MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa...

79
Matematikako Oinarrizko Lexikoa Euskaltzaindiaren Zientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi Batua zientzia eta teknologiaren arloetako kontzeptuez eta haiek adierazteko hitzez aberastea. Euskal- tzaindiak erabaki du Hiztegi Batuaren uneko bertsioan sartu ez diren baina bi alderdi hauetatik begiratuta sartu behar liratekeen hitzak biltzea eta gizarteratzea: Hezkuntzan irakasten den kontzeptua izatea: Bigarren Hezkuntza, Batxilergoa eta Unibertsitateko lehen mailak. Zientzia eta teknologiaren dibulgazioan (komunikabideetan, liburuetan...) erabilia izatea. Horretarako, arloka egiten da lan, eta, arlo bakoitzean, ZTHB lantaldeak arloko adituz osatutako berariazko talde baten laguntza du. Arloko testuetako tradizioa eta erabilera aztertu ondoren, eta Eus- kaltzaindiaren lexikorako irizpide orokorrak kontuan izanik, lantaldeak arloko oinarrizko kontzeptuetarako euskarazko adierazleak proposatzen dizkio Euskaltzaindiari. Helburu hori lortzeko, bi lan hauek egin behar izan ditu lantaldeak: Lehenik, Hiztegi Batuan onartu diren arloko hitzak bildu. Bigarren, Hiztegi Batuan ez dauden eta lantaldearen ustez hara biltzea merezi luketen arloko hitzak hautatu. Lan horien emaitzak bilduz, arlo bakoitzeko "oinarrizko lexikoa" osatzen da. Lan-prozedurak lau urrats ditu: Arloko materiala bildu eta lantzea, baliabide lexikalak eta testualak erabiliz. Horren emaitza arloko hautagai-zerrenda da. Erabilera-datuak eta hiztegietako informazioa ere bildu da. Arloko aditu-taldeak aurreko hautagaien multzotik kontzeptuak eta horiek adierazteko hitzak hau- tatzea. ZTHB lantaldeak adituek hautatutako kontzeptuak adierazteko hitzak areago dokumentatzea, aztertzea eta, adituekin adostu ondoren, Euskaltzaindiari aurkeztekoa den proposamena lantzea. Euskaltzain osoek proposamena aztertzea eta, egoki baderitzote, osoko bilkuran onartzea. Lan hori egiteko, lantaldeak baliabide hauek erabili ditu: Baliabide lexikalak: Hiztegi Batua, Euskalterm datu-banku publikoa, Elhuyarren Zientzia eta Tek- nologiaren Hiztegi Entziklopedikoa, Ibon Sarasolaren Zehazki hiztegia, Bostak Bat elkartearen Adorez saileko Hiztegia 5000 , Labayru Ikastegiaren Euskara-Gaztelania/Castellano-Vasco hiztegia, eta Elhuyar Hiztegia (eu-es/es-eu). Testu-baliabideak: Espezialitate-corpusak: Zientzia eta Teknologiaren Corpusa (ZTC). "Zientzia zehatzak" espe- zialitate-eremuko azpicorpusetik (695 263 hitz) termino hautagaiak automatikoki erauzi dira, Elhuyar eta Ixa taldearen Erauzterm termino-erauzlea erabiliz. Corpus orokorrak: Euskaltzaindiaren Lexikoaren Behatokia, EHUko Euskara Institutuaren Egungo Testuen Corpusa, Elhuyar Web-corpusa (euskarazko elebakarra), eta Elhuyarren Cor- peus tresna, Internet corpus gisa kontsultatzeko. Aditu-taldea: Patxi Angulo. EHUko Informatika Fakultatea – Konputazio Zientzia eta Adimen Artifiziala saileko irakaslea. 1

Transcript of MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa...

Page 1: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Matematikako Oinarrizko Lexikoa

Euskaltzaindiaren Zientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da HiztegiBatua zientzia eta teknologiaren arloetako kontzeptuez eta haiek adierazteko hitzez aberastea. Euskal-tzaindiak erabaki du Hiztegi Batuaren uneko bertsioan sartu ez diren baina bi alderdi hauetatik begiratutasartu behar liratekeen hitzak biltzea eta gizarteratzea:

• Hezkuntzan irakasten den kontzeptua izatea: Bigarren Hezkuntza, Batxilergoa eta Unibertsitatekolehen mailak.

• Zientzia eta teknologiaren dibulgazioan (komunikabideetan, liburuetan...) erabilia izatea.

Horretarako, arloka egiten da lan, eta, arlo bakoitzean, ZTHB lantaldeak arloko adituz osatutakoberariazko talde baten laguntza du. Arloko testuetako tradizioa eta erabilera aztertu ondoren, eta Eus-kaltzaindiaren lexikorako irizpide orokorrak kontuan izanik, lantaldeak arloko oinarrizko kontzeptuetarakoeuskarazko adierazleak proposatzen dizkio Euskaltzaindiari.Helburu hori lortzeko, bi lan hauek egin behar izan ditu lantaldeak:

• Lehenik, Hiztegi Batuan onartu diren arloko hitzak bildu.

• Bigarren, Hiztegi Batuan ez dauden eta lantaldearen ustez hara biltzea merezi luketen arloko hitzakhautatu.

Lan horien emaitzak bilduz, arlo bakoitzeko "oinarrizko lexikoa" osatzen da. Lan-prozedurak lau urratsditu:

• Arloko materiala bildu eta lantzea, baliabide lexikalak eta testualak erabiliz. Horren emaitza arlokohautagai-zerrenda da. Erabilera-datuak eta hiztegietako informazioa ere bildu da.

• Arloko aditu-taldeak aurreko hautagaien multzotik kontzeptuak eta horiek adierazteko hitzak hau-tatzea.

• ZTHB lantaldeak adituek hautatutako kontzeptuak adierazteko hitzak areago dokumentatzea,aztertzea eta, adituekin adostu ondoren, Euskaltzaindiari aurkeztekoa den proposamena lantzea.

• Euskaltzain osoek proposamena aztertzea eta, egoki baderitzote, osoko bilkuran onartzea.

Lan hori egiteko, lantaldeak baliabide hauek erabili ditu:

• Baliabide lexikalak: Hiztegi Batua, Euskalterm datu-banku publikoa, Elhuyarren Zientzia eta Tek-nologiaren Hiztegi Entziklopedikoa, Ibon Sarasolaren Zehazki hiztegia, Bostak Bat elkartearenAdorez saileko Hiztegia 5000 , Labayru Ikastegiaren Euskara-Gaztelania/Castellano-Vasco hiztegia,eta Elhuyar Hiztegia (eu-es/es-eu).

• Testu-baliabideak:

◦ Espezialitate-corpusak: Zientzia eta Teknologiaren Corpusa (ZTC). "Zientzia zehatzak" espe-zialitate-eremuko azpicorpusetik (695 263 hitz) termino hautagaiak automatikoki erauzi dira,Elhuyar eta Ixa taldearen Erauzterm termino-erauzlea erabiliz.

◦ Corpus orokorrak: Euskaltzaindiaren Lexikoaren Behatokia, EHUko Euskara InstitutuarenEgungo Testuen Corpusa, Elhuyar Web-corpusa (euskarazko elebakarra), eta Elhuyarren Cor-peus tresna, Internet corpus gisa kontsultatzeko.

• Aditu-taldea:

◦ Patxi Angulo. EHUko Informatika Fakultatea – Konputazio Zientzia eta Adimen Artifizialasaileko irakaslea.

1

Page 2: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

◦ Javier Duoandikoetxea. EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultatea – Matematika sailekoirakaslea.

◦ Sabiño Madariaga. IRALE (Irakasleak Alfabetatu eta Euskalduntzea) programa.◦ Andres Odriozola. Zarauzko Lizardi Bigarren Hezkuntzako Institutuko irakasle ohia.

Euskaltzaindiak 2013ko maiatzaren 31n onartua, Donostian.

2

Page 3: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Euskara-erdarak zerrenda

abakoen: abacuses: ábacofr: abaque

abeldar adj. Talde abeldarra.en: abelianes: abeliano, -afr: abélien, -enne

abiaburu multzoen: initial setes: conjunto de partida; conjunto inicial;

conjunto origenfr: ensemble initial

abzisaen: abscissaes: abscisafr: abscisse

abzisa-ardatzen: axis of abscissases: eje de abscisasfr: axe des abscisses

adjuntuen: adjointes: adjuntofr: adjoint

afinen: affinees: afínfr: affine

afinitateen: affinityes: afinidadfr: affinité

ahur adj. Poligono ahurra.sin. konkabo

en: concavees: cóncavo, -afr: concave

aldagaien: variablees: variablefr: variable

aldagai askesin. aldagai independente

en: independent variablees: variable independientefr: variable indépendante

aldagai independentesin. aldagai aske

en: independent variablees: variable independientefr: variable indépendante

aldakuntza iz. Aldakuntzak, permutazioaketa konbinazioak.en: variationes: variaciónfr: variation

alde iz. Poligono baten aldeak. Angeluaren bialdeak.en: sidees: ladofr: côté

alde-berdin; aldeberdin adj. Triangelualdeberdina.sin. aldekide; ekilatero

en: equilaterales: equilátero, -afr: équilateral, -ale

aldekide adj. Triangelu aldekidea.sin. aldeberdin; alde-berdin; ekilatero

en: equilaterales: equilátero, -afr: équilateral, -ale

alderantzikagarri adj. Matrizealderantzikagarria.en: invertiblees: inversible; invertiblefr: inversible

alderantzikatu du ad.sin. inbertitu

en: invertes: invertirfr: inverser

alderantzizkoen: inversees: inversofr: inverse

alderantzizko elementuen: inverse elementes: elemento inversofr: élément inverse

alderantzizko funtzioen: inverse functiones: función inversafr: fonction inverse

3

Page 4: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

alderantzizko irudisin. aurreirudi

en: antecedent; counterimage; inverseimage; preimage

es: antecedentefr: antécédent

aleatoriosin. ausazko; zorizko

en: randomes: aleatorio, -afr: aléatoire

algoritmoen: algorithmes: algoritmofr: algorithme

aljebraen: algebraes: álgebrafr: algèbre

aljebraikoen: algebraices: algebraico, -afr: algébrique

altueraen: heightes: alturafr: hauteur

angeluen: anglees: ángulofr: angle

angelu adjazente iz. (batez ere pl.)sin. angelu auzokide

en: adjacent anglees: ángulo adyacentefr: angle adjacent

angelu auzokide iz. (batez ere pl.)sin. angelu adjazente

en: adjacent anglees: ángulo adyacentefr: angle adjacent

angelu betegarrien: supplementary anglees: ángulo suplementariofr: angle supplémentaire

angelu diedroen: dihedral anglees: ángulo diedrofr: angle dièdre

angelu erpinez oposatu iz. (batez erepl.)sin. erpinez aurkako angelu

en: opposite angle; vertical anglees: ángulo opuesto por el vérticefr: angle opposé par le sommet

angelu inskribatuen: inscribed anglees: ángulo inscritofr: angle inscrit

angelu kamutsen: obtuse anglees: ángulo obtusofr: angle obtus

angelu lauen: flat angle; straight anglees: ángulo llano; ángulo planofr: angle plat

angelu osagarrien: complementary anglees: ángulo complementariofr: angle complémentaire

angelu solidoen: solid anglees: ángulo sólidofr: angle solide

angelu triedroen: trihedral anglees: ángulo triedrofr: angle trièdre

angelu zentralen: central anglees: ángulo centralfr: angle central

angelu zorrotzen: acute anglees: ángulo agudofr: angle aigu

angelu zuzenen: right anglees: ángulo rectofr: angle droit

angeluaren: angulares: angularfr: angulaire

angeluberdinen: equiangulares: equiángulo, -afr: équiangle

4

Page 5: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

angeluzuzen adj. ‘angelu zuzenak dituenlau aldeko irudi geometrikoa, edo angelu batzuzena duen hiru aldekoa’en: rectangulares: rectangular; rectángulo, -afr: rectangulaire

anizkoitz iz.sin. multiplo

en: multiplees: múltiplofr: multiple

antilogaritmoen: antilogarithmes: antilogaritmofr: antilogarithme

antzekotasunen: similarity; similitudees: semejanzafr: similitude

aplikazioen: applicationes: aplicaciónfr: application

aplikazio bijektiboen: one-to-one map; one-to-one mappinges: aplicación biyectivafr: application bijective

aplikazio injektiboen: injective mappinges: aplicación inyectivafr: application injective

aplikazio linealen: linear function; linear mapes: aplicación linealfr: application linéaire

aplikazio supraiektiboe. aplikazio surjektibo

aplikazio surjektiboen: surjective function; surjective mapping

onto functiones: aplicación suprayectivafr: application surjective

apotemaen: apothem; short radiuses: apotemafr: apothème

ardatzen: axises: ejefr: axe

ardatz errealen: real axises: eje realfr: axe réel

ardatz irudikarien: imaginary axises: eje imaginariofr: axe imaginaire

ardatzerdien: semiaxises: semiejefr: demi-axe

ardatz-simetriasin. simetria axial

en: axial symmetry; azimuthal symmetryes: simetría axial; simetría de revoluciónfr: symétrie axiale

argumentuen: argumentes: argumentofr: argument

aritmetikaen: arithmetic; arithmeticses: aritméticafr: aritmétique

aritmetikoen: arithmetic; arithmeticales: aritmético, -afr: arithmétique

arkuen: arces: arcofr: arc

asimetriaen: asymmetryes: asimetríafr: asymétrie

asimetrikoen: asymmetrices: asimétrico, -afr: asymétrique

asintotaen: asymptotees: asíntotafr: asymptote

asoziatibosin. elkarkor

en: associativees: asociativo, -afr: associatif, -ive

5

Page 6: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

atal iz. ‘berdintza edo desberdintza baten aldebanatan dauden adierazpenetako bakoitza’en: menberes: miembrofr: membre

atzekarien: consequentes: consecuentefr: conséquent

aurkako elementuen: inverse element; opposite; opposite

elementes: elemento opuesto; opuestofr: élément opposé; opposé

aurpegi iz. Tetraedroak triangelu-formakolau aurpegi ditu.en: facees: carafr: face

aurreirudisin. alderantzizko irudi

en: antecedent; counterimage; inverseimage; preimage

es: antecedentefr: antécédent

aurrekarien: antecedentes: antecedentefr: antécédent

ausazko adj. Ausazko aldagaia. Ausazkogertaera.sin. aleatorio; zorizko

en: randomes: aleatorio, -afr: aléatoire

axiomaen: axiomes: axiomafr: axiome

axonometriaen: axonometryes: axonometríafr: axonométrie

axonometrikoen: axonometrices: axonométrico, -afr: axonométrique

azalera iz. [magnitudea]en: area; surface areaes: área; superficiefr: aire

azpiespazioen: subspacees: subespaciofr: sous-espace

azpiespazio bektorialsin. bektore-azpiespazio

en: linear subspace; vector subspacees: subespacio vectorialfr: sous-espace vectoriel

azpimultzoen: subsetes: subconjuntofr: sous-ensemble

azpisegidaen: subsequencees: subsucesiónfr: sous-suite

bakoitien: oddes: impar; nonfr: impair, -e

baldin eta soilik baldinen: if an only if; iffes: si y sólo sifr: si et seulement si

baldintza nahiko iz. Baldintzabeharrezkoa eta nahikoa.en: sufficient conditiones: condición suficientefr: condition suffisante

baldintzazko probabilitateen: conditional probabilityes: probabilidad condicionalfr: probabilité conditionnelle

balio absolutuen: absolute valuees: valor absolutofr: valeur absolue

baliokidetasunen: equivalencees: equivalenciafr: équivalence

baliokidetasun-erlazioen: equivalence relationes: relación de equivalenciafr: relation d’équivalence

baliokidetasun-klaseen: equivalence classes: clase de equivalenciafr: classe d’équivalence

6

Page 7: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

bana-banakosin. biuniboko

en: biunique; one-one; one-to-onees: biunívoco, -afr: biunivoque

banaketaen: distributiones: distribuciónfr: distribution

banakorsin. distributibo

en: distributivees: distributivo, -afr: distributif, -ive

banatze-legesin. banatze-propietate

en: distribution law; distributive propertyes: ley distributiva; propiedad distributivafr: loi distributive; propriété distributive

banatze-propietatesin. banatze-lege

en: distribution law; distributive propertyes: ley distributiva; propiedad distributivafr: loi distributive; propriété distributive

bariantzaen: variancees: varianzafr: variance

barizentroen: barycenteres: baricentrofr: barycentre

barnekotasun iz. ‘multzo bateko elementuizatearen ezaugarria’en: set membershipes: pertenenciafr: appartenance

barra-diagramasin. histograma

en: bar chart; bar graph; histogram;histogram of frequencies

es: diagrama de barras; histogramafr: diagramme à barres; graphique à barres;

histogramme

batez besteko adj. Batez besteko balioa.Batez besteko distantzia.en: average; meanes: medio, -afr: moyen, -enne

batezbesteko iz. Batezbestekoa kalkulatu.en: average; meanes: media; promediofr: moyenne

batezbesteko aritmetikoen: arithmetic average; arithmetic meanes: media aritméticafr: moyenne arithmétique

batezbesteko geometrikoen: geometric average; geometric mean;

geometrical meanes: media geométricafr: moyenne géométrique

batu du ad.en: addes: sumarfr: additionner

batugaien: addend; summandes: sumandofr: sommant

batukarien: summation signes: sumatoriofr: sommatoire

batuketaen: additiones: adición; sumafr: addition

baturaen: sumes: sumafr: somme

beharrezko baldintza iz. Baldintzabeharrezkoa eta nahikoa.en: necessary conditiones: condición necesariafr: condition nécessaire

behe-baturaen: lower sumes: suma inferiorfr: somme inférieure

behera biribildusin. gutxiagora biribildu

en: round downes: redondear por defectofr: arrondir par défaut

beherakoren: decreasinges: descendentefr: décroissant, -ante

7

Page 8: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

bektoreen: vectores: vectorfr: vecteur

bektore-azpiespaziosin. azpiespazio bektorial

en: linear subspace; vector subspacees: subespacio vectorialfr: sous-espace vectoriel

bektore-espaziosin. espazio bektorial

en: vector spacees: espacio vectorialfr: espace vectoriel

bektorialen: vectoriales: vectorialfr: vectoriel, -elle

bektorialkien: vectoriallyes: vectorialmentefr: vectorielment

beren: raised toes: elevado a(l)fr: exposant

berbidurae. karratu; koadro

berdintza iz. ‘bi adierazpen balio berekoakdirela dioen adierazpena’en: equalityes: igualdadfr: égalité

berreketaen: exponentiation; raising to a poweres: potenciaciónfr: exponentiation

berrekizunen: base; radixes: basefr: base

berretu du ad. ‘zenbaki bat (berrekizuna)beste zenbaki batek (berretzaileak) adieraztenduen adina aldiz bere buruarekin biderkatu’en: exponentiate; raise to a poweres: elevar a una potenciafr: exponentier

berreturaen: poweres: potenciafr: puissance

berretzailesin. esponente

en: exponentes: exponentefr: exposant

bertikal adj. Lerro bertikala.en: verticales: verticalfr: vertical

bideren: multiplied by; timeses: multiplicado por; porfr: fois; multiplié par

biderkaduraen: productes: productofr: produit

biderkagai iz.sin. faktore

en: factores: factorfr: facteur

biderkakizunen: multiplicandes: multiplicandofr: multipliant

biderkatu du ad.en: multiplyes: multiplicarfr: multiplier

biderkatzaileen: multiplieres: multiplicadorfr: multiplicateur

biderkatzeko taulaen: multiplication tablees: tabla de multiplicarfr: table de multiplication

biderketaen: multiplicationes: multiplicaciónfr: multiplication

biderketa bektorialen: vector multiplicationes: multiplicación vectorialfr: multiplication vectorielle

biderketa eskalaren: dot product; inner product; scalar

productes: multiplicación escalar; producto escalarfr: multiplication scalaire; produit scalaire

8

Page 9: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

biderketa kartesiaren: cartesian multiplication; cartesian

productes: producto cartesianofr: produit cartésien

biderketa mistoen: mixed product; scalar triple productes: producto mixtofr: produit mixte

bidimentsionalen: two-dimensionales: bidimensionalfr: bidimensionnel, -elle

bihurkorsin. erreflexibo

en: reflexivees: reflexivo, -afr: réflexif, -ive

bijektiboen: bijective; one-one ontoes: biyectivo, -afr: bijectif, -ive

bijekzioen: bijection; one-to-one correspondencees: biyecciónfr: bijection

bikoitien: evenes: parfr: pair, -e

bikote ordenatuen: ordered paires: par ordenadofr: paire ordonnée

bildurasin. bildura multzo

en: uniones: conjunto unión; uniónfr: ensemble union

bildura multzosin. bildura

en: uniones: conjunto unión; uniónfr: ensemble union; union

binomialen: binomiales: binomialfr: binomial, -ale

binomioen: binomiales: binomiofr: binôme

biraketa-gorputzsin. biraketa-solido

en: solid of revolutiones: cuerpo de revoluciónfr: corps de révolution

biraketa-solidosin. biraketa-gorputz

en: solid of revolutiones: cuerpo de revoluciónfr: corps de révolution

biribildu du ad. Zenbakiak biribildu.Kopuruak biribildu.en: roundes: redondearfr: arrondir

bitaren: binaryes: binario, -afr: binaire

biunibokosin. bana-banako

en: biunique; one-one; one-to-onees: biunívoco, -afr: biunivoque

bolumenen: volumees: volumenfr: volume

boolear adj. Aljebra boolearra.en: booleanes: booleano, -afr: booléen, -enne

bornatu adj.en: boundedes: acotado, -afr: borné, -ée

borneen: boundes: cotafr: borne

definizio-eremusin. existentzia-eremu

en: domain of definitiones: campo de existencia; dominio de

definiciónfr: domaine de définition

dekaedroen: decahedrones: decaedrofr: décaèdre

9

Page 10: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

dekagonoen: decagones: decágonofr: décagone

demostraziosin. froga

en: demonstrationes: demostraciónfr: démonstration

deribagarrien: derivablees: derivablefr: dérivable

deribatu1 du ad.en: derivees: derivarfr: dériver

2 iz. Funtzio baten deribatua.en: derivativees: derivadafr: dérivée

deribatu partzialen: partial derivativees: derivada parcialfr: dérivée partielle

deribatu partzialeko ekuazioen: partial differential equationes: ecuación en derivadas parcialesfr: équation aux derivées partielles

deribazioen: derivationes: derivaciónfr: dérivation

desberdintzaen: inequalityes: desigualdadfr: inégalité

desbideratze estandarsin. desbideratze tipiko

en: root mean square deviation; standarddeviation

es: desviación estándar; desviación típicafr: écart quadratique moyen; écart-type

desbideratze tipikosin. desbideratze estandar

en: root mean square deviation; standarddeviation

es: desviación estándar; desviación típicafr: écart quadratique moyen; écart-type

deskonposaketasin. deskonposatze; deskonposizio

en: decompositiones: descomposiciónfr: décomposition

deskonposatu du ad.en: decomposees: descomponerfr: décomposer

deskonposatzesin. deskonposaketa; deskonposizio

en: decompositiones: descomposiciónfr: décomposition

deskonposiziosin. deskonposaketa; deskonposatze

en: decompositiones: descomposiciónfr: décomposition

determinante iz.en: determinantes: determinantefr: déterminant

dezimal adj./iz. Zenbaki baten zati dezimala.Zenbakiak bi dezimalekin idatzi.en: decimales: decimalfr: décimal (iz.); décimal, -ale (adj.)

diagonal adj./iz.en: diagonales: diagonalfr: diagonal (iz.); diagonal, -ale (adj.)

diametroen: diameteres: diámetrofr: diamètre

dibergenteen: divergentes: divergentefr: divergent, -ente

dibergentziaen: divergencees: divergenciafr: divergence

diedroen: dihedral; dihedrones: diedrofr: dièdre

10

Page 11: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

diferentzial adj./iz. Funtzio batendiferentziala. Kalkulu diferentziala.en: differentiales: diferencialfr: différentiel, -elle (adj.); différentielle (iz.)

diferentziatu du ad.en: differentiatees: diferenciarfr: différencier

digituen: digites: dígitofr: digit

dimentsioen: dimensiones: dimensiónfr: dimension

disjuntiboen: disjunctivees: disyuntivo, -afr: disjonctif, -ive

disjuntu adj. Multzo disjuntuak.en: disjointes: disjunto, -afr: disjoint, -onte

diskretu adj. [jarraitua ez dena]en: discretees: discreto, -afr: discret, -ète

distantziakideen: equidistantes: equidistantefr: équidistant, -ante

distantziakidetasunen: equidistancees: equidistanciafr: équidistance

distributibosin. banakor

en: distributivees: distributivo, -afr: distributif, -ive

dodekaedroen: dodecahedrones: dodecaedrofr: dodécaèdre

ebaketa iz. [eragiketa]en: intersectiones: intersecciónfr: intersection

ebakidura1 iz. ‘multzoen ebaketaren emaitza’sin. ebakidura multzo; intersekzio

en: intersection; intersection set; meet; meetset

es: conjunto intersección; intersecciónfr: ensemble intersection; intersection

2 iz. ‘solido bat plano batez ebakitzean sortzenden irudia’sin. sekzio

en: sectiones: secciónfr: section

ebakidura multzo iz. ‘multzoenebaketaren emaitza’sin. ebakidura; intersekzio

en: intersection; intersection set; meet; meetset

es: conjunto intersección; intersecciónfr: ensemble intersection; intersection

ebakipuntusin. intersekzio

en: point of intersectiones: punto de intersecciónfr: point d’intersection

ebakitzaile iz. (geometrian; trigonometrian,sekante)en: secantes: secantefr: sécante

ebatzi du ad. Ekuazioa ebatzi.en: resolve; solvees: resolver; solucionarfr: résoudre

ebazpen iz. [prozesua] (emaitza: soluzio)en: solutiones: resoluciónfr: résolution; solution

ebazpide iz. [metodoa]en: method of resolution; resolution methodes: método de resoluciónfr: méthode de résolution

ekilaterosin. alde-berdin; aldeberdin; aldekide

en: equilaterales: equilátero, -afr: équilateral, -ale

ekipolenteen: equipollentes: equipolentefr: équipollent, -ente

11

Page 12: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

ekipolentziaen: equipollencees: equipolenciafr: équipollence

ekiprobableen: equally likely; equiprobablees: equiprobablefr: équiprobable

ekuazioen: equationes: ecuaciónfr: équation

ekuazio diferentzialen: differential equationes: ecuación diferencialfr: équation différentielle

ekuazio linealen: linear equationes: ecuación linealfr: équation linéaire

elementuen: elementes: elementofr: élément

elementu neutrosin. identitate elementu

en: identity element; neutral elementes: elemento identidad; elemento neutrofr: élément identité; élément neutre

elementu simetrikoen: inverse elementes: elemento simétricofr: élément symetrique

elipseen: ellipsees: elipsefr: ellipse

elipsoideen: ellipsoides: elipsoidefr: ellipsoïde

eliptikoen: elliptic; ellipticales: elíptico, -afr: elliptique

elkarkorsin. asoziatibo

en: associativees: asociativo, -afr: associatif, -ive

elkartze-legesin. elkartze-propietate

en: associative law; associative propertyes: ley asociativa; propiedad asociativafr: loi associative; propriété associative

elkartze-propietatesin. elkartze-lege

en: associative law; associative propertyes: ley asociativa; propiedad asociativafr: loi associative; propriété associative

elkarzutsin. normal; perpendikular

en: normal; perpendiculares: normal; perpendicularfr: normal; perpendiculaire

enegarrenen: nthes: enésimo, -afr: énième

eragingai iz.en: operandes: operandofr: opérande

eraztunen: ringes: anillofr: anneau

erdibitzaileen: mid-perpendiculares: mediatrizfr: médiatrice; perpendiculaire au milieu

erdiesferikoen: hemispheric; semispherices: semiesférico, -afr: semi-sphérique

erdikarien: bisector; bisectrix; mean linees: bisectrizfr: bissectrice

erditaldeen: semigroupes: semigrupofr: semi-groupe

erlazioen: relation; relationshipes: relaciónfr: relation

erpinen: corner; vertexes: vérticefr: sommet

12

Page 13: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

erpinez aurkako angelu iz. (batez erepl.)sin. angelu erpinez oposatu

en: opposite angle; vertical anglees: ángulo opuesto por el vérticefr: angle opposé par le sommet

erradioen: radiuses: radiofr: rayon

erreflexibosin. bihurkor

en: reflexivees: reflexivo, -afr: réflexif, -ive

erregresioen: regressiones: regresiónfr: régression

erregular adj. Poligono erregularra.en: regulares: regularfr: régulier, -ière

errenkadaen: rowes: filafr: ligne

erresultante adj./iz.en: resultantes: resultantefr: résultante

erro1 iz. Erro karratua. Erro kubikoa.sin. errodura

en: rootes: raízfr: racine

2 iz. Polinomio baten erroak.en: root; zeroes: cero; raízfr: racine; zéro

erro anizkoitzen: multiple rootes: raíz múltiplefr: racine multiple

erro bakunen: simple rootes: raíz simplefr: racine simple

erro errealen: real rootes: raíz realfr: racine réelle

erro konplexuen: complex rootes: raíz complejafr: racine complexe

errodurasin. erro

en: rootes: raízfr: racine

erroketaen: evolution; extraction of a rootes: radicaciónfr: radication

errokizunen: radicandes: radicandofr: radicande

erronboen: rhomb; rhombuses: rombofr: rhombe

erronboedroen: rhombohedrones: romboedrofr: rhomboèdre

erronboideen: rhomboides: romboidefr: rhomboïde

erroreen: errores: errorfr: erreur

errore absolutuen: absolute errores: error absolutofr: erreur absolu

errore erlatiboen: relative errores: error relativofr: erreur relative

errore estandarsin. errore tipiko

en: standard errores: error estándar; error típicofr: erreur standard; erreur type

13

Page 14: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

errore tipikosin. errore estandar

en: standard errores: error estándar; error típicofr: erreur standard; erreur type

errotzaileen: radicales: radicalfr: radical

ertzen: edgees: aristafr: arête

esferaen: spherees: esferafr: sphère

esferaerdisin. hemisferio

en: hemisphere; semispherees: hemisferio; semiesferafr: demi-sphère; hémisphère

esfera-segmentusin. segmentu esferiko

en: spherical segmentes: segmento esféricofr: segment sphérique

esfera-sektoresin. sektore esferiko

en: spherical sectores: sector esféricofr: secteur sphérique

eskalar adj./iz.en: scalares: escalarfr: scalaire

eskaleno adj. Triangelu eskalenoa. Konoeskalenoa.en: scalenees: escalenofr: scalène

eskuairaen: set squarees: escuadrafr: equerre

eskuin-limiteen: limit on the rightes: límite por la derechafr: limite à droite

espazioen: spacees: espaciofr: espace

espazio afinen: affine spacees: espacio afínfr: espace affine

espazio bektorialsin. bektore-espazio

en: vector spacees: espacio vectorialfr: espace vectoriel

espazio euklidearen: Euclidean spacees: espacio euclídeofr: espace euclidien

espazio metrikoen: metric spacees: espacio métricofr: espace métrique

espiral adj./iz.sin. kiribil

en: spirales: espiralfr: spiral, -ale (adj.); spirale (iz.)

esponentesin. berretzaile

en: exponentes: exponentefr: exposant

esponentzialen: exponentiales: exponencialfr: exponentiel, -elle

estokastiko adj. Prozesu estokastikoa.en: stochastices: estocástico, -afr: stochastique

estrapolaziosin. proiekzio

en: extrapolation; projectiones: extrapolación; proyecciónfr: extrapolation; projection

eszentrikoen: eccentric; excentrices: excéntrico, -afr: excentrique

14

Page 15: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

eszentrikotasunen: eccentricityes: excentricidadfr: excentricité

euklidear adj. Espazio euklidearra.en: Euclideanes: euclídeo, -a; euclidiano, -afr: euclidien, -enne

existentzia-eremusin. definizio-eremu

en: domain of definitiones: campo de existencia; dominio de

definiciónfr: domaine de définition

ezabapenen: eliminationes: eliminaciónfr: élimination

ez-euklidear adj. Geometria ez-euklidearra.en: non-Euclideanes: no euclídeo, -a; no euclidiano, -afr: non euclidien, -enneezezagun iz.en: unknownes: incógnitafr: inconnue

ezker-limiteen: limit on the leftes: límite por la izquierdafr: limite à gauche

faktoresin. biderkagai

en: factores: factorfr: facteur

faktore komunen: common factores: factor comúnfr: facteur commun

faktorial1 iz. Zenbaki baten faktoriala kalkulatu.en: factoriales: factorialfr: factorielle2 adj. Analisi faktoriala.en: factoriales: factorialfr: factoriel, -elle

faktorizatu du ad.en: factorizees: factorizarfr: factoriser

faktorizazioen: factorizationes: factorizaciónfr: factorisation

finitu adj. Multzo finitua.en: finitees: finito, -afr: fini, -ie

fluxuen: flowes: flujofr: flux

fokuen: focuses: focofr: foyer

forma linealen: lineal formes: forma linealfr: forme linéaire

formulaen: formulaes: fórmulafr: formule

fraktal adj./iz.en: fractales: fractalfr: fractale (iz.); fractale, -ale (adj.)

frakziosin. zatiki

en: fractiones: fracción; quebradofr: fraction

frakzio inpropiosin. zatiki inpropio

en: improper fractiones: fracción impropiafr: fraction impropre

frakzio laburgarrisin. zatiki laburgarri

en: reducible fractiones: fracción reduciblefr: fraction réductible

frakzio laburtezinsin. zatiki laburtezin

en: irreducible fractiones: fracción irreduciblefr: fraction irréductible

15

Page 16: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

frakzio propiosin. zatiki propio

en: proper fractiones: fracción propiafr: fraction propre

frakzionarioen: fractionales: fraccionario, -afr: fractionnaire

frogasin. demostrazio

en: proofes: pruebafr: preuve

funtzioen: functiones: funciónfr: fonction

funtzio arrazionalen: rational functiones: función racionalfr: fonction rationnelle

funtzio deribagarrien: derivational functiones: función derivablefr: fonction dérivable

funtzio esponentzialen: exponential functiones: función exponencialfr: fonction exponentielle

funtzio integragarrien: integrable functiones: función integrablefr: fonction intégrable

funtzio jarraituen: continuous functiones: función continuafr: fonction continuée

funtzio konposatuen: composite functiones: función compuestafr: fonction composée

funtzio konstanteen: constant functiones: función constantefr: fonction constante

funtzio linealen: linear functiones: función linealfr: fonction linéaire

funtzio logaritmikoen: logarithmic functiones: función logarítmicafr: fonction logarithmique

funtzio periodikoen: periodic functiones: función periódicafr: fonction périodique

funtzio trigonometrikoen: trigonometric functiones: función trigonométricafr: fonction trigonométrique

gaien: termes: términofr: terme

gainazal iz. ‘bi dimentsioko formageometrikoa’en: surfacees: superficiefr: surface

ganbil adj. Poliedro ganbila.sin. konbexu

en: convexes: convexo, -afr: convexe

garapenen: development; expansion; unwinding;

unwinding curvees: desarrollofr: développement

garatuen: developes: desarrollarfr: développer

gehien: pluses: másfr: plus

gehiagora biribildusin. gora biribildu

en: round upes: redondear por excesofr: arrondir par excès

gehikuntzaen: incrementes: incrementofr: accroissement

16

Page 17: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

geometriaen: geometryes: geometríafr: géométrie

geometriko adj. Irudi geometrikoa.en: geometrices: geométrico, -afr: géométrique

goi-baturaen: upper sumes: suma superiorfr: somme supérieur

goniometrikoen: goniometrices: goniométrico, -afr: goniométrique

goniometroen: goniometeres: goniómetrofr: goniomètre

gora biribildusin. gehiagora biribildu

en: round upes: redondear por excesofr: arrondir par excès

gorakoren: increasinges: crecientefr: croissant, -ante

gorputz1 iz. ‘hiru dimentsioko irudi geometrikoa’sin. solido

en: body; solides: cuerpofr: corps

2 iz. [egitura aljebraikoa]en: fieldes: cuerpofr: corps

gradienteen: gradientes: gradientefr: gradient

graduen: degreees: gradofr: degré

gradu ehundaren: centesimal degreees: gradiám; grado centesimalfr: grade; grade centésimal

gradu hirurogeitarsin. gradu sexagesimal

en: sexagesimal degreees: grado sexagesimalfr: degré; degré sexagésimal

gradu sexagesimalsin. gradu hirurogeitar

en: sexagesimal degreees: grado sexagesimalfr: degré; degré sexagésimal

grafoen: graphes: grafofr: graphe

gutxiagora biribildusin. behera biribildu

en: round downes: redondear por defectofr: arrondir par défaut

hamartar adj. Sistema hamartarra.en: decimales: decimalfr: décimal, -ale

hein iz. Matrize baten heina.en: rankes: característica; rangofr: rang

helburu multzoen: range of a functiones: conjunto de llegada; conjunto finalfr: ensemble d’arrivée

helikoidalen: helical; helicoidales: helicoidalfr: hélicoïdal, -ale

hemisferiosin. esferaerdi

en: hemisphere; semispherees: hemisferio; semiesferafr: demi-sphère; hémisphère

heptagonoen: heptagones: heptágonofr: heptagone

hexaedroen: hexahedrones: hexaedrofr: hexaèdre

hexagonalen: hexagonales: hexagonalfr: hexagonal, -ale

17

Page 18: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

hexagonoen: hexagones: hexágonofr: hexagone

hiperbolaen: hyperbolaes: hipérbolafr: hyperbole

hiperboloideen: hyperboloides: hiperboloidefr: hyperboloïde

hipotenusaen: hypotenusees: hipotenusafr: hypoténuse

hipotesi ez-nuluen: alternative hypothesis; maintained

hypothesis; non-null hypothesis; researchhypothesis

es: hipótesis alternativafr: hypothèse alternative; hypothèse rivale

hipotesi nuluen: null hypothesises: hipótesis cero; hipótesis nulafr: hypothèse nulle; hypothèse zéro

hipotesi onargarrien: admissible hypothesises: hipótesis admisiblefr: hypothèse admissible

hirukisin. triangelu

en: trianglees: triángulofr: triangle

hiruko erregelaen: rule of threees: regla de tresfr: règle de trois

hirurogeitarsin. sexagesimal

en: sexagesimales: sexagesimalfr: sexagésimal, -ale

histogramasin. barra-diagrama

en: bar chart; bar graph; histogram;histogram of frequencies

es: histogramafr: histogramme

homologiaen: homologyes: homologíafr: homologie

homoteziaen: homothetic transformation; similarity

transformationes: homotecia; transformación de semejanzafr: homothétie; transformation par

similitude

hondaren: remainder; residuees: residuo; restofr: reste

horizontal adj. Lerro horizontala.en: horizontales: horizontalfr: horizontal, -ale

hurbilketaen: approximationes: aproximaciónfr: approximation

identitateen: identityes: identidadfr: identité

identitate elementusin. elementu neutro

en: identity element; neutral elementes: elemento identidad; elemento neutrofr: élément identité; élément neutre

identitate matrizesin. unitate matrize

en: identity matrix; unit matrixes: matriz identidad; matriz unidadfr: matrice identité; matrice unité

ikosaedroen: icosahedrones: icosaedrofr: icosaèdre

ilogikoen: illogicales: ilógico, -afr: illogique

inbarianteen: invariantes: invariantefr: invariant

inbertitu du ad.sin. alderantzikatu

en: invertes: invertirfr: inverser

18

Page 19: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

inbertsioen: inversiones: inversiónfr: inversion

indeterminatu adj.en: indeterminate; indetermined;

undeterminedes: indeterminado, -afr: indéterminé, -ée

indeterminazioen: indeterminationes: indeterminaciónfr: indetermination

indizeen: index; indicatores: índicefr: index; indice

indukzioen: inductiones: inducciónfr: induction

inekuazioen: inequationes: inecuaciónfr: inéquation

inferentziaen: inferencees: inferenciafr: inférence

infinitesimal adj./iz.en: infinitesimales: infinitesimal (adj.); infinitésimo (iz.)fr: infinitésimal (iz.); infinitésimal, -ale

(adj.)

infinitu1 iz. Infiniturantz jo.en: infinityes: infinitofr: infini

2 adj. Multzo infinitua.en: infinitees: infinito, -afr: infini, -ie

3 det. Ekuazio honek infinitu soluzio ditu.en: infinitees: infinito, -afr: infini, -ie

inflexioen: inflectiones: inflexiónfr: inflexion

inflexio-puntuen: flex; point of inflectiones: punto de inflexiónfr: point d’inflexion

inguruneen: neighbourhoodes: entorno; vecindadfr: voisinage

injektiboen: injectivees: inyectivo, -afr: injectif, -ive

inplikatu du ad.en: implyes: implicarfr: impliquer

inplikazioen: implicationes: implicaciónfr: implication

inskribatu du ad.en: inscribees: inscribirfr: inscrire

integragarrien: integrablees: integrablefr: intégrable

integrakizunen: integrandes: integrandofr: integrand

integral iz.en: integral; integral functiones: integralfr: intégrale

integral mugagabeen: indefinite integrales: integral indefinidafr: intégrale indéfinie

integral mugatuen: definite integrales: integral definidafr: intégrale définie

integratu du ad.en: integratees: integrarfr: intégrer

19

Page 20: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

integrazioen: integrationes: integraciónfr: intégration

integrazio-eremuen: domain of integrationes: área de integraciónfr: domaine d’intégration

interpolatu du ad.en: interpolatees: interpolarfr: interpoler

interpolazioen: interpolationes: interpolaciónfr: interpolation

intersekzio1 ‘multzoen ebaketaren emaitza’sin. ebakidura; ebakidura multzo

en: intersection; intersection set; meet; meetset

es: conjunto intersección; intersecciónfr: ensemble intersection; intersection

2 ‘lerro batzuek elkar ebakitzen duten puntua’sin. ebakipuntu

en: point of intersectiones: punto de intersecciónfr: point d’intersection

inzentroen: incenteres: incentrofr: incentre

ireki adj. Multzo irekia. Tarte irekia.en: openes: abierto, -afr: ouvert, -e

irregular adj. Poligono irregularra. Poliedroirregularra.en: irregulares: irregularfr: irrégulier, -ière

irudi multzoen: codomain; image; rangees: codominio; conjunto imagen; imagen;

recorridofr: codomaine; ensemble-image; image

irudikari adj. Zenbaki irudikaria. Ardatzirudikaria. Zati irudikaria.en: imaginaryes: imaginario, -afr: imaginaire

isometriaen: isometryes: isometríafr: isométrie

isometrikoen: isometrices: isométrico, -afr: isométrique

isoszele adj. Triangelu isoszelea.en: isosceleses: isóscelesfr: isocèle

iteratu du ad.en: iteratees: iterarfr: itérer; répéter

iterazioen: iterationes: iteraciónfr: itération

itxaropenen: expectationes: esperanzafr: espérance

itxi adj. Multzo itxia. Tarte itxia.en: closedes: cerrado, -afr: fermé, -ée

izendatzaileen: denominatores: denominadorfr: dénominateur

izendatzaile komunen: common denominatores: común denominador; denominador

comúnfr: dénominateur commun

jarraitu adj. Funtzio jarraitua.en: continuouses: continuo, -afr: continu, -ue

jarraitutasunen: continuityes: continuidadfr: continuité

jatorrisin. koordenatu-jatorri

en: origin; origin of coordinateses: origen; origen de coordenadasfr: origine; origine des coordonnées

20

Page 21: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

jatorrizko funtzioen: primitive functiones: función primitivafr: fonction primitive

kalkulatu du ad.en: calculatees: calcularfr: calculer

kalkuluen: calculuses: cálculofr: calcul

kalkulu diferentzialen: differential calculuses: cálculo diferencialfr: calcul différentiel

kalkulu infinitesimalen: infinitesimal calculuses: cálculo infinitesimalfr: calcul infinitésimal

kalkulu integralen: integral calculuses: cálculo integralfr: calcul intégral

kanonikoen: canonicales: canónico, -afr: canonique

karakteristika iz. Karakteristika etamantisa.en: characteristices: característicafr: caractéristique

kardinalsin. zenbaki kardinal

en: cardinal; cardinal numberes: cardinal; número cardinalfr: cardinal; nombre cardinal

karratu1 iz. ‘lau aldeak berdinak eta lau angeluakzuzenak dituen paralelogramoa’sin. koadro

en: squarees: cuadradofr: carré

2 iz. ‘zenbaki baten bigarren berretura’sin. koadro

en: squarees: cuadradofr: carré

3 adj. Bost metro karratu.sin. koadro

en: squarees: cuadrado, -afr: carré, -ée

kartesiar adj. Koordenatu kartesiarrak.en: Cartesianes: cartesiano, -afr: cartésien, -enne

katetoen: cathetuses: catetofr: cathète

kenen: minuses: menosfr: moins

kenduraen: differencees: diferencia; restafr: différence

kenketaen: subtractiones: resta; sustracciónfr: soustraction

kenkizunen: minuendes: minuendofr: diminuende

kentzaileen: subtrahendes: sustraendofr: diminuteur

kiribil adj./iz.sin. espiral

en: spirales: espiralfr: spiral, -ale (adj.); spirale (iz.)

koadranteen: quadrantes: cuadrantefr: quadrant

koadratikoen: quadratices: cuadrático, -afr: quadratique

koadriko iz.en: quadrices: cuádricafr: quadrique

koadro

21

Page 22: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

1 iz. ‘lau aldeak berdinak eta lau angeluakzuzenak dituen paralelogramoa’sin. karratu

en: squarees: cuadradofr: carré

2 iz. ‘zenbaki baten bigarren berretura’sin. karratu

en: squarees: cuadradofr: carré

3 adj. Bost metro koadro.sin. karratu

en: squarees: cuadrado, -afr: carré, -ée

kobariantzaen: covariancees: covarianzafr: covariance

koefizienteen: coefficientes: coeficientefr: coefficient

kolinealsin. lerrokide

en: collineares: colinealfr: colinéaire

kommutatibosin. trukakor

en: commutativees: conmutativo, -afr: commutatif, -ive

konbergenteen: convergentes: convergentefr: convergent, -ente

konbergentziaen: convergencees: convergenciafr: convergence

konbexusin. ganbil

en: convexes: convexo, -afr: convexe

konbinatoriaen: combinatoryes: combinatoriafr: combinatoire

konbinazioen: combinationes: combinaciónfr: combinaison

konbinazio linealen: linear combinationes: combinación linealfr: combinaison linéaire

konektoreen: connectores: conectorfr: connecteur

konfiantza-tarteen: confidence bound; confidence intervales: intervalo de confianzafr: intervalle de confiance

kongruenteen: congruentes: congruentefr: congruent, -ente

kongruentziaen: congruencees: congruenciafr: congruence

koniko1 iz. Elipsea, hiperbola eta beste konikoak.en: conic; conic sectiones: cónica; sección cónicafr: conique

2 adj. Gainazal konikoa.en: conic; conicales: cónico, -afr: conique

konkabosin. ahur

en: concavees: cóncavo, -afr: concave

konoen: conees: conofr: cône; cône ouvert

kono-enboren: conical frustum; frustum of a conees: tronco de conofr: tronc de cône

konplexu adj. Zenbaki konplexua.en: complexes: complejo, -afr: complexe

22

Page 23: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

konstante iz,en: constantes: constantefr: constante

koordenatu iz.en: coordinatees: coordenadafr: coordonnée

koordenatu esferiko iz. (batez ere pl.)en: spherical coordinate system; spherical

coordinateses: coordenadas esféricasfr: coordonnées sphériques

koordenatu kartesiar iz. (batez ere pl.)en: Cartesian coordinateses: coordenadas cartesianasfr: coordonnées cartésiennes

koordenatu polar iz. (batez ere pl.)en: polar coordinate system; polar

coordinateses: coordenadas polaresfr: coordonnées polaires

koordenatu-ardatzen: coordinate axeses: eje de coordenadasfr: axes de coordonnées

koordenatu-jatorrisin. jatorri

en: origin; origin of coordinateses: origen; origen de coordenadasfr: origine; origine des coordonnées

koordenatu-sistemaen: coordinate systemes: sistema de coordenadasfr: système de coordonnées

kopaduraen: wavinesses: alabeo; combafr: gondolage

kordaen: chordes: cuerdafr: cordé

koroa zirkularen: annulus; circular ringes: corona circularfr: couronne circulaire

korolarioen: corollaryes: corolariofr: corollaire

korrelazioen: correlationes: correlaciónfr: correlation

korrelazio-koefizienteen: coefficient of correlation; correlation

coefficientes: coeficiente de correlaciónfr: coefficient de corrélation

korrespondentziaen: correspondencees: correspondenciafr: correspondance

kosekanteen: cosecantes: cosecantefr: cosécante

kosinuen: cosinees: cosenofr: cosinus

kotangenteen: cotangentes: cotangentefr: cotangente

kubiko adj.sin. kubo

en: cubices: cúbico, -afr: cubique

kubo1 adj.sin. kubiko

en: cubices: cúbico, -afr: cubique

2 iz. ‘hexaedro erregularra’en: cubees: cubofr: cube

kurbaen: curvees: curvafr: courbe

kurbaduraen: curvaturees: curvaturafr: courbure

laburtu du ad.sin. sinplifikatu

en: simplifyes: simplificarfr: simplifier

23

Page 24: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

lagindu du ad.en: samplees: muestrearfr: échantillonner

laginketaen: sample selection; sampling; selection of

samplees: muestreofr: échantillonage

laukien: quadrilaterales: cuadriláterofr: quadrilatère

laukizuzenen: rectangle; rectangular parallelepipedes: rectángulofr: parallélogramme rectangle; rectangle

leku geometrikoen: geometric locuses: lugar geométricofr: lieu géométrique

lerroen: linees: líneafr: ligne

lerro zuzensin. zuzen

en: right line; straight linees: línea recta; rectafr: droite; ligne droite

lerrokidesin. kolineal

en: collineares: colinealfr: colinéaire

lerro-makur; lerromakuren: curvilineares: curvilíneo, -afr: curviligne

lerro-zuzen; lerrozuzenen: rectilineares: rectilíneo, -afr: rectiligne

limiteen: limites: límitefr: limite

linealen: lineares: linealfr: linéaire

linealtasunen: linearityes: linealidadfr: linéarité

logaritmikoen: logarithmices: logarítmico, -afr: logarithmique

logaritmoen: logarithmes: logaritmofr: logarithme

logiko adj. Arrazoibide logikoa.en: logicales: lógico, -afr: logique

maiztasun absolutuen: absolute frequencyes: frecuencia absolutafr: fréquence absolue

maiztasun erlatiboen: relative frequencyes: frecuencia relativafr: fréquence relative

maldaen: slopees: pendientefr: pente

mantisa iz. Karakteristika eta mantisa.en: mantissaes: mantisafr: mantisse

matematikaen: mathematicses: matemáticafr: mathematique

matematikarien: mathematicianes: matemáticofr: mathématicien

matematikoen: mathematices: matemático, -afr: mathématique

matematikokien: mathematicallyes: matemáticamentefr: mathématiquement

matrizeen: matrixes: matrizfr: matrice

24

Page 25: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

matrize diagonalen: diagonal matrixes: matriz diagonalfr: matrice diagonale

matrize iraulien: transpose; transpose of matrixes: matriz transpuestafr: matrice transposée; transposée

matrize karratuen: quadratic matrix; square matrixes: matriz cuadradafr: matrice carrée

matrize nuluen: null matrix; zero matrixes: matriz nulafr: matrice nulle

matrize triangeluaren: triangular matrixes: matriz triangularfr: matrice triangulaire

maximo iz.en: maximumes: máximofr: maximum

maximo absolutuen: global maximumes: máximo globalfr: maximum absolu

maximo erlatibosin. maximo lokal

en: local maximum; relative maximumes: máximo local; máximo relativofr: maximum local; maximum relatif

maximo lokalsin. maximo erlatibo

en: local maximum; relative maximumes: máximo local; máximo relativofr: maximum local; maximum relatif

mediana1 iz. (geometrian)en: median; midlinees: medianafr: médiane

2 iz. (estatistikan)en: medianes: medianafr: médiane

mendeko aldagaien: dependent variablees: variable dependientefr: variable dépendante

miliaren: billion; milliardes: millardofr: milliard

minimo iz.en: minimumes: mínimofr: minimun

minimo absolutuen: global minimumes: mínimo absolutofr: minimum absolu

minimo erlatibosin. minimo lokal

en: local minimum; relative minimumes: mínimo local; mínimo relativofr: minimum local; minimun relatif

minimo lokalsin. minimo erlatibo

en: local minimum; relative minimumes: mínimo local; mínimo relativofr: minimum local; minimun relatif

minor iz.en: minores: determinante menor; menorfr: mineur

minusen: minuses: menosfr: moins

minutuen: minutees: minutofr: minute

modaen: modees: modafr: mode

moduluen: module; moduluses: módulofr: module

monomioen: monomiales: monomiofr: monôme

multiplosin. anizkoitz

en: multiplees: múltiplofr: multiple

25

Page 26: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

multiplo komun txikienen: least common multiple; lowest common

multiplees: mínimo común múltiplofr: plus petit commun multiple

multzoen: setes: conjuntofr: ensemble

multzo finituen: finite setes: conjunto finitofr: ensemble fini

multzo hutsen: empty set; null setes: conjunto vacíofr: ensemble vide

multzo infinituen: infinite setes: conjunto infinitofr: ensemble infini

multzo osagarrien: complementary setes: conjunto complementariofr: ensemble complémentaire

multzo zenbakiezinen: non-denumerable set; uncountable setes: conjunto no numerablefr: ensemble infini non dénombrable;

ensemble non dénombrable

multzo zenbakigarrien: countable set; denumerable setes: conjunto contable; conjunto numerablefr: ensemble dénombrable

multzoen teoriasin. multzo-teoria

en: set theory; theory of setses: teoría de conjuntosfr: théorie des ensembles

multzo-teoriasin. multzoen teoria

en: set theory; theory of setses: teoría de conjuntosfr: théorie des ensembles

mutur iz. Muturreko balioak.en: boundaryes: extremofr: extrême

negatibo adj. Zenbaki negatiboa.en: negativees: negativo, -afr: négatif, -ive

nepertar adj. Logaritmo nepertarra.en: Naperianes: neperiano, -afr: népérien, -enne

neurrien: measurees: medidafr: mesure

noniusen: noniuses: noniofr: nonius

norabide ‘lerro bati dagokion ibilbidea’en: directiones: direcciónfr: direction

noranzko ‘norabide batean higitzeko daudenkontrako bi orientazioetako bakoitza’en: directiones: sentidofr: sens

norma iz. Bektore baten norma.en: normes: normafr: norme

normal iz.sin. elkarzut; perpendikular

en: normal; perpendiculares: normal; perpendicularfr: normal; perpendiculaire

notazio iz. [zeinu-sistema]en: notationes: notaciónfr: notation

nuluen: nulles: nulofr: nul

obaloen: ovales: óvalofr: ovale

oinarrien: base; radix (zenbaki-sisteman)es: basefr: base

ojibaen: ogivees: ojivafr: ogive

26

Page 27: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

ojibalen: ogivales: ojivalfr: ogival, -ale

oktaedroen: octahedrones: octaedrofr: octaèdre

oktogonoen: octagon; octanglees: octágono; octógonofr: octogone

ondoz ondoko angeluen: consecutive anglees: ángulo consecutivofr: angle consécutif

ordena iz. (deribatu, matrize, determinanteeta taldeez mintzatuz)en: orderes: ordenfr: ordre

ordena-erlazioen: order relationes: relación de ordenfr: relation d’ordre

ordenatu iz. Abzisa eta ordenatua.en: ordinate; y-coordinatees: ordenadafr: ordonnée

ordenatu-ardatzen: axis of ordinate; ordinate axises: eje de ordenadasfr: axe des ordonnées

ordinal iz.sin. zenbaki ordinal

en: ordinal; ordinal numberes: número ordinal; ordinalfr: nombre ordinal; ordinal

ortogonalen: orthogonales: ortogonalfr: orthogonal, -ale

ortonormalen: orthonormales: ortonormalfr: orthonormal, -ale

ortozentroen: orthocenteres: ortocentrofr: orthocentre

palindromoen: palindromees: capicúa; palíndromofr: palindrome

parabolaen: parablees: parábolafr: parabole

parabolikoen: parabolices: parabólico, -afr: parabolique

paraboloideen: paraboloides: paraboloidefr: paraboloïde

paralelepipedoen: parallelepipedes: paralelepípedofr: parallélépipède

paraleloen: paralleles: paralelo, -afr: parallèle

paralelogramoen: parallelogrames: paralelogramofr: parallélogramme

paralelotasunen: parallelityes: paralelismofr: parallélité

parametrikoen: parametrices: paramétrico, -afr: paramétrique

parametroen: parameteres: parámetrofr: paramètre

partiketaen: partitiones: particiónfr: partition

pentagonoen: pentagones: pentágonofr: pentagone

27

Page 28: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

perimetroen: perimeteres: perímetrofr: périmètre

periodoen: periodes: periodofr: périod

permutatu du ad.en: permutees: permutarfr: permuter

permutazioen: permutationes: permutaciónfr: permutation

perpendikularsin. elkarzut; normal

en: normal; perpendiculares: normal; perpendicularfr: normal; perpendiculaire

pertzentilsin. zentil

en: centil; percentiles: percentil; percentilafr: centile; percentile

pien: pies: pifr: pi

piramidalen: pyramidales: piramidalfr: pyramidal, -ale

piramideen: pyramides: pirámidefr: pyramide

piramide-enboren: frustum of a pyramides: tronco de pirámidefr: tronc de pyramide

planoen: planees: planofr: plan

plusen: pluses: másfr: plus

polaritateen: polarityes: polaridadfr: polarité

poliedroen: polyhedrones: poliedrofr: polyèdre

poligonalen: polygonales: poligonalfr: polygonal, -ale

poligonoen: polygones: polígonofr: polygone

polinomioen: polynomiales: polinomiofr: polynôme

positibo adj. Zenbaki positiboa.en: positivees: positivo, -afr: positif, -ive

postulatu1 iz.en: postulatees: postuladofr: postulat

2 du ad.en: postulatees: postularfr: postuler

predikatu iz.en: predicatees: predicadofr: prédicat

prismaen: prismes: prismafr: prisme

probabilitateen: probabilityes: probabilidadfr: probabilité

problema Aljebrako problema bat ebatzi.en: problemes: problemafr: problème

28

Page 29: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

progresio iz. Progresio aritmetikoa.Progresio geometrikoa.en: progressiones: progresiónfr: progression

proiektatu du ad.en: projectes: proyectarfr: projeter

proiektibo adj. Geometria proiektiboa.en: projectivees: proyectivo, -afr: projectif, -ive

proiekziosin. estrapolazio

en: projectiones: proyecciónfr: projection

proportziosin. ratio

en: proportion; ratioes: proporciónfr: proportion

proportzionalen: proportionales: proporcionalfr: proportionnel

proposizioen: propositiones: proposiciónfr: proposition

proposizionalen: propositionales: proposicionalfr: propositionnel, -elle

puntuen: pointes: puntofr: point

radianen: radianes: radiánfr: radian

ratiosin. proportzio

en: proportion; ratioes: proporciónfr: proportion

segidaen: sequencees: sucesiónfr: suite

segmentuen: segmentes: segmentofr: segment

segmentu esferikosin. esfera-segmentu

en: spherical segmentes: segmento esféricofr: segment sphérique

segundoen: secondes: segundofr: seconde

sekante iz. (trigonometrian; geometrian,ebakitzaile)en: secantes: secantefr: sécante

sektore esferikosin. esfera-sektore

en: spherical sectores: sector esféricofr: secteur sphérique

sekzio iz. ‘solido bat plano batez ebakitzeansortzen den irudia’sin. ebakidura

en: sectiones: secciónfr: section

serieen: serieses: seriefr: serie

sexagesimalsin. hirurogeitar

en: sexagesimales: sexagesimalfr: sexagésimal, -ale

simetriaen: symmetryes: simetríafr: symétrie

simetria axialsin. ardatz-simetria

en: axial symmetry; azimuthal symmetryes: simetría axial; simetría de revoluciónfr: symétrie axiale

29

Page 30: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

simetria zentralen: central symmetry; centrosymmetryes: simetría centralfr: symétrie centrale

simetria-ardatzen: symmetry axises: eje de simetríafr: axe de symétrie

simetria-zentrosin. zentro

en: center; center of symmetry; symmetrycenter

es: centro; centro de simetríafr: centre; centre de symétrie

simetrikoen: symmetric; symmetricales: simétrico, -afr: symétrique

sinplifikatu du ad.sin. laburtu

en: simplifyes: reducir; simplificarfr: simplifier

sinuen: sinees: senofr: sinus

sinusoidalen: sinusoidales: sinusoidalfr: sinusoïdal

sinusoideen: sinusoides: sinusoidefr: sinusoïde

solidosin. gorputz

en: body; solides: cuerpofr: corps

soluzio iz. Problema baten soluzioa aurkitu.en: solutiones: soluciónfr: solution

sortzaile iz.en: generating line; generatores: generatrizfr: génératrice

taldeen: groupes: grupofr: groupe

tangente iz. (trigonometrian; geometrian,ukitzaile)en: tangentes: tangentefr: tangente

tarteen: intervales: intervalofr: intervalle

tarte irekien: open intervalees: intervalo abiertofr: intervalle ouvert

tarte itxien: close intervales: intervalo cerradofr: intervalle fermé

teoremaen: theoremes: teoremafr: théorème

tetraedrikoen: tetrahedrices: tetraédrico, -afr: tétraédrique

tetraedroen: tetrahedrones: tetraedrofr: tétraèdre

topologiaen: pologyes: topologíafr: topologie

toruen: anchor ring; toruses: torofr: tore

transformatu iz. Laplaceren transformatua.en: transformes: transformadafr: transformée

transformazioen: transformationes: transformaciónfr: transformation

translazioen: translationes: traslaciónfr: translation

30

Page 31: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

transposizioen: transpositiones: transposición; trasposiciónfr: transposition

trapezioen: trapezoides: trapeciofr: trapèze

triangelusin. hiruki

en: trianglees: triángulofr: triangle

triangelu angelukamutssin. triangelu kamuts

en: obtuse triangle; obtuse-angled trianglees: triángulo obstusángulofr: triangle obtusangle

triangelu angeluzorrotzsin. triangelu zorrotz

en: acute-angled trianglees: triángulo acutángulofr: triangle acutangle

triangelu angeluzuzensin. triangelu zuzen

en: rectangled triangle; right triangle;right-angled triangle

es: triángulo rectángulofr: triangle droit; triangle rectangle

triangelu kamutssin. triangelu angelukamuts

en: obtuse triangle; obtuse-angled trianglees: triángulo obstusángulofr: triangle obtusangle

triangelu zorrotzsin. triangelu angeluzorrotz

en: acute-angled trianglees: triángulo acutángulofr: triangle acutangle

triangelu zuzensin. triangelu angeluzuzen

en: rectangled triangle; right triangle;right-angled triangle

es: triángulo rectángulofr: triangle droit; triangle rectangle

triangeluar adj.en: triangulares: triangularfr: triangulaire

triedroen: trihedrones: triedrofr: trièdre

trigonometriaen: trigonometryes: trigonometríafr: trigonométrie

trigonometriko adj. Funtziotrigonometrikoa.en: trigonometrices: trigonométrico, -afr: trigonometrique

trilioien: quintilliones: trillónfr: trillion

trinomioen: trinomiales: trinomiofr: trinôme

trukakorsin. kommutatibo

en: commutativees: conmutativo, -afr: commutatif, -ive

trukakortasunen: commutativityes: conmutatividadfr: commutativité

trukatze-legesin. trukatze-propietate

en: commutative law; commutative propertyes: ley conmutativa; propiedad conmutativafr: loi commutative; propieté commutative

trukatze-propietatesin. trukatze-lege

en: commutative law; commutative propertyes: ley conmutativa; propiedad conmutativafr: loi commutative; propieté commutative

ukigunesin. ukitze-puntu

en: point of contact; point of tangencyes: punto de contacto; punto de tangenciafr: point de contact; point de tangence

ukitzaile iz. (geometrian; trigonometrian,tangente) Kurba baten ukitzailea.en: tangentes: tangentefr: tangente

31

Page 32: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

ukitze-puntusin. ukigune

en: point of contact; point of tangencyes: punto de contacto; punto de tangenciafr: point de contact; point de tangence

unibokoen: univalentes: unívoco, -afr: univoque

unitarioen: unit-es: unitario, -afr: unitaire

unitate elementuen: unit element; unity elementes: elemento unidad; elemento unitariofr: élément unité; unité

unitate matrizesin. identitate matrize

en: identity matrix; unit matrixes: matriz identidad; matriz unidadfr: matrice identité; matrice unité

zatien: divided byes: dividido por; entrefr: divisé par

zati errealen: real partes: parte realfr: partie réelle

zati irudikarien: imaginary partees: parte imaginariafr: partie imaginaire

zati osoen: floor; integer partes: parte enterafr: partie entière

zatiduraen: quotientes: cocientefr: quotient

zatiezinen: indivisiblees: indivisiblefr: indivisible

zatigarrien: divisiblees: divisiblefr: divisible

zatigarritasunen: divisibilityes: divisibilidadfr: divisibilité

zatiketaen: divisiones: divisiónfr: division

zatikisin. frakzio

en: fractiones: fracción; quebradofr: fraction

zatiki inpropiosin. frakzio inpropio

en: improper fractiones: fracción impropiafr: fraction impropre

zatiki laburgarrisin. frakzio laburgarri

en: reducible fractiones: fracción reduciblefr: fraction réductible

zatiki laburtezinsin. frakzio laburtezin

en: irreducible fractiones: fracción irreduciblefr: fraction irréductible

zatiki propiosin. frakzio propio

en: proper fractiones: fracción propiafr: fraction propre

zatikizunen: dividendes: dividendofr: dividende

zatitu du ad.en: dividees: dividirfr: diviser

zatitzaileen: divisores: divisorfr: diviseur

zatitzaile komun handienen: greatest common divisores: máximo común divisorfr: plus grand commun diviseur

32

Page 33: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

zenbakien: numberes: númerofr: nombre

zenbaki arrazionalen: rational numberes: número racionalfr: nombre rationnel

zenbaki arruntsin. zenbaki natural

en: natural number; positive integeres: número naturalfr: nombre naturel

zenbaki bakoitien: odd numberes: número imparfr: nombre impair

zenbaki bikoitien: even numberes: número parfr: nombre pair

zenbaki errealen: real numberes: número realfr: nombre réel

zenbaki frakzionarioen: fractional numberes: número fraccionario; número quebradofr: nombre fractionnaire

zenbaki irrazionalen: irrational numberes: número irracionalfr: nombre irrationel

zenbaki kardinalsin. kardinal

en: cardinal; cardinal numberes: cardinal; número cardinalfr: cardinal nombre cardinal

zenbaki konplexuen: complex numberes: número complejofr: nombre complexe

zenbaki konposatuen: composite number; compound numberes: número compuestofr: nombre composé

zenbaki lehenen: prime numberes: número primofr: nombre premier

zenbaki mistoen: mixed numberes: número mixtofr: nombre mixte

zenbaki naturalsin. zenbaki arrunt

en: natural number; positive integeres: número naturalfr: nombre naturel

zenbaki negatiboen: negative numberes: número negativofr: nombre négatif

zenbaki ordinalsin. ordinal

en: ordinal; ordinal numberes: número ordinal; ordinalfr: nombre ordinal; ordinal

zenbaki osoen: integer; integer numberes: entero; número enterofr: nombre entier

zenbaki positiboen: positive numberes: número positivofr: nombre positif

zenbakikuntzaen: numerationes: numeraciónfr: numération

zenbaki-sistemasin. zenbakitze-sistema

en: number systemes: sistema de numeraciónfr: système de numération

zenbakitzaileen: numeratores: numeradorfr: numérateur

zenbakitze-sistemasin. zenbaki-sistema

en: number systemes: sistema de numeraciónfr: système de numération

zenbakizkoen: numericales: numeral; numérico, -afr: numéral, -ale; numérique

zenbatekoen: amountes: cantidadfr: quantité

33

Page 34: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

zentilsin. pertzentil

en: centil; percentiles: percentil(a)fr: centile; percentile

zentrosin. simetria-zentro

en: center; center of symmetry; symmetrycenter

es: centro; centro de simetríafr: centre; centre de symétrie

zentrokideen: concentrices: concéntrico, -afr: concentriquezeroen: zeroes: cerofr: zéro

zifraen: figurees: cifrafr: chiffre

zikloideen: cycloides: cicloidefr: cycloïde

zilindrikoen: cylindricales: cilíndrico, -afr: cylindrique

zilindroen: cylinderes: cilindrofr: cylindre

zirkuluen: circlees: círculofr: cercle

zirkuluerdien: semicirclees: semicírculofr: hémicycle

zirkulu-segmentuen: segment of circeles: segmento circularfr: segment circulaire

zirkulu-sektoreen: circle sector; circular sector; sector of

circlees: sector; sector circularfr: secteur; secteur circulaire; secteur d’un

cercle

zirkunferentziaen: circumferencees: circunferenciafr: circonférence

zirkunferentzierdien: semicircumferencees: semicircunferenciafr: demi-circonférence

zirkunskribatu du ad.en: circumscribees: circunscribirfr: circonscrire

zirkunzentroen: circumcenter; circumcentrees: circuncentrofr: circoncentre

zorien: chance; randomnesses: azarfr: hasard

zorizko adj. Zorizko aldagaia. Zorizkogertaera.sin. aleatorio; ausazko

en: randomes: aleatorio, -afr: aléatoire

zutabeen: columnes: columnafr: colonne

zuzensin. lerro zuzen

en: right line; straight linees: línea recta; rectafr: droite; ligne droite

zuzenerdien: half-line; rayes: semirrectafr: demi-droite

34

Page 35: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Ingeles-euskara zerrenda

abacus abako

abelian abeldar

abscissa abzisa

absolute error errore absolutu

absolute frequency maiztasun absolutu

absolute value balio absolutu

acute angle angelu zorrotz

acute-angled triangle triangelu angeluzorrotztriangelu zorrotz

add batu

addend batugai

addition batuketa

adjacent angle angelu adjazenteangelu auzokide

adjoint adjuntu

admissible hypothesis hipotesi onargarri

affine afin

affine space espazio afin

affinity afinitate

algebra aljebra

algebraic aljebraiko

algorithm algoritmo

alternative hypothesis hipotesi ez-nulu

amount zenbateko

anchor ring toru

angle angelu

angular angeluar

annulus koroa zirkular

antecedent[korrespondentziabatean]

alderantzizko irudiaurreirudi

antecedent [arrazoibatean]

aurrekari

antilogarithm antilogaritmo

apothem apotema

application aplikazio

approximation hurbilketa

arc arku

area azalera

argument argumentu

arithmetic (iz.) aritmetika

arithmetic (adj.) aritmetiko

arithmetic average batezbesteko aritmetiko

arithmetic mean batezbesteko aritmetiko

arithmetical aritmetiko

arithmetics aritmetika

associative asoziatiboelkarkor

associative law elkartze-legeelkartze-propietate

associative property elkartze-legeelkartze-propietate

asymmetric asimetriko

asymmetry asimetria

asymptote asintota

average (adj.) batez besteko

35

Page 36: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

average (iz.) batezbesteko

axial symmetry ardatz-simetriasimetria axial

axiom axioma

axis ardatz

axis of abscissas abzisa-ardatz

axis of ordinate ordenatu-ardatz

axonometric axonometriko

axonometry axonometria

azimuthal symmetry ardatz-simetriasimetria axial

bar chart barra-diagramahistograma

bar graph barra-diagramahistograma

barycenter barizentro

base [berreketako gaia] berrekizun

base [irudiarena,logaritmoarena]

oinarri

bijection bijekzio

bijective bijektibo

billion miliar

binary bitar

binomial (adj.) binomial

binomial (iz.) binomio

bisector erdikari

bisectrix erdikari

biunique bana-banakobiuniboko

body gorputzsolido

boolean boolear

bound borne

boundary mutur

bounded bornatu

calculate kalkulatu

calculus kalkulu

canonical kanoniko

cardinal kardinalzenbaki kardinal

cardinal number kardinalzenbaki kardinal

Cartesian kartesiar

Cartesian coordinates koordenatu kartesiarrak

cartesian multiplication biderketa kartesiar

cartesian product biderketa kartesiar

cathetus kateto

center simetria-zentrozentro

center of symmetry simetria-zentrozentro

centesimal degree gradu ehundar

centil pertzentilzentil

central angle angelu zentral

central symmetry simetria zentral

centrosymmetry simetria zentral

chance zori

characteristic karakteristika

chord korda

circle zirkulu

circle sector zirkulu-sektore

circular ring koroa zirkular

circular sector zirkulu-sektore

36

Page 37: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

circumcenter zirkunzentro

circumcentre zirkunzentro

circumference zirkunferentzia

circumscribe zirkunskribatu

close interval tarte itxi

closed itxi

codomain irudi multzo

coefficient koefiziente

coefficient ofcorrelation

korrelazio-koefiziente

collinear kolineallerrokide

column zutabe

combination konbinazio

combinatory konbinatoria

common denominator izendatzaile komun

common factor faktore komun

commutative kommutatibotrukakor

commutative law trukatze-legetrukatze-propietate

commutative property trukatze-legetrukatze-propietate

commutativity trukakortasun

complementary angle angelu osagarri

complementary set multzo osagarri

complex konplexu

complex number zenbaki konplexu

complex root erro konplexu

composite function funtzio konposatu

composite number zenbaki konposatu

compound number zenbaki konposatu

concave ahurkonkabo

concentric zentrokide

conditional probability baldintzazko probabilitate

cone kono

confidence bound konfiantza-tarte

confidence interval konfiantza-tarte

congruence kongruentzia

congruent kongruente

conic (iz.) koniko

conic (adj.) koniko

conic section koniko

conical koniko

conical frustum kono-enbor

connector konektore

consecutive angle ondoz ondoko angelu

consequent atzekari

constant konstante

constant function funtzio konstante

continuity jarraitutasun

continuous jarraitu

continuous function funtzio jarraitu

convergence konbergentzia

convergent konbergente

convex ganbilkonbexu

coordinate koordenatu

37

Page 38: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

coordinate axes koordenatu-ardatz

coordinate system koordenatu-sistema

corner erpin

corollary korolario

correlation korrelazio

correlation coefficient korrelazio-koefiziente

correspondence korrespondentzia

cosecant kosekante

cosine kosinu

cotangent kotangente

countable set multzo zenbakigarri

counterimage alderantzizko irudiaurreirudi

covariance kobariantza

cube kubo

cubic kubikokubo

curvature kurbadura

curve kurba

curvilinear lerro-makur; lerromakur

cycloid zikloide

cylinder zilindro

cylindrical zilindriko

decagon dekagono

decahedron dekaedro

decimal (iz./adj.)[zenbakia, zatia]

dezimal

decimal (adj.) [sistema] hamartar

decompose deskonposatu

decomposition deskonposaketadeskonposatzedeskonposizio

decreasing beherakor

definite integral integral mugatu

degree gradu

demonstration demostrazio

denominator izendatzaile

denumerable set multzo zenbakigarri

dependent variable mendeko aldagai

derivable deribagarri

derivation deribazio

derivational function funtzio deribagarri

derivative deribatu

derive deribatu

determinant determinante

develop garatu

development garapen

diagonal diagonal

diagonal matrix matrize diagonal

diameter diametro

difference kendura

differential diferentzial

differential calculus kalkulu diferentzial

differential equation ekuazio diferentzial

differentiate diferentziatu

digit digitu

dihedral diedro

38

Page 39: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

dihedral angle angelu diedro

dihedron diedro

dimension dimentsio

direction [bidea] norabide

direction [orientazioa] noranzko

discrete diskretu

disjoint disjuntu

disjunctive disjuntibo

distribution banaketa

distribution law banatze-legebanatze-propietate

distributive banakordistributibo

distributive property banatze-legebanatze-propietate

divergence dibergentzia

divergent dibergente

divide zatitu

divided by zati

dividend zatikizun

divisibility zatigarritasun

divisible zatigarri

division zatiketa

divisor zatitzaile

dodecahedron dodekaedro

domain of definition definizio-eremuexistentzia-eremu

domain of integration integrazio-eremu

dot product biderketa eskalar

eccentric eszentriko

eccentricity eszentrikotasun

edge ertz

element elementu

elimination ezabapen

ellipse elipse

ellipsoid elipsoide

elliptic eliptiko

elliptical eliptiko

empty set multzo huts

equality berdintza

equally likely ekiprobable

equation ekuazio

equiangular angeluberdin

equidistance distantziakidetasun

equidistant distantziakide

equilateral alde-berdin; aldeberdinaldekideekilatero

equipollence ekipolentzia

equipollent ekipolente

equiprobable ekiprobable

equivalence baliokidetasun

equivalence class baliokidetasun-klase

equivalence relation baliokidetasun-erlazio

error errore

Euclidean euklidear

Euclidean space espazio euklidear

even bikoiti

39

Page 40: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

even number zenbaki bikoiti

evolution erroketa

excentric eszentriko

expansion garapen

expectation itxaropen

exponent berretzaileesponente

exponential esponentzial

exponential function funtzio esponentzial

exponentiate berretu

exponentiation berreketa

extraction of a root erroketa

extrapolation estrapolazio

face aurpegi

factor biderkagaifaktore

factorial (iz.) faktorial

factorial (adj.) faktorial

factorization faktorizazio

factorize faktorizatu

field gorputz

figure zifra

finite finitu

finite set multzo finitu

flat angle angelu lau

flex inflexio-puntu

floor zati oso

flow fluxu

focus foku

formula formula

fractal fraktal

fraction frakziozatiki

fractional frakzionario

fractional number zenbaki frakzionario

frustum of a cone kono-enbor

frustum of a pyramid piramide-enbor

function funtzio

generating line sortzaile

generator sortzaile

geometric geometriko

geometric average batezbesteko geometriko

geometric locus leku geometriko

geometric mean batezbesteko geometriko

geometrical mean batezbesteko geometriko

geometry geometria

global maximum maximo absolutu

global minimum minimo absolutu

goniometer goniometro

goniometric goniometriko

gradient gradiente

graph grafo

greatest commondivisor

zatitzaile komun handien

group talde

half-line zuzenerdi

40

Page 41: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

height altuera

helical helikoidal

helicoidal helikoidal

hemisphere esferaerdihemisferio

hemispheric erdiesferiko

heptagon heptagono

hexagon hexagono

hexagonal hexagonal

hexahedron hexaedro

histogram barra-diagramahistograma

histogram offrequencies

barra-diagramahistograma

homology homologia

homothetictransformation

homotezia

horizontal horizontal

hyperbola hiperbola

hyperboloid hiperboloide

hypotenuse hipotenusa

icosahedron ikosaedro

identity identitate

identity element elementu neutroidentitate elementu

identity matrix identitate matrizeunitate matrize

if an only if baldin eta soilik baldin

iff baldin eta soilik baldin

illogical ilogiko

image irudi multzo

imaginary irudikari

imaginary axis ardatz irudikari

imaginary parte zati irudikari

implication inplikazio

imply inplikatu

improper fraction frakzio inpropiozatiki inpropio

incenter inzentro

increasing gorakor

increment gehikuntza

indefinite integral integral mugagabe

independent variable aldagai askealdagai independente

indeterminate indeterminatu

indetermination indeterminazio

indetermined indeterminatu

index indize

indicator indize

indivisible zatiezin

induction indukzio

inequality desberdintza

inequation inekuazio

inference inferentzia

infinite (adj.) infinitu

infinite (det.) infinitu

infinite set multzo infinitu

infinitesimal infinitesimal

infinitesimal calculus kalkulu infinitesimal

infinity infinitu

41

Page 42: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

inflection inflexio

initial set abiaburu multzo

injective injektibo

injective mapping aplikazio injektibo

inner product biderketa eskalar

inscribe inskribatu

inscribed angle angelu inskribatu

integer zenbaki oso

integer number zenbaki oso

integer part zati oso

integrable integragarri

integrable function funtzio integragarri

integral integral

integral calculus kalkulu integral

integral function integral

integrand integrakizun

integrate integratu

integration integrazio

interpolate interpolatu

interpolation interpolazio

intersection [eragiketa] ebaketa

intersection [multzoenebaketaren emaitza]

ebakiduraebakidura multzointersekzio

intersection set ebakiduraebakidura multzointersekzio

interval tarte

invariant inbariante

inverse alderantzizko

inverse element[biderketan]

alderantzizko elementu

inverse element[batuketan]

aurkako elementu

inverse element elementu simetriko

inverse function alderantzizko funtzio

inverse image alderantzizko irudiaurreirudi

inversion inbertsio

invert alderantzikatuinbertitu

invertible alderantzikagarri

irrational number zenbaki irrazional

irreducible fraction frakzio laburtezinzatiki laburtezin

irregular irregular

isometric isometriko

isometry isometria

isosceles isoszele

iterate iteratu

iteration iterazio

least common multiple multiplo komun txikien

limit limite

limit on the left ezker-limite

limit on the right eskuin-limite

line lerro

lineal form forma lineal

linear lineal

linear combination konbinazio lineal

linear equation ekuazio lineal

42

Page 43: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

linear function[aljebran]

aplikazio lineal

linear function[analisian]

funtzio lineal

linear map aplikazio lineal

linear subspace azpiespazio bektorialbektore-azpiespazio

linearity linealtasun

local maximum maximo erlatibomaximo lokal

local minimum minimo erlatibominimo lokal

logarithm logaritmo

logarithmic logaritmiko

logarithmic function funtzio logaritmiko

logical logiko

lower sum behe-batura

lowest commonmultiple

multiplo komun txikien

maintained hypothesis hipotesi ez-nulu

mantissa mantisa

mathematic matematiko

mathematically matematikoki

mathematician matematikari

mathematics matematika

matrix matrize

maximum maximo

mean (adj.) batez besteko

mean (iz.) batezbesteko

mean line erdikari

measure neurri

median [geometrian] mediana

median [estatistikan] mediana

meet ebakiduraebakidura multzointersekzio

meet set ebakiduraebakidura multzointersekzio

menber atal

method of resolution ebazpide

metric space espazio metriko

midline mediana

mid-perpendicular erdibitzaile

milliard miliar

minimum minimo

minor minor

minuend kenkizun

minus [eragilea] ken

minus [zeinua] minus

minute minutu

mixed number zenbaki misto

mixed product biderketa misto

mode moda

module modulu

modulus modulu

monomial monomio

multiple anizkoitzmultiplo

multiple root erro anizkoitz

multiplicand biderkakizun

multiplication biderketa

43

Page 44: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

multiplication table biderkatzeko taula

multiplied by bider

multiplier biderkatzaile

multiply biderkatu

Naperian nepertar

natural number zenbaki arruntzenbaki natural

necessary condition beharrezko baldintza

negative negatibo

negative number zenbaki negatibo

neighbourhood ingurune

neutral element elementu neutroidentitate elementu

non-denumerable set multzo zenbakiezin

non-Euclidean ez-euklidear

nonius nonius

non-null hypothesis hipotesi ez-nulu

norm norma

normal elkarzutnormalperpendikular

notation notazio

nth enegarren

null nulu

null hypothesis hipotesi nulu

null matrix matrize nulu

null set multzo huts

number zenbaki

number system zenbaki-sistemazenbakitze-sistema

numeration zenbakikuntza

numerator zenbakitzaile

numerical zenbakizko

obtuse angle angelu kamuts

obtuse triangle triangelu angelukamutstriangelu kamuts

obtuse-angled triangle triangelu angelukamutstriangelu kamuts

octagon oktogono

octahedron oktaedro

octangle oktogono

odd bakoiti

odd number zenbaki bakoiti

ogival ojibal

ogive ojiba

one-one bana-banakobiuniboko

one-one onto bijektibo

one-to-one bana-banakobiuniboko

one-to-onecorrespondence

bijekzio

one-to-one map aplikazio bijektibo

one-to-one mapping aplikazio bijektibo

open ireki

open intervale tarte ireki

operand eragingai

opposite aurkako elementu

opposite angle angelu erpinez oposatuerpinez aurkako angelu

opposite element aurkako elementu

order ordena

44

Page 45: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

order relation ordena-erlazio

ordered pair bikote ordenatu

ordinal ordinalzenbaki ordinal

ordinal number ordinalzenbaki ordinal

ordinate ordenatu

ordinate axis ordenatu-ardatz

origin jatorrikoordenatu-jatorri

origin of coordinates jatorrikoordenatu-jatorri

orthocenter ortozentro

orthogonal ortogonal

orthonormal ortonormal

oval obalo

palindrome palindromo

parable parabola

parabolic paraboliko

paraboloid paraboloide

parallel paralelo

parallelepiped paralelepipedo

parallelity paralelotasun

parallelogram paralelogramo

parameter parametro

parametric parametriko

partial derivative deribatu partzial

partial differentialequation

deribatu partzialekoekuazio

partition partiketa

pentagon pentagono

percentil pertzentilzentil

perimeter perimetro

period periodo

periodic function funtzio periodiko

permutation permutazio

permute permutatu

perpendicular elkarzutnormalperpendikular

pi pi

plane plano

plus [eragilea] gehi

plus [zeinua] plus

point puntu

point of contact ukiguneukitze-puntu

point of inflection inflexio-puntu

point of intersection ebakipuntuintersekzio

point of tangency ukiguneukitze-puntu

polar coordinate system koordenatu polarrak

polar coordinates koordenatu polarrak

polarity polaritate

pology topologia

polygon poligono

polygonal poligonal

polyhedron poliedro

polynomial polinomio

positive positibo

45

Page 46: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

positive integer zenbaki arruntzenbaki natural

positive number zenbaki positibo

postulate (iz.) postulatu

postulate (ad.) postulatu

power berretura

predicate predikatu

preimage alderantzizko irudiaurreirudi

prime number zenbaki lehen

primitive function jatorrizko funtzio

prism prisma

probability probabilitate

problem problema

product biderkadura

progression progresio

project proiektatu

projection estrapolazioproiekzio

projective proiektibo

proof froga

proper fraction frakzio propiozatiki propio

proportion proportzioratio

proportional proportzional

proposition proposizio

propositional proposizional

pyramid piramide

pyramidal piramidal

quadrant koadrante

quadratic koadratiko

quadratic matrix matrize karratu

quadric koadriko

quadrilateral lauki

quintillion trilioi

quotient zatidura

radian radian

radical errotzaile

radicand errokizun

radius erradio

radix [berreketako gaia] berrekizun

radix[zenbaki-sisteman]

oinarri

raise to a power berretu

raised to ber

raising to a power berreketa

random aleatorioausazkozorizko

randomness zori

range irudi multzo

range of a function helburu multzo

rank hein

ratio proportzioratio

rational function funtzio arrazional

rational number zenbaki arrazional

ray zuzenerdi

real axis ardatz erreal

real number zenbaki erreal

46

Page 47: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

real part zati erreal

real root erro erreal

rectangle laukizuzen

rectangled triangle triangelu angeluzuzentriangelu zuzen

rectangular angeluzuzen

rectangularparallelepiped

laukizuzen

rectilinear lerro-zuzen; lerrozuzen

reducible fraction frakzio laburgarrizatiki laburgarri

reflexive bihurkorerreflexibo

regression erregresio

regular erregular

relation erlazio

relationship erlazio

relative error errore erlatibo

relative frequency maiztasun erlatibo

relative maximum maximo erlatibomaximo lokal

relative minimum minimo erlatibominimo lokal

remainder hondar

research hypothesis hipotesi ez-nulu

residue hondar

resolution method ebazpide

resolve ebatzi

resultant erresultante

rhomb erronbo

rhombohedron erronboedro

rhomboid erronboide

rhombus erronbo

right angle angelu zuzen

right line lerro zuzenzuzen

right triangle triangelu angeluzuzentriangelu zuzen

right-angled triangle triangelu angeluzuzentriangelu zuzen

ring eraztun

root [erroketarenemaitza]

erroerrodura

root [polinomiarena] erro

root mean squaredeviation

desbideratze estandardesbideratze tipiko

round biribildu

round down behera biribildugutxiagora biribildu

round up gehiagora biribildugora biribildu

row errenkada

rule of three hiruko erregela

sample lagindu

sample selection laginketa

sampling laginketa

scalar eskalar

scalar product biderketa eskalar

scalar triple product biderketa misto

scalene eskaleno

secant [geometrian] ebakitzaile

secant [trigonometrian] sekante

second segundo

section ebakidurasekzio

sector of circle zirkulu-sektore

47

Page 48: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

segment segmentu

segment of circel zirkulu-segmentu

selection of sample laginketa

semiaxis ardatzerdi

semicircle zirkuluerdi

semicircumference zirkunferentzierdi

semigroup erditalde

semisphere esferaerdihemisferio

semispheric erdiesferiko

sequence segida

series serie

set multzo

set membership barnekotasun

set square eskuaira

set theory multzoen teoriamultzo-teoria

sexagesimal hirurogeitarsexagesimal

sexagesimal degree gradu hirurogeitargradu sexagesimal

short radius apotema

side alde

similarity antzekotasun

similaritytransformation

homotezia

similitude antzekotasun

simple root erro bakun

simplify laburtusinplifikatu

sine sinu

sinusoid sinusoide

sinusoidal sinusoidal

slope malda

solid gorputzsolido

solid angle angelu solido

solid of revolution biraketa-gorputzbiraketa-solido

solution [prozesua] ebazpen

solution [emaitza] soluzio

solve ebatzi

space espazio

sphere esfera

spherical coordinatesystem

koordenatu esferikoak

spherical coordinates koordenatu esferikoak

spherical sector esfera-sektoresektore esferiko

spherical segment esfera-segmentusegmentu esferiko

spiral espiralkiribil

square [paralelogramoa] karratukoadro

square [bigarrenberretura]

karratukoadro

square (adj.) karratukoadro

square matrix matrize karratu

standard deviation desbideratze estandardesbideratze tipiko

standard error errore estandarerrore tipiko

stochastic estokastiko

straight angle angelu lau

straight line lerro zuzenzuzen

subsequence azpisegida

48

Page 49: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

subset azpimultzo

subspace azpiespazio

subtraction kenketa

subtrahend kentzaile

sufficient condition baldintza nahiko

sum batura

summand batugai

summation sign batukari

supplementary angle angelu betegarri

surface gainazal

surface area azalera

surjective function aplikazio surjektibo

surjective mappingonto function

aplikazio surjektibo

symmetric simetriko

symmetrical simetriko

symmetry simetria

symmetry axis simetria-ardatz

symmetry center simetria-zentrozentro

tangent[trigonometrian]

tangente

tangent [geometrian] ukitzaile

term gai

tetrahedric tetraedriko

tetrahedron tetraedro

theorem teorema

theory of sets multzoen teoriamultzo-teoria

times bider

torus toru

transform transformatu

transformation transformazio

translation translazio

transpose matrize irauli

transpose of matrix matrize irauli

transposition transposizio

trapezoid trapezio

triangle hirukitriangelu

triangular triangeluar

triangular matrix matrize triangeluar

trigonometric trigonometriko

trigonometric function funtzio trigonometriko

trigonometry trigonometria

trihedral angle angelu triedro

trihedron triedro

trinomial trinomio

two-dimensional bidimentsional

uncountable set multzo zenbakiezin

undetermined indeterminatu

union bildurabildura multzo

unit- unitario

unit element unitate elementu

unit matrix identitate matrizeunitate matrize

unity element unitate elementu

univalent uniboko

49

Page 50: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

unknown ezezagun

unwinding garapen

unwinding curve garapen

upper sum goi-batura

variable aldagai

variance bariantza

variation aldakuntza

vector bektore

vector multiplication biderketa bektorial

vector space bektore-espazioespazio bektorial

vector subspace azpiespazio bektorialbektore-azpiespazio

vectorial bektorial

vectorially bektorialki

vertex erpin

vertical bertikal

vertical angle angelu erpinez oposatuerpinez aurkako angelu

volume bolumen

waviness kopadura

y-coordinate ordenatu

zero [polinomiarena] erro

zero [zenbakia] zero

zero matrix matrize nulu

50

Page 51: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Gaztelania-euskara zerrenda

ábaco abako

abeliano, -a abeldar

abierto, -a ireki

abscisa abzisa

acotado, -a bornatu

adición batuketa

adjunto adjuntu

afín afin

afinidad afinitate

alabeo kopadura

aleatorio, -a aleatorioausazkozorizko

álgebra aljebra

algebraico, -a aljebraiko

algoritmo algoritmo

altura altuera

angular angeluar

ángulo angelu

ángulo adyacente angelu adjazenteangelu auzokide

ángulo agudo angelu zorrotz

ángulo central angelu zentral

ángulo complementario angelu osagarri

ángulo consecutivo ondoz ondoko angelu

ángulo diedro angelu diedro

ángulo inscrito angelu inskribatu

ángulo llano angelu lau

ángulo obtuso angelu kamuts

ángulo opuesto por elvértice

angelu erpinez oposatuerpinez aurkako angelu

ángulo plano angelu lau

ángulo recto angelu zuzen

ángulo sólido angelu solido

ángulo suplementario angelu betegarri

ángulo triedro angelu triedro

anillo eraztun

antecedente[korrespondentziabatean]

alderantzizko irudiaurreirudi

antecedente [arrazoibatean]

aurrekari

antilogaritmo antilogaritmo

aplicación aplikazio

aplicación biyectiva aplikazio bijektibo

aplicación inyectiva aplikazio injektibo

aplicación lineal aplikazio lineal

aplicación suprayectiva aplikazio surjektibo

apotema apotema

aproximación hurbilketa

arco arku

área azalera

área de integración integrazio-eremu

argumento argumentu

arista ertz

51

Page 52: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

aritmética aritmetika

aritmético, -a aritmetiko

asimetría asimetria

asimétrico, -a asimetriko

asíntota asintota

asociativo, -a asoziatiboelkarkor

axioma axioma

axonometría axonometria

axonométrico, -a axonometriko

azar zori

baricentro barizentro

base [berreketako gaia] berrekizun

base [irudiarena,logaritmoarena]

oinarri

bidimensional bidimentsional

binario, -a bitar

binomial binomial

binomio binomio

bisectriz erdikari

biunívoco, -a bana-banakobiuniboko

biyección bijekzio

biyectivo, -a bijektibo

booleano, -a boolear

calcular kalkulatu

cálculo kalkulu

cálculo diferencial kalkulu diferentzial

cálculo infinitesimal kalkulu infinitesimal

cálculo integral kalkulu integral

campo de existencia definizio-eremuexistentzia-eremu

canónico, -a kanoniko

cantidad zenbateko

capicúa palindromo

cara aurpegi

característica[matrizearena]

hein

característica[logaritmoaren zatiosoa]

karakteristika

cardinal kardinalzenbaki kardinal

cartesiano, -a kartesiar

cateto kateto

centro simetria-zentrozentro

centro de simetría simetria-zentrozentro

cero [polinomiarena] erro

cero [zenbakia] zero

cerrado, -a itxi

cicloide zikloide

cifra zifra

cilíndrico, -a zilindriko

cilindro zilindro

círculo zirkulu

circuncentro zirkunzentro

circunferencia zirkunferentzia

circunscribir zirkunskribatu

clase de equivalencia baliokidetasun-klase

52

Page 53: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

cociente zatidura

codominio irudi multzo

coeficiente koefiziente

coeficiente decorrelación

korrelazio-koefiziente

colineal kolineallerrokide

columna zutabe

comba kopadura

combinación konbinazio

combinación lineal konbinazio lineal

combinatoria konbinatoria

complejo, -a konplexu

común denominador izendatzaile komun

cóncavo, -a ahurkonkabo

concéntrico, -a zentrokide

condición necesaria beharrezko baldintza

condición suficiente baldintza nahiko

conector konektore

congruencia kongruentzia

congruente kongruente

cónica koniko

cónico, -a koniko

conjunto multzo

conjuntocomplementario

multzo osagarri

conjunto contable multzo zenbakigarri

conjunto de llegada helburu multzo

conjunto de partida abiaburu multzo

conjunto final helburu multzo

conjunto finito multzo finitu

conjunto imagen irudi multzo

conjunto infinito multzo infinitu

conjunto inicial abiaburu multzo

conjunto intersección ebakiduraebakidura multzointersekzio

conjunto no numerable multzo zenbakiezin

conjunto numerable multzo zenbakigarri

conjunto origen abiaburu multzo

conjunto unión bildurabildura multzo

conjunto vacío multzo huts

conmutatividad trukakortasun

conmutativo, -a kommutatibotrukakor

cono kono

consecuente atzekari

constante konstante

continuidad jarraitutasun

continuo, -a jarraitu

convergencia konbergentzia

convergente konbergente

convexo, -a ganbilkonbexu

coordenada koordenatu

coordenadas cartesianas koordenatu kartesiarrak

coordenadas esféricas koordenatu esferikoak

coordenadas polares koordenatu polarrak

53

Page 54: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

corolario korolario

corona circular koroa zirkular

correlación korrelazio

correspondencia korrespondentzia

cosecante kosekante

coseno kosinu

cota borne

cotangente kotangente

covarianza kobariantza

creciente gorakor

cuadrado[paralelogramoa]

karratukoadro

cuadrado [bigarrenberretura]

karratukoadro

cuadrado, -a karratukoadro

cuadrante koadrante

cuadrático, -a koadratiko

cuádrica koadriko

cuadrilátero lauki

cúbico, -a kubikokubo

cubo kubo

cuerda korda

cuerpo [hirudimentsioko irudigeometrikoa]

gorputz

cuerpo [egituraaljebraikoa]

gorputzsolido

cuerpo de revolución biraketa-gorputzbiraketa-solido

curva kurba

curvatura kurbadura

curvilíneo, -a lerro-makur; lerromakur

decaedro dekaedro

decágono dekagono

decimal [iz./adj.(zenbakia, zatia)]

dezimal

decimal [adj. (sistema)] hamartar

demostración demostrazio

denominador izendatzaile

denominador común izendatzaile komun

derivable deribagarri

derivación deribazio

derivada deribatu

derivada parcial deribatu partzial

derivar deribatu

desarrollar garatu

desarrollo garapen

descendente beherakor

descomponer deskonposatu

descomposición deskonposaketadeskonposatzedeskonposizio

desigualdad desberdintza

desviación estándar desbideratze estandardesbideratze tipiko

desviación típica desbideratze estandardesbideratze tipiko

determinante determinante

determinante menor minor

diagonal diagonal

diagrama de barras barra-diagrama

54

Page 55: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

diámetro diametro

diedro diedro

diferencia kendura

diferencial diferentzial

diferenciar diferentziatu

dígito digitu

dimensión dimentsio

dirección norabide

discreto, -a diskretu

disjunto, -a disjuntu

distribución banaketa

distributivo, -a banakordistributibo

disyuntivo, -a disjuntibo

divergencia dibergentzia

divergente dibergente

dividendo zatikizun

dividido por zati

dividir zatitu

divisibilidad zatigarritasun

divisible zatigarri

división zatiketa

divisor zatitzaile

dodecaedro dodekaedro

dominio de definición definizio-eremuexistentzia-eremu

ecuación ekuazio

ecuación diferencial ekuazio diferentzial

ecuación en derivadasparciales

deribatu partzialekoekuazio

ecuación lineal ekuazio lineal

eje ardatz

eje de abscisas abzisa-ardatz

eje de coordenadas koordenatu-ardatz

eje de ordenadas ordenatu-ardatz

eje de simetría simetria-ardatz

eje imaginario ardatz irudikari

eje real ardatz erreal

elemento elementu

elemento identidad elementu neutroidentitate elementu

elemento inverso alderantzizko elementu

elemento neutro elementu neutroidentitate elementu

elemento opuesto aurkako elementu

elemento simétrico elementu simetriko

elemento unidad unitate elementu

elemento unitario unitate elementu

elevado a(l) ber

elevar a una potencia berretu

eliminación ezabapen

elipse elipse

elipsoide elipsoide

elíptico, -a eliptiko

enésimo, -a enegarren

entero zenbaki oso

entorno ingurune

55

Page 56: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

entre zati

equiángulo, -a angeluberdin

equidistancia distantziakidetasun

equidistante distantziakide

equilátero, -a alde-berdin; aldeberdinaldekideekilatero

equipolencia ekipolentzia

equipolente ekipolente

equiprobable ekiprobable

equivalencia baliokidetasun

error errore

error absoluto errore absolutu

error estándar errore estandarerrore tipiko

error relativo errore erlatibo

error típico errore estandarerrore tipiko

escalar eskalar

escaleno eskaleno

escuadra eskuaira

esfera esfera

espacio espazio

espacio afín espazio afin

espacio euclídeo espazio euklidear

espacio métrico espazio metriko

espacio vectorial bektore-espazioespazio bektorial

esperanza itxaropen

espiral espiralkiribil

estocástico, -a estokastiko

euclídeo, -a euklidear

euclidiano, -a euklidear

excentricidad eszentrikotasun

excéntrico, -a eszentriko

exponencial esponentzial

exponente berretzaileesponente

extrapolación estrapolazio

extremo mutur

factor biderkagaifaktore

factor común faktore komun

factorial (iz.) faktorial

factorial (adj.) faktorial

factorización faktorizazio

factorizar faktorizatu

fila errenkada

finito, -a finitu

flujo fluxu

foco foku

forma lineal forma lineal

fórmula formula

fracción frakziozatiki

fracción impropia frakzio inpropiozatiki inpropio

fracción irreducible frakzio laburtezinzatiki laburtezin

fracción propia frakzio propiozatiki propio

fracción reducible frakzio laburgarrizatiki laburgarri

56

Page 57: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

fraccionario, -a frakzionario

fractal fraktal

frecuencia absoluta maiztasun absolutu

frecuencia relativa maiztasun erlatibo

función funtzio

función compuesta funtzio konposatu

función constante funtzio konstante

función continua funtzio jarraitu

función derivable funtzio deribagarri

función exponencial funtzio esponentzial

función integrable funtzio integragarri

función inversa alderantzizko funtzio

función lineal funtzio lineal

función logarítmica funtzio logaritmiko

función periódica funtzio periodiko

función primitiva jatorrizko funtzio

función racional funtzio arrazional

función trigonométrica funtzio trigonometriko

generatriz sortzaile

geometría geometria

geométrico, -a geometriko

goniométrico, -a goniometriko

goniómetro goniometro

gradiám gradu ehundar

gradiente gradiente

grado gradu

grado centesimal gradu ehundar

grado sexagesimal gradu hirurogeitargradu sexagesimal

grafo grafo

grupo talde

helicoidal helikoidal

hemisferio esferaerdihemisferio

heptágono heptagono

hexaedro hexaedro

hexagonal hexagonal

hexágono hexagono

hipérbola hiperbola

hiperboloide hiperboloide

hipotenusa hipotenusa

hipótesis admisible hipotesi onargarri

hipótesis alternativa hipotesi ez-nulu

hipótesis cero hipotesi nulu

hipótesis nula hipotesi nulu

histograma barra-diagramahistograma

homología homologia

homotecia homotezia

horizontal horizontal

icosaedro ikosaedro

identidad identitate

igualdad berdintza

ilógico, -a ilogiko

imagen irudi multzo

57

Page 58: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

imaginario, -a irudikari

impar bakoiti

implicación inplikazio

implicar inplikatu

incentro inzentro

incógnita ezezagun

incremento gehikuntza

indeterminación indeterminazio

indeterminado, -a indeterminatu

índice indize

indivisible zatiezin

inducción indukzio

inecuación inekuazio

inferencia inferentzia

infinitesimal infinitesimal

infinitésimo infinitesimal

infinito infinitu

infinito, -a (adj.) infinitu

infinito, -a (det.) infinitu

inflexión inflexio

inscribir inskribatu

integrable integragarri

integración integrazio

integral integral

integral definida integral mugatu

integral indefinida integral mugagabe

integrando integrakizun

integrar integratu

interpolación interpolazio

interpolar interpolatu

intersección [eragiketa] ebaketa

intersección [multzoenebaketaren emaitza]

ebakiduraebakidura multzointersekzio

intervalo tarte

intervalo abierto tarte ireki

intervalo cerrado tarte itxi

intervalo de confianza konfiantza-tarte

invariante inbariante

inversible alderantzikagarri

inversión inbertsio

inverso alderantzizko

invertible alderantzikagarri

invertir alderantzikatuinbertitu

inyectivo, -a injektibo

irregular irregular

isometría isometria

isométrico, -a isometriko

isósceles isoszele

iteración iterazio

iterar iteratu

lado alde

ley asociativa elkartze-legeelkartze-propietate

58

Page 59: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

ley conmutativa trukatze-legetrukatze-propietate

ley distributiva banatze-legebanatze-propietate

límite limite

límite por la derecha eskuin-limite

límite por la izquierda ezker-limite

línea lerro

línea recta lerro zuzenzuzen

lineal lineal

linealidad linealtasun

logarítmico, -a logaritmiko

logaritmo logaritmo

lógico, -a logiko

lugar geométrico leku geometriko

mantisa mantisa

más [eragilea] gehi

más [zeinua] plus

matemática matematika

matemáticamente matematikoki

matemático matematikari

matemático, -a matematiko

matriz matrize

matriz cuadrada matrize karratu

matriz diagonal matrize diagonal

matriz identidad identitate matrizeunitate matrize

matriz nula matrize nulu

matriz transpuesta matrize irauli

matriz triangular matrize triangeluar

matriz unidad identitate matrizeunitate matrize

máximo maximo

máximo común divisor zatitzaile komun handien

máximo global maximo absolutu

máximo local maximo erlatibomaximo lokal

máximo relativo maximo erlatibomaximo lokal

media batezbesteko

media aritmética batezbesteko aritmetiko

media geométrica batezbesteko geometriko

mediana [geometrian] mediana

mediana [estatistikan] mediana

mediatriz erdibitzaile

medida neurri

medio, -a batez besteko

menor minor

menos [eragilea] ken

menos [zeinua] minus

método de resolución ebazpide

miembro atal

millardo miliar

mínimo minimo

mínimo absoluto minimo absolutu

mínimo común múltiplo multiplo komun txikien

mínimo local minimo erlatibominimo lokal

mínimo relativo minimo erlatibominimo lokal

59

Page 60: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

minuendo kenkizun

minuto minutu

moda moda

módulo modulu

monomio monomio

muestrear lagindu

muestreo laginketa

multiplicación biderketa

multiplicación escalar biderketa eskalar

multiplicación vectorial biderketa bektorial

multiplicado por bider

multiplicador biderkatzaile

multiplicando biderkakizun

multiplicar biderkatu

múltiplo anizkoitzmultiplo

negativo, -a negatibo

neperiano, -a nepertar

no euclídeo, -a ez-euklidear

no euclidiano, -a ez-euklidear

non bakoiti

nonio nonius

norma norma

normal elkarzutnormalperpendikular

notación notazio

nulo nulu

numeración zenbakikuntza

numerador zenbakitzaile

numeral zenbakizko

numérico, -a zenbakizko

número zenbaki

número cardinal kardinalzenbaki kardinal

número complejo zenbaki konplexu

número compuesto zenbaki konposatu

número entero zenbaki oso

número fraccionario zenbaki frakzionario

número impar zenbaki bakoiti

número irracional zenbaki irrazional

número mixto zenbaki misto

número natural zenbaki arruntzenbaki natural

número negativo zenbaki negatibo

número ordinal ordinalzenbaki ordinal

número par zenbaki bikoiti

número positivo zenbaki positibo

número primo zenbaki lehen

número quebrado zenbaki frakzionario

número racional zenbaki arrazional

número real zenbaki erreal

octaedro oktaedro

octágono oktogono

octógono oktogono

ojiva ojiba

ojival ojibal

60

Page 61: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

operando eragingai

opuesto aurkako elementu

orden ordena

ordenada ordenatu

ordinal ordinalzenbaki ordinal

origen jatorrikoordenatu-jatorri

origen de coordenadas jatorrikoordenatu-jatorri

ortocentro ortozentro

ortogonal ortogonal

ortonormal ortonormal

óvalo obalo

palíndromo palindromo

par bikoiti

par ordenado bikote ordenatu

parábola parabola

parabólico, -a paraboliko

paraboloide paraboloide

paralelepípedo paralelepipedo

paralelismo paralelotasun

paralelo, -a paralelo

paralelogramo paralelogramo

paramétrico, -a parametriko

parámetro parametro

parte entera zati oso

parte imaginaria zati irudikari

parte real zati erreal

partición partiketa

pendiente malda

pentágono pentagono

percentil pertzentil

percentil(a) zentil

percentila pertzentil

perímetro perimetro

periodo periodo

permutación permutazio

permutar permutatu

perpendicular elkarzutnormalperpendikular

pertenencia barnekotasun

pi pi

piramidal piramidal

pirámide piramide

plano plano

polaridad polaritate

poliedro poliedro

poligonal poligonal

polígono poligono

polinomio polinomio

por bider

positivo, -a positibo

postulado postulatu

postular postulatu

potencia berretura

61

Page 62: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

potenciación berreketa

predicado predikatu

prisma prisma

probabilidad probabilitate

probabilidadcondicional

baldintzazko probabilitate

problema problema

producto biderkadura

producto cartesiano biderketa kartesiar

producto escalar biderketa eskalar

producto mixto biderketa misto

progresión progresio

promedio batezbesteko

propiedad asociativa elkartze-legeelkartze-propietate

propiedad conmutativa trukatze-legetrukatze-propietate

propiedad distributiva banatze-legebanatze-propietate

proporción proportzioratio

proporcional proportzional

proposición proposizio

proposicional proposizional

proyección estrapolazioproiekzio

proyectar proiektatu

proyectivo, -a proiektibo

prueba froga

punto puntu

punto de contacto ukiguneukitze-puntu

punto de inflexión inflexio-puntu

punto de intersección ebakipuntuintersekzio

punto de tangencia ukiguneukitze-puntu

quebrado frakziozatiki

radián radian

radicación erroketa

radical errotzaile

radicando errokizun

radio erradio

raíz [erroketarenemaitza]

erroerrodura

raíz [polinomiarena] erro

raíz compleja erro konplexu

raíz múltiple erro anizkoitz

raíz real erro erreal

raíz simple erro bakun

rango hein

recorrido irudi multzo

recta lerro zuzenzuzen

rectangular angeluzuzen

rectángulo laukizuzen

rectángulo, -a angeluzuzen

rectilíneo, -a lerro-zuzen; lerrozuzen

redondear biribildu

redondear por defecto behera biribildugutxiagora biribildu

redondear por exceso gehiagora biribildugora biribildu

reducir sinplifikatu

62

Page 63: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

reflexivo, -a bihurkorerreflexibo

regla de tres hiruko erregela

regresión erregresio

regular erregular

relación erlazio

relación de equivalencia baliokidetasun-erlazio

relación de orden ordena-erlazio

residuo hondar

resolución ebazpen

resolver ebatzi

resta [emaitza] kendura

resta [eragiketa] kenketa

resto hondar

resultante erresultante

rombo erronbo

romboedro erronboedro

romboide erronboide

secante [geometrian] ebakitzaile

secante[trigonometrian]

sekante

sección ebakidurasekzio

sección cónica koniko

sector zirkulu-sektore

sector circular zirkulu-sektore

sector esférico esfera-sektoresektore esferiko

segmento segmentu

segmento circular zirkulu-segmentu

segmento esférico esfera-segmentusegmentu esferiko

segundo segundo

semejanza antzekotasun

semicírculo zirkuluerdi

semicircunferencia zirkunferentzierdi

semieje ardatzerdi

semiesfera esferaerdihemisferio

semiesférico, -a erdiesferiko

semigrupo erditalde

semirrecta zuzenerdi

seno sinu

sentido noranzko

serie serie

sexagesimal hirurogeitarsexagesimal

si y sólo si baldin eta soilik baldin

simetría simetria

simetría axial ardatz-simetriasimetria axial

simetría central simetria zentral

simetría de revolución ardatz-simetriasimetria axial

simétrico, -a simetriko

simplificar laburtusinplifikatu

sinusoidal sinusoidal

sinusoide sinusoide

sistema de coordenadas koordenatu-sistema

sistema de numeración zenbaki-sistemazenbakitze-sistema

solución soluzio

63

Page 64: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

solucionar ebatzi

subconjunto azpimultzo

subespacio azpiespazio

subespacio vectorial azpiespazio bektorialbektore-azpiespazio

subsucesión azpisegida

sucesión segida

suma [eragiketa] batuketa

suma [emaitza] batura

suma inferior behe-batura

suma superior goi-batura

sumando batugai

sumar batu

sumatorio batukari

superficie [magnitudea] azalera

superficie [bidimentsioko formageometrikoa]

gainazal

sustracción kenketa

sustraendo kentzaile

tabla de multiplicar biderkatzeko taula

tangente[trigonometrian]

tangente

tangente [geometrian] ukitzaile

teorema teorema

teoría de conjuntos multzoen teoriamultzo-teoria

término gai

tetraédrico, -a tetraedriko

tetraedro tetraedro

topología topologia

toro toru

transformación transformazio

transformación desemejanza

homotezia

transformada transformatu

transposición transposizio

trapecio trapezio

traslación translazio

trasposición transposizio

triangular triangeluar

triángulo hirukitriangelu

triángulo acutángulo triangelu angeluzorrotztriangelu zorrotz

triángulo obstusángulo triangelu angelukamutstriangelu kamuts

triángulo rectángulo triangelu angeluzuzentriangelu zuzen

triedro triedro

trigonometría trigonometria

trigonométrico, -a trigonometriko

trillón trilioi

trinomio trinomio

tronco de cono kono-enbor

tronco de pirámide piramide-enbor

unión bildurabildura multzo

unitario, -a unitario

unívoco, -a uniboko

valor absoluto balio absolutu

variable aldagai

64

Page 65: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

variable dependiente mendeko aldagai

variable independiente aldagai askealdagai independente

variación aldakuntza

varianza bariantza

vecindad ingurune

vector bektore

vectorial bektorial

vectorialmente bektorialki

vertical bertikal

vértice erpin

volumen bolumen

65

Page 66: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Frantses-euskara zerrenda

abaque abako

abélien, -enne abeldar

abscisse abzisa

accroissement gehikuntza

addition batuketa

additionner batu

adjoint adjuntu

affine afin

affinité afinitate

aire azalera

aléatoire aleatorioausazkozorizko

algèbre aljebra

algébrique aljebraiko

algorithme algoritmo

angle angelu

angle adjacent angelu adjazenteangelu auzokide

angle aigu angelu zorrotz

angle central angelu zentral

angle complémentaire angelu osagarri

angle consécutif ondoz ondoko angelu

angle dièdre angelu diedro

angle droit angelu zuzen

angle inscrit angelu inskribatu

angle obtus angelu kamuts

angle opposé par lesommet

angelu erpinez oposatuerpinez aurkako angelu

angle plat angelu lau

angle solide angelu solido

angle supplémentaire angelu betegarri

angle trièdre angelu triedro

angulaire angeluar

anneau eraztun

antécédent[korrespondentziabatean]

alderantzizko irudiaurreirudi

antécédent [arrazoibatean]

aurrekari

antilogarithme antilogaritmo

apothème apotema

appartenance barnekotasun

application aplikazio

application bijective aplikazio bijektibo

application injective aplikazio injektibo

application linéaire aplikazio lineal

application surjective aplikazio surjektibo

approximation hurbilketa

arc arku

arête ertz

argument argumentu

arithmétique aritmetiko

aritmétique aritmetika

arrondir biribildu

66

Page 67: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

arrondir par défaut behera biribildugutxiagora biribildu

arrondir par excès gehiagora biribildugora biribildu

associatif, -ive asoziatiboelkarkor

asymétrie asimetria

asymétrique asimetriko

asymptote asintota

axe ardatz

axe de symétrie simetria-ardatz

axe des abscisses abzisa-ardatz

axe des ordonnées ordenatu-ardatz

axe imaginaire ardatz irudikari

axe réel ardatz erreal

axes de coordonnées koordenatu-ardatz

axiome axioma

axonométrie axonometria

axonométrique axonometriko

barycentre barizentro

base [berreketako gaia] berrekizun

base [irudiarena,logaritmoarena]

oinarri

bidimensionnel, -elle bidimentsional

bijectif, -ive bijektibo

bijection bijekzio

binaire bitar

binôme binomio

binomial, -ale binomial

bissectrice erdikari

biunivoque bana-banakobiuniboko

booléen, -enne boolear

borne borne

borné, -ée bornatu

calcul kalkulu

calcul différentiel kalkulu diferentzial

calcul infinitésimal kalkulu infinitesimal

calcul intégral kalkulu integral

calculer kalkulatu

canonique kanoniko

caractéristique karakteristika

cardinal kardinal

cardinal nombrecardinal

zenbaki kardinal

carré [paralelogramoa] karratukoadro

carré [bigarrenberretura]

karratukoadro

carré, -ée karratukoadro

cartésien, -enne kartesiar

cathète kateto

centile pertzentilzentil

centre simetria-zentrozentro

centre de symétrie simetria-zentrozentro

cercle zirkulu

chiffre zifra

circoncentre zirkunzentro

circonférence zirkunferentzia

67

Page 68: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

circonscrire zirkunskribatu

classe d’équivalence baliokidetasun-klase

codomaine irudi multzo

coefficient koefiziente

coefficient decorrélation

korrelazio-koefiziente

colinéaire kolineallerrokide

colonne zutabe

combinaison konbinazio

combinaison linéaire konbinazio lineal

combinatoire konbinatoria

commutatif, -ive kommutatibotrukakor

commutativité trukakortasun

complexe konplexu

concave ahurkonkabo

concentrique zentrokide

condition nécessaire beharrezko baldintza

condition suffisante baldintza nahiko

cône kono

cône ouvert kono

congruence kongruentzia

congruent, -ente kongruente

conique (iz.) koniko

conique (adj.) koniko

connecteur konektore

conséquent atzekari

constante konstante

continu, -ue jarraitu

continuité jarraitutasun

convergence konbergentzia

convergent, -ente konbergente

convexe ganbilkonbexu

coordonnée koordenatu

coordonnéescartésiennes

koordenatu kartesiarrak

coordonnées polaires koordenatu polarrak

coordonnées sphériques koordenatu esferikoak

cordé korda

corollaire korolario

corps [hiru dimentsiokoirudi geometrikoa]

gorputz

corps [egituraaljebraikoa]

gorputzsolido

corps de révolution biraketa-gorputzbiraketa-solido

correlation korrelazio

correspondance korrespondentzia

cosécante kosekante

cosinus kosinu

cotangente kotangente

côté alde

courbe kurba

courbure kurbadura

couronne circulaire koroa zirkular

covariance kobariantza

croissant, -ante gorakor

cube kubo

68

Page 69: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

cubique kubikokubo

curviligne lerro-makur; lerromakur

cycloïde zikloide

cylindre zilindro

cylindrique zilindriko

décaèdre dekaedro

décagone dekagono

décimal dezimal

décimal, -ale (adj.) dezimal

décimal, -ale [adj.(sistema)]

hamartar

décomposer deskonposatu

décomposition deskonposaketadeskonposatzedeskonposizio

décroissant, -ante beherakor

degré gradu

degré gradu hirurogeitargradu sexagesimal

degré sexagésimal gradu hirurogeitargradu sexagesimal

demi-axe ardatzerdi

demi-circonférence zirkunferentzierdi

demi-droite zuzenerdi

demi-sphère esferaerdihemisferio

démonstration demostrazio

dénominateur izendatzaile

dénominateur commun izendatzaile komun

dérivable deribagarri

dérivation deribazio

dérivée deribatu

dérivée partielle deribatu partzial

dériver deribatu

déterminant determinante

développement garapen

développer garatu

diagonal diagonal

diagonal, -ale diagonal

diagramme à barres barra-diagrama

diamètre diametro

dièdre diedro

différence kendura

différencier diferentziatu

différentiel, -elle diferentzial

différentielle diferentzial

digit digitu

dimension dimentsio

diminuende kenkizun

diminuteur kentzaile

direction norabide

discret, -ète diskretu

disjoint, -onte disjuntu

disjonctif, -ive disjuntibo

distributif, -ive banakordistributibo

distribution banaketa

divergence dibergentzia

69

Page 70: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

divergent, -ente dibergente

dividende zatikizun

divisé par zati

diviser zatitu

diviseur zatitzaile

divisibilité zatigarritasun

divisible zatigarri

division zatiketa

dodécaèdre dodekaedro

domaine d’intégration integrazio-eremu

domaine de définition definizio-eremuexistentzia-eremu

droite lerro zuzenzuzen

écart quadratiquemoyen

desbideratze estandardesbideratze tipiko

écart-type desbideratze estandardesbideratze tipiko

échantillonage laginketa

échantillonner lagindu

égalité berdintza

élément elementu

élément identité elementu neutroidentitate elementu

élément inverse alderantzizko elementu

élément neutre elementu neutroidentitate elementu

élément opposé aurkako elementu

élément symetrique elementu simetriko

élément unité unitate elementu

élimination ezabapen

ellipse elipse

ellipsoïde elipsoide

elliptique eliptiko

énième enegarren

ensemble multzo

ensemblecomplémentaire

multzo osagarri

ensemble d’arrivée helburu multzo

ensemble dénombrable multzo zenbakigarri

ensemble fini multzo finitu

ensemble infini multzo infinitu

ensemble infini nondénombrable

multzo zenbakiezin

ensemble initial abiaburu multzo

ensemble intersection ebakiduraebakidura multzointersekzio

ensemble nondénombrable

multzo zenbakiezin

ensemble union bildurabildura multzo

ensemble vide multzo huts

ensemble-image irudi multzo

équation ekuazio

équation aux derivéespartielles

deribatu partzialekoekuazio

équation différentielle ekuazio diferentzial

équation linéaire ekuazio lineal

equerre eskuaira

équiangle angeluberdin

équidistance distantziakidetasun

équidistant, -ante distantziakide

équilateral, -ale alde-berdin; aldeberdinaldekideekilatero

70

Page 71: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

équipollence ekipolentzia

équipollent, -ente ekipolente

équiprobable ekiprobable

équivalence baliokidetasun

erreur errore

erreur absolu errore absolutu

erreur relative errore erlatibo

erreur standard errore estandarerrore tipiko

erreur type errore estandarerrore tipiko

espace espazio

espace affine espazio afin

espace euclidien espazio euklidear

espace métrique espazio metriko

espace vectoriel bektore-espazioespazio bektorial

espérance itxaropen

euclidien, -enne euklidear

excentricité eszentrikotasun

excentrique eszentriko

exponentiation berreketa

exponentiel, -elle esponentzial

exponentier berretu

exposant ber

exposant berretzaileesponente

extrapolation estrapolazio

extrême mutur

face aurpegi

facteur biderkagaifaktore

facteur commun faktore komun

factoriel, -elle faktorial

factorielle faktorial

factorisation faktorizazio

factoriser faktorizatu

fermé, -ée itxi

fini, -ie finitu

flux fluxu

fois bider

fonction funtzio

fonction composée funtzio konposatu

fonction constante funtzio konstante

fonction continuée funtzio jarraitu

fonction dérivable funtzio deribagarri

fonction exponentielle funtzio esponentzial

fonction intégrable funtzio integragarri

fonction inverse alderantzizko funtzio

fonction linéaire funtzio lineal

fonction logarithmique funtzio logaritmiko

fonction périodique funtzio periodiko

fonction primitive jatorrizko funtzio

fonction rationnelle funtzio arrazional

fonctiontrigonométrique

funtzio trigonometriko

forme linéaire forma lineal

formule formula

71

Page 72: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

foyer foku

fractale fraktal

fractale, -ale fraktal

fraction frakziozatiki

fraction impropre frakzio inpropiozatiki inpropio

fraction irréductible frakzio laburtezinzatiki laburtezin

fraction propre frakzio propiozatiki propio

fraction réductible frakzio laburgarrizatiki laburgarri

fractionnaire frakzionario

fréquence absolue maiztasun absolutu

fréquence relative maiztasun erlatibo

génératrice sortzaile

géométrie geometria

géométrique geometriko

gondolage kopadura

goniomètre goniometro

goniométrique goniometriko

grade gradu ehundar

grade centésimal gradu ehundar

gradient gradiente

graphe grafo

graphique à barres barra-diagrama

groupe talde

hasard zori

hauteur altuera

hélicoïdal, -ale helikoidal

hémicycle zirkuluerdi

hémisphère esferaerdihemisferio

heptagone heptagono

hexaèdre hexaedro

hexagonal, -ale hexagonal

hexagone hexagono

histogramme barra-diagramahistograma

homologie homologia

homothétie homotezia

horizontal, -ale horizontal

hyperbole hiperbola

hyperboloïde hiperboloide

hypoténuse hipotenusa

hypothèse admissible hipotesi onargarri

hypothèse alternative hipotesi ez-nulu

hypothèse nulle hipotesi nulu

hypothèse rivale hipotesi ez-nulu

hypothèse zéro hipotesi nulu

icosaèdre ikosaedro

identité identitate

illogique ilogiko

image irudi multzo

imaginaire irudikari

impair, -e bakoiti

implication inplikazio

impliquer inplikatu

72

Page 73: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

incentre inzentro

inconnue ezezagun

indetermination indeterminazio

indéterminé, -ée indeterminatu

index indize

indice indize

indivisible zatiezin

induction indukzio

inégalité desberdintza

inéquation inekuazio

inférence inferentzia

infini infinitu

infini, -ie (adj.) infinitu

infini, -ie (det.) infinitu

infinitésimal infinitesimal

infinitésimal, -ale infinitesimal

inflexion inflexio

injectif, -ive injektibo

inscrire inskribatu

intégrable integragarri

intégrale integral

intégrale définie integral mugatu

intégrale indéfinie integral mugagabe

integrand integrakizun

intégration integrazio

intégrer integratu

interpolation interpolazio

interpoler interpolatu

intersection [eragiketa] ebaketa

intersection [multzoenebaketaren emaitza]

ebakiduraebakidura multzointersekzio

intervalle tarte

intervalle de confiance konfiantza-tarte

intervalle fermé tarte itxi

intervalle ouvert tarte ireki

invariant inbariante

inverse alderantzizko

inverser alderantzikatuinbertitu

inversible alderantzikagarri

inversion inbertsio

irrégulier, -ière irregular

isocèle isoszele

isométrie isometria

isométrique isometriko

itération iterazio

itérer iteratu

lieu géométrique leku geometriko

ligne [matrizearena] errenkada

ligne [espaziokopuntu-segida]

lerro

ligne droite lerro zuzenzuzen

limite limite

limite à droite eskuin-limite

73

Page 74: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

limite à gauche ezker-limite

linéaire lineal

linéarité linealtasun

logarithme logaritmo

logarithmique logaritmiko

logique logiko

loi associative elkartze-legeelkartze-propietate

loi commutative trukatze-legetrukatze-propietate

loi distributive banatze-legebanatze-propietate

mantisse mantisa

mathématicien matematikari

mathematique matematika

mathématique matematiko

mathématiquement matematikoki

matrice matrize

matrice carrée matrize karratu

matrice diagonale matrize diagonal

matrice identité identitate matrizeunitate matrize

matrice nulle matrize nulu

matrice transposée matrize irauli

matrice triangulaire matrize triangeluar

matrice unité identitate matrizeunitate matrize

maximum maximo

maximum absolu maximo absolutu

maximum local maximo erlatibomaximo lokal

maximum relatif maximo erlatibomaximo lokal

médiane [geometrian] mediana

médiane [estatistikan] mediana

médiatrice erdibitzaile

membre atal

mesure neurri

méthode de résolution ebazpide

milliard miliar

mineur minor

minimum absolu minimo absolutu

minimum local minimo erlatibominimo lokal

minimun minimo

minimun relatif minimo erlatibominimo lokal

minute minutu

mode moda

module modulu

moins [eragilea] ken

moins [zeinua] minus

monôme monomio

moyen, -enne batez besteko

moyenne batezbesteko

moyenne arithmétique batezbesteko aritmetiko

moyenne géométrique batezbesteko geometriko

multiple anizkoitzmultiplo

multipliant biderkakizun

multiplicateur biderkatzaile

multiplication biderketa

74

Page 75: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

multiplication scalaire biderketa eskalar

multiplicationvectorielle

biderketa bektorial

multiplié par bider

multiplier biderkatu

négatif, -ive negatibo

népérien, -enne nepertar

nombre zenbaki

nombre cardinal kardinal

nombre complexe zenbaki konplexu

nombre composé zenbaki konposatu

nombre entier zenbaki oso

nombre fractionnaire zenbaki frakzionario

nombre impair zenbaki bakoiti

nombre irrationel zenbaki irrazional

nombre mixte zenbaki misto

nombre naturel zenbaki arruntzenbaki natural

nombre négatif zenbaki negatibo

nombre ordinal ordinalzenbaki ordinal

nombre pair zenbaki bikoiti

nombre positif zenbaki positibo

nombre premier zenbaki lehen

nombre rationnel zenbaki arrazional

nombre réel zenbaki erreal

non euclidien, -enne ez-euklidear

nonius nonius

normal elkarzutnormalperpendikular

norme norma

notation notazio

nul nulu

numéral, -ale zenbakizko

numérateur zenbakitzaile

numération zenbakikuntza

numérique zenbakizko

octaèdre oktaedro

octogone oktogono

ogival, -ale ojibal

ogive ojiba

opérande eragingai

opposé aurkako elementu

ordinal ordinalzenbaki ordinal

ordonnée ordenatu

ordre ordena

origine jatorrikoordenatu-jatorri

origine des coordonnées jatorrikoordenatu-jatorri

orthocentre ortozentro

orthogonal, -ale ortogonal

orthonormal, -ale ortonormal

ouvert, -e ireki

ovale obalo

pair, -e bikoiti

75

Page 76: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

paire ordonnée bikote ordenatu

palindrome palindromo

parabole parabola

parabolique paraboliko

paraboloïde paraboloide

parallèle paralelo

parallélépipède paralelepipedo

parallélité paralelotasun

parallélogramme paralelogramo

parallélogrammerectangle

laukizuzen

paramètre parametro

paramétrique parametriko

partie entière zati oso

partie imaginaire zati irudikari

partie réelle zati erreal

partition partiketa

pentagone pentagono

pente malda

percentile pertzentilzentil

périmètre perimetro

périod periodo

permutation permutazio

permuter permutatu

perpendiculaire elkarzutnormalperpendikular

perpendiculaire aumilieu

erdibitzaile

pi pi

plan plano

plus [eragilea] gehi

plus [zeinua] plus

plus grand commundiviseur

zatitzaile komun handien

plus petit communmultiple

multiplo komun txikien

point puntu

point d’inflexion inflexio-puntu

point d’intersection ebakipuntuintersekzio

point de contact ukiguneukitze-puntu

point de tangence ukiguneukitze-puntu

polarité polaritate

polyèdre poliedro

polygonal, -ale poligonal

polygone poligono

polynôme polinomio

positif, -ive positibo

postulat postulatu

postuler postulatu

prédicat predikatu

preuve froga

prisme prisma

probabilité probabilitate

probabilitéconditionnelle

baldintzazko probabilitate

problème problema

produit biderkadura

76

Page 77: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

produit cartésien biderketa kartesiar

produit mixte biderketa misto

produit scalaire biderketa eskalar

progression progresio

projectif, -ive proiektibo

projection estrapolazioproiekzio

projeter proiektatu

propieté commutative trukatze-legetrukatze-propietate

proportion proportzioratio

proportionnel proportzional

proposition proposizio

propositionnel, -elle proposizional

propriété associative elkartze-legeelkartze-propietate

propriété distributive banatze-legebanatze-propietate

puissance berretura

pyramidal, -ale piramidal

pyramide piramide

quadrant koadrante

quadratique koadratiko

quadrilatère lauki

quadrique koadriko

quantité zenbateko

quotient zatidura

racine [erroketarenemaitza]

erroerrodura

racine [polinomiarena] erro

racine complexe erro konplexu

racine multiple erro anizkoitz

racine réelle erro erreal

racine simple erro bakun

radian radian

radical errotzaile

radicande errokizun

radication erroketa

rang hein

rayon erradio

rectangle laukizuzen

rectangulaire angeluzuzen

rectiligne lerro-zuzen; lerrozuzen

réflexif, -ive bihurkorerreflexibo

règle de trois hiruko erregela

régression erregresio

régulier, -ière erregular

relation erlazio

relation d’équivalence baliokidetasun-erlazio

relation d’ordre ordena-erlazio

répéter iteratu

résolution ebazpen

résoudre ebatzi

reste hondar

résultante erresultante

rhombe erronbo

rhomboèdre erronboedro

77

Page 78: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

rhomboïde erronboide

scalaire eskalar

scalène eskaleno

sécante [geometrian] ebakitzaile

sécante[trigonometrian]

sekante

seconde segundo

secteur zirkulu-sektore

secteur circulaire zirkulu-sektore

secteur d’un cercle zirkulu-sektore

secteur sphérique esfera-sektoresektore esferiko

section ebakidurasekzio

segment segmentu

segment circulaire zirkulu-segmentu

segment sphérique esfera-segmentusegmentu esferiko

semi-groupe erditalde

semi-sphérique erdiesferiko

sens noranzko

serie serie

sexagésimal, -ale hirurogeitarsexagesimal

si et seulement si baldin eta soilik baldin

similitude antzekotasun

simplifier laburtusinplifikatu

sinus sinu

sinusoïdal sinusoidal

sinusoïde sinusoide

solution [prozesua] ebazpen

solution [emaitza] soluzio

sommant batugai

sommatoire batukari

somme batura

somme inférieure behe-batura

somme supérieur goi-batura

sommet erpin

sous-ensemble azpimultzo

sous-espace azpiespazio

sous-espace vectoriel azpiespazio bektorialbektore-azpiespazio

sous-suite azpisegida

soustraction kenketa

sphère esfera

spiral, -ale espiralkiribil

spirale espiralkiribil

stochastique estokastiko

suite segida

surface gainazal

symétrie simetria

symétrie axiale ardatz-simetriasimetria axial

symétrie centrale simetria zentral

symétrique simetriko

système de coordonnées koordenatu-sistema

système de numération zenbaki-sistemazenbakitze-sistema

table de multiplication biderkatzeko taula

tangente[trigonometrian]

tangente

78

Page 79: MatematikakoOinarrizkoLexikoa - Euskaltzaindia · MatematikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

tangente [geometrian] ukitzaile

terme gai

tétraèdre tetraedro

tétraédrique tetraedriko

théorème teorema

théorie des ensembles multzoen teoriamultzo-teoria

topologie topologia

tore toru

transformation transformazio

transformation parsimilitude

homotezia

transformée transformatu

translation translazio

transposée matrize irauli

transposition transposizio

trapèze trapezio

triangle hirukitriangelu

triangle acutangle triangelu angeluzorrotztriangelu zorrotz

triangle droit triangelu angeluzuzentriangelu zuzen

triangle obtusangle triangelu angelukamutstriangelu kamuts

triangle rectangle triangelu angeluzuzentriangelu zuzen

triangulaire triangeluar

trièdre triedro

trigonométrie trigonometria

trigonometrique trigonometriko

trillion trilioi

trinôme trinomio

tronc de cône kono-enbor

tronc de pyramide piramide-enbor

union bildura multzo

unitaire unitario

unité unitate elementu

univoque uniboko

valeur absolue balio absolutu

variable aldagai

variable dépendante mendeko aldagai

variable indépendante aldagai askealdagai independente

variance bariantza

variation aldakuntza

vecteur bektore

vectoriel, -elle bektorial

vectorielment bektorialki

vertical bertikal

voisinage ingurune

volume bolumen

zéro [polinomiarena] erro

zéro [zenbakia] zero

79