LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e...

44
1 LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave. Concreción dos estándares de aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís competenciais. BLOQUE 1. O latín. Orixe das linguas romance. Contidos: Supervivencia de elementos lingüísticos latinos nas linguas modernas: Termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos. Identificación de lexemas, sufixos e prefixos latinos usados nas linguas propias da Comunidade autónoma de Galicia: castelán e galego. Análise dos procesos de evolución desde o latín ás linguas romance. Criterios de avaliación. Estándares de aprendizaxe avaliables 1. Coñecer e distinguir termos patrimoniais e cultismos. 1.1. Recoñece e distingue a partir dun étimo latino termos patrimoniais e cultismos explicando as diferentes evolucións que se producen nun e noutro caso. 1.2. Deduce e explica o significado das palabras das linguas galega e castelá a partir dos étimos latinos dos que proceden. 2. Recoñecer a presenza de latinismos na linguaxe científica e na fala culta, e deducir o seu significado a partir dos correspondentes termos latinos. 2.1 Recoñece e explica o significado dos helenismos e latinismos máis frecuentes utilizados no léxico das linguas galega e castelá, explicando o seu significado a partir do termo de orixe. 3. Coñecer as regras da evolución fonética do latín e aplicalas para realizar a evolución das palabras latinas.

Transcript of LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e...

Page 1: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

1

LATÍN II (2º BACH)

Contribución ás competencias clave. Concreción dos estándares de

aprendizaxe avaliables da materia que forman parte dos perfís

competenciais.

BLOQUE 1. O latín. Orixe das linguas romance.

Contidos: Supervivencia de elementos lingüísticos latinos nas linguas

modernas:

Termos patrimoniais, cultismos e neoloxismos. Identificación de lexemas,

sufixos e prefixos latinos usados nas linguas propias da Comunidade

autónoma de Galicia: castelán e galego. Análise dos procesos de evolución

desde o latín ás linguas romance.

Criterios de avaliación. Estándares de aprendizaxe avaliables

1. Coñecer e distinguir termos patrimoniais e cultismos.

1.1. Recoñece e distingue a partir dun étimo latino termos patrimoniais e

cultismos explicando as diferentes evolucións que se producen nun e noutro

caso.

1.2. Deduce e explica o significado das palabras das linguas galega e castelá

a partir dos étimos latinos dos que proceden.

2. Recoñecer a presenza de latinismos na linguaxe científica e na fala culta,

e deducir o seu significado a partir dos correspondentes termos latinos.

2.1 Recoñece e explica o significado dos helenismos e latinismos

máis frecuentes utilizados no léxico das linguas galega e castelá, explicando

o seu significado a partir do termo de orixe.

3. Coñecer as regras da evolución fonética do latín e aplicalas para realizar a

evolución das palabras latinas.

Page 2: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

2

3.1. Explica o proceso de evolución de termos latinos ás linguas romance,

sinalando os cambios fonéticos comúns ao galego e ao castelán ilustrándoo

con exemplos.

3.2. Realiza evolucións de termos latinos ao galego e ao castelán aplicando

e explicando as regras fonéticas de evolución.

BLOQUE 2. Morfoloxía

Contidos

• Nominal: Formas menos usuais e irregulares.

• Verbal: Verbos irregulares e defectivos. Formas nominais do verbo: supino,

xerundio e xerundivo. A conxugación perifrástica.

Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe avaliables

1. Coñecer as categorías gramaticais.

1.1. Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando os riscos que as

distinguen.

2. Coñecer, identificar e distinguir los formantes das palabras.

2.1. Identifica e distingue en palabras propostas os seus formantes, sinalando

e diferenciando lexemas e afixos e buscando exemplos de outros termos nos

que estean presentes.

3. Realizar a análise morfolóxica das palabras dun texto clásico e enuncialas.

3.1. Analiza morfoloxicamente palabras presentes nun texto clásico

identificando correctamente os seus formantes e sinalando o seu enunciado.

4. Identificar todas as formas nominais e pronominais.

4.1. Identifica con seguridade e axudándose do dicionario todo tipo de

formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e

en castelán.

5. Identificar, conxugar, traducir e efectuar a retroversión de todas as formas

verbais.

Page 3: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

3

5.1. Aplica os seus coñecementos da morfoloxía verbal e nominal latina para

realizar traducións e retroversións.

BLOQUE 3. Sintaxe

Contidos

• Estudo pormenorizado da sintaxe nominal pronominal.

• A oración composta.

• Tipos de oracións e construcións sintácticas.

• Construcións de xerundio, xerundivo e supino.

Criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe avaliables

1. Recoñecer e clasificar as oracións e as construcións sintácticas latinas.

1.1. Recoñece, distingue e clasifica os tipos de oracións e as construcións

sintácticas latinas, relacionándoas con construcións análogas existentes

noutras linguas que coñece.

2. Coñecer as funcións das formas non persoais do verbo: Infinitivo,

xerundio e participio.

2.1. Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, traducíndoas

correctamente e explicando as funcións que desempeñan.

3. Relacionar e aplicar coñecementos sobre elementos e construcións

sintácticas en interpretación e tradución de textos clásicos.

3.1. Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos

sintácticos propios da lingua latina relacionándoos para traducilos con seus

equivalentes en galego e castelán.

BLOQUE 4. Literatura romana

Contidos

• Os xéneros literarios.

• A épica.

• A historiografía.

• A lírica.

Page 4: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

4

• A oratoria.

• A comedia latina.

• A fábula.

Criterios de avaliación. Estándares de aprendizaxe avaliables

1. Coñecer as características dos xéneros literarios latinos, os seus autores e

obras máis representativas e a súa influencia na literatura posterior.

1.1. Describe as características esenciais dos xéneros literarios latinos e

identifica e sinala a súa presenza en textos propostos.

2. Coñecer os fitos esenciais da literatura latina como base literaria das

literaturas e culturas europeas e occidentais.

2.1. Realiza eixes cronolóxicos situando neles autores, obras e outros

aspectos relacionados coa literatura latina.

2.2. Nomea autores representativos da literatura latina, encadrándoos no seu

contexto cultural, citando e explicando as súas obras máis coñecidas.

3. Analizar, interpretar e situar no tempo textos mediante lectura

comprensiva, distinguindo xénero, época, características e estrutura.

3.1. Realiza comentarios de textos latinos situándoos no tempo, explicando

a súa estrutura, as súas características esenciais e identificando o xénero ao

que pertencen.

4. Establecer relacións e paralelismos entre a literatura clásica e a posterior.

4.1. Explora a supervivencia dos xéneros e os temas literarios da tradición

latina mediante exemplos na literatura contemporánea.

4.2. Recoñece a través de motivos, temas ou personaxes a influencia da

tradición grecolatina en textos de autores contemporáneos e sérvese deles

para comprender e explicar a supervivencia dos xéneros e os temas

procedentes da cultura grecolatina, describindo os seus aspectos esenciais.

BLOQUE 5. Textos

Contidos

Page 5: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

5

• Tradución e interpretación de textos clásicos.

• Comentario e análise histórica, lingüística e literaria de textos clásicos

orixinais.

• Coñecemento do contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.

• Identificación das características formais dos textos.

Criterios de avaliación. Estándares de aprendizaxe avaliables

1. Realizar a tradución, interpretación e comentarios lingüísticos, históricos

e literarios de textos dos autores latinos Eutropio e en menor medida Fedro.

1.1. Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos dos

autores antes mencionados para efectuar correctamente a súa tradución.

1.2. Aplica os coñecementos adquiridos para realizar comentarios

lingüísticos, históricos e literarios de textos.

2. Utilizar o dicionario e buscar o termo máis apropiado nas linguas galega

e castelá para a tradución do texto.

2.1. Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución

de textos, identificando en cada caso o termo máis apropiado nas linguas

galega e castelá en función do contexto e do estilo empregado polo autor.

3. Identificar as características formais dos textos.

3.1. Recoñece e explica a partir de elementos formais o xénero e o

propósito do texto.

4. Coñecer o contexto social, cultural e histórico dos textos traducidos.

4.1. Identifica o contexto social, cultural e histórico dos textos propostos

partindo de referencias tomadas dos propios textos e asociándoas cos

coñecementos adquiridos previamente.

BLOQUE 6. Léxico

Contidos

• Ampliación de vocabulario básico latino: léxico literario e filosófico.

• Evolución fonética, morfolóxica e semántica do latín ás linguas romance.

Page 6: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

6

• Palabras patrimoniais e cultismos.

• Expresións latinas incorporadas á lingua coloquial e literaria.

• Etimoloxía e orixe das palabras das linguas galega e castelá.

Criterios de avaliación. Estándares de aprendizaxe avaliables.

1. Coñecer, identificar e traducir termos latinos pertencentes ao vocabulario

especializado: léxico literario e filosófico.

1.1. Identifica e explica termos do léxico literario e filosófico, traducíndoos

correctamente ás linguas galega e castelá.

1.2. Deduce o significado de palabras e expresións latinas non estudadas a

partir do contexto.

2. Recoñecer os elementos léxicos latinos que permanecen nas linguas

galega e castelá.

2.1. Identifica a etimoloxía e coñece o significado de palabras de léxico

común e especializado das linguas galega e castelá.

2.2. Comprende e explica dun xeito correcto o significado de latinismos

e expresións latinas que se incorporaron a diferentes campos semánticos da

lingua falada ou que se mantiveron na linguaxe xurídica, filosófica, técnica,

relixiosa, científica e médica.

3. Coñecer as regras de evolución fonética do latín e aplicalas para realizar a

evolución das palabras latinas.

3.1. Realiza evolucións de termos latinos ás linguas galega e castelá

aplicando as regras fonéticas de evolución.

Concreción dos obxectivos, contidos, criterios de avaliación,

estándares de aprendizaxe e competencias clave.

Indicadores de avaliación do primeiro trimestre:

Unidades 1-4 de lingua e unidades 1-3 de literatura

Page 7: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

7

Alumno/a:

Non acada os niveis Supera os niveis Supera satisfactoriamente os

mínimos establecidos mínimos establecidos niveis mínimos establecidos

LINGUA

Conxuga correctamente o subxuntivo en todos os tempos.

Coñece os valores de ut e sabe traducir oracións subordinadas

Identifica os valores de cum e sabe traducir oracións subordinadas.

Traduce correctamente oracións subordinadas con quod.

Coñece os valores do xerundio e do xerundivo.

Traduce correctamente oracións con supino.

Clasifica correctamente oracións compostas.

Traduce textos de dificultade moderada.

Coñece a evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.

Identifica elementos básicos de la composición en termos latinos.

LITERATURA

Coñece as orixes da literatura latina.

Presenta correctamente a comedia e a traxedia romanas, e coñece a obra de Plauto.

Caracteriza a poesía épica latina e aos seus principais autores.

Describe as características de la oratoria romana e coñece a obra de Cicerón.

Le fragmentos traducidos da literatura latina e coméntaos adecuadamente.

Indicadores de avaliación do segundo trimestre:

Unidades 5-9 de lingua e 4-6 de literatura

LINGUA

Identifica as construcións perifrástica pasiva e activa, e tradúceas correctamente.

Coñece as estruturas e os valores da proposición subordinada relativa.

Detecta verbos impersoais e sabe traducilos.

Coñece os principais verbos defectivos.

Traduce correctamente subordinadas substantivas de distinta tipoloxía.

Coñece as estruturas das oracións interrogativas.

Coñece os valores do nominativo, do vocativo e do verbo videor.

Page 8: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

8

Recoñece a estrutura da oración subordinada de infinitivo e a construción persoal co

infinitivo.

Identifica os valores do acusativo.

Traduce palabras con particularidades de declinación.

Sabe identificar e traducir oracións subordinadas adverbiais temporais.

Traduce textos de dificultade moderada.

Coñece a evolución fonética do latín ao galego e ao castelán.

Identifica elementos básicos da composición en termos latinos.

LITERATURA

Sabe analizar as principais composicións da poesía lírica e os seus autores.

Caracteriza a historiografía romana e a súa evolución.

Relaciona os contidos da historiografía cos acontecementos históricos de Roma.

Le fragmentos traducidos da literatura latina e coméntaos adecuadamente

Indicadores de avaliación do terceiro trimestre:

Unidades 9-12 de lingua e 7-9 de literatura

LINGUA

Identifica os usos específicos dos casos xenitivo, dativo e ablativo.

Coñece o funcionamento dos verbos depoñentes e semidepoñentes.

Sabe traducir oracións subordinadas adverbiais causais, consecutivas, finais, concesivas

e comparativas.

Recoñece o funcionamento da onomástica latina.

Identifica a prótase e a apódose nas oracións subordinadas adverbiais condicionais e

tradúceas.

Declina correctamente palabras da declinación grecolatina.

Coñece as normas da consecutio temporum.

Traduce textos de dificultade moderada.

Coñece a evolución morfolóxica do latín ao galego e ao castelán.

LITERATURA

Coñece a poesía didáctica, a fábula, a sátira e o epigrama.

Caracteriza as principais obras de prosa.

Recoñece as principais mostras de novela latina.

Le fragmentos traducidos de literatura latina e coméntaos adecuadamente.

Page 9: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

9

Grao mínimo de consecución para superar a materia

BLOQUE 1. O latín. Orixe das linguas romance.

1.2. Deduce e explica o significado das palabras das linguas galega e castelá

a partir dos étimos latinos dos que proceden.

2.1 Recoñece e explica o significado dos helenismos e latinismos

máis frecuentes utilizados no léxico das linguas galega e castelá, explicando

o seu significado a partir do termo de orixe.

BLOQUE 2. Morfoloxía

1.1. Nomea e describe as categorías gramaticais, sinalando os riscos que as

distinguen.

3.1. Analiza morfoloxicamente palabras presentes nun texto clásico

identificando correctamente os seus formantes e sinalando o seu enunciado.

4.1. Identifica con seguridade e axudándose do dicionario todo tipo de

formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e

en castelán.

2.1. Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, traducíndoas

correctamente e explicando as funcións que desempeñan.

BLOQUE 3. Sintaxe

2.1. Identifica formas non persoais do verbo en frases e textos, traducíndoas

correctamente e explicando as funcións que desempeñan.

3.1. Identifica na análise de frases e textos de dificultade graduada elementos

sintácticos propios da lingua latina relacionándoos para traducilos con seus

equivalentes en galego e castelán

BLOQUE 4. Literatura romana

2.1. Realiza eixes cronolóxicos situando neles autores, obras e outros

aspectos relacionados coa literatura latina.

2.2. Nomea autores representativos da literatura latina, encadrándoos no seu

contexto cultural, citando e explicando as súas obras máis coñecidas.

Page 10: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

10

4.2. Recoñece a través de motivos, temas ou personaxes a influencia da

tradición grecolatina en textos de autores contemporáneos e sérvese deles

para comprender e explicar a supervivencia dos xéneros e os temas

procedentes da cultura grecolatina, describindo os seus aspectos esenciais.

BLOQUE 5. Textos

1.1. Utiliza adecuadamente a análise morfolóxica e sintáctica de textos de

Eutropio para efectuar correctamente a súa tradución.

2.1. Utiliza con seguridade e autonomía o dicionario para a tradución

de textos, identificando en cada caso o termo máis apropiado nas linguas

galega e castelá en función do contexto e do estilo empregado polo autor.

BLOQUE 6. Léxico

1.1. Identifica e explica termos do léxico literario e filosófico, traducíndoos

correctamente ás linguas galega e castelá.

2.2. Comprende e explica dun xeito correcto o significado de latinismos

e expresións latinas que se incorporaron a diferentes campos semánticos da

lingua falada ou que se mantiveron na linguaxe xurídica, filosófica, técnica,

relixiosa, científica e médica.

Secuenciación e temporalización das unidades didácticas.

UNIDADE 1

Sesións 1 e 2

Obxectivos: Identificar verbos en presente e imperfecto de subxuntivo.

Traducir do latín ao galego e ao castelán

Contidos: O presente e o imperfecto de subxuntivo.

Actividades: Confección de táboas con análise de formas verbais en

subxuntivo. Análise e tradución de formas verbais. Realización de

oracións coa forma verbal correspondente. Tradución de oracións do latín ao

galego e ao castelán.

Page 11: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

11

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 3, 5

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1; 5.1

Sesión 3

Obxectivos: Identificar os valores de UT

Contidos: Os valores de UT.

Actividades: Recoñecemento dos valores de ut en textos e oracións.

Tradución de textos e oracións do latín ao galego e ao castelán

Bloques: 2, 3

Criterio de avaliación: 1, 3

Estándar de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 4

Obxectivo: Coñecer os principais poemas satíricos de Horacio. Traducir do

latín ao galego e ao castelán.

Contidos: Odas e Iambos de Horacio.

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados coa poesía que

provén da grega. Tradución de textos do latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 5

Obxectivo: Identificar os cambios fonéticos dos grupos consonánticos

iniciais.

Contido: Os grupos consonánticos iniciais.

Actividades: Recoñecemento de palabras cultas e patrimoniais latinas.

Aplicación das normas de evolución dos grupos consonánticos iniciais.

Páx. 16: 1-4

Bloques: 1, 6

Page 12: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

12

Criterio de avaliación: o nº 3 en cada bloque

Estándares de aprendizaxe: Bloque 1: 3.1, 3.2

Estándares de aprendizaxe: Bloque 6: 3.1

Sesión 6

Obxectivo: Coñecer os procedementos de derivación mediante infixos.

Contido: Os infixos.

Actividades: Relación de palabras latinas cos termos galegos e casteláns

correspondentes. Confección dunha táboa con verbos.

Descomposición de verbos en latín.

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL. Comparar estruturas lingüísticas del latín e do galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe das linguas da nosa Comunidade e a súa

evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos das dúas linguas.

CC. Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o

seu contido.

CA. Estimular a reflexión sobre as linguas galega e castelá e, por extensión,

sobre o funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 2

Sesións 7, 8

Obxectivos: Identificar verbos en pretérito perfecto e pluscuamperfecto de

subxuntivo. Recoñecer formas verbais de subxuntivo activo e pasivo.

Traducir do latín ao galego e ao castelán.

Contidos: Os temas de perfecto de subxuntivo.

Actividades: Confección de táboas coa análise de formas verbais en

subxuntivo. Análise e tradución de formas verbais. Realización de oracións

Page 13: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

13

coa forma verbal correspondente. Tradución de oracións do latín ao galego

e ao castelán.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 3, 5

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1; 5.1

Sesión 9

Obxectivo: Identificar os valores de CUM.

Contidos: Os valores de CUM.

Actividades: Recoñecemento dos valores de cum en textos e oracións.

Tradución de textos e oracións do latín ao galego e ao castelán.

Bloques: 2, 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 10

Obxectivos: Coñecer ao poeta Catulo de Verana. Traducir do latín ao galego

e ao castelán.

Contido: A figura do poeta Catulo e a súa inspiración nos poetas gregos

Arquíloco de Paros e Safo de Lesbos.

Actividades: Tradución do latín ao galego e ao castelán e comentario de

textos relacionados con estes poetas.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 11

Obxectivos: Comprender as regras da evolución fonética das consoantes

simples.

Contidos: As consoantes simples en posición final.

Page 14: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

14

Actividades: Recoñecemento da evolución do latín ao galego e ao castelán

de diversas palabras en relación coas consonantes simples. Identificación de

palabras galegas e castelás que proveñen de termos latinos.

Páx. 30: 1-3

Bloques: 1, 6

Criterios de avaliación: 3 para cada bloque

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 12

Obxectivos: Coñecer afixos de orixe grega.

Contidos: Os afixos de orixe grega.

Actividades: Busca do significado de palabras que conteñan afixos de orixe

grega. Busca de termos galegos e casteláns que correspondan a diversas

palabras latinas. Formación de palabras galegas e castelás con prefixos

gregos.

Páx. 31: 1-7

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e do galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe das linguas cooficiais da nosa Comunidade

autónoma e as súas evolucións.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

contido.

CA. Estimular a reflexión sobre as linguas propias da Comunidade e, por

extensión, sobre o funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 3

Sesión 13

Page 15: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

15

Obxectivos: Identificar os valores do subxuntivo. Traducir do latín e ao

castelán.

Contidos: Os valores do subxuntivo.

Actividades: Tradución de oracións que conteñan verbos en subxuntivo do

latín ao galego e ao castelán. Tradución e comentario de textos do latín ao

galego e ao castelán.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 3, 5

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1; 5.1

Sesión 14

Obxectivos: Recoñecer e comprender as construcións de ablativo absoluto.

Contidos: O ablativo ou participio absoluto.

Actividades: Tradución de oracións do latín ao galego e ao castelán.

Realización de oracións con construcións de ablativo absoluto.

Bloques: 2, 3

Criterios de avaliación: 3, 4, 5

Estándares de aprendizaxe: 3.1; 4.1; 5.1

Sesión 15

Obxectivos: Identificar os valores de QUOD.

Contidos: Os valores de QUOD.

Actividades: Recoñecemento dos valores de quod en textos e oracións.

Tradución de textos e oracións do latín ao galego e castelán.

Bloques: 2, 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 16

Obxectivos: Coñecer os principais discursos xudiciais de Cicerón. Traducir

do latín ao galego e ao castelán.

Page 16: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

16

Contidos: Vida e obra de Cicerón

Actividades: Lectura e comentario de textos sobre os defendidos polo orador

e os acusados por el..

Tradución de textos do latín ao e ao castelán.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 17

Obxectivos: Identificar as consoantes dobres en posición interior.

Contidos: As consonantes dobres en posición interior.

Actividades: Identificación de termos galegos e casteláns que derivan do

latín.

Clasificación das palabras segundo a evolución das consoantes dobres en

posición interior. Recoñecemento de procesos fonéticos.

Bloques: 1, 6

Criterios de avaliación: nº 3 en cada bloque

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 18

Obxectivos: Coñecer o procedemento léxico da composición e dos cambios

fonéticos que se producen.

Contidos: A composición.

Actividades: Formación de palabras compostas. Descrición dos cambios

fonéticos que se producen nas palabras compostas.

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe: 2.1

Page 17: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

17

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e do galego e castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe das linguas cooficiais da nosa Comunidade

e a súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos das linguas antes

citadas.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

contido

CA Estimular a reflexión sobre as dúas linguas propias da Comunidade, e,

por extensión, sobre o funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 4

Sesións 19, 20, 21

Obxectivos: Identificar o xerundio, o xerundivo e o supino como formas

nominais do verbo latino. Traducir do latín ao galego e ao castelán.

Contidos: Os valores do subxuntivo.

Actividades: Realización de oracións con xerundios o infinitivos. Tradución

de oracións do latín ao galego e ao castelán. Clasificación de oracións

segundo conteñan xerundio ou xerundivo. Substitución das partes subliñadas

nunha determinada oración por unha construción con supino.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 2, 3

Estándares de aprendizaxe: 2.1; 3.1

Sesión 22

Obxectivos: Recoñecer, analizar e traducir oracións compostas.

Contidos: As oracións compostas.

Actividades: Recoñecemento de conxuncións coordinantes. Selección da

conxunción adecuadas para cada oración. Tradución de oracións do latín ao

galego e ao castelán.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Page 18: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

18

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 23

Obxectivos: Coñecer o mito de Dido. Traducir do latín ao galego e ao

castelán.

Contido: A figura mítica de Dido, raíña de Cartago

Actividades: Tradución de textos latinos ao galego e ao castelán relacionados

co mito de Dido.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 24

Obxectivos: Identificar os grupos consonánticos interiores.

Contidos: Os grupos consonánticos interiores.

Actividades: Explicación da evolución ao galego e ao castelán de palabras

latinas, tendo en conta especialmente os grupos consonánticos interiores.

Clasificación das palabras segundo a consoante dobre que conteñen en latín.

Bloques: 1, 6

Criterios de avaliación: nº 3 para cada un

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 25

Obxectivos: Identificar as preposicións latinas máis frecuentes na formación

de palabras.

Contidos: As preposicións na composición.

Actividades: Clasificación dos verbos segundo a preposición coa que se

formaron. Identificación do fenómeno que se produce nalgunhas palabras

compostas.

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Page 19: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

19

Estándar de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas entre o latín e o galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe das linguas cooficiais da nosa Comunidade

autónoma e a súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos das

dúas linguas citadas antes.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

contido.

CA Estimular a reflexión sobre as dúas linguas propias da Comunidade e,

por extensión, sobre o funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 5

Sesión 26

Obxectivo: Coñecer o contexto das primeiras manifestacións literarias

latinas.

Contidos:

As orixes.

Os primeiros poemas.

A prosa.

Actividades: Lectura e análise de textos.

Bloque: 4

Criterios de avaliación: 1, 2

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 2.1, 2.2

Sesión 27

Obxectivos: Identificar as características máis destacadas do xénero

dramático na literatura latina.

Contidos: As primeiras manifestacións teatrais.

Actividades: Lectura e análise de textos. Bloque: 4

Criterios de avaliación: 1, 2

Page 20: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

20

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 2.1, 2.2

Sesión 28

Obxectivos: Coñecer a obra de Tito Maccio Plauto.

Contidos: Tito Maccio Plauto.

Actividades: Relación de obras literarias con autores e xéneros literarios.

Elaboración dun eixe cronolóxico da literatura latina. Reflexión sobre a

supervivencia da literatura latina na literatura europea posterior.

Bloque: 4

Criterios de avaliación: 2, 3

Estándares de aprendizaxe: 2.1, 2.2; 3.1, 3.2

COMPETENCIAS CLAVE

CC Coñecer as principais obras e autores da literatura latina.

CA Extraer información de textos latinos diversos, orixinais e traducidos,

pertencentes aos diferentes xéneros literarios, distinguindo os seus riscos

principais.

CD Obter información a partir de fontes literarias e de todo tipo, utilizando

con autonomía e espírito crítico os datos que ofrecen as TIC sobre o mundo

clásico, interpretalas e extraer conclusións.

CS Ter unha visión humanizada do entorno mediante o contacto coas linguas

e a cultura clásicas e recoñecer os valores dos autores antigos como fonte do

pensamento e da arte contemporánea.

UNIDADE 6

Sesión 29

Obxectivos: Identificar as formas das construcións perifrásticas activa e

pasiva. Traducir do latín ao galego e ao castelán.

Contidos: As construcións perifrásticas pasiva e activa.

Actividades: Realización de oracións con construcións perifrásticas pasivas

e activas.

Bloque: 3

Page 21: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

21

Criterios de avaliación: 2, 3

Estándares de aprendizaxe: 2.1; 3.1

Sesións 30, 31

Obxectivos: Recoñecer, analizar e traducir subordinadas adxectivas de

relativo.

Contidos: As subordinadas adxectivas de relativo.

Actividades: Realización de oracións con pronomes relativos.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 32

Obxectivos: Coñecer os mitos sobre o heroe que saíu vivo da guerra de

Troia.

Contidos: Eneas

Actividades: Lectura, tradución do latín ao galego e ao castelán e comentario

de textos relacionados cos mitos sobre os heroes da guerra de Troia.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 33

Obxectivos: Comprender a evolución das consoantes.

Contido: A evolución das consoantes.

Actividades: Explicación da evolución ao galego e ao castelán de palabras

latinas.

Bloque: 1, 6

Criterios de avaliación: nº 3 por cada bloque

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Page 22: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

22

Sesión 34

Obxectivos: Identificar as preposicións latinas máis frecuentes na formación

de palabras.

Contidos: As preposicións na composición.

Actividades: Busca do significado de verbos con preposición. Realización

de táboas con verbos latinos, galegos e casteláns.

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e do galego e castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe das linguas propias da Comunidade, galego

e castelán, e a súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos de

ambas linguas cooficiais.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información

sobre o seu contido.

CA Estimular a reflexión sobre ambas linguas cooficiais e, por extensión,

sobre o funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 7

Sesión 35

Obxectivos: Recoñecer os verbos impersoais e defectivos. Traducir do latín

ao galego e ao castelán.

Contidos: Os verbos impersoais e defectivos.

Actividades: Tradución de oracións con verbos impersoais e defectivos

do latín ao galego e ao castelán.

Bloques: 2, 3

Criterio de avaliación: 5, 3

Estándar de aprendizaxe: 5.1; 3.1

Page 23: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

23

Sesións 36, 37

Obxectivos: Recoñecer, analizar e traducir subordinadas substantivas.

Contidos: As subordinadas substantivas. As oracións interrogativas.

Actividades: Tradución do latín ao galego e ao castelán de oracións que

conteñan subordinadas substantivas. Clasificación das oracións

interrogativas segundo sexan directas ou indirectas.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe 1.1; 3.1

Sesión 38

Obxectivos: Coñecer as actuacións e crenzas máis destacadas sobre o mundo

dos mortos.

Contidos: O mundo dos mortos.

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados cos episodios

máis destacados sobre o mundo dos mortos.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 39

Obxectivos: Comprender a evolución de palabras latinas que conteñan tres

consoantes no seu interior.

Contidos: Os grupos de tres consoantes.

Actividades: Confección dunha táboa con palabras en galego e castelán

procedentes do latín. Explicación da evolución ao galego e ao castelán de

palabras latinas, tendo en conta especialmente os grupos de tres consoantes.

Bloques: 1, 6

Criterios de avaliación: nº 3 para cada bloque

Page 24: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

24

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 40

Obxectivos: Identificar as preposicións latinas máis frecuentes na formación

de palabras.

Contidos: As preposicións na composición.

Actividades: Busca de palabras latinas das cales proveñen termos galegos e

casteláns. Confección de táboas con verbos latinos e galegos e casteláns.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 2

Estándares de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e do galego e o castelán

e comprendelas. Coñecer a orixe das linguas propias da Comunidade e a súa

evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos de ambas linguas.

CC Comprender textos latinos orixinas para extraer información sobre o seu

contido.

CA Estimular a reflexión sobre as dúas linguas propias da comunidade e, por

extensión, sobre o funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 8

Sesións 41, 42

Obxectivos: Identificar os usos e funcións do nominativo e do vocativo.

Traducir do latín ao galego e ao castelán.

Contidos: O nominativo. O vocativo.

Actividades: Identificación dos suxeitos en nominativo nunha serie de

oracións dada. Selección de la forma correcta do nominativo.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 4.1

Page 25: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

25

Sesión 43

Obxectivos: Recoñecer, analizar e traducir oracións compostas por oracións

subordinadas de infinitivo.

Contidos: A oración subordinada de infinitivo. A falsa construción persoal

de infinitivo.

Actividades: Realización de oracións compostas con oracións subordinadas

de infinitivo.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 40

Obxectivo: Coñecer a historia de Catilina.

Contidos: A conspiración de Catilina.

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados coa historia de

Catilina. Tradución de textos do latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; ; 2.1; 4.1

Sesión 41

Obxectivos: Identificar os cambios fonéticos das linguas propias da

Comunidade.

Contidos: Os cambios fonéticos no galego e no castelán

Actividades: Confección dunha táboa con palabras en galego e castelán

procedentes do latín. Explicación da evolución ao galego e ao castelán de

palabras latinas.

románicos.

Bloques: 1, 6

Page 26: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

26

Criterio de avaliación para cada bloque: 3

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 42

Obxectivos: Identificar as preposicións latinas máis frecuentes na formación

de palabras.

Contidos: As preposicións na composición.

Actividades: Clasificación de palabras segundo a súa categoría gramatical.

Realización de táboas con verbos latinos e casteláns. Explicación do

significado etimolóxico duns termos dados.

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e do galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe das linguas propias da nosa Comunidade e a

súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos do galego e o

castelán.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

contido.

CA Estimular a reflexión sobre as linguas propias e, por extensión, sobre o

funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 9

Sesión 43

Obxectivos: Coñecer as diferentes funcións do acusativo. Traducir do

latín ao galego e ao castelán

Contidos: O acusativo.

Actividades: Identificación dos CD en acusativo nunha serie de oracións.

Tradución dun texto con construcións en acusativo.

Bloque: 2

Page 27: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

27

Criterios de avaliación: 1, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 4.1

Sesión 44

Obxectivos: Identificar particularidades da declinación.

Contidos: Particularidades da declinación.

Actividades: Tradución dun texto con palabras que presenten

particularidades

na súa declinación

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 4, 5

Estándares de aprendizaxe: 4.1; 5.1

Sesión 45

Obxectivos: Recoñecer, analizar e traducir oracións subordinadas adverbiais

temporais.

Contidos: As oracións subordinadas adverbiais temporais.

Actividades: Tradución de textos con conxuncións temporais. Clasificación

das subordinadas temporais segundo sexan de anterioridade, simultaneidade

ou posterioridade.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 46

Obxectívoos: Coñecer os episodios máis destacados da biografía de Tito

Livio.

Contido: Ab Urbe condita

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados coa Historia de

Roma. Tradución de textos do latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 5

Page 28: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

28

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 47

Obxectivos: Coñecer leis fonéticas que expliquen a evolución dalgunhas

palabras.

Contidos: Algunhas leis fonéticas.

Actividades: Explicación de casos de asimilación, disimilación, metáteses,

adición e supresión de sons. Recoñecemento do fenómeno que presentan en

común diversas palabras.

Bloques: 1, 6

Criterio de avaliación para cada bloque: 3

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 48

Obxectivos: Identificar os principais prefixos inseparables latinos.

Contidos: Os prefixos inseparables.

Actividades: Explicación do significado etimolóxico dunha serie de termos

latinos e galegos e casteláns. Confección dunha táboa con palabras en galego

e castelán derivadas do latín.

Formación dos antónimos dunha serie de adxectivos.

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e do galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe das linguas propias da nosa Comunidade e

a súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos do galego e o

castelán.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

Page 29: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

29

contido.

CA Estimular a reflexión sobre as linguas propias e, por extensión, sobre o

funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 10

Sesión 49

Obxectivos: Coñecer as diferentes funcións do xenitivo.

Contidos: O xenitivo.

Actividades: Clasificación dos xenitivos segundo sexan subxectivos ou

obxectivos. Tradución dun texto con construcións de xenitivo.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 4.1

Sesión 50

Obxectivos: Coñecer as particularidades dos verbos depoñentes e

semidepoñentes e os seus usos específicos.

Contidos: Usos específicos dos verbos depoñentes e semidepoñentes.

Tradución dun texto con verbos depoñentes e semidepoñentes.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 5

Estándares de aprendizaxe: 1.5; 5.1

Sesión 51

Obxectivos: Recoñecer, analizar e traducir oracións subordinadas causais e

consecutivas.

Contidos: As oracións subordinadas causais e consecutivas.

Actividades: Formación de oracións compostas que inclúan

oracións subordinadas causais. Identificación das oracións subordinadas

consecutivas nunha serie de oracións dada.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Page 30: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

30

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 52

Obxectivos: Coñecer os episodios máis destacados da biografía de Plinio o

Vello.

Contido: Plinio o Vello.

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados coa biografía de

Plinio o Vello.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 53

Obxectivos: Comprender a evolución das declinacións do latín clásico ao

vulgar.

Contidos: As declinacións.

Actividades: Recoñecemento de restos de nominativos e xenitivos

nalgunhas unas palabras. Identificación dun risco común nunha serie de

palabras na súa evolución do latín ao galego e ao castelán. Clasificación

de termos segundo o xénero que teñan adquirido en galego e en castelán.

Bloques:1, 6

Criterios de avaliación: 3 para cada un dos bloques

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 54

Obxectivos: Identificar os principais adverbios que serven para formar

palabras compostas.

Contidos: Os adverbios na composición.

Actividades: Busca do significado de palabras e expresións latinas. Busca o

significado etimolóxico de palabras latinas.

Bloque: 2

Page 31: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

31

Criterios de avaliación: 2, 3

Estándares de aprendizaxe: 2.1; 3.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e o galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe de ambas linguas propias da Comunidade,

galego e castelán e a súa evolución. Reforzar os coñecementos

etimolóxicos de ambas linguas propias da Comunidade.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o

seu contido.

CA Estimular a reflexión sobre a lingua propia e, por extensión, sobre o

funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 11

Sesión 55

Obxectivos: Coñecer as orixes da poesía épica latina.

Contidos: Os primeiros poemas épicos. Quinto Ennio.

Actividades: Lectura e análise de textos. Relación de obras literarias con

autores e xéneros literarios.

Bloque: 4

Criterios de avaliación: 1, 2

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 2.1, 2.2

Sesións 56, 57

Obxectivos: Aprender as características do xénero épico. Valorar a figura

literaria de Virxilio. Coñecer a manifestación da poesía épica latina por

excelencia: A Eneida de Virxilio.

Contidos: A poesía épica da época de Augusto. Publio Virxilio Marón.

A Eneida

Actividades: Lectura e análise de textos. Relación de obras literarias con

autores e xéneros literarios. Elaboración dun eixe cronolóxico con datos da

Page 32: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

32

vida e obra de Virxilio. Reflexión sobre a supervivencia da literatura latina,

especialmente da épica, nas literaturas europeas posteriores.

Bloque: 4

Criterios de avaliación: 1, 2

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 2.1, 2.2

Sesión 58

Obxectivos: Coñecer a obra doutros poetas épicos do século I d. C.

Contidos: Outros poetas épicos do século I d. C.

Actividades: Lectura e análise de textos. Relación de obras literarias con

autores e xéneros literarios.

Páx. 236: 1

Bloque: 4

Criterios de avaliación: 1, 2

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 2.1, 2.2

Sesión 59

Obxectivos: Determinar a evolución da poesía épica latina.

Contidos: A poesía épica tardía.

Actividades: Lectura e análise de textos. Relación de obras literarias con

autores e xéneros literarios.

Bloque: 4

Criterios de avaliación: 2, 3, 4

Estándares de aprendizaxe: 2.1, 2.2; 3.1; 4.1, 4.2

COMPETENCIAS CLAVE

CC Coñecer as principais obras e autores da literatura latina.

CA Extraer información de textos latinos diversos, orixinais e en tradución,

pertencentes aos diferentes xéneros literarios, distinguindo os seus riscos

esenciais.

Page 33: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

33

CD Obter información a partir de fontes literarias e de todo tipo, utilizando

con autonomía e espírito crítico os datos que ofrecen as TIC sobre o mundo

clásico, interpretalas e extraer conclusións.

CS Ter unha visión humanizada do entorno mediante o contacto coas linguas

e a cultura clásicas, e recoñecer os valores dos autores antigos como fonte

do pensamento e da arte contemporánea.

UNIDADE 12

Sesión 60

Obxectivos: Coñecer as diferentes funcións do dativo.

Contidos: O dativo. Valores e usos.

Actividades: Identificación dos tipos de dativo nunhas oracións

determinadas.

Identificación do dobre dativo. Tradución de oracións do latín ao galego e

ao castelán.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 61

Obxectivos: Identificar os diferentes valores do adxectivo.

Contidos: Os valores do adxectivo.

Actividades: Identificación do valor dos adxectivos nunha serie de oracións

dada. Tradución de oracións do latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 62

Obxectivos: Recoñecer, analizar e traducir oracións compostas por

subordinación final, concesiva e comparativa.

Page 34: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

34

Contidos: As oracións subordinadas adverbiais finais. As oracións

subordinadas adverbiais concesivas e comparativas. Recoñecemento dos

valores da conxunción subordinante UT.

Actividades: Realización de oracións compostas. Tradución de oracións do

latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 65

Obxectivos: Coñecer os episodios máis destacados da biografía de Verres.

Contidos: Verres, o gobernador de Sicilia.

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados coa biografía de

Verres. Tradución de textos do latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 66

Obxectivos: Comprender a evolución morfolóxica do adxectivo e do

adverbio do latín ao galego e ao castelán.

Contidos: A evolución morfolóxica do adxectivo e do adverbio.

Actividades: Busca de adxectivos galegos e castelás que deriven de orixinais

latinos. Clasificación de adverbios segundo a súa formación.

Bloques: 1, 6

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 67

Obxectivos: Recoñecer palabras compostas con substantivos, adxectivos ou

verbos.

Contidos: Os compostos formados con substantivos, adxectivos ou verbos.

Page 35: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

35

Actividades: Identificación dos compoñentes de palabras compostas.

Recoñecemento do numeral con el que están formadas unas palabras.

Identificación de compostos nuns determinados fragmentos.

Bloque: 2

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe: 2.1

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e o galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe de ambas linguas propias da Comunidade,

galego e castelán e a súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos

de ambas linguas propias da Comunidade.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

contido.

CA Estimular a reflexión sobre a lingua propia e, por extensión, sobre o

funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 13

.Sesión 68

Obxectivos: Coñecer as diferentes funcións do ablativo. Traducir do latín ao

galego e ao castelán.

Contidos: Funcións do ablativo.

Actividades: Identificación dos diferentes tipos de ablativo. Tradución

de oracións do latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 69

Coñecer as particularidades da onomástica latina.

Contidos: A onomástica latina.

Page 36: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

36

Actividades: Tradución de textos prestando atención aos nomes propios.

Recoñecemento de nomes propios nun texto.

Bloque: 6

Criterio de avaliación: 2

Estándares de aprendizaxe: 2.1, 2.2

Sesión 70

Recoñecer, analizar e traducir oracións condicionais.

Contidos: As oracións condicionais.

Actividades: Tradución de oracións condicionais do latín ao galego e ao

castelán. Identificación da prótase e da apódose en oracións condicionais.

Bloque: 3

Criterios de avaliación. 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 71

Obxectivos: Coñecer os episodios máis destacados da biografía de Catón o

Censor.

Contidos: Catón o Censor.

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados coa biografía de

Catón o Censor. Tradución de textos do latín ao galego e ao castelán.

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 72

Obxectivos: Comprender a evolución morfolóxica dos pronomes do latín

ao galego e ao castelán.

Contidos: A evolución morfolóxica de los pronomes.

Actividades: Realización dunha táboa sobre a evolución dos pronomes.

Page 37: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

37

Significado dunha serie de topónimos especialmente da xeografía de Galicia.

Explicación de cales demostrativos e indefinidos galegos corresponden a

palabras e expresións latinas.

Bloques: 1, 6

Criterios de avaliación: nº 3 por cada bloque

Estándares de aprendizaxe: 3.1, 3.2; 3.1

Sesión 73

Obxectivos: Recoñecer e comprender o proceso de lexicalización.

Contidos: A lexicalización.

Actividades: Clasificación de locucións segundo sexan adxectivas,

substantivas ou verbais. Explicación do significado de locucións latinas.

Busca de expresións que conteñen palabras que designan partes do corpo.

Bloques: 1, 6

Estándares de aprendizaxe: 2.1 2.1; 2.2

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e o galego e o castelán e

comprendelas. Coñecer a orixe de ambas linguas propias da Comunidade,

galego e castelán e a súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos

de ambas linguas propias da Comunidade.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

contido.

CA Estimular a reflexión sobre a lingua propia e, por extensión, sobre o

funcionamento de calquera sistema lingüístico.

UNIDADE 14

Sesión 74

Obxectivos: Coñecer as regras da consecutio temporum e aplicalas ás

linguas propias da Comunidade autónoma: galego e castelán.

Contidos: A consecutio temporum

Page 38: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

38

Actividades: Identificación da relación temporal que existe entre os verbos

dunha oración. Tradución dun texto onde haxa que aplicar as regras da

consecutio temporum.

Bloque: 3

Criterios de ava1iación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 75

Obxectivos: Recoñecer a declinación grecolatina.

Contidos: A declinación grecolatina.

Actividades: Identificación de palabras que pertenzan á declinación

grecolatina. Tradución dun texto con palabras da declinación grecolatina.

Bloque: 2

Criterios de avaliación: 1, 3, 4, 5

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1; 4.1

Sesión 76

Obxectivos: Identificar os riscos propios do estilo directo e do estilo

indirecto.

Contidos: O estilo directo e o estilo indirecto.

Actividades: Análise e tradución ao galego e ao castelán dun texto con

construcións con estilo directo e indirecto.

Bloque: 3

Criterios de avaliación: 1, 3

Estándares de aprendizaxe: 1.1; 3.1

Sesión 77

Obxectivos: Coñecer os episodios máis destacados da biografía de Viriato.

Contidos: O líder lusitano Viriato.

Actividades: Lectura e comentario de textos relacionados coa biografía de

Viriato.

Page 39: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

39

Bloque: 5

Criterios de avaliación: 1, 2, 4

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1; 4.1

Sesión 78

Obxectivos: Comprender a evolución morfolóxica do verbo.

Contidos: A evolución morfolóxica do verbo.

Escritura de formas actuais da conxugación en latín do verbo sum.

Identificación das conxugacións galega e castelá ás que evolucionaron unha

serie de verbos latinos.

Bloques :2, 6

Criterios de avaliación: 5, 3

Estándares de aprendizaxe: 5.1; 3.1

Sesión 79

Obxectivo: Recoñecer neoloxismos.

Contidos: Os neoloxismos.

Actividades: Relación de termos galegos e casteláns cos seus neoloxismos

latinos correspondentes. Identificación do proceso a través do cal se

formaron unha serie de neoloxismos.

Bloque: 1

Criterio de avaliación: 2

Estándar de aprendizaxe:2.1

Bloque: 6

Criterios de avaliación: 1, 2

Estándares de aprendizaxe: 1.1, 1.2; 2.1, 2.2

COMPETENCIAS CLAVE

CL Comparar estruturas lingüísticas do latín e o galego e o castelán e

Page 40: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

40

comprendelas. Coñecer a orixe de ambas linguas propias da Comunidade,

galego e castelán e a súa evolución. Reforzar os coñecementos etimolóxicos

de ambas linguas propias da Comunidade.

CC Comprender textos latinos orixinais para extraer información sobre o seu

contido.

CA Estimular a reflexión sobre a lingua propia e, por extensión, sobre o

funcionamento de calquera sistema lingüístico.

CONCRECIÓNS METODOLÓXICAS

O método de ensino – aprendizaxe en 2º BACH é posiblemente o máis

cansiño debido á constante repetición de análise morfosintáctica e tradución

que en TODAS AS CLASES se realiza. Unha vez explicados os contidos

morfosintácticos de 1º BACH que quedaron sen ver (os graos comparativo

e superlativo do adxectivo), as conxuncións máis importantes da

subordinación latina e as construcións das formas non persoais do verbo, será

a realización diaria de análise e tradución de textos, especialmente do

historiador Flavio Eutropio e en menor medida as Fabulae de Fedro,

narrador de fábulas a imitación do grego Esopo, que viviu durante o Alto

Imperio romano.

O método de aprendizaxe das probas “non lingüísticas” será o máis

tradicional:

Reparto de apuntamentos e realización de probas obxectivas dos mesmos no

momento preciso.

MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS:

Dispoñibilidade dos paradigmas gramaticais da morfoloxía latina, que,

actualmente, atópanse nos dicionarios de uso VOX e ademais poden ser

empregados nas proba das ABAU.

Page 41: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

41

Fotocopias ou busca en diferentes libros de texto (incluído o do curso pasado

de 1º) para ter tamén estes paradigmas.

Busca na rede dos textos de Eutropio a traducir, tendo sido estes

seleccionados por min en función da súa dificultade.

AVALIACIÓN

Criterios e procedementos de avaliación

A valoración do rendemento e progreso do alumnado realizarase mediante o

seguimento diario que a profesora debe facer de cada un/unha dos alumnos /

as a través da participación na resolución dos exercicios propostos

diariamente na clase e do comentario dos temas estudados.

Criterios de cualificación

Coa finalidade de asegurar unha maior obxectividade na cualificación

realizaranse exercicios por escrito da materia explicada na clase. Moitos

deles serán xa probas das ABAU de cursos anteriores que se podan realizar

xa desde o principio dependendo do seu nivel de coñecementos. Tentarei que

isto suceda xa desde a 1ª avaliación.

A avaliación da materia de Latín II será continua respecto dos temas

lingüísticos de análise morfosintáctico e tradución, e a nota final neste

apartado será a da 3ª avaliación. Os resultados das probas lingüísticas terán

un valor dun 70 % da nota total, tanto por avaliación como na final.

O 30 % restante dividirase entre as probas de literatura latina :15 %, e léxico

e “mundo clásico”, outro 15 % realizadas por avaliación. É este,

exactamente, o criterio de cualificación na proba das ABAU ata o

momento.

ELEMENTOS DE RECUPERACIÓN

Na 3ª avaliación poderase realizar unha proba de recuperación e / ou subida

de nota para todo o alumnado que así o desexe e, de ser o caso, faríase unha

Page 42: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

42

3ª proba na avaliación ordinaria que consistiría na realización de exercicios

e traducións corrixidos previamente nas clases. O que de sempre veu sendo

chamado nos estudos de Filoloxía Clásica "relectio”.

Na proba extraordinaria faríase de novo unha proba similar ou igual á da

avaliación ordinaria.

Actividades de seguimento, recuperación e avaliación das materias

pendentes

Farase unha proba en cada unha das dúas datas indicadas pola Xefatura de

Estudos nas que se comprobarán os coñecementos gramaticais (análise

morfosintáctica e tradución ao galego e / ou ao castelán) do alumno.

1.- A primeira parte constará dos coñecementos da 1ª avaliación e metade

da 2ª iguais aos que se teñan dado en LATÍN I ata ese momento. Esta parte

terá unha valoración dun 40 % da nota total.

2.- A segunda parte dos coñecementos da metade da 2ª avaliación e da 3ª e

tamén iguais aos que se teñan dado ao final de LATÍN I. Esta parte terá unha

valoración dun 60 %.

No caso de non obter unha cualificación positiva desta maneira, darase a

posibilidade de facer unha proba final a puntuar sobre 10. Esta proba

consistiría en 10 oracións de dificultade progresiva de xeito que o alumnado

demostraría os seus coñecementos mínimos de Latín I para despois ser

avaliado tamén de Latín II. Nin que dicir ten que se a alumno obtén xa de

principio unha cualificación positiva na materia de Latín II, a de Latín I

quedaralle necesariamente aprobada.

Page 43: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

43

PROXECTO LECTOR

O alumnado de Latín II deberá ler en castelán e / ou galego:

- Un resumo de “Ab Urbe condita” de Livio (O Breviarium deste é xa o

que é obxecto de tradución na clase

- Dúas comedias de Plauto, podendo ser unha delas a representada o día

da saída á Coruña (como actividade extraescolar). Regálaselle ao cada

alumno / a un exemplar da obra representada.

- Dúas obras de Cicerón de xénero xudicial, unha en defensa de alguén

(pro ...) e a outra contra alguén (in...)

- Algunhas obras representativas dos poemas de Horacio (Beatus ille...)

- Resumo da Eneida. (Personaxes e principais acontecementos)

-

PLAN TIC:

Ademais da proxección da maioría das películas e busca das obras de arte

(mitolóxicas ou non) citadas, proponse amosar na aula por anacos

observando os máis importantes para o argumento a película Golfus de

Roma. Nela pódense atopar os personaxes máis importantes da comedia

plautina, así coma o principal argumento.

ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES

PARA O ALUMNADO DE LATÍN II

Este curso levarase a cabo a seguinte actividade:

1. Teatro Grecolatino: Asistir ás representacións teatrais na Coruña (ben

no Teatro Colón, ben no Rosalía de Castro ) no segundo trimestre no día e

horas que a SEEC Galicia dispoña

2. Posible viaxe á cidade romana de Mérida , Emérita Augusta, co grupo de

4º e / ou Latín I de 1º BACH onde se atopan os principais restos

Page 44: LATÍN II (2º BACH) Contribución ás competencias clave ...³n...formas verbais, conxugándoas e sinalando os seus equivalentes en galego e en castelán. 5. Identificar, conxugar,

44

arquitectónicos romanos (teatro, anfiteatro, circo e ponte) da península

ibérica, así coma una gran cantidade de obxectos que se atopan no Museo

de Arte romana sito nesta mesma cidade. (???)

MECANISMOS DE REVISIÓN, AVALIACIÓN E MODIFICACIÓN DA

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA EN RELACIÓN COS RESULTADOS

ACADÉMICOS E PROCESOS DE MELLORA

Esta programación será avaliada ao longo do curso nas sucesivas horas de

Xefatura do departamento, que terán lugar unha vez á semana, segundo o

horario presentado. Na memoria de final de curso serán recollidos e

analizados os obxectivos que se puideron cumprir, introducindo as

modificacións que algúns deles necesiten para a súa adecuación no curso que

vén. Igualmente serán recollidos aqueles obxectivos que non foi posible

levar a cabo, analizando as causas e introducindo as rectificacións necesarias

nos casos en que sexa posible, ou eliminándoos.