MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y...

download MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TECNOLOGIA - PORTALGUARANI

of 64

Transcript of MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y...

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    1/64

    JAOZLGA OKJCAOKF HL JCLOJCK S XLJOAFA@K

    Dlgarkoha fkz jk~kjchkhlz hl coylzxc`kjcol cooaykjco lo ^krk`|ks

    Kykojlz hlf rcdlr ra`rkdk hl K~asa kf Hlzkrraffahl fk Jclojck& Xljoafa`k l Cooaykjco

    2>>= !2>>3

    ppp/~arxkf`|krkoc/jad

    http://www.portalguarani.com/http://www.portalguarani.com/http://www.portalguarani.com/
  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    2/64

    ^ra`rlza jcloxicja s xljoaf`cja7 |o lzi|lrwa jaog|oxa s jaoxco|a 2Fk jclojck& fk xljoafa`k s fk cooaykjco ~krk lf hlzkrraffa7

    \o hlzkia jad~flga hlzhl lf coxlrra`koxl ~lhk``cja 8O|lzxrk dlxk lz dlgarkr fk jad~lxcxcychkh hlf zljxar ~rah|jxcya okjcaokf 9Jad~radcza hlf zljxar ~rcykha jao lf kykojl hlf jaoajcdcloxa s fkcooaykjco lo ^krk`|ks =

    Jk~x|fa ;7 Lf lzxkha hl fk jclojck lo ^krk`|ks ;>

    Ljmkr k kohkr fk r|lhk ;;Zczxldk Okjcaokf hl Jclojck& Xljoafa`k l Cooaykjco7jaoajcdcloxa s hlzkrraffa ;2^rcojc~kflz cohcjkharlz jcloxicjaz s xljoaf`cjaz J|f lz o|lzxrkzcx|kjco hl ~krxchk1 ;8

    Fk jclojck {|l lf ^krk`|ks oljlzcxk ;9

    Jk~x|fa 27 ^krk`|ks k~rlohl k cooaykr ;=

    ^RAJCX7 Icokojckdcloxa ~bfcja k fk coylzxc`kjco l cooaykjco ;3Jad~aoloxlz hlf ^RAJCX 2>^rlz|~|lzxa xaxkf 2:Rlz|fxkhaz lz~lrkhaz s kykojlz 28Lzxr|jx|rk dc}xk hl lglj|jco hlf ~ra`rkdk ^RAJCX 2

    ^rasljxaz hl cooaykjco k~askhaz lo fk ikzl ~cfaxa 8;Yloxkocffk ^lrdkoloxl hl Cooaykjco7 cozxr|dloxa hl k~asa k ld~rlzkz 8>= lf ~rcdlr ld~rlohcdcloxa~bfcja lo lzl zloxcha7 lf ^ra`rkdk hl K~asa kf Hlzkrraffa hl fk Jclojck&Xljoafa`k l Cooaykjco -^RAJCX#& icokojckha dlhckoxl |o jaoyloca hl~rzxkda jao lf Bkoja Coxlrkdlrcjkoa hl Hlzkrraffa -BCH#/

    Fk ~rlzloxl ~|bfcjkjco jaohlozk ~rcojc~kfdloxl faz kykojlz hl lzxl ^ra$`rkdk& lf j|kf xclol jada icokfchkh dlgarkr fkz jk~kjchkhlz hl coylzxc`k$jco l cooaykjco lo ^krk`|ks& chlk jloxrkf ~fkzdkhk lo lf xx|fa hl lzxldkxlrckf/ ^lra khldz oaz jafajk lo ~lrz~ljxcyk zabrl fk zcx|kjco hl fkjclojck s xljoafa`k -J)X# k ocylf okjcaokf/

    Lo lf ~rcdlr jk~x|fa zl l}~aolo faz koxljlhloxlz& lf dkrja fl`kf l cozxc$x|jcaokf s fkz lzxrkxl`ckz l}czxloxlz& khldz hl ~rlzloxkr faz ~rcojc~kflz

    cohcjkharlz hl J)X& xahaz lzxaz lfldloxaz jfkyl ~krk ~fkoxlkr ~afxcjkz~bfcjkz lo lf rlk/ Lf zl`|oha jk~x|fa hlzjrcbl faz abglxcyaz& dlxkz& jad$~aoloxlz s rlj|rzaz hlf ^RAJCX& kz jada lf kfjkojl hl z|z cozxr|dloxazhl k~asa hcrljxa k blolicjckrcaz& {|l zao |ocylrzchkhlz& cozxcx|xaz& AO@ sld~rlzkz {|l rlkfcwko coylzxc`kjco s hlzkrraffa/

    Lo lf xlrjlr s j|krxa jk~x|fa hlzjrcbcdaz jkhk |oa hl faz ~rasljxaz hlcoylzxc`kjco l cooaykjco khg|hcjkhaz hlzhl fk ikzl ~cfaxa hlf ^ra`rkdkmkzxk cocjcaz hl >>/ Jao lzxa ~rlxlohldaz zabrl xaha dazxrkr fk cd~ar$xkojck hlf kjlrjkdcloxa loxrl lf jaoajcdcloxa `lolrkha ~ar jcloxicjaz sld~rlohlharlz okjcaokflz ~krk fk zaf|jco hl ~rabfldkz zajckflz lo rlkzjada k`rcj|fx|rk ikdcfckr jkd~lzcok& o|lykz xljoafa`kz k~fcjkhkz k lh|$jkjco s fk zkf|h& ~rah|jjco k`ra~lj|krck& ycyclohk z|zxloxkbfl& loxrl

    axrkz/Lf {|coxa jk~x|fa zl rliclrl kf k~asa {|l brcohk lf JAOKJSX ~krk fk iar$dkjco hlf jk~cxkf m|dkoa ~krk fk jclojck l cooaykjco& s lf zl}xa jk~x|faylrzk zabrl kf`|okz kjjcaolz hlzkrraffkhkz ~krk ~radaylr fk ycoj|fkjcohl faz kjxarlz hlf zczxldk jcloxicja s xljoaf`cja/

    ^RAI/ HR/ G\KO JKRFAZ RAFO @KHLK

    DCOCZXRA $ ^RLZCHLOXL HLF JAOKJSX

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    5/64

    ?

    Jada jaoxlochaz hl kfxzcda ykfar ~krk jad~rlohlr& hlzhl hcilrloxlz yc$zcaolz& fk cd~arxkojck hl fk jclojck& xljoafa`k l cooaykjco ~krk lf hlzk$rraffa ljaodcja s zajckf& cojf|cdaz kf cocjca lo fk zljjco hl ~rfa`az fazk~arxlz hlf dcoczxra hl Lh|jkjco s J|fx|rk& Hr/ F|cz K/ Rckrx5 hlf dcoczxrahl Coh|zxrck s Jadlrjca& Hao Irkojczja Rcykz5 kz jada hlf ~rlzchloxl hl fk\oco Coh|zxrckf krk`|ksk& Fcj/ @|zxkya Yaf~l/

    Lo >>=& koxlz hl rl`rlzkr k ^krk`|ks s f|l`a hl jkzc 8> kaz xrkbkgkohaIrkojck& dl ~|zl lo jaoxkjxa jao axraz coylzxc`kharlz jad~kxrcaxkz {|lycyko lo lf l}xrkoglra s ffl`kdaz k |ok z|lrxl hl jaozloza zabrl fk cd~ar$xkojck hl rkhcjkroaz axrk ylw lo o|lzxrk xclrrk ~krk jaoxrcb|cr k z| hlzkrraffajao ~rasljxaz hl iardkjco hl jcloxicjaz kfxkdloxl jkfcicjkhaz dlhckoxl~ra`rkdkz hl dklzxrkz s hajxarkhaz lo fkz |ocylrzchkhlz hlf ~kz/

    Lz ~rljcza fk iardkjco hl lz~ljckfczxkz ~ar s ~krk fk coylzxc`kjco k xrk$yz hlf dahlfa ~rabkha lo faz ~kzlz coh|zxrckfcwkhaz s kha~xkha mas ~arfaz ~kzlz ldlr`loxlz/ ^krk`|ks oa ~|lhl dz mkjlr kbzxrkjjco hl lzxklychlojck/ Fk oljlzchkh hl l}~lrxaz hl kfxa ocylf zl zcloxl lo xahaz fazzljxarlz hl fk ljaoadk& lo faz j|kflz ikfxk lzk dkzk jrxcjk {|l ikjcfcxl lfhlz~|l`|l hl fkz ld~rlzkz& hl fk coh|zxrck s hl faz zljxarlz k`ra~lj|krcaz~krk dlgarkr fk jad~lxcxcychkh/

    O|lzxra ~kz xclol |ok fkr`k mczxarck hl kxadcwkjco hl faz lzi|lrwaz lo dk$xlrck hl J)X& ~lra jrla icrdldloxl {|l fk xkrlk cd~|fzkhk lo faz fxcdazkaz ~ar lf JAOKJSX lo jaog|oxa jao cozxcx|jcaolz ~bfcjkz s ~rcykhkz&okjcaokflz l coxlrokjcaokflz& zloxkr fkz bkzlz ~krk lf ~ra`rlza jcloxicja sxljoaf`cja/

    Faz rlz|fxkhaz hl lzxkz cocjckxcykz& zco ldbkr`a& zl jrczxkfcwko lo lf dlhckoas fkr`a ~fkwa& ~ar fa {|l rl{|clrlo hl |o jaoxco|a iarxkfljcdcloxa s lz$i|lrwa hl jaa~lrkjco loxrl xahaz faz kjxarlz hlf zczxldk7 fk zajclhkh jcycf&fkz ld~rlzkz& fk kjkhldck s lf `abclroa/ Lo lzl zloxcha& fk coxlrylojco hlfLzxkha lz i|ohkdloxkf ~krk `krkoxcwkr fk coylrzco hl rlj|rzaz icokojclrazoljlzkrcaz hl daha k ikjcfcxkr fk jrlkjco hl |o kdbcloxl ikyarkbfl k faz~rajlzaz lolrkfcwkhaz hl cooaykjco l cozlrjco jad~lxcxcyk hlf ~kz hlo$xra hl faz lzjlokrcaz coxlrokjcaokflz/

    Lo fkz zc`|cloxlz ~`cokz jad~krxcdaz jao |zxlhlz o|lzxraz ~rcdlraz ~k$zaz lo fk dlgark hl fkz jk~kjchkhlz hl coylzxc`kjco l cooaykjco& kjjcaolz{|l ~lrdcxcro k o|lzxraz jcloxicjaz l cozxcx|jcaolz ~axlojckr mkbcfchkhlzjada lf xrkbkga lo l{|c~a& lf dkolga hl iaohaz ~bfcjaz& s fk ykfarkjco hl

    rclz`az xjocjaz s icokojclraz& loxrl axrkz/ Fa coycxkdaz k zlr ~raxk`aoczxkhl fk jaozxr|jjco hl |ok zajclhkh jao kjxcx|h ikyarkbfl k fk xrkoziardk$jco hlf jaoajcdcloxa lo jk~kjchkh ~rah|jxcyk s bclolzxkr ~krk xahaz/

    Faz rlz|fxkhaz hl lzxkz cocjckxcykz&

    zco ldbkr`a& zl jrczxkfcwko lo

    lf dlhckoa s fkr`a ~fkwa& ~ar fa

    {|l rl{|clrlo hl |o jaoxco|aarxkfljcdcloxa s lz|lrwa hl

    jaa~lrkjco loxrl xahaz faz

    kjxarlz hlf zczxldk7 fk zajclhkh

    jcycf& fkz ld~rlzkz& fk kjkhldck s lf

    `abclroa/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    6/64

    ? 8

    Fk jclojck& fk xljoafa`k s fk

    cooaykjco ~krk lf hlzkrraffa7

    \o hlzka jad~flga hlzhl lfcoxlrra`koxl ~lhk``cja

    ^rfa`a

    ?RAI/ HR/ ^MCF/ F\CZ KFBLRXA RCKRX DAOXKOLR

    DCOCZXRA HL LH\JKJCO S J\FX\RK

    Lo jacojchlojck jao k|xarlz jada Icoeclferk|x& Xa|rkcol s Dkiilzafc zl~|lhl ~fkoxlkr fk mc~xlzcz hl {|l lf d|oha kjx|kf mk jlhcha koxl fk xloxk$jco hl rlh|jcr fk jad~flgchkh hl fk rlkfchkh m|dkok k iard|fkz s loia{|lzfcolkflz hl xc~a dcocdkfczxk/ Kz kf coxrah|jcr fk ykrckbfl hlzkrraffa g|oxak faz jaojl~xaz hl jclojck& xljoafa`k l cooaykjco lz kfxkdloxl ~rabkbfl{|l lf fljxar jkc`k lo |o rlh|jjcaoczda hl xc~a ljaoadcjczxk& lz hljcr& fkjclojck& fk xljoafa`k s fk cooaykjco zao rlflykoxlz zcld~rl s j|koxa zlkhlj|lo& ~ar lgld~fa& k fkz docdkz hldkohkz hl jaoz|da ~rljaocwkhkz~ar fkz flslz hlf dlrjkha/

    Fa dczda ~krljl kjaoxljlr j|koha zl coxrah|jl fk ykrckbfl jaojl~x|kfkbarhkgl ~lhk``cja kf hczj|xcr fk xrckhk jclojck$xljoafa`k$cooaykjco~krk lf hlzkrraffa& hohazl f|`kr k jaoylrzkjcaolz ld~rcjkz {|l `crko loxaroa k coxlrra`koxlz xkflz jada7 ^ar {| faz kf|doaz s fkz kf|dokz oa

    k~rlohlo fk jclojck {|l zl flz lozlk a ~ar {| oa |zko fk xljoafa`k ~krkdlgarkr z|z l}~lrclojckz hl k~rlohcwkglz l cooaykr lo fkz zaf|jcaolz {|l~ra~aolo ~krk faz ~rabfldkz {|l flz ~fkoxlk fk ychk18 \z|kfdloxl zl `l$olrko rlz~|lzxkz jkxrxcjkz haohl fk lzj|lfk& fk |ocylrzchkh a fk z|~|lzxkdlhcajrchkh hl fkz kjx|kflz `lolrkjcaolz zao fkz jk|zkz hl xkf zcx|kjco/

    Xkoxa fkz jcxkhkz jaoylrzkjcaolz ld~rcjkz jada lf rlilrcha loia{|l fcolkfhl xc~a dcocdkfczxk ~lrdcxlo ~a~|fkrcwkr rlz~|lzxkz mada`olkz s dkzcic$jkr fkz ~lrjl~jcaolz& ~lra oa lolrko mlrrkdcloxkz rlkflz {|l jaoxrcb|skokf hlzkrraffa m|dkoa& loxlohcha zxl jada fk bkzl hl |o hlzkrraffa j|fx|$rkf s zajcaljaodcja zazxlocbflz/ Lzxk jaojl~jco hl hlzkrraffa m|dkoamkjl rlilrlojck k {|l fkz ~lrzaokz jada z|glxaz cohcych|kflz a jafljxcyaz$

    hlzkrraffko& ykf`k fk rlh|ohkojck& ~flokdloxl z|z jk~kjchkhlz hl ycycr sxrkbkgkr hc`okdloxl& ~krxcjc~koha kjxcykdloxl lo lf dlgarkdcloxa hl fkjkfchkh hl ychk& xadkoha hljczcaolz i|ohkdloxkhkz s hcokdcwkoha jrxcjk$dloxl lf kjlrya hl jaoajcdcloxa hl fk j|fx|rk lo {|l ycylo/ Fkz mlrrkdclo$xkz jaojrlxkz ~krk hcokdcwkr& hljchcr s ~krxcjc~kr lo lf hlzkrraffa m|dkoa&lz hljcr& lo lf hlzkrraffa zao fk jclojck& fk xljoafa`k s fk cooaykjco {|ldlgarko fk jkfchkh hl ychk lo z| dz kd~fca zloxcha$ hl |o z|glxa s!a hl|o ~kz/

    Jir/7 ICOECLFERK\X& Kfkco7 fk hlrraxk hlf ~lozkdcloxa/ Lh/ Kok`rkdk/ Bkrjlfaok/ >>>/ Jir/7 XA\RKCOL& Kfkco7 \o o|lya ~krkhc`dk ~krk jad~rlohlr lf d|oha hl mas/ Lh/ ^kchz/B|loaz Kcrlz/ >>9/

    Jir/ DKIILZAFC& Dcjmlf7 Lf rllojkoxkdcloxa hlf d|oha/ \ok xcjk ~krk o|lzxra xcld~a/ Lh/Hlhkf|z/ B|loaz Kcrlz/ >>3/8 Jir/7 ^ARFO& Rkiklf7 Mkjck |o dahlfa hl lozlkowk$k~rlohcwkgl hl fkz jclojckz ~ar coylzxc$`kjco/ Lo7 EK\IDKO& Dcrckd ) I\DK@KFFC& Fk|rk7 Lozlkr jclojckz okx|rkflz/ Rlifl}caolz s~ra~|lzxkz hchjxcjkz/ Lh/ ^kchz/ B|loaz Kcrlz/ >>>/ Jir/7 \OLZJA7 Hljfkrkjco D|ohckf zabrl Lh|jkjco ~krk Xahaz/ Krxj|fa / Lh/ \OLZJA/Gadxclo/ 33>/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    7/64

    ?

    Lo bkzl k fa l}~|lzxa mkzxk k{| s k daha hl rlz~|lzxk k fk ~ra~|lzxk{|l mkjl lf JAOKJSX hl rlifl}caokr zabrl fk cd~arxkojck hl fk jclojck& fkxljoafa`k s fk cooaykjco ~krk lf hlzkrraffa hlf ~kz zl ~|lhl ~ra~aolr|o coxlrra`koxl ~lhk``cja {|l ~lrdcxk |ok rlifl}co {|l yksk dz kffhl fk rlxarcjk hl zkfo zabrl fk cd~arxkojck hl fk jclojck a faz ikjxarlz {|lmkjlo ~azcbfl lf hlzkrraffa/ \ok ~azcbfl iard|fkjco hl lzxl coxlrra`koxl~ahrk zlr fk zc`|cloxl7 Mas jkbl ~rl`|oxkrzl zc fk iardk lo {|l zl jao$jcbl s zl dkxlrckfcwk fk lozlkowk jcloxicjk& hlzhl lf ~|oxa hl yczxk hlfaz jaoxlochaz& dxahaz s lzxrkxl`ckz hl k~rlohcwkgl& ~lrdcxl mkjlr irloxlzkxczikjxarckdloxl k xaha |o jaog|oxa hl hlzkiaz7 fk rk~chlw hl faz jkd$bcaz& fk jad~flgchkh l coxlrhczjc~fcokrclhkh& fk hcdlozco xcjk s zajckf s& fk~rabfldxcjk jycjk9/

    Hlzhl lf loia{|l ~lhk``cja& lzxl coxlrra`koxl lz ycxkf xkoxa ~krk lf zczxl$

    dk lh|jkxcya jada ~krk fk zajclhkh& sk {|l |o ~kz {|l kz~crk k |o hlzk$rraffa ldkojc~khar hl z|z jc|hkhkoaz s jc|hkhkokz hlbl j|lzxcaokrzl lolzxk folk& ~ar{|l fk ~rah|jjco hl jaoajcdcloxa& fk jclojck& fk xljoafa`k

    s fk cooaykjco xclolo jada kjxarlz& hcrljxarlz s `|caoczxkz k faz ~|lbfaz/Fk jclojck {|l lolrk hlzkrraffa oljlzcxk kicojkrzl lo fkz ~rabfldxcjkz rlk$flz hl k{|lffaz {|l z|irlo faz ifk`lfaz hl fk dkr`cokjco& fk ~abrlwk s fkzfcdcxkjcaolz ~ra~ckz hl fk jaohcjco m|dkok/ Hl c`|kf iardk fk xljoafa`k

    s fk cooaykjco hlblo zlr jkdcoaz kbclrxaz ~krk {|l fk `loxl ycyk dlgar&~krk {|l fkz rlhlz ~rah|jxcykz zl kickojlo s ~krk {|l l}czxk |ok rlkf k|xa$hlxlrdcokjco hl fkz okjcaolz/

    Lzxl coxlrra`koxl ~lhk``cja jafajk k fk zajclhkh koxl lf hlzkia hl jaoz$

    xr|cr ~krxcjc~kxcyk s zczxldxcjkdloxl fkz jaohcjcaolz ~krk {|l z|z jc|hkhk$oaz s jc|hkhkokz ~|lhko xkoxa ~rah|jcr jada blolicjckrzl hl fk jclojck& fkxljoafa`k s fk cooaykjco/ Lo lzxl zloxcha lz {|l lo fk kjx|kfchkh zl lzxmkjcloha |ok ~rai|ohk rlyczco hlf loia{|l s hlf ~fko hl lozlkowk hl fkzjclojckz hloxra hlf Zczxldk Lh|jkxcya hl fk Rl~bfcjk hlf ^krk`|ks5 hl xkfiardk k {|l fk lzj|lfk ~|lhk jaoxrcb|cr ~lhk``cjkdloxl k fk iardkjcohl ~rah|jxarlz s jaoz|dcharlz hl jclojck& xljoafa`k l cooaykjco lo |ok~lrz~ljxcyk hl hlzkrraffa m|dkoa& j|fx|rkf s zajcaljaodcja/

    Lo lzxl dkrja hl rlzc`ocicjkjco ~lhk``cjk kh{|clrl rlflykojck fk ~rlzloxl~|bfcjkjco hlf JAOKJSX& sk {|l brcohk lfldloxaz hlzhl fk coylzxc`kjcolo lf jaoxl}xa okjcaokf& faz j|kflz xkoxa hlzhl lf dbcxa hl fk lh|jkjcojada hlzhl fkz axrkz lzilrkz zajckflz ~ahro zlr |ok jaoxrcb|jco kf ~rajl$

    za hl ~rai|ohcwkjco hlf hlzkia {|l cd~fcjk ~krk lf krk`|ks jarrlfkjcaokrliljxcykdloxl hlzhl fk jad~flgchkh fk xrckhk jclojck$xljoafa`k$cooaykjco~krk lf hlzkrraffa/

    9 Jir/7 \OLZJA7 Jaoilrlojck Coxlrokjcaokf hl Lh|jkjco/ Coiardl Icokf 89 Rl|oco/ kf = hlZl~xcldbrl hl >>/ Lh/ \OLZJA/ @colbrk/ >>/

    /// fk xljoafa`k s fk cooaykjco

    hlblo zlr jkdcoaz kbclrxaz ~krk

    {|l fk `loxl ycyk dlgar& ~krk

    {|l fkz rlhlz ~rah|jxcykz zl

    kikojlo s ~krk {|l l}czxk |ok

    rlkf k|xahlxlrdcokjco hl fkz

    okjcaolz/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    8/64

    ? 9

    ^rfa`a

    ?

    Lzxk ~|bfcjkjco xcx|fkhk Dlgarkoha fkz jk~kjchkhlz hl Coylzxc`kjco l

    Cooaykjco lo ^krk`|ks jrlldaz ~|lhl zlr hl `rko ks|hk kf zljxar ~ra$

    h|jxcya hl o|lzxra ~kz kf coxrah|jcr jfkylz cd~arxkoxlz lo lf hlzkrraffa

    ljaodcja hlf ~kz jada fa zao fk coylzxc`kjco s fk cooaykjco/

    Lf xrkbkga hl JAOKJSX lo lzxl dbcxa ~|lhl xarokrzl lzxrkx`cja jaozchl$

    rkoha {|l k|o oa fa`rkdaz xahaz faz kykojlz {|l oaz mldaz ~ra~|lzxa

    lo lzxk dkxlrck s {|l lf raf hlf Lzxkha lz i|ohkdloxkf ~rcojc~kfdloxl lo

    lf cocjca hl |o ~rajlza s xlocloha lo j|loxk {|l lz hcijcf {|l |ok okjcofa`rl hlzkrraffkrzl xljoaf`cjkdloxl zco fchlrkw`a hlf `abclroa oc zco co$

    ylrzcaolz ~rcykhkz dkzcykz lo coylzxc`kjco s hlzkrraffa -C%H#/

    Fk jas|ox|rk ~ar fk j|kf lzxkdaz kxrkylzkoha mkjl {|l lzxl dadloxa zlk

    chlkf ~krk xrkxkr lzxl xldk& fa j|kf zl ~|lhl ylr rliflgkha lo faz abglxcyaz

    {|l lf @abclroa Okjcaokf xclol lo z| ~fko lzxrkx`cja ljaodcja s zajckf

    -^LLZ#/ Fkz dlxkz jaozc`okhkz lo lf ^LLZ b|zjko dlgarkr fk jad~lxcxcychkh

    hlf zljxar ~rah|jxcya okjcaokf jao rlz~ljxa xkoxa k dlrjkhaz okjcaokflz

    jada coxlrokjcaokflz/ Kf`|okz jfkylz ~krk ffl`kr kf j|d~fcdcloxa hl faz

    abglxcyaz xrkwkhaz zao7 fk bz{|lhk hl o|lyaz dlrjkhaz& rlh|jjco hljazxaz fa`zxcjaz& dlgark hl fk ~rah|jxcychkh s rlh|jjco hl jazxaz& airljlr

    ~rah|jxaz jao dksar ykfar k`rl`kha& jrlkr o|lyaz ~rah|jxaz s jao dlgar

    jkfchkh& coylrxcr lo lh|jkjco s jk~kjcxkjco ~krk jaoxkr jao rlj|rzaz m|$

    dkoaz cholaz s licjcloxlz s ~rcojc~kfdloxl dlgarkr lf jfcdk hl ol`ajcaz

    ~krk fk kxrkjjco hl coylrzcaolz k o|lzxra ~kz/

    Xaha lzxa oaz d|lzxrk {|l lz d|s cd~arxkoxl {|l lf Lzxkha hlzhl fkz

    cozxcx|jcaolz {|l mk jrlkha iadloxl ~rah|jxaz jkhk ylw dz jad~lxcxcyaz

    rlliaojkoha z| xrkbkga& k lzxkbfljlr ~afxcjkz {|l ikjcfcxlo fk fkbar hlf zlj$

    xar ~rah|jxcya& b|zjkoha airljlr dlgarlz jaohcjcaolz ~krk {|l lf zljxar

    ~rcykha ~|lhk hlzkrraffkr l cooaykr/

    O|lzxrk dlxk lz dlgarkr fk

    jad~lxcxcychkh hlf zljxar

    ~rah|jxcya okjcaokf

    HAO IRKOJCZJA RCYKZDCOCZXRA HL COH\ZXRCK S JADLRJCA

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    9/64

    ?

    Zjm|d~lxlr lo lf ka 33 mkbk zlkfkha {|l7 fk l}~kozco ljaodcjk

    lz rlz|fxkha hl fk l}~kozco hl coh|zxrckz cohcych|kflz s hloxra hl lffkz& fk

    l}~kozco hl icrdkz cohcych|kflz/ Lzxa oaz rlj|lrhk lf raf {|l jkhk k`loxl

    ljaodcja xclol hloxra hlf dlrjkha s k|o{|l ~ahrk xadkrzl jada |ok

    l}~rlzco zcd~fl& lz jfkyl ~krk lf hlzkrraffa ljaodcja s jad~lxcxcya hl

    |o ~kz ~ar{|l cohcjk {|l zao fkz |ochkhlz hl ~rah|jjco& lz hljcr fkz

    ld~rlzkz& fkz {|l zl jaoyclrxlo lo lf daxar hlf jrljcdcloxa k xrkyz hl z|

    dlgark jaoxco|k/Lz cd~arxkoxl {|l lf Lzxkha j|d~fk jao z| xkrlk hl iarxkfljlr faz dljkocz$

    daz hl hci|zco hl fk xljoafa`k s iadloxkr lf hlzkrraffa hl krxcj|fkjcaolz&

    kz jada ikjcfcxkr lf xrkbkga hl fkz cozxcx|jcaolz {|l hlblo lzxkr coyaf|jrk$

    hkz lo lzxl ~rajlza/ Lzxa ~lrdcxcr fk kfcolkjco hl ~ra`rkdkz hl |ocylrzc$

    hkhlz l cozxcx|jcaolz hl coylzxc`kjco jao oljlzchkhlz hlf zljxar ~rcykha

    ~krk zkxczikjlr faz rl{|lrcdcloxaz hlf dlrjkha dlhckoxl fk jaozxr|jjco hl

    jk~kjchkhlz jcloxicjkz s xjocjkz kf zlrycjca hl fk ~rah|jjco/

    Mas JAOKJSX& jada ~krxl hlf @abclroa Okjcaokf s hloxra hl z|z i|ojca$

    olz ~rlzloxk |o dkxlrckf {|l lz~lrkdaz coz~crl kf zljxar ~rah|jxcya ~krklf j|d~fcdcloxa hl z| ~k~lf hloxra hl fk ljaoadk ikjcfcxkoha fk jrlkjco

    hl o|lyaz ~rah|jxaz& ~rajlzaz& s iardkz hl mkjlr ol`ajcaz jada jaozl$

    j|lojck hl fk k~fcjkjco hl xjocjkz cooaykharkz ir|xa hl fk coylzxc`kjco s

    hlzkrraffa lo lf zljxar ~rah|jxcya/

    /// zao fkz |ochkhlz hl

    ~rah|jjco& lz hljcr fkz

    ld~rlzkz& fkz {|l zl jaoyclrxlo

    lo lf daxar hlf jrljcdcloxa k

    xrkyz hl z| dlgark jaoxco|k/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    10/64

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    11/64

    ? 3

    Faz coh|zxrckflz jrlldaz lo fk cocjckxcyk ~rcykhk jada ~rcojc~kf daxar hl fkljaoadk/ Zl mk hldazxrkha {|l lf lz~rcx| ld~rlohlhar ~ar |o fkha s lfraf ikjcfcxkhar hlf Lzxkha& ~ar lf axra& zao ikjxarlz jrxcjaz ~krk hl fk jrlkjco

    s hczxrcb|jco hl rc{|lwk/ Loxlohldaz xkdbco {|l k fk xrkozilrlojck hlxljoafa`k dlhckoxl fk rkhcjkjco hl coylrzcaolz hlbl z|dkrzl lf hlzkrra$ffa hl jk~kjchkhlz jcloxicjkz s xljoaf`cjkz lo lf ~kz/

    ^radaylr& lzxkbfljlr s hlzkrraffkr |o Zczxldk Okjcaokf hl Jclojck& Xljoa$fa`k& Cooaykjco s Jkfchkh rl{|clrl fk coxlrkjjco hl rlhlz hl ~lrzaokz s

    ar`kocwkjcaolz& lo |o jaoxl}xa hl jaoickowk s jad|ochkh hl coxlrlzlz&`lolrkoha dkzk jrxcjk s rlhlz hl lojkhlokdcloxaz hl kfxa ~axlojckf {|lcoyaf|jrlo k |ocylrzchkhlz s ld~rlzkz& kz jada k jloxraz ~bfcjaz s ~rcyk$haz hl coylzxc`kjco ~krk kxlohlr faz hlzkiaz ~lohcloxlz/

    Fk coylzxc`kjco ~lrdcxl hlzkrraffkr |ok jk~kjchkh hl dcrkr s koxcjc~kro|lykz a~arx|ochkhlz s hlzkiaz& ks|hkoha k rlzafylr jrlkxcykdloxl faz~rabfldkz s k~rayljmkr dlgar faz rlj|rzaz/ ^ar z| ~krxl& fk cooaykjco sfk jkfchkh zao lglz i|ohkdloxkflz ~krk cojrldloxkr fk ~rah|jxcychkh hl fkzld~rlzkz/ Khldz hl dlgarkr fk ~azcjco jad~lxcxcyk hl fk ar`kocwkjco

    s k|dloxkr lf ykfar k`rl`kha hlf jk~cxkf m|dkoa& z|z liljxaz zl crrkhcko kxahk fk coh|zxrck& fk ljaoadk s lf ~kz/

    Lf Jaozlga Okjcaokf hl Jclojck s Xljoafa`k -JAOKJSX# mk zcha lf lz~kjca~ra~cjca ~krk fflykr khlfkoxl fkz ~rcdlrkz ~afxcjkz hl hlzkrraffa xljoaf$`cja s jcloxicja lo lf ~kz& fa j|kf mk zcha kjad~kkha ilrycloxldloxl~ar faz `rldcaz hlf zljxar ~rah|jxcya hlzhl fk i|ohkjco hl lzxk loxchkh/O|lzxrk hlxlrdcokjco zl xrkh|ga oa zafkdloxl lo fk ~rayczco hl rlj|rzazdkxlrckflz ~krk z| i|ojcaokdcloxa zcoa lo fk ~krxcjc~kjco kjxcyk s jad~ra$dcza hl z|z dlgarlz l}~aoloxlz lo lf fchlrkw`a hl fk cozxcx|jco h|rkoxlz|z ~rcdlraz > kaz/ Lzxl xrkbkga rcohl mas z|z ir|xaz jao faz ~rcdlrazrlz|fxkhaz hlf rcdlr ra`rkdk hl K~asa kf Hlzkrraffa hl fk Jclojck& Xljoa$fa`k l Cooaykjco& j|saz kykojlz zl l}~aolo lo lzxk ~|bfcjkjco/

    Lo lzxk o|lyk lxk~k {|l cocjckdaz& kjxarlz hlf zljxar ~rcykha& ~bfcja skjkhdcja& rlcxlrkdaz o|lzxra jad~radcza jao lf hlzkrraffa hlf ~kz& jao$

    ylojchaz hl {|l ffl`krldaz g|oxaz k fk jaozxr|jjco hl |ok zajclhkh dz~rz~lrk s g|zxk ~krk xahaz& lo fk j|kf lf jaoajcdcloxa s fk cooaykjco oazchloxcic{|lo jada lf krk`|ks cohl~lohcloxl s zablrkoa {|l faz ~khrlz hlfk ^kxrck zakrao mkjl jkzc haz zc`faz/

    Loxlohldaz xkdbco

    {|l k fk xrkozlrlojck hl

    xljoafa`k dlhckoxl fk

    rkhcjkjco hl coylrzcaolz

    hlbl z|dkrzl lf hlzkrraffa

    hl jk~kjchkhlz jcloxijkz s

    xljoaf`cjkz lo lf ~kz/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    12/64

    ? >

    JCLOJCK S XLJOAFA@K LO ^KRK@\KS

    JK^

    X\FA;??

    H|rkoxl fk mczxarck hlf ^krk`|ks fk jclojck s fk xljoafa`k oa mko xlocha

    |o ~lza cd~arxkoxl lo fk ard|fkjco hl ~afxcjkz ~bfcjkz/ Jao ~ajkz

    l}jl~jcaolz& lzxkz ykrckbflz mko ~lrdkoljcha k|zloxlz hlf hlbkxl okjcaokf&

    fa j|kf jaoh|ga k |o oaxkbfl rlwk`a lo fk j|fx|rk s xrkhcjco hl fk coylzxc`kjco

    jcloxijk s |ok hbcf coxl`rkjco loxrl lf jaoajcdcloxa& fk ~rah|jjco hlbclolz s zlrycjcaz s lf kxlohcdcloxa hl fk ~rabfldxcjk zajckf/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    13/64

    ?

    Ljmkr k kohkr fk r|lhk

    Jaozxr|jjco hlf jkdcoa^krk`|ks i|l xlzxc`a lo faz fxcdaz kaz hl fk coxrah|j$jco hlf dkrja cozxcx|jcaokf s oardkxcya hl k~asa k fkjclojck& xljoafa`k l cooaykjco kz jada hl axraz coz$xr|dloxaz hl ~afxcjk5 hl |o jaog|oxa hl oardkz& hl

    cozxcx|jcaolz s axraz cozxr|dloxaz hl ~afxcjk& k xrkyzhl faz j|kflz i|lrao jrlkhaz faz ~rcdlraz dljkoczdazhl jaarhcokjco hl |o Zczxldk Okjcaokf/

    Fk Fls >= $@lolrkf hl Jclojck s Xljoafa`k$ cozxcx|sliardkfdloxl hcjma zczxldk lo 33 s jrlk lf JaozlgaOkjcaokf hl Jclojck s Xljoafa`k -JAOKJSX# jadar`koa rljxar hl z|z ~afxcjkz s jada |ok cozxcx|jcok|xr{|cjk hl~lohcloxl hl fk ^rlzchlojck hl fk Rl~bfc$jk& k|o{|l hl jad~azcjco ~bfcja$~rcykhk& coxl`rkha~ar rl~rlzloxkoxlz hl dcoczxlrcaz hlf ^ahlr Lglj|xcya&`rldcaz coh|zxrckflz& |ocylrzchkhlz lzxkxkflz s ~rcykhkz&jloxrkflz zcohcjkflz s fk Zajclhkh Jcloxicjk/

    Lo >>& lf JAOKJSX lfkbar lf ~rcdlr haj|dloxazabrl |ok ^afxcjk Okjcaokf hl Jclojck s Xljoafa`k& lfj|kf i|l madafa`kha ~ar fk ^rlzchlojck hl fk Rl~bfc$jk ~ar Hljrlxa O 3>>/ Hcjma haj|dloxa lzxkbfljlfk bkzl ~krk z|z kjx|kflz zljxarlz ~rcarcxkrcaz7 lolr`k&rlj|rzaz mhrcjaz& kdbcloxl& ~rah|jjco k`ra~lj|krck lcoh|zxrckz hlrcykhkz& zlrycjcaz s zkf|h/

    Faz ~rcdlraz ~rasljxaz cd~arxkoxlz zl hlzkrraffko k~krxcr hlf ka >>9 jao k~asa hl ar`koczdaz d|fxcfk$xlrkflz jada lf ^ra`rkdk hl Okjcaolz \ochkz ~krk lfHlzkrraffa -^O\H# s lf Bkoja Coxlrkdlrcjkoa hl Hlzk$rraffa -BCH#& lo |o lzi|lrwa okjcaokf bkzkha lo kfcko$wkz ~bfcja ~rcykhkz ~krk ljmkr k kohkr fk r|lhk hl fk

    jclojck s fk xljoafa`k lo ^krk`|ks& cozlrxohafk lo |ojaoxl}xa hl hlzkrraffa zazxlocbfl& ljaodcja& zajckf shl rlz~lxa kf kdbcloxl/

    K icokflz hl >> jadlow fk ikzl ~cfaxa ~krk fk ~rl~k$rkjco hlf ~rcdlr ^ra`rkdk hl K~asa kf Hlzkrraffa hlfk Jclojck& Xljoafa`k l Cooaykjco -^RAJCX# {|l i|lfkowkha aicjckfdloxl lo hcjcldbrl hlf ka zc`|cloxl/

    Lf ~ra`rkdk ^RAJCX j|loxk jao icokojckdcloxa hlf BCHs zl l}xlohlr mkzxk > jao lf abglxcya hl iarxkfljlrlf Zczxldk Okjcaokf hl Cooaykjco k xrkyz hlf hlzkrra$ffa hl hcylrzaz jad~aoloxlz xkflz jada7 fk icokojckjcohl ~rasljxaz hl coylzxc`kjco l cooaykjco lo |ocylrzc$

    hkhlz s ld~rlzkz5 lf iarxkfljcdcloxa hl faz ~azx`rkhazokjcaokflz& lf axar`kdcloxa hl bljkz hl jarxk h|rkjco~krk ~kzkoxkz hl coylzxc`kjco s ks|hkz jad~fldlo$xkrckz ~krk lzx|hcaz ~azx`rkhaz lo lf l}xlrcar s axraz~rajlzaz hl krxcj|fkjco hl faz kjxarlz coyaf|jrkhaz lokjxcychkhlz hl jclojck s xljoafa`k/

    ?

    ^ra`rkdkz lo ~|lrxkAxra ~ra`rkdk& jao icokojckjco k~rabkhk lo>>3& s {|l zl loj|loxrk lo ikzl hl ~rl~krk$jco& lz lf hloadcokha Hlzkrraffa Xljoaf`c$ja& Cooaykjco s Lykf|kjco hl fk Jaoiardchkh-HLXCLJ#& lo lf dkrja hl faz Iaohaz hl Jaoylr$`lojck Lzxr|jx|rkf hlf DLRJAZ\R -IAJLD#/ Zlcocjck lo >> s lzx hlzxcokha k dlgarkr fk co$

    irklzxr|jx|rk hl kfxk xljoafa`k hl fkz ld~rlzkz~krk`|kskz ~krk ~ahlr jlrxcicjkr fk jkfchkh hlz| ~rah|jjco s dlgarkr z| jad~lxcxcychkh lolf dlrjkha coxlrokjcaokf/

    C`|kfdloxl& lf JAOKJSX lzx cd~|fzkoha fkjrlkjco hl |o Zczxldk Okjcaokf hl Coylzxc`k$harlz& cocjckxcyk {|l ~lrdcxcr kf ~kz xlolr |ojaoajcdcloxa dz kjkbkha zabrl faz jcloxicjaz

    s z| ~rah|jjco& kz jada jkxl`arcwkrfaz k ~kr$xcr |ok zlrcl hl jrcxlrcaz hl l}jlflojck/ Jao lzxlzczxldk lo i|ojcaokdcloxa& coylzxc`kharlz ok$jcaokflz ~ahrko kjjlhlr lo brlyl k cojloxcyaz~raylocloxlz hlf Lzxkha& jada bkzl ~krk fa`rkr|ok hlhcjkjco ~flok k fkz xkrlk jcloxicjkz& hldaha k kzl`|rkr |ok ~rah|jjco zazxlocbfl hljaoajcdcloxaz xjocjaz ~krk lf hlzkrraffa zajckf

    s ljaodcja hlf ^krk`|ks/

    Fkz ~rcdlrkz rlil}caolz kjlrjk hl fk ar`kocwkjco hlf zljxar jclojck s

    xljoafa`k zl hko k ~krxcr hlf co`rlza kf ~rajlza hldajrxcja& jkzc kf

    okf hl |o zc`fa lo lf {|l oa zl dlojcao z| rlflykojck jada kjxarhlxlrdcokoxl ~krk lf hlzkrraffa/ Fk lfkbarkjco s k~rabkjco hlf dkrja

    fl`kf ffly jlrjk hl |ok hjkhk hl hczj|zcaolz loxrl hcylrzaz kjxarlz

    coyaf|jrkhaz/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    14/64

    ?

    Lf Zczxldk Okjcaokf hl Jclojck& Xljoafa`kl Cooaykjco -ZOJXC# lz lf jaog|oxa hl

    ar`koczdaz& cozxcx|jcaolz ~bfcjkz s ~rcykhkz&

    ~lrzaokz zcjkz s g|rhcjkz hlhcjkhkz a

    rlfkjcaokhkz k lzxcd|fkr s ~radaylr fk

    coylzxc`kjco jcloxjk s xljoaf`cjk 5 lolrkr&

    hc|ohcr s xrkozlrcr lf jaoajcdcloxa5 adloxkr

    fk cooaykjco& fk lh|jkjco lo lzxl dbcxa5

    kz jada ~radaylr lf hlzkrraffa s `lzxco hl

    xljoafa`kz okjcaokflz/ -Fls Oa/ 2203!>:#/

    ZCZXLDK OKJCAOKF HL JCLOJCK&XLJOAFA@K L COOAYKJCO

    JCLOJCK

    Jaog|oxa hl jaoajcdcloxaz abxl$ochaz dlhckoxl fk abzlrykjco s lfrkwaokdcloxa& zczxldxcjkdloxllzxr|jx|rkhaz s hl faz {|l zl hlh|$jlo ~rcojc~caz s flslz `lolrkflz/ Fkcoylzxc`kjco jcloxicjk cojf|sl xahkzfkz kjxcychkhlz zczxldxcjkz s jrlkha$rkz lojkdcokhkz k k|dloxkr lf jk|$hkf hl faz jaoajcdcloxaz jcloxicjaz

    s k k~fcjkrfaz/

    -I|loxl7 \olzja#/

    XLJOAFA@K

    Zao fkz xlarkz s xjocjkz {|l ~lrdc$xlo lf k~rayljmkdcloxa ~rjxcja hlfjaoajcdcloxa jcloxicja/ Xljoafa`kxkdbco lz lf jaog|oxa hl faz coz$xr|dloxaz s ~rajlhcdcloxaz coh|z$xrckflz hl |o hlxlrdcokha zljxar a~rah|jxa/ Fk ~rcojc~kf icokfchkh hlfkz xljoafa`kz lz xrkoziardkr lf lo$xaroa m|dkoa ~krk khk~xkrfa k fkzoljlzchkhlz s dlgarkr fk jkfchkh hlychk/ Fk kjxcychkh xljoaf`cjk coif|sllo lf ~ra`rlza zajckf s ljaodcja&~lra xkdbco ~|lhl jk|zkr lf hlxl$rcara hl o|lzxra loxaroa/I|loxl7 Rlkf Kjkhldck Lz~kafk/

    COOAYKJCO

    ^rajlza hl jrlkjco hl ykfar lja$odcja dlhckoxl lf j|kf jclrxaz~rah|jxaz -bclolz a zlrycjcaz# a ~ra$jlzaz ~rah|jxcyaz Qhlzkrraffkhaz lobkzl k o|lyaz jaoajcdcloxaz a k fkjadbcokjco oaylhazk hl jaoajc$dcloxa ~rll}czxloxlQ zao coxrah|jc$haz licjkwdloxl lo faz dlrjkhaz slo fkz ~rjxcjkz coxlrokz hl fkz ar`k$ocwkjcaolz& ~ar fa xkoxa& lo fk ychk

    zajckf/ Jaozxk hl lxk~kz jcloxicjkz&xljoaf`cjkz& ar`kocwkxcykz& icoko$jclrkz s jadlrjckflz/I|loxl7 Dko|kf hl Azfa/

    Daxar hljaoajcdcloxa

    s hlzkrraffa?

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    15/64

    ?

    JAOKJSX7 Ar`koczda rljxar s krxcj|fkhar hl ~afxcjkz ~bfcjkz

    Lf Jaozlga Okjcaokf hl Jclojck s Xljoafa`k -JAOKJSX# lzx ar`kocwkhajada cozxcx|jco ~bfcjk k|xr{|cjk& hl jad~azcjco dc}xk& hl~lohcloxl hlfk ^rlzchlojck hl fk Rl~bfcjk/ Lz lf ar`koczda lojkr`kha hl hcrc`cr s jaar$hcokr lf i|ojcaokdcloxa hlf Zczxldk Okjcaokf hl Jclojck& Xljoafa`k& Cooa$ykjco s Jkfchkh& kzlzarkr kf `abclroa lo lzxkz dkxlrckz& khldz hl k~askrlf hlzkrraffa jcloxicja s xljoaf`cja hlf ~kz dlhckoxl ~afxcjkz s ~ra`rkdkzlz~ljicjaz& faz j|kflz zao cd~|fzkhaz ~ar lf zljxar ~bfcja s hlbchkdloxljaarhcokhaz jao lf zljxar ~rcykha/ Z| lzxr|jx|rk ar`ocjk jaozczxl lo |o Jao$

    zlga jad~|lzxa ~ar rl~rlzloxkoxlz hl 8 cozxcx|jcaolz ~bfcjkz s ~rcykhkz& |o~rlzchloxl& |o zljrlxkrca lglj|xcya hlf JAOKJSX& lojkr`kha hlf Zczxldk hlJclojck& Xljoafa`k l Cooaykjco& s |o zljrlxkrca lglj|xcya hl Jkfchkh/

    JAOKJSX

    @ABCLROA

    ^rlzchlojck hl fk Rl~bfcjk

    DCOCZXLRCAZ7Coh|zxrck s Jadlrjca&

    Lh|jkjco& Mkjclohk& Zkf|h&K`rcj|fx|rk s @kokhlrk&

    Zljrlxkrk Xjocjk hl^fkocicjkjco& lxj/

    Axrkz cozxcx|jcaolz ~bfcjkz&ld~rlzkz hlf Lzxkha&

    bcokjcaokflzKJKHLDCK

    \ocylrzchkhlz Okjcaokflz s^rcykhkz

    Jloxraz hl Coylzxc`kjcoJcloxicjk s Hlzkrraffa

    Xljoaf`cja

    Zajclhkhlz jcloxicjkz skzajckjcaolz ~railzcaokflz

    Coylzxc`kharlz s gylolzlo cocjckjco jcloxicjk

    LD^RLZK@rldcaz hl fk ~rah|jjco s

    ld~rlzkz ~rcykhkz

    ZAJCLHKH

    Ar`kocwkjcaolz hl fkZajclhkh Jcycf -AZJ#

    Jad|ochkh7 rljl~xarkhl faz |zaz l

    cooaykjcaolz xjocjkz sjcloxicjkz

    Dk~k Kjxarlz hlf ZOJXC

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    16/64

    ? 8

    Lo fk xkrlk hl jaozxr|cr |o jaoajcdcloxa

    kjkbkha hl fk zcx|kjco hl fk Jclojck s

    Xljoafa`k -JsX# lo ^krk`|ks& lf JAOKJSX

    hlzkrraff fkz ~rcdlrkz dlhcjcaolz hlcohcjkharlz hl JsX lo faz kaz 2>>2 s 2>>> mkbcxkoxlz

    ^rah|jxa Coxlroa Br|xa7 /99 dcffaolz hl hfkrlz/I|loxl7 hkxaz hlf ka >>/ H@LLJ!BJ^

    Coylrzco lo JsXLf cohcjkhar dz rl~rlzloxkxcya lz lf `kzxa a coylrzcolo Coylzxc`kjco s Hlzkrraffa L}~lrcdloxkf -C%H# rlz$~ljxa kf rah|jxa Coxlroa Br|xa -^CB#/ krk`|ks lo >>coycrxc lf >&>=9, hl z| ^CB lo C%H& hlf j|kf lf 8&,lz ~raylocloxl hlf rlz|~|lzxa @lolrkf hl @kzxaz hl fk

    Okjco -ylr @ricja #/ Hl xaxkf hl fk coylrzco& lf 89&,zl hlzxco k fkz Jclojckz K`rkrckz -ylr @ricja #/Hlzhl>> lf ykfar hl >&>=9,-zclxl yljlz dloar kf ~radlhcafkxcoakdlrcjkoa# zl mk dkoxlocha jaozxkoxl/

    Jad~lxcxcychkhZl`o lf roeco` >>3!>> lfkbarkha ~ar lf IaraD|ohckf hl Jad~lxcxcychkh& hl ~kzlz ^krk`|ksaj|~k lf f|`kr 8 lo lf ohcjl d|ohckf hl jad~lxcxc$ychkh/ Loxrl fkz dksarlz hlzyloxkgkz jad~lxcxcykz hlf^krk`|ks ic`|rko fk jkfchkh hl fk lh|jkjco z|~lrcar sfk jk~kjchkh hl cooaykjco/

    Rlj|rzaz m|dkoaz ~krk fk JsX Kjx|kfdloxl zl loj|loxrk lo ikzl hl kofczcz hl hkxaz |ok o|lyk dl$hcjco rlkfcwkhk h|rkoxl >>3& fk j|kf zlr ~|bfcjkhk lo lf xrkozj|rzahl >>/

    ^RCOJC^KFLZ COHCJKHARLZJCLOXICJAZ S XLJOAF@CJAZ

    Zljxar ^bfcja8&3,

    L}xrkoglra8&>>,I|ohkjcaolz sAO@z

    &3>,

    Lh|jkjcoZ|~lrcar3&9>,

    Ld~rlzkz>&>,

    Hczxrcb|jco hlf `kzxa lo C%H~ar zljxar hl icokojckdcloxa

    ^krk`|ks& Ka 2>>>&=,

    M|dkochkhlz&>,Co`loclrckz s

    Xljoafa`ckz&,

    Jclojckz Zajckflz&8=,

    JclojckzOkx|rkflz s

    L}kjxkz8&89,

    Jclojckz Dhcjkz&,

    ? J|f lz o|lzxrkzcx|kjco hl ~krxchk1

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    17/64

    ?

    Lf cohcjkhar dz rl~rlzloxkxcya hl faz rlj|rzaz m|dk$oaz lz fk jkoxchkh xaxkf hl coylzxc`kharlz lo ^krk`|ks&{|l lo >> lzx|ya lo lf arhlo hl 9 ~lrzaokz& hl fkzj|kflz lf &8, zao madbrlz s lf 8&, d|glrlz/ Hllzl xaxkf& lf &, lzx cozlrxa lo fkz |ocylrzchkhlz5 lf>&, lo lf zljxar ~bfcja s lf , lo ar`kocwkjcaolz~rcykhkz zco icolz hl f|jra$A^ZIF -i|ohkjcaolz& AO@&

    lxj/#/ Jao rlz~ljxa k fk xcx|fkjco hl faz coylzxc`kharlzlo kjxcychkh& zl jaoxkbk jao 893 fcjlojckhaz& >= dk$`zxlrlz s = hajxarlz/

    Lo j|koxa k fkz rlkz hl jaoajcdcloxa& 99 coylzxc`k$harlz lzxo lo lf zljxar hl fkz jclojckz k`rkrckz -8&3,#59 lo fkz jclojckz zajckflz -9&,#5 lo fkz co`l$oclrkz s xljoafa`kz -9&,#5 9 lo jclojckz l}kjxkz sokx|rkflz -&,#5 = lo fkz jclojckz dhcjkz ->&=,# s83 lo fkz m|dkochkhlz -9&8,#/

    Fk hczxrcb|jco mk ykrckha rlz~ljxa k fa lojaoxrkha lo>>& ~|lz fkz rlkz hl jclojckz zajckflz s hl fkz co`l$oclrkz s xljoafa`kz mko kokha lo rlj|rzaz m|dkoaz&

    jaozchlrkoha fk coiardkjco ~raylhk ~ar fkz |ocylrzc$hkhlz ~rcykhkz/

    \ocylrzchkhlz&,Zljxar ^bfcja

    >&8,

    A^IZF&>3,

    Hczxrcb|jco hl Coylzxc`kharlz ~ar zljxarlz

    ^krk`|ks& Ka 2>>>7 9/3 ~lrza$okz& fkz j|kflz ~|lhlo zlr hlzk`rl`khkz ~ar rlkz jclo$xicjkz& jao |o kfxa ~rlhadcoca lo jkrrlrkz hlf zljxar hlfkz jclojckz zajckflz -9,#5 f|l`a fkz jclojckz dhcjkz-&=,#5 fkz m|dkochkhlz ->&8,#5 fkz jclojckz l}kj$xkz s okx|rkflz -3&,#5 fkz co`loclrkz s xljoafa`kz-8&9,#5 s fkz jclojckz k`rkrckz -&,#/

    Jkoxchkh hl Coylzxc`kharlz hczxrcb|chaz~ar rlk jcloxicjk

    ^krk`|ks& Ka 2>>>&8,

    Jclojckz L}kjxkz s

    Okx|rkflz3&,

    Co`loclrkz sXljoafa`kz

    8&9,

    JclojckzK`rkrckz&,

    Icokfdloxl& |o cohcjkhar ffkdkxcya lo lzxl `r|~a lz

    fk ~krxcjc~kjco hl `kzxaz lo C%H hl fkz |ocylrzchkhlzrlz~ljxa k z|z ~rlz|~|lzxaz `lolrkflz7 &, ~krk fkz~bfcjkz s &9=, ~krk fkz ~rcykhkz/

    Cd~kjxa hl fk JsXZl ycz|kfcwk fk ~ajk ~krxcjc~kjco lo fk kjxcychkh hl ~kxlo$xkr7 xko zafa ~kxloxlz axar`khkz hl fkz 8 zafcjcxkhkz ~arrlzchloxlz& rlz~ljxa hl fkz 8 zafcjcxkhkz ~ar l}xrkoglraz/Lzxk jcirk oaz hk |o jalicjcloxl hl coylojco lo ^krk`|kshl >&8 -o hl ~kxloxlz zafcjcxkhkz!dcflz hl mkbcxkoxlz#&jaoxrk lf & hl J|bk ->>># s & hl Jmcfl ->>>#/

    Koxl lzxl ~koarkdk hl rlwk`a jcloxicja& ^krk`|ks mk cocjckha k xrkyz hlf JAOKJSX fk xkrlk hl rlylrxcrlzxk zcx|kjco dlhckoxl fk rlkfcwkjco hl ~ra`rkdkz hl coylrzco lo coylzxc`kjco& cooaykjco s iarxkfljc$dcloxa hl rlj|rzaz m|dkoaz hlhcjkhaz k kjxcychkhlz hl jclojck s xljoafa`k/

    Fkz ~rcdlrkz lychlojckz hl kykojl lo lzxl jkd~a zao faz ~rasljxaz icokojckhaz ~ar lf JAOKJSX lo |ocylr$zchkhlz s ld~rlzkz lo lf dkrja hlf ~ra`rkdk ^RAJCX h|rkoxl 2>>= s 2>>3& faz j|kflz zao lgl jloxrkf hlfjaoxlocha hl lzxl ko|krca/ Fkz l}~ljxkxcykz zao {|l faz liljxaz hl lzxkz kjjcaolz dlgarlo faz cohcjkharlz hlJsX hl 2>;> ~r}cdaz k zlr ~|bfcjkhaz& {|l ~fkoxllo lf hlzkia ~lrdkoloxl hl cojrldloxkr fk icokojckjcoaxar`khk s {|l fkz kjxcychkhlz hl coylzxc`kjco& hlzkrraffa l cooaykjco zlko z|zxloxkbflz/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    18/64

    ? 9

    \ok dksar coylrzco lo jclojck s xljoafa`k& jao lf |za ljcloxl hl

    faz rlj|rzaz& lz |ohkdloxkf ~krk lf hlzkrraffa zajckf s ljaodcja/ Lf

    JAOKJSX& jao z|z ~rcdlraz ~ra`rkdkz& b|zjk krxcj|fkr faz lglz jfkyl

    {|l ~lrdcxko kykowkr lo fk jaozxr|jjco hl |ok ljaoadk bkzkhk lo

    lf jaoajcdcloxa ~krk |ok dlgar jkfchkh hl ychk/

    ^krk |ok rko dksark hl faz jc|hkhkoaz& ~railzcaokflz&l cojf|za ld~rlzkrcaz& fk coylzxc`kjco& lf hlzkrraffa s fkcooaykjco oa mko zcha ~krxl hl z| l}~lrclojck hl ychk&

    zcloha zxaz zcd~flz |z|krcaz hl faz kykojlz xjocjaz szajckflz hlf l}xlrcar/ ^ar lffa |o `rko abglxcya lo fkz kj$jcaolz hl iadloxa k fk JsX zlr xkdbco jaoxrcb|cr jaoycylojckz ~krk o|lzxrk zajclhkh& kjlrjohafl rlz|fxkhazjaojrlxaz hl faz lzi|lrwaz rlkfcwkhaz k ocylf fajkf/ Fkzzc`|cloxlz rlifl}caolz ~|lhlo hkroaz dksar f|w zabrllf ~ar {|& jda s ~krk {| hl lzxkz kjjcaolz/

    Fk jad~lxcxcychkh hl|ok okjco rlzchl lo fkjk~kjchkh hl z|z ld~rlzkz~krk jaoylrxcrzl loa~jco kxrkjxcyk ~krkfaz jaoz|dcharlz lo fazdlrjkhaz okjcaokflz lcoxlrokjcaokflz/ Kjjlhlrk lzxaz dlrjkhaz l}c`ljkfchkh s zl`|rchkh& loxkoxa {|l fk ~lrdkolojckk fa fkr`a hlf xcld~arl{|clrl hl jk~kjchkhlz hlcoylzxc`kjco l cooaykjco/

    Fkz l}~lrclojckz lofkz fxcdkz hjkhkz loKdrcjk Fkxcok mko zchahcylrzkz& arcloxohazl k fkjrlkjco hl coirklzxr|jx|rks zlrycjcaz lo JsX locozxcx|jcaolz ~bfcjkz&ar`koczdaz okjcaokflzhl JsX& ks|hkz ~krkjk~cxkfcwkr fk ldc`rkjco hlcoylzxc`kharlz s ~ra~cjckrz| rlfkjco jao lf ~kz&k~asaz k fk coylzxc`kjcobzcjk s k~fcjkhk& iardkjcohl coylzxc`kharlz& kz jadafk jrlkjco hl yoj|faz loxrl~rah|jxarlz s |z|krcaz hljaoajcdcloxaz/

    Lo xahaz faz jkzaz zlrl{|clrl jrlkr lo lf ~kz |okjk~kjchkh hl k~rlohcwkgljcloxja s xljoaf`cja& fkj|kf lzxkr hlxlrdcokhki|lrxldloxl ~ar fk coylrzcos l}~lrclojck kj|d|fkhk locoylzxc`kjco s hlzkrraffa-C%H#/ Lo lzxl loia{|l&faz ~kzlz hlblo ~rcdlrak~rlohlr k zlr |z|krcaz&k zlr ~rah|jxarlz hldko|ikjx|rkz xljoaf`cjkzs k rlkfcwkr khk~xkjcaolz kfaz jaohcjcaokoxlz hlf ~kz&k~askhaz ~ar lf lzi|lrwalo fk coylzxc`kjco bzcjklo fkz hczjc~fcokz jcloxjkzkolz k fkz xljoafa`kz lofkz j|kflz zl iardko o|lyazcoylzxc`kharlz/ Jao lfhlzkrraffa hl lzxaz ~rajlzazlf ~kz zlr loxaojlz jk~kwhl cooaykr s jrlkr yloxkgkzjad~lxcxcykz zazxlocbflz lobkzl k fk cooaykjco/

    Fkz hcilrlojckz {|l l}czxlolo lf ocylf hl hlzkrraffazajckf s ljaodcja hl|o ~kz k axra xclolo |okzc`ocjkxcyk rlfkjco jao lfocylf hl ~ra`rlza xjocjas jcloxja {|l ~azllo/Zl mk jad~rabkha {|llz~ljckfdloxl lo faz~kzlz dloaz hlzkrraffkhazfk xkzk hl rlxaroa hl fkcoylrzco zazxlochk loJsX lz zc`ocjkxcykdloxldz kfxk& lzxa lz& dksarlz

    bloljcaz ~krk fk zajclhkhs fk ljaoadk/

    ?? Jrlkrjk~kjchkhlz

    ??Dksarjad~lxcxcychkh

    ?? L}~lrclojckzhl k~asa

    ??Dzhlzkrraffa

    Lf ^ra`rkdk hl fkz Okjcaolz \ochkz ~krk lf Hlzkrraffa-^O\H# rljaoajl kf ~rlz|~|lzxa lo JsX jada |o`kzxa

    zajckf& sk {|l lzx arcloxkha k zaf|jcaokr ~rabfldkz s

    zkxczikjlr oljlzchkhlz hl fkz ~lrzaokz ~krk dlgarkr z|jkfchkh hl ychk/ ^ar lzxk rkwo& fk coylrzco lo jclojcks xljoafa`k hlbl zlr |ok jk|zk okjcaokf fflykhk khl$fkoxl lo iardk zazxlochk lo lf fkr`a ~fkwa& k xrkyz hlfk kjjco coxl`rkhk hl zljxarlz ~bfcjaz& ~rcykhaz s hlfk kjkhldck/

    ? Fk jclojck {|l ^krk`|ksoljlzcxk

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    19/64

    ?

    Lglz ~krk lf hlzkrraffa hl fk JsX lo ^krk`|ks

    Hlzhl icokflz hl >>9& |ok ylw abxlochaz faz ~rcdlraz rlj|rzaz dkxlrckflzs lf jk~cxkf m|dkoa docda ~krk lf JAOKJSX& zl mko lzxkbfljcha xrlz lglz~krk fk rlkfcwkjco hl kjjcaolz {|l k~|oxlo kf hlzkrraffa hl fk jclojck s fkxljoafa`k/

    -k#

    K|dloxa hlfk jk~kjchkh~rah|jxcyk k xrkyzhl |ok dksarjad~lxcxcychkhhl fkz ld~rlzkz~krk`|kskz

    \ok dksar ~rah|jxcychkh& ~ar |ofkha& s lf hlzkrraffa hl o|lyaz~rah|jxaz s zlrycjcaz& ~ar lf axra&zao fk i|loxl ~rcojc~kf hl o|lyazrlj|rzaz {|l ~|lhlo zlr kj|d|$fkhaz l coylrxchaz lo dksar hl$zkrraffa m|dkoa/ zxl zl kbajk k`lolrkr rloxk khcjcaokf ~ar dlgarjkfchkh& zl`|rchkh& zkochkh s hcil$rlojckjco lzxrkx`cjk hl o|lzxrk~rah|jjco& a~lrkoha lo fk lja$oadk bkzkhk lo fk jad~lxlojck~krk fk jrlkjco hl rc{|lwk/

    -b#

    Iardkjco hlfjk~cxkf m|dkoaokjcaokf

    Lf kzl`|rkdcloxa hl fk jkfchkhhl fk iardkjco ~railzcaokf& s lolz~ljckf hl coylzxc`kharlz& ~ahr`krkoxcwkr fk jk~kjchkh hl kbzar$

    jco {|l rl{|clrl lf k~rlohcwkglokjcaokf mkjck lf hlzkrraffa xlj$oaf`cja/ Z| iardkjco cd~fcjk$r fa`rkr xjocjaz jad~lxcxcyaz&k|o{|l jao ykfarlz zafchkrcaz{|l cd~fcjko fk `rko rlz~aozk$bcfchkh {|l flz xajk ~krk xrkoz$iardkr o|lzxrk zajclhkh& jadak`loxlz hl jkdbca/

    -j#

    Jclojck& xljoafa`kl cooaykjco ~krk lfhlzkrraffa zajckf

    Lo |o ~kz jao xkoxkz oljlzchk$hlz& zl hlblr jaoxrcb|cr k fkz ~a$fxcjkz hl f|jmk jaoxrk fk ~abrlwk

    s fk hlzc`|kfhkh/ ^ar |o fkha& zl

    ~radaylr lf lglrjcjca hl fk rlz$~aozkbcfchkh zajckf ld~rlzkrckf

    s lf hlzkrraffa hl dahlfaz hlol`ajcaz cojf|zcyaz/ ^ar lf axra&zl iadloxkr |ok j|fx|rk cooa$ykhark bkzkhk lo fk cojf|zco& lfloj|loxra hl zkblrlz okjcaok$flz jao faz kykojlz xjocjaz sjcloxicjaz& zl jrlkr |o ~|loxlloxrl JsX s fkz oljlzchkhlz hlfk jad|ochkh& ~radaycloha fazykfarlz hl |ok o|lyk jc|hkhkok&fk {|l oaz ~lrdcxk ~krxcjc~kr sblolicjckroaz hlf jaoajcdcloxa~krk |ok dlgar jkfchkh hl ychk/I|ohkdloxkf raf fl jkbl k{| kfkz ar`kocwkjcaolz hl fk ljaoa$dk zafchkrck/

    HLZKRRAFFA

    XLJOAF@CJA

    Hlzkrraffa ZajckfJaoxrcb|jco k

    ^afxcjkz hl Cojf|zcoZajckf

    O|lykz jk~kjchkhlz~krk fk

    Jad~lxcxcychkhLd~rlzkrckf

    Jk~cxkf M|dkoa~krk fk Cooaykjco

    O\LYK JC\HKHKOK

    C%H

    JKFCHKH

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    20/64

    ? =

    JK^

    X\FA2??

    ^KRK@\KS K^RLOHL K COOAYKR

    Lo faz fxcdaz xrlz kaz krk`|ks mk ~|lzxa lo dkrjmk& k xrkyz hlf JAOKJSX&

    lf ~rcdlr ^ra`rkdk hl k~asa k fk jclojck& xljoafa`k l cooaykjco&

    hloadcokha ^RAJCX l cd~|fzk |o jaog|oxa hl cojloxcyaz ~krk kyarljlrlf k|dloxa hl fkz jk~kjchkhlz hl coylzxc`kjco l cooaykjco lo lf ~kz lo

    blolijca hlf hlzkrraffa zajckf s ljaodcja/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    21/64

    ? 3

    Lf ~ra`rkdk zl icokojck k xrkyz hl |o ~rzxkda hlfBkoja Coxlrkdlrcjkoa hl Hlzkrraffa -BCH#& z|zjrcxa jaolf `abclroa hlf ^krk`|ks lo iljmk > hl kbrcf hl >>9&rkxcicjkha ~ar fls o /8> hlf ^ahlr Fl`czfkxcya hl fkOkjco& lo iljmk 9 hl hcjcldbrl hl >>/ Z|z ~rcojc~k$flz jad~aoloxlz zao lf icokojckdcloxa hl ~rasljxaz hl

    coylzxc`kjco jcloxicjk lo |ocylrzchkhlz l cozxcx|xaz s lficokojckdcloxa hl ~rasljxaz hl cooaykjco xljoaf`cjkhcrc`chaz k ld~rlzkz/

    Xkdbco zl cd~|fzk lf iarxkfljcdcloxa hl ~azx`rkhazokjcaokflz& lf axar`kdcloxa hl bljkz ~krk lzx|hcaz hl~azx`rkha lo lf ~kz& bljkz hl jarxk h|rkjco ~krk iar$dkjco oa jaoh|jloxl k xx|faz& s k~asaz jad~fldlo$xkrcaz ~krk lzx|hckoxlz hl ~azx`rkha jao lzxkhk lo lfl}xrkoglra/ Icokfdloxl& cojf|sl kjjcaolz hl iarxkfljc$dcloxa s krxcj|fkjco hlf Zczxldk Okjcaokf hl Cooayk$jco hlf ^krk`|ks/

    Hl hcjcldbrl hl >> k k`azxa hl >>= zl hlzkrraff fkikzl ~cfaxa hlf ~ra`rkdk& k xrkyz hl fk folk hl jrhcxaIK^L^ /93!AJ$^R& jao lf abglxcya hl iarxkfljlr kf JA$OKJSX& r`koa rljxar hlf zczxldk hl jclojck s xljoafa$`k& kz jada icokojckr ~rasljxaz ~cfaxa hl coylzxc`kjcol cooaykjco hl ~l{|la ~arxl& lzxrkxl`ckz {|l ~lrdc$xclrao k fk k`lojck lglj|xark jrlkr s kg|zxkr lzxr|jx|rkz

    s ~rajlzaz ar`kocwkjcaokflz ~krk fk ~|lzxk lo dkrjmkhlf ~ra`rkdk/

    Jada rlz|fxkhaz hl lzxk lxk~k ~cfaxa zl fa`r jaozxr|cr|o lz{|ldk ar`kocwkjcaokf jao ~lrzaokf ~ra~ca hlfJAOKJSX kzc`okha kf ~ra`rkdk s lz~ljckfczxkz l}xlr$oaz hl kfxa ocylf/ Kzcdczda& zl iardkrao faz ~rcdlraz

    8 `lzxarlz hl cooaykjco xljoaf`cjk lo ^krk`|ks/C`|kfdloxl& jlrjk hl > dcf lzx|hckoxlz& hajloxlz lcoylzxc`kharlz hl 9 |ocylrzchkhlz l cozxcx|jcaolz ~k$rk`|kskz jaoxkrao jao kjjlza k rlhlz hl coiardkjcoxjocja$jcloxicjk dlhckoxl |o kj|lrha dkrja loxrl lfJAOKJSX s fk icrdk LBZJA Coxlrokxcaokf/

    Fk lglj|jco hl fk ikzl ~rcojc~kf hlf ^RAJCX -^ra`rk$dk BCH /93= AJ$^R#& {|l xlohr |ok h|rkjco hl kaz& jadlow aicjckfdloxl lo k`azxa hl >>= jao fklglj|jco s fkowkdcloxa hl faz ~rcdlraz jad~aoloxlzhlf ~ra`rkdk& faz j|kflz jaozxcx|slo fkz lzxrkxl`ckz skjjcaolz {|l jaoh|jcro kf fa`ra hl fk yczco hlzlkhk7^krk`|ks k~rlohl k cooaykr/

    ?

    ^RAJCX7 iokojckdcloxa ~bfcja

    k fk coylzxc`kjco l cooaykjco

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    22/64

    ? >

    C/ ^radajco hl ~rasljxaz hl coylzxc`kjco l

    cooaykjco

    Lzxl jad~aoloxl b|zjk `lolrkr jaoajcdcloxa jcloxicja lo lf ~kz s k|dloxkr fk co$oaykjco lo fkz ld~rlzkz blolicjckrckz dlhckoxl icokojckdcloxa ~krjckf oa rlldbaf$zkbfl ~krk haz folkz hl ~rasljxaz7 -k# coylzxc`kjco lo |ocylrzchkhlz s jloxraz lh|$jkxcyaz5 l -b# cooaykjco xljoaf`cjk lo ld~rlzkz/ Fk ~rcdlrk folk k~ask cocjckxcykzhl coylzxc`kjco bzcjk& k~fcjkhk s ~rljad~lxcxcyk/ Fk zl`|ohk folk b|zjk dlgarkr~rah|jxaz s ~rajlzaz {|l k|dloxlo fk jad~lxcxcychkh hlf zljxar ld~rlzkrckf/

    Zl mk lzxcdkha {|l oa zlr oljlzkrca {|l lzxl jad~aoloxl zl iajkfcjl lz~ljckfdlo$

    xl lo zljxarlz ~rcarcxkrcaz s& lo jkza hl z|r`cr hldkohkz lzxrkx`cjkz lz~ljicjkz& zl~ahr mkjlr |o ffkdkha kh majk xrkyz hl jaoyajkxarckz hl ~rasljxaz hl rlflykojckokjcaokf/

    Z|bjad~aoloxlz

    k# ^rasljxaz hl coylzxc`kjco lo |ocylrzchkhlz s jloxrazlh|jkxcyaz

    Faz blolicjckrcaz hlf z|bjad~aoloxl zao loxchkhlz g|rhcjkz fl`kfdloxl jaozxcx|chkz-|ocylrzchkhlz& loxchkhlz lh|jkxcykz& cozxcx|xaz s jloxraz hl coylzxc`kjco& s ar`kocz$daz oa `|blrokdloxkflz# {|l& jaoiardl k z|z lzxkx|xaz& lglj|xlo ~rasljxaz j|sa~rcojc~kf ~ra~zcxa zlk lf kykojl hlf jaoajcdcloxa lo hcilrloxlz jkd~az hl fk jclojck

    s fk xljoafa`k/ Lf JAOKJSX ~|lhl icokojckr mkzxk |o d}cda hl 3>, hl faz jazxazhlf ~rasljxa& lo xkoxa {|l fk cozxcx|jco coylzxc`khark hlbl k~arxkr |o docda hl>, jada jaoxrk~krxchk/

    b# ^rasljxaz hl cooaykjco xljoaf`cjk lo ld~rlzkzLf ~ra`rkdk axar`kr kzczxlojck xjocjk s jaicokojckdcloxa oa rlldbafzkbfl k ~ra$

    sljxaz hl cooaykjco ~rlzloxkhaz ~ar ld~rlzkz ~krk lf hlzkrraffa a dlgarkdcloxahl ~rah|jxaz s ~rajlzaz& cojf|sloha fk khk~xkjco hl xljoafa`kz dz fcd~ckz/ Zljaicokojckr mkzxk lf >, hlf daoxa xaxkf hlf ~rasljxa j|koha oa zl ~fkoxll ycoj|$fkjco loxrl ld~rlzk s jloxra hl coylzxc`kjco& lo xkoxa {|l mkzxk lf =>, j|koha zl}czxk |ok kfckowk loxrl ld~rlzk s jloxra hl coylzxc`kjco a lo ~rasljxaz jaog|oxazhl 8 a dz ld~rlzkz/ Lo xahaz faz jkzaz fk jaoxrk~krxchk hlblr zlr k~arxkhk ~ar fkld~rlzk/

    ? Jad~aoloxlz hlf^RAJCX

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    23/64

    ?

    CC/ Iarxkfljcdcloxa s hlzkrraffa hl rlj|rzaz

    m|dkoaz

    Lf ~ra~zcxa lz iarxkfljlr jk~kjchkhlz cohcych|kflz s k|dloxkr fk hcz~aocbcfchkh hl rlj|r$zaz m|dkoaz hlhcjkhaz k fk coylzxc`kjco& kf hlzkrraffa xljoaf`cja s k fk cooaykjco/ Zlicokojckro ~fkolz hl iarxkfljcdcloxa hl ~ra`rkdkz hl ~azx`rkhaz kjkhdcjazzxrcjxa

    zloz| lo lf ~kz -hajxarkhaz s dklzxrkz#& bljkz ~krk lzx|hckoxlz hl lzaz dczdaz~azx`rkhaz s ks|hkz jad~fldloxkrckz ~krk bljkrcaz lo lf l}xrkoglra/ Zl cojloxcykrlf rlxaroa s!a ycoj|fkjco hl jcloxicjaz l coylzxc`kharlz ~krk`|ksaz {|l rlzchlo lolf l}xlrcar/

    Z|bjad~aoloxlz

    k# Iarxkfljcdcloxa hl ~azx`rkhaz okjcaokflzJao rlj|rzaz hlf ~ra`rkdk zl hkr k~asa cozxcx|jcaokf ~krk fk jrlkjco a lf iarxkfljc$dcloxa hl ~ra`rkdkz hl ~azx`rkha hl ocylf hl dklzxrk a hajxarkha {|l jaoh|wjkok fk iardkjco hl coylzxc`kharlz lo hczjc~fcokz ~rcarcxkrckz hl jclojckz& xljoafa`kz s!a `lzxco xljoaf`cjk/ Zl xclol ~rlyczxk fk rlkfcwkjco hl kf dloaz haz jaoyajkxarckzlo lf ~lrcaha hl h|rkjco hlf ~ra`rkdk/

    b# Bljkz ~krk lzx|hca hl ~azx`rkha lo lf ~kzZl ~radaylro lzx|hcaz hl ~azx`rkha hl jc|hkhkoaz ~krk`|ksaz {|l lzxo cocjcko$ha z|z lzx|hcaz hl dklzxrk s hajxarkha a rlkfcwkoha z| xlzcz hl ~azx`rkha lo lf ~kz/H|rkoxl fk lglj|jco hlf ~ra`rkdk lf JAOKJSX rlkfcwkr kf dloaz xrlz jaoyajkxarckzhl bljkz/

    j# Bljkz hl jarxk h|rkjco oa jaoh|jloxlz k xx|faz s k~asajad~fldloxkrca k bljkrcaz lo lf l}xlrcar

    Fkz bljkz axar`khkz zao ~krk lzx|hcaz hl |ok h|rkjco dlhck hl j|kxra dlzlz& jaolf abglxcya hl ikjcfcxkr fk coxlrkjjco hl faz coylzxc`kharlz ~krk`|ksaz jao z|z ~krlzhl fk rl`co s lf d|oha/ Zl iadloxkr k coylzxc`kharlz jao ocylf hl ~azx`rkha ~krkkjxcychkhlz lo lf l}xrkoglra oa jaoh|jloxlz k xx|fa& xkflz jada ~kzkoxkz jarxkz hlcoylzxc`kjco s kzczxlojck k j|rzaz& zldcokrcaz s xkfflrlz hl loxrlokdcloxa {|l rli|lr$jlo z| hlzld~la lo coylzxc`kjco jcloxicjk s xljoaf`cjk/ ar axra fkha& jkohchkxaz{|l mksko abxlocha bljkz jao icokojckdcloxa l}xlroa ~krk lzx|hcaz hl ~azx`rkhalo lf l}xlrcar ~ahro zafcjcxkr k~asaz jad~fldloxkrcaz ~krk z| rlkfcwkjco& j|kohazxaz zlko l}c`lojck hl faz icokojckharlz/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    24/64

    ?

    CCC/ Iarxkfljcdcloxa s krxcj|fkjco hlf Zczxldk

    Okjcaokf hl Cooaykjco

    ^rlxlohl iarxkfljlr s krxcj|fkr k faz kjxarlz hlf Zczxldk Okjcaokf hl Cooaykjco ^krk$`|ksa& bkga lf ~rcojc~ca hl {|l hczxcoxaz kjxarlz hlblo coxlrkjx|kr s fa`rkr fk krxcj|$fkjco loxrl fk `lolrkjco hl jaoajcdcloxa s z| k~fcjkjco k oljlzchkhlz l}czxloxlz&~krk {|l fk cooaykjco& fk jclojck s fk xljoafa`k xlo`ko lf cd~kjxa lz~lrkha lo |okzajclhkh/

    Z|bjad~aoloxlz

    k# Iarxkfljcdcloxa hl jk~kjchkhlz hl `lzxco hl fk cooaykjco sycoj|fkjco loxrl kjxarlz hlf Zczxldk Okjcaokf hl Cooaykjco^krk`|ksa

    Cojf|sl lf icokojckdcloxa hl fkz zc`|cloxlz kjxcychkhlz7 -k# iardkjco lo `lzxco hl fkcooaykjco ~krk kjxarlz jfkyl lo |ocylrzchkhlz& loxlz ~bfcjaz rlfkjcaokhaz& jdkrkzld~rlzkrckflz s AO@z& cojf|sloha fk iardkjco lo xldkz kdbcloxkflz5 -b# j|rzaz

    s xkfflrlz zabrl iard|fkjco s `lzxco hl ~rasljxaz ~krk |z|krcaz hlf ~ra`rkdk s

    jaoz|fxarlz {|l ~ahrko k~askr fk iard|fkjco hl ~rasljxaz hl cooaykjco l coylzxc$`kjco5 -j# zldcokrcaz& iaraz& rl|ocaolz ~krk hci|ohcr jkzaz hl }cxaz hl ~rasljxaz sl}~lrclojckz hl cooaykjco -okjcaokflz l coxlrokjcaokflz#5 -h# hcy|f`kjco s hci|zcok faz |z|krcaz ~axlojckflz hl fkz jk~kjchkhlz xljoaf`cjkz hl fkz cozxcx|jcaolz hl JsX5

    s -l# iarxkfljcdcloxa -jmkrfkz& j|rzaz& jao`rlzaz# hl fkz |ochkhlz hl ycoj|fkjco xlj$oaf`cjk hl fkz |ocylrzchkhlz s hl lzxr|jx|rkz hl coxlrikzl loxrl jk~kjchkhlz hl C%H

    s ld~rlzkz/

    b# Jaoljxcychkh l coirklzxr|jx|rk hl xljoafa`kz hl coiardkjcos jad|ocjkjco -XCJz# ~krk |ocylrzchkhlz s kjjlza kcoiardkjco jcloxicjk

    Lf abglxcya lz jaoxrcb|cr k {|l fkz |ocylrzchkhlz ~krk`|kskz kjjlhko k ~fkxkiardkz hlkfxk ylfajchkh k zlr |zkhkz jao icolz l}jf|zcykdloxl kjkhdcjaz& s {|l ~lrdcxko {|lfaz coylzxc`kharlz hlf ~kz ~|lhko coxlrkjx|kr jao z|z ~krlz okjcaokflz l coxlrokjca$okflz dlhckoxl lf |za hl XCJz/ Lo ~krxcj|fkr& zl k~askr fk jrlkjco hl fk rlh okjcaokfKrkoh -zkbch|rk lo |krko# {|l ~krxcjc~kr lo lf Jaozarjca Fkxcoakdlrcjkoa hlRlhlz Kykowkhkz& jaoajcha jada fk rlh rl`caokf JFKRK& ~krk fa`rkr jaoljxkrzl jaoaxrkz rlhlz hlf d|oha/

    j# Hci|zco hlf ~ra`rkdk s fkz kjxcychkhlz hl jclojck& xljoafa`kl cooaykjco

    Zl rlkfcwkr hci|zco hlf ~ra`rkdk hl daha k zlozcbcfcwkr k faz kjxarlz hlf ZczxldkOkjcaokf hl Cooaykjco krk`|ksa s k fk ~abfkjco zabrl fkz kjjcaolz {|l zl rlkfcwkolo lf zljxar s fk cd~arxkojck hl fk jclojck& xljoafa`k l cooaykjco ~krk lf hlzkrraffazajckf s ljaodcja hlf krk`|ks/ krk lffa zl rlkfcwkro kjjcaolz hl ~radajco& xkffl$

    rlz& j|rzaz& ~rldcaz s ~|bfcjkjcaolz ~krk hcy|f`kr lf ~ra`rkdk/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    25/64

    ?

    JKXL@ARKZ HL COYLRZCO Z\BXAXKFLZ XAXKFLZ

    JAZXAZ HCRLJXAZ \ZH \ZH 8/32>/>>>

    Jad~aoloxl ;7 ~rasljxaz hl coylzxc`kjco l cooaykjco \ZH 2/3>>/>>>

    ^rasljxaz hl coylzxc`kjco />>/>>>

    ^rasljxaz hl cooaykjco />>/>>>

    Jad~aoloxl 27 iarxkfljcdcloxa s hlzkrraffa hl RRMM \ZH ;/8/>>>

    Iarxkfljcdcloxa hl ~azx`rkhaz okjcaokflz 9>>/>>>

    Bljkz ~krk lzx|hcaz hl ~azx`rkha -lo lf ~kz# 9>>/>>>

    Bljkz hl jarxk h|rkjco s ks|hkz jad~fldloxkrckz >/>>>

    Jad~aoloxl :7 iarxkfljcdcloxa s krxcj|fkjco hlf ZOC^ \ZH />>>

    Iarxkfljcdcloxa hl jk~kjchkhlz hl `lzxco hl fk co$oaykjco s ycoj|fkjco hl kjxarlz hlf ZOC^

    >/>>>

    Jaoljxcychkh l coirklzxr|jx|rk hl XCJz ~krk |ocylrzc$hkhlz s kjjlza k coiardkjco jcloxicjk

    >/>>>

    Hci|zco hlf ~ra`rkdk s fkz kjxcychkhlz hl jclojck&xljoafa`k l cooaykjco

    >>/>>>

    KHDCOCZXRKJCO S Z\^LRYCZCO \ZH 99>/>>>

    Khdcoczxrkjco 99>/>>>

    JAZXAZ JAOJ\RRLOXLZ \ZH ;2>/>>>

    K|hcxarkz >/>>>

    Lykf|kjcaolz >>/>>>

    ZCO KZC@OKJCO \ZH />>>

    Cd~rlyczxaz >/>>>

    IK^L^ -ikzl ~cfaxa# \ZH 0/>>>

    Iarxkfljcdcloxa hl fk |ochkh lglj|xark s hlf ZOC^ 8>>/>>>

    Icokojckdcloxa hl ~rasljxaz ~cfaxa >>/>>>

    Cd~rlyczxaz >/>>>

    K~arxl BCH \ZH 9/>/>>>

    K~arxl fajkf -^krk`|ks# \ZH =>>/>>>

    XAXKF \ZH 0/:>>/>>>

    Lf ~rlzloxl ~rlz|~|lzxa iardk ~krxl hl fk fls /8>!>& rkxcicjkhk ~ar lf Jao`rlza hl fk Okjco& [|l k~r|lbks rc`l lf jaoxrkxa hl ~rzxkda /93= AJ!^R Hl k~asa kf hlzkrraffa hl fk jclojck& xljoafa`k l cooaykjco lo^krk`|ks/

    Jaoiardkjco hl fk lzxr|jx|rk hlf ~rlz|~|lzxa 0

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    26/64

    ? 8

    JAD^AOLOXL C/ ^radajco hl ~rasljxaz hl coylzxc`kjco l cooaykjco

    Z|bjad~aoloxl Rlz|fxkhaz

    Lz~lrkhaz

    Kykojlz k

    kbrcf 2>;>Hlzjrc~jco

    ^rasljxaz hlcoylzxc`kjco

    8< ~rasljxazokojckhaz sj|fdcokhaz

    ;8 ~rasljxazkhg|hcjkhaz s |ok2hk jaoyajkxarck loikzl hl lykf|kjco

    Jaozchlrkoha fk ikzl ~cfaxa -2>>0 k 2>>=# s lf ~rcdlr ka hl cd~fldloxkjcohlf ^RAJCX -2>>= k 2>>3# zl rljcbclrao ;28 ~ra~|lzxkz ~krk okojckr~rasljxaz hl coylzxc`kjco& hl fkz j|kflz zl okojckrao ;8/ Hl hcjcldbrl hl2>>3 k dkrwa hl 2>;> zl kbrl |ok o|lyk jaoyajkxarck& lo fk j|kf zl lz~lrkkhg|hcjkr axraz ;> ~rasljxaz hl coylzxc`kjco/

    ^rasljxaz hlcooaykjco

    :< ~rasljxazokojckhaz

    ;2 ~rasljxazkhg|hcjkhazs yloxkocffk~lrdkoloxli|ojcaokoha

    Loxrl 2>>0 s 2>>3 jlrjk hl ld~rlzkz hl hcylrzaz zljxarlz -XCJz&k`racoh|zxrck& klrao|xcjk& bcaxljoafa`k& {|dcjk& zlrycjcaz& lxj/# zlkjlrjkrao k JAOKJSX ~krk zafcjcxkr k~asa ~krk fk cooaykjco/ Hajl hllzxaz ~rasljxaz mko zcha khg|hcjkhaz ~krk okojckdcloxa s lzxo zclohalglj|xkhaz ~ar ld~rlohlharlz& lo jaog|oxa jao lf zljxar kjkhdcja/ Fkrljl~jco hl ~ra~|lzxkz jaoxcok jao lf zczxldk hl yloxkocffk ~lrdkoloxl/

    JAD^AOLOXL CC/ Iarxkfljcdcloxa s hlzkrraffa hl rlj|rzaz m|dkoazZ|bjad~aoloxl Rlz|fxkhazLz~lrkhaz

    Kykojlz kkbrcf 2>;> Hlzjrc~jco

    Iarxkfljcdcloxa hl~azx`rkhaz

    9 ~azx`rkhaziarxkfljchaz

    9 ~ra`rkdkzhl ~azx`rkhazokjcaokflzkhg|hcjkhaz ~krkzlr iarxkfljchaz

    Zl mko jaordkha faz 9 ~rcdlraz ~ra`rkdkz hl dklzxrk s hajxarkha {|lzlro iarxkfljchaz jao iaohaz hlf ^ra`rkdk/ Lo fk ~rcdlrk jaoyajkxarck zl~rlzloxkrao 22 ~ra~|lzxkz hl ~azx`rkhaz lo cozxcx|jcaolz hl lh|jkjcoz|~lrcar/

    Bljkz hl ~azx`rkha dklzxrk shajxarkha lo lf~kz

    9> bljkzaxar`khkz-docda#

    Lo lxk~k okfhl hlocjcohl ~azx`rkhazokjcaokflz {|lrljcbcro bljkrcaz

    Lo lf ~rcdlr zldlzxrl hl 2>;>& |ok ylw hlochaz faz ~azx`rkhaz {|lrljcbcro bljkrcaz& zl ~rajlhlr k fk jaoyajkxarck ~krk bljkz hl dklzxrk shajxarkha lo lf ~kz/

    Bljkz hl jarxkh|rkjco jao olzhl coylzxc`kjcos ks|hkzjad~fldloxkrckz~krk dklzxrkz shajxarkhaz lo lfl}xrkoglra

    bljkzjarxkh|rkjco

    -docda#

    :3 bljkzjarxkz s ks|hkzjad~fldloxkrckzaxar`khkz

    Lo fk ~rcdlrk jaoyajkxarck k bljkz hl jarxk h|rkjco s ks|hkzjad~fldloxkrckz i|lrao khg|hcjkhaz 22 bljkrcaz!kz lo rlkz jadajaozlrykjco kdbcloxkf& bcaxljoafa`k& o|lykz xljoafa`kz& hlzkrraffazajcaljaodcja& {|dcjk& jclojckz dhcjkz& ylxlrcokrck l co`loclrkz/ Lo fkzl`|ohk jaoyajkxarck i|lrao bloljckhaz axraz ;0 bljkrcaz/ Lzxaz k~arxlzjaoxco|kro k xrkyz hl jaoyajkxarckz ~lrchcjkz/

    JAD^AOLOXL CCC/ Iarxkfljcdcloxa s krxcj|fkjco hlf Zczxldk Okjcaokf hl Cooaykjco hlf ^krk |ks -ZOC^#

    Z|bjad~aoloxl Rlz|fxkhazLz~lrkhazKykojlz kkbrcf 2>;> Hlzjrc~jco

    Iarxkfljcdcloxa

    hl jk~kjchkhlzhl `lzxco hlfk cooaykjco sycoj|fkjco hlkjxarlz hlf ZOC^

    8> iaraz&xkfflrlz&zldcokrcaz&jao`rlzaz

    Iaraz& xkfflrlz&zldcokrcaz&jao`rlzaz

    Lo z| ~rcdlr ka lf ~ra`rkdk mk k~askha k 0 lyloxaz hl ~radajco s

    hcy|f`kjco jcloxjk s xljoaf`cjk lo |ocylrzchkhlz& kzajckjcaolz jcloxjkzs axrkz cozxcx|jcaolz/ ^ar axra fkha& rl~rlzloxkoxlz hlf l{|c~a xjocjamko ~krxcjc~kha lo jkfchkh hl ~aoloxlz lo |ok zlrcl hl iaraz s zldcokrcazokjcaokflz ~krk ~rlzloxkr fkz kjjcaolz {|l lf JAOKJSX fflyk khlfkoxl s fkza~arx|ochkhlz l}czxloxlz ~krk ~railzcaokflz l cozxcx|jcaolz/

    Jaoljxcychkh lcoirklzxr|jx|rkhl XCJz ~krk|ocylrzchkhlzs kjjlza kcoiardkjcojcloxjk

    ; Rlh Krkoh

    hczlkhk; bkzl hlhkxaz

    cozxkfkhk

    Rlh KrkohhczlkhkBkzl hl hkxazcozxkfkhk

    Lzx|hckoxlz l coylzxc`kharlz hl |ocylrzchkhlz ~bfcjkz s ~rcykhkz xclolokjjlza k fk bkzl hl hkxaz jcloxjk LBZJA ~krk abxlolr ~|bfcjkjcaolzcohl}khkz lo xahkz fkz rlkz hl jaoajcdcloxa/ krk 2>;> zl xclol ~rlyczxak~askr fk jrlkjco hl fk rlh Krkoh& ~fkxkiardk okjcaokf {|l ~lrdcxcrkjjlza k axrkz rlhlz hl hci|zco hl jaoajcdcloxaz jcloxjaz& jada fk RlhFkxcoakdlrcjkok JFKRK l Coxlrolx CC/

    Hci|zco hlf~ra`rkdk s fkzkjxcychkhlz hljclojck& xljoafa`kl cooaykjco

    2> ~rasljxazhcy|f`khaz; ~fko hljad|ocjkjco

    ^rasljxazhcy|f`khaz^fko hljad|ocjkjco

    Lo hcjcldbrl hl 2>>3 ~ar ~rcdlrk ylw zl mk rl|ocha lo |o zldcokrca

    coxlrokjcaokf k dcoczxraz hlf ^ahlr Lglj|xcya& k|xarchkhlz hlf BCH s dz hl: rl~rlzloxkoxlz hl fkz |ocylrzchkhlz& zljxar ~bfcja s ld~rlzkz& ~krklzj|jmkr k rlilrloxlz hlf Dlrjaz|r mkbfkr zabrl l}~lrclojckz hl z|z ~kzlz lofk k~fcjkjco hl ~afxcjkz s ~ra`rkdkz hl coylzxc`kjco l cooaykjco/

    Lo lf zldcokrca i|lrao l}~|lzxaz faz kykojlz hl faz 29 ~rasljxaz hlcoylzxc`kjco l cooaykjco okojckhaz ~ar lf ^RAJCX mkzxk fk iljmk/

    ? Rlz|fxkhaz lz~lrkhaz s kykojlz

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    27/64

    ?

    ^rlzchlojck hlf JAOKJSX

    Hr/ G|ko Jkrfaz Rafo @khlkHcrljxar okjcaokf hlf ~ra`rkdk

    Jadcx Lglj|xcya hlf ^ra`rkdkJadczcaolz

    ? Lzxr|jx|rk dc}xk hl lglj|jcohlf ~ra`rkdk ^RAJCX

    \ochkh Lglj|xarkhlf ^ra`rkdk -\L^#

    Oadbrlz I|ojcaolz

    Ifc} Eld~lr @lrloxl hl ~rasljxaz

    Gkcdl GkrkJaarhcokhar xjocja hl faz^rasljxaz hl Coylzxc`kjco lCooaykjco

    Raja @aowflwJaarhcokhark hl ^fkocicjkjco

    s Daocxarla

    Dcrckd@aowflw

    Jaarhcokharkcoxlrcozxcx|jcaokf

    Jzkr lkAicjckf hl ^rasljxaz hlCooaykjco s Z|~lryczar hl^rajlzaz Coxlroaz

    Dkrk Zaf BlwAicjckf hl ^rasljxaz hl Co$ylzxc`kjco s Z|~lryczar hlfZczxldk hl Lykf|kharlz ^krlz

    G|ko GazBloxlw

    Aicjckf hl Jaoxrkxkjcaolz sKh{|czcjcaolz

    Razk colhk Aicjckf khdcoczxrkxcya

    Dkrck CozDc`okja

    Kzczxloxl khdcoczxrkxcya

    Ocjafz JklxlKzlzar hl jad|ocjkjco srlfkjcaolz ~bfcjkz

    Af`k @|lrrk Kzczxloxl xjocja

    Zljrlxkrk Lglj|xcykJAOKJSX

    Oadbrlz I|ojcaolz

    Zlr`ca H|krxlDkzc

    Zljrlxkrca Lglj|xcya hlJclojck& Xljoafa`k lCooaykjco

    GazZjmykrwxdko

    Hcrljxar hl HlzkrraffaJcloxicja s Rlj|rzazM|dkoaz

    F|cz HykfazHcrljxar hl @lzxcoXljoaf`cjk l Cooaykjco

    F|czZkdkocl`a

    A~lrkjcaolz RAJCX

    JsoxmckHlf`kha

    Kzczxloxl xjocja

    KrkjlfsWkrkjma

    Kzczxloxl xjocja

    Hcrljjco Khdcoczxrkxcyk s Icokojclrk

    G|fca kock`|kHcrljxar khdcoczxrkxcya

    s icokojclra hlfJAOKJSX

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    28/64

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    29/64

    ?

    ^rlzloxkdaz faz ~rasljxaz hlzkrraffkhaz h|rkoxl fk ikzl~cfaxa' hlf RAJCX& loxrl 2>>0 s 2>>=& kz jada k{|lffkzcocjckxcykz kjx|kfdloxl lo lglj|jco jarrlz~aohcloxlz kfk jaoyajkxarck hl coylzxc`kjco 2>>= xcx|fkhk Jclojck

    s xljoafa`k ~krk |o hlzkrraffa jao cojf|zco zajckf& jaolf abglxcya hl dazxrkr fk cd~arxkojck hlf kjlrjkdcloxa

    loxrl lf jaoajcdcloxa `lolrkha ~ar jcloxicjaz okjcaok$flz ~krk fk zaf|jco hl ~rabfldkz hl o|lzxrk zajclhkh/

    O|lzxraz ~rcdlraz ~kzazFaz jkzaz l}~|lzxaz zao kf`|oaz lgld~faz hl o|lzxraz

    ~rcdlraz ~kzaz lo fk dlgark hl fkz jk~kjchkhlz hl co$ylzxc`kjco lo o|lzxra ~kz& kjjcaolz {|l xkdbco ~lr$dcxcro k cozxcx|jcaolz ~rcykhkz s lzxkxkflz ~axlojckrmkbcfchkhlz jada lf xrkbkga lo l{|c~a& lf dkolga hliaohaz ~bfcjaz& s fk ykfarkjco hl rclz`az xjocjaz s ic$

    okojclraz/

    'Ikzl ~cfaxa7 Ikzl hl ~rl~krkjco ~krk fk lglj|jco hlf ~ra`rkdk -IK^L^#/

    Jaoajcdcloxa zabrl jkfchkh

    hl jkrol ~lrdcxcr dlgarkr

    jad~lxcxcychkh

    Lo lf dkrja hl fk ikzl ~c$faxa hlf ^RAJCX& h|rko$xl >>=& fk Ikj|fxkh hlJclojckz K`rkrckz -IJK# hlfk \ocylrzchkh Okjcaokf hlKz|ojco -\OK# hlzkrra$ff |ok coylzxc`kjco ~krkhlxlrdcokr fkz jkrkjxlrz$xcjkz lz~ljicjkz hl fk jkr$ol baycok ~rah|jchk lo

    Jaoxkjxa7 Co`/ K`r/ ^lhra ^kock`|k& D/Zj/& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa& IJK$\OK/ Xlf/7 9/

    \ok coylzxc`kjco zabrl fk jkfchkh hl fk jkrol

    ykj|ok ~lrdcxcr |ok dlgar khlj|kjco k fkz

    l}c`lojckz hlf dlrjkha coxlrokjcaokf s fa`rkr

    dlgarlz ~rljcaz/

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Jkrkjxlrcwkjco hl fk jkokfs jkfchkh hl fk jkrol ~rah|jchk~ar j|kxra jkxl`arkz baycokz~raylocloxlz hl 2 zczxldkz hl~rah|jjco kokhlrk lo krk`|ks/\ocylrzchkh7 Ikj|fxkh hl JclojckzK`rkrckz& \ocylrzchkh Okjcaokf hlKz|ojco -IJK$\OK#^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 3>>/>>>/K~arxl JAOKJSX7 3>,/K~arxl |ocylrzchkh7 ;>,/H|rkjco7 ;9 dlzlz/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>=!2>>3

    dlhckoxl fk jkrkjxlrcwk$jco hl ~krdlxraz ~ra$

    h|jxcyaz& jkrkjxlrzxcjkz sjad~azcjco hl fk jkokf sjkfchkh hl fk jkrol/ Fk jk$okf lz lf j|lr~a hl fk rlzkf j|kf zl fl mk rlxcrkha fk~clf& fkz dkoaz& fkz ~kxkz sfkz yzjlrkz/

    Faz rlz|fxkhaz cohcjko{|l& zl`o lo lf zczxldkjmcfloa hl xc~cicjkjco& lf3>, hl faz oaycffaz jfkzc$icj jada hl jkfchkh z|$

    ~lrcar& dcloxrkz {|l& hlkj|lrha kf zczxldk kr`lo$xcoa& lf 8>, hl zxaz i|lhl jkfchkh d|s b|lok kz|~lrcar/ Axrk jaojf|zcozlkfk {|l& kokfcwkohafaz rlohcdcloxaz hl jar$xlz jao icolz jadlrjckflz&oa zl abzlryko hcilrlojckzzc`ocicjkxcykz loxrl fkz hazrl`caolz kokfcwkhkz/

    ^krk`|ks& jao lf abglxcyahl `lolrkr jaoajcdcloxaz

    {|l ~lrdcxko kf ~rah|jxarkhlj|krzl k fkz l}c`lojckzhl dlrjkha s k fk coh|zxrckirc`aricjk abxlolr lf ~k`ahl baocicjkjcaolz ~ar jkfc$hkh hlf ~rah|jxa/

    Koxl fk k|zlojck hl xrk$bkgaz zc`ocicjkxcyaz lo lfrlk& xjocjaz l coylzxc`k$harlz hlf Hl~krxkdloxahl ^rah|jjco Kocdkf hlfk IJK$\OK kokfcwkrao faz

    zczxldkz `kokhlraz dzrl~rlzloxkxcyaz hlf ~kz&fk rl`co Arcloxkf s fk rl$`co Ajjchloxkf -Jmkja#&

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    30/64

    ? =

    \o `r|~a hl dlxlarfa$

    `az l co`loclraz kdbclo$xkflz hlf Jloxra hl Xljoa$fa`k K~ra~ckhk -JXK# hlfk \ocylrzchkh Jkxfcjk hlKz|ojco -\J!K# hlzkrra$ff |ok coylzxc`kjco lolf rlk hl lolr`kz rloa$ykbflz ~krk lykf|kr lf ~a$xlojckf lfcja hl ^krk`|ksjada i|loxl hl lolr`kkfxlrokxcyk ~krk jad|oc$hkhlz kczfkhkz& lz~ljckf$dloxl lo fk rl`co Ajjc$hloxkf a Jmkja/Lf lzx|hca& {|l jaox ic$okojckdcloxa hlf JAOK$JSX lo lf dkrja hl fk ikzl~cfaxa hlf ^RAJCX& rlylf{|l lf oarxl s oaralzxlhlf Jmkja zao fkz rl`caolzjao dlgarlz jaohcjcaolzkxdazircjkz ~krk ~rah|$jcr lolr`k lfcjk& ~|hclo$ha ffl`kr k abxlolr |ok~axlojck lfjxrcjk ~radl$

    hca hl />> k />> ePm!ka!d/

    Rl`caolz hlf Jmkja jao

    ~axlojckf lfcja k~rayljmkbfl

    \ok coylzxc`kjco chloxcj {|l lo rl`caolz hlf

    oarxl s oaralzxl hlf Jmkja l}czxl ~axlojckf lo

    ~l{|lk lzjkfk ~krk `lolrkr lolr`k lfjxrcjk

    k ~krxcr hlf ycloxa/

    ^krk abxlolr lzxaz rlz|f$

    xkhaz zl rlkfcwkrao dlhc$jcaolz hl fk ylfajchkh hlfycloxa lo xrlz fajkfchkhlzhlf Jmkja7 Bkmk Ol`rk&Fadk ^fkxk s Jafaock hl K`azxa& jad~fldlo$xkhkz jao hkxaz `lolrk$haz ~ar fk Hcrljjco hlDlxlarafa`k l Mchrafa`k-HDM# hl fk HcrljjcoOkjcaokf hl Klrao|xcjkJcycf -Hcokj#& Cxkc~ s axrkzcozxcx|jcaolz okjcaokflz srl`caokflz/Khcjcaokfdloxl& zl abx|$yclrao rl`czxraz hl rkhck$jco zafkr& xld~lrkx|rk&~rlzco kxdazircjk& ~rl$jc~cxkjco s axraz ~kr$dlxraz kxdazircjaz {|l~azcbcfcxkro i|x|raz lzx|$hcaz lo fk lykf|kjco hlfaz rlj|rzaz rloaykbflz loo|lzxra ~kz/

    Lf ~rcojc~kf rlz|fxkha hl

    lzxl ~rasljxa lz fk dlgarkhlf jaoajcdcloxa zabrl lf~axlojckf hl lolr`kz rl$

    oaykbflz lo ^krk`|ks& fa{|l zlrycr kf zljxar ~rcyk$

    ha ~krk ~azcbflz coylrzca$olz lo lf zljxar s k cozxc$x|jcaolz ~bfcjkz jada lf

    Ycjldcoczxlrca hl Dcokz sLolr`k ~krk lojkrkr ~afc$xcjkz s ~ra`rkdkz lolr`$xcjaz arcloxkhaz k dlgarkrfk jkfchkh hl ychk hl fk ~a$bfkjco/

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Lykf|kjco hlf rlj|rzalfcja jada ~axlojckf i|loxl hllolr`k rloaykbfl lo jad|ochkhlzkczfkhkz/\ocylrzchkh7 Jloxra hl Xljoafa`kK~ra~ckhk -JXK#& \ocylrzchkhJkxfcjk$Jkd~|z hl Kz|ojco

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ ;>3/8>3

    Jaoxkjxa7 Fcj/ G|fco Blw& D/Zj/& coylzxc`khar ~rcojc~kf/ JXK$\J/ Xlf/7 ::8 9 cox/ ;>8/ Jarrla$l7 g|fckoQbklwN|jk/lh|/~s/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    31/64

    ? 3

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Licjkjck hl fkz hcilrloxlzirkjjcaolz hl fk zxlyck zabrldcjraar`koczdaz ~rlykfloxlz lofk ~fkjk bkjxlrckok coxrkarkf/\ocylrzchkh7 IA$\OK/Cozxcx|jcaolz kzajckhkz7 JLDCJ$\OK s JLHCJ/

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 8;3/>>>/>>>/K~arxl JAOKJSX7 2:,/K~arxl jaozarjca7 00,/H|rkjco7 ;2 dlzlz/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>=!2>>3

    Lo lf dkrja hl fk ikzl ~c$

    faxa hlf ^RAJCX& lf JA$OKJSX jaicokojc |ok co$ylzxc`kjco l}~lrcdloxkf{|l hlxlrdco fk licjkjckhl hcilrloxlz l}xrkjxaz hlfekk ml -zxlyck rlbk|$hckok blrxaoc# lo lf jad$bkxl k dcjraar`koczdaz~rlykfloxlz lo fk ~fkjk co$xrkarkf -waok b|jahloxkf#&lz~ljicjkdloxl irloxl kfkz bkjxlrckz zxrl~xajajj|zd|xkoz s fkjxabkjcff|z jk$

    zlc/Lo lf ~rajlza hl xrkbkga zlchloxcicjkrao ~rcdlrkdlo$xl d|lzxrkz hl magkz ekkml s dlhckoxl |o ~rajl$za hl zljkha s xrcx|rkjcozl l}xrkglrao faz jad~|lz$xaz icxa{|dcjaz {|l i|l$rao lozkskhaz k hcilrloxlzjaojloxrkjcaolz irloxl kfkz bkjxlrckz jcxkhkz& j|skzjl~kz zl abx|yclrao hlfkbarkxarcaz hl rlilrlojck

    s hl ~kjcloxlz hl fk Ikj|f$xkh hl Ahaoxafa`k hl fk\ocylrzchkh Okjcaokf hlKz|ojco -IA$\OK#/

    Hld|lzxrko lijkjck hl ekk

    mll jada koxcz~xcja b|jkf

    \o lzx|hca d|fxchczjc~fcokrca hldazxr

    fk ljkjck hlf ekk mll ~krk jadbkxcr

    lolrdlhkhlz b|jkflz jk|zkhkz ~ar bkjxlrckz/

    Jaoxkjxa7 Hrk/ Dkrk Rcxk ^kjclffa hl Kskfk/ Ikj|fxkh hl Ahaoxafa`k hl fk \OK/ Xlf/7 2>0 2 ! 2;8 0:3/

    Lzxkz ~r|lbkz hldazxrk$

    rao |ok kfxk liljxcychkh-> k =>,# lo fk comcbc$jco hlf jrljcdcloxa bkj$xlrckoa& ylrcicjohazl khl$dz |ok xa}cjchkh lzjkzka o|fk/

    Fk coylzxc`kjco i|l cd$~|fzkhk ~ar fk IA$\OK&lo jaog|oxa jao lf Jlo$xra D|fxchczjc~fcokrca hlCoylzxc`kjcaolz Xljoaf$`cjkz -JLDCX# s lf Jloxra~krk lf Hlzkrraffa hl fk

    Coylzxc`kjco Jcloxicjk-JLHCJ#/

    Zl xrkxk hl fk ~rcdlrk ikzlhl |o ~rasljxa dksar& sk{|l lo |o i|x|ra zl k~|o$xk k ~razl`|cr jao faz lo$zksaz jfocjaz s k fk ikzl hlhlzkrraffa jao lf abglxcyahl ~rah|jcr jaf|xarcaz&log|k`|lz b|jkflz& ~kzxkhloxkf s `afazcokz lo bkzlk ekk ml& ~krk fa j|kf zl

    ~ra~cjckro kfckowkz jaold~rlzkz ~rcykhkz/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    32/64

    ? >

    K xrkyz hl |o ~rasljxajaicokojckha ~ar lf JA$

    OKJSX& coylzxc`kharlz hlfJloxra ~krk lf Hlzkrraffahl fk Coylzxc`kjco Jclo$xicjk -JLHCJ# rlkfcwkraol}~lrcdloxaz fkbarkxa$rckflz jao lf abglxcya hlabxlolr irdkjaz dzlicjkjlz ~krk jadbkxcr fkLoilrdlhkh hl Jmk`kz sfk flczmdkocazcz yczjlrkf&haflojckz hl `rko cd~ar$xkojck ~krk fk zkf|h ~bfc$jk jaozchlrkoha z| `rko

    cojchlojck lo ^krk`|ks sfk rl`co/

    Lf xrkbkga hlf l{|c~a co$ylzxc`khar jaozczxc lozcoxlxcwkr hlrcykhaz hl fkdafj|fk 8$mchra}cf|o|$fkrcok -|xcfcwkhk lo xrkxk$dcloxaz l}~lrcdloxkflzhl iardk zkxczikjxarck# szadlxlr lzxaz jad~|lz$xaz k lozksaz co ycxra za$brl hcilrloxlz iardkz hlfaz ~krzcxaz jk|zkoxlz

    -xrs~koazadk jr|wc s flczm$dkock z~# s zabrl jf|fkzhl dkdilraz ~krk hlxlr$dcokr z| liljxcychkh/

    Hl faz jad~|lzxaz hl$rcykhaz abxlochaz& ~rl$zloxkrao |ok ~ahlrazkkjxcychkh koxc~krkzcxkrcklo fkz hcilrloxlz jaojlo$xrkjcaolz ~rabkhkz& khl$dz hl oa l}mcbcr zlkflzhl xa}cjchkh lo fkz jf|fkz

    hl dkdilraz& hldazxrko$ha zlr dz liljxcyaz {|l

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Hlxlrdcokjco hl fkkjxcychkh co ycxra hl o|lyazhlrcykhaz ~afcilofcjaz zabrlxrs~koazadk jr|wc s flczmdkock z~/Jloxra hl Coylzxc`kjco7 JLHCJ -lojaozarjca jao Daczz Blrxaoc sHkw @cff#/Cozxcx|jco kzajckhk7 Ikj|fxkhhl [|dcjk& \ocylrzchkh hl fkRl~bfcjk& \r|`|ks/

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 2=2/088/3>:K~arxl JAOKJSX7 8>,/K~arxl Jaozarjca7 9>,/H|rkjco7 ;8 dlzlz/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>0!2>>=

    Kykojl lo dlhcjkdloxaz

    jaoxrk lolrdlhkh hl Jmk`kz s

    flczmdkocazcz

    Coylzxc`kharlz fa`rkrao kykowkr lo lf hlzkrraffa hl dlhcjkdloxaz dz

    ljcloxlz ~krk lf xrkxkdcloxa hl Jmk`kz s flczmdkocazcz& lolrdlhkhlz

    jao cojchlojck zc`ocjkxcyk lo fk rl`co/

    Jaoxkjxa7 Hrk/ Koxaoclxk Ragkz hl Krckz& ^m/H/& JLHCJ/ Xlf/7 9>= 80>/

    fk 8$mchra}cf|o|fkrcok& fa{|l fkz jaoyclrxl lo daf$j|fkz ~radczarckz ~krk fc$hlrkr lozksaz lo kocdkflz

    s lo zlrlz m|dkoaz/

    Lo faz xrkxkdcloxaz kjx|k$flz ~krk lzxkz loilrdl$hkhlz zl |xcfcwko dlhcjk$

    dloxaz x}cjaz& jkraz s~aja liljxcyaz& ~ar fa {|l|r`l fk bz{|lhk hl o|l$ykz kfxlrokxcykz xlrk~|$xcjkz& k~lfkjco rlkfcwkhkk fk jad|ochkh jcloxicjkcoxlrokjcaokf ~ar fk dcz$dk Ar`kocwkjco D|ohckf

    hl fk Zkf|h -ADZ#/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    33/64

    ?

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Jaoxraf {|dcja hl fk raskhl fk zagk ~mkea~zark ~kjmsrmcwc&jao hcilrloxlz i|o`cjchkz s lzxkhaziczcaf`cjaz hl fk ~fkoxk/\ocylrzchkh7 IJK$\OK/

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 09/>>>/>>>/K~arxl JAOKJSX7 03,/K~arxl |ocylrzchkh7 2;,/H|rkjco7 ;9 dlzlz/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>=!2>>3

    \oa hl faz dksarlz ~ra$

    bfldkz lo fk ~rah|jjcohl zagk lo ^krk`|ks jaoz$xcx|sl lf jaoxraf hl fk rask-jk|zkhk ~ar lf mao`a

    ~mkea~zark ~kjmsrmcwc#&|ok loilrdlhkh jao kfxkjk~kjchkh hl hczldcok$jco s `rko ~ahlr hl hlz$xr|jjco hl faz j|fxcyaz/

    Co`loclraz k`roadazhl fk Ikj|fxkh hl Jclo$jckz K`rkrckz -IJK# hl fk\ocylrzchkh Okjcaokf hlKz|ojco -\OK# ld~rlo$hclrao |ok coylzxc`kjco~krk ylrcicjkr fk licjclojckhl hcylrzaz i|o`cjchkz|xcfcwkhaz ~krk jadbkxcrfk rask {|l kiljxk lf jrljc$dcloxa s rlohcdcloxa hlfkz ~fkoxkjcaolz hl zagk kocylf fajkf/ Lf ~rasljxa zlhlzkrraff hl hcjcldbrlhl >> k dkrwa hl >>3&jao icokojckjco hlf JA$

    OKJSX& lo lf dkrja hl fkikzl ~cfaxa hlf ~ra`rkdk^RAJCX/

    Faz xrkbkgaz jaozczxclrao

    lo lozksaz hl jkd~a lo~krjlfkz l}~lrcdloxkflz|bcjkhkz lo fk waok hlJmcrc`lfa& Kdkdbks&|xcfcwkoha |o xlzxc`a -zcoxrkxkdcloxa# s k~fcjko$ha j|kxra i|o`cjchkz jao~rcojc~caz kjxcyaz/

    ^krk fk dlhcjco hl fk lic$jkjck hl fkz k~fcjkjcaolzfaz cohcjkharlz i|lraoocylf hl coilzxkjco& rlo$hcdcloxa lo ecfa`rkdaz skfx|rk icokf hl fkz ~fkoxkz&ylrcicjohazl {|l xahazfaz koxcio`cjaz |xcfcwkhazrlh|glrao fk ~rlzlojck hlfmao`a jk|zkoxl hl fk raskjao ocylflz hl liljxcychkhzcdcfkrlz/

    Lf daocxarla s jaoxraf hlfk k~fcjkjco hl i|o`cjchkz{|dcjaz jaozxcx|slo yk$fcazaz lzi|lrwaz ~krk |okdlgark ~rah|jxcyk {|l

    cd~|fzl k z| ylw |ok ~ra$h|jjco dz z|zxloxkbflhl fk zagk lo ^krk`|ks/

    Jaoxkjxa7 Co`/ K`r/ Fhlr Kskfk& ^m/H/& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa& IJK$\OK/ Xlf/7 9/

    Ylrcijko lijclojck hl

    |o`cjchkz ~krk jaoxraf hl rask

    Coylzxc`kharlz lykf|krao fk lljxcychkh hl

    hclrloxlz |o`cjchkz ~krk jadbkxcr fk rask hl

    fk zagk& |ok ~fk`k {|l kljxk loardldloxl lf

    jrljcdcloxa s ~rah|jxcychkh hl lzxl j|fxcya/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    34/64

    ?

    Lo |o ~rasljxa icokojckha~ar lf JAOKJSX& coylz$xc`kharlz hl fk Ikj|fxkhhl Jclojckz K`rkrckz hl fk

    \ocylrzchkh Okjcaokf hlKz|ojco -IJK$\OK# lyk$fko rclz`az s blolicjcazhlf j|fxcya dkzcya hl gk$xra~mk -gkxra~mk j|rjkz F/#lo zczxldkz hl k`rcj|fx|rkikdcfckr jkd~lzcok lo ^k$rk`|ks/

    Lzxk coylzxc`kjco k~|oxkk coxl`rkr faz jaoajcdclo$xaz k`raodcjaz zabrl lfj|fxcya hl gkxra~mk k xrkyzhl fk hlxlrdcokjco hl yk$rclhkhlz `loxcjkz hl fkz

    C`|kfdloxl& zl iarxkfljlrfk jk~kjchkh hl fk IJK$\OK ~krk zlr |o rlilrloxlcd~arxkoxl zabrl lf xldk&

    s lo lf dlhckoa ~fkwa zl~ahr jaoxrcb|cr kf hlzk$rraffa hl |o ~ra`rkdk hlbcalolr`k& jao z|z jao$zlj|loxlz blolicjcaz kd$

    bcloxkflz s ljaodcjaz~krk fk zajclhkh/

    Fkz zldcffkz hl lzxk ~fkoxkjaoxclolo mkzxk 8>, hlkjlcxl yl`lxkf& jad~aolo$xl hcrljxkdloxl |xcfcwkbfllo fk dlhcjcok& lo fk lfk$barkjco hl jazdxcjaz sgkbaolz& kz jada lo fk~rah|jjco hl bcahclzlf/

    Kjx|kfdloxl& lf Dcoczxl$rca hl K`rcj|fx|rk s @k$

    okhlrk -DK@#& ld~rlzkz~rcykhkz s |o ~rasljxa

    hlf Bkoja Coxlrkdlrcjkoahl Hlzkrraffa -BCH# lzxoiadloxkoha lf j|fxcya hlgkxra~mk k ocylf hl ~l{|l$az ~rah|jxarlz& ~lra lzz|dkdloxl cd~arxkoxl{|l& ~rlyca kf j|fxcya dk$zcya& zl hlxlrdcolo fkzdlgarlz ~rjxcjkz k`rao$dcjkz& kz jada fkz ~axlo$jckflz hcicj|fxkhlz/

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Lz zazxlocbfl lfj|fxcya hl gkxra~mk lo zczxldkz~rah|jxcyaz hl k`rcj|fx|rk ikdcfckrjkd~lzcok1\ocylrzchkh7 Ikj|fxkh hl JclojckzK`rkrckz hl fk \ocylrzchkh Okjcaokfhl Kz|ojco -IJK$\OK#

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 882/0/>>>/K~arxl JAOKJSX7 >3!2>;>

    Jaoxkjxa7 Co`/ K`r/ Mjxar Gkyclr Jk|zkrkoa& ^m/H& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa& hajloxl coylzxc`khar jao hlhcjkjcol}jf|zcyk& IJK$\OK/ Xlf/7 9/ Jarrla$l7 mljxar/jk|zkrkoaNxc`a/jad/~s

    Lykfko rclz`az s blolijcaz

    hlf j|fxcya hl gkxra~mk

    Coylzxc`kharlz lzx|hcko faz rclz`az s bloljcaz

    hlf j|fxcya dkzcya hl fk gkxra~mk lo ^krk`|ks&

    s ~rlxlohlo hlxlrdcokr zc ~|lhl coxl`rkrzl k fk

    k`rcj|fx|rk kdcfckr jkd~lzcok/

    zldcffkz& ~r|lbk hl lzxkzykrclhkhlz lo hczxcoxkz wa$okz hlf ~kz& lozksa hl j|f$xcya hl gkxra~mk g|oxa jao

    axraz r|braz hl jaoz|da&hlxlrdcokjco hl fkz ~azc$bflz ~fk`kz s |o kofczcz hlfk ikjxcbcfchkh jadlrjckf hlfk gkxra~mk jada dkxlrck~rcdk ~krk fk ~rah|jjcohl bcahclzlf/

    Dlhckoxl lf ~rasljxa zl`lolrkr coiardkjco |r$`loxldloxl oljlzkrck lo^krk`|ks& ~|lz oa l}czxl|ok cozxcx|jco {|l rlkfc$jl coylzxc`kjco bzcjk skhk~xkxcyk zabrl gkxra~mk/

    L{|c~a hl co`loclraz k`roadaz {|l fflyk khlfkoxl lf ~rasljxa/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    35/64

    ?

    ^ra~aolo rlkjxcykr ~rah|jjco

    hl dloxk ~krk blolijckr k

    jkd~lzcoaz\ok coylzxc`kjco ~ra~aol `lolrkr faz

    jaoajcdcloxaz ~krk z|~lrkr faz ~rabfldkz hlf

    j|fxcya hl dloxk& fa {|l ~lrdcxcrk rlkjxcykr |o

    r|bra cd~arxkoxl hl fk k`rcj|fx|rk jkd~lzcok/

    Abxlolr faz jaoajcdclo$xaz lz~ljicjaz {|l ~lrdc$xko |ok ~rah|jjco zazxl$ocbfl hl dloxk -dloxmk

    krylozcz s dloxmk ~c~lrc$xk# lo ^krk`|ks lz lf ab$glxcya hl |o ~rasljxa hlcoylzxc`kjco hlzkrraffk$ha& jao icokojckjco hlfJaokjsx& ~ar fk Ikj|fxkhhl Jclojckz K`rkrckz hl fk\ocylrzchkh Okjcaokf hlKz|ojco -IJK$\OK#& lfJloxra hl Lh|jkjco& Jk$~kjcxkjco s Xljoafa`kJkd~lzcok -Jljxlj# hl^crk~ls& Cxk~k/

    Kjx|kfdloxl faz ~rah|j$xarlz hl dloxk loirloxkofcdcxkjcaolz lo j|koxa kfxrkxkdcloxa hlf z|lfa& lf

    dkolga hl zldcffkz hl kfxk~rah|jxcychkh s lf jaoxrafhl loilrdlhkhlz/ Lzxaz saxraz ikjxarlz zajcaljao$dcjaz rlh|glrao jaozchl$rkbfldloxl fk ~rah|jjcolo faz fxcdaz kaz/

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 ^rah|jjco zazxlocbflhl dloxk -dloxmk krylozcz s d/~c~lrcxk# lo zczxldkz hl k`rcj|fx|rkikdcfckr jkd~lzcok lo fk rl`coArcloxkf hl krk`|ks/\ocylrzchkh7 IJK$\OK/Cozxcx|jco kzajckhk7 Jljxlj&^crk~ls 8>& Cxk~k/

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 2/>>>/K~arxl Jaokjsx7 ;>

    Jaoxkjxa7 Co`/ K`r/ @farck Rlz{|o& rlz~aozkbfl xjocjk hlf ~rasljxa& IJK$\OK/ Xlf/7 9/Jarrla$l7 `farlz{}Nskmaa/jad/kr/

    Lf ~rasljxa k~|oxk k rlkj$

    xcykr lzxl r|bra kfxlrokxcyadlhckoxl fk zaf|jco hlfkz hcicj|fxkhlz yc`loxlz&jaozchlrkoha fk l}czxlojckhl dlrjkha s zabrl xahalf blolicjca zajcaljao$dcja {|l xrklrk ~krk fkk`rcj|fx|rk jkd~lzcok&dlgarkoha fk jkfchkhhl ychk hl kfrlhlhar hl>/>>> ikdcfckz ~krk`|k$

    skz coyaf|jrkhkz lo lzxkkjxcychkh& zl`o rl~arxlz

    ~rlfcdcokrlz/Lf l{|c~a hl xrkbkgachloxcicjkr g|oxa k ~ra$h|jxarlz fk ~rabfldxcjk{|l k{|lgk k lzxl zljxar

    ~rah|jxcya s lykf|kr fkz

    ~rjxcjkz dz zazxlocbflz~krk lf dkolga hlf j|fxc$ya/ Hl lzxk dlxahafa`k~krxcjc~kxcyk ~krxcjc~krojkd~lzcoaz hl fkz rl`ca$olz hl Cxk~k s Dczcaolz/

    C`|kfdloxl& jao fk jafkba$rkjco hl fkz icfckflz hl fkIJK$\OK& zl ~rly mkjlr~r|lbkz hl jkd~a jao fkzykrclhkhlz hl dloxk jaodksar ~axlojckf ~rah|j$xcya lo fk rl`co Arcloxkf

    hlf ~kz l chloxcicjkr fkz~rcojc~kflz loilrdlhkhlz{|l kiljxko k fk ~fkoxk~krk lozkskr dxahaz hljaoxraf bcaf`cja/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    36/64

    ? 8

    Fk Ikj|fxkh hl Co`loclrkhl fk \ocylrzchkh Okjca$okf hl Kz|ojco -IC$\OK#&jao icokojckjco hlf JA$OKJSX& hlzkrraffk |o~rasljxa hl coylzxc`kjcoxljoaf`cjk lo lf rlk hldljocjk jad~|xkjcaokfjao lf abglxcya hl hlzk$rraffkr |o zczxldk ~krk fkylrcicjkjco hl jkfchkh hlfaz cd~fkoxlz arxa~hcjaz|xcfcwkhaz lo ^krk`|ks/

    Lf abglxcya icokf hlf lzx|hcalz lycxkr {|l fk k~fcjkjco

    hl lzxaz k~krkxaz xlo`kjaozlj|lojckz ol`kxcykzlo fk zkf|h hl fkz ~lrza$okz& jada fk hl`rkhkjcodljocjk& lzjkzk rlzczxlo$jck& dahcicjkjco hl fkz~ra~clhkhlz {|dcjkz&xa}cjchkh& bkgk khmlzco&loxrl axrkz/

    Lf xrkbkga zl bkzk lo xla$rkz hl fk dljocjk hl fkirkjx|rk s fk dljocjk hlfhka jaoxco|a ~krk hlz$jrcbcr lf `rkha hl hlxlrca$ra {|l ~|lhl xlolr |o cd$~fkoxl& mkjlr |o kofczczhl fkz xlozcaolz s fk ikxc`klo faz hczxcoxaz dkxlrckflz&kz jada ~krk hlxlrdcokrfk khmlrlojck hl fk ~rxl$zcz jao faz m|lzaz/

    Zl b|zjk jrlkr |o dahlfahl zcd|fkjco o|drcjk~krk jad~rabkr fk licjclo$jck hl faz cd~fkoxlz s lzxk$

    bfljlr |o ~rajlhcdcloxahl jaoxraf hl faz ~raslj$xaz hl cd~fkoxlz arxa~hc$jaz& bkzkha lo fkz zcd|fk$jcaolz liljx|khkz s lo fkzoardkz yc`loxlz/

    Kofczcz rlkfcwkhaz mko hl$dazxrkha {|l fk jkfchkhhlf cd~fkoxl lz xahkyk|oa hl faz ~rcojc~kflz hl$xlrdcokoxlz hl fk cojchlo$jck hl liljxaz khylrzaz lofaz ~kjcloxlz cd~fkoxkhaz~ar xrk|dkxczdaz a dkf$iardkjcaolz/

    Lzxk coylzxc`kjco lz |o~rcdlr ~kza mkjck fk hl$dajrkxcwkjco hlf kjjlzak faz xrkxkdcloxaz ~krk fkz~lrzaokz dloaz ikyarljc$hkz& sk {|l zl l}~farkrxkdbco fk |xcfcwkjco hlo|lyaz dkxlrckflz jaodloarlz jazxaz/

    Jaoxkjxa7 Co`/ Koxaoca K{|coa& H/Zj/& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa IC$\OK/ Xlf/7 >/>>>/K~arxl JAOKJSX7 93,/K~arxl \ocylrzchkh7 :;,/H|rkjco7 ; ka/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>3!2>;>

    Lykfko jkfchkh hl

    cd~fkoxlz dlhckoxl

    zcd|fkjco o|drcjk\o ~rasljxa hlzkrraffk |o zczxldk hl

    zcd|fkjco o|drcjk ~krk lykf|kr fk jkfchkh

    hl cd~fkoxlz arxa~hcjaz |xcfcwkhaz ~ar fk

    dlhcjcok lo jkzaz hl rkjx|rkz s kjjchloxlz/

    Hr/ Koxaoca K{|coa s Hrk/ Dk`ok Daoxlcra/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    37/64

    ?

    Fk Kzajckjco ~krk lf Hl$zkrraffa Z|zxloxkbfl Dco$`krk fflyk khlfkoxl& jaoiaohaz hlf JAOKJSX&|ok coylzxc`kjco lo lfjkd~a hl fk kr{|cxljx|rk

    s mbcxkx z|zxloxkbfl jaolf ~ra~zcxa hl dlgarkrfkz jaohcjcaolz hl ychkhl faz coh`lokz hl ^krk$

    `|ks& |oa hl faz zljxarlzdz y|folrkbflz hl fk za$jclhkh& kiljxkhaz ~ar fk~abrlwk& lf kbkohaoa s fkhl`rkhkjco kdbcloxkf/

    Lf ~rasljxa ~ra~aol |odlgarkdcloxa z|zxkojckflo fk jkfchkh s mkbcxk$bcfchkh hl fkz ycyclohkz&kjad~kkha hl fk cd~fl$dloxkjco hl ~ra`rkdkzhl ~rayczco hl k`|k szkolkdcloxa bzcja& fa

    {|l ~radaylrk lf dksarkrrkc`a hl faz okxcyaz lo

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Ycyclohk z|zxloxkbfl ~krk~|lbfaz arc`cokrcaz hlf Jmkja/Jloxra hl coylzxc`kjco7 Dco`krk&Kzajckjco ~krk lf HlzkrraffaZ|zxloxkbfl/

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ :9=/32>/>>>/K~arxl JAOKJSX7 =9,/K~arxl Jloxra hl Coylzxc`kjco7 ;8,/H|rkjco7 2 kaz/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>3!2>;>

    z|z jad|ochkhlz& hczdc$

    o|sloha fk dc`rkjco mk$jck waokz |rbkokz/

    Lf lzx|hca |xcfcwkr dxa$haz hl lh|jkjco ~a~|$fkr l coylzxc`kjco kjjco~krxcjc~kxcyk hl daha klzxkbfljlr jao faz ~ra~cazcoh`lokz faz fcolkdcloxaz~krk fk jaozxr|jjco hl |ombcxkx z|zxloxkbfl/

    Jada rlz|fxkha faz coylz$xc`kharlz ~fkoxlko lfkba$

    rkr `|kz s ~rajlhcdclo$xaz ~krk fk iard|fkjcohl ~rasljxaz kfxlrokxcyazhl ycyclohk rlz~lxkohafk jad~flgchkh zajca$ko$xra~af`cjk coh`lok s~fkoxlkoha xljoafa`kz{|l rlz~lxlo lf kdbcloxl&jada lf |za hl lfldloxazk|xjxaoaz s!a rljcjfkhazhl bkga jazxa s hl ijcf kj$jlza/

    ^krk hlzkrraffkr fk ~ra$

    ~|lzxk zl xadkr jadabkzl fk zcx|kjco hl hazjad|ochkhlz hlf Jmkja~krk`|ksa& Lo}lx Z|r sKo`kcx& `r|~az ~lrxlol$jcloxlz k fk lxock Flo`|k&|ok hl fkz hl dksar ~a$bfkjco& jao 8/ ma`k$rlz rl`czxrkhaz/

    Kjx|kfdloxl lo z|z jkzkz~rlhadcoko fkz ~krlhlzhl ~kfdk s dkhlrk& ~czahl xclrrk s xljma hl jmk~khl wcoj/ Fk dksar ~krxlhl fk ~abfkjco jaoz|dlk`|k zco xrkxkdcloxa& hlxkgkdkr a ra& jao jao$zlj|lojckz ol`kxcykz k fkzkf|h/

    Jaoxkjxa7 Kr{/ Azjkr Yw{|lw& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa/ Dco`krk& Kzajckjco ~krk lf Hlzkrraffa Z|zxloxkbfl/Xlf/7 9>9 83

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    38/64

    ? 9

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Yc`cfkojck jad|ocxkrckhl hlo`|l s axraz zohradlzilbrcflz |xcfcwkoha fk xlfliaok dycflo i|ojco hl fkz |ochkhlz hlkxlojco ~rcdkrck/\ocylrzchkh7 CCJZ$\OK/Cozxcx|jcaolz kzajckhkz7 DZ^BZ s\^Y& Lz~kk/^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 2:=/>>>/>>>/K~arxl JAOKJSX7 3>,/K~arxl |ocylrzchkh7 ;>,/H|rkjco7 2 kaz/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>3!2>;>

    \o l{|c~a hl coylzxc`kha$rlz ~ra~aol hczlkr l cd$~fldloxkr |o zczxldk hlyc`cfkojck jad|ocxkrck hlhlo`|l s axraz zohradlzilbrcflz {|l |xcfcwkrk fk xl$

    fliaok dycf ~krk {|l faz~abfkharlz oaxcic{|lo fazjkzaz zaz~ljmazaz k fkz|ochkhlz hl kxlojco ~rc$dkrck -\K^# a jloxraz hlzkf|h hl waokz ~a~|fkrlzhl Kz|ojco/

    Lf ~rasljxa& {|l j|loxkjao icokojckjco hlf JA$OKJSX& zlr hlzkrraffkha~ar |o l{|c~a d|fxchcz$jc~fcokrca jaozxcx|cha ~ar~railzcaokflz hlf Cozxcx|$xa hl Coylzxc`kjcaolz lo

    |o odlra lz~ljicja& fkmlrrkdcloxk ycrx|kf jao$xlzxk fk jad|ocjkjco s k~krxcr hl |o j|lzxcaokrcabzcja coxlrkjxcya `lolrkfk coiardkjco oljlzkrck

    ~krk chloxcicjkr fkz ~azc$bflz jk|zkz& |bcjkr `la$

    Jaoxkjxa7 Co`/Bcad/ ^lhra @kfyo& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa/ CCJZ$\OK/ Xlflik}7 828 ! 8=> ;=>> jkzazrl~arxkhaz lo >>& zl`ofk Ar`kocwkjco ^kokdlrc$

    jkok hl fk Zkf|h -A^Z#/

    Co`/ Bcad/ lhra @kfyo/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    39/64

    ?

    \ok coylzxc`kjco k~a$skhk ~ar lf JAOKJSX slglj|xkhk ~ar lf Cozxcx|xa

    Hlzkrraffa kokfcwk faz cd$~kjxaz hl fk coxrah|jjcohl fkz xljoafa`kz hl fkcoiardkjco s fk jad|oc$jkjco -XCJz# lo fk jkfchkhhl fk lh|jkjco ~krk`|k$

    sk/ Jaojrlxkdloxl zllykfk lf hlzld~la kjk$hdcja hl faz lzx|hckoxlzhl lzj|lfkz blolicjckhkz~ar lf ~ra`rkdk \okjad~|xkhark ~ar oca&cd~fldloxkha lo o|lzxra

    ~kz ~ar fk I|ohkjco ^k$rk`|ks Lh|jk/

    Fk cocjckxcyk xkdbco b|z$jk hlxlrdcokr fk rl~fcjkbc$fchkh s zazxlocbcfchkh hlf~ra`rkdk& chloxcicjkr fazdlgarlz dljkoczdaz ~krkfk coxrah|jjco hl XCJz lolf dbcxa lzjafkr s kok$fcwkr fk coif|lojck hl fkzXCJz lo rlfkjco jao axrkzykrckbflz {|l cd~kjxko lo

    fk jkfchkh lh|jkxcyk& xk$flz jada jaohcjcaolz hlf

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 Cd~kjxa hl fk coxrah|jjcohl xljoafa`kz hl fk coiardkjco sfkz jad|ocjkjcaolz lo fk jkfchkhhl fk lh|jkjco lo krk`|ks/Jloxra hl coylzxc`kjco7 Cozxcx|xaHlzkrraffa/

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ 9;>/>>>/>>>K~arxl JAOKJSX7 02,/K~arxl Cozxcx|xa7 2=,/H|rkjco7 ; ka/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>3!2>;>

    k|fk& fk lzj|lfk s lf ma`kr5ocylf hl loxrlokdcloxa hl

    faz hajloxlz5 coyaf|jrk$dcloxa hl faz ~khrlz5 s lfloxaroa zajca$ljaodcjahlf lzx|hckoxl/

    Icokfdloxl zl lz~lrk hc$zlkr faz fcolkdcloxaz b$zcjaz ~krk |o zczxldk hllykf|kjco ~lrdkoloxlhlf cd~kjxa hl fkz XCJz loxahaz faz ocylflz iardk$xcyaz/ Jada rlz|fxkha zlmkro rljadlohkjcaolz

    hl ~afxcjkz ~bfcjkz lo lfzljxar lh|jkxcya ~krk dl$

    garkr lf hlzld~la lzja$fkr& lo lz~ljckf k xrkyz hl~ra`rkdkz hl lh|jkjcokzczxchk ~ar jad~|xkha$rkz/

    Lf ~rasljxa k~|oxk fabkf$dloxl k k~fcjkr faz kz~lj$xaz ~azcxcyaz hl fkz XCJz~krk dlgarkr fk jkfchkhlh|jkxcyk hl ^krk`|ks& hldaha k kiraoxkr jao }cxafaz hlzkiaz hl fk zajclhkhhlf jaoajcdcloxa s fk lja$

    oadk `fabkf/

    Jaoxkjxa7 ^mH -j# Jzkr Jkblffa& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa/ Cozxcx|xa Hlzkrraffa/ Xlf/7 9;2 ;=2!8/Jarrla$l7 jjkblffaNhlzkrraffa/lh|/~s/

    Kokfcwko cd~kjxaz hl o|lykz

    xljoafa`kz lo hlzld~la hl

    lzx|hckoxlz\o lzx|hca ~fkoxlk lykf|kr faz bloljcaz hl

    fkz o|lykz xljoafa`kz lo fk jkfchkh hl fk

    lh|jkjco ~krk rljadlohkr ~afxcjkz ~bfcjkz

    {|l ~lrdcxko |o dlgarkdcloxa hlf zljxar/

  • 7/31/2019 MEJORANDO LAS CAPACIDADES DE INVERSION E INNOVACION EN PARAGUAY - CONSEJO NACIONAL DE CIENCIA Y TE

    40/64

    ? =

    Dlhckoxl |o ~rasljxaicokojckha ~ar lf JAOK$JSX& coylzxc`kharlz hlfHl~krxkdloxa hl Lfljxr$ocjk l Coiardxcjk -HLC#hl fk \ocylrzchkh Jkxfcjkhl Kz|ojco -\J!K# lzx|$hcko cooaykharkz xjoc$jkz hl ~ra`rkdkjco locoxlrolx ~krk hlzkrraffkr|o zaixpkrl {|l ikjcfcxlfk jrlkjco hl dkzm|~z&zcxcaz plb {|l jadbcokojaoxlochaz ~bfcjaz hlhcylrzkz i|loxlz lo folk~krk jaozxr|cr |ok o|lyk

    ~`cok a zlrycjca/

    Rlz|dlo hlf ~rasljxa

    Oadbrl7 \xcfcwkjco hl xjocjkz hl~ra`rkdkjco mc~lrxl}x|kf ~krk fkjrlkjco hl dkzm|~z~ar ~krxl hl|z|krcaz icokflz/\ocylrzchkh7 \ocylrzchkh Jkxfcjk-Jkd~|z hl Kz|ojco# Ikj|fxkhhl Jclojckz s Xljoafa`k&Hl~krxkdloxa hl Lfljxrocjk lCoiardxcjk -HLC#/

    ^rlz|~|lzxa xaxkf7 @/ >>/>>>/K~arxl JAOKJSX7 =;,/K~arxl \ocylrzchkh7 ;3,/H|rkjco7 ;= dlzlz/^lrcaha hl rlkfcwkjco7 2>>3!2>;>

    Lf xrkbkga zl lodkrjk lo|o rlk hl coylzxc`kjcod|s kjxcyk hloadcokhk^ra`rkdkjco ~krk |z|k$rcaz icokflz -^\I#& fk j|kfb|zjk {|l ~lrzaokz {|loa zao ~ra`rkdkharlzl}~lrxaz ~|lhko lfkbarkrk~fcjkjcaolz/ Lf l{|c~a hlhlzkrraffkharlz l}~farkrfkz ~axlojckfchkhlz hl fk~ra`rkdkjco mc~lrxl}$x|kf -MX^#& xjocjk hl ^\Irljcloxldloxl hlzkrraffk$hk ~ar |ok rlh hl coylzxc$`kharlz hlf Dlrjaz|r/

    Jrlko k~fcjkjcaolz hl

    coxlrolx ~krk kjcfcxkr

    jaozxr|jjco hl dkzm|~z

    Jaoxkjxa7 Co`/ Zlbkzxco Arxcw& rlz~aozkbfl xjocja hlf ~rasljxa/ HLC$\JK/ Xlf/7 ::8 9 cox/ ;>;/ Jarrla$l7 zarxcwN|jk/lh|/~s/

    Co`loclraz coardxcjaz ~krk`|ksaz cocjckrao

    |o ~rasljxa {|l b|zjk kjcfcxkr k |z|krcaz hl

    coxlrolx fk jrlkjco hl dkzm|~z& k~fcjkjcaolz

    {|l jadbcoko jaoxlochaz hl hcylrzkz |loxlz

    aofcol/

    Lf ~ra~zcxa `fabkf lz {|l|z|krcaz icokflz hl rlkzjada zkf|h& lh|jkjco| axrkz jaozxr|sko ijcf$dloxl dkzm|~z arcloxk$haz k dlgarkr ~rajlzaz

    s zlrycjcaz airljchaz k fk~abfkjco/

    Loxrl d|jmkz axrkz k~fcjk$jcaolz& faz dkzm|~z ~|l$hlo a~xcdcwkr fk jkfchkh

    s ylfajchkh hl rlz~|lzxkhl faz zlrycjcaz zkocxkrcaz&`lolrkoha lo xcld~a rlkfrl~arxlz jfocjaz zabrl lf~kjcloxl& lo bkzl k hkxaz

    kfdkjlokhaz lo dfxc~flz

    ~`cokz plb s lo rl~azc$xarcaz hl maz~cxkflz s jlo$xraz kzczxlojckflz/

    Lo j|koxa k lh|jkjco