FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta...

92
Fisikako Oinarrizko Lexikoa Euskaltzaindiaren Zientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi Batua zientzia eta teknologiaren arloetako kontzeptuez eta haiek adierazteko hitzez aberastea. Euskal- tzaindiak erabaki du Hiztegi Batuaren uneko bertsioan sartu ez diren baina bi alderdi hauetatik begiratuta sartu behar liratekeen hitzak biltzea eta gizarteratzea: Hezkuntzan irakasten den kontzeptua izatea: Bigarren Hezkuntza, Batxilergoa eta Unibertsitateko lehen mailak. Zientzia eta teknologiaren dibulgazioan (komunikabideetan, liburuetan...) erabilia izatea. Horretarako, arloka egiten da lan, eta, arlo bakoitzean, ZTHB lantaldeak arloko adituz osatutako berariazko talde baten laguntza du. Arloko testuetako tradizioa eta erabilera aztertu ondoren, eta Eus- kaltzaindiaren lexikorako irizpide orokorrak kontuan izanik, lantaldeak arloko oinarrizko kontzeptuetarako euskarazko adierazleak proposatzen dizkio Euskaltzaindiari. Helburu hori lortzeko, bi lan hauek egin behar izan ditu lantaldeak: Lehenik, Hiztegi Batuan onartu diren arloko hitzak bildu. Bigarren, Hiztegi Batuan ez dauden eta lantaldearen ustez hara biltzea merezi luketen arloko hitzak hautatu. Lan horien emaitzak bilduz, arlo bakoitzeko "oinarrizko lexikoa" osatzen da. Lan-prozedurak lau urrats ditu: Arloko materiala bildu eta lantzea, baliabide lexikalak eta testualak erabiliz. Horren emaitza arloko hautagai-zerrenda da. Erabilera-datuak eta hiztegietako informazioa ere bildu da. Arloko aditu-taldeak aurreko hautagaien multzotik kontzeptuak eta horiek adierazteko hitzak hau- tatzea. ZTHB lantaldeak adituek hautatutako kontzeptuak adierazteko hitzak areago dokumentatzea, aztertzea eta, adituekin adostu ondoren, Euskaltzaindiari aurkeztekoa den proposamena lantzea. Euskaltzain osoek proposamena aztertzea eta, egoki baderitzote, osoko bilkuran onartzea. Lan hori egiteko, lantaldeak baliabide hauek erabili ditu: Baliabide lexikalak: Hiztegi Batua, Euskalterm datu-banku publikoa, Elhuyarren Zientzia eta Tek- nologiaren Hiztegi Entziklopedikoa, Ibon Sarasolaren Zehazki hiztegia, Bostak Bat elkartearen Adorez saileko Hiztegia 5000 , Labayru Ikastegiaren Euskara-Gaztelania/Castellano-Vasco hiztegia, eta Elhuyar Hiztegia (eu-es/es-eu). Testu-baliabideak: Arloko testu-bilduma, egitasmo honetarako berariaz bildua (2 004 730 hitz): – BASTERO DE ELEIZALDE, José María; CASELLAS, Joaquín: Mekanika-ikastaroa, EHU, 2006. – BORN, Max; BORN, Hedwig: Zientzia eta kontzientzia aro atomikoan, Elhuyar-Elkar, 1990. – DE CAMPOS, Eduardo: Fisika jostagarri, ELH, 2007. – ELORTZA, Jose Maria: Termodinamika makroskopikoa, UEU, 1991. – ETXEBARRIA, Jose Ramon; AGIRREGABIRIA, Juan Mari: Mekanika Analitikoa, UEU, 1988. 1

Transcript of FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta...

Page 1: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Fisikako Oinarrizko Lexikoa

Euskaltzaindiaren Zientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da HiztegiBatua zientzia eta teknologiaren arloetako kontzeptuez eta haiek adierazteko hitzez aberastea. Euskal-tzaindiak erabaki du Hiztegi Batuaren uneko bertsioan sartu ez diren baina bi alderdi hauetatik begiratutasartu behar liratekeen hitzak biltzea eta gizarteratzea:

• Hezkuntzan irakasten den kontzeptua izatea: Bigarren Hezkuntza, Batxilergoa eta Unibertsitatekolehen mailak.

• Zientzia eta teknologiaren dibulgazioan (komunikabideetan, liburuetan...) erabilia izatea.

Horretarako, arloka egiten da lan, eta, arlo bakoitzean, ZTHB lantaldeak arloko adituz osatutakoberariazko talde baten laguntza du. Arloko testuetako tradizioa eta erabilera aztertu ondoren, eta Eus-kaltzaindiaren lexikorako irizpide orokorrak kontuan izanik, lantaldeak arloko oinarrizko kontzeptuetarakoeuskarazko adierazleak proposatzen dizkio Euskaltzaindiari.Helburu hori lortzeko, bi lan hauek egin behar izan ditu lantaldeak:

• Lehenik, Hiztegi Batuan onartu diren arloko hitzak bildu.

• Bigarren, Hiztegi Batuan ez dauden eta lantaldearen ustez hara biltzea merezi luketen arloko hitzakhautatu.

Lan horien emaitzak bilduz, arlo bakoitzeko "oinarrizko lexikoa" osatzen da. Lan-prozedurak lau urratsditu:

• Arloko materiala bildu eta lantzea, baliabide lexikalak eta testualak erabiliz. Horren emaitza arlokohautagai-zerrenda da. Erabilera-datuak eta hiztegietako informazioa ere bildu da.

• Arloko aditu-taldeak aurreko hautagaien multzotik kontzeptuak eta horiek adierazteko hitzak hau-tatzea.

• ZTHB lantaldeak adituek hautatutako kontzeptuak adierazteko hitzak areago dokumentatzea,aztertzea eta, adituekin adostu ondoren, Euskaltzaindiari aurkeztekoa den proposamena lantzea.

• Euskaltzain osoek proposamena aztertzea eta, egoki baderitzote, osoko bilkuran onartzea.

Lan hori egiteko, lantaldeak baliabide hauek erabili ditu:

• Baliabide lexikalak: Hiztegi Batua, Euskalterm datu-banku publikoa, Elhuyarren Zientzia eta Tek-nologiaren Hiztegi Entziklopedikoa, Ibon Sarasolaren Zehazki hiztegia, Bostak Bat elkartearenAdorez saileko Hiztegia 5000 , Labayru Ikastegiaren Euskara-Gaztelania/Castellano-Vasco hiztegia,eta Elhuyar Hiztegia (eu-es/es-eu).

• Testu-baliabideak:

◦ Arloko testu-bilduma, egitasmo honetarako berariaz bildua (2 004 730 hitz):– BASTERO DE ELEIZALDE, José María; CASELLAS, Joaquín: Mekanika-ikastaroa,EHU, 2006.

– BORN, Max; BORN, Hedwig: Zientzia eta kontzientzia aro atomikoan, Elhuyar-Elkar,1990.

– DE CAMPOS, Eduardo: Fisika jostagarri, ELH, 2007.– ELORTZA, Jose Maria: Termodinamika makroskopikoa, UEU, 1991.– ETXEBARRIA, Jose Ramon; AGIRREGABIRIA, Juan Mari: Mekanika Analitikoa, UEU,1988.

1

Page 2: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

– ETXEBARRIA, Jose Ramon; ENSUNZA, Martxel; AGIRREGABIRIA, Juan Mari; DUOAN-DIKOETXEA, Joseba Andoni; EZENARRO, Oskar; PITARKE, Jose Mari; UGALDE,Patxi: Fisika Orokorra (1. edizioa), UEU, 1992.

– ETXEBARRIA, Jose Ramon; ENSUNZA, Martxel; BILLALABEITIA, Jose Antonio; EGI-GUREN, Josu; UGALDE, Patxi; LASA, Iñaki; SALAZAR, Arantzazu; URAGA, Bittor;URAIN, Jose Luis: Fisikaren Historia Laburra, UEU, 1990.

– EZPELETA, Txema; IGARTUA, Josu Mirena: Mekanika estatistikoa, UEU, 1996.– FARMELO, Graham: Eder behar du, EHU, 2009.– FISHBANE, Paul M.; GASIOEICZ, Stephen; THORNTON, Stephen T.: Fisika zientzia-lari eta ingeniarientzat, EHU, 2008.

– MORAN, Michael J.; SHAPIRO, Howard N.: Ingeniaritza-termodinamikaren oinarriak,EHU, 2007.

– MORRIS, Richard: Denboraren geziak, Elhuyar-Elkar, 1991.– NAVARRO, Javier: Fisika eta metafisika. Denaren zergatiaren bila, Elhuyar, 2010.– ORTOLI, Sven: Mekanika kuantikoaren doinua, Elhuyar-Elkar, 1989.– PLANCK, Max: Nora doa zientzia?, Klasikoak, 2010.– SILVEY, Robert J.; ALBERTY, Robert A.: Kimika fisikoa, EHU, 2006.– TOBAR, Joseba Felix: Mekanika kuantikoaren zenbait berezitasun, UEU, 1993.– WAGENSBERG, Jorge: Formen matxinada, EHU, 2007.– Zientzia eta Teknologiaren Hiztegi Entziklopedikoan argitaratutako fisika-arloko artikuluentziklopedikoak. Elhuyar, 2009.Testu-bilduma horretatik, termino hautagaiak automatikoki erauzi dira, Elhuyar eta Ixataldearen Erauzterm termino-erauzlea erabiliz.

◦ Espezialitate-corpusak: Zientzia eta Teknologiaren Corpusa (ZTC). Aurrekoan bezala, hone-tan ere Erauzterm erabili da termino hautagaiak lortzeko (ZTCko "Materiaren eta energiarenzientziak" eremuko azpicorpusa; 504 406 hitz).

◦ Corpus orokorrak: Euskaltzaindiaren Lexikoaren Behatokia, EHUko Euskara InstitutuarenEgungo Testuen Corpusa, Elhuyar Web-corpusa (euskarazko elebakarra), eta Elhuyarren Cor-peus tresna, Internet corpus gisa kontsultatzeko.

• Aditu-taldea:

◦ Jose Ramon Etxebarria. EHUko Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoa – Euskal Hizkuntzaeta Komunikazioa saileko irakaslea.

◦ Mikel Lizeaga. Luberri Bigarren Hezkuntzako Institutuko irakaslea.◦ Jesus Maria Olaizola "Txiliku". Elkar argitaletxea.◦ Fernando Plazaola. EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultatea – Elektrizitatea eta Elektro-nika saileko irakaslea.

◦ Oinatz Zuriarrain. Bernat Etxepare Lizeoko irakaslea.

Euskaltzaindiak 2013ko ekainaren 28an onartua, Gasteizen.

2

Page 3: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Euskara-erdarak zerrenda

aberraziosin. aberrazio optiko

en: aberration; optical aberrationes: aberración; aberración ópticafr: aberration; aberration optique

aberrazio optikosin. aberrazio

en: aberration; optical aberrationes: aberración; aberración ópticafr: aberration; aberration optique

abiadura iz. Argiaren abiadura. Soinuarenabiadura.en: speed; velocityes: velocidadfr: vitesse

abiadura angeluaren: angular velocityes: velocidad angularfr: vitesse angulaire

abiadura bektoreen: velocityes: vector velocidadfr: vecteur-vitesse

abiadura linealen: linear velocityes: velocidad linealfr: vitesse linéaire

absortzio iz. (materia, energia, erradiazioa)sin. xurgapen

en: absorptiones: absorciónfr: absorption

absortzio-espektrosin. xurgapen-espektro

en: absorption spectrumes: espectro de absorciónfr: spectre d’absorption

adiabatikoen: adiabatices: adiabático, -afr: adiabatique

aerodinamikaen: aerodynamicses: aerodinámicafr: aérodynamique

aerodinamikoen: aerodynamices: aerodinámico, -afr: aérodynamique

aerometroen: aerometeres: aerómetrofr: aéromètre

aerostatikaen: aerostaticses: aerostáticafr: aérostatique

agregazio-egoerasin. materiaren egoera

en: state of aggregation; state of matteres: estado de agregación; estado de la

materiafr: état d’agrégation; état de la matière

akromatikoen: achromatices: acromático, -afr: achromatique

aktibitate erradioaktiboen: radioactive activityes: actividad radiactivafr: activité radioactive

akustikaen: acousticses: acústicafr: acoustique

akustikoen: acoustices: acústico, -afr: acoustique

akzio-erreakzioaren printzipioen: action-reaction law; law of reciprocal

actionses: ley de acción y reacciónfr: principe des actions réciproques

albedoen: albedoes: albedofr: albédo

albo-handipenen: lateral magnificationes: aumento lateralfr: grossissement latéral

aldaezin adj./iz. Aldaezin eskalarra.en: invariantes: invariantefr: invariant (iz.); invariant, -ante (adj.)

3

Page 4: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

aldaezintasunsin. inbariantza

en: invariancees: invarianciafr: invariance

aldarapenen: repulsiones: repulsiónfr: répulsion

aldarapen-indaren: repulsive forcees: fuerza de repulsión; fuerza repulsivafr: force répulsive

aldiune iz. Aldiuneko abiadura. Aldiunekoazelerazioa.en: instantes: instantefr: instant

alegiazko irudisin. irudi birtual

en: virtual imagees: imagen virtualfr: image virtuelle

alfa erradiaziosin. alfa izpiak

en: alpha radiation; alpha rayses: radiación alfa; rayos alfafr: radiation alpha; rayonnement alpha;

rayons alpha

alfa izpi iz. (batez ere pl.)sin. alfa erradiazio

en: alpha radiation; alpha rayses: radiación alfa; rayos alfafr: radiation alpha; rayonnement alpha;

rayons alpha

alfa partikulaen: alpha particlees: partícula alfafr: particule alpha

altuerasin. garaiera

en: heightes: alturafr: hauteur

amorfoen: amorphouses: amorfo, -afr: amorpheampereen: amperees: ampere; amperiofr: ampère

amperemetroen: ammeteres: amperímetrofr: ampèremètre

aneroide adj. Barometro aneroidea.en: aneroides: aneroidefr: anéroïde

angstromen: angstromes: angstromfr: angstrom

anioien: aniones: aniónfr: anion

anisotropoen: anisotropices: anisótropo, -afr: anisotrope

anplifikatu du ad.en: amplifyes: amplificarfr: amplifier

anplitudeen: amplitudees: amplitudfr: amplitude

antimateriaen: antimatteres: antimateriafr: antimatière

antipartikulaen: antiparticlees: antipartículafr: antiparticule

ardatz nagusien: main axises: eje principalfr: axe principal

ardatz optikoen: optical axises: eje ópticofr: axe optique

area iz. [unitatea]en: areaes: áreafr: are

4

Page 5: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

argien: lightes: luzfr: lumière

argi ikusgaisin. erradiazio ikusgai

en: visible light; visible radiationes: luz visible; radiación visiblefr: lumière visible; rayonnement visible

argi zurien: white lightes: luz blancafr: lumière blanche

argiaren abiaduraen: speed of lightes: velocidad de la luzfr: vitesse de la lumière

argi-espektroen: luminous spectrumes: espectro luminosofr: spectre lumineux

argi-iturrien: light sourcees: foco luminoso; fuente de luz; fuente

luminosafr: foyer lumineux; source lumineuse

argi-izpien: light ray; luminous rayes: rayo luminosofr: rayon lumineux

Arkimedesen printzipioen: Archimedes’ principlees: principio de Arquímedesfr: principe d’Archimède

ase adj. Lurrun asea.en: saturatedes: saturado, -afr: saturé, -ée

asegabe adj.en: unsaturatedes: insaturado, -a; no saturado, -afr: insaturé, -ée

atmosfera iz. [presio-unitatea]en: atmospherees: atmósferafr: atmosphère

atmosferiko adj. Presio atmosferikoa.en: atmospherices: atmosférico, -afr: atmosphérique

atomikoen: atomices: atómico, -afr: atomique

atomoen: atomes: átomofr: atome

atomo-eredusin. eredu atomiko

en: atomic modeles: modelo atómicofr: modèle atomique

atomo-masasin. masa atomiko

en: atomic masses: masa atómicafr: masse atomique

audiogramaen: audiogrames: audiogramafr: audiogramme

audiometriaen: audiometryes: audiometríafr: audiométrie

azal ekipotentzialsin. gainazal ekipotentzial

en: equipotential surfacees: superficie equipotencialfr: surface équipotentielle

azeleratu da/du ad.en: acceleratees: acelerarfr: accélérer

azelerazioen: accelerationes: aceleraciónfr: accélération

azelerazio angeluaren: angular accelerationes: aceleración angularfr: accélération angulaire

azelerazio normalen: normal accelerationes: aceleración normalfr: accélération normale

azelerazio tangentzialen: tangential accelerationes: aceleración tangencialfr: accélération tangentielle

5

Page 6: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

azelerazio zentripetuen: centripetal accelerationes: aceleración centrípetafr: accélération centripète

balio efikazen: effective valuees: valor eficazfr: valeur efficace

bar iz. [presio-unitatea]en: bares: barfr: bar

barizentrosin. masa-zentro

en: barycenter; center of masses: baricentro; centro de masafr: barycentre; centre de masse

barnen: barnes: barnfr: barn

barne-energiaen: internal energyes: energía internafr: énergie interne

barometroen: barometeres: barómetrofr: baromètre

barreiadurasin. difusio

en: diffusiones: difusiónfr: diffusion

becquerelen: becquereles: becquerelfr: becquerel

behatzaile iz. Behatzaile geldia. Behatzaileinertziala.en: observeres: observadorfr: observateur

bektoreen: vectores: vectorfr: vecteur

bektore-magnitudesin. magnitude bektorial

en: vector quantityes: magnitud vectorialfr: grandeur vectorielle

bektorialen: vectoriales: vectorialfr: vectoriel, -elle

bereizmen iz. Sistema optiko batenbereizmena.en: resolution; resolving poweres: resoluciónfr: résolution

beroen: heates: calorfr: chaleur

bero espezifikoen: specific heat; specific heat capacityes: calor específicofr: chaleur spécifique

bero soren: latent heates: calor latentefr: chaleur latente

bero-ahalmenen: heat capacity; thermal capacityes: capacidad caloríficafr: capacité calorifique

beroaren baliokide mekanikoen: mechanical equivalent of heates: equivalente mecánico del calorfr: équivalent mécanique de la chaleur

bero-energiasin. energia termiko

en: heat energy; thermal energy; thermalpower

es: energía térmicafr: énergie thermique

bero-eroalesin. eroale termiko

en: heat conductor; thermal conductores: conductor térmicofr: conducteur de chaleur; conducteur

thermique

bero-iturrien: heat sourcees: fuente de calorfr: source de chaleur

beta desintegrazioen: beta decay; beta disintegration;

beta-particle decayes: desintegración betafr: désintégration bêta

6

Page 7: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

beta erradiaziosin. beta izpiak

en: beta radiation; beta rayses: radiación beta; rayos betafr: radiation bêta; rayonnement bêta;

rayons bêta

beta izpi iz. (batez ere pl.)sin. beta erradiazio

en: beta radiation; beta rayses: radiación beta; rayos betafr: radiation bêta; rayonnement bêta;

rayons bêta

beta partikulaen: beta particlees: partícula betafr: particule bêta

bibratu du ad.en: vibratees: vibrarfr: vibrer

bibrazioen: vibrationes: vibraciónfr: vibration

bibrazio-energiaen: vibration energyes: energía de vibraciónfr: énergie de vibration

bidimentsionalen: two-dimensionales: bidimensionalfr: bidimensionnel, -elle

bifokalen: bifocales: bifocalfr: bifocal, -ale

bihurdurasin. tortsio

en: torsiones: torsiónfr: torsion

bihurdura-esfortzusin. bihurdura-tentsio; tortsio-esfortzu;tortsio-tentsio

en: torsional stresses: tensión de torsiónfr: contrainte de torsion; effort de torsion

bihurdura-tentsiosin. bihurdura-esfortzu; tortsio-esfortzu;tortsio-tentsio

en: torsional stresses: tensión de torsiónfr: contrainte de torsion; effort de torsion

binokularen: binoculares: binocularfr: binoculaire

bira iz. Bira minutuko.en: revolutiones: revolución; vueltafr: révolution

biraketasin. errotazio

en: rotationes: rotaciónfr: rotation

biraketa-ardatzsin. errotazio-ardatz

en: axis of rotation; rotation axises: eje de rotaciónfr: axe de rotation

biraketa-higidurasin. errotazio-higidura

en: rotating movement; rotational motiones: movimiento de giro; movimiento de

rotaciónfr: mouvement de rotation

birrefringentziaen: birefringence; double refractiones: birrefringencia; doble refracciónfr: biréfringence; double réfraction

biskositatesin. likatasun

en: viscosityes: viscosidadfr: viscosité

Bohr-en ereduen: Bohr modeles: modelo atómico de Bohrfr: modèle de Bohr

bosoien: bosones: bosónfr: boson

Boyle-Mariotte legeen: Boyle-Mariotte lawes: ley de Boyle-Mariottefr: loi de Boyle-Mariotte

bulkada iz. ‘indar baten intentsitatearen etaeragiten ari den denboraren arteko biderkadura’en: impulsees: impulsofr: impulsion

7

Page 8: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

bultzada iz. ‘solidoek fluidoen barneandaudelarik gorantz jasaten duten indarra,desplazatutako fluidoaren pisuaren balio beraduena’en: buoyancyes: empujefr: poussée

bultzada-zentroen: center of buoyancyes: centro de empujefr: centre de carène

Carnot zikloen: Carnot cyclees: ciclo de Carnotfr: cycle de Carnot

Celsius eskalasin. eskala zentigradu

en: Celsius scale; centigrade scalees: escala Celsius; escala centígradafr: échelle Celsius; échelle centigrade

Celsius gradusin. gradu zentigradu

en: degree Celsiuses: grado Celsius; grado centígradofr: degré Celsius; degré centigrade

Coriolis azelerazioen: Coriolis accelerationes: aceleración de Coriolisfr: accélération de Coriolis

Coriolis efektuen: Coriolis effectes: efecto Coriolis; efecto de Coriolisfr: effet Coriolis; effet de Coriolis

coulomben: coulombes: culombiofr: coulomb

Coulomben legeen: Coulomb’s lawes: ley de Coulombfr: loi de Coulomb

curieen: curiees: curiefr: curie

deformaezin adj. Solido deformaezina.en: non-deformablees: indeformablefr: indéformable

denboraren dilataziosin. denboraren zabalkuntza

en: time dilatationes: dilatación del tiempofr: dilatation du temps

denboraren zabalkuntzasin. denboraren dilatazio

en: time dilatationes: dilatación del tiempofr: dilatation du temps

dentsitateen: densityes: densidadfr: densité

dentsoen: densees: denso, -afr: dense

desfasatu da/du ad.en: change the phase ofes: desfasarfr: déphaser

desfasesin. fase-angelu; fase-diferentzia

en: phase angle; phase difference; phase shiftes: ángulo de fase; desfase; diferencia de

fasefr: angle de phase; déphasage; différence de

phase

desintegratu da/du ad.en: disintegratees: desintegrarfr: désintégrer

desintegrazioen: disintegrationes: desintegraciónfr: désintégration

desintegrazio erradioaktiboen: radioactive decay; radioactive

disintegrationes: desintegración radiactivafr: désintégration radioactive

deskonposaketasin. deskonposatze; deskonposizio

en: decompositiones: descomposiciónfr: décomposition

deskonposatu da/du ad.en: decomposees: descomponerfr: décomposer

8

Page 9: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

deskonposatzesin. deskonposaketa; deskonposizio

en: decompositiones: descomposiciónfr: décomposition

deskonposiziosin. deskonposaketa; deskonposatze

en: decompositiones: descomposiciónfr: décomposition

desortzioen: desorptiones: desorciónfr: désorption

desplazamenduen: displacementes: desplazamientofr: déplacement

desplazamendu angeluaren: angular displacementes: desplazamiento angularfr: déplacement angulaire

desplazamendu bektore iz.(desplazamendu izeneko bektorea)en: displacement vectores: vector desplazamientofr: vecteur déplacement

desplazatu da ad.en: displace; movees: desplazarfr: déplacer

dezelerazioen: decelerationes: deceleraciónfr: décélération

dezibelen: decibeles: decibel; decibeliofr: décibel

diamagnetikoen: diamagnetices: diamagnético, -afr: diamagnétique

diamagnetismoen: diamagnetismes: diamagnetismofr: diamagnétisme

dibergenteen: divergentes: divergentefr: divergent, -ente

dibergentziaen: divergencees: divergenciafr: divergence

dielektriko adj./iz.en: dielectrices: dieléctrico (iz.); dieléctrico, -a (adj.)fr: diélectrique

difrakzioen: diffractiones: difracciónfr: diffraction

difusiosin. barreiadura

en: diffusiones: difusiónfr: diffusion

difuso adj. Argi difusoa.en: diffusees: difuso, -afr: diffus, -e

dilatatu da/du ad.en: expandes: dilatarfr: dilater

dilataziosin. zabalkuntza

en: expansiones: dilataciónfr: dilatation

dimentsioen: dimensiones: dimensiónfr: dimension

dimentsio-analisien: dimensional analysises: análisis dimensionalfr: analyse dimensionnelle

dinaen: dynees: dinafr: dyne

dinamikaen: dynamices: dinámicafr: dynamique

diodoen: diodees: diodofr: diode

9

Page 10: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

dioptriaen: diopter; dioptrees: dioptríafr: dioptrie

dipolaren: dipolares: dipolarfr: dipolaire

dipolo iz. Dipolo elektrikoa. Dipolomagnetikoa.en: dipolees: dipolofr: dipôle

diskretu adj. ‘jarraitua ez dena’en: discretees: discreto, -afr: discret, -ète

dispertsio iz. Argiaren dispertsioa.sin. sakabanatze

en: dispersiones: dispersiónfr: dispersion

distantzia fokalsin. foku-distantzia

en: focal lengthes: distancia focalfr: distance focale

distortsioen: distortiones: distorsiónfr: distorsion

doitasun iz. ‘metodo batek hainbat saiotansortutako emaitzen arteko sakabanatzearenneurria’en: precisiones: precisiónfr: précision

Doppler efektuen: Doppler effectes: efecto Dopplerfr: effet Doppler

ebakidura-esfortzusin. ebakidura-tentsio; zizailadura-esfortzu;zizailadura-tentsio

en: shear stress; shearing stresses: esfuerzo cortante; esfuerzo de

cizallamiento; tensión cortante; tensiónde cizalladura; tensión de cortadura

fr: contrainte au cisaillement; contrainte decisaillement; effort de cisaillement; efforttranchant

ebakidura-tentsiosin. ebakidura-esfortzu; zizailadura-esfortzu;zizailadura-tentsio

en: shear stress; shearing stresses: esfuerzo cortante; esfuerzo de

cizallamiento; tensión cortante; tensiónde cizalladura; tensión de cortadura

fr: contrainte au cisaillement; contrainte decisaillement; effort de cisaillement; efforttranchant

edukiera iz. Edukiera- etabolumen-unitateak.en: capacityes: capacidadfr: contenance

efektu fotoelektrikoen: photoelectric effectes: efecto fotoeléctricofr: effet photoélectrique

egitura atomikoen: atomic structurees: estructura atómicafr: structure atomique

egoera gaseososin. gas-egoera

en: gaseous statees: estado gaseosofr: état gazeux

egoera likidosin. likido-egoera

en: liquid statees: estado líquidofr: état liquide

egoera solido iz. Egoera solidoaren fisika.sin. solido-egoera

en: solid statees: estado sólidofr: état solide

egoera-aldaketaen: change of statees: cambio de estadofr: changement d’état

egonkor adj. Oreka egonkorra.en: stablees: establefr: stable

ekipolenteen: equipollentes: equipolentefr: équipollent, -ente

10

Page 11: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

ekipolentziaen: equipollencees: equipolenciafr: équipollence

ekipotentzialen: equipotentiales: equipotencialfr: équipotentiel

ekorketaen: scanninges: barrido; exploraciónfr: balayage

ekortu du ad.en: scanes: barrerfr: balayer

elektrizitateen: electricityes: electricidadfr: électricité

elektrizitate estatikoen: static electricityes: electricidad estáticafr: électricité statique

elektrizitate-eroalesin. eroale elektriko

en: electrical conductores: conductor eléctricofr: conducteur électrique

elektrodinamikaen: electrodynamicses: electrodinámicafr: électrodynamique

elektrodoen: electrodees: electrodofr: électrode

elektroeragile adj.en: electromotivees: electromotrizfr: électromoteur, -trice

elektroien: electrones: electrónfr: électron

elektroi askeen: free electrones: electrón librefr: électron libre

elektroimanen: electromagnetes: electroimánfr: électro-aimant

elektromagnetikoen: electromagnetices: electromagnético, -afr: électromagnétique

elektromagnetismoen: electromagnetismes: electromagnetismofr: électromagnétisme

elektrometriaen: electrometryes: electrometríafr: électrométrie

elektronegatiboen: electronegativees: electronegativo, -afr: électronégatif, -ive

elektronikaen: electronicses: electrónicafr: électronique

elektronikoen: electronices: electrónico, -afr: électronique

elektronvolten: electronvoltes: electronvoltiofr: électron-volt; électronvolt

elektropositiboen: electropositivees: electropositivo, -afr: électropositif, -ive

elektrostatikaen: electrostaticses: electrostáticafr: électrostatique

elektrostatikoen: electrostatices: electrostático, -afr: électrostatique

elkarrekintzasin. interakzio

en: interactiones: interacciónfr: interaction

11

Page 12: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

elkarrekintza ahulsin. interakzio ahul

en: weak force; weak interactiones: fuerza débil; interacción débilfr: force faible; interaction faible

elkarrekintza bortitzsin. interakzio bortitz

en: strong force; strong interactiones: fuerza fuerte; interacción fuertefr: force forte; interaction forte

elkarrekintza elektroahulsin. interakzio elektroahul

en: electroweak interactiones: interacción electrodébilfr: interaction électrofaible

elkarrekintza elektromagnetikosin. interakzio elektromagnetiko

en: electromagnetic interactiones: interacción electromagnéticafr: interaction électromagnétique

elongazioen: elongationes: elongaciónfr: élongation

emisio-espektrosin. igorpen-espektro

en: emission spectrumes: espectro de emisiónfr: spectre d’émission

endotermikoen: endothermices: endotérmico, -afr: endothermique

energiaen: energyes: energíafr: énergie

energia aske iz. Gibbs energia askea.en: free energyes: energía librefr: énergie libre

energia atomikosin. energia nuklear

en: atomic energy; atomic power; nuclearenergy; nuclear power

es: energía atómica; energía nuclearfr: énergie atomique; énergie nucléaire

energia elektrikoen: electric energy; electric power; electrical

energy; electrical poweres: energía eléctricafr: énergie électrique

energia kimikoen: chemical energyes: energía químicafr: énergie chimique

energia mekanikoen: mechanical energyes: energía mecánicafr: énergie mécanique

energia nuklearsin. energia atomiko

en: atomic energy; atomic power; nuclearenergy; nuclear power

es: energía atómica; energía nuclearfr: énergie atomique; énergie nucléaire

energia potentzialen: potential energyes: energía potencialfr: énergie potentielle

energia termikosin. bero-energia

en: heat energy; thermal energy; thermalpower

es: energía térmicafr: énergie thermique

energia zinetikoen: kinetic energyes: energía cinéticafr: énergie cinétique

energia-bihurketaen: energy conversiones: conversión de energía; transformación de

energíafr: conversion de l’énergie; transformation

d’énergie

energia-maila iz. Hidrogeno-atomoarenenergia-mailak.en: energy leveles: nivel de energía; nivel energéticofr: niveau d’énergie; niveau énergétique

energiaren kontserbazioaren legeen: law of conservation of energyes: ley de conservación de la energíafr: loi de conservation de l’énergie

energia-transferentziaen: energy transferes: transferencia de energíafr: transfert d’énergie

entalpiaen: enthalpyes: entalpíafr: enthalpie

12

Page 13: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

entropiaen: entropyes: entropíafr: entropie

erakarpen iz. Grabitazio-erakarpena.en: attractiones: atracciónfr: attraction

erakarpen-indaren: attractive forcees: fuerza atractiva; fuerza de atracciónfr: force attractive

eraso-angeluen: angle of incidence; incidence angle;

incident anglees: ángulo de ataque; ángulo de incidenciafr: angle d’incidence; angle d’incident

erasotzaile adj. Izpi erasotzailea. Partikulaerasotzailea.en: incidentes: incidentefr: incident, -ente

erdibizitzasin. semidesintegrazio-periodo

en: half-life; half-life period; radioactivehalf-life

es: período de semidesintegración; períodoradiactivo; semivida radiactiva

fr: demi-vie; désintégration période; périodede demi-vie; période radioactive

erdieroaleen: semiconductores: semiconductor, -afr: semi-conducteur

eredu atomikosin. atomo-eredu

en: atomic modeles: modelo atómicofr: modèle atomique

eremuen: fieldes: campofr: champ

eremu bektorialen: vector fieldes: campo de vectores; campo vectorialfr: champ de vecteurs; champ vectoriel

eremu elektrikoen: electric fieldes: campo eléctricofr: champ électrique

eremu elektromagnetikoen: electromagnetic fieldes: campo electromagnéticofr: champ électromagnétique

eremu grabitatoriosin. grabitazio-eremu

en: gravitational fieldes: campo gravitatoriofr: champ gravitationnel

eremu magnetikoen: magnetic fieldes: campo magnéticofr: champ magnétique

eremu-lerrosin. indar-lerro

en: field linees: línea de campo; línea de fuerzafr: ligne de champ; ligne de force

ergen: erges: ergfr: erg

erlatibista adj. Mekanika erlatibista.en: relativistices: relativistafr: relativiste

erlatibitate iz. Erlatibitate berezia.Erlatibitate orokorra.sin. erlatibitatearen teoria

en: relativity; relativity theoryes: relatividad; teoría de la relatividadfr: relativité; théorie de la relativité

erlatibitatearen teoria iz. Erlatibitatebereziaren teoria. Erlatibitate orokorraren teoria.sin. erlatibitate

en: relativity; relativity theoryes: relatividad; teoría de la relatividadfr: relativité; théorie de la relativité

eroale adj./iz.en: conductores: conductor (iz.); conductor, -a (adj.)fr: conducteur (iz.); conducteur, -trice

(adj.)

eroale elektrikosin. elektrizitate-eroale

en: electrical conductores: conductor eléctricofr: conducteur électrique

13

Page 14: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

eroale termikosin. bero-eroale

en: heat conductor; thermal conductores: conductor térmicofr: conducteur de chaleur; conducteur

thermique

eroan du ad. Beroa eroan.en: carryes: conducirfr: porter

eroankortasun iz.en: conductivityes: conductividadfr: conductivité

eroankortasun elektrikoen: electrical conductivityes: conductividad eléctricafr: conductivité électrique

eroankortasun termikoen: heat conductivity; thermal conductivityes: conductividad térmicafr: conductivité calorifique; conductivité

thermique

eroapen iz. Elektrizitatearen eroapena.Eroapen elektrikoa. Beroaren eroapena.Eroapen termikoa.sin. kondukzio

en: conductiones: conducciónfr: conduction

erorketa askeen: free falles: caída librefr: chute libre

erradiatu du ad. ‘erradiazioa igorri’en: radiatees: irradiar; radiarfr: irradier

erradiazioen: radiationes: radiaciónfr: radiation; rayonnement

erradiazio elektromagnetikoen: electromagnetic radiationes: radiación electromagnéticafr: radiation électromagnétique

erradiazio ikusgaisin. argi ikusgai

en: visible light; visible radiationes: luz visible; radiación visiblefr: lumière visible; rayonnement visible

erradiazio infragorrisin. izpi infragorriak

en: infrared radiation; infrared rayses: radiación infrarroja; rayos infrarrojosfr: rayonnement infrarouge; rayons

infrarouges

erradiazio kosmikosin. izpi kosmikoak

en: cosmic radiation; cosmic rayses: radiación cósmica; rayos cósmicosfr: rayonnement cosmique; rayons

cosmiques

erradiazio ultramoresin. izpi ultramoreak

en: ultraviolet radiation; ultraviolet rayses: radiación ultravioleta; rayos ultravioletasfr: rayonnement ultraviolet; rayons

ultraviolets

erradioaktibitateen: radioactivityes: radiactividad; radioactividadfr: radioactivité

erradioaktiboen: radioactivees: radiactivo, -afr: radioactif, -ive

erradioisotopoen: radioactive isotope; radioisotope;

unstable isotopees: isótopo radiactivo; radioisótopofr: isotope radioactif; radioisotope

erreaktantziaen: reactancees: reactanciafr: réactance

erreaktore nuklearen: nuclear reactores: reactor nuclearfr: réacteur nucléaire

erreakzio nuklearen: nuclear reactiones: reacción nuclearfr: réaction nucléaire

erreakzio termonuklearsin. fusio termonuklear

en: thermonuclear fusion; thermonuclearreaction

es: fusión termonuclear; reaccióntermonuclear

fr: fusion thermonucléaire; réactionthermonucléaire

14

Page 15: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

erreferentzia-sistemaen: frame of reference; reference systemes: sistema de referenciafr: système de référence

erreferentzia-sistema inertzialsin. sistema inertzial

en: inertial frame of reference; inertialreference system

es: sistema de referencia inercialfr: référentiel galiléen; référentiel inertiel

errefraktatu da/du ad.en: refractes: refractarfr: réfracter

errefrakzioen: refractiones: refracciónfr: réfraction

errefrakzio-angeluen: angle of refractiones: ángulo de refracciónfr: angle de réfraction

errefrakzio-indizeen: index of refractiones: índice de refracciónfr: indice de réfraction

erreluktantziaen: reluctancees: reluctanciafr: réluctance

erreologiaen: rheologyes: reologíafr: rhéologie

erresistentziasin. erresistentzia elektriko

en: electrical resistance; resistancees: resistencia; resistencia eléctricafr: résistance; résistance électrique

erresistentzia elektrikosin. erresistentzia

en: electrical resistance; resistancees: resistencia; resistencia eléctricafr: résistance; résistance électrique

erresistibitateen: resistivityes: resistividadfr: resistivité

erresonantziaen: resonancees: resonanciafr: résonance

erresonantzia-maiztasunen: resonance frequency; resonant frequencyes: frecuencia de resonanciafr: fréquence de résonance

erresultante adj./iz. Indar-sistema batenerresultantea. Indar erresultantea.en: resultantes: resultantefr: résultante

errotaziosin. biraketa

en: rotationes: rotaciónfr: rotation

errotazio-ardatzsin. biraketa-ardatz

en: axis of rotation; rotation axises: eje de rotaciónfr: axe de rotation

errotazio-higidurasin. biraketa-higidura

en: rotating movement; rotational motiones: movimiento de giro; movimiento de

rotaciónfr: mouvement de rotation

errotazionalen: rotationales: rotacionalfr: rotationnel, -elle

esekidurasin. suspentsio

en: suspensiones: suspensiónfr: suspension

esfortzu iz. Trakzio-esfortzua.Makurdura-esfortzua.sin. tentsio

en: stresses: esfuerzo; tensiónfr: contrainte; effort

eskala zentigradusin. Celsius eskala

en: Celsius scale; centigrade scalees: escala Celsius; escala centígradafr: échelle Celsius; échelle centigrade

eskalar adj./iz.en: scalares: escalarfr: scalaire

15

Page 16: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

espantsio iz. Gas idealen espantsio askea.sin. hedapen

en: expansiones: expansiónfr: détente; expansion

espazio-denbora iz. Espazio-denborarenkurbadura.en: space-time; space-time continuumes: espacio-tiempofr: espace-temps

espektral adj. Analisi espektrala.en: spectrales: espectralfr: spectral, -ale

espektroen: spectrumes: espectrofr: spectre

espektro elektromagnetikoen: electromagnetic spectrumes: espectro electromagnéticofr: spectre électromagnétique

espektro ikusgaien: visible spectrumes: espectro visiblefr: spectre visible

espektrografiaen: spectrographyes: espectrografíafr: spectrographie

espektrografoen: spectrographes: espectrógrafofr: spectrographe

espektrogramaen: spectrogrames: espectrogramafr: spectrogramme

espektro-lerroen: spectral line; spectrum linees: línea espectralfr: raie spectrale

espektrometriaen: spectrometryes: espectrometríafr: spectrométrie

espektrometroen: spectrometeres: espectrómetrofr: spectromètre

espektroskopiaen: spectroscopyes: espectroscopiafr: spectroscopie

espektroskopioen: spectroscopees: espectroscopiofr: spectroscope

esperimentalen: experimentales: experimentalfr: expérimental, -ale

esperimentusin. saiakuntza

en: experimentes: experimentofr: expérience

espezifiko adj. Bero espezifikoa. Bolumenespezifikoa.en: specifices: específico, -afr: spécifique

estatikaen: staticses: estáticafr: statique

estentsibo adj. Propietate estentsiboa.Magnitude estentsiboa.en: extensivees: extensivo, -afr: extensif, -ve

estereoskopioen: stereoscopees: estereoscopiofr: stéréoscopie

eszitatu da/du ad.sin. kitzikatu

en: excitees: excitarfr: exciter

eszitaziosin. kitzikapen

en: excitationes: excitaciónfr: excitation

eteren: etheres: éterfr: éther

16

Page 17: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

euste-puntuen: fulcrumes: punto de apoyofr: point d’appui

ezegonkor adj. Oreka ezegonkorra.en: instable; unstablees: inestablefr: instable

ezpurutasunen: impurityes: impurezafr: impureté

Fahrenheit eskalaen: Fahrenheit scalees: escala Fahrenheitfr: échelle de Fahrenheit

Fahrenheit graduen: degree Fahrenheites: grado Fahrenheitfr: degré Fahrenheit

faraden: farades: faradiofr: farad

faradayen: faradayes: faradayfr: faraday

fase-angelusin. desfase; fase-diferentzia

en: phase angle; phase difference; phase shiftes: ángulo de fase; desfase; diferencia de

fasefr: angle de phase; déphasage; différence de

phase

fase-diferentziasin. desfase; fase-angelu

en: phase angle; phase difference; phase shiftes: ángulo de fase; desfase; diferencia de

fasefr: angle de phase; déphasage; différence de

phase

fermioien: fermiones: fermiónfr: fermion

ferromagnetikoen: ferromagnetices: ferromagnético, -afr: ferromagnétique

ferromagnetismoen: ferromagnetismes: ferromagnetismofr: ferromagnétisme

fisika klasikoen: classical physicses: física clásicafr: physique classique

fisiosin. fisio nuklear

en: fission; nuclear fissiones: fisión; fisión nuclearfr: fission; fission nucléaire

fisio nuklearsin. fisio

en: fission; nuclear fissiones: fisión; fisión nuclearfr: fission; fission nucléaire

fisionagarri adj. Elementu fisionagarria.Material fisionagarria.en: fissionablees: fisible; fisionablefr: fissible

flexio iz. Flexio-momentua.sin. makurdura

en: flexiones: flexiónfr: flexion

flexio-esfortzusin. flexio-tentsio; makurdura-esfortzu;makurdura-tentsio

en: bending stresses: esfuerzo de flexiónfr: effort de flexion

flexio-tentsiosin. flexio-tentsio; makurdura-esfortzu;makurdura-tentsio

en: bending stresses: esfuerzo de flexiónfr: effort de flexion

fluido1 iz. Fluidoen mekanika.sin. jariagai

en: fluides: fluidofr: fluide

2 adj. Material fluidoak.sin. jariakor

en: fluides: fluido, -afr: fluide

17

Page 18: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

fluoreszentziaen: fluorescencees: fluorescenciafr: fluorescence

fluxuen: fluxes: flujofr: flux

fluxu laminaren: laminar flowes: flujo laminarfr: écoulement laminaire

fluxu magnetikoen: magnetic fluxes: flujo magnéticofr: flux magnétique

fluxu turbulentusin. fluxu zurrunbilotsu

en: turbulent flowes: flujo turbulentofr: écoulement turbulent

fluxu zurrunbilotsusin. fluxu turbulentu

en: turbulent flowes: flujo turbulentofr: écoulement turbulent

fokusin. foku-puntu

en: focal point; focuses: foco; punto focalfr: foyer; point focal

foku-distantziasin. distantzia fokal

en: focal lengthes: distancia focalfr: distance focale

foku-puntusin. foku

en: focal point; focuses: foco; punto focalfr: foyer; point focal

fosforeszentziaen: phosphorescencees: fosforescenciafr: phosphorescence

fotoelektrikoen: photoelectrices: fotoeléctrico, -afr: photoélectrique

fotoelektrizitateen: photoelectricityes: fotoelectricidadfr: photoélectricité

fotoien: photones: fotónfr: photon

fotometroen: photometeres: fotómetrofr: photomètre

fotovoltaikoen: photovoltaices: fotovoltaico, -afr: photovoltaïque

frekuentziasin. maiztasun

en: frequencyes: frecuenciafr: fréquence

funtzio hamiltondarsin. hamiltondar

en: Hamiltonian; Hamiltonian functiones: función hamiltoniana; hamiltonianofr: fonction hamiltonienne; hamiltonien

fusio1 iz. [erreakzio nuklearra]sin. fusio nuklear

en: fusion; nuclear fusiones: fusión; fusión nuclearfr: fusion; fusion nucléaire

2 iz. [egoera-aldaketa]sin. urtze

en: fusion; meltinges: fusiónfr: fusion

fusio nuklearsin. fusio

en: fusion; nuclear fusiones: fusión; fusión nuclearfr: fusion; fusion nucléaire

fusio termonuklearsin. erreakzio termonuklear

en: thermonuclear fusion; thermonuclearreaction

es: fusión termonuclear; reaccióntermonuclear

fr: fusion thermonucléaire; réactionthermonucléaire

18

Page 19: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

fusio-berosin. urtze-bero

en: heat of fusion; latent heat of fusiones: calor de fusión; calor latente de fusiónfr: chaleur de fusion; chaleur latente de

fusion

fusionatu da/du ad.en: fusees: fusionarfr: fusionner

fusio-puntusin. urtze-puntu

en: melting pointes: punto de fusiónfr: point de fusion

gainazal ekipotentzialsin. azal ekipotentzial

en: equipotential surfacees: superficie equipotencialfr: surface équipotentielle

gainazal-tentsioen: surface tensiones: tensión superficialfr: tension superficielle

gainezarpen iz. Egoeren gainezarpena.en: superpositiones: superposiciónfr: superposition

galvanometroen: galvanometeres: galvanómetrofr: galvanomètre

gamma erradiaziosin. gamma izpiak

en: gamma radiation; gamma rayses: radiación gamma; rayos gammafr: rayonnement gamma; rayons gamma

gamma izpi iz. (batez ere pl.)sin. gamma erradiazio

en: gamma radiation; gamma rayses: radiación gamma; rayos gammafr: rayonnement gamma; rayons gamma

garaierasin. altuera

en: heightes: alturafr: hauteur

gasen: gases: gasfr: gaz

gas errealen: real gases: gas realfr: gaz réel

gas idealsin. gas perfektu

en: ideal gas; perfect gases: gas ideal; gas perfectofr: gaz parfait

gas perfektusin. gas ideal

en: ideal gas; perfect gases: gas ideal; gas perfectofr: gaz parfait

gas-egoerasin. egoera gaseoso

en: gaseous statees: estado gaseosofr: état gazeux

gasen teoria zinetikoen: kinetic theory of gaseses: teoría cinética de los gasesfr: théorie cinétique des gaz

gaussen: gausses: gaussfr: gauss

Gaussen legeen: Gauss’s lawes: ley de Gaussfr: théorème de Gauss

geruza iz. Elektroi-geruza. Likido-geruza.en: shelles: capafr: couche

giro-tenperaturaen: ambient temperature; room temperaturees: temperatura ambientefr: température ambiante

gluoien: gluones: gluónfr: gluon

gorputz beltz iz. Gorputz beltzarenerradiazioa.en: black body; blackbodyes: cuerpo negrofr: corps noir

19

Page 20: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

gorputz zurrunsin. solido zurrun

en: rigid body; solid bodyes: cuerpo rígido; cuerpo sólidofr: corps rigide; corps solide

grabitate iz. ‘astro baten, bereziki Lurraren,eta beste gorputz baten arteko grabitazioarenondorio den indarra’sin. grabitate-indar

en: force of gravity; gravityes: fuerza de gravedad; gravedadfr: force de gravité; gravité

grabitate-indar iz. ‘astro baten, berezikiLurraren, eta beste gorputz baten artekograbitazioaren ondorio den indarra’sin. grabitate

en: force of gravity; gravityes: fuerza de gravedad; gravedadfr: force de gravité; gravité

grabitate-zentroen: center of gravityes: centro de gravedadfr: centre de gravité

grabitatorioen: gravitationales: gravitatorio, -afr: gravitationnel, -elle

grabitazioen: gravitationes: gravitaciónfr: gravitation

grabitazio unibertsalaren legeen: law of universal gravitationes: ley de la gravitación universalfr: loi de l’attraction universelle; loi de la

gravitation; loi universelle de lagravitation

grabitazio-eremusin. eremu grabitatorio

en: gravitational fieldes: campo gravitatoriofr: champ gravitationnel

grabitazio-indarsin. indar grabitatorio

en: gravitational forcees: fuerza gravitatoriafr: force gravitationnelle

grabitazio-masasin. masa grabitazional

en: gravitational masses: masa gravitatoriafr: masse grave

gradienteen: gradientes: gradientefr: gradient

graduen: degreees: gradofr: degré

gradu zentigradusin. Celsius gradu

en: degree Celsiuses: grado Celsius; grado centígradofr: degré Celsius; degré centigrade

gramoen: grames: gramofr: gramme

hadroien: hadrones: hadrónfr: hadron

hamiltondar iz.sin. funtzio hamiltondar

en: Hamiltonian; Hamiltonian functiones: función hamiltoniana; hamiltonianofr: fonction hamiltonienne; hamiltonien

handipenen: magnificationes: ampliación; aumentofr: grandissement; grossissement

handipen angeluaren: angular magnificationes: aumento angularfr: grossissement angulaire

harizpien: filamentes: filamentofr: filament

harmoniko adj./iz. Serie harmonikoa.Maiztasun txikiko harmonikoak.en: harmonic; overtone (iz.)es: armónico (iz.); armónico, -a (adj.)fr: harmonique

hedapen1 iz. ‘gasen bolumena handitzea’ Gasenhedapena.sin. espantsio

en: expansiones: expansiónfr: détente; expansion

20

Page 21: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

2 iz. ‘uhinak espazioan higitzea’ Uhinenhedapena.en: propagationes: propagaciónfr: propagation

henryen: henryes: henryfr: henry

herrestatze iz. Herrestatze-indarra.en: drages: arrastrefr: traînée

hertzen: hertzes: hercio; hertzfr: hertz

hertziaren: hertzianes: herciano; hertzianofr: hertzien

hidraulikaen: hydraulicses: hidráulicafr: hydraulique

hidraulikoen: hydraulices: hidráulico, -afr: hydraulique

hidrodinamikaen: hydrodynamicses: hidrodinámicafr: hydrodynamique

hidrodinamikoen: hydrodynamices: hidrodinámico, -afr: hydrodynamique

hidroelektrikoen: hydroelectrices: hidroeléctrico, -afr: hydroélectrique

hidrostatikaen: hydrostaticses: hidrostáticafr: hydrostatique

hidrostatikoen: hydrostatices: hidrostático, -afr: hydrostatique

Higgs bosoien: Higgs bosones: bosón de Higgsfr: boson de Higgs

higiduraen: motion; movementes: movimientofr: mouvement

higidura browndaren: Brownian motion; Brownian movementes: movimiento brownianofr: mouvement brownien

higidura harmonikoen: harmonic motiones: movimiento armónicofr: mouvement harmonique

higidura oszilatoriosin. oszilazio-higidura

en: oscillating motion; oscillating movementes: movimiento oscilatoriofr: mouvement oscillatoire

higidura periodikoen: periodic motiones: movimiento periódicofr: mouvement périodique

higidura uniformeen: uniform motiones: movimiento uniformefr: mouvement uniforme

higidura zirkularen: circular motiones: movimiento circularfr: mouvement circulaire

higidura zuzenen: linear motion; rectilinear motiones: movimiento rectilíneofr: mouvement rectiligne

higidura-kantitatesin. momentu lineal

en: linear momentumes: cantidad de movimiento; cantidad de

movimiento lineal; momento linealfr: moment linéaire; quantité de mouvement

higikarien: bodyes: móvilfr: mobile

histeresien: hysteresises: histéresisfr: hystérésis

21

Page 22: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

hologramaen: hologrames: hologramafr: hologramme

hurbilpen iz. Teoria hau hurbilpen bat bainoez da oraindik.en: approximationes: aproximaciónfr: approximation

huts iz. Hutsaren permitibitatea. Argiarenhutseko abiadura.en: vacuumes: vacíofr: vide

ibilbideen: path; trajectoryes: trayectoriafr: trajectoire

igorle iz. Diodo argi-igorlea.en: emitteres: emisorfr: émetteur

igorpen iz. Elektroi-igorpena.en: emissiones: emisiónfr: émission

igorpen-espektrosin. emisio-espektro

en: emission spectrumes: espectro de emisiónfr: spectre d’émission

imanen: magnetes: imánfr: aimant

inbariantzasin. aldaezintasun

en: invariancees: invarianciafr: invariance

indaren: forcees: fuerzafr: force

indar elektroeragileen: electromotive forcees: fuerza electromotrizfr: force électromotrice

indar grabitatoriosin. grabitazio-indar

en: gravitational forcees: fuerza gravitatoriafr: force gravitationnelle

indar kontraelektroeragileen: back electromotive forcees: fuerza contraelectromotrizfr: force contre-électromotrice

indar kontserbakoren: conservative forcees: fuerza conservativafr: force conservatrice

indar nuklear iz. ‘atomo-nukleokonukleoien arteko indarra’en: nuclear forcees: fuerza nuclearfr: force nucléaire

indar zentralen: central forcees: fuerza centralfr: force centrale

indar zentrifugoen: centrifugal forcees: fuerza centrífugafr: force centrifuge

indar zentripetuen: centripetal forcees: fuerza centrípetafr: force centripète

indar-lerrosin. eremu-lerro

en: field linees: línea de campo; línea de fuerzafr: ligne de champ; ligne de force

indar-momentuen: moment of forcees: momento de una fuerzafr: moment d’une force

indiferente adj. Oreka indiferentea.en: indifferentes: indiferentefr: indifférent, -ente

induktantziaen: inductancees: inductanciafr: inductance

indukzioen: inductiones: inducciónfr: induction

22

Page 23: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

indukzio magnetikoen: magnetic inductiones: inducción magnéticafr: induction magnétique

induzitu1 du ad.en: inductes: inducirfr: induire

2 iz.en: armaturees: inducidofr: induit

inelastikoen: inelastices: inelástico, -afr: inélastique

inertziaen: inertiaes: inerciafr: inertie

inertzia-indaren: inertial forcees: fuerza de inerciafr: force d’inertie; force inertielle

inertzialen: inertiales: inercialfr: inertiel, -elle

inertzia-masasin. masa inertzial

en: inertial masses: masa de inercia; masa inercialfr: masse d’inertie

inertzia-momentuen: moment of inertiaes: momento de inerciafr: moment d’inertie

infragorri adj./iz.en: infraredes: infrarrojo (iz.); infrarrojo, -a (adj.)fr: infrarouge

infrasoinuen: infrasoundes: infrasonidofr: infrason

inklinatu adj. Plano inklinatua.en: inclinedes: inclinado, -afr: incliné, -ée

inpedantziaen: impedancees: impedanciafr: impédance

intentsiboen: intensivees: intensivo, -afr: intensif, -ive

intentsitateen: intensityes: intensidadfr: intensité

interakzio iz. Naturako oinarrizko lauinterakzioak.sin. elkarrekintza

en: interactiones: interacciónfr: interaction

interakzio ahulsin. elkarrekintza ahul

en: weak force; weak interactiones: fuerza débil; interacción débilfr: force faible; interaction faible

interakzio bortitzsin. elkarrekintza bortitz

en: color force; strong force; stronginteraction

es: fuerza de color; fuerza fuerte;interacción fuerte

fr: force de couleur; force forte; interactionforte

interakzio elektroahulsin. elkarrekintza elektroahul

en: electroweak interactiones: interacción electrodébilfr: interaction électrofaible

interakzio elektromagnetikosin. elkarrekintza elektromagnetiko

en: electromagnetic interactiones: interacción electromagnéticafr: interaction électromagnétique

interferentziaen: interferencees: interferenciafr: interférence

interferentzia eraikitzaileen: constructive interferencees: interferencia constructivafr: interférence constructive

interferentzia suntsitzaileen: destructive interferencees: interferencia destructivafr: interférence destructive

23

Page 24: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

irakiteen: ebullitiones: ebulliciónfr: ébullition

irakite-puntusin. irakite-tenperatura

en: boiling point; boiling temperaturees: punto de ebullición; temperatura de

ebulliciónfr: point d’ébullition; température

d’ébullition

irakite-tenperaturasin. irakite-puntu

en: boiling point; boiling temperaturees: punto de ebullición; temperatura de

ebulliciónfr: point d’ébullition; température

d’ébullition

irradiatu du ad. ‘erradiazioaren eraginpeanjarri’ Lagin bat argi monokromatikoz irradiatudugu.en: irradiatees: irradiarfr: irradier

irradiazioen: irradiationes: irradiaciónfr: irradiation

irrati-frekuentziasin. irrati-maiztasun

en: radio frequencyes: frecuencia radioeléctrica; radiofrecuenciafr: fréquence radio; fréquence

radioélectrique; radiofréquence

irrati-maiztasunsin. irrati-frekuentzia

en: radio frequencyes: frecuencia radioeléctrica; radiofrecuenciafr: fréquence radio; fréquence

radioélectrique; radiofréquence

irrati-uhin iz. (batez ere pl.)en: radio wavees: onda de radio; onda radioeléctrica;

radioondafr: onde radio ; onde radioélectrique

irudien: imagees: imagenfr: image

irudi birtualsin. alegiazko irudi

en: virtual imagees: imagen virtualfr: image virtuelle

irudi errealen: real imagees: imagen realfr: image réelle

islapensin. islatze

en: reflectiones: reflexiónfr: réflexion

islapen-angeluen: angle of reflectiones: ángulo de reflexiónfr: angle de réflexion

islatusin. da; du ad.

en: reflectes: reflejarfr: réfléchir; refléter

islatzesin. islapen

en: reflectiones: reflexiónfr: réflexion

isokorosin. isometriko

en: isochoric; isometrices: isócoro, -a; isométrico, -afr: isochore; isométrique; isovolume

isolagailuen: insulatores: aisladorfr: isolateur

isolagarrien: isolablees: aislablefr: isolable

isolamenduen: insulationes: aislamientofr: isolement

isolatu du ad.en: insulatees: aislarfr: isoler

24

Page 25: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

isolatzaileen: insulatores: aislantefr: isolant (iz.); isolant, -e (adj.)

isometrikosin. isokoro

en: isochoric; isometrices: isócoro, -a; isométrico, -afr: isochore; isométrique; isovolume

isotermikoen: isothermales: isotérmico, -a; isotermo, -afr: isotherme

isotopoen: isotopees: isótopofr: isotope

isotropoen: isotropices: isótropo, -afr: isotrope

ispilu iz. Ispilu esferikoa. Ispilu laua.en: mirrores: espejofr: miroir

itzulezin adj. Prozesu itzulezina.en: irreversiblees: irreversiblefr: irréversible

itzulezintasunen: irreversibilityes: irreversibilidadfr: irréversibilité

itzulgarri adj. Prozesu itzulgarria.en: reversiblees: reversiblefr: réversible

itzulgarritasunen: reversibilityes: reversibilidadfr: réversibilité

izozketasin. izozte

en: freezinges: congelaciónfr: congélation

izoztesin. izozketa

en: freezinges: congelaciónfr: congélation

izozte-puntusin. izozte-tenperatura

en: freezing point; freezing temperaturees: punto de congelación; temperatura de

congelaciónfr: point de congélation; point de givre;

température de congélation

izozte-tenperaturasin. izozte-puntu

en: freezing point; freezing temperaturees: punto de congelación; temperatura de

congelaciónfr: point de congélation; point de givre;

température de congélation

izpi infragorri iz. (batez ere pl.)sin. erradiazio infragorri

en: infrared radiation; infrared rayses: radiación infrarroja; rayos infrarrojosfr: rayonnement infrarouge; rayons

infrarouges

izpi katodiko iz. (batez ere pl.)sin. katodo-izpiak

en: cathode rayses: rayos catódicosfr: rayons cathodiques

izpi kosmiko iz. (batez ere pl.)sin. erradiazio kosmiko

en: cosmic radiation; cosmic rayses: radiación cósmica; rayos cósmicosfr: rayonnement cosmique; rayons

cosmiques

izpi ultramore iz. (batez ere pl.)sin. erradiazio ultramore

en: ultraviolet radiation; ultraviolet rayses: radiación ultravioleta; rayos ultravioletasfr: rayonnement ultraviolet; rayons

ultraviolets

jariagai iz. (nahiz jariagai hitzakizenondo-kategoria ere baduen, kategoriahorretako adierarako fluido edo jariakorerabiltzen dira nagusiki)sin. fluido

en: fluides: fluidofr: fluide

jariakor adj. Substantzia jariakorrak.sin. fluido

en: fluides: fluido, -afr: fluide

25

Page 26: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

jouleen: joulees: joule; juliofr: joule

Joule efektuen: Joule effect; Joule heates: efecto Joulefr: effet Joule

kaloriaen: caloriees: caloríafr: calorie

kalorimetriaen: calorimetry; heat measurementes: calorimetríafr: calorimétrie

kalorimetroen: calorimeter; heat indicatores: calorímetrofr: calorimètre

kandela iz. [unitatea]en: candelaes: candelafr: candela

kapazitate iz. (elektrizitatean)en: capacitancees: capacidad; capacitanciafr: capacitance; capacité

kargasin. karga elektriko

en: electric charge; electrical chargees: carga eléctricafr: charge électrique

karga elektrikosin. karga

en: electric charge; electrical chargees: carga eléctricafr: charge électrique

karga puntualen: point chargees: carga puntualfr: charge ponctuelle

kate-erreakzioen: chain reactiones: reacción en cadenafr: réaction en chaîne

katioien: cationes: catiónfr: cation

katodikoen: cathodices: catódico, -afr: cathodique

katodo-izpi iz. (batez ere pl.)sin. izpi katodikoak

en: cathode rayses: rayos catódicosfr: rayons cathodiques

kelvinen: kelvines: kelvinfr: kelvin

Kelvin eskalaen: Kelvin scalees: escala Kelvinfr: échelle Kelvin

kilogramoen: kilogrames: kilogramofr: kilogramme

kilogramo indarsin. kilopond

en: kilogram-force; kilogramme-force ;kilopond

es: kilogramo-fuerza; kilopondiofr: kilogramme-force ; kilogramme-poids

kilometroen: kilometrees: kilómetrofr: kilomètre

kilopondsin. kilogramo indar

en: kilogram-force; kilogramme-force ;kilopond

es: kilogramo-fuerza; kilopondiofr: kilogramme-force ; kilogramme-poids

kilowatten: kilowattes: kilovatiofr: kilowatt

kilowatt-orduen: kilowatt-houres: kilovatio-horafr: kilowattheure

kitzikapensin. eszitazio

en: excitationes: excitaciónfr: excitation

26

Page 27: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

kitzikatu da/du ad.sin. eszitatu

en: excitees: excitarfr: exciter

koefizienteen: coefficientes: coeficientefr: coefficient

kohesioen: cohesiones: cohesiónfr: cohésion

kohesio-indaren: cohesion forcees: fuerza de cohesiónfr: force de cohésion

kolapsoen: collapsees: colapsofr: collapsus

koloidalen: colloidales: coloidalfr: colloïdal, -ale

koloideen: colloides: coloidefr: colloïde

konbekzioen: convectiones: convecciónfr: convection

konbergenteen: convergentes: convergentefr: convergent, -ente

konbertsio-faktore iz. Unitateenkonbertsio-faktoreak.en: conversion factores: factor de conversiónfr: facteur de conversion

kondentsadore1 iz. ‘dielektriko batez bereizirik dauden bi xaflaeroalez osaturiko sistema, zeinu desberdinekokargak metatzeko ahalmena duena’Kondentsadore elektrikoa.en: capacitores: condensadorfr: condensateur

2 iz. ‘gas edo lurruna hoztu eta likidotzekogailua’ Lurrun-kondentsadorea.en: condenseres: condensadorfr: condensateur

kondentsazio iz. Ur-lurrunarenkondentsazioa.en: condensationes: condensaciónfr: condensation

kondukziosin. eroapen

en: conductiones: conducciónfr: conduction

konformazioen: conformationes: conformaciónfr: conformation

konpresioen: compressiones: compresiónfr: compression

konpresio-esfortzusin. konpresio-tentsio

en: compressive stresses: esfuerzo de compresión; tensión de

compresiónfr: contrainte à la compression; contrainte

de compression; effort de compression

konpresio-tentsiosin. konpresio-esfortzu

en: compressive stresses: esfuerzo de compresión; tensión de

compresiónfr: contrainte à la compression; contrainte

de compression; effort de compression

konprimaezintasunen: non-compressibilityes: incompresibilidadfr: non-compressibilité

konprimagarritasunen: compressibilityes: compresibilidadfr: compressibilité

konstante dielektrikoen: dielectric constantes: constante dieléctricafr: constante diélectrique

27

Page 28: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

kontraelektroeragile adj. Indarkontraelektroeragilea.en: counterelectromotivees: contraelectromotrizfr: contre-électromoteur, -trice

kontserbakoren: conservativees: conservativo, -afr: conservateur, -trice

kontserbazio-lege iz. Momentulinealaren kontserbazio-legea.en: conservation lawes: ley de conservaciónfr: loi de conservation

korrontesin. korronte elektriko

en: current; electric currentes: corriente; corriente eléctricafr: courant; courant électrique

korronte alternoen: alternating currentes: corriente alternafr: courant alternatif

korronte elektrikosin. korronte

en: current; electric currentes: corriente; corriente eléctricafr: courant; courant électrique

korronte induzituen: induced currentes: corriente inducidafr: courant induit

korronte zuzenen: direct currentes: corriente continuafr: courant continu

korronte-lerroen: streamlinees: línea de corrientefr: ligne de courant

kriogeniaen: cryogenicses: criogeniafr: cryogénie

kriogeno iz.en: cryogenes: criógenofr: cryogène

kristal likidoen: liquid crystales: cristal líquidofr: cristal liquide

kristal-sistemaen: crystal systemes: sistema cristalinofr: système cristallin

kuantikoen: quantum-es: cuántico, -afr: quantique

kuantuen: quantumes: cuantofr: quantum

lanen: workes: trabajofr: travail

lasaikuntzaen: relaxationes: relajaciónfr: relaxation

laseren: laseres: láserfr: laser

lebitazioen: levitationes: levitaciónfr: lévitation

lege fisikoen: physical lawes: ley físicafr: loi physique

leiarsin. lente

en: lenses: lentefr: lentille

leiar dibergentesin. lente dibergente

en: dispersing lens; diverging lenses: lente divergentefr: lentille divergente

leiar konbergentesin. lente konbergente

en: converging lenses: lente convergentefr: lentille convergente

lentesin. leiar

en: lenses: lentefr: lentille

28

Page 29: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

lente dibergentesin. leiar dibergente

en: dispersing lens; diverging lenses: lente divergentefr: lentille divergente

lente konbergentesin. leiar konbergente

en: converging lenses: lente convergentefr: lentille convergente

leptoien: leptones: leptónfr: lepton

likatasunsin. biskositate

en: viscosityes: viscosidadfr: viscosité

likido adj./iz.en: liquides: líquido (iz.); líquido, -a (adj.)fr: liquide

likido-egoerasin. egoera likido

en: liquid statees: estado líquidofr: état liquide

likidotu da/du ad.en: liquidizees: licuarfr: liquéfier

lokomozioen: locomotiones: locomociónfr: locomotion

lumenen: lumenes: lumenfr: lumen

lumineszentziaen: luminescencees: luminiscenciafr: luminescence

lurrun iz. Ur-lurruna.en: vapor; vapoures: vaporfr: vapeur

lurrundu da/du ad.en: evaporatees: evaporar; volatilizarfr: évaporer; vaporiser

lurrunketaen: evaporation; vaporization; volatilizationes: evaporización; volatilizaciónfr: évaporation; vaporisation; volatilisation

lurrunkoren: volatilees: volátilfr: volatil

lurrun-presioen: vapor pressure; vapour pressurees: presión de vaporfr: pression de vapeur

luxen: luxes: luxfr: lux

luzeraren uzkurduraen: length contractiones: contracción de Lorentzfr: contraction des longueurs

machen: Mach; maches: machfr: Mach; mach

Machen zenbakien: Mach numberes: número de Machfr: nombre de Mach

magnetikoen: magnetices: magnético, -afr: magnétique

magnetismoen: magnetismes: magnetismofr: magnétisme

magnetizatu du ad.en: magnetizees: imantar; magnetizarfr: magnétiser

magnetizazioen: magnetizationes: magnetizaciónfr: magnétisation

29

Page 30: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

magnitudeen: quantityes: magnitudfr: grandeur

magnitude bektorialsin. bektore-magnitude

en: vector quantityes: magnitud vectorialfr: grandeur vectorielle

maiztasunsin. frekuentzia

en: frequencyes: frecuenciafr: fréquence

makina termikoen: heat enginees: máquina térmicafr: machine thermique

makroskopikoen: macroscopices: macroscópico, -afr: macroscopique

makurdurasin. flexio

en: flexiones: flexiónfr: flexion

makurdura-esfortzusin. flexio-esfortzu; flexio-tentsio;makurdura-tentsio

en: bending stresses: esfuerzo de flexiónfr: effort de flexion

makurdura-tentsiosin. flexio-esfortzu; flexio-tentsio;makurdura-esfortzu

en: bending stresses: esfuerzo de flexiónfr: effort de flexion

malgukien: springes: muelle; resortefr: ressort

manometroen: manometer; pressure gaugees: manómetrofr: manomètre

marruskadura iz. Marruskadura-indarra.en: frictiones: fricción; rozamientofr: frottement

marruskadura-koefizienteen: coefficient of frictiones: coeficiente de fricción; coeficiente de

rozamientofr: coefficient de frottement

masaen: masses: masafr: masse

masa atomikosin. atomo-masa

en: atomic masses: masa atómicafr: masse atomique

masa grabitazionalsin. grabitazio-masa

en: gravitational masses: masa gravitatoriafr: masse grave

masa inertzialsin. inertzia-masa

en: inertial masses: masa de inercia; masa inercialfr: masse d’inertie

masa kritikoen: critical masses: masa críticafr: masse critique

masa puntualen: point masses: masa puntual

masa-zenbakien: mass number; nucleon numberes: número másico; número nucleoicofr: nombre de masse; nombre de nucléons

masa-zentrosin. barizentro

en: barycenter; center of masses: baricentro; centro de masafr: barycentre; centre de masse

materiaren egoerasin. agregazio-egoera

en: state of aggregation; state of matteres: estado de agregación; estado de la

materiafr: état d’agrégation; état de la matière

maxwellen: maxwelles: maxwellfr: maxwell

30

Page 31: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Maxwellen ekuazioaken: Maxwell equationses: ecuaciones de Maxwellfr: équations de Maxwell

megatoien: megatones: megatónfr: mégatonne

mekanikaen: mechanicses: mecánicafr: mécanique

mekanika erlatibistaen: relativistic mechanicses: mecánica relativistafr: mécanique relativiste

mekanika estatistikoen: statistical mechanicses: mecánica estadísticafr: mécanique statistique

mekanika klasikoen: classical mechanicses: mecánica clásicafr: mécanique classique

mekanika kuantikoen: quantum mechanicses: mecánica cuánticafr: mécanique quantique

mekanika ondulatoriosin. uhin-mekanika

en: wave mechanicses: mecánica ondulatoriafr: mécanique ondulatoire

meniskoen: meniscuses: meniscofr: ménisque

mesoien: mesones: mesónfr: méson

metazentroen: metacenteres: metacentrofr: métacentre

metroen: metrees: metrofr: mètre

metro karratusin. metro koadro

en: square metrees: metro cuadradofr: mètre carré

metro koadrosin. metro karratu

en: square metrees: metro cuadradofr: mètre carré

metro kubikosin. metro kubo

en: cubic metrees: metro cúbicofr: mètre cube

metro kubosin. metro kubiko

en: cubic metrees: metro cúbicofr: mètre cube

mikroisin. mikrometro

en: micrometre; micrones: micra; micrómetro; micrónfr: micromètre; micron

mikrometrosin. mikroi

en: micrometre; micrones: micra; micrómetro; micrónfr: micromètre; micron

mikrouhinen: microwavees: microondafr: micro-onde

milibaren: millibares: milibarfr: millibar

momentuen: moment; torquees: momentofr: moment

momentu angeluaren: angular momentumes: momento angularfr: moment angulaire

momentu linealsin. higidura-kantitate

en: linear momentumes: cantidad de movimiento; cantidad de

movimiento lineal; momento linealfr: moment linéaire; quantité de mouvement

31

Page 32: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

momentu magnetikoen: magnetic momentes: momento magnéticofr: moment magnétique

monokromatiko adj. Erradiaziomonokromatikoa uhin-luzera bakarrekoa da.en: monochromatic; monochromees: monocromático, -a; monocromo, -afr: monochromatique

muoien: muones: muónfr: muon

neutrinoen: neutrinoes: neutrinofr: neutrino

neutroien: neutrones: neutrónfr: neutron

newtonen: newtones: newtonfr: newton

newtondar adj. Mekanika newtondarra.Fluido newtondarra.en: Newtonianes: newtoniano, -afr: newtonien, -enne

Newtonen legeaken: Newton’s lawses: leyes de Newtonfr: lois de Newton

nodoen: nodees: nodofr: noeud

norabide iz. ‘gorputz batek, higitzen denean,egiten duen bide edo lerroa’en: directiones: direcciónfr: direction

noranzko iz. ‘norabide batean higitzekodauden kontrako bi orientazioetako bakoitza’en: direction of motion; direction of

movementes: sentidofr: sens; sens de mouvement

nuklearen: nucleares: nuclearfr: nucléaire

nukleidoen: nuclidees: nucleidofr: nucléide; nuclide

nukleoen: nucleuses: núcleofr: noyau

nukleoien: nucleones: nucleónfr: nucléon

ohmen: ohmes: ohmiofr: ohm

Ohmen legeen: Ohm’s lawes: ley de Ohmfr: loi d’Ohm

ohmikoen: ohmices: óhmico, -afr: ohmique

oinarrizko elkarrekintzasin. oinarrizko interakzio

en: fundamental interactiones: interacción fundamentalfr: interaction élémentaire

oinarrizko interakzio iz. Naturakooinarrizko lau interakzioak.sin. oinarrizko elkarrekintza

en: fundamental interactiones: interacción fundamentalfr: interaction élémentaire

oinarrizko partikula iz. Oinarrizkopartikulen eredu estandarra.en: elementary particle; fundamental particlees: partícula elementalfr: particule élémentaire

okularen: oculares: ocularfr: oculaire

opakuen: opaquees: opaco, -afr: opaque

32

Page 33: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

optikaen: opticses: ópticafr: optique

optika geometrikoen: geometrical opticses: óptica geométricafr: optique géométrique

optikoen: optic; opticales: óptico, -afr: optique

orbitaen: orbites: órbitafr: orbite

orbital1 adj. Abiadura orbitala.en: orbitales: orbitalfr: orbital, -e

2 iz. Orbital atomikoa.en: orbitales: orbitalfr: orbitale

oreka iz. Oreka ezegonkorra.en: equilibrium; mechanical equilibriumes: equilibrio; equilibrio mecánicofr: équilibre; équilibre mécanique

osziladoreen: oscillatores: osciladorfr: oscillateur

oszilatorio adj. Higidura oszilatorioa.en: oscillatoryes: oscilatorio, -afr: oscillatoire

oszilatu du ad.en: oscillatees: oscilarfr: osciller

oszilatzaile adj. Eremu magnetikooszilatzailea.en: oscillatinges: oscilantefr: oscillant, -ante

oszilazioen: oscillationes: oscilaciónfr: oscillation

oszilazio-higidurasin. higidura oszilatorio

en: oscillating movementes: movimiento oscilatoriofr: mouvement oscillatoire

oszilografoen: oscillographes: oscilógrafofr: oscillographe

paramagnetikoen: paramagnetices: paramagnético, -afr: paramagnétique

paramagnetismoen: paramagnetismes: paramagnetismofr: paramagnétisme

partikulasin. zatiki

en: particle; particulate; particulate matteres: partículafr: particule

partikula-azeleragailuen: particle acceleratores: acelerador de partículasfr: accélérateur de particules

pascalen: pascales: pascalfr: pascal

Pauliren esklusio-printzipioen: Pauli exclusion principlees: principio de exclusión de Paulifr: principe d’exclusion de Pauli

pausaguneko energiaen: rest energyes: energía en reposofr: énergie en repos

pausaguneko masaen: rest masses: masa de reposofr: masse au repos

pendulu iz. Foucault pendulua.en: pendulumes: péndulofr: balancier; pendule

periodiko adj. Higidura periodikoa.Oszilazio periodikoa.en: periodices: periódico, -afr: périodique

33

Page 34: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

periodoen: periodes: periodofr: période

permitibitateen: permittivityes: permitividadfr: permittivité

perturbazioen: perturbationes: perturbaciónfr: perturbation

pi mesoisin. pioi

en: pi meson; piones: mesón pi; piónfr: méson pi; pion

piezoelektriko adj. Efektu piezoelektrikoa.en: piezoelectrices: piezoeléctrico, -afr: piézoélectrique

pilasin. pila elektrokimiko; pila galvaniko; pilavoltaiko

en: cell; electric cell; electrochemical cell;galvanic cell; voltaic cell

es: celda galvánica; pila; pila eléctrica; pilaelectroquímica; pila galvánica; pilavoltaica

fr: cellule galvanique; pile électrique; pileélectrochimique; pile galvanique; pilevoltaïque

pila elektrokimikosin. pila; pila galvaniko; pila voltaiko

en: cell; electric cell; electrochemical cell;galvanic cell; voltaic cell

es: celda galvánica; pila; pila eléctrica; pilaelectroquímica; pila galvánica; pilavoltaica

fr: cellule galvanique; pile électrique; pileélectrochimique; pile galvanique; pilevoltaïque

pila galvanikosin. pila; pila elektrokimiko; pila voltaiko

en: cell; electric cell; electrochemical cell;galvanic cell; voltaic cell

es: celda galvánica; pila; pila eléctrica; pilaelectroquímica; pila galvánica; pilavoltaica

fr: cellule galvanique; pile électrique; pileélectrochimique; pile galvanique; pilevoltaïque

pila voltaikosin. pila; pila elektrokimiko; pila galvaniko

en: cell; electric cell; electrochemical cell;galvanic cell; voltaic cell

es: celda galvánica; pila; pila eléctrica; pilaelectroquímica; pila galvánica; pilavoltaica

fr: cellule galvanique; pile électrique; pileélectrochimique; pile galvanique; pilevoltaïque

pioisin. pi mesoi

en: pi meson; piones: mesón pi; piónfr: méson pi; pion

pisuen: weightes: pesofr: poids

pisu atomikoen: atomic weightes: peso atómicofr: poids atomique

pisu espezifikoen: specific weight; unit weightes: peso específicofr: poids spécifique

Plancken konstanteen: Planck’s constantes: constante de Planckfr: constante de Planck

plano inklinatuen: inclined planees: plano inclinadofr: plan incliné

plasma iz. [materiaren egoera]en: plasmaes: plasmafr: plasma

poiseen: poisees: poisefr: poise

polaren: polares: polarfr: polaire

polaritateen: polarityes: polaridadfr: polarité

34

Page 35: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

polarizatu da/du ad. Argi polarizatua.en: polarizees: polarizarfr: polariser

polarizazioen: polarizationes: polarizaciónfr: polarisation

poloen: polees: polofr: pôle

porotsuen: porouses: poroso, -afr: poreux, -euse

positroien: positrones: positrónfr: positon; positron

potentziaen: poweres: potenciafr: puissance

potentzial iz.sin. potentzial elektriko

en: electric potential; potentiales: potencial; potencial eléctricofr: potentiel; potentiel électrique

potentzial elektrikosin. potentzial

en: electric potential; potentiales: potencial; potencial eléctricofr: potentiel; potentiel électrique

potentzial-diferentziasin. tentsio

en: potential difference; voltagees: diferencia de potencial; tensiónfr: différence de potentiel; tension; tension

électrique

presioen: pressurees: presiónfr: pression

presio hidrostatikoen: hydrostatic pressurees: presión hidrostáticafr: pression hydrostatique

presio partzialen: partial pressurees: presión parcialfr: pression partielle

prezesio iz. Zibaren prezesioa.en: precessiones: precesiónfr: précession

propietate iz. Supereroaleen propietatemagnetikoak. Propietate estentsiboak.en: propertyes: propiedadfr: propriété

propultsioen: propulsiones: propulsiónfr: propulsion

protoien: protones: protónfr: proton

pultsazioen: angular frequency; pulsationes: frecuencia angular; pulsaciónfr: pulsation

puntu kritiko iz. Uraren puntu kritikoa.en: critical pointes: punto críticofr: point critique

quantumh. kuantuquarken: quarkes: quarkfr: quark

raden: rades: radfr: radremen: remes: remfr: rem

Reynoldsen zenbakien: Reynolds numberes: número de Reynoldsfr: nombre de Reynolds

roentgenen: roentgen; röntgenes: roentgen; röntgenfr: roentgen; röntgen

35

Page 36: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

saiakuntzasin. esperimentu

en: experimentes: experimentofr: expérience

sakabanatze1 iz. ‘argi-izpi bat errefrakzioz uhin-luzeradesberdineko osagaitan banatzea’ Argiarensakabanatzea.sin. dispertsio

en: dispersiones: dispersiónfr: dispersion

2 iz. ‘partikula batek ibilbidea aldatzea bestepartikula batekiko talkaren edo interakzioareneraginez’ Elektroi-sakabanatzea.en: scatteringes: dispersiónfr: diffusion

segundoen: secondes: segundofr: seconde

semidesintegrazio-periodosin. erdibizitza

en: half-life; half-life period; radioactivehalf-life

es: período de semidesintegración; períodoradiactivo; semivida radiactiva

fr: demi-vie; période de demi-vie; périoderadioactive

siemensen: siemenses: siemensfr: siemens

sieverten: sievertes: sievertfr: sievert

sinkronismoen: synchronismes: sincronismofr: synchronisme

sinkrotroien: synchrotrones: sincrotrónfr: synchrotron

sistema inertzialsin. erreferentzia-sistema inertzial

en: inertial frame of reference; inertialreference system

es: sistema de referencia inercialfr: référentiel galiléen; référentiel inertiel

soinuen: soundes: sonidofr: son

soinu-iturrien: sound sourcees: fuente sonorafr: source sonore

soinu-uhinsin. uhin akustiko

en: acoustic wave; sound wavees: onda acústica; onda sonorafr: onde acoustique; onde sonore

solenoideen: solenoides: solenoidefr: solénoïde

solidoen: solides: sólidofr: solide

solido zurrunsin. gorputz zurrun

en: rigid body; solid bodyes: cuerpo rígido; cuerpo sólidofr: corps rigide; corps solide

solido-egoerasin. egoera solido

en: solid statees: estado sólidofr: état solide

solidotu da/du ad.en: solidifyes: solidificarfr: solidifier

solidotzeen: solidificationes: solidificaciónfr: solidification

solidotze-puntusin. solidotze-tenperatura

en: solidifying point; solidifying temperaturees: punto de solidificación; temperatura de

solidificaciónfr: point de solidification; température de

solidification

solidotze-tenperaturasin. solidotze-puntu

en: solidifying point; solidifying temperaturees: punto de solidificación; temperatura de

solidificaciónfr: point de solidification; température de

solidification

36

Page 37: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

sorgailuen: generatores: generadorfr: générateur

spinen: spines: spinfr: spin

sublimatu da/du ad.en: sublimatees: sublimarfr: sublimer

sublimatzesin. sublimazio

en: sublimationes: sublimaciónfr: sublimation

sublimaziosin. sublimatze

en: sublimationes: sublimaciónfr: sublimation

supereroaleen: superconductores: superconductorfr: supraconducteur

supereroankortasunen: superconductivityes: superconductividadfr: supraconductivité

superjariakortasunen: superfluidityes: superfluidezfr: superfluidité

supersonikoen: supersonices: supersónico, -afr: supersonique

suspentsiosin. esekidura

en: suspensiones: suspensiónfr: suspension

talkaen: collisiones: colisiónfr: collision

talka elastikoen: elastic collisiones: choque elásticofr: collision élastique

talka-uhinen: shock wavees: onda de choquefr: onde de choc

tangentzialen: tangentiales: tangencialfr: tangentiel, -elle

tau partikulaen: tau particlees: partícula taufr: tau particule

tenperaturaen: temperaturees: temperaturafr: température

tenperatura absolutuen: absolute temperaturees: temperatura absolutafr: température absolue

tentsio1 iz. (elektrizitatean)sin. potentzial-diferentzia

en: potential difference; voltagees: diferencia de potencial; tensiónfr: différence de potentiel; tension; tension

électrique

2 iz. (mekanikan)sin. esfortzu

en: stresses: esfuerzo; tensiónfr: contrainte; effort

teoria ondulatoriosin. uhin-teoria

en: wave theoryes: teoría ondulatoriafr: théorie ondulatoire

termodinamikaen: thermodynamicses: termodinámicafr: thermodynamique

termodinamikoen: thermodynamices: termodinámico, -afr: thermodynamique

termoelektriko adj. Efektutermoelektrikoa. Eguzki-zentral termoelektrikoa.en: thermoelectrices: termoeléctrico, -afr: thermoélectrique

37

Page 38: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

termologiaen: thermologyes: termologíafr: thermologie

termonuklearen: thermonucleares: termonuclearfr: thermonucléaire

teslaen: teslaes: teslafr: tesla

tonaen: tones: toneladafr: tonne

tortsio iz. Tortsio-balantza.sin. bihurdura

en: torsiones: torsiónfr: torsion

tortsio-esfortzusin. bihurdura-esfortzu; bihurdura-tentsio;tortsio-tentsio

en: torsional stresses: tensión de torsiónfr: contrainte de torsion; effort de torsion

tortsio-tentsiosin. bihurdura-esfortzu; bihurdura-tentsio;tortsio-esfortzu

en: torsional stresses: tensión de torsiónfr: contrainte de torsion; effort de torsion

trakzioen: tractiones: tracciónfr: traction

trakzio-esfortzusin. trakzio-tentsio

en: tensile stresses: esfuerzo de tensión; esfuerzo de

tracción; tensión de tracciónfr: charge de traction; contrainte de

traction; effort de tension

trakzio-tentsiosin. trakzio-esfortzu

en: tensile stresses: esfuerzo de tensión; esfuerzo de

tracción; tensión de tracciónfr: charge de traction; contrainte de

traction; effort de tension

transformazio iz. Transformazio galilearra.en: transformationes: transformaciónfr: transformation

translazio iz. Translazio-higidura.en: translationes: traslaciónfr: translation

trantsitorio iz.en: transientes: transitoriofr: transitoire

trantsizio iz. Energia-maila batetik bestebaterako trantsizioa.en: transitiones: transiciónfr: transition

trifasikoen: triphasices: trifásico, -afr: triphasé, -ée

turbulentziaen: turbulencees: turbulenciafr: turbulence

uhinen: wavees: ondafr: onde

uhin akustikosin. soinu-uhin

en: acoustic wave; sound wavees: onda acústica; onda sonorafr: onde acoustique; onde sonore

uhin elastikoen: elastic wavees: onda elásticafr: onde élastique

uhin elektromagnetikoen: electromagnetic wavees: onda electromagnéticafr: onde électromagnétique

uhin geldikoren: standing wavees: onda estacionariafr: onde stationnaire

uhin mekanikoen: mechanical wavees: onda mecánicafr: onde mécanique

38

Page 39: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

uhin-fronteen: wavefrontes: frente de ondafr: front d’onde

uhin-funtzioen: wave functiones: función de ondafr: fonction d’onde

uhin-higiduraen: wave motiones: movimiento ondulatoriofr: mouvement ondulatoire

uhin-luzeraen: wavelengthes: longitud de ondafr: longueur d’onde

uhin-mekanikasin. mekanika ondulatorio

en: wave mechanicses: mecánica ondulatoriafr: mécanique ondulatoire

uhin-partikula dualtasunen: wave-corpuscle duality; wave-particle

dualityes: dualidad onda-corpúsculo; dualidad

onda-partículafr: dualité onde-corpuscule; dualité

onde-particule

uhin-teoriasin. teoria ondulatorio

en: wave theoryes: teoría ondulatoriafr: théorie ondulatoire

uhin-zenbakien: wave numberes: número de ondafr: nombre d’onde

ukipen-indaren: contact forcees: fuerza de contactofr: force de contact

ultramore adj./iz.en: ultravioletes: ultravioletafr: ultraviolet

ultrasoinuen: ultrasoundes: ultrasonidofr: ultrason

urtze iz. ‘substantzia bat egoera solidotikegoera likidora iragatea’sin. fusio

en: fusion; meltinges: fusiónfr: fusion

urtze-berosin. fusio-bero

en: heat of fusiones: calor de fusiónfr: chaleur de fusion

urtze-puntusin. fusio-puntu

en: melting pointes: punto de fusiónfr: point de fusion

uzkurduraen: contractiones: contracciónfr: contractionvaren: vares: varfr: var

volten: voltes: volt; voltiofr: volt

voltaiko adj. Arku voltaikoa.en: voltaices: voltaico, -afr: voltaïque

voltampereen: voltamperees: voltamperiofr: voltampère

voltmetroen: voltmeteres: voltímetrofr: voltmètre

watten: wattes: vatio; wattfr: watt

wattmetroen: wattmeteres: vatímetrofr: wattmètre

weberen: weberes: weber; weberiofr: weber

39

Page 40: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

xurgapen iz. (materia, energia, erradiazioa)sin. absortzio

en: absorptiones: absorciónfr: absorption

xurgapen-espektrosin. absortzio-espektro

en: absorption spectrumes: espectro de absorciónfr: spectre d’absorption

zabalkuntzasin. dilatazio

en: expansiones: dilataciónfr: dilatation

zatikisin. partikula

en: particle; particulate; particulate matteres: partículafr: particule

zeharkako uhinen: transversal wavees: onda transversalfr: onde transversale

zehaztasun iz. ‘metodo baten emaitzenbatezbestekoak benetako balioarekiko duenaldea’en: accuracyes: exactitudfr: exactitude

zenbaki kuantikoen: quantum numberes: número cuánticofr: nombre quantique

zentimetroen: centimetrees: centímetrofr: centimètre

zentrifugoen: centrifugales: centrífugo, -afr: centrifuge

zentripetuen: centripetales: centrípeto, -afr: centripète

ziklo termodinamikoen: thermodynamic cyclees: ciclo termodinámicofr: cycle thermodynamique

ziklotroien: cyclotrones: ciclotrónfr: cyclotron

zinematikaen: kinematicses: cinemáticafr: cinématique

zinematikoen: kinematices: cinemático, -afr: cinématique

zinetikaen: kineticses: cinéticafr: cinétique

zinetikoen: kinetices: cinético, -afr: cinétique

zirkuitusin. zirkuitu elektriko

en: circuit; electric circuit; electrical circuites: circuito; circuito eléctricofr: circuit; circuit électrique

zirkuitu elektrikosin. zirkuitu

en: circuit; electric circuit; electrical circuites: circuito; circuito eléctricofr: circuit; circuit électrique

ziurgabetasunaren printzipio iz.Heinserbergen ziurgabetasunaren printzipioa.en: indeterminacy principle; uncertainty

principlees: principio de incertidumbre; principio de

indeterminaciónfr: principe d’incertitude; principe

d’indétermination

zizailaduraen: shearinges: cizallamientofr: cisaillement

zizailadura-esfortzusin. ebakidura-esfortzu; ebakidura-tentsio;zizailadura-tentsio

en: shear stress; shearing stresses: esfuerzo cortante; esfuerzo de

cizallamiento; tensión cortante; tensiónde cizalladura; tensión de cortadura

fr: contrainte au cisaillement; contrainte decisaillement; effort de cisaillement; efforttranchant

40

Page 41: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

zizailadura-tentsiosin. ebakidura-esfortzu; ebakidura-tentsio;zizailadura-esfortzu

en: shear stress; shearing stresses: esfuerzo cortante; esfuerzo de

cizallamiento; tensión cortante; tensiónde cizalladura; tensión de cortadura

fr: contrainte au cisaillement; contrainte decisaillement; effort de cisaillement; efforttranchant

zuntz optikoen: optical fiber; optical fibrees: fibra ópticafr: fibre optique

41

Page 42: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Ingeles-euskara zerrenda

aberration aberrazioaberrazio optiko

absolute temperature tenperatura absolutu

absorption absortzioxurgapen

absorption spectrum absortzio-espektroxurgapen-espektro

accelerate azeleratu

acceleration azelerazio

accuracy zehaztasun

achromatic akromatiko

acoustic akustiko

acoustic wave soinu-uhinuhin akustiko

acoustics akustika

action-reaction law akzio-erreakzioarenprintzipio

adiabatic adiabatiko

aerodynamic aerodinamiko

aerodynamics aerodinamika

aerometer aerometro

aerostatics aerostatika

albedo albedo

alpha particle alfa partikula

alpha radiation alfa erradiazioalfa izpiak

alpha rays alfa erradiazioalfa izpiak

alternating current korronte alterno

ambient temperature giro-tenperatura

ammeter amperemetro

amorphous amorfo

ampere ampere

amplify anplifikatu

amplitude anplitude

aneroid aneroide

angle of incidence eraso-angelu

angle of reflection islapen-angelu

angle of refraction errefrakzio-angelu

angstrom angstrom

angular acceleration azelerazio angeluar

angular displacement desplazamendu angeluar

angular frequency pultsazio

angular magnification handipen angeluar

angular momentum momentu angeluar

angular velocity abiadura angeluar

anion anioi

anisotropic anisotropo

antimatter antimateria

antiparticle antipartikula

approximation hurbilpen

Archimedes’ principle Arkimedesen printzipio

area area

armature induzitu

atmosphere atmosfera

42

Page 43: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

atmospheric atmosferiko

atom atomo

atomic atomiko

atomic energy energia atomikoenergia nuklear

atomic mass atomo-masamasa atomiko

atomic model atomo-eredueredu atomiko

atomic power energia atomikoenergia nuklear

atomic structure egitura atomiko

atomic weight pisu atomiko

attraction erakarpen

attractive force erakarpen-indar

audiogram audiograma

audiometry audiometria

axis of rotation biraketa-ardatzerrotazio-ardatz

back electromotiveforce

indar kontraelektroeragile

bar bar

barn barn

barometer barometro

barycenter barizentromasa-zentro

becquerel becquerel

bending stress flexio-esfortzu

bending stress flexio-tentsiomakurdura-esfortzumakurdura-tentsio

beta decay beta desintegrazio

beta disintegration beta desintegrazio

beta particle beta partikula

beta radiation beta erradiaziobeta izpiak

beta rays beta erradiaziobeta izpiak

beta-particle decay beta desintegrazio

bifocal bifokal

binocular binokular

birefringence birrefringentzia

black body gorputz beltz

blackbody gorputz beltz

body higikari

Bohr model Bohr-en eredu

boiling point irakite-puntuirakite-tenperatura

boiling temperature irakite-puntuirakite-tenperatura

boson bosoi

Boyle-Mariotte law Boyle-Mariotte lege

Brownian motion higidura browndar

Brownian movement higidura browndar

buoyancy bultzada

calorie kaloria

calorimeter kalorimetro

calorimetry kalorimetria

candela kandela

capacitance kapazitate

capacitor kondentsadore

capacity edukiera

Carnot cycle Carnot ziklo

carry eroan

43

Page 44: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

cathode rays izpi katodikoakkatodo-izpiak

cathodic katodiko

cation katioi

cell pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

Celsius scale Celsius eskalaeskala zentigradu

center of buoyancy bultzada-zentro

center of gravity grabitate-zentro

center of mass barizentromasa-zentro

centigrade scale Celsius eskalaeskala zentigradu

centimetre zentimetro

central force indar zentral

centrifugal zentrifugo

centrifugal force indar zentrifugo

centripetal zentripetu

centripetal acceleration azelerazio zentripetu

centripetal force indar zentripetu

chain reaction kate-erreakzio

change of state egoera-aldaketa

change the phase of desfasatu

chemical energy energia kimiko

circuit zirkuituzirkuitu elektriko

circular motion higidura zirkular

classical mechanics mekanika klasiko

classical physics fisika klasiko

coefficient koefiziente

coefficient of friction marruskadura-koefiziente

cohesion kohesio

cohesion force kohesio-indar

collapse kolapso

collision talka

colloid koloide

colloidal koloidal

color force interakzio bortitz

compressibility konprimagarritasun

compression konpresio

compressive stress konpresio-esfortzukonpresio-tentsio

condensation kondentsazio

condenser kondentsadore

conduction eroapenkondukzio

conductivity eroankortasun

conductor eroale

conformation konformazio

conservation law kontserbazio-lege

conservative kontserbakor

conservative force indar kontserbakor

constructiveinterference

interferentzia eraikitzaile

contact force ukipen-indar

contraction uzkurdura

convection konbekzio

convergent konbergente

converging lens leiar konbergentelente konbergente

44

Page 45: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

conversion factor konbertsio-faktore

Coriolis acceleration Coriolis azelerazio

Coriolis effect Coriolis efektu

cosmic radiation erradiazio kosmikoizpi kosmikoak

cosmic rays erradiazio kosmikoizpi kosmikoak

coulomb coulomb

Coulomb’s law Coulomben lege

counterelectromotive kontraelektroeragile

critical mass masa kritiko

critical point puntu kritiko

cryogen kriogeno

cryogenics kriogenia

crystal system kristal-sistema

cubic metre metro kubikometro kubo

curie curie

current korrontekorronte elektriko

cyclotron ziklotroi

deceleration dezelerazio

decibel dezibel

decompose deskonposatu

decomposition deskonposaketadeskonposatzedeskonposizio

degree gradu

degree Celsius Celsius gradugradu zentigradu

degree Fahrenheit Fahrenheit gradu

dense dentso

density dentsitate

desorption desortzio

destructive interference interferentzia suntsitzaile

diamagnetic diamagnetiko

diamagnetism diamagnetismo

dielectric dielektriko

dielectric constant konstante dielektriko

diffraction difrakzio

diffuse difuso

diffusion barreiaduradifusio

dimension dimentsio

dimensional analysis dimentsio-analisi

diode diodo

diopter dioptria

dioptre dioptria

dipolar dipolar

dipole dipolo

direct current korronte zuzen

direction norabide

direction of motion noranzko

direction of movement noranzko

discrete diskretu

disintegrate desintegratu

disintegration desintegrazio

dispersing lens leiar dibergentelente dibergente

dispersion dispertsiosakabanatze

45

Page 46: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

displace desplazatu

displacement desplazamendu

displacement vector desplazamendu bektore

distortion distortsio

divergence dibergentzia

divergent dibergente

diverging lens leiar dibergentelente dibergente

Doppler effect Doppler efektu

double refraction birrefringentzia

drag herrestatze

dynamic dinamika

dyne dina

ebullition irakite

effective value balio efikaz

elastic collision talka elastiko

elastic wave uhin elastiko

electric cell pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

electric charge kargakarga elektriko

electric circuit zirkuituzirkuitu elektriko

electric current korrontekorronte elektriko

electric energy energia elektriko

electric field eremu elektriko

electric potential potentzialpotentzial elektriko

electric power energia elektriko

electrical charge kargakarga elektriko

electrical circuit zirkuituzirkuitu elektriko

electrical conductivity eroankortasun elektriko

electrical conductor elektrizitate-eroaleeroale elektriko

electrical energy energia elektriko

electrical power energia elektriko

electrical resistance erresistentziaerresistentzia elektriko

electricity elektrizitate

electrochemical cell pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

electrode elektrodo

electrodynamics elektrodinamika

electromagnet elektroiman

electromagnetic elektromagnetiko

electromagnetic field eremu elektromagnetiko

electromagneticinteraction

elkarrekintzaelektromagnetikointerakzioelektromagnetiko

electromagneticradiation

erradiazioelektromagnetiko

electromagneticspectrum

espektro elektromagnetiko

electromagnetic wave uhin elektromagnetiko

electromagnetism elektromagnetismo

electrometry elektrometria

electromotive elektroeragile

electromotive force indar elektroeragile

electron elektroi

electronegative elektronegatibo

electronic elektroniko

46

Page 47: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

electronics elektronika

electronvolt elektronvolt

electropositive elektropositibo

electrostatic elektrostatiko

electrostatics elektrostatika

electroweak interaction elkarrekintza elektroahulinterakzio elektroahul

elementary particle oinarrizko partikula

elongation elongazio

emission igorpen

emission spectrum emisio-espektroigorpen-espektro

emitter igorle

endothermic endotermiko

energy energia

energy conversion energia-bihurketa

energy level energia-maila

energy transfer energia-transferentzia

enthalpy entalpia

entropy entropia

equilibrium oreka

equipollence ekipolentzia

equipollent ekipolente

equipotential ekipotentzial

equipotential surface azal ekipotentzialgainazal ekipotentzial

erg erg

ether eter

evaporate lurrundu

evaporation lurrunketa

excitation eszitaziokitzikapen

excite eszitatukitzikatu

expand dilatatu

expansion [gorputzbaten dimentsioahanditzea]

dilataziozabalkuntza

expansion [gas batenbolumena handitzea]

espantsiohedapen

experiment esperimentusaiakuntza

experimental esperimental

extensive estentsibo

Fahrenheit scale Fahrenheit eskala

farad farad

faraday faraday

fermion fermioi

ferromagnetic ferromagnetiko

ferromagnetism ferromagnetismo

field eremu

field line eremu-lerroindar-lerro

filament harizpi

fission fisiofisio nuklear

fissionable fisionagarri

flexion flexiomakurdura

fluid (iz.) fluidojariagai

fluid (adj.) fluidojariakor

fluorescence fluoreszentzia

flux fluxu

47

Page 48: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

focal length distantzia fokalfoku-distantzia

focal point fokufoku-puntu

focus fokufoku-puntu

force indar

force of gravity grabitategrabitate-indar

frame of reference erreferentzia-sistema

free electron elektroi aske

free energy energia aske

free fall erorketa aske

freezing izozketaizozte

freezing point izozte-puntuizozte-tenperatura

freezing temperature izozte-puntuizozte-tenperatura

frequency frekuentziamaiztasun

friction marruskadura

fulcrum euste-puntu

fundamental interaction oinarrizko elkarrekintzaoinarrizko interakzio

fundamental particle oinarrizko partikula

fuse fusionatu

fusion [erreakzionuklearra]

fusiofusio nuklear

fusion [egoera-aldaketa] fusiourtze

galvanic cell pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

galvanometer galvanometro

gamma radiation gamma erradiaziogamma izpiak

gamma rays gamma erradiaziogamma izpiak

gas gas

gaseous state egoera gaseosogas-egoera

gauss gauss

Gauss’s law Gaussen lege

generator sorgailu

geometrical optics optika geometriko

gluon gluoi

gradient gradiente

gram gramo

gravitation grabitazio

gravitational grabitatorio

gravitational field eremu grabitatoriograbitazio-eremu

gravitational force grabitazio-indarindar grabitatorio

gravitational mass grabitazio-masamasa grabitazional

gravity grabitategrabitate-indar

hadron hadroi

half-life erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

half-life period erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

Hamiltonian funtzio hamiltondarhamiltondar

Hamiltonian function funtzio hamiltondarhamiltondar

harmonic harmoniko

harmonic motion higidura harmoniko

heat bero

heat capacity bero-ahalmen

heat conductivity eroankortasun termiko

48

Page 49: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

heat conductor bero-eroaleeroale termiko

heat energy bero-energiaenergia termiko

heat engine makina termiko

heat indicator kalorimetro

heat measurement kalorimetria

heat of fusion fusio-berourtze-bero

heat source bero-iturri

height altueragaraiera

henry henry

hertz hertz

hertzian hertziar

Higgs boson Higgs bosoi

hologram holograma

hydraulic hidrauliko

hydraulics hidraulika

hydrodynamic hidrodinamiko

hydrodynamics hidrodinamika

hydroelectric hidroelektriko

hydrostatic hidrostatiko

hydrostatic pressure presio hidrostatiko

hydrostatics hidrostatika

hysteresis histeresi

ideal gas gas idealgas perfektu

image irudi

impedance inpedantzia

impulse bulkada

impurity ezpurutasun

incidence angle eraso-angelu

incident erasotzaile

incident angle eraso-angelu

inclined inklinatu

inclined plane plano inklinatu

indeterminacy principle ziurgabetasunarenprintzipio

index of refraction errefrakzio-indize

indifferent indiferente

induced current korronte induzitu

induct induzitu

inductance induktantzia

induction indukzio

inelastic inelastiko

inertia inertzia

inertial inertzial

inertial force inertzia-indar

inertial frame ofreference

erreferentzia-sistemainertzialsistema inertzial

inertial mass inertzia-masamasa inertzial

inertial referencesystem

erreferentzia-sistemainertzialsistema inertzial

infrared infragorri

infrared radiation erradiazio infragorriizpi infragorriak

infrared rays erradiazio infragorriizpi infragorriak

infrasound infrasoinu

instable ezegonkor

49

Page 50: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

instant aldiune

insulate isolatu

insulation isolamendu

insulator [pieza] isolagailu

insulator [materiala(iz./adj.)]

isolatzaile

intensity intentsitate

intensive intentsibo

interaction elkarrekintzainterakzio

interference interferentzia

internal energy barne-energia

invariance aldaezintasuninbariantza

invariant aldaezin

irradiate irradiatu

irradiation irradiazio

irreversibility itzulezintasun

irreversible itzulezin

isochoric isokoroisometriko

isolable isolagarri

isometric isokoroisometriko

isothermal isotermiko

isotope isotopo

isotropic isotropo

joule joule

Joule effect Joule efektu

Joule heat Joule efektu

kelvin kelvin

Kelvin scale Kelvin eskala

kilogram kilogramo

kilogram-force kilogramo indarkilopond

kilogramme-force kilogramo indarkilopond

kilometre kilometro

kilopond kilogramo indarkilopond

kilowatt kilowatt

kilowatt-hour kilowatt-ordu

kinematic zinematiko

kinematics zinematika

kinetic zinetiko

kinetic energy energia zinetiko

kinetic theory of gases gasen teoria zinetiko

kinetics zinetika

laminar flow fluxu laminar

laser laser

latent heat bero sor

latent heat of fusion fusio-bero

lateral magnification albo-handipen

law of conservation ofenergy

energiarenkontserbazioaren lege

law of reciprocalactions

akzio-erreakzioarenprintzipio

law of universalgravitation

grabitazio unibertsalarenlege

length contraction luzeraren uzkurdura

lens leiarlente

lepton leptoi

levitation lebitazio

50

Page 51: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

light argi

light ray argi-izpi

light source argi-iturri

linear momentum higidura-kantitatemomentu lineal

linear motion higidura zuzen

linear velocity abiadura lineal

liquid likido

liquid crystal kristal likido

liquid state egoera likidolikido-egoera

liquidize likidotu

locomotion lokomozio

lumen lumen

luminescence lumineszentzia

luminous ray argi-izpi

luminous spectrum argi-espektro

lux lux

mach mach

Mach mach

Mach number Machen zenbaki

macroscopic makroskopiko

magnet iman

magnetic magnetiko

magnetic field eremu magnetiko

magnetic flux fluxu magnetiko

magnetic induction indukzio magnetiko

magnetic moment momentu magnetiko

magnetism magnetismo

magnetization magnetizazio

magnetize magnetizatu

magnification handipen

main axis ardatz nagusi

manometer manometro

mass masa

mass number masa-zenbaki

maxwell maxwell

Maxwell equations Maxwellen ekuazioak

mechanical energy energia mekaniko

mechanical equilibrium oreka

mechanical equivalentof heat

beroaren baliokidemekaniko

mechanical wave uhin mekaniko

mechanics mekanika

megaton megatoi

melting fusiourtze

melting point fusio-puntuurtze-puntu

meniscus menisko

meson mesoi

metacenter metazentro

metre metro

micrometre mikroimikrometro

micron mikroimikrometro

microwave mikrouhin

millibar milibar

51

Page 52: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

mirror ispilu

moment momentu

moment of force indar-momentu

moment of inertia inertzia-momentu

monochromatic monokromatiko

monochrome monokromatiko

motion higidura

move desplazatu

movement higidura

muon muoi

neutrino neutrino

neutron neutroi

newton newton

Newton’s laws Newtonen legeak

Newtonian newtondar

node nodo

non-compressibility konprimaezintasun

non-deformable deformaezin

normal acceleration azelerazio normal

nuclear nuklear

nuclear energy energia atomikoenergia nuklear

nuclear fission fisiofisio nuklear

nuclear force indar nuklear

nuclear fusion fusiofusio nuklear

nuclear power energia atomikoenergia nuklear

nuclear reaction erreakzio nuklear

nuclear reactor erreaktore nuklear

nucleon nukleoi

nucleon number masa-zenbaki

nucleus nukleo

nuclide nukleido

observer behatzaile

ocular okular

ohm ohm

Ohm’s law Ohmen lege

ohmic ohmiko

opaque opaku

optic optiko

optical optiko

optical aberration aberrazioaberrazio optiko

optical axis ardatz optiko

optical fiber zuntz optiko

optical fibre zuntz optiko

optics optika

orbit orbita

orbital (adj.) orbital

orbital (iz.) orbital

oscillate oszilatu

oscillating oszilatzaile

oscillating motion higidura oszilatorio

oscillating movement higidura oszilatoriooszilazio-higidura

oscillation oszilazio

52

Page 53: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

oscillator osziladore

oscillatory oszilatorio

oscillograph oszilografo

overtone harmoniko

paramagnetic paramagnetiko

paramagnetism paramagnetismo

partial pressure presio partzial

particle partikulazatiki

particle accelerator partikula-azeleragailu

particulate partikulazatiki

particulate matter partikulazatiki

pascal pascal

path ibilbide

Pauli exclusion principle Pauliren esklusio-printzipio

pendulum pendulu

perfect gas gas idealgas perfektu

period periodo

periodic periodiko

periodic motion higidura periodiko

permittivity permitibitate

perturbation perturbazio

phase angle desfasefase-angelufase-diferentzia

phase difference desfasefase-angelufase-diferentzia

phase shift desfasefase-angelufase-diferentzia

phosphorescence fosforeszentzia

photoelectric fotoelektriko

photoelectric effect efektu fotoelektriko

photoelectricity fotoelektrizitate

photometer fotometro

photon fotoi

photovoltaic fotovoltaiko

physical law lege fisiko

pi meson pi mesoipioi

piezoelectric piezoelektriko

pion pi mesoipioi

Planck’s constant Plancken konstante

plasma plasma

point charge karga puntual

point mass masa puntual

poise poise

polar polar

polarity polaritate

polarization polarizazio

polarize polarizatu

pole polo

porous porotsu

positron positroi

potential potentzialpotentzial elektriko

potential difference potentzial-diferentziatentsio

potential energy energia potentzial

power potentzia

53

Page 54: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

precession prezesio

precision doitasun

pressure presio

pressure gauge manometro

propagation hedapen

property propietate

propulsion propultsio

proton protoi

pulsation pultsazio

quantity magnitude

quantum kuantu

quantum- kuantiko

quantum mechanics mekanika kuantiko

quantum number zenbaki kuantiko

quark quark

rad rad

radiate erradiatu

radiation erradiazio

radio frequency irrati-frekuentziairrati-maiztasun

radio wave irrati-uhin

radioactive erradioaktibo

radioactive activity aktibitate erradioaktibo

radioactive decay desintegrazio erradioaktibo

radioactivedisintegration

desintegrazio erradioaktibo

radioactive half-life erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

radioactive isotope erradioisotopo

radioactivity erradioaktibitate

radioisotope erradioisotopo

reactance erreaktantzia

real gas gas erreal

real image irudi erreal

rectilinear motion higidura zuzen

reference system erreferentzia-sistema

reflect islatu

reflection islapenislatze

refract errefraktatu

refraction errefrakzio

relativistic erlatibista

relativistic mechanics mekanika erlatibista

relativity erlatibitateerlatibitatearen teoria

relativity theory erlatibitateerlatibitatearen teoria

relaxation lasaikuntza

reluctance erreluktantzia

rem rem

repulsion aldarapen

repulsive force aldarapen-indar

resistance erresistentziaerresistentzia elektriko

resistivity erresistibitate

resolution bereizmen

resolving power bereizmen

resonance erresonantzia

resonance frequency erresonantzia-maiztasun

54

Page 55: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

resonant frequency erresonantzia-maiztasun

rest energy pausaguneko energia

rest mass pausaguneko masa

resultant erresultante

reversibility itzulgarritasun

reversible itzulgarri

revolution bira

Reynolds number Reynoldsen zenbaki

rheology erreologia

rigid body gorputz zurrunsolido zurrun

roentgen roentgen

room temperature giro-tenperatura

rotating movement biraketa-higiduraerrotazio-higidura

rotation biraketaerrotazio

rotation axis biraketa-ardatzerrotazio-ardatz

rotational errotazional

rotational motion biraketa-higiduraerrotazio-higidura

röntgen roentgen

saturated ase

scalar eskalar

scan ekortu

scanning ekorketa

scattering sakabanatze

second segundo

semiconductor erdieroale

shear stress ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

shearing zizailadura

shearing stress ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

shell geruza

shock wave talka-uhin

siemens siemens

sievert sievert

solenoid solenoide

solid solido

solid body gorputz zurrunsolido zurrun

solid state egoera solidosolido-egoera

solidification solidotze

solidify solidotu

solidifying point solidotze-puntusolidotze-tenperatura

solidifying temperature solidotze-puntusolidotze-tenperatura

sound soinu

sound source soinu-iturri

sound wave soinu-uhinuhin akustiko

space-time espazio-denbora

space-time continuum espazio-denbora

specific espezifiko

specific heat bero espezifiko

specific heat capacity bero espezifiko

specific weight pisu espezifiko

55

Page 56: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

spectral espektral

spectral line espektro-lerro

spectrogram espektrograma

spectrograph espektrografo

spectrography espektrografia

spectrometer espektrometro

spectrometry espektrometria

spectroscope espektroskopio

spectroscopy espektroskopia

spectrum espektro

spectrum line espektro-lerro

speed abiadura

speed of light argiaren abiadura

spin spin

spring malguki

square metre metro karratumetro koadro

stable egonkor

standing wave uhin geldikor

state of aggregation agregazio-egoeramateriaren egoera

state of matter agregazio-egoeramateriaren egoera

static electricity elektrizitate estatiko

statics estatika

statistical mechanics mekanika estatistiko

stereoscope estereoskopio

streamline korronte-lerro

stress esfortzutentsio

strong force elkarrekintza bortitzinterakzio bortitz

strong interaction elkarrekintza bortitzinterakzio bortitz

sublimate sublimatu

sublimation sublimatzesublimazio

superconductivity supereroankortasun

superconductor supereroale

superfluidity superjariakortasun

superposition gainezarpen

supersonic supersoniko

surface tension gainazal-tentsio

suspension esekidurasuspentsio

synchronism sinkronismo

synchrotron sinkrotroi

tangential tangentzial

tangential acceleration azelerazio tangentzial

tau particle tau partikula

temperature tenperatura

tensile stress trakzio-esfortzutrakzio-tentsio

tesla tesla

thermal capacity bero-ahalmen

thermal conductivity eroankortasun termiko

thermal conductor bero-eroaleeroale termiko

thermal energy bero-energiaenergia termiko

thermal power bero-energiaenergia termiko

thermodynamic termodinamiko

56

Page 57: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

thermodynamic cycle ziklo termodinamiko

thermodynamics termodinamika

thermoelectric termoelektriko

thermology termologia

thermonuclear termonuklear

thermonuclear fusion erreakzio termonuklearfusio termonuklear

thermonuclear reaction erreakzio termonuklearfusio termonuklear

time dilatation denboraren dilataziodenboraren zabalkuntza

ton tona

torque momentu

torsion bihurduratortsio

torsional stress bihurdura-esfortzubihurdura-tentsiotortsio-esfortzutortsio-tentsio

traction trakzio

trajectory ibilbide

transformation transformazio

transient trantsitorio

transition trantsizio

translation translazio

transversal wave zeharkako uhin

triphasic trifasiko

turbulence turbulentzia

turbulent flow fluxu turbulentufluxu zurrunbilotsu

two-dimensional bidimentsional

ultrasound ultrasoinu

ultraviolet ultramore

ultraviolet radiation erradiazio ultramoreizpi ultramoreak

ultraviolet rays erradiazio ultramoreizpi ultramoreak

uncertainty principle ziurgabetasunarenprintzipio

uniform motion higidura uniforme

unit weight pisu espezifiko

unsaturated asegabe

unstable ezegonkor

unstable isotope erradioisotopo

vacuum huts

vapor lurrun

vapor pressure lurrun-presio

vaporization lurrunketa

vapour lurrun

vapour pressure lurrun-presio

var var

vector bektore

vector field eremu bektorial

vector quantity bektore-magnitudemagnitude bektorial

vectorial bektorial

velocity [magnitudea] abiadura

velocity [bektorea] abiadura bektore

vibrate bibratu

vibration bibrazio

vibration energy bibrazio-energia

virtual image alegiazko irudiirudi birtual

viscosity biskositatelikatasun

57

Page 58: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

visible light argi ikusgaierradiazio ikusgai

visible radiation argi ikusgaierradiazio ikusgai

visible spectrum espektro ikusgai

volatile lurrunkor

volatilization lurrunketa

volt volt

voltage potentzial-diferentziatentsio

voltaic voltaiko

voltaic cell pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

voltampere voltampere

voltmeter voltmetro

watt watt

wattmeter wattmetro

wave uhin

wave function uhin-funtzio

wave mechanics mekanika ondulatoriouhin-mekanika

wave motion uhin-higidura

wave number uhin-zenbaki

wave theory teoria ondulatoriouhin-teoria

wave-corpuscle duality uhin-partikula dualtasun

wavefront uhin-fronte

wavelength uhin-luzera

wave-particle duality uhin-partikula dualtasun

weak force elkarrekintza ahulinterakzio ahul

weak interaction elkarrekintza ahulinterakzio ahul

weber weber

weight pisu

white light argi zuri

work lan

58

Page 59: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Gaztelania-euskara zerrenda

aberración aberrazioaberrazio optiko

aberración óptica aberrazioaberrazio optiko

absorción absortzioxurgapen

aceleración azelerazio

aceleración angular azelerazio angeluar

aceleración centrípeta azelerazio zentripetu

aceleración de Coriolis Coriolis azelerazio

aceleración normal azelerazio normal

aceleración tangencial azelerazio tangentzial

acelerador de partículas partikula-azeleragailu

acelerar azeleratu

acromático, -a akromatiko

actividad radiactiva aktibitate erradioaktibo

acústica akustika

acústico, -a akustiko

adiabático, -a adiabatiko

aerodinámica aerodinamika

aerodinámico, -a aerodinamiko

aerómetro aerometro

aerostática aerostatika

aislable isolagarri

aislador isolagailu

aislamiento isolamendu

aislante isolatzaile

aislar isolatu

albedo albedo

altura altueragaraiera

amorfo, -a amorfo

ampere ampere

amperímetro amperemetro

amperio ampere

ampliación handipen

amplificar anplifikatu

amplitud anplitude

análisis dimensional dimentsio-analisi

aneroide aneroide

angstrom angstrom

ángulo de ataque eraso-angelu

ángulo de fase desfasefase-angelufase-diferentzia

ángulo de incidencia eraso-angelu

ángulo de reflexión islapen-angelu

ángulo de refracción errefrakzio-angelu

anión anioi

anisótropo, -a anisotropo

antimateria antimateria

antipartícula antipartikula

aproximación hurbilpen

área area

59

Page 60: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

armónico harmoniko

armónico, -a harmoniko

arrastre herrestatze

atmósfera atmosfera

atmosférico, -a atmosferiko

atómico, -a atomiko

átomo atomo

atracción erakarpen

audiograma audiograma

audiometría audiometria

aumento handipen

aumento angular handipen angeluar

aumento lateral albo-handipen

bar bar

baricentro barizentromasa-zentro

barn barn

barómetro barometro

barrer ekortu

barrido ekorketa

becquerel becquerel

bidimensional bidimentsional

bifocal bifokal

binocular binokular

birrefringencia birrefringentzia

bosón bosoi

bosón de Higgs Higgs bosoi

caída libre erorketa aske

calor bero

calor de fusión fusio-berourtze-bero

calor específico bero espezifiko

calor latente bero sor

calor latente de fusión fusio-bero

caloría kaloria

calorimetría kalorimetria

calorímetro kalorimetro

cambio de estado egoera-aldaketa

campo eremu

campo de vectores eremu bektorial

campo eléctrico eremu elektriko

campoelectromagnético

eremu elektromagnetiko

campo gravitatorio eremu grabitatoriograbitazio-eremu

campo magnético eremu magnetiko

campo vectorial eremu bektorial

candela kandela

cantidad de movimiento higidura-kantitatemomentu lineal

cantidad demovimiento lineal

higidura-kantitatemomentu lineal

capa geruza

capacidad [barneanhartzeko ahalmenarenneurria]

edukiera

capacidad[elektrizitatean]

kapazitate

capacidad calorífica bero-ahalmen

capacitancia kapazitate

60

Page 61: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

carga eléctrica kargakarga elektriko

carga puntual karga puntual

catión katioi

catódico, -a katodiko

celda galvánica pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

centímetro zentimetro

centrífugo, -a zentrifugo

centrípeto, -a zentripetu

centro de empuje bultzada-zentro

centro de gravedad grabitate-zentro

centro de masa barizentromasa-zentro

choque elástico talka elastiko

ciclo de Carnot Carnot ziklo

ciclo termodinámico ziklo termodinamiko

ciclotrón ziklotroi

cinemática zinematika

cinemático, -a zinematiko

cinética zinetika

cinético, -a zinetiko

circuito zirkuituzirkuitu elektriko

circuito eléctrico zirkuituzirkuitu elektriko

cizallamiento zizailadura

coeficiente koefiziente

coeficiente de fricción marruskadura-koefiziente

coeficiente derozamiento

marruskadura-koefiziente

cohesión kohesio

colapso kolapso

colisión talka

coloidal koloidal

coloide koloide

compresibilidad konprimagarritasun

compresión konpresio

condensación kondentsazio

condensador[elektrizitatean]

kondentsadore

condensador [gas edolurruna hoztu etalikidotzeko gailua]

kondentsadore

conducción eroapenkondukzio

conducir eroan

conductividad eroankortasun

conductividad eléctrica eroankortasun elektriko

conductividad térmica eroankortasun termiko

conductor eroale

conductor eléctrico elektrizitate-eroaleeroale elektriko

conductor térmico bero-eroaleeroale termiko

conductor, -a eroale

conformación konformazio

congelación izozketaizozte

conservativo, -a kontserbakor

constante de Planck Plancken konstante

constante dieléctrica konstante dielektriko

contracción uzkurdura

61

Page 62: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

contracción de Lorentz luzeraren uzkurdura

contraelectromotriz kontraelektroeragile

convección konbekzio

convergente konbergente

conversión de energía energia-bihurketa

corriente korrontekorronte elektriko

corriente alterna korronte alterno

corriente continua korronte zuzen

corriente eléctrica korrontekorronte elektriko

corriente inducida korronte induzitu

criogenia kriogenia

criógeno kriogeno

cristal líquido kristal likido

cuántico, -a kuantiko

cuanto kuantu

cuerpo negro gorputz beltz

cuerpo rígido gorputz zurrunsolido zurrun

cuerpo sólido gorputz zurrunsolido zurrun

culombio coulomb

curie curie

deceleración dezelerazio

decibel dezibel

decibelio dezibel

densidad dentsitate

denso, -a dentso

descomponer deskonposatu

descomposición deskonposaketadeskonposatzedeskonposizio

desfasar desfasatu

desfase desfasefase-angelufase-diferentzia

desintegración desintegrazio

desintegración beta beta desintegrazio

desintegraciónradiactiva

desintegrazio erradioaktibo

desintegrar desintegratu

desorción desortzio

desplazamiento desplazamendu

desplazamiento angular desplazamendu angeluar

desplazar desplazatu

diamagnético, -a diamagnetiko

diamagnetismo diamagnetismo

dieléctrico dielektriko

dieléctrico, -a dielektriko

diferencia de fase desfasefase-angelufase-diferentzia

diferencia de potencial potentzial-diferentziatentsio

difracción difrakzio

difusión barreiaduradifusio

difuso, -a difuso

dilatación dilataziozabalkuntza

dilatación del tiempo denboraren dilataziodenboraren zabalkuntza

dilatar dilatatu

dimensión dimentsio

62

Page 63: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

dina dina

dinámica dinamika

diodo diodo

dioptría dioptria

dipolar dipolar

dipolo dipolo

dirección norabide

discreto, -a diskretu

dispersión [argia] dispertsiosakabanatze

dispersión [partikulak] sakabanatze

distancia focal distantzia fokalfoku-distantzia

distorsión distortsio

divergencia dibergentzia

divergente dibergente

doble refracción birrefringentzia

dualidadonda-corpúsculo

uhin-partikula dualtasun

dualidad onda-partícula uhin-partikula dualtasun

ebullición irakite

ecuaciones de Maxwell Maxwellen ekuazioak

efecto Coriolis Coriolis efektu

efecto de Coriolis Coriolis efektu

efecto Doppler Doppler efektu

efecto fotoeléctrico efektu fotoelektriko

efecto Joule Joule efektu

eje de rotación biraketa-ardatzerrotazio-ardatz

eje óptico ardatz optiko

eje principal ardatz nagusi

electricidad elektrizitate

electricidad estática elektrizitate estatiko

electrodinámica elektrodinamika

electrodo elektrodo

electroimán elektroiman

electromagnético, -a elektromagnetiko

electromagnetismo elektromagnetismo

electrometría elektrometria

electromotriz elektroeragile

electrón elektroi

electrón libre elektroi aske

electronegativo, -a elektronegatibo

electrónica elektronika

electrónico, -a elektroniko

electronvoltio elektronvolt

electropositivo, -a elektropositibo

electrostática elektrostatika

electrostático, -a elektrostatiko

elongación elongazio

emisión igorpen

emisor igorle

empuje bultzada

endotérmico, -a endotermiko

energía energia

energía atómica energia atomikoenergia nuklear

63

Page 64: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

energía cinética energia zinetiko

energía de vibración bibrazio-energia

energía eléctrica energia elektriko

energía en reposo pausaguneko energia

energía interna barne-energia

energía libre energia aske

energía mecánica energia mekaniko

energía nuclear energia atomikoenergia nuklear

energía potencial energia potentzial

energía química energia kimiko

energía térmica bero-energiaenergia termiko

entalpía entalpia

entropía entropia

equilibrio oreka

equilibrio mecánico oreka

equipolencia ekipolentzia

equipolente ekipolente

equipotencial ekipotentzial

equivalente mecánicodel calor

beroaren baliokidemekaniko

erg erg

escala Celsius Celsius eskalaeskala zentigradu

escala centígrada Celsius eskalaeskala zentigradu

escala Fahrenheit Fahrenheit eskala

escala Kelvin Kelvin eskala

escalar eskalar

esfuerzo esfortzutentsio

esfuerzo cortante ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

esfuerzo decizallamiento

ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

esfuerzo de compresión konpresio-esfortzukonpresio-tentsio

esfuerzo de flexión flexio-esfortzu

esfuerzo de flexión flexio-tentsiomakurdura-esfortzumakurdura-tentsio

esfuerzo de tensión trakzio-esfortzutrakzio-tentsio

esfuerzo de tracción trakzio-esfortzutrakzio-tentsio

espacio-tiempo espazio-denbora

específico, -a espezifiko

espectral espektral

espectro espektro

espectro de absorción absortzio-espektroxurgapen-espektro

espectro de emisión emisio-espektroigorpen-espektro

espectroelectromagnético

espektro elektromagnetiko

espectro luminoso argi-espektro

espectro visible espektro ikusgai

espectrografía espektrografia

espectrógrafo espektrografo

espectrograma espektrograma

espectrometría espektrometria

espectrómetro espektrometro

espectroscopia espektroskopia

espectroscopio espektroskopio

espejo ispilu

64

Page 65: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

estable egonkor

estado de agregación agregazio-egoeramateriaren egoera

estado de la materia agregazio-egoeramateriaren egoera

estado gaseoso egoera gaseosogas-egoera

estado líquido egoera likidolikido-egoera

estado sólido egoera solidosolido-egoera

estática estatika

estereoscopio estereoskopio

estructura atómica egitura atomiko

éter eter

evaporar lurrundu

evaporización lurrunketa

exactitud zehaztasun

excitación eszitaziokitzikapen

excitar eszitatukitzikatu

expansión espantsiohedapen

experimental esperimental

experimento esperimentusaiakuntza

exploración ekorketa

extensivo, -a estentsibo

factor de conversión konbertsio-faktore

faraday faraday

faradio farad

fermión fermioi

ferromagnético, -a ferromagnetiko

ferromagnetismo ferromagnetismo

fibra óptica zuntz optiko

filamento harizpi

fisible fisionagarri

física clásica fisika klasiko

fisión fisiofisio nuklear

fisión nuclear fisiofisio nuklear

fisionable fisionagarri

flexión flexiomakurdura

fluido fluidojariagai

fluido, -a fluidojariakor

flujo fluxu

flujo laminar fluxu laminar

flujo magnético fluxu magnetiko

flujo turbulento fluxu turbulentufluxu zurrunbilotsu

fluorescencia fluoreszentzia

foco fokufoku-puntu

foco luminoso argi-iturri

fosforescencia fosforeszentzia

fotoelectricidad fotoelektrizitate

fotoeléctrico, -a fotoelektriko

fotómetro fotometro

fotón fotoi

fotovoltaico, -a fotovoltaiko

frecuencia frekuentziamaiztasun

frecuencia angular pultsazio

65

Page 66: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

frecuencia deresonancia

erresonantzia-maiztasun

frecuenciaradioeléctrica

irrati-frekuentziairrati-maiztasun

frente de onda uhin-fronte

fricción marruskadura

fuente de calor bero-iturri

fuente de luz argi-iturri

fuente luminosa argi-iturri

fuente sonora soinu-iturri

fuerza indar

fuerza atractiva erakarpen-indar

fuerza central indar zentral

fuerza centrífuga indar zentrifugo

fuerza centrípeta indar zentripetu

fuerza conservativa indar kontserbakor

fuerzacontraelectromotriz

indar kontraelektroeragile

fuerza de atracción erakarpen-indar

fuerza de cohesión kohesio-indar

fuerza de color interakzio bortitz

fuerza de contacto ukipen-indar

fuerza de gravedad grabitategrabitate-indar

fuerza de inercia inertzia-indar

fuerza de repulsión aldarapen-indar

fuerza débil elkarrekintza ahulinterakzio ahul

fuerza electromotriz indar elektroeragile

fuerza fuerte elkarrekintza bortitzinterakzio bortitz

fuerza gravitatoria grabitazio-indarindar grabitatorio

fuerza nuclear indar nuklear

fuerza repulsiva aldarapen-indar

función de onda uhin-funtzio

función hamiltoniana funtzio hamiltondarhamiltondar

fusión [erreakzionuklearra]

fusiofusio nuklear

fusión [egoera-aldaketa] fusiourtze

fusión nuclear fusiofusio nuklear

fusión termonuclear erreakzio termonuklearfusio termonuklear

fusionar fusionatu

galvanómetro galvanometro

gas gas

gas ideal gas idealgas perfektu

gas perfecto gas idealgas perfektu

gas real gas erreal

gauss gauss

generador sorgailu

gluón gluoi

gradiente gradiente

grado gradu

grado Celsius Celsius gradugradu zentigradu

grado centígrado Celsius gradugradu zentigradu

grado Fahrenheit Fahrenheit gradu

gramo gramo

gravedad grabitategrabitate-indar

gravitación grabitazio

66

Page 67: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

gravitatorio, -a grabitatorio

hadrón hadroi

hamiltoniano funtzio hamiltondarhamiltondar

henry henry

herciano hertziar

hercio hertz

hertz hertz

hertziano hertziar

hidráulica hidraulika

hidráulico, -a hidrauliko

hidrodinámica hidrodinamika

hidrodinámico, -a hidrodinamiko

hidroeléctrico, -a hidroelektriko

hidrostática hidrostatika

hidrostático, -a hidrostatiko

histéresis histeresi

holograma holograma

imagen irudi

imagen real irudi erreal

imagen virtual alegiazko irudiirudi birtual

imán iman

imantar magnetizatu

impedancia inpedantzia

impulso bulkada

impureza ezpurutasun

incidente erasotzaile

inclinado, -a inklinatu

incompresibilidad konprimaezintasun

indeformable deformaezin

índice de refracción errefrakzio-indize

indiferente indiferente

inducción indukzio

inducción magnética indukzio magnetiko

inducido induzitu

inducir induzitu

inductancia induktantzia

inelástico, -a inelastiko

inercia inertzia

inercial inertzial

inestable ezegonkor

infrarrojo infragorri

infrarrojo, -a infragorri

infrasonido infrasoinu

insaturado, -a asegabe

instante aldiune

intensidad intentsitate

intensivo, -a intentsibo

interacción elkarrekintzainterakzio

interacción débil elkarrekintza ahulinterakzio ahul

interacción electrodébil elkarrekintza elektroahulinterakzio elektroahul

interacciónelectromagnética

elkarrekintzaelektromagnetikointerakzioelektromagnetiko

67

Page 68: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

interacción fuerte elkarrekintza bortitzinterakzio bortitz

interacciónfundamental

oinarrizko elkarrekintzaoinarrizko interakzio

interferencia interferentzia

interferenciaconstructiva

interferentzia eraikitzaile

interferenciadestructiva

interferentzia suntsitzaile

invariancia aldaezintasuninbariantza

invariante aldaezin

irradiación irradiazio

irradiar [erradiazioaigorri ]

erradiatu

irradiar [erradiazioareneraginpean jarri ]

irradiatu

irreversibilidad itzulezintasun

irreversible itzulezin

isócoro, -a isokoroisometriko

isométrico, -a isokoroisometriko

isotérmico, -a isotermiko

isotermo, -a isotermiko

isótopo isotopo

isótopo radiactivo erradioisotopo

isótropo, -a isotropo

joule joule

julio joule

kelvin kelvin

kilogramo kilogramo

kilogramo-fuerza kilogramo indarkilopond

kilómetro kilometro

kilopondio kilogramo indarkilopond

kilovatio kilowatt

kilovatio-hora kilowatt-ordu

láser laser

lente leiarlente

lente convergente leiar konbergentelente konbergente

lente divergente leiar dibergentelente dibergente

leptón leptoi

levitación lebitazio

ley de acción y reacción akzio-erreakzioarenprintzipio

ley de Boyle-Mariotte Boyle-Mariotte lege

ley de conservación kontserbazio-lege

ley de conservación dela energía

energiarenkontserbazioaren lege

ley de Coulomb Coulomben lege

ley de Gauss Gaussen lege

ley de la gravitaciónuniversal

grabitazio unibertsalarenlege

ley de Ohm Ohmen lege

ley física lege fisiko

leyes de Newton Newtonen legeak

licuar likidotu

línea de campo eremu-lerroindar-lerro

línea de corriente korronte-lerro

línea de fuerza eremu-lerroindar-lerro

línea espectral espektro-lerro

líquido likido

68

Page 69: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

líquido, -a likido

locomoción lokomozio

longitud de onda uhin-luzera

lumen lumen

luminiscencia lumineszentzia

lux lux

luz argi

luz blanca argi zuri

luz visible argi ikusgaierradiazio ikusgai

mach mach

macroscópico, -a makroskopiko

magnético, -a magnetiko

magnetismo magnetismo

magnetización magnetizazio

magnetizar magnetizatu

magnitud magnitude

magnitud vectorial bektore-magnitudemagnitude bektorial

manómetro manometro

máquina térmica makina termiko

masa masa

masa atómica atomo-masamasa atomiko

masa crítica masa kritiko

masa de inercia inertzia-masamasa inertzial

masa de reposo pausaguneko masa

masa gravitatoria grabitazio-masamasa grabitazional

masa inercial inertzia-masamasa inertzial

masa puntual masa puntual

maxwell maxwell

mecánica mekanika

mecánica clásica mekanika klasiko

mecánica cuántica mekanika kuantiko

mecánica estadística mekanika estatistiko

mecánica ondulatoria mekanika ondulatoriouhin-mekanika

mecánica relativista mekanika erlatibista

megatón megatoi

menisco menisko

mesón mesoi

mesón pi pi mesoipioi

metacentro metazentro

metro metro

metro cuadrado metro karratumetro koadro

metro cúbico metro kubikometro kubo

micra mikroimikrometro

micrómetro mikroimikrometro

micrón mikroimikrometro

microonda mikrouhin

milibar milibar

modelo atómico atomo-eredueredu atomiko

modelo atómico deBohr

Bohr-en eredu

momento momentu

momento angular momentu angeluar

69

Page 70: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

momento de inercia inertzia-momentu

momento de una fuerza indar-momentu

momento lineal higidura-kantitatemomentu lineal

momento magnético momentu magnetiko

monocromático, -a monokromatiko

monocromo, -a monokromatiko

móvil higikari

movimiento higidura

movimiento armónico higidura harmoniko

movimiento browniano higidura browndar

movimiento circular higidura zirkular

movimiento de giro biraketa-higiduraerrotazio-higidura

movimiento de rotación biraketa-higiduraerrotazio-higidura

movimiento ondulatorio uhin-higidura

movimiento oscilatorio higidura oszilatoriooszilazio-higidura

movimiento periódico higidura periodiko

movimiento rectilíneo higidura zuzen

movimiento uniforme higidura uniforme

muelle malguki

muón muoi

neutrino neutrino

neutrón neutroi

newton newton

newtoniano, -a newtondar

nivel de energía energia-maila

nivel energético energia-maila

no saturado, -a asegabe

nodo nodo

nuclear nuklear

nucleido nukleido

núcleo nukleo

nucleón nukleoi

número cuántico zenbaki kuantiko

número de Mach Machen zenbaki

número de onda uhin-zenbaki

número de Reynolds Reynoldsen zenbaki

número másico masa-zenbaki

número nucleoico masa-zenbaki

observador behatzaile

ocular okular

óhmico, -a ohmiko

ohmio ohm

onda uhin

onda acústica soinu-uhinuhin akustiko

onda de choque talka-uhin

onda de radio irrati-uhin

onda elástica uhin elastiko

onda electromagnética uhin elektromagnetiko

onda estacionaria uhin geldikor

onda mecánica uhin mekaniko

onda radioeléctrica irrati-uhin

onda sonora soinu-uhinuhin akustiko

70

Page 71: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

onda transversal zeharkako uhin

opaco, -a opaku

óptica optika

óptica geométrica optika geometriko

óptico, -a optiko

órbita orbita

orbital (adj.) orbital

orbital (iz.) orbital

oscilación oszilazio

oscilador osziladore

oscilante oszilatzaile

oscilar oszilatu

oscilatorio, -a oszilatorio

oscilógrafo oszilografo

paramagnético, -a paramagnetiko

paramagnetismo paramagnetismo

partícula partikulazatiki

partícula alfa alfa partikula

partícula beta beta partikula

partícula elemental oinarrizko partikula

partícula tau tau partikula

pascal pascal

péndulo pendulu

periódico, -a periodiko

periodo periodo

período desemidesintegración

erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

período radiactivo erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

permitividad permitibitate

perturbación perturbazio

peso pisu

peso atómico pisu atomiko

peso específico pisu espezifiko

piezoeléctrico, -a piezoelektriko

pila pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pila eléctrica pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pila electroquímica pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pila galvánica pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pila voltaica pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pión pi mesoipioi

plano inclinado plano inklinatu

plasma plasma

poise poise

polar polar

polaridad polaritate

polarización polarizazio

polarizar polarizatu

polo polo

poroso, -a porotsu

71

Page 72: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

positrón positroi

potencia potentzia

potencial potentzialpotentzial elektriko

potencial eléctrico potentzialpotentzial elektriko

precesión prezesio

precisión doitasun

presión presio

presión de vapor lurrun-presio

presión hidrostática presio hidrostatiko

presión parcial presio partzial

principio de Arquímedes Arkimedesen printzipio

principio de exclusiónde Pauli

Pauliren esklusio-printzipio

principio deincertidumbre

ziurgabetasunarenprintzipio

principio deindeterminación

ziurgabetasunarenprintzipio

propagación hedapen

propiedad propietate

propulsión propultsio

protón protoi

pulsación pultsazio

punto crítico puntu kritiko

punto de apoyo euste-puntu

punto de congelación izozte-puntuizozte-tenperatura

punto de ebullición irakite-puntuirakite-tenperatura

punto de fusión fusio-puntuurtze-puntu

punto de solidificación solidotze-puntusolidotze-tenperatura

punto focal fokufoku-puntu

quark quark

rad rad

radiación erradiazio

radiación alfa alfa erradiazioalfa izpiak

radiación beta beta erradiaziobeta izpiak

radiación cósmica erradiazio kosmikoizpi kosmikoak

radiaciónelectromagnética

erradiazioelektromagnetiko

radiación gamma gamma erradiaziogamma izpiak

radiación infrarroja erradiazio infragorriizpi infragorriak

radiación ultravioleta erradiazio ultramoreizpi ultramoreak

radiación visible argi ikusgaierradiazio ikusgai

radiactividad erradioaktibitate

radiactivo, -a erradioaktibo

radiar erradiatu

radioactividad erradioaktibitate

radiofrecuencia irrati-frekuentziairrati-maiztasun

radioisótopo erradioisotopo

radioonda irrati-uhin

rayo luminoso argi-izpi

rayos alfa alfa erradiazioalfa izpiak

rayos beta beta erradiaziobeta izpiak

rayos catódicos izpi katodikoakkatodo-izpiak

rayos cósmicos erradiazio kosmikoizpi kosmikoak

rayos gamma gamma erradiaziogamma izpiak

72

Page 73: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

rayos infrarrojos erradiazio infragorriizpi infragorriak

rayos ultravioletas erradiazio ultramoreizpi ultramoreak

reacción en cadena kate-erreakzio

reacción nuclear erreakzio nuklear

reacción termonuclear erreakzio termonuklearfusio termonuklear

reactancia erreaktantzia

reactor nuclear erreaktore nuklear

reflejar islatu

reflexión islapenislatze

refracción errefrakzio

refractar errefraktatu

relajación lasaikuntza

relatividad erlatibitateerlatibitatearen teoria

relativista erlatibista

reluctancia erreluktantzia

rem rem

reología erreologia

repulsión aldarapen

resistencia erresistentziaerresistentzia elektriko

resistencia eléctrica erresistentziaerresistentzia elektriko

resistividad erresistibitate

resolución bereizmen

resonancia erresonantzia

resorte malguki

resultante erresultante

reversibilidad itzulgarritasun

reversible itzulgarri

revolución bira

roentgen roentgen

rotación biraketaerrotazio

rotacional errotazional

rozamiento marruskadura

röntgen roentgen

saturado, -a ase

segundo segundo

semiconductor, -a erdieroale

semivida radiactiva erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

sentido noranzko

siemens siemens

sievert sievert

sincronismo sinkronismo

sincrotrón sinkrotroi

sistema cristalino kristal-sistema

sistema de referencia erreferentzia-sistema

sistema de referenciainercial

erreferentzia-sistemainertzialsistema inertzial

solenoide solenoide

solidificación solidotze

solidificar solidotu

sólido solido

sonido soinu

spin spin

73

Page 74: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

sublimación sublimatzesublimazio

sublimar sublimatu

superconductividad supereroankortasun

superconductor supereroale

superficie equipotencial azal ekipotentzialgainazal ekipotentzial

superfluidez superjariakortasun

superposición gainezarpen

supersónico, -a supersoniko

suspensión esekidurasuspentsio

tangencial tangentzial

temperatura tenperatura

temperatura absoluta tenperatura absolutu

temperatura ambiente giro-tenperatura

temperatura decongelación

izozte-puntuizozte-tenperatura

temperatura deebullición

irakite-puntuirakite-tenperatura

temperatura desolidificación

solidotze-puntusolidotze-tenperatura

tensión [mekanikan] esfortzutentsio

tensión [elektrizitatean] potentzial-diferentziatentsio

tensión cortante ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

tensión de cizalladura ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

tensión de compresión konpresio-esfortzukonpresio-tentsio

tensión de cortadura ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

tensión de torsión bihurdura-esfortzubihurdura-tentsiotortsio-esfortzutortsio-tentsio

tensión de tracción trakzio-esfortzutrakzio-tentsio

tensión superficial gainazal-tentsio

teoría cinética de losgases

gasen teoria zinetiko

teoría de la relatividad erlatibitateerlatibitatearen teoria

teoría ondulatoria teoria ondulatoriouhin-teoria

termodinámica termodinamika

termodinámico, -a termodinamiko

termoeléctrico, -a termoelektriko

termología termologia

termonuclear termonuklear

tesla tesla

tonelada tona

torsión bihurduratortsio

trabajo lan

tracción trakzio

transferencia de energía energia-transferentzia

transformación transformazio

transformación deenergía

energia-bihurketa

transición trantsizio

transitorio trantsitorio

traslación translazio

trayectoria ibilbide

trifásico, -a trifasiko

turbulencia turbulentzia

74

Page 75: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

ultrasonido ultrasoinu

ultravioleta ultramore

vacío huts

valor eficaz balio efikaz

vapor lurrun

var var

vatímetro wattmetro

vatio watt

vector bektore

vector desplazamiento desplazamendu bektore

vector velocidad abiadura bektore

vectorial bektorial

velocidad abiadura

velocidad angular abiadura angeluar

velocidad de la luz argiaren abiadura

velocidad lineal abiadura lineal

vibración bibrazio

vibrar bibratu

viscosidad biskositatelikatasun

volátil lurrunkor

volatilización lurrunketa

volatilizar lurrundu

volt volt

voltaico, -a voltaiko

voltamperio voltampere

voltímetro voltmetro

voltio volt

vuelta bira

watt watt

weber weber

weberio weber

75

Page 76: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

Frantses-euskara zerrenda

aberration aberrazioaberrazio optiko

aberration optique aberrazioaberrazio optiko

absorption absortzioxurgapen

accélérateur departicules

partikula-azeleragailu

accélération azelerazio

accélération angulaire azelerazio angeluar

accélération centripète azelerazio zentripetu

accélération de Coriolis Coriolis azelerazio

accélération normale azelerazio normal

accélérationtangentielle

azelerazio tangentzial

accélérer azeleratu

achromatique akromatiko

acoustique (iz.) akustika

acoustique (adj.) akustiko

activité radioactive aktibitate erradioaktibo

adiabatique adiabatiko

aérodynamique (iz.) aerodinamika

aérodynamique (adj.) aerodinamiko

aéromètre aerometro

aérostatique aerostatika

aimant iman

albédo albedo

amorphe amorfo

ampère ampere

ampèremètre amperemetro

amplifier anplifikatu

amplitude anplitude

analyse dimensionnelle dimentsio-analisi

anéroïde aneroide

angle d’incidence eraso-angelu

angle d’incident eraso-angelu

angle de phase desfasefase-angelufase-diferentzia

angle de réflexion islapen-angelu

angle de réfraction errefrakzio-angelu

angstrom angstrom

anion anioi

anisotrope anisotropo

antimatière antimateria

antiparticule antipartikula

approximation hurbilpen

are area

atmosphère atmosfera

atmosphérique atmosferiko

atome atomo

atomique atomiko

attraction erakarpen

audiogramme audiograma

audiométrie audiometria

76

Page 77: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

axe de rotation biraketa-ardatzerrotazio-ardatz

axe optique ardatz optiko

axe principal ardatz nagusi

balancier pendulu

balayage ekorketa

balayer ekortu

bar bar

barn barn

baromètre barometro

barycentre barizentromasa-zentro

becquerel becquerel

bidimensionnel, -elle bidimentsional

bifocal, -ale bifokal

binoculaire binokular

biréfringence birrefringentzia

boson bosoi

boson de Higgs Higgs bosoi

calorie kaloria

calorimètre kalorimetro

calorimétrie kalorimetria

candela kandela

capacitance kapazitate

capacité kapazitate

capacité calorifique bero-ahalmen

cathodique katodiko

cation katioi

cellule galvanique pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

centimètre zentimetro

centre de carène bultzada-zentro

centre de gravité grabitate-zentro

centre de masse barizentromasa-zentro

centrifuge zentrifugo

centripète zentripetu

chaleur bero

chaleur de fusion fusio-berourtze-bero

chaleur latente bero sor

chaleur latente defusion

fusio-bero

chaleur spécifique bero espezifiko

champ eremu

champ de vecteurs eremu bektorial

champ électrique eremu elektriko

champélectromagnétique

eremu elektromagnetiko

champ gravitationnel eremu grabitatoriograbitazio-eremu

champ magnétique eremu magnetiko

champ vectoriel eremu bektorial

changement d’état egoera-aldaketa

charge de traction trakzio-esfortzutrakzio-tentsio

charge électrique kargakarga elektriko

charge ponctuelle karga puntual

chute libre erorketa aske

cinématique (iz.) zinematika

77

Page 78: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

cinématique (adj.) zinematiko

cinétique (iz.) zinetika

cinétique (adj.) zinetiko

circuit zirkuituzirkuitu elektriko

circuit électrique zirkuituzirkuitu elektriko

cisaillement zizailadura

coefficient koefiziente

coefficient defrottement

marruskadura-koefiziente

cohésion kohesio

collapsus kolapso

collision talka

collision élastique talka elastiko

colloïdal, -ale koloidal

colloïde koloide

compressibilité konprimagarritasun

compression konpresio

condensateur[elektrizitatean]

kondentsadore

condensateur [gas edolurruna hoztu etalikidotzeko gailua]

kondentsadore

condensation kondentsazio

conducteur eroale

conducteur de chaleur bero-eroaleeroale termiko

conducteur électrique elektrizitate-eroaleeroale elektriko

conducteur thermique bero-eroaleeroale termiko

conducteur, -trice eroale

conduction eroapenkondukzio

conductivité eroankortasun

conductivité calorifique eroankortasun termiko

conductivité électrique eroankortasun elektriko

conductivité thermique eroankortasun termiko

conformation konformazio

congélation izozketaizozte

conservateur, -trice kontserbakor

constante de Planck Plancken konstante

constante diélectrique konstante dielektriko

contenance edukiera

contraction uzkurdura

contraction deslongueurs

luzeraren uzkurdura

contrainte esfortzutentsio

contrainte à lacompression

konpresio-esfortzukonpresio-tentsio

contrainte aucisaillement

ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

contrainte decisaillement

ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

contrainte decompression

konpresio-esfortzukonpresio-tentsio

contrainte de torsion bihurdura-esfortzubihurdura-tentsiotortsio-esfortzutortsio-tentsio

contrainte de traction trakzio-esfortzutrakzio-tentsio

contre-électromotrice kontraelektroeragile

convection konbekzio

convergent, -ente konbergente

conversion de l’énergie energia-bihurketa

78

Page 79: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

corps noir gorputz beltz

corps rigide gorputz zurrunsolido zurrun

corps solide gorputz zurrunsolido zurrun

couche geruza

coulomb coulomb

courant korrontekorronte elektriko

courant alternatif korronte alterno

courant continu korronte zuzen

courant électrique korrontekorronte elektriko

courant induit korronte induzitu

cristal liquide kristal likido

cryogène kriogeno

cryogénie kriogenia

curie curie

cycle de Carnot Carnot ziklo

cycle thermodynamique ziklo termodinamiko

cyclotron ziklotroi

décélération dezelerazio

décibel dezibel

décomposer deskonposatu

décomposition deskonposaketadeskonposatzedeskonposizio

degré gradu

degré Celsius Celsius gradugradu zentigradu

degré centigrade Celsius gradugradu zentigradu

degré Fahrenheit Fahrenheit gradu

demi-vie erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

dense dentso

densité dentsitate

déphasage desfasefase-angelufase-diferentzia

déphaser desfasatu

déplacement desplazamendu

déplacement angulaire desplazamendu angeluar

déplacer desplazatu

désintégration desintegrazio

désintégration bêta beta desintegrazio

désintégration période erdibizitza

désintégrationradioactive

desintegrazio erradioaktibo

désintégrer desintegratu

désorption desortzio

détente espantsiohedapen

diamagnétique diamagnetiko

diamagnétisme diamagnetismo

diélectrique dielektriko

différence de phase desfasefase-angelufase-diferentzia

différence de potentiel potentzial-diferentziatentsio

diffraction difrakzio

diffus, -e difuso

diffusion [materia] barreiaduradifusio

diffusion [partikulak] sakabanatze

dilatation dilataziozabalkuntza

79

Page 80: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

dilatation du temps denboraren dilataziodenboraren zabalkuntza

dilater dilatatu

dimension dimentsio

diode diodo

dioptrie dioptria

dipolaire dipolar

dipôle dipolo

direction norabide

discret, -ète diskretu

dispersion dispertsiosakabanatze

distance focale distantzia fokalfoku-distantzia

distorsion distortsio

divergence dibergentzia

divergent, -ente dibergente

double réfraction birrefringentzia

dualité onde-corpuscule uhin-partikula dualtasun

dualité onde-particule uhin-partikula dualtasun

dynamique dinamika

dyne dina

ébullition irakite

échelle Celsius Celsius eskalaeskala zentigradu

échelle centigrade Celsius eskalaeskala zentigradu

échelle de Fahrenheit Fahrenheit eskala

échelle Kelvin Kelvin eskala

écoulement laminaire fluxu laminar

écoulement turbulent fluxu turbulentufluxu zurrunbilotsu

effet Coriolis Coriolis efektu

effet de Coriolis Coriolis efektu

effet Doppler Doppler efektu

effet Joule Joule efektu

effet photoélectrique efektu fotoelektriko

effort esfortzutentsio

effort de cisaillement ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

effort de compression konpresio-esfortzukonpresio-tentsio

effort de flexion flexio-esfortzu

effort de flexion flexio-tentsiomakurdura-esfortzumakurdura-tentsio

effort de tension trakzio-esfortzutrakzio-tentsio

effort de torsion bihurdura-esfortzubihurdura-tentsiotortsio-esfortzutortsio-tentsio

effort tranchant ebakidura-esfortzuebakidura-tentsiozizailadura-esfortzuzizailadura-tentsio

électricité elektrizitate

électricité statique elektrizitate estatiko

électro-aimant elektroiman

électrode elektrodo

électrodynamique elektrodinamika

électromagnétique elektromagnetiko

électromagnétisme elektromagnetismo

électrométrie elektrometria

électromoteur, -trice elektroeragile

électron elektroi

80

Page 81: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

électron libre elektroi aske

électronégatif, -ive elektronegatibo

électronique (iz.) elektronika

électronique (adj.) elektroniko

électron-volt elektronvolt

électronvolt elektronvolt

électropositif, -ive elektropositibo

électrostatique (iz.) elektrostatika

électrostatique (adj.) elektrostatiko

élongation elongazio

émetteur igorle

émission igorpen

endothermique endotermiko

énergie energia

énergie atomique energia atomikoenergia nuklear

énergie chimique energia kimiko

énergie cinétique energia zinetiko

énergie de vibration bibrazio-energia

énergie électrique energia elektriko

énergie en repos pausaguneko energia

énergie interne barne-energia

énergie libre energia aske

énergie mécanique energia mekaniko

énergie nucléaire energia atomikoenergia nuklear

énergie potentielle energia potentzial

énergie thermique bero-energiaenergia termiko

enthalpie entalpia

entropie entropia

équations de Maxwell Maxwellen ekuazioak

équilibre oreka

équilibre mécanique oreka

équipollence ekipolentzia

équipollent, -ente ekipolente

équipotentiel ekipotentzial

équivalent mécaniquede la chaleur

beroaren baliokidemekaniko

erg erg

espace-temps espazio-denbora

état d’agrégation agregazio-egoeramateriaren egoera

état de la matière agregazio-egoeramateriaren egoera

état gazeux egoera gaseosogas-egoera

état liquide egoera likidolikido-egoera

état solide egoera solidosolido-egoera

éther eter

évaporation lurrunketa

évaporer lurrundu

exactitude zehaztasun

excitation eszitaziokitzikapen

exciter eszitatukitzikatu

expansion espantsiohedapen

expérience esperimentusaiakuntza

expérimental, -ale esperimental

81

Page 82: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

extensif, -ve estentsibo

facteur de conversion konbertsio-faktore

farad farad

faraday faraday

fermion fermioi

ferromagnétique ferromagnetiko

ferromagnétisme ferromagnetismo

fibre optique zuntz optiko

filament harizpi

fissible fisionagarri

fission fisiofisio nuklear

fission nucléaire fisiofisio nuklear

flexion flexiomakurdura

fluide (iz.) fluidojariagai

fluide (adj.) fluidojariakor

fluorescence fluoreszentzia

flux fluxu

flux magnétique fluxu magnetiko

fonction d’onde uhin-funtzio

fonction hamiltonienne funtzio hamiltondarhamiltondar

force indar

force attractive erakarpen-indar

force centrale indar zentral

force centrifuge indar zentrifugo

force centripète indar zentripetu

force conservatrice indar kontserbakor

forcecontre-électromotrice

indar kontraelektroeragile

force d’inertie inertzia-indar

force de cohésion kohesio-indar

force de contact ukipen-indar

force de couleur interakzio bortitz

force de gravité grabitategrabitate-indar

force électromotrice indar elektroeragile

force faible elkarrekintza ahulinterakzio ahul

force forte elkarrekintza bortitzinterakzio bortitz

force gravitationnelle grabitazio-indarindar grabitatorio

force inertielle inertzia-indar

force nucléaire indar nuklear

force répulsive aldarapen-indar

foyer fokufoku-puntu

foyer lumineux argi-iturri

fréquence frekuentziamaiztasun

fréquence de résonance erresonantzia-maiztasun

fréquence radio irrati-frekuentziairrati-maiztasun

fréquenceradioélectrique

irrati-frekuentziairrati-maiztasun

front d’onde uhin-fronte

frottement marruskadura

fusion [erreakzionuklearra]

fusiofusio nuklear

fusion [egoera-aldaketa] fusiourtze

fusion nucléaire fusiofusio nuklear

fusion thermonucléaire erreakzio termonuklearfusio termonuklear

82

Page 83: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

fusionner fusionatu

galvanomètre galvanometro

gauss gauss

gaz gas

gaz parfait gas idealgas perfektu

gaz réel gas erreal

générateur sorgailu

gluon gluoi

gradient gradiente

gramme gramo

grandeur magnitude

grandeur vectorielle bektore-magnitudemagnitude bektorial

grandissement handipen

gravitation grabitazio

gravitationnel, -elle grabitatorio

gravité grabitategrabitate-indar

grossissement handipen

grossissement angulaire handipen angeluar

grossissement latéral albo-handipen

hadron hadroi

hamiltonien funtzio hamiltondarhamiltondar

harmonique harmoniko

hauteur altueragaraiera

henry henry

hertz hertz

hertzien hertziar

hologramme holograma

hydraulique (iz.) hidraulika

hydraulique (adj.) hidrauliko

hydrodynamique (iz.) hidrodinamika

hydrodynamique (adj.) hidrodinamiko

hydroélectrique hidroelektriko

hydrostatique (iz.) hidrostatika

hydrostatique (adj.) hidrostatiko

hystérésis histeresi

image irudi

image réelle irudi erreal

image virtuelle alegiazko irudiirudi birtual

impédance inpedantzia

impulsion bulkada

impureté ezpurutasun

incident, -ente erasotzaile

incliné, -ée inklinatu

indéformable deformaezin

indice de réfraction errefrakzio-indize

indifférent, -ente indiferente

inductance induktantzia

induction indukzio

induction magnétique indukzio magnetiko

induire induzitu

induit induzitu

inélastique inelastiko

83

Page 84: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

inertie inertzia

inertiel, -elle inertzial

infrarouge infragorri

infrason infrasoinu

insaturé, -ée asegabe

instable ezegonkor

instant aldiune

intensif, -ive intentsibo

intensité intentsitate

interaction elkarrekintzainterakzio

interaction électrofaible elkarrekintza elektroahulinterakzio elektroahul

interactionélectromagnétique

elkarrekintzaelektromagnetikointerakzioelektromagnetiko

interaction élémentaire oinarrizko elkarrekintzaoinarrizko interakzio

interaction faible elkarrekintza ahulinterakzio ahul

interaction forte elkarrekintza bortitzinterakzio bortitz

interférence interferentzia

interférenceconstructive

interferentzia eraikitzaile

interférence destructive interferentzia suntsitzaile

invariance aldaezintasuninbariantza

invariant aldaezin

invariant, -ante aldaezin

irradiation irradiazio

irradier [erradiazioaigorri ]

erradiatu

irradier [erradiazioareneraginpean jarri ]

irradiatu

irréversibilité itzulezintasun

irréversible itzulezin

isochore isokoroisometriko

isolable isolagarri

isolant isolatzaile

isolant, -e isolatzaile

isolateur isolagailu

isolement isolamendu

isoler isolatu

isométrique isokoroisometriko

isotherme isotermiko

isotope isotopo

isotope radioactif erradioisotopo

isotrope isotropo

isovolume isokoroisometriko

joule joule

kelvin kelvin

kilogramme kilogramo

kilogramme-force kilogramo indarkilopond

kilogramme-poids kilogramo indarkilopond

kilomètre kilometro

kilowatt kilowatt

kilowattheure kilowatt-ordu

laser laser

lentille leiarlente

lentille convergente leiar konbergentelente konbergente

lentille divergente leiar dibergentelente dibergente

84

Page 85: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

lepton leptoi

lévitation lebitazio

ligne de champ eremu-lerroindar-lerro

ligne de courant korronte-lerro

ligne de force eremu-lerroindar-lerro

liquéfier likidotu

liquide likido

locomotion lokomozio

loi d’Ohm Ohmen lege

loi de Boyle-Mariotte Boyle-Mariotte lege

loi de conservation kontserbazio-lege

loi de conservation del’énergie

energiarenkontserbazioaren lege

loi de Coulomb Coulomben lege

loi de l’attractionuniverselle

grabitazio unibertsalarenlege

loi de la gravitation grabitazio unibertsalarenlege

loi physique lege fisiko

loi universelle de lagravitation

grabitazio unibertsalarenlege

lois de Newton Newtonen legeak

longueur d’onde uhin-luzera

lumen lumen

lumière argi

lumière blanche argi zuri

lumière visible argi ikusgaierradiazio ikusgai

luminescence lumineszentzia

lux lux

mach mach

Mach mach

machine thermique makina termiko

macroscopique makroskopiko

magnétique magnetiko

magnétisation magnetizazio

magnétiser magnetizatu

magnétisme magnetismo

manomètre manometro

masse masa

masse atomique atomo-masamasa atomiko

masse au repos pausaguneko masa

masse critique masa kritiko

masse d’inertie inertzia-masamasa inertzial

masse grave grabitazio-masamasa grabitazional

maxwell maxwell

mécanique mekanika

mécanique classique mekanika klasiko

mécanique ondulatoire mekanika ondulatoriouhin-mekanika

mécanique quantique mekanika kuantiko

mécanique relativiste mekanika erlatibista

mécanique statistique mekanika estatistiko

mégatonne megatoi

ménisque menisko

méson mesoi

méson pi pi mesoipioi

métacentre metazentro

85

Page 86: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

mètre metro

mètre carré metro karratumetro koadro

mètre cube metro kubikometro kubo

micromètre mikroimikrometro

micron mikroimikrometro

micro-onde mikrouhin

millibar milibar

miroir ispilu

mobile higikari

modèle atomique atomo-eredueredu atomiko

modèle de Bohr Bohr-en eredu

moment momentu

moment angulaire momentu angeluar

moment d’inertie inertzia-momentu

moment d’une force indar-momentu

moment linéaire higidura-kantitatemomentu lineal

moment magnétique momentu magnetiko

monochromatique monokromatiko

mouvement higidura

mouvement brownien higidura browndar

mouvement circulaire higidura zirkular

mouvement de rotation biraketa-higiduraerrotazio-higidura

mouvementharmonique

higidura harmoniko

mouvement ondulatoire uhin-higidura

mouvement oscillatoire higidura oszilatoriooszilazio-higidura

mouvement périodique higidura periodiko

mouvement rectiligne higidura zuzen

mouvement uniforme higidura uniforme

muon muoi

neutrino neutrino

neutron neutroi

newton newton

newtonien, -enne newtondar

niveau d’énergie energia-maila

niveau énergétique energia-maila

noeud nodo

nombre d’onde uhin-zenbaki

nombre de Mach Machen zenbaki

nombre de masse masa-zenbaki

nombre de nucléons masa-zenbaki

nombre de Reynolds Reynoldsen zenbaki

nombre quantique zenbaki kuantiko

non-compressibilité konprimaezintasun

noyau nukleo

nucléaire nuklear

nucléide nukleido

nucléon nukleoi

nuclide nukleido

observateur behatzaile

oculaire okular

ohm ohm

86

Page 87: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

ohmique ohmiko

onde uhin

onde acoustique soinu-uhinuhin akustiko

onde de choc talka-uhin

onde élastique uhin elastiko

onde électromagnétique uhin elektromagnetiko

onde mécanique uhin mekaniko

onde radio irrati-uhin

onde radioélectrique irrati-uhin

onde sonore soinu-uhinuhin akustiko

onde stationnaire uhin geldikor

onde transversale zeharkako uhin

opaque opaku

optique (iz.) optika

optique (adj.) optiko

optique géométrique optika geometriko

orbital, -e orbital

orbitale orbital

orbite orbita

oscillant, -ante oszilatzaile

oscillateur osziladore

oscillation oszilazio

oscillatoire oszilatorio

osciller oszilatu

oscillographe oszilografo

paramagnétique paramagnetiko

paramagnétisme paramagnetismo

particule partikulazatiki

particule alpha alfa partikula

particule bêta beta partikula

particule élémentaire oinarrizko partikula

pascal pascal

pendule pendulu

période periodo

période de demi-vie erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

période radioactive erdibizitzasemidesintegrazio-periodo

périodique periodiko

permittivité permitibitate

perturbation perturbazio

phosphorescence fosforeszentzia

photoélectricité fotoelektrizitate

photoélectrique fotoelektriko

photomètre fotometro

photon fotoi

photovoltaïque fotovoltaiko

physique classique fisika klasiko

piézoélectrique piezoelektriko

pile électrique pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pile électrochimique pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

87

Page 88: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

pile galvanique pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pile voltaïque pilapila elektrokimikopila galvanikopila voltaiko

pion pi mesoipioi

plan incliné plano inklinatu

plasma plasma

poids pisu

poids atomique pisu atomiko

poids spécifique pisu espezifiko

point critique puntu kritiko

point d’appui euste-puntu

point d’ébullition irakite-puntuirakite-tenperatura

point de congélation izozte-puntuizozte-tenperatura

point de fusion fusio-puntuurtze-puntu

point de givre izozte-puntuizozte-tenperatura

point de solidification solidotze-puntusolidotze-tenperatura

point focal fokufoku-puntu

poise poise

polaire polar

polarisation polarizazio

polariser polarizatu

polarité polaritate

pôle polo

poreux, -euse porotsu

porter eroan

positon positroi

positron positroi

potentiel potentzialpotentzial elektriko

potentiel électrique potentzialpotentzial elektriko

poussée bultzada

précession prezesio

précision doitasun

pression presio

pression de vapeur lurrun-presio

pression hydrostatique presio hidrostatiko

pression partielle presio partzial

principe d’Archimède Arkimedesen printzipio

principe d’exclusion dePauli

Pauliren esklusio-printzipio

principe d’incertitude ziurgabetasunarenprintzipio

principed’indétermination

ziurgabetasunarenprintzipio

principe des actionsréciproques

akzio-erreakzioarenprintzipio

propagation hedapen

propriété propietate

propulsion propultsio

proton protoi

puissance potentzia

pulsation pultsazio

quantique kuantiko

quantité de mouvement higidura-kantitatemomentu lineal

quantum kuantu

quark quark

88

Page 89: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

rad rad

radiation erradiazio

radiation alpha alfa erradiazioalfa izpiak

radiation bêta beta erradiaziobeta izpiak

radiationélectromagnétique

erradiazioelektromagnetiko

radioactif, -ive erradioaktibo

radioactivité erradioaktibitate

radiofréquence irrati-frekuentziairrati-maiztasun

radioisotope erradioisotopo

raie spectrale espektro-lerro

rayon lumineux argi-izpi

rayonnement erradiazio

rayonnement alpha alfa erradiazioalfa izpiak

rayonnement bêta beta erradiaziobeta izpiak

rayonnement cosmique erradiazio kosmikoizpi kosmikoak

rayonnement gamma gamma erradiaziogamma izpiak

rayonnement infrarouge erradiazio infragorriizpi infragorriak

rayonnement ultraviolet erradiazio ultramoreizpi ultramoreak

rayonnement visible argi ikusgaierradiazio ikusgai

rayons alpha alfa erradiazioalfa izpiak

rayons bêta beta erradiaziobeta izpiak

rayons cathodiques izpi katodikoakkatodo-izpiak

rayons cosmiques erradiazio kosmikoizpi kosmikoak

rayons gamma gamma erradiaziogamma izpiak

rayons infrarouges erradiazio infragorriizpi infragorriak

rayons ultraviolets erradiazio ultramoreizpi ultramoreak

réactance erreaktantzia

réacteur nucléaire erreaktore nuklear

réaction en chaîne kate-erreakzio

réaction nucléaire erreakzio nuklear

réactionthermonucléaire

erreakzio termonuklearfusio termonuklear

référentiel galiléen erreferentzia-sistemainertzialsistema inertzial

référentiel inertiel erreferentzia-sistemainertzialsistema inertzial

réfléchir islatu

refléter islatu

réflexion islapenislatze

réfracter errefraktatu

réfraction errefrakzio

relativiste erlatibista

relativité erlatibitateerlatibitatearen teoria

relaxation lasaikuntza

réluctance erreluktantzia

rem rem

répulsion aldarapen

résistance erresistentziaerresistentzia elektriko

résistance électrique erresistentziaerresistentzia elektriko

resistivité erresistibitate

résolution bereizmen

résonance erresonantzia

ressort malguki

89

Page 90: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

résultante erresultante

réversibilité itzulgarritasun

réversible itzulgarri

révolution bira

rhéologie erreologia

roentgen roentgen

rotation biraketaerrotazio

rotationnel, -elle errotazional

röntgen roentgen

saturé, -ée ase

scalaire eskalar

seconde segundo

semi-conducteur erdieroale

sens noranzko

sens de mouvement noranzko

siemens siemens

sievert sievert

solénoïde solenoide

solide solido

solidification solidotze

solidifier solidotu

son soinu

source de chaleur bero-iturri

source lumineuse argi-iturri

source sonore soinu-iturri

spécifique espezifiko

spectral, -ale espektral

spectre espektro

spectre d’absorption absortzio-espektroxurgapen-espektro

spectre d’émission emisio-espektroigorpen-espektro

spectreélectromagnétique

espektro elektromagnetiko

spectre lumineux argi-espektro

spectre visible espektro ikusgai

spectrogramme espektrograma

spectrographe espektrografo

spectrographie espektrografia

spectromètre espektrometro

spectrométrie espektrometria

spectroscope espektroskopio

spectroscopie espektroskopia

spin spin

stable egonkor

statique estatika

stéréoscopie estereoskopio

structure atomique egitura atomiko

sublimation sublimatzesublimazio

sublimer sublimatu

superfluidité superjariakortasun

superposition gainezarpen

supersonique supersoniko

supraconducteur supereroale

supraconductivité supereroankortasun

90

Page 91: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

surface équipotentielle azal ekipotentzialgainazal ekipotentzial

suspension esekidurasuspentsio

synchronisme sinkronismo

synchrotron sinkrotroi

système cristallin kristal-sistema

système de référence erreferentzia-sistema

tangentiel, -elle tangentzial

tau particule tau partikula

température tenperatura

température absolue tenperatura absolutu

température ambiante giro-tenperatura

températured’ébullition

irakite-puntuirakite-tenperatura

température decongélation

izozte-puntuizozte-tenperatura

température desolidification

solidotze-puntusolidotze-tenperatura

tension potentzial-diferentziatentsio

tension électrique potentzial-diferentziatentsio

tension superficielle gainazal-tentsio

tesla tesla

théorème de Gauss Gaussen lege

théorie cinétique desgaz

gasen teoria zinetiko

théorie de la relativité erlatibitateerlatibitatearen teoria

théorie ondulatoire teoria ondulatoriouhin-teoria

thermodynamique (iz.) termodinamika

thermodynamique(adj.)

termodinamiko

thermoélectrique termoelektriko

thermologie termologia

thermonucléaire termonuklear

tonne tona

torsion bihurduratortsio

traction trakzio

trajectoire ibilbide

transfert d’énergie energia-transferentzia

transformation transformazio

transformationd’énergie

energia-bihurketa

transition trantsizio

transitoire trantsitorio

translation translazio

travail lan

traînée herrestatze

triphasé, -ée trifasiko

turbulence turbulentzia

ultrason ultrasoinu

ultraviolet ultramore

valeur efficace balio efikaz

vapeur lurrun

vaporisation lurrunketa

vaporiser lurrundu

var var

vecteur bektore

vecteur déplacement desplazamendu bektore

vecteur-vitesse abiadura bektore

91

Page 92: FisikakoOinarrizkoLexikoa · 2017-06-15 · FisikakoOinarrizkoLexikoa EuskaltzaindiarenZientzia eta Teknika Hiztegia Biltzeko egitasmoaren (ZTHB) helburua da Hiztegi ...

vectoriel, -elle bektorial

vibration bibrazio

vibrer bibratu

vide huts

viscosité biskositatelikatasun

vitesse abiadura

vitesse angulaire abiadura angeluar

vitesse de la lumière argiaren abiadura

vitesse linéaire abiadura lineal

volatil lurrunkor

volatilisation lurrunketa

volt volt

voltaïque voltaiko

voltampère voltampere

voltmètre voltmetro

watt watt

wattmètre wattmetro

weber weber

92