OINARRIZKO CURRICULUM DISEINUA

NATUR ETA PAISAIA-BALIABIDEAK KUDEATZEKO

ETA ANTOLATZEKO GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

2

Aurkibidea

1. Tituluaren identifikazioa. .................................................................................................. 4 1.1. Izena. .............................................................................................................................. 4 1.2. Maila. .............................................................................................................................. 4 1.3. Heziketa-zikloaren iraupena. .......................................................................................... 4 2. Erreferentea (lanbide-perfila). ........................................................................................... 4 2.1. Gaitasun orokorra. .......................................................................................................... 4 2.1.1. Lanbide-gaitasunak. ...................................................................................... 4 2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia. ....................................................................... 5 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak. ................................................................ 5 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena. .................................................................................... 7 3. Irakaskuntzak. ................................................................................................................... 8 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak. .......................................................................... 8 3.2. Lanbide-moduluak. ........................................................................................................ 9 1. Lanbide Moduloa: Nekazaritza-empresen antolamendua eta kudeaketa ............ 9 2. Lanbide Moduloa: Baso-ustiapenen kudeaketa .................................................. 15 3. Lanbide Moduloa: Ehiza eta arrain ustiapenen kudeaketa ................................. 18 4. Lanbide Moduloa: Basoen kudeaketa ................................................................. 23 5. Lanbide Moduloa: Basoen babesa ...................................................................... 28 6. Lanbide Moduloa: Lorategien instalazioa eta mantentzea eta paisaia Zaharberritzea ........................................................................................................ 33 7. Lanbide Moduloa: Nekazaritza-empresen mekanizazioa eta instalazioak ......... 37 8. Lanbide Moduloa: Ingurunearen erabilera publikoaren kudeaketa .................... 43 9. Lanbide Moduloa: Landarezaintzaren kudeaketa eta antolamendua .................. 47 10. Lanbide Moduloa: Lan giroko harremanak ...................................................... 51 11. Lanbide Moduloa: Lan-prestakuntza eta orientabidea ..................................... 54 12. Lanbide Moduloa: Kalitatea eta etengabeko hobekuntza ................................. 58 13. Lanbide Moduloa: Lantokiko prestakuntza ...................................................... 60 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa. ................................................ 63 3.3.1. Iraupenak. ..................................................................................................... 63 3.3.2. Sekuentziazioa. ............................................................................................. 64 4. Irakasleak. ......................................................................................................................... 64 4.1. “Natur eta paisaia-baliabideak kudeatu eta antolatzea” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak. .................... 64 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko. ................................................... 65 5. Irakaskuntzak emateko gutxieneko baldintzak. ................................................................ 65 5.1. Espazioak. ...................................................................................................................... 65 6. Sarbideak eta/edo ibilbideak. ............................................................................................ 66

3

6.1 Oinarrizko Lanbide Heziketa. ......................................................................................... 66 6.2. Unibertsitate-ikasketetarako sarbidea. ........................................................................... 66 7. Konbalidazioak eta korrespondentziak. ............................................................................ 67 7.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak. ................. 67 7.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak. ....................... 67

4

1. Tituluaren identifikazioa 1.1. Izena: “Natur eta paisaia-baliabideak kudeatu eta antolatzea”. 1.2. Maila: Goi-mailako Berariazko Lanbide Heziketa. 1.3. Iraupena: 2.000 ordu. 2. Erreferentea (lanbide-perfila) 2.1. Gaitasun orokorra Teknikari honi dagokion produkzio-sistemako lanbide-kualifikaziorako eskakizun orokorrak ondokoak dira: • Natur eta paisaia-baliabideak kudeatzea, natur inguruneko babes- eta produkzio-helburuak

lortzeko beharrezkoak diren giza baliabideak eta baliabide materialak eta lanak programatuz eta antolatuz.

Teknikari honek, beti, arkitekto, ingeniari edo lizentziatuen eta/edo arkitekto tekniko, ingeniari tekniko edo diplomatuen ikuskaritza orokorpean jardungo dute. 2.1.1. Lanbide-gaitasunak • Tokian bertan baso-baliabideen berrikuntzari, mantentzeari, defentsari eta ustiapenari dagozkien lanak

planifikatu eta kontrolatzea, bai eta parkeak eta lorategiak instalatu eta zaintzeko lanak ere, jardueraren helburu den espazioaren ingurune ekologikoarekin harmonizatuz eta indarrean dagoen legeria betearaziz.

• Natur ingurunean babestu eta zaintzeko jarduerak sustatu eta kontrolatzea. • Ingurumenaren gaineko eraginari buruzko azterketak egiten eta hondakinen isurketak eta ingurunearen

kutsadura kontrolatzen laguntzea. • Espezie begetal desberdinak ugaldu eta landatzeko eragiketak kontrolatu eta ikuskatzea. • Basoko produktuak ateratzeko eragiketak kontrolatu eta ikuskatzea. • Jarduera-planei, garatu beharrezko jarduerei eta planteatzen diren arazoei buruzko informazio teknikoa

aztertu eta baloratzea, helburuak lortzeko behar diren neurriak hartuz. • Europako Elkartearen nekazaritzari buruzko politikari eta honek Estatuko eta Autonomia Erkidegoetako

nekazaritza-politiketan duen eraginari dagozkien dokumentazioa eta arauak etengabe aztertu eta eguneratzea. • Dagokion mailan baso-ustiapen edo lorezaintzako ustiapen bat kudeatu, administratu eta planifikatzea,

prozedurak bereganatuz, jarduerak programatuz, jarraibideak eginez, eta eskura dauden baliabideak antolatuz eta banatuz.

• Gertatzen diren eta enpresan eragina izan dezaketen berrikuntzetan eguneratuta egoteko, ikerketaz arduratzen diren erakunde eta organismoekin harremanetan izatea.

• Natur espazioak kudeatzea, flora eta fauna kontrolatzeko lanak eta/edo ingurune fisikoaren degradazioa zaintzeko lanak eta bertan suteak prebenitu eta itzaltzeko lanak ikuskatuz eta/edo burutuz.

• Mintegi eta negutegien instalazioak antolatu eta ikuskatzea, lorezaintzaren berezko teknologia eta informazioa aplikatuz.

• Jardueraren berezko makineria, instalazioak, lanabesak eta tresnak ikuskatu eta/edo erabiltzea, eta haien mantentzea antolatzea.

• Ekipoen eta instalazioen matxura-kasu batean edo metereologiari eta ingurumenari dagozkion baldintza txarren aurrean, hartu beharreko neurriak azkar erabakitzea, dagozkion aldaketak eginez edo dagokion txostena idatziz.

• Osasunaren eta natur ingurunearen babeserako neurriak antolatu eta kontrolatzea eta segurtasun- eta higiene-arauak betetzea.

• Produktuak merkaturatzea, merkatuei, prezioei eta banaketari buruzko informazioa bilduz. • Landa-garapeneko jarduerak programatu eta/edo egitea. • Jardueraren helburu den espazio fisikoan antzemandako anomaliak azkar antzeman eta jakinaraztea eta

dagozkion neurri zuzentzaileak hartu eta adierazten zaizkionak exekutatzea.

5

• Bere lanbidearekin erlazionatutako tekniketan, lan-antolamenduan eta alderdi ekonomikoetan izandako aldaketen ondorioz sortutako lan-egoera berrietara egokitzea.

• Bere ardurapean dauden giza baliabideen eta baliabide material eta ekonomikoen ikuspegi orokor eta integratzailea izatea.

• Bere talde funtzionaleko kideekin etengabeko harremanak izatea. Horretarako, taldeari esleitu zaizkion helburuak lortzen lagunduko du eta gainontzekoen lana errespetatuko du, zeregin kolektiboen antolamenduan eta garapenean aktiboki parte hartuko du eta azaltzen diren zailtasunak gainditzeko lankidetzan jardungo du, betiere taldekideen eta bere ardurapean dauden langileen ideiekiko jarrera tolerantea azalduz.

• Ezarritako arauen eta planen esparruan, bere edo bere menpekoen burutzapenei dagozkien arazoak ebatzi eta erabakiak hartzea, izan daitezkeen ondorioek segurtasun-, antolamendu- eta ekonomia-baldintza normalak alteratzen dituztenean hartutako erabakia bere goragoko maila dutenei kontsultatuz.

• Beheragoko maila duen teknikari-talde baten lana banatu, koordinatu eta hala badagokio ikuskatzea, ezarritako segurtasun-, kalitate- eta ekonomia-irizpideak betetzen dituztela egiaztatuz.

2.1.2. Erantzukizuna eta autonomia Teknikari honi, goragoko maila duten teknikariek esleitutako funtzioen eta helburuen esparruan eta dagozkion lanerako arloetan, oro har, ondoko autonomia-gaitasunak eskatuko zaizkio: • Baso-ustiapenen eta lorezaintzako enpresen antolamendua eta kudeaketa, bai eta sektore honi loturiko

zerbitzu-enpresenak edo enpresa- nahiz kooperatiba-erregimeneko merkaturatze-enpresena ere. • Lorezaintza- edo baso-proiektuan jasotako material begetalak aukeratu eta ikuskatzea. • Enpresaren baliabideak antolatzea, kudeaketa tekniko eta ekonomikorako metodo egokiak aplikatuz. • Landa-garapeneko jarduerak antolatzea. • Lanean segurtasun- eta higiene-arauen baldintzak ikuskatu eta betetzen direla kontrolatzea. • Arazoen aurrean erantzutea, izan daitezkeen irtenbideak planteatuz eta lana burutzean agertutako arazoak edo

gorabeherak ebatziz. • Bere ardurapean dauden langileek egindako lanaren errendimendua antolatu eta kontrolatzea. • Lanak programatu, antolatu eta banatzea, eskura dituen baliabideak optimizatuz. • Neurketa- eta kontrol-metodoak bere ardurapean dauden produkzio-unitateei aplikatzea. • Makinaria- eta instalazio-parkeen mantentzea eta kudeaketa planifikatzea. • Dagokion ikuskaritzapean agente kaltegarrien aurkako borroka-plan integratua landu eta exekutatzea, laginak

hartzean eta tratatzean kontrolatuz. • Bere erantzukizuna diren jardueretan, eta aurreikusitako leheneratze-parametroekiko, desbideratze

kualitatiboak eta/edo kuantitatiboak antzematea, erabaki zehatzak hartuz. • Bere gaitasun-eremuan segurtasunean edo ingurumen-baldintzetan eragina duten egoerak edo elementuak. • Natur ingurunea kontrolatzeko laginak hartzean ikuskatzea eta jardueraren helburu den natur espazioa

seinaleztatzea. • Informazio teknikoa eta lortutako datuak, bai eta estatuko eta Europako Elkarteko nekazaritzari buruzko

legeria eta politika ere aztertu eta lantzea. • Bere gaitasun-eremuan produkzio-baliabideak erosteko eragiketak eta produktuak merkaturatzeko eragiketak

negoziatzea. 2.2. Lanbide-burutzapenak eta lanbide-portaerak Ondokoak dira profesionalak burutu eta/edo azaldu behar dituen burutzapen eta portaera esanguratsuenak: 1. Nekazaritza-enpresa bat antolatu eta kudeatzea. • Helburuak ezartzeko behar den informazioa lortu, baloratu eta antolatzea, prozedura eta teknika egokiak

aplikatuz. • Ezarritako helburuen eta eskura dauden baliabideen arabera, jarduera-plan orokorra zehaztea. • Baliabide material eta ekonomikoak eta giza baliabideak antolatu eta kudeatzea, beren esleipena enpresaren

helburu orokorren arabera optimizatuz.

6

• Jarduerak eta kudeaketa tekniko-ekonomikoa garatzeko beharrezkoa den dokumentazioa kudeatu eta antolatzea.

• Pertsonentzako eta lanerako segurtasun- eta higiene-neurrien aplikazioa ikuskatu eta kontrolatzea, indarrean dagoen araudiaren arabera.

• Ezarritako helburuen arabera, produktuak eta zerbitzuak merkaturatzeko sustapen-ekintzak kudeatu eta kontrolatzea.

• Inguruneko ingurumen-baliabideak kontuan hartuz, landa-garapeneko jarduerak sustatu eta antolatzea. 2. Baso-baliabideen ustiapena programatu eta kontrolatzea. • Programaketa ezartzea, baso-eremu bateko baliabideak ustiatzeko proiektua interpretatuz, prozedurak

zehaztuz eta baliabide teknikoen erabilera optimizatuz, plangintzan ezarritako helburuak betetzeko. • Zura ebakitzeko, biltzeko eta basotik ateratzeko faseak barne hartzen dituzten eragiketak antolatu eta

ikuskatzea, bai eta hauek kargatu eta garraiatzekoak ere, bere ardurapean dauden langileei aholkularitza teknikoa eskainiz.

• Erretxinak, kortxoa, basoko fruituak, larreak eta landare usaintsuak eta sendagarriak ustiatzeko lanak antolatu, koordinatu eta ikuskatzea, ordenazio-planen arabera eta bere ardurapean dauden langileei aholkularitza teknikoa eskainiz.

• Natur espazioaren ehiza-kudeaketarekin erlazionatutako lanak planifikatu eta antolatzea. • Natur espazioa arrain-hazkuntzarako kudeatzeko lanak planifikatu eta antolatzea. • Giza baliabideak ezarritako helburu eta jardueren arabera koordinatu eta kontrolatzea. 3. Baso-baliabideen berrikuntza, mantentze, defentsa eta antolamendurako eragiketak

programatu eta kontrolatzea. • Baso-berrezartzeko eta berrezartze hidrologikoko lanak antolatu eta ikuskatzea, ordenazio- eta berrezartze-

planei jarraituz eta segurtasun- eta higieneari buruzko legeria betetzen dela zainduz. • Basoen ordenaziorako inbentarioari dagozkion eragiketak antolatzea. • Basoetako basozaintza-tratamenduen berezko lanak antolatzea, ingurunea eta indarrean dagoen legeria

errespetatuz. • Basoetako suteen prebentziorako eta itzaltzeko zereginak ezarri, ikuskatu eta antolatzea, aurreikusitako plana

betez. • Ezarritako helburuen eta jardueren arabera, giza baliabideak koordinatu eta kontrolatzea. 4. Parkeak eta lorategiak instalatu eta mantentzeko, natur ingurunea berriz begetatzeko eta

paisaia berritzeko lanak programatu eta kontrolatzea. • Lorategi bat edo jolas-eremu bat instalatzeko proiektu bat behar bezala interpretatzea, prozedurak ezarritako

aurrekontuen arabera zehaztuz. • Lorategi baten zuinketa eta diseinu-programa antolatzea, ezarritako proiektuari jarraituz. • Lorezaintzako proiektu baten exekuzio-lanak antolatu eta zuzentzea, prozedura eta teknika egokiak zehaztuz

eta aplikatuz. • Natur ingurunea begetazioz betetzeko eta/edo paisaia berritzeko proiektu baten exekuzio-lanak antolatu eta

zuzentzea, prozedura eta teknika egokiak zehaztuz eta aplikatuz. • Lorategiz hornitutako eremu bateko elementu begetalen zaintza, mantentzea eta berrikuntza antolatu eta

zuzentzea, prozedura eta teknika egokiak zehaztuz eta aplikatuz. • Lorategiz hornitutako eremu bateko azpiegitura, ekipamendu eta altzarien zaintza, mantentzea eta berrikuntza

antolatu eta zuzentzea. • Barruko lorategi baten proiektua burutu eta zaintzeko lanak antolatu eta zuzentzea, prozedura eta teknika

egokiak zehaztuz eta aplikatuz. • Ezarritako helburu eta jardueren arabera, giza baliabideak koordinatu eta kontrolatzea. 5. Nekazaritza-enpresa baten instalazio, makina eta ekipoen mantentzea, konponketa eta

funtzionamendua antolatu eta kontrolatzea.

7

• Instalazioen, makineriaren, ekipoen eta tresnen funtzionamendu zuzena kontrolatu eta egiaztatzea, bai eta ustiapen-baliabideen erabilera zuzena ere.

• Ustiapeneko ekipamenduaren matxurak, konponketak eta martxan jartzeak kontrolatu eta ebaluatzea, beren garrantzia eta dagozkien esku-hartzeen kostuak zehaztuz.

• Instalazioen, makinen eta traktoreen eguneroko eta urtaroetako mantentzea programatzea, produkzio-planaren arabera eta lanean segurtasuna kontrolatuz.

• Instalazio, makineria eta ekipoak prestatu eta mantentzeko lanak ikuskatzea, agertzen diren gorabeherei erantzunez.

• Eskura dauden baliabideak eta egin beharreko eragiketak kontuan hartuz, nekazaritza-lantegi baten instalazioa eta mantentzea planifikatu, antolatu eta kudeatzea.

• Jadanik erabilgarriak ez diren makinak, ekipoak eta tresnak (amortizatuak) ordezteko eta enpresaren premia berriei erantzuteko erosketa-plan bat egitea.

• Burutu beharreko zereginetarako eta produktuak garraiatzeko makina, ekipo eta instalazioen garraioa eta banaketa antolatu eta ikuskatzea.

6. Erabilera publikoko eta natur ingurunearen zaintzako jarduerak programatu eta

kontrolatzea. • Espazio naturalen (eremuak eta parkeak) erabilera publikoko, aisialdiko eta hezkuntzako jardueretarako

baliabideak antolatzea. • Natur ingurunea zaindu eta konpontzeko lanak antolatu eta, hala badagokio, burutzea. • Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko lanak planifikatu eta, hala badagokio, burutzea. • Natur ingurunea egokitu eta prestatzeko lanen kontrola antolatzea. 7. Mintegiko landareen ugalketa-, hedapen- eta produkzio-prozesuak programatu eta

antolatzea. • Mintegien proiektu bat lantzeko beharrezkoa den informazioa bildu eta prozesatzea, baliabide egokiak

erabiliz. • Mintegi eta negutegietan landareak ugaldu, hedatu eta produzitzeko lanak/eragiketak antolatu eta ikuskatzea. • Material begetala eta landareen hedapenean erabiltzen diren bestelako baliabideak hornitzeko lanak antolatu

eta ikuskatzea, laborantza-teknika espezifikoak aplikatuz. • Mintegi bateko laboreen garapenari dagozkion lanak planifikatu eta antolatzea. • Landarea errotik ateratzeko, sailkatzeko “mintegian landatzeko”, manipulatzeko eta merkaturatzeko lanak

planifikatzea, prozedura eta teknika egokiak aplikatuz. 2.3. Produkzio-prozesuko kokapena • Lanbide- eta lan-ingurunea Lanbide-irudi honek, funtsean, administrazioan edo enpresa publiko edo pribatuetan beteko du bere lana, eta kasu batzuetan, autonomo gisa lan egin ahal izango du. Lanbide-esparruaren barruan dagozkion jarduerak ondokoak dira: • Natur baliabideen, batez ere baso-baliabideen, produkzioarekin, aprobetxamenduarekin eta mantentzearekin

erlazionatutako jarduerak. • Naturaren babesarekin eta zaintzarekin erlazionatutako jarduerak. • Udalen eta Probintzietako Aldundien, Ministerioen eta bestelako erakundeen parke- eta lorategi-zerbitzu

publikoetan. • Lorezaintzako enpresa handietan. • Lorezaintzako eta loregintzako enpresa txikietan. • Hirigintzarekin eta dekorazioarekin erlazionatutako lanbide-jardueretan. • Aisialdirako erabiltzen diren hiri inguruko zonen kudeaketarekin erlazionatutako jarduerak. • Landare apaingarrien produkzioarekin eta hauek merkaturatzearekin erlazionatutako jarduerak.

8

• Lorezaintzako produktuen ornamentazioarekin, loregintzarekin, aholkularitzarekin eta salmentarekin erlazionatutako jarduerak.

• Ingurune funtzionala eta teknologikoa Ondokoekin erlazionatutako lanen eta obren antolamendu/ikuskapen-taldean sartuta egon daiteke: • Mintegietako landarezaintza • Baso-ingurunean ezartzea • Mendian dauden baliabideak hobetzeko eta ondoren arrazionalki ustiatzeko mantentzea. Era berean, bere ingurune funtzionalak barne har ditzake jolas- eta aisialdi-eremuen kudeaketarekin erlazionatutako jarduerak, bai eta natur ondarea eta ingurunean kalte eragin dezaketen inpaktuak zaintzeko jarduerak ere. • Lanbideak, ereduzko lanposturik garrantzitsuenak Lanbide-orientazioko helburua izanik, ondoren, tituluaren perfilean definitutako lanbide-gaitasuna eskuratu ondoren bete daitezkeen lanbideak eta lanpostuak aipatzen dira: • Baso-ustiapenetako edo natur espazioetako arduraduna • Ehiza-kudeatzailea. • Mintegiko langilea • Basozaina. • Ingurumen-agentea. • Natura-gidaria • Naturaren interpretazio-zentroetako laguntzailea • Basoko suteen prebentzioaren eta itzaltzearen arduraduna. • Argazkigintzako eta lan dasometrikoetako teknikaria. • Basoetako eta lorategietako tratamendu fitosanitarioen arduraduna. • Basoko makineria-arduraduna. • Arrain-haztegietako arduraduna. • Baso-lanetako eta baso-baliabideen ustiapeneko enpresen aholkularia. • Ingurumen-hezkuntzako bulegoetako laguntzailea. • Ingurumenean eragina duten enpresetako laguntzailea. • Ikerketa- eta kontrol-laborategietako laguntzailea. • Natura-geletako eta Interpretazio-zentroetako hezkuntza-zereginetako laguntzailea. • Lorategien diseinua eta mantentzea. • Landare apaingarrien mintegietako arduraduna. • Lorategiak berritzeko proiektuen diseinua eta garapena • Kirol-zelaien diseinua • Kirol-zelaien eta hiriko eta hiri inguruko jolas-eremuen mantentze-antolamendua. • Lorezaintzako eta/edo loregintzako enpresetako langile autonomoa. • Barruko eremuen diseinua. • Obretako lorezaintza-lanetako arduraduna. 3. Irakaskuntzak 3.1. Heziketa-zikloaren helburu orokorrak I. Natur eta paisaia-baliabideak kudeatu eta antolatzeko prozesuen exekuzioan eta kontrolean erabiltzen den

dokumentazio teknikoa interpretatu eta aztertzea. II. Baso-baliabideak berritu, mantendu, babestu eta ustiatzeko prozesuak planifikatu eta kontrolatzeko

teknikak eta teknologiak aztertu eta aplikatzea.

9

III. Lorategiak instalatu eta mantentzeko eta paisaia berritzeko prozesuak planifikatu eta kontrolatzeko teknikak eta teknologiak aztertu eta aplikatzea.

IV. Espezie zinegetikoen eta ur kontinentaletako espezieen habitata eta populazioak kudeatu eta babesteko prozesuak planifikatu eta kontrolatzeko teknikak eta teknologiak aztertu eta aplikatzea.

V. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko lanetan eta natur espezieen erabilera publikoko jardueretan ezinbestekoa den dokumentazio teknikoa aztertu, egokitu eta, hala badagokio, sortzea.

VI. Informazioa behar bezala transmititu eta jasotzeko eta egoera gatazkatsuak ebazteko komunikazio-estrategiak zehaztea, lan-giroko harremanen eremuan nahiz natur espazioetako bisitariekiko harremanetan.

VII. Bere lanbide-jardueran aplikatutako informatika-programa eta -ekipoak erabiltzea, natur eta paisaia baliabideen kudeaketa eta antolamenduari buruzko datuak prozesatzeko.

VIII. Baso-ustiapen desberdinen oinarrizko plangintza-prozesuak burutzea, beharrezkoak diren baliabide materialekin eta giza baliabideekin erlazionatuz eta beren garrantzi ekonomikoa ebaluatuz.

IX. Lorategiak instalatu eta mantentzeko oinarrizko plangintza-prozesuak aztertzea, beharrezkoak diren baliabide materialekin eta giza baliabideekin erlazionatuz eta beren garrantzi ekonomikoa ebaluatuz.

X. Espezie zinegetikoen eta ur kontinentaletako espezieen habitatak eta populazioak kudeatu eta babesteko oinarrizko plangintza-prozesuak aztertzea, beharrezkoak diren baliabide materialekin eta giza baliabideekin erlazionatuz eta beren garrantzi ekonomikoa ebaluatuz.

XI. Natur ingurunean garatzen diren jarduerak erregulatzen eta baldintzatzen dituen lege-, ekonomia- eta antolamendu-esparrua ulertzea, lan-ingurunean ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak identifikatuz, bai eta lan-munduratzeko mekanismoak ere.

XII. Bere lanbidearekin erlazionatutako informazio-iturri desberdinak kritikoki aukeratu eta baloratzea, bere kabuz ikasteko gaitasuna garatu ahal izateko eta bere lanbide-gaitasunak sektoreko teknologia- eta antolamendu-aldaketetara eboluzionatu eta egokitu ahal izateko.

XIII. Ingurumenari buruzko arauak eta erregulazioak, prebentzio- eta kontrol-sistemak eta elementu kutsatzaileek behar dituzten tratamenduak aztertzea.

XIV. Natur espazioaren erabilera anitzak eragindako etekinak ustiatzeko estrategiak eta aukerak baloratzea eta, hala badagokio, merkaturatzea.

XV. Eragiketa mekanizatuak eta instalazioen funtzionamendua aztertzea, eta beren funtzionamendua programatu, ikuskatu eta ebaluatzea, ekipo berrien aukeraketa eta daudenak enpresaren produkzio-planari ondo egokitzeko hobekuntzak proposatuz.

XVI. Makina, ekipo eta instalazioen oinarrizko mantentze- eta konponketa-lanak aztertzea eta nekazaritza-lantegi baten instalazioa antolatzea, baldintza tekniko eta kudeaketa-baldintza egokietan, dagokion araudia aplikatuz, eta batez ere segurtasunari eta higieneari buruzkoa.

XVII.Enpresako pertsonek, ekipoek, produktuek eta instalazioek dituzten segurtasun- eta higiene-premiak eta -arriskuak aztertzea eta hauen prebentzioa antolatzea, dagozkien arauak eta neurriak aplikatuz eta aldi berean natur ingurunea zainduz.

3.2. Lanbide-moduluak 1. lanbide-modulua. NEKAZARITZA-ENPRESEN ANTOLAMENDUA ETA

KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Azterketa tekniko-ekonomikoak egitean beharrezkoa den informazioa lortu eta baloratzeko prozedura eta

teknika egokiak aplikatzea eskura dauden jardueren eta baliabideen arabera. 2. Sektoreko enpresa bat martxan jarri eta antolatzeko prozedurak aztertzea, indarrean dagoen legeriaren

arabera. 3. Enpresaren jardueren eta kudeaketa tekniko-ekonomikoaren garapenari buruzko oinarrizko administrazio-

prozedurak aztertzea. 4. Produktuak edo zerbitzuak sustatu, erosi eta merkaturatzean baliabideen antolamendua eta kudeaketa

aztertzea. 5. Enpresan arriskuaren prebentzioari eta lan-prozedura eta -metodoei buruzko segurtasun- eta higiene-neurriak

aztertzea. 6. Landa-garapeneko jarduera desberdinak sustatu eta antolatzeko ekintza desberdinak aztertzea.

10

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Azterketa tekniko-ekonomikoak egitean beharrezkoa den informazioa lortu eta baloratzeko prozedura eta teknika egokiak aplikatzean, eskura dauden jardueren eta baliabideen arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lehen mailako eta bigarren mailako iturriaren kontzeptua azaltzea eta horien bitartez informazioa lortzeko

prozedurak zehaztea. • Aztertzeko eta erabakiak hartzeko datuak jasotzeko metodoa aukeratu eta teknikak deskribatzea. • Produkzio-sektorean eragina duten aldagai ekonomikoak identifikatzea. • Jarduera-plan orokor bat zehazteko behar den informazioa adieraztea, bai eta horiek lantzeko irizpideak eta

prozedurak ere. • Nekazaritza-enpresa bat osatzeko behar diren lege-baldintzak eta indarrean dagoen araudia identifikatzea. • Dokumentuentzako eguneratutako eta ondo antolatutako artxibo bat prestatzea. • Diagnostikoaren eta kudeaketa-aholkuaren txostenak egitea, ondorioak eta izan daitezkeen desbideratzeak

barne hartuz. • Sektoreko enpresa baten ezarpen-azterketari buruzko behar bezala karakterizatutako suposizio praktiko

batetik abiatuz: − Azterketarako beharrezkoak eta esanguratsuak diren aldagaiak zehaztea. − Informazio-iturriak eta lortzeko prozedurak identifikatu eta aukeratzea. − Informazio-premiei egokitzen zaien datu-bilketarako formatu bat lantzea. − Jasotako informazioa interpretatzea, teknika egokiak aplikatuz. − Beharrezkotzat hartzen diren baliabideak identifikatzea, ezarpen-azterketa batean. − Nekazaritza-enpresa bat sortzeko bideragarritasuna ebaluatzea. − Lana prestatu eta aurkezteko informatika-aplikazio egokiak erabiltzea.

• Enpresarako informazio eta aplikazio berriak bilatzeko jarrera positiboa erakustea. 2. Sektoreko enpresa bat martxan jarri eta antolatzeko prozedurak aztertzean, indarrean dagoen legeriaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Enpresen eta nekazaritza-elkarteen forma juridiko desberdinak eta hauek martxan jartzeko gutxieneko lege-

baldintzak bereiztea. • Organizazio bat eraginkorra izatea zehaztuko duten faktore eta elementu desberdinak deskribatzea. • Enpresaren barruan aurrekontuen funtzioa identifikatzea. • Produkzio-sistema eta -orientabideen ezaugarri nagusiak deskribatzea. • Enpresa baten eremu funtzionalak eta beraien arteko erlazio funtzionala deskribatzea. • Beren tramitazio-prozesua deskribatzea. • Behar bezala karakterizatutako sektoreko enpresa bat martxan jarri eta antolatzeko suposizio praktiko batean:

− Zehaztutako suposizioan aplika daitekeen eta indarrean dagoen legeria identifikatu eta interpretatzea. − Eskatutako dokumentazioaren izapideak egiteko erakunde ofizialak identifikatu eta haren lorpena

kudeatzea. − Eskatutako dokumentazioa behar bezala bete eta bere izapideak egiteko prozesua deskribatzea. − Makinen, ekipoen, lanabesen eta instalazioen premiak zehaztu eta justifikatzea. − Proposatutako antolamendua ebaluatu eta egin daitezkeen hobekuntzak proposatzea.

3. Enpresaren jardueren eta kudeaketa tekniko-ekonomikoaren garapenari buruzko oinarrizko administrazio-prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Enpresa bati dagozkion estatuko, autonomia-erkidegoko eta herriko zergen, zeharkakoen eta zuzenen,

ezaugarriak deskribatzea. • Enpresa baten jarduerei aplika dakiekeen zerga-erregimena • Indarrean dagoen araudiaren arabera, enpresak derrigorrez beteta izan behar dituen liburuen eta dokumentuen

zerrenda egitea. • Kudeaketa tekniko-ekonomikoa garatzeko oinarrizko informatika-aplikazioak deskribatzea. • Sektorean ohikoenak diren finantzaketa-iturri eta -moduak deskribatzea.

11

• Sektoreko enpresa batean sarrien gertatzen diren kontabilitate-gertakariak identifikatzea. • Sektoreko organoei igortzen zaizkien datu tekniko-ekonomikoen erregistroetako dokumentuen zerrenda

egitea. • Enpresari, bere produkzio-jardueraren arabera eta aukeratutako forma juridikoan dagokion zerga-egutegia

zehaztea. • Behar bezala karakterizatutako nekazaritza-sektoreko enpresa baten jarduera-programari buruzko suposizio

praktiko batean: − Programatutako helburuak identifikatzea. − Proposatutako jarduera-programa baten faseak deskribatzea. − Produkzio-orientabide egokiena deskribatzea. − Programa burutzeko behar diren baliabide materialak eta giza baliabideak zehaztea. − Kudeaketa integraleko programa egokiena azaltzea. − Jarduera bakoitzeko eska daitezkeen laguntza eta subentzioak zehaztea. − Programatutako jarduera bakoitzaren diru-sarreren eta gastuen aurrekontua kalkulatzea. − Finantzaketa-premiak eta mota egokiena kalkulatzea. − Beharrezkoa den laguntza teknikoa zehaztea. − Inbertsio-plana zehaztea. − Erabaki egokiak proposatzea, enpresaren dimentsio egokiena definituz, berau zehazten duten aldagaien

arabera. • Datu jakin batzuetatik abiatutako suposizio praktiko batean:

− Lan-kontratuen mota desberdinak aipatzea. − Nekazaritza-sektorean eragina duten hitzarmenak zehaztea. − Altak, bajak eta Gizarte Segurantzaren likidazioak betetzea. − Enplegu-eskaintzak betetzea.

• Kudeaketa tekniko-ekonomikoaren kontabilitate-datuak eta kudeaketa-organoaren orientabide teknikoekin, suposizio praktiko batean: − Kontabilitate-plan orokorreko arauen arabera, oinarrizko kontabilitate-prozesua zehaztea. − Marjina gordinen araberako kontabilitate-suposizio praktiko bat burutzea. − Desbideratzeak aztertzea. − Irtenbide egokienak proposatzea. −

• Dokumentuak betetzeko eta beharrezkoak diren kalkulu guztiak egiteko orduan, zorroztasunez, ordenaz eta zehaztasunez aritzea.

4. Produktuak edo zerbitzuak sustatu, erosi eta merkaturatzean baliabideen antolamendua eta kudeaketa aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektorean erabiltzen diren sustapen-baliabide desberdinak identifikatu eta deskribatzea. • Sektorean eskaintza eta eskaera osatzen dituzten aldagai nagusiak eta informazio-iturriak deskribatzea. • Bezero eta hornitzaileekin kudeatzeko eta negoziatzeko tekniken oinarrizko printzipioak azaltzea. • Enpresak beste pertsona batzuei eskaintzeko dituen zerbitzu desberdinen kudeaketa- eta antolamendu-

prozedurak deskribatzea. • Nekazaritza-produktuen normalizazioa eta tipifikazioa deskribatzea. • Merkataritza-sare berrien kudeaketa ezartzen duten kanpoko eta barneko alderdi garrantzitsuenak

identifikatzea. • Enpresaren sustapen- eta merkaturatze-ekintza desberdinetatik abiatuz:

− Produktuaren edo zerbitzuaren sustapen-ekintza desberdinen kostuak zehaztea. − Merkaturatutako produktu edo zerbitzuen etekina − Entregatzeko edo burutzeko epeak. − Kalitate-arauak − Ordainketa-baldintzak. − Enpresarentzako interesak

• Merkatuak eragindako premien aurrean berrikuntzaren aldeko izpiritua eta gaitasuna erakustea. 5. Enpresan arriskuaren prebentzioari eta lan-prozedura eta -metodoei buruzko segurtasun- eta higiene-neurriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

12

• Nekazaritza-jarduera nagusiei aplikatzen zaizkien segurtasun- eta higiene-neurriak azaltzea. • Babes pertsonaleko ekipo desberdinak ureztapen-faktoreekin erlazionatzea. • Lokaletan eta instalazioetan, ekipoetan eta makinarian, produktuak manipulatzean eta lan-ekipo pertsonaletan

aplikatu behar den segurtasun- eta higiene-araudia deskribatzea. • Ingurumenaren gaineko eraginaren ebaluazioan esku hartzen duten parametro nagusiak deskribatzea. • Enpresaren jardueretan sortutako hondakin-produktuen ondorio kaltegarriak deskribatzea. • Ingurumenarekin erlazionatutako Europako Elkartearen laguntzak identifikatzea. • Lehen sorospeneko teknikei eta oinarrizko osasun-neurriei buruzko planak landu eta entseatzea. • Enpresaren jardueraren ondoriozko hondakinak birziklatzeko planak egitea. • Ustezko arrisku-egoeretan babesteko eta lehen sorospenetako materiala erabiltzea. • Ingurumenaren zaintza eta hondakinen birziklatzearekiko interesa erakustea. • Lanean segurtasun- eta higiene-neurriak errespetatzeak duen garrantziari buruz ohartzea. 6. Landa-garapeneko jarduera desberdinak sustatu eta antolatzeko ekintza desberdinak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Landa-garapeneko jarduera desberdinak deskribatzea, bere ezaugarri orokorrak eta halakoak eskaintzen

dituzten erakundeak identifikatuz. • Ingurumen-baliabideak babesteko jarduera nagusiak adieraztea. • Landa-inguruneko beste gizarte- eta kultur agente batzuekin laguntza ezartzeko irizpideak deskribatzea. • Landa-garapenerako baliabideen modalitate desberdinei buruzko informazioa biltzea, eragin-zonen

testuinguru desberdinetan izan dezaketen aplikazioarekin erlazionatuz. • Landa-garapeneko programetan baliabideak aukeratzeko irizpideak lantzea. • Lurralde edo zona baten landa-garapenerako plan estrategiko baten kasuan:

− Helburu egokiak identifikatu eta aukeratzea. − Metodoak eta baliabideak zehaztea. − Animazio-teknika egokiak aplikatzea. − Jardun behar duten agenteak zehaztea. − Ebaluazio-irizpideak eta -jarduerak ezartzea.

• Landa-ingurunearekiko interesa eta errespetua adieraztea. c) Edukiak I. multzoa: NEKAZARITZA-ENPRESA BATEN BIDERAGARRITASUNA ETA

MARTXAN JARTZEKO AUKERA AZTERTZEA Prozedurazkoak: • Informazio-Iturrien identifikazioa eta aukeraketa. • Datuak biltzeko informazioaren premiei egokitutako formatu bat osatzea. • Argi eta garbi karakterizatuta dagoen eta adierazgarria den merkatu-segmentu bat aukeratzea. • Merkatuen ikerketan estatistika aplikatzea. • Jasotako informazioaren tratamenduan aplikazio informatikoak erabiltzea. • Jasotako informazioa interpretatzea. • Enpresa baten diagnostikoari eta kudeaketa-aholkuari buruzko txostenak egitea. • Enpresaren bideragarritasuna ebaluatzea. • Enpresaren ezaugarriei egokitutako forma juridikoa aukeratzea. • Enpresa martxan jartzeko eskatzen den dokumentazioa betetzea. • Makineria-, ekipo- eta instalazio-premiak zehaztu eta justifikatzea. • Enpresaren antolamendua eta eremu funtzionalak ezartzea. • Baliabideen arabera, sustapen-teknikak zehaztea. • Proposatutako antolamendua ebaluatzea, egin daitezkeen hobekuntzak gehituz. • Laguntzen eta subentzioen eskaera-orriak betetzea. • Publizitate-ekintzaren helburuak eta baliabideak zehaztea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak:

13

• Informazioa lortzeko lehen eta bigarren mailako iturriak. • Aztertzeko eta ondoren erabakiak hartzeko datuak biltzeko teknikak. • Nekazaritza-sektorean aplikatzeko aldagai ekonomikoak. • Jarduera-plan orokorra: berau lantzeko irizpideak eta prozedurak. • Nekazaritza-enpresa bat osatzeko beharrezkoak diren araudia eta lege-baldintzak. • Nekazaritza-enpresa bat ezartzeko beharrezkoak diren baliabideak. • Ingurunea, lehiakideak eta izan daitekeen eskaria. • Enpresen forma juridikoak eta nekazaritza-elkarteak, hauek martxan jartzeko gutxieneko lege-baldintzak. • Lurraren edukitze-erregimena. Aplika daitekeen legeria. • Antolamendu eraginkorra adierazten duten faktoreak eta elementuak. • Produkzio-sistemak; ezaugarriak eta orientabideak. • Enpresa baten eremu funtzionalak eta elkarren arteko erlazioa. • Dokumentazioaren izapideak egiteko eta kudeatzeko eta nekazaritza-enpresa osatu eta martxan jartzeko

erakunde ofizialak. • Sektoreko enpresa bat martxan jartzeko eta antolatzeko izapideak egiteko prozesua. • Kreditu-erakundeak eta beren eragiketak. • Europako Elkartearen nekazaritzari buruzko politika. • Nekazaritza-sektorean aplika daitekeen Europako Elkarteko, Estatuko eta Autonomia Erkidegoko legeria. • Nekazaritza-enpresaren plangintza. Jarrerazkoak: • Informazioa bilatu eta tratatzean autonomiaz jokatzea. • Prozesuak garatzean motibazioa eta ekimena izatea. • Nekazaritza-enpresa berritzearen eta aplikatzeko aukera berriak ikertzearen aldeko jarrera izatea. • Enpresari dagozkion lege-xedapenak eta hitzarmenak betetzea.

II. multzoa: NEKAZARITZA-ENPRESA KUDEATU ETA MERKATURATZEA Prozedurazkoak: • Programatutako hainbat jardueretan diru-sarreren eta gastuen aurrekontua kalkulatzea. • Finantzaketa-premiak kalkulatzea eta arau egokiak aukeratzea. • Gizarte Segurantzaren altak, bajak eta likidazioak betetzea. • Enplegu-eskaintzak betetzea. • Marjina gordinen araberako kontabilitate-suposizio bat burutzea. • Kontabilitate-suposizioetan izan daitezkeen desbideratzeei buruzko irtenbideak proposatzea. • Emaitzak interpretatu eta aztertzea: erabakiak hartzea. • Merkataritzako zerga- eta lan-legeriaren arabera, enpresari eskatutako liburuak eta dokumentuak sailkatzea. • Nekazaritza-enpresa baten zerga-egutegia egitea. • Nekazaritza-enpresa sustatu eta merkaturatzeko ekintza desberdinen interesen eta etekinen kostuak

kalkulatzea. • Produktuak edo zerbitzuak sustatu eta merkaturatzeko jardueretan entregatzeko edo exekutatzeko epeak eta

baldintzak, kalitate-arauak eta ordainketa-baldintzak zehaztea. • Bezeroari arreta eta saldu ondorengo zerbitzua eskaintzeko programa lantzea. • Enpresak kudeatzeko eta informazioa tratatzeko informatika-programak erabiltzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Administrazio-dokumentazioa. Inprimakiak eta formularioak kudeatzea. • Kontabilitate-plan orokorra. Kontabilitate-liburuak. Derrigorrezkotasuna eta erregistroa. • Nekazaritza-enpresa baten kontabilitate-gertakariak. • Galeren eta irabazien ondarea, balantzeak eta kontuak. • Nekazaritza-enpresa bati dagozkion estatuko, autonomia-erkidegoko eta herriko zerga zuzenak eta

zeharkakoak. • Nekazaritza-enpresaren jarduerei aplika dakiekeen zerga-erregimena. • Nekazaritza-enpresa baten zerga-egutegia. • Kostu finkoak eta aldakorrak, kostu zuzenak eta zeharkakoak. • Nekazaritza-enpresa baten finantzaketa-iturriak eta -formak.

14

• Nekazaritza-enpresa bat kudeatzeko jarduera-programa baten helburuak, faseak, orientabidea eta baliabideak. • Nekazaritza-enpresari gehien komeni zaizkion inbertsio-planak, eta neurriak. • Lan-harremana: kontratazioa eta hitzarmenak. • Gizarte Segurantza eta beste prestazio batzuk. • Nekazaritza-enpresaren berezko lan-kontratuak eta -hitzarmenak. • Nekazaritza- eta ustiapen-aseguruak. • Nekazaritza-enpresarentzako banku-zerbitzuak. • Ondasun mugikorren eta ez-mugikorren salerosketa eta alokairua. • Amortizazioak: tasak. • Izakinen inbentarioa eta balorazioa. • Nekazaritza-sektoreko eskaintza eta eskaria. • Nekazaritza-enpresaren sustapena. • Bezeroekin eta hornitzaileekin negoziatu eta kudeatzeko teknikak. • Nekazaritza-produktuen normalizazioa eta tipifikazioa. • Nekazaritza-eremuko merkataritza-sareak. • Errentagarritasun ekonomiko eta finantzarioa. • Inbertsioen analisia: kontuan hartu beharreko faktoreak. Jarrerazkoak: • Dokumentuak ordenan eta zorroztasunez betetzea. • Taldean lan egiteko jarrera ona. • Nekazaritza-enpresan aplikatzekoak diren kudeatzeko eta merkaturatzeko metodo eta sistema berriekiko

interesa izatea. III. multzoa: LANDA-GARAPENA ETA SEGURTASUN ETA HIGIENEA

NEKAZARITZA-ENPRESAN Prozedurazkoak: • Nekazaritza-enpresan aplikatzeko lehen sorospeneko plan bat egitea, lan-istripuen prebentziorako neurriak

eta oinarrizko osasun-neurriak hartzea. • Nekazaritza-jarduerak eragindako hondakinak birziklatzeko plan bat diseinatzea. • Nekazaritza-enpresako jarduera guztietan segurtasun- eta higiene-araudia aplikatzea. • Landa-garapenerako baliabide-motei buruzko informazioa biltzea. • Landa-garapeneko programetan baliabideak aukeratzeko irizpideak lantzea. • Landa-ingurunearen berezko baliabideak ustiatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritza-enpresako segurtasunari eta higieneari buruzko araudia. • Nekazaritza-enpresaren jarduera desberdinetako lanbide-arriskuak. • Babes pertsonaleko ekipoak eta hauei loturiko arrisku-faktoreak. • Nekazaritza-enpresan aplikatzeko den ingurumenari buruzko araudia. • Ingurumenaren gaineko eragina ebaluatzeko metodoak • Delitu ekologikoa. • Enpresaren jardueran eragindako hondakin-produktuen eragin kaltegarriak. • Natur ingurunearen zaintzarekin erlazionatutako laguntzak eta subentzioak. • Landa-garapeneko eta ingurumena babesteko jarduerak. • Landa-ingurunearen gizarte- eta kultur agenteak. • Landa-ingurunea berritu eta berregokitzeko programak. • Landa-turismoa. • Landa-garapena Europako Elkartearen esparruan. • Landa-ingurunea suspertzeko teknikak. • Landa-zonak garatzeko plan estrategikoak eta administrazio publikoekin dituzten erlazioak. Jarrerazkoak: • Ingurumenaren eta landa-ingurunearen zaintzarekiko konpromisoa.

15

• Lanean segurtasun- eta higiene-neurriak betetzearen garrantziari buruz ohartzea. 2. lanbide-modulua. BASO-USTIAPENEN KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Baso-ustiapenen programak egitea, proiektuaren helburuak lortzeko baliabideak optimizatuz. 2. Basoko produktu desberdinak ustiatzeko lanen koordinazio eta kontrolaren ezaugarriak aztertzea, dauden

baliabideen erabilera optimizatzeko. 3. Basoko produktuak ustiatzeko baldintzak aztertzea, baso-lanei, ingurumenari eta laneko segurtasun eta

higieneari buruzko legeriaren arabera. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Baso-ustiapenen programak egitean, proiektuaren helburuak lortzeko baliabideak optimizatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Basoko produktuak ustiatzeko proiektu baten ezaugarriak eta zatiak deskribatzea. • Mugatutako planoaren irudikapen-sistema deskribatzea. • Basoko produktu desberdinak ustiatzeko sistemen ezaugarri orokorrak, burutzapen-prozesua eta lan-faseak

deskribatzea. • Basoko produktuak ustiatzeko lan desberdinetarako baliabide mekaniko eta makineria egokien ezaugarriak

deskribatzea. • Produkzioko langileen premia, erritmoa eta epeak zehazteko prozesua deskribatzea eta kostuak aurreikustea. • Ateratze-bideen sarea irekitzeko ezaugarriak eta irizpideak deskribatzea. • Basoko produktuen ustiapen-proiektu erreal batean:

− Zati desberdinak identifikatu eta aztertzea. − Lortu beharreko produktuaren mota, ezaugarriak eta bolumena identifikatzea. − Azterketa ekonomikoa eta aurrekontua aztertu eta interpretatzea.

• Parametro eta aurreikuspen desberdinekin jokatzea. • Makineriaren eta ekipoen errendimenduak kalkulatzea. • Basoko produktuen ustiapen-kasu erreal batean edo behar bezala identifikatutako suposizio batean:

− Ustiapen-metodo egokiena zehaztu eta deskribatzea. − Lortu beharreko produktuen bolumena eta ezaugarriak aurreikustea. − Hala badagokio, beharrezkoak diren elementu mekanikoen eta makinen ezaugarriak eta unitateak

zehaztea. − Fase bakoitza amaitzeko epe partzialak eta ustiapen osoaren amaiera-epea zehaztea. − Ustiapen-fase bakoitzaren produkzio-erritmoak harmonizatzea. − Beharrezkoa den pista-sarea zuinkatzea. − Fase bakoitzaren eta ustiapen osoaren produkzio-kostuak kalkulatzea.

2. Basoko produktu desberdinak ustiatzeko lanen koordinazio eta kontrolaren ezaugarriak aztertzean, dauden baliabideen erabilera optimizatzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Basoko produktu desberdinak merkaturatzeko bideen ezaugarriak deskribatzea. • Basoko produktuak ustiatzeko enkanteak eta lehiaketa bidezko beste esleipen-metodo batzuen prozesua

azaltzea. • Basoko produktuen ustiapen baten fase jarraituak burutzean beharrezkoak diren makina- eta ekipo-unitate

bakoitzaren produkzio-helburu zehatzak zehaztea. • Basoko produktuen ustiapen batean antzemandako desbideratze kualitatibo eta kuantitatiboen zuzenketa-

prozedurak azaltzea. • Basoko produktuen ustiapen batean aplika daitezkeen kontrol- eta egiaztapen-prozedurak identifikatzea.

16

• Basoko produktuen ustiapen batean langileak aukeratu eta banatzeko irizpideak deskribatzea. • Ustiatzen hasi aurretik, basoko produktuak seinaleztatzeko eta kubikatzeko prozedurak deskribatzea. • Produkzio-unitateen neurketa-teknikak eta -tresnak azaltzea. • Basoko produktuen ustiapen batean beharrezkoak diren pistak eta ateratze-bideak irekitzeko eraikuntza- eta

mantentze-sistemen eta -makineriaren ezaugarriak azaltzea. • Basoko produktuek merkaturatzeko izan behar dituzten ezaugarri desberdinak deskribatzea. • Landare usaintsuak eta sendagarriak, basoko fruituak, kortxoa, erretxina eta perretxikoak bildu eta

kontserbatzeko teknikak eta prozedurak azaltzea. • Larreak ustiatu eta hobetzeko sistemak, teknikak eta prozedurak deskribatzea. • Abere-karga kalkulatzeko metodoak identifikatzea. • Baso-eremuetako artzaintza-sistema desberdinak deskribatzea. • Baso-ustiapeneko lanaren berezko erreminta, ekipo, tresna, material, baliabide eta makineriaren ezaugarriak,

funtzionamendua eta erabilera-teknikak. • Tokian bertan landutako kasu erreal batean edo behar bezala zehaztutako suposizio praktiko batean:

− Aldez aurretik planifikatutako lan-sistema betetzen dela egiaztatzea. − Aldez aurretik ezarritako produkzio-parametroak betetzen direla egiaztatzea. − Eragiketa jarraituen artean desfaserik ez dagoela egiaztatzea. − Aurkako kasuan, helburu komun bat lortzeko aldaketa egokiak egitea. − Lan-dokumentuak, txostenak eta egoera-orriak betetzeko formatua eta jarraibideak ezartzea. − Makinen eta ekipoen mantentzea egiaztatzea.

• Tokian bertan edo lantegian erreminta, tresna, material, ekipo, baliabide edo makina bat aurkezturik: − Beren mantentzea azaltzea, beharrezko tresneria identifikatuz. − Prestatuta eta egoera onean dagoen egiaztatzea. − Berarekin lan egitea.

• Makineria egoera onean mantentzea ahalbidetzen duten ordenazko eta garbitasunezko jarrerak bultzatzea. • Helburu komun bat lortzeko komunikabide egokiak sustatzea. • Eskatutako kalitate- eta erantzukizun-ezaugarriak dituzten eragiketetan laguntzea edo halakoak exekutatzea. 3. Basoko produktuak ustiatzeko baldintzak aztertzean, baso-lanei, ingurumenari eta laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeriaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Basoko produktu desberdinen ustiapenetan aplikatu behar diren legeria eta araudiak deskribatzea. • Basoko produktuen ustiapen desberdinak exekutatzeko, lortu behar diren baimenak eta administrazio

publikoetan burutu behar diren izapideak identifikatzea. • Basoko produktuak ustiatzeko lanen ondorioz gerta daitezkeen ingurumen gaineko eragina eta kalte

ekologikoak azaltzea. • Baso-ustiapeneko lanen berezko jantzien eta segurtasun eta babes pertsonalerako ekipoen ezaugarriak

deskribatzea. • Tokian bertan lantzen den kasu erreal batean edo behar bezala zehaztutako suposizio praktiko batean:

− Administrazio publikoetan beharrezkoak diren baimenak eta izapideak identifikatzea. − Bete beharrezko lege-agindu zehatzak deskribatzea. − Ingurumen gainean izandako eragina edo kalte ekologikoa identifikatzea eta, hala badagokio, horiek

zuzentzeko neurriak eta jarduerak proposatzea. − Lanaren fase bakoitzean hartu behar diren segurtasun- eta higiene-neurriak deskribatzea. − Lan-istripuen edo araudia ez betetzearen ondoriozko erantzukizun subsidiarioa deskribatzea.

• Baso-ustiapeneko lanei dagozkien segurtasun- eta higiene-neurriak betetzen diren ala ez zorroztasunez behatzea.

• Ustiapen-lanen barruan ingurune hurbilenarekiko eta orokorrean ingurumenarekiko errespetuzko jarduerak sustatzea.

c) Edukiak I. multzoa: BASOKO PRODUKTUAK USTIATZEKO LANEN ANTOLAMENDUA Prozedurazkoak:

17

• Basoko produktuak ustiatzeko proiektu baten alderdi desberdinak aztertzea. • Basoko produktuak ustiatzeko etapa desberdinak denboran zehar banatzea. • Basoko produktuak ustiatzeko etapa desberdinak espazioan zehar banatzea. • Ustiapenaren fase bakoitzari dagokion makineria-mota aukeratzea. • Ustiapenaren fase bakoitzaren berezko makineriaren eta ekipoen ordutegi-kostuak eta lan-errendimenduak

kalkulatzea. • Langile-premiak kalkulatzea beren kualifikazio-maila desberdinetan. • Lortu beharreko produktuaren bolumenak, motak eta kalitateak kalkulatzea. • Ustiapen-proiektu zehatz bati dagozkion ateratze-bideen sarea eta zamatze-tokiak zuinkatzea. • Ustiapenaren fase bakoitzean esku hartuko duten langile egokiak aukeratu eta prestatzea. • Basoko produktuen ustiapen zehatz bat martxan jartzeko beharrezkoak diren baimenak eta izapideak

betetzea. • Basoko produktu bat ustiatzeko lanek ingurumenean izandako eragina identifikatzea. • Ustiapen-kasu batean ingurumenean izandako eragina gutxitzeko neurri egokiak barne hartzen dituzten

txostenak egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Baso-ustiapenen plangintza-mailak. • Basoko produktuak ustiatzeko proiektu baten zatiak. • Basoko produktu desberdinen merkataritza-ezaugarriak. • Ustiapen baten fase desberdinak burutzeko behar den makineriaren ezaugarriak. • Basoko produktuak ustiatzeko lanetan makineriaren eta ekipoen errendimendua baldintzatzen duten

faktoreak. • Basoko artzaintza-sistemetan artzaintza erregulatzeko planak. • Atera beharreko basoko produktuak neurtu eta kubikatzeko ekipoak eta baliabideak. • Atera behar diren basoko produktuak neurtu eta kubikatzeko metodoak. • Mendiei buruzko legea eta erregelamendua, baso-ustiapenei buruzko alderdietan. • Basoko produktuen ustiapen desberdinetan aplikatu behar den foru-araudia. • Basoko produktuen ustiapen batek ingurumenean izandako eragina baloratzea. • Ingurumen gaineko eragin-kontzeptuak eta -motak. • Baso-ustiapeneko lanek ingurumenean izan dezaketen eragina eta eragin dezaketen kalte ekologikoa. Jarrerazkoak: • Jarduteko eta erabakiak hartzeko autonomia izatea, ustiapen-proiektuaren jarraibideak errespetatuz. • Proiektuan esku hartzen duten kalkulu, aurreikuspen eta zuinketetan zorroztasunez jokatzea. • Ingurune hurbilenarekiko eta orokorrean ingurumenarekiko errespetuzko jarduerak bultzatzea. • Basoko produktuen ustiapena mugatzen duten legeak eta arauak betetzea. • Lanean segurtasuna eta osasuna ahalbidetzen dituzten jarduerak bultzatzea. II. multzoa: BASOKO PRODUKTUAK USTIATZEKO LANEN BURUTZAPENA Prozedurazkoak • Kontrol- eta informazio-funtzioetan ohikoena den dokumentazioa betetzea. • Lan-taldeak koordinatuta egotea. • Helburua betetzen direla egiaztatzea eta izan daitezkeen desbideratzeak zuzentzea. • Finkatutako epeak betetzen direla egiaztatzea. • Erabili behar diren makineriaren, ekipoen, baliabideen eta erreminten mantentzea eta prestaketa onak direla

egiaztatzea. • Ustiapenaren fase bakoitza burutzean erabiltzen den makineria maneiatzea. • Tokian bertan ateratze-bideen sarea eta zamaketa-tokiak zuinkatzea. • Ustiapen batean lortutako produktuen bolumenak, pisuak eta kalitateak kalkulatzea. • Motibatzeko eta lan-gatazkak konpontzeko teknikak aplikatzea. • Ustiapen baten fase bakoitzari loturiko babes eta segurtasun pertsonaleko ekipoak behar bezala erabiltzen

direla egiaztatzea. • Segurtasun- eta higiene-araudi desberdinak aplikatzea. • Ustiapen zehatz batean lan-arriskua gutxituko duten neurriak aplikatzea.

18

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Basoko produktu desberdinak ustiatzeko sistemak, teknikak eta prozedurak • Ustiapen desberdinen funtsezko faseak. • Basoko produktuen ustiapenen berezko makineria, ekipoak eta erremintak. • Larreak ustiatu eta hobetzeko sistemak. • Basoko produktuen merkatuaren ezaugarriak. • Ustiapen batean lortu beharreko produktuak erosi eta esleitzeko sistemak eta prozedurak. • Ustiapenaren martxaren kontrol eta informaziorako dokumentazioa. • Lanen alderdi kualitatiboak eta kuantitatiboak kontrolatzeko metodoak. • Motibazioa eta lan-gatazken ebazpena. • Basoko produktu desberdinak ustiatzeko lanetan, babes eta segurtasun pertsonalerako ekipoak. Jarrerazkoak: • Ustiapenaren etapa desberdinak eskatutako kalitate- eta erantzukizun-ezaugarriekin burutzeko jarrera tinkoa

izatea. • Helburu komun bat lortzea errazteko komunikazioak duen garrantziaz ohartzea. • Ustiapen-lanei dagozkien segurtasun- eta higiene-arau eta -neurriak betearaztea. 3. lanbide-modulua: EHIZA ETA ARRAIN-USTIAPENEN KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Ehiza-eta ur-espezieen habitaten eta populazioen ezaugarriak aztertzea, beren biologiaren eta banaketa

geografikoaren arabera. 2. Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen habitatei eta populazioei buruzko lanen antolamendu- eta

kontrol-ezaugarriak aztertzea, babestu eta kudeatzeko. 3. Ehiza- eta arrantza-jarduerak burutzeko baldintzak aztertzea, beren legeria espezifikoaren eta aplika

dakiekeen ingurumenari eta laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeriaren arabera. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Ehiza-eta ur-espezieen habitaten eta populazioen ezaugarriak aztertzean, beren biologiaren eta banaketa geografikoaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezie desberdinen biologia, ohiturak eta nazioko eta eskualdeko banaketa

geografikoa. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako habitaten alderdi nagusiak bereiztea, espezie bakoitzaren habitat

zehatzen ezaugarriak zehaztuz. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentalen espezieen ekosistemen funtzionamenduaren ezaugarriak azaltzea. • Ehiza-habitat baten edo ur kontinentaletako espezieen kalitatea ebaluatzea ahalbidetzen duten adierazleak eta

parametroak identifikatzea. • Tokian bertan lortutako ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen materialak, laginak eta seinaleak

behatzeko, biltzeko eta egokitzeko teknikak eta sistemak deskribatzea, bai eta horretarako tresna eta ekipo bereizgarriak ere.

• Tokian bertan edo laborategiko materialaren edo ikus-entzunezko baliabideen laguntzarekin, ehiza-espezie bateko edo ur gezetako espezie bateko indibiduo bat ikusirik: − Zein espezietakoa den identifikatzea. − Beste ezaugarri batzuk kontuan hartzea: sexua, adina, barietatea edo azpiespeziea. − Bere ekosistemaren barruan dituen kokapena eta erlazioak deskribatzea. − Bere habitataren ezaugarriak azaltzea. − Bere biologia eta azturak deskribatzea. − Nazioko eta eskualdeko banaketa geografikoa seinalatzea.

19

• Tokian bertan edo laborategiko materialaren edo ikus-entzunezko baliabideen laguntzarekin, ehiza-espezie baten edo ur kontinentaletako espezie baten hondakin, lagin edo seinale bat ikusirik: − Hondakina, lagina edo seinalea identifikatzea. − Zein espezietakoa den identifikatzea. − Erabilitako behatzeko eta biltzeko teknikak eta tresnak eta baliabideak deskribatzea. − Erabiltzeko, antolatzeko eta egokitzeko sistemak azaltzea.

• Ehiza-espezieen edo ur gezetako espezieen habitat baten kasu erreal batean edo behar bezala identifikatutako suposizio praktiko batean: − Bereizgarri dituen adierazleen eta parametroen kalkulutik abiatuz, bere kalitatea antzematea.

• Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen populazioen ezaugarriak, eboluzioa eta aldaerak deskribatzea.

• Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen populazioen dentsitatea eta beste balorazio-parametro batzuk neurtzeko sistemak eta prozedurak azaltzea.

• Ehiza- edo arrain-habitat erreal batean edo behar bezala identifikatutako suposizio batean: − Populazioaren dentsitatea neurtzeko prozedura egokienak deskribatzea. − Lan-baldintza normaletan, aparatu eta baliabide bereizgarriekin lan egitea. − Populazioaren dentsitatea eta beste balore eta parametro batzuk kalkulatzea.

• Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen laginak hartzeko eta populazioaren dentsitatea neurtzeko behar diren tresnen eta ekipoen erosketa kalkulatzea.

• Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen seinaleen eta laginen bilaketa antolatzea. • Ingurumena errespetatu eta prozesu ekologikoak baloratzea. 2. Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen habitatei eta populazioei buruzko lanen antolamendu- eta kontrol-ezaugarriak aztertzean, babestu eta kudeatzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ehiza-espezie eta ur gezetako espezie nagusien populazioen kudeaketaren funtsezko alderdiak azaltzea. • Ehiza-indibiduoak eta populazioak eta ur kontinentaletakoak zaindu eta babesteko teknikak, baliabideak eta

ekipoak deskribatzea. • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen gaixotasunen ezaugarri nagusiak eta sintomatologia deskribatzea,

beren jarraipena azalduz, eta era berean, gaixotasun horiek tratatzeko teknikak, produktuak eta tresnak identifikatzea.

• Ehiza-espezieetako eta ur gezetako espezieetako espezie lehiaketari eta harraparien ezaugarriak deskribatzea. • Ehiza-habitat edo arrain-habitat erreal batean edo behar bezala zehaztutako suposizio batean:

− Behatutako sintomatologian oinarrituz gaixotasuna identifikatzea. − Eragindako kalte-mota seinalatzea. − Egin beharreko jarraipena eta hartu beharreko datuak eta laginak adieraztea. − Tratamendu egokia deskribatzea, hala badagokio hura burutzeko produktuak, tresneria egokia eta

aplikazio-metodoa identifikatuz. − Espezie lehiaketaria edo harraparia identifikatzea. − Eragindako kalte-mota seinalatzea. − Kontrol-sistema egokiena deskribatzea, erabili behar diren ekipoak eta baliabideak identifikatuz. − Espezie lehiaketari eta harraparien gaixotasunak tratatu eta kontrolatzeko ekipoekin, baliabideekin eta

tresneriarekin lan egitea. • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen habitata hobetzeko lan, instalazio eta eraikuntza desberdinen

ezaugarriak deskribatzea. • Ehiza-espezieak eta ur gezetako espezieak gatibutasunean hazteko instalazioen ezaugarriak, azpiegitura eta

ekipamendua azaltzea. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen birpopulatzeko sistema, teknika eta baldintza egokiak

deskribatzea, ekipo eta baliabide egokiak zehaztuz. • Ehiza-espazio edo arrain-hazkuntzako espazio baten espazio erreal batean edo behar bezala zehaztutako

suposizio praktiko batean: − Habitata hobetzeko lan, instalazio edo eraikuntza egokienak identifikatzea. − Erabilitako materialak, baliabideak eta ekipoak deskribatzea. − Habitata birpopulatzeko espezie egokiena identifikatzea. − Erabili behar den birpopulazio-sistema azaltzea. − Birpopulazioan erabili behar diren ekipoak eta baliabideak zehaztea.

20

− Birpopulatzeko animalien garraio-sistemaren ezaugarriak deskribatzea. • Habitatak kudeatu eta babesteko lanak antolatzeko jarraitu behar den prozedura deskribatzea. • Ehiza-espezieak edo arrain-hazkuntzako espezieak babestu, birpopulatu edo beren habitata hobetzeko lan

baten iraupena, kostuak eta beharrezkoak diren baliabideak, materialak eta makineria aurreikusteko prozedurak azaltzea.

• Ehiza-espezieak edo arrain-hazkuntzako espezieak babestu, birpopulatu edo beren habitata hobetzeko eraikuntza edo lan bat burutzeko langileen premiak eta kualifikazioa zehazteko sistemak deskribatzea.

• Ehiza-espazioetan eta ur gezetako espazioetan lanak antolatzean egiten diren aurreikuspenak kontrolatzeko prozedurak identifikatzea.

• Informazioko eta kudeaketako dokumentuen formatuak eta ezaugarriak aukeratzea. • Ehiza-espazio bat edo ur gezetako espazio bat babestu, hobetu edo birpopulatzeko lan-kasu erreal batean edo

behar bezala identifikatutako suposizio batean: − Aldez aurretik erabakitako lan-sistema betetzen dela egiaztatzea. − Obren edo lanen epeetan eta kostuetan desbideratzerik gertatzen ez dela egiaztatzea. − Aurkako kasuan, plangintzan beharrezkoak diren zuzenketak sartzea. − Makineriaren eta ekipoen mantentzea egiaztatzea. − Lan-dokumentuak betetzeko formatua eta jarraibideak ezartzea: txostenak, egoera-orriak, etab.

• Ehiza-espezieak eta ur gezetakoak gatibutasunean hazteko nahiz birpopulatzeko lanak antolatzea. • Ehiza-espezieak eta ur gezetakoak gatibutasunean hazteko, ondoren birpopulazioetan erabiltzeko eta zaindu

eta babesteko behar diren azpiegituren eta ekipamenduaren erosketa kudeatzea. 3. Ehiza- eta arrantza-jarduerak burutzeko baldintzak aztertzean, beren legeria espezifikoaren eta aplika dakiekeen ingurumenari eta laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeriaren arabera, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Estatuko eta autonomia-erkidegoko ehiza eta arrantzari buruzko legeria espezifikoa deskribatzea. • Ehizako eta arrantzako jardueretan eta ehiza-espazioen eta ur kontinentaletako espazioen kudeaketa-

jardueretan aplika daitekeen baso-lanei eta ingurumenari buruzko legeria laburbiltzea. • Ehiza eta arrantzako jardueretan eta ehiza-espazioen eta ur gezetako espazioen kudeaketa-jardueretan

segurtasunari eta higieneari buruzko legeria eta araudiak interpretatzea. • Ehiza eta arrantzako modalitate eta teknika desberdinen ezaugarriak deskribatzea. • Arrantzako, tresnak, armak eta arrantza eta ehizarako beste tresna eta ekipo batzuen ezaugarriak eta erabilera

deskribatzea, dagokien modalitatearekin edo teknikarekin erlazionatuz: − Identifikatzea − Dagokion modalitatearekin edo teknikaren erlazionatzea − Deskribatzea − Bere erabilera azaltzea.

• Ehiza-espazio eta ur gezetako espazio legal desberdinen funtzionamendua azaltzea. • Ehiztari- eta arrantzale-federazioen eta -elkarteen ezaugarriak eta funtzionamendua deskribatzea, beren

eskuduntzak eta erantzukizunak eta administrazio publikoekin dituzten harremanak identifikatuz. • Ehiza-trofeoen balorazio-baremoak, eskukoak eta landakoak, identifikatzea. • Ehizari eta arrantzari dagokienez, gehien gertatzen diren lege-hausteen ezaugarriak deskribatzea. • Ehiza-espazioetan eta ur gezetako espazioetan izaten diren legez kanpoko jarduerak antzeman eta

kontrolatzeko sistemak eta prozedurak azaltzea. • Ehiza larri eta ehiza xeheko partiden eta ehizako eta arrantzako gainerako modalitateen kudeaketak eta

antolamendu-lanak deskribatzea. • Ehiza-espazioetan eta ur kontinentaletako espazioetan legea hausten denean salatzeko eta zigortzeko

prozesuaren hasiera eta izapideak deskribatzea. • Ehizako eta arrantzako jardueretan esku hartzen duten talde eta agintari desberdinen arteko harremanen

koordinazioaren eta ikuskapenaren ezaugarriak identifikatzea. • Ingurumenari, ehizari eta arrantzari buruzko legeria aplikatzea. • Ehiza-espazioko edo arrain-hazkuntzako espazioko jardueren baldintza errealetan edo behar bezala

identifikatutako suposizio batean: − Aplikagarria den era guztietako legeria identifikatzea. − Lege-hauste bat bada, hautsitako agindua eta salaketa-prozeduraren garapena seinalatzea.

• Espezie jakin baten ehiza edo arrantza antolatzeko baldintza errealetan edo behar bezala zehaztutako suposizio batean:

21

− Ehizako edo arrantzako modalitate eta teknika egokienak identifikatzea. − Modalitatearen berezko tresnak eta ekipoak deskribatzea. − Jardueraren aurreko kudeaketak eta honen antolamendua azaltzea. − Beharrezkoa den koordinazioa dagokien agintariekin zehaztea, jarduera antolatu eta garatzeko.

c) Edukiak I. multzoa: EHIZA-ESPEZIEEN ETA UR GEZETAKO ESPEZIEEN HABITATEN ETA

BIOLOGIAREN AZTERKETA Prozedurazkoak: • Ehiza-espezieetako edo ur gezetako indibiduoak ezagutzea (sexua, adina, habitata, biologia, azturak,

banaketa geografikoa). • Ehiza-espezieen edo ur kontinentaletako espezieen hondakinak, laginak edo seinaleak ezagutu, jaso eta

erabiltzea. • Adierazle eta parametro bereizgarrien kalkulutik abiatuz, habitat baten kalitatea baloratzea. • Ehiza-espezieen edo arrain-espezieen habitat erreal batean edo behar bezala identifikatutako suposizio batean

populazioaren dentsitatea neurtzea, horretarako prozedura eta aparatu egokienak erabiliz. • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen populazio-dentsitatea neurtzeko beharrezkoak diren tresnen eta

ekipoen erosketa kudeatzea. • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen seinale eta laginen bilaketa antolatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ehiza-espezie eta ur gezetako espezie desberdinen ohiturak eta nazioko eta eskualdeko banaketa geografikoa. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen habitatak. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen ekosistemak. • Ehiza-espezieen edo ur kontinentaletako espezieen habitat baten kalitatea ebaluatzea ahalbidetzen duten

adierazleak eta parametroak. • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen materialak, laginak eta seinaleak behatu, bildu eta egokitzeko

teknika, tresna eta ekipo bereizgarriak. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen populazioen ezaugarriak, eboluzioa eta aldaerak. • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen populazio-dentsitatea neurtzeko prozedurak. Jarduerak: • Ingurumena errespetatu eta prozesu ekologikoak baloratzea. II. multzoa: EHIZA-ESPEZIEEN ETA ARRAIN-ESPEZIEEN HABITATEN ETA

POPULAZIOEN KUDEAKETA ETA HOBEKUNTZA Prozedurazkoak: • Sintometan eta eragindako kaltean oinarrituz gaixotasun bat ezagutzea. • Gaixotasunaren tratamendua eta kontrolatzeko metodoa planifikatzea. • Espezie lehiaketari eta harraparien gaixotasunak tratatzeko eta kontrolatzeko ekipoak, baliabideak eta

tresneria erabiltzea. • Habitata hobetzeko lanak, instalazioak edo eraikuntzak planifikatzea, erabilitako materialak, baliabideak eta

ekipoak zehaztuz. • Habitata birpopulatzeko espezie egokiena eta erabili beharreko birpopulazio-sistema aukeratzea,

birpopulazioan erabiliko diren ekipoak eta baliabideak zehaztuz. • Informazioko eta kudeaketako dokumentuen formatuak eta ezaugarriak aukeratzea. • Lan-dokumentuak betetzeko formatua eta jarraibideak ezartzea: parteak, egoera-orriak, txostenak. • Ehiza- eta arrain-espezieak birpopulatzeko baldintza egokiak betetzen diren behatzea. • Ehiza-espezieak eta ur gezetakoak gatibutasunean hazteko, ondoren birpopulazioetan erabiltzeko eta zaindu

eta babesteko behar diren azpiegituren eta ekipamenduaren erosketa kudeatzea. • Ehiza-espezieak eta ur gezetakoak gatibutasunean hazteko nahiz birpopulatzeko lanak antolatzea. • Ingurumenari buruzko legeria aplikatzea.

22

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ehiza-espezie eta ur gezetako espezie nagusien populazioen kudeaketaren funtsezko alderdiak. • Ehiza-populazioak eta -indibiduoak eta ur kontinentaletakoak zaindu eta babesteko teknikak, baliabideak eta

ekipoak. • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen gaixotasunen ezaugarri nagusiak eta sintomatologia, beren

jarraipena azalduz. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen gaixotasun desberdinak tratatzeko teknikak, produktuak

eta tresnak. • Ehiza-espezieetako eta ur gezetako espezieetako espezie lehiaketari eta harraparien ezaugarriak. • Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen habitata hobetzeko lan, instalazio eta eraikuntza

desberdinen ezaugarriak. • Ehiza-espezieak eta ur gezetakoak gatibutasunean hazteko instalazioen ezaugarriak, azpiegitura eta

ekipamendua. • Ehiza-espezieak eta ur kontinentaletakoak birpopulatzeko teknikak, ekipo eta baliabide egokiak zehaztuz. • Habitatak kudeatu eta babesteko lanak antolatzeko jarraitu behar diren prozedurak. • Ehiza-espezieak edo arrain-hazkuntzako espezieak babestu, birpopulatu edo beren habitata hobetzeko lan

baten iraupena, kostuak eta beharrezkoak diren baliabideak, materialak eta makineria aurreikusteko prozedurak azaltzea.

• Ehiza-espezieak edo arrain-hazkuntzako espezieak babestu, birpopulatu edo beren habitata hobetzeko eraikuntza edo lan bat burutzeko langileen premiak eta kualifikazioa zehazteko sistemak deskribatzea.

• Ehiza-espazioetan eta ur gezetako espazioetan lanak antolatzean egiten diren aurreikuspenak kontrolatzeko prozedurak identifikatzea.

• Ehiza-espazioen eta ur gezetako espazioen kudeaketan aplika daitekeen baso-lanei eta ingurumenari buruzko legeria.

• Ehiza-espazioen eta ur gezetako espazioen kudeaketan eragina duten segurtasun eta higieneari buruzko legeria eta araudiak.

• Ehiza-espezieak eta ur gezetako espezieak zaindu eta babesteko ekipoen eta beren gaixotasunak tratatzeko beharrezkoak diren produktu eta tresnen erosketa kudeatzea.

• Ehiza-espazioa edo ur gezetakoa babestu, hobetu edo birpopulatzeko lanak planifikatzea, betetzen direla egiaztatuz eta beharrezkoak diren zuzenketak sartuz.

• Makineriaren eta ekipoen mantentzea egiaztatzea. • Langileen kudeaketa: ezaugarriak, prestakuntza, motibazioa eta harremana. III. multzoa: EHIZA- ETA ARRANTZA JARDUEREN ZAINTZA ETA KONTROLA Prozedurazkoak: • Armak, arrantza-aparailuak edo ehizaren edo arrantzaren berezko beste tresna edo ekipo batzuk ezagutzea. • Ehiza- eta arrantza-legeria identifikatzea. • Ehiza- eta arrantza-legeria hautsi izana seinalatzea. • Salaketa-prozedurak lantzea. • Gatazkak ebazteko teknikak aplikatzea. • Espezie jakin baten ehiza edo arrantza antolatzea, modalitatea, teknika egokiena, tresnak eta ekipoak

aukeratuz. • Ehiza eta arrantzako jarduerak antolatu eta garatzeko, eskuduntza duten agintariekin izan behar den

koordinazio-prozesuak eta -prozedurak aztertzea. • Ehiza larriko eta ehiza xeheko partidak eta ehiza eta arrantzako gainerako modalitateak kudeatu eta

antolatzeko teknikak aplikatzea. • Ondorengo lanbide-gaitasunekin zerikusia duten lanbideak: lanpostuak, lan-baldintzak, sarbiderako

betebehar berezienak. • Esperientzia profesionala eta etengabeko hobekuntza: lan-sustapeneko ibilbideak, ohiko birziklatzea, ematen

dituzten erakundeak, ikasketekin zerikusia duten unibertsitateko eta unibertsitateaz kanpoko ikasketak. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak • Ehizari eta arrantzari buruzko estatuko eta autonomia-erkidegoetako legeria espezifikoa. • Ehiza eta arrantzako jardueretan aplika daitekeen basoei eta ingurumenari buruzko legeria. • Ehiza eta arrantzako jardueretan aplikatu behar diren segurtasun- eta higiene-legeria eta -araudiak.

23

• Arrantzan eta ehizan jarduteko teknika eta aparailu, armak eta bestelako tresna eta ekipoen ezaugarriak. • Ehizarako eta ur gezetako legezko espazio desberdinen funtzionamendua. • Ehiztarien eta arrantzaleen federazio eta elkarteen ezaugarriak eta funtzionamendua, beren esleipenak eta

erantzukizunak eta administrazio publikoekin dituzten harremanak identifikatuz. • Ehiza-trofeoen eskuko eta landako balorazio-baremoak. • Ehizari eta arrantzari buruzko lege-hauste ohikoenak. • Ehizarako eta ur gezetako espazioetan izaten diren legez kanpoko jarduerak antzeman eta kontrolatzeko

sistemak eta prozedurak. • Ehizarako eta ur kontinentaletako espazioetan izaten diren lege-hausteak salatu eta zigortzeko prozesua. • Ehiza eta arrantzako jardueretan esku hartzen duten talde eta agintari desberdinen arteko harremanen

koordinazioaren eta ikuskapenaren ezaugarriak. Jarrerazkoak: • Ehiza eta arrantzari buruzko legeria zorrozki aplikatzeko interesa izatea eta betetzea. 4. lanbide-modulua: BASOEN KUDEAKETA a) Amaierako gaitasuna Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Dagozkien proiektuetan planifikatutakoaren arabera, baso-berrezartzeko eta berrezartze hidrologikoko lanen

ezaugarriak aztertzea. 2. Aldez aurretik finkatutako proiektu eta plan teknikoetan aurreikusitakoaren arabera, basoak inbentariatzeko

eta antolatzeko eragiketen ezaugarriak aztertzea. 3. Aldez aurretik finkatutako plangintzaren arabera, basoen basozaintzako tratamenduen ezaugarriak aztertzea. 4. Aplikagarria den baso-lanei, ingurumenari eta laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeriaren arabera,

baso-berrezartzeko eta berrezartze hidrologikoko eta basozaintza-antolamendu eta -tratamenduetako lanak antolatzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. Dagozkien proiektuetan planifikatutakoaren arabera, baso-berrezartzeko eta berrezartze hidrologikoko lanen ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Baso-berrezartzeko edo berrezartze hidrologikoko proiektu baten ezaugarriak eta zatiak deskribatzea. • Irudikapen kartografikoko sistema desberdinak deskribatzea. • Tokian bertan burututako baso-berrezartzeko edo berrezartze hidrologikoko proiektu erreal batean:

− Osatzen duten zatiak azaltzea. − Proiektuaren helburu zehatza seinalatzea. − Lanen egoera orokorraren eta xehetasunen planoak interpretatzea. − Azterketa ekonomikoa eta aurrekontua komentatzea. − Tokian bertan proiektuan zehaztutako jarduera-puntuak eta -eremuak identifikatzea.

• Baso-berritzeko eta berritze hidrologikoko proiektuetan erabiltzen diren baso-espezie nagusien ezaugarriak azaltzea.

• Lur-eremu batean basoak sartzeko prozesuaren fase jarraituen ezaugarriak seinalatzea. • Baso-berritzeko sistemen eta tekniken ezaugarriak identifikatzea. • Baso-sartzeko lanetarako makineriaren, lanabesen, erreminten, aparatuen, ekipoen eta baliabideen

ezaugarriak deskribatzea, dagokien eragiketarekin erlazionatuz. • Baso-berritzeetan erabilitako material begetalak (haziak eta landareak) bete behar dituen baldintzak azaltzea. • Tokian bertan gertatutako baso-berritzeko kasu erreal batean edo behar bezala identifikatutako suposizio

praktiko batean: − Espezie egokiena edo egokienak identifikatzea. − Baso-berritzeko sistema egokiena eta erabili beharreko material begetala identifikatzea. − Jarraian burutu beharreko eragiketak seinalatzea. − Erabili behar diren makineria, lanabesak, erremintak, aparatuak, ekipoak eta baliabideak identifikatzea.

24

• Baso-berrezartze eta berrezartze hidrologiko bat behar duten egoerak burutu behar den jarduera- edo obra-motarekin erlazionatzea.

• Baso-berrezartzeko eta berrezartze hidrologikoko, lur-eremu ezegonkorrak babesteko eta elur-jausietatik defendatzeko lanetarako teknika eta metodo egokiak deskribatzea.

• Baso-berrezartze eta berrezartze hidrologikoko, lur-eremu ezegonkorrak babesteko eta lur-jausietatik defendatzeko materialen, obren eta eraikuntzen ezaugarriak azaltzea.

• Baso-berrezartze eta berrezartze hidrologikoko, lur-eremu ezegonkorrak babesteko eta lur-jausietatik babesteko lanetan erabiltzen diren makineria, erreminta, ekipo eta baliabideen ezaugarriak deskribatzea.

• Tokian bertan higadura hidrikoaren ondorioz gertatutako arrisku edo kalteen kasu erreal batean edo behar bezala zehaztutako suposizio praktiko batean: − Eragindako kaltea edo dagoen arriskua ebaluatzea. − Jarduera-mota egokiena identifikatzea. − Burutu beharreko lana edo obra exekutatzeko prozesua deskribatzea. − Erabili behar diren material egokienak identifikatzea. − Erabili behar diren makineria eta ekipoen ezaugarriak azaltzea.

• Tokian bertan edo lantegian, baso-berrezartzeko edo berrezartze hidrologikoko lanen berezko makina, lanabes, erreminta, aparatu, material, baliabide edo ekipoa aurkezturik: − Identifikatzea − Dagokion lanarekin erlazionatzea − Bere zatiak, piezak edo osagaiak deskribatzea. − Bere mantentzerako eragiketa nagusiak azaltzea. − Bere erabilera edo funtzionamendua deskribatzea. − Lan-egoera normaletan berarekin lan egitea.

• Baso-berrezartze eta berrezartze hidrologikoen praktikarako beharrezkoak diren lanak ezagutzea; esate baterako, ingurumen-zuzenketak, berreraiki behar den zonaren ingurumen-kalitatearen aurkako justifikaziorik gabeko erasoak direlako ideia okerra baztertuz.

2. Aldez aurretik finkatutako proiektu eta plan teknikoetan aurreikusitakoaren arabera, basoak inbentariatzeko eta antolatzeko eragiketen ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoak antolatzeko proiektu baten edo kudeatzeko plan tekniko baten ezaugarriak eta zatiak deskribatzea. • Tokian bertan burututako basoen antolamendu-proiektu edo kudeaketa-plan tekniko erreal batean:

− Dituen zatiak deskribatzea. − Bere helburua identifikatzea. − Antolamenduaren egoera orokorraren eta xehetasunen planoak interpretatzea. − Dokumentuaren aurreikuspen tekniko eta ekonomikoak komentatzea. − Tokian bertan antolamenduaren eta aldez aurreko jardueren banaketak identifikatzea.

• Basoen antolamendu-prozedurak azaltzea. • Basoen antolamenduaren berezko banaketak eta banaketa horien terminologia bereizgarria identifikatzea. • Basoak antolatzeko eragiketa osagarrien ezaugarriak deskribatzea. • Basoen antolamendurako inbentarioak egiteko sistema desberdinak deskribatzea. • Zuhaitzen eta basoen bolumenak, izakinak, hazkuntzak eta bestelako parametroak kalkulatu edo neurtzeko

teknika eta prozedura dasometrikoak deskribatzea. • Basoen datu dasometrikoak neurtzeko, inbentarioak egiteko, laginak hartzeko eta seinalatzeko eragiketen

berezko tresna, aparatu, lanabes eta tresnen ezaugarriak eta erabilera azaltzea. • Tokian bertan burututako baso-antolamenduko kasu erreal batean edo behar bezala zehaztutako suposizio

praktiko batean: − Erabilitako antolamendu-sistema identifikatzea. − Dagokion eragiketarekin erlazionatzea. − Bere zatiak, piezak edo osagaiak deskribatzea. − Bere mantentzearen eragiketa nagusiak adieraztea. − Beren erabilera edo funtzionamendua azaltzea. − Lan-baldintza normaletan berarekin aritzea.

• Edozein baliabideren antolamendua bere ustiapenerako ezinbesteko eta aldez aurreko urratsa dela onartzea, baso-baliabidearen kudeaketa teknikoa distortsiona dezaketen ziurtatu gabeko praktikak edo inprobisazioa saihestuz.

25

• Arau zorrotzak mendiari gaizki egokitzen zaizkiola ulertzea, kasu bakoitzaren berezitasuna ulertuz eta, norberaren edo besteen esperientziaren arabera, eredu teorikoak errealitateari egokitzeko behar diren neurriak aurkituz.

3. Aldez aurretik finkatutako plangintzaren arabera, basoen basozaintzako tratamenduen ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basozaintzaren berezko oinarrizko kontzeptuak eta terminologia teknikoa azaltzea. • Basozaintza-mota desberdinen ezaugarriak identifikatzea. • Basoko espezie-mota desberdinen ezaugarriak identifikatzea. • Basoetako lurzoruko eta zuhaitzetako basozaintza-tratamenduetako sistemak eta teknikak azaltzea. • Basoetako lurzoruko eta zuhaitzetako basozaintza-tratamenduak burutzeko sistemak eta teknikak azaltzea. • Basoetako lurzoruko eta zuhaitzetako basozaintza-tratamenduen berezko tresna, aparatu, makineria, lanabes,

erreminta eta ekipoen ezaugarriak, mantentzea eta erabilera deskribatzea. • Tokian bertan landutako baso baten kasu erreal batean edo behar bezala zehaztutako suposizio praktiko

batean: − Basozaintza-mota egokia identifikatzea. − Basoa osatzen duten espezieen zaintza-ezaugarriak deskribatzea. − Basozaintza-tratamendu egokienak identifikatzea. − Lan egokienak burutzeko teknikak deskribatzea. − Makineria, erreminta, produktu, tresneria eta ekipo egokiak identifikatzea, beren funtzionamendua eta

erabilera deskribatzea eta beraiekin lan egitea. • Tokian bertan edo lantegian basoetako lurzoruko eta zuhaitzetako basozaintza-tratamenduen burutzapenaren

berezko tresna, aparatu, makina, lanabes, erreminta, ekipo edo produktua aurkezturik: − Identifikatzea. − Dagokion tratamenduarekin edo lanarekin erlazionatzea. − Bere zatiak, piezak edo osagaiak deskribatzea. − Bere mantentzearen eragiketa nagusiak azaltzea. − Bere erabilera edo funtzionamendua deskribatzea. − Lan-baldintza normaletan berarekin lan egitea.

• Mendi baten antolamendua aplikatzeko plan tekniko batean: − Burutu beharreko tratamenduak ezagutzea. − Denboran zehar egituratzea. − Ustiapenekin erlazionatzea. − Beren ebaluazio ekonomikoa egitea. − Beharrezkoak diren baliabide materialen, ekonomikoen eta giza baliabideen neurriak ezartzea.

• Zaintza-tratamenduak kalitate fitosanitario egoki baten mantentzerako funtsezko erreminta gisa baloratzea eta etorkizunean etekinak emango dituzten inbertsio gisa eta interpretatzea eta ez berehalako gastu gisa.

4. Aplikagarria den baso-lanei, ingurumenari eta laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeriaren arabera, baso-berrezartzeko eta berrezartze hidrologikoko eta basozaintza-antolamendu eta -tratamenduetako lanak antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Baso-berrezartzeko edo berrezartze hidrologikoko, basoen basozaintza-antolamenduko edo -tratamenduko

lan baten antolamendu-parametroak zehazteko prozedurak deskribatzea. • Basoetan basozaintzako kudeaketa-lan bateko langileen premiak eta kualifikazioa zehazteko sistemak

azaltzea, langile horien aukeraketa- eta banaketa-irizpideak deskribatuz. • Basoetan basozaintzako kudeaketa-lanen antolamenduan egindako aurreikuspenen kontrol- eta egiaztapen-

prozedurak identifikatzea, aurreikuspen horiei dagokienez, antzemandako desbideratze kualitatibo eta kuantitatiboak zuzentzeko metodoak azalduz.

• Langileekin eta lan-taldeekin komunikatzeko sistema egokiak azaltzea. • Informazioko eta kudeaketako dokumentuen (laneko eta produkzioko parteak, egoera-orriak, txostenak)

formatua eta ezaugarriak aukeratzea. • Tokian bertan landutako basoetako basozaintzako kudeaketa-lanen kasu erreal batean edo behar bezala

zehaztutako suposizio praktiko batean:

26

− Eragiketaren antolamendu-parametroak zehaztea. − Fase edo prozesu partzialen artean eskura dauden baliabideak banatzea. − Lanak denbora batez eta tokian bertan programatzea. − Egindako aurreikuspenak eta programaketa betetzen direla egiaztatzea. − Hala badagokio, plangintzan beharrezkoak diren zuzenketak sartzea. − Lanetan esku hartzen duten langileekin eta lan-taldeekin komunikatzeko eta hauek kontrolatzeko

sistemak ezartzea. − Makineriaren eta ekipoen mantentzea egiaztatzea. − Laneko dokumentuak betetzeko formatua eta jarraibideak ezartzea. − Arazo baten edo kontrako gorabehera baten aurrean, dauden baliabideak optimizatzeko erabakiak hartzea. − Aplikagarria den legeria identifikatzea. − Ingurumenak jasan dezakeen eragina eta eragin daitezkeen kalte ekologikoak identifikatzea eta hauek

zuzendu edo minimizatzeko teknikak deskribatzea. • Basoen basozaintzako kudeaketa-lan desberdinetan aplika daitekeen baso-lanei eta ingurumenari buruzko

legeria deskribatzea. • Basoen basozaintzako kudeaketa-lan desberdinetan aplika daitekeen segurtasun eta higieneari buruzko

legeria interpretatzea. • Basoen basozaintzako kudeaketa-lan desberdinak burutzean ingurumenak jasan dezakeen eragina eta eragin

daitezkeen kalte ekologikoak identifikatzea, hauek minimizatu eta/edo zuzentzeko sistemak eta teknikak deskribatuz.

• Bere ardurapean dauden langileek egindako lanak koordinatu, motibatu eta kontrolatzeko portaera-ildo egokiei jarraitzea, eguneroko zereginen garapenean sor daitezkeen arazoak ebazteko nahikoa komunikazio-bide eta erlazio-egitura ezarriz.

c) Edukiak I. multzoa: BASO-BERREZARTZEA ETA BERREZARTZE HIDROLOGIKOA Prozedurazkoak: • Baso-berritzeak planteatu eta burutzea:

− Erabakiak hartzea. − Lehendik dagoen begetazioa tratatzea. − Lurzorua prestatzea. − Ereitea eta landatzea.

• Arroetako obrak planteatu eta burutzea: − Isurketa atxikitzea. − Lurzorua hobetzea. − Higaduraren prebentzioa. − Uholdeak eta elur-jausiak eustea.

• Basoko obra hidrologikoetan baliabide materialen eta giza baliabideen neurriak ezartzea. • Obra-planak burutzea. Baso-berrezartze hidrologikoko lanak espazioan eta denboran programatzea. • Baso-berrezartze hidrologikoen lanak eta obrak kontrolatzea. • Baso-lanak burutzeko taldeak eta koadrilak kudeatzea. • Baso-berrezartze hidraulikoen lanetako tresnak, makineria eta materialak erabili eta mantentzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Baso-berritzeei buruzko arazo orokorrak • Begetazioa kentzeko metodoak. • Lurzorua prestatzeko metodoak. • Erein eta landatzeko metodoak. • Baso-berrezartze hidrologikoko obrak. • Baso-berrezartze hidrologikoko proiektuak. Egitura eta interpretazioa. • Baso-berrezartze hidrologikoko obrei dagokien basoei eta ingurumenari buruzko legeria. Baso-berritzeek eta

obrek ingurumenean duten eragina. Jarrerazkoak:

27

• Baso-berrezartze hidraulikoko lanak ingurumen-hobekuntza gisa baloratzea. II. multzoa: INBENTARIOA ETA ANTOLAMENDUA Prozedurazkoak: • Trozen bolumenak, oinak eta masak kalkulatzea. • Masen hazkuntza kalkulatzea. • Produkzio-tarifa eta -taulak erabiltzea. • Beharrezkoak diren baliabideak inbentariatu eta planteatzeko lanak planifikatzea. • Erradio finkoa eta aldakorra duten lursailak zuinkatzea. • Inbentaria daitezkeen aldaerak neurtzea. • Inbentario-lanak kontrolatu eta jarraitzea. • Inbentario-lanetan giza ekipoak kudeatu eta koordinatzea. • Izakinak kalkulatu, datuak tratatu eta emaitzak lortzea. • Inbentarioan erabilitako aparatuak erabili eta mantentzea. • Inbentarioko banaketak gauzatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Dasometriako kontzeptuak. • Inbentarioko banaketak. • Inbentaria daitezkeen aldaerak. • Mendi-antolamenduaren oinarri ekonomikoak. Basoaren gehienezko erabilera eta irizpide teknikoak.

Txanden eta heldutasun-adinen ezarpena. • Antolamendu-proiektuen egitura:

− Plan orokorra. − Plan berezia. − Urteko planak. − Hobekuntzen plana. − Ustiapen-planak.

• Banaketa dasokratikoak. • Antolamendu-metodoak:

− Edukieraren araberako banaketa. − Aldizkako tarteak. − Tarte bakarra. − Tarte mugikorra. − Zuhaitz-unaden araberako antolamendua. − Baso irregularren antolamendua.

• Antolamendu-proiektuak idatzi eta burutzeko araudia. Jarrerazkoak: • Ordenazioarekiko interesa izatea, natur baliabideen ustiapen kontrolaturako ezinbesteko baldintza gisa. • Eredu teorikoak mendi bakoitzaren errealitate zehatzari egokitzearen premia baloratzea. III. multzoa: LURREKO ETA ZUHAITZETAKO ZAINTZA-LANAK. BASOZAINTZA. Prozedurazkoak: • Ondokoak planifikatu eta burutzea:

− Birsortzeko mozketak. − Argitzea. − Inaustea. − Lur-lantzea.

• Basozaintzako lanetan baliabide materialen eta giza baliabideen neurriak ezartzea. • Obren planak egitea, lanak denboran eta espazioan programatzea. • Basozaintza-lanetako obrak kontrolatzea. • Tresnak, makineria eta lanabesak erabili eta mantentzea.

28

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Espezieen zaintza-ezaugarriak. • Baso-formak. • Basozaintzaren printzipioak. • Basozaintza- eta ustiapen-lanetan eragina duen baso-lanei buruzko legeria. • Basozaintza intentsiboa.

− Populikultura. − Oso produktiboak diren espezieen basozaintza.

Jarrerazkoak: • Zaintza-lanak inbertsio gisa hartu beharraz ohartzea eta ez epe laburrerako gastu gisa. 5. lanbide-modulua: BASOEN BABESA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Eskatutako plangintzari jarraituz, basoen jatorri biotiko eta abiotikoko aldaketak antzeman eta kontrolatzeko

lanen ezaugarriak aztertzea. 2. Eskatutako plana betez, basoko suteen prebentzio- eta itzaltze-lanen ezaugarriak aztertzea. 3. Aplika daitekeen basoari, ingurumenari eta laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeriaren arabera, bere

mailan, basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta aurre egiteko lanak antolatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Eskatutako plangintzari jarraituz, basoen jatorri biotiko eta abiotikoko aldaketak antzeman eta kontrolatzeko lanen ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoen osasun-aldaketen ezaugarri orokorrak deskribatzea, agente eragilearen motaren arabera. • Agente abiotikoek eragindako aldaketen ezaugarriak deskribatzea, behatutako sintomatologia agente

eragilearekin erlazionatuz. • Basoentzat eta bertako espezieentzat kaltegarriak diren izurri eta gaixotasunen biologia, morfologia, kalte-

mota, sintomatologia eta halakoak jasaten dituzten espezieak azaltzea. • Beste agente biotiko batzuen ezaugarriak, kalte-mota, sintomatologia eta halakoak jasaten dituzten espezieak

deskribatzea. • Basoen eta bertako espezieen jatorri abiotiko eta biotikoko aldaketak kontrolatzeko prebentziozko neurriak

eta neurri sendagarriak azaltzea. • Tratamendu fitosanitarioko teknika desberdinen eta bakoitzari dagozkion makineria, ekipo eta baliabideen

ezaugarriak azaltzea. • Tratamendu fitosanitarioetan erabilitako produktu-mota desberdinak eta hauek aplikatzeko behar duten

prestaketa deskribatzea. • Laborategiko edo ikus-entzunezko materialari dagokionez edo tokian bertan:

− Kaltearen edo aldaketaren agente eragilea identifikatzea. − Aurkeztutako laginei dagokien agentea identifikatzea. − Agentearen eragina edo kaltea jasaten duen espezie begetala identifikatzea. − Tratamendu egokiena deskribatzea, erabili behar den teknika eta produktua eta bere dosifikazioa

seinalatuz. • Laborategian edo tokian bertan tratamendu fitosanitarioko produktu bat aurkezturik:

− Suntsitu beharreko agentearekin eta erabili beharreko teknikarekin erlazionatzea. − Etiketan eta informazio teknikoan jasotako prestatzeko, dosifikatzeko, aplikatzeko eta neurriak hartzeko

jarraibideak interpretatzea. − Aplikatzeko prestatu eta dosifikatzea − Lan-baldintza normaletan aplikatzea.

29

• Tratamendu fitosanitarioak egiteko behar diren produktu fitosanitario, ekipamendu eta azpiegituren erosketa kudeatu, administratu eta planifikatzea.

• Basoen aldaketentzako prebentziozko tratamenduak eta/edo tratamendu sendagarriak burutzeko beharrezkoak diren instalazio, makineria, ekipo eta produktuen mantentzea, konponketa eta funtzionamendua antolatu eta kontrolatzea.

• Basoen aldaketen aurkako borroka integratuko planak landu eta exekutatzea. • Laginak hartzeko eragiketa kontrolatu eta ikuskatzea (erasotako espezieak, gertatutako aldaketak, agente

eragilea) eta halakoak tratatzea. • Basoen aldaketen intentsitatea baloratzea. • Izurrien tratamendu desberdinen ondorioz eta basoen aldaketen ondoren ingurumenak jasan dezakeen eragina

neurtzea. 2. Eskatutako plana betez, basoko suteen prebentzio- eta itzaltze-lanen ezaugarriak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoko sute baten elementuak deskribatu eta bere garrantzi erlatiboa konparatzea. • Sarrienak izaten diren suteen arrazoiak aipatzea eta arriskua handitzen edo aldatzen duten faktoreak

identifikatzea. • Basoko sute-mota desberdinen ezaugarriak azaltzea. • Sute baten eboluzio-faseak eta bere gainazalean bereiz daitezkeen zonak eta formak identifikatzea. • Basoko suteen prebentziorako baso-erregaia zaindu eta antolatzeko lan desberdinen eta makineria, lanabes,

erreminta eta ekipoen ezaugarriak deskribatzea. • Basoko suteen zaintza eta prebentziorako azpiegituren ezaugarriak deskribatzea, osatzen dituzten elementuak

zehaztuz, bakoitzari dagozkion funtzioak bereiziz eta beraien arteko erlazioa identifikatuz. • Zaintza-postu finko eta mugikorren ezaugarriak eta funtzioak azaltzea. • Basoko suteen zaintza eta prebentzioaren berezko ekipo, baliabide eta aparatuen ezaugarriak deskribatzea. • Basoko sute bat lokalizatzeko sistemak azaltzea, material eta tresneria egokiak zehaztuz. • Basoko suteak itzaltzeko lanen berezko salbamendu-teknikak eta lehen sorospenak eta babes pertsonaleko

ekipoak seinalatzea. • Basoko suteak itzaltzeko eragiketetan esku har dezaketen organismo desberdinen ezaugarriak eta

koordinazioa deskribatzea. • Tokian bertan burututako basoko suteen prebentzio-lanen edo itzaltzeko lanen kasu erreal batean edo behar

bezala zehaztutako suposizio praktiko batean: − Lan-sistema, -teknika eta -prozedura egokienak identifikatzea. − Erabili behar diren makineria, lanabes, erreminta, aparatu, tresneria, baliabide edo ekipoak identifikatzea.

• Lantegian edo tokian bertan basoko suteen prebentziorako edo itzaltzeko lanen berezko makina, lanabes, erreminta, aparatu, tresna, baliabide edo ekipo bat aurkezturik: − Identifikatzea. − Dagokion lanarekin erlazionatzea. − Bere zatiak, piezak edo osagaiak deskribatzea. − Mantentze-eragiketa nagusiak azaltzea. − Sute-simulazio batean berarekin lan egitea.

• Basoko suteen prebentziorako eta itzaltzeko lanen berezko ekipamendua eta azpiegitura kudeatu, administratu eta planifikatzea.

• Suteen prebentzio-lanen eta itzaltzeko lanen berezko instalazio, makineria eta ekipoen mantentzea, konponketa eta funtzionamendua antolatu eta kontrolatzea.

• Basoko sute batek eragindako kalte eta/edo aldaketen datuak hartzeko lanak kontrolatu eta ikuskatzea. • Basoko sute batek eragindako kalte ekologikoak baloratzea, aldez aurretik burututako datuak hartzeko lanak

kontuan hartuz. • Ezarritako jarduera-prozedura eta -arauak errespetatu eta betetzea. 3. Aplika daitekeen basoari, ingurumenari eta laneko segurtasun eta higieneari buruzko legeriaren arabera, bere mailan, basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta aurre egiteko lanak antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu behar ditu: • Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta haiei aurre egiteko lan baten antolamendu-parametroak

zehazteko prozedurak deskribatzea.

30

• Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta haiei aurre egiteko lan batean langileen premiak eta kualifikazioa zehazteko sistemak azaltzea.

• Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta haiei aurre egiteko lanetan antolamenduan egindako aurreikuspenak kontrolatu eta egiaztatzeko prozedurak identifikatzea, aurreikuspen horiei dagokienez, antzemandako desbideratze kualitatibo eta kuantitatiboen zuzenketa-metodoak azalduz.

• Langileekin eta lan-taldeekin komunikatzeko sistema egokiak azaltzea. • Informazio- eta kudeaketa-dokumentuan formatua eta ezaugarriak aukeratzea (lan- eta produkzio-parteak,

egoera-orriak, txostenak). • Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta haiei aurre egiteko lanen kasu erreal batean edo behar bezala

zehaztutako suposizio praktiko batean: − Eragiketaren antolamendu-parametroak zehaztea. − Fase edo prozesu partzialen artean eskura dauden baliabideak banatzea. − Lanak tokian bertan eta denboran zehar programatzea. − Egindako aurreikuspenak eta programaketa betetzen direla egiaztatzea. − Hala badagokio, plangintzan beharrezkoak diren zuzenketak sartzea. − Lanetan esku hartzen duten langileekin eta lan-taldeekin izango diren komunikazio- eta kontrol-sistemak

ezartzea. − Makineriaren eta ekipoen mantentzea egiaztatzea. − Lan-dokumentuak betetzeko formatua eta jarraibideak ezartzea. − Arazo baten edo kontrako gorabeheraren aurrean, dauden baliabideak optimizatzeko erabakiak hartzea. − Aplikagarria den legeria identifikatzea. − Ingurumenak jasan ditzakeen eragina eta kalte ekologikoak identifikatu eta hauek zuzendu edo

minimizatzeko teknikak deskribatzea. • Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta haiei aurre egiteko lan desberdinetan aplika daitekeen baso-

lanei eta ingurumenari buruzko legeria deskribatzea. • Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta haiei aurre egiteko eragiketa desberdinetan aplika daitekeen

segurtasun eta higieneari buruzko araudia interpretatzea. • Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta haiei aurre egiteko lan desberdinak burutzean ingurumenak

jasan ditzakeen eraginak eta kalte ekologikoak identifikatzea, haiek minimizatu eta/edo zuzentzeko sistemak eta teknikak deskribatuz.

• Aurrerapen teknologikoak asimilatu eta beraiei egokitzea. • Basoetako aldaketak eta suteak antzeman eta kontrolatzeko lan bakoitzean hartu beharreko segurtasun- eta

higiene-neurriak identifikatu eta zehaztea. c) Edukiak I. multzoa: IZURRIAK, GAIXOTASUNAK ETA BASOETAKO BESTE ALDAKETA

BATZUK ANTZEMAN ETA KONTROLATZEKO LANAK. Prozedurazkoak: • Basoetan kaltea edo aldaketak eragiten dituen agentea eta honen eragina jasaten duen espezie begetala

identifikatzea. • Kalteen laginak edo sintomak dagozkion agentea identifikatzea. • Tratamendu egokiena aukeratzea, teknika, erabili behar den produktua eta dosifikazioa seinalatuz. • Produktu fitosanitario bat suntsitu behar den agentearekin eta erabili behar den teknikarekin erlazionatzea. • Etiketan jasotako prestatzeko, dosifikatzeko, aplikatzeko eta neurriak hartzeko jarraibideak eta produktu

fitosanitario bati buruzko informazio teknikoa interpretatzea. • Tratamendu fitosanitarioak prestatu eta aplikatzea. • Basoetan eta bertako espezieetan izandako aldaketak kontrolatu eta antzemateko sistema desberdinen

berezko makinak, ekipoak edo baliabideak identifikatu, aztertu, mantendu eta erabiltzea, eta lan horiek antolatu eta kontrolatzea.

• Basoen eta bertako espezieen aldaketak kontrolatzeko sistema desberdinen berezko makina, ekipo edo baliabide bati dagokion kontrol-sistema, teknika eta lanarekin lotzea.

• Informazio- eta kudeaketa-dokumentuen formatua eta ezaugarriak aukeratzea. • Tratamendu fitosanitarioetarako behar diren produktu fitosanitarioen, ekipamenduen eta azpiegituren

erosketa kudeatu, administratu eta planifikatzea. • Basoetan aldaketen aurkako borroka integraleko planak landu eta burutzea.

31

• Produktu fitosanitarioen eta tratamenduen manipulazioa ikuskatu eta kontrolatzea. • Laginak hartzeko lanak eta hauen tratamendua kontrolatu eta ikuskatzea. • Basoetako aldaketen intentsitatea baloratzea. • Basoetako aldaketak antzeman eta kontrolatzeko lanak programatzea. • Langileen lan-errendimenduak kontrolatzeko teknikak. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Aldaketak eta kalteak eragiten dituzten agente abiotikoak: sintomatologia eta agente eragile horiek gutxitu

edo saihesteko prebentziozko neurriak eta/edo neurri sendagarriak. • Aldaketak eta kalteak eragiten dituzten agente biotikoak: izurriak eta gaixotasunak. • Basoen izurri nagusiak: espezie bakoitzaren deskribapena, ziklo biologikoa, kalteak eta sintomatologia,

tratamenduak eta banaketa. • Basoen gaixotasun nagusiak: espezie bakoitzaren deskribapena, ziklo biologikoa, kalteak eta sintomatologia,

tratamenduak eta banaketa. • Izurrien eta gaixotasunen aurrean basoak kontrolatu eta defendatzeko neurriak: prebentziozko borroka eta

borroka sendagarria. • Basokoen eta bertako espezieen aldaketak antzemateko teknikak. • Basoetako izurriak eta gaixotasunak eta bestelako aldaketa batzuk antzeman eta kontrolatzeko azpiegitura,

makineria, ekipoak eta produktuak. • Laginak hartzeko, datuak tratatzeko eta txostenak idazteko metodologia. • Eragiketa desberdinentzako errendimendu-tarifak. • Basoko espezieen botanika: ezaugarri botanikoak (morfologia, biologia), habitata, banaketa geografikoa,

ingurunearen premiak edo exijentziak, izendegi zientifikoa. • Basoetan eta bertako espezieetan aldaketak antzeman eta borrokatzeko lanen antolamendu-parametroak. • bere ardurapean dauden langileen premiak eta kualifikazioa antzemateko sistemak. • Basoen eta bertako espezieen aldaketak antzeman eta kontrolatzeko lanen antolamendu-aurreikuspenak

kontrolatu eta egiaztatzeko prozedurak. Desbideratze kualitatiboak eta kuantitatiboak zuzentzeko metodoak. • Basoak zaindu eta defendatzeko lanei dagokien baso-lanei eta ingurumenari buruzko legeria. • Laneko segurtasun eta higieneari buruzko araudia. • Izurri, gaixotasun eta basoen bestelako aldaketei aurre egiteko borroka-tratamenduen praktika eskatzen duten

ingurumen gaineko eraginen eta kalte ekologikoen azterketa. Jarrerazkoak: • Ingurunearentzat kaltegarriak ez diren produktuak eta teknikak erabiltzeko kontzientziatuz,

ingurumenarekiko interesa izan eta zaintzea. • Berrikuntza eta aurrerapen teknologikoekiko interesa izatea. • Laneko segurtasun- eta higiene-arauen aplikazioak duen garrantziaz kontzientziatzea. • Bere ardurapean dauden langileen motibazioa eta koordinazioa. II. multzoa: BASOKO SUTEEN AURKAKO PREBENTZIO-, ZAINTZA- ETA ITZALTZE-

LANAK. Prozedurazkoak: • Basoko suteen aurkako prebentzio- edo itzaltze-lanetan laneko sistema, teknika eta prozedura egokienak

identifikatu eta planifikatzea. • Basoko suteak antzeman eta itzaltzea, eskura dauden giza baliabideak nahiz baliabide teknikoak optimizatuz. • Basoko suteen aurkako prebentzioaren eta itzaltzeko lanen berezko makineria, lanabes, erreminta, aparatu,

azpiegitura eta ekipoak aztertu, mantendu, funtzionarazi eta erabiltzea eta dagokien lanarekin erlazionatzea. • Arrisku-indizeak kalkulatzea. • Informazio- eta kudeaketa-dokumentuen formatua eta ezaugarriak aukeratzea (laneko eta produkzioko

parteak, egoera-orriak, txostenak). • Basoko suteek eragindako kalte ekologikoak eta ingurumenaren kalteak identifikatu eta baloratzea eta horien

aurkako prebentziozko eta itzaltzeko lanak burutzea. • Basoetako suteen prebentziozko, antzemateko eta itzaltzeko lan desberdinen burutzapenak ingurumenean

izan dezakeen eragina eta eragin ditzakeen kalte ekologikoak identifikatzea. • Ingurumenari dagozkion zuzenketa-neurriak eta zaintza-planak planifikatzea, basoko suteek ingurumenean

izandako eragina eta eragindako kalte ekologikoak minimizatu eta/edo zuzentzeko.

32

• Basoko suteak antzeman eta itzaltzeko lanetan erabiltzen diren komunikabideak identifikatu, deskribatu eta erabiltzea.

• Basoko suteen prebentziorako baso-erregaia antolatzea. • Basoko suteen prebentzioan eta itzaltzeko lanetan erabili behar diren aire-baliabide egokiak identifikatzea,

beren ezaugarriak eta ekipamendua zehaztuz. • Basoko suteen prebentzio-eragiketa desberdinetan aplika daitekeen laneko segurtasun eta higieneari buruzko

araudia interpretatu eta aplikatzea. • Basoko suteen prebentzioaren eta itzaltzeko lanen berezko ekipamendu eta azpiegituraren erosketa kudeatu,

administratu eta planifikatzea. • Basoko suteen prebentzioaren eta itzaltzeko lanen berezko instalazio, makineria eta ekipoen mantentzea,

konponketa eta funtzionamendua antolatu eta kontrolatzea. • Basoko sute batek eragindako kalteen eta/edo aldaketen laginak hartzeko lanak kontrolatu eta ikuskatzea. • Basoko aldaketak eta suteak antzeman eta borrokatzeko lanetako langileen premiak eta kualifikazioa

zehaztea. • Basoko suteen prebentzioko eta itzaltzeko lanen antolamenduan egindako aurreikuspenak kontrolatu eta

egiaztatzea, antzemandako desbideratze kualitatibo eta kuantitatiboen zuzenketa-metodoak aplikatuz. • Lanak banatzeko teknikak eta funtzionamendu-ildoak aplikatzea, pertsonen ezaugarriak eta kualifikazioak

lanpostuen eskakizunei egokituz. • Suteen prebentziozko eta itzaltzeko lanetan esku hartzen duten langileekin eta taldeekin komunikatzeko eta

kontrolatzeko sistemak ezartzea. • Zaintza-postu finko eta mugikorren koordinazio-lanak aztertzea. • Basoko suteak itzaltzeko lanetan esku har dezaketen organismo eskudun desberdinen lankidetza- eta

koordinazio-moduak aztertzea. • Bere ardurapean dauden langileen aholkularitza teknikoan laguntzeko formak aztertzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Basoko suteak: arrazoiak eta elementuak. Faktore baldintzatzaileak. • Sute-motak. Ezaugarriak. • Sute baten eboluzioa. Suteen hasiera-tokiak edo -zonak, portaera, formak. • Basoko suteen prebentzio-lanak. • Baso-erregaia: ereduak, antolamendua. • Basoko suteen zaintza eta prebentziorako azpiegitura. • Zaintza-postuak eta -sareak. Zaintza-postu mugikor eta finkoak. Aireko zaintza: ekipamenduaren

ezaugarriak. • Basoko suteak zaindu eta itzaltzeko lanen berezko ekipoak, baliabideak, tresnak, transmisio-sistemak eta

aparatuak. • Basoko sute bat lokalizatzeko sistemak: materiala eta tresneria. • Basoko suteak antzeman eta itzaltzeko lanak: sistemak, teknikak eta prozedurak. • Lehen sorospenak. Ebakuazioa eta salbamendu-teknikak. • Basoko suteak itzaltzeko lanetako taldeen eta organismo eskudunen koordinazioa. • Basoko suteen prebentziozko eta itzaltzeko lanetan eskumena duten organismoak. • Basoko sute batek eragindako kalte ekologikoak eta/edo ingurumenaren kalteak. • Basoko suteen prebentziozko eta itzaltzeko lanen antolamendu-parametroak. • Bere ardurapean dauden langileen premiak eta kualifikazioa zehazteko sistemak. • Laginak hartzeko metodologia, datuen tratamendua eta txostenen, parteen eta egoera-orrien idazketa. • Eragiketa desberdinetarako errendimendu-tarifak. • Basoen eta bertako espezieen aldaketak antzeman eta kontrolatzeko lanen antolamenduko aurreikuspenak

kontrolatu eta egiaztatzeko prozedurak. Desbideratze kualitatiboak eta kuantitatiboak zuzentzeko metodoak. • Langileekin eta lan-taldeekin komunikatzeko sistemak. • Basoko suteen prebentziozko eta itzaltzeko lanetan aplikatu behar den baso-lanei eta ingurumenari buruzko

legeria. • Segurtasun eta higieneari buruzko araudia. Jarrerazkoak: • Prozedurak, ezarritako jarduera-arauak eta legeriak, segurtasun eta higieneari nahiz ingurumenari eta baso-

lanei dagozkienak, errespetatu eta betetzea.

33

• Basoko suteen prebentziozko eta itzaltzeko lanetarako eskuragarri dauden baliabide teknikoak eta giza baliabideak optimizatzearen garrantziaz ohartzea.

• Taldekideen artean parte hartzeko, ekimenezko eta sormenezko jarrerak baloratzea. • Bere taldeko kideekin harreman errazak sustatzea. 6. lanbide-modulua: LORATEGIEN INSTALAZIOA ETA MANTENTZEA ETA PAISAIA

ZAHARBERRITZEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Lorezaintza-proiektu baten dokumentazioa aztertzea, osatzen duten zatiak interpretatuz eta baloratuz. 2. Lorezaintza-proiektu baten zuinketarako beharrezkoak diren eragiketak aztertu eta antolatzea, hura burutzeko

teknikak, materialak eta baliabideak aukeratuz. 3. Kasu bakoitzean teknika, material eta baliabide egokienak erabiliz, lorategi bat instalatzeko eragiketak

aztertu eta antolatzea. 4. Dagokion proiektuaren arabera, paisaia zaharberritzeko eta natur ingurunea berriz begetazioz hornitzeko

lanak antolatu eta kontrolatzeko prozesua aztertzea. 5. Teknika aurreratuenak aplikatuz, elementu begetalak mantendu eta berritzeko lanak antolatu eta zuzentzeko

prozesuak aztertu eta zehaztea. 6. Teknika egokienak aplikatuz, lorategiz hornitutako eremu bateko azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak

mantendu eta berritzeko lanak antolatu eta zuzentzeko prozesuak aztertu eta zehaztea. 7. Barruko eremu batean lorategi bat instalatzeko eragiketak aztertu eta planifikatzea, kasu bakoitzari ondoen

egokitzen zaizkion teknikak, materialak eta baliabideak erabakiz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Lorezaintza-proiektu baten dokumentazioa aztertzean, osatzen duten zatiak interpretatuz eta baloratuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lorezaintza-proiektu bat osatzen duten zati desberdinak deskribatzea. • Lur-eremuaren ezaugarri topografikoak eta edafologikoak identifikatu eta erlazionatzea. • Behar bezala karakterizatutako suposizio praktiko batetik abiatuz, lorategi baten proiektua egitea ondokoak

garatuz: − Memoria. − Baldintzen plegua. − Neurketak eta aurrekontua. − Oinarrizko kontserbazio-baldintzak. − Planoak.

• Proiektua egitean kontuz aritzea, behar adinako garbitasun eta ordenarekin aurkeztuz. 2. Lorezaintza-proiektu baten zuinketarako beharrezkoak diren eragiketak aztertu eta antolatzean, hura burutzeko teknikak, materialak eta baliabideak aukeratuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Datuak hartzeko eta plano topografiko bat lantzeko prozesua ezartzea, hura burutzeko beharrezkoak diren

materialak eta baliabideak zehaztuz. • Lorategiz hornitu nahi den lur-eremua neurtu eta mugatzeko jarraitu behar den prozesua aztertzea, lana

burutzeko beharrezkoak diren aparatuak eta baliabideak deskribatuz. • Lorategiko elementu guztien, begetalen nahiz ez-begetalen, zuinketa antolatzea, teknika egokienak eta

beharrezkoak diren materialak eta baliabideak aukeratuz. • Neurketa-aparatuak kontu handiz erabiltzea. • Neurtzeko datuak hartzean eta beharrezkoak diren krokisak eta marrazkiak egitean, garbia eta txukuna izatea.

34

3. Kasu bakoitzean teknika, material eta baliabide egokienak erabiliz, lorategi bat instalatzeko eragiketak aztertu eta antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lorezaintza-proiektu bat burutzeko prozesua deskribatzea, eragiketen eta sekuentzien egutegi bat ezarriz. • Behar bezala karakterizatutako lorategiz hornitutako zona baten instalazio-suposizio praktiko batean

oinarrituz: − Azpiegiturak (bideak, urmaelak, sare elektrikoa, drainatzeak, zubiak, hormatxoak eta ureztatzeko eta

edateko ur-sarea) instalatzeko eragiketak burutzeko prozesuak zehaztu eta planifikatzea. − Lurzorua prestatu eta zuzentzeko, zuinkatzeko eta espezie begetalak landatzeko eragiketak burutzeko

prozesuak zehaztu eta planifikatzea. − Lorategiko ekipamendua eta altzariak zuinkatu eta instalatzeko eragiketak burutzeko prozesuak zehaztu

eta planifikatzea. − Baldintza-plegua betetzearen arabera, lorategi bat entregatzeko lehen mailako kontserbazio-eragiketak

planifikatu eta antolatzea. − Indarrean dauden segurtasun- eta higiene-arauak ikuskatu eta betetzeko prozesua ezartzea.

• Ingurumenarekiko interesa adieraztea, honi kalte txikiagoa eragiten dioten prozesuak aukeratuz. 4. Dagokion proiektuaren arabera, paisaia zaharberritzeko eta natur ingurunea berriz begetazioz hornitzeko lanak antolatu eta kontrolatzeko prozesua aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Obrako partida desberdinak zehaztuta eta baloratuta daudela eta planoetan eta dokumentuetan islatutako

informazioa eta datuak ezagutzen direla egiaztatzeko prozesua deskribatzea. • Berdeguneak ezarri eta berritzeko lanak planifikatzeko prozedurak azaltzea. • Mendiko zona deforestatuak berriz begetazioz hornitzeko jarraitu behar den prozesua deskribatzea. • Landatzeko eta ereiteko lanak eta paisaia berriz begetazioz hornitu eta zaharberritzeko beharrezkoak diren

lanak antolatu eta ikuskatzeko prozesua deskribatzea. • Behar bezala zehaztuta dagoen berriz begetazioz hornitzeko edo zaharberritzeko kasu bati egokitutako

teknika paisajistikoak identifikatzea. • Landatzeko eta ereiteko lanak burutzeko prozedura egokiak ezartzea. • Natur ingurunea zaharberritzeko eta berriz begetazioz hornitzeko lanak burutzeko teknika paisajistikoak eta

prozesuak ezartzean ingurunea aintzat hartzea. • Ingurunean aldaketa handiak eskatzen dituzten prozesuetan iritzi eta gustu desberdinekiko irekita egotea. 5. Teknika aurreratuenak aplikatuz, elementu begetalak mantendu eta berritzeko lanak antolatu eta zuzentzeko prozesuak aztertu eta zehaztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Berdeguneak mantendu eta berritzeko lanak planifikatzeko prozedurak azaltzea. • Berdeguneak mantendu eta berritzeko lanak antolatu eta ikuskatzeko prozesua deskribatzea. • Lorategiz hornitutako zona osatzen duten elementu begetalen inbentarioa egiteko prozedurak ezartzea. • Lorategiz hornitutako zona bat kontserbatu eta mantentzeko egutegia lantzeko jarraitu behar den prozedura

zehaztea, planean jasotako lanak antolatuz. • Espezie begetal berriak ezartzeko lanak burutzeko prozedura egokiak ezartzea, bai eta narriatutako aleak

berritu eta inausteko prozesu bereziak ere. • Landareetan kalteak edo nahasteak eragiten dituzten agenteen aurkako prebentzio- eta kontrol-plan bat

ezartzea, alderdi ekologikoak eta indarrean dagoen laneko segurtasun eta higieneari buruzko araudia kontuan hartuz, produktu fitosanitarioak eta hauek aplikatzeko makineria aukeratuz.

• Ingurumena zaintzea, berau errespetatzen duten mantentze- eta kontserbazio-prozedurak aukeratuz. • Heskaien eta zuhaixken ezarpen berriak egin behar badira, ingurune hurbilarekiko interesa adieraztea. 6. Teknika egokienak aplikatuz, lorategiz hornitutako eremu bateko azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak mantendu eta berritzeko lanak antolatu eta zuzentzeko prozesuak aztertu eta zehaztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

35

• Lorategiz hornitutako azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak mantendu eta berritzeko lanak planifikatzeko prozedurak azaltzea.

• Lorategiz hornitutako eremu bateko azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak mantendu eta berritzeko lanak antolatu eta ikuskatzeko prozesua deskribatzea.

• Lorategiz hornitutako eremu bat osatzen duten elementu ez-begetalen inbentario bat egiteko prozedurak ezartzea.

• Lorategiz hornitutako eremu bat zaindu eta mantentzeko egutegi bat egiteko prozedura zehaztea, planean jasotako lanak antolatuz.

• Elementu ez-begetal berriak ordeztu edo instalatzea komeni den ala ez eta horiek konpondu, berritu eta zaintzeko jarraitu behar den prozesua zehazteko kontuan hartu behar diren alderdiak ezartzea.

• Lorategiz hornitutako zona bateko azpiegituren, ekipamenduaren eta altzarien arazoa aztertzea eta bere narriaduraren arrazoiak zehaztea.

• Lan-prozesuak aukeratzean malgutasunez aritzea, kasu bakoitzean dagoen ekonomiaren, makineriaren eta lan-eskuaren eskuragarritasunari egokituz.

7. Barruko eremu batean lorategi bat instalatzeko eragiketak aztertu eta planifikatzean, kasu bakoitzari ondoen egokitzen zaizkion teknikak, materialak eta baliabideak erabakiz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Barruko eremu bat lorategiz hornitzeko instalazio- eta mantentze-teknika espezifikoak deskribatzea. • Barruko eremu bat lorategiz hornitzean erabilitako materialen eta baliabideen ezaugarri nagusiak azaltzea. • Behar bezala karakterizatutako lorategiz hornitutako eremu baten suposizio praktiko batean oinarrituz:

− Barruko eremuak lorategiz hornitzeko proiektu bat burutzeko behar diren datuak hartzeko prozesu bat ezartzea.

− Barruko eremu bat lorategiz hornitzeko proiektu bat lantzean jarraitu behar diren ildoak zehaztea, hauek burutzeari ekinez.

− Ezarritako planaren arabera, barruko eremu bat lorategiz hornitzeko proiektu bat burutzeko prozedura aztertu eta antolatzea.

− Elementu begetal eta ez-begetal guztiak zaindu eta mantentzeko egutegi bat ezartzea, baliabideak, eragiketak eta sekuentziak zehaztuz.

• Lorategiz hornituko den eremuaren ingurunearekiko interesa erakustea, honi ondoen egokituko zaizkion teknika eta materialak aukeratuz.

c) Edukiak I. multzoa: LORATEGIEN INSTALAZIOA ETA KONTSERBAZIOA Prozedurazkoak: • Elementu begetalak, soropilak eta belardiak instalatzeko lanak planifikatu eta antolatzea. • Zuhaitzetan eta zuhaixketan inausketak antolatu eta, hala badagokio, egitea. • Lorategiz hornitutako eremu batean elementu begetalak kontserbatu eta mantentzeko lanak planifikatu eta

antolatzea. • Lorategiz hornitutako eremu batean elementu ez-begetalak kontserbatu eta mantentzeko lanak planifikatu eta

antolatzea. • Lorategiz hornitutako eremu batean azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak instalatzeko lanak planifikatu eta

antolatzea. • Zona lorategidun bat instalatu, kontserbatu eta mantentzeko beharrezko makineria, erremintak eta

baliabideak planifikatu eta antolatzea. • Lorategi-proiektuak egitea. • Datuak hartu eta plano topografikoak lantzea. • Lorategiz hornitutako zonetako azpiegiturak instalatzeko eragiketak. • Lurra prestatu eta zuzentzeko, zuinkatzeko eta espezie begetalak landatzeko eragiketak. • Lorategiko ekipamendua eta altzariak zuinkatu eta instalatzeko eragiketak. • Baldintza-plegua betetzearen arabera, lorategi bat entregatzeko lehen mailako kontserbazio-eragiketak

planifikatu eta antolatzea. • Indarrean dauden segurtasun eta higiene-arauak ikuskatu eta betetzea.

36

• Planean jasotako lanak antolatuz, lorategiz hornitutako zona osatzen duten elementu begetalen inbentarioa egiteko prozedurak.

• Landareetan kalteak edo nahasteak eragiten dituzten agenteen aurkako prebentzio- eta kontrol-planak ezartzea, alderdi ekologikoak eta indarrean dagoen laneko segurtasun eta higieneari buruzko araudia kontuan hartuz eta produktu fitosanitarioak eta hauek aplikatzeko makineria aukeratuz.

• Lorategiz hornitutako eremu bat osatzen duten elementu ez-begetalen inbentarioak egitea. • Laneko prozesuak aukeratzea, aldaeren (materialak, lan-eskua, makineria) eskuragarritasun desberdinari

egokituz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Elementu begetalak: identifikazioa, ezaugarriak eta kultur beharrak. • Elementu begetalak, soropilak eta belardiak ezartzeko lanak. • Soropilak: instalazioa eta mantentzea. • Elementu begetalak kontserbatu eta mantentzeko lanak. • Lorategiz hornitutako eremu batean azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak kontserbatu eta mantentzeko

lanak. • Inausketa eta zuhaitz-kirurgia: teknikak, motak eta espezie bakoitzerako egokitzapena. • Lorategiz hornitutako eremu baten elementu begetalen inbentarioa. • Lorezaintza-proiektua. • Lur-eremuaren ezaugarri topografikoak eta edafologikoak. • Lana burutzeko beharrezkoak diren aparatuak eta baliabideak deskribatuz, lorategiz hornitu behar den lur-

eremua neurtu eta mugatzeko jarraitu behar den prozesua. • Heskai, zuhaitz eta zuhaixka berriak landatu edo lehengoak berritzearen komenigarritasuna zehazteko

parametroak. • Eragiketen eta sekuentzien egutegia ezarriz, lorezaintza-proiektu bat burutzeko prozesua. • Berdeguneak mantendu eta berritzeko lanak planifikatzeko prozedurak. • Lorategiz hornitutako eremu bateko azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak mantendu eta berritzeko lanak

planifikatzeko prozedurak. • Lorategietako azpiegituren eta ekipamenduaren ezaugarriak. • Berdeguneetako ureztapen-sistema eta drainatze espezifikoak. Ureztapen-ura. • Elementu ez-begetal berriak ordeztu edo instalatzearen komenigarritasuna zehazteko kontuan hartu behar

diren faktoreak eta haiek konpondu, berritu eta kontserbatzeko jarraitu behar den prozesua ezartzea. • Lorategiz hornitutako zona bateko azpiegiturak, ekipamendua eta altzariak. Narriaduraren arrazoiak. • Lorategiz hornitutako eremu bat osatzen duten elementu ez-begetalen inbentarioa burutzeko prozedurak. Jarrerazkoak: • Lorezaintza-proiektuak landu eta aurkeztean garbitasunez eta zorroztasunez aritzea. • Prozesuak burutzean antolamendu eta plangintza on baten premia baloratzea. • Ingurumenean eragin txikiagoa duten prozesuak aukeratuz, ingurumena eta ingurunearekiko interesa izatea. • Prestakuntza eguneratu eta berrikuntzetara egokitzeko interesa izatea eta hauek lanbide-eremuan aplikatzea. • Lanak arintasunez eta eraginkortasunez exekutatzeko autonomia izatea. II. multzoa: BARRUKO LORATEGIEN INSTALAZIOA Prozedurazkoak: • Barruko eremu bat lorategiz hornitzeko proiektu bat burutzeko beharrezkoak diren datuak hartzea. • Barruko eremuak lorategiz hornitzeko proiektuak lantzea, hauek burutzeari ekinez. • Barruko eremu bat lorategiz hornitzeko proiektu bat burutzea, ezarritako planaren arabera. • Elementu begetal edo ez-begetal guztiak zaindu eta mantentzeko egutegi bat ezartzea, baliabideak, eragiketak

eta sekuentziak zehaztuz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Barruko eremu bat lorategiz hornitzeko instalazio- eta mantentze-teknika espezifikoak. • Barruko eremu bat lorategiz hornitzean erabiltzen diren materialen eta baliabideen ezaugarri nagusiak. • Barruko elementu begetalen ezaugarriak eta erabilera identifikatzea.

37

• Barruko ureztapen-sistema eta drainatze-sistema desberdinak. Ur-premiak. Ureztapen-sistemaren planifikazioa. Fertirrigazioa.

• Barruko substratu espezifikoen ezaugarriak, aukeraketa eta erabilera. • Hidroponia, barruko eremu bat lorategiz hornitzean. • Lore-lanen artearen teknikak. Jarrerazkoak: • Barruko eremuak lorategiz hornitzeko proiektuak garbitasunez eta zorroztasunez landu eta aurkeztea. • Proiektua eskatu duten pertsona edo erakundeekin aukera desberdinak aztertzeko jarrera izatea. • Materialak, elementu begetalak eta ureztapen- eta drainatze-teknikak aukeratzean kostuak eta mantentze-

lanak murrizteko interesa izatea. III. multzoa: PAISAIAREN MANTENTZEA ETA ZAHARBERRITZEA Prozedurazkoak: • Behar bezala zehaztutako berriz begetazioz hornitzeko edo zaharberritzeko kasu bati egokitutako teknika

paisajistikoak identifikatzea. • Landatu eta ereiteko lanak burutzeko prozedura egokiak aztertu eta aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Obrako partida desberdinak zehaztuta eta baloratuta daudela eta planoetan eta dokumentuetan islatutako

informazioa eta datuak ezagutzen direla egiaztatzeko prozesua: zaharberritzeko proiektuak. • Berdeguneak ezarri eta berritzeko lanak planifikatzeko prozedurak. • Materialek (begetalak edo ez) eta produktuek bete behar dituzten baldintzak egiaztatzeko prozesua. • Mendiko zonak eta deforestatutako zonak berriz begetazioz hornitzeko jarraitu behar den prozesua. Jarrerazkoak: • Teknika paisajistikoak eta natur ingurunea zaharberritzeko lanak burutzeko prozesuak ezartzean ingurunea

kontuan hartzea. • Ingurunean aldaketa handiak egitea eskatzen duten prozesuen kasuan dagokien pertsona edo erakundeei

kontsultatzeko jarrera izatea. 7. lanbide-modulua: NEKAZARITZA-ENPRESEN MEKANIZAZIOA ETA

INSTALAZIOAK a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Nekazaritza-enpresa bateko instalazioen, ekipoen eta makinen egoera eta funtzionamendu onak aztertzea. 2. Produkzio-planaren arabera, makinen, ekipoen eta instalazioen eragiketak eta funtzionamendua

programatzea. 3. Makinak, ekipoak eta instalazioak behar adinako segurtasun-baldintzetan erabiltzea. 4. Nekazaritza-ustiapen bateko ekipoen, instalazioen eta makinen multzoa mantentzeko planak egitea, dauden

baliabideak optimizatuz. 5. Nekazaritza-lantegi baten instalazioa eta kudeaketa antolatzea, mantentze- eta konponketa-premien arabera

eta eskatutako segurtasun- eta higiene-bermeekin. 6. Errentagarritasunaren eta produkzio-planaren arabera, nekazaritza-ustiapen bateko makineria, ekipoak eta

instalazioak erosteko, berritzeko edo botatzeko planak egitea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Nekazaritza-enpresa bateko instalazioen, ekipoen eta makinen egoera eta funtzionamendu onak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

38

• Nekazaritzako instalazioen eta makineriaren motak eta osagaiak deskribatzea. • Laneko planaren arabera, nekazaritzako instalazioen eta makinen egoera eta funtzionamendu onen

ezaugarriak azaltzea. • Ekipoen erregulazio- eta kontrol-gailuak deskribatzea. • Egin behar den lanaren eta ekipoaren ezaugarrien arabera, ekipo baten funtzionamendua eta bere balio

zuzenak kontrolatzeko parametro teknikoak azaltzea. • Emaitzen arabera ekipoen funtzionamendu zuzena baloratuko duten irizpide tekniko-ekonomikoak zehaztea. • Instalazioen lana eta hau behar bezala kontrolatzeko ekipoak erregistratzeko dokumentazioa diseinatzea. • Euskarri informatikoa erabiltzea, azterketetan lortutako informazioa erregistratzea, tratatu eta baloratzeko. • Ekipoen funtzionamenduan anomaliak eragiten dituzten arrazoiak aztertzea, erabilera okerra dela, erregulazio

arduragabea dela, mantentze desegokia dela, narriadura, zaharkitzapena edo bestelakoak direla, etab., izan daitezkeen soluzioak adieraziz.

• Lan-egoera erreal bateko makina, ekipo edo instalazio batean oinarrituz: − Bere erregulazio- eta kontrol-elementuak identifikatzea. − Behar bezala funtzionatzeko, aldaera teknikoen balio egokia zehaztea. − Ekipoaren osagaietan egoera- eta funtzionamendu-anomaliak identifikatzea. − Denboraldi jakin batean lan-aldaeren balioak erregistratzea, laneko egunkariak eta ikuskapen- eta kontrol-

taulak erabiliz. − Euskarri informatikoen laguntzarekin egindako lanaren emaitzak kalkulatzea. − Funtzionamendu eta emaitza anomaloen arrazoiak zehaztea. − Egin daitezkeen zuzenketak eta hobekuntzak zehaztea. − Lanaren funtzionamenduaren eta emaitzen maila egokia baloratzea.

• Enpresako gainerako kideak bertako instalazioak, ekipoak eta makineria egoera onean mantentzeko premiaz ohartaraztea.

• Instalazio, ekipo eta makineria bakoitzari dagozkion segurtasun- eta higiene-arauak eta legeak betearaztea. 2. Produkzio-planaren arabera, makinen, ekipoen eta instalazioen eragiketak eta funtzionamendua programatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Eragiketa mekanizagarriak, hauek burutzeko une egokia eta dagoen denbora, bai eta eragiketa bakoitzari

dagokion lan-kantitatea ere deskribatzea. • Lan-eragiketa bakoitza bera burutzeko behar diren ekipoekin erlazionatzea. • Sekuentzialki egin behar diren eragiketak deskribatzea, beren burutzapenerako mugak finkatuz. • Eskatutako lan-errendimenduak lortzeko ekipoen lan-aldaerak azaltzea. • Lan-eragiketen programaketan eragina duten eta arrazoizko higiene- eta segurtasun-maila bat zaintzeko balio

duten prozedurak deskribatzea. • Makinen lan-gaitasunak kalkulatzea, funtzionamendu-aldaeren arabera, geldialdiak eta lan-eraginkortasunak

kontuan hartuz. • Lehengaiak, uztak, ekipoak eta langileak garraiatzeko eragiketen baldintzak eta ezaugarriak azaltzea, bereziki

bide publikoetatik egiten direnean eta ondokoak kontuan hartuz: − Garraioaren ibilbidea eta maiztasuna − Zamaren pisua eta neurriak. − Zirkulazio-araudia betetzen den ala ez. − Garraioen eta zama-lanen prozedura seguruak.

• Behar bezala karakterizatutako nekazaritza-ustiapen batean: − Lan-eragiketa mekanizatuak zehaztea. − Haiek burutzeko makinak, ekipoak eta instalazioak eta beren ezaugarriak deskribatzea. − Eragiketa bakoitza burutzeko beharrezkoa den denbora kalkulatzea. − Lan mekanizatuaren kostuak kalkulatzea. − Lan-programa, bide-araudia eta segurtasun-baldintzak behar bezala betetzeko garraio-prozedurak eta -

eragiketak adieraztea. − Ondoren interpretatzeko programatutako informazio guztia grafikoki eta erraz ulertzeko moduan

erregistratzea. − Eragiketen burutzapena une egokia zehaztuz antolatzea.

• Natur ingurunea behar bezala mantentzeko lanetan makineria eta ekipoen aldi bateko erabilera zuzenak duen garrantzia jakinaraztea.

• Produkzio-planak aldatzea, teknologia berrietara egokituz.

39

3. Makinak, ekipoak eta instalazioak behar adinako segurtasun-baldintzetan erabiltzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ekipoak eragiteko mekanismoak azaltzea. • Burutu behar den eragiketaren zirkunstantzien arabera, lan-aldaerak deskribatzea. • Nekazaritzako makinak, ekipoak eta instalazioak erabiltzean oinarrizko segurtasun-arauak azaltzea. • Makinak, traktoreak eta ekipoak eragiteko oinarrizko trebetasun-mailak menperatzea. • Nekazaritzako makina, ekipo edo instalazio bat erabiltzeko kasu praktiko batean:

− Ekipoa erabili aurretik egoera onean eta behar bezala prestatuta dagoena egiaztatzea. − Ekipoaren eragintzak eta bere funtzioak identifikatzea. − Makina, ekipoa edo instalazioa behar bezala erabiltzea. − Oinarrizko segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea.

• Instalazioak, ekipoak eta makineria erabiltzean, segurtasun- eta higiene-arauak eta indarrean dagoen legeria betearaztea.

4. Nekazaritza-ustiapen bateko ekipoen, instalazioen eta makinen multzoa mantentzeko planak egitean, dauden baliabideak optimizatuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Makineria eta instalazioen mantentze-eragiketa nagusiak eta beren maiztasuna deskribatzea, eskatutako

argibide teknikoak kontuan hartuz. • Mantentze-eragiketetan beharrezkoak diren ekipoak eta erremintak deskribatzea. • Nekazaritza-ekipoen mantentzean erabiltzen diren inplementuen, ordezko piezen eta materialen ezaugarri

garrantzitsuenak azaltzea. • Ingurumena zainduz hondakinak tratatzean segurtasun- eta higiene-arauak behar bezala aplikatzeko

mantentze-eragiketetan bete behar diren baldintzak eta prozedurak zehaztea. • Mantentze-eragiketak kontrolatu eta ikuskatzeko mantentzearen eta gorabeheren egunkariak lantzea. • Burutu behar diren zereginak eta beharrezkoak diren inplementuak antolatu eta aurreikusteko mantentzeari

(egunerokoa eta urtaro bakoitzekoa) buruzko programak lantzea. • Behar bezala zehaztutako nekazaritza-ustiapen bateko instalazio eta ekipo mekanikoetan oinarrituz:

− Mantentze-eragiketak eta beren aldizkakotasuna zehaztea. − Zehaztutako mantentze-eragiketak burutzeko ekipoak identifikatzea. − Mantentze-eragiketen plan osoa egitea. − Ezarritako planaren arabera, ordezko piezak, inplementuak eta materialak hornitzeko uneak eta

kantitateak kalkulatzea. − Mantentze-programa azkar interpretatzeko grafikoki diseinatzea. − Burututako eragiketak erregistratzeko mantentzearen eta gorabeheren egunkariak diseinatzea. − Mantentze-zereginetan segurtasun- eta higiene-arauak egiaztatzea. − Mantentze-kostuak kalkulatzea. − Ordezko piezen eta mantentzeko beste material batzuen erosketa kudeatzea.

• Mantentze-teknika eta -metodo berriengatik interesatu eta aldizkari teknikoak begiratzea. 5. Nekazaritza-lantegi baten instalazioa eta kudeaketa antolatzean, mantentze- eta konponketa-premien arabera eta eskatutako segurtasun- eta higiene-bermeekin, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lantegiko ekipoak hornitzeko eta funtzionarazteko eta konponketa- eta mantentze-eragiketak egiteko,

beharrezkoa den dokumentazio teknikoa deskribatzea. • Nekazaritzako makina eta ekipoen diagnosi- eta konponketa-teknika nagusiak azaltzea. • Matxurak diagnostikatu eta konpontzeko, neurtzeko eta probatzeko ekipoen zerrenda egin eta deskribatzea. • Nekazaritzako lantegi batean egin behar diren eskuzko soldadura- eta mekanizazio-eragiketen ezaugarri

nagusiak deskribatzea. • Konponketa- eta mantentze-eragiketetarako prozedura, metodo eta denborak, orientabide gisa, deskribatzea. • Amaitutako konponketetan beharrezkoak diren egiaztapenak azaltzea.

40

• Nekazaritza-ustiapena eta -makineria konpondu eta mantentzeko lantegiko ekipoak deskribatzea. • Lantegiko eragiketak burutzeko behar diren inplementuak, ordezko piezak eta materialak eta hauek

biltegiratzeko baldintzak deskribatzea. • Ekipoak, ordezko piezak eta materialak behar bezala kokatzeko, lantegi bateko zona eta espazio nagusiak

zehaztea. • Nekazaritzako lantegian segurtasun- eta higiene-maila egokiak betetzeko, lanerako eta babes pertsonalerako

baldintzak deskribatzea. • Ingurumena errespetatzen duten nekazaritzako lantegiko hondakinak biltegiratu eta ezabatzeko sistemak

deskribatzea. • Konponketa-aurrekontuak egitea. • Mantentze- eta konponketa-premien arabera, lantegiko makineriaren, tresneriaren, ordezko piezen eta

mantentze-materialaren erosketa baloratu eta kudeatzea. • Behar bezala karakterizatutako makineria-parke bat konpondu eta mantentzeko nekazaritzako lantegi baten

suposizioan: − Konpondu eta mantentzeko beharrezkoak diren ekipo eta materialen zerrenda egitea. − Lantegi bateko zonak banatzea eta ekipoak antolatzea, ordezko piezen eta materialen biltegiratzea barne. − Konponketa-aginduak, lan-parteak, diagnosi-taulak eta lantegiko lana behar bezala antolatzeko

beharrezkoa den dokumentazio teknikoa diseinatzea. − Lan-prozedurak eta -arauak finkatzea, segurtasun- eta higiene-arauak betetzen direla egiaztatuz. − Lantegiko lana banatzea. − Lantegiko lanaren kalitatea kontrolatu eta egiaztatzea. − Ohikoenak diren konponketen kostuak kalkulatzea.

• Nekazaritza-lantegiko hondakinen tratamenduari buruzko arau eta teknika berriekiko interesa adieraztea. 6. Errentagarritasunaren eta produkzio-planaren arabera, nekazaritza-ustiapen bateko makineria, ekipoak eta instalazioak erosteko, berritzeko edo botatzeko planak egitean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Nekazaritza-ustiapen batean, bere produkzio-planaren arabera, beharrezkoak diren ekipoak eta makinak

deskribatzea. • Ekipoen dimentsio eta ezaugarri teknikoak aztertzea, ondokoak kontuan hartuz:

− Produkzio-plan batean aurreikusitako eragiketetarako eskatzen diren lan-gaitasunak. − Mekanizazio-aukeretan eragina duten ustiapenaren eta bere zonaren ezaugarriak. − Erosketa, alokairu edo jabego banatuko aukera desberdinetarako ordutegi-kostuak eta produkzio-atal

bakoitzeko kostuak. • Erosi behar diren ekipoei eta makinei buruzko dokumentazio teknikoa eta merkataritza-dokumentazioa

aztertzea. • Une egokian makinak eta ekipoak erosi, berritu edo baztertzeko irizpide tekniko-ekonomikoak deskribatzea. • Erabilera- eta errentagarritasun-mailaren arabera, jadanik badiren ekipoak, lanabesak eta instalazioak planari

nola egokitzen zaizkion aztertzea. • Erabilera-mailaren, indar handi, ertain eta baxuaren eskariaren eta errentagarritasunaren arabera, traktoreak

eta trakzio-ekipoak nola egokitzen diren aztertzea. • Nekazaritza-makineriako parke baten nekazaritza-ustiapenari hobeto egokitzeko bertan egindako

hobekuntzak azaltzea: − Beharrezkoak diren ekipoak, lanabesak, makinak eta instalazioak identifikatzea. − Traktoreen eta trakzio-elementuen premiak zehaztea. − Beren dimentsio eta ezaugarri tekniko egokiak xehetasunez deskribatzea.

• Behar bezala karakterizatutako produkzio-plan bat duen ustiapen batean: − Alokatu, banatu edo bakarka eduki nahi diren ekipoak ezartzea. − Produkzio-planaren arabera erosteko une egokia programatzea. − Ekipo bat erosteko merkataritza-eskaintzak baloratzea. − Makineria-parkea erabili, berritu edo erosteko hobekuntzak proposatzea.

• Nekazaritza-ustiapen batean ekipoak eta instalazioak erosteko baldintza-pleguak aurkeztea. • Ustiapenean erabilgarriak diren ekipoen eta instalazioen berriztapenekiko interesa izatea. c) Edukiak

41

I. multzoa: NEKAZARITZA-INSTALAZIOEN FUNTZIONAMENDUA, PROGRAMAKETA, ERABILERA ETA MANTENTZEA

Prozedurazkoak: • Ustiapen-kasu batean eragina minimizatzeko hartu behar diren neurri egokiak barne hartzen dituzten

txostenak egitea. • Instalazioak oinarrizko trebetasun-maila batekin erabiltzea, bere elementu desberdinak martxan jarriz eta

bere funtzionamendurako eskatzen diren elementuak egokituz eta aldatuz. • Lan-aldaeren baloreak erregistratzea, horretarako dokumentazio egokia erabiliz. • Ustiapena behar bezala kontrolatzeko instalazioen eta ekipoen lana erregistratzeko dokumentazioa

diseinatzea. • Ikuskapenetan lortutako informazioa erregistratzeko euskarri informatikoa erabiltzea, bere tratamendua eta

balorazioa erraztuz. • Instalazioetan anomaliak eragiten dituzten arrazoiak aztertzea (erabilera okerrak, erregulazio arduragabeak,

mantentze desegokia, zaharkituta geratzea, etab.), izan daitezkeen irtenbideak adieraziz. • Funtzionamendu-baldintzen eta eragiketa jakin bat burutzeko behar den denboraren arabera, instalazioen lan-

gaitasunak kalkulatzea. • Informatika-ekipoen laguntzarekin lanaren emaitzak kalkulatzea. • Grafikoki irudikatutako mantentze-programak (egunerokoak eta garai bakoitzekoak) egitea, eragiketen plana

eginez, beharrezkoak diren ekipoak identifikatuz eta beharrezkoak diren hornidurak kalkulatuz. • Burututako eragiketak adieraziko dituzten mantentzearen eta gorabeheren egunkariak diseinatzea. • Instalazioak erosi, alokatu edo banatuta erabiltzeko planak egitea, ustiapenaren produkzio-planaren zein

instalazio behar diren ezarriz. • Instalazio berrien erosketa programatzea, ustiapenaren eboluzio ekonomikoa kontuan hartuz. • Ekipo berriak erosteko merkataritza-eskaintzak baloratzea. • Instalazioak erabiltzean segurtasun pertsonaleko neurriak aplikatzea, beren erabileran aurreikus daitezkeen

arriskuak baloratuz. • Erabili behar dituen instalazioei dagozkien jantziak eta babes-elementuak erabiltzea. • Ingurumenari kalterik eragin ez diezaioten, hondakinak ezabatzea. • Erabilera-zirkunstantzien arabera, instalazioen errendimendua baloratzea. • Nekazaritzako instalazioetan ohikoenak diren arrisku-faktoreak in situ aztertu eta ondorioak antzematea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritzako instalazio-motak: animalientzako alojamenduak eta instalazioak, produkzio begetalerako

instalazioak, biltegiratze-instalazioak, elikagaien prestaketa eta banaketa, uztak biltegiratu eta kontserbatzeko instalazioak, fruituak, barazkiak eta baso-produktuak. Bestelako instalazioak eta tresneriak.

• Nekazaritzako instalazioen osagaiak. • Instalazioak erregulatu eta kontrolatzeko gailuen funtzionamendua eta aplikazioak. • Ekipoen funtzionamendu zuzenerako ezarri behar diren parametro teknikoak. • Instalazioak erabiltzeko irizpide tekniko-ekonomikoak. • Jarraibide teknikoen arabera burutu behar diren mantentze-eragiketa nagusiak. • Nekazaritzako instalazioetan ohikoenak diren garbitzeko, desinfektatzeko, egokitzeko eta parasitoak hiltzeko

ekipo eta produktuak. • Nekazaritzako instalazioen erabilerak ingurumenean duen eragina. • Instalazioetan ohikoenak diren arrisku-faktoreak eta -egoerak, arrazoien analisia eta ondorioak antzematea. • Babes pertsonalerako jantzien eta elementuen ezaugarriak eta erabilera. • Instalazioen segurtasun-gailuak. Jarrerazkoak: • Instalazioetan mantentze zuzenaren eta behar bezalako produkzio-eraginkortasuna lortzearen arteko erlazioaz

ohartzea. • Natur ingurunea errespetatzea, ustiapeneko jarduerak kalte ahalik eta txikiena eragiteko moduan programatuz

eta sortutako hondakinak ezabatzen saiatuz. • Legeria eta segurtasun- eta higiene-arauak zorroztasunez betetzea. • Aurrerapen teknologikoekiko interesa izatea, bereziki natur ingurunearekiko errespetu handiagoa

dutenenekiko.

42

II. multzoa: NEKAZARITZA-MAKINERIAREN FUNTZIONAMENDUA, PROGRAMAKETA, ERABILERA ETA MANTENTZEA

Prozedurazkoak: • Makineria oinarrizko trebetasun-mailarekin erabiltzea. • Makineriaren funtzionamendu zuzenerako teknika-aldaeren balio egokia zehaztea. • Makinerian anomaliak eragiten dituzten arrazoiak (erabilera okerra, mantentze eskasa, erregulaziorik eza,

gehiegi erabiltzea, etab.) aztertzea, agertzen diren arazoentzako soluzioak planteatuz. • Zeregin mekanizatu bat burutzeko behar den denbora kalkulatzea, erabilera-baldintza desberdinak kontuan

hartuz. • Ustiapen bateko makineriaren erabilera programatzea, euskarri grafikoak erabiliz eta ustiapeneko produkzio-

planaren arabera. • Makineria mantentzeko programak egitea, une oro ekipoek kontuan hartuko dituen eta beharrezko hornidurak

aurreikusiko dituen eragiketa-plan baten bidez, grafikoki adieraziz. • Mantentze-orriak diseinatzea. • Nekazaritza- eta abere-hazkuntzako ustiapen bateko garraioa antolatzea (produktuak eta hornidurak), bertako

makineriaren erabilera optimizatuz. • Makineria-parkea berritzeko planak egitea, bertan ekipo berriak banatu, alokatu edo erostearen

komenigarritasuna neurtuz, aldez aurretik finkatutako produkzio-plana kontuan hartuz. • Ustiapenaren egoera ekonomikoaren arabera, makineria berriaren erosketa programatzea. • Ekipoak erosi edo alokatzeko merkataritza-eskaintza baloratzea. • Makineria erabiltzean segurtasun pertsonaleko neurriak aplikatzea. • Erabiltzen den makineriarekin bat datozen jantziak eta babes-elementuak erabiltzea. • Makineriaren erabilerak eragindako hondakinen bilketa kudeatzea, legeria betez eta natur ingurunean ahalik

eta eragin txikiena izaten saiatuz. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Nekazaritzako makineria-motak: traktorea, luze-zabaleko ustiapenetarako makineria, baratzezaintzarako eta

mintegietarako makineria, nekazaritza- eta abere-hazkuntzako ustiapeneko makineria, baso-lanetako makineria eta lorezaintzako makineria.

• Nekazaritzako makineriaren osagaiak. • Nekazaritzako makineriaren segurtasun-gailuak. • Nekazaritzako makineria erregulatu eta kontrolatzeko gailuen funtzionamendua eta aplikazioak. • Makineriaren erabilerak ingurumenean duen eragina. • Burututako ingurumenean ahalik eta eragin txikiena eragin dezan, nekazaritzako makineriaren

funtzionamendu zuzenerako ezarri behar diren parametro teknikoak. • Nekazaritzako makineriaren erabilerari dagozkion irizpide tekniko-ekonomikoak. • Fabrikatzailearen jarraibideen arabera, makineriaren mantentze-lan nagusiak. • Nekazaritzako makineriaren mantentzean erabiltzen diren osagarri, ordezko pieza eta materialen ezaugarri

garrantzitsuenak. • Nekazaritzako makineriaren erabileran ohikoenak diren arrisku-faktore eta -egoerak, arrazoien analisia eta

ondorioak antzematea. • Babes pertsonaleko jantzien eta elementuen ezaugarriak eta erabilera. Jarrerazkoak: • Natur ingurunea errespetatzea, egindako lanek ingurunean ahalik eta eragin txikiena izan dezaten,

makineriaren erabilera programatuz. • Legeria eta laneko garraioari nahiz segurtasun eta higieneari buruzko arauak zorrozki betetzea. • Kostuak txikitzen eta makineriak ingurumenean duen eragina gutxitzen lagunduko duten aurrerapen

teknologikoekiko eta makineria berriarekiko interesa izatea. III. multzoa: NEKAZARITZA-USTIAPENEKO LANTEGIAREN ANTOLAMENDUA

ETA KUDEAKETA Prozedurazkoak:

43

• Behar bezala karakterizatutako ustiapen bateko konponketa eta mantentzerako behar diren ekipo eta materialen zerrenda egitea.

• Lantegi bateko zonak banatu eta ekipoak antolatzea, mantentzeko ordezko pieza eta materialen eta hondakinen biltegiratzea barne.

• Lantegiko makineria, tresneria, ordezko piezak eta mantentzeko materiala erosteko eskaintzak baloratu eta kudeatzea, mantentze- eta konponketa-premien arabera.

• Mantentze- eta konponketa-aurrekontuak egitea. • Lantegiko lana behar bezala antolatzeko beharrezkoak diren konponketa-aginduak, laneko txostenak,

diagnosi-taulak eta dokumentazio teknikoa diseinatzea. • Nekazaritza-lantegiko lana antolatu, banatu eta kontrolatzea, segurtasun- eta higiene-arauak betetzen direla

ziurtatuz. • Ohikoenak diren mantentze- eta konponketa-kostuak kalkulatzea. • Lantegiko lanaren kalitatea egiaztatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lantegiko ekipoen hornikuntza eta funtzionamendurako beharrezkoa den dokumentazio teknikoa eta

konponketa- eta mantentze-lanen burutzapena. • Nekazaritzako makina eta ekipoen diagnosi- eta konponketa-teknika nagusiak. • Matxurak diagnostikatu eta konpontzeko neurketarako eta probarako ekipoak. • Nekazaritzako lantegi batean burutu behar diren eskuzko mekanizazio-lanen ezaugarri nagusiak. • Konponketa- eta mantentze-lanetarako prozedurak, metodoak eta gutxi gorabeherako denborak. • Amaitutako konponketetan egin behar diren egiaztapenak. • Nekazaritza-ustiapenaren eta -makineriaren konponketa eta mantentzerako lantegiko ekipoak. • Lantegiko eragiketak burutzeko beharrezkoak diren inplementuak, ordezko piezak eta materialak eta hauek

biltegiratzeko baldintzak. • Ekipoak, ordezko piezak eta materialak behar bezala kokatzeko lantegi bateko zona eta espazio nagusiak. • Nekazaritza-lantegian segurtasun- eta higiene-maila egokiak betetzeko laneko eta babes pertsonaleko

baldintzak. • Ingurumena errespetatzen duten nekazaritza-lantegiko hondakinak biltegiratu eta ezabatzeko sistemak. Jarrerazkoak: • Kalitatearekiko konpromisoa, lana garatzean. 8. lanbide-modulua: INGURUNEAREN ERABILERA PUBLIKOAREN KUDEAKETA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Natur espazio desberdinetan garatzen diren erabilera publikoko jarduerak (aisialdirakoak eta hezkuntzakoak)

aztertzea. 2. Natur ingurunearen erabilera- eta kudeaketa-planetan aurreikusitako kontserbazio- eta zaharberritze-lanak

aztertzea. 3. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko jarduerak aztertu eta/edo antolatzea. 4. Natur ingurunean obrak kontrolatzeko beharrezkoak diren eragiketak aztertzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Natur espazio desberdinetan garatzen diren erabilera publikoko jarduerak (aisialdirakoak eta hezkuntzakoak) aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Natur espazioan erabilera publikoko jardueren garapenari aplikatzeko indarrean dagoen legeria

interpretatzea. • Natur espazio desberdinen (berdeguneak eta parkeak) ezaugarriak deskribatzea. • Natur espazio jakin baten erabilera- eta kudeaketa-plana azaltzea.

44

• Natur espazio baten ordenazio-planoan ezaugarri esanguratsuenak deskribatzea. • Lur-eremuaren arabera, garatu beharreko jardueran beharrezkoak diren zerbitzu-elementuak eta horietako

bakoitzean erabilitako eraikuntza-materialak identifikatzea. • Behar bezala karakterizatutako natur ingurunean garatu beharreko erabilera publikoko jarduera-suposizio

batean: − Garatu beharreko jarduerari dagokion trazatu bat aukeratzea. − Bisitariei harrera egiteko programa bat lantzea, florari, faunari, ezaugarriei, instalazioei, araudiari eta

aplikazioari buruzko material grafikoarekin. − Seinaleztapenerako eta ekipamendurako beharrezkoak diren baliabideak deskribatzea, bai eta bere

kokapen eta instalazio zuzena ere. • Bisitariei harrera egiteko programa bat lantzean kalitatearekiko interesa adieraztea. • Bisitariei arreta hobea eskaintzeko, taldean lan egitea. 2. Natur ingurunearen erabilera- eta kudeaketa-planetan aurreikusitako kontserbazio- eta zaharberritze-lanak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Natur espazio bateko ezaugarri klimatiko, edafiko eta hidrologikoak eta fauna eta flora aztertzea. • Natur ingurunearen oreka aztertzea: populazioen (erroldak eta laginketak) estimazioa, harrapatzeko eta

jarraitzeko teknikak, zaintzeko teknikak, laginak hartzeko teknikak, animalien patologia eta poluzioa. • Perturbazio baten eragina jasandako natur espazio bat deskribatzea: aldaketak baldintza klimatiko, edafiko

eta hidrologikoetan. • Kontserbazio- eta zaharberritze-jarduerei dagokien indarrean dagoen legeria interpretatzea (ordenazio-

planak, lur-eremuaren erabilera eta kudeaketa, natur ingurunean aplikatzeko ingurumenari buruzko legeria). • Natur ingurunearen baldintzen (klimatikoak, edafikoak, basoari dagozkionak, etab.) aldaketa-suposizio

praktiko batean: − Lurraren hezetasunaren, tenperaturaren, erradiazioen, fotosintesiaren, suaren, intsektuen eta gaixotasunen

arabera izaten diren ondorioak deskribatzea; espezie begetalen eta animalien banaketa, osaera eta produktibitatea.

− Jasotako txostenak interpretatzea eta prebentziozko eta ekintza zuzentzaileko neurriak aukeratzea. − Espezieen osasun-kontrolerako laginak hartzea. − Natur ingurunearen kontserbazio-egoeraren aldizkako kontrol-programetan erabiltzen diren teknikak,

baliabideak, tresnak eta aparailuak azaltzea. − Narriadura saihesten duten kontserbazio-neurriak deskribatzea eta zaharberritzerako egokienak

aukeratzea. − Ondokoei buruzko txosten bat lantzeko behar diren jarduerak azaltzea: aniztasuna, dentsitatea, banaketa-

eremua, portaera eta espezieen arteko harremana natur espazioan. − Aukeratutako suposizioan kontrolerako, kontserbaziorako eta zaharberritzerako burutu behar diren

jardueren sekuentzia egokia ezartzea. − Kontserbazioko eta zaharberritzeko jardueretan indarrean dagoen legeria betetzen dela egiaztatzea.

• Natur baliabideen aprobetxamendu-suposizio praktiko batean: − Ustiapena behar bezala egin dela egiaztatzea, teknika, erreminta, baliabide eta sarbide egokiak erabiliz. − Natur baliabideen aprobetxamendu desegoki baten ondorioz faunak eta florak jasandako eraginak

deskribatzea. − Zaharberritze-neurri egokiak aukeratzea. − Eragindako kalteak ebaluatu eta txosten bat egitea, indarrean dagoen legeria aipatuz.

• Natur ingurunearekiko eta ingurumenarekiko interesa erakustea, bai eta babestu behar den espazioko espezie begetal eta animaliekiko ere.

• Kontserbazioko eta zaharberritzeko jardueretan araudia betetzea. • Bere jardueran arduraz jokatzea. • Lanean ordena eta zorroztasuna erakustea. • Prozesu berriak garatu eta egokitzeko ekimena izatea:

− Informazioa bere kabuz bilatu eta tratatzeko gai izatea. − Lana garatzeko motibazio saiatua izatea.

• Metodo berriekiko interesa erakutsi eta bere kontrastazioa eta asimilazioa bilatzea. 3. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko jarduerak aztertu eta/edo antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

45

• Natur ingurunean erabilitako zuzenketa-neurriak deskribatzea. • Natur inguruenaren babesari buruzko indarrean dagoen legeria interpretatzea. • Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko jardueretan erabilitako komunikazio-teknikak deskribatzea. • Ordenazio-, babes- eta zaintza-planaren arabera teknikak, ekipoak, materialak eta langileak deskribatzea. • Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko suposizio praktiko batean oinarrituz:

− Bisitariak, arrotzak, isurkiak eta su-fokuak kontrolatzeko zona egokienak aukeratzea. − Natur ingurunearen narriadura saihesteko behar diren neurriak deskribatzea, bere ezaugarrien arabera. − Espezieen laginak hartu, jarraitu eta harrapatzeko metodoak aukeratu eta/edo aplikatzea, ondoren

ordenazio- eta zaintza-planak egiteko. − Laginak hartzeko metodoak aukeratu eta/edo isurki eta hondakinei aplikatzea. − Espezieen banaketa eta erregaien metaketa suaren ondorioekin paisaiaren mantentzearekin eta

aisialdirako erabilerarekin erlazionatzea. − Aukeratutako espazioa babesteko behar diren kontrolak antolatzea, burutu beharreko lan desberdinetan

eskatutako segurtasun-baldintzak deskribatuz. − Ordenazio-, babes- eta zaintza-planaren arabera, teknikak, ekipoak, materialak eta langileak aukeratu

eta/edo deskribatzea. − Natur ingurunean arauak behin edo gehiagoetan hautsi izanaren suposizio baten aurrean, horri dagokion

legeria aukeratu eta dagozkion zigorrak erabakitzea. • Itxurari eta portaerari dagozkien jokabideak, ohiturak eta balioak barneratzea. • Lankideenganako errespetua erakustea, besteen iritziak onartuz. • Lana eta denbora behar bezala banatzea. • Natur ingurunea ordenatu eta zaintzeko planak lantzean, ekimena erakustea. 4. Natur ingurunean obrak kontrolatzeko beharrezkoak diren eragiketak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Emandako dokumentazio teknikotik abiatuz, makina, ekipo eta erremintek egiten dituzten lanak identifikatu

eta/edo azaltzea. • Natur inguruneko eraikuntzak eta obrak beren ezaugarrien eta materialen arabera bereiztea. • Ekipamendu publikoak identifikatzea. • Zonako landa-eraikuntza eta -materialak deskribatzea. • Natur inguruneko lanetan aplikatzeko indarrean dagoen legeria deskribatzea. • Natur ingurunea egokitu eta prestatzeko obra-zuzendaritzako suposizio praktiko batean:

− Emandako proiektuaren aginduak eta planoak interpretatzea. − Obra burutzeko egin behar diren jardueren sekuentzia egokia ezartzea. − Obra hasteko eta ondoren garatzeko eskatzen diren ingurumen-baldintzak deskribatzea. − Erabili behar diren espezieak zenbatzeko eta beren kalitatea eta osasun-egoera kontrolatzeko laginak

hartzea. − Obrara iristean baztertuak izan ez daitezen, materialek, espezie begetalek eta/edo animaliek bete behar

dituzten baldintzak deskribatzea. − Obra burutzeko beharrezkoak diren baliabide materialak eta giza baliabideak eta materialen kantitatea

kalkulatzea. − Obran beharrezkoa den makineriaren ezaugarriak eta honek behar duen mantentzea deskribatzea.

• Datu tekniko, ekonomiko eta zientifikoetan oinarrituz, material, erreminta eta makinetan egindako inbertsioak ebaluatzea.

• Beste lankide batzuekiko koordinazioa garatzea. • Programatutako jardueretan indarrean dagoen legeria betetzen dela egiaztatzea. • Lanean ordenaz eta zorroztasunez aritzea. c) Edukiak I. multzoa: NATUR INGURUNEAREN BABESA ETA KONTSERBAZIOA Prozedurazkoak:

46

• Espezie begetalen eta animalien lurraren hezetasunaren, tenperaturaren, erradiazioen, fotosintesiaren, suaren, intsektuen, gaixotasunen, banaketaren, osaeraren eta produktibitatearen arabera eragiten diren ondorioak aztertzea.

• Jasotako txostenen arabera, prebentziozko eta ekintza zuzentzaileko neurriak aukeratzea. • Espezieen osasuna kontrolatzeko laginak hartzea. • Natur ingurunearen kontserbazio-egoeraren aldizkako kontrol-programetan erabiltzen diren teknikak,

baliabideak, tresnak eta aparailuak aplikatzea. • Zaharberritzerako egokienak diren kontserbazio-neurriak aplikatzea. • Natur espazioen espezieen aniztasunari, dentsitateari, banaketa-eremuari, portaerari eta harremanari buruzko

txostena egitea. • Kontrol, kontserbazio eta zaharberritzerako burutu behar diren jarduerak sekuentziatzea. • Kontserbazio- eta zaharberritze-jardueretan indarrean dagoen legeria betetzea. • Natur baliabideak aprobetxatzeko ustiapen baten zuzenketa egiaztatzea. • natur baliabideen aprobetxamendu desegokia identifikatzea. • Zaharberritzeko neurri egokiak aukeratzea. • Eragindako kalteak ebaluatu eta txosten bat egitea. • Bisitariak, arrotzak, isurkinak eta su-fokuak kontrolatzeko zona egokienak aukeratzea. • Ingurunearen narriadura saihesteko behar diren neurriak identifikatzea. • Espezieen laginak hartzeko, jarraitzeko eta harrapatzeko metodoak aukeratu eta aplikatzea, ondoren

ordenazio- eta zaintza-planak egiteko. • Laginak hartzeko metodoak aukeratu eta isurkinei eta hondakinei aplikatzea. • Espezieen banaketa eta erregaien metaketa suaren ondorioekin, paisaiaren mantentzearekin eta aisialdirako

erabilerarekin erlazionatzea. • Espazioa babesteko beharrezkoak diren kontrolak antolatzea. • Teknikak, ekipoak, materialak eta langileak aukeratu eta aztertzea. • Indarrean dagoen legeria aukeratu eta dagozkien zigorrak erabakitzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Natur espazioa. Ezaugarri klimatikoak, edafikoak eta hidrologikoak. Fauna eta flora. • Natur ingurunearen oreka: • Populazioen kalkulua.

− Harrapatu eta jarraitzeko teknikak. − Laginak hartzea. − Animalien patologia. − Poluzioa.

• Perturbazio bat jasan duen natur espazio baten azterketa. Aldaketak baldintza klimatikoetan, edafikoetan, hidrologikoetan, basokoetan, etab.

• Natur ingurunea erabili eta kudeatzeko planak. • Ingurumenari buruzko legeria. • Ingurumenaren babesari buruzko legeria. • Natur ingurunean erabilitako neurri zuzentzaileak. • Natur espazio bateko animalia-espezie eta espezie begetal desberdinen biologia, banaketa eta kontserbazioa.

Ezaugarriak. Behaketa-metodoak. • Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko jarduerak. Komunikazio-teknikak. • Ordenazio-, babes- eta zaintza-plana. Teknikak, ekipoak, materialak eta langileak. Jarrerazkoak: • Ingurunearekiko eta ingurumenarekiko interesa, bai eta babestu behar den espazioko espezie begetal eta

animalia-espezieekiko ere. • Araudia betetzea. • Erantzukizunez jardutea. • Lanean ordenaz eta zorroztasunez aritzea. • Prozesu berrietara moldatu eta garatzeko ekimena izatea:

− Informazioa bilatu eta tratatzeko gai izatea. − Lana garatzeko motibazio saiatua izatea.

• Itxurari eta portaerari dagozkien jokabideak, ohiturak eta balioak barneratzea. • Lankideenganako errespetua erakustea, besteen iritziak onartuz.

47

II. multzoa: ERABILERA PUBLIKOKO JARDUERAK Prozedurazkoak: • Garatu behar den jarduerari dagokion trazatua aukeratzea. • Bisitariei harrera egiteko programa bat egitea, material grafikoa erabiliz. • Seinaleak eta ekipoak behar bezala kokatu eta instalatzea. • Zerbitzu-elementuak eta eraikuntza-materialak identifikatzea. • Egokitze-proiektu bateko aginduak eta planoak interpretatzea. • Obra bat burutzeko egin behar diren jarduerak antolatzea. • Obra hasi eta ondoren garatzeko behar diren ingurumen-baldintzak identifikatzea. • Erabili behar diren espezieak zenbatu eta beren kalitatea eta osasun-egoera kontrolatzeko laginak hartzea. • Obran bertan, materialak eta espezie begetalak onartu edo baztertzea, bildu behar dituzten ezaugarrien

arabera. • Baliabide materialak eta giza baliabideak kalkulatzea, bai eta beharrezkoak diren materialen eta espezie

begetalen kantitatea ere. • Obran beharrezkoa den makineriaren ezaugarriak bai eta behar duen mantentzea ere identifikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Erabilera publikoko natur espazioak:

− Parke nazionalak. − Parke naturalak. − Erreserbak. − Aisialdi-eremuak − Natur gelak.

• Natur espazioan erabilera publikoko jarduerak garatzean aplikatu beharreko indarrean dagoen legeria. • Natur espazio bat erabili eta kudeatzeko plana. • Natur espazioaren antolamendua. Ezaugarri esanguratsuenak. • Dokumentazio teknikoa. • Makina, ekipo eta erremintek burutzen dituzten eragiketak. • Natur inguruneko eraikuntzak. Ezaugarriak eta materialak. • Ekipamendu publikoak. • Zonako landa-eraikuntza eta -materialak. • Natur inguruneko lanetan aplikatu behar den indarrean dagoen legeria. Jarrerazkoak: • Jardueran erantzukizunez aritzea. • Bisitariei arreta eskaintzeko programak lantzean kalitatea zaintzea. • Programatutako jardueretan indarrean dagoen legeria betetzea. • Bere giza harremanetan elkarrizketarako konpromisoa hartzea:

− Erantzunak emanez. − Egoerak justifikatuz. − Iritziak eta iradokizunak entzunez.

• Ordena eta zorroztasuna lanean. 9. lanbide-modulua: LANDAREZAINTZAREN KUDEAKETA ETA ANTOLAMENDUA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Landarezaintzarako mintegi baten proiektua lantzean esku hartzen duten prozesuak aztertzea. 2. Mintegi bateko landareak ugaltzeko teknikak aztertzea, hori burutzeko prozesuak zehaztuz. 3. Mintegiko laboreak eta bertako instalazioak mantentzeko eragiketak planifikatzea, garapenari, kalitateari eta

osasunari dagokienez optimizazioa lortzeko.

48

4. Landarea prestatu eta ondoren merkaturatzeko, mintegi bateko jarduerak antolatzea. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Landarezaintzarako mintegi baten proiektua lantzean esku hartzen duten prozesuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Merkatu-azterketa bat zehazteko informazio zehatza aukeratzea, hura lantzeko irizpideak eta prozedurak

adieraziz. • Zona batean instalatuko den mintegi-mota zehazteko erabakiak hartzean eragina duten aldaerak

identifikatzea. • Mintegi baten kokapen-zona zehazten duten ezaugarri nagusiak deskribatzea (topografikoak, edafologikoak,

ura, klimatologia, sarbideak, garraioa). • Behar bezala karakterizatutako mintegi-mota bat aukeratzeko suposizio praktiko batean oinarrituz, ondokoak

zehaztea: − Produzitu daitezkeen espezieak eta barietateak aukeratzea. − Zonatan banatzea. − Azpiegitura-premiak. − Baliabide materialen eta giza baliabideen premiak kalkulatzea. − Exekuzio-faseak.

• Instalatuko den zonako paisaiarekin bat datorren proiektu batekiko sentsibilitatea erakustea. 2. Mintegi bateko landareak ugaltzeko teknikak aztertzean, hori burutzeko prozesuak zehaztuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Espezie desberdinen arabera, ugalketa-sistemak deskribatzea. • Ugaldu behar diren espezieen arabera, material begetal egokiena deskribatzea. • Material begetala jaso, prestatu eta kontserbatzeko metodoak deskribatzea. • Mintegi bateko landareen ugalketa burutzeko behar diren faseak eta baliabideak deskribatzea. • Espezie desberdinen arabera, ugalketa-sistemak aukeratzea. • Ugalduko diren espezieen arabera, material begetal egokiena aukeratzea. • Material begetalaren bilketa, prestaketa eta kontserbazioa antolatzea. • Mintegi bateko landareen ugalketa burutzeko behar diren faseak eta baliabideak planifikatzea. • Ugalketa-materiala aukeratzeko eta biltzeko prozesuak burutuko diren ingurune begetala errespetatzea. • Material begetala biltzeko lanetan nahiz desinfekziorako produktu toxikoak erabiltzean, segurtasun- eta

higiene-neurriak betetzea. • Ugalketa-prozesuetan erabilitako produktuak, erremintak eta makineria zaindu, kontserbatu eta biltegiratzea. 3. Mintegiko laboreak eta bertako instalazioak mantentzeko eragiketak planifikatzean, garapenari, kalitateari eta osasunari dagokienez optimizazioa lortzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Laborantzetako ongarri-motak eta beren aplikazioa deskribatzea. • Landare bakoitzak dituen ureztapen-premiak eta ureztapen-mota desberdinak deskribatzea. • Landareen etsaiak deskribatzea: laboreetako izurriak, gaixotasunak eta belar gaiztoak. • Instalazioen eta makineriaren erabilera, kontrola eta kontserbazioa deskribatzea. • Erakuntza-inausketa, udako kimaketa, zurkaitzak jartzea eta xehaketa deskribatzea. • Mintegi bateko labore desberdinen ongarriztapen-egutegi bat eta hauek aplikatzeko modua prestatzea. • Mintegi bateko laboreen ureztapen-dosiak eta -maiztasuna ezartzea. • Laboreetako izurriak, gaixotasunak eta belar gaiztoak kontrolatzeko prebentziozko eta borrokako plan bat

egitea. • Instalazioak eta makineria erabili, kontrolatu eta kontserbatzeko plan bat ezartzea. • Erakuntza-inausketarekin, udako kimaketarekin, zurkaitzak jartzearekin eta xehaketarekin erlazionatutako

laborantza-eragiketak zehaztea.

49

• Produktu toxikoak nahiz landareak mantendu eta babesteko erabiltzen diren erreminta eta makinak erabiltzean segurtasun- eta higiene-arauak betetzea.

4. Landarea prestatu eta ondoren merkaturatzeko, mintegi bateko jarduerak antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Landareak sailkatzeko ezaugarri eta irizpide nagusiak azaltzea. • Landareak aukeratzeko ezarritako kalitate-arauak aipatzea. • Eskariak antolatzeko eta landarea prestatzeko prozedurak zehaztea. • Landareak saldu, kargatu eta garraiatzeko plan bat egitea. • Produktuak biltzean burutzen diren eragiketetan segurtasun- eta higiene-arauak betetzea. • Produktuen salmentan aplika daitezkeen komunikazio- eta negoziazio-teknikak deskribatzea. • Mozkin-marjinak kalkulatzea. • Salmentan sortutako dokumentazioa betetzea. • Produktuak aurkeztean garbitasuna zaintzea. c) Edukiak I. multzoa: MINTEGIAREN PROIEKTUA ETA HONEN BURUTZAPENA Prozedurazkoak: • Merkatu-azterketa bat egitea, hura lantzeko irizpideak eta prozedurak adieraziz. • Material begetala aukeratu, bildu eta garraiatzea. • Azpiegitura-premiak zehaztea. • Behar diren baliabide materialak eta giza baliabideak kalkulatzea. • Finantzaketa-premiak kalkulatzea. • Mintegia, azterketaren eta atzemandako premien arabera burutzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Zona batean instalatuko den mintegi-mota zehazteko erabakiak hartzean eragina duten aldagaiak. • Mintegi bat kokatzeko zona aukeratu eta aztertzeko irizpideak (orientabidea, neurriak, sarbidea, ur-

eskuragarritasuna, argia, lurraren ezaugarri topografikoak eta edafologikoak). • Dokumentazio teknikoa, grafikoa eta egituren kalkuluari buruzkoa. • Azterketa ekonomikoa eta bideragarritasunaren azterketa. • Zonatan banatzea. Zona bakoitzaren zehaztapena eta ezaugarriak. • Burutzapen-prozesuak eta -faseak. Jarrerazkoak: • Ugalketa-materiala aukeratu eta biltzeko prozesuak burutuko diren zonako ingurune begetala errespetatzea. • Material begetala biltzeko lanetan nahiz desinfektatzeko produktu toxikoak erabiltzean segurtasun- eta

higiene-arauak betetzea. II. multzoa: MINTEGIKO LANAK, ANTOLAMENDUA ETA BEHARREZKO

BALIABIDEAK Prozedurazkoak: • Mintegi bateko landareak ugaltzeko behar diren materialak, lanak eta baliabideak planifikatzea. • Mintegi bateko landareak ugaltzeko lan-egutegi bat egitea. • Mintegi bateko landareak ugaltzeko lanak antolatzea. • Espezie desberdinen arabera, ugalketa-sistemak aukeratzea. • Ugalduko diren espezieen arabera, material begetal egokiena aukeratzea. • Material begetalaren bilketa, prestaketa eta kontserbazioa antolatzea. • Mintegi bateko labore desberdinak ongarritzeko eta hauek aplikatzeko egutegi bat egitea. • Mintegi bateko laboreen ureztapen-dosiak eta -maiztasuna ezartzea.

50

• Laboreetako izurriak, gaixotasunak eta belar gaiztoak kontrolatzeko prebentziozko eta borrokako plan bat egitea.

• Instalazioak eta makineria erabili, kontrolatu eta kontserbatzeko planak ezartzea. • Erakuntza-inausketekin, udako kimaketekin, zurkaitzak jartzearekin eta xehaketekin erlazionatutako

laborantza-eragiketak zehaztea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Ugalketa- eta hedapen-materialak:

− Bilketa-garaia. − Material begetala aukeratu, bildu eta garraiatzeko prozedurak. − Beharrezkoak diren materialak eta baliabideak. − Material begetalaren osasuna.

• Bildutako materiala kontserbatzeko baldintzak. • Ugalketa eta hedapen espezifikoko lanak planifikatzea:

− Ugalketa begetatiboa. Sistemen ezaugarriak. − Ugalketa sexuala. − "In vitro" erako ugalketa. Ezaugarriak.

• Mintegian hazteko teknikak: − Aire zabaleko laborantza tradizionala: lurra eta landarea prestatzea. Landatzea. Laboreak zaintzea.

Ateratzea. Landarea prestatzea. − Zurezko espezieen edukiontzietako laborantza: sistemak. Materialak eta baliabideak. Ureztapenak.

Fertirrigazioa. Laboreen zaintzak. − Barneko landareen laborantza: laborantza-teknikak. Materialak eta baliabideak. − Urteko landareak eta landare bizikorrak: materialak eta baliabideak. Laborantza-teknikak. Lanen

plangintza eta antolamendua. − Basoko landareak: ezaugarriak. Sustrai hutseko produkzioa eta ontziratutako produkzioa. Beste sistema

batzuk. Laboreak maneiatzeko modua. Jarrerazkoak: • Produktu toxikoak erabiltzean nahiz landareak mantendu eta babesteko erabiltzen diren erreminta eta

makinak erabiltzean segurtasun- eta higiene-arauak betetzea. III. multzoa: MINTEGIKO PRODUKTUEN MERKATURATZEA Prozedurazkoak: • Eskariak antolatu eta landarea prestatu eta aurkeztea. • Landareak saldu, kargatu eta garraiatzeko plan bat egitea. • Landareak aukeratzean kalitate-arauak aplikatzea. • Komunikatzeko, negoziatzeko eta salmenta ixteko teknikak erabiltzea. • Negoziazio-marjinak eta -mugak kalkulatzea. • Fakturak egitea. • Saldutako produktuak kobratzeko kudeaketa-teknikak aplikatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Landarea atera, sailkatu eta babesteko metodoak, gero saltzeko. • Produktua aurkezteko teknikak. • Kalitate-arauak, osasun-pasaportea. • Landareen salmenta antolatzeko planak. • Salmenta negoziatu eta ixteko teknikak. • Fakturatzeko, kobratzeko eta kontabilitatea idazteko teknikak. • Ondorengo lanbide-gaitasunekin zerikusia duten lanbideak: lanpostuak, lan-baldintzak, sarbiderako

betebehar berezienak. • Esperientzia profesionala eta etengabeko hobekuntza: lan-sustapeneko ibilbideak, ohiko birziklatzea, ematen

dituzten erakundeak, ikasketekin zerikusia duten unibertsitateko eta unibertsitateaz kanpoko ikasketak. Jarrerazkoak:

51

• Produktuak biltzean egiten diren eragiketetan segurtasun- eta higiene-arauak betetzea. • Produktuen garbitasunaz eta aurkezpen txukunaz zorroztasunez arduratzea. • Lankide, bezero, hornitzaile, eta abarrekin harreman ona, komunikatiboa eta errespetuzkoa izatea. 10. lanbide-modulua: LAN-GIROKO HARREMANAK (LGH) a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Lanbide-irudiari lotutako lan-jarduerak garatzean sortzen diren komunikazio-prozesuak aztertzea. 2. Lan-jardueren garapenean eta ingurunean sortzen diren gatazka esanguratsuak saihestu eta, hala badagokio,

dagokion mailan ebazteko prozedurak ezartzea. 3. Dagokion mailako lanbide-jarduerak garatzeko garaian, erabakiak hartzeko prozesuan eragina duten aldagai

esanguratsuak aztertzea. 4. Dagokion mailako lanbide-jarduerak normaltasunez garatzean sortzen diren egoera desberdinei dagokienez,

gidaritza-estilo egokiak aztertzea. 5. Bileretan parte hartzea, horiek gidatu eta moderatuta eta/edo, betiere, beraiek garatzen eta helburuak lortzen

aktiboki lagunduta. 6. Lan-ingurunean, motibaziorako elementuak, prozesuak eta/edo teknikak aztertzea, lan-giroa hobetzeko eta

enpresaren helburuekiko konpromisoa areagotzeko. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Lanbide-irudiari lotutako lan-jarduerak garatzean sortzen diren komunikazio-prozesuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Komunikazio-prozesuan parte hartzen duten elementuak deskribatzea. • Enpresa bateko giza taldearen egitura formalean nahiz informalean dauden komunikazio-sareak azaltzea. • Komunikazioa zein testuingurutan sortzen den identifikatzea, komunikazio horretan parte hartzen dutenen

gaitasun funtzionalak eta ezaugarri indibidualak adierazita. • Komunikazio eraginkorra lortzeko komunikazio-mota eta komunikazio-estrategia egokienak aurkitzea,

horiek zuzentzen direneko solaskideen arabera, hori guztia suposiziopean. • Komunikazio-estilo desberdinak erabiltzea, horiek ingurunearen egoera eta ezaugarri, mezu, solaskide eta

abarretara egokituta. • Mezua ulertzea oztopatzen duten interferentzia posibleak ebaluatzea, horiek sortarazten dituzten arrazoiak

aurkituta. • Komunikazio-prozesuan hurbilerraz izatea, harreman-mugak argi eta garbi finkatzea eta informazioa ematean

neurrigabekeria saihestea. 2. Lan-jardueren garapenean eta ingurunean sortzen diren gatazka esanguratsuak saihestu eta, hala badagokio, dagokion mailan ebazteko prozedurak ezartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-eremuko gatazka nagusiak sortarazten dituzten faktoreak eta/edo elementuak azaltzea. • Negoziazioaren kontzeptua eta elementuak definitzea. • Lan-eremuan esanguratsuak diren frustrazio-portaera sintomatikoak sailkatzea. • Ekipoak edo enpresak osatzen dituzten kideen portaeren aurrean izaten diren jarrerazko erantzunak

erlazionatzea, balore-iritziak eta gatazkak saihestuta. • Negoziazio-egoera batean azal daitezkeen portaera-mota desberdinak eta horien eraginkortasuna eta

estrategiak identifikatzea. • Negoziazio-estrategiak enpresaren eremuan sortzen diren ohiko gatazka-egoerekin erlazionatzea. • Negoziazio-prozesu posibleak diseinatzea, informazioa jasotzeko, indar-harremanak aztertzeko eta akordio

posibleak aurreikusteko faseak kontuan hartuta, guztia suposiziopean.

52

3. Dagokion mailako lanbide-jarduerak garatzeko garaian, erabakiak hartzeko prozesuan eragina duten aldagai esanguratsuak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Erabakiak hartzeko prozesua azaltzea, haren garapen-faseak adierazita. • Suposizioetan, arazo baten arrazoi edo jatorri nagusia identifikatzea. • Suposiziopean, ezar daitezkeen konponbideak deskribatutako arazoekin erlazionatzea. • Arazoetarako konponbide egokiak aukeratzea, horiek erabakiak hartzeko prozesuarekin lotuta. • Erabakien emaitzak eta horiek lan-jarduera garatzean duten eragina ebaluatzea. • Gainerakoen iritziak errespetatu eta kontuan hartzea, norberaren iritzien aurkakoak izan arren. 4. Dagokion mailako lanbide-jarduerak normaltasunez garatzean sortzen diren egoera

desberdinei dagokienez, gidaritza-estilo egokiak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Aginte-estiloak deskribatzea, ezaugarri eta jokabide esanguratsuenak adieraziz. • Enpresa baten antolamenduan erdi-mailako agintariaren funtzioak, eskumenak eta mugak

azaltzea. • Aginte-estilo desberdinak ikasle bakoitzaren estiloarekin alderatzea. • Aginte-estilo bat norberaren ezaugarrien araberako hautaketa justifikatzea. • Lidergo-estiloak suposizio batean deskribatuta aurki daitezkeen egoera desberdinekin

erlazionatzea. • Suposizioetan lan-egoeretako lidergo-estilo desberdinen eraginkortasuna ebaluatzea. • Lidergoa erabiltzeko norberaren jarrerak eta komunikazio-estiloa egokitzeari dagokionez,

autoebaluazioa egitea. 5. Bileretan parte hartzean, horiek gidatu eta moderatuta eta/edo, betiere, beraiek garatzen eta

helburuak lortzen aktiboki lagunduta, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bilera-mota desberdinak azaltzea, beren funtzioak, garapenaren etapak eta prozesu formala adieraziz. • Bilerak planifikatzeko metodoak deskribatzea, kasu simulatuen bitartez bilera baten helburuak,

dokumentazioak, gai-zerrenda, bertaratuak eta deialdia definituz. • Lan-taldeek bakarkako lanarekin alderatuta dituzten abantailak aipatzea. • Talde-bileretan lortu nahi diren helbururik garrantzitsuenak azaltzea. • Partaideen tipologia identifikatzea, moderatzaileak eduki beharko dituen oinarrizko ezaugarriak

ondorioztatuz. • Bilerak gidatu edo/eta moderatzea, bilerako kideen parte-hartzea lortuz, guztien artean denbora berdin

banatuz. • Bileretan aurreikusitako helburuen araberako emaitzak lortzea. • Emaitzak dokumentu-euskarrian edo horren ordezko tresnan formalizatzea. • Parte-hartzea errespetatzea eta bilerako partaideen iritziak kontuan hartzea, jarrera moralistak, babesleak edo

deskalifikaziozkoak saihestuz. 6. Lan-ingurunean, motibaziorako elementuak, prozesuak eta/edo teknikak aztertzean, lan-

giroa hobetzeko eta enpresaren helburuekiko konpromisoa areagotzeko, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Lan-ingurunean motibazioa zehaztea, arlo honetako teoria garrantzitsuenak azalduz. • Lan-jarduera burutu bitartean motibazio-teknikak aplikatuz lor daitezkeen oinarrizko hobekuntzak azaltzea. • Simulazio-suposizioetan emandako egoeretarako egokiak diren motibazio-teknikak identifikatzea. • Suposizio simulatuetan motibazio-teknikak edo/eta elementuak finkatzea. • Suposizio simulatuetan motibazio-elementuak aplikatzeko teknikak lantzean izan litezkeen kostuak eta

onurak baloratzea. • Motibazio-elementuak edo/eta teknikak aplikatzearen emaitzak ebaluatzea.

53

c) Edukiak I. multzoa: KOMUNIKAZIOA ERAKUNDEETAN Prozedurazkoak: • Lan-jardueran edo eremuan egoera desberdinei egokitutako komunikazio-mota eta estrategiak

aukeratzea. • Komunikazio-estilo desberdinak erabiltzea, ingurune, mezu, solaskide eta abarren

zirkunstantzia eta ezaugarriei egokituz. • Mezu bat ulertzea eragozten duten balizko interferentziak ebaluatzea eta hauek eragiten

dituzten arrazoiak ondorioztatzea. • Bere jardueraren eremuan gatazkak konpontzeko estilo eta estrategia batzuk erabiltzea. • Enpresan sor daitezkeen gatazka-egoera desberdinei dagokienez negoziazio-estrategia

desberdinak finkatzea. • Negoziazio-prozesuak diseinatzea, informazio-bilketa, indar-erlazioaren ebaluazioa eta balizko

akordioen aurreikuspenaren faseak kontuan hartuta. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Komunikazio-prozesuak: elementuak. • Komunikazio-motak. • Komunikazio-sare formalak eta informalak lan-taldeetan. • Egitura formala eta informala enpresako giza taldeetan. • Nortasunaren teoria: oinarrizko kontzeptuak eta oinarrizko tipologiak. • Enpresako talde-gatazkak: lehiakortasuna, frustrazioa eta bere ondorioak lanean. • Negoziazioa, kontzeptua eta esku hartzen duten elementuak. Jarrerazkoak: • Komunikazio-prozesuetan eskuragarritasun, egokitasun eta errespetua erakutsiz jokatzea. II. multzoa: ENPRESAKO ERDI-MAILAKO AGINTEA: AGINTEA ETA LIDERGOA.

ERABAKIAK HARTZEA. MOTIBAZIOA LANEAN. Prozedurazkoak: • Lan-inguruneko giza arazoen arrazoiak eta soluziobide-saioak ikertzea. • Erabaki posibleak hartzea, dauden baliabideak eta jasotako informazioak erabiliz. • Erabakiak hartzeko beharra eta hauen emaitzak ebaluatzea. • Hartutako erabakia kontrolatu eta bere jarraipena egitea. • Enpresako erdi-mailako agintariaren funtzioak identifikatzea. • “Lidergo-estiloa” kontzeptua interpretatzea. • Lidergo-estilo desberdinak jokabidearen iguripenen arabera erabiltzea. • Lortutako emaitzak erabilitako lidergo-estiloaren arabera ebaluatzea. • Norberaren lidergo-estiloa ezaugarri pertsonalen arabera identifikatzea. • Lanean motibatzeko teknikak identifikatzea. • Motibatzeko teknikak aukeratzea. • Motibatzeko teknikak aplikatzearen emaitzak ebaluatzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Erabakiak hartzeko prozesua eta bere faseak. • Erabakiak hartzeko estiloak. • Agintea eta lidergoa. Lidergo-estilo desberdinei buruzko teoriak, beren ezaugarriak eta

eraginkortasuna. • Enpresako erdi-mailako agintaria: eskumenak eta mugak. Enpresako organigraman duen

kokapena. • Jokabidearen motibazioari buruzko teoriak. • Lanerako motibazioak enpresa-erakundeetan duen garrantzia.

54

Jarrerazkoak: • Bere funtzioak betetzean eta dagozkion lanak egitean, norbanako eta talde, taldekide eta erakundearekiko

errespetuz jokatzea. • Bakarka eta taldean lan egiteko gaitasuna autoebaluatzea. • Lanbidea garatzeko alderdi motibagarriak baloratzea. III. multzoa: LAN-BILERAK Prozedurazkoak: • Bilera-mota desberdinen plangintza: helburuak. Bertaratuak. Deialdia. Gai-zerrenda. Dokumentazio

osagarria. • Bilera bateko partaideen tipologia eta hauei dagokienez moderatzaileak eduki behar duen jokabiderik

egokiena. • Zereginaren inguruan antolatutako taldeek izaten dituzten talde-prozesuaren faseak eta horietako bakoitzean

gidariaren jokabide dinamizatzaile egokienak zeintzuk diren identifikatzea. • Bilerak eramatea eta moderatzea. • Emaitzak aurreikusitako helburuen arabera lortzea. • Bileretako akordioak dokumentuetan formalizatzea. • Negoziazio-bileren plangintza estrategikoa egitea. • Negoziazio-bileretako kudeaketa taktikoa egitea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-bilerak: helburuak. Sailkapena. Garapen-etapak. • Taldeko lana: abantailak eta eragozpenak bakarkako lanarekin alderatuta. • Taldeen egitura formala eta informala. Talde-prozesua. • Bileren plangintza: helburuak. Bertaratuak. Deialdia. Gai-zerrenda. Dokumentazio osagarria eta abar. • Negoziazioa: plan estrategikoa eta kudeaketa taktikoa. Jarrerazkoak: • Bileretan parte hartzea, gainerako parte-hartzaileak eta beren iritziak errespetatuz. • Talde-lanaren abantailak eta eragozpenak baloratzea. • Negoziazio-prozesuan betiere adostasuna helburutzat izatea. 11. lanbide-modulua: LAN-PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Prebentzio- eta/edo babes-ekintzak zehaztea, titulazioan aipatzen diren ekintzek sortzen dituzten arrisku-

faktoreak eta osasunarentzako eta ingurumenarentzako ondorioak txikiagotuz. 2. Egoera simulatuetan, istripuaren lekuan oinarrizko osasun-neurriak berehala aplikatzea. 3. Lan-kontratazioaren modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak

aztertzea. 4. Lanbide-ibilbideak ezartzea, norberaren gaitasunak eta interesak identifikatuz eta eskueran dagoen

informazio publikoa erabiliz. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzea eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak

bereiztea. 6. Estatuko eta EAEko egitura sozioekonomikoa identifikatzea, titulazioak aipatzen duen produkzio-sektorearen

neurria, osaera eta aurreikusitako bilakaera bereziki aztertuz. 7. Sektoreko enpresa esanguratsu baten oinarrizko antolamendu-egitura identifikatzea. 8. Sektoreko ereduzko enpresa baten memoria ekonomikoaren parametro azpimarragarriak interpretatzea. b) Ebaluazio-irizpideak

55

1. Prebentzio- eta/edo babes-ekintzak zehaztu eta titulazioan aipatzen diren ekintzek sortzen dituzten arrisku-faktoreak eta osasunarentzako eta ingurumenarentzako ondorioak txikiagotzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Sektorean garatzen diren industria-prozesuetatik eratortzen diren ingurumenarentzako ondorioak azaltzea. • Bere lan-esparruan ohikoenak diren arrisku-egoera eta/edo -faktoreak identifikatzea. • Sektorean ohikoak diren gaixotasun profesionalak, osasunari egindako kalteak eta/edo lan-istripuak

deskribatzea. • Aipatu diren lan-jardueren burutzapenean sortzen diren ohiko gaixotasun profesionalak, osasunari egindako

kalteak eta lan-istripuak sailkatzea. • Prebentzio- eta/edo babes-jarduneko teknika orokorrak bere lan-esparruan ohikoak diren arrisku-egoera

eta/edo -faktoreekin erlazionatzea. • Bere lan-esparruan ohikoenak diren arriskuei dagozkien prebentzio- eta/edo babes-jarduerak proposatzea. • Lehen laguntzetarako botikina egoera egokian edukitzea. • Enpresaren barruan eta kanpoan segurtasunaren alorrean eskumena duten organoak identifikatzea. • Ohiko prebentzio- eta/edo babes-elementuak egiaztatzea, ezarrita dauden arauak kontuan izanik. • Lana burutzerakoan ingurumenari egindako kalteak saihestu edo txikiagotzeko har daitezkeen neurriak

proposatzea. 2. Egoera simulatuetan, istripuaren lekuan oinarrizko osasun-neurriak berehala aplikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lanbidearen burutzapenean ohikoak diren lesio eta/edo istripuen aurrean jarduteko prozesua edo protokoloa

azaltzea. • Lesioak bizitzarentzat duten arriskuaren arabera sailkatzea. • Lesionatu bat baino gehiago dagoenean edo pertsona batek lesio bat baino gehiago duenean, esku-hartzean

lehentasuna nork duen identifikatzea. Hau egiteko irizpidea honakoa izango da: lehendabizi bizitzarentzat arrisku handiena duen lesioari arreta eskaintzea.

• Aurreko kasuan agertzen diren lesioen arabera aplikatu behar diren neurrien sekuentzia identifikatzea. • Osasun-teknikak gauzatzea (erreanimazioa, inmobilizazioa, eramatea...), ezarrita dauden protokoloak

aplikatuz. • Bidezko organismoetara deitzea zaurituta dauden pertsonak eraman eta zaintzeko. • Istripuren bat egonez gero, azkar eta eraginkortasunez jardutea. 3. Lan-kontratazioaren modalitateak eta norberaren konturako langile gisa lan-munduratzeko prozedurak aztertzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

• Norberaren konturako langile gisa jarduteko eratze-prozesuan inplikatuta dauden erakundeak adieraztea,

burutu behar diren tramiteak azalduz. • Norberaren konturako langile gisa zergei eta Gizarte Segurantzari dagokionez dauden betebeharrak

deskribatzea. • Bere produkzio-sektorean (indarrean dagoen legeriaren arabera) dauden lan-kontrataziorako modalitate

desberdinak identifikatzea • Kontratazio-modalitate desberdinak konparatzea, bakoitzaren ezaugarriak adieraziz (iraupena, soldata edo

beste edozein aldagai azpimarragarri kontuan izanik). • Sektorean normalki egiten diren kontratuak formalizatzea, dagozkien eredu ofizialetan. • Norberaren konturako langile gisa jartzearen ondoriozko zergei eta Gizarte Segurantzari loturiko betebeharrei

buruzko dokumentazioa betetzea inprimaki ofizialetan. • Langile autonomo gisa jartzeko egon daitezkeen finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo bestelako

abantailak ezagutzea. • Norberaren konturako langile gisa jartzeko beharrezko dokumentazioa betetzea inprimaki ofizialetan. • Norberaren konturako lana eta besteren konturako lana alderatzea, lan-munduratzeko modu posible gisa. 4. Lanbide-ibilbideak ezartzean, norberaren gaitasunak eta interesak identifikatuz eta eskueran dagoen informazio publikoa erabiliz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

56

• Lortutako gaitasun, jarrera eta ezagutzetatik eratortzen den lanbide-balioa identifikatzea. • Bere esparruan dagoen lan-eskariaren baldintzak interpretatzea, lortutako lanbide-balioarekin erlazionatuz. • Lan-munduratzeko aukerak izan ditzakeen zonako prestakuntza-eskaintzari eta enpresa-ehunari buruzko

informazio-iturriak erabiltzea, enplegu-eskaintzarekiko dituen iguripenei lotuta enpresaren datuak eta informazioa lortuz.

• Prestakuntza-premia osagarriak ondorioztatzea, dituen enplegu-aukerak zabaltzeko eta/edo behin enplegua lortu ondoren aberastasun profesionala lortzeko.

• Prestakuntza-ibilbideak ezartzea antzemandako beharren arabera. • Enplegua lortzeko teknikak prestatzea eta, horretarako elkarrizketak egitea, testak betetzea eta abarri buruzko

simulazioak egingo dira. • Enplegu batean aurkezteko eta/edo eskaria egiteko dokumentuak lantzea. 5. Lanaren lege-esparrua interpretatzean eta lan-harremanetatik ondorioztatzen diren eskubideak eta betebeharrak bereiztean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak azaltzea (Konstituzioa, Langileen Estatutua, Europako Batasunaren

Arteztarauak, Hitzarmen Kolektiboa eta abar), dagozkion eskubideak eta betebeharrak bereiziz. • Negoziazio kolektiboko prozesu bat, suposiziopean, deskribatzea, negoziatu ohi diren aldagai

garrantzitsuenak adieraziz: soldatak, segurtasuna eta higienea, produktibitatea eta abar. • Besteren konturako langileentzako Gizarte Segurantzari eta INEMi (edo bere funtzioak bere gain hartzen

dituen EAEko organismoari) lotutako prestazioak eta betebeharrak identifikatzea, suposizio desberdinen arabera.

• Besteren konturako langile batentzako soldata-agiriak formalizatzea, suposizio desberdinetan oinarrituz. • Hartzekoen likidazio batean agertzen diren kontzeptu desberdinak interpretatzea. • Suposizio desberdinetan oinarrituz hartzekoen likidazioak kalkulatzea. • Inprimaki ofizialetan errenta-aitorpen sinpleak betetzea, lortutako errendimendu desberdinak identifikatuz eta

zerga-zorra kalkulatuz. 6. Estatuko eta EAEko egitura sozioekonomikoa identifikatzean, titulazioak aipatzen duen produkzio-sektorearen neurria, osaera eta aurreikusitako bilakaera bereziki aztertuz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Magnitude makroekonomiko nagusiak (BPG...) interpretatzea eta hauen artean dauden erlazioak azaltzea. • Produkzio-sektore desberdinak sailkatzea, bai eta hauek euskal ekonomian duten garrantzi erlatiboa ere. • Bere produkzio-sektorearen egituraketa deskribatzea, hau da, bere tamaina, enpresen tamaina, kopurua eta

mota, populazio aktiboa, okupazio-tasa eta abar, ezaugarri bereizgarriren bat ote dagoen adieraziz. • EAEko sektorearen informazioa eta egituraketa Estatuko gainontzekoarekin erlazionatzea, lan-munduratze

posible baterako zonei buruzko datuak lortzeko moduan. • Sektorean aurreikusten den eboluzioa, hazkundea, egon daitezkeen aldaketa teknologikoak eta abar

adieraztea. 7. Sektoreko enpresa esanguratsu baten oinarrizko antolamendu-egitura identifikatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Sektoreko kudeaketa-eredu esanguratsuaren deskribapena egitea. • Sektoreko enpresa esanguratsu baten funtzio-arloen azalpena egitea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko organigrama interpretatzea, azpian dauden aginte- eta komunikazio-

erlazioak eta abar azalduz. • Suposizio baten pean, enpresa baten egituran bere lanbideari loturiko funtzioak kokatzea. • Bere lanbideari datxezkion jardueren garapen normalean enpresa bateko funtzio-arlo desberdinekin sor

daitezkeen erlazioak adieraztea. • Bere jarduerak burutzerakoan enpresako beste sekzio batzuekin sortzen diren koordinazio-beharrak azaltzea. 8. Sektoreko ereduzko enpresa baten memoria ekonomikoaren parametro azpimarragarriak interpretatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

57

• Sektoreko enpresa bateko balantze baten eta galdu-irabazien kontu baten partida nagusiak azaltzea. • Aztergai dugun sektoreko enpresa baten suposizio batean finantza-egoera zehazten duten oinarrizko ratioak

(finantza-autonomia, kaudimena...) kalkulatu eta interpretatzea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko aurrekontuen egituraren eta hauek barne hartzen dituzten kontzeptuen

deskribapena egitea. • Sektoreko enpresa baten oinarrizko aurrekontuak interpretatzea. • Aurrekontuak lantzerakoan laguntzea. • Egon daitezkeen finantzaketa-bideak bereiztea (autofinantzaketa, leasing...). c) Edukiak I. multzoa: SEGURTASUNA ETA OSASUNA Prozedurazkoak: • Segurtasun eta higienearen alorrean eskuduntza duten organismoak identifikatzea. • Arriskuen prebentzioa: prozedurak. • Lehen laguntzetarako botikina edukitzea. • Lesioen arriskuaren arabera esku hartzea: lehentasunak identifikatzea eta aplikatu beharreko neurriak

sekuentziatzea. • Osasun-teknikak gauzatzea. • Zaurituen ebakuazioa eta laguntza: antolaketa. • Lanbide-jardueraren ondorioz ingurumenari eragiten zaizkion kalteak gutxitzea. Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lanbide-gaixotasunak, osasunari egindako kalteak eta lan-istripuak: arriskuaren araberako sailkapena. • Lesioak: bizitzarentzat duten arriskuaren araberako sailkapena. • Lehen laguntzak. • Ingurumena eta industria- edo zerbitzu-prozesuak. • Lanean babes- eta/edo prebentzio-teknikak. Jarrerazkoak: • Ingurumen-kontingentzietarako erantzunak emateko ekimena. • Talde-lanean jardutea istripuen eta osasunari egindako beste kalte batzuen prebentzioan lorpenak izateko. • Lanbidearen burutzapenean arduraz jokatzea ingurumena babesteko. • Egon daitezkeen istripuen aurrean erantzun azkarra eta eraginkorra ematea. • Segurtasun- eta higiene-arauak errespetatu eta betetzea. • Prebentzioa osasunarentzako kalteak saihesteko baliabiderik eraginkorrena bezala baloratzea. II. multzoa: LAN-ESPARRUA Prozedurazkoak: • Eskuratutako gaitasun, ezagutza eta jarreretatik eratorritako balio profesionala identifikatzea. • Bere eremuko lan-eskariaren eskakizunak interpretatzea eta prestakuntza-beharrak ezagutzea. • Enplegua lortzeko teknikak eta dokumentuak prestatu eta lantzea. • Enpresa-ehunari eta prestakuntza-ahalbideei buruzko informazio-iturriak erabiltzea. • Bere hasierako prestakuntzaren prestakuntza-ibilbide osagarriak ezartzea. • Dagozkion eredu ofizialetako kontratu-modalitate desberdinak formalizatu eta alderatzea, horien ezaugarrien

arabera. • Interpretazioa, kalkulua eta formalizazioa: hartzekoen likidazioa. Oinarrizko alokairuaren ordainagiria. • Inprimakiak betetzea eta inplikatutako erakundeen zerrenda: norberaren konturako langile gisa ezarri eta

funtzionatzea. • Norberaren kontura ezartzeko finantzaketa-iturriak, dirulaguntzak eta/edo abantailak ezagutzea. • Norberaren konturako lana eta besteren konturakoa elkarrekin alderatzea.

58

• Beste pertsonekiko eta erakundeekiko lan-munduratzetik eratortzen diren betebeharrak eta eskubideak interpretatu eta betetzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: konstituzioa, arteztarau komunitarioak, langileen estatutua eta

hitzarmen kolektiboa. • Kontratazio-modalitateak, indarrean dagoen legeriaren arabera. • Betebehar fiskalak eta gizarte-segurantzakoak norberaren konturako lanean. • Negoziazio kolektiboa. • Gizarte-segurantzaren eta INEMen sariak eta haiekiko betebeharrak norberaren konturako lanean. Jarrerazkoak: • Beste pertsonekiko eta erakundeekiko lan-munduratzetik eratortzen diren betebeharrak betetzea. • Lan-harremana erregulatzen duten arauak errespetatzea. • Behin enplegua lortu ondoren, prestakuntza osagarriaren eta/edo etengabekoaren beharra bere egitea. • Lanarekiko konpromisoa. III. multzoa: EKONOMIA-ESPARRUA Prozedurazkoak: • EAEn eta Estatuaren gainerakoan dagokion sektorea aztertu eta alderatzea. • Dagokion sektorean aurreikusitako eboluzioa balioestea. • Enpresa-egitura eta garatu beharreko jarduerei lotutako funtzioen kokapena interpretatzea. • Oinarrizko organigramak lantzea. • Lanbide-jarduera garatzean enpresaren beste sekzioekin koordinatzeko beharra antzematea. • Aurrekontuak lantzen laguntzea. • Sektoreko ereduzko enpresa baten oinarrizko ekonomia- eta finantza-ratioak kalkulatu eta interpretatzea. • Lanbide-jardueren garapenari buruzko oinarrizko aurrekontuak interpretatzea.

Gertakariak, kontzeptuak eta printzipioak: • Magnitude makroekonomiko nagusiak eta horien arteko erlazioa. • Produkzio-sektoreak eta horien ekarpena Euskal Herriko eta Estatuaren gainerako ekonomian. • Titulazioari dagokion produkzio-sektorea: konfigurazioa eta aurreikusitako eboluzioa. • Dagokion sektoreko ereduzko enpresa baten funtzio-arloak eta horien arteko erlazioak. • Sektorearen kudeaketa-eredu adierazgarria. • Balantzearen galera- eta irabazi-kontuaren partida nagusiak sektoreko ereduzko enpresa batean. • Enpresa baten oinarrizko aurrekontuak: egitura eta kontzeptuak. • Finantzaketa-motak: oinarrizko eskemak.

Jarrerazkoak: • Laneko bileretan bat etortzeko konpromisoa eta interesa. • Enpresaren beste sekzioek garatzen duten lanarekiko errespetua. • Bestelako sailekin koordinatzeko beharra bere egitea. 12. lanbide-modulua. KALITATEA ETA ETENGABEKO HOBEKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagokion lanbide-sektore edo

-eremuari dagokionez bereziki. 2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzea,

lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz.

59

3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzea.

b) Ebaluazio-irizpideak 1. “Kalitatearen” kontzeptua, esanahia eta bilakaera historikoa aztertzean (tituluari dagokion lanbide-sektore edo -eremuari dagokionez bereziki), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Kalitatearen kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei eta

sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdi eta elementuak

identifikatzea.

2. Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta hauen funtzioak eta alderdirik bereizgarrienak aztertzean (lanbide-jarduera edo -burutzapenari lotuz), ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauen (Europakoak bereziki) edukia interpretatzea. • Prozesuetan kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak bere lanbide-eremuko jarduerarik

esanguratsuenekin lotzea. 3. Lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako prozesu edo funtzio esanguratsuetan kalitatea etengabe hobetzeko proiektu edo ekintzetan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Suposizio erreal edo simulatuetan:

− Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Lanbide-harremanen hobekuntzan eta jardueren garapenean inplikatzeko azturak hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea. − Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremu edo -sektoreari lotutako soluzio edo planak

ezartzearen emaitzak ebaluatzea. c) Edukiak • “Kalitatearen” kontzeptuaren bilakaera historikoa aztertzea, tituluari dagozkion jarduera esanguratsuei eta

sektoreari lotuta. • Erabateko Kalitateko eredu baten oinarrizko funtsak eta printzipioak identifikatzea. • Europako Erabateko Kalitateko ereduaren bereizgarriak diren funtsezko alderdiak eta elementuak

identifikatzea. • Bere lanbide-eremuari dagokionez, kalitatea ziurtatzearen helburuak identifikatzea, arauen beharrak

ondorioztatuz. • Kalitatea ziurtatzeko arauak (Europakoak bereziki) interpretatzea. • Kalitatea ziurtatzeko aplika daitezkeen arauak eta Automozioa sektoreko prozesu eta jarduerarik

esanguratsuenekiko loturak identifikatzea. • Tituluari dagokion lanbide-gaitasunaren prozesu edo jarduera esanguratsu baten edo batzuen datuetatik eta

gainerako aldagai deskribatzaileetatik abiatuta eta guztia sektoreko balizko enpresa batean kokatuta: − Esku-hartze eta hobekuntzarako aukera-arloak identifikatzea. − Oinarrizko kalitate-erremintak erabiltzea. − Harremanetan eta jardueren garapenean hobekuntza pertsonaleko jarrerak eta azturak hartu eta ezartzea. − Bere mailan, etengabeko hobekuntzan oinarritutako soluzioetan esku hartzea.

60

− Etengabeko hobekuntzan oinarritutako eta bere lanbide-eremuari lotutako soluzio edo planak ezartzearen emaitzak ebaluatzea.

13. lanbide-modulua. LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Amaierako gaitasunak Lanbide-modulu hau amaitzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: 1. Basoko produktuen ustiapen-lanen antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzea. 2. Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen populazioak eta habitatak kudeatu eta babesteko lanen

antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzea. 3. Basoko zuhaitz-masak zaharberritu, kontserbatu eta babesteko lanen antolamenduan, koordinazioan eta

kontrolean parte hartzea. 4. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko lanak antolatzea. 5. Lorategiz hornitzeko eta paisaia zaharberritzeko proiektuen interpretazio- eta exekuzio-prozesuen

antolamenduan parte hartzea. 6. Lan-giroko harremanak eta lan-gatazkak konpontzeko erabilitako metodoak ebaluatzea. 7. Produkzio-planean ezarritako baldintzen arabera, makinak, ekipoak eta instalazioak prestatzeko erabilera- eta

mantentze-programaren ikuskapenean parte hartzea. 8. Makina, ekipo eta instalazio berrien erosketa-premia ebaluatzea, bai eta jadanik daudenen egokitzapena ere,

produkzio-plana behar bezala aplikatzeko. 9. Lorategiz hornitutako eremuen eta berdeguneen mantentze- eta kontserbazio-prozesuen plangintzan eta

exekuzioan laguntzea. 10. Landare apaingarrien eta basoko landareen produkzio- eta merkaturatze-prozesuen antolamenduan parte

hartzea. 11. Lantokian arduraz jardun eta enpresako harreman tekniko-sozialen sisteman integratzea, profesionalki

esleitutako edozein jarduera edo zeregin betez eta gainditzeko eta errespetatzeko jarrera erakutsiz. b) Ebaluazio-irizpideak 1. Basoko produktuen ustiapen-lanen antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Izakinen eta lortu beharreko produktuen balorazio, neurketa eta seinaleztapenen burutzapenaren

antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzea. • Basoko produktuen ustiapenetako eragiketa eta zeregin desberdinen antolamenduan, koordinazioan eta

kontrolean parte hartzea. • Basoko produktuen ustiapenen berezko erreminta, aparatu, material, ekipo, baliabide eta makinen erabilera

eta mantentzea ikuskatzea. • Lortutako produktuen bolumenak eta kantitateak kalkulatzea, dagozkien ekipoak eta baliabideak erabiliz. • Proiektu baten exekuzio-eragiketa desberdinen lan-errendimenduak ebaluatzea. 2. Ehiza-espezieen eta ur kontinentaletako espezieen populazioak eta habitatak kudeatu eta babesteko lanen antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Ehiza-espezieen eta ur gezetako espezieen habitata kudeatu eta babesteko eta animalia-indibiduo eta

-populazioak ugaldu eta hazteko lan desberdinen antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzea. • Ehiza-espazioetako eta ur kontinentaletako kudeaketaren eta babesaren eta animalia-indibiduo eta -

populazioen hazkuntza eta ugalketaren berezko erreminta, aparatu, makina, tresna, ekipo eta baliabideen erabilera eta mantentzea ikuskatzea.

• Armekin, arrantza-aparailuekin eta ehiza eta arrantzako beste tresna eta ekipo batzuekin lan egitea. • Landan bertan ehiza-trofeoen balorazioa ikuskatzea. • Proiektu baten exekuzio-eragiketa desberdinen lan-errendimenduak ebaluatzea.

61

3. Basoko zuhaitz-masak zaharberritu, kontserbatu eta babesteko lanen antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Baso-berrezartze eta berrezartze hidrologikoko eragiketen eta basoetako aldaketa eta tratamenduak

inbentariatu, atzeman eta kontrolatzeko eragiketen antolamenduan, koordinazioan eta kontrolean parte hartzea.

• Basoak berritu, zaindu, hobetu, antolatu eta babesteko lanen eta baso-berrezartze eta berrezartze hidrologikoko lanen berezko makina, lanabes, erreminta, material, aparatu, tresna, ekipo eta baliabideen erabilera eta mantentzea ikuskatzea.

• Bere mailan, basoko suteen prebentziozko lanen eta itzaltze-lanen antolamenduan eta koordinazioan parte hartzea, beharrezkoak diren baliabideen eta ekipoen erabilera eta mantentzea ikuskatuz.

• Proiektu baten exekuzio-eragiketa desberdinetako lanen errendimenduak ebaluatzea. 4. Natur ingurunea kontrolatu eta zaintzeko lanak antolatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Natur ingurunea kontrolatzeko behar den dokumentazioa interpretatu, bete eta dagozkion izapideak egitea. • Natur ingurunearen kontserbazio-egoerari buruzko datuak erregistratzea. • Bisitariak, isurkinak eta sute-fokuak kontrolatu eta zaintzeko lanak antolatu eta koordinatzea. • Natur ingurunearen osagai desberdinen kontserbazio-egoera ebaluatzea. 5. Lorategiz hornitzeko eta paisaia zaharberritzeko proiektuen interpretazio- eta exekuzio-prozesuen antolamenduan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Jarduera baten helburu den zona baten planoak interpretatzea. • Eremu bat lorategiz hornitzeko proiektu baten baldintza-plegua interpretatzea. • Lorategi bateko obrak egiteko behar diren baliabide materialak eta giza baliabideak kalkulatzea. • Lorategi bat ezartzeko lanak antolatzea, exekuzio-epeak zehaztuz. • Material-partidak jasotzea, beren ezaugarriak eta kalitateak baldintza-pleguan ezarritakoekin bat datozen ala

ez egiaztatuz. • Barruko eremu bat lorategiz hornitzeko lanak antolatu eta koordinatzea, lanak burutzean erabilitako material

eta ekipoen erabilera ikuskatuz. • Lanen kalitatea proiektuan eskatutakoa den ala ez ikuskatzea. • Proiektu baten exekuzio-eragiketa desberdinen lan-errendimenduak ebaluatzea. 6. Lan-giroko harremanak eta lan-gatazkak konpontzeko erabilitako metodoak ebaluatzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Nekazaritza eta abere-hazkuntzako enpresaren antolamendu-egitura eta "rolen" banaketa aztertzea. • Aginte-ordezkaritzak eta maila desberdinetako autonomia identifikatu eta kontrastatzea. • Buruzagitza-ereduak eta epe luzera nahiz laburrera helburuen lorpenean duten eragina identifikatu eta

kontrastatzea. • Prozesuetarako beharrezkoa den informazioa ahoz eta idatziz jakinaraztearen egokitasuna eta emaitzak

baloratzea eta honen hobekuntzan laguntzea. • Lan-harremanetako arazoak identifikatu eta kalifikatzea eta inplikatuek emandako irtenbideak kontrastatzea. • Talde-bilerak eta/edo -eztabaidak baloratzea, aplikatutako teknikak identifikatuz eta hobetzen edo

eraginkorragoak diren beste batzuk bilatzen lagunduz. • Lanpostu desberdinek berezko dituzten motibazioak identifikatzea eta hobekuntzen edo egokitzapenen

planteamenduan laguntzea. 7. Produkzio-planean ezarritako baldintzen arabera, makinak, ekipoak eta instalazioak prestatzeko erabilera- eta mantentze-programaren ikuskapenean parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu:

62

• Mekanizatutako eragiketak, beharrezkoak diren makinak, ekipoak eta instalazioak eta beren mantentzerako eragiketak identifikatzea.

• Eragiketa mekanizatuen programa interpretatu eta hauek burutzeko une egokia eta dagoen denbora adieraztea.

• Eragiketa bakoitzean produkzioaren helburuarekin bat datozen lan-errendimendua eta -kalitatea ziurtatuko duten lan-aldagaiak zehaztea. − Lanaren abiadura − Ekipoaren erregulazioa. − Kalitate-irizpideak. − Lan-gaitasunak eta -errendimenduak.

• Mekanizatutako eragiketen garapena baloratu eta beren emaitzak kalkulatzea (lan-gaitasuna, errendimendua eta kalitatea), informazio guztia tratatzeko euskarri informatiko baten laguntzarekin.

• Normalak ez diren jokabide edo emaitzak antzematea eta lan mekanizatuaren emaitza teknikoak hobetuko dituzten eragiketen programaketan eta garapenean aldaketak proposatzea.

• Mantentze-eragiketetarako beharrezkoak diren inplementuak, ordezko piezak eta materialak aurreikustea. • Mantentze-eragiketetarako ikuskapen tekniko-ekonomiko baterako mantentze- eta konponketa-txostenak

egitea. • Mantentze-eragiketak burutu aurretik, bitartean eta ondoren eskatu behar diren segurtasun- eta higiene-

arauak ezartzea. 8. Makina, ekipo eta instalazio berrien erosketa-premia ebaluatzean, bai eta jadanik daudenen egokitzapena ere, produkzio-plana behar bezala aplikatzeko, ikasleak ondoko gaitasuna lortu beharko du: • Ezarritako produkzio-helburuentzako beharrezkoak diren makinak, ekipoak eta instalazioak identifikatzea. • Eragiketa bakoitzerako izan daitezkeen mekanizazio-alternatibak ezartzea:

− Eskuragarri dauden teknologiak. − Dauden ekipoen neurriak eta aukerak. − Giza baliabideen premiak (lan-eskua, prestakuntza-kantitatea eta kalitatea).

• Izan daitezkeen alternatibak baloratu eta emaitza tekniko-ekonomiko onenak eskaintzen dituena proposatzea. • Dauden makina, ekipo eta instalazioak ezarritako produkzio-planari nola egokitzen zaizkion ebaluatzea,

beren erabilera-mailaren eta errentagarritasunaren arabera. • Ezarritako produkzio-planaren errendimendu tekniko-ekonomikoak handituko dituzten esleitutako

makineria-parkeetan eta instalazioetan hobekuntzak proposatzea. 9. Lorategiz hornitutako eremuen eta berdeguneen mantentze- eta kontserbazio-prozesuen plangintzan eta exekuzioan laguntzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Lorategiko edo berdeguneko elementuen zerrenda egitea, beren kontserbazio-premien arabera taldekatuz. • Kontserbazioaren xede diren berdeguneen kontserbazio-egutegi bat egitea. • Lorategiz hornitutako eremu bat edo berdegune bat kontserbatzeko behar diren materialak eta baliabideak

kalkulatzea. • Lorategi bat edo berdegune bat kontserbatzeko giza baliabideak zehaztu eta banatzea. • Mantentze-jarduerak burutzean lan-taldeak koordinatu eta ikuskatzea. • Lanen kalitatea kontserbazio-proiektuaren baldintza-pleguetan ezarritakoa dela egiaztatzea. • Jarduera-zonako exekuzio-eragiketa desberdinen lan-errendimenduak ebaluatzea. 10. Landare apaingarrien eta basoko landareen produkzio- eta merkaturatze-prozesuen antolamenduan parte hartzean, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Bere mailan, mintegiko landareak ugaltzeko lanen antolamenduan eta koordinazioan parte hartzea,

produkzio-helburuen arabera hauek zein mailatan betetzen diren ebaluatuz. • Mintegiko laboreen laborantza- eta mantentze-tekniken aplikazioa antolatu eta koordinatzea. • Landare apaingarrien eta basoko landareen ugalketan eta hazkuntzan erabiltzen diren instalazio, material eta

baliabideen erabilera eta kontserbazio zuzena ikuskatzea.

63

• Landarea merkaturatzeko beharrezkoak diren prestaketa-lanen antolamenduan eta koordinazioan parte hartzea.

• Landarea produzitu eta merkaturatzeko egiten diren eragiketa desberdinen lan-errendimenduak ebaluatzea. 11. Lantokian arduraz jardun eta enpresako harreman tekniko-sozialen sisteman integratzean, profesionalki esleitutako edozein jarduera edo zeregin betez eta gainditzeko eta errespetatzeko jarrera erakutsiz, ikasleak ondoko gaitasunak lortu beharko ditu: • Enpresako prozedura eta arauekiko errespetuzko jarrera erakustea. • Lanean garaiz hastea, baimendutako atsedenaldiak hartuz eta, behar bezala justifikatutako arrazoirik ez bada,

lantokia ezarritako ordua baino lehenago ez utziz. • Jasotako aginduak arduraz interpretatu eta betetzea eta esleitu zaion lanaz arduratzea, une bakoitzean

pertsona egokiarekin komunikatuz. • Lantokiko kideekin harreman errazak eta zuzenak izatea. • Bere jarduera gainerako ekipo eta departamentuekin koordinatzea, edozein aldaketa, premia garrantzitsu edo

aurreikusi gabeko arazo jakinaraziz. • Bere jarduerak enpresaren administrazio- eta kudeaketa-prozesuetan duen eraginaz eta honek ematen duen

irudiaz ohartzea. • Enpresako edozein jarduera edo zeregin, helburu, burutzapen-denbora eta hierarkia-mailaren aurrean

ezarritako arauak, prozesuak eta prozedurak erantzukizunez betetzea. c) Edukiak Ikastetxeak “lan-egoeretan” kokatutako jarduera gisa finkatuko ditu edukiak, Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailak argitaratutako Lantokiko prestakuntza lanbide-modulua diseinatzeko curriculum-esparruaren arabera. 3.3. Heziketa-zikloaren sekuentziazioa eta denboralizazioa 3.3.1. Iraupenak Lanbide-modulua Oinarrizko

iraupena Iraupen finkoa

1. Nekazaritza-enpresen antolamendua eta kudeaketa 94 ordu 105 ordu 2. Baso-ustiapenen kudeaketa 120 ordu 145 ordu 3. Ehiza- eta arrain-ustiapenen kudeaketa 110 ordu 130 ordu 4. Basoen kudeaketa 120 ordu 145 ordu 5. Basoen babesa 90 ordu 105 ordu 6. Lorategien instalazioa eta mantentzea eta paisaia zaharberritzea 240 ordu 280 ordu 7. Nekazaritza-enpresen mekanizazioa eta instalazioa 180 ordu 220 ordu 8. Ingurunearen erabilera publikoaren kudeaketa 70 ordu 90 ordu 9. Landarezaintzaren kudeaketa eta antolamendua 180 ordu 220 ordu 10. Lan-giroko harremanak (LGH) 60 ordu 60 ordu 11. Lan-prestakuntza eta -orientabidea (LPO) 60 ordu 60 ordu 12. Kalitatea eta etengabeko hobekuntza (KEH) 40 ordu 40 ordu 13. Lantokiko prestakuntza (LP) 336 ordu 400 ordu GUZTIRA 1.700 ordu 2.000 ordu 1. Ikastetxe bakoitzak curriculum-proiektua bere gizarte- eta ekonomia-ingurunera eta

ikasleen ezaugarrietara egokitzeko, ikastetxeek beren esku izango dute guztizko ordutegiaren %15 ─kasu honetan 300 ordu─ eta ordu-kopuru hau lanbide-modulu desberdinetan banatu ahal izango dute, baldin eta irakaskuntza desberdinak eskaintza oso baten parte badira.

64

Horrenbestez, modulu bakoitzerako ezarritako oinarrizko iraupena errespetatu egin beharko da eta aurrerago azalduko diren irizpideen arabera gehitu ahal izango da.

2. Irakaskuntzak eskaintza partzial bateko parte badira, iraupen finkoa ezarri da modulu

bakoitzerako eta ezin izango da aldatu. 3. Moduluen behin betiko iraupenek, hau da, ikastetxeak berak esleitu behar duen denbora

banatu ondoren, heziketa-zikloak irauten dituen 2.000 orduak osatu beharko dituzte guztira.

4. Ikastetxeetako curriculum-proiektu desberdinetan oreka egokia gordetzeko asmoz,

eskaintza osoko modalitatea jarraitzen duten irakaskuntzek ondoko zehaztapena errespetatu beharko dute: lanbide-moduluek ezin izango dute oinarrizko iraupena 64 ordu baino gehiagotan gehitu, Lorategien instalazioa eta mantentzea eta paisaia zaharberritzea, Landarezaintzaren kudeaketa eta antolamendua eta Nekazaritza-enpresen mekanizazioa eta instalazioa moduluak izan ezik, hauek, bidezko hartzen bada, 96 ordutan gehitu ahal izango dira-eta.

5. Ikastetxean bertan garatu beharreko Lantokiko prestakuntza lanbide-moduluko fase

desberdinen iraupenek ez dute ikastetxeak modulu honetarako ezartzen duen behin betiko iraupenaren %10 gainditu behar.

3.3.2. Sekuentziazioa Heziketa-zikloaren sekuentziazioan 1. Eskaintza osoan: • Lantokiko prestakuntza moduluaren iraupenaren %65 gaitasun-atalei loturiko modulu

guztien irakaskuntzak amaitu ondoren eman beharko da. • Ikastetxe bakoitzak heziketa-ziklo honi hasiera emateko aukeratzen dituen moduluak

kontuan izan gabe, modulu horien artean honako honek egon beharko du: Nekazaritza-enpresen mekanizazioa eta instalazioa.

2. Eskaintza partzialean: • Lantokiko prestakuntza modulua heziketa-zikloa osatzen duten gainerako moduluak

egiaztatu direnean (ondorio horretarako finkatutako bide desberdinen bidez) soilik eman beharko da.

4. Irakasleak 4.1. “Natur eta paisaia-baliabideak kudeatu eta antolatzea” heziketa-zikloko lanbide-moduluetan irakaskuntza-atribuzioa duten irakasleen espezialitateak a) Lanbide Heziketako irakasle teknikoen kidegoan “Nekazaritza-produkzioko lanak eta ekipoak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Baso-ustiapenen kudeaketa

65

• Nekazaritza-enpresen mekanizazioa eta instalazioa • Landarezaintzaren kudeaketa eta antolamendua b) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Nekazaritza-produkzioko prozesuak” espezialitatea duten irakasleek ondoko lanbide-modulu hauek irakats ditzakete: • Nekazaritza-enpresen antolamendua eta kudeaketa • Ehiza- eta arrain-ustiapenen kudeaketa • Basoen kudeaketa • Basoen babesa • Lorategien instalazioa eta mantentzea eta paisaia zaharberritzea • Ingurunearen erabilera publikoaren kudeaketa c) Bigarren Irakaskuntzako irakasleen kidegoan “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitatea duten irakasleek ondoko modulu hauek irakats ditzakete: • Lan-giroko harremanak • Lan-prestakuntza eta -orientabidea • Kalitatea eta etengabeko hobekuntza d). Heziketa-ziklo bereko beste lanbide-moduluren bat irakasten duten a) eta b) ataletan adierazitako espezialitatea duten irakasleek ondoko modulua ere irakats dezakete: • Lantokiko prestakuntza. 4.2. Titulazioen baliokidetasunak irakaskuntzan aritzeko 4.2.1. “Nekazaritza-produkzioko prozesuak” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Nekazaritza-ingeniari teknikoa (espezialitate guztiak) • Baso-ingeniari teknikoa (espezialitate guztiak) 4.2.2. “Lan-prestakuntza eta -orientabidea” espezialitateari dagozkion lanbide-moduluak irakasteko, doktore-, ingeniari-, arkitekto- edo lizentziatu-tituluen eta ondoko tituluen arteko baliokidetasuna ezartzen da irakaskuntzan aritzeko: • Enpresa-zientzietan diplomatua. • Lan-harremanetan diplomatua. • Gizarte-lanean diplomatua. • Gizarte-hezkuntzan diplomatua. • Kudeaketa eta administrazio publikoan diplomatu. 5. Irakaskuntza hauek emateko gutxieneko baldintzak 5.1. Espazioak Apirilaren 30eko 777/1998 Errege Dekretuko 19. artikuluaren arabera, “Natur eta paisaia-baliabideak kudeatu eta antolatzea” goi-mailako Lanbide Heziketako heziketa-zikloak ondoren adierazitako gutxieneko espazioak eskatzen ditu dekretu honek definitzen dituen irakaskuntzak emateko.

66

Prestakuntza-espazioa Azalera

20 ikasle (m2) Erabilera-maila

(%) Gela balioanitza ................................................................................ 40 30 Analisi-laborategia ............................................................................ 60 15 Nekazaritza-lantegia .......................................................................... 120 15 Finka: espazio naturala (1) ................................................................ 5 ha 20 Mintegiko eta lorategiko azalera (1) ................................................. 1 ha 20 (1) Espazio honek ez du nahitaez ikastetxean kokatuta egon behar. “Erabilera-mailak” ikasle-talde batek oinarrizko irakaskuntzak irakasteko espazioa zenbat orduz okupatzea aurreikusten den adierazten du; alabaina irakaskuntza hauen guztizko iraupenarekiko ehunekoetan adierazten da. Horrenbestez, ikastetxeek curriculumaren guztizkoa ezartzeko definitzen dutenerako orientagarria da. “Erabilera-mailak” onartutako marjinan, heziketa-ziklo bereko edo beste ziklo batzuetako edo beste hezkuntza-etapa batzuetako beste ikasle-talde batzuek okupatu ahal izango dituzte ezarritako prestakuntza-espazioak. Dena dela, prestakuntza-espazioei lotutako ikaskuntza-jarduerak (erabilera-mailak adierazitako okupazioarekin) antzeko beste prestakuntza-jarduera batzuetarako erabilitako azaleretan ere burutu ahal izango dira. Identifikatutako prestakuntza-espazio desberdinak ez dira zertan itxitura bidez bereizi behar. 6. Sarbideak eta/edo ibilbideak Heziketa-ziklo honetan onartua izateko, batxilergoko ondoko modalitate hauek izango dute lehentasuna: • Natur eta osasun-zientziak. • Teknologia. 6.1. Oinarrizko Lanbide Heziketa Heziketa-ziklo honetan lantzen den Berariazko Lanbide Heziketaren oinarri den Oinarrizko Lanbide Heziketa osatzen duten edukiak batxilergoko ondoko jakintzagaietan aurki ditzakegu: • Biologia. • Lurrari eta natur inguruneari buruzko zientziak. Gainera, eskaeren kopuruak eskainitako ikaspostuena gaindituz gero, Lurrari eta natur inguruneari buruzko zientziak jakintzagaia onarpenerako kontuan hartuko da. 6.2. Unibertsitate-ikasketetarako sarbidea: • Nekazaritza-ingeniari teknikoa bere espezialitate guztietan. • Baso-ingeniari teknikoa bere espezialitate guztietan. • Industria-ingeniari teknikoa bere espezialitate guztietan. • Herri-lanetako ingeniari teknikoa bere espezialitate guztietan.

67

• Topografia-ingeniari teknikoa. 7. Konbalidazioak eta korrespondentzia 7.1. Lanerako Lanbide Heziketarekin konbalida daitezkeen lanbide-moduluak • Nekazaritza-enpresen antolamendua eta kudeaketa. • Basoen kudeaketa. • Basoen babesa. • Nekazaritza-enpresen mekanizazioa eta instalazioa. • Landarezaintzaren kudeaketa eta antolamendua. 7.2. Lan-praktikarekin korrespondentzia izan dezaketen lanbide-moduluak • Basoen kudeaketa. • Basoen babesa. • Nekazaritza-enpresen mekanizazioa eta instalazioa. • Landarezaintzaren kudeaketa eta antolamendua. • Lantokiko prestakuntza. • Lan-prestakuntza eta -orientabidea.