memoria 2013 - Inicioa) Bilboko Tren Metropolitarraren obren finantzaketa, eta beraren gainegiturako...

memoria

2013 agiria

Aurkibidea

Bizkaiko Garraio Partzuergoa, BGP 1

Bilboko Tren Metropolitarra 10

Garraio Publikoaren Koordinazioa 26

2013ko Finantzaketa 36

2013 ko Gertaerak 41

2013ko Kontuak 46

1

Bizkaiko Garraio Partzuergoa, BGP

BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOA

2

Bizkaiko Garraio Partzuergoa (BGP) 1975eko abenduaren 30ean aldarrikatu zen Estatuko lehenengo Garraio Partzuergoa eratzea ahalbidetu zuen legea: Bizkaiko Garraio Partzuergoa. Lege horrek ondoko eskumen hauek ezarri zituen, erakundeak garatu zitzan: a) Bilboko Tren Metropolitarraren obren finantzaketa, eta beraren gainegiturako proiektu eta obrak

eta ekipamendu orokorra lortzea. b) Bilboko Tren Metropolitarraren ustiapenaren kudeaketa, Metro Bilbao S.A.ren bidez, oso-osorik

Bizkaiko Garraio Partzuergoarena dena. c) Bizkaiko lurralde-eremuko garraio sistemaren funtzionamenduaren zaintza, gainerako

administrazioekin batera beharrezko neurriak hartuz. d) Garraio gaietan ematen zaizkion eskumenak betetzea, Bizkaiko garraio publikoa antolatzeko eta

koordinatzeko plan baten bidez. Lehenengo bi eskumen arloen garapenari esker, 1995eko azaroaren 11n Metro Bilbaoren 1. linea inauguratu zen, eta 2002ko apirilean, 2. linea. Haien ustiapena Metro Bilbao S.A.ri dagokio. Autonomia Estatutuarekin eta Itun Ekonomikoarekin BGParen jardueraren behin betiko bultzada iritsi zen. 1980an estatuak Bizkaiko Garraio Partzuergoari dagozkion eskumenak eman zizkion Euskal Autonomia Erkidegoari. Eusko Jaurlaritzak, Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bilboko Udalak osatzen dute erakundea, baita Bilboko Hiri Trenbidea handik igarotzen delako ukitzen diren gainerako udalak ere; Eusko Jaurlaritzak haren %50 finantzatzen du eta Bizkaiko Foru Aldundiak beste %50a.


3

Kudeaketa organoak Partzuergoa, bere izaera dela-eta, erakunde plurala da. Bizkaiko garraio publikoan lan egiten duten administrazio guztiek bere lekua dute bertan. Partzuergoaren jardueran Bilboko Tren Metropolitarraren garapena (partzuergoaren ardatza dena) eta garraioa koordinatzeko jarduketen ezarpena dira alor garrantzitsuenak. Eman zaizkion helburuak betetzeko, Bizkaiko Garraio Partzuergoak kudeaketa organo hauek dauzka:

Kontseilu Nagusia. Batzorde Betearazlea. Zuzendari nagusia.

Kontseilu Nagusia eta Batzorde Betearazlea partzuergoko kide anitzeko organoak dira, eta eztabaidatzeko, erabakitzeko eta betearazteko funtzioak (estatutuetan aipatuak) betetzen dituzte. Zuzendari nagusia pertsona bakarreko organoa da. Bizkaiko Garraio Partzuergoaren jardunaren zuzendaritza administratiboa eta teknikoa dagozkio, kide anitzeko organoek ematen dizkioten jarraibideak betez. Kontseilu Nagusiak diziplina zehatzak aztertzeko txostenak egin ditu.


4

2013ko abenduaren 31n ondoko hauek zeuden:

Programazio eta Garapen Teknikoko ponentziak Antolaketako, Koordinazioko eta Araubide Juridikoko ponentzia Ogasuneko, Finantzaketako eta Gai Ekonomikoetako ponentzia Plangintzako eta Abian Jartzeko ponentzia Tarifak Integratzeko Batzorde Teknikoa

Kontseilu Nagusia Bizkaiko Garraio Partzuergoko kudeaketa organo gorena da. Haren kideek zerikusia duten administrazioak ordezkatzen dituzte. 2013an, Kontseilu Nagusia 9 aldiz batzartu zen. 2013ko abenduaren 31n, Kontseilu Nagusiak kide hauek zeuzkan: Presidentea José Luis Bilbao Eguren jn. Bizkaiko Ahaldun Nagusia Kontseilariak Itziar Garamendi Landa and. Herri Lan eta Garraioetako foru diputatua Bizkaiko Foru Aldundia Pedro María Hernando Arranz jn. Ekonomia, Aurrekontu eta Kontrol Ekonomikoko sailburuordea Ogasun eta Finantza Saila Eusko Jaurlaritza Antonio Aiz Salazar jn. Garraioetako sailburuordea Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza


5

Hernando Lacalle Edeso jn. Aurrekontuetako zuzendaria Ogasun eta Finantza Saila Eusko Jaurlaritza María Almudena Ruíz de Angulo del Campo and. Garraioen Azpiegiturako zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Manuel Leza Olaizola jn. Garraioetako zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Izaskun Iriarte Irureta and. Argitalpen Kabineteko zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza María Elena Lete García and. Lurralde Antolaketa, Lurzoru eta Hirigintzako zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Amaia Barredo Martín and. Biodibertsitate eta Ingurumen Plangintzako zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Alejandra Iturrioz Unzueta and. Plangintza eta Ingurumen Kalitateko zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Iñigo Palomino Zubiaurre jn. Euskotrenbideak / Ferrocarriles Vascos-eko zuzendari nagusia


6

Gorka Ugalde Martínez jn. Euskotrenbideak / Ferrocarriles Vascos-eko Zuzendaritza Nagusiko zuzendariaren ondokoa Rafa Sarria Ansoleaga jn. Euskal Trenbide Sarea-ko zuzendari nagusia Julián Ferraz Sumillera jn. Euskal Trenbide Sareako Plangintza eta Proiektuen zuzendaria Iñaki Azkuna Urreta jn. Bilboko Udaleko alkate-udalburua Joseba Goikouria Zarraga jn. Erandioko Udaleko alkatea Andoni Busquet Elorrieta jn. Basauriko Udaleko alkatea Lorenzo Oliva Santamaría jn. Etxebarriko Udaleko alkatea Imanol Landa Jauregui jn. Getxoko Udaleko alkatea Mikel Torres Lorenzo jn. Portugaleteko Udaleko alkatea Ricardo Ituarte Azpiazu jn. Santurtziko Udaleko alkatea Asier Abaunza Robles jn. Bilboko Udaleko zinegotzia Amaya Fernández Angulo and. Barakaldoko Udaleko zinegotzia


7

José Alfonso López Arevalillo jn. Leioako Udaleko zinegotzia Leire Corrales Goti and. Sestaoko Udaleko zinegotzia Manu Tejada Lambarri jn. Bizkaiko Garraio Partzuergoaren zuzendari nagusia Eneko Aurrebarrena Elizondo jn. Metro Bilbao, S.A.ren zuzendari nagusia

Batzorde Betearazlea Batzorde Betearazlea 7 aldiz batzartu zen 2013. urtean. Urte horretako abenduaren 31n, organo horrek kide hauek zeuzkan: Presidentea José Luis Bilbao Eguren jn. Bizkaiko Ahaldun Nagusia Kontseilariak Pedro María Hernando Arranz jn. Ekonomia, Aurrekontu eta Kontrol Ekonomikoko sailburuordea Ogasun eta Finantza Saila Eusko Jaurlaritza Antonio Aiz Salazar jn. Garraioen sailburuordea Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza


8

María Almudena Ruíz de Angulo del Campo and. Garraioen Azpiegiturako zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Manuel Leza Olaizola jn. Garraioetako zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Izaskun Iriarte Irureta and. Argitalpen Kabineteko zuzendaria Ingurumen eta Lurralde Politika Saila Eusko Jaurlaritza Iñaki Azkuna Urreta jn. Bilboko Udaleko alkate-udalburua Imanol Landa Jauregui jn. Getxoko Udaleko alkatea Mikel Torres Lorenzo jn. Portugaleteko Udaleko alkatea Manu Tejada Lambarri jn. Bizkaiko Garraio Partzuergoaren zuzendari nagusia Eneko Aurrebarrena Elizondo jn. Metro Bilbao, S.A.ren zuzendari nagusia

10

Bilboko tren metropolitarra

BILBOKO TREN METROPOLITARRA

11

1. grafikoa. Metro Bilbaoko bidaiarien bilakaera.

BILBOKO METROA Ustiapena Bizkaiko Garraio Partzuergoak Metro Bilbao S.A. enpresa sortu zuen 1993. urtean, Bilboko Hiri Trenbidea kudeatzeko asmoz. BGP da enpresa horren kapitalaren jabe bakarra, eta ondasunen jabetza BHTaren bidez mantentzen du. 1995. urtean BHTaren 1. linea martxan jarri zen. 2002ko apirilaren 13an 2. linea inauguratu zen, lehenengo fasean, San Inaziotik Urbinagara. 2005eko urtarrilaren 8an, Urbinaga-Sestao eta Etxebarri-Ariz tarteak; 2007ko urtarrilean Sestao-Portugalete tartea ireki zen, eta 2009ko uztailaren 4an Portugalete-Santurtzi tartea abiatu zen, Peñota eta Santurtzi geltokiekin. Azken geltoki horrek 2010eko irailean Mamariga auzoaren sarbidea gehitu zuen, funikular automatiko baten bidez. 2011n Ariz-Basauri tartea abian jarri zen. Geltokiak otsailean eta azaroan inauguratu ziren, hurrenez hurren. 2013. urtean BHTaren bidaiari kopurua 87.133.034 pertsona izan ziren.

31.6

60.1

19

41.4

93.5

01

49.1

02.3

60

50.8

66.4

07

54.1

73.3

49

55.8

94.7

68

66.7

05.5

70

72.6

09.4

09

73.0

88.9

78

77.8

01.8

41

79.7

80.0

94

85.8

64.4

56

86.3

33.7

43

87.0

43.7

12

88.5

56.2

81

89.6

16.3

98

87.6

15.0

38

87.1

33.0

34

0

20.000.000

40.000.000

60.000.000

80.000.000

100.000.000


12

2. LINEA

PLANA TARTEAK ALDIAK ZENBATEKOA (eguneko milioi €)

1. fasea S. Inazio-Urbinaga Bolueta-Etxebarri

1997-2002 268,5M€

2. fasea Urbinaga-Sestao

Etxebarri-Ariz 2001-2005 2002-2007 177M€

3. fasea Portugalete-Santurtzi Santurtzi-Kabiezes

Ariz-Basauri

2005-2009 2009-2014 2006-2011

423,4M€

Inbertsioak Bilboko Metroaren inbertsioen plangintza betearazlea Inbertsio Planetik eratortzen da. Dokumentu krono-finantzero horretan datozen urteetan egin nahi diren jarduketa guztiak deskribatzen eta aztertzen dira, bakoitzaren balorazio ekonomikoarekin. 1. lineako lehenengo fasea, Plentzia-Zazpi Kaleak, 1995. urtean ireki zen;eta 1997ko uztailean Zazpi Kaleetatik Boluetaraino heldu zen. Lehenengo linea horren kostu osoa 615 milioi euro (egunekoak) izan ziren. Une honetan 2. linea egiten ari da, segidako 3 fasetan egituratua. Fase horietako hirugarrena martxan dago, Portugaletetik Kabiezeseraino eta Arizetik Basauriraino. Azken tarte hori 2011n ireki zen eta Kabiezesko geltokia 2014. urtean irekitzea aurreikusi da. Linea bakoitzaren faseak amaitu eta abian jarri ostean, BGP horietan inbertsioak egiten jarraitzen du; beharrezkoak diren jardunak egiten ditu, hobekuntza teknologikoak sartzen ditu, zaharkituta dauden ekipoak berritzen ditu, obrak eta lanak egiten ditu bi lineetan eta zerbitzu nagusietan. Jardun berezi horiek 123 milioi eurokoak izan dira.


13

Eraikuntza Bilboko Hiri Trenbidearen 2. linea egiteak eta ustiatzeak hiru jarduketa-mota dakartza: azpiegiturako obra, gainegiturako obra, eta material mugikorra erostea. Bakoitzaren erantzukizuna bi erakunderi dagokie: lehena, Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan Sailari; eta beste biak, Bizkaiko Garraio Partzuergoari. Azpiegitura Azpiegiturako obra zibilean tunelak, geltokiak, zubiak eta bidezubiak sartzen dira. Gainera, ekipamendu elektromekanikoen dotazioa sartzen da hemen, geltokien funtzionamendu egokirako funtsezko elementuak haien barruan garraio bertikala bideratzeko (igogailuak eta eskailera mekanikoak). Baita haien aireztapena eta larrialdietako tunelen aireztapena eta ponpaketa ekipamenduak ere (tuneletatik ura ateratzeko, beharrezkoa balitz).


14

Azpiegiturako obra hau egitea Eusko Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lan Sailaren eskumena da. Eusko Trenbide Sarearen (ETS) bidez, hau da, proiektuak idazten, lizitatzen eta haien lanak zuzentzen dituen sozietate publikoaren bidez, egiten da. Obra amaitutakoan, Bizkaiko Garraio Partzuergoari ematen zaio, ustiatzeko. Gainegitura BGP eskuduna da 2. linearen gainegiturari dagokionez. Termino horretan, trenbideko, katenariako eta trenaren seinaleztatze eta segurtasun ekipamendu guztietako kontratuak sartzen dira. Era berean, txartelen sistemaren eta gela teknikoen arduraduna da, baita material mugikorraren erosketarena ere. BHTaren erabilera eta onarpena bultzatzen dituzten faktoreetako bat da haren eraikuntzan punta-puntako aurrerapen teknologikoak kontuan izan direla. Aurrerapen horiei esker, ustiapenaren kalitateak eta erabiltzaileen segurtasunak oso maila handiak lortu dituzte, munduko trenbide metropolitar gutxik eskaintzen dituztenak. 1. linea ireki zenetik (1995eko azaroan), Bilboko metroan funtzionatzen duten sistemetan hobekuntzak egin dira, aurrerapen teknologikoak merkaturatzen ziren neurrian. 2013. urtean zehar Santurtzi-Kabiezes tarteko lanak amaitu dira eta proiektu berriak abiarazi dira bi lineak goitik behera hobetzeko. Hobekuntzak honakoak dira, hain zuzen:


15

2013AN ZEHAR EGINDAKO LANAK KOMUNIKAZIOAK Carrier Ethernet MPLS sarea jartzeko proiektua Carrier Ethernet MPLS teknologia sortu zen Ethrenet interfazeak zituen banda-zabalera garrantzitsu gero eta gehiago behar zelako, baina era berean zerbitzu kritikoen garraiorako normalean erabiltzen ziren garraio-sareen eskariak mantendu behar zirelako. Teknologia berri hori hirietako komunikazioetarako operadore-konponbideen oinarria da bai sare berrietan bai orain daudenetan. Teknologia heldutzat har daiteke eta haren segurtasuna, erredundantzia eta konmutazio-denborak aski frogatuta daude.


16

Carrier Ethernet MPLS teknologiaren eskariak MEFan (Metro Ethernet Forum) definitutako estandarretan oinarritzen dira. Horrez gain, fabrikatzaile bakoitzak homologazio- eta bateragarritasun-proben bidez bere ekipoa baliozkotzen du. Egungo sarearen migrazio-proiektuaren jatorria ondorengoa izan zen: SDH sarearen eraztun zehatzetan banda-zabalera gehitu behar izatea, SDH sarea erabiltzen zuten IPan oinarritutako aplikazioak (megafonia, instalazio finkoak eta telefonia) gehitu baitziren. 2012 eta 2013 urteetan Bilboko Hiri Trenbidean Carrier Ethernet MPLS sarea jartzeko proiektua garatu da. Sistema kritikoen komunikazioen kasuan, segurtasun, sendotasun, erredundantzia eta banda-zabalera ziurtatzearen eskeekin IP jatorrizko sistemetarako zerbitzu anitzen sareez hornitzea du helburu. Gaur egun SDH sarearen bitartez konektatuak daude. BHTaren instalazio finkoen kontrol-sistemak migratzea Metro Bilbaoko geltokien sarea zerbitzuan fase ezberdinetan sartu denez eta, gainera, gauzatze-denboraldia luzearekin, geltoki bakoitzean erabilitako komunikazio-ekipamendu eta -teknologiak gauzatze-fasearen arabera nabarmenki desberdinak dira. Horren harira, AMN instalazio guztien elementu zentralizatzailea den neurrian, komunikazio-protokolo diferenteak erabili behar ditu geltokiaren (edo fasearen) arabera.


17

Modu berean, tokian, hau da, geltokietan bertan, TKPen konfigurazioa, baita TKP nagusien eta bigarren mailakoen arteko komunikazio-teknologiak ere aldatuz joan dira, BHTari geltoki berriak erantsi zaizkion neurrian. Proiektuaren faseetako bakoitzean egiten ari diren lanek kontrolaren automatei eragiten diete, baita eremu-busari, APZrekiko komunikazio protokoloei eta kontrol sistemari ere. Sopelan area teknikoaren ingurua detektatzeko sistemaren hornidura- eta instalazio-proiektua 2013. urtean amaitu da Sopelako area teknikoaren ingurua detektatzeko sistema bat hornitzeko eta instalatzeko proiektua. Honen helburua da aurretik zegoen bideozaintza-sistema hobetzea eta, horretarako, kamera finkoen eta mugikorren bidez irudiak grabatzen dituen CCTV sistema bat oinarritzat hartzea; izan ere, sarrerak kontrolatzeko zentroan kudeatzen dira kamera horiek eta Aginte Postu Zentralizatuan (APZ) ikusten dira CCTV sistema aurreratu baten bidez. Ondokoak dira azken sistema honen ezaugarriak: - Sopelako area teknikoaren inguruko kamera termikoen sistema. - Inguruko kamerek hartutako irudien mugimendua aztertuz detektatzeko sistema. - Instalatutako CCTV sistemari eta detekzio-sistemari laguntzeko eta sistema horiek hobetzeko kamera finkoen edo mugikorren sistema. - Video Wall motako kudeaketa, grabazio eta bistaratze sistema berria, segurtasun-azpisistema desberdinak dituena.

MATERIAL MUGIKORRA 500 eta 550 unitateetan bideo-grabazio digitaleko sistema hornitzea eta jartzea. 2013. urtean Bilboko Hiri Trenbideko 500 eta 550 unitateak bideo-grabazio digitalaz hornitu eta hori instalatzeko proiektua amaitu da. Hauek dira bere ezaugarri nagusiak:


18

- PCn oinarritutako sistema, tren unitateetako kabinetan instalatuta dauden ekipoak elikatzeko, bibratzeko eta hozteko beharrizanei egokitzen zaiena. - Mugimenduaren grabazioa, etengabe edo detektatzean.

- Bideo-analisia egiteko softwarea duen sistema.

BHTko 500 serieko tren unitateetan LED sisteman oinarritutako argiak jartzea. Metro Bilbaoko tren unitateetako argietan energia asko aurrezteko asmoz, 2012 eta 2013 urteetan egungo teknologia fluoreszente konbentzionalaren (T8 mota) ordez teknologia eraginkorragoa (LEDetan oinarritutakoa) jartzen hasi da. 2012. urtean zehar frogatu zen teknologia berri hau, LEDetan oinarritutakoa, Metro Bilbaoko tren unitateetako bagoi batzuetan. 2013. urtean zehar beste guztiak ordeztu ziren.


19

OBRA ZIBILA Arizko tailerretan gurpilen hobi-tornua jartzeko proiektua Metro Bilbaoren trenbide-sareak bi lineetan zehar, bereizita, bi kokagune ditu, trenak aztertu eta mantentzeko. Sopelako udalerrian daude Sopelako tailerrak, eta horiek eman diote zerbitzua Metro Bilbaori 1995. urtean eratu zenetik. Basauriko udalerrian Arizko tailerrak daude; hauek 2007. urtean egin eta abian jarri ziren. Arizko tailerretan gurpilak torneatzeko sistema bat jartzeko xedez, gurpilen hobi-tornu berria jarri da Arizko tailer horietan. 13. trenbidean gurpilen tornu berria instalatu da eta, horretarako, hobi berria gauzatu da. Modu horretan, 4 eta 5 bagoi dituzten tren unitateen gurpilak %100 torneatzen direla ziurtatu da. Arizko tailerretan errodadura-parametroak neurtzeko ekipo berria (EVA) instalatu da. Halaber, 2013. urtean zehar Sopelako tailerretan dagoen gurpilen tornua berrikusi, konpondu, hobetu eta berriz abian jarri da. Datuen kudeaketa integralerako sistema bat ere ezarri da; horrela, hobi-tornuek eta errodadura-neurgailuek eskainitako datuak Metro Bilbaoren komunikazio-sarean sartzen dira, neurgailuen multzoak datu integralen gainean lan egiteko. Hortik abiatuta, datu ezberdinak tratatzen dira.


20

Bilboko Hiri Trenbideak 15/080 KParen eta 15/119 KParen gaineko pasabideak (Astrabuduako Dow Chemical enpresaren lurretan zeudenak) eraitsi dira. Pasabideak 15/080 KParen eta 15/119 KParen gainean zeuden, Astrabuduako eta Leioako geltokien artean, eta egoera txarretan zegoen. Izan ere, Bizkaiko Garraio Partzuergoak egoera txar hori salatu eta aurri egoera aitortu zion. 15/080 KP gaineko pasabidearen egitura hormigoi armatukoa zen, gutxi gorabehera 14 metroko luzerakoa eta hiru elementu zituen, eta erdian taula bat. Unquinesa enpresak lehenbizi eta gero Dow Chemical enpresak lur horiek (trenbide-azpiegituraren bi aldeetan zeudenak) ustiatu zituen urteetan zehar oinezkoak alde batetik bestera igarotzeko erabili zen egitura hori. Baina orain egitura ez zen erabiltzen oinezkoak trenbide-azpiegituraren alde batetik bestera igarotzeko. Uztailaren 9an eta 10ean, gauez, kendu zen 15+080 KPren gaineko pasabidea. 15/119 KParen gaineko pasabideak ere hormigoi armatuko egitura zuen eta finkara heltzeko bide moduan erabiltzen zen; bada pasabidearen egiturak armadurak janda zituen. Urriaren 12ko asteburuan eraitsi zen 15/119 KPren gaineko pasabidea.


21

TRENBIDEKO SEINALEAK 2013. urtean zehar seinaleztapen sistema hobetzeko lanak gauzatu ziren. Banan-banan egin ziren lanok katigamendu bakoitzean (Bilboko Hiri Trenbideak 23 ditu), baina lehenbizi proba eta dokumentazio egokiak egin ziren, mota horretako jardunetarako ezarrita dauden CENELEC segurtasun-prozedurak betez. Zehazki, honakoak egin ziren: Diferimetro berriak jartzea Trenei ATP aginduak emateko katigamendu bakoitzak erabiltzen zituen erantzun-denboren gaineko azterketa zehatza egin zen, eta lan hori oinarritzat hartuta, linea osoan zehar diferimetro berriak jartzea erabaki zen, narriatuta dauden ustiapenengatik, arazo edo beharrizan jakinengatik eta abarrengatik programatu gabe dauden ibilbideen ezeztapenak gertatzen direnerako segurtasun-neurri bereziak ezartzeko. Katigamendu guztietan egin dira lan horiek, banan-banan. Katigamendu elektronikoko softwarea konfiguratu da eta, era berean, diferimetroak Aginte Postu Nagusiaren aplikazioan integratu dira. Automatic Train Protection (ATP) sistema jarri da tren unitateen kabinak aldatzeko. Aldaketa hau ATP sisteman eta katigamenduen sisteman egin da; kabinak aldatzen diren katigamendu guztietan egin da. Automatic Train Protection (ATP) sistema hobetu da aldi baterako bide bakarreko ibilbide amaieretan.


22

ENERGIA-ERAGINKORTASUNA Metro Bilbaoko energia-instalazioak hobetzea Proiektu honen helburu nagusia SAI izenekoen parkea berriz banatzea izan da, horiek hobeto aprobetxatzeko, baita guztiak Sopelako tailerreko bulego teknikoetan kokatuta dagoen kudeaketa- eta monitorizazio-zerbitzariarekin komunikatzeko ere. Gainera, babes diferentzial berriak jarri dira edo zeudenak hobetu dira, batez ere txartel-ekipoen elikadurarako babesetan. Azkenik, behin-behineko gaintentsioen kontra babesak jarri ziren, bai behe-tentsioko koadro orokorrean (1+2 motakoak, ez zituzten geltokietan), bai SAIekiko hartune guztietan (3 motakoak), ahal zen neurrian, instalatutako ekipoekiko kalteak prebenitzeko. SAIei dagokienez, ekipoen birbanaketa eta bateratzea hobetzeko lanak egin ziren. Baterien autonomia areagotu zen, ekipo guztiak zerbitzari nagusiarekin komunikatu ziren, SAI babesen egoera (sarrera eta irteerak) geltokiko PLCetan sartu zen eta SAIarekin batera koadro berriak jarri ziren SAIrako garrantzitsuak diren babesak koadro bakarrean sartzeko.


23

BHTaren zorupeko geltokietan, eskailera mekaniko eta korridore ibiltarien gunean, argien teknologia aldatzea Metro Bilbaoren zorupeko geltokietako eskailera eta korridore askotan argiak teknologia fluoreszente konbentzionalean oinarrituak zeuden. Nolanahi ere, geltokietarako sarbideetan argiekin energia asko aurrezteko, beste teknologia eraginkor batera aldatzea planteatu zen, egokitzeko moduko karkasak dituzten T5 motako hodietara, alegia. 2013. urtean zehar egin ziren proiektu honen lanak. Ordeztu beharreko hodiak honakoak izan ziren (ordezko ekipo nahikoen kopurua barne): 2.350 hodi zuzen eta 420 hodi kurbatu. Bilboko Hiri Trenbidearen Peñota eta Santurtzi geltokietan, eskailera mekanikoak eta korridoreak dauden aldeko argietan teknologia aldatu da. Proiektuak aurreikusi zuen Peñota eta Santurtzi geltokietan eskailera mekanikoak eta korridoreak dauden aldeko argietan teknologia aldatzea; gaur egun, potentzia txikiko LED zerrenden bidez argitzen dira geltoki horiek, eta potentzia handiagokoak jarri nahi dira, geltoki horietako sarbideetako argietan argi-maila altuagoak izateko.

AZTERLANAK ETA PROIEKTUAK BHTko 1. lineako Larrabasterra eta Urdulizko geltokien artean trenbide-plataforma eta horren elementuak berritzeko proiektua. Proiektu horren trazatua Larrabasterrako geltokiko nasan hasten da, Sopelako geltokitik doa eta Urdulizko geltokiko nasara heldu baino lehen amaitzen da, geltokirako bihurgunera iritsi baino lehen. Trazatuak 2.676 metroko luzera du guztira, bide birekin, eta gainaldetik doa oso-osoan.


24

Honako jardunak sartzen dira proiektuan trenbideko azpitarte bakoitzean trenbide-plataforma berritzea, eta horrekin batera, behin betiko trazatuaren eta behin-behineko egoeren aldez aurreko zuinketa; trenbidearen ertzak jaistea eta hornidurak kentzea; soldadurak berritzea eta kupoiak ordezkatzea; zerbitzu-pasabideak jaistea eta plataforma hobetzeko beste erremate batzuk egitea; aspaldiko hormigoizko zeharrorma-monoblokeak ordezkatzea eta nabla eustea gauzatzea SKL-1 euslea duten hormigoizko zeharrorma-monoblokeak jarriz egoera txarrenean dauden bihurguneetan eta ordezkapen isolatuak direnean nabla eustea gauzatzea hormigoizko zeharrorma-monobloke berrienak jarriz; eta akabatzeari eta harriz lantzeari lotutako gainerako jardun osagarriak. Eta seinaleak berritzea.

Zarataren gaineko Mapa Estrategikoak eguneratzea Bilboko Hiri Trenbidearen lineetan 2002/49/EE Zuzentarauaren lehenengo fasea ezarri zenetik 5 urte igaro ostean Bilboko Hiri Trenbidearen lineetako Zarataren gaineko Mapa Estrategikoen eguneratzea aurkeztu zen. Era berean, 2012ko urriaren 16ko 213/2012 Dekretuak (EAEko kutsadura akustikoari buruzkoak) ezarri zuen lege-esparrua kontuan hartuz eta azterlaneko emaitzak aztertuta, geroko Ekintza Planean sartzeko Lehentasunezko Ekintza Eremuen lehenengo proposamen bat eman zen. Bilboko metroko linea guztiak aztertu behar dira, gainazalean zirkulazioa dutenak. Bizkaiko Garraio Partzuergoko Kontseilu Nagusiak abenduaren 19an onartu ditu Bilboko Hiri Trenbideko lineen Zarataren gaineko Mapa Estrategikoak. Santurtzi-Kabiezes tarteko seinaleztapen-sistemen segurtasuna ebaluatzeko zerbitzua CENELEC arauak ebaluatu behar dira instalatu diren katigamenduetan eta aldatu direnetan, Kabiezesen eta Santurtzin adibidez. Seinaleztapen-sistemaren segurtasunari buruzko dokumentazioa aztertu da, baita babes eta operazio automatikoarena, ATP/ATOrena eta landa-ekipoarena ere.

GARRAIO PUBLIKOAREN KOORDINAZIOA

25


26

Garraio Publikoaren Koorkinazioa


27

Garraio publikoaren koordinazioa

Behatoki orokorra Bizkaiko garraio publikoen koordinazioaren arduraduna den aldetik, BGPak behatoki orokorreko papera betetzen du, eta garraioaren bilakaeraz interesa duten eragile guztiei informazioa ematen die, hilero herritarren mugikortasunaz egiten dituen txostenen bidez, webgunean argitaratzen direnak. Era berean, BGPak beste erakunde batzuekin (espainiarrak edo ez) aktiboki lan egiten du bidaiarien garraio publikoko sistemaren adierazle nagusien bilakaera aldian behin aztertzeko, zeinek bere eremuan. Metropolitar Mugikortasunaren Behatokiko kide da. Bertan, Ingurumen Ministerioarekin lankidetzan, garraioaren espainiar agintariak aldian behin batzartzen dira, beraiengan eragina duten gaiak aztertzeko. Mugikortasunari eta ingurumenari buruzko ikerketa talde iraunkor bat sortu da. BGPak Garraio Publikoaren Politikaren Kontribuzio Ekonomikoari buruzko txosten bat ere egin du 2013an, 2014an argitaratuta.

Garraio publikoa Bizkaian: 2013. urtean 166.052.000 bidaiari izan dira. 2. grafikoa. garraio publikoko bidaiarien bilakaera (milakoak).

3. grafikoa. 2013ko bidaiaren banaketa, garraiobide desberdinetan.

18

3.0

38

17

9.6

80

17

5.5

66

17

3.1

45

17

3.2

81

16

9.9

88

16

6.0

52

0

25.000

50.000

75.000

100.000

125.000

150.000

175.000

200.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Bilbobus 16%

Bizkaibus 17%

Otros modos

3%

FEVE 1%

EuskoTran 2%

EuskoTren 3%

RENFE 5%

Metro Bilbao 52%

Otros autobuses

1%


28

BGParen garraio-txartelak Gaur egun, Bizkaiak zenbait administrazio dauzka, bidaiarien garraio publikoaren eremuan eskumenak dauzkatenak. Haietako bakoitzak bere bitartekoak eta bere tarifa-politika dauzka. Horrenbestez, bakoitzak bere zonakatzea, bere txartelak eta bere kudeaketa eredua dauzka. Sakabanaketaren ondorioz, eta 1995. urtean BHT inauguratu zenez gero, alor honetan aldaketak egin beharra egon zen. Hori dela eta, 1997. urtean BGPk tarifak koordinatzeko eta bidaiarien garraio publikoa berrantolatzeko esparru-akordioak negoziatu zituen eta ohiko txartelak sortu zituen. Eusko Jaurlaritzak, Bizkaiko Foru Aldundiak, Bilboko Udalak eta Bizkaiko Garraio Partzuergoak biak sinatu zituzten. 2013. urtean zehar 116 milioi bidaiarik baino gehiagok erabili dituzte BGParen garraio-txartelak joan-etorriak egiteko: %81ek Creditrans erabili zuten eta gainerakoek (%19) Gizatrans. Egindako bidaia guztien %69,7koa izan zen, datu horien arabera, merkatu-kuota. Zenbateko horretatik 95,6 milioi bidaiarik (%82) kontakturik gabeko Barik txartela erabili dute joan-etorriak egiteko. 4. grafikoa. Ohiko txartelekin egindako bidaien bilakaera eta horien ezarpena merkatuan.

8.8

04

.14

1

50

.00

7.3

62

72

.23

1.4

33

81

.78

6.0

29

84

.51

1.8

49

87

.94

4.5

62

90

.59

2.1

82

94

.12

3.2

01

10

4.5

73

.80

6

10

9.1

95

.21

6

11

1.5

55

.96

9

11

5.7

71

.99

7

11

4.5

32

.08

9

11

6.2

69

.77

3

0

20.000.000

40.000.000

60.000.000

80.000.000

100.000.000

120.000.000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

5,6

%

30

,7%

42

,8%

51

,4%

49

,9%

48

,8%

47

,6%

45

,8%

67

,8%

66

,8%

65

,2%

62

,2%

58

,2%

69

,7%


29

Creditrans 2000ko irailean sortu zen, esparru akordioaren garapenaren ondorioz. Azken 10 urteetan garraio publikoaren erabiltzaileentzat erreferentzia bihurtu da. Txartel mota honek diru-zenbateko bat gordetzen du, eta garraio zerbitzu bakoitzak bere tarifak aplikatzen dizkio gero, egindako joan-etorriaren arabera. Txartel honetan aplikatzen den tarifa merkeagoa da joan-etorriko txartelena baino. Creditransek, gainera, transbordoak egitea errazten du, prezio merkeagoan, bigarren operatzailean bidaia konbinatuaren prezio osoaren %20 deskontatzen duelako. Abian jarri zenetik, Creditranesk arrakasta itzela izan du, gero eta gehiago erabiltzen baita. Bilakaera on honen arrazoia da operadore berriek bat egin dutela, eta gero eta modu gehiagotan erabili ahal dela (Bizkaiko garraio publikoaren ia %100ean). Operadoreek eta beraien garraio administrazio eskudunek ondo dakite Creditrans bultzatzeak beren garraio moten erabileran gorakada ekarriko duela. 2009ko urtarrilean familia ugarientzako garraio txartelak sortu ziren. BGPak Hirukotrans sortu zuen, Creditrans daukaten familia ugarientzat. 2013. urtean, Creditrans bidaiariak (familia ugariak barne) 93.934.050 milioi izan ziren, 2012an baino %0,94 gehiago. Creditrans txartelak %56,56ko ezarpena izan zuen merkatuan 2013. urtean.

5. grafikoa. Creditrans erabiltzeko moduen banaketa 2013an.

6. grafikoa. Creditrans txartelarekin egindako bidaien bilakaera 2013an.

Metro Bilbao

49,53%

Eusko Tran 2,12% Eusko Tren

Txorierri 0,74%

Eusko Tren Atxuri 1,19%

Feve 0,56%

Renfe 3,14%

Bilbobus 19,88%

Bizkaibus 19,77%

Etxebarri Bus

0,38%

Autobus de Erandio 0,06%

KBus 0,41%

Puente Colgante 1,65%

Funicular Artxanda 0,33%

Funicular Larreineta

0,08%

Ascensor de Ereaga 0,14%

Bizimeta 0,01%

94

.23

5.5

33

91

.28

2.4

22

89

.01

7.1

14

91

.48

6.1

92

94

.36

3.5

94

93

.05

6.1

57

93

.93

4.0

50

0

10.000.000

20.000.000

30.000.000

40.000.000

50.000.000

60.000.000

70.000.000

80.000.000

90.000.000

100.000.000

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013


30

Gizatrans 2007. urtean, BGPak Gizatrans txartel berria sortu du; txartel honek hobaridun tarifa soziala du eta soilik erabil dezakete 65 urteko edo gehiagoko pertsonek edo ezintasun jakin bat duten pertsonek. Lan horri esker, 2008aren hasieran txartel berria abian jarri genuen. Hasiera batean bi modutan bakarrik erabili ahal zen, baina urtean zehar Creditransen sare ia osotik zabaldu zen haren erabilera. Gizatrans-ek titularra onuraduna dela egiaztatzen duen agiri bat behar du (gaur egun Barik txartela), baliozkotzea egiteko eta, beraz, bidaia ordaintzeko behar den txartela eskuratzeko. Horrenbestez, txartel pertsonalizatua da eta titularrak bakarrik erabili ahal du. Gizatrans-ek ere izan zituen familia ugarientzako txartel bereziak, 2009ko urtarrilean. 22.335.723 milioi bidaiarik erabili dute txartel hori lurraldean joan-etorriak egiteko 20113. urtean, aurreko urtean baino %4 gehiagok; eta horien %92 bidaiarik Barik erabili zuten. Gizatrans txartelak %13,45eko ezarpena izan zuen merkatuan 2013. urtean.

7. grafikoa. Gizatrans txartelarekin egindako bidaien bilakaera 2013an.

8. grafikoa. Gizatrans txartela erabiltzeko moduen banaketa 2013an.

13

.29

1.3

84

19

.14

6.6

30

20

.06

9.7

77

21

.40

8.4

03

21

.47

5.9

32

22

.33

5.7

23

0

3.000.000

6.000.000

9.000.000

12.000.000

15.000.000

18.000.000

21.000.000

24.000.000

2008 2009 2010 2011 2012 2013

Metro Bilbao 47,84%

Eusko Tran 1,89% Eusko Tren

Txorierri 0,94%

Eusko Tren Atxuri 2,12%

Bilbobus 24,48%

Bizkaibus 19,98%

Etxebarri Bus

0,29%

Autobus de Erandio 0,13%

KBus 0,69%

Puente Colgante 1,09%

Funicular Artxanda 0,20%

Funicular Larreineta

0,07% Ascensor de Ereaga 0,28% Bizimeta

0,001%


31

Barik, kontakturik gabeko txartela Garraio publikoa garraio pribatua baino gehiago erabil dadin, BGPak ekimen gehiago sortzen jarraitzen du, garraio publikoaren erabilera bultzatzeko asmoz. Haien artean, txartel komunak sortzeaz gain, Barik txartelaren ezarpena dago. 2003an prozesu bat hasi genuen BGPan, txip elektronikoa daukan txartel batekin. Txartel hori Bizkaiko garraio publikorako unibertsala izan behar zen, eta garraio txartel guztiak izan behar zituen barruan. Uste genuen txartel hori estandar bakarra izan behar zela Bizkaiko garraio sistema osorako. Horregatik, gaian eskudunak diren administrazioen babesa eta adostasuna beharrezkoa zen, haren eremua garraiobide guztietara zabaltzeko. BGParen Barik txartelak honako ezaugarriak bete nahi ditu: estandarra, independentea, erraz erabiltzeko modukoa, kolektibo guztientzat eta garraiobide guztientzat balioduna, eta garraio publikoaren erabiltzaile guztiei konponbideak ematen diena, erabilera erakargarriagoa eta errazagoa eginez.


32

Atera zen Barik txartela BGParena da, eta hainbat garraio-txartel hartu zituen barnean. Barik txartela Bizkaiko garraio publiko guztian ezartzeko asmoz garraiobideetako ekipamendu berrietan egokitzapenak egin ziren, txartelak kargatzeko sare bat prestatu zen eta Barik txartela behar bezala abian jartzen dela bermatuko zuen komunikazio eta informazio sistema bat ezarri zen. Horretarako, hain zuzen, 2009. urteaz gero kontratuak sinatu dira eta 2013an likidatu dira, betiere Barik txartela sendotu eta milioika biztanlek erabili ostean. Proiektu hau ezartzeko hainbat kontratazio behar izan ziren: enpresari desberdinekin esparru-akordioak formalizatu ziren Barik txartelak hornitzeko; bestalde, plataforma eta segurtasun-elementuak instalatzeko hornidura eta asistentzia eman ziren, Barik txartela garraiobide desberdinetan ezartzeko behar diren elementuak hornitu ziren, honakoetan: Metro Bilbao, EuskoTren, EuskoTran, Bizkaibus, Bilbobus, Renfe, beste autobus eta garraiobide batzuetan (kablea). Hauetan ere izan zen beharrezkoa kontakturik gabeko Barik txartela Administratzeko eta Kudeatzeko Sistema bat ezartzea. Azkenik, gainera, sistema osoan merkaturatze-sare indartsua jarri behar izan zen. Jardun horiek guztiak gauzatzeko 24,5 milioi euroko inbertsioa egin behar izan da. Lizitazioa egiteko eta aipatu proiektuak garatzeko, proiektuarekin zerikusia duten erakundeen adostasuna jaso zen. Borondateen akordio hori Barik proiektua garatzeko lankidetza hitzarmenak eta akordioak sinatuz gauzatu zen, Bizkaiko Garraio Partzuergoaren eta ondoko hauen artean: Bizkaiko Foru Aldundia, Euskotren, Euskal Trenbide Sarea, Bilboko Udala, Etxebarriko Udala, Bizkaia Zubia eta Getxoko Udala. 2010ean, Erandioko Udalak, Zornotzako Udalak, Uribe Kostako Mankomunitateak eta Barakaldoko Udalak bat egin zuten. 2011n Renfek ere bai. 2012. urtean zehar lizitatu eta adjudikatu zen Barik txartela Renfe-n ezartzeko beharrezkoak ziren elementuen hornidura. Barik txartela hedatzeko kolektibo pilotuarekin proba egin zen garraiobide ezberdinetan, baina pixkanaka; 2012. urteko urriaren 11n jarri zen txartel hori martxan modu masiboan.


33

Metro Bilbaok 2011ko irailean ezarri zuen txartela; Bilboko tranbiak 2011ko abenduan eta Bilbobus zerbitzuak 2012ko urtarrilean. ET/Fvren linea nagusiek eta Txorierriko lineek urte horretako maiatza eta ekaina bitartean ezarri zuten txartela; eta Bizkaibusek 2012ko ekainean. Halaber, 2012ko irailetik aurrera, Ereagako igogailuan, Bizkaia Zubian, Barakaldoko Kbus-ean, Etxebarribus-ean, Artxandako funikularrean eta sistemako gainerako elementuetan hasi zen erabiltzen Barik txartela. Renfe 2013ko azaroaren 28an atxiki zitzaion Barik sistemari. Operadore desberdinak atxiki zirenean kontratu arautzaileak sinatu behar izan ziren BGParen eta horien guztien artean, Barik txartela kudeatu eta ustiatzeko izango zituzten harremanak zehazteko. Halaber, 2013ko maiatzaren 31n amaitu zen banda magnetikodun txartelen merkaturatzea. 2013ko abenduaren 31 izan zen garraiobideetan txartel mota hori erabiltzeko azken eguna, eta horretarako BGPk herritarrak kontzientziatzeko kanpaina bat egin zuen. 2011ko irailaren 29an hasi zen erabiltzen Barik sistema Metro Bilbaon; bada, egun berean, Barik txartelak atera ziren eta BGParen agiria ez zen gehiago banda magnetikoarekin atera. Hots, garraio-txartelak bateratu egin ziren haiek guztiak eta Barik izan zen Bizkaiko garraio publiko guztian erabili ahal izango zen identifikazio-txartel bakarra. Barik txartelak profil zehatzak ere baditu, Bilbotrans adibidez. Barik txartel-moten hazkundea esponentziala izan zen; 2013ko abenduaren 31n 918.969 Barik txartel egon ziren zirkulazioan, horien %60,8 anonimoak eta %38,33 pertsonalizatuak.


34

9. grafikoa. Barik txartela 2013an.

BANATUTAKO TXARTELAK

Txartel motakoa Pertsonalizatua Anonimoa GUZTIRA

Erregistratua Erregistratu gabea

Kide 5.125 130.841 29.894 529.092 694.952 %76 Giza 2.534 221.483 224.017 %24

GUZTIRA 7.659 352.324 29.894 529.092 918.969 %100

Era berean, txartelaren ezarpen masiboaren ondorioz Barik txartela eta bertan txertaturiko tituluak arautzeko ordenantza bat onartu behar izan zen 2013ko azaroaren 12an. Horrez gain, 2013ko irailaren 23an kontakturik gabeko Barik txartelari lotutako zerbitzuak emateagatiko prezio publikoak arautzen dituen ordenantza onartu zen. Barik sistemak operadore bakoitzeko Bezeroarentzako Arreta Bulegoen (BAB) bidez ematen die arreta erabiltzaileei; izan ere, xede horrekin bezeroarentzako beste arreta bulego bi sortu ziren (Gernikan, Durangon). BGParen Bezeroarentzako Arreta Bulegoa San Mamesko geltokian dago. Telefono bidez ere ematen zaie arreta erabiltzaileei (contact center). 2013. urtean zehar 56.000 dei eta 1.600 mezu elektroniko baino gehiago egin dira eta 2.300 hitzordu baino gehiago eman dira. Txartela modu masiboan hedatzean txartela birkargatzeko sarea ere zabaldu egin zen: txartela garraiobideen geralekuetan eta geltokietan, kabinetan, tabako-dendetan eta kioskoetan birkargatzeko aukera ezarri zen. Urtea amaitzean kanpoko sarean 456 saltoki izan ziren. 2013. urtean zehar txartelak kargatzeko sarea zabaltzen hasi zen, eta kutxazain automatikoetatik kargatzeko aukera eman zen; Barik txartelak kutxazainetan kargatzeko kontratu hori Kutxabank finantza-erakundeari adjudikatu zitzaion. Puntu horietan, gainera, txartelak kargatzeko eta kontsultatzeko aukera dute erabiltzaileek. 2013. urtean Barik txartela hazi zen; zabalkunde eta harrera oso onak izan ditu, eta horregatik erakundeek beste urrats bat eman nahi dute Bizkaitik kanpo ere erabiltzeko aukera emanez. Helburu horrekin, hain zuzen, Gipuzkoako Garraioaren Lurralde Agintaritzak eta Bizkaiko Garraio Partzuergoak hitzarmena sinatu zuten Barik eta Mugi txartelak lurralde bakoitzeko ET/FV-ren garraiobide desberdinetan erabiltzeko.

Kide 76%

Giza 24%

Tarjetas en circulación


35

FINANCIACIÓN 2013

36

2013ko Finantzaketa

2013ko FINANTZAKETA

37

Finantzaketa BGParen finantzaketan lortu nahi ditugun ezaugarri nagusiak egonkortasuna eta oreka dira. Horregatik, BTMaren inbertsioen plangintza eta finantzaketa ez dira ekintza puntualak; aitzitik, erabaki bakoitza 2027. urtera arteko zerumugan ebaluatzen dira. Horrela, osotasuna ahalik eta bateratuen izatea nahi dugu. Partzuergoaren finantza eskema globala bere Finantza Planean jasotzen da. Dokumentu horrek ia 40 urteko agertokia proposatzen du eta sistema orekatua eta bideragarria diseinatzen du. Horregatik, gaur egun hartzen ditugun erabakiek finantzaketaren etorkizunean izango duten eragina ebaluatzen da. Finantzaketa Plan honek izaera dinamikoa dauka. Hau da, urtero berrikusten da, eguneratuz, epe luzeko agertoki bat sortzeko asmoz, finantzaketa beharrizanak aurreikustea eta programatzea ahalbidetzen duena. Bizkaiko Garraio Partzuergoaren berezko jarduerek finantza-ondorioak dituzte. Erakundeak Bilboko Tren Metropolitarraren obren gauzapena finantzatu behar du, metroaren balizko ustiapen-defizita diruz lagundu behar du, zorpetzetik eratorritako finantza-zamari aurre egin behar dio, eta bere eskumenetatik eratortzen diren gainerako inbertsioak eta gastuak bere gain hartu behar ditu. Halaber, BGPk konpentsazio ganberaren eginkizuna du garraio-txartel guztiekin eta Barik txartelarekin. Horregatik guztiagatik, Bizkaiko Garraio Partzuergoak etengabeko finantzaketa behar du. Kokatzen den erakunde-sarea berezia denez, eta bere sorrera-legeak ematen dion bitxitasuna dela-eta, finantzaketa hori euskal erakundeen ekarpen parekideen bidez eta zorpetzearen bidez artikulatu behar da batez ere; bien artean orekatutako sistema bat sortu behar da. Ezaugarri hori kontuan izanik, euskal administrazioek ahalegin berezia egin behar dute, BTMaren obrak finantzatzeko zama osoa hurrengo belaunaldiengan ez ipintzeko.

Erakundeen ekarpenak Eskema ekonomikoa oinarritzen den egitura Sorrera Legean finkatzen da. Bertan, finantzaketan parte hartzeko konfigurazio hau ezartzen da: • %50, Eusko Jaurlaritza • %25, Bizkaiko Foru Aldundia • %25, partzuergoko udalak

2013ko FINANTZAKETA

38

Udalerriek ez zeuzkaten Metroaren proiektua finantzatzeko behar ziren baliabideak, horregatik, 1986. urtean, Bizkaiko Foru Aldundia haien betebeharretan subrogatu zen. Konpromiso hori Bizkaiko Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak sinatutako hitzarmenetan islatu zen. Hitzarmen horien arabera, bazkideetako bakoitzak %50ean finantzatu behar du BTMaren 1. eta 2. lineen eraikuntza. Akordio horien itzalpean, udalek ez dute ekarpenik egin beharko. Bizkaiko Garraio Partzuergoak bere beharrizan ekonomikoak euskal erakundeen aurrekontu-planetara egokitzen ditu, haien ekarpenei dagokienez kadentzia iraunkorra finkatzeko. Finantza Planean, Eusko Jaurlaritzaren eta Bizkaiko Foru Aldundiaren ekarpen parekideak egonkorrak dira; 30 milioi euro ingurukoak dira. Ekarpen horiekin, obrei eta obrak finantzatzeko finantza-zamari aurre egin behar zaie. Aurrekontuaren mugak kontuan izanik, betebehar horien zenbateko osoa ezin da, ekitaldi gutxi batzuetan, formula horren bidez bakarrik nork bere gain hartu. Horregatik, bestelako finantzaketa bideetara jo beharra dago.

Beste baliabide batzuk 1993an finantza-eskemari ikuspegi berri batetik heldu zitzaion: zorpetzea sartu zen, ekarpenen zenbatekoa arintzeko eta haien zenbateko osoa denboraldi luzeago batean banatzeko. Fondo propioen eta besteren fondoen artean oreka bilatu zen, bai epe motzean, bai luzean. Urte horretan zorraren lehenbiziko eragiketak hasi ziren. Orduz geroztik, Bizkaiko Garraio Partzuergoak zorpetzera jo izan du aldian-aldian; finantza-betebeharren sekuentzia logiko bat ezartzen saiatu da, gorabehera handirik egon ez dadin eta zorraren zerbitzua leuntzeko. Horretarako zenbait tresna erabili dira: maileguak, zor-jaulkipenak, deribatuen erabilera... 2013. urtean zehar 20M€ zor formalizatu ziren mailegu-eragiketa biren bidez: Kutxabank-ekin 12M eurokoa eta Bankinter-ekin 8M eurokoa. 2013ko abenduaren 31n 497 M euroko zor bizia formalizatu zen. Bilboko Metroko obren inbertsioak ere Europako zenbait programatan ageri dira.

2013ko FINANTZAKETA

39

10. grafikoa. BGPren FINANTZA PLANA (2027ra arte) Finantza Planaren baliabideak

Eusko Jaurlaritza 1.326,40 Bizkaiko Foru Aldundia 1.326,30 Ondare sarrerak 52,87 Estatuaren hasierako ekarp. 12,00 Hitzarmena Estatuarekin 27,35 Udalak 2,44 Beste batzuk 29,65 2.777,01

Baliabideen xedea

I. linea 614,20 II. linea 868,94 Beste inbertsio batzuk 153,16 Interesak 594,95 Kudeaketa gastuak 154,82 Metro Bilbao 390,94 2.777,01

Kaudimen bermea 1999. urtean, behin eta berriro zorpetzera jo beharra zegoenez, eta erakundeen abalen mende egotea saihesteko, Bizkaiko Garraio Partzuergoaren berezko kreditu-arriskuko kalifikazioak eskuratzeko izapideak hasi ziren, nazioarteko enpresa ospetsuek emanak. Rating horiei esker, merkatuan zuzenean sar gaitezke. Kaudimen-bermeek rating hauek zeuzkaten 2013ko abenduaren 31n, Standard & Poor´s-ek bermatuta: BBB + / Egonkorra / A-2. Enpresa horiek rating hauek emateko erabili dituzten faktoreak hauek dira: a) Bilboko Tren Metropolitarraren sistemaren garrantzi politiko eta soziala, Bizkaiko garraiobide publikorik garrantzitsuena baita. b) BGPren zorraren azken erantzukizuna daukaten bi erakundeen (Eusko Jaurlaritza eta Bizkaiko Foru Aldundia) kreditu-kalitate handia, eta bi erakundeek partzuergoa modu esplizituan babestea. c) Bizkaiko Garraio Partzuergoaren aurrekontua ondo betearazi dela Metroak funtzionatu duen bederatzi urteetan.

EJ 47,76%

BFA 47,76%

Ondare diru-sarrerak 1,90%

Hasierako ekarpena Est

0,43%

Hitzarmena Est 0,98%

Udalak 0,09%

Bestelakoak 1,07%

I Linea 22,12%

II. Linea 31,29% Bestelako

inbertsioak 5,52%

Interesak 21,42%

Kudeaketa gastuak 5,58%

Metro Bilbao 14,08%

2013ko GERTAERAK

40

2013ko GERTAERAK

41

2013ko Gertaerak

2013ko GERTAERAK

42

2013ko gertaerak

Lehenengo hiruhilekoa Bizkaiko Ahaldun Nagusi José Luis Bilbao Eguren izendatu da BGPko presidente eta Manu Tejada Lambarri zuzendari nagusi; halaber, Bizkaiko Garraio Partzuergoaren Kontseilu Nagusian eta Batzorde Betearazlean eta Metro Bilbao, S.A.ko Administrazio Kontseiluan kide berri batzuk sartu dira. Otsailean BGPk 500.000 Barik txartel baino gehiago egin zituen. Barik txartelaren behin betiko ezarpenaren eta funtzionamendu onaren ondorioz Barik proiektuaren kontratu nagusiak likidatu dira, eta txartela ezarri egin da Metro Bilbaon, Euskotranen, Segurtasun Plataforman eta Barik-en Administrazio eta Kudeaketa Sisteman. BHTren 2. linearen Kabiezesko behin-behineko azpiestazioa eraikitzeko kontratua adjudikatu da. Maidagango trenbide-pasabidea kentzeko kontratuak likidatu dira.

Bigarren hiruhilekoa Lankidetza hitzarmena sinatu dute BGPk eta Gipuzkoako Garraioen Lurralde Agintaritzak (GGLA), MUGI eta BARIK txartelak erabil ditzaten BGPren eta GGLAren lurralde esparruetan, hurrenez hurren. Horrez gain, lankidetza akordioa sinatu da ET/FV, S.A.ren esparruan. Kontakturik gabeko Barik txartela banketxeetako kutxazain automatikoetan birkargatzeko eta biltzeko komertzializazio-sare bat ezartzeko eta ustiatzeko zerbitzua kontratatzea onartu da. Maiatzaren 31n BGPk eta Metro Bilbaok Creditrans-en 10.000 euro eman zizkieten Bizkaiko bost GKEri, azken urtean metroan ibili ziren pertsonek emandako dirua zen hori. EMTAren (European Metropolitan Transport Authorities) Batzar Nagusia egin zen Kopenhagen, eta BGPk elkarte honen kide moduan parte hartu zuen. Apirilean, Kolonbiako Udalerrien Federazioaren ordezkari batzuek BGP bisitatu zuten Bizkaiko garraio eta mugikortasun sistema ezagutzeko.

2013ko GERTAERAK

43

Hirugarren hiruhilekoa 2013ko azaroaren 12an Barik txartela eta bertan txertaturiko tituluak arautzen dituen ordenantza onartu zen eta 2013ko irailaren 23an kontakturik gabeko Barik txartelari lotutako zerbitzuak emateagatiko prezio publikoak arautzen dituen ordenantza onartu zen. Lankidetza hitzarmena sinatu zen Santurtziko Udalarekin, Kabiezes auzoan (Santurtzi) BHTren lanengatik ukitutako zorua berritzeko eta zerbitzuak leheneratzeko; horrez gain, BHTk ukitzen dituen esparru batzuk berritzeko eta urbanizatzeko Basauriko Udalarekin sinatu ziren hitzarmenak likidatu dira. BGPren 2012ko Kontu Orokorra onartu da. Euskotrenen, Bizkaibusen, Bilbobusen, eta beste bus batzuetan eta beste garraiobide batzuetan (kablea) Barik kontakturik gabeko txartela ezartzeko behar diren elementuak hornitzeko eta instalatzeko kontratuak likidatu dira.

2013ko GERTAERAK

44

Laugarren hiruhilekoa Lankidetza eta isilpekotasun akordioa sinatu dute Centro Tecnológico en Logística Integral Cantabria (CTL) izeneko fundazioak eta BGPk. Akordio horren bidez, hain zuzen, kontakturik gabeko txartela garatzeko eta Kantabriako Autonomia Erkidegoko Harraio Publikoan ezartzeko lankidetza arautu da. Barik txartelaren ustiapenari eta kudeaketari lotuta BGPren eta garraio-operadore desberdinen arteko kontratu arautzaileak onartu dira. Operadoreak hauek dira: Autobuses Urbanos de Bilbao, S.A.U. BIOBIDE, ET/FV, Euskotren, Euskotran, Larreinetako Funikularra, Artxandako Funikularra-Funicular de Artxanda, S.A., Leintz Garraioak, S.L., Uribe Kostako Zerbitzu Mankomunitatearen bizikletak alokatzeko zerbitzuan, Autobús Barakaldo Autobuses y Servicios, S.L. ABEE, Transitia Autobuses y Servicios, S.L., Getxoko Udala eta Transbordador de Bizkaia, S.L. BGPren Kontseilu Nagusiak Kutxabanki adjudikatu dio Barik-en birkarga, Bizkaiko 80 kutxazain automatiko baino gehiagotan egiteko. BHTaren Larrabasterra eta Urdulizko geltokien artean trenbide-plataforma eta horren elementuak berritzeko proiektuaren lizitazioa hasi da. Kontseilu Nagusiak, BGPren 2014rako Aurrekontu Orokorrak onartu dira, eta Inbertsio Plana eta Finantza Plana eguneratu dira. BGPren mailegu-eragiketa formalizatu da, 20.000.000 eurokoa, Bankinter-ekin eta Kutxabank-ekin. Kontseilu Nagusiak onartu egin du Bilboko Hiri Trenbidearen lineen azaleko tarteetako zarataren gaineko mapa estrategikoen eguneratzea. BGPren eta Bilbao Exhibition Centre S.A.ren arteko lankidetza hitzarmena berritu da, Ansioko geltokiari lotuta dagoen aldirietako ibilgailuen aparkalekuaren erabilerari buruzkoa. 2013ko abenduaren 31n amaitu ziren erabiltzen Creditrans eta Gizatrans, banda magnetikodun euskarrian, Bizkaiko bidaiarien garraiobide-sare osoan.

2013ko KONTUAK

45

2013ko KONTUAK

46

2013ko Kontuak

2013ko KONTUAK

47

Bizkaiko Garraio Partzuergoaren kontuak

BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOAREN KONTUAK

AKTIBOA 2013. URTEA 2012. URTEA PASIVO 2013. URTEA 2012. URTEA

IBILGETUA 940.831.602,33 966.327.617,36 FUNTS PROPIOAK 450.084.821,74 470.763.400,77

AZPIEGITURA 100 Ondarea 24.080.030,77 24.080.030,77102 Kapitala

201 Azpiegitura eta ondasunak 110 Akzioen jaulkipen-prima120/1 Itxitako ekitaldietako emaitzak 446.683.370,00 451.221.316,01

IMMATERIALA 69.932,35 478.356,42 129 Ekitaldiko emaitza -20.678.579,03 -4.537.946,01

210 Ikerketaren eta garapenaren gastuak EKITALDI BATZUETAN BANATZEKO SARRERAK212 Jabetza industriala eta intelektuala 87.874,87 64.285,27215 Aplikazio informatikoak 416.231,38 410.145,28 131 Estatuaren kapital diru-laguntzak218 Beste ibilgetu immaterial batzuk 131 Kapital diru-laguntzak219 Ibilgetu immaterialetarako aurrerakina 399.945,81281 Amortizazio metatua -434.173,90 -396.019,94 ARRISKUETARAKO HORNIDURAK

MATERIALA 854.286.880,35 827.034.235,60 140 Antzeko pentsio eta betebeharretarako hornidura145 Beste hornidura batzuk

220 Lurrak eta ondasun naturalak 10.824.143,89 10.750.848,87221 Eraikuntzak 804.633.477,68 769.824.956,03 EPE LUZERAKO HARTZEKODUNAK 463.824.320,27 477.187.349,53222 Instalazio elektrikoak 338.888.903,85 296.440.079,81226 Altzaria 4.114.948,53 4.134.404,37 150 Jesapenak eta antzeko beste jaulkipen batzuk227 Informazio prozesuen ekipoak 719.335,10 715.291,40 170 Epe luzerako zorrak 463.824.320,27 477.187.349,53228 Garraio-elementuak 323.675.001,12 323.391.705,12229 Beste ibilgetu material batzuk EPE LABURRERAKO HARTZEKODUNAK 49.558.935,28 59.378.316,96282 Amortizazio metatua -628.568.929,82 -578.223.050,00

HARTZEKODUNAK 16.021.340,75 23.494.607,84ARIBIDEKO MATERIALA 64.938.640,81 116.606.622,03

400 Aitortutako beteb. hartzekodunak ekitaldi korrontean2290 Lurren eta ondasun naturalen egokitzapena 239.977,13 350.133,03 420 Agin. ordainketen ziozko hartzekodunak ekitaldi korrontean 13.347.264,80 18.616.077,922291 Aribideko eraikuntzak 40.719,33 Ordaindu gabe dauden interesen ziozko hartzekodunak... 2.406.817,902292 Instalazio elektrikoak 15.979.921,20 40.324.337,33 Gizarte-gastuen ziozko hartzekodunak.....25.889,302293 Muntatzeko makinak Ibilgetuaren ziozko hartzekodunak ......3.801.421,272294 Altzaria Bestelako hartzekodunak......7.113.136,332295 Garraio-elementuak 402.386,24 326.804,89 401 Aitortutako beteb. hartzekodunak itxitako ekitaldietan2297 Informazio prozesuen ekipoak 27.176,75 1.251.910,12 421 Agin. ordainketen ziozko hartzekodunak ekitaldi itxietan2298 Bestelako ibilgetu materiala2299 Ibilg. materialaren aurrerakinak 48.289.179,49 74.312.717,33 402 Zorrak taldeko enpresekin

404 Sarreren itzulketen ziozko hartzekodunakFINANTZAZKOA 21.536.148,82 22.208.403,31 411 BEZaren hartzekodunak 542.123,16 518.331,62

414 Jaso gabe dauden fakturen ziozko hartzekodunak 2.131.952,79 4.360.198,30240 Sektore publikoko erakundeetako partaidetza 84.485.000,00 73.485.000,00

254 E.luz.ko kredituak langileentzat 871,20 ERAKUNDE PUBLIKO HARTZEKODUNAK 165.107,91 79.578,58265 E.luz.ko gordailuak eta bestelakoak293 Balio-galeraren ziozko hornidura -62.948.851,18 -51.277.467,89 475 Ogasun Publikoa hartzekoduna zerga-kontzeptuengatik 161.339,34 74.734,60

476 Gizarte-aurreikuspeneko erakundeak, hartzekodunak 3.768,57 4.843,98EKITALDI BATZUETAN BANATZEKO GASTUAK 477 Erakunde publikoak, jasanarazitako BEZ

279 Ekitaldi batzuetan banatzeko gastuak

IZAKINAK ZORRAK ERAKUNDE PUBLIKOEKIN

322 Ordezko piezak eta bestelako hornidurak 510 E.lab. zorrak

ZORDUNAK 5.660.789,94 8.220.827,61 BESTELAKO ZORRAK 33.372.363,62 35.804.130,54

ZORDUNAK 5.583.475,78 8.116.737,38 520 E. lab. zorrak kreditu-erakundeekin 33.363.029,23 35.794.354,88560 E. lab. jasotako fidantzak 9.334,39 9.775,66

430 Aitortutako eskub. zordunak ekitaldi korrontean 4.135.389,10 4.736.975,60431 Aitortutako eskub. zordunak ekitaldi itxietan 0,48 APLIKATU GABEKO SARRERAK 123,00432 MB S.A. taldeko enpresen aitort. eskub. zordunak (!) 817.900,98 1.901.975,22439 Beste zordun batzuk 555 Aplikatu gabeko sarrerak 123,00440 Askotariko zordunak441 BEZagatiko zordunak 499.723,45 661.962,90 PERIODIFIKAZIOAREN ZIOZKO DOIKUNTZAK449 Aurrekontukoak ez diren beste zordun batzuk 200,00 3.172,14470 Herri Administrazioak 130.262,25 812.651,04 485 Sarrera aurreratuak472 Erakunde publikoak, jasandako BEZ

PERIODIFIKAZIOAREN ZIOZKO DOIKUNTZAK 77.314,16 104.090,23

480 584 Periodifikatzeagatiko doikuntzak 77.314,16 104.090,23

TRAFIKO-ERAGIKETEN ZIOZKO HORNIDURAK

499 Hornikuntzak

FINANTZA-KONTUAK 16.975.685,02 32.780.622,29

ALDI BATERAKO FINANTZA-INBERTSIOAK 1.000,80 13.470,31

532 Erak. errenta finkoko e. lab. balioak542 E. lab. emandako aurrerakinak eta kredituak 129,60 6.127,45544 Langileei e. lab. emandako kredituak 871,20 7.342,86549 Ordaindu gabeko e. lab. akzioak553 Kutxa finkoko aurrerakinak

DIRUZAINTZA 16.974.684,22 32.767.151,98

570 Kutxa 3.810,97 6.919,32572 Bankuak eta kreditu-erakundeak 16.970.873,25 32.760.232,66

AKTIBOA, GUZTIRA 963.468.077,29 1.007.329.067,26 PASIBOA, GUZTIRA 963.468.077,29 1.007.329.067,26

BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOAREN BALANTZEA 2013 ETA 2012 EKITALDIETAN

(1) 2013ko abenduko likidazioa: Metro Bilbao S.A.k Bizkaiko Garraio Partzuergoari ordaindu beharreko zenbatekoa

BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOAREN KONTUAK

ZORRA 2013 EKITALDIA 2012 EKITALDIA HARTZEKOA 2013 EKITALDIA 2012 EKITALDIA

GASTUAK SARRERAK

HORNIDURAK 79.994.285,71 81.292.973,33 NEGOZIO-ZIFRAREN ZENBATEKO GARBIA 82.952.596,25 80.566.653,89

600 Salgaiena 700 Salmenta garbiena

602 Lehengaiena eta beste materia kontsumigarri batzuena 79.994.285,71 81.292.973,33 705 Ondasun arrunten salmenta

706 Zerbitzuen salmenta 82.952.596,25 80.566.653,89

LANGILEEN GASTUAK 1.643.621,91 1.562.608,56 ZERGAK

640 Soldatak eta lansariak 1.383.840,49 1.290.012,69 721 Zeharkakoak

642 Gizarte-kargak 222.818,94 237.753,01

643 Elkarkidetza 1.703,80 1.888,76

649 Bestelako gastu sozialak 35.258,68 32.954,10 TRANSF. ETA DIRU-LAGUNTZA ARRUNTAK 60.000.000,00 76.000.000,00

AMORTIZ. HORNIDURAK IBILGETUA 50.408.801,09 43.247.017,63 751 Transferentzia eta diru-laguntza arruntak 60.000.000,00 66.734.336,24

755 Kapitalaren transf. eta diru-lag. ekit. errend. pasatuta 9.265.663,76

690 Ibilgetu immaterialaren hornidura 41.379,14 59.501,58

691 Ibilgetu materialaren hornidura 50.367.421,95 43.187.516,05 KUDEAKETA ARRUNTEKO BESTE SARRERA BATZUK 1.946.399,39 105.792,61

TRAFIKO-HORNIDUREN ALDAKETA 749 Kudeaketaren beste sarrera batzuk 1.946.399,39 105.792,61

790 Arriskuen eta gastuen gehiegizko hornidura

693 Izakinen horniduren aldaketa

694 Horniduren aldakuntza eta kobratu ezin daitezkeen kredituen ga USTIAPEN-GALERAK

697 Trafikoko beste hornidura batzuen aldaketa

USTIAPENEKO BESTE GASTU BATZUK 6.306.166,30 7.295.295,36 BALIO NEG. SARRERAK ETA KREDITUAK 54.825,44 217.126,51

62 Kanpoko zerbitzuak 3.395.210,39 4.318.701,62 761 Interesengatik

Kanpoko zerbitzuak 3.395.210,39 4.318.701,62 769 Beste finantza-sarrera batzuk 54.825,44 217.126,51

63 Zergak 50.278,41 17.896,08 766 Taldekoa ez diren enpresenak

631 Zergak 50.278,41 17.896,08

65 Kudeaketa arrunteko beste gastu batzuk 2.860.677,50 2.958.697,66 FINANTZA-EMAITZA NEGATIBOAK 15.362.019,20 16.718.599,82

652/3 Kudeaketa arrunteko beste gastu batzuk 2.860.677,50 2.958.697,66

USTIAPEN-ONURAK 6.546.120,63 23.274.551,62 JARDUERA ARRUNTETAKO GALERAK 8.815.898,57

FINANTZA- GASTUAK 15.416.844,64 16.935.726,33 AURREKO EKITALDIETAKO GALERAK 2.998,02

661 Betebeharren eta bonuen interesak 771 Ibilgetua besterentzearen onurak

662 Epe luzerako zorren interesak 15.376.454,10 16.898.949,27

669 Beste finantza-gastu batzuk 40.390,54 36.777,06 Eskualdatutako kapitalaren diru-laguntzak

FINANTZA-HORNIDUREN ETA -INBERTSIOEN ALDAKETA 778 Aparteko onurak

698 (798) Sozietateen balio bateragarrien hornidura / (Gehiegizko) horniku

780 Aurreko ekitaldietako onurak

FINANTZA-EMAITZA POSITIBOAK APARTEKO EMAITZA NEGATIBOAK 11.862.680,46 11.090.899,79

Kapitalaren transf. eta diru-lag. ekit. errend. pasatuta

KAPITALAREN DIRU-LAGUNTZAK

JARDUERA ARRUNTEN ONURAK 6.555.951,80

670/1 672/3

Ibilgetuaren ondoriozko galerak 11.862.680,46 11.087.949,79

674 Betebehar propioen eragiketen galerak

678 Aparteko galerak 2.950,00

680 Beste ekitaldi batzuetako gastuak eta galerak 2.998,02

Beste ekitaldi batzuetako gastuak eta galerak

AURREKO EKITALDIETAKO ONURAK

APARTEKO EMAITZA POSITIBOAK

EKITALDIKO EMAITZA (ONURAK) EKITALDIKO EMAITZA (GALERAK) 20.678.579,03 4.537.946,01

BIZKAIKO GARRAIO PARTZUERGOAREN GALERAK ETA IRABAZIAK 2013 ETA 2012 EKITALDIETAN

CUENTAS DE METRO BILBAO, S.A.

50

Metro Bilbao, S.A.-ren kontuak

2013ko eta 2012ko abenduaren 31ko egoeraren balantzea (milako eurotan) Balance de Situación al 31 de Diciembre de 2013 y 2012 (Expresado en Miles de Euros)

Oharra/ Nota 2013 2012

Ez dabilen aktiboa / Activo no corriente 13.661 14.287

Ibilgetu ukiezina / Inmovilizado intangible 175 323

– Aplikazio informatikoak / Aplicaciones infor-máticas 5 175 323

Ibilgetu materiala / Inmovilizado material 6 13.032 13.557

a) Lurzoruak eta eraikinak / Terrenos y construcciones. 5.076 5.313

b) Instalazio teknikoak eta makineria / Instalaciones técnicas y maquinaria 6.141 6.303

c) Beste ibilgetu materialik /Otro inmovili-zado material 1.815 1.941

Finantza inbertsioak epe luzera / Inversiones financieras a largo plazo 7-9 454 407

Beste finantza aktibo batzuk / Otros activos financieros 454 407

Dabilen aktiboa / Activo Corriente 22.949 23.824

Izakinak / Existencias 10 1.594 2.442

a) Lehengaiak eta beste hornidura batzuk / Materias primas y otros aprovisionamien-tos 1.594 2.442

Merkataritzako zordunak eta kobratzeko beste kontu batzuk / Deudores comerciales y otras cuentas a cobrar 7-9 1.210 1.728

a) Bezeroak, taldeko enpresak eta kidetuak / Clientes, empresas del grupo y asociadas 57 70

b) Hainbat zordun / Deudores varios 497 1.083 c) Langileria / Personal 148 177 d) Beste kreditu batzuk Administrazio

Publikoekin / Otros créditos con las Ad-ministraciones Públicas 508 398

Finantza inbertsioak epe laburrera / Inversio-nes financieras a corto plazo 7 15.003 14.005

a) Zorrak adierazteko balioak / Valores representativos de deuda 15.000 14.000

b) Beste finantzazko aktibo batzuk / Otros activos financieros 3 5

Aldizkatzeak epe laburrera / Periodificaciones a corto plazo 42 101

Eskudirua eta pareko beste aktibo likido batzuk / Efectivo y otros activos líquidos equiva-lentes 11 5.100 5.548

a) Altxortegia / Tesorería 5.100 5.548

Aktiboa guztira / Total Activo 36.610 38.111

4

2013ko eta 2012ko abenduaren 31ko egoeraren balantzea (milako eurotan) Balance de Situación al 31 de Diciembre de 2013 y 2012 (Expresado en Miles de Euros)

Oharra/

Nota 2013 2012

Ondare garbia / Patrimonio neto 19.886 19.919

Enpresaren funtsak / Fondos propios 19.886 19.919

Kapitala / Capital 12 21.638 18.800

a) Eskrituran jasotako kapitala / Capital escriturado 23.288 21.088

b) Eskatu gabeko kapitala / Capital no exi-gido (1.650) (2.288)

Jaulkipen saria / Prima de emisión 12 61.196 52.396

Erreserbak / Reservas 13 12.716 12.716

a) Beste erreserba batzuk / Otras reservas 12.716 12.716 Aurreko urtaldietako emaitzak / Resultados de ejercicios anteriores 13 (63.993) (52.905)

Urtaldiaren emaitza / Resultado del ejercicio 14 (11.671) (11.088)

Ez dabilen pasiboa / Pasivo no corriente 1.083 1.281

Zuzkidurak epe luzera / Provisiones a largo plazo 1.083 1.281

a) Eginbeharrak langileentzako epe lu-zerako prestazioengatik / Obligaciones por prestaciones a largo plazo al personal 16 987 975

b) Beste zuzkidura batzuk / Otras provisio-nes 17 96 306

Dabilen pasiboa / Pasivo corriente 15 15.641 16.911

Zorrak epe laburrera / Deudas a corto plazo 15 955 1.324

a) Beste finantzazko pasibo batzuk / Otros pasivos financieros 955 1.324

Zorrak epe luzera taldeko eta kidetutako

enpresekin / Deudas con empresas del grupo y asociadas a corto plazo 15-27 868 2.053

a) Zorrak taldeko eta kidetutako enpre-sekin / Deudas con empresas del grupo y asociadas 868 2.053

Merkataritzako hartzekodunak eta ordaindu beharreko beste kontu batzuk / Acreedores comerciales y otras cuentas a pagar 15 12.463 12.174

a) Hornitzaileak eta hartzekodunak zer-bitzuen prestazioarengatik / Proveedo-res y acreedores por prestación de servicios 9.872 9.845

b) Langileak (ordaintzeko dauden lansa-riak) / Personal (remuneraciones pendien-tes de pago) 953 1.316

c) Beste zor batzuk Administrazio Publi-koekin / Otras deudas con las Administra-ciones Públicas 9-15 1.638 1.013

Aldizkatzeak epe laburrera / Periodificaciones a

corto plazo. 15 1.355 1.360

Ondasun garbia eta pasiboa guztira / Total Patrimonio Neto y Pasivo 36.610 38.111

5

2013ko eta 2012ko abenduaren 31n amaitutako urtaldiei dagozkien Galera eta Irabazien Kontua (milako eurotan)

Cuenta de Pérdidas y Ganancias correspondiente a los ejercicios anuales terminados el 31 de diciembre de 2013 y 2012 (Expresadas en Miles de Euros)

Oharra/

Nota 2013 2012

Negozioen kopuruaren zenbateko garbia / Importe neto de la cifra de negocios 57.091 55.846

— Zerbitzuen prestazioak / Prestaciones de servicios 18.b) 57.091 55.846

Hornidurak / Aprovisionamientos (2.172) (1.291)

— Lehengaien eta beste kontsumogai batzuen kontsumoa / Consumo de materias primas y otras materias consumibles 18.c) (1.257) (1.291)

— Izakinen hondatzea / Deterioro de existencias 10 (915) -

Ustiapeneko beste diru sarrera batzuk /Otros ingresos de explotación 1.681 1.864

— Diru sarrera akzesorioak eta gestio arrunte-ko beste batzuk / Ingresos accesorios y otros de gestión corriente 1.592 1.830

— Urtaldiaren emaitzara erantsitako ustiape-neko laguntzak / Subvenciones de explotación incorporadas al resultado del ejercicio 89 34

Langileria gastuak / Gastos de personal 18.d) (33.266) (32.619)

— Soldatak, lansariak eta halakoak / Sueldos, salarios y asimilados (25.031) (24.199)

— Langileen zamak / Cargas sociales (8.235) (8.420) Ustiapeneko beste gastu batzuk /Otros gastos de explotación (34.143) (33.881)

— Kanpoko zerbitzuak / Servicios exteriores (34.016) (33.752) — Tributuak / Tributos (127) (129) Ibilgetuaren amortizazioa / Amortización del inmovilizado 5-6 (1.653) (1.812)

Hondatzea eta emaitza ibilgetua besterentzea-ren ondorio/ Deterioro y resultado por enajenacio-nes del inmovilizado (8) -

— Emaitza besterentzeengatik eta bestelakoak / Deterioros y pérdidas 18.e) (8) -

Beste emaitza batzuk / Otros resultados 18.f) 489 593

Ustiapenaren emaitza / Resultado de explotación (11.981) (11.300)

Finantzazko diru sarrerak / Ingresos financieros 310 212

— Balio negoziagarriak eta bestelako finantza-bitartekoak / De valores negociables y otros instrumentos financieros

— Hirugarrenak / De terceros 20 310 212 Finantzazko emaitza / Resultado financiero 310 212

Emaitza zergen aurretik / Resultado antes de impuestos (11.671) (11.088)

Urtaldiaren emaitza / Resultado del Ejercicio (11.671) (11.088)

6

2013ko eta 2012ko abenduaren 31n amaitutako urtaldiei dagokien ondare garbiko aldaketen egoera

Estado de cambios en el patrimonio neto correspondiente a los ejercicios anuales terminados el 31 de diciembre de 2013 y 2012 A) Aitortutako diru sarrera eta gastuen egoera (milako eurotan)

Estado de ingresos y gastos reconocidos (Expresados en Miles de Euros)

2013 2012

Galera eta irabazien kontuaren emaitza / Resultado de la cuenta de pérdidas y ganancias (11.671) (11.088) Ondare garbiari zuzenean egotzitako diru sarrera

eta gastuak / Ingresos y gastos imputados directamen-

te al patrimonio neto - - Transferentziak galera eta irabazien kontura/

Transferencias a la cuenta de pérdidas y ganancias - -

Aitortutako diru sarrerak eta gastuak guztira / Total de Ingresos y Gastos reconocidos (11.671) (11.088)

CUENTAS DE METRO BILBAO, S.A.

55

Kontu Bateratuak

KONTU BATERAUAK

AKTIBOA 2013 2012 PASIVO 2013 2012

AKZIODUNAK GALDATU GABEKO DESPOLTSAPENENGATIK

FUNTS PROPIOAK 450.084.821,74 470.763.400,77

190 Akziodunak galdatutako despoltsapenengatik 100 Ondarea 24.080.030,77 24.080.030,77102 Kapitala

IBILGETUA 932.956.809,23 958.407.040,38 110 Akzioen jaulkipen-prima113 Erreserbak

120/1 Itxitako ekitaldietako emaitzak 497.960.838,95 491.410.835,17AZPIEGITURA 129 Ekitaldiko emaitza -20.678.579,03 -4.537.946,01

Erreserbak sozietate bateratuetan -51.277.468,95 -40.189.519,16201 Azpiegitura eta ondasunak EKITALDI BATZUETAN BANATZEKO SARRERAK

IMMATERIALA 245.343,14 800.934,11 131 Estatuaren kapital diru-laguntzak131 Kapital diru-laguntzak

210 Ikerketaren eta garapenaren gastuak212 Jabetza industriala eta intelektuala 166.704,52 143.114,92 ARRISKUETARAKO HORNIDURAK 1.082.623,20 1.281.009,05215 Aplikazio informatikoak 8.071.913,23 8.065.827,13218 Beste ibilgetu immaterial batzuk 140 Antzeko pentsio eta betebeharretarako hornidura 986.603,20 974.989,05219 Ibilgetu immaterialetarako aurrerakina 399.945,81 145 Beste hornidura batzuk 96.020,00 306.020,00281 Amortizazio metatua -7.993.274,61 -7.807.953,75

EPE LUZERAKO HARTZEKODUNAK 463.824.320,27 477.187.349,53MATERIALA 867.318.344,94 840.591.570,40

150 Jesapenak eta antzeko beste jaulkipen batzuk220 Lurrak eta ondasun naturalak 10.824.143,89 10.750.848,87 170 Epe luzerako zorrak 463.824.320,27 477.187.349,53221 Eraikuntzak 812.729.854,28 777.921.332,63222 Instalazio elektrikoak 370.027.039,15 326.871.459,54 EPE LABURRERAKO HARTZEKODUNAK 62.625.130,71 71.878.421,44226 Altzaria 5.620.503,16 5.639.959,00227 Informazio prozesuen ekipoak 2.063.393,88 2.001.066,74 HARTZEKODUNAK 25.140.144,72 32.297.635,13228 Garraio-elementuak 328.367.247,16 328.148.399,73229 Beste ibilgetu material batzuk 1.183.730,19 1.099.811,04 400 Aitortutako beteb. hartzekodunak ekitaldi korrontean282 Amortizazio metatua -663.497.566,77 -611.841.307,15 420 Agin. ordainketen ziozko hartzekodunak ekitaldi korronte 22.475.901,38 27.431.292,05

401 Aitortutako beteb. hartzekodunak itxitako ekitaldietanARIBIDEKO MATERIALA 64.938.640,81 116.606.622,03 421 Agin. ordainketen ziozko hartzekodunak ekitaldi itxietan

402 Zorrak taldeko enpresekin2290 Lurren eta ondasun naturalen egokitzapena 239.977,13 350.133,032291 Aribideko eraikuntzak 40.719,332292 Instalazio elektrikoak 15.979.921,20 40.324.337,332293 Muntatzeko makinak2294 Altzaria2295 Garraio-elementuak 402.386,24 326.804,892297 Informazio prozesuen ekipoak 27.176,75 1.251.910,122298 Bestelako ibilgetu materiala2299 Ibilg. materialaren aurrerakinak 48.289.179,49 74.312.717,33

404 Sarreren itzulketen ziozko hartzekodunak411 BEZaren hartzekodunak 532.290,55 506.144,78

FINANTZAZKOA 454.480,34 407.913,84 414 Jaso gabe dauden fakturen ziozko hartzekodunak 2.131.952,79 4.360.198,30

240 Sektore publikoko erakundeetako partaidetza ERAKUNDE PUBLIKO HARTZEKODUNAK 1.803.043,70 1.092.826,10

254 E.luz.ko kredituak langileentzat 451.176,10 404.609,60 475 Ogasun Publikoa hartzekoduna zerga-kontzeptuengatik 867.358,87 550.638,39265 E.luz.ko gordailuak eta bestelakoak 3.304,24 3.304,24 476 Gizarte-aurreikuspeneko erakundeak, hartzekodunak 935.684,83 542.187,71293 Balio-galeraren ziozko hornidura 477 Erakunde publikoak, jasanarazitako BEZ

EKITALDI BATZUETAN BANATZEKO GASTUAK ZORRAK ERAKUNDE PUBLIKOEKIN

279 Ekitaldi batzuetan banatzeko gastuak 510 E.lab. zorrak

IZAKINAK 1.593.844,00 2.442.472,64 BESTELAKO ZORRAK 34.327.104,29 37.128.203,77

520/1 E. lab. zorrak kreditu-erakundeekin eta bestelakoekin 34.260.645,99 37.037.879,03322 Ordezko piezak eta bestelako hornidurak 2.508.569,17 2.442.472,64 560 E. lab. jasotako fidantzak 66.458,30 90.324,74392 Beste hornidura batzuen balioaren narriadura -914.725,17

ZORDUNAK 5.839.971,81 7.749.300,84 APLIKATU GABEKO SARRERAK 123,00

ZORDUNAK 5.720.260,55 7.544.680,03 555 Aplikatu gabeko sarrerak 123,00

430 Aitortutako eskub. zordunak ekitaldi korrontean 4.135.389,10 4.736.975,60 PERIODIFIKAZIOAREN ZIOZKO DOIKUNTZAK 1.354.715,00 1.359.756,44431 Aitortutako eskub. zordunak ekitaldi itxietan 0,48432 MB S.A. taldeko enpresen aitort. eskub. zordunak439 Beste zordun batzuk 485 Sarrera aurreratuak 1.354.715,00 1.359.756,44440 Askotariko zordunak 497.137,25 1.083.242,37441 BEZagatiko zordunak 449.295,91 510.938,71449 Aurrekontukoak ez diren beste zordun batzuk 200,00 3.172,14470 Herri Administrazioak 638.238,29 1.210.350,73472 Erakunde publikoak, jasandako BEZ

PERIODIFIKAZIOAREN ZIOZKO DOIKUNTZAK 119.711,26 204.620,81

480 584 Periodifikatzeagatiko doikuntzak 119.711,26 204.620,81

TRAFIKO-ERAGIKETEN ZIOZKO HORNIDURAK

499 Hornikuntzak

FINANTZA-KONTUAK 37.226.270,88 52.511.366,93

ALDI BATERAKO FINANTZA-INBERTSIOAK 15.151.968,40 14.196.318,16

532 Erak. errenta finkoko e. lab. balioak 15.002.668,12 14.005.183,74542 E. lab. emandako aurrerakinak eta kredituak 129,60 6.127,45544 Langileei e. lab. emandako kredituak 149.170,68 185.006,97549 Ordaindu gabeko e. lab. akzioak553 Kutxa finkoko aurrerakinak

DIRUZAINTZA 22.074.302,48 38.315.048,77

570 Kutxa 626.135,45 632.803,64572 Bankuak eta kreditu-erakundeak 21.448.167,03 37.682.245,13

Doikuntza Metro Bilbaorekin

AKTIBOA, GUZTIRA 977.616.895,92 1.021.110.180,79 PASIBOA, GUZTIRA 977.616.895,92 1.021.110.180,79

BGP-AREN ETA MB-REN BALANTZE BATERATUA 2013 ETA 2012 EKITALDIETAN

KONTU BATERAUAK

ZORRA 2013 EKITALDIA 2012 EKITALDIA HARTZEKOA 2013 EKITALDIA 2012 EKITALDIA

GASTUAK SARRERAK

HORNIDURAK 42.509.660,22 43.356.018,58 NEGOZIO-ZIFRAREN ZENBATEKO GARBIA 100.474.863,85 97.236.103,77

600 Salgaiena 700 Salmenta garbiena

602 Lehengaiena eta beste materia kontsumigarri batzuena 41.594.935,05 43.356.018,58 705 Ondasun arrunten salmenta

693 Izakinen horniduren aldaketa 914.725,17 706 Zerbitzuen salmenta 100.474.863,85 97.236.103,77

LANGILEEN GASTUAK 34.909.496,36 34.181.710,76 ZERGAK

640 Soldatak eta lansariak 26.414.714,84 25.489.055,09 721 Zeharkakoak

642 Gizarte-kargak 7.982.664,00 7.911.118,94

643 Elkarkidetza 1.703,80 1.888,76

649 Bestelako gastu sozialak 510.413,72 779.647,97 TRANSF. ETA DIRU-LAGUNTZA ARRUNTAK 60.089.249,01 76.034.408,00

AMORTIZ. HORNIDURAK IBILGETUA 52.061.453,87 45.059.071,04 751 Transferentzia eta diru-laguntza arruntak 60.000.000,00 66.734.336,24

755 Kapitalaren transf. eta diru-lag. ekit. errend. pasatuta 89.249,01 9.300.071,76

690 Ibilgetu immaterialaren hornidura 188.546,04 182.025,21

691 Ibilgetu materialaren hornidura 51.872.907,83 44.877.045,83 KUDEAKETA ARRUNTEKO BESTE SARRERA BATZUK 3.451.168,87 1.883.852,55

TRAFIKO-HORNIDUREN ALDAKETA 749 Kudeaketaren beste sarrera batzuk 3.451.168,87 1.883.852,55

790 Arriskuen eta gastuen gehiegizko hornidura

693 Izakinen horniduren aldaketa

694 Horniduren aldakuntza eta kobratu ezin daitezkeen kredituen USTIAPEN-GALERAK 5.893.593,64

697 Trafikoko beste hornidura batzuen aldaketa

USTIAPENEKO BESTE GASTU BATZUK 40.428.264,92 41.187.515,26 BALIO NEG. SARRERAK ETA KREDITUAK 364.406,02 428.773,51

62 Kanpoko zerbitzuak 37.411.967,31 38.070.159,99 761 Interesengatik 169.487,67 160.577,24

Kanpoko zerbitzuak 37.411.967,31 38.070.159,99 769 Beste finantza-sarrera batzuk 170.729,84 226.766,33

63 Zergak 177.420,45 146.718,41 766 Taldekoa ez diren enpresenak 24.188,51 41.429,94

631 Zergak 177.420,45 146.718,41

65 Kudeaketa arrunteko beste gastu batzuk 2.838.877,16 2.970.636,86 FINANTZA-EMAITZA NEGATIBOAK 15.052.438,62 16.506.952,82

652/3 Kudeaketa arrunteko beste gastu batzuk 2.838.877,16 2.970.636,86

USTIAPEN-ONURAK 11.370.048,68 JARDUERA ARRUNTETAKO GALERAK 20.946.032,26 5.136.904,14

FINANTZA- GASTUAK 15.416.844,64 16.935.726,33 AURREKO EKITALDIETAKO GALERAK 2.998,02

661 Betebeharren eta bonuen interesak 771 Ibilgetua besterentzearen onurak

662 Epe luzerako zorren interesak 15.376.454,10 16.898.949,27

669 Beste finantza-gastu batzuk 40.390,54 36.777,06 Eskualdatutako kapitalaren diru-laguntzak

FINANTZA-HORNIDUREN ETA -INBERTSIOEN ALDAKETA 778 Aparteko onurak eta beste ekital. batzuetakoak 496.735,74 604.906,15

698 (798) Sozietateen balio bateragarrien hornidura / (Gehiegizko) horn 780 Aurreko ekitaldietako onurak

FINANTZA-EMAITZA POSITIBOAK APARTEKO EMAITZA NEGATIBOAK

Kapitalaren transf. eta diru-lag. ekit. errend. pasatuta

KAPITALAREN DIRU-LAGUNTZAK

JARDUERA ARRUNTEN ONURAK

670/1 672/3

Ibilgetuaren ondoriozko galerak 199.522,42

674 Betebehar propioen eragiketen galerak

678 Aparteko galerak 29.760,09 2.950,00

680 Beste ekitaldi batzuetako gastuak eta galerak 2.998,02

Beste ekitaldi batzuetako gastuak eta galerak

AURREKO EKITALDIETAKO ONURAK

APARTEKO EMAITZA POSITIBOAK 267.453,23 601.956,15

EKITALDIKO EMAITZA (ONURAK) EKITALDIKO EMAITZA (GALERAK) 20.678.579,03 4.537.946,01

BGP-AREN ETA METROAREN IRABAZIEN ETA GALEREN BATERATUA 2013AN ETA 2012AN

CTB Ugasko, 5 bis – 1º dcha.

Tel.: 94 476 61 50 Fax: 94 475 00 21

[email protected] www.cotrabi.com

mailto:[email protected]�http://www.cotrabi.com/�

José Luis Bilbao Eguren jn.Bizkaiko Ahaldun NagusiaKontseilariakItziar Garamendi Landa and.

Pedro María Hernando Arranz jn.Antonio Aiz Salazar jn.Hernando Lacalle Edeso jn.Amaia Barredo Martín and.Alejandra Iturrioz Unzueta and.Gorka Ugalde Martínez jn.

Julián Ferraz Sumillera jn.Iñaki Azkuna Urreta jn.Bilboko Udaleko alkate-udalburuaJoseba Goikouria Zarraga jn.Andoni Busquet Elorrieta jn.Lorenzo Oliva Santamaría jn.

Imanol Landa Jauregui jn.Getxoko Udaleko alkateaMikel Torres Lorenzo jn.Portugaleteko Udaleko alkateaRicardo Ituarte Azpiazu jn.Asier Abaunza Robles jn.Amaya Fernández Angulo and.

José Alfonso López Arevalillo jn.Leioako Udaleko zinegotziaJosé Luis Bilbao Eguren jn.Bizkaiko Ahaldun Nagusia

Pedro María Hernando Arranz jn.Antonio Aiz Salazar jn.

Eusko JaurlaritzaIñaki Azkuna Urreta jn.Bilboko Udaleko alkate-udalburuaImanol Landa Jauregui jn.Getxoko Udaleko alkateaMikel Torres Lorenzo jn.Portugaleteko Udaleko alkatea

PLANAS. Inazio-Urbinaga

memoria 2013 - Inicioa) Bilboko Tren Metropolitarraren obren finantzaketa, eta beraren gainegiturako...

Documents

Transcript of memoria 2013 - Inicioa) Bilboko Tren Metropolitarraren obren finantzaketa, eta beraren gainegiturako...