Bizkargi eguna - Udal kiroldegiak - Lezama Gailur - Trikitixa Eguna

““LLaannggiilleeeenn aarrtteeaannaaffiilliiaazziioo kkuullttuurraa

lloorrttuu eezzeeaann,, eerrrreebbiinnddiikkaazziiooeekkiinnddaarrrraa ggaallttzzeenn

dduuttee””

““LLaannggiilleeeenn aarrtteeaannaaffiilliiaazziioo kkuullttuurraa

lloorrttuu eezzeeaann,, eerrrreebbiinnddiikkaazziiooeekkiinnddaarrrraa ggaallttzzeenn

dduuttee””

JJOOSSEE EELLOORRRRIIEETTAAELA- ko idazkari nagusia

2002ko apirila 4. zenbakia

ERITXIAPropaganda ofizialak komunikabidee-

tan saltzen digun irudian Txorierri irreal batageri zaigu, alegia, euskal Silicon Valleybat, etorkizunaren erronkei –informazioa-ren gizartearen erronkei– heltzeko gaita-suna ba omen duena, ondo hornitutanazioarteko aireportuarekin, korridoreare-kin, Bilborako bide berriekin eta parke tek-nologikoarekin. Baina irudi horren bestal-dean, geure herrietako agintariek (geureudalen eta mankomunitatearen arduradu-nek) Komunikazioaren Aroaren historiau-rretik irten gabe segitzen dute.

Euskal Herriko beste udalerri batzuetangertatzen denaz bestera, Txorierriko udalbakar batek ere ez dauka web-orri bat,

baliabide urrikoa izanda ere, herritarroiaukera emango digunik, Internet bidez, udaljarduerei eta proiektuei buruzko informa-zioa eskuratzeko, geure zergen ordainketakudeatzeko, agiri edo inprimaki ofizialakbidali eta jasotzeko, edota udal erakundeeneta haien administratuen artean ohikoakdiren hartu-emanak bideratzeko.

Txorierriko udal agintariek gaur egunhain garrantzi handikoak diren gai hauetanduten interes eskasa izango da, ziurrenik,Loiun eta Larrabetzun Interneten ADSLkeskaintzen duen abiada handian sartzeaeragozten duena, nahiz eta ZamudiokoParke Teknologikotik eta bertan kokatuta-ko Sarenet, Euskaltel eta Interneten eta

teknologia berrien arloko beste enpresapuntarengo batzuetatik hain hurre egon.Antza denez, herri hauetako telefonia-sareko zentralitak zaharkituta egon arren,Telefónicaren planen artean ez da aurrei-kusten berriekin ordezkatzea, ez behintzatgure ordezkari politikoek besoak batutasegitzen duten bitartean. Beharrezkoa da,beraz, jarduketa-plan bat aurrera erama-tea, Txorierri eta bertako herritarrak artezeta ate nagusitik sar daitezen informazioa-ren gizartean.

Argitaratzailea: TOTOAN, Txorierriko Euskara Elkarteen Federazioa (Lagatzu, Zorrizketan, Arrekikili) Tf.: 94 452 34 47e-posta: totoan@topagunea.com

Zuzendaria: Xabier Goienetxe

Erredakzio burua: Maite Aranburu

Erredakzio taldea: Patxi Gaztelumendi, Arantzazu Mendiguren, Fernando Larrondo, Jose Angel Mentxaka, Iñigo Hernani, Alberto Legarreta, Iñaki Berazategi, Mari Tere Onaindia.

Kolaboratzaileak: Amagoia Guezuraga, Iñaki Bilbao, Belen Gana, Oihana Astobieta, Fernando Olabarrieta, Puri Martinez, Derioko Nekazaritza Eskola (Mendikoi).

Zuzentzailea: Alberto Mtz. de la CuadraPublizittate eta banaketa: Arantza AtxutegiMaketatzailea: Ainara TorresInprimategia: GZ printekAle kopurua: 4.750Lege gordailua: BI 137-02 ISBN 1578-9322

diruz lagundutako aldizkaria

-Eritxia...................................................................3

-Laburrak eta albisteak.....................................4

-Erreportajea

Jose Elorrieta,

ELA-ko idazkari nagusia.....................10

-Zer deritzozu....................................................13

-Bizkargi, burruka galduen mendia..............14

-Udal kirokegiak................................................16

-Baserri mundua................................................18

-Zientzia eta Teknologia.......................................19

-Lezama Gailur mendi taldea........................20

-Euskal Herriko Trikitixa Eguna.....................22

-Sukaldaritza.....................................................24

-Denbora pasa..................................................25

-Agenda.............................................................26

ZER NON

3

KKOONNEEKKTTAA ZZAAIITTEEZZ??

Testua: Iñaki Berazategi. Kazetaria

LLAABBUURRRRAAKK EETTAA AALLBBIISSTTEEAAKK

Txorierriko Mankomunitateak antolatuta eta Begoña GómezRojok gidatuta, ikastaro batzuk emon dira Sondikan etaZamudion.

Begoña Gómez Rojo, psikoperapeuta, komunikazio eta auto-estiman aditua dana, beste hainbat lanen artean honetan murgil-du da Txorierrin. Ikastaro hauek hamar egunetan zehar ematendirez, astean egun baten. Helburuak asko direz baina printzipale-na, gaur egun bizi garen inkomunikazio gizarte batetik komunika-zio positibo batera heltzea izango zan, bakoitzaren baliabideakgaratuz, noski.

Beste helburuen artean ikastaro hauetan garatzen da, bakoitzakdekoguzen baliabideak ezagutzea eta haunditzea, gure artean

hobeto komunikatzeko; gure autoestima-sistemak erabiltzea gara-tzen dogun bitartean; egunean zehar bizi doguzen esperientziatxarretatik urruntzea; bizipen positibo gehiago eukitzea edobehintzat gure esku ez badau saiatzea behintzat; lasaitzeko tekni-kak erabiltzea...Eta gaur egun ahaztuta dekogun gauza osogarrantzitsu bat erabiltzea: IRRIBARREA.

Hauek dira orohar garatuten direzen gaiak beste gai askorenartean. Horretarako Begoña Gómezek metodologia ezberdinakerabiltzen deuz. Ariketa praktikoak egiten direz, “ikasleen” arteanberba egiteko, bakoitzaren esperientziak azaleraziz.

KKOOMMUUNNIIKKAAZZIIOO PPOOSSIITTIIBBOOAA EETTAA AAUUTTOOEESSTTIIMMAARREENN GGAARRAA--PPEENNAA LLAANNTTZZEEKKOO IIKKAASSTTAARROOAAKK

Apirilaren 14an, azokea egin zan Larrabetzun TxorierrikoI. Txakolin Eguna ospatzeko. Antolatzaileak 40 erakusmahai aton-du zituen eta bertan txakolin barria eta beste euskal produktubatzuk probatzeko aukerea egon zan. Ganera, gaztaia, ortukogauzak, odolosteak edo ogia be ipini ziran salgai. Beste alde bate-tik, Larrabetzuko Udalak ardaua dastatzeko ikastaroa antolatueban herritarrentzat. Orain dala gitxi barriztatutako Angulegi jau-regian Bizkaiko txakolinaren ezaugarriei eta historiari buruzko era-kusketea izan da.

TTXXOORRIIEERRRRIIKKOO II.. TTXXAAKKOOLLIINNEEGGUUNNAA LLAARRRRAABBEETTZZUUNN

Nahiz eta eguraldiak ez zuen asko lagundu, Zamudioko GazteAsanbladakoak pozik azaldu ziran, apirilaren 13an VII. urteurrenaospatzeko antolatutako jai egunari jendeak eman zion erantzunaikusita. Egitarau estua izan zuten goizeko 11etan txupina jaurti etatxalapartaren doinuetara jaiari hasiera eman ziotenetik. Bertokotaldeko trikitilariek eta zanpantzarrak herri guztitik zabaldu zutendeia, eta gero pilota partiduak izan ziran.

Eskoletan egin zen orain arteko bazkaririk jendetsuena.Aurretik triki-bertso-poteoa izan bazen, bazkalostean bertsotrama polita izan zen. Arratsaldean, gazte olinpiadak, Gilkitxarotaldearen “Trokaolatarrak” lana eta, Markinako perkusio taldeakanimatuta, gazte aldarrikapenak eta gaztetxearen eskakizuna izanziren nagusi kalejiran. Eguna bukatzeko, Amimishock, Ken7 etaUrgabe taldeek jarri zuten musika.

Antolatzaileen esanetan, apustu handia izan zen aurtengoa,lan eta diru aldetik. Emaitza ikusita, merezi izan duela diote, jendealdetik ondo, giroa ezin hobea eta diruz, tira... beraz aurrera jarrai-tzeko moduan. Zamudioko plazan momentu honetan Ken7 taldepuntakoak Xabier Leteren hitzekin moldatu duen “Izarren hautsa”kantan esaten den moduan “... atsedenik hartu gabe / lanaeginaz goaz aurrera / kate honetan denok batera / gogorkiloturik gaude.”

ZZGGAA--KKOOEEKK JJAAII EEGGUUNN AARRRRAA--KKAASSTTAATTSSUUAA IIZZAANN ZZUUTTEENNVVIIII.. UURRTTEEUURRRREENNEEAANN

Testua : Arantzazu Mendiguren

5

LLAABBUURRRRAAKK EETTAA AALLBBIISSTTEEAAKK

Zelan pasetan diran egunak! Ze arin! Eta hilabeteak be! Dudabarik. Konturatu barik heldu gara maiatzera, eta loreen hilea danhonetan, hareekaz batera, bajatorkuz San Isidro Jaiak. Urtero lez,herriko baztar guztiak aztoratuko dabezan joku, dantza, algara etakantaldien egitarauan azkenengo ikutuak emoten dabilz jaibatzordekoak. Guztion partehartzea lortu guran prestatutako jaibatzuk dira. Egia esateko, jai batzordeak eta herriko kultur talde-ak alkarregaz egindako lanetik atara dan emaitza ezin hobea,herritarron jai-gosea asetzeko ia danetik daukana.

Odol Argia odol-emoleen alkarteko batek irakurritako pre-goiak eta konpartsen jaitsiereak emongo deutsie hasikerea aur-tongo jaiei.

Maiatzaren 10etik 15era batzen dira ekitaldi gehienak: maria-chiak Herriko plazan, gau-dantzak Urgabe eta Lisker taldeakaz,umeentzako jolas parkea, briska eta tortilla txapelketak eta idiprobak, besteak beste.

Urtero egiten dan moduan, aurten be Txoria kultur alkarteakantolatutako Elikagai eta Artisautza Azokea eta Untza mendi tal-deak prestatutako Ibilaldi Neurtua egingo dira. Biak, maiatzaren12an, domekaz, herriko plazan.

Baina ez pentsatu jaiak 15ean amaitzen diranik, ez horixe.Derioztarrak, Bilbotik datozen haizeak jota edo, 26rarte daukiez

prestatuta hainbat ekitaldi, Ipar-Alde abesbatzaren kontzertua17an, Sutondoan etxekoandre taldearen antzerki-saioa 18an etaNazioarteko Xake Txapelketa 26an, beste askoren artean.

Beraz, badakizue, maiatzean ez dago etxean lotzerik.Non? DerionNoiz? Ia maiatz osoanZergaitik? Batek daki. Esaera zaharrak dinoan lez,……Derioko

plazan.......

DDEERRIIOOKKOO SSAANN IISSIIDDRROO JJAAIIAAKK DDIIRRAALLAA EETTAA......

Testua: Fernando Larrondo

Maiatzak 10.18:00etan. “La Sirenita” umeentzako ikuskizuna, Bihar taldearen

eskutik. Fanfarriaren jeitsiera eta Konpartsen lehiaketa. 23:30etan, “Los Charros” mariachiak, Udaletxeko Plazan. 01:00etan, Berbena, Urgabe taldearen eskutik, Nagusien

Etxe aurrean.11:30-14:00, umeentzako parke tematikoa, Udaletxeko

Plazan. Eguerdian, herri bazkaria.Maiatzak 11.19:30etan, dantza erakusketa, Lainomendi dantza taldearen

eskutik, Udaletxeko plazan. 01:00etan, berbena, Lisker taldearen eskutik, Nagusien

Etxearen aurrean. Maiatzak 12.11:00-14:30, elikadura eta artisautza azoka, Txoria Kultur

elkartearen eskutik, Azoka Txikian. 20:00etan, Camp berbena, Udaletxeko plazan.

Maiatzak 15.19:30etan, Idi probak, Udaletxeko plazan.20:45etan, berbena, Indarra taldeagaz, Udaletxeko plazan.Maiatzak 17. 19:30etan, Udaberriko kontzertua Ipar Alde Koroarekin, kirol

degian.Maiatzak 18.17:30etan, aeromodelismo erakusketa, Seminario osteko pistan. 19:30etan,“Romance de ciegos” antzezlana, Sutondoan elkar

tearen eskutik, Kiroldegian. Maiatzak 19.18:30etan, Camp berbena, Udaletxeko plazan.Maiatzak 22.

19:30, Toti Martinez de Lezearen hitzaldia, liburutegianMaiatzak 26.10:00-14:00, 16:00-19:00. Nazioarteko Xake Opena. Xake

Taldea Kiroldegian.

SSaann IIssiiddrroo JJaaiiaakk,, EEggiittaarraauuaa

LLAABBUURRRRAAKK EETTAA AALLBBIISSTTEEAAKK

Lehenengoa Gatikan jokatu ondoren (apirilaren 26an), biga-rren kanporaketa Lezaman izango da “Arriaga” antzokiko finale-ra bidean. Kanporaketa bi honeetako sei bertsolari onenek joka-tuko dabe, gero, “Ipar Uribeko” bertsolari onenarentzako txa-pela. Hortik, eskualdeko txapeldunak izango dau Bizkaiko fina-lerako txartela. Hauxe da, beraz, gurean egingo dan kanpora-ketaren egitaraua:

LEZAMAN: bertso afaria Goitioltzako eskoletan, maiatzaren3a, barikua, gaueko 21etan. Afarirako txartelak (15 aldera):

Lezaman (“Lejarrene” jatetxea, “Frontoiko” taberna eta“Oxangoiti”), Algorta eta Larrabetzuko “Bertso eskoletan”, Mungia(Asier: 656735615 tel.).

BERTSOLARIAK: Alberto de Abajo (“Zoro”), Asier Legarreta(“Burusoitxo”), Etxahun Lekue, Galder Bilbao (“Txapi”), IkerGangoiti, Miren Ibarluzea, Ortzi Garitano, Unai Angulo.

EPAILE TALDEA: Josu Arroyo, Pello Unzurrunzaga, JurgiFuentes eta Patxi Gezuraga.

Baionako Bernat Etxepare lizeotik 18 neska gazte etorri zirenLarrabetzura apirileko lehen asteburuan. Bariku arrastienLarrabetzure heldu eta asteburu itzela izan zan Iparraldeko etaLarrabetzuko gazteentzat. 14 etxetan egon dira eta gau eta egu-nez ekitaldi piloa antolatu zan herrian.

Zapatuan Bilbora txangoa egin ostean, Zazpi Kaleak etaBilboko auzoak ezagutu, Kukutza gaztetxean bazkaldu, metroanibili eta arrastien barriro be Larrabetzura. Behin Larrabetzun pilo-ta partiduak, herrikoak iparraldekoan kontra eta Amarika etaBilbao garaile.

Afaltzeko orduan giro itzela herriko eskoletan eta osteanbertso afarie izan zan Sustrai Colina, Amets Arzallus, FrediPaya eta Beñat Ugartetxea bertsolariekaz. Han hasitako giro-ak gero gaztetxean jarraitu zeuen. Hurrengo eguneanGaztelumendirako mendi ibilaldia egin zan, eguraldi ona

lagun. Buelta ederra egin ostean, Goikoelezalden izan zanbazkaria. Arrastien, barriz, agurren ostean Lapurdi etaNafarroa Beheretik etorritako neskak, etxerako bidea hartuzeuren.

BBIIZZKKAAIIKKOO BBEERRTTSSOOLLAARRII TTXXAAPPEELLKKEETTAA 22000022BBEERRTTSSOO AAFFAARRIIAA LLEEZZAAMMAANN

BBAAIIOONNAAKKOO GGAAZZTTEEAAKK LLAARRRRAABBEETTZZUUNN..

Badator, badator... Bizkaiko Bertsolari Txapelketa.

Aurreko Aikor! aldizkarien Ipar Uribeko taldea BBK txapelke-tako finalera heldu zala aitatu gendun, eta ez hori bakarrik, IparUribek irabazi be egin zeuen Busturialdean kontra Bilboko KafeAntzokian jokatutako finala. Txorierri, Mungia eta Uribe Kostakosei bertsolari aritu ziren finalean, hiru gaztetxoen taldean eta

beste hiru nagusietan. Nagusitu egin ziren gureak eta saioarengaraipena ekarri zeuren gurera.

Ospatzeko, Etxahun Lekuek Zamudioko bertso afarian kanta-tu zeuen Unai Iturriaga eta Igor Elortzagaz batera.

IIPPAARR UURRIIBBEE TTXXAAPPEELLDDUUNN BBBBKK BBEERRTTSSOO TTXXAAPPEELLKKEETTAANN

7

LLAABBUURRRRAAKK EETTAA AALLBBIISSTTEEAAKK

BBEENNIITTOO LLEERRTTXXUUNNDDII ZZAAMMUUDDIIOONN,, LLAAGGAATTZZUURREENNEEUUSSKKAALL AASSTTEEAANN

Lagatzu Zamudioko Euskera Alkarteak, Zamudioko Udalarenbabesagaz, III. Euskal Astea antolatu dau maiatzaren 22tik 27rabitartean. Benito Lertxundik maiatzaren 25ean, zapatuz, gaueko10etan eskeiniko dauen emanaldia izango da ekitaldi nagusia,baina egitarau oparoa eta, kultur proposamen aldetik, aberatsaizango dogu beste egunetan be.

Maiatzaren 22an, hilabete honetako beste eguaztenetan egin-go dan moduan, euskal kantuen ikastaroaren saio bat izango daItxaso Arrietak zuzenduta. Maiatzaren 23an, eguenez, AsiskoUrmenetak eta Kike Amunarrizek “Euskaraz dibertitzeko manerak”hitzaldi-showa egingo dabe.

Maiatzaren 24an, barikuz, Euskadi Gaztea Irrati saioko JosinaEtxeberriak “disko-festa” montatuko dau. Zapatuan herriko umeekaukera izango dabe goizean Euskaltel-Euskadi taldeko txirrindula-ri batzuekaz egon eta bizikletaz paseotxu bat egiteko eta eguer-dian Taupada antzerki taldearen “Mari Sorgin” lana ikusteko.

Domeka goizean, “Zamudio ezagutuz” mendi ibilaldiarenostean herriko txakolinak dastatuko dira, bertsolariak lagunduta.Arratsaldean Jon Maia bertsolariak “Karidadeko Benta” taldeagazbertso zahar eta barriak musikatuko ditu.

Astelehenean, aurreko urteetan egin dan moduan, oraindikguztiz zehaztu barik dagoen goi mailako mahai-inguru bategazemongo jako amaiera aurtengo Euskal Asteari.

Maiatzaren 12an, domekaz, azokaren beste edizio bat egingoda Derion. Antolatzailea Txoria kultur elkartea da eta DeriokoUdalaren diru-laguntza izan dute.

Antolatzaileen helburuak, labur-labur esanda, hauexek dira:- Txakolinaren promozioa egitea. Azokaren izarra txakolina da,

duda barik. Txorierriko ekoizleak bultzatu gura dira. Aurten egon-go diren 6 postuak bertokoak izango dira, denak Bizkaiko txako-lina jatorri-izendapenekoak. Ohiturari jarraituz, diru truke (5 euro)kopa erosi (aurten dotoreagoa) eta txakolina dastatu ahal izangoda.

- Bizkaiko baserrietako produktuak ezagutaraztea. Ia postuguztiak (40 inguru) Bizkaiko ekoizleek beteko dituzte.Salbuespenak pate arloan izango dira.

- Herriko eta inguruko artisauei leiho bat zabaltzea: zeramika,otzaragintza, pintura....

Aurtengo ediziorako nobedadeen artean ondorengoak aipadaitezke:

- Loiutik etorriko den Angel Camposen hegaztien erakusketaikusgarria.

- “Emu” haragiaren dastatzea.- Pottokak, umeak ondo pasatzeko.- Ferratze erakustaldia.Beraz, Derion badago domeka goiz atsegina pasatzeko era.

DDEERRIIOOKKOO VVIIII.. NNEEKKAAZZAARRIITTZZAA AAZZOOKKAA

Foru Aldundiak antolatzen dauen Eskola Arteko Kirola azke-netan da, eta Txorierriko bikote batzuk aurrera jarraitzen dabenarren, apirilaren 13an, Larrabetzu, Lezama eta Zamudioko pilotaeskolen arteko lagunarteko txapelketari hasiera emon jakon.

Ume, umetxo eta gaztetxo kategorietako partiduak izangodira hiru herriotako frontoietan zapatu arrastietan. Hiru herrietakoneska-mutilen arteko harremana sendotu eta beste txapelketetanparte hartu ez dabenei edo kanpo gelditu direnei kurtsoa amaituarte olgetan jarraitzeko aukerea emotea da txapelketa honenasmoa. Finalak ekainaren 23an, domekaz, jokatuko dira.

HHAASSII DDAA TTXXOORRIIEERRRRIIKKOOPPIILLOOTTAA EESSKKOOLLEENN AARRTTEEKKOOTTXXAAPPEELLKKEETTAA

Testua: Jose Angel Mentxaka

PPIIEERRCCIINNGG ZZAALLEETTAASSUUNNAA TTXXOORRIIEERRRRIINN Piercingak eta tatuajeak ez dira gaur egungo modak bakarrik.

Antzinakoak dira, betidanik ezagutu izan dira. Ezagunak dira, esa-terako, Polinesiako tatuaje artistikoak eta Marco Pololoren garaiantatuajearen arabera neurtzen zela gizakiarenganako begirunea.Egipton, Grezian eta Erromatarren garaian ere hainbat arrazoiga-tik tatuatzen ziren. Ipar Amerikan ere errito sinbolikoa zen.Geroago, XIX. mendean tatuajeak profesionalizatu egin ziren.Gaur egun, indar handiagoa hartzen hasi da kultura alternatibobaten sorrerarekin.

Piercinga edo zintzilikarioa eramatea ere antzinako ohitura da,gaur egun moda-modan dagoena. 70/80eko hamarkadetan roc-ker eta heavy metal jarraitzaileak izan ziren indarra eman ziotenaketa gero eta jarraitzaile gehiago daude. Egun negozio bihurtudenez, hainbeste denda espezializatu daude zintzilikarioak ipin-tzeko. Garai batean belarritakoak edo arrakadak bakarrik izan dirazintzilikario erabilienak, baina jada edozein leku, kopuru eta formaezberdin erabiltzen dira. Politak ala motzak eta itxurabakoak direnedota asko, gutxi ala batere ez den erabili behar, gustuen eta pen-tsamoldeen arabera izango da. Iritziak jasotzeko, inkesta txiki batprestatu dugu:

11..-- GGuussttaattzzeenn zzaaiizzkkiizzuu ppiieerrcciinngg--ttaattuuaajjeeaakk ??22..-- ZZeerrggaattiikk iippiinnii ddiittuuzzuu ppiieerrcciinnggaakk?? AArraazzoorriikk eemmaann ddiizzuu?? 33..-- BBaaddaakkiizzuu nnoonnddiikk ddaattoorrrreenn oohhiittuurraa hhoorrii??

Iker Landeta1.-Piercingak jarri ditut gustukoa dudan irudi bat daukatelako.

Baita norberaren pertsonalitatearekin doalako ere. Moda bat deladiote eta horrek ere eragin ikaragarriak sorrarazten dizkizu.

2.- Printzipioz nik ez dut arazorik, baina komentatu beharreannago, arazo larriak eman ahal dituen zulaketak direla piercingak.Zure gorputzean egiten dituzun zuloak ondo zaintzen badituzu ezdago inolako arazorik. Ondo garbitu behar dira piercing guztiak.

3.-Ohitura, berez, EEBBtik dator, baina aipatu behar duguAfrikar kontinentean eta bertan bizi diren tribuak betidanik zulatuizan dituztela euren gorputzak. Hau kontutan izan behar dugu,baina orain dela hogei bat urte amerikarrek jarri zuten modan.

Joana Lara1.-Txikitatik tatuajeak egiteko eta piercinga ipintzeko gogoa

izan dut

2.-Tatuajeek ez dute arazorik ematen, kolorea ondo man-tentzeko bakarrik zaindu behar dituzu. Piercingak, ordea,zuloa ondo sendatu arte ondo garbitu behar duzu.

3.-Betidanik ezagutu da antzinako zenbait kulturaezberdinetan egiten zituztela eta esanahi desberdinakzeuzkatela.

Estibalitz Jauregi eta Argiñe Zubieta1.- Ez zaizkigu batere gustatzen, ez bata ez bestea.

3.- Agian Egiptotik datorren ohiturak dira.

Agurtzane Bernaola1.-Gustatzen zaizkit piercingak zein tatuajeak . Hala ere, pier-

cinga ez nuke edozein lekutan ipiniko. Gainera, nik ez dut ipiniarriskutsuak direlako.

3.-Ez dakit nondik datorren ohitura hori.

LLAABBUURRRRAAKK EETTAA AALLBBIISSTTEEAAKK

9

Begi aurrean dogu uda, eta, horren adierazle, herrietakojaiak hasten jakuzela. Zamudion sarritan entzun izan ohi dogubeti jaiak dirala eta, izan be, herriko jaien lehenengo txupinaPazko jaietan izaten da eta San Martinen amaieran hileta.

Sukalki eguna da, aurtengo nobedaderik aipagarriena etaholan ikusi dabe azken urteetan nahiko amatauta egoan jaibatzordean parte hartu daben herriko alkarteak, batez be, herri-tarrak gauzak ikusteaz gain, jai giroan, koadriletan...parte hartze-ko aukera izango dabelako. Bestelakoak be, badagoz eta honahemen egitaraua:

MMaaiiaattzzaakk 1177,, bbaarriikkuuaa18,30- Txupina, pregoia eta kalejira19,00- HIRU-BAT Dantza Taldea23,00- Gau dantza.URGABE

MMaaiiaattzzaakk 1188,, zzaappaattuuaa10,00- Kalejira10,00- Sukalki Txapelketa

- Umeen jokoak12,00- Triki-bertso-poteoa16,00- Antzerkia17,30- Jota txapelketa18,00- Gorritiren ponyak20,30- Abesbatzak23,30- Kontzertua,TTAK01,00- Gau dantza, ENE BADA

MMaaiiaattzzaakk 1199,, ddoommeekkaa10,00- Kalejira10,30- Umeen pilota partiduak11,30- Meza nagusia11,30- Nagusien pilota partiduak17,00- Marrazki Txapelketa17,00- Karta Txapelketa19,30- GOLDEN APPLE QUARTET

MMAAIIAATTZZAARREENN 1177,, 1188 EETTAA 1199--AANN,, ZZAAMMUUDDIIOOKKOOPPAAZZKKOO JJAAIIAAKK

Marta Bravo1.- Bai, pilo bat gustatzen zaizkit. Badaukat bat bekainean eta

gustatuko litzaidake zilborrean ipintzea, baina amak ez dit uzten.Tatuaje txiki bat ipiniko dut bizkarrean. Lehen eduki nuen piercingbat beste bekainean, baina arazo bat eman zidan, alergia bat,nahiz eta piercinga titaniozkoa izan.

Nik higiene neurriak hartzen ditut. Esate baterako, piercingaukitu baino lehen ondo garbitzen ditut eskuak, gero bere guneasuero fisiologikoarekin eta bateriaren aurkako jaboiaz garbitzendut gauero hiru aldiz. Bestalde ezin da erabili kosmetikorik, lurri-nik edo alkoholik, eta, azkenik, C bitamina eta zinka hartzen dutzeren orbanentzat onak dira eta azala berriztatzeko ere bai.Bekaina sendatzeko, gutxi gorabehera, hilabete bi behar izan dut.

LLAABBUURRRRAAKK EETTAA AALLBBIISSTTEEAAKK

Testua: Derioko AEK Euskaltegia (Txepetxa)

LLooiiuuttiikk jjooaann zziinneellaa hhaaiinnbbeessttee ddeennbboorraappaassaa oonnddoorreenn,, zzeellaakkoo eezzbbeerrddiinnttaassuunnaakkiikkuusstteenn ddiittuuzzuu lleehheennggoo eettaa oorraaiinnggoo bbiizzii--mmoodduuaarreenn aarrtteeaann??

Baserri baten jaioa naiz, eta garai har-tan familia gutxi ziren bizibidea nekazari-tzan bakarrik ateratzen zutenak. Gazteasko Asua aldeko fabriketara joaten zenlan egitera. Esate baterako, auzoko bizila-gunen kasuan, gaur egun ez dut uste inordagoenik baserritik bakarrik bizi denik,nire adinekoen artean behinik behin.Beste alde batetik, hirigintzak aurrerakadahandia egin du eta etxebizitza asko eraikidira Loiu aldean. Hala ere, herriko bizitzalotuta geratu da. Esan daiteke askok etxe-ak lo egiteko baino ez dituztela erabiltzen.

HHaaiinnbbeessttee iinndduussttrriiaa TTxxoorriieerrrriirraa eettoorrrriiiizzaannaakk mmeesseeddee aallaa kkaallttee eeggiitteenn ddiiooeesskkuuaallddeeaarrii??

Industria hori Txorierrira etorri izanarenzergatia erabat logistikoa dela uste dut.Bilbon edo beste herrialdeetan egon direnenpresak hona datoz, hemen eurentzakoleku paregabea dagoelako. Maila txikiagobaten, ez dakit diru aldetik aldaketa horiek

zelako eragina izan duten. Pentsatzen dutenpresek udal eta erakundeei tasa edo zer-gak ordainduko dizkietela eta hori onuraga-rria izango dela udalentzat. Ondorio txarrakere baditu, herriaren hazkundeari mugakezartzen dizkiolako. Zamudioko ParkeTeknologikoa da industrigintza berri horrenadibiderik nabarmenena, nahiz eta, estruk-tura aldetik, polita eta zaindua izan.

Aldaketek ondorio onak eta txarrak dakar-tzate. Esaterako, gaurko baserri asko eraikinberriak edo eraberrituak dira, ezin diraaurrekoekin konparatu. Askoz ere abegitsueta erosoagoak dira. Kanpoaldea txukuna-goa dute. Gure etxean ez geneukan urik,ezta kalefakziorik ere... Ez zegoen erosota-sun handirik!

Beraz, lehengo bizimodua gaurkoa bainohobeagoa dela esatea ez da guztiz egia. Ezdut uste gaur egungo gazte bat ni bizi nintzen

baserrian 24 urte bete arte bizitzeko gai izan-go litzatekeenik. Zentzu horretan, aldaketakpositiboak izan dira. Gainera, gaur egunTxorierrin duela 25 urte baino aukera gehia-go dago ondo eta eroso bizitzeko. Orokorrean,esan daiteke gauzek hobera egin dutela.

HHaaiinnbbaatt iinndduussttrriiaa ddaauukkaann hheerrrriiaallddeehhoonneettaann ssiinnddiikkaattuu bbaatteenn aaffiilliiaattuuttaa eeggoo--tteeaa ggaarrrraannttzziittssuuaa ddeellaa uussttee dduuzzuu??

Langileen artean afiliazio kultura lortuezean, errebindikazioek indarra galtzendute. Euskal Herrian, zorionez, afiliaziomaila nahiko altua daukagu. Gainera, igo-tzeko joera du. Uste dut euskaldunen%25 afiliatuta dagoela.

JJeennddeeaakk eezzaagguuttzzeenn ddiittuu bbeerree eesskkuubbiiddeeaakk??Horretan maila bi bereizi behar dira.

Alde batetik, eskubideak ezagutzea dago,eta bestetik, eskubide horiek defendatzeaposible dela frogatzea. Gazteen %77k lan ez-finkoa du, soldata eta segurtasun mailamakalean dabil lanean. Gehienek jakin bada-kite lan finko bat izateko eskubidea daukate-na, baina ez dakite zelan lortu eskubidehoriek. Beraz, sindikatuen lana bikoitza da;

EELLAA ssiinnddiikkaattuukkooiiddaazzkkaarrii nnaagguussiiaa

Maiatzaren lehena Langileen Nazioarteko Eguna izanik, Loiun jaiotako sindikalistaezagunarengana jo dugu, geure eskualdeko egoera ekonomiko-sozialari buruz berbaegiteko. Jose Elorrieta 26 urtegaz murgildu zen sindikalismoaren mundu korapilatsuan.Hamahiru urtez ELA sindikatuko prentsa arduraduna izan zen eta 1988az geroztikELAko idazkari nagusia da. Hogeita lau urtegaz Bilbo aldera joan zen, baina oraindikondo gogoratzen ditu Loiun bizi izandako gaztaroko urte haiek...

JJOOSSEE EELLOORRRRIIEETTAA

“Gaur egun Txorierrinduela 25 urte baino

aukera gehiago dagoondo eta eroso bizitzeko”

11

langileei gutxieneko eskubideak ezagutaraz-ten dizkie eta eskubide horiek errebindika-tzea posible dela erakusten die. Horretarako,ordea, beharrezkoa da guztiok elkartzea.Askok ez dute ulertzen zein den sindikatuenzeregina, baina ez dakitena da langilerikgabe ez litzatekeela sindikaturik existituko.Sindikatuen helburua langileei laguntzea da,baina, horretarako, jendeak prest egonbehar du sindikatuan parte hartzeko.

JJeennddee aasskkookk bbeelldduurrrraaggaattiikk eezz ddiittuu bbeerreeeesskkuubbiiddeeaakk eerrrreebbiinnddiikkaattzzeenn......

Batez ere, enpresa txikietan eta zerbi-tzuetakoetan gertatzen da, baina gero etagehiago dira euren eskubideen alde elkar-tu eta batera lan egiteak merezi duela ustedutenak. Jendeak beldurra galtzen du, bel-durrarekin bizitzea ezinezkoa dela kontu-ratzen direlako. Horregatik da hain altuagazteen arteko afiliazioa.

GGaauurr eegguunnggoo llaann eeggooeerraarrii aauurrrree eeggiitteekkoo,,nnaahhiikkooaa aall ddiirraa ggoobbeerrnnuuaakk eemmaatteennddiittuueenn llaagguunnttzzaakk??

Ez. Gainera uste dut Espainiako zeinFrantziako gobernuak oso liberalak direla.Gazteen artean etxebizitza bat lortzea osogarestia da, eta hori ez da zertan izanbehar horrela. Lanaren ez-egonkortasuna-ren aldetik ere, ez dira beharrezko neu-rriak hartzen, ezta formazioari dagokionez.

ZZeerr ddeerriittzzoozzuu MMaannkkoommuunniittaatteeaakk ssoorrttuubbeerrrrii dduueenn BBeehhaarrggiinnttzzaa zzeerrbbiittzzuuaarrii??

Maila lokalean ideia hori aurrerapausogarrantzitsua da. Ekimen hau ondo eginezgero, epe nahiko laburrean gauzak hobetudaitezke, eskari-eskaintzaren oreka lortuarte. Emakumeak eta gazteak daude ego-erarik txarrenean. Nahiz eta kolektibohauen langabezi tasa gutxitzen joan, kon-tutan izan behar dugu ez dela berdina kan-titateari eta kalitateari buruz hitz egitea.Enpleguko puntu beltzak horiek direlaesan daiteke.

EEzz--eeggoonnkkoorrttaassuuaakk eerraaggiinniikk ddaauukkaa llaannggii--lleeeenn sseegguurrttaassuunneeaann??

Duda barik, lotura handia dago faktorebi horien artean. Behin-behineko langileaskok ez dute gaitasunik lan zehatz batzuketa, horren ondorioz, istripuak izaten dira.Gainera, langile horiek egoera horren jaki-tun egon arren, ez dira gai izaten eurenlanean izan behar duten gutxieneko segur-tasuna eskatzeko, beste aukerarik ez dau-katela uste dutelako. Estatistiken arabera, lanez-finkoaren eta lan istripuen arteko harre-mana oso estua da, batez ere, eraikuntzan.

“Maila lokalean ideia hori aurrerapauso garrantzitsua da.Behargintzako ekimena ondo eginez gero, epe nahiko laburrean gau-zak hobetu daitezke, eskari-eskaintzaren oreka lortu arte Emakumeak

eta gazteak daude egoerarik txarrenean”

“Estatistiken arabera, lanez-finkoaren eta lan istri-puen arteko harremanaoso estua da, batez ere,

eraikuntzan”

AAddiittuueekk ddiiootteenneezz,, iirraaiillaarreenn 1111zz ggeerroozzttiikkeennpprreessaa aasskkoo eekkoonnoommiiaarreenn aattzzeerraakkaaddaazzbbaalliiaattuu ddaa jjeennddeeaa kkaalleerraattzzeekkoo,, EErriiccssssoonneeddoo GGaammeessaakkoo kkaassuueettaann bbeezzaallaa.. ZZeerr iirrii--ttzzii dduuzzuu eekkoonnoommiiaarreenn aattzzeerraakkaaddaarreenneettaa kkaalleerraattzzeeeenn aarrtteekkoo lloottuurraarrii bbuurruuzz??

Orokorrean, hausnarketa hori oso inte-resgarria iruditzen zait. Enpresa askok,produkzio planta baten lana %10 jaistenbada, planta ixtea erabakitzen dute, edoprodukzio zati hori beste enpresa bati sal-tzea, jendea kaleratzea... Ni gehien harri-tzen nauena da zein erraztasun handiaduten enpresa askok horrelako erabakiakhartzeko. Horrelakorik ez gertatzekobeharrezkoa da enpresarien filosofia alda-tzea. Enpresariek garrantzitsuena “gizakapitala” dela diote, baina ezinezkoa dahori egia izatea, bestela ez lituzkete langi-leak hain arin kaleratuko arazo txikienaurrean.

MMaaiiaattzzaarreenn lleehheennaa LLaannggiilleeeennNNaazziiooaarreekkoo EEgguunnaa ddaa.. GGaauuzzaa aasskkoo ffaallttaaddaa oorraaiinnddiikk eerrrreebbiinnddiikkaattzzeekkoo??

Bai, lan asko daukagu oraindik egi-teko, eta zentzu horretan, ELArenlehentasuna diskriminazio forma guztieiaurre egitea da. Adibidez, lan berdinaeginda, kontratua edo soldata ezberdi-na izatea diskriminazioa da, eta gehie-

netan emakumeak eta gazteak izatendira egoera horretan aurkitzen direnak.Era berean, gizartean egiten direnbereizkeriei aurre egitea garrantzitsuadela uste dut. Zaharrak eta emakumeakdira talderik diskriminatuenak eta egoe-ra hori aldatzeko bideak landu behardira. Enpresa eta gizarte mailan berdin-tasuna lortzea beharrezkoa da.

ZZeellaann iikkuusstteenn dduuzzuu TTxxoorriieerrrrii hheemmeennddiikk2200 uurrtteerraa??

Baikorra naiz. Argi dago gauza batzukzaindu egin behar direla, esaterako,herrien hirigintza, baina hemendik 20urtera Txorierrin bizitzea orain baino ero-soagoa izango dela pentsatu nahi dut.Bertakoek horretan egin behar dituzteahaleginak. Denbora aurrera joan ahala,gauzak aldatuz doaz eta aldaketa horieiinolako beldurrik gabe aurre egin beharzaie. Kalitate aldetik, duela hogei urtebaino hobeto bizi dira Txorierrikoakhemen, eta, ziurrenik, hemendik hogeiurtera gaur egun baino erosotasun etakalitate hobeagorekin biziko dira.

“Estatistiken arabe-ra, lan ez-finkoaren

eta lan istripuenarteko harremana

oso estua da, batezere, eraikuntzan”

Testua: Maite Aranburu

ZZEERR DDEERRIITTZZOOZZUU

Ricardo GarciaNi sindikatu baten partaide naiz, baina egiaesan behar bada, uste dut sindikatu guztiek ezdutela laguntzen errebindikazioak lortzen.Gainera, jendeak ez ditu bere eskubideak eza-gutzen.

Josu ZabalaBaietz uste dut. Lan munduan gero eta arazogehiago dago, langileei asko eskatzen zaie, etalaguntzen duela uste dut. Gehienek ez dituzteeuren eskubideak ezagutzen. Normalean,lantegian arazoren bat suertatzen zaizuneanarduratzen zara sindikatu batengana jotzen.Javier Meoyo

Duela zenbait urte sindikatu baten partaidenintzen, baina askotan, langileen errebindika-zioak eta sindikatuaren nahiak ez zetozen bat.Horretaz gain, ona litzateke jendea sindikatue-tako kidea izatea.

Mari Carmen VillabaGarrantzitsua da, batez ere, enpresetan arazoaksortuz gero, denen artean konpontzeko.Txarrena da jendeak ez duela bere eskubideakezagutzeko ardurarik hartzen.

Elisa KostaDuela gutxi sartu nintzen sindikatu baten eta,beraz, ez dakit asko gai horri buruz, bainalagungarria dela uste dut. Nire esperientzianoinarrituz, askok ez dituzte euren eskubideakezagutzen, eta, gainera, gutxik eskatzen dituzte.

Belen MelladoBai, batez ere, langileen eskubidea defendatzekodagoen bidea dela uste dut. Normalean, gureeskubideen aurrean ezjakintasun handia dago.

Diego MartinEskubideak errebindikatzeko aukera bakarrasindikatu bateko partaide izatea dela uste dut.Gainera, gai honen inguruan ezjakintasunhandia dago, zuzenean arazo bat izan ezean,gehienak ez dira gai horretaz arduratzen.

UUSSTTEE DDUUZZUU GGAARRRRAANNTTZZIITTSSUUAA DDEELLAA SSIINNDDIIKKAATTUUBBAATTEENN SSAARRTTUUTTAA EEGGOOTTEEAA??

13

BizkargiBBuurrrruukkaa ggaalldduueenn mmeennddiiaa

Urtero moduen, aurten be Bizkargi eguna ospatuko da Morga,Muxika, Zornotza eta Larrabetzu batzen dituen mendi gailurrean.Urtero moduan, aurten oin dala 65 urte hildako gudari guztiakgogoratuak izango dira 564 metrotara.

Bataila odoltsuak izan ziran 1937koak... odoltsua izan baitzanespainiarrek egin eurien ofentsiba. Bizkargik esangura bereziaeukan garai haretan. Bilbo zaintzeko Burdinezko gerriko berezianparte ziran Txorierri inguruko herriak, Gaztelumenditik Fikara zeininguruko mendietara Burdinezko gerrikoa egoan prestatua...baina Araba aldetik sartutako faxistak gero eta gertuago euezalaeta Bizkargi zaintzera joan zan euskal gudari asko. Bizkargi bazanikurra zeozelan... eta hori defenditzera batu ziran hainbat batailoi.

Inguruan bonbardaketak ziran nagusi. Otxandio, Durangomartxoan 31n, Gernika... Bizkargitik sartu ostean, faxisten asmoaFika eta Gaztelumenditik Bilboraino sartzea izan zan.Gaztelumendin batez be ekainaren hasieran izan ziran liskarrikhandienak... Bilbo galtzeko ezinbestekoa izan zana. BehinGoikoetxea Oriolen traizioaren ostean, mapan eskuan euskazalaFrankoren aldekoak Bizkaiko hiriburuaren jabe egin ziran.

65 urte ospatzen dira guzti haretatik. Gure herriak ondiño bememoria historikoa galdu barik deko, eta Bizkargin urtero-urtero,euri zein aterri, ospatu egin da Bizkargi eguna, “atzo eta gaurkogudarien alde”. Aurten be programa oparoa dau mendi puntaneta, betiko moduen be, Larrabetzuko urien. Inguruko herrietatikurtero moduen Bizkargirako mendi ibilaldi ugari egiten dira.Larrabetzun, Hori Bai gazte elkarteagaz batera jende asko joatenda uritik bertatik oinez. Beste askok, kotxez Goikoganera joan etahandik txango laburragoa egiten deu. Behin Bizkargira igonda,txalapartariek, trikitilariek, bertsolariek, meza, txosnak eta jai giroatopauko ditu doan guztiek. Larrabetzun barriz, manifestazinoa etaIzotz taldeagaz jaialdie egongo da plazan.

“Bataila odoltsuak izan ziran1937koak... odoltsua izan baitzanespainiarrek egin eurien ofentsiba.Bizkargik esangura berezia eukan

garai haretan”

Testua: Patxi Gaztelumendi

Bizkargi mendia, 1937ko maiatza

MMaarriittxxoo!!Salbatore Mitxelena, 1940

Irten adi leioraMaritxo, lenbaillen;Gudariak gudaraGudariak gudarabertan baitgoazten.

Lareun gudari, lareunabertzale lerdenmendira abiatzekogertu ona emen:Españiko ikurriñaBizkargiren gallenetsaiak jarria, andibear diagu ken.

Giputz oldartsuakinez badegu kentzen,Joxe Mari bizirikez den ikusiren...

Jantzi ezan jaiekosoñeko ederrenta irten adi leiora,irten adi leiora,Maritxo, lenbaillen.

Españi ikurriñakingurearen orpoz,lareun gudari aiek,lareun gudari aiekgaraille badatoz.

-Lareunak bai?- Maritxokgaldetzean du poz!--lareunak, bai enetxo,lareunak an datoz:biziak aurren, illakdakazkite ondoz:Joxe Mari ta baibost...(Maritxo, non denpoz!)

Zoaz eleizara taMaritxo, otoi gogoz:Garaitu duten arren,garaitu duten arren,anitz gorputz datoz.

Joseba Tapiak disko ederra eskaini euskunneguan, “Agur Intxorta maite-1936-37 gudako kan-tuak”. Disko horretan 1936ko gerrako kantuak ageridire, orain arte ezagutu bakoak gehienak. Izan be,orain arte “Eusko Gudariak” baino ez da izan ezagunagure artean. Oin, ordea, gerrako kantu asko, alaiak etatristeak dekoguz entzungai geure kantutegian.

Horrek danan artean topau dogu SalbatoreMitxelenak idatziriko “Maritxo!” be. SalbatoreMitxelenak bere kuadernoan 1940an idatzirikoa.Kantu guzti honen bilatzailea, ordea, beste idazle batizan da: Koldo Izagirre. Joseba Tapiagaz elkarlaneandabil aspaldion eta honeek kantuok danak batu ditutrikitilariarentzat.

Koldo Izagirrek esanda dakigu ganera, SalbatoreMitxelenak idatziriko kantu hau ez zala 1977 urterar-te argitaratu. Ordurarte fraile frantzizkotar honek ida-tziriko letra eta poema asko ta asko bere kuaderno-etan gordeta egon ziren. Jakin editorialekoek,Arantzazuko EFA argitaletxean publikatu zituezanMitxelenaren lanok, bi liburukitan “Idazlan guztiak”titulupean.

Salbatore Mitxelena Zarautzen jaio zan 1919aneta Suitzan hil 1965ean. Frantziskotar be Zarauzkokomentuan egin zan, eta 1936an, gerra hasitakoanNafarroako Erriberrira joan beharrean aurkitu zan.Han Francoren alde soldadu joan behar izana suer-tatu jakon. Gerra amaitutakoan barriro be Erriberrirabialdu eurien Mitxelena. Gero misiolari ibili zan lekuaskotan, eta azkenean Suitzan hil zan. KoldoIzagirrek Salbatore Mitxelenaren poesia batzendauen XX. mendeko poesia kaieran hau diñoMitxelenan ganean: “1936ko gerrak markatu zuengogorkien bere lana. Gerraondoko gure lehen idaz-lea da, baina are gehiago dugu gerra horren ondorioeta emaitza”.

Gerrari buruz letragile anonimo askok idatzizeuen, baita bertsolariek be, normala zan moduan.Lauaxeta, adibidez, “poematan despeditu zen fusi-latu aurretik” –diño Koldo Izagirrek–, “Monzonekliburu oso bat idatzi zuen gudarien eginez,Iratzederrek Gernikaren suntsimenduaz moldatuzuen bere lehen poemetarik bat... eta SalbatoreMitxelenaren obra guztia gerraren tragediak marka-tu zuen”.

Salbatore Mitxelenak idatziJJoosseebbaa TTaappiiaakk kkaannttaattuu ddoosskkuunnaa

Francoren aldeko armadaLarrabetzun

15

IIzzeennaa:: Artabe eta Gorondabeko Udal KiroldegiakOOrrdduutteeggiiaa::

-Artaben, irailetik bagilera:astelehenetik barikura, 10,30-14,00 eta 17,00-21,00zapatuetan, 10,30-14,00 eta 17,00-20,00domeka eta jaiegunetan, 10,30-14,00

-Artaben, garagarrilatik abuzturaastelehenetik barikura, 10,30-14,00 eta 16,00-21,00zapatuetan, 10,30-14,00 eta 16,00-20,00domeka eta jaiegunetan, 10,30-14,00

*Urte osoan piszina itxita egongo da astelehen goizetan.

-Goronda Bekon, astelehenetik barikura, 13,00-22,00zapatuetan, 9,00-14,00 eta 16,00-20,00domeka eta jaiegunetan, 9,00-14,00

*Abuztuan ITXITA dago.

UUDDAALL KKIIRROOLLDDEEGGIIAAKK::SSAASSOOIIAANN EEGGOOTTEEKKOO AAUUKKEERRAA,,GGUUZZTTIIOONN EESSKKUURRAA

Uda datorrela eta azken hilabeteetan pilotutako kilo horreek bide baztarrean itxigura dozuzala? Astirik ez daukazula danone gorputz gihartsu/lirain (edo biak batera)bat lortuteko? Egon lasai, Txorierriko udal kiroldegiek eskaintzen deutsuezan aukera-kaz, ez dozu atxakirik.

Hainbat aktibidade bai, edonorentzat, edozein ordutan etapoltsikoari lar tiretu barik.

Gaurko honetan, Txorierrin doguzan udal kiroldegien ganeanberba egitera natortzu. Geure inguruan hiru daukaguz, Derion,

Zamudion eta Sondikan, bakotxa bere ordutegi, aktibidade etasalneurriakaz. Hasi gaitezan ba, Txorierriko biztanleoi gorputzariegurra emoteko eskaintzen jakuzan aukerak aztertzen. Honahemen adibide bi:

EEsskkaaiinnttzzeenn ddiirraann iikkaassttaarrooaakk::-Uger egitea (oinarrizko maila eta hobatzeko maila)-Gimnasia-Karatea-Aerobica-Baleta

KKiirrooll iinnssttaallaazziinnooaakk::-Gihartze gimnasioa-Masajea-Solariuma-Sauna-Tenisa-Frontoia-Squash

SSOONNDDIIKKAAkkoo UUDDAALL KKIIRROOLLDDEEGGIIAA

Tel.: 94.453.36.72 / 94.471.00.76Sarrera: 2,25 euro (helduak)

1,75 euro (18 urtetik beherakoak)

Testua: Fernando Larrondo

17

OOrrdduutteeggiiaa:: Astelehenetik barikura, goizeko 10etatik gaueko 10,30etaraZapatuetan, goizeko 10etatik arratsaldeko 8etaraDomeka edo jaiegunetan, goizeko 10etatik ordu bietaraAbuztuan, oporrak dirala eta, ITXITA egoten da.

AAbboonnuuaakk::1.- DERIO eta ZAMUDION erroldatuak-Urteko abonu familiarrak (ezkontideak + 18 urtetik beherakoak)* 123,21 euro-Urteko abonu indibiduala (18tik gorakoentzat) 87,15 euro-Urteko abonu indibiduala (18tik beherakoentzat) 60,10 euro

*Seme-alaben kopuruaren eta lan egoeraren arabera, salneurri bereziak dagoz.

2.- Ez Erroldatuak-Urteko abonu familiarrak (ezkontideak + 18 urtetik beherakoak)* 150,25 euro-Urteko abonu indibiduala (18tik gorakoentzat) 105,18 euro-Urteko abonu indibiduala (18tik beherakoentzat) 72,12 euro

*Seme-alaben kopuruaren eta lan egoeraren arabera, salneurri bereziak dagoz.

AAbboonnuuaa aattaarraatteekkoo bbeehhaarr ddaann ddookkuummeennttaazziinnooaa::-Eskaera orria beteta-Argazki bat-Karnetaren kopia bat-Ordainketaren ziurtagiria (Ipar Kutxa: 3084-0015-71-6400033354)-Abonu familiarra egin gura bada, Famili Liburuaren kopia behar da.

ZZeeiinnttzzuukk ddiirraa aabboonnuuaa ddaauukkiieenneenn bbeennttaajjeeaakk??-Sarrera doan-Prezio bereziak zerbitzu eta ikastaroetan-Ikastaroetan parte hartzeko lehentasuna-Squash, kirol pista, gimnasioa, sauna eta rokodromoa doan-Istripu asegurua.

DDEERRIIOOkkoo UUDDAALL KKIIRROOLLDDEEGGIIAA

EEsskkaaiinniittaakkoo kkiirrooll zzeerrbbiittzzuuaakk::-Uger egitea barruko piszinan-Kirol pista-Tenisa eta Padela-Gimnasia(helduentzat, gimjazz,

step, aerobic)

-Masajea-Gihartzea-Yoga(2002 urteko

barrikuntza)-Barruko dantzak (2002 urteko barrikuntza)

IInnssttaallaazziinnooaakk::-Squash (ordua, 2,85 euro eta abonatuek doan)-Sauna (ordua, 2,40 euro eta abonatuek doan)-Kirola egiteko pista (futbola, saskibaloia...)

-Frontoia* (ordua, 7,21 euro)-Rokodromoa(ordua, 4,21 euroeta abonatuek doan)

*Frontoia 2001. urtean eregi zan.Hau da orain arte egindako azke-nengo instalazinoa

Tel.: 94.454.01.59Sarrera: 3,01 euro (helduak)

2,40 euro (18 urtetik beherakoak)

EErreeiitteekkoo eettaa llaannddaattzzeekkoo ssaassooiiaaAipatutako barazkiek ez eze, beste

batzuek ere kanpoan dute euren jatorria;batzuek Ameriketan (artoa, tomatea, kalaba-za, kalabazina, lekak) eta besteek Asian(pepinoa, berenjena). Hotzak kalte egiten dieeta izotzak edo leiak erre egiten ditu.Bizkaian, beraz, maiatzetik urrira bitarteanbaino ezin ditugu hazi, tarte horretan ez dela-ko izotz arriskurik izaten eta lurra epel ego-ten delako.

Urte batzuetan –toki babestuetan– den-bora hori luza daiteke bai aurretik, bai atzetik.Baina tradizioari kasu eginez gero, orturakosasoi nagusia (aipatutako landareak lurreraipintzeko) Isidro Deunaren egunarekin baterahasten da. Eskualde askotan, bai, hala izatenda, baina Txorierrin eta, batez ere, kostalde-an apur bat aurreratu daiteke.

Artoa, indabak, lekak, kalabaza eta kala-bazina lurrean bertan erein ditzakegu. Hauenhaziak handiak dira eta aste biren ondorenazalduko dira.

Ereiteko lurra ez da egon behar bustita,ezta lehorregi ere, ezpada aro onean (zokilaeskuz erraz txikitzen denean) eta ondo pres-tatuta. Hau errespetatzea egutegi zehatz batisegitzea baino garrantzitsuagoa da. Beraz,lurra lantzeko eta ereiteko momentuak kontuhandiz erabaki behar dira.

Beste barazkien haziak txikiagoak dira(batez ere, tomate, piper eta berenjenarenak)eta landareak hazitegian lortu eta ondorenlurrean ipiniko dira. Hauen lehenengo hazkun-tza oso astiro doanez, hazitegi berotxoetanereiten dira hilabete bi aurrerago, gutxi gora-behera. Hazitegirik egin ez badugu, aldatzekolandareak Txorierrin berton eros ditzakegu.

BBaarriieettaattee eettaa hhaazziieenn kkoonnttuuaa“Bertoko” barietateen hazia iazko fruitu

helduetatik ateratzen bada, ona izaten da.Hala egiten da hemengo kalabaza luzeare-kin, Gernikako piperrarekin (piper gorrietatikhartutako hazia) eta indaba mota batzuekin.Barietate horiek eta saltzen diren hazibatzuek euren ezaugarriak gordetzen dituzteurte batetik bestera eta belaunaldiak nahikoberdinak izaten dira.

Baina hibridoekin ez da berdin gertatzen.Gehien erabiltzen diren arto eta tomatebarietateak hibridoak dira. Haiekin emaitzakugariagoak izaten dira, eta beste abantailabatzuk ere izaten dituzte.

Baina hibrido baten haziarekin lortutakolandareak eta landare-ama ezberdinak dira.Gainera, lortutako landareak mota askotako-ak dira. Beraz barietate hibridoa gura bada,urtero erosi behar dira haziak. Hazi-ontzikomertzialetan barietatea hibridoa bada,“F 1” idatziz adierazten da askotan.

Hona hemen hibrido batzuk: Top kapikalabazina, Dasher II pepinoa, Jack etaIndalo tomateak eta merkatuan aurkitzenditugun ereiteko arto mota gehienak. Askodira eta urtero sortzen dituzte berriak.

Hibridoak ez direnen artean, bertokoezgainera, barietate komertzial asko daude,belaunaldi batetik bestera euren ezaugarriakkontserbatzen dituztenak: Luze beltza beren-jena, Eder beltza kalabazina, “Goxo italiarra”piperra eta leka mota gehienak.

Indabak artoarekin batera erein daitezke,honek eutsi egiten die eta. Osterantzean,parrak edo kanaberak erabiliko ditugu. Kasuhonetan, botxo edo txorkoetan ereingo ditugu,

zulo bakoitzean 6-8 hazi ipiniz, markoa 90 x90 cm-koa delarik. Neurri horiek norberakmolda ditzake bere gustura.

Badira barietate apal batzuk, parrarikbehar ez dutenak eta estuegi ereiten direnak.

Tomate eta piper landareak lurrera alda-tuko ditugu. Tomatea kanpoan aldatzeakarriskua dauka, izan ere, landare honi osotxarto datorkio ura orrietan eta uda euritsue-tan erraz harrapatzen du gorrina.

Piperraren markoa erabakitzeko zeinpiper mota den aztertuko da: erretzeko pipe-rra, pipermina, txorizeroa edo frijitzekoa…

OOnnggaarrrriiaaAipatutako barazki guztiek lur aberatsa

behar dute, indabak eta lekak izan ezik.Beraz, lur arruntetan ongarria botatzea beha-rrezkoa dugu landatu baino lehen.Kalabazak, kalabazinak jasaten dute satsnahiko berria; tomateak eta patatak ere bai.

Baina aipatutako besteentzat hobe dasats zaharra, heldua, ondo konpostatua,batzuek “konposta” deitzen diotena. Indabakedo lekak erein aurretik, ez da komenigarriaizaten satsa botatzea, aurreko urteetakoongarriketren eragina aprobetxatuko dute.

IIllaarrggiiaarrii bbeeggiirraattzzeeaa gguussttuukkooaa dduutteenneennttzzaakkooMaiatzaren hasierarekin batera ilbehera

daukagu, tradizioari jarraituz gero sasoi onaerein eta landatzeko (lehenengo astea).Batzuen ustez, ilargi-egutegiaren arabera,maiatzaren 1ean goranzko ilargia hasten daeta hura da ereiteko sasoi egokia; 16tik aurre-ra, berriz, beheranzko ilargia hasten da etaorduan errazagoa da sustraitzea errazten den.Beraz, landatze edo aldatzeko sasoi ona da.

BBAASSEERRRRII MMUUNNDDUUAA

BBEERRTTOOKKOO OORRTTUUKKOO SSAASSOOIIAA DDAATTOORRGernikako piperraz eta indabaz, Ibarrako piperraz eta bertoko beste barazki batzuez

berba egiten denean, gogoratu beharra dago ez dela denbora asko haiek guztiak etorrizirela Amerikatik Europara. Mende gutxiren buruan osatutako selekzio eta hobetze pro-zesu baten barruan euren bereiztasuna eta ezaugarri ezberdinak lortzen joan dira.Dirudienez, jendearentzat nahikoa da “bertoko” izena ematea, “geureak” direla esateko.

Testua: Derioko Nekazaritza Eskola (Mendikoi)

AALLDDIIZZKKAARRIIAANN PPUUBBLLIIZZIITTAATTEEAA

JJAARRRRII GGUURRAA DDUUEENNAAKK DDEEIITTUU

BBAAIINNOO EEZZ DDUU EEGGIINN BBEEHHAARR

TLFNOA: 94 452 34 47 - 686 58 92 38E-MAIL: aikortxori@yahoo.es

19

ZZIIEENNTTZZIIAA EETTAA TTEEKKNNOOLLOOGGIIAA

Jende asko harritu egiten da, birusinformatiko bat enpresa baten sistemansartu eta hainbat milioi galazo deutsolaentzuten dauenean: “Zelan izan leitekeholango gauzarik?”, “Ordenagailua gaisotuegin da edo zer?”, “Zer da birusa?”,“Konekta Zaitez kanpainearen bitartezordenagailua erosi barri nago eta orain zeregin behar dot?”

Birusaren gai hau oso zabala da etaliburu asko idatzi leitekez haren ganean.Idatzi honen helburua honako hau bainoez da: birusa zer dan eta haren aurka zeregin behar dan azaltzea eta birusei buruzInterneten dagozen helbide interesgarribatzuen barri emotea.

ZZeerr ddaa bbiirruussaa??Birusa programa informatiko bat da,

beste programa haundiago batzuk erabilizgehitu egiten dana eta sistemea infekta-tzen dauena. Ezkutututa egoten da, etaagertzen danean, arazoak eta minak sortuleitekez sisteman. Birusa programa txikibat da, baina beste programetan kopia-tzen da, eta programa horreek erabiltzendiranean agertzen da birusa.

ZZeellaann zzaabbaallttzzeenn ddiirraa??Lehenengo birusa Kalifornian sortu zan,

1983an, Fred Cohen unibertsitateko ikasle-ak gai honi buruzko tesia egin ebanean.

Birusak programa piratetan edo copy-right-ik ez dauken programetan egotendira ia beti. Programa originaletan ez dabirusik egoten. Ez bada zabaltzen birusadaukan programea, ordenagailua ez dainfektatuko.

Baina hau ez da guztiz egia. Azkenbolada honetan sortu dira birus batzuk,programa batzuen akatsak erabiliz zabal-tzen direnak. Hona hemen adibide bat:NIMDA sortu zanean, galera eta arazoasko euki zituen enpresa askok. Birus haue-mail bidez zabaldu zan eta OutlookExpress daukan bug (akats) bat erabilieban. Inork birus hori daukan e-mail-ajasoten badau, automatikoki zabaltzen dabirusa. E-mail zerrendea ikusi eta infekta-tutako mezua zabaltzen dau, eta, ganera,sistemea hondatuten dau. Birusa zabaltzeneta zabaltzen joan zan, enpresetan orde-nagailu askoren sistemea apurtu eta diruasko galazo eban.

OOnnddoorreenn aahhoollkkuu bbaattzzuukk ddooaazz,, bbiirruussiikk eezzhhaarrttzzeekkoo eettaa,, hhaarrttuuttaa eedduukkii eezzkkeerroo,, kkaall--tteeaakk aahhaalliikk eettaa ttxxiikkiieennaakk iizzaatteekkoo zzeerreeggiinn bbeehhaarr ddaann jjaakkiitteekkoo::

- Segurtasun kopia edo backup-a eukitea, infor-maziorik galdu ezkero, barriro eskuratzeko.- Antibirusaren azkenengo bertsinoa eukiteaeta memorian aktibo eukitea. Bat baino gehia-go euki ezkero, hainbat hobeto.- Ez da sartu behar lizentzia bako programarik.Sartu beharra euki ezkero, birusik daukan ikusibehar da.- Ez dira zabaldu behar e-mail ezezagunenbidez heltzen diran artxiboak.- Ez da artxiborik jaitsi behar leku ez-fidagarritik.- Edozein artxibo zabaldu baino lehen, antibiru-sa erabili behar da birusik badaukan ikusteko.

OORRDDEENNAAGGAAIILLUUEENN BBIIRRUUSSAAKK

HHoonnaa hheemmeenn aannttiibbiirruussaakk eeggiitteenn ddiittuueenn eennpprreessaa oonneenneettaarriikkoo bbaattzzuukk::- PandaSoftware. Bizkaian sortutako empresa (www.pandasoftware.es).- Symantec. Norton Antivirus (www.symantec.com).- F-secure (www.f-secure.com).- Kaspersky Labs. AVP (www. Kaspersky.com).- Network Associates. McAfee (www.mcafee.com).- Trendmicro(www.antivirus.com).Danak dauke doako antibirus bat, baina gehienek probatzeko

baino ez dabe eukiten.

HHeellbbiiddee iinntteerreessggaarrrriiaakk::- http://www.vsantivirus.com- http://www.virusattack.com.ar/- http://www.securityfocus.com- http://www.zonavirus.com/- http://antivirus.about.com/- http://www.hispasec.com- http://www.virusbtn.com/

ZZEERR EEGGIINN BBIIRRUUSSEENN AAUURRKKAAHemen be txertoak edo bakunak erabilten dira. Txerto horreek, lehelengo eta behin, ez dabe itxiten programa infektatua zabaltzen,

eta birusik badauka, garbitu egiten dau. Halan be, askotan ezin dira datuak lehengo moduan ipini. Txerto horri antibirusa deitzen jako.

Testua: Alberto Legarreta

MMEENNDDII TTLLEEZZAAMMAA GGAAIILLUURR

21

Gailur Lezamako mendi taldea 1991koazaroan sortu zen, mendia oso gogokoduen lagun talde baten eskutik.

Euren helburua mendiaz gozatzea izanzen hasiera-hasieratik. Lagun gutxiko taldebat mendira doanean, ibilbide berdinakegiten ditu beti, ez duelako gehiago eza-gutzen. Gailur mendi taldeak, berriz, tokiezberdinetara joateko eta beste parajebatzuk ezagutzeko aukera eskaintzen du.Ibilbideak edozeinek egiteko modukoakizaten dira eta bazkideen artean berbaeginda antolatzen dira.

Bidaiak kotxez egiten dira. Ibilbidebakoitzean 12-14 lagun batzen dira. Bidaiahoriek zailtasun mailaren arabera sailkadaitezke, baina baita iraupenaren araberaere: egunekoak, asteburukoak eta “zubie-takoak”. Egun bateko irteerak EuskalHerriaren barruan egiten dira; gainerako-ak, Euskal Herritik kanpora.

Orain arte egin duten ibilbiderik erra-zena Belatxikietakoa izan zen; egun pasajoan ziren, arrautza eta txorizoekin gosariaegiteko, baina euria barra-barra bota zien.Arriskutsuena, berriz, iaz egin zenHuescako Pirinioan, Ibón de Estanés dei-turiko lekuan. Kanpin-dendetan zeudela,sekulako ekaitza eta trumoiak jasan beharizan zituzten. Baina, zorionez, sustoa bainoez zen izan.

Arriskua alde batera utzita, GailurrekoekGR-11 izeneko ibilbidea dute oso gustuko.Ibilbide horrek Pirinio osoa zeharkatzen dumendebaldetik ekialdera eta urtero-urteroibilbideko zati bat egiten dute. AurtenAndorran sartuko dira.

Egutegi bat prestatu ohi dute, urteanzelako irteerak egingo dituzten aditzeraemateko. Bertan zehazten da zer egingoduten hil bakoitzean. Adibidez, maiatzaren5an Bizkargira joango dira; maiatzaren19an eskalada ikastaroa emango dute, etaekainaren 2an Urbasara joango dira.

Inork Gailur mendi taldeko bazkideaizan gura badu, edo, beste barik, bidaieiburuzko informazioa jaso gura badu,Lezamako Udaletxearen behealdeandauzkaten lokaletara joan daiteke.

Eguaztenetan, iluntzeko zortzi etaerdietatik aurrera biltzen dira bertan. Denadela, izen emateak eta horrelakoak gerokoutzi gura badira, posible da irteera egune-an bertan motxila hartu eta goizeko zortzieta erdietan Lezamako plazan agertzea.Ziur egon, ahaztu ezinezko esperientziabiziko duela eurekaz.

TTAALLDDEEAARREEKKIINN GGOOZZAATTUUZZ!!!!!!Testua: Arantzazu Mendiguren

Apirilaren 21ean ikusi genduanetik,Zamudion, Txorierrin eta Euskal Herrianbe, trikitixaren etorkizuna oparoa dala etaluzaroko daukagula esan geinke.

Goizean hasita, herrialde guztietatiketozan trikitilariek gure herrietako plazaketa kaleak alaitzen hasi ziran. Halaxe pen-tsatu eben antolatzaileek.

Zamudio, hainbeste trikitixa eskolaegun guztian izateko, ez zala nahikoa etagoizean Txorierriko herri eta auzo guztie-tara eroan behar zala jaia. Herri bakoitze-rako talde batzuk aukeratu eta han zirenantolakuntzakoak gidari eta lagun egiteko.

Eguerdirako, Zamudioko plazan deitu-tako konzentrazioan ziran guztiak. Norkesan dau, gure herriko musika eta kulturaatzeraka doala? Hangoa ikusterik besterikez zan. Txiki-txikienetatik hasita, adin guz-tietako trikitilari eta pandero joleak eurenegunaz gozatzen.

Aurpegi ezagunak ikusteko aukera beizan genduan. Han ziran Joseba Tapia,Aitor Furundarena eta beste hainbat.Ikaragarrizko doinu saltsa, kanta eta musi-ka nahastea. Benetako jai giroa eta ondopasatzeko gogoa.

Handik kalejiran, 1400 lagunek bazkal-tzeko prestatuta egoan karparaino.Kanpoko eguzkiak eta barruko jai giroberoagaz tenperaturak gradu batzuk goraegin eban.

Ondo jan eta edan ondoren, ManuLegina, Jose Luis Telleria eta CarlosRoelek gure eskualdeko hainbat erromerialaitu dabezan trikiti beterano hirukoteakomenaldi hunkigarria jaso eben. Eta baita,“Bertoko” musika eskolako irakasleak.

TTRRIIKKIITTII EEGGUUNNAAHolantxe da, eguraldia lagun izan eban Euskal Herriko trikiti egunak eta sekulako

jendetza animatu zan Zamudioraino etorteko. Euskal Herriko trikitilari eta pandero jole-en doinu alaiak, jai giroa bazter guztietara zabaldu eban.

23

EGUZKIPEAN, TRIKITI DOINU ZAPARRADA ZAMUDIONEta inguruko herrietan be bai

Amaitzeko, ENE BADA! Taldeareneskutik dantza egiteko aukera izan zaniluntzera arte.

ZZaappaattuuaann bbeerrttookkoo eettaa ““BBEERRTTOOKKOO””kkooeennttzzaattBezperakoa, jai intimoagoa baina poli-

ta izan zan. Protagonistak, ZamudiokoBERTOKO Soinu Tresnen Elkarteko neska-mutilak. Helburua, euren beharra herrita-rrei erakutsi eta hurrengo eguneko giroaberotzen hastea.

Horretarako goizean, antzineko tranbiabaten eta beste autobús baten igon etaTxorierriko herri guztietara bisitatxoa egineben, danatan kalejirak eginez.

Gero taldeko guztien arteko bazkaria,erakustaldia plazan eta eguna bukatzekomerienda eta erromeria.

EEsskkeerrrriikk aasskkooBai, eskerrak emon behar deutseguz

BERTOKO taldeko antolatzaileei Zamudioeta Txorierritar guztioi eskeini deuskuenegun handiagaitik.

Antolaketa lan astunak eta azken aste-otako buruko minak ez dira alferrikakoakizan. Hor dago fruitua. Aupa BERTOKO,ekin eta eutsi goiari!!!

Han ziran Joseba Tapia,

Aitor Furundarena etabeste hainbat.

Ikaragarrizko doinusaltsa, kanta eta

musika nahastea

PPaassttaazzkkoo zziinntteenn eennttssaallaaddaa

Osagaiak (4 lagunentzat)

Pastazko zinta kilo bat Antxoa lata batOlibak (beltzak edo antxoa nahiz pipe-rrarekin beteak izan daitezke)Letxuga orri batzukPiper gorri batzuk Hirugiharre (panceta) xerra batzuk

Prestatzeko modua

Lehenengo eta behin, zintak egosikoditugu ur ugaritan. Bertara gatz apur bateta olio txorrotada bat botako ditugu. Egosita daudenean, ur hotzetan ipinikoditugu, guztiz hoztu barik.

Antxoak, olibak eta hirugiharrea txikitu-ko ditugu eta albo batean utziko ditugu.Letxuga juliana erara (zati txikiak etaluzeak eginez) zatitu eta albo bateanutziko dugu.

Zartagin batean olioa eta berakatzajarriko ditugu berotzen. Olioa epel dago-enean, hirugiharrea bota eta guztiz frijitubaino lehen aterako dugu zartaginetik(berakatzak gustua emateko baino ezdira).

Hirugiharrea frijitzeko erabili dugunolioa (guztiz erreta ez badago) entsala-daren ozpin-olioa edo binagreta egitekoerabiliko dugu, iragazi ondoren.

Aurkezteko modua

Plateraren azpian letxuga ipiniko dugu.Gainean, pastazko zintak ipiniko dituguozpin-olioarekin, olibekin, antxoekin etahirugiharrarekin nahasturik. Horren gai-nean, antxoa batzuk eta piper gorri zatibatzuk jarriko ditugu trabesean. Nahiizanez gero, arrautza egosi zati batzukedo kaparrondoak ere jarri daitezke.Azkenik, perrexil apur bat zabaldukodugu dugu gainetik.

LEJARRENE JATETXEA

Ricardo Zarate Lejarraga

IINNDDAABBAA GGOORRRRIIEEOOssaaggaaiiaakk ((44 ppeerrttssoonnaarreennttzzaatt))

- 1 kg. Indaba gorrie- 100 . urdaia- Txorizo bi- Piper txorizero bi- Porru bat- Kinpula bat- Zanahori bat- Patata bat

Lehenengo eta behin bezperan indabak garbitu eta uretan ipini beratzen.Ur berarekin, indabak egosten ipini txorizoa eta urdaiagaz. Irikiten hasten danean,

porrue, kinpula herida eta zanahoria txiki-txiki eginda bota eta piper txorizero biek oso-rik. Ordu bete erikiten egon eta gero patata bota zatituta eta sarten baten 4 edo 5 koi-larakada oliba olio ipini eta beste kinpula erdia, hau ere txiki-txiki eginda. Kinpula friji-tzen denean bota indabatara. Azkenean gatza egin.

Ur behiago behar izanez gero, ur hotza bota .Irikiten ordu bitan eduki, gitxi gora behera.Osagai gehiago be hartzen ditu indaba lapikoak: odolosteak, saiheskia, txorizoa.

Holan ura izanez gero honek osagaiok aparte egosi eta indabakaz batera jan.

EETTXXEEKKOO SSUUKKAALLDDAARRIITTZZAAMari Tere Oinandia

LLaagguunn IIzzoozzttuuaaJoseba Sarrionandia

Oroimena eta hitza galdu dituGoiok, “izoztuta” geratu daBluefieldsgo bere erbestean, etahari laguntzera doa Maribel, errefu-xiatuen postaria; Ekuadorrera era-man nahiko du sendatzera, han bizibaita paper faltsuekin Andoni,Goioren ikaskide izandakoa, bainabidaia ez da inondik ere erraza.

Abiapuntu horrekin, hiru narra-zio-hari josten dira kontrapuntuan.

GGaallttzzeerrddii ssuuiizziiddaaLanda, MariasunOlariaga,Antton Fikziozko kontakizuna izan arren,

gizakion eguneroko errealitatea isla-tzen du obra honek. Galtzerdi ausartbatek lehenengo pertsonan konta-tuko digu bere burua laugarrensolairutik bota zuenetik maitasuna-ren kilimak sentitu zituen uneraino-ko gorabehera guztiak.Eta ezin daaipatu gabe utzi Antton Olariagakliburu honetan egindako lana.Mariasunen testuari etxe eder bategin dio arkitekto handi honek.

EEzziinn eeddaann

Badoa gizon bat medikunera, eskuan itzelezko darda-ra daukala, eta...

— Doktore jauna, begira, azken bolada honetaneskuan kriston dardara daukat, eta ez dakit zergatik oteden. Eta medikuak esaten dio:

— Asko edaten duzu? —Asko zelan edango dut ba? Erdia jausi egiten zait eta!

GGOOMMEENNDDIIOOAAKKGGOOMMEENNDDIIOOAAKKLLIIBBUURRUUAAKK

""GGaauuaa bbaassaammoorrttuuaann"" Markos UnzetaMarkos Unzeta eibartar musika-

riak pop-rock doinuak eta giro akus-tikoa aurkezten deuskuz.

""EEzz eessaann iinnoorrii"" Asier SerranoAsier Serranok bere bakarkako

lehen diskoa aurkeztudu, "Ez esaninori" . Lorelei taldean ezagutugenuenmusikariak bakarkako bide-ari ekin dio eta hainbatlagunen kola-borazio izan ditu disko honetan.

Diskoaren zuzeneko aurkezpe-nak Euskal Herriko txokoaskotanizango ditugu. Gastelupeko Hotsakdisketxeareneskutik ezagutukodugu lan berri hau.

DDIISSKKOOAAKK

Irudi bien artean aurkitu 6 ezberdintasun. Zein daZamudioko benetako Artea Errota?

UUMMOORREEAA

66 eezzbbeerrddiinnttaassuunnaakk

EESSAAEERRAA ZZAAHHAARRRRAA

25

Inor ez da bere buruarenetsai; alegia, inork ez diobere buruari harririk bota-tzen

OOTTSSOOAAKK EERREE EEZZDDUU BBEERREE HHAARRAA--GGIIRRIIKK JJAATTEENN

AAGGEENNDDAAZZaammuuddiioo

-Maiatzean, hankapaluen tailerra. Zamudioko GazteAsanbladak antolatuta.

-Maiatzak 3-17. “Antzerkiaren mundua” erakusketa. Dorretxea.-Maiatzak 4. 20:00etan, “Faemino y Cansado” humorea.

Arriaga antzokian. Busez.-Herri Urrats eta Araba euskaraz-era joateko autobusak anto-

latu ditu Udalak. Prezioa 5 euro dira eta izen ematea Udaletxeanbertan edo 94 452 20 23 telefonoan.

-Maiatzak 17, 24, 31, ekainak 7. 19:30 eta 21:00etan, Bideoemanaldiak.

-Maiatzak 19. Marrazki lehiaketa. Zamudioko frontoian.17:00etan.

-Maiatzak 31. 20:30etan, Abesbatzen musikaldia, Zamudioko elizan.-Ekainak 2. Euskal Eskola publikoaren festara joateko autobu-

sak antolatu ditu Udalak. Prezioa 5. -Maiatzak 25. 22:00etan, Benito Lertxundik emanaldia eskei-

niko du Lagatzuren Euskal Astean.

Derio. San Isidro Jaiak. Egitaraua 5. orrialdean.

SSoonnddiikkaa- Maiatzak 2-15, Melina López Sanabriaren pintura eta graba-

tu erakusketa. Liburutegian.- Maiatzak 16-31. Jon Deuna jaietarako aurkeztutako kartelen

erakusketa. Liburutegian.- Maiatzak 31. 17:30etan, “Zergaitik, zergaitik, zergaitik” ume-

entzako antzerkia, “Txirristra” taldearen eskutik.- Maiatzak 4, 11, 18 eta 25. 11:00-13:00. Jota ikastaroa, Jisturi

kultur elkartearen eskutik, Kultur aretoan. Doan. - Ekainaren 2an. 11:00etan, Derio-Zamudio lasterketa.

Derioko eskolan.

LLooiiuu- Ekainaren 23ra arte. Tenis ikastaroak. 18 _, Loiun erroldatu-

takoentzat; 36 _, besteentzat.

LLaarrrraabbeettzzuu- San Isidro Jaiak. Eskupilota partiduak. - Ganadu azoka. Maiatzak 15. San Isidro Jaiak.

LLeezzaammaa- Maiatzak 12. Herri Urrats-era joateko autobusak antolatu ditu

Udaletxeak. - Maiatzak 26. Ismael Serranoren kontzertua. - Maiatzak 25. Fruten meazketari, inausketa berdeari eta fruta

arboletako plaga eta gaixotasunei buruzko ikastaroa. - Ekainak 2. Euskal Eskola publikoaren festara joateko auto-

busak antolatu ditu Udaletxeak. Irteera 9:30etan.

Benito Lertxundi Zamudion, Lagatzuren Euskal Astean