HARMONIAKO) PROGRAMAKETADIDAKTIKOA) · 2019. 5. 16. · Lehen hiruhilabetea: 1. Diktaketa...

2014-‐2015

HARMONIAKO PROGRAMAKETA DIDAKTIKOA

Grado Profesionala DONOSTIAKO FRANCISCO ESCUDERO KONTSERBATORIO PROFESIONALA

HARMONIAREN PROGRAMAKETA DIDAKTIKOA, Musikako Ikasketa

Profesionaletako 3 eta 4. maila.

1

SARRERA.

Mendebaldeko musika-hizkuntzaren barruan, kontzeptu mailan desberdinak diren,

eta ondorioz, analitikoki zatitu daitezkeen arren, musikazko testuinguru batean

unitarioki hautematen ditugun elementu ugari sartzen dira. Harmonia, alde batetik,

testuinguru morfológico baten barruan, denborako une berean ekoizten denaz

arduratzen da, eta bestetik, testuinguru sintaktikoan, aurretik egindakoa eta gero

etorriko denarekin dagoen loturaz arduratzen da, bere testuinguruan betetzen duen

funtzioaz, alegia. Tonuen sistema gizakiak egin duen asmakuntzarik garrantzitsu eta

emankorrenetariko bat dela esan daiteke, eta eragiten duen sinplifikazioaren

ondorioz, bere postulatu eta mekanikaren arabera konposatu gabeko musika lanak

entzuteko muga izatera ere irits daiteke. Horren berezitasunak ezagutzea, bere

formazio eta disoluzioei dagozkien puntu guztiak ezagutzen dituenarentzat,

entzuketa adimentsu eta kontzientea garatzeko tresna ahaltsua da. Tresna horrek,

beraz, bai tonuen sistemaren printzipioen arabera konposaturiko musika lanak, eta

bai horietara egokitzen ez direnak, bere neurrian baloratzeko aukera eskainiko du.

Azken irakasgai horren ikasketen barruan egotea. Bestalde, intonazioa praktikatzea,

ikasitako instrumentuaren errepertorioa eta ikasleak bere inguru sozialak berezko

dituen musika-jarduerekin izandako harremanen maiztasunak, zalantzarik gabe,

praktika eta errepertorio jakin batekin jarriko zuten harremanetan. Praktika

eta errepertorio horiek ikasleak egin dituen musikako ikasketen etapa honetan jaso

duen prestakuntza eta hezkuntzan tonuen sistema ia guztiz nagusi izanik

konposatutako musika lanez osaturik egongo dira. Arestian aipatutakoa kontuan

izanik,



2

Harmoniaren irakaskuntzak ikasleari dagoeneko dakiena pixkanaka erakutsi beharko

dio, baina badakiela konturatu gabe. Ama hizkuntzaren gramatikaren antzera

jokatuko du;ez hitz egiten irakatsiz, nola hitz egiten den ulertaraziz baizik.

Honetaz gain, ezin dugu ahaztu sistema hau historian zehar asko eboluzionatu

denik, hainbat etapa ezberdinetatik pasatuz, sistema tonal beraren barruan idazkera

hainbat mota eta estilo ezberdina sortuz. Ikasleak, analisi eta estilo ezberdinetako

idazkeraren bidez ezagutu behar du. Beraz, harmoniak, musitaren historia ala

akonpaniamenduarekin harremana importante bat duela esan dezakegu. Lehen

kasuan, hizkuntza musikalaren eboluzio historikoaren barruan dagoelako, eta

bigarren kasuan, hainbat helburu eta eduki, harmoniarekin hamankomunean

edukitzeagatik. Gainera, ikasle kopuru haundi batek ikasturte berean bi gaiak

ikasten ditu.

Hemen dugun programazioak, edukiak ikasteko hainbat helburu garatzen ditu,

ikasleen bizitza profesionalean baliabideak izateaz gain, haien sormena motibatzeko

arrazoia ere izanez. Normalean teorikotzat hartuta izan den gai baten praktika osoa

bihurtuz, analisi, kanta herrikoien harmonizazioa eta benetako obren sormena ere

landuz. Beste modu batean esanez, musika sormenaren gozoa bizitzea, egiten diren

ekintza guztien bidez, beste guztiei emanez,

Hezkuntzari buruzko maiatzaren 3ko 2/2006 Lege Organikoak haren Titulo I-en VI.

Atalan irakaskuntza artistikoak aipatzen du. Honetaz gain, 229/2007 DEKRETUA,

abenduaren 11koak Euskal Herriko MUSIKA IRAKASKUNTZA PROFESIONALAK

finkatzen ditu.

Arau hauen babosean, programazio honek ondoko: helburuak, edukiak,

ebaluaketaren irizpideak eta kapazidadeen adkizioak proposatzen ditu, harmoniako



3

ikasleak, programaketa honetan lantzen dituen eduki guztiak, haren bizitzan aurki

daiteken benetako inguruan praktikan jar ditzala. Beraz, ikasle bakoitzaren obren

azterketa, doinuen harmonizazioa eta obra txikien idazkera, gaiaren ildoa dela esan

dezakegu, Harmonian ikasten diren eduki teorikoen praktikara eramateko

baliabideak izaten direlako.

HELBURUAK

Musika ikasketa profesionaletako helburu orokorrak

Musikako ikasketa profesionalen helburua ikasleen gaitasun orokorrak eta hezkuntza

sistemak berezko dituen gizalegezko baloreak garatzea da, eta horiez gain,

ondorengo gaitasun hauek garatzea ere bai:

a) Musika entzutera ohitzea eta ikasleei interpreta- tzeko irizpide propioak oinarritu

eta garatzea ahalbidetzen dien kontzeptu estetiko bat ezartzea.

b) Sentsibilitate artistikoa eta irizpide estetikoa hezkuntza eta aberastasun

pertsonalerako iturri gisa garatzea.

c) Musikaren kalitatea analizatu eta baloratzea.

d) Musikaren baloreak ezagutzea eta musikatik da- tozen eta garapen

pertsonalerako ezin hobeak diren al- derdiak aukeratzea.

e) Musikaren gozamena transmititzeko esperientzia bizitzea ahalbidetzen duten

musika- eta kultura-anima- zioko jardueretan esku hartzea.

f) Musikaren alorreko kontzeptu zientifikoei buruzko hiztegi espezifikoa

zehaztasunez ezagutu eta erabiltzea.

g) Musika ondarea ondare historiko eta kultura on- darearen parte gisa ezagutu eta



4

baloratzea.

Musika ikasketen Helburu zehatzak

Musikako ikasketa profesionalek ikasleek ondoren-go gaitasun hauek garatu ditzaten

lagunduko dute:

a) Hautatutako espezialitateko curriculuma osatzen duten ikasgaietan planteatzen

diren eduki eta helburuak menderatzea eta gaitasun kritikoz gainditzea.

b) Musika-hizkuntzen oinarrizko elementuak, beren ezaugarriak, funtzioak eta

testuinguru historiko desberdinetan izan dituzten aldaketak ezagutzea.

c) «Barneko entzumena» erabiltzea afinazioaren, en- tzumen harmonikoaren eta

musikaren interpretazioaren oinarri gisa.

d) Bakoitzaren aukera eta ezaugarri musikalei buruzko irudi egokia egitea, bai

banaka, bai taldearekin alderatuta, taldeko kide bat bezala integratzen jakiteko edo

taldearen arduradun gisa aritzeko.

e) Ikasgelan eta ikasgelatik kanpo musikarekiko harreman afektiboa aberasten duten

taldeko musika bizi- penak bizitzea kantua eta taldeko partehartze instrumentalaren

bitartez.

f) Gorputzaren eta adimenaren kontrola baloratzea, teknika segurtasunez erabiltzeko

eta entzuketa eta interpretazioan zentratzeko.

g) Norbere bizipen eta esperientzietan curriculuma osatzen duten ikasgai guztietan

bereganatutako ezagutzen arteko harremanak ezartzea eta ezagutza horiek apli-

katzea kalitatezko interpretazio artistikoa erdiesteko.

h) Instrumentuaren edo ahotsaren teknikak obrek eskatzen dutenaren arabera

ezagutu eta aplikatzea.



5

i) Interpretazioan sor litezkeen arazoak bat-batean konpontzeko beharrezkoak diren

erreflexuak bereganatu eta erakustea.

j) Inprobisazioa eta transposizioa musikako sorme- nak berezko dituen elementu gisa

lantzea.

k) Musika-hizkuntza guztietan idatzitako lanak ba- karka zein dagokion taldearen

barruan interpretatzea eta estilo eta sasoi desberdinen gaineko ezagutzan eta

bakoitzaren interpretazio-baliabideetan sakontzea.

l) Entzuleriaren aurrean autokontrola erakutsiz, oroimena menperatuz eta

komunikatzeko gaitasunez jardutea.

m) Norbere instrumentuarentzako bakarlarientzako eta taldeentzako errepertorioa

ezagutzea sasoi eta estilo desberdinen testuinguruaren barruan.

n) Bat-bateko irakurketa erraztasunez erabiltzea.

o) Ikasitako bakarlari errepertorioa buruz interpretatzea.

Musikako ikasketa profesionaletako harmonia-irakaskuntzaren helburuak

Musikako ikasketa profesionaletako harmonia irakaskuntzaren helburua ikasleengan

honako gaitasun hauek garatzen laguntzea izango da:

a) Harmonia tonalaren oinarrizko elementuak eta bere ezaugarriak, funtzioak eta

testuinguru historiko desberdinetan izan dituen aldaketak ezagutzea.

b) Lan idatzietan harmonia tonalaren oinarrizko elementu eta prozedurak erabiltzea.

c) Ariketa idatziak egitean zein analisian, barneko entzumena garatzea.



6

d) Entzunez harmonia tonaleko prozedurarik arruntenak eta akordeak identifikatzea.

e) Obrak analizatuz akordeak, harmonia tonalaren prozedura arruntenak eta

eraldaketa tematikoak identifikatzea.

f) Prozesu harmoniko eta forma musikalaren arteko elkarrekiko harremana ulertzea.

g) Musikaren kalitatea baloratzen ikastea.



7

HARMONIAREN PROGRAMAZIO

DIDAKTIKOA

(Grado profesionala)

3 eta 4



8

HARMONIA 1

(Musikako Irakaskuntza Profesionaleen hirugarren maila)

AURKIBIDEA

1. Helburuak

2. Edukiak

3. Ebaluazioaa:

- Ebaluazio-prozedurak

- Ebaluazio-irizpideak

- Kalifikazio irizpideak

- Errekuperatzeko prozedurak

4. Metodologia

5. Sarrerako frogak

6. Bibliografia



9

1. HARMONIAKO LEHEN MAILAREN HELBURU DIDAKTIKOAK (Musikako Ikasketa Profesionaletako hirugarren maila)

Musikaren irakaskuntza profesionalaren hirugarren mailaren zehar, ikasleek ondoko

helburu hauek bete egin beharko dituzte:

1. Harmonia tonalaren elementuak: akordeak, funtzio tonalak eta sistema

harmonikoan sortzen diren transformazioak ezagutzea.

2. Ariketa praktikoetan. harmonia tonalaren elementoak eta konposatzeko

dauden hainbat prozedureak egitea.

3. Barruko belarri musikala garatzea, mailarako aproposak diren aztertzeko

ariketak eta entrenatzeko hainbat ariketa egitearen bidez.

4. Obra ala pasarte tonalen azterketa auditiboa egitea, akordeak eta

konposziorako prozedurak adieraziz.

5. Partitura ala pasarte tonalak azterketaren bidez, ezaugarri orokorrak,

prozedura konpositiboak eta aldaketa motibikoak adieraztea.

6. Azterketa eta ariketa idatzien bidez, obren eskema formala eta elementu

harmonikoen arteko elkarrekiko harremana ulertzea,

7. ikasturtean zehar antolatuko diren ekintzetan parte hartuz, musika,

hainbat ikuspuntu ezberdinetatik baloratzea,

8. Ikasteko ohiturak hartzeko teknikak erabiltzea, aztertzeko eta harmonia

egiteko gaitasuna garatuz.

9. programaketa honen edukietan sakontzeko asmoz, teknologí

baliabideak erabiltzea.



10

2. HAMONIAKO LEHEN MAILAREN EDUKI DIDAKTIKOAK

1. Akordeak, tonalitatea eta honen akordeak, haien maila eta posizioaren

arbera sailkatuz, funtzio tonalak, modo maiorra eta menorra, konsonantzia

eta disonantzia bereiztuz.

2. Partituren azterketa musikalaren praktika, bai obra osoak bai obren

pasarteak aztertuz, ondoko ezaugarri musikal hauek kontuan izanez: forma.

Harmonia, textura, doinua, orniturako notak, erritmoa, timbrea eta lan

instrumentala. Dena, ikasturtean zehar era progresiboan landuz.

3. Eskema harmonikoak egitea, tonalitate guztietan haien akordeak sailkatuz,

bai modu maiorrean bai menorrean.

4. Oinarrizko egoeran dauden akordeen arteko lotureen ikasketa, ezaguera eta

praktika: lotura harmonikoa eta melodikoa; mugimendu harmonikoak:

bostdunak, soinuberak eta zortzidunak paraleloak; bostdun, soinubera eta

zortzidun zuzena; erritmo harmonikoa; akatsak zuzentzeko ariketak;

idazkera bokala eta instrumentala lau ahotsetara, emandako, aztertutako eta

egindako egitura harmonikoen eskeleto harmonikoa lau ahotsetarako

idazkera.

5. Etenaldi autentikoa eta plagala, modu maiorrean erabiltzen diren

subdominante menorreko akordeak; pikardiazko hiruduna, etenaldierdiak,

arikata praktikoetan erabilera.

6. Akorde zazpidun dominantearen identifikazioa eta praktika oinarrizko

egoeran, ariketa praktikoak eginez.

7. Modu maiorrean idatziak dauden doinu herrikoien harmonizazioa, grado

tonalak soilik erabiliz (akorde zazpidun dominantea barru),



11

akonpaniamendu erritmiko-harmonikoa eginez eta ikasitako akordeen

arteko loturak errespetatuz.

8. Obren konposizioa modu maiorrean; ikasleak idatzitako egitura

harmonikoen gainean; motibo bat bakarrik duten doinuak era progresiboan

idatziz: A zatia, B zatia, A zatiaren errepikapena; eskeleto harmonikoa lau

ahotsetara, akonpaniamendu erritmiko-harmonikoa; bi motibo dituen obren

idazkera: moldaketa harmonikoa, transportea eta mailaren aldaketa landuz,

haien konbinaketa guztiak ere aztertuz, entzunaldietan exposaketa.

entzunaldietan erakustea: bi motibo dituen esaldien idazkera modu

maiorrean, hainbat konbinaketa motibikoa landuz.

9. Akorde treadeen eta dominanteko akorde koatreadaren idazkera; akorde

seidunak eta oinarrizko egoeran daudenen arteko lotura harmonikoak,

etenaldi inperfekta, akorde seidunen sailak, sei lauko akordea: bordadura,

atzerapena akordea, inbersioan, pasadakoa; akorde zazpidun

dominantearen inbertsioak; ariketa praktikoak.

10. Ariketa idatzien praktika ondoko ezaugarriak adieraziz: funtzio tonalak:

gradu osagarriak; II. gradua, erabilpen arruntak; II-V-I etenaldia, VI.gradua:

V-VI etenaldi sahiestua, III.gradua modu maiorrean, akorde VII.sensiblea:

ezaugarriak, erabilpena eta ariketa praktikoetan aplikazioa. II.gradu jeitsita:

akorde seidun napolitarra.

11. Doinu herrikoien harmonizazioa tonuaren akorde diatoniko guztiak erabiliz,

tipleak harmonizatzeko pauso berdinak jarraituz.

12. Modu maiorrean sortzen diren akorde dominante sekundario guztien

definizioa, sailkapena eta numeraketa: azterketa egiteko ariketetan akorde

hauen identifikazioa eta harmonizatzeko doinutan, konposiziotan ala lau

ahotsetara egiten diren ariketa praktikoetan aplikatuz.



12

13. Modu menorra: ikasketa eta ezaugarri prinzipalak: modu menorraren eskala

bakoitzean sortzen diren akordeen ikasketa eta sailkapena; modu

menorraren formula harmonikoak: etenaldi andaluziarra, III.gradua modu

menorrean: akorde maiorra, akorde bostdun gehitua; VII.gradu naturala, VII-

III erlazioa modu menorrean, III.graduaren erregioa; VII.grado sensiblearen

akorde treada modu menorrean, akorde zazpidun gutxitua.

14. Modu menorrean sortzen diren akorde dominante sekundario guztien

sailkapena: azterketarako ariketetan identifikazioa eta harmonizatzeko

doinutan, konposiziotan ala lau ahotsetara egiten diren ariketa praktikoetan

aplikatuz.

15. Obren konposizioa modu menorrean; bi motibotan osatuak; moldaketa

harmonikoa, transportea eta mailaren aldaketa landuz, grado tonalak eta

osagarriak dituzten egitura harmonikoen gainean eginez eta akorde

dominante sekundarioak ere erabiliz.

16. Entrenamendu auditiboa, emandako egitura harmonikoen dikataketa eginez

eta pianoan egitura harmoniko hauen interpretatuz: ariketak lau ahotsetara,

akordeen arteko posible diren lotura harmoniko guztiak, bai oinarrizko

egoeran bai inbertsiotan landuz.

17. Doinuen ornituratzeko diren noteen identifikazioa eta sailkapena: pasadako

notak, bordadurak, atzerapenak, apoiaturak, aurrerapenak, iheaskeriak, nota

pedala: partiturak aztertzeko eta idazteko ariketa praktikoetan aplikatuz.

18. Prestakuntzako eskemak: konzeptuak ulertzeko eskemak eta ikasturtean

egingo diren ekintzeen antolaketarako lanak.

19. Ikasturtean zehar egiten den lana praktikan jartzeko ekintzeetan

partizipazioa: ikasleen harmonizazio eta konposizio lanak, taldekide



13

bakoitzaren errepertoriotik hartuta den obra baten azterketa, zentru barruan

bai kanpoan sortzen diren entzunaldietara eta kontzertuetara joatea.

20. Baliabide teknologikoen erebilpena, ikasturtean zehar egiten den lana

praktikan jartzeko antolatzen diren ekintzetan bereziki.

3. EBALUAZIOA

EBALUAZIO-PROZEDURAK

Lehen hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 4-8 konpasetako egitura harmonikoak, grado

tonalak erabiliz.

2. Analisi ariketa: eskema formala, akordeen numeraketa, egitura

harmonikoa, etenaldiak eta etenaldierdiak adieraziz. Tonalitatearen akorde

diatoniko guztiak ager daitezke.

3. Bajo zifratua ala aurretik aztertutako obraren egitura harmonikoaren eske-

leto harmonikoa lau ahotsetara, akorde guztien arteko loturak eginez.

4. Hiruhilabete honetan zehar, doinu herrikoien harmonizazioa eta modu

maiorrean, motibo bat duen obra baten konposizioala egiten da.

Konposizioan grado diatoniko guztiak erabil daitezke, eta akonpaniamendu

erritmiko-harmonikoa ere idatziko zaio, klaseetan pixkanaka landuz gero.

Hiruhilabetearen bukaeran harmonizatutako doinuak eta konposatutako

obrak entregatu behar dira.

Bigarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 8 konpasako egitura harmonikoak, lau konpasaka

idatzita eta modu maiorraren akorde diatoniko guztiak erabiliz.



14

2. Analisi ariketa: eskema formala, egitura harmonikoa, eta obraren analisi

melodikoa eginez. Orain arte erabilitako akorde guztiak erabiltzeaz gain,

akorde treada eta zazpidun dominantea inbertituak ere erabiltzen dira.

3. Emandako doinu baten harmonizazioa, tonalitate maiorrean aurki

ditzakegun akorde diatoniko guztiak, gehi dominantearen dominantea.

4. Hiruhilabetean zehar, hainbat harmonizazio eta konposizio lanak egiten

dira, grado tonalak, osagarriak eta hainbat dominante sekundarioak

erabiliz. Era berean, obreen akonpaniamendua pixkanaka landuko da.

Obra hauek bi motibo izango dituzte haien arteko kontrasteak ere landuz.

Hiruhilabetearen bukaeran obrak harmonizatuak eta konposatuak

entregatu behar dira.

Hirugarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 8 konpasako egitura harmonikoa modu menorrean,

grado guztiak erabiliz.

2. Analisi ariketa, eskema formala, egitura harmonikoa, etenaldiak eta

etenaldierdiak adieraziz. Obra tonu menorrean egongo da.

3. Bajo-tiple modu maiorrean eta zifratu gabe. Ikasturtean zehar ikasitako

akorde guztiak erabili daitezke.

4. Doinu herrikoiaren harmonizazioa modu menorrean entregatu behar da.

Era berean, obra baten idazkera modu menorrean eta ABA’ forma izanda.

Ikasleek haien egitura harmonikoa sortu behar dute eta ikasitako akorde

guztiak erabil ditzakete.

5. Ikasle guztiek parte hartuko duten entzunaldiaren antolaketa, ikasturtean

zehar egin diren obra guztiak aurkezteko asmoz. Ikasle bakoitzak,

egindako guztien artean, erakutsi nahi duen obra aukeratu behar du.



15

Partehartzea baloratzeaz gain, obren eta interpretazioaren kalitatea ere

kontuan izango da.

Ebaluaketa jarraia, ebaluatzeko teknika bezala ere erabiliko dugu, ikasleek astero

egiten duten lana baloratuz. Autoebaluazioa ere bultzatzen da, bakoitzak haren

lanaren kritika eginez eta koebaluazioa, hau da, taldeak bakoitzaren lanaren

balorazioan inplikatuz, taldekide bakoitzaren lana baloratuz.

EBALUAZIO-IRIZPIDEAK

Abenduaren 11ko 229/2007 Dekeretua kontuan izanez, musikako ikasketa

profesionalaren hirugarren ikasturtean, ematen den harmoniako lehenengo mailan,

ondoko ebaluazio-irizpideak jarraituko dira:

1. Harmonia tonalaren akordeak menperatzea, haien funtzio tonalak,

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, akorde mota guztiak, tonalitatean

duen maila eta posizioa eta inguruen arabera numeratzeko prozedura ezagutzen

duela egiaztatuko da.

2. Harmonia tonalaren elementu guztiak menperatzen dela erakustea eta

ariketa praktikoetan, prozedura konpositiboak erabiltzen jakitea:

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak harmonia tonalaren elementu guztiak

menperatzen duela eta praktikan erabiltzen dakiela egiaztatuko da.

3. Harmonia tonalaren elementu guztiak, bai azterketa lanak egiterakoan, bai

entrenamendu auditiboa egiterakoan, trebetasuna erakustea:

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, azterketa lanetan eta ariketa

idatzietan, barruko belarriaren garapena aproposa dela egiaztatuko da.

4. Obra osoen ala pasarteen azterketaren bidez, prozedura konpositiboak

ulertzea eta identifikatzea:



16

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, harmonia tonalaren elementu

morfologikoak identifikatzen dakiela eta erabiltzen diren prozedura konpositiboak

ezagutzen dituela egiaztatuko da.

5. Ikasturtean zehar, harmoniaren gaiak praktikatzeko egiten diren lanak

antolatuko diren ekintza guztietan interesa erakustea:

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak erakutsiko diren lan praktikoak egiteko

interesa, eta sentikortasauna izan duela egiaztatuko da.

6. Ikasteko hainbat teknika eta ikasturtean zehar egin behar diren ekintzak

ondo egiteko ohiturak ezagutzea:

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, ikasturtean zehar egin behar dituan

lanak ondo prestatzeko gai dela eta ikasteko gaitasuna duela egiaztatuko da.

7. Ariketa praktikoak eta idatziak egiteko, erabiltzen diren baliabide

teknologikoak erabiltzeko menperatasuna erakustea:

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, ikasturtean zehar egiten diren lan

praktikoak egiteko baliabide teknologikoak erabiltzen dakiela egiaztatuko da.

KALIFIKAZIO-IRIZPIDEAK

Ebaluazioa egiteko, ondoko porzentai hauek jarraituko dira:

1. Eguneroko gelan egiten den lana: anlaisi-ariketak, hariketa idatziak eta

entzunaldiak: %ko 40.

2. Ikaslearen jarrera: %ko 10.



17

3. Hiruhilabetearen bukaerako azterketa eta hiruhilabeteko lanak: &ko 50, bien

arteko erdia eginez.

• Lehen, bigarren eta hirugarren ebaluaziotan, ikasleen garapena eta jarrera

baloratzen dira. Hirugarren ebaluazioa, bukaerako ebaluazioa izaten da, nahiz

eta bukaerako nota jartzeko, hiruen arteko erdia egin,

• Bukaerako kalifikazioa, 1tetik 10era dezimalik gabe izango da, ikasturtea

gainditzeko 5 gutxienez beharrrezkoa izanez. Kalifikazio hau baino gutxiago

ateratzen duten ikasleek ez dute ikasturtea gainditzen, errekuperaketa lana

egin behar izanez.

GAIAREN ERREKUPERAKETA

1. Lehenengo ala bigarren ebaluazioan, gainditzen ez duten ikasleek, ikasturte

bukaera aurretik, gaia errekuperatzeko aukera izaten dute, gainditu ez duten

antzeko azterketa eginez. Ezetzko kalifikazioa lana ez entregatzeagatik gertatu

ezkero, lana hori, irakasleak jarriko duen epe baten barruan entregatu beharko

da.

2. Bigarren ebaluazioan, lehenengo ebaluazioa oraindik gainditzen ez bada, gaiaren

izakera jarraia izanez, hirugarrem ebaluazioan berdin egingo da.

3. Ekainaren bukaerako kalifikazioa ezetzkoa baldin bada, ohiz kanpoko froga egin

beharko da, bukaerako frogaren antzekoa izanez eta ikasturte guztian zehar

landu diren gaiei buruzko galderak egitea posible izanez. Era berean, ezetzko

kalifikazioa derrigorrezko lanak ez entregatzeagatik gertatu ezkero, lan hauek,

errekupareketako ohiz kanpoko azterketaren egunean, gaiaren irakasleari,

entregatu beharko zaizkio.



18

4. Harmonia gainditu gabe ikasturtez pasatzen duten ikasleek, hurrengo

ikasturtearen klaseetan errekuperatu beharko dute. Hurrengo ikasturtearen

edozein ebaluaziotan gaindi dezake, horretarako, irakasleak ebaluazio-batzarrari

jakin araziko dio.

OHIZ KANPOKO FROGA

1. Froga teknika:

a. Baxu zifratua: 8-10 konpaseko esaldi bat, ikasturtean landu diren zifratu

giztiak agertuz. Frogaren iraupena: 30 minutu

b. Partitura labur baten analisi-lana, egitura formala, egitura harmonikoa eta

baliabide melodikoak (motiboak, garapen motibikoa, e.a.) adieraziz.

Frogaren iraupena: 30 minutu.

c. Akordeen eta egitura harmonikoaren entzuteko froga: akorde maiorrak,

menorrak eta zazpidun dominantea, Frogaren iraunpena: 30 minutu.

2. Froga praktikoa:

a. Doinu baten harmonizazioa: egitura formala (esaldiak, esaldierdiak eta

etenaldiak), egitura harmonikoa (funtzioen zifratua, akordearen zifratu

numerikoa eta zifratu amerikarra), eskeleto harmonikoa lau ahotsetara

(3+1) eta pianorako akonpaniamendu patroi bat idatziz. Frogaren iraupena:

ordu bat.



19

4. METODOLOGÍA

• Asteroko hariketa idatziak, klaseko hasieran irakasleak zuzenduak. Zuzenketa,

ikasle bakoitzari ala denon aurrean egin daiteke.

• Obren ala pasarteen analisi-lana, unitate didaktiko bakoitzean konzeptuak hobeto

ulertzeko laguntza moduan.

• Barruko belarriaren entrenamendua, ikasturtean zehar lantzen diren konzeptuak

aplikatuz.

• Ikasitako konzeptu guztien egiketa praktikoa, gai bakoitza lantzeko ariketak eta,

obra musikalak, eginez.

• Hiruhilabeteko azterketa-ariketak, ikasle bakoitzaren lanaren balorazio bezala.

• Hiruhilabete bukaeran entregatzeko diren lan bereziak: ikasle bakoitzaren

errepertoriotik hartutako obrak ala ikasleak egiten dituen obrak.

5. SARRERAKO FROGAK

Musikako ikasketa profesionaleen 4.mailan sartzeko harmoniako frogak:

1. Harmonia ariketa (ikasle guztiak, musika modernoa egin nahi dutensk izan

ezik).

Edukiak:

• Harmoniako programaketa honetan (10-11) agertzen direnak.

Ariketak: 1. Baxu-tiple ariketa konbinatua, tonuz aldaketa egin gabe. Ariketaren iraupena: 2

ordu.



20

2. Partitura bat anaizatzea, eskema formala eta egitura harmonikoa adieraziz.

Ariketaren iraupena: 2 ordu.

6. BIBLIOGRAFÍA

Irakasleen apunte eta eskemak. Honetaz gain, ondoko liburu hauek, laguntzeko ala

ariketak egiteko, oso interesgarriak izan daitezke.

Harmonía:

• Irakasleen apunteak, bai euskaraz bai gazteleraz: HARMONIA TONALA 1,

ARMONÍA TONAL 1. D.L. SS-227-10, oraindik ez argitaratuta (2010).

• De la Motte Diether ARMONÍA. BARCELONA : LABOR (1989).

• Hindemith, Paul (1944). ARMONIA TRADICIONAL. MADRID: RICORDI, para

REAL MUSICAL (1987).

• Piston, Walter. ARMONIA (1941). Ampliado por Mark DeVoto. BARCELONA:

Editorial LABOR (1990).

• Roca Daniel, Cabello Ignacio, Molina Emilio ARMONIA. MADRID: ENCLAVE

CREATIVA (2007).

• Schonberg Arnold (1944). FUNCIONES ESTRUCTURALES DE LA ARMONÍA.

Leonard Steinek berrikusita eta zuzenduta. BARCELONA: LABOR (1990).

Analisi musikala:

• Llacer Plá Francisco GUIA ANALÍTICA DE FORMAS MUSICALES. MADRID:

REAL MUSICAL (1982).

• Hakim Naju, Dufourcet Marie-Bernadette, GUIDE PRATIQUE D’ANALYSE

MUSICALE. PARIS: éditions COMBRE. (eskema eta laukiak, textua itzuliz,



21

frantsesa idatzita dago eta). Santos Alicia, Eguílaz Rafael (2005). CUADERNO

DE ANÁLISIS, MADRID: ENCLAVE CREATIVA argitaletxea.

Partiturak haien diskak lagunduak, hauen entzumena errezago bihurtzeko

asmoz:

Obra laburrak ala obra handien pasarteak lantzen dira ondoko konpositoren obrak

izanez: Bach, Corelli, Scarlatti, Haydn, Leopoldo Mozart, W. A. Mozart, Beethoven,

Clementi, Schubert, Schumann, Brahms, etc.

Pop eta Jazz estiloetako hainbat partitura ere. Kanta herrikoiak, bai Euskal Herriko

kantak, bai beste herrialdetako kantak, irakasleak bikduak eta kuaderno batean

ikasleei emanak. Honetaz gain, Aita Donostiaren kanta herrikoien bilduma, oso

interesgarria izaten da.

Irakaslearen hainbat kanta eta konponketa-

Obras y arreglos del propio docente: “Momento musical en sol menor”, “El cant des

occels”, “Txoriak txori”, etc.

Interneten dauden metodoak:

VADEMECUM MUSICAL, IEMeko metodoa, (Muska heziketarako institutoa),

definizio eta hainbat edukien adibideak. Enclave creativa, argitaletxearen eskutik.

Gaiarekin zerikusirik duten hainbat web orri, programaketa eta Zuntruaren memoriak.



22

HARMONIA 2

(Musikako irakaskuntza Profesionaleen laugarren maila)

AURKIBIDEA

1. Helburuak

2. Edukiak

3. Ebaluazioaa:

- Ebaluazio-prozedurak

- Ebaluazio-irizpideak

- Kalifikazio irizpideak

- Errekuperatzeko prozedurak

4. Metodologia

5. Sarrerako frogak

6. Bibliografia



23

1. HARMONIAKO BIGARREN MAILAREN HELBURU DIDAKTIKOAK (Musikako

ikasketa profesionaletako laugarren maila)

Musikako ikasketa profesionaleen laugarren mailan ikasleek ondoko helburu hauek

bete beharko dituzte:

1. Analisiaren bidez, obra batean ala obra baten pasartean dauden tonu

aldaketak identifikatzea, modulazioa eta erregionalizazioa konzeptuak ondo

bereiztuz.

2. Egitura harmoniko propioen gainean hainbat lan idatzita egitea, modulazioa

eta erregionalizazioa landuz.

3. Bajo eta tiple estilo bokalean harmonizatzea, ikasturtean zehar ikasten diren

konzeptu teorikoak progresiboki aplikatuz.

4. Barruko belarriaren garapena jarraitzea, analisi eta ikasturterako moldatuak

diren entrenamendua egiteko ariketa bereziak eginez.

5. Obra osoak analizatuz, aurki ditzakegun konposatzeko prozedurak eta gaien

trandformazio guztiak identifikatzea.

6. Ariketa idatziak eginez, bai ahozko musika, bai instrumentala landuz

komposatzeko elementu eta parametru berriak praktikatzea.

7. Ikasleak konposatzeko kapazidadea erakusteko obra libreak egitea,

ikasturtean zehar ikasten diren konzeptuak era progresiboan landuz.

8. Hainbat obretan agerian dauden forma eta elementu harmonikoak ondo

lotzea, ariketa analitikoak eta idatziak landuz.

9. Lanak erakusteko antolatuko diren entzunaldietan parte hartzea.

10. Analizatzeko eta harmonia egiteko kapazidadea ondo garatzeko hainbat

ikasketa-teknika eta ohiturak erabiltzea.



24

11. Programaketaren edukietan sakontzeko erabiliko diren baliabide

teknologikoak erabiltzea.

2. HARMONIAKO BIGARREN MAILAREN EDUKI DIDAKTIKOAK

1. Modulazuia eta erregionalizazioaren definizioa, bi konzeptuen arteko aldeak,

partituraren gainean identifikazioa eta ariketa idatzietan praktikatzea;

modulazio diatonikoa, kromatikoa, enarmonikoa, funtzio tonala aldatuz, tonuz

eta moduz aldaketa, tonu barruko progresioak, progresio modulagarriak.

2. Akorde zazpidun gutxitua, zazpidun sensiblea, tonikaren gainezko akorde

dominante; akorde seidun gehitua (italiarra, alemanaiarra, frantziarra, e.a.),

obretan identifikazioa eta ariketa idatzietan aplikazioa.

3. Akorde zazpidun diatonikoak (zazpidun sekundarioak): definizioa,

erabilpena, analisia eta ariketa idatziak; bostdunen sailak akorde zazpidunak

erabiliz, bai modu maiorrean bai menorrean.

4. Akorde subdominante sekundarioak: definizioa, erabilpena, identifikazioa eta

ariketa idatzitan praktikatzea.

5. Akorde ez estrukturalak: pasako akordeak, loretsuak, akorde apoiaturak,

atzerapena; ariketa idatzitan aplikazioa.

6. Ikasturtean zehar ikasten diren konzeptuak hartzeko diktaketa harmonikoak.

7. Obra ala pasarteren analisi lanak, ikasturtean zehar ikasten diren elementu

harmonikoak, transformazio motibikoak eta beste hainbeste konposatzeko

prozedurak ikasteko asmoz.

8. Antolatuko diren entzunaldietan partizipazioa, ikasten diren elementu

harmonikoak praktikan jartzeko asmoz.

9. Hainbat obraren konposizioa, bai ahozkoak bai instrumentalak ala biak

nahastuta, ikasten diren elementu harmonikoak eta konposatzeko porzedurak

ikasiz eta praktikatuz.



25

10. Baliabide teknologikoen erabilpena, ikasturtean egiten diren ekintza

praktiko guztietan bereziki erabiliz.

11. Eskema eta mapa konzeptualak, ikasi behar diren konzeptuak eta ikasteko

hartu behar diren ohitura onak hartzeaz gain, ariketk ondo prestatzeko.

3. EBALUAZIOA

EBALUAZIO-PROZEDURAK

Lehen hiruhilabetea:

1. Diktaktea harmonikoaren ariketa: 4-8 arteko egitura harmonikoak, akorde

zazpidun gutxituak, seidun napolitarra eta tonika gainezko dominante

akordea sartuz.

2. Modulazio duen analisi ariketa; eskema formala, harmonikoa, motibikoa,

agertzen diren tonuak, e. a. adieraziz. Analizatzeko jarriko den obran,

hiruhilabetean ikasten diren elementu eta konposatzeko prozedura guztiak

agerian egongo dira.

3. Analizatuko den obraren egitura harmonikoa ala irakasleak proposatuko duen

baxu ala doinu baten lau ahotsetarako harmonizazioa.

4. Hiruhilabetean landuko diren elementu harmonikoak izan beahr dituen obra

baten konposizioa. Hiruhilabete honetan landuko den obra lied forma izango

du, letra ikasleak egina ala aukeratuta.

5. Obra libre bat, instrumentazioa, forma eta egitura harmonikoa ere ikasleak

aukeratuz.



26

Bigarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 8 konpasako egitura harmonikoa (lau konpasako

esaldierditan banatuta). Akorde zazpidun sensiblea, akorde bederatzidun

dominantea, zazpidun diatonikoak eta akorde seidun gehituak erabiliz.

2. Analisi-ariketa: eskema formala, egitura harmonikoa, obraren analisi

melodikoa eta hiruhilabetean landu diren elementu harmonikoak adieraziz. +

3. Doinu baten harmonizazioa eta lau ahotsetarako idazkera, orain arte ikasitako

akorde guztiak erabiliz.

4. Suite formako obra baten idazkera, modu maiorrean eta menorrean,

hiruhilabetean zehar landutako elementu guztiak praktikatuz.

5. Ikasleen entzunaldia, lehen eta bigarren hiruhilabeteetan egin diren obrak

eskeiniz.

6. Obra libre baten idazkera, hiruhilabetean ikasitako konzeptuak erabiliz.

Hirugarren hiruhilabetea:

1. Diktaketa harmonikoa: 8, 12 ala 16 konpaseko egitura harmonikoa,

subdominante sekundarioak, akorde seidun gehituak, akorde napolitarra

oinarrizko egoeran, modulazioa ere erabiliz.

2. Analisia: Ikasle bakoitzak kamara ala instrumentu errepertoriotik aukeratuko

duen obra baten analisia, eta irakasleak proposatuko dituen hainbat obren

analisia.

3. Baxua eta tiple baten lau ahotsetarako harmonizazioa, modulazio diatonikoa,

eta kromatikoa landuz.

4. Obra baten idazkera, hiruhilabetean zehar ikasitako elementu guztiak

praktikatuz. Forma libre izango da, ikasleak aukeratua.



27

5. Ikasturte bukaerako obren entzunaldia. Ikasle bakoitzek ikasturtean egin duen

obraren bat aukeratuz. Partizipazioa eta obren kalitatea kontuan izango da.

EBALUAZIO IRIZPIDEAK

Abenduaren 11ko 229/2007 Dekretuan osatuta, Musikako ikasketa profesionaleetako

harmoniaren lehen ikasturteari dagozkion ebaluazio irizpideak ondoko hauek izango

dira:

1. Modulazio ala erregionalizazioa egiteko elementu harmonikoak ondo egitea,

bi konzeptuak ondo bereiztuz

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, bai ariketa harmoniko

instrumentaletan bai ahozkoetan elementu harmonikoak ondo ezagutzen eta

erabiltzen dituela egiaztatuko da.

2. Modulazioa ala erregionalizazioa duen obra bat egiteko gaitasuna eta

erraztasuna erakustea, sor daitezken arazoak konponduz

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikaslea, obra bat idatzi behar duen momentuan,

sor daitezken arazoak konpontzeko gaitasuna duela egiaztatuko da.

3. Tonu aldaketak dituen obretan sortzen diren elementuak, identifikatzeko

trebetasuna erakustea:

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, obra batean agertzen diren tonalitateak, bai

analizatzerakoan, bai idazterakoan, ikasleak duen ikusteko eta egiteko gaitasuna

egiaztatuko da,



28

4. Analisi egitearen bidez, partitura osoak ala pasarteak, ikuspuntu

estilistikotik ulertzea, obra bakoitzean erabiltzen diren konposatzeko

prozedurak adieraziz

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, harmonia tonalean dauden elementu

morfologikoak eta konposatzeko prozedurak, adierazteko eta identifikatzeko duen

gaitasuna egiaztatuko da.

5. Ikasturtean zehar ikasten den konzeptu bakoitza landuz, obra propioak

konposatzea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ariketa praktikoak egiteko ala entzuteko

ikasleak duen interesa, sormena eta sensibilitatea egiaztatuko da.

6. Ikasteko teknikak ezagutzea eta ikasturtean zehar egiten diren ekintza

harmonikoak egiteko ohiturak hartu direla erakustea

Ebaluazio-irizpide honen biotartez, ikasleak, ikasturtean egin behar dituen lanak

ondo prestatzeko, eta ekintza hauek egiteko, behar den ikasteko gaitasuna duela

egiaztatuko da.

7. Ariketa praktikotan eta idatzitan egiteko, baliabide teknologikoak erabiltzeko

gaitasuna erakustea

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikasleak, ikasturtean zehar egiten diren lan

praktikoak hobetzeko eskuz dauden baliabide teknologikoak, erabiltzeko gai dela

egiaztatuko da.

8. Barruko belarria entrenamendu ariketak eta analisi ariketak egitearen bidez,

barruko belarriaren garapen on bat lortzea



29

Ebaluazio-irizpide honen bitartez, ikaslearen garapen auditiboa eta obraren

batean agertzen diren akordeak eta tonalitateak bereizteko gaitasuna egiaztatuko

da.

KALIFIKAZIO-IRIZPIDEAK

E La evaluación se obtendrá siguiendo los siguientes porcentajes:

1. Gelaren lana, analisi-ariketak, ariketa idatziak eta entzunaldiak: 40%

2. Ikaslearen jarrera: 10%

3. Hiruhilabete bukaerako azterketa: 50% aurreko puntuen eta honen erdia eginez.

- Lehen eta bigarren ebaluazioak informatzeko izaten dira, ikaslearen garapena

eta jarrera egiaztatuz. Hirugarrena, bukaerako ebaluazioa izaten da.

- Ebaluazioan jartzen den kalifikazioa, 1-10 artean izango da, hamarkakorik

gabe eta ikasleak, gutxienez 5 atera beharko du, gaia gainditzeko. Kalifikazio

hau lortzen ez duten ikasleek, ez dute gaia gaindituko.

ERREKUPERATZEKO PROZEDURAK:

1. Lehen eta bigarren ebaluaziotan gainditu ez duten ikasleek, ikasturtea bukatu

aurretik, errekuperatzeko aukera izango dute, gainditu ez duten azterketa antzeko

bat eginez. Suspensoa lana ez entregatzeagatik sortu ezkero, irakasleak

proposatuko duen epe baten barruan, lana entregatu beharko da.

2. Bigarren ebaluazioan, lehen ebaluazioa oraindik gainditua ez badago, gaiaren

karakter jarraitua dela eta, hirugarren ebaluazioan berdin egingo da.

3. Ikasturte bukaeran gainditu ez duten ikasleek, ekainean antzeko ohiz-kanpoko

froga bat egiteko aukera izango dute, ikasturte bukaerako frogaren antzekoa

izanez, ikasturtean ikasitako edozein gai agertu ahal izanez. Aurreneko bi

ebaluazioetan egin den moduan, ezetzko kalifikazioa, lana ez entregatzeagatik



30

baldin bada, lana hauek, ohiz-kanpoko froga egin behar den egun berean

entregatuko dira.

4. Harmonia gainditu gabe ikasturtez pasatzen diren ikasleek, hurrengo

ikasturtearen klaseetan errekuperatu beharko du. Gaia, hurrengo ikasturtearen

edozein ebaluaziotan gaindi dezakete, irakasleak hala konsideratu ezkero eta

Ebaluazio Juntari jakin arazi ezkero.

Ohiz-kanpoko frogak

1. Froga teknikoak:

a. Modulazio bat gutxienez duen obra baten analisi egitea, eskema formala,

motibikoa eta egitura harmonikoa (zifratu funtzionala, akordeen zifratu

numerikoa) eta eskeleto harmonikoa lau ahotsetara idatziz. Iraupena: 2

ordu.

b. Modulazio dituen bajo-tiple bat egitea. Modulazio hauek, tonu barrukoak

bai kanpokoak izan daitezke. Iraupena: 2 ordu.

2. Froga praktikoak

a. 16 konpasako egitura harmonikoa egitea, tribunalak adieraziko dituen

urratsak jarraituz, eta egitura harmonika horren gainean doinu bat idaztea.

Egitura harmonikoak modulazioak izan ditzak eta ikasturtean zehar

ikasitako akorde guztiak ager daitezke. Iraupena:



31

4. METODOLOGIA

• Asteroko ariketa idatziak, irakasleak klase hasieran zuzenduta, bai era

indibidualean bai taldean.

• Obra osoen ala pasarteen analisiak, Unitate didaktiko bakoitzaren konzeptuak

azaltzeko ereduen moduan.

• Ikasturtean zehar lantzen diren konzeptuen entrenamendu auditiboa.

• Ikasitako konzeptu guztien praktika egitea, gai bakoitza lantzeko ariketa

espezifikoak eta obra musikalak eginez, klase bakoitzean adieraziko diren

pausoak jarraituz.

• Hiruhilabeteko azterketa-ariketak, ikasle bakoitzak egin duen lanaren

egiaztapena izanez.

5. SARRERAKO FROGAK

Musikako ikasketa profesionaleko 5.mailara sartzeko, gai honetan ondoko

ariketa hauek egin beharko dira:

a. Tonu-aldaketak dituen bajo-sopranoa. Iraupena: 2 ordu.

b. Pasarte modulagarri baten analisia, egitura harmonikoa eta eskeleto

harmonikoa eginez, ala Bach-en koral baen analisia, egitura harmonikoa

eta doinua orinituratzeko notak adieraziz. Iraupena: 2 ordu.

Edukiak: Programaketa honetan agertzen direnak.



32

6. BIBLIOGRAFIA

Irakaslearen apunteak eta eskemak. Honetaz gain, konsultatzeko ala ariketak

egiteko interesgarriak diren hainbat harmonia-liburu.

Harmonia:

• Irakasleen apunteak

• De la Motte Diether ARMONÍA. BARCELONA : LABOR argitaretxea (1989).

• Hindemith, Paul (1944). ARMONIA TRADICIONAL. MADRID: RICORDI, REAL

MUSICAL argitarentzako (1987).

• Piston, Walter. ARMONIA (1941). Mark DeVotok handitua. BARCELONA: LABOR

argitaretxea (1990).

• Roca Daniel, Cabello Ignacio, Molina Emilio ARMONIA. MADRID: ENCLAVE

CREATIVA argitaretxea (2007).

• Schonberg Arnold (1944). FUNCIONES ESTRUCTURALES DE LA ARMONÍA.

Leonard Stein-ek berrikusita eta handituta. BARCELONA: LABOR argitretxea

(1990).

• Schonberg Arnold MODELOS PARA ESTUDIANTES DE COMPOSICIÓN.

Analisi musikala

• Llacer Plá Francisco GUIA ANALÍTICA DE FORMAS MUSICALES. MADRID:

REAL MUSICAL argitaretxea (1982).

• Hakim Naju, Dufourcet Marie-Bernadette, GUIDE PRATIQUE D’ANALYSE

MUSICALE. PARIS: éditions COMBRE. (hainbat eskema eta lauki

frantsesetik itzulita).



33

• Lorenzo de Reizabal, Margarita y Arantza, ANÁLISIS MUSICAL BARCE-

LONA: BOILEAU musika argitaretxea (2009).

• Santos Alicia, Eguílaz Rafael (2005). CUADERNO DE ANÁLISIS, MADRID:

Editorial ENCLAVE CREATIVA argitaretxea.

Partiturak haien CD lagunduak:

Obra txikiak bai handien pasarteak, garai tonaleko konpositoreenak batez ere: Bach,

Corelli, Scarlatti, Haydn, Leopoldo Mozart, W. A. Mozart, Beethoven, Clementi,

Schubert, Schumann, Brahms, e.a.

Jazz errepertoriotik hainbat obra ere hartzen dira: “Misty”, “All of me”, hainbat

konzeptu lantzeko asmoz.

Irakaslearen obrak eta konponketak.

Interneten dauden metodoak:

VADEMECUM MUSICAL, IEM metodología (musika hezkuntzaren institutoa).

Harmonian ematen diren teminoen definizioa eta adibideak. Enclave Creativa

Argitaretxea interneten jarrita

Gai honekin zerikusirik duten hainbat web orri, programaketak eta Zentruaren

memoriak.

HARMONIAKO) PROGRAMAKETADIDAKTIKOA) · 2019. 5. 16. · Lehen hiruhilabetea: 1. Diktaketa...

Documents

Transcript of HARMONIAKO) PROGRAMAKETADIDAKTIKOA) · 2019. 5. 16. · Lehen hiruhilabetea: 1. Diktaketa...