LANDARAK

Titulua

NUTRIZINOA

LANDARAK

EZAUGARRIAK

UGALKETA

SAILKAPENA

Itzuli eskemara

Berdeak dira klorofilari esker

EZAUGARRIAK

Autorotrofoak dira euren elikagaia sortu daitekeelako.

Sustraiak, hostoak eta zurtoinaDaukiez sarritan lorak erebai.

Lurrari lotuta bizi dira.

LANDAREN EZAUGARRIAK

Hostoak ura eta gatz mineralalandarearentzako elikagai bihurttzen dabez.estoma izeneko zulo batzuk daukiez et horren bidez arnasa artzen dabe

Lorak landaren ugalketa aparatua dira. Loretatik fruituak sortsen diralako

Zurtoinak landarari tente mantentzen deutso. Argia dagoan lekurentz begiratzen du beti eta 2 hodi mota dauzka:zurkarak eta liberiarrak.

Sustraiak txano batzuez babestuta dago eta landarak behar dauzan ura eta gatz minerala xurgatzen du ule xurgatzaileari esker.

ITZULI ESKEMARA

LANDAREN SAILKAPENA

Fanerogamoak hau da lorak daukien landarak, hazien bidez ugaltzen dira. Batzuk lora oso ikusgarriak daukiez eta beste batzuk oso txikiak adib..Pinua.Denek daukie sustraiak, zurtoina…Batzuk badaukie fruituan hazi bat, fruitu barruan adib. Sagarra.Landarak fanerogamoak gimnospermoak eta angiospermoak dagoz.Gimnospermoak lora bakunak daukiez eta ez daukie haziak babesteko adib. Izeiak.Angiospermoak landara talde ugarienak dira. Lora ikusgarriak daukiez eta haziak babesteko fruituak sortsen dabez. Aranondoa eta jasmina dira angiospermoak.

Lora bako landarak esporen bidez ugaltzen dira eta ez dabe hazirik.Talde bi tan banatzen dira: irtazeak eta goroldioak. Iratzeek ondo bereiztuta daukiez sustraiak, zurtoina eta hostoak eta elikagaiak landararen zehar garraiatzen dabez hodi sistemaren bidez. Esporak soro izeneko zakutxoetan banatuta dagoz, hostoen behean. Goroldioek sustrai, zurtoin eta hosto oso txikiak dabez ia bereizezinak. Hortik aparte, ez daukie substantziak landaran zehar barreiatzeko hodirik. Esporak kapsula izeneko zakutxoen barruan batuta daukiez.

Landaren nutrizino funtzinoaren faseak honexek dira: 1.- xurgatzea: landarak sustraietatik ule xurgatzaileen bidez behar dauzan ura eta gatz

mineralak hartzen dauz lurretik. Uraren eta gatz mineralaren nahazturak izerdi landubakoa dauka izena. Gainera estomekaz landarak karbono dioxidoa hartzen du.

2.- zirkulazioa: izerdi landubakoa zurtoinetik gora igotzen da eta baso zurkarren bidez. 3.- fotosintesia: izerdi landubakoa eta karbono dioxidoa hostoetan nahasten dau eguzkiari

esker. Eguzki energia klorofilari esker bereganatzen dabe landarek energia eta horri esker euren elikagaia sortzen dabe izerdi landua deitutakoa. Izerdi landubakoa izerdi landu bihurtzen dauan aldaketa honi fotosintesia deitsen jako, eta oxigenoa sortzeko erabiltzen da.

4.- zirkulazioa: izerdi landua hostoetatik landara osora barreizen da hodi liberiarraren bidez. Halan landarea funtzino guztiak beteteko eta hazteko gai da fotosintesiko elikagaiari esker.

5.- arnasketa: landarek, animaliek bezela arnastu egiten dabe. Estomen bitartez artzen dabe; horren bidez oxigenoa hartu eta karbono dioxidoa botatzen dabe atmosferara. Landarek arnastutakoa eta elikagaiak nahasten dabez bizi funtzinoaren energia artzeko.

6.-Transpirazinoa: landarek xurgatzen daben ura apurtxo bat atmosferara doa estomen bidez.

Giro hezoetan estomak zabaldu egiten dira eta giro lehorretan ostera uzkurtu eta zarratu egiten dira.

NUTRIZINOA

ITZULI ESKEMARA

UGALKETA SEXUALA

Landaren ugalketa prozezua hau da:Haizearen eraginez edo eulia, erlea...- ren bidez polena obulura jausten da eta

prozezu horri polinizazinoa deitsen jako.Jarraian polena estiloan behera obulutegira jaisten da. Polenak eta obuluak bat

egiten dabenean hazia sortzen dabe eta denborea igaro ta gero hazi hori fruitu transformatzen da. Horrek ernalketa du izena.

Lorak hiartu egiten dira, eta zati guztiak jauzten jakez, obulutegia izanezik. Obulutegia puztu egiten da hazia fruituarekin babesteko eta hazia fruitua irteten danean fruitu barruan dago hazia. Halan fruitua sortzen da.

Haziak lurzoru egiten dirajauzi eskero erne eta landara bat sortu daike. Haziak iraunkiorrak dira eta urte askoren ostean ere ernetzen dira.

UGALKETA ASEXUALA

Ugalketa asexualaren bidez landarak beste landara askotan bihurtu daikez zelula sexualek bat egin barik. Loradun landarek beste beralako berdin batzuk sortu leikiez euren zati batetik abiatuta, aldaxken, tuberkuluen, erraboilen edo estoloien bidez

EGILEA : OLATZ A.