Leioako Kantika Korala Anje Duhaldek kontzertua Riminiko … · 2017. 10. 4. · Leioako Kantika...

24
Leioako Kantika Korala Riminiko Nazioarteko Lehiaketa irabazita bueltatu da Italiatik. 7 Antzerki Jardunaldiak Kaiolakoa, buruz buru Guztira, 14 ikuskizun egongo dira, Utopian gunean, Algortako San Nikolas plazan eta Areetako musika-eskolan. 11 Lehenengoz jokatuko dute emakume pilotariek buruz buru kaiolako lehiaketa. Sopelan egingo dute lau t’erdiko finala. 20 KULTURA GETXO KIROLAK SOPELA Plasentzia 1577 lana estreinatuko dute Plentziako hainbat herritarrek zapa- tuan, Eleiz plazan. Antzerkia, musika eta dantza uztartu gura ditu egitas- moak, Plentziako bertoko nortasuna- ren zenbait zutoinegaz: historiagaz, hizkuntzagaz eta lekuagaz. 10 Plentzia, 1577. urtean HERRIZ HERRI PLENTZIA Joseba Rios Garaizar arkeologo algortarragaz sakon berba egin dugu historiaurreko hainbat kontuz. 16-19 Aranbaltzako altxorrak 105. zenbakia 2017ko urriaren 5etik urriarren 10era arte Anje Duhaldek kontzertua emango du Gorlizen, eta Berangon abestuko du Gontzal Mendibilek. 12-13 Emakumeentzako Jabekuntza Eskolak zortzi ikastaro eskainiko ditu Erandion. Izen-ematea zabalik dago. 6 Sopelaren eta AEBen artean, urpeko zuntz optikoko kablea ipintzeko lanak amaitu dituzte; Marea da horren izena. 8 Lilagune Uribe Kostako Emakumeentzako Ahalduntze Eskolak andreen parte-hartzea bultzatu gura du. 10 HURRENGO HIRUKA ADI! © JOSEBA RIOS ASTEKARIA EGUAZTENEAN, URRIAREN 11n, PLAZARATUKO DA.

Transcript of Leioako Kantika Korala Anje Duhaldek kontzertua Riminiko … · 2017. 10. 4. · Leioako Kantika...

  • Leioako Kantika Korala Riminiko Nazioarteko Lehiaketa irabazita bueltatu da Italiatik. 7

    Antzerki Jardunaldiak

    Kaiolakoa, buruz buru

    Guztira, 14 ikuskizun egongo dira, Utopian gunean, Algortako San Nikolas plazan eta Areetako musika-eskolan. 11

    Lehenengoz jokatuko dute emakume pilotariek buruz buru kaiolako lehiaketa. Sopelan egingo dute lau t’erdiko finala. 20

    kuLtura Getxo

    kIroLak SoPeLa

    Plasentzia 1577 lana estreinatuko dute Plentziako hainbat herritarrek zapa-tuan, Eleiz plazan. Antzerkia, musika eta dantza uztartu gura ditu egitas-moak, Plentziako bertoko nortasuna-ren zenbait zutoinegaz: historiagaz, hizkuntzagaz eta lekuagaz. 10

    Plentzia, 1577. urtean

    HerrIZ HerrI PLeNtZIa

    Joseba rios Garaizar arkeologo algortarragaz sakon berba egin dugu historiaurreko hainbat kontuz. 16-19

    Aranbaltzako altxorrak

    105. zenbakia2017ko urriaren 5etik urriarren 10era arte

    Anje Duhaldek kontzertua emango du Gorlizen, eta Berangon abestuko du Gontzal Mendibilek. 12-13

    Emakumeentzako Jabekuntza Eskolak zortzi ikastaro eskainiko ditu Erandion. Izen-ematea zabalik dago. ▸6

    Sopelaren eta AEBen artean, urpeko zuntz optikoko kablea ipintzeko lanak amaitu dituzte; Marea da horren izena. ▸8

    Lilagune Uribe Kostako Emakumeentzako Ahalduntze Eskolak andreen parte-hartzea bultzatu gura du. ▸10

    HURRENGO HIRUKAaDI!

    © JO

    SEB

    A RI

    OS

    ASTEKARIA eGuaZteNeaN, URRIAREN 11n, PLAZARATUKO DA.

  • HerriakGetxo

    Visesa sozietate publikoagaz lankidetza hitzarmen bat si-natzea onetsi zuen Getxoko Udalak, iraileko osoko bilku-ran. Horren bitartez, Algortako Iturri-barri inguruan, alokairu erregimenean ipiniko dituzten babes ofizialeko 136 etxebizitza eraikitzea aurreikusi dute. Proiektua garatzeko, Udalak 3.000.000 euroko balioa duten orubeak emango ditu, baita 1.872.000 euroko diru-par-tida ere; eragiketa burutzeko zenbate-ko osoa 18,3 milioi eurokoa izango dela ondorioztatu dute. Hala, parte-hartzea-ren portzentajeak honako hauek izan-go dira: % 60 Visesarentzat, % 26 Ge-txoko Udalarentzat, eta % 14 Eusko Jaurlaritzarentzat. Etxebizitzok 25 urtez alokatuko dira, gutxienez; eta honako hauei begirakoak izango dira: gutxie-nez azken 3 urteetan Getxon etenga-be erroldatuta egon direnei, eta azken 10 urteotan behin baino gehiagotan erroldatu direnei, gutxienez orain dela

    5 urte inskribatu baziren lehenengo aldiz. Etxebizitza horiek adjudikatze-ko, EAEko araudian ezarritako baldin-tzak eta eskuratzeko betekizunak bete-ko dira. Gaur egun, hartzaileek urtean 3.000 eta 25.000 euro arteko errenta izan behar dute araubide berezirako, eta 9.000 eta 39.000 euro artekoa arau-bide orokorrerako, talde bereziak izan ezik. Gobernu-taldeak jakinarazi du erroldatutako getxotarren % 77ak alo-

    kairuko etxebizitza eskatzen duela.Udalbatzan, hitzarmena sinatzea-

    ren alde agertu ziren Gobernu-taldea (EAJ eta PSE-EE), PP eta Ciudadanos; ostera, GUK Getxo eta EH Bildu abste-nitu egin ziren. Etxebizitza horiek sus-tatzeko kreditu gehigarriaren alde uz-tailean egin zuen bezalaxe, PPk puntu horren aldeko botoa eman zuen. Hala ere, Gobernu-taldearen lorpena ez dela azaldu zuten popularrek: «etxebizi-

    tza hauek duela 8 urte aurkeztu ziren, eta ez dira merkatura aterako 2021 edo 2022ra arte». Bere aldetik, Ciudadano-seko zinegotziak azaldu zuen albiste ona zela Getxoko gazteentzat. Bestal-de, GUK Getxo taldeak «alde positibo batzuk» ikusi zizkion akordioari; bai-na, uste du beste batzuk hobetu ahal direla. Zehazki, adierazi zuenez, «Go-bernu taldea inkoherentea da, dirua desbideratzen baitu obra erraldoiak egiteko zorua erosteko, Getxo Antzo-kiaren kasuan, adibidez. Etxebizitza plana Hiri Antolamenduko Plan Oro-korraren (HAPO) berrikuspenari lotuta egon behar da, eta hori ez denez hala, segurua ez den eremu batean egingo da, urak har dezakeen ingurua bai-ta». EH Bilduk azpimarratu zuen hori ez dela bere taldeak gura lukeen akor-dioa, kudeaketa zuzen eta publikoa-ren aldekoak baitira: «Esaterako ez da zehaztu etxebizitzen emakidaren 25 ur-teen ostean zer gertatuko den; etxebizi-tzen parke sozialean sartuko diren ala saldu ahal izango diren...». EAJk eta PSE-EEk Etxebizitza Plana bultzatzeko lortu zuten akordioaren balioa nabar-mendu zuten, batez ere gazteei zuzen-dua, «alderdien artean gai honetan da-goen adostasun zabal bakarra».

    Alokairuko 136 BOE, AlgortanIturribarrin eraikiko diren etxebizitza horiek kontuan hartuta, 354 izango dira eraikiko dituzten BOEak, guztira.

    Horiek kontuan hartuta, babestutako 354 etxebizitza eraikiko dituzte Algorta osoan.

    Doako programa garatu dute Getxo Kirolakek eta Itxartu eta Ajane el-karteek, udalerriko parkeetan gimna-sia egiteko eta taldean oinez ibiltze-ko elkartu gura dutenentzat. Aurten, berrikuntza gisa, goizeko ibilaldiei arrastiko beste bi gehituko dizkiete: martitzenero eta eguenero, 17:00etatik 18:30era, Algortako Telletxe plazatik abiatuta; lehena urriaren 17an izango da. Gainera, zapatu goizetan martxa nordikoa praktikatzeko taldea osatu dute, urriaren 14an hasiko dira, Telle-txe plazatik. Goizeko saioak martxan dira daborduko, astelehenetik egue-nera, 10:00etatik 11:00etara.

    info+: www.getxo.eus

    Gimnasia egiteko eta ibiltzeko elkartu gura dutenentzat

    Getxon kontsumitzea bultzatzeko 1.000 bonu banatuko dira

    Udalerrian kontsumitzeko deskon-tuak dituzten 1.000 bonu bana-tuko dituzte, berriro ere; azaroaren 26ra arte egongo da horietakoren bat lortzeko aukera. Getxo Enpresak mar-txan ipini du kanpaina hori, Udalaren laguntzagaz, eta horren helburua da udagoieneko «aldapa» dinamizatzea. Hala, kanpaina berri horregaz kon-tsumitzaileek 10 euroko deskontua izango dute 50 euroko erosketetan. «% 20ko beherapena izango dute uda-lerriko 100 denda, ostalaritza-esta-blezimendu eta zerbitzu baino gehia-gotan», azaldu dute arduradunek. Bonuak Getxo Enpresaren webgunean zein Kutxabanken bidez lor daitezke.

    Kirola eta turismoa batzeko negozio-aukerak landuko diraTaldeka Ekintzailetza Programa ja-rriko dute martxan Getxon, bes-te urte batez. Egitasmo hori turismoa-ren, kirolaren eta ongizatearen arloko industrien eta teknologien inguruan ekintzailetzan aritzeko interesa dutenei zuzenduta dago. Interesdunek urriaren 27ra arte izena eman ahalko dute. Aza-roaren erdialdetik aurrera, gehienez ere hogeita bost pertsonek (Getxokoek lehentasuna izango dute) parte hartu-ko dute programan. Hori askotariko ko-lektiboek bizi duten langabezia-egoe-rari irtenbide berritzaile bat emateko sortu da, modu horretan, lankidetza-formula aberasgarrien bitartez autoen-plegurako bidea sustatzeko. Horretara-

    ko, parte-hartzaileek prestakuntza eta laguntza jasoko dute, negozio-ideien sorrera bultzatzeko. Taldeka Ekintzai-letza Programa hiru fasetan garatuko da. Lehenengoak hilabete bi iraungo du; bertan, «coaching» eta «mento-ring» tekniken bitartez parte-hartzai-leen profil ekintzailea sendotzeko prozesua egingo da. Hurrengo bi hila-beteetan, parte-hartzaileek negozio-plan bat garatuko dute DEMAren eta Getxolanen laguntzagaz. Hirugarren fasean, negozio-plana martxan jarri eta berau kudeatzeko laguntza teknikoa jasoko da, hamabi hilabetez. Urriaren 23an, astelehenean, informazio-saioa egingo dute, Getxolanen bulegoetan.

  • 32017ko urriak 5 | urriak 10 32017ko urriak 5 | urriak 10

    Getxo

    Urrian egingo dituzten jar-duera horien denen helbu-rua da herritarren artean eskubide horren gaineko hausnarketa bultzatzea eta horren in-guruan sentsibilizatzea.

    Liburutegiak Topaleku programa-ren barruan, Gipuzkoako Mugak-SOS Arrazakeria GKEaren erakusketa ikus daiteke Villamonteko kultur etxean, urriaren 13ra arte. Asiloari eta babe-sari buruzko hainbat panelez osatuta dago hori, Europako migrazio-politi-ken gaineko hausnarketa egiteko, he-dabideen titularrek agertzen dutenetik aldenduz. Urriaren 6an, barikuan, La

    Zanja antzezpena eskainiko du CEAR Euskadiren Caminamos para Crecer taldeak, 20:00etan, Utopian zentroan. Horretara joan ahal izateko, gonbida-pena izatea beharrezkoa izango da; eta berori eskura daiteke Villamonte kultur etxean edo, egunean bertan,

    Utopianen bertan. Ostera, hurrengo egunean, domekan, Javi Larrauriren La luz de aquella tierra, Mujeres re-publicanas en el Exilio dokumentala proiektatuko dute, Villamonte kultur etxean, 11:30ean.

    info+: hiruka.eus/getxo

    Aniztasunaren aldeasiloari, babesari, migrazioari eta aniztasunaren gaineko jarduerak antolatuko dituzte egunotan.

    Jarduerak joan den irailaren 30ean hasi ziren.

    Oinezkoen ibilbidearen baldin-tzak hobetzeko lanak egingo di-tuzte Areetako Zugatzarte etor-bidean. Pasealekua egokitzea inguru hori berrurbanizatzeko proiektuaren jarduketa nagusia izango da; hori gau-zatzeko epea hilabete bikoa izango da eta 70.000 euroko aurrekontua izango du. Gaur egun, espedientearen trami-teak egiten dabiltza lanak esleitzeko. Lehenengo fasean leku bitan egingo dira lanak: Klub eta Andres Larraza-bal kaleen arteko zatian, eta Zugatzarte etorbidearen eta El Pinar kalearen arte-ko elkargunean. Lehenengoan, espa-loia zabaldu eta zolatuko da, eta bertan dauden zeharkako maldak erregulari-

    zatuko dira. Gainera, zazpi eserleku be-rri ipiniko dira, askotariko luzerakoak, diseinu irisgarria izango dutenak eta hormigoizko bankada bat euskarritzat izango duena. Bigarrenean, beste jar-duketa bi egingo dira: horietako bat,

    jolaslekuan irisgarritasuna hobetzeko, espaloi aldean; eta bederatzi banku ipiniko dira, horiek ere irisgarriak. Bi-garren jarduketa zehatz batek eragina izango du Zugatzarte eta El Pinarren elkarguneko eskumako aldean, espa-loiko zoladura zati bat, berdegunean dagoena, desegingo baita, berdegune hori erregularizatuta gera dadin. Azke-nik, bost banku ordezkatuko dira Klub eta El Pinar kaleen arteko tartean. Egi-tasmo hori, Zugatzarteko pasealeku-ko beste alderdi batzuetan daborduko eginda dauden lanen jarraipena da, Andres Larrazabal eta Klub kaleen ar-tean dagoen berdegunea zabaltzeko la-nak egin ostean.

    Areetako Zugatzarte etorbidea egokitzeko lanak abiaraziko dituzte gutxi barru

    Pasealekua berrituko dute.

    Komunikabideetan agertu ez den eraso terrorista su-fritu dugu uribekostarrok. Ehunka kotxe erabili di-tuzte erasorako. Hamarnaka im-molazio. Jendea zapaltzeaz gain, etxeak, zuhaitzak eta ondare his-torikoa hil dute; umeak, emaku-meak… erruki barik! Bonba ki-mikoak ere bota dituzte, datozen urteetan minbizi tasa biderkatu dezaketenak. Hizkuntza eskubi-deak ere, inurriak lez zapalduta (trafiko seinaleak espainolez ba-karrik?!); zer esanik ez lan bal-dintza duinez. Bitxia da kasua. Azken urteotan ohikoa izan da, tamainako eraso terrorista eta gero, komunikabideak gau eta egun (des)informatzen entzutea: atxilotuak non, erasotzailearen auzokoaren irudiak, lehengusua-ren deklarazioak… ezer gutxi axo-la izan zaie informazioa azkarre-gi ematea; fobiak sorraraztea ere ez. Baina honetan, informaziorik ez. Ez bada eraso terroristarekin bat eginez ikusi ditugun Beran-goko Udalaren bandoak (Alka-teak Burger King eta Decatlonen-tzat ETT lana egin du). Milaka biktima egon (eta egongo) badira ere. Goian Bego herriko jaietan herri-krosak antolatzeaz ardura-tzen den merkatari jatorra; Goian Bego gure herri-ekonomia; Goian Bego Burdin Hesiaren lubakiak; Goian Bego milaka langileren duintasuna; Goian Bego Uribe Kostako umeen osasuna; Goian Bego arnas garbia… Poliziaren batek lerrook irakurriz gero (Ka-taluniatik itzuli badira) susma-garriak egin zaizkidan datu ba-tzuk hemen: Landaida gunean izan da erasoa, Landa Andereak zuzentzen duen herrian, ondoko herriko Landa Alkatea kolabo-ratzaile... Estatu Landamiko tal-dea ote dago gertaeren atzean? Eraso terrorista honen kolabora-tzaile izan nahi ez duenak, bada-ki hurrengo hanburgesa non jan behar ez duen eta hurrengo txan-dala non ez erosi. Gora Uribe Kos-tako merkatari-txiki gudariak!

    Eraso terrorista sufritu dugu Uribe Kostan

    MaItaNe NerekaN uMaraN Ezertan aditua, askotan aritua

    Pentsalekutik

  • 2017ko urriak 5 | urriak 104

    Azken 25 urteotan, Cubita Ja-tetxea ostalaritza-enpresak izan du Getxoko Aixerro-ta errota kudeatzeko ema-kida; eta horretarako epea abenduan amaituko zaio. Hori dela eta, eraikin hori taberna-jatetxe bezala ustiatze-ko lehiaketa antolatu behar dute. Li-zentzia lortuko duenak hurrengo 10 urteetan erabili ahal izango eraikina, eta, gero, beste 5 urtez luzatzeko au-kera izan dezake. Joseba Arregi Hiri-gintza zinegotziak azpimarratu du Ge-txoko sinboloetako bat dela eraikina, eta horren harira: «25 urteren ondoren berriro lehiaketara aterako dugu ekipa-mendu hau, leku eder batean dagoena, Bizkaian jende gehien dabilenetako pasealekua. Zalantzarik gabe, lehiake-tara berriro aterako dugun ekipamen-

    du hau nahiko erakargarria izango da ostalaritza-arloko lehen mailako pro-posamenak aurkezteko; horiei esker, herrialdeko gastronomiaren barruan gutxienez gaur egun daukan mailari eustea lortuko dugu». Proposamenak aurkezteko epea 30 lanegunekoa izan-go da, lizitazio-iragarpena Bizkaiko Aldizkari Ofizialean argitaratu eta hu-rrengo egunetik aurrera. Ematen den emakida-eskubidearen ordaintzat al-diroko kanon bat ordaindu beharko du kontzesiodunak, hilean; hori proposa-men ekonomikoan jaso beharko du; os-talaritza-sektorean duen eskarmentua eta aintzatespenak ere balioetsiko dira.

    eraikinaren ezaugarriakAixerrota eraikinak 266,06 metro koa-dro erabilgarri dituen erdisoto bat dau-

    ka, baita 370,53 metro koadro erabil-garriko beheko solairu bat ere. Azken horretan, jatetxeaz gainera, taberna-kafetegia ere badago, portxetik sarre-ra independentea daukana. Horrez gai-nera, kanpoaldean terraza bat dago.

    Modu berean, 77 metro koadroko do-rrea du; bertan, erakusketa-areto bat dago gaur egun, Cubita Jatetxeak ku-deatzen duena. Getxo udalerriko le-ku-irudi oso ezaguna da Aixerrota.

    info+: [email protected] / 944 660 044

    Aixerrota ustiatzeko lizitazioa zabalduko du Udalak, laster

    Getxo

    Getxoko sinboloetako bat da Aixerrota haize-errota.

    errota kudeatzeko emakida amaituko zaio Cubita jatetxeari abenduan, azken 25 urteen ostean. Hori dela eta, lehengo haize-errota taberna-jatetxe legez 10 urtez ustiatzeko lehiaketa antolatuko du Getxoko Udalak denbora gutxi barru.

    Umedun daudenentzat eta ume-txoentzat antolatutako doako ur-jardueren denboraldia hasiko dute urriaren 7an, zapatuan. Getxo Kirola-kek antolatzen eta eskaintzen duen eki-mena abonatuei begirakoa da. Aurten, astean behin eskainiko dituzte jardue-rak, , zapatuan, goizez, Gobelako igeri-lekuan. Hala, erditze aurreko eta oste-ko eskolak 09:30etik 10:10era emango dituzte; haurtxoenak talde bitan ba-natuko dira: 10:15etik 10:35era (6 eta 18 hilabete arteko umetxoak) eta 10:40tik 11:00etara (18 eta 36 hilabete artekoak). Gainera, Fadurako igerilekuetan hain-bat jarduera ludiko izango dira 3 urteko umeentzat (heldu bategaz joan behar-ko dute, gutxienez), hilabetean behin, hilaren azken domekan. Horien lehe-nengo hitzordua urriaren 29an izango da, 10:00etatik 11:00etara. Komeniga-rria da parte hartu gura duten haurdu-nek mediku-zerbitzuen oniritzia izatea. Umetxoek bainu-txanoa, eskuoihala, bainujantzia eta flotatzen duen jostai-luren bat eroan beharko dituzte.

    Haurdun, haurtxo eta familientzako uretako jarduerak, doan

    Datorren azaroaren 5ean egingo duten herri-galdeketaren itauna zein izango den jakinarazi zuen Getxo-ko Gure Esku Dagok joan den dome-kan, urriaren 1ean. Hala, galdeketara deitutako udalerriko auzokide denek honi erantzun beharko diote: «Nahi duzu euskal herritarrok gure etorki-zun politikoa gure kabuz eta aske era-bakitzea?». Arduradunek jakinarazi dutenez, galdera horixe bera egingo dute Berangon eta Erandion ere bai. Galdera horren bidez, subjektu bat de-finitu gura dute, «kanpoko esku-har-tzerik eta bere borondateaz haragoko mugarik onartzen ez duena».

    Getxoko Gure Esku Dagok A5ean egingo duen galdera da...

    Kataluniarekiko elkartasuna ere agertu zuten.

  • 52017ko urriak 5 | urriak 10

  • 2017ko urriak 5 | urriak 106

    Erandio

    Hainbat ikastarotan izen-ematea zabaldu du Jabekuntza Eskolak

    Datorren urriaren 17an, lau-garren ikasturteari ekingo dio Erandioko Emakumeen-tzako Jabekuntza Esko-lak, maiatzaren 24ra arte. Erandioko Udal Berdintasun Arloak zortzi ikas-taro antolatu ditu oraingoan, denak doakoak; honakoak dira gaiak: Pel-bis-zorua indartzea, Geure buruak maitatzen ikasten, Irakurketa bizia, Autodefentsa feminista, Erremintakaz txora-txora, Lana bilatzeko edo lanez aldatzeko coaching-a, Soinu-bidaia-rako antzerki-tailerra, eta Aitei zu-zendutako haurrentzako masajea eta afektibotasun-tailerra. Antolatzaileek nabarmendu dutenez, «Erandioko Emakumeentzako Jabekuntza Esko-la ez da ohiko prestakuntza-leku bat, gune hori emakumeon partaidetza eta jabekuntza sendotzeko dago pentsa-tuta eta, horren bitartez, gizarte justu, anitz eta parekideagoa lortzeko helbu-rua dauka».

    Euskaraz tailer bakarra ziurtatuta dago, autodefentsaren ildokoa. Bes-talde, gizonezkoentzako ikastaroa agian euskaraz ere egin ahal izango da, eskaeraren arabera. Zortzi ikas-taroetatik erdia Altzagan izango dira

    (Bekoa ikastetxean eta kiroldegian), beste bi Astrabuduan (Josu Muruetan) eta beste bi Erandiogoikoan (gizarte-e-txean). Ikastaroek iraun artean, haur-tzaindegi-zerbitzua izango da, betiere ikastaroa hasi baino bost egun lehena-go eskatuz gero.

    Izen-ematea daborduko zabalik dago eta gura den ikastaroa hasi bai-no bost egun lehenagora arte egin ahal izango da. Halere, tailer denetan lekuak mugatuak dira eta izena ema-teko ordena errespetatuko da. Dena den, Erandion erroldatutakoek lehen-tasuna izango dute. Inskripzioa pos-ta elektronikoz egin daiteke, Berdin-tasun Arlora mezu bat igorriz. Modu berean, zuzenean pasa daiteke hona-ko lekuetatik: Altzagan, Berdintasun Zerbitzutik, bekoa ikastetxean; Eran-diogoikoan, gizarte-etxetik, 16:00eta-tik 21:00etara; eta Astrabuduko Udal Bulegotik.

    Egingo den lehenengo tailerra zoru pelbikoarena izango da, Erandio-goikoko Gizartetxean. Urriaren 17tik abenduaren 19ra bitarteko martitzene-tan 9 saio egingo dituzte, saio bakoitza bina ordukoa. Isabel Relancio, Aida García eta Patricia Verdés prestatzai-leek zenbait ariketa azalduko dituzte pelbisaren gaineko kontzientzia area-gotzearren. Hala, zenbait disfuntzio prebenitzeko informazioa eta prakti-kak emango dituzte, eguneroko bizi-tzarako baliagarriak eta sexu-osasuna izateko garrantzitsuak.

    info+: [email protected]

    Autodefentsa feministako tailerra izango da, besteak beste. © EMAKUNDE

    Zortzi ikastaro emango ditu Emakumeentzako Jabekuntza Eskolak aurten. Emakumeen partaidetza sendotu gura dute.

    Cables y Alambres Especiales SA en-presako behargin bat hil zen joan den irailaren 19an izandako lan-istri-pu baten ondorioz. Ondoren, langileek enpresari ohartarazi zioten makinaria-ren egoera aztertzeko, greba mugaga-be bat gura ez bazuen. Izan ere, lan-kidea hil aurretik, LAB sindikatuak urteak zeroatzan salatzen enpresan ez dela «inolako inbertsiorik egiten eta makinak guztiz zaharkituta» daudela. Enpresak idatzizko konpromisoa har-tu zuen joan den irailaren 27an, ma-kina denak banan-banan aztertu eta izan ditzaketen matxurak konpontze-ko «kostuari begiratu barik».

    Cables y Alambresek segurtasun-neurriak hobetuko ditu

    Bizkaiko Foru Aldundiaren helbu-ru berriak aurkeztu zituen Unai Rementeria diputatu nagusiak, joan den irailaren 27an. Bizkaiko Batzar Nagusien aurrean egin zuen, politi-ka orokorraren inguruko bileran. Re-menteriaren ustez, «beste lotura bat behar dugu, itsasadarreko ertzen ar-tean, ahalmen handikoa. Arrontegi- rako anaia bat behar dugu». Gainera, aurreratu zuen Supersur eta AP-68 errepideak lotzeko asmoa. Lan biak eginda, «Avanzadako auto-ilarak mu-rriztuko genituzke, baita A-8koak ere, Ezkerraldetik pasatzean». Txorierriko korridorea ere hobetuko litzateke.

    Arrontegi bezalako beste zubi bat eraiki gura du Rementeriak

    Aste-akabu honetan, Erandioko Astika auzoan musikaz beteta-ko gau bi antolatuko ditu ber-toko jai-batzordeak. Izan ere, ohiko Astika Sound festibala bosgarren edi-ziora heldu da eta saio bakarra izan beharrean bi izango ditu. Bertan dira jotzekoak edota diskoak ipintzeko ho-nako taldeak: Bad Sound System, Sal-

    da Dago, Glamity Sound, Ama Rebel, Patrol Destroyers, Zoroen Kluba, La Bandha del Patio, Urko Gonzalez, Mu-fasah, Akatz, Raperos de Emaus & The Titanians, Novato, Ni Nago, More Jaia, Reimy, Tr Mistery, Kasper, Akerjenbe, Ilargi, eta Rebertso Kolektiboa. Asti-ka Deustutik eta Faoeta auzotik gertu dago, Carrefourren ondoan.

    Astikako Jaiak ospatuko dituzte aste-akabu honetan

    Astikako jaiak 2013an hasi ziren antolatzen. © ASTIKA SOUND

    Aldundiak bost enplegu-anezka berri ipiniko ditu abian Bizkaian, tartean Erandion; parte hartzeko, ize-na emateko epea ireki du, urriaren 11ra arte. Ekimena Erandioko Udala-gaz elkarlanean garatuko dute. Inte-resdunek Dema enpresa-garapenera-ko foru-agentziari aurkeztu beharko diote eskaera, webgunean betez edo telefonoz deituta. Ehun bizkaitarrek parte hartuko dute prozesuan. Orain

    arte, 210 pertsonek hartu dute parte Bizkaian egin diren 11 enplegu-anez-ketan. Teresa Laespada Enplegurako diputatuak adierazitakoaren arabera, enplegu-anezken programak oraindik jarraitzeko arrazoia da euren emaitzak onak direla. Sara de la Rica EHUko Ekonomiako katedradunaren arabera, anezkek %20 hobetzen dute lanpostua topatzeko aukera.

    info+: Dema.eus / 944 189 055

    Enplegu-anezka ipiniko dute, lanpostua topatzen laguntzeko

  • 72017ko urriak 5 | urriak 10

    Leioa

    Belgikako Mons Unibertsitate Pu-blikoan diseinatutako lan-meto-do pedagogikoa da Poli Untxia. Euskal Herriko Unibertsitateko Psiko-logia Fakultateak euskarara eta gure errealitate soziologikora moldatu du; horretarako, Leioako Udalaren lagun-tza izan du EHUk. Panpina horren bi-dez, eskola-mundua etxera «eroaten» dute ikasleek, udal-iturriek azaldu dutenez. «Familiaren testuinguruan egoera komunikatiboak sustatzea da helburua, gurasoek eta seme-alabek eskolako lanak konpartituko balituz-te bezala. Biharamunean, umeak kla-sekoei esperientzia kontatuko die, ze-lan burutu duen eginbeharreko hori

    Poligaz eta senideakaz», azaldu dute-nez. Txomin Aresti eta Altzaga ikas-tola publikoetako arduradunek begi onez ikusi zuten proiektua; eta, 2017-18 ikasturtean ere Poli Untxiagaz la-nean jarraituko dute.

    Poli Untxiagaz lanean segituko dute ikastetxe publiko bitan

    Udalerriko Hiri Antolamenduko Plan Orokorrean aldaketa bi egi-teko izapideak abiarazi ditu Leioako Udalak; hiruhileko honetan martxan ipiniko dituzte aldaketa horien gaine-ko parte-hartze prozesuak, herritarrek euren iritzia eman dezaten. Besteak beste, Perurin, Domingotar Amak zeu-den komentuaren eraikina kirol-az-piegitura pribatu bihurtu gura dute. Beste aldaketak Sakoneta inguruan eta hainbat ikastetxe publiko zein kontzertatutan izango luke eragina. Hezkuntza-zentroei dagokienez, ibil-gailuen eta oinezkoen segurtasun-bal-dintzak hobetu gura dituzte; ostera, Sakoneta biziberritu gura dute.

    HAPOn aldaketak egin gura ditu Leioako Udalak

    Munduko hainbat lekuta-tik joandako 16 abesba-tza lehiatu ziren Rimini Uria Nazioarteko Abesba-tza Lehiaketako 11. edizioan, irailaren 20tik 25era artean. Indonesiako, Erru-siako, Guatemalako eta beste herrial-de batzuetako ordezkariak egon ziren, besteak beste; italiarrak ere bai. Leioa-ko Kantika Koralak gaina hartu zien horiei guztiei; izan ere, hiru garaikur lortu zituen; tartean, lehiaketa bera irabazi zuen.

    Hasteko, sari nagusia eman zio-ten Kantika Koralari folklore modali-tatean, irailaren 22an, 100etik 92,08

    puntu lortu ostean. Hurrengo egu-nean, ume eta gazteen koruen atalean kantatu zuten Leioakoek. Garaile izan ziren horretan ere; 94,10 puntuko emaitzagaz, hau da, aurtengo edizio-ko altuena, modalitate denak kontuan hartuta. Sari horiei biei esker, Grand

    Prix delakoan sartu zen Kantika Ko-rala; bertan, sariren bat irabazi duten abesbatzek baino ez dute parte har-tzen. Zortzi talde heldu ziren fase ho-rretara; eta orduan, txapelketako sari nagusia ere lortu zuten Kantikak.

    info+: www.leioakantikakorala.com

    Kantika nagusi, Italianriminiko Nazioarteko Lehiaketan hiru garaikur lortu ditu Leioako abesbatza gazteak; tartean, txapelketaren sari nagusia.

    Grand Prix delakoa Riminiko Novelli antzokian jokatu zuten, irailaren 24an. © KANTIKA KORALA

    Poli Untxia. © ALTZAGA KIRIKIÑOAK

    Gaurkoan ez neukan te-rrorismo matxistaz hitz egiteko asmorik. As-teburuan Katalunian izan gara eta bertan bizitakoa kontatzera nentorren, poz-pozik, poliziaren oldarraldi eta tortu-ra publikoen gainetik ere, herri katalanak bere kaleak hartu eta ozen aldarrikatu duelako aska-tasunez eta era burujabean era-bakiko duela bere etorkizuna.

    Horixe nahi zuen Miranda de Ebron erail duten emakume gas-teiztarrak ere. Horixe nahi zuen: bere bikote ohiak ezarri nahi zizkion kateez askatu eta aurre-ra jarraitu, bere buruaren jabe, inori azalpenik eman beharrik gabe, bere bizitzaren gaineko erabakiak hartuz, inoren beldur izan barik; finean, emakume izateagatik zapaldua izatea uka-tuta. Besterik ez.

    Berriro ere, emakume ba-tek, edozein pertsona gisa aske bizi nahi izateagatik, bizia gal-du du. Ez. Ez du galdu… Kendu egin diote. Kendu egin dio bere jabea zela sinistu nahi zuenak. Eta bere zapalkuntza praktikan jartzean boteretsu eta eroso sen-titu den gizon hura sortu duen gizarteak ere erail du. Emaku-mea objektu bihurtzen duen kultura patriarkalak erail du, beste faxista baten eskuetan. Matxismoa, arrazakeria bezala-xe, beste faxismo forma bat bes-terik ez baita. Sinetsarazten dio zenbaiti, zakil batekin jaiota eta «dagokien» generoaren arauei jarraituta, emakumeon gainetik daudela, hobeak direla eta es-klabo gisa trata gaitzaketela. Da-goeneko balio ez zaizkigun gau-zak bagina bezala, geure buruaz eta geroaz jabetu nahi badugu, hots, pertsona izan nahi badu-gu, orduan, iraindu, jo, bortxatu eta erail egiten gaituzte.

    Atzo bizia kendu zizuten. Eta zure izena ez badakit ere, nire-tzat gudaria zara. Askatasuna borrokatu duzulako. Agur eta ohore, zeuri ere.

    Pertsona izan nahi zuelako eraila

    LoHItZuNe roDrIGueZ aurrekoetxea Filosofian lizentziatua

    Gai (des)ordena

  • 2017ko urriak 5 | urriak 108

    Change.org plataforman, Sopela-ko umeentzako sinadura-bilketa abiatu eta aste gutxira, horren inguruko lanak hasiko dituela iraga-rri du Sopelako Udalak. Jolasguneak egokitzeko eta hobetzeko obrak Arta-zako parkean egingo dituzte, lehenda-bizi; Gernika eta Balearen plazetak0 jolasakaz jarraituko dute. Berbarako, Artazakoa, «urriaren amaierarako» bukatuta egongo dela uste dute agin-tari sopeloztarrek. Udalak 200.000 euro inguru zuzenduko ditu lehenen-go fase horretara. Paraleloan, biga-rren fasean, beste lau parke berrituko

    dituzte: Errekagane, Urgitxieta, Liza-rre eta Sopelmar. Udalak 100.000 euro inguruko inbertsioa egingo du, lau jolasgune horiek konpontzeko. Gon-

    tzal Hermosilla alkatearen berbetan, «gure zeregin nagusiena herritarren bizi-kalitatea hobetzea da. Umeentza-ko parkeak hobetzea gure agendan lehentasunezko helburutzat ipinita daukagu. Hilabete asko daramatza-gu parke desberdinen hobetze-plana lantzen eta adosten, bereziki segur-tasun kontuetan. Udaletik jolasgune egokiak bermatu behar ditugu, eta ho-rrela egingo dugu. Umeek eta beraien familiek gune adeitsu eta seguruez go-zatzea gura dugu, eta guztion artean zaintzeko ahalegina egin».

    info+: www.sopelaudala.org

    Umeentzako parkeak konpondu egingo ditu Sopelako Udalak

    Lanetan 300.000 euro inbertituko dute.

    Daborduko eskuragarri dago lu-dotekak urrirako antolatu dituen jardueren programazioa, Sopelako Udalaren webgunean. Besteak beste, birziklapen-tailerra, horma-irudia eta Donostiako Aquariuma ezagutzeko ir-teera egingo dituzte. Bestalde, urria-ren 12an ludoteka itxita egongo dela iragarri dute udal-arduradunek. Jar-duerakaz jarraituz, horma-irudia za-patu honetan, urriaren 7an, egingo dute, ludotekan; ume bakoitza bere txandan (4-6 urtekoak, goizean; eta 7-12 urtekoak arrastian).

    info+: [email protected]

    Udagoieneko horma-irudia egingo dute udal-ludotekan, zapatu honetan

    Sopela

    Itsas azpiko kablea ipini duteSopela eta Virginia Beach (AEB) daborduko lotuta daude, Ma-rea delako urpeko zuntz op-tikoko kablearen bitartez. Microsoft enpresak irailaren 21ean jakinarazi zuenez, «arrakastatsuak» izan dira azpiegitura berria ipintze-ko lanak. Hala ere, hurrengo egunera arte, ez zuten inaugurazio-ekitaldirik egin. Virginiako (AEB) Williamsburg hirian egindako Espainiaren eta Ame-rikako Estatu Batuen arteko foroaren 22. edizioa erabili zuten horretarako.

    Marea izeneko urpeko zuntz op-tikozko kablea ekainaren 13an heldu zen Sopelara. Lanak bertan hasi behar zituzten; hala ere, plangintza-aldake-ta egin zen; maiatzaren 24an hasi ziren kablea Atlantiko ozeanoan barrena zabaltzen, AEBeko ekialdeko kostal-detik hasita. Urpeko kableak 6.600 ki-lometroko luzera dauka, eta Sopelatik helduko da Europaraino. AEB eta Eu-

    ropa lotuko dituen kable hori Ekialde Hurbileko, Afrikako, Asiako eta Lati-noamerikako beste sare batzuekaz el-kar konektatuta egongo da.

    Marea zuntz optikozko zortzi ka-ble-parez osatua dago; horri esker, 160 terabit (Tbps) segundoko igorriko ditu. Etxean daukagun Interneta baino 16 milioi bider azkarrago ibiliko da. Hala, streaming-aren bidez, aldi berean be-reizmen handiko 71 milioi bideo igor-tzeko aukera emango du Microsoft eta Facebook enpresek sortutako urpeko zuntz optikozko kableak. Telefonica arduratuko da azpiegitura horren ku-deaketaz, Telxius enpresa filialaren bi-tartez.

    Berrikuntzen artean, urpeko beste kable batzuekaz konparatuta, Marea hegoalderago ipini dute. Microsofteko iturrien arabera, hondamendi natu-ralak egotekotan, arazoak saihesteko balioko du neurri horrek. Marea delako urpeko zuntz optikoko kablea ekainaren 13an heldu zen Sopelara.

    Sopelaren eta aeBen artean urpeko zuntz optikoko kablea ipintzeko lanak amaitu dituzte daborduko Microsoft, Facebook eta Telefonica enpresek.

  • 92017ko urriak 5 | urriak 10

    Berangoko Sare taldeak Elkar-tasun Eguna egingo du zapatu honetan, hilaren 7an, «Euskal presoak Euskal Herrira» goiburuagaz. Egitaraua goizeko 09:00etan hasiko dute, mendi-martxa egingo dute, Mo-reagako autobus-geralekutik irtenda. Bueltan, 13:00ak aldera, girotutako poteoan ibiliko dira, pilotalekuraino. Bertan izango da herri-bazkaria, txan-da bitan; neska-mutilek 14:30ean baz-kalduko dute eta helduek ordu erdi beranduago. Dena den, bazkariaz go-zatu gura duenak aurretik txartela erosi beharko du, frontoiko tabernan; umeentzako txartela hiru euroan dago

    salgai, eta helduena, hamarrean. Baz-kalostean, umeek jolasak izango di-tuzte eta helduek Sareren ekitaldia. Txarli eta Joseluren geroko kantaldiaz gozatu ahal izango dute denek.

    Berango

    Elkartasun Eguna antolatuko du Sarek zapatu honetan

    Berangoko Udalbatzak onartu zuen joan den irailaren 26an Sabino Arana kalea zaharbe-rritzeko lanen lehenengo fa-sea. Horren arabera, beharrak egingo dira Simon de Otxandategi etorbidea eta Uribe Kostako korridorean sartze-ko errotonda artean. Gune horretan bidegorria, berdeguneak eta estalita-ko jolasguneak ipiniko dituzte. Gaine-ra, espaloiak zabalduko dira, gutxie-nez metro bi izateko, irisgarritasuna hobetzeko asmoz. Obrak urtea amai-tu baino lehen hasiko direla iragarri zuen Maria Isabel Landak, legealdiko proiekturik garrantzitsuenatzat joz.

    Behin abiatuta, beharrek zortzi hilabete iraungo lukete. Lehenen-go fase hori Valeriano Urrutikoetxea SLU enpresari esleitu dio Udalak, 1.464.080,53 eurorengatik, BEZa bar-ne. Gainera, Udalak zenbait lursail pribatu desjabetuko ditu, kasu gehie-netan akordio batera iritzi ondoren. Pleguetan finkatu legez, enpresak ber-

    toko bost langabetu kontratatu behar izango ditu obretan lan egiteko.

    Egitasmoa aurrera atera zen EAJ-ren eta PPren aldeko botoakaz. PSE-EEk, EH Bilduk, Denok Baterak eta talde bako zinegotziak abstentzioa eman zuten. Sabino Arana zaharberri-tzeko proiektua bigarren fase bategaz osatuko litzateke.

    Berango Merana eskolaBestalde, Udalbatzak onartu zuen ere HAPOren aldaketa bat egitea, Berango Merana ikastetxe publikoari eraikitze-ko ahalmena emateko, Udal Hezkun-tza Kontseiluak ekainean eskatu zuen legez. Horrek ahalbidetuko du etor-kizunean eskola handitu ahal izatea. Izan ere, gero eta gehiago dira urte biko umeak zentroan, eta daborduko arazoak dituzte denei zerbitzua emate-ko. Gainera, Udalak gela espezifikoak ipini gura ditu, zenbait ikasgai baldin-tza hobeetan emateko. Daborduko, akordio batera heldu dira Hezkuntza Sailagaz. Oraindino ez dago beharrak hasteko datarik eta aurrekonturik, au-rretik proiektua idatzi eta lanak eslei-tu beharko dituztelako. Lehenengo fa-sean, beheko solairua zabalduko dute albo batera baina, etorkizunera begi-ra, zutoinek hiru solairu eusteko ahal-mena izango dute.

    Sabino Aranan eta eskolan, beharrakSabino arana kalea zaharberritzeko eta Berango Merana eskola zabaltzeko baimena eman zuen Udalbatzak irailean.

    Zortzi hilabete iraungo dute zaharberritze-lanek.

    © BERANGOKO SARE

    Lemoiz

    Urduliz

    Urdulizko Elortza ikastetxea han-ditzeko lanak datorren 2018-19 ikasturtearen hasieran amaituta egon-go dira, ezusteko nabarmenik ezean, Eusko Jaurlaritzak zabaldutakoaren arabera. Horrezkero, hezkuntza-ko-munitateak segitu beharko du beste urtebetez beharrakaz elkarbizitzen. Halere, horrek etekin nabarmena eka-rriko dio datorren ikasturtean: 2014an neska-mutilek ikasi ahal izateko ipini zituzten gela prefabrikatuak desager-tuko dira patiotik, eta olgetarako eta ikasteko eremua nabarmen zabaldu-ko dira. Gainera, 8.000 metro koadro

    izango du ikastetxeak, gaur egun egi-ten dabiltzan eraikina eta Elortzara batu den lursaila kontuan hartuta. Az-kenik, betiko eraikina zaharberrituko dute. Kontratua apirilaren 7an sinatu zuten. Gurasoak lau urte egon ziren mobilizatuta, jantokian leku-arazoak zeudelako eta hasierako aurrefabrika-tutako ikasgela biengatik (gerora bost behar izan dituzte); eta 2.000 sina-dura batu zituzten. Hezkuntza Sailak 2016ko irailean zabaldu zuen lanak esleitzeko iragarkia eta aurtengo mar-txoaren 23an esleitu zion lana Lagun-keta enpresari, 3.346.719,48 euroan.

    Ikastetxeko beharrak urtebete barru amaituko dituzte

    Lemoizko Udalak Armintzako fron-toiaren kudeaketa kontratatzeko lehiaketa martxan dauka. Unai An-dra Casimiro alkateak zabaldu duenez «urtebeteko kontratu txiki bat» egin-go dute horretarako. Gehienez jota, 1.200 euro gehi BEZa ordainduko du Udalak. Nahi duenak udal-bulegoetan

    zein udal-webguneko kontratatzailea-ren profilean ditu eskuragarri kontra-tazio horren baldintzak. Eskaerak aur-kezteko epea urriaren 6an, barikuan, amaituko da, 13:30ean. Udalak kon-tuan hartuko duen balorazio-irizpide bakarra prezioa izango da.

    info+: Lemoiz.eu

    Armintzako frontoiaren ardura hartzeko eskaera-epea, ixtear

  • 2017ko urriak 5 | urriak 1010

    Plentzia

    Ezohiko ikuskizuna izango da Plasentzia 1577, egileek azaldu dutenez: «herri-proiektua iza-teko bokazioz jaio den ekime-na da», euren berbetan. Hala, proiek-tuak fusionatu gura ditu antzerkia, musika eta dantza, Plentziako berto-ko nortasunaren zenbait zutoinakaz: historia, hizkuntza eta lekuagaz. Obra sortzeko lankidetzan ibili dira Plen-tzia Kantangunea, eta ikuskizunean antzezle eta musikari beharretan ibili-ko diren zenbait herritar. Gainera, Jo-kin de Pedrok testua idatzi du eta Alex Ygartuak lana zuzendu du.

    Plasentzia 1577 ez da hutsetik abia-tu. Joan den urteko urrian, Plentzia Kantaguneak antolatu zuen herri-an-tzezpen bat, Toti Martinez de Lezearen

    La Partera de Gaminiz testuan oina-rrituta. Horren arrakastaren eraginez, ohartu ziren «gure herriaren historia geuk antzeztua ikuskizun duin eta pe-dagogikoa» izan zitekeela, «are gehia-go musika eta dantzagaz aberasten baldin bada». Horrezkero, aurten ere antzezlan bat egiteko beharra har-tu zuten, zenbait berrikuntza eginda. Hasteko, proiektua Plentzia eta Gorliz-ko herritar denei ireki zieten. Gainera,

    egitasmoa denboraz prestatzeari ekin zioten, auzolanean eta musika-ar-loa aberastuta. Testua euskaraz egin-go zutela erabaki zuten, «hori behar duelako gaurko Plentziak, eta hori zor diegulako herri honetan euskaldun izatea eragotzi zitzaien eta erabiltzea-gatik gutxietsi eta zigortu zituzten eus-kaldun denei». Ikusleak mendebalde-ko estandarrean segitu ahal izango du ikuskizuna, Plentziako bustiduraz.

    Bertoko historia, lekua eta berbaera, ikuskizunPlasentzia 1577 lana aurkeztuko dute Plentziako zenbait herritarrek urriaren 7an, Eleiz plazan, 20:00etan.

    XVI. mendeko Plentziako historiaren atal bat zuzendu du Ygartuak.

    Plentziako Independenteak udal-taldeak eskatu dio David Crestelo alkateari «Danontzat gaztetxera itxie-ra-dekretu bat bidaltzea, atoan», gaz-te-zentroak jarduera-lizentzia lortzeko baldintza denak «bete arte». Gainera alkateari leporatu diote «gaztetxea-rekiko adiskidekeriaz jokatzea», Da-nontzati «denboraz kanpoko epe-lu-zapen bat» emateagatik, espedientean

    falta zen dokumentazioa gehitzeko. Independenteen ustean, neurri hori 2015eko azaroan sinatu zen hitzarme-naren ostean hartu beharrekoa zen. Crestelok erantzun zien espedientea ez dagoela lotuta hitzarmenagaz, 2015eko urtarrilean Danontzatek aurkeztuta-ko proiektuagaz baizik. Isamari Zarau-za independentea zen alkatea, eta ez zuen dokumentazioa eskatu.

    Danontzat gaztetxea itxi dadin gura dute independenteek

    Uribe Kosta

    Izen-ematea zabaldu dute Lilagunean

    Uribe Kostako Zerbitzu Manko- munitateko Berdintasun Ar- loak hasiera eman dio Lila gu-nearen 2017-18 ikasturte berriari.

    Uribe Kostako Emakumeentzako Ahalduntze Eskolak batu gura ditu antolatuta ez dauden emakumeak eta elkarteetako eta talde aktibistetako emakumeak, elkarrengandik ikas de-zaten. Eskoletako jardueretan edozein emakumezkok parte har dezake.

    Antolatzaileek azaldu dutenez, «Lilagunek emakumeen ahalduntze-prozesuak sus tatu nahi ditu, banaka-koak zein kolektiboak. Alde batetik, norberaren ikaste- eta kontzientziazio-prozesuetan laguntzeko, eta bestetik, emakume-sareak ehundu eta parte hartze soziala bultzatzeko». Urriaren

    9ra arte izena eman ahal izango da Ge-nero-ikuspegiko antzerki-tailerrean; eta hilaren 20ra arte zabalik egongo da Autodefentsa feminista tailerreko ins-kripzioa. Bestalde, datorren abendua-ren 18an zabalduko da epea sei ikas-tarotan apuntatzeko, urtarrilaren 8ra arte: Ekonomia feminista, Gure bar-neko barrea lantzen, Autoestima eta ahalduntzea, Sare sozialak eta ahal-duntzea, Beste moduan zaintzen, eta Biodantzaren bidez ahalduntzea.

    Bestalde, Itzartu, Inola eta Araldi, Sopela, Urduliz eta Plentziako ema-kumeen elkarteek zenbait ikastaro ipiniko dituzte martxan. Besteak bes-te, genero-ikuspegiko zinemari denek arreta ipiniko diote.

    info+: [email protected]

    andreen parte-hartzea sustatu gura du Uribe Kostako Emakumeentzako Ahalduntze Eskolak.

    Plentziako Udalbatzak aho batez erabaki zuen familia batek Uda-lari eskatutako 2.687.534 euroko kal-te-ordaina ez onartzea; pasa den eguenean, irailaren 28an, ebatzi zuen kontu hori udal-bilkurak. Familiak li-zentzia bat jaso zuen 1979an, dozena bat etxebizitza eta zenbait lokal eta ga-raje eraikitzeko, hirigintza-arauen ara-bera. Dena den, aurreikusitako planak ez ziren bete eta etxebizitzak eta eki-pamenduak inoiz ez ziren eraiki. Izan ere, plan horiek talka egin zuten Foru Aldundiak diseinatutako beste ekipa-mendu batzuakaz eta, hori dela eta, baztertu ziren. Lizentzia eskuratu eta 38 urte geroago, pasa den maiatzean aipatutako sendiak kalte-ordainaren erreklamazioa sartu zuen udal-erre-gistroan. Udal Gobernu Taldeak es-pedienteen ikerketa egin eta txosten juridikoa eskatu zien teknikoei. Udal-beharginek egindako azterketaren arabera, Udalak ez du zertan kalte-rik ordaindu behar, eta are gutxiago udal-aurrekontuaren erdiaren pareko diru-kopurua. Hartutako erabakia fa-miliari jakinaraziko diote eta horrek helegitea jar lezake.

    Udalbatzak uko egin dio familia bati 2,6 milioiko kalte- ordaina pagatzeari

    Gorlizen kirola egiteko leku aproposenak aurki ditzakezu. Hondartza on-doko paradisua. Mens sana in corpore sano. Eta horretarako instalazioa hoberenak zure erabilgarritasunerako dituzu. 1.000.0000 €-ko inber-tsioa egingo dugu kirol instalazioetan. Baina bitartean, ez dugu ezta instalazio bat ere ez, herrian eskaintzen ditugun kultur ikastaroak modu duin batean aurrera ateratzeko. Miloi bat euroko inbertsioa, baina ez dugu ezta euro bat inbertituko 4.000 biztanlek, udan zein neguan, kultur agenda interesgarri eta duin bat izateko aukeran. Kirol instalazioa bai, baina, gaur egungo beharre-tara egokitzen den kultur etxe batean EZ.

    Taularatu áLex YGartua Aktorea eta zuzendaria

    Gorlizen ere, kirolaren alde!

  • Kultura

    Taulan zein kaleanEuskarazko antzezlanen artean, Ez dok hiru! eskainiko du Tartean taldeak, urriaren 14an. © TARTEAN TEATROA

    Hurrengo saioakurriak 6, barikua20:00 La zanja antzezlana, Caminamos para Crecer taldeagaz, Utopian gunean. Gaztelaniaz. Sarrera, doan.

    urriak 7, zapatua13:00 Historias de un baúl antzezlana, umeentzat, Trotamundos taldeagaz, San Nikolasen. Testu bakoa. Sarrera, doan.20:00 Play out: muriendo de éxito antzezlana, helduentzat, Erre Producciones taldeagaz, Andrés Isasin. Gaztelaniaz. Sarrera: 10 euro.

    urriak 8, domeka13:00 Supituki, umeentzat, Gari, Montxo eta Joselontxo pailazoakaz, San Nikolasen. Euskaraz. Sarrera, doan.18:00 Ilusioaren indarra, Hodei magoagaz, Andrés Isasin. Euskaraz. Sarrera: 5 euro.18:30 Antzerki arina, Algortako kultur etxean. Saio bakoitzeko sarrera: 3 euro.

    info+: www.getxo.eus/eu/jornadas-teatro

    Aurton ere, ohiko jardunal-dien bitartez abiatuko dute antzerki-denboraldia, Ge-txon; daborduko 35. edizioa izango da. Aurreko edizioetan legez, askotariko ikuskizunakaz osatu dute egitaraua; betiere umeei arreta berezia eskainiz, gaztetxoek arte eszenikoen mundura erakarri gura dituzte eta. Hala, urriaren 6tik 15era arteko aste-a-

    kabu biotan, 14 ikuskizun egongo dira: batzuk euskaraz, beste batzuk gaztela-niaz eta gainontzekoak testu bakoak. Horietako lau umeentzako antzezkizu-nak dira; beste hiru, helduentzakoak, eta edozein adineko ikusleentzat gai-nerakoak. Agerleku nagusi bi egon-go dira: Algortako San Nikolas pla-zak kaleko ikuskizunak hartuko ditu; Areetako Andrés Isasi musika-eskolan

    izango dira eszenario-gainekoak. Ho-rrez gainera, Caminamos para Crecer taldeak La zanja antzezlana eskaini-ko du bariku honetan, urriaren 6an, Utopianen (Errotatxu industrialdea, D eraikina). Emanaldia 20:00etan izan-go da, gaztelaniaz, doan.

    Zurrumurrurik ezLan horrek zabalduko dute helduen-tzako eskaintza. Muntaia esperien-tzia pertsonaletan oinarrituta dago, eta Immigrazio eta Kulturartekotasun udal-zerbitzuaren Zurrumurik Ez es-trategiaren barrukoa da. Horrez gai-

    nera, honako lan hauek osatzen dute helduentzako egitaraua: Play Out: Mu-riendo de éxito komedia eroa, Un dios salvaje lan garratza eta jenio bizikoa; eta, azkenik, Ez dok hiru!, antzerkia eta euskarazko musika uztartzen dituena.

    Umeek ere izango dituzte antzer-kiak aukeran, hain zuzen ere, honako hauek: Supituki pailazo-ikuskizuna, DJ Porru erromeria, Kalean otso, etxean uso lan dibertigarria eta Nómadas, antzerkia, arkitektura eta geometria nahasten dituena. Horri denari denon-tzako eskaintza eta antzerki arineko egitaraua gehitu behar zaizkio.

    Getxoko antzerki Jardunaldiek 14 ikuskizun eskainiko dituzte hurrengo aste-akabu biotan, Utopian gunean, San Nikolas plazan eta Andrés Isasi musika-eskolan.

    Euskal Herriko Ikus-Entzunez-koen Rallya aldaketa garrantzi-tsu bategaz dator: aurten Lekei-tion antolatuko da, urriaren amaieran; Euskaltzaleen Topaguneak eta Euskal Zine Bilerak elkarregaz eman duten pauso berri bat izan da. Lehiaketa ho-rretan, 18 eta 35 urte bitarteko gazteek parte har dezakete eta urriaren 15era arte zabalik egongo da izen-ematea. Kontuak horrela, hilaren 20an rall-yaren aurtengo gaia eta ezaugarriak aurkeztuko dira online, webgunean: www.kameratoia.eus. Egun bi beran-duago, eguerdiko 12:00ak baino lehen, antolakuntzak ikus-entzunezko lanak jasoko ditu. Azkenik, urriaren 28an,

    sari-banaketa ekitaldia egingo dute, Lekeitioko Ikusgarri zinean. Bertan, lan den-denen emanaldia eskainiko da eta epaileek erabakiko dute zein-tzuk diren hiru lan irabazleak; 2.600 euro banatuko dira haien artean. Pu-blikoaren saria ere izango da, aurten hirugarren urtez.

    «Kameratoia lehiaketako par-te-hartzaileek 48 orduan film bat egi-teaz gain, aukera izango dute euska-razko zinemaldia barrutik bizitzeko, jendea ezagutzeko, ondo pasatzeko eta, agian, sari potoloren bat irabazte-ko», azaldu dute Euskaltzaleen Topa-guneko arduradunek.

    info+: www.kameratoia.eus

    Kameratoian izena eman daiteke daborduko

    Bariku honetatik urriaren 15era bi-tartean, azokak, musika-emanal-diak, txapelketak eta bazkariak egingo dituzte, besteak beste, Josu Murueta plazan eta inguruko kaleetan. Astra-buduko Getxo kalean dagoen Extre-madurako Etxea 50 etorkinek zabaldu zuten 1979an. Ordutik hona, lurralde hartako kultura, ohiturak eta gastro-nomia ezagutzera ematea izan da ber-toko bizilagunen helburua. Berbarako La Encina abesbatza eta Virgen de la Montaña dantza-taldea sortu zituzten; eta, gaur egun, hainbat ikastaro egi-ten dituzte bertan. Gainera, Extrema-durako Astea urtero antolatzen dute.

    info+: www.erandio.eus

    Extremadurako kulturaz eta ohiturez gozatzeko aukera egongo da, Astrabuduko kaleetan

    Euskal Herriko Bertsolari Txapelke-ta Nagusia Baigorrin hasi zen, irai-laren 23an; daborduko, hiru kanpo-raketa egin dituzte. Denera, hamalau saio jokatuko dituzte, eta Barakaldo-ko BECen izango da finala, abendua-ren 17an, domekan. Guztira, 43 bertso-larik parte hartuko dute; oraingoan, Jone Uria Albizuri algortarra izango da Uribe Kosta eskualdeko ordezkari bakarra; bera Zallan jokatuko den fi-nal laurdenean hasiko da lehian, za-patuan, urriaren 7an. Eneko Abasolo Abarkas, Miren Amuriza, Odei Barro-so, Oihane Perea eta Onintza Enbeita izango ditu lehiakide.

    info+: www.bertsozale.eus

    Bertsolari Txapelketa Nagusian abestuko du Jone Uriak, hurrengo kanporaketan, Zallan

  • 2017

    ko u

    rria

    ren

    5eti

    k ur

    riar

    en 1

    0era

    art

    e

    GorL

    IZ

    Zapa

    tuan

    iza

    ngo

    da P

    lent

    ziak

    o et

    a Go

    rlizk

    o eu

    skar

    aren

    ag

    enda

    ba

    te-

    ratu

    aren

    hu

    rren

    go

    ekita

    ldia

    : An

    je

    Duha

    lde

    (Lap

    urdi

    , 19

    50)

    mus

    ikar

    i ar

    rang

    oizt

    arra

    k ko

    ntze

    rtu

    akus

    tikoa

    es

    kain

    iko d

    u Em

    anal

    dia G

    orliz

    ko u

    da-

    letx

    eko

    batz

    ar-a

    reto

    an e

    ging

    o du

    te;

    sarr

    era,

    doa

    n. H

    itzor

    dua

    19:0

    0eta

    n iz

    ango

    da,

    urr

    iare

    n 7a

    n. 1

    970e

    ko h

    a-m

    arka

    dan

    hasi

    zuen

    mus

    ika-

    ibila

    ldia

    Duha

    ldek

    , Fue

    go ta

    ldea

    n; b

    ater

    ia jo

    -tz

    en z

    uen.

    Hor

    ren

    oste

    an, E

    rrob

    i tal

    -de

    a so

    rtu

    zuen

    , Mix

    el D

    ucau

    lagu

    na-

    gaz

    bate

    ra; e

    ta b

    eror

    i Eus

    kal H

    errik

    o le

    hene

    ngo

    rock

    -tald

    ea iz

    an ze

    la d

    iote

    ad

    ituek

    . Err

    obin

    , abe

    sten

    eta

    gita

    rra

    jotz

    en ja

    rdun

    zuen

    ; zen

    bait

    urte

    z pla

    -za

    ask

    otan

    jo e

    ta g

    ero,

    Err

    obi d

    eseg

    in

    zene

    an, b

    akar

    lari

    lege

    z se

    gitu

    zue

    n;

    bain

    a, E

    rrob

    iren

    itzal

    etik

    ald

    entz

    ea

    ez z

    en e

    rraz

    a iz

    an. B

    esta

    lde,

    lapu

    rta-

    rra

    elka

    rlan

    asko

    egi

    n di

    tuen

    bak

    ar-

    laria

    da;

    ber

    bara

    ko A

    kela

    rre

    tald

    ean

    lau

    urte

    z ka

    ntat

    u zu

    en.

    Eska

    rmen

    tu

    hand

    iko

    mus

    ika-

    ri ez

    agun

    a da

    Anj

    e Du

    hald

    e; e

    uska

    l ka

    ntu

    trad

    izio

    nala

    ren

    eta

    rock

    aren

    ar

    teko

    zub

    ia e

    raik

    itzek

    o ga

    i iza

    n da

    , gu

    re zu

    ztar

    ren

    eta

    mun

    du m

    oder

    noa-

    ren

    arte

    ko u

    ztar

    ri iz

    atek

    o.

    Anje

    Duh

    alde

    k ko

    ntze

    rtu

    akus

    tikoa

    eman

    go d

    u

    SoPe

    La

    Prim

    ital B

    roth

    ers i

    noiz

    asm

    atut

    ako

    lau-

    kote

    rik b

    arre

    garr

    iene

    tarik

    o ba

    t da;

    Ylla

    -na

    ant

    zerk

    i-tal

    deag

    az e

    lkar

    lane

    an, m

    u-si

    kare

    n hi

    stor

    iari

    begi

    rada

    ezb

    erdi

    n ba

    t em

    ango

    dio

    te,

    The

    Prim

    itals

    iku

    skiz

    u-ne

    an.

    Eman

    aldi

    a ba

    rikua

    n iz

    ango

    da,

    ur

    riare

    n 6a

    n, K

    urtz

    io k

    ultu

    r etx

    ean.

    Hi-

    tzor

    dua

    20:0

    0eta

    n ip

    ini d

    ute,

    eta

    sar

    re-

    rak

    10 e

    uroa

    n eg

    ongo

    dira

    .

    Baso

    ak e

    ta a

    hazt

    eak

    ezku

    tatu

    ta-

    ko g

    erra

    ko p

    aisa

    iak

    ezag

    utze

    a au

    -ke

    ran

    egon

    go d

    a es

    kual

    dean

    , za

    -pa

    tuan

    , ur

    riare

    n 7a

    n. E

    urop

    ako

    Onda

    rear

    en

    Jard

    unal

    diak

    az

    bat

    egin

    ez,

    bisi

    tald

    i gi

    datu

    a an

    tola

    -tu

    du

    Bera

    ngok

    o Bu

    rdin

    Hes

    iare

    n Or

    oim

    enar

    en

    Mus

    eoak

    ; be

    rtatik

    ab

    iatu

    ko d

    ira, g

    oize

    ko 0

    9:30

    ean.

    iz

    en-e

    mat

    ea: b

    urdi

    nhes

    ia@

    bera

    ngo.

    org

    Trib

    u bi

    txi b

    atek

    o la

    u ab

    orig

    en, h

    amai

    ka

    gene

    rota

    ko m

    usik

    az b

    lai

    Burd

    in H

    esia

    ren

    azta

    rnak

    eza

    gutz

    eko

    auke

    ra e

    gong

    o da

    Bera

    NGo

    eta

    SoPe

    La

    anje

    Duh

    alde

    ren

    mus

    ika-

    ibilb

    idea

    est

    u lo

    tuta

    dag

    o eu

    skal

    folk

    agaz

    , 197

    0. u

    rtea

    z ge

    rozt

    ik. G

    OIE

    NA

    .EU

    S

    ANTZERKIA

    urrI

    ak 6

    , Bar

    Ikua

    La za

    nja

    20:0

    0 | u

    topi

    an (e

    rrot

    atxu

    ) | G

    etxo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. C

    amin

    os p

    ara

    Crec

    er ta

    ldea

    gaz.

    Gaz

    tela

    niaz

    . Gon

    bida

    pena

    gaz.

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    Hist

    oria

    s de

    un

    baúl

    13:0

    0 | S

    an N

    ikol

    as p

    laza

    (alg

    orta

    ) | G

    etxo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. T

    rata

    mun

    dos

    tald

    eaga

    z. T

    estu

    bar

    ik. S

    arre

    ra, d

    oan.

    Plas

    entz

    ia 15

    7720

    :00

    | ele

    iz p

    laza

    | Pl

    entz

    iaJo

    kin

    de P

    edro

    k id

    atzi

    tako

    ikus

    kizu

    nak

    antz

    erki

    a, m

    usik

    a et

    a da

    ntza

    uzt

    artz

    en d

    itu.

    Alex

    Yga

    rtua

    k zu

    zend

    uta,

    her

    ritar

    rak

    izan

    go

    dira

    ant

    zezl

    eak.

    Sar

    rera

    , doa

    n.

    Play

    out

    : mur

    iend

    o de

    éxi

    to20

    :00

    | are

    etak

    o m

    usik

    a-es

    kola

    | Ge

    txo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. E

    rre

    Prod

    ucci

    ones

    tald

    eaga

    z. G

    azte

    lani

    az.

    Hel

    duen

    tzat

    . Sar

    rera

    : 10

    euro

    .

    urrI

    ak 8

    , Do

    Mek

    aSu

    pitu

    ki13

    :00

    | San

    Nik

    olas

    pla

    za (a

    lgor

    ta) |

    Get

    xoG

    etxo

    ko A

    ntze

    rki J

    ardu

    nald

    iak.

    Gar

    i, M

    ontx

    o et

    a Jo

    selo

    ntxo

    pai

    lazo

    akaz

    . Eus

    kara

    z. U

    mee

    ntza

    t. Sa

    rrer

    a, d

    oan.

    Ilusi

    oare

    n in

    darr

    a18

    :00

    | are

    etak

    o m

    usik

    a-es

    kola

    | Ge

    txo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. H

    odei

    m

    agoa

    gaz.

    Eus

    kara

    z. D

    enon

    tzat

    . Sar

    rera

    : 5 e

    uro.

    Petit

    s Pr

    ince

    ps18

    :00

    | kul

    tur L

    eioa

    ko e

    ntzu

    ngel

    a | L

    eioa

    Mum

    usic

    Circ

    us ta

    ldea

    gaz.

    Gaz

    tela

    niaz

    . 8

    urte

    ra a

    rtek

    o um

    eent

    zat.

    Sarr

    era:

    3,7

    5-5

    euro

    .

    antz

    erki

    arin

    a18

    :30

    | alg

    orta

    ko k

    ultu

    r etx

    ea |

    Getx

    oG

    etxo

    ko A

    ntze

    rki J

    ardu

    nald

    iak.

    Sei

    ant

    zezl

    an

    arin

    ikus

    teko

    auk

    era

    egon

    go d

    a. S

    arre

    ra: 3

    eur

    o.

    urrI

    ak 11

    , eGu

    aZte

    NaRe

    zikl

    etaz

    20:0

    0 | S

    an N

    ikol

    as p

    laza

    (alg

    orta

    ) | G

    etxo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. T

    uruk

    utup

    a ta

    ldea

    gaz.

    Tes

    tu b

    arik

    . Den

    ontz

    at. D

    oan.

    BERB

    ALDIAK

    urrI

    ak 5

    , eGu

    eNa

    Eran

    dion

    ere

    , eus

    kara

    bi

    degu

    rutz

    ean:

    irte

    nbid

    erak

    o pa

    lank

    ak19

    :00

    | ast

    rabu

    duko

    kul

    tur e

    txea

    | er

    andi

    oKi

    ke A

    mon

    arriz

    egaz

    eta

    Iker

    Mar

    tinez

    de

    Lago

    sega

    z. E

    uska

    raz.

    Sar

    rera

    , doa

    n.

    EKITALDIAK

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    Eusk

    al p

    reso

    ak E

    uska

    l Her

    rira

    09:0

    0 | B

    eran

    goSa

    re p

    lata

    form

    ako

    ekita

    ldia

    z ga

    iner

    a,

    men

    di-m

    artx

    a (0

    9:00

    etan

    , Mor

    eaga

    ko

    auto

    bus-

    gelto

    kitik

    ), po

    teoa

    (13:

    00et

    an, k

    alez

    ka

    le),

    herr

    i-baz

    karia

    (14:

    30ea

    n, p

    ilota

    leku

    an),

    jola

    sak

    eta

    Txar

    liren

    eta

    Jose

    lure

    n ka

    ntal

    dia

    egon

    go d

    ira. B

    azka

    rirak

    o tx

    arte

    lak

    pilo

    tale

    kuan

    er

    os d

    aite

    zke:

    3 e

    uroa

    n, u

    mee

    ntza

    t; 10

    eur

    oan,

    he

    ldue

    ntza

    t.

    ERAK

    usKE

    TAK

    urrI

    areN

    15er

    a ar

    te

    Pint

    ura-

    lehi

    aket

    aren

    lana

    kud

    alet

    xeko

    erlo

    ju a

    reto

    a | P

    lent

    zia

    Plen

    tzia

    ko U

    dala

    k an

    tola

    tuta

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    aZar

    oare

    N 6r

    a ar

    te

    ertib

    ilku

    ltur L

    eioa

    ko e

    raku

    sket

    a-ge

    la |

    Leio

    aIk

    us-a

    rtee

    n er

    akus

    keta

    ibilt

    aria

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    jARD

    uNALDIAK

    urrI

    areN

    6tI

    k 15

    era

    arte

    astr

    abud

    uko

    extr

    emad

    urak

    o et

    xear

    en a

    ste

    kultu

    rala

    Josu

    Mur

    ueta

    pla

    za (a

    stra

    budu

    a) |

    eran

    dio

    Best

    eak

    best

    e, m

    usik

    a-em

    anal

    diak

    , azo

    kak,

    tx

    apel

    keta

    k et

    a ba

    zkar

    iak

    egon

    go d

    ira.

    Info

    rmaz

    io g

    ehia

    go: w

    ww

    .era

    ndio

    .eus

    Mus

    IKA

    urrI

    ak 5

    , eGu

    eNa

    Patr

    icia

    Ses

    ar s

    opra

    noa

    20:0

    0 | e

    liza

    | Ple

    ntzi

    aM

    usik

    a Kl

    asik

    o Ja

    rdun

    aldi

    ak. P

    assa

    mez

    zo

    Antic

    o m

    usik

    a-ta

    ldea

    gaz

    abes

    tuko

    du.

    Doa

    n.

    urrI

    ak 6

    , Bar

    Ikua

    Ira

    unko

    r abe

    sbat

    za20

    :00

    | eliz

    a | P

    lent

    zia

    Mus

    ika

    Klas

    iko

    Jard

    unal

    diak

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    er

    rezi

    tald

    ia a

    hots

    agaz

    eta

    pi

    anoa

    gaz

    20:0

    0 | e

    liza

    | Ple

    ntzi

    aM

    usik

    a Kl

    asik

    o Ja

    rdun

    aldi

    ak. M

    aite

    Mar

    uri

    plen

    tzia

    rrak

    kan

    tatu

    ko d

    u. S

    arre

    ra, d

    oan.

    urrI

    ak 8

    , Do

    Mek

    a er

    andi

    oko

    Mus

    ika

    Band

    a12

    :30

    | tra

    budu

    pla

    za (a

    stra

    budu

    a) |

    eran

    dio

    Arra

    stia

    n, A

    ltzag

    ako

    azok

    a za

    harr

    ean

    joko

    dut

    e,

    17:3

    0ean

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    ZINEM

    Aur

    rIak

    5, e

    GueN

    aLa

    nov

    ia18

    :00

    | kur

    tzio

    kul

    tur e

    txea

    | So

    pela

    Gen

    ero-

    ikus

    pegi

    ko z

    inem

    a. It

    zart

    u em

    akum

    een

    elka

    rtea

    k an

    tola

    tuta

    . Gaz

    tela

    niaz

    . Doa

    n.

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    La lu

    z de

    aque

    lla ti

    erra

    , M

    ujer

    es re

    publ

    ican

    as e

    n el

    ex

    ilio

    bide

    o-fo

    rum

    a11

    :30

    | alg

    orta

    ko k

    ultu

    r etx

    ea |

    Getx

    oSa

    rrer

    a, d

    oan.

    urrI

    ak 8

    , Do

    Mek

    aM

    asko

    tas

    anim

    azio

    -film

    a18

    :00

    | Ber

    ango

    ant

    zoki

    a | B

    eran

    goG

    azte

    lani

    az. U

    mee

    ntza

    t. Sa

    rrer

    a, d

    oan.

    urrI

    ak 10

    , Mar

    tItZ

    eNa

    Hedi

    , un

    vien

    to d

    e lib

    erta

    d20

    :00

    | kul

    tur L

    eioa

    ko e

    ntzu

    ngel

    a | L

    eioa

    Pers

    eo z

    inef

    orum

    a. G

    azte

    lani

    az. 7

    urt

    etik

    go

    rako

    entz

    at. S

    arre

    ra: 2

    ,50

    euro

    .

  • Gont

    zal M

    endi

    bile

    n sa

    ioa,

    Ber

    ango

    nPh

    ilipe

    Ezk

    urra

    mus

    ikar

    iaga

    z bat

    era

    kont

    zert

    ua em

    ango

    du

    Gont

    zal

    Men

    dibi

    l (B

    izka

    ia,

    1956

    ) ab

    esla

    ri ze

    anur

    izta

    rrak

    , za

    patu

    an, u

    rria

    ren

    7an,

    Ber

    ango

    Ant

    zoki

    an. N

    ire b

    ihot

    zak

    zure

    beg

    iak

    ditu

    oin

    arrit

    zat h

    artu

    z, «

    norb

    erak

    biz

    i eta

    sent

    i-tu

    tako

    gai

    ak»

    aurk

    eztu

    ko d

    izki

    o en

    tzul

    eari.

    Noiz

    : Urr

    iak

    7, z

    apat

    ua.

    ord

    ua: 1

    9:00

    No

    n: B

    eran

    go A

    ntzo

    kia.

    Sa

    rrer

    a: 3

    eur

    o.

    LeIo

    aGe

    txo

    PLeN

    tZIa

    Um

    ore A

    zoka

    n es

    trei

    natu

    zute

    n El

    fin

    de

    las

    cosa

    s da

    ntza

    gar

    aiki

    deko

    ikus

    kizu

    -na

    . Or

    aing

    oan,

    Kul

    tur

    Leio

    an t

    aula

    ra-

    tuko

    dut

    e; b

    arik

    uan

    izan

    go d

    a, u

    rria

    ren

    6an,

    20:

    30ea

    n, K

    ultu

    r Le

    ioan

    . Sar

    rera

    k 5-

    10 e

    uro

    bita

    rtea

    n er

    os d

    aite

    zke.

    Mar

    txoa

    n za

    bald

    u zu

    ten

    berr

    iro G

    etxo

    ko

    Udal

    aren

    Ingu

    rum

    en A

    reto

    a. B

    erta

    n an

    -to

    latz

    en d

    ituzt

    en ja

    rdue

    ren

    arte

    an d

    ago

    hega

    ztie

    i er

    aztu

    na i

    pint

    zeko

    eki

    men

    a;

    zapa

    tuan

    , urr

    iare

    n 7a

    n, 0

    9:00

    etan

    lotu

    di

    ra B

    olue

    ko h

    ezeg

    unea

    n.

    Plen

    tzia

    ko

    hirib

    ildua

    ren

    urte

    urre

    na

    ospa

    tzek

    o ek

    itald

    ien

    arte

    an,

    pint

    xo-

    lehi

    aket

    a eg

    ingo

    dut

    e, d

    omek

    a ho

    ne-

    tan,

    urr

    iare

    n 8a

    n. E

    guer

    diko

    12:0

    0eta

    tik

    15:3

    0era

    art

    ean

    auke

    ran

    egon

    go d

    a ho

    -rie

    k de

    nak

    dast

    atze

    a, ta

    bern

    etan

    .

    El fi

    n de

    las c

    osas

    , Le

    ioan

    , ber

    riro

    Hega

    ztie

    i era

    ztun

    a ip

    inik

    o di

    ete,

    Bol

    uen

    Urte

    urre

    na o

    spat

    zeko

    , pi

    ntxo

    -lehi

    aket

    a

    Bera

    k id

    atzi

    ditu

    kan

    tatu

    ditu

    en le

    tra

    asko

    eta

    ask

    o; b

    aina

    , eus

    kal p

    oeta

    gar

    aiki

    de a

    skor

    en o

    lerk

    iak

    ere

    mus

    ikat

    u di

    tu. A

    NBO

    TO.O

    RG

    ANTZERKIA

    urrI

    ak 6

    , Bar

    Ikua

    La za

    nja

    20:0

    0 | u

    topi

    an (e

    rrot

    atxu

    ) | G

    etxo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. C

    amin

    os p

    ara

    Crec

    er ta

    ldea

    gaz.

    Gaz

    tela

    niaz

    . Gon

    bida

    pena

    gaz.

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    Hist

    oria

    s de

    un

    baúl

    13:0

    0 | S

    an N

    ikol

    as p

    laza

    (alg

    orta

    ) | G

    etxo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. T

    rata

    mun

    dos

    tald

    eaga

    z. T

    estu

    bar

    ik. S

    arre

    ra, d

    oan.

    Plas

    entz

    ia 15

    7720

    :00

    | ele

    iz p

    laza

    | Pl

    entz

    iaJo

    kin

    de P

    edro

    k id

    atzi

    tako

    ikus

    kizu

    nak

    antz

    erki

    a, m

    usik

    a et

    a da

    ntza

    uzt

    artz

    en d

    itu.

    Alex

    Yga

    rtua

    k zu

    zend

    uta,

    her

    ritar

    rak

    izan

    go

    dira

    ant

    zezl

    eak.

    Sar

    rera

    , doa

    n.

    Play

    out

    : mur

    iend

    o de

    éxi

    to20

    :00

    | are

    etak

    o m

    usik

    a-es

    kola

    | Ge

    txo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. E

    rre

    Prod

    ucci

    ones

    tald

    eaga

    z. G

    azte

    lani

    az.

    Hel

    duen

    tzat

    . Sar

    rera

    : 10

    euro

    .

    urrI

    ak 8

    , Do

    Mek

    aSu

    pitu

    ki13

    :00

    | San

    Nik

    olas

    pla

    za (a

    lgor

    ta) |

    Get

    xoG

    etxo

    ko A

    ntze

    rki J

    ardu

    nald

    iak.

    Gar

    i, M

    ontx

    o et

    a Jo

    selo

    ntxo

    pai

    lazo

    akaz

    . Eus

    kara

    z. U

    mee

    ntza

    t. Sa

    rrer

    a, d

    oan.

    Ilusi

    oare

    n in

    darr

    a18

    :00

    | are

    etak

    o m

    usik

    a-es

    kola

    | Ge

    txo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. H

    odei

    m

    agoa

    gaz.

    Eus

    kara

    z. D

    enon

    tzat

    . Sar

    rera

    : 5 e

    uro.

    Petit

    s Pr

    ince

    ps18

    :00

    | kul

    tur L

    eioa

    ko e

    ntzu

    ngel

    a | L

    eioa

    Mum

    usic

    Circ

    us ta

    ldea

    gaz.

    Gaz

    tela

    niaz

    . 8

    urte

    ra a

    rtek

    o um

    eent

    zat.

    Sarr

    era:

    3,7

    5-5

    euro

    .

    antz

    erki

    arin

    a18

    :30

    | alg

    orta

    ko k

    ultu

    r etx

    ea |

    Getx

    oG

    etxo

    ko A

    ntze

    rki J

    ardu

    nald

    iak.

    Sei

    ant

    zezl

    an

    arin

    ikus

    teko

    auk

    era

    egon

    go d

    a. S

    arre

    ra: 3

    eur

    o.

    urrI

    ak 11

    , eGu

    aZte

    NaRe

    zikl

    etaz

    20:0

    0 | S

    an N

    ikol

    as p

    laza

    (alg

    orta

    ) | G

    etxo

    Get

    xoko

    Ant

    zerk

    i Jar

    duna

    ldia

    k. T

    uruk

    utup

    a ta

    ldea

    gaz.

    Tes

    tu b

    arik

    . Den

    ontz

    at. D

    oan.

    BERB

    ALDIAK

    urrI

    ak 5

    , eGu

    eNa

    Eran

    dion

    ere

    , eus

    kara

    bi

    degu

    rutz

    ean:

    irte

    nbid

    erak

    o pa

    lank

    ak19

    :00

    | ast

    rabu

    duko

    kul

    tur e

    txea

    | er

    andi

    oKi

    ke A

    mon

    arriz

    egaz

    eta

    Iker

    Mar

    tinez

    de

    Lago

    sega

    z. E

    uska

    raz.

    Sar

    rera

    , doa

    n.

    EKITALDIAK

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    Eusk

    al p

    reso

    ak E

    uska

    l Her

    rira

    09:0

    0 | B

    eran

    goSa

    re p

    lata

    form

    ako

    ekita

    ldia

    z ga

    iner

    a,

    men

    di-m

    artx

    a (0

    9:00

    etan

    , Mor

    eaga

    ko

    auto

    bus-

    gelto

    kitik

    ), po

    teoa

    (13:

    00et

    an, k

    alez

    ka

    le),

    herr

    i-baz

    karia

    (14:

    30ea

    n, p

    ilota

    leku

    an),

    jola

    sak

    eta

    Txar

    liren

    eta

    Jose

    lure

    n ka

    ntal

    dia

    egon

    go d

    ira. B

    azka

    rirak

    o tx

    arte

    lak

    pilo

    tale

    kuan

    er

    os d

    aite

    zke:

    3 e

    uroa

    n, u

    mee

    ntza

    t; 10

    eur

    oan,

    he

    ldue

    ntza

    t.

    ERAK

    usKE

    TAK

    urrI

    areN

    15er

    a ar

    te

    Pint

    ura-

    lehi

    aket

    aren

    lana

    kud

    alet

    xeko

    erlo

    ju a

    reto

    a | P

    lent

    zia

    Plen

    tzia

    ko U

    dala

    k an

    tola

    tuta

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    aZar

    oare

    N 6r

    a ar

    te

    ertib

    ilku

    ltur L

    eioa

    ko e

    raku

    sket

    a-ge

    la |

    Leio

    aIk

    us-a

    rtee

    n er

    akus

    keta

    ibilt

    aria

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    jARD

    uNALDIAK

    urrI

    areN

    6tI

    k 15

    era

    arte

    astr

    abud

    uko

    extr

    emad

    urak

    o et

    xear

    en a

    ste

    kultu

    rala

    Josu

    Mur

    ueta

    pla

    za (a

    stra

    budu

    a) |

    eran

    dio

    Best

    eak

    best

    e, m

    usik

    a-em

    anal

    diak

    , azo

    kak,

    tx

    apel

    keta

    k et

    a ba

    zkar

    iak

    egon

    go d

    ira.

    Info

    rmaz

    io g

    ehia

    go: w

    ww

    .era

    ndio

    .eus

    Mus

    IKA

    urrI

    ak 5

    , eGu

    eNa

    Patr

    icia

    Ses

    ar s

    opra

    noa

    20:0

    0 | e

    liza

    | Ple

    ntzi

    aM

    usik

    a Kl

    asik

    o Ja

    rdun

    aldi

    ak. P

    assa

    mez

    zo

    Antic

    o m

    usik

    a-ta

    ldea

    gaz

    abes

    tuko

    du.

    Doa

    n.

    urrI

    ak 6

    , Bar

    Ikua

    Ira

    unko

    r abe

    sbat

    za20

    :00

    | eliz

    a | P

    lent

    zia

    Mus

    ika

    Klas

    iko

    Jard

    unal

    diak

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    er

    rezi

    tald

    ia a

    hots

    agaz

    eta

    pi

    anoa

    gaz

    20:0

    0 | e

    liza

    | Ple

    ntzi

    aM

    usik

    a Kl

    asik

    o Ja

    rdun

    aldi

    ak. M

    aite

    Mar

    uri

    plen

    tzia

    rrak

    kan

    tatu

    ko d

    u. S

    arre

    ra, d

    oan.

    urrI

    ak 8

    , Do

    Mek

    a er

    andi

    oko

    Mus

    ika

    Band

    a12

    :30

    | tra

    budu

    pla

    za (a

    stra

    budu

    a) |

    eran

    dio

    Arra

    stia

    n, A

    ltzag

    ako

    azok

    a za

    harr

    ean

    joko

    dut

    e,

    17:3

    0ean

    . Sar

    rera

    , doa

    n.

    ZINEM

    Aur

    rIak

    5, e

    GueN

    aLa

    nov

    ia18

    :00

    | kur

    tzio

    kul

    tur e

    txea

    | So

    pela

    Gen

    ero-

    ikus

    pegi

    ko z

    inem

    a. It

    zart

    u em

    akum

    een

    elka

    rtea

    k an

    tola

    tuta

    . Gaz

    tela

    niaz

    . Doa

    n.

    urrI

    ak 7,

    ZaP

    atua

    La lu

    z de

    aque

    lla ti

    erra

    , M

    ujer

    es re

    publ

    ican

    as e

    n el

    ex

    ilio

    bide

    o-fo

    rum

    a11

    :30

    | alg

    orta

    ko k

    ultu

    r etx

    ea |

    Getx

    oSa

    rrer

    a, d

    oan.

    urrI

    ak 8

    , Do

    Mek

    aM

    asko

    tas

    anim

    azio

    -film

    a18

    :00

    | Ber

    ango

    ant

    zoki

    a | B

    eran

    goG

    azte

    lani

    az. U

    mee

    ntza

    t. Sa

    rrer

    a, d

    oan.

    urrI

    ak 10

    , Mar

    tItZ

    eNa

    Hedi

    , un

    vien

    to d

    e lib

    erta

    d20

    :00

    | kul

    tur L

    eioa

    ko e

    ntzu

    ngel

    a | L

    eioa

    Pers

    eo z

    inef

    orum

    a. G

    azte

    lani

    az. 7

    urt

    etik

    go

    rako

    entz

    at. S

    arre

    ra: 2

    ,50

    euro

    .

    argi

    hizk

    iak

    Urria

    ren

    15er

    a ar

    te

    Sert

    utxe

    na k

    ultu

    r etx

    ean

    (Gor

    liz)

    ArG

    Azk

    ietA

    n o

    inA

    rrit

    utA

    ko

    TEST

    U LA

    BURR

    EN

    VI. L

    EHIA

    KETA

    ren

    ERAK

    USKE

    TA

  • 2017ko urriak 5 | urriak 1014

    Plentzia Kulturaz izeneko egi-tasmoa amaitzeko, Musika Klasikoa Jaialdia egingo dute, urriaren 5etik 7ra bitartean, itsas hiribilduan. Emanaldi denak 20:00etan izango dira, elizan; sarrera,

    doan. Horrenbestez, gaur, eguena, Pa-tricia Sesar Bilboko sopranoak barro-ko-obrak abestuko ditu; beragaz ba-tera, Passamezzo Antico taldeak joko du. Sesarrek kantu lirikoa, antzinako musika eta biolina ikasi zituen; Baio-

    nako Kontserbatorioan kalifikaziorik onenak lortu zituen; horri esker, Sa-lamancako Unibertsitatean ikasteko beka bat eman zioten. Ondoren, Italia-ra joan zen, bere ikasketak hobetzeko asmoz, Anatoli Goussev musikariagaz ikasteko. Mozarten Don Giovanni ope-ran, Donna Anna interpretatu zuen, Milanen, Alejandro Baresen zuzenda-ria zela. BEstalde, Passamezzo Antico

    taldeari dagokionez, musika barrokoa jotzen dute; Pedro Gandía, Itziar Atu-txa eta Juan Manuel Ibarra musikariek osatzen dute taldea.

    Egitarauari jarraituz, Plentziako Iraunkor abesbatzak kantatuko du ba-riku honetan, urriaren 6an. Ahots mis-toek osatzen duten korua da Iraunkor; mota guztietako ahotsen parte-har-tzeari zabalik daude.

    Amaitzeko, biharamunean erre-zitaldia egongo da, , zapatuan, ahots eta pianoaren emanldia. Hala, Plen-tzian jaiotako Maite Maruri sopranoak kantatuko du azkeneko saio horretan. Marurik hainbat lehiaketa irabazi eta kontzertu ugari eman ditu Espainia osoan; musikari klasikoen obrak abes-ten ditu plentziarrak.

    Plentzia Kulturaz izeneko egitas-moa ekainaren 7an aurkeztu zuten udalerri horretako udal-arduradu-nek. Orain arte, genero beltza lantzen duen Lanbro Beltza literatura-topake-tak, Mikrofilm Short Festibal genero beltzeko film laburren festibala, jazz-musikaren gaineko AgorriJAZZ jaial-dia eta kalea antzerkiz betetzeko Arte Kale eguna egin dituzte. Aurkezpe-nean azaldu zutenez, «jendea kultu-raz blai busti eta gure herrian kulturaz hitz egitea» gura zuten. Bada, urriaren 5etik 7ra arteko Musika Klasikoa Jaial-diagaz amaituko da, aurton, Plentzia Kulturaz egitasmoa.

    Sopranoen ahotsen ordua Plentziako Musika klasikoa Jaialdian hiru kontzertu egongo dira, urriaren 5etik 7ra artean, elizan.

    Burubakoak-en kideak, atsotitz gehienen igarle

    Plentziako Esaera Zaharren Txa-pelketan 15 taldek parte hartu zuten, irailaren 30ean. Goizeko 11:00etan batu ziren parte-hartzaileak, Eleiz plazan; zenbait ibilbidetan bana-tuta, tabernaz taberna ekin zioten sail-kapen-faseari horiek denek. Bertsola-riek kantatutako bertsoek zein esaera zahar gordetzen zuten igarri behar zu-

    ten lehiakideek. Hala, finalaurrekora eta finalera igarotzeko, puntu gehien batu zituzten honako talde hauek: Bu-rubakoak, Kilkerrak, Bonbolontena eta Astrabaralekik Baleki. 80 lagun in-guruk bazkaldu zuten Denontzat gaz-tetxean. Ostean, Xabi Paiak eta Jone Uriak kantatutako bertsoei ondoen erantzun zion Burubakoak taldeak.

    Gaur, eguenean, «Erandion ere, euskara bidegurutzean: irtenbi-derako palankak» berbaldia entzutea aukeran izango du Astrabuduko Josu Murueta kultur etxera hurreratzen denak. Saioa 19:00etan hasiko da; sarrera, doan. Bertan, Kike Amona-rriz soziolinguista ezagunak eta Iker Martinez de Lagos Euskalzaleen To-paguneko kideak berba egingo dute. Ekitaldiaren antolatzaileek azaldu du-tenez, «azken bolada honetan, ados-tasun zabala dago euskalgintzan ziklo bat amaitzen eta beste bat zabaltzen ari den ideiaren inguruan». Gaurko berbaldian, amaitzear dagoen ziklo horren eta gaur egungo egoeraren ezaugarri nagusiak aipatuko dituzte. «Zertan aurreratu dugun eta zertan ez; non ditugun erronkarik nagusie-nak, zer egin daitekeen hizkuntzaren normalizaziorako prozesua eta euska-raren aldeko dinamika soziala aktiba-tzeko, zer egin dezakeen bakoitzak...», azaldu dutenez.

    Euskararen gaur egungo egoera berbabide izango dute, Astrabuduan, eguenean, hilaren 5ean

    Giro polita egon zen Plentziako Esaera Zaharren Txapelketan.

    Maite Maruri abeslari plentziarrak ere abestuko du. © MAITE MARURI

    Zaurituak ta bozkak,horra bi zenbaki!Madrilek hartu zuenzenbait erabaki...Sarri gertatzen zaioizaera bati,ustez josi nahi etakolpetik ebaki!

    JoNe urIa aLBIZurIBertsolari getxoztarra

    Hitza emanda

    HIRUKAk proposatutako hitz baten harira, ALBEko kideek bertso bat jarriko digute atal honetan, astero-astero.

    Erabaki

  • 152017ko urriak 5 | urriak 10

    ArgIHIzkiak: sariak eta erakusketaAzebarri kulturgunean egin zen VI. ArgIHIzkiak lehiake-taren sari-banaketa, eta or-duan aurkeztu zen aurtengo erakusketa ere. Argazkietan oinarritu-tako testu laburren lehiaketan 33 herri-tako 128 lagunek parte hartu dute, eta 169 testu bidali dituzte. Aurtengo epai-mahaikide Gotzone Agirrek eta Isabel Atxak horien arteko 40 onenak aukera-

    tu dituzte. Izan ere, Uribe Kostako edo berton bizi diren 10 argazkilarik propo-satutako irudi bakoitzak lau testu ditu lagun, atal eta maila bakoitzeko testu bana; 10 argazkiek eta 40 testuek osa-tzen dute ArgIHIzkiak erakusketa. Ho-rrez gainera, 4 sari nagusi banatu zituz-ten, horiek irabazi dituzte hauek: Paula Gordaliza Tejerok (Sopela, 2000), Pau-la Odriozola Ruizen irudian oinarritu-

    tako Sirenen kantua testuagatik; Leyre Conde Gallastegik (Getxo, 2000), Gilles Bourdoiseau Lanseren argazkiari Es-kuak testua idazteagatik; Gotzone Bu-tron Kamiruagak (Gorliz, 1965), Eider Álvarez Purasen argazkia ardatz Kafe mingotsa testua sortzeagatik; eta Mai-tane Nerekan Umaranek (Getxo, 1984), Jon Bernárdez Losadaren irudia Boltsa baltza bultza lanagaz osatzeagatik.

    Seigarren argIHIzkiak lehiaketaren sariak banatu zituzten joan den eguenean; hala erakusketa ibiltariak ekin dio bideari: Gorlizen ikus daiteke orain.

    Argazkilariak, parte-hartzaileak, sari-banatzaile jardun zuten udal-arduradunak, lagunak, euskaltzaleak egon ziren ekitaldian; horren argazki-bilduma duzue hiruka.eus-en. Info+: www.argihizkiak.eus

  • Berbetan

    Zer dela eta erabaki zenuen arkeologoa izatea?Egia esanda, betidanik izan dut historia ikasteko gogoa, eta Historia Lizentziatura ikasteari ekin nion Deustuko Unibertsitatean. Nire ideia zen Erdi Aroa-ri lotutako zerbait egitea; gerora, Antzinaroa gogo-ko izan nuen, baina, azkenean, Neolito garaiari lotu-tako ikerketa-lan bat egiteko gomendioa egin zidan irakasle batek. Horixe egin nuen eta horrela hasi zen nire arkeologo-ibilaldia. Lan txiki horrekin hasi nin-tzen materialak ikusten eta indusketak egiten. Txiki-tako ametsa ez zen arkeologoa izatea, baina ,orain ,bai; nire bizitza, ogibidea eta pasioa da.

    Harri-industrian espezialista edo aditua zara. Ha-rriak dira paleolitikoa ezagutzeko modurik onena?Onenetarikoa da, bai. Egia esanda, harri-industria oso ondo kontserbatzen da eta informazio mordoa ematen digu. Orduan, oso modu ona da horrelako gizarteak ikertzeko. Zer-zelako antolamendu ekono-mikoa eta soziala zuten jakin dezakegu; zeintzuk jar-duera zituzten; arau sozialak zituzten edo ez, eta eu-ren garapen ebolutiboak ere ikus ditzakegu ere bai. Oso interesgarria da, honen bitartez gauza pilo bat lotzen ditugulako.

    Gainera, aztarnategi askotan lan egin duzu azke-neko urteotan, ezta?Nahikotxotan egon naiz, bai. Orain, Barrikako Aran-baltzan eta Amalda koban nabil lanean, azken hori Gipuzkoan dago. 2006. urtetik 2011. urtera bitartean,

    Lemoako Arlanpe koban egon ginen; ondoren, baita Askondon eta Atxurran ere. Horiexek dira nagusie-nak; baina, kolaborazioak eta bestelako gauzak ere egiten ditut beste zenbait lekutan. Adibidez, Afrikan egon naiz azken bi urteotan, baita Txekiar Errepu-blikan eta Espainiako zenbait lekutan ere. Frantzian ere lan asko egin izan ditut.

    Historiaurreko zeintzuk garai aurkitu dituzue?Euskal Herrian, batez ere Neandertal gizakien garaiari lotutako lanean gabiltza. Nire doktoretza-tesian nean-dertalen bizimodua eta historia aztertu nituen, eta horixe da interes nagusiena niretzat. Hala, hori iker-tzen jarraitzeko lekuak bilatzen ari naiz. Adibidez, Ar-lanpen Euskal Herriko neandertalen okupazio zaha-rrenetariko batzuk aurki daitezke, 150.000 urtekoak gutxi gorabehera. Bestelako aztarnategietan aztarna berriagoak topa daitezke, Aranbaltzan bezala. Horre-tan, orain dela 50.000 urteko aztarnak ditugu; Amal-dan duela 45.000 urtekoak... Hala, horri denari esker

    aztertzen ari gara euren bizimodua eta zer-zelako al-daketak egon ziren garai horretan kliman, paisaian, animalietan eta baita euren jokamoldeetan ere.

    Eta zer-zelako aldaketak egon ziren?Oso interesgarria da, beti pentsatu izan da neanderta-lek bizimodu oso monotonoa zeukatela, ez zirela gai aldatzeko edo egoera berrietara moldatzeko. Horrega-tik, askok diote horixe izan zela euren iraungipena-ren arrazoietako bat. Ostera, euren artean benetako aldaketak egon zirela ikusten ari naiz ni. Ehizatzeko tresnak garatu zituzten; hasieran ez zuten horretara-ko tresna berezirik, baina, Erdi Paleolitoaren amaie-ran agertzen hasi dira, oso ondo egindakoak gainera. Bestalde, hasieran erabiltzen zituzten gailuak nahiko handiak ziren, eta, amaieran, tresna gero eta txikia-goak egiten zituzten. Hori dela eta, pentsa dezakegu, hasiera batean, antolatzeko modu oportunista zutela eta azkenean jokabide planifikatua zutela, lurraldera egokitzen ziren. Dimako Axlor aztarnategia oso inte-resgarria da hori ikusteko. Bertan, 8 maila dituen se-gida estratigrafikoa dugu, neandertalen aldaketa kul-turalak ikusteko aukera ematen diguna.

    Zer motako harri-piezak aurkitu dituzue?Denetarik. Niretzat aurpegi bikoak dira deigarrienak, oso politak dira. Mousteriar puntak ere ikusgarriak dira, oso ondo eginda daude eta ehizan dabiltzala da-torkit burura horiek ikusterakoan. Hala ere, mikro-litoak dira gehien gustatzen zaizkidan piezak. Euro

    Askok diotenaren kontra, uste dugu neandertalek egoeretara

    moldatzeko eta aldatzeko baliabideak zituztela

    Joseba rios Garaizar arkeologo algortarraren ustez, historiaurreko gizakien bizimodua ikertzeko egundoko aukera dago eskualdean. Barrikako Aranbaltza aztarnategian lanean dihardu 2013 ezkero, eta mundu osoko hamaika lekutan ibili da eta jardun du Neanderthalen bizimodua zer-zelakoa izan zen ikertu guran.

    «Uribe Kostan karta arkeologikoa egitea beharrezkoa da»

    TESTUA: Iker rINcoN MoreNo / ARGAZKIA: HoDeI torreS

  • JOSEBA RIOS GARAIZAR 172017ko urriak 5 | urriak 10

    biko txanpon baten tamaina zuten nukleoak erabil-tzen zituzten neandertalek, eta hortik zentimetro in-guruko piezak ateratzen zituzten. Hori oso interesga-rria da; gainera, ez dira topatzeko errazak.

    Zertarako erabiltzen zituzten horiek?Harri-tresnen erabileraren aztarnak ikertzen ditut nik, eta ikusi nuen gehienbat ebakiak egiteko erabiltzen zituztela. Hasieran uste nuen prezisiozko ebakiak egi-teko zirela, baina, baliteke, halako pieza txikiak egitea ez zeukatelako horrenbesteko materialik; aurrezteko estrategia egon zitekeen horren atzean.

    Eta zein material erabiltzen zuten erreminta horiek guztiak egiteko?Euskal Herrian, suharria erabiltzen zuten, gehienbat. Gainera, leku askotan aurkitzen da hori inguruotan, eta eremu horien inguruan metatzen dira aztarnate-gi arkeologikoak. Bizkaian, nabarmentzekoa da Ba-rrikako flyschetik ateratako suharria; hori da gehien erabiltzen zuten materiala. Hala ere, bestelakoak ere hartzen zituzten, berbarako kuartzita, kuartzoa, lutita eta arroka bolkanikoa. Garai zaharrenetan, lutita era-biltzen zuten gehien, orain dela 150.000 urte; baina, ondoren, material hori baztertzen hasi ziren, erabil-tzeari uzten. Gerora, Neolitoan, beste arroka batzuk ere erabiltzen hasi ziren, baina, bestelako gauzak egiteko, berbarako aizkorak, errotak...

    Kulturaren arabera, erreminta mota bat edo bestea

    aurki daiteke? Zerk ezberdintzen ditu?Aldaera izugarriak ikusten dira. Neandertalen azke-nengo kultura Euskal Herrian Châtelperrondarra da. Horretan aldaketa izugarria ikusten da. Aurreko ga-raietan bereziki tresneria masiboa egiten zuten; Châ-telperron aldian, berriz, bat-batean, karrakailuak eta punta-garrodunak agertzen dira eta bestelako tresnak

    egiteko moduak ere aldatzen dira. Ez dute zerikusirik aurrekoekin, aldaketa sakon batzuk egon zirela diru-di. Batzuek diotenez, gure espezieak, Homo Sapien-sak, egin zituen pieza horiek. Baina, horiek Europa ekialdean zeuden garai horretan, eta, agian, neander-talek eurekin kontaktua izan zuten; horregatik gau-zak egiteko moduak aldatu zituzten.

    Harri-piezak aurkitzeaz gainera, labar-margoak aur-kitu dituzue inguruotan?Duela gutxira arte, labar-artea zuten oso koba gutxi zeuden Euskal Herrian. Diego Garate arkeologoare-

    kin ikertzen hasi nintzen talde batean eta oso deiga-rria egiten zitzaigun hori: Euskal Herria oso okupatu-ta egon zen Goi Paleolitoan, eta oso arraroa zen mota horretako margorik ez egotea. Orain dela gutxira arte, lau koba zeuden Bizkaian labar-artearekin: Bentala-perra, Rincon, Arenaza eta Santimamiñe. Orain, be-rriz, askoz gehiago daude, hamabiren bat edo. Hala ere, oraindik leku asko daude aztertzeko. 2011n aur-kitu genuen lehenengoz beste koba bat: Askondo, Mañarin. Bertan Gravettiar aldiko zaldi batzuk daude, Euskal Herriko zaharrenetarikoak. Hortik tiraka, beste leku batzuk topatu ditugu.

    Zer ikas daiteke labar-arteagaz?Aldaera kulturala; Madelein aldiaren hasierakoa ez da amaierakoaren berdi