NPAO, 2016-11-25, 140. zk. (IX. leg) · tzeko bideari eta gobernu onari buruzkoa; eta 20/2013...

A U R K I B I D E A

E SAILA:Jabeldurak, mozioak eta adierazpen politikoak:—Mozioa. Horren bidez, Lehendakari tzako, Fun tzio Publikoko, Barneko eta Justiziako kon tseilaria gai -tzesten da eta haren kargu-uztea eska tzen da, epaileen jarduna zalan tzan jar tzeagatik. Ana María BeltránVillalba andreak aurkeztu du (3. or.).

—Mozioa. Horren bidez, Nafarroako Gobernua premia tzen da lagun tza eta aholkulari tza eman diezazkienNafarroako toki administrazioei beren zerbi tzu teknologikoak legedi berriak ekarritako betebeharreiegoki tze aldera. Nafarroako Alderdi Sozialista parlamentu-taldeak aurkeztu du (4. or.).

—Mozioa. Horren bidez, Nafarroako Gobernuari eska tzen zaio bul tza dezan Emakumeen aurkako indarke-riari arreta ematean eta aurreneurriak har tzean eraginkortasunez koordina tzeko erakundeen arteko Akor-dioaren aldaketa. Herritarrekiko eta Erakundeekiko Harremanetako Ba tzordean iza pi de tzea (5. or.).

—Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak sala tzen baititu Larraunen, Lekunbe-rrin eta Lei tzan egindako maniobra militarrak. Ele du nen Ba tza rrak one tsia (6. or.).

—Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak a txiki egiten bai tzaio 'Herritargokonprometitu baten alde, emakumeenganako indarkeriaren kontra” kanpainari. Ele du nen Ba tza rrak one - tsia (6. or.).

—Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak adierazten baitu haur pobrezia larriabere ustez onartezina dela Nafarroakoa bezalako demokrazia aurreratu batean. Ele du nen Ba tza rrak one tsia(7. or.).

—Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak bakearen eta bizikidetasunaren aldekobere konpromisoa adierazten baitu, Al tsasun eta Nafarroa osoan. Ele du nen Ba tza rrak one tsia (8. or.).

F SAILA:Galderak:—Galdera, adin txikikoen autonomiarako programari buruzkoa. Mónica Doménech Linde andreak egin du(9. or.).

—Galdera, Nafarroako Ospitalegunean hu tsik dauden espazioei buruzkoa. Bakar txo Ruiz Jaso andreak egindu (10. or.).

—Galdera, Osasun Departamentuak autokon tzertazioetan egindako gastuari buruzkoa. Begoña Ganuza Ber-naola andreak egin du (10. or.).

1

IX. legegin tzaldia Iruña, 2016ko azaroaren 25a 140. ZK.

NAFARROAKO PARLAMENTUKO

ALDIZKARI OFIZIALA

2

—Galdera, Nafarroan organo-transplante bat jaso tzeko dagoen i txaron-zerrendari buruzkoa. Begoña GanuzaBernaola andreak egin du (11. or.).

—Galdera, irakasleen lekualdaketa-lehiaketarako ematen diren inprimakiei buruzkoa. Alberto CatalánHigueras jaunak egin du (11. or.).

—Galdera, haurren tzako musika-hezkun tzako programa bertan behera uzteari buruzkoa. Alberto CatalánHigueras jaunak egin du (12. or.).

G SAILA:Txostenak, deialdiak eta Parlamentuko informazioa:—Emakumezko foru parlamentari bat izenda tzeko arauak, Europako Kon tseiluko Toki eta EskualdeAgintari tzen Kongresuan Espainiako ordezkari tza osa dezan (13. or.).

—Deialdia, Nafarroako Kontuen Ganberaren zerbi tzuko mandatari izateko lanpostu hu ts bat lekualda tze lehia-keta bidez bete tzekoa, B2 pareko euskara mailarekin. Azterketak gainditu dituztenen zerrenda (14. or.).

—Nafarroako Gardentasunaren Kon tseiluko lehendakaria hauta tzea. Hautagaiak aurkezteko epea luza tzea(14. or.).

—Preskribatutako zerga-zorrei buruzko fiskalizazio txostena (2008-2015), Kontuen Gan be rak egina (15. or.).

Nafarroako Parlamentuko A.O. / IX. legegin tzaldia 140. zk. / 2016ko azaroaren 25a


3

E saila:JABELDURAK, MOZIOAK ETA ADIERAZPEN POLITIKOAK

Mozioa. Horren bidez, Lehendakari tzako, Fun tzio Publikoko, Barneko etaJustiziako kon tseilaria gai tzesten da eta haren kargu-uztea eska tzenda, epaileen jarduna zalan tzan jar tzeagatik.

ANA MARÍA BELTRÁN VILLALBA ANDREAK AURKEZTU DU

Nafarroako Parlamentuko Mahaiak, 2016koazaroaren 21ean egindako bilkuran, Eledunen Ba -tzarrari en tzun ondoren, erabaki hau hartu zuen,besteak beste:

1. Izapide tzeko onar tzea Ana María BeltránVillalba andreak aurkezturiko mozioa, zeinarenbidez Lehendakari tzako, Fun tzio Publikoko, Barne-ko eta Justiziako kon tseilaria gai tzesten baita etaharen kargu-uztea eska tzen baita, epaileen jardu-na zalan tzan jar tzeagatik.

2. Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofiziale-an argitara dadin agin tzea.

3. Mozioa Osoko Bilkuran izapide tzea, etazuzenketak aurkezteko epea buka tzea eztabaidariekiteko bilkura-egunaren aurrekoaren eguerdikohamabietan.

Iruñean, 2016ko azaroaren 21ean

Lehendakaria: Ainhoa Aznárez Igarza

MOZIOAREN TESTUA

Nafarroako Alderdi Popularreko foru parlamen-tarien elkarteko Ana Beltrán Villalba andreak,Legebil tzarreko Erregelamenduan ezarritakoarenbabesean, honako mozio hau aurkezten du,Osoko Bilkuran eztabaidatu eta onesteko, zeina-ren bidez Lehendakari tzako, Fun tzio Publikoko,Barneko eta Justiziako kon tseilaria gai tzestenbaita eta haren kargu-uztea eska tzen, epaileenjarduna zalan tzan jar tzeagatik.

Demokrazia ororen prin tzipio nagusietako batda botere-banaketa (Exekutiboa, Legegilea etaJudiziala), eta edozein Gobernutako kide ororieskatu behar zaio ekin tza judizialarekiko errespetuerabatekoa. Hain zuzen ere, horrexek ahalbide -tzen du ekin tza judizialen independen tzia etaberma tzen ditu herritarren eskubideak.

Nafarroan, ordea, ez da halakorik gerta tzenari. Hemen, Lehendakari tzako, Fun tzio Publikoko,Barneko eta Justiziako kon tseilari María JoséBeaumont zalan tzan jar tzen ari da gusta tzen ezzaizkion erabaki judizialak; esate baterako, Al -tsasun bi guardia zibili eta beren bikotekideeiustez eraso egin zietenak a txilo tzeko agindua.

Izan ere, kon tseilariak “a txiloketen balorazionegatiboa” egin zuen, esanez a txiloketa horiekegitea ez zela “beharrezkoa, hain gu txi gauez egi-tea”. Hartara, muturra sartu zuen ustezko eraso -tzaile ba tzuk –ustezko terrorismo-delitu bat dela-eta ikertuko dituztenak– a txilo tzeko agindua emanzuen Auzitegi Nazionaleko epaile baten lanean.

Bere hi tzek eragindako egonezinaren ai tzineana tzera egin beharrean, kon tseilariak adierazpenhoriek berre tsi zituen, eta honako hau adierazizuen: “legelaria naizen aldetik, uste dut gehiegike-ria bat dela terrorismo-delitu bat egoztea”. Adieraz-pen horiek, gu txienez ere, zuhur tziagabeak dira,zeren hi tz egiten duenean ez baitu abokatu parti-kular gisa hi tz egiten, eta jada ez da, ezpada Nafa-rroako Gobernuko kon tseilari gisa eta, horrenbes-tez, nafar guztien ordezkari gisa, eta hori horreladen aldetik ezin du iri tzi per tsonalik eman, eta aregu txiago epaileen jarduna auzitan jarri.

Erabaki judizialak auzitan jar tze hori are larria-goa da kontuan har tzen baldin bada adierazpenhoriek egiten dituena dela, hain zuzen ere, Barne-ko eta Justiziako arloen arduraduna, zeini objekti-botasuna eska baitakioke, eta ez epaile eta partegisa jardun nahi izatea. Beaumont kon tseilariak,erabaki judizialak kritika tzean, alarma soziala era-gin du, nahasmen eta mesfidan tza handia sortuditu kargu publiko bat daukan batek ustez daukaninpar tzialtasunari dagokionez, eta mesfidan tzasortu du orobat Foruzaingoaren edo JustiziaDepartamentuaren agintea daukan aldetik izanbeharreko objektibotasunari dagokionez. Zuzenbi-


4

Mozioa. Horren bidez, Nafarroako Gobernua premia tzen da lagun tza etaaholkulari tza eman diezazkien Nafarroako toki administrazioei berenzerbi tzu teknologikoak legedi berriak ekarritako betebeharrei egoki tzealdera.

NAFARROAKO ALDERDI SOZIALISTA PARLAMENTU-TALDEAK AURKEZTU DU

Nafarroako Parlamentuko Mahaiak, 2016koazaroaren 21ean egindako bilkuran, Eledunen Ba -tzarrari en tzun ondoren, erabaki hau hartu zuen,besteak beste:

1. Izapide tzeko onar tzea Nafarroako AlderdiSozialista par lamentu-taldeak aurkeztur ikomozioa, zeinaren bidez Nafarroako Gobernuapremia tzen baita lagun tza eta aholkulari tza emandiezazkien Nafarroako toki administrazioei berenzerbi tzu teknologikoak legedi berriak ekarritakobetebeharrei egoki tze aldera.


3. Mozioa Osoko Bilkuran izapide tzea, etazuzenketak aurkezteko epea buka tzea eztabaidariekiteko bilkura-egunaren aurrekoaren eguerdikohamabietan.



MOZIOAREN TESTUA

Nafarroako Alderdi Sozialista parlamentu-talde-aren eledun María Chivite Navascués andreak,Legebil tzarreko Erregelamenduan ezarritakoarenbabesean, mozio hau aurkezten du, Osoko Bilku-ran eztabaidatu eta bozka tzeko.

Bai estatuan, bai Nafarroako Foru Komunitate-an, aspaldi ari dira onesten legeak administra-

zioak behar tzen dituztenak herritarrekiko harrema-nak alda tzera eta beren zerbi tzuetan aldaketakteknologikoak aplika tzera. Lege horiek berariazuki tzen dituzte toki entitateak, dituzten betekizu-nak direla-eta –gainon tzeko administrazioei ereeragiten dietenak–, baina bereziki digitalizazioran -tz egindako urra ts berri bakoi tzaren ondoriozadministrazioaren, prestakun tzaren nahiz ekono-miaren aldetik egin behar duten ahalegina dela-eta.

Hasiera batean, azaroaren 26ko 30/1992Legeak aipatu zituen teknologiak lehendabizikoaldiz, Administraziora hel tzen hasiberritan. Geroa-go heldu zen ekainaren 22ko 11/2007 Legea,Herritarrek Zerbi tzu Publikoetan Sarbide Elektroni-koa izateari buruzkoa, zeinetan jada argi eta garbiesaten baita herritarrek eskubidea daukatelaAdministrazio Publikoetan bide elektronikoa balia-tuta sarbidea izatekoa, eta administrazioak behar -tzen ditu errealitate berri horretara egoki tzera eta,horrenbestez, inberti tzera. Gaur egun, Administra-zio Publikoen Administrazio Prozedura Erkideariburuzko urriaren 1eko 39/2015 Legeak batera tzeadu xede –eta administrazio guztiak egokitu behardira lege horretan xedatutakora–, eta ai -tzinsolasean onar tzen du atomizazio bat dagoelaarlo digitalari buruzko betekizunetan, eta honakohau dio: “gai honen erregulazioak bazuen gabeziabat: arauak sakabanatuta zeudela eta araubidejuridiko bat baino gehiago gainjar tzen zirela, ezbeti elkarrekin koherenteak. Horren erakusgarri da

de Estatu batean erabaki judizialei men egin beha-rra dago, gustatu nahiz gustatu ez. Eta kon tseilariaez baldin bada gauza jarduketa judizial horiekerrespeta tzeko eta horiei men egiteko, ez lukebere karguan gehiago jarraitu beharko.

Horregatik guztiagatik, honako mozio hau aur-kezten dugu:

Nafarroako Parlamentuak gai tze tsi egiten duLehendakari tzako, Fun tzio Publikoko, Barneko etaJustiziako kon tseilar ia, botere-banaketa ezerrespeta tzeagatik eta erabaki judizialak auzitan

jar tzeagatik, Al tsasun bi guardia zibilen eta berenbikotekideen aurka gertatutako erasoen ondorioz-ko a txiloketak direla-eta.

2. Nafarroako Parlamentuak Nafarroako Gober-nuko lehendakaria premia tzen du Lehendakari -tzako, Fun tzio Publikoko, Barneko eta Justiziakokon tseilaria kargutik ken dezan, Auzitegi Naziona-leko epailearen erabakiak auzitan jar tzeagatik.


Foru parlamentaria: Ana Beltrán Villalba

Nafarroako Parlamentuko A.O. / IX. legegintzaldia 140. zk. / 2016ko azaroaren 25a

5

bata bestearen a tzetik one tsi izana gaian eraginaduten zenbait arau: besteak beste, 17/2009 Legea,azaroaren 23koa, zerbi tzu-jardueretara irispidelibrea izateari eta haietan ari tzeari buruzkoa;2/2011 Legea, mar txoaren 4koa, Ekonomia Jasan-garriari buruzkoa; 19/2013 Legea, abenduaren9koa, gardentasunari, informazio publikoa eskura -tzeko bideari eta gobernu onari buruzkoa; eta20/2013 Legea, abenduaren 9koa, merkatu-bata-sunaren bermeari buruzkoa”.

Nafarroan, Gardentasunari eta Gobernu Irekiariburuzko ekainaren 21eko 11/2012 Foru Legearenhirugarren xedapen gehigarriak toki entitateak ereuki tzen ditu, honako hau xeda tzen baitu: “urtebete-ko epean, Nafarroako Gobernuak Nafarroako TokiAdministrazioari buruzko uztailaren 2ko 6/1990Foru Legea erreforma tzeko foru lege proiektu bataurkeztuko du Nafarroako Parlamentuan. Harenhelburua izanen da Nafarroako toki entitateen jar-dunean txerta tzea foru lege honetan gardentasu-nari, herritarren parte-har tzeari eta elkarlanari etaherritarrek informazio publikoa eskura tzeko duteneskubideei buruz jasotako prin tzipio eta aurreikus-penak, bidezko diren berezitasunak eran tsita”.Orain dela gu txi one tsitako Kontu Irekiei buruzkoForu Legeak ere an tzeko zerbait dio beste xeda-pen gehigarri batean.

Bitartean, toki administrazioek urtero-urteroegokitu behar dituzte beren zerbi tzu teknologikoakherritarren tzako arau berrietara, horretarako beha-rrezkoa den lagun tzarik eta aholkurik jaso gabe,

eta horri beste zailtasun bat gehitu behar zaio,Nafarroako legedia berekiarena hain zuzen ere,eta udalei lagun tza eman liezaieketen zerbi tzu-enpresa askoren tzat ez da errentagarria horri hel -tzea.

Erabaki proposamena:

Nafarroako Parlamentuak Nafarroako Gober-nua premia tzen du:

1. Nafarroako toki entitateen eskura jar dezanNafarroako Gobernutik hel daitekeen ezagu tzainformatikoa eta aholkulari tza guztia, batez ereInformatika eta Telekomunikazio Zuzendari tzaNagusitik hel daitekeena, bere zenbait kideriprestakun tza eta espezializazioa emanez egoki -tzapen teknologikora behar tzen duen legeditikdatozen beharrizanei buruz.

2. Plataforma bakar bat eraiki dezan, zeinetarasarbidea izanen baitute Nafarroako udal guztiek,aipatutako lege-baldin tza guztiekin, integraziobakar bat ahalbidetuz, behin bakarrik burututaetorkizunean egin beharko liratekeen aldaketaguztiak.

3. Beharrezkoak diren lagun tza ekonomikoguztiak ezar di tzan, zerbi tzu horien integrazioarenkostuekin bat eta beren espazio digitaletan sar -tzeak dakar tzan betekizunekin bat, webgunea,mugikortasuna edo beste edozein formatu barne.


Eleduna: María Chivite Navascués

Mozioa. Horren bidez, Nafarroako Gobernuari eska tzen zaio bul tza dezanEmakumeen aurkako indarkeriari arreta ematean eta aurreneurriakhar tzean eraginkortasunez koordina tzeko erakundeen arteko Akor-dioaren aldaketa.

HERRITARREKIKO ETA ERAKUNDEEKIKO HARREMANETAKO BA TZORDEAN IZA PI DE TZEA

Nafa rro a ko Par la men tu ko Mahai ak, 2016koazaroaren 21ean egin da ko bil ku ran, Ele du nen Ba -tza rra ri en tzun ondo ren, hurren go era ba kia hartuzuen, bes te ak beste:

1. Xeda tzea Herritarrekiko eta ErakundeekikoHarremanetako Ba tzordean iza pi de tu dadin Nafa-rroako Alderdi Sozialista parlamentu-taldeak aur -kez tu ri ko mozioa, zeinaren bidez NafarroakoGobernuari eska tzen bai tzaio bul tza dezan Ema-kumeen aurkako indarkeriari arreta ematean eta

aurreneurr iak har tzean eraginkor tasunezkoordina tzeko erakundeen arteko Akordioarenaldaketa. Mozioa 2016ko irailaren 8ko 101. Nafa -rro a ko Par la men tu ko Aldiz ka ri Ofi zi a le an argi ta ra -tu zen.

2. Era ba ki hau Nafa rro a ko Par la men tu ko Aldiz -ka ri Ofi zi a le an argi ta ra dadin agin tzea.

Iru ñe an, 2016ko azaroaren 21ean

Lehen da ka ria: Ainhoa Aznárez Igarza


6

Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak sala -tzen baititu Larraunen, Lekunberrin eta Lei tzan egindako maniobramilitarrak.

ELE DU NEN BA TZA RRAK ONE TSIA

Nafa rro a ko Par la men tu ko Ele du nen Ba tza rrak,2016ko azaroaren 21ean egin da ko bil ku ran, ondo -ko adi e raz pe na one tsi zuen:

“1. Nafarroako Parlamentuak Espainiako arma-dak Lekunberrin, Larraunen eta Lei tzan, inorihorren berri eman gabe, baimenik gabe eta segur-tasun-protokolorik nahiz segurtasun-neurririk gabeegindako maniobra militarrak sala tzen ditu.

2. Nafarroako Parlamentuak bat egiten duLarraun, Lekunberri eta Lei tzako hainbat herrita-rrek maniobra militar horiek direla-eta adierazitakokezka, ezinegon eta haserrearekin.

3. Nafarroako Parlamentuak bakearen etabizikide tzaren aldeko apustua berresten du, etaadierazten du armadaren agerraldi eta erakustal-diek ez dutela ildo horretan lagun tzen eta, aregehiago, aurkako norabidean eragiten dutela.

4. Nafarroako Parlamentuak honakoa eska tzendie Espainiako Gobernuari eta armadari: ez dadilaberriz gisako maniobra militarrik egin, ez aipatuta-ko hiru udalerrietan, ez Nafarroako gainerako uda-lerritan ere”.



Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak a txikiegiten bai tzaio 'Herritargo konprometitu baten alde, emakumeengana-ko indarkeriaren kontra” kanpainari.



“Nafarroako Parlamentuak bat egiten du etaatxiki egiten zaio adierazpen honi.

Azaroaren 25eko adierazpen instituzionala: ema-kumeen aurkako indarkeria ezaba tzeko NazioartekoEguna. Goiburua: ‘herritargo konprometitu batenalde, emakumeenganako indarkeriaren kontra’.

Azaroaren 25ak balan tze egiteko eguna izannahi du, emakumeen aurkako indarkeriaren ingu-ruan egiteke gera tzen diren pausoei, erronkei etahobekun tzei buruzkoa. Horrez gain, bizirik irtetealortu duten emakumeei omenaldia egiteko etaeraildako emakumeak oroitarazteko eguna ereizan nahi du. Egun honetan errealitate hori ikusa-razi nahi da eta gizartea kon tzien tziatu eta sen -tsibilizatu.

Emakumeen aurkako indarkeria fenomenoestrukturala da, gure gizartean dauden mailasozial guzti guztietan, herrialde eta munduko lekuguztietan eta urteko egun guztietan ematen dena.

Indarkeria mota honen biktimak emakumeak etaneskatoak dira: emakume eta neska izate hu -tsagatik, diskriminatuak eta behartuak dira eurenbizi tzetako esparru eta une guztietan.

“Emakumeen kontrako indarkeriari aurre egite-ko apirilaren 10eko 14/2015 Foru Legeak” ezar -tzen duen bezala, emakumeen kontrako indarke-riaren definizioa ondorengoa da: “emakumeaizateagatik emakumeen kontra bidera tzen denaedo haiengan propor tziorik gabeko eragina duenagenero diskriminazioaren agerpen gisa, etaemakumeen tzako kalte edo oinaze fisikoa, psiko-logikoa, sexuala edo ekonomikoa dakarrena edoekar dezakeena, meha txuak, beldurrarazteak etaher tsa tzeak edo askatasun-gabe tze arbitrarioakbarne hartuta, bizi tza publikoan nahiz pribatuangerta tzen direnak. Indarkeriaren biktima direnemakumeen kon tzeptuaren barruan neska adinga-beak ere sartuta daudela uler tzen da.

Emakumeen aurkako indarkeriaren arazoa ezda emakumeen arazo bat, gizarte osoaren arazobat baino, eta, horregatik, gizarteak bere osotasu-nean eran tzun behar du. Azken urteotan aurrera-


7

Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak adie-razten baitu haur pobrezia larria bere ustez onartezina dela Nafarroa-koa bezalako demokrazia aurreratu batean.



“1. Nafarroako Parlamentuak uste du haurpobrezia larria onartezina dela Nafarroakoa beza-lako demokrazia aurreratu batean, eta bere ustezurgentea eta beharrezkoa da neurriak taxu tzeahaur pobrezia gure erkidegotik desagerrarazteko,hartara aukera berdintasuna sustatuko baita bizi -tzaren lehen etapetatik hasita.

2. Nafarroako Parlamentuak uste du NafarroakoGobernuaren hurrengo gizartera tze-planean ekin -tza zeha tzak jaso beharra dagoela, familia-errozeha tz ba tzuen desabantaila-zikloa haustera bide-ratuak, bai eta ahulezia handieneko egoeran dau-den adingabeen tzako zerbi tzuak indar tzea ere.

3. Nafarroako Parlamentuak apustu egiten dulanbide arteko gu txieneko soldata handi tzearenalde, langabezia-babesa zabal tzearen alde,hezkun tza berdintasunaren eta aurrerabide sozia-laren berme gisa bul tza tzearen alde, osasun-babeserako eskubide uniber tsala eta haurrendakogizarte zerbi tzuen kalitatea defenda tzearen aldeeta haurren nahiz familien parte-har tzea susta -tzearen alde.

4. Nafarroako Parlamentuaren ustez, haur tzaroalehentasun bat da. Horrenbestez, haurren aldekopolitikekiko bere konpromisoa azaldu nahi du, justi-zia soziala eta ekitatea susta tzen dituztelako”.



penak eman dira arau-mailan zein hezkidetzakoeta indarkeria prebenitzeko programak ikaste -txeetan inplementa tzen edota gizartea kon tzien -tzia tzeko eta sen tsibiliza tzeko kanpainak planifika -tzen, besteak beste. Emai tza positiboak lortu ereegin dira gizartearen eta erakundeen eran tzunmailan, esaterako, Nafarroako herritarrek Sanfer-minetan eraku tsitakoa, era eraginkorrean agertuzeta gai tzespena eraku tsiz festetan zehar gertatuta-ko sexu-erasoen aurrean eta argi u tziz jarreramota horiek ez direla onar tzen eta ez dutela sor -tzen, ezta lagun tzen ere, gizarte demokratikoa etaberdintasunezkoa lor tzeko bidean.

Gaur egun gerta tzen diren beste errealitate ba -tzuk oroitarazten digute gatazkan dauden herrietakoemakumeek bizi duten indarkeria, eta Europakoimmigrazio politiken aurrean herri plataforma zeingizarte mugimenduetatik beren ezinegona adierazte-ko antola tzen diren ekin tza eta ematen diren eran -tzunek egoera hauek guztiak salatu nahi dituzte: per -tsonen salerosketa, emakume eta nesken aurkakoerasoak eta bor txaketak, giza eskubideen urraketak.

Hori guztia dela eta, era kolektiboan, toki enti-tateok honakoa adierazten dugu:

Gure gai tzespena indarkeria sexistari: ageriandagoenari nahiz ikusten ez denari, eta haren adieraz-pen guztiei, diskriminazioaren eta emakumeen etagizonen arteko berdintasun faltaren emai tza direnak.

Gure konpromisoa Herri Erakunde gisa, eraaktiboan ezberdintasunen eta emakumeen etagizonen arteko harreman ez orekatuen kontralanean jarrai tzeko, indarkeria-haztegia direlako,baita gure konpromisoa emakumeen aurkakoindarkeria mota guztien aurrean eran tzutekoa ere,berdintasuna politika guztien arda tza izanen denlegegin tzaldi batean.

Gure elkartasuna edozein eraso jasan edota hil-dako emakume horiekin guztiekin, baita muturrekoindarkeria sexistaren biktima izan direnekin ere. Gurebabes osoa beraiendako eta beren familiendako.

Eta herritar guztiak gonbida tzen ditugu emaku-meen aurkako indarkeria desagerrarazteko jarreraerakusten jarrai tzeko, banakoarena nahiz taldeko-arena, indarkeria mota hori errotik ken tzeko. Baitaemakumeen bizi tzan ematen diren indarkeria motaguztiak eta kontrol patriarkalaren adierazpen guz-tiak sala tzeko ere. Eta, azkenik, azaroaren 25areninguruan antolatuko diren jardueretan parte har -tzera animatu nahi ditugu.

Horrela, guztiok batera aurrera jarraituko dugu,geroz eta jasangarriagoa, demokratikoagoa,bidezkoagoa eta berdinagoa izanen den gizartebaten bidean”.




8

Adierazpen instituzionala, zeinaren bidez Nafarroako Parlamentuak bake-aren eta bizikidetasunaren aldeko bere konpromisoa adierazten baitu,Al tsasun eta Nafarroa osoan.



“1. Nafarroako Parlamentuak bakearen eta bizi-kidetasunaren aldeko bere konpromisoa adieraz-ten du, Al tsasun eta Nafarroa osoan.

2. Nafarroako Parlamentuak adierazten du,epaileen erabakiak errespetatuak, ez dagoelaados ikertutako gertakariei terrorismoko delituarenzigor-kalifikazioa ematearekin, auzipetutako gazte-ei zigor neurrigabeak bete behar izatea ekar bai-tiezaieke. Hori dela-eta, Nafarroako ParlamentuakAuzitegi Nazionaleko instrukzioko 3. epaitegi zen-tralari, Nafarroako Probin tzia Auzitegiari eta Fiskal -tza Nagusiari eska tzen die auzia berriz azterdezaten, eskumena Iruñeko instrukzioko 3. epaite-giari i tzul tzeko xedez, gure ustez epaitegi horidelako gertakari horien instrukzioarekin jarrai tzekoeskuduna.

3. Nafarroako Parlamentuak adierazi nahi duez dagoela ados egindako a txiloketekin eta hartu-tako kautelazko neurriekin –esaterako, Al tsasukozazpi gazteak espe txera tzearekin–, uste baitugehiegizko neurri bat dela, justifikaziorik eta beha-rrik gabea instrukzioari begira, are gehiago horie-tako ba tzuk beren borondatez aurkeztu zirela eta

ihes egiteko arriskurik ez dagoela ikusita; hortaz,gazte horiek berehala aske uzteko eska tzen du.

4. Nafarroako Parlamentuak erabat arbuia tzendu Al tsasuko herriari buruz eman den irudi distor -tsionatua, oso urruti dagoena sozialki ani tza deneta ezberdinen arteko bizikidetasun normal bateraohituta dagoen herri baten errealitatetik. Halatan,herritarrek gertakarien aurrean eraku tsitako jarreranabarmendu nahi dugu.

5. Nafarroako Parlamentuak babestu egiten duheldu den larunbatean, azaroaren 26an, “Al tsasu”goiburuarekin Al tsasun eginen den manifestazioisila.

6. Nafarroako Parlamentuak AdingabearenDefenda tzaileari eska tzen dio hartu beharrekoneurriak har di tzan, prozedura honek ukitutako biadingabeen eskubideak errespeta daitezen.

7. Nafarroako Parlamentuak erabaki du adie-razpen honen kopia bat igor tzea Al tsasuko Udala-ri, Auzitegi Nazionaleko instrukzioko 3. epaitegizentralari, Nafarroako Probin tzia Auzitegiari, Esta-tuko Fiskal tza Nagusiar i eta AdingabearenDefenda tzaileari”.




9

F saila:GAL DE RAK

Galdera, adin txikikoen autonomiarako programari buruzkoa.

MÓNICA DOMÉNECH LINDE ANDREAK EGIN DU

Nafarroako Parlamentuko Mahaiak, 2016koazaroaren 21ean egindako bilkuran, Eledunen Ba - tzarrari en tzun ondoren, erabaki hau hartu zuen,besteak beste:

1. Izapide tzeko onar tzea Mónica DoménechLinde andreak aurkeztutako galdera, adin txikikoen autonomiarako programari buruzkoa.


3. Nafarroako Gobernuari igor tzea, Legebil - tzarreko Erregelamenduko 194. artikuluak agindu-takoari jarraikiz, ida tzizko eran tzuna bidal dezan.



GALDERAREN TESTUA

Nafarroako Gorteetako kide den eta Unión delPueblo Navarro parlamentu-taldeari a txikita dago-en Mónica Doménech Linde andreak, Legebil -tzarreko Erregelamenduaren 188. artikuluan eta

hurrengoetan ezarritakoaren babesean, honakogaldera hau aurkezten du, Eskubide Sozialetakolehendakariordeak ida tziz eran tzun dezan:

– Adingabeen autonomiarako programari dago-kionez: Zenbat adingabe sartu dira programahorretan? Zer datu dauzkazue? Zein izan da auto-nomia daukaten adingabeen bilakaera 2014an,2015ean eta 2016ko orain arteko denboran?

– Zenbatekoa da adingabeen batez bestekoegonaldia behaketa- eta harrera-zentroetan?

– Emanen al dizkiguzu Lehiaketan daudentokien kopurua Nafarroako adingabeen beharriza-nei egoki tzeari buruzko txostenaren justifikazioa,datuak eta ondorioak?

– Zenbat instalazio aldatu dira eta zer zentro-tan egin dira instalazio berri horiek edo lehendikzeudenen egoki tzapenak uztailaren 28ko 26/2015Legean xedatutakora egoki tzeko?


Foru parlamentaria: Mónica Doménech Linde


10

Galdera, Nafarroako Ospitalegunean hu tsik dauden espazioei buruzkoa.

BAKAR TXO RUIZ JASO ANDREAK EGIN DU

Galdera, Osasun Departamentuak autokon tzertazioetan egindako gastuariburuzkoa.

BEGOÑA GANUZA BERNAOLA ANDREAK EGIN DU


1. Izapide tzeko onar tzea Bakar txo Ruiz Jasoandreak aurkeztutako galdera, Nafarroako Ospita-legunean hu tsik dauden espazioei buruzkoa.





GALDERAREN TESTUA

EH Bildu Nafarroa parlamentu-taldeari atxikita-ko foru parlamentari Bakar txo Ruiz Jaso andreak,Legebil tzarreko Erregelamenduan ezarritakoarenbabesean, honako galdera hau aurkezten du,Nafarroako Gobernuak ida tziz eran tzun dezan:

• Zer espazio daude hu tsik gaur egun Nafarro-ako Ospitalegunean? Osasun Departamentuakzer aurreikuspen darabil horien erabilerari dago-kionez?

• Antolamendu Planean eta plan fun tzionaletanzer erabilera ematen zaie?

Iruñean, 2016ko azaroaren 16an

Foru parlamentaria: Bakar txo Ruiz Jaso


1. Izapide tzeko onar tzea Begoña Ganuza Ber-naola andreak aurkeztutako galdera, OsasunDepartamentuak autokon tzertazioetan egindakogastuari buruzkoa.





GALDERAREN TESTUA

Unión del Pueblo Navarro (UPN) parlamentu-taldeari a txikia dagoen eta Nafarroako Gorteetakokide den Begoña Ganuza Bernaola andreak,Legebil tzarreko Erregelamenduko 188. artikuluaneta hurrengoetan ezarritakoaren babesean, hona-ko galdera hau aurkezten du, Osasuneko kon -tseilariak ida tziz eran tzun diezaion:

– Zein da Osasun Departamentuaren 2016kour tarr i letik gaur ar teko gastua autokon -tzertazioetan –”peonadak”–, espezialitatez espe-zialitate, Reina Sofía Ospitalean, García OrcoyenOspitalean eta Nafarroako Ospitalegunean?


Foru parlamentaria: Begoña Ganuza Bernaola


11

Galdera, Nafarroan organo-transplante bat jaso tzeko dagoen i txaron-zerrendari buruzkoa.

BEGOÑA GANUZA BERNAOLA ANDREAK EGIN DU

Galdera, irakasleen lekualdaketa-lehiaketarako ematen diren inprimakieiburuzkoa.

ALBERTO CATALÁN HIGUERAS JAUNAK EGIN DU


1. Izapide tzeko onar tzea Begoña Ganuza Ber-naola andreak aurkeztutako galdera, Nafarroanorgano-transplante bat jaso tzeko dagoen i txaron-zerrendari buruzkoa.





GALDERAREN TESTUA

Unión del Pueblo Navarro (UPN) parlamentu-taldeari a txikia dagoen eta Nafarroako Gorteetakokide den Begoña Ganuza Bernaola andreak,Legebil tzarreko Erregelamenduko 188. artikuluaneta hurrengoetan ezarritakoaren babesean, hona-ko galdera hau aurkezten du, Osasuneko kon -tseilariak ida tziz eran tzun diezaion:

– Zein da organo-transplante bat jaso tzekoNafarroan dagoen i txarote-zerrenda?


Foru parlamentaria: Begoña Ganuza Bernaola


1. Izapide tzeko onar tzea Alber to CatalánHigueras jaunak aurkeztutako galdera, irakasleenlekualdaketa-lehiaketarako ematen diren inprima-kiei buruzkoa.





GALDERAREN TESTUA

Nafarroako Gorteetako kide den eta Unión delPueblo Navarro parlamentu-taldeari a txikita dago-en Alberto Catalán Higueras jaunak, Legebil -tzarreko Erregelamenduaren 188. artikuluan etahurrengoetan ezarritakoaren babesean, honakogaldera hau aurkezten du, ida tziz eran tzun dakion:

Irakasleen lekualda tze-lehiaketarako Hezkun -tza Departamentuan bertan ematen diren eskabi-deetan,

Lehendabizi euskarazko eskabidea ematen alda?

Zer dela-eta ez da hasieratik ematen eskabi-dea eska tzaileak eska tzen duen hizkun tzan?

Corellan, 2016ko azaroaren 17an

Foru parlamentaria: Alberto Catalán Higueras


12

Galdera, haurren tzako musika-hezkun tzako programa bertan beherauzteari buruzkoa.

ALBERTO CATALÁN HIGUERAS JAUNAK EGIN DU


1. Izapide tzeko onar tzea Alber to CatalánHigueras jaunak aurkeztutako galdera, haurren -tzako musika-hezkun tzako programa bertan behe-ra uzteari buruzkoa.





GALDERAREN TESTUA

Nafarroako Gorteetako kide den eta Unión delPueblo Navarro parlamentu-taldeari a txikita dago-en Alberto Catalán Higueras jaunak, Legebil -tzarreko Erregelamenduaren 188. artikuluan etahurrengoetan ezarritakoaren babesean, honakogaldera hau aurkezten du, ida tziz eran tzun dakion:

Hezkun tza Departamentuak bertan behera u tzial du haurren tzako musika-hezkun tzako progra-ma?

Zer dela-eta?

Hezkun tza Departamentuak ba al du programaberriro ezar tzeko asmorik?

Gurasoei eta ikaste txeei nola jakinarazi zaieerabakia?

Corellan, 2016ko azaroaren 17an

Foru parlamentaria: Alberto Catalán Higueras


13

G saila:TXOS TE NAK, DEI AL DI AK ETA PAR LA MEN TU KO INFOR MA ZIOA

Emakumezko foru parlamentari bat izenda tzeko arauak, Europako Kon -tseiluko Toki eta Eskualde Agintari tzen Kongresuan Espainiakoordezkari tza osa dezan.

Nafarroako Parlamentuko Mahaiak, 2016koazaroaren 21ean eginiko bilkuran, Eledunen Ba -tzarrari en tzun ondoren, erabaki hau hartu zuen,besteak beste:

Nafarroako Gobernuko Herritarrekiko eta Era-kundeekiko Harremanetako kon tseilariak, 2016kourriaren 7ko idazkiaren bidez, Nafarroako Parla-mentuari eskatu dio emakumezko foru parlamen-tari bat izenda tzeko, Europako Kon tseiluko Tokieta Eskualde Agintari tzen Kongresuan Espainiakoordezkari tza osa dezan.

Nafarroako Parlamentuko Erregelamenduak ezdu aurreikusten hautapen horretarako arau bera-riazkorik. Hori dela eta, Erregelamenduaren37.1.Bedera tzigarrena. artikuluarekin bat, Mahaiaketa Eledunen Ba tzarrak aipatu izendapena egitekoarauak one tsi behar dituzte.

Horretarako, Legebil tzarreko legelari nagusiakarau-proposamen bat prestatu du.

Hori horrela, Nafarroako Parlamentuko Errege-lamenduaren 37.1.Bedera tzigarrena artikuluanezarritakoarekin bat, Eledunen Ba tzarrarekinadostu ondoren, hona ERABAKIA:

Lehena. Emakumezko foru parlamentari batizenda tzeko arau hauek onestea, Europako Kon -

tseiluko Toki eta Eskualde Agintari tzen Kongre-suan Espainiako ordezkari tza osa dezan:

1. Parlamentu-taldeek eta foru parlamentarienelkarteek Landa Garapeneko, Ingurumeneko etaToki Administrazioko Ba tzordeko lehendakariariaurkeztuko dizkiote hautagaiak. Emakumezko foruparlamentari izan beharko dira. Hautagai tzak aur-kezteko epea heldu den 2016ko azaroaren 30eko19:00etan bukatuko da.

2. Landa Garapeneko, Ingurumeneko eta TokiAdministrazioko Ba tzordean eginen da hautaketa, txartel bidezko isilpeko bozketaz, eta ba tzordekidebakoi tzak izen bakarra idazten ahalko du txartelean.

3. Boto gehien lor tzen dituen emakumezkoforu parlamentaria izanen da hautatua.

4. Berdinketa gertatuz gero, ondoz ondokobozketak eginen dira berdinketa hau tsi arte.

Bigarrena. Erabaki hau jakinaraztea parla-mentu-taldeen eta foru parlamentarien elkarteeneledunei, eta Nafarroako Parlamentuko AldizkariOfizialean argitara dadin agin tzea.




14

Deialdia, Nafarroako Kontuen Ganberaren zerbi tzuko mandatari izatekolanpostu hu ts bat lekualda tze lehiaketa bidez bete tzekoa, B2 parekoeuskara mailarekin.

Azterketak gainditu dituztenen zerrenda

Ikusita Nafarroako Kontuen Ganberaren zerbi -tzuko mandatar i izateko lanpostu hu ts batlekualda tze lehiaketa bidez bete tzeko deialdiarenkalifikazio-epaimahaiak azaroaren 22an igorriduen zerrenda, azterketa gainditu duten izangaiaklortutako puntuazioaren arabera ordena tzen ditue-na –Kontuen Ganberako lehendakariaren 2016komaia tzaren 9ko ebazpenaren bidez one tsia eta2016ko maia tzaren 27ko 78. Nafarroako Parla-mentuko Aldizkari Ofizialean eta 102. NafarroakoAldizkari Ofizialean argitaratuta–, deialdiko 1. ida -tz-zatiaren 8. oinarrian ezarritakoarekin bat, Nafa-

rroako Parlamentuko Aldizkari Ofizialean argitara-tu behar da. Horrenbestez, lehendakari tza honek,bere ahalmenak eta bere eskumenak erabiliz,

EBATZI DU:

Lehena. Jaso tzat ematea deialdiaren kalifika-zio-epaimahaiak igorritako zerrenda, aipatulekualda tze lehiaketa gainditu duten izangaiak lor-tutako puntuazioaren arabera ordena tzen dituena.Hona zerrenda hori:

Bigarrena. Ebazpen hau Nafarroako Parla-mentuko Aldizkari Ofizialean argitara dadin xeda -tzea.


Kontuen Ganberako lehendakaria: AsunciónOlaechea Estanga

Izen-abizenak Puntuazioa, guztira

Erburu Elizondo, Fernando 48,09 Aragón Samanes, Jesús M.ª 41,15

Cia Goñi, Mikel 20,81

Nafarroako Gardentasunaren Kon tseiluko lehendakaria hauta tzea.

HAUTAGAIAK AURKEZTEKO EPEA LUZA TZEA

Nafarroako Parlamentuko Mahaiak, 2016koazaroaren 24an eginiko bilkuran, Eledunen Ba -tzarrari en tzun ondoren, erabaki hau hartu zuen,besteak beste:

1. Nafarroako Gardentasunaren Kon tseilukolehendakaria hauta tzeko hautagaiak aurkeztekoepea 2016ko abenduaren 12ko 13:00ak arteluza tzea.

2. Erabaki hau jakinaraztea parlamentu-taldeen eta foru parlamentarien elkarteen eledu-nei, eta Nafarroako Parlamentuko Aldizkari Ofizia-lean argitara dadin agin tzea.




15

Preskribatutako zerga-zorrei buruzko fiskalizazio txostena (2008-2015),Kontuen Gan be rak egina.

Nafarroako Parlamentuko Mahaiak, 2016koazaroaren 14an eginiko bilkuran, Eledunen Ba -tzarrari en tzun ondoren, erabaki hau hartu zuen,besteak beste:

Kontuen Ganberak preskribatutako zerga-zorrei buruzko fiskalizazio txostena (2008-2015)egin du.

Nafarroako Kontuen Ganbera arau tzen duenabenduaren 20ko 19/1984 Foru Legearen 8.c)artikuluari dagokionez Nafarroako ParlamentukoErregelamenduaren 205. artikuluan ezarritakoare-kin bat, honako hau ERABAKI DA:

1. Txosten horren edukiaren jakinaren gaineandagoela adieraztea.




Preskribatutako zerga-zorrei buruz-ko fiskalizazio txostena (2008-2015),

Kontuen Gan be rak egina

AUR KI BI DEA

I. Sarrera (16. or.).

II. Helburua eta norainokoa (16 or.).

III. Preskripzioari eta kaudimengabeziari buruzkoohar orokorrak (17. or.).

IV. 2008tik 2015era bitartean preskribatutakozorren zenbaketa eta legezkotasunaren bete -tzeari buruzko iri tzia (24. or.).

IV.1. 2008tik 2015era bitartean preskribatuta-ko zorra (24. or.).

IV.2. Legezkotasunaren bete tzeari buruzko iri -tzia (27. or.).

V. Oharpenak, emandako iri tzian eraginik ezdutenak, eta gomendioak (28. or.).

V.1. Oharpenak, bete tzeari buruzko iri tzianeraginik ez dutenak (28. or.).

V.2. Gomendioak (31. or.).

I. SARRERA

Podemos-Ahal Dugu parlamentu-taldearen eskariz, Nafarroako Parlamentuko Eledunen Ba-tzarrak 2016ko urtarrilaren 25ean erabaki zuen Kontuen Ganberari eskatzea fiskalizazio txostena egin zezala “2008-2015 bitartean preskribatutako zenbatekoez, preskribatu izanaren arrazoiez eta Nafarroako Zerga Ogasunak preskriba ez zitezen egindako jarduketez”.

Eskaera hura betetzeko, aipatutako lana jaso zen Ganbera honen 2016ko fiskalizazio programan.

Kontuen Ganberak legezkotasuna betetzearen gaineko fiskalizazioa planifikatu eta egin du, Nafarroako Zerga Ogasunak egindako zerga-zorren preskripzioak, alderdi garrantzitsu guztietan, funts publikoen kudeaketari aplikatzekoak zaizkion arauekin bat etortzeari buruzko iritzia ema-teko.

Denbora-esparruari dagokionez, parlamentu-eskariari jarraituz, gure lanak 2008tik 2015era bi-tarteko ekitaldiak hartu ditu.

Txostenak bost atal ditu, sarrera hau barne. Bigarrenean, egindako lanaren helburua eta no-rainokoa ageri dira. Preskripzioari eta kaudimengabeziei buruzko ohar orokor batzuk jaso dira hirugarren atalean. Laugarrenean, aztertutako aldian preskribatu diren zorren zenbatekoa eta zor horietan legezkotasuna betetzeari buruz dugun iritzia aurkezten ditugu. Azkenean, bosgarrenean, lortutako oharpenak jasotzen ditugu, iritzian eraginik ez dutenak, bai eta kudeaketa hobetze al-dera ematen ditugun gomendioak ere.

Azterketa lana 2016ko maiatzetik irailera bitartean egin du auditoriako teknikari batek eta au-ditore batek osatutako lantaldeak, eta Kontuen Ganberako zerbitzu juridiko, informatiko eta admi-nistratiboen lankidetza ere izan dute.

Jarduketa horren emaitzak egungo Gobernuko Ogasuneko eta Finantza Politikako kontseila-riari eta Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzaileari azaldu zitzaizkien, bai eta au-rreko legegintzaldian kargu horietan aritutakoei ere, egokitzat jotzen zituzten alegazioak egin zi-tzaten, Nafarroako Kontuen Ganberari buruzko 19/1984 Foru Legearen 11.2 artikuluan aurreiku-sitakoari jarraituz. Jarritako epea iraganda, ez dugu alegaziorik jaso.

Eskerrak eman nahi dizkiegu Nafarroako Zerga Ogasuneko Diru-bilketa Zerbitzuko langileei, lan hau egiteko eman diguten laguntzarengatik.

II. HELBURUA ETA NORAINOKOA

Nafarroako Kontuen Ganberari buruzko abenduaren 20ko 19/1984 Foru Legeari jarraituz eta aipatutako parlamentu-eskariari erantzunez, 2016ko jarduketa programan sartu dugu txostena egitea “zerga-zorren 2008tik 2015era bitarteko preskripzioak” direla eta.

Gure txostenaren helburua da legezkotasuna betetzeari buruzko iritzia ematea Nafarroako Zerga Ogasunak 2008tik 2015era bitartean egindako preskripzioei buruz, eta, halaber, horien zenbatekoa eta prozedura- nahiz kontabilitate-tratamendu egokia zehaztea.

Honako hauek osatzen dute, funtsean, aplikatzekoa den arau-esparrua:

13/2007 Foru Legea, Nafarroako toki ogasunei buruzkoa.

13/2000 Foru Lege Orokorra, Nafarroako tributuei buruzkoa.

177/2001 Foru Dekretua, Nafarroako Foru Komunitateko Diru-bilketa Erregelamendua onesten duena.

119/2007 Foru Dekretua, Nafarroako Zerga Ogasunaren estatutuak onesten dituena.

135/2015 Foru Dekretua, Nafarroako Zerga Ogasunaren estatutu berriak onesten dituena.

Aipatutako ekitaldietan zerga-zorraren preskripzioak onetsi dituzten ebazpenak.

Lanaren norainokoari dagokionez, aztertu dira, funtsean, zerga-zorren preskripzioa arautzen duen esparru orokorra eta aztertu beharreko denboraldiko zorren zenbatekoa; eta, horien lagin bat hartuta, aztertu da ea behar bezala eta justifikazio egokiaren babesean baimendu diren, ko-brantza kudeatzeko zer prozesu aplikatu zaien preskribatutako zor horiei, eta kontabilitateko tra-tamendu egokia aplikatu zaien.

Nafarroako Parlamentuko A.O. / XI. legegintzaldia__________________________________________________________________________________________140. zk. / 2016ko azaroaren 25a

16

III. PRESKRIPZIOARI ETA KAUDIMENGABEZIARI BURUZKO OHAR OROKORRAK

Foru Komunitateko Administrazioarekiko zorrak azkentzeko bideak honako hauek izan dai-tezke:

Ordaintzea.

Ordainketa geroratzeko eta zatikatzeko egutegiak betetzea.

Preskripzioa.

Konpentsazioa.

Barkamena.

Kaudimengabezia frogatua.

Preskripzioak zerga-zorra azkentzen du denbora igarotze hutsagatik. Zenbat debora igaro behar den zehazteko, bi egoera bereizi behar ditugu, zorraren izaeraren arabera:

a) Zerga-zorra. Tributuei buruzko 13/2000 Foru Lege Orokorraren arabera, lau urteren buruan preskribatzen dira Foru Administrazioak likidazioa egiteko duen eskubidea, kobrantza, tributu-zehapenen ezarpena eta diru sarrera bidegabeen itzulketarako eskubidea.

b) Zuzenbide publikoko zorrak, zergaz bestekoak. Arau orokor gisa, lau urteren buruan pres-kribatzen dira zor horien aitorpena, likidazioa eta kobrantza. Horrelako diru sarrera motak arau-tzen dituzten berariazko legeek, hala ere, beste preskripzio epe batzuk ezartzen dituzte, sei hila-betetik lau urtera bitartekoak.

Zorrak kobratzeko eskubidearen preskripzioari dagokionez, borondatez ordaintzeko epea amaitzen den egunetik aurrera zenbatzen da preskripzioaren epea. Epe hori eten egiten da:

a) Ordaintzera behartuak zorra azkentzea xede duen edozein jarduketa egiten badu.

b) Administrazioak zorra kobratzea edo segurtatzea xede duen edozein ekintza egiten badu, ordaintzera behartua bide formaletik horren jakitun dela. Jarduketa horiek behar bezala doku-mentaturik egon behar dute.

c) Edonolako erreklamazio edo errekurtsoak jartzen badira.

Etenaren ondoren, preskripzio epeak berriro hasiko dira zenbatzen Administrazioari ordain-tzera behartua dagoenaren azken jarduketaren datatik aurrera.

Preskripzioa aplikatzeko bi bide daude:

a) Banaka, zordunak eskaturik, Diru-bilketa Zerbitzuaren ebazpenen bidez, Auzitegi Ekono-miko-administratiboaren ebazpenen bidez edo Administrazioarekiko auzietako epaien bidez.

b) Nafarroako Zerga Ogasunak ofizioz aplikatuta, Diru-bilketa Zerbitzuaren proposamenari ja-rraituz, urtean zehar preskribatu diren eta banaka deklaratu ez diren zor guztien preskripzioa de-klaratzeko espediente kolektiboak eginez. Administrazioak espediente horiek erabili ohi ditu zo-rrei baja emateko. Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzaileak onesten ditu espedien-teak, organo kontu-hartzaileak fiskalizatu eta gero.

Preskripzioa deklaratu ondoren, kasuan kasuko zorrei baja ematen zaie zeinu negatiboko kon-tabilitatean.

Preskripzioaren ondorioei eta hedadurari dagokienez, preskripzioak zorra azkentzen dio zo-rra ordaintzera behartuari. Ordaintzera behartuen bi kategoria ezartzen ditu araudiak:

a) Zordun nagusia.

b) Beste tributudun batzuk.


17

http://www.enciclopedia-juridica.biz14.com/d/prescripcion/prescripcion.htm

http://www.enciclopedia-juridica.biz14.com/d/deuda-tributaria/deuda-tributaria.htm

Zordun nagusia zergen subjektu pasiboa da, alegia, zergaduna, ordezkoa, atxikitzailea edo konturako sarrera egitera behartua, likidazioa erregelamenduaren arabera jakinarazi zaiona edo legeak aginduta autolikidazioa egin eta horren zenbatekoa Nafarroako Zerga Ogasunean sartu behar duena. Baita subjektu arau-hausleak ere, ezarritako zehapenengatik.

Erantzukizuna deribatzearen figurak aukera ematen du diru-bilketaren prozedura zordun na-gusiak ez diren beste tributudun batzuengana bideratzeko. Erantzule berriaren egoera ez da ai-patutako zordun nagusiarena bezalakoa. Izan ere erantzule berriak ez du egin zerga-egitaterik, eta erantzukizun kasu bakoitzerako legez aurreikusitako inguruabarrak gertatzen direnean sor-tzen zaio betebeharra.

Araudiak erantzukizunak deribatzeko bi modu arautzen ditu: solidarioa eta subsidiarioa. Le-gezko presuntzioa subsidiariotasunarena da.

a) Erantzule solidarioak. Epemugara iritsitako zorraren kobrantza kudeatu bitartean noiznahi deriba daiteke, hala borondatezko epean nola betearazpen fasean (premiamendua edo enbar-goa).

b) Erantzule solidarioak. Deribazio hau egin aurretik zordun nagusia eta, halakorik bada, zor-dun solidarioak hutsegin deklaratu behar dira; hau da, premiamendu prozedura osoa agortu be-har da aipatutako zordun nagusi eta solidarioen kontra.

Guztiek erantzunen dute beren betebeharrak betetzeaz oraingo eta geroko beren ondasun guztiekin, legeetan aurreikusitako salbuespenak salbuespen.

Diru-bilketako organoek dute eskumena zerga-betebeharrengatiko erantzukizunaren deriba-zioa deklaratzeko. Deribazio hori egintza administratibo baten bidez erabaki behar da, zeinean, interesdunari entzun ondoren, erantzukizuna deklaratu eta horren norainokoa zehaztuko baita; egintza hori erantzuleei jakinarazi behar zaie, eta aipatu behar zaizkie, besteak beste, erantzuki-zuna deribatzen deneko zorra sortu duen autolikidazioaren edo likidazio administratiboaren fun-tsezko elementuak. Deribatutako zenbatekoa likidatutako edo autolikidatutako zor osoarena iza-nen da, baina ez dira sartuko zerga-zehapenak eta premiamendu errekargua. Borondatez ordain-tzeko epea igarotakoan, epe exekutiboko errekargu eta interesak sortuko dira deribatutako zen-batekoaren gainean, eta premiamendu prozedura erabiliko da haiek kobratzeko.

Zor bat preskribatuta dagoela deklaratzeko, aldez aurretik Nafarroako Zerga Ogasuneko zerbitzuek lan hauek egin behar dituzte:

a) Ikertzea ea administrazio egintzaren batek preskripzio epea eten duen.

b) Zorra kobratzeko kudeaketa egokiak egitea, behar bezala dokumentatuak. Begiratzea ea badagoen enbargatu eta exekutatu daitekeen ondasunik (higiezinak, kontu korronteak, soldatak, pentsioak…), konpentsazioaren bidea erabil daitekeen edo erantzule solidarioak, subsidiarioak edo oinordekoak deklaratzeko aukerarik dagoen.

Konpentsazioari dagokionez, aurrekontu-gastuaren edozein ordainketaren kontra edo Nafa-rroako Zerga Ogasunak zordunari aitortutako kredituen kontra gauza daiteke.

Preskripzioa premiamendurik gabeko zorrei zein premiamendupeko zorrei aplikatu ahal zaie.

Preskripzio kontzeptuan sartzen da, halaber, preskripzioa aplikatzea diru sarrera bidega-been itzulketari. Hain zuzen, Tributuei buruzko 13/2000 Foru Lege Orokorrak lau urteko epea ezartzen du diru sarrera bidegabeen preskripziorako, eta preskripzioa ofizioz aplikatzen da, sub-jektu pasiboak bera eskatu edo salbuespenak jarri beharrik izan gabe. Diru-bilketa Zerbitzuak txostena egin ondoren, Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzailearen ebazpenez apli-katzen da. Aldez aurretik egiaztatu egiten da ez dela lau urteko epea eten diru sarrera bidega-been itzulketa lortu nahian tributudunek egindako jarduketa frogatuen bidez. Askotarikoak izan daitezke: epaiak eta ebazpenak, ondorerik gabeko hitzarmenak, okerrak eta biribiltzeak, besteak beste. Diru sarrera bidegabe horiei baja emanen zaie zeinu positiboko kontabilitatean.

Administrazioarekin zerga-zorrak dituzten enpresek hartzekodunen konkurtsoa deklaratzeak azken urteotan hartu duen garrantzia ere nabarmendu behar dugu. Horrelako zorrak kudeatzeko


18

prozesua luzea eta konplexua izan ohi da. Ikertzeko eta egiaztatzeko jarduketa asko egin behar izaten dira, eta Nafarroako Zerga Ogasuna prozedura judizialean pertsonatu behar da.

Munta txikiko eskubide ekonomikoak. Tributuen kudeaketa errazte aldera, Ogasun Publi-koari buruzko Foru Legearen 17. artikuluak hau ezartzen du: “Ekonomia eta Ogasun kontseilariak zilegi du zorrak ez likidatzeko xedatzea edo, hala bada, haiek ezeztatu eta kontabilitatean baja ematea, baldin eta ordainarazpenerako eta bilketarako kostuak parekatzeko ezarritako kopurutik beherakoak badira”.

Artikulu hori foru esparruan garatu gabe dago; horrek eragin nabarmena du munta txikiko zerga-zorren kudeaketan eta, ondorioz, horien preskripzioan.

Horri dagokionez, Estatuan indarra duten arauek funtsean honako hau ezartzen dute:

a) Ogasun Publikoaren zuzenbide publikoko baliabideei dagozkien likidazioen ondoriozko zo-rrak hiru eurotik beherakoak direnean, zor horiek kobratu gabe egon arren, dagozkien likidazioak deuseztatzea eta kontabilitatetik kentzea erabakiko da.

b) Bilketa kudeatzeko epe exekutiboan dauden zorrei ere aurrekoa aplikatuko zaie hiru eurotik beherakoak badira.

c) Ez da epe exekutiboko berandutza-interesen likidaziorik eginen, kontzeptu horrengatik kal-kulatzen den zenbatekoa 30 eurotik beherakoa denean. Ez zaie muga hori aplikatuko ordainketa geroratu edo zatikatzearen ondorioz sortutako interesei.

Ikuspuntu ekonomiko hutsetik justifikatzen diren arauak dira, izan ere zenbateko horiek ez bai-tira aski beren ordainarazpenaren eta bilketaren kostua estaltzeko.

Txosten hau egin den garaian, Nafarroako Zerga Ogasuna artikulu hori garatzen duen foru agindua izapidetzen ari da, eta aurreikusita dago 2017ko ekitaldirako hartuko duela indarra.

Gure lanean aztergai ditugun zorrak azkentzeko beste modu batzuk aipatuko ditugu:

Zorrak konpentsatzea zergadunarentzako kredituekin.

Zorrak barkatzea. Zerga-zorrak bide horretatik azkendu ahal izanen dira baldin eta foru lege batek zorra barkatzeko eta azkentzeko baldintzak eta zenbatekoa zehazten baditu.

Kaudimengabezia. Ordaintzera behartuak edo erantzuleak hutsegin deklaratu direlako bildu ezin izan diren zorrak kobraezin deklaratuko dira behin-behinean, preskripzio epearen barruan birgaitzen ez diren bitartean. Epe hori amaitutakoan zorra ordaindu gabe badago, zorra behin betiko azkenduko da.

Zordun hutseginak dira premiamendu prozeduran ezin kobra daitezkeen zerga-zorrak dauzka-tenak, dela haien eta gainerako arduradunen, halakorik badago, kaudimengabeziarengatik, dela non dauden ezin izan delako jakin. Hutseginaren deklarazioa Nafarroako Zerga Ogasuneko zu-zendari kudeatzaileak onetsiko du, Diru-bilketa Zerbitzuak txostena egin ondoren. Kontuan har-tuko du eskura dauden baliabideak eraginkortasunez kudeatzeko printzipioa, eta zorren zenbate-koaren, jatorriaren, izaeraren edo antzinatasunaren irizpideak erabiliko ditu. Deklaraziorako pro-zedurak, funtsean, honako dokumentazio hau bilduko du:

a) Zordun nagusiaren edo erantzule solidarioen egonlekuari dagokionez, Alkatetzaren ziurtagi-ria, ezagutzen den azken helbidean edo ezagutzen den helbide bakarrean bizi ez direla ziurtatzen duena.

b) Kaudimengabezia kasuan, zordun nagusiak edo erantzule solidarioek ez dutela ondasun enbargagarririk.

c) Ez dagoela erantzule subsidiariorik.

Behin frogatuz gero zorduna kaudimengabea dela, eta, kasua bada, ezin dela jakin non da-goen, kreditua kobraezintzat joko da eta dagozkion kontuetatik kenduko da. Deklarazio horrek ez du eragotziko geroago Nafarroako Zerga Ogasunak jarduketak egin ahal izatea dagokionaren kontra, zorra azkentzen ez den bitartean.


19

Halaber, garrantzitsua da adieraztea hutseginaren deklarazioa aurretiazko izapidea dela eran-tzukizuna deribatu ahal izateko, erantzukizun solidarioa dagoenean izan ezik, halakoetan ez bai-tago deklarazioaren beharrik.

Zordun bat hutsegin deklaratuz gero, mugaeguna deklarazio horren ondoren duten zorrak mu-gaeguneratutzat joko dira eta baja emanen zaie deklarazioaren erreferentziarekin, hura berrikus-teko informazio edo daturen bat aurkeztu ezean.

Nafarroako Zerga Ogasunari dagokio hutseginak berrikustea, gerora zordun kobraezinak edo arduradunek kaudimena lortuz gero bera detektatzeko, zorrak preskribatzen ez diren bitartean, betiere. Kaudimena detektatzen bada, berriro irekiko da betearazpen prozedura.

PRESKRIPZIOA KUDEATZEKO ARDURA DUTEN ORGANOAK ETA PRESKRIPZIOAREN OI-NARRIZKO PROZEDURA.

Nafarroako Zerga Ogasuna deritzon erakunde administratiboaren ardura da, Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren izenean eta hark aginduta, Nafarroako Ogasun Publikoko tri-butu-sistema aplikatzea.

Nafarroako Zerga Ogasunaren lana da baliabide material, baliabide tekniko eta giza baliabide guztiak behar bezala koordinatzea, tributuen kudeaketa eta bilketa zuzen eta eraginkorra lor-tzeko. Izan ere, azken helburua zerga arloko araudia orokorrean zehatz-mehatz betetzea da, alde batera utzi gabe zergadunaren segurtasun juridikoa, eta araudi horrek sorrarazten duen zehar-kako presio fiskala gutxituz. Horretarako, Nafarroako Zerga Ogasunak bere xedeak betetzen la-guntzen dioten jarduera guztiak burutuko ditu.

Haren egituraren barruan dago Diru-bilketa Zerbitzua, zuzendari kudeatzailearen menpean zuzenean diharduen organoa. Nafarroako Zerga Ogasunaren diru-bilketaren kudeaketa zuzen-tzen eta kontrolatzen du, eta esleitu zaizkion eginkizunen artean hauek interesatzen zaizkigu lan honetarako:

Nafarroako Zerga Ogasunaren diru-bilketa kudeatzeko zuzendaritza teknikoa eta kontrola.

Diru-bilketa prozedurako egintzen kontra jartzen diren errekurtsoetan irizpideak koordina-tzea eta, hala behar denean, errekurtso horiek ebaztea.

Konkurtso prozeduretan edo prozedura berezietan egin beharreko ekintzak zuzendu eta, hala behar denean, ebatzi eta kudeatzea.

Jarduteko edo ekintzak gauzatzeko irizpideak finkatzea, egiturazko edo unean uneko zailta-sunak dituzten sektore ekonomikoetako pertsona edo entitateen zorrak biltzeko kudeaketan, per-tsona edo entitate horiek Nafarroako Zerga Ogasunarekiko dituzten betebeharrak bete ditzaten.

Zorrak konpentsatzea, indarra duten xedapenek ematen dizkioten eskumenen arabera.

Ofizioz preskribatzeko espedienteak instruitzea.

Zerbitzuaren oroitidazkia prestatzea.

Bere xedeak betetzeko, zerbitzu horrek honako atal hauek ditu bere egituran, zeinak funtsean bere horretan iraun baitu aztertutako aldian (2008tik 2015era bitartean):

a) Gerorapenen Kudeaketaren Atala.

b) Derrigorrezko Diru-bilketaren Atala.

c) Prozedura Berezien Atala.

d) Diru-bilketaren Aplikazio eta Kontrolaren Atala.

Atal horietatik, egin behar dugun lanari funtsean eragiten diona Prozedura Berezien Atala da, eginkizun hauek baititu, besteak beste:


20

Konkurtso prozeduretan sartuta dauden zordunen zor guztien diru-bilketa kudeatu eta kon-trolatzea eta, behar denean, Nafarroako Foru Komunitatearen ordezkari izatea bilkura, batzorde, konkurtso administrazio eta antzeko kudeaketa organoetan.

Nafarroako Zerga Ogasunaren eskubideak defendatzeko beharrezkoak diren jarduketak kontrolatu eta burutzea, eskubide horien kalterako izan daitezkeen desegite eta likidazio proze-suetan edo entitateek har ditzaketen horrelako beste erabaki batzuetan.

Epe exekutiboan 150.000 eurotik gorako zorren kobrantza kudeatzea; zenbateko horretatik beherako zorrak Derrigorrezko Diru-bilketaren Atalaren eskumenekoak dira.

Erantzukizuna bideratzeko espedienteak izapidetzea.

Diru-bilketa organoek proposatutako kaudimengabezien deklarazioak izapidetzea eta zor-dun hutseginak kudeatzea.

Ofizioz preskribatzeko espedienteak izapidetzea.

Bere kudeaketaren ondoriozko diru sarrera bidegabeen prozesuak kudeatu, kontrolatu eta burutzea (2015eko irailera arte).

Zerbitzu osoko berraztertze-errekurtsoak kudeatzea.

Atalaren jardueren kudeaketa kontrolatzeko behar diren estatistikak egitea.

Nafarroako Zerga Ogasunarekiko zerga-betebeharren ez-betetze nabarmenak egiten ari di-ren zordunen zerrendak egitea aldian behin, gero argitara eman daitezen (2016tik).

2015eko irailean Nafarroako Zerga Ogasunaren estatutuak aldatu ziren arte, atal honen ar-dura zen goian aipatutako diru sarrera bidegabeak kudeatzea. Ordutik aurrera, eginkizun hori Diru-bilketaren Aplikazio eta Kontrolaren Atalak dauka esleituta; halaber, atal horri esleitu zaio Nafarroako Foru Komunitateko Administrazioaren zor eta zordun guztiak ekonomia eta kontabili-tatearen aldetik kontrolatzea Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarriaren bitartez.

Bere eginkizunetan aritzeko, Prozedura Berezien Atalak honako langile hauek ditu, 2009an zitue-

nekin alderatuta:

Prozedura Berezien Ataleko langileak Langile kopurua

2009 2015

Ataleko burua 1 1

Ogasuneko teknikariak - 2

Ogasuneko kudeatzailea 1 1

Erdi mailako teknikaria - Zuzenbideko diplomaduna - 1

Administraria 1 -

Administrari laguntzailea - 1

Guztira 3 6

Beraz, aztertutako aldian Ataleko langileen kopuruak gora egin du. Ogasuneko bi teknikari sartu direla nabarmendu behar da. 2016aren erdialdean ogasuneko beste teknikari bat hasi da prestakuntzan.


21

Bestalde, Derrigorrezko Diru-bilketaren Atalak bilakaera hau izan du:

Derrigorrezko Diru-bilketaren Ataleko langileak Langile kopurua

2009 2015

Ataleko burua 1 1

Bulegoko burua 2 2

Ogasuneko kudeatzailea 2 3

Administraria 2 1

Administrari laguntzailea 1

Guztira 7 8

Beraz, Ataleko langileen kopuruak gora egin du. Hain zuzen ere langile bat gehitu da, ogasu-neko kudeatzaile berria.

Bestalde, Tracasa sozietate publikoak (lehen Gedesa) Diru-bilketa Zerbitzuari eta Azterlanen, Plangintzaren eta Prestakuntzaren Zerbitzuari, enkargu egokiaren bidez, hainbat lan egiten diz-kie: saldoak araztu, erregistroak zuzendu eta berrikusi, ez-betetzeak eta geroratzeak kudeatu, preskripzioak, kaudimengabeziak eta erantzukizun-deribazioak kudeatu eta izapidetu, jakinaraz-penak eta banaketak egin, zorrak ziurtatu konkurtso prozedurei ekiteko, zordunak bilatu, xede horretarako kudeaketa administratiboa eta pertsonala egin, eta, hala behar denean, zordunen ondasun eta eskubideak ikertu eta errekurtsoak eta enkanteak izapidetu. Enkargu horren urteko kostua milioi bat euro ingurukoa da; 2015ean enkarguaren gastua 1,16 milioikoa izan da, eta ho-rietatik guztira 0,87 milioi dagozkio Diru-bilketa Zerbitzuari.

Ofiziozko preskripzioak Diru-bilketa Zerbitzuaren proposamenez eta Tracasaren lankidetzare-kin hasten dira, aldian behin ikerketak egiten dira jarduketa administratiborik gabe lau urte baino gehiago daramatzaten1 oinarrizko kontuak lortzeko. Aldez aurretik honako jarduketa hauek egin dira:

Enbargatzeko moduko ondasunik ez dagoela egiaztatu da.

Ez dago zordunaren aldeko kreditu konpentsagarririk.

Erantzukizun-deribazioa ez da eraginkorra gertatu.

Lau urteko legezko epea iragan da azken jakinarazpena egin zenetik.

Arau orokor gisa urtero ofiziozko preskripzioko lau espediente instruitzen dira: bi premia-mendu biderako, bat borondatezko diru-bilketarako, eta beste bat saldo negatiboetarako.

Atalak txosten-proposamena egiten du, eranskin batean zerrendatuta ageri diren zorren pres-kripzioa justifikatzen duena, Diru-bilketa Zerbitzuko zuzendariak ontzat emanda. Azkenik, Nafa-rroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzaileak espedientea onesten du ebazpen bidez, Kontu-hartzailetzak fiskalizatu eta gero.

ESKUBIDE-EZEREZTEAREN KONTABILITATE-TRATAMENDUA

Kontabilitate publikoan, eskubideak deuseztatu eta ezeztatu egiten dira baldin eta, kasuan ka-suko administrazio-egintzen ondorioz, bidezkoa bada aitortuta eta kobratu gabe dagoen aurre-kontu-eskubide bati osorik edo zati batean baja ematea unean uneko aurrekontutik nahiz itxitako aurrekontutik.

Deuseztatzea: erreferentzia egiten die likidazioen, geroratzeen, zatikatzeen eta diru sarrera itzulketen deuseztatzeei.

Ezeztatzea: hainbat bidetatik: gauzazko kobrantzak, zorunen kaudimengabeziak eta esku-bideen preskripzioa.

1 Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarriaren gutxieneko informazio-unitatea zordun, zerga, epe eta urte ba-koitzeko.


22

Kaudimengabeziak, kontabilitate orokorrean, kaudimengabezietarako hornidura jarriz formali-zatzen dira. Horniduraren urteko zenbatekoa portzentaje batzuen arabera gauzatzen da. Proze-dura Berezien Atalean, bestalde, jarraipena egiten zaie kobrantza zalantzagarriko zordunei, zor-dun hutsegin gisa, nahiz eta guztiek ez eduki hutseginaren deklarazio formala. Kudeatzailearen proposamenez sailkatzen dira kobrantza zalantzagarrikotzat.

Preskribatutako eskubideei baja emanen zaie itxitako ekitaldietako aurrekontu-eskubideen ka-suan kasuko kontuetan, emaitzen kontuaren kargura. Aldez aurretik espedientea izapidetuko da. 2015ean kargu hori 50,61 milioikoa izan da; zenbateko horrek, funtsean, urteko preskripzioak eta kitak islatzen ditu, eta nabarmentzen da ia haren ehuneko 90 zegoela agentzia exekutiboan.

Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarrian 094, 095, 096 eta 097 motetako idazpenak aplikatzen dira. 094 eta 095 idazpen motak, funtsean, erroreak zuzentzeko eta doikuntza txikiak egiteko aplikatzen dira; 096 mota gordetzen da, arau orokor gisa, hartzekodunen konkurtsoan dauden eta itxaroteko hitzarmena sinatu duten zordunen kitetarako. 097 idazpenean jasotzen dira ofiziozko preskripzioak, gehienbat premiamendupeko zorrak. Aldez aurretik, behar diren jarduketa guztiak egiten dira eta lau urte iragan behar dira emaitza positiborik gabe, diru-bilketa prozeduran egin-dako azken jarduketatik aurrera.

Preskripzioen kontabilitateko tratamendua amaitzeko, Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarrian baja ematen zaie preskribatutako zorra jasotzen duten oinarrizko kontuei.


23

IV. 2008tik 2015era BITARTEAN PRESKRIBATUTAKO ZORREN ZENBAKETA ETA LEGEZKOTA-SUNAREN BETETZEARI BURUZKO IRITZIA

IV.1. 2008tik 2015era BITARTEAN PRESKRIBATUTAKO ZORRA

Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarrian lortutako informazioaren arabera, 2008-2015 bitartean Nafa-rroako Zerga Ogasunak 128,85 milioi preskribatu ditu guztira, honela banatuta (zenbatekoak eurotan ematen dira):

Kontua Kitak Preskripzioa Guztira

Aldizkakoak 452.637 2.896.315 3.348.953

Ez aldizkakoak 45.747 182.444 228.191

Zergaz bestekoak -55.997 1.166.794 1.110.797

Geroratzeak 1.338.846 216.746 1.595.592

Agentzia exekutiboa 26.016 119.442.876 119.968.891

Zatikatzea, agentzia exekutiboa 9.010 2.523.937 2.602.947

Guztira 2.426.260 126.429.112 128.855.372

Preskripzioa onetsi den ekitaldiari erreparatuta, honako taula honen arabera banatzen da, eu-rotan emanda:

Ekitaldia Zenbatekoa

2008 7.966.780

2009 9.804.152

2010 8.664.677

2011 7.974.002

2012 11.038.312

2013 11.169.265

2014 22.126.249

2015 50.111.935

Preskripzioa, guztira 128.855.372

Aurreko taulei buruz honako hau azpimarratu behar dugu:

Zorraren ehuneko 98 ofizioz preskribatu da, epeak igarota; gainerako ehuneko bia kitetatik heldu da. Kita horiek erreferentzia egiten diote zorraren zati bat barkatu edo liberatzeari, eta hori judizialki ezartzen da konkurtsoan dauden enpresen hitzarmenak onesten direnean.

Preskribatutako zenbatekoen ehuneko 95 agentzia exekutiboan zeuden.

Preskripzioetan, ehuneko 30 inguru BEZari dagokio.

Preskribatutako guztizko zenbatekoa 36.000 bat zergaduni dagokie. Guztizko zenbateko hori honela banatu behar dugu funtsean: ehuneko 75 pertsona fisikoei dagokie –20,7 milioiko zor preskribatua–, ehuneko 15 sozietate mugatuei –74,7 milioi–, ehuneko lau sozietate anonimoei –21,1 milioi– eta ehuneko lau ondasun erkidegoei –10,3 milioi–.

37 zergadunek, zeinen zorra milioi erdi eurotik gorakoa baitzen, preskribatutako zor osoaren ehu-neko 29 metatzen dute. Horietatik hamarrek milioi bat eurotik gorako zorra zuten.

3.000 zergadun inguruk 100 eurotik beherako zorra zuten preskribatuta; diru sarrera bide-gabeengatiko preskripzioetan, 20.000 zergadun inguruk euro batetik beherako itzulketak zituzten.

2014ko eta 2015eko ekitaldietan onetsitako ofiziozko preskripzioak aurreko ekitaldietakoak baino askoz handiagoak izan dira. Aspalditik urtean batez beste 10 milioi inguru preskribatu izan da, ofiziozko preskripzioetarako bi espedienteren bitartez, eta espediente bakoitza batez beste bost milioikoa izaten zen. 2014an eta 2015ean, ordea, preskribatutako zenbatekoa askoz han-


24

diagoa izan da, irizpide aldaketa baten ondorioz. Izan ere, ezagutzen diren zor preskribatu guz-tiei, ahal dela, baja ematen zaie, zenbatekoari erreparatu gabe.

Zehatzago aztertu dugu 2014ko eta 2015eko preskripzioen inguruko informazioa.

a) 2014ko preskripzioa. Ekitaldi horretan, Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzai-learen hiru ebazpenen bidez, 22,13 milioiko zorrak preskribatu dira, batik bat 2002-2007 bitarteko ekitaldietan sortutako zorrari dagozkionak, nahiz eta 80ko hamarkadako eta hurrengoetako zo-rrak ere sartu diren.

Hurrengo taulan jaso dugu preskribatutako zorraren zenbatekoa zergadun bakoitzeko, euro-tan:

Zordunen tartea - 2014ko preskripzioak Zenbatekoa Zergadun kopurua

Metatutako zenbatekoa

Tartea/guztizkoa (%)

150.000tik gora (munta handiko zordunak) 19.725.698 37 19.725.698 89,15

50.001 eta 150.000 bitartean 1.279.613 14 21.005.311 5,78

25.001 eta 50.000 bitartean 570.097 17 21.575.408 2,58

5.001 eta 25.000 bitartean 365.409 31 21.940.817 1,65

1.001 eta 5.000 bitartean 132.716 56 22.073.533 0,6

501 eta 1.000 bitartean 33.279 48 22.106.813 0,15

500 baino gutxiago 22.608 115 22.129.421 0,1

Diru sarreren itzulketa -3.171 3 22.126.249 -0,01

2014ko preskripzioak, guztira 22.126.249 321 % 100

321 zordun horiek Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarriko oinarrizko 1.287 konturi dagozkie.

Aurreko taulan ageri denez, zorraren ehuneko 89 metatzen da 150.000 eurotik gorako zorrak di-tuzten 37 zordunengan; tarte hori aztertzen badugu, ikusiko dugu bederatzi zordunenak direla 2014an preskribatutako zorren ehuneko 57.

Hartzekodunen konkurtsoan egon diren eta azkenik likidatu diren entitateak eta bigarren es-kuko ibilgailuen merkataritzaren sektoreko enpresak dira zordun nagusiak.

Beren izaeraren arabera, zor horiek honela sailkatzen dira:

Izaera Zenbatekoa Ehunekoa

Aldizkako zergak 12.273.495 55

Aldizkakoak ez diren zergak 5.220.113 24

Zergaz besteko zorra 4.079.955 18

Geroratze espedienteak 552.686 2

2014ko preskripzioa, guztira 22.126.249 % 100

Guztizko zenbatekotik, BEZa nabarmentzen da, preskribatutako zorren ehuneko 40 egiten baitu.

b) 2015eko preskripzioak. 2015ean, zuzendari kudeatzailearen hiru ebazpenen bitartez, guz-tira 50,11 milioiko zorra preskribatu da, 8.149 zergaduni eta Hirugarrenen Kontabilitate Lagunga-rriko 17.681 konturi dagokiena.

2014ko preskripzioarekin alderatuta, 2015ekoan gora egin dute bai zorraren zenbatekoak –ehuneko 126 handiagoa izan da, hots, 28 milioi gehiagokoa– bai zergadunen kopuru osoak –8.149 izan dira, eta 2014an 321 izan ziren–.


25

Zorraren zenbatekoari erreparatuta zordun bakoitzeko, beheko taulan erakusten ditugu pres-kripzio horiek, eurotan.

Zordunen tartea - 2015eko preskripzioak Zenbatekoa Zergadun kopurua

Metatutako zenbatekoa

Tartea/guztizkoa (%)

150.000tik gora (munta handiko zordunak) 7.428.775 14 7.428.775 14,82

50.001 eta 150.000 bitartean 14.025.093 178 21.453.868 27,99

25.001 eta 50.000 bitartean 10.036.507 286 31.490.375 20,03

5.001 eta 25.000 bitartean 12.335.385 1.099 43.825.760 24,62

1.001 eta 5.000 bitartean 4.738.373 2.019 48.564.133 9,46

501 eta 1.000 bitartean 814.883 1.132 49.379.016 1,63

500 baino gutxiago 732.920 3.421 50.111.935 1,46

2015eko preskripzioak, guztira 50.111.935 8.149 100

2014ko eta aurreko urteetako preskripzioetan ez bezala, 2015eko ekitaldiko horretan nagusi izan da, beste faktore batzuen artean, zenbateko txikiko zor zaharren azkentzea. Hala, zergadun guztietatik ehuneko 81ek zituzten 5.000 eurotik beherako zorrak; azpimarratu behar da, halaber, zordunen ehuneko 42k zituztela 500 eurotik beherako zorrak.

2015ean, preskribatutako zor guztiak zeuden derrigorrezko diru-bilketan.

Beheko taulan preskripzioak jaso ditugu, onetsi diren ekitaldiaren arabera, eta preskripzioaren

urtean aitortutako zergen bidezko diru sarrerekin eta diru-bilketa likidoarekin alderatu ditugu. Lortu-tako emaitzak taula honetan daude:

Ekitaldia Preskripzioen portzentajea honako hauetan:

Zergen bidezko diru sarreretan, AE

Zergen bidezko diru sarreretan, DBL

2008 0,23 0,25

2009 0,26 0,32

2010 0,24 0,30

2011 0,23 0,25

2012 0,36 0,37

2013 0,36 0,38

2014 0,68 0,71

2015 1,56 1,58

Beraz, 2011ra arte preskripzioek ekitaldiko zergen bidezko diru sarrera aitortuen ehuneko 0,25 in-guru egin zuten; 2013 eta 2014 bitartean portzentaje hori ehuneko 0,36ra igo zen. Azkenik, 2014an eta batez ere 2015ean preskripzioen pisu erlatiboa nabarmen handitu da, eta aipatutako azken urte horretan zergen bidezko diru sarreren ehuneko 1,56ra iritsi da. Joera bera ikusten da preskripzioak diru-bilketa likidoarekin alderatuta.

Laburbilduz, eta 2015eko ekitaldiari dagokionez, aitortutako eta bildutako 100 euroko, pres-kripzioek 1,5 euro baino gehiago egiten dute.

Bilakaera horretan eragina izan dute bai preskripzioen beren bolumenak bai krisialdi ekonomi-koak Foru Ogasunaren diru-bilketan ekarri dituen ondorioak.


26

Preskripzioak premiamendu bidean dauden zordunen saldoarekin ere alderatu ditugu, eki-taldiz ekitaldi. Hona hemen (euroak, milakotan):

Ekitaldia Premiamendu bideko zordunak Preskripzioa / Premiamendu bideko zordunak (%)

2008 165.276 4,82

2009 220.420 4,45

2010 269.356 3,22

2011 335.538 2,38

2012 386.900 2,85

2013 431.600 2,59

2014 514.075 4,30

2015 496.780 10,09

Lehendabizi, premiamendu bidean dauden zordunen saldoaren gehikuntza nabarmendu behar dugu: 2008tik 2015era bitartean ia hirukoiztu egin da. Preskripzioek, 2014ra arte, saldo horien ehuneko bitik laura bitarteko portzentajeari eutsi zioten; 2015ean, ordea, ehuneko hamarrera igo dira.

IV.2. LEGEZKOTASUNAREN BETETZEARI BURUZKO IRITZIA

NAFARROAKO ZERGA OGASUNAREN ERANTZUKIZUNA

Nafarroako Zerga Ogasunak, arloko zerbitzu eskudunen bitartez, bermatu beharko du zorren preskripzioa eta finantzen egoera-orrietan haiei buruz islatzen den informazioa bat datozela araudi indardunarekin.

Halaber, preskripzio horien kudeaketan eta erregistroan legeen ez-betetzerik eta iruzurraren edo akatsen ondoriozko oker materialik ez dagoela bermatzeko beharrezkoa den barne-kontrolaren erantzuleak dira.

NAFARROAKO KONTUEN GANBERAREN ERANTZUKIZUNA

Gure erantzukizuna da iritzi bat ematea baimendu, onetsi, justifikatu eta erregistratu diren preskripzioen legezkotasunari buruz. Horretarako, hura egin dugu Kanpo Kontroleko Erakunde publikoen fiskalizaziorako oinarrizko printzipioen arabera.

Printzipio horiek exijitzen dute fiskalizazioaren plangintza eta exekuzioa egin dezagun halako moduz non arrazoizko segurtasun bat lortuko dugun aztertu ditugun preskripzioak, 2008tik 2015era bitartekoak, aplikatzekoa den araudiaren araberakoak izateari buruz, alderdi esangura-tsu guztietan.

Gure azterketa honako honetan datza: egiaztatzea, hautaprobak eginez eta beharrezkotzat jo diren prozedura teknikoak aplikatuz, zorrak preskribatzeari buruzko araudian ezarritako alderdi muntadunak bete direla. Hautatutako prozedurak auditorearen irizpidearen araberakoak dira, ho-rren barne direla kontabilitate-erregistroko akats materialei buruzko arriskuen balorazioa eta aipatu-tako araudiaren ez-betetze aipagarriak.

Gure ustez, lortu dugun auditoria-ebidentziak oinarri nahikoa eta egokia eskaintzen du legez-kotasuna betetzeari buruzko gure fiskalizazio-iritzi aldatu gabeari eusteko.

LEGEZKOTASUNAREN BETETZEARI BURUZKO IRITZIA

Gure iritziz, aztertutako preskripzioak bat datoz, beren alderdi esanguratsu guztietan, beren araudi erregulatzailearekin; haiei eusten dieten agiriak, izapideak eta prozesuak aurkeztu dira, eta haien kausak behar adina justifikatu dira.


27

V. OHARPENAK, EMANDAKO IRITZIAN ERAGINIK EZ DUTENAK, ETA GOMENDIOAK

V.1. OHARPENAK, BETETZEARI BURUZKO IRITZIAN ERAGINIK EZ DUTENAK

Preskripzioen lagin batean egindako berrikuspenean eta Nafarroako Zerga Ogasunak erabili-tako prozeduren azterketan, honako ondorio hauek atera ditugu:

1. Prozedura berezietako diru-bilketaren eta derrigorrezko diru-bilketaren kudeaketa konple-xua eta luzea da. Lan horretarako beharrezkoak dira langileen dedikazio handia eta dokumenta-zio eta prozedura oso korapilatsuak.

Derrigorrezko Diru-bilketaren Atalean prozedurak normalizatuago daude, eta Prozedura Bere-zien Atalean, berriz, haien bolumenarengatik eta egoeren izaerarengatik, zordunei jarraipen ba-nakotuagoa egin behar zaie.

2. Prozedura Berezien Atalak bere langile kopurua handitu du aztertutako aldian. Aldi hori, or-dea, krisi ekonomikoaren garaia izan da, eta horrek nabarmen eragin dio zergen kudeaketari, ugaritu egin baitira kaudimengabeziak, enpresen likidazioak eta hartzekodunen konkurtsoak. Gainera, aurre egin behar die zerga ingeniaritzari eta iruzurrerako diseinatuta dauden hainbat sareri.

3. Ez dago prozedurei buruzko eskulibururik preskripzioari dagozkion urrats edo itemak ze-hazten dituenik; hala ere, 2011tik aurrera prozesuak automatizatzeko lanak hasi ziren eta ho-rrenbestez, gaur egun, programa informatikoen bitartez, Nafarroako Zerga Ogasunaren datu-baseko taula batean jasorik daude, oinarrizko kontu bakoitzerako, preskripzioa etetera edota ire-kitzera bideratutako ekintza guztiak; automatizazio horrek Nafarroako Zerga Ogasunaren jardun proaktiboagoa ahalbidetzen du, kontrol eremu baten bidez jakin baitaiteke azken jarduketaren data, preskripzio data baldintzatzen duena. Taula horretan jaso dira preskribatu gabeko zor guz-tiak, 2011tik hasita; urte horren aurretik preskribatutakoak artxibo fisikoan baino ez daude doku-mentatuta.

Diru-bilketa Zerbitzuan egin den dokumentu batean laburbilduta daude Administrazioaren jar-duketa motak, aipatutako taula horretan jasotzen direnak, eta dokumentu horrek zehatz azaltzen du zorren preskripzioa deklaratzeko prozedura; Nafarroako Zerga Ogasunaren prozesuetako do-kumentazioaren gordailuan dago.

4. Berrikuste lan horri dagokionez, gainera, diru-bilketaren kudeaketaren eta, hedaduraz, preskripzioen alderdi hauek nabarmendu behar ditugu:

Ogasun Publikoari buruzko Foru Legearen 17. artikulua, munta txikikoak izateagatik pres-kriba daitezkeen edo kontabilitatetik ken daitezkeen eskubide ekonomikoei buruzkoa, garatu gabe egotea diru-bilketaren kudeaketa zailtzen ari da, zor txikiak likidatu beharra baitago, nahiz eta ordainarazteko eta biltzeko kostua zerga-zorra bera baino askoz handiagoa izan. Komeniga-rria litzateke, beraz, zenbateko jakin batetik beherako zorren errekargu eta berandutze-interesen likidazioa eta halako zorren enbargoa arautzea.

Gorago adierazi den bezala, gaur egun artikulu hori garatzen duen foru agindua izapidetzen ari da, eta aurreikusita dago 2017an hartuko duela indarra.

Behin-behinean kobraezin deklaratutako zorra. Araudiak dioenez, ordaintzera behartuak eta, halakorik bada, erantzuleak kaudimengabe deklaratu direlako bildu ezin izan diren zorrak ko-braezin deklaratuko dira behin-behinean, preskripzio epearen barruan birgaitzen ez diren edo epe hori amaitzen ez den bitartean.


28

2010etik 2015era bitartean, kobraezin deklaratu dira 286,85 milioi, guztira, 38.922 zorduni da-gozkionak. Hona xehetasunak:

Ekitaldia Zordun kopurua Zenbatekoa

2010 3.644 75.820.557

2011 4.682 34.857.432

2012 6.082 37.320.440

2013 7.184 40.884.998

2014 8.846 58.421.936

2015 8.484 39.549.440

Kaudimengabeziak, guztira 38.922 286.854.803

Kaudimengabezien guztizko kopuru horretatik, ehuneko 30 Derrigorrezko Diru-bilketaren Ata-

lean dago –19.383 zordun– eta ehuneko 20 Prozedura Berezien Atalean –78 zordun–. Gainera-koa Tracasan izapidetzen da, eta 19.461 zorduni dagokie.

Kaudimengabeziaren deklarazioa ez da formalki dokumentatzen, erantzukizuna deribatzeko espedientea hasten den kasuetan izan ezik, eta ez da islatzen ez kontabilitatean ez Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarrian.

Gogorarazi behar dugu kaudimengabezia hori aurretiazko urratsa dela zordun hutsegina de-klaratu eta erantzukizunak deribatu ahal izateko.

Behin-behineko kaudimengabeziaren deklarazioak indarrean irauten du kaudimen kausaren bat gertatu arte edo preskripzio epea amaitu arte.

Kaudimengabezia horien barruan sartzen dira, halaber, jaso gabeko jarauntsiengatiko zergaz besteko zorrak, hau da, adinekoentzako egoitzetan dauden pertsonek egonaldian zehar metatzen dituzten eta hildakoan ordainaraz daitezkeenak; zor horiek, funtsean, ondasun higiezinen gaineko hipoteken bidez bermatuta egon daitezke. Gizarte Politikako Departamentuko zorrak ordaintzeko borondatezko epea sei hilabetekoa da, eta departamentuari dagokio kobrantzaren ardura epe horretan; zorra ordaindu ezean, epea amaitutakoan espedientea derrigorrezko diru-bilketara al-datzen da.

Kobrantzarako zailtasun tekniko handiak izaten dira, hala nola erregistratu gabeko ondareak, ondasunen gaineko karga ezezagunak, saltzen oso zailak diren higiezinak edota egoitzan sartu aurretik egindako eragiketak; gainera, jaso gabeko jarauntsietan ezin da erantzukizunik deribatu eta, beraz, premiamendu prozeduran kausatzailearen ondasunak saldu ondoren, kobratu gabeko zorraren saldoa kobraezina da. Horrelako zorrek gaur egun 33,24 milioiko saldoa dute, eta 780 zorduni dagozkie.

c) Hutseginen deklarazioa. Zordun hutseginak dira betearazpen prozeduran ezin kobra daitezkeen zorrak dauzkatenak, dela haien eta gainerako arduradunen, halakorik badago, kaudimengabeziarenga-tik, dela non dauden ezin izan delako jakin.

Kobraezinaren deklarazioa aurretiazko izapidea da erantzukizunak deribatu ahal izateko, erantzu-kizun solidarioa dagoenean izan ezik, halakoetan ez baitago deklarazioaren beharrik.

Deklarazioa Nafarroako Zerga Ogasuneko zuzendari kudeatzailearen ebazpenez onesten da, Diru-bilketa Zerbitzuak proposatuta. Horretarako, lehendabizi frogatu eginen da zordun nagusiak eta erantzule solidarioak kaudimengabeak direla edo, kasua bada, non dauden ezin izan dela jakin, eta, hori dela eta, hutsegin deklaratuko dira. Ondoren, erantzule subsidiariorik badagoen ikertuko da; horrelakorik ez badago, kreditua kobraezin deklaratuko da. Erantzule subsidiarioren bat badago, Diru-bilketa Zerbitzuak erantzukizuna deribatzeko egintza administratiboa eginen du.

Hutseginaren deklarazio hori ez dago normalizatuta. Gaur egun Nafarroako Zerga Ogasuna lanean ari da dokumentu bat prestatzen, deklarazioaren ondoko fasea, erantzukizunen deribazioa alegia, arautzeko oinarriak zehaztea ahalbidetuko duena.

2010etik 2015era bitartean hutseginen 126 deklarazio formal egin dira, 16,68 milioiko zorrari dagozkionak. Arau orokor gisa, erantzule subsidiarioak badaudela detektatu ondoren soilik dekla-ratzen dira hutseginak.


29

Garrantzitsua da azpimarratzea deklarazio horrek ez diola Nafarroako Zerga Ogasunari era-gozten zorrak kobratzeko bidezkoak diren akzioak egikaritzea, eta zorrei ez zaiela baja ematen Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarrian.

d) Erantzukizunen deribazioa. Kaudimengabezia frogatuta, erantzulerik badagoen ikertuko da. 2010etik 2015era bitartean erantzukizunen –solidarioen eta subsidiarioen– deribazioa deklaratu zaie 353 erantzuleri, eta horien zor deribatua 16,81 milioikoa da. Zor horretatik, guztira 1,89 milioi geroratu dira eta guztira 4,65 milioi kobratu dira. Hona xehetasunak:

Ekitaldia Erantzuleen kopurua Deribatutako zorra Kobratua Geroratua

2010 18 1.767.578 1.036.499 -

2011 24 2.029.562 430.134 384.716

2012 58 4.842.669 492.875 198.239

2013 91 2.805.572 789.749 625.887

2014 65 3.252.882 1.203.974 515.679

2015 97 2.112.683 694.050 162.987

Guztira 353 16.810.946 4.647.281 1.887.508

Deribazio horien jarraipen eta kontrol automatizatua ez da oraindik sartu Hirugarrenen Konta-

bilitate Lagungarrian, batez ere zailtasun teknikoak sortzen direlako NAN/IFZ bat baino gehiago zor berari lotzen zaizkionean. Horrez gain, zordun subsidiarioarengana igarotzean deuseztatu egiten dira ordura arte sortutako errekargu eta interes guztiak, zeinak preskripziora bideratuta baitaude.

Diru-bilketa Zerbitzua aztertzen ari da nola islatu behar den deribazio espedientea Hirugarre-nen Kontabilitate Lagungarrian, horrelako jarduketen gehikuntza nabarmena lortzeko aurretiazko izapide gisa.

e) Hartzekodunen konkurtsoa eta kitak. Urteotako krisialdi ekonomikoaren eraginez hamar halakotu egin dira hartzekodunen konkurtsoak. Konkurtsoetan ohikoa da kasuen ehuneko 90 amaitzea enpresa edo entitatea likidatuta, eta kasuen ehuneko 10etan bakarrik sinatzen da hartzekodunen hitzarmena. Zerbi-tzuan adierazi digutenez, sozietateen ehuneko 10 horietatik, asko dira likidatuta amaitzen dutenak, adostu-tako gabealdia bukatu eta lehen ordainketa egiteko garaia iristen denean.

Konkurtso prozedura batean kreditu arrunt eta menpekotzat jotzen diren zerga-kredituak, le-geak hala aginduta, epaileak onetsitako konkurtso-hitzarmenean aurreikusten diren kita eta itxa-ronaldiei lotuta geratzen dira, halakorik egonez gero. Hala, konkurtso-hitzarmenetan zorraren kita bat onesten da eta gainerakoetarako zorraren zatikatze edo itxaronaldi bat onesten da; zatikatze horiek borondatezko epeko geroratzeen antzeko kontuetan kontabilizatzen dira. Kaudimengabe-zietarako kontabilitate-hornidura kalkulatzeko, mugaeguneratutako epeen gaineko ehuneko 25 baino ez da kontuan hartzen.

Konkurtsoa bizirik dagoen bitartean eten egiten da preskripzio epearen zenbaketa. Konkurtsoa amaitutakoan berriro hasten da zenbaketa hori.

Konkurtsoko likidazio fasean dauden zordunen betearazpen faseko zor gehiena preskripziora bideratuta dago. Likidazio fasean, zor gutxi kobratzen da, eta gehiena kitatu gabe geratzen da be-hin konkurtsoa amaitzeko autoa emandakoan. Une horretatik aurrera hasten da preskripzioa berriro zenbatzen, eta lau urte iragan behar dira kontuetan baja emateko.

Konkurtso prozeduretan epai bidez onetsitako kitei kontuetan emandako bajak Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarrian islatzen dira. Aztertutako aldian kontuetan baja eman zaion zenbate-koa 2,4 milioi euro da.

Halaber, Hirugarrenen Kontabilitate Lagungarrian “konkurtsoko zordunak” kalifikazioarekin erregistratzen da zor horien saldoa. Saldo hori 2015eko abenduaren 31n 145,93 milioikoa zen eta horietatik 87 milioi zeuden betearazpen fasean.


30

Jurisprudentzia erabakitzen ari da, zenbait kasutan, konkurtsoan dauden sozietateen administratzaileei erantzukizuna deribatu ahal zaiela. Epaileak konkurtsoa errudun deklaratzen duen kasuetan, halaber, Zerga Administrazioko Estatu Agentzia lanean ari da erantzukizunak deribatu ahal izan daitezen; deribazio horien zenbatekoan zorraren printzipala bakarrik sartzen da.

f) Enbargatutako ondasunak egiaztatzea, ikertzea eta besterentzea. Nabarmendu behar dugu ezen abenduaren 28ko 23/2015 Foru Legeak, zenbait zerga aldatu eta beste tributu-neurri batzuk hartzeari buruzkoak, 2016tik aurrera, diru-bilketako organoetako lanpostuetan ari diren funtzionarioei ahalmena ematen diela zordunaren helbide komertzialera agertzeko, zordunaren adostasunaz edo baimen administratiboarekin. Beharrezkoa da epailearen baimena zordunaren helbidean sartu ahal izateko. Arau horren bidez funtzionario horien eskumenak zerga ikuskaritza-renekin parekatu dira eta jarraipen zorrotzagoa egin ahalko zaie zordunei, enbargo prozedura arruntak hasiera batean eraginkorrak gertatzen ez direnean.

Ondasunen enbargoari buruz honako hau esan behar dugu: enkantean bi lizitazio eginda on-dasunak besterendu ez eta sei hilabete baino gehiago igarotzen badira Administrazioaren zuze-neko adjudikazioaren bidezko salmentarik burutu gabe, ondasun higigarrien enbargoa kendu egi-ten da, ondasunak zordunari itzultzen zaizkio, eta, enbargatzeko moduko beste ondasunik ez badago, kaudimengabezia deklaratuko da geratzen den defizitari dagokionez.

Legezko beste aukera bat da aurreko ondasunak Foru Komunitateko Administrazioari adjudi-katzea. Aldez aurretik Ondare Zerbitzuak aginduzko txostena eginen du eta bertan adieraziko da ondasun horiek Administrazioarentzat berarentzat baliagarriak diren ala ez.

Ondasun enbargatuen salmentak arautzen dituzten baldintzak aztertzen ari da Zerga-bilketa Zerbitzua, eraginkorrago bihurtzeko.

V.2. GOMENDIOAK

Hona lanetik ateratako gomendioak:

Diru-bilketarako eta preskripziorako prozedurak automatizatzeko prozesuan aurrera egitea, haien kudeaketa errazte aldera.

Egungo langile-horniduraren egokitasuna aztertzea, kontuan izanik kudeatu beharreko zorraren bo-lumena, langileen jarduerak diru-bilketan duen eragina, jarduera horrek eskatzen duen lan-zama eta lan-gileek aurre egin behar izaten dieten egoera bereziak.

Egin beharreko kudeaketaren kontrola hobetzeko behar diren estatistikak eta oroitidazkiak egitea.

Jada preskribatuak diren zorren gaineko arazte prozesuan aurrera jarraitzea.

Ogasun Publikoari buruzko Foru Legeak munta txikiko eskubideei buruz dakartzan aurrei-kuspenak garatzeko foru agindua onestea.

Zordun hutseginen deklarazioa bizkortzea, deklarazio horiek prozesu informatikoan sartuz.

Aurreko gomendioarekin lotuta, erantzukizunak deribatzeko deklarazioak hedatzea eta ho-rien kontrola modu automatizatuan hobetzea.

Ondasunak enbargatzeko, higiezinen merkatuaren egungo egoera dela-eta, aztertzea ea zentzuzkoa den, batetik, enkanteetan adjudikatu ez diren ondasunak sei hilabeteren buruan zu-zenean besterentzea, eta bestetik, enpresa espezializatuek prozesuan parte hartzea.

Ignacio Cabeza del Salvador kontu-ikuskatzailea arduratu da lan honetaz, eta hark proposa-tuta eman da txosten hau, indarrean dagoen araudiak aurreikusitako izapideak bete ondoren.


Lehendakaria: Asunción Olaechea Estanga


31


32

ISSN: 2254–1950Lege Gordailua: NA – 363-1995

NPAO, 2016-11-25, 140. zk. (IX. leg) · tzeko bideari eta gobernu onari buruzkoa; eta 20/2013...

Documents

Transcript of NPAO, 2016-11-25, 140. zk. (IX. leg) · tzeko bideari eta gobernu onari buruzkoa; eta 20/2013...