Manuel María

Equipo de Dinamización da Lingua Galega

Ceip ponte dos brozos – arteixo

Curso 2013 -2014

Manuel Manuel Manuel Manuel María María María María

EDLG - CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo -xaneiro 2014

Eu son Manuel María.

Nascín o ano 29, o 6 de Outono,

en Outeiro de Rei da Terra Chá.

Son dunha casta rexa de labregos

fideles a sua terra i ó seu Deus.

…………..

...e ando de vagar o meu camiño,

e pídolles as cousas sua tenrura

i os homes pídolles verdade

Carnet de Identidade , Documentos personaes, 1958

nace en outeiro de rei, na terra

chA (Lugo) no ano 1929. Os primeiros

anos en Outeiro de Rei a vida

transcorren, na tranquilidade dos

xogos da infancia cos seus irmáns,


Terra cha

a terra cha somentes é:

un povo aquí, outro acolá,

mil arbres, monte raso,

un ceio chumbo e tráxico

no que andan as aves a voar.

O resto é soedá.

Terra Cha, 1954

manuel maría, O poeta chairego


Ti sabes, Outeiro, que eu son Hortas

e recoñécesme por teu, aínda que

non me ames e me trates como alleo.

A miña caste ten os seus ancestros

no teu chao e torneada foi

coa terra túa, moura e xenerosa.

Feito son da laxe coa que os avós

ergueron a casa en que nacín.

Proclámome irmao dos castiñeiros,

das xestas, dos toxos, dos camelios,

das abidueiras, teixos e carballos,

pois alumounos a mesma luz grisenta,

iguales choivas nos luíron

e un idéntico vento conferiunos

o alto don da vida e o da palabra.

Ritual para unha tribo capital de concello (1986)


En 1942 trasladase a Lugo para

estudar o bacharelato e aquí comeza a

súa precoz carreira literaria

participando, á idade de 20 anos, no ciclo

de conferencias “Jóvenes valores

lucenses”. Esta conferencia servElle

para entrar en contacto cos

integrantes da tertulia do café Méndez

Nüñez (Pimentel, Fole, CUNQUEIRO...) que o

poñen en contacto coa realidade galega,

tanto interior como do exilio.




en 1950 publícase o seu primeiro poemario, Muiñeiro

de brétemas, que é o primeiro libro publicado en

galego trala guerra civil e marca a aparición dunha

nova corrente poética na lírica galega: a Escola da

Tebra.

En 1958 instálase en Monforte como Procurador

dos Tribunais e ao ano seguinte casa con Saleta Goi.

Entre 1959 e 1963 mantén relación cos intelectuais de Ourense (Vicente

Risco, Otero Pedrayo, Florentino Cuevillas,...) e asiste ás primeiras reunións

para reorganizar o nacionalismo galego.

EDLG - CEIP Ponte dos Brozos - Arteixoxaneiro 2014

manuel maría, o poeta chairego

Nos anos sesenta e setenta participa na reorganización política, na

clandestinidade, dos partidos nacionalistas, e atende os chamamentos e

peticións que lle chegan de todas as organizacións que, ao longo e ancho do

país, andan a traballar pola recuperación cultural: desde impartir

conferencias ou recitar poemas a presentar á Nova Canción Galega.

EDLG - CEIP Ponte dos Brozos - Arteixo xaneiro 2014


A súa obra literaria diversifícase e multiplícase de acordo

cos novos tempos: ensaio, narrativa, teatro... sen abandonar

o cultivo da poesía.

A súa creación evoluciona desde unha voz existencialista

ou pesimista cara ao compromiso social, canalizando unha

resposta nacionalista ao franquismo.



EN 1975 presenta a súa renuncia como membro

correspondente da Real Academia Galega dada a total

ineficacia desta institución en defensa da lingua

galega.

anos máis tarde, O 15 de febreiro de 2003 ingresa

na Real Academia Galega co discurso A Terra Chá:

poesía e paisaxe.



nos anos oitenta o poeta regresa a temas

de creación literaria como o amor e os eidos

Literarios. Aínda así, non renunciará en ningún

momento ao seu compromiso activo co

nacionalismo galego.


En 1998 Manuel María e Saleta trasladan a

súa residencia á cidade da Coruña, onde pasa os

seus últimos anos e onde manterá unha tertulia

no Kirs.


Manuel María falece o 8 de setembro de 2004 na

Coruña.EDLG - CEIP Ponte dos Brozos - Arteixoxaneiro 2014


� Muiñeiro de brétemas. Colección Benito Soto.Pontevedra, 1950� Terra Cha. Ediciones Celta. Lugo, 1954� Documentos personaes. Ediciones Celta. Lugo, 1958� Mar Maior. Galaxia. Vigo, 1963 � Os soños na gaiola. Cartonaxes Anmi. Lugo, 1968 � Versos para cantar en feiras e romaxes. Edicións Patronato da Cultura Galega. Montevideo, 1969� Versos para un país de minifundios. Edicións Nós. Bos Aires, 1969� Cancións do lusco ao fusco. Edicións Xistral. Monforte, 1970� Odes dun tempo de paz e de alegria. Razão Actual: Porto, 1972.� Barriga verde. Vigo: Castrelos, 1973.� Cantos rodados para alleados e colonizados. Monforte de Lemos: Xistral, 1976.� Poemas ó outono. Monforte de Lemos: Xistral, 1977.� Poemas para construír unha patria. Santiago de Compostela: AN-PG, 1977.� As rúas do vento ceibe. Monforte de Lemos: Xistral, 1979.� Brétemas do muiñeiro e poema da neboa aferrollada. Monforte de Lemos: Xistral, 1980.� Aventuras e desventuras dunha espiña de toxo chamada Berenguela. Monforte de Lemos: Xistral, 1981.� Versos do lume e do vagalume. Ourense: Galiza Editora, 1982� Poemas da labarada estremecida. Monforte de Lemos: Xistral, 1985.� As lúcidas lúas do outono. A Coruña: Vía Láctea, 1988.� Homenaxe ao regato do Cepelo. Ed. do autor, 1990.� Antoloxía poética. A Coruña: Espiral Maior, 1993.� Poemas a Compostela. Santiago de Compostela: El Correo Gallego, 1993.� O Miño, canle de luz e néboa. A Coruña: Espiral Maior, 1996.� Antoloxía poética. Vigo: AS-PG/A Nosa Terra, 1997.� Sonetos á casa de Hortas. A Coruña: Espiral Maior, 1997.� Obra poética completa I (1950-1979) e II (1981-2000). A Coruña: Espiral Maior, 2001.� Elexías á miña vida pequeniña. Vilalba: Instituto de Estudos Chairegos, 2004.

Galiza somos nós,

a xente máis a fala,

se buscas Galiza,

en ti tes que atopala.



Galicia



A terra faise en tí,

Saleta, sotileza,

chama apaixonada

e transparente,

levidade de neve,

torrente e forza

de seiva poderosa,

música de vento

entre abelairas,

raio máxio de lua,

murmurio de regueiro,

flor de cerdeira

ou pinga de orballo

emocionada, tremando

sobor do pálido rubor

da rosa namorada.

Os Lonxes do Solpor, 1993



ROSAS

SEMPRE a rosa. Sempre:

a forma,

a cor,

o recendo,

a luz,

a perfección da rosa.

Prefiro a rosa vermella.

E amo a rosa branca

porque, cando lle digo

simplementes: ROSA,

entrecerra os ollos,

treme

e ruborece.

A luz resuscitada (1984)



O idioma é a chave

coa que abrimos o mundo:

o salouco máis feble,

o pesar máis profundo.

O idioma é a vida,

o coitelo da dor,

o murmurio do vento,

a palabra de amor.

O idioma é o tempo,

é a voz dos avós

e ese breve ronsel

que deixaremos nós.

O idioma é un herdo,

patrimonio do pobo,

maxicamente vello,

eternamente novo.

O idioma é a patria,

a esencia máis nosa,

a creación común

meirande e poderosa.

O idioma é a forza

que nos xungue e sostén.

¡Se perdemos a fala

non seremos ninguén!

O idioma é o amor,

o latexo, a verdade,

a fonte da que agroma

a máis forte irmandade.

Renunciar ao idioma

é ser mudo e morrer.

¡Precisamos a lingua

se queremos vencer!

A fala

Obra poética completa I. (A Coruña: Espiral Maior)



o povo que deixa perder a sua palabra

creada, herdada, usada, revelada,

aquela que lle é propia e singular,

a que é unicamente sua,

está empobrecendo ó mundo

e perpetrando o seu propio xenocidio.

Ese povo vil

ollará aniquilada a sua lembranza

e o seu nome indigno

borrárase, sen máis, do universo:

hai agresiós á beleza e ó espíritu

que a vida non tolera nen perdoa.

Os Lonxes do Solpor, 1993



A palabra é a única chave que abre

a nosa intimidade e pon, á luz

do sol e do luar,

a choída soedade máis escura.

A palabra nomea e crea as cousas,

pon orde no mundo

e harmoniza toda a creación.

Cando prostituímos a palabra

estamos invocando ao demoníaco.

E se deixamos morrer unha palabra

o universo enteiro

dóese de orfandade e desamparo.

As lúcidas lúas do Outono (1988)



De amor e cantería:

http://vimeo.com/65628157

Andei todos os camiños:

http://www.youtube.com/watch?v=a8Y-umH-_2Q



http://www.manuelmaria.com/portada.htm

http://bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=ManFern%E1

http://www.realacademiagalega.org/plenario?p_p_id=ManageChairs_WAR_ragportal&p_p_lifecycle=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p_col_id=column-1&p_p_col_count=1&_ManageChairs_WAR_ragportal_action=showAcademic&id=1034

http://www.galiciaespallada.com.ar/manuel_maria_ponte.htm

http://www.ivoox.com/a-voz-do-poeta-manuel-maria-3-de-audios-mp3_rf_

Manuel María

Documents

Transcript of Manuel María