LAN KOADERNOA

1 UNITATEA: LURRA, EGUZKI SISTEMAREN PLANETA

1. LURRA, PUNTU BAT UNIBERTSOAN.● 1 ARIKETA: liburuko informazioaren bidez osatu eskema.

Eskemaren izenburua: EGUZKI SISTEMA OSATZEN DUTEN ARGIZAGIAK.

● 2 ARIKETA: Erantzun galderak ( informazioa liburuko 4 – 5 orrialdeetan duzu. ● Zer da galaxia bat?● Zein galaxiatan dago Lurra?● Zein taldetan dago Esne Bidea?● Zer gertatu da Pluton planetarekin?● Zein da Eguzkitik gertuen dagoen planeta? Eta urrunen?● Zein da eguzki sistemako planetarik handiena? Eta txikiena?Nola esaten zaio

planeta batek Eguzkiaren inguruan egiten duen ibilbideari?● Zein desberdintasun dago barneko eta kanpoko planeten artean? Zergatik dute

izen hori? ● Zein da planeta nanoen ezaugarri nagusia?

2. LURRA IZENEKO PLANETA

1 ARIKETA: Erantzun galderak ( informazioa liburuko 6-7 orrialdean).

● Nolako da lurraren itxura? ● Definitu hemisferioa eta marraztu IPAR HEMISFERIOA eta HEGO HEMISFERIO.

● Aurkitu Atlas batean ondorengo lekuak eta esan zein hemisferiotan dauden: Euskal Herria, Europa, Washington, Pekin, Brasilia, Argentina, Australia, Ukrainia, Maroko.

2. ARIKETA: Kokatu ondorengo mapan Lurraren Irudizko Lerroak : Ekuatorea,Kaprikornio Tropikoa, Kantzer Tropikoa, Zirkulu Polar Artiko, Zirkulu Polar Antartikoa, Greenwich meridianoa .

Atlaseko 40 orria behatu.

3 ARIKETA: Erantzun: ( erabili Atlasa )

● Zertako balio dute Lurraren irudizko lerroek? Zergatik deitzen zaie horrela lerro horiei?

● Zein da luzeagoa, Ekuatorearen longitudea ala Tropikoena?● Zein da kontinenteen hemisferioa? Eta itsasoarena? Zeintzuk dira Ipar

Hemisferioan dauden kontinenteak edo kontinente zatiak?● Hemisferio bakoitzean, gutxi gorabehera, zein proportziotan dago ura eta lurra?

1. LURRAREN BIRAKETA MUGIMENDUA: EGUNAK ETA GAUAK

1 ARIKETA: Irakurri dagokion atala ( 8-9 orriak) eta erantzun koadernoan:

● Nola esaten zaio egunak eta gauak txandatzea ekartzen duen lurraren mugimenduari?

● Zer gertatuko litzateke Lurrak bere ardatzaren inguruan biraka ibiltzeari utziko balio?

● Zenbat denbora behar du Lurrak bere buruaren inguruan bira osoa emateko?● Norantz biratzen du Lurrak? Zein puntu kardinaletik ateratzen da eguzkia? Eta

sartu?

2 ARIKETA: Behatu munduko Ordu Eremuen mapa eta Euskal Herrian 12:00 badira, adierazi zer ordu den ondorengo hiriburuetan. ( lehenik bilatu Atlasean hiriburu bakoitza zein ordu eremutan kokatzen den)

LIMA ( Peru) PEKIN ( Txina): NEW DELHI ( India)MOSKU ( Errusia) ATENAS ( Grezia): NEW YORK (EEBB): NAIROBI ( Kenya): SYDNEY ( Australia): MONTEVIDEO ( Uruguai):

2. LURARREN TRASLAZIO MUGIMENDUA: URTAROAK

1 ARIKETA: Erantzun galderak ( liburuko 10 orria irakurri ondoren)

● Zer da TRASLAZIO MUGIMENDUA?● Zerk sortarazten ditu urtaroak?● Egia al da batzuek esaten duten hau “ Udan, bero handiagoa egiten du,

beste urtaroekin alderatuta, Lurra Eguzkitik gertuago dagoelako”. ?● Badakizu zergatik dauden urte bisustuak?● Zeintzuk dira Lurraren ardatzaren inklinazioaren ondorioak?

2 ARIKETA: Erantzun ( liburuko 11 orria irakuri ondoren)

● Zer dira Solztizioak?● Eta ekinozioak?● Zein urtaro izango da Euskal Herrian udako solztizioaren eta udazkeneko

ekinozioaren artean?

3 ARIKETA: Behatu liburuko 11 orriko LURRAREN TRASLAZIO MUGIMENDU irudia eta adierazi zer unetan gertatzen diren egoera hauek:

3. ARIKETA: Itsatsi koadernoan irudia eta kokatu honako elementuak:● Lurraren orbita eliptikoa. - Noiz hasten den urtaro bakoitza

ipar hemisferioan.● Udaberriko eta udazkeneko ekinozioak. - Udako eta neguko

solztizioak.