1. IZURRITE BELTZA Egileak: Ibai Barrenetxea eta Javi J. West. 2. IZURRITEAREN HEDAPENA

XIV. Mendearen hasieran uzta txarrak izan ziren, eta honek goseteak eta desnutrizioa eragin zituen. Higiene baldintzak oso txarrak izateakIzurrite BeltzaEuropara iristea erraztu zuen.

Izurritea 1347. urtean heldu zen Europara, Krimeatik iritsitako itsasuntzi batetik marinel kutsatuak lehorreratzean. Gaixotasun hau oso arin hedatu zen Europa osoan zehar.

Izurrite hau oso arin hedatu zen hirien hazkunde kaotikoa eta merkataritzagatik.

Nekazari asko matxinatu egin ziren leku ugaritan: Gaur egungo Katalunian, Marsella eta inguruan, Parisen, Londresen, Cambridgen, Brujas eta Ganten, Danimarkako iparraldean, Suediako hegoaldean eta beste leku batzuetan.

3. GARAIKO TRATAMENDU ETA PROFILAXIA

Epidemia hau hain arriskutsu egin zuen faktoreen artean garai hartan bere transmisioa ez ezagutzea eta sintomen ikusgarritasuna azpimarratu behar dira.

XVI. mendearen hasieran Pizkunde medikuek jantzi bereziak erabiltzen hasi ziren izurriaz ez kutsatzeko:

-Intsentsudun makila : Pizturik zegoen kutsaturiko airea "garbitzeko" balio zuen eta itzalirik zegoenean gaixoa manipulatzeko. Gorriz margoturik egon ohi zen.

-Lihozko tunika : Gorputz osoa estaltzen zuen eta argizariz estali ohi zen "atomo pozointsuek" irrista zitezen.

-Maskara : Arnasteko hodi metaliko luzea izan ohi zuen belar usaintsuz betea "aire kutsatutik" babesteko. Maskara larruzkoaizan ohi zen, kristalezko lenteekin.

4. IZURRI MOTAK

Izurri Bubonikoa:Germena arratoien odolean zegoen. Arratoiek kosk egitean izurria kutsatzen zieten. Egun gutxien barruan hiltzen ziren.

Izurri pneumonikoa: Arnasketaren bidez kutsatzen zen. Bi egunetan hiltzen ziren gaixoak.

Izurri septizemikoa: Odolaren infekzioak eragiten zituen. Ordu gutxiren barru hiltzen ziren gizajoak.

5. JAINKOAREN ZIGORRA?

Garai hartako gizarteak medikuntzaren arloko ezagupen handirik ez zuenez, jende asko uste zuen izurritea Jainkoak ezarritako zigor bat zela.

Zigortzaileakizeneko sinistun batzuk herriz herri eta hiriz hiri ibiltzen ziren beren burua zartailu batekin minduz, honekin jainkoen barkamena lortu nahi zuten. Honekin izurritea gehiago hedatu zuten.

6. GERREN ONDORIOAK

Goseteak, uzta txarrak eta izurria ez ezik krisia larriagotu zuten guda ugari jasan behar izan zituzten. Adibidez Ingalaterra eta Frantziaren arteko 100 Urteko Guda

7. Eskerrik asko entzuteagatik!!

Mila esker entzuteagatik eta espero dugu aurkezpen hau zuen gustukoa izatea.

(Banda Sonora reproducida por: Msica del Renacimiento - Branle de los caballos)