, Nafarroako Parlamentuak gero eta maizago egiten dizkion eskariak onartzen ditu.

- Nafarroako Kontuen Ganberak itzalpeko bidesariaren formularen bidez egin diren hiru azpi-egitura handien egoera aztertu du Nafarroako Parlamentuari bere lanaren ondorioak aur-kezteko xedearekin. Hori dela eta, ez dugu enpresa kontzesiodunei buruzko fiskalizazio bat egin, alderdi hori, ageriko denez, ez delako gure eskumenekoa; izan ere, soilik datu eko-nomiko-finantzario labur batzuk aurkeztu ditugu, guztiak ere publikoak, ordekari publikoek ikuspegi orokor eta baterakoa izan dezaten hiru kontzesio horiei buruz, eta etorkizunean formula horren pean beste kontzesio batzuk esleituz gero, ahal den eta informazio gehien eduki dezaten baliabide publikoak eraginkortasun, efizientzia eta ekonomia handiagoz ku-deatzeko.


29

- Txostenak “eztabaida politikorako jaurtigailu gisa erabiltzeari” eta “hedabideek hori boz-gorailu moduan baliatzeari”dagokionez, Kontuen Ganbera honek ez du bere buruan gaita-sunik ikusten beste entitate edo enpresen asmoak aurrez epaitzeko. Gure eskura dagoena da ateratzen ditugun ondorioak zorrotz eta oinarrituak izatea, eta lengoaia zuhurra erabil-tzea, zehatza eta herritarrak ulertzeko modukoak izateaz gainera. Alderdi horiei guztiei le-hentasuna eman izan diegu erakunde honek jardunean eman duen 30 urtetik gorako aldian.

B) Txostenaren azterketari dagokionez.

Lehenbizi aipatzen da akats bat dagoela autobia zerbitzuan ematen hasteko datari dagokionez, eta zuzendu egin da txostenean.

Alegazioen 6. orrialdean, honakoa aipatzen da “…inolaz ere egin ezin daitekeena da merkatari-tza-enpresa orientatu nahi izatea bere diruarekin egin behar duenari edo egin behar ez duenari buruz...” . Bada, inolaz ere ez dugu asmo hori izan; besterik gabe, modu erraz batean azaldu nahi izan dugu gordailu-kontuen eta proiektu-kontuen mekanismoa. Bai eta lehenengoaren erabilera, zeinak xede jakin batzuk baitauzka.

C) Kontabilitate-kontuei dagokienez.

Atal honetan, eta aurrekoaren azken lerrokadetan, iruzkin batzuk egiten dira kreditu fiskalak kon-tabilizatzeko moduari buruz eta sozietatean egindako dibidendu-banaketari buruz. Eskerrak eman nahi ditugu gai horiei buruzko alegazioetan sartutako iruzkinengatik, eta gure txostenean haiek azaldu besterik ez dugu egin. Gure ustez, azalpen hori beharrezkoa da ulertu ahal izateko dibi-denduak erregistratutako etekinak baino handiagoak izatea.

Egia da, bai, iruzkin horiek baliatu ditugula bi iritzi orokor emateko, bata enpresak, logikoa denez, hartzen duen arriskuari buruzkoa –aipatzen dugu gure ustez araudiak garrantzi handiagoa eman beharko liokeela zuhurtasunaren printzipioari–, eta bestea Kontabilitate Plan Orokorrean kreditu fiskalak kontabilizatu beharko liratekeen moduari buruzkoa.

Horrenbestez, besterik gabe Nafarroako Gobernuari eta botere legegileari alderdi batzuk aipatzen dizkiegu, gure ustez etorkizuneko kontzesioetan aztergai izan beharko liratekeenak.

Borondatezko erreserbak eduki beharko lukeen saldoa dela-eta, eztabaidagai bat badago. Gure ikuspuntutik, dibidendu banaketa egiten da erabilpen askeko erreserben kontra, eta horiek, modu batera zein bestera, emaitzekin elikatzen dira, merkataritza-araudian jasotako betebeharrak bete ondoren. Hori dela eta, dibidenduak, gehienez ere, lortutako emaitzaren ehuneko 90ekoak izan ahalko dira, eta, logikoa denez, gainerako ehuneko 10ak, legezko erreserbaren saldoa izan behar du.

D) Gomendioen atala dela eta, gehitzeko ezer ez dugu.

E) Ondorioen atalari dagokionez.

Aurreko iruzkinetan jada aipatutakora jo beharra dago. Hona horren laburpena:

- Ez dugu sozietate kontzesioduna fiskalizatu, ez eta auzitan jarri ere haren organoek beren akziodunentzat egokientzat jotako erabakiak hartzeko daukaten gaitasuna.

- Datu publiko batzuk jaso ditugu, gure ustez funtsezkoak direnak, kudeatzaile publikoek eta botere legegileak itzalpeko bidesariaren bidez egindako hiru kontzesioen emaitzak dago-kien neurrian baloratu ahal, ditzaten.


30

- Daturen bat gehitu dugu, zeren eta, gure ustez, beharrezkoa baitzen egindako jarduketa ulertzeko.

- Aurkeztutako kasuistikaz baliatuta, gure iritziak eman ditugu, botere publikoek hori egoki-tzat jotzen badute, haiek etorkizuneko kontzesioetan kontuan har ditzaten. Horren guztiaren xedea da publikoa denaren kudeaketa, herritar guztiena denarena, gardentasun ahal den handienaz egin dadila eta eraginkortasuna, efizientzia eta ekonomia handiagoa bilatuz he-rritarren zergetatik heldu diren baliabide publikoetan.

Eskerrak eman nahi dizkiegu, benetan, alegazio-egileei, enpresen gai eta ikuspuntuak ematen dituz-ten iruzkin, zabalpen, azalpen eta alegazioengatik, zeinak, enpresenak beraienak direnez ez baititugu txostenean aztertu; izan ere, txostenak besterik gabe ematen du sektore publikoak bere erabakiak hartzeko garrantzitsua izan daitekeen informazioa. Gure ustez ekarpen hauek txostenaren edukia osa-tzen dute, eta horregatik txostenari erantsi zaizkio eta txostena behin betikotzat jo da.

Iruñean, 2014ko abenduaren 18an

Lehendakaria, Helio Robleda Cabezas


31

Nafarroako Parlamentuko A.O. / VIII. legegintzaldia 2. zk. / 2015eko urtarrilaren 12a

32

ISSN: 2254–1950Lege Gordailua: NA – 363-1995

NPAO 2015-01-12 2. zk. (VIII....

Documents

Transcript of NPAO 2015-01-12 2. zk. (VIII....