Lapurdi - Euskaltzaindia · Lapurdi - Euskaltzaindia ... ehha 163

2
EHHA 162 Bizkaia Arrazola (Atxondo): ɣri Arrieta: gr Bakio: ɣarʒo Bermeo: ɣarʒo Berriz: ɣri Bolibar: nor̄ Busturia: ɣartʃa Dima: ɣri Elantxobe: ɣartʃ Elorrio: ɣri Errigoiti: gartʃa, ber̄ɣe Etxebarri: βer̄ɣa Etxebarria: enɔ́r̄ Gamiz-Fika: gar Getxo: oʎr̄βeɣi (?), *gar Gizaburuaga: ɣartʃa Ibarruri (Muxika): ɣartʃa Kortezubi: ɣartʃa Larrabetzu: gri Laukiz: ɣri Leioa: ɣar Lekeitio: ɣritʃ Lemoa: ɣri Lemoiz: ɣar Mañaria: ɣri Mendata: ɣartʃa Mungia: gr Ondarroa: kratʃ Orozko: ɣri Otxandio: ɣri Sondika: ɣri Zaratamo: gri Zeanuri: ɣri Zeberio: ɣri Zollo (Arrankudiaga): ɣarʒe (mark.) Zornotza: ɣri Araba Aramaio: ɣri Gipuzkoa Aia: ɣaatʃ Amezketa: kaatʃ Andoain: katʃ Araotz (Oñati): ɣri Arrasate: ɣri Arroa (Zestoa): ɣartʃu Asteasu: ka:tʃ Ataun: karatʃ Azkoitia: ɣa r tʃu Azpeitia: ɣartʃu Beasain: katʃ o Beizama: k a Bergara: ɣartʃu Deba: nɔr̄ Donostia: ka:tʃ Eibar: nor Elduain: k:tʃ Elgoibar: enor Errezil: ɣaβitʃ Ezkio-Itsaso: ɣaratʃ Getaria: ɣ tʃu, *enɔ́r̄ (mark.) Hernani: kartʃ Hondarribia: karitta, karitto Ikaztegieta: ka:tʃo Lasarte-Oria: kartʃ Legazpi: karatʃo Leintz Gatzaga: ɣri Mendaro: enɔ́r̄ Oiartzun: kartʃ Oñati: ɣri Orexa: katʃ o Orio: k a Pasaia: kretʃ Tolosa: ka:tʃ Urretxu: ga r tʃo, gatʃ k (mark.) Zegama: ɣaritʃ Nafarroako Foru Komunitatea Abaurregaina / Abaurrea Alta: ɣartʃ Alkotz: kaltʃek (mark.) Aniz: klids Arbizu: kantʃ Beruete: k a tʃ, katʃ Donamaria: kaltsa (mark.) Dorrao / Torrano: ɣɲtʃo Erratzu: klits Etxalar: kartʃa Etxaleku: kitʃ Etxarri (Larraun): k a tʃ, katʃ Eugi: klitse Ezkurra: kartʃ Gaintza: ka a tʃ, katʃ Goizueta: karetʃ Igoa: k a tʃ, ktʃ Jaurrieta: gartʃa Leitza: kartʃ Lekaroz: klitʃ Luzaide / Valcarlos: kaltʃa Mezkiritz: ber̄ɣa Oderitz: k a tʃ, ktʃ Suarbe: kaltʃ Sunbilla: ka r ə Urdiain: ɣartʃo Zilbeti: Zugarramurdi: kals, klits (mark.) Lapurdi Ahetze: kalts Arrangoitze: kaltsa Azkaine: kalits Bardoze: klitʃa Beskoitze: klits Donibane Lohizune: kalts Hazparne: kaltsa Hendaia: kaltʃ Itsasu: kaltsa Makea: kaltsa, klits Mugerre: kalits Sara: klts Senpere: kale Urketa: klitsa, klisak (mark.) Uztaritze: *kalts Nafarroa Beherea Aldude: kalts Arboti: khaltʃa Armendaritze: kalts Arnegi: klits Arrueta: kaltsa Baigorri: kalits Bastida: khaltʃa (mark.) Behorlegi: kaltʃ Bidarrai: klis Ezterenzubi: kaltsa Gamarte: klitʃ Garrüze: klitsa Irisarri: klits Izturitze: khaltʃ Jutsi: khalitʃa Landibarre: kaltʃ Larzabale: khlitʃa (mark.) Uharte Garazi: klitʃ Zuberoa Altzai: mar̄hŋka (?) Altzürükü: mahŋga, mar̄hka, mr̄hyŋg: Barkoxe: khatʃ Domintxaine: khlitʃak (mark.) Eskiula: mar̄hka Larraine: mar̄hka Montori: maRky Pagola: kalʃa Santa Grazi: mar̄hyka Sohüta: miʃka (?), mar̄hŋka Urdiñarbe: mr̄hỹ ́ ŋka Ürrüstoi: mar̄hŋka

Transcript of Lapurdi - Euskaltzaindia · Lapurdi - Euskaltzaindia ... ehha 163

EHHA162

Bizkaia

Arrazola (Atxondo): ɣariArrieta: gariBakio: ɣariʒoBermeo: ɣariʒoBerriz: ɣariBolibar: enor Busturia: ɣaratʃaDima: ɣariElantxobe: ɣaratʃElorrio: ɣariErrigoiti: garatʃa, beruɣeEtxebarri: βeruɣaEtxebarria: enɔr Gamiz-Fika: gariGetxo: oʎarβeɣi (?), *gariGizaburuaga: ɣaratʃaIbarruri (Muxika): ɣaritʃaKortezubi: ɣaratʃaLarrabetzu: gariLaukiz: ɣariLeioa: ɣariLekeitio: ɣaritʃLemoa: ɣariLemoiz: ɣariMañaria: ɣariMendata: ɣaretʃaMungia: gariOndarroa: karatʃOrozko: ɣariOtxandio: ɣariSondika: ɣariZaratamo: gariZeanuri: ɣariZeberio: ɣariZollo (Arrankudiaga): ɣariʒe (mark.)Zornotza: ɣari

Araba

Aramaio: ɣari

Gipuzkoa

Aia: ɣaatʃoAmezketa: kaatʃoAndoain: kaatʃoAraotz (Oñati): ɣariArrasate: ɣari

Arroa (Zestoa): ɣaritʃuAsteasu: ka:tʃoAtaun: karatʃoAzkoitia: ɣaritʃuAzpeitia: ɣaretʃuBeasain: kaatʃo

Beizama: kaatʃoBergara: ɣaritʃuDeba: enɔr Donostia: ka:tʃEibar: enorElduain: ka:tʃoElgoibar: enorErrezil: ɣaβitʃuEzkio-Itsaso: ɣaratʃoGetaria: ɣaitʃu, *enɔra (mark.)Hernani: karatʃHondarribia: karitta, karittoIkaztegieta: ka:tʃoLasarte-Oria: karatʃaLegazpi: karatʃoLeintz Gatzaga: ɣariMendaro: enɔr Oiartzun: karetʃOñati: ɣariOrexa: kaatʃo

Orio: kaatʃuPasaia: karetʃTolosa: ka:tʃoUrretxu: garatʃo, gaatʃok (mark.)Zegama: ɣaritʃo

Nafarroako Foru Komunitatea

Abaurregaina / Abaurrea Alta: ɣaritʃAlkotz: kalitʃek (mark.)Aniz: kalidsArbizu: kaantʃoBeruete: kaatʃa, kaatʃDonamaria: kalitsa (mark.)Dorrao / Torrano: ɣaɲtʃoErratzu: kalitsEtxalar: karitʃaEtxaleku: kaitʃeEtxarri (Larraun): kaatʃa, kaatʃEugi: kalitseEzkurra: karitʃGaintza: kaatʃa, kaatʃGoizueta: karetʃa

Igoa: kaatʃa, kaatʃJaurrieta: garitʃaLeitza: karetʃLekaroz: kalitʃLuzaide / Valcarlos: kalitʃaMezkiritz: beruɣaOderitz: kaatʃa, kaatʃSuarbe: kalitʃSunbilla: karitʃə

Urdiain: ɣaritʃoZilbeti: Zugarramurdi: kalis, kalitsa (mark.)

Lapurdi

Ahetze: kalitsArrangoitze: kalitsaAzkaine: kalitsaBardoze: kalitʃaBeskoitze: kalitsDonibane Lohizune: kalitsHazparne: kalitsaHendaia: kalitʃItsasu: kalitsaMakea: kalitsa, kalitsMugerre: kalitsSara: kalitsSenpere: kalieUrketa: kalitsa, kalisak (mark.)Uztaritze: *kalits

Nafarroa Beherea

Aldude: kalitsArboti: khalitʃaArmendaritze: kalitsArnegi: kalitsArrueta: kalitsaBaigorri: kalitsBastida: khalitʃa (mark.)Behorlegi: kalitʃBidarrai: kalisEzterenzubi: kalitsaGamarte: kalitʃGarrüze: kalitsaIrisarri: kalitsIzturitze: khalitʃJutsi: khalitʃaLandibarre: kalitʃLarzabale: khalitʃa (mark.)

Uharte Garazi: kalitʃ

Zuberoa

Altzai: marhyŋka (?)Altzürükü: mahyŋga, marhyka, marhyŋga:Barkoxe: khatʃDomintxaine: khalitʃak (mark.)Eskiula: marhykaLarraine: marhykaMontori: maRykyPagola: kaliʃaSanta Grazi: marhykaSohüta: miʃika (?), marhyŋkaUrdiñarbe: marhyŋkaÜrrüstoi: marhyŋka

EHHA163

100

ERANTZUNAK: a Bak o!nd oa Bak a!nd oaBa ka!n doa Bak and oaBa! kan do!s! ol a!i8 j‹o

ka r@ a! ma r@ t saaBa! kan dob¸ !S e rami S e! r@mi s!e ra !o ma! Ra

gari

gari¡o garitx(a) garitxu garitxo garatx(a) ga(r)atxo kalitz(a) karitx(a) karetx(a) karatx(a) ka(r)atxo enor marrhü(n)ka berruga bestelakoak

Getxo: “Gariek” olako 'verrugas' antzeko batzuk.

Arroa: Guk anímaliyai esáte you “enórra” da krixtáuenai “garítxua”.

- Azalean, batez ere eskuetan, oinetan eta aurpegian agertzen den pikorta gogorraren izena galdetu da.- Hainbat herritan nola ken daitezkeen bildu da. Ibarrurin: Bidien, lau paso lekuen ipini monedatxue ta artzen dauenari inkau ingo yako ta suri kendu. Arrazolan: Lena, kurtziek eta sagarrak eta... da, gero, a sagarra gorde da a usteltzen sanien, garixek... usteldu eitte sala. Urretxun: Ogí-puxketiá iúrtzi tta eskáliai emán da júte ziála. Pikú-aliá, ak esnía éukitzen dó ta aékiñ iúrtzi ta júten da óri. Zegaman: Kipúlekiñ kentz'ét. Ezkio-Itsason: Limósna bát iúrtzi-iúrtzi ín da póbre bati emán da jún izán die bátzután. Getarian: Óyek zíarruakin kéntze ia... ipíni gáñián da deséindu. Beizaman: Oi Solédadeko Amá Berjiñái iúrtzi-iúrtzi ín da ári limósna bóta. Leitzan: Lizar-zuloko ure. Lizarrak zuloak izaten baidittue, aitan gelditzen den urekin garbittu ta batzurikiñ e iru ostiel seittukoatan

inde sendatzen direla. Etxarrin: Errémedioá mérkí ta zíkiñé. Ník etten ittín jítoák esándako errémedioá: jénde-kaká papérien artú da árrekin iúrtzi da árrek galtzen ttó. Oderitzen: Góizin jékita artú ta báreakín iúrtzi. Ezkurran: Ariken fuerte lotu ta moztu. Etxalarren: Nik aitu dut apua pote batian sartu eta beyen sagalian... oitan itze batekin segutu an eta apu ura akautuz bezela, ura iltzen da eta kontsumatuz bezela yoaten dela, kontsumetzen dela karitxa. Bardozen: Zonbeitek bazitzien belhar bat, halako yus hori bat hori-horia, arroltze gorringoa bezala eta hartaik pasatzen zizien. Landibarren: Zeta-ariaikilan tinkatzen ondoan ta gio eiharraazten. Garrüzen: Zumaitzuk ozpinaikin. Jutsin: Kalitxak kentzeko barurik lasterka ibili behar zela untutsik Yondoaane goisian. Altzain: Lehen hezür zahar bat atzaman eta haeki kharrakatzen züzün.- Bestelakoak: mixika (Sohüta), ollarbegi (Getxo).

2402. Mapa: verruga / verrue / wart

GALDERA: 71080 ALG: 1247; ALEANR: VIII, *1003