Aadarrik adar

adi-adiahoz ahoaita-amak

aldian-aldianalfer-alferrikamaituz gero

apurka-apurkaargal-argala

auzunez auzune

Bbainaizbaita

baitatozbaitzirenbaikara

bakar-bakarrikbanan-bananbarra-barra

behinik behinbinbili-bonbolo

bizi-bizirikbor-bor

bukatuz gero

Ddinbi-danba

Eeginez geroerrez gero

esan-eginak

Ggalde-erantzunak

gauero-gauerogazte-gazterikgozo-gozoa

Hhandi-handiahartuz gerohasiz gero

hotz-beroakhuts-hutsik

Iiji-aja

ikusiz geroirakurriz geroirtenez geroixil-ixilik

izanez geroizen-deiturak

Jjakinez gerojaun-andreakjoanez gero

Kkalerik kale

kontuz-kontuz

Lletraz letralodi-lodia

Mmendirik mendi

Nneska-mutilak

Oon-gaitzakorduz orduoso-osorik ozta-ozta

Pplisti-plastapoliki-polikipolit-politapoz-pozik

Sseme-alabak

senar-emazteak

Ttarteka-tarteka

tipi-tapatrinkilin-trankalan

txiki-txikiatxor-txor

Zzabal-zabalik

MM aa rr rr aa zz eeddoo ll oo tt uu rr ii kk iiddaazz tteenn dd ii rreenn hh ii tt zzaakk

84

_ _ di _ _ _ _ _ _ _ nd_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ki _ _ _ _ _ _

_ _ li_ _ _ _ _ _ _ _ _ zo _ _ _ _ _ ar_ _ _ _ _ _ _ _ _

laurogeita lau

• Hurrengo irudietakoak adierazteko erabili adjektiboak errepikaturik eta ida tzimarra bien tartean; adibidez: ahul-ahula.

104

--

105

apurka

ozta

kontuzpoliki

aldian adi

tarteka gauero banan

1. .............................................

2. .............................................

3. .............................................

4. .............................................

5. .............................................

6. .............................................

7. .............................................

8. .............................................

9. .............................................

1 2

4 5

7 8 9

6

3

• Sagar horietako hitzak sarritan errepikatuta erabiltzen ditugu. Idatzi, bada, errepikaturik eta tartean marra.

• Koloretako hitz horiek errepikatzean -(r)ik atzizkia gehitzen diogu bigarren atalari.Idatzi errepikaturik esaldietako hutsuneetan. Ez ahaztu marra.

106

• Irakurri onomatopeia horiek eta adierak. Ongi al daude loturak?107

laurogeita bost 85

Errepikaturik idazten ditugun hitzen tartean marra idatzi behar da.

Onomatopeiakere, errepikape-na direnean,tartean marradutela idaztenditugu.

1. etorri gara honaino.

2. zegoen aingira uretatik atera genuenean.

3. Zelako lagunak! utzi ninduten larrialdi hartan.

4. utzi ditugu leihoak.

5. joan zen atzerrira eta oraindik ez da itzuli.

6. edanarazi zidaten katilukada bete xarabe!

7. geratu da zahatoa zuek edan ondoren.

8. jarri da amona zuen bisitarekin.

9. alde egin zuen, inor ohartu gabe.

Multzoakedo bikoteakidaztean eremarra era-bili behardugu.

86 laurogeita sei

• Hurrengo hitzekin, errepikaturik, esaldietako hutsuneak bete behar dituzu. Lauki gorrixketan idatziko dituzunei erantsi -(r)ik; berdeetakoei -z.

108

• Berridatzi hurrengo bikoteak eta kendu eta marra jarriaz.Adibidez: Aitona eta amona ➝ aitona-amonak.

109

--

1. ibili zen gure fanfarria.

2. Goazen , euskaldun gazteok!

3. Guk, , ez dugu hotzik izan.

4. zabaldu da berria.

5. heldu zaigu herri literatura.

6. ikertu zuten mezua ertzainek.

7. Urtxintxa bat ikusi genuen saltoka.

8. ematen dituzte berriak irratian.

Errepikatzen diren hitzetan atzizkia lehen atalak bakarrik daramanean, etaez bigarrenak, EZ da marra idatzi behar; adibidez: lerroz lerro.

1. Aita eta ama ➯ ............................................

2. Semeak eta alabak ➯ ............................................

3. Jaunok eta andreok ➯ ............................................

4. Esanak eta eginak ➯ ............................................

5. Hotzak eta beroak ➯ ............................................

6. Izena eta deiturak ➯ ............................................

7. Neskak eta mutilak ➯ ............................................

8. Onak eta gaitzak ➯ ............................................

9. Ateak eta leihoak ➯ ............................................

10. Senarra eta emaztea ➯ ............................................

Uhinik uhinOlatuz olatu

...ez nion ezer esan, ezbainintzen konturatu.

...pozik geunden denok,ondo portatu baitziren.

Horrelako egitu-retan, eta adi -tzarekin bateginik doanean,marra jarrikodugu. Adib:

Zer dela-eta?

• Bai(t) partikula aditzari loturik idazten da, baina aldaketa batzuk gerta tzen dira.Irakurri testu puskak eta egin ariketak. Amaitzeko, osatu arauak.

110

• Bait- + naiz

• Bait- + da

• Bait- + gara

• Bait- + ziren

• Bait- + luke

...lasai zegoen, gurekin

baitzegoen......Parisen izanak

baikara...

...ez diote kasurik egiten, ezbaitaki ezer.

...janari guztiak hondatuegingo bailirateke.

...ez bainengoen

oso lasai.

...berak ongi daki-eta. ➯ ...berak ongi baitaki.

1. ...ez zen etorri-eta. ➯ ......................................................

2. Bagoaz, berandu da-eta. ➯ ......................................................

3. ...ez ginen ohartu-eta! ➯ ......................................................

4. ...ezagutzen zaitu-eta! ➯ ......................................................

5. ...denak doaz-eta. ➯ ......................................................

6. ...erantzungo liguke-eta. ➯ ......................................................

7. Iritsi gara-eta... ➯ ......................................................

8. ...ez da egia-eta! ➯ ......................................................

laurogeita zazpi 87

--

88 laurogeita zortzi

• Hurrengo esaldietan urdinez dauden aditzak aldatu egin behar dituzu, -z geroedo -ez gero itsatsiz. Laukietako koloreak gidari dituzu. Amaitzeko, atera araua.

111

Adibidez:

Deitzen banauzu joango naiz zure bila ➝

Asko jaten badut txarto sentitzen naiz ➝

1. Azkar bukatzen baditugu kalera irten gaitezke. ➝

2. Lehenago irteten bazara garaiz iritsiko zara. ➝

3. Gaizki hasten badira amaitu ere gaizki. ➝

4. Ikusten baduzu esaiozu etortzeko. ➝

5. Hori jakinda neuk ere asmatuko nuke. ➝

6. Azala erretzen bazaizu min handia izango duzu. ➝

7. Kolperik hartzen badute laguntza izaten dute. ➝

8. Bakarrik joanda beldur izango zarete. ➝

9. Berriro irakurtzen baduzu baietz ulertu! ➝

10. Gogorik baduzu joango gara hondartzara. ➝

janez gero

deituz gero

“Ezkero” ahoskatzen duguna, aditzari loturik doanean -(e)zgero idatzi behar dugu, e-rekin edo e gabe:

• Aditza bokalez amaitzen denean

• Aditza kontsonantez amaitzen denean ... gero

... gero

✌ Orain, nahi baduzu, 27. ebaluazio ariketa egin dezakezu.