Gure herriko Garapen Jasangarriaren inguruko Euskal … · 2014-10-27 · Zerbitzu-unitatea Kokapen...

Gure herriko Garapen Jasangarriaren inguruko Euskal Jaurlaritzaren orria

Ingurumen Estrategiaren Agiria Saila• 1.zk. 2000ko Azaroa. “Ingurugiroan Euskal Autonomia Erkidegoko Herri-Administrazioak Egindako Gastu

eta Inbertsioen Inpaktu Ekonomikoa”

• 2.zk. 2001eko Maiatza. “2001 Ekobarometro Soziala”

• 3.zk. 2001eko Urria. “Ingurumena Euskal Autonomia Erkidegoan: Laburpena”

• 4.zk. 2002ko Urtarrila. “Garapen jasangarrirako Europako Batasunaren estrategia”

• 5.zk. 2002ko Otsaila. “Euskal Autonomia Erkidegoko Hondakin Arriskutsuen Inbentarioa”(Laburpena)

• 6.zk. 2002ko Apirila. “Bizikletan, kerik gabeko hirietarantz”

• 7.zk. 2002ko Maiatza. “Euskal Autonomia Erkidegoko Beharrezko Material Guztia. BMG 2002”

• 8.zk. 2002ko Uztaila. “Garraioa eta Ingurumena Euskal Autonomia Erkidegoan. GI 2002 Adierazleak”

• 9.zk. 2002ko Abuztua. “Sustainable Development in The Basque Country”

• 10.zk. 2002ko Urria. “Ingurumen Adierazleak, 2002”

• 11.zk. 2002ko Azaroa. “Berotegi-efektua Eragiten Duten Gasen Emisioen Inbentarioa Euskal AutonomiaErkidegoan 1990-2000”

• 12.zk. 2002ko Azaroa. “Ingurumena eta Lehiakortasuna Enpresan”

• 13.zk. 2002ko Abendua. “2002ko Industria Ekobarometroa”

• 14zk. 2003ko Urtarrila. “Hiria, haurrak eta mugikortasuna”

• 15.zk. 2003ko Urtarrila. “Klima-aldaketa”

• 16.zk. 2003ko Urtarrila. “Jasangarritasunerako hezi. Eskolako Agenda 21: eskolarentzako gida” (CEIDA)

• 17.zk. 2003ko Otsaila. “Europako Erkidegoaren Ingurumeneko Seigarren Ekintza Programa”

• 18.zk. 2003ko Otsaila. “Erreforma Fiskal Ekologikoa Euskal Herrian”

• 19.zk. 2003ko Apirila. “Garapen Jasangarriari buruzko Johannesburg-eko Nazioarteko Goi-bilera”

• 20.zk. 2003ko Maiatza. “Euskal Autonomia Erkidegoan Tokiko Jasangarritasunaren AdierazleakKalkulatzeko Gida Metodologikoa. Tokiko Agenda 21-eko Adiereazleak”

ARGITARATZAILEA:Eusko Jaurlaritza, Lurralde Antolamendu eta Ingurumen SailaIngurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa - IHOBE

DISEINUA:Dual XJ. Comunicación & Diseño

ITZULPENA:Elhuyar

LEGE GORDAILUA:BI-XXXX-2003

%100 paper birziklatuan inprimatu

Garapen Jasangarriaren EAEko Ingurumen Estrategiak (2002-2020) zuzenean edo zeharka uda-lei eta haien udal politikak aplikatzeari eragiten dien 200 konpromiso baino gehiago jasotzenditu. Jasotzen duen konpromiso bat, berariaz udalei dagokiena, hauxe da: "2006. urterako,5.000 biztanle baino gehiago dituzten EAEko udalerri guztiek Tokiko Agenda 21eko beren pro-grama diseinatuta izatea, banaka edo eskualdeka".

Estrategiak berak ere segimendua egiteko sistema bat dauka; sistema hori egindako aurrera-penak kudeatzeko eta gure herriak jasangarritasunerantz joateko egin dituen urratsak neur-tzeko aukera ematen duten 22 adierazlez osatuta dago. Autonomia-erkidego gisa jasangarrita-suna lortzeko egin diren aurrerapenak neurtzeko behar hori udaletara lekualdatzen badugu,jasangarritasun lokaleko adierazle komunen multzo bat ezartzea beharrezkoa dela ondorioztadezakegu. 12 adierazle komunen multzo honi esker, EAEko udal guztiek beren herritarren bizi-kalitatea hobetzeko egindako aurrerapena maiztasun jakin batez neurtu ahal izango dute eta,horrez gain, beren udalaren egoera Tokiko Agenda 21eko prozesuetan zerikusia duten besteudal batzuenarekin konpara dezakete.

Jasangarritasunaren adierazle komun horiek errazago kalkulatzeko, Eusko Jaurlaritzako Lurral-de Antolamendu eta Ingurumen Sailak gida metodologiko hau sortu du. Adierazle komunezgain, udalek beren beharren arabera eta beren berezitasunak kontuan hartuz erabil ditzaketenbeste berariazko adierazle batzuk ere proposatu dira.

EAEko udal gehienak Tokiko Agenda 2001 landuz eta udalerrian ezarriz jasangarritasun lokalalortzeko egiten ari diren apustuak epe ertainean ordainsaria jasoko du, zalantzarik gabe, eus-kal herritar guztien bizi-kalitatea hobetzea lortuko baitute.

3

Sailburuaren Aurkezpena

Sabin IntxaurragaEusko Jaurlaritzako Lurralde Antolamendueta Ingurumen Sailburua

Sarrera 5

INGURUMENA: LURRALDEA ETA PLANGINTZA 7

1. adierazlea: Eremu publiko irekien eta zerbitzuen erabilgarritasuna udalerrian 8

2. adierazlea: Lurzoruaren erabilera jasangarria 12

INGURUMENA: MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA 17

3. adierazlea: Tokiko mugikortasuna eta bidaiarien garraioa 18

4. adierazlea: Garraio-azpiegituretan erabilitako udal-azaleraren banaketa 22

INGURUMENA: NATUR BALIABIDEAK 25

5. adierazlea: Ur-kontsumoa 26

6. adierazlea: Energia-kontsumoa 29

INGURUMENA: HONDAKINAK 33

7. adierazlea: Hondakinen sorrera eta kudeaketa 34

8. adierazlea: Hondakinak uretara isurtzea 37

INGURUMENA: INGURUMENA UDALERRIKO JARDUERETAN INTEGRATZEA 41

9. adierazlea: Ingurumen-kudeaketako sistemak udalerrian 42

INGURU SOZIALA ETA EKONOMIKOA 45

10. adierazlea: Pobrezia eta gizarte-bazterketa 46

11. adierazlea: Langabezia-tasa 48

12. adierazlea: Herritarrek udal-komunitatearekin duten gogobetetze-maila 50

Adierazle berezien proposamena 52

Erreferentziak 54

4

AURKIBIDEA

Tokiko Agenda 21eko prozesuen segimendua egiteko eta ebaluatzeko, beharrezkoa da honakohauek egiteko aukera emango duen jasangarritasun-adierazleen sistema bat sortzea:

1. Udalerriaren egoeraren segimendua egitea ahalbidetzen duten eta ezarritako ekintza-pla-naren arrakasta-mailaren berri ematen duten berariazko datuak lortzea.

2. Informazioa bizkor eta eraginkortasunez lortzeko aukera ematea.3. Eragileek ekintza-planean duten inplikazio-maila zehaztea.4. Udal kudeaketarako eta erabaki politikoak hartzeko lagungarriak izatea. 5. Udalerrian gailentzen diren interesen ikuspegi osoa ematea.6. Lortutako aurrerapenak udalerriko eragile guztiei jakinaraztea.

Horrez gain, interesgarria da udalaren egoera Tokiko Agenda 21eko prozesuetan parte hartzenduten beste udal batzuen egoerarekin konparatzea. Horretarako, ezinbestekoa da adierazleekizaera komuna izatea. Alegia, gauza bera eta modu berean neurtu behar dute. Gida honekEAEko udal guztientzat komunak diren jasangarritasuneko 12 adierazleak jasotzen ditu.

Jasangarritasun lokalaren adierazle komun horiek errazago kalkulatzeko, Eusko JaurlaritzakoLurralde Antolamendu eta Ingurumen Sailak gida metodologiko hau sortu du. Gida honetandagokien gaiaren arabera sailkatutako hainbat fitxa metodologiko jasotzen dira, eta adierazlebakoitzerako atal hauek dauzkate:

• Adierazlearen definizioa.• EAEko Garapen Jasangarrirako Euskal Ingurumen Estrategiak (2002-2020) ingurumen-

adierazleei dagokienez finkatzen dituen helburu eta konpromisoekin duen harremana, baieta udal bakoitzeko Tokiko Agenda 21aren ekintza-planaren helburu eta proposamenekinduen harremana ere.

• Alderdi teknikoak (neurri-unitatea, aldizkakotasuna, nahi den joera, kalkulatzeko zailtasu-na eta garrantzia).

• Irudikapen grafikoa (adibide gisa, fikziozko balioekin).• Emaitzen analisia.• Kalkulatzeko metodoa.

EAEko udal bakoitzak bere berezitasunak dituela kontuan hartuz, udalek beren beharren ara-bera erabil ditzaketen berariazko adierazle batzuk ere proposatu dira.

Adierazle horiek guztiak errazago kalkulatzeko, Eusko Jaurlaritzako Lurralde Antolamendu etaIngurumen Sailak laguntza-zerbitzu bat eskaintzen du, IHOBE - Ingurumen Jarduketarako Sozie-tate Publikoaren bidez.

5

Sarrera

TA 21-EKO ADIERAZLEAK

INGURUMENA:LURRALDEA ETA PLANGINTZA

1. adierazlea: Eremu publiko irekien eta zerbitzuenerabilgarritasuna udalerrian

2. adierazlea: Lurzoruaren erabilera jasangarria

• 1 adierazlea• 2 adierazlea

1. adierazlea: Eremu publiko irekien eta zerbitzuen erabilgarritasunaudalerrian

Eremu publiko irekien eta zerbitzuen erabilgarritasunak herritarren bizi-kalitatea hobetzen du.Horrez gain, hainbat zerbitzuren gertutasuna funtsezko faktorea da herritarren mugitzeko beha-rrak murrizteko garaian.

Definizioa:

Adierazle honek eremu publiko irekietatik (5.000 m2 baino gehiago dituztenak eta edozein neurri-takoak) eta oinarrizko zerbitzuetatik 300 metrora edo gutxiagora bizi den udalerriko (herrigunea etanekazaritza-auzoetako eremu finkatuak) biztanleriaren ehunekoa ebaluatzen du. Modu osagarrian,adierazle hau 150 eta 500 metro bitarteko distantzietarako kalkuluak egiteko erabil daiteke.

1. Adierazle honekin egingo diren kalkuluetarako, eremu publiko irekitzat ondokoak hartukodira:• Oinezkoek eta txirrindulariek erabiltzeko parke publikoak, lorategiak edo eremu irekiak.

Zirkulatzeko guneak edo banaketa-lerro berdeak eta hilerriak ez dira kontuan hartuko,tokian tokiko agintariek horien aisialdirako funtzioa edo natur izaera ezartzen ez badutebehinik behin, edo horien garrantzi historikoa edo kulturala ezartzen ez badute.

• Dohain erabiltzeko aire zabaleko kirol-instalazioak.• Ia urte osoan jendeak dohain erabil ditzakeen jabetza pribatuko eremuak: parke pribatuak

eta aisialdirako eta aire zabaleko jarduerak egiteko nekazaritzarako lurrak (esate batera-ko, baserri-eskolak).

2. Kontuan hartu beharreko zerbitzuak hauek dira:• Lehen mailako osasun-laguntza publikoa (medikuntza orokorreko medikua, familia-medi-

kua, farmaziak, ospitaleak, lehen mailako arreta-zentroak edo beste edozein osasun-zen-tro publiko).

• Gutxieneko maiztasunarekin (ordu-erdi) ibiltzen diren garraio publikoko lineak, hiriko auto-busaren eta taxien geltokiak bereiziz.

• Ikastetxe publikoak (derrigorrezko irakaskuntzako zentro publikoak eta haurtzaindegipublikoak).

• Janari-dendak, elikagaiak saltzeko guneak eta okindegiak.• Birziklatzeko zerbitzuak edo instalazioak: gaikako bilketarako edukiontziak, garbiguneak,

puntu berdeak.• Finantza-erakundeak.• Kirol-eremuak.• Kultur eremuak: kultur etxeak, liburutegiak, gizarte-etxeak, museoak, erakusketa-aretoak,

antzokiak, zinema-aretoak etab.

Garapen Jasangarriaren EAEko Ingurumen Estrategiaren helburuak eta konpromisoak:

■ Hiriguneetako diseinu erakargarriaren eta bizi-kalitatearen hobekuntza sustatzea.

■ Hiriko paisaian elementu naturalen integrazioa sustatzea, haren balio estetikoa hobetzeko,aniztasun biologikoa handitzeko eta ingurumenaren kalitatea areagotuko duten irtenbideakeskaintzeko, besteak beste, erosotasun klimatikoaren bidez (itzalguneak, modulazio termi-koa, hezetasuna handitzea, airearen zirkulazioa, etab.) zaratak murriztuta eta aisialdirakoaukerak ugarituta.

8

INGURUMENA: LURRALDEA ETA PLANGINTZA

■ Mugitzeko beharrak murriztea, motordun ibilgailuak erabiltzeko beharra sortuko duten hiri-ko jarduerak eta erabilerak urrituz.

Ekintza Planaren helburuak: Udal bakoitzak ezarri beharrekoa. Tokiko Agenda 21ekoekintza-plana kontsultatu.

Alderdi teknikoak:

Irudikapen grafikoa, adibide gisa:

1. 5.000 m2 baino handiagoak diren eremu publiko irekien erabilgarritasuna

2. Edozein neurritako eremu publiko irekien erabilgarritasuna

Unitateak Maiztasuna Lortu nahi den joera Europarra Zailtasuna Garrantzia

% Bi edo lau Handitu Bai ✵ ✵✵urtean behin Ekobarometroa

1. EREMU PUBLIKO IREKIEN ETA ZERBITZUEN ERABILGARRITASUNA UDALERRIAN

9

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01997 1999 2001 2003

%

5.000 m2 baino handiagoak diren eremu publiko irekiak

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01997 1999 2001 2003

%

Eremu publiko irekiak

3. Oinarrizko zerbitzuen erabilgarritasuna

Emaitzen analisia:

Kalkulatzeko metodoa:

■ IHOBEk lau urtean behin egiten duen galdeketaren bidez datuak lortzea (udal-ekobarome-troa).

■ Zerbitzuen eta eremu irekien kokapen geografikoari buruzko datuak izanez gero, biztanleriarieta etxebizitzari buruzko datuekin erka daitezke, hala, urteroko adierazlea kalkulatzeko. Kal-kulu hori egiteko Geografia Informazioko Sistemak (GIS) erabiltzea komeniko litzateke. Honahemen kalkulatzeko prozedura:

i) Zerbitzu bakoitzerako zerrenda bat prestatuko da eta zerrenda horretan zerbitzu horieskaintzen duten unitate guztiak eta horien kokapen geografikoa jasoko dira. Ikastetxepublikoen kasuan, taula honelakoa izango litzateke:

ii) Unitateak udalerriaren plano batean kokatuko dira eta zentroa zerbitzu-unitatean eta 300metroko erradioa (eskalan) izango duten zirkunferentziak marraztuko dira. Modu horre-tan definitzen dira zerbitzu-unitateen eragin-eremuak.

Zerbitzu-unitatea Kokapen geografikoa

1. Ramiro de Maeztu Ikastetxe Publikoa Albeniz, 2

2. Pío Baroja DBHko institutua Zumalakarregi, 12

3. Koldo Mitxelena DBHko institutua Horacio Etxebarria, 31

4. Miguel Unamuno Ikastetxe Publikoa Nagusi, 8


10

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01997

%

Osasuna

Elikadura

1999 2001 2003

Garraio publikoa

Birziklatzea

Hezkuntza

300 metro baino distantzia txikiagora eremu publiko irekiak dituen udalerriko biztanleriaren ehunekoahanditu egin da azken sei urteetan (% 30 1997an eta % 51 2003an).Modu berean, oinarrizko zerbitzuen (osasuna, garraio publikoa, hezkuntza, elikadura eta birziklatzea)erabilgarritasuna ere handitu egin da.

iii) Hurrengo urratsa zerbitzu-unitateen multzoaren eragin-eremuaren barnean bizi den per-tsona-kopurua kalkulatzea da. Eragin-eremuen kanpoko azalera barnekoa baino txikiagoabada, eragin-eremuetatik kanpo dauden pertsonak kalkula daitezke eta, ondoren, kopu-ru hori udalerriko biztanleen kopuru osoari kenduko zaio.Dena dela, eragin-eremuaren barnean nahiz kanpoan bizi diren pertsonen kopurua kal-kulatzeko, udal-erroldako datuak erabil daitezke.

iv) Azkenik, adierazlea kalkulatuko da formula hau aplikatuz:

edo eragin-eremutik kanpo bizi den jendea kalkulatu badugu:

v) Eremu publiko irekien kasuan, kalkulatzeko prozedura nahiko antzekoa da. Hala ere,alderdi hauek apur bat aldatzen dira:

• Eremu publiko ireki guztietarako zerrenda bakar bat prestatuko da, eta 5.000 m2 bainoazalera handiagoa dutenak zehaztu dira.

• Eragin-eremuak eraikitzeko, udalerriaren planoaren gainean eremu ireki bakoitzarenmugatik 300 metroko distantziara perimetroak marraztuko dira (zehaztasun gehiagoizateko, perimetroen erpinak biribiltzea komeni da):

Eremu publiko irekia Kokapen geografikoa > 5.000 m2

1. Parke berria Zumalakarregi eta beste Baikale batzuk

2. Saskibaloi-kantxa Pio Baroja, 13 Ez

3. Atletismo-pista Sagasti, 9 Ez

Ikastetxe publikoen eragin-eremuaren kanpoko biztanleria

Udalerriko biztanleria osoax 1001 –( )

Ikastetxe publikoen eragin-eremuaren barneko biztanleria

Udalerriko biztanleria osoax 100

1. EREMU PUBLIKO IREKIEN ETA ZERBITZUEN ERABILGARRITASUNA UDALERRIAN

11

2. adierazlea: Lurzoruaren erabilera jasangarria

Lurzorua funtsezko funtzio ugari betetzen dituen bizi-baliabidea da, ingurumenarekin nahiz eko-nomiarekin, gizartearekin eta kulturarekin lotutako funtzioak, hain zuzen ere. Baliabide horrenzentzuzko erabilera oinarrizkoa izango da gizartearen garapen orekatua lortzeko eta ingurume-narekin errespetuz jokatzeko.

Definizioa:

Adierazle honek lurzoruaren erabileran jasangarritasun-mailari buruzko ikuspegi integratuaeskaintzen duten alderdiak biltzen ditu. Aztertutako faktoreek hauek barne hartzen dituzte:

1. Artifizializatutako lurzorua: artifizializatutako lurzoruaren ehunekoa udalerriaren azalera oso-arekiko (%). Aurreikusitako hazkundea ere ondoan adieraz daiteke (lurzoru urbanizagarria).

2. Utzitako lurrak eta poluituta egon daitezkeenak: utzitako lurraren azalera (m2) eta poluitu-ta egon daitekeena (m2).

3. Lurzoruaren erabileraren intentsitatea: lurzoruaren erabileraren intentsitatean aurreikusitakobilakaeraren kalkulua ere adieraz daiteke, biztanlerian eta artifizializatutako lurzoruan aurre-ikusitako hazkundea kontuan izanik.• 3.1. Biztanle-kopurua artifizializatutako lurzoruaren km2-ko.• 3.2. Etxebizitzetarako hiri-lurzoruko biztanle-kopurua etxebizitzetarako hiri-lurzoruaren km2-ko.

4. Garapen berria: eraikuntza berrien banaketa hauen artean:• 4.1. Erabili gabeko lurzorua (%): lehenago eraikitzeko erabili ez diren lurrak (normalean

birkalifikatutako lurzoru landatarra).• 4.2. Utzita eta poluituta zeuden lurzoruen berreskurapena (%).• 4.3. Gainerako lurzoruak (%).

5. Hiriko azaleren berriztapena1:• Eraikinak erabat edo partzialki zaharberritzea (azalera osoaren m2-ak eta kopuru osoa),

fatxada berritu zaien eraikin-kopurua barne).• Utzitako lurzoruak berreskuratzea (orubearen azaleraren m2-ak eta kopuru osoa) hiriko

erabilera berrietarako (berdeguneak barne).• Poluitutako lurzoruak berreskuratzea (m2 eta kopuru osoa).

6. Babestutako azalera udalerriko azalera osoarekiko (%).


■ Narriatutako inguruak birgaitzeko eta berritzeko jarduerak garatzea.

■ Hiriko elementuak berritzeko jarduerak garatzea, hondakin industrialak botatzea eta 75 hek-tarea berreskuratzea 2006. urterako.

■ Dentsitate txikiko garapenen bidezko lurzoruaren kontsumoa saihestea, lurraldearen plan-gintza-tresnen arabera egokiak diren lurretan eraikitzeko dentsitate handiagoak erabiliz.


12

1 Zaharberritutako eraikinen azalera azalera oso gisa neurtzen da; berreskuratutako lurzoruetan, berriz, plantako azalera neurtzen da.


Alderdi teknikoak:

Oharra: 3 azpiadierazlearentzat nahi den joera hasierako intentsitatearen araberakoa izango da neurri handi batean.


1. Utzitako lurzoruak eta poluituta egon daitezkeenak

2. Utzitako lurzoruak eta poluituta egon daitezkeenak


%: 1, 4, 6 Bi edo lau Handitu: 3.1, 3.2, 4.2, Bai ✵✵✵ ✵✵✵

m2: 2, 5 urtean behin 4.3, 5, 6bizt./Km2: 3 Txikiagotu: 1, 2, 4.1

2. LURZORUAREN ERABILERA JASANGARRIA

13

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01997 1999 2001 2003

%

Artifizializatutako lurzorua

1.000

800

600

400

200

01997 1999 2001 2003

m2

Utzitako lurzoruak

Poluituta egon daitezkeen lurzoruak

3.1. Artifizializatutako lurzoruaren erabileraren intentsitatea

4. Eraikuntza berrien banaketa

5. Hiriko azaleren berreskuratzea


14

100

80

60

40

20

01997 1999 2001 2003

bizt./Km2

Artifizializatutako lurzoruaren erabileraren intentsitatea

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01997 1999 2001 2003

%

Gainerako lurzoruak

Utzitako eta poluitutako lurzoruak

Erabili gabeko lurzorua

1.000

800

600

400

200

01997 1999 2001 2003

m2

Eraikinen zaharberritzea

Utzitako lurzoruen berreskuratzea

Poluitutako lurzoruen berreskuratzea

Oharra: ez da nahitaezkoa zaharberritutako eraikinen eta berreskuratutako lurzoruen kopuru-osoaren irudikapen grafikoaegitea, baina datu horien aipamena egin daiteke emaitzen analisian.

Oharra: 3.2 azpiadierazleak eta 3.1. azpiadierazleak antzeko irudikapen grafikoa dute; are gehiago, grafiko berean ere adierazdaitezke.

6. Babestutako azalera udalerriko azalera osoarekiko

Emaitzen analisia:


Adierazle-bateria hau kalkulatzeko beharrezko aldagaiak eta iturriak hauek dira:

■ Artifizializatutako lurzorua: izaera naturala galdu duen lurzoru osoa (lurzoru hiritarra, indus-triak, errepideak, etab.). Honelako lurzorua CORINE Land Cover-ek "artificial surfaces" gisasailkatzen duenari dagokio2. Hirigintza edo fotointerpretazioko zinegotzigoa (GIS).

■ Udalerriaren azalera osoa: udalerriaren administrazioaren kontrolpean dagoena. EUSTATedo Hirigintzako zinegotzigoa.

■ Utzitako lurzoruak: erabilera produktiborik ez duen artifizializatutako lurzorua (etxebizitzak,industriak edo zerbitzuak). Hirigintzako zinegotzigoa.

■ Poluituta egon daitezkeen lurzoruak: IHOBE (Poluituta egon daitezkeen lurzoruen inbentarioa).

■ Biztanleak: udal-errolda.

■ Etxebizitzetarako hiri-lurzorua: Hirigintzako zinegotzigoa.

■ Etxebizitzetarako hiri-lurzoruko biztanleak: Hirigintzako zinegotzigoa.

2. LURZORUAREN ERABILERA JASANGARRIA

15

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01997 1999 2001 2003

%

Babestutako lurzorua

Artifizializatutako udal-lurzoruaren ehunekoa % 50eraino iritsi da eta joera hori kezkagarria da.Gainera, lurzoruaren erabileraren intentsitatea txikiagotu egin da, km2-ko 50 biztanlera iritsi arte.Horrek lurzoruaren erabileran eraginkortasuna murriztu egin dela adierazten du.Erabili gabeko lurzoruan kokatutako eraikin berrien ehunekoak gorantz egiten jarraitzen du modukezkagarrian.

Azken sei urteetan zaharberritutako eraikinen azalerak nahiz utzita eta poluituta zeuden eta berreskuratuegin diren lurzoruen azalerak gora egin du. Azken egoera horrek horrelako lurzoruen udal-azaleramurriztea ekarri du.

1997. urtetik, babestutako udal-lurzoruaren ehunekoa ez da aldatu.

2 http://www.mfom.es/ign/teledeteccion/telede_corine/nomenclatura.htm

■ Erabili gabeko lurzoruko eraikuntza berriak (CORINE Land Cover-en kategoria guztiak, "arti-ficial surfaces" izan ezik). Hirigintzako zinegotzigoa.

■ Eraikuntza berriak gainerako lurzoruetan. Hirigintzako zinegotzigoa.

■ Eraikinen zaharberritzea: zaharberritutako eraikinen (fatxada barne) azalera osoa (solairuguztien azaleraren batura) eta kopurua. Hirigintzako zinegotzigoa.

■ Utzitako lurzoruak erabilera berrietarako berreskuratzea: utzitako lurzoru artifizializatuarenazalera utzita zegoen lurzoru berreskuratuaren azaler eta berreskuratutako gune-kopuru.Hirigintzako zinegotzigoa.

■ Poluitutako lurzoruak berreskuratzea: IHOBE.

■ Babestutako azalera: landaredia edo paisaia babestuta duten inguruak, etorkizuneko gara-pena mugatuta dutenak. Hirigintzako zinegotzigoa.

1, 3, 4 eta 6. azpiadierazleak kalkulatzeko formulak:

1. Artifizializatutako lurzorua:

3. Lurzoruaren erabileraren intentsitatea:

3.1. Artifizializatutako lurzoruaren erabileraren intentsitatea:

3.2. Etxebizitzetarako hiri-lurzoruaren intentsitatea:

4. Garapen berria3:

4.1. Erabili gabeko lurzorua:

4.2. Utzita eta poluituta zeuden lurzoruak berreskuratzea:

4.3. Gainerako lurzoruak:

6. Babestutako azalera udalerriaren azalera osoarekiko:

Babestutako azalera

Udalerriaren azalera osoax 100

Eraikitako gainerako azalerak

Eraikitako azalera osoax 100

Utzita eta poluituta zeuden lurzoruetan berreskuratutako eta eraikitako azalera


Erabili gabeko lurzoruan eraikitako azalera


Etxebizitzetarako hiri-lurzoruko biztanle-kopurua

Etxebizitzetarako hiri-lurzorua guztira

Udalerriko biztanle-kopurua

Artifizializatutako lurzoru osoa

Artifizializatutako lurzoru osoa

Udalerriaren azalera osoax 100


16

3 Garapen berriaren azpiadierazleen batuketa % 100 da eta, beraz, nahikoa da bi aldagai ezagutzea hirugarrena kalkulatzeko.


INGURUMENA:MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA

3. adierazlea: Tokiko mugikortasuna eta bidaiarien garraioa

4. adierazlea: Garraio-azpiegituretan erabilitako udal-azaleraren banaketa

• 3 adierazlea• 4 adierazlea

3. adierazlea: Tokiko mugikortasuna eta bidaiarien garraioa

Mugikortasun gero eta handiagoak eta irisgarritasun gero eta txikiagoak ingurumenaren kali-tatea, gizartearen ongizatea eta hirietako bideragarritasun ekonomikoa mehatxatzen dituzte.Zirkulazioa ugaritzeak eta erabilitako garraiobideak erabat aldatzeak ere egoera hori areagotuegiten dute, gero eta gehiago erabiltzen baita auto partikularra ibilbideak oinez, bizikletaz edogarraio publikoetan egin beharrean. Udal-esparrutik joera hori aldatzeko beharrezko jarduerakbultzatu behar dira.

Mugikortasun jasangarria lortzeko irisgarritasuna eta desplazamenduak hobetzeko jarraibideakzehaztea beharrezkoa izango da. Irisgarritasunarekin, garapen ekonomikoarekin eta ingurume-narekin lotutako helburuak bateratzea izango da hiriko garraioaren politikaren helburu nagusia.

Definizioa:

Adierazle honek udalerriko herritarren mugikortasuna aztertzen du. Herritar bakoitzaren mugi-kortasun-eredu orokorra definitzeko alderdiak barne hartzen ditu:

1. 1. Bizilagun bakoitzak egunero egiten duen desplazamendu-kopurua batez beste (desplaza-mendu-kopurua biztanleko).

2. Bizilagun bakoitzak batez beste egindako distantzia (km biztanleko).

3. Herritar bakoitzaren desplazamenduen batez besteko iraupena (minutuak biztanleko).

4. Desplazamenduaren arrazoia eta asteko erregulartasuna, desplazamenduak honela sail-katuz: sistematikoak edo ez-sistematikoak (bidaia sistematikoen % vs. bidaia ez-sistemati-koen %).

5. Desplazamenduak egiteko erabilitako garraiobideak eta desplazamendu bakoitzean eginda-ko distantziak (kontuan hartutako garraiobide bakoitzari dagokion %). Mugitzeko ondorengomoduak hartu dira kontuan:• Oinez.• Bizikletaz.• Motozikletaz.• Autoz.• Taxiz.• Autobusez.• Metroz.• Tranbiaz.• Horien arteko konbinazioak.


■ Garraiobidearen araberako banaketa berriro bideratzea, garraiobide kolektiboak eta moto-rrik erabiltzen ez dutenak sustatuz.


■ Bidaiarien garraiorako modalitate desberdinak elkarrekin erabiltzea sustatzea, ingurumena-rekin eta energiarekin lotuta eraginkortasun handiagoa lortzeko.

18

INGURUMENA: MUGIKORTASUNA ETA GARRAIOA

■ Horretarako aukera eskaintzen duten zereginetan, egutegiaren eta ordutegiaren malgutasu-na sustatzea.

■ Azpiegiturak erabiltzeko tarifen printzipioetara hurbiltzea, garraioaren kanpo-kostuak kon-tuan hartuta (kostu marjinalak).

■ Ingurumenean eragin txikiagoa duten bideak sustatzea tasen eta/edo prezio publikoen poli-tika baten bidez.

■ Motorrik behar ez duten garraioak (oinez eta bizikletaz) parekatzea, garraiobide-estatutuaizan dezaten, motordun garraiobideen maila berean.

■ Garraio Sistema Adimendunak erabiltzea, eskaera osoa murrizteko eta eraginkorragoa iza-teko.

■ Ingurumena gehiago errespetatuko duten garraiobideen azpiegituren inbertsioei lehentasu-na ematea.

■ Errepide-sareen ondoriozko poluzioa murrizten laguntzea, Europako Batasunak ezarritakoemisio-mailak errespetatuz.

■ Bidaiariak garraiobide pribatuetatik publikoetara igarotzea lortzea, etorkizunean martxanjarriko den Garraio Jasangarriaren Planaren helburu gisa.

■ 2001. urtea oinarritzat hartuta, 2006. urterako garraio kolektiboen erabilera bidaiariengarraio osoarekiko % 10 handitzea Euskal Autonomia Erkidegoko hiri-eremu nagusietan.


Alderdi teknikoak:


1. Biztanle bakoitzak egunero batez beste egiten duen desplazamendu-kopurua


Desplz./hab.: 1 Lau urtean Txikiagotu: 1, 2, 3 eta Bai ✵ ✵✵✵

km./bizt.: 2 behin desplazamendu pribatuak.Minutu/bizt.: 3 Handitu: motorrik gabeko%: 4 eta 5 desplazamenduak eta

desplazamendu kolektiboak.

3. TOKIKO MUGIKORTASUNA ETA BIDAIARIEN GARRAIOA

19

7

6

5

4

3

2

1

01992 1996 2000 2004

Desplz./bizt.

Desplazamendu-kopurua batez beste

2. Batez besteko distantzia biztanleko

3. Desplazamenduetan egunero erabilitako denbora

4. Bidaia sistematikoak vs. bidaia ez-sistematikoak


20

7

6

5

4

3

2

1

01992 1996 2000 2004

Km./bizt./egun

Batez besteko distantzia biztanleko

40

30

20

10

01992 1996 2000 2004

Minutu/bizt./egun

Desplazamenduetan erabilitako denbora

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01992 1996 2000 2004

%

Desplazamendu sistematikoak

Desplazamendu ez-sistematikoak

5. Desplazamendu-kopurua garraiobidearen arabera

Oharra: adierazle hau hobeto azaltzeko, garraiobideak hainbat kategoriatan sailka daitezke: motorrik gabeko garraioa (oinez,bizikletaz), garraio pribatua (autoz, motozikletaz), garraio publikoa (gainerako kategoriak):

5. Desplazamendu-kopurua garraiobidearen arabera

Oharra: 6. azpiadierazlea 5. azpiadierazlea bezalaxe irudikatuko litzateke.

Emaitzen analisia:


■ IHOBEk lau urtean behin egiten duen galdeketaren bidez datuak lortzea (udal-ekobarome-troa).

3. TOKIKO MUGIKORTASUNA ETA BIDAIARIEN GARRAIOA

21

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01992 1996 2000 2004

%

Oinez

Horien konbinazio

Tranbiaz

Metroz

Autobusez

Taxiz

Autoz

Motozikletaz

Bizikletaz

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01992 1996 2000 2004

%

Garraio publikoa

Garraio pribatua

Motorrik gabeko garraioa

Herritarrek mugitzeko dituzten beharrak gero eta handiagoak dira. Desplazamenduak, egindakodistantzia eta erabilitako denbora handitu egin dira 1992. urtetik. Gainera, izaera sistematikoa dutendesplazamendu hauen ehunekoa ere handitzen ari da.

Desplazamendu hauek egiteko garraiobidearen araberako banaketa ez da aldatu azkeneko lau urteetan:% 50 motorrik gabeko garraiobidean, % 30 garraiobide publikoan eta % 20 garraiobide pribatuan.

4. adierazlea: Garraio-azpiegituretan erabilitako udal-azalerarenbanaketa

Azpiegituretan erabilitako udal-azaleraren banaketak garrantzi handia du herritarren mugitzekoohituretan eragiteko garaian. Motorrik gabeko garraiobideei lehentasuna emango dien etamotordun garraiobideak bigarren mailan utziko dituen azaleraren banaketak lehenengoen era-bilera sustatuko du. Horrekin batera, garraio publikoen erabilera handitu egingo da garraiobidehorietarako erabilitako azalera handitzen bada.

Definizioa:

Adierazle honek udalerrian garraiobideen azpiegituretan erabilitako azaleraren banaketa (%)ebaluatzen du, garraiobide hori zein den kontuan hartuta:

1. Oinezkoek erabiltzeko azalera (erabilera ugariko kaleak, baina oinezkoek lehentasuna izan-go dutenak –alderantzizko lehentasuna– eta espaloiak).

2. Bizikletetarako egokitutako azalera (bizikletetarako bideak).

3. Garraio publiko kolektiboak erabiltzeko azalera (autobusen bideak edo trenbideak).

4. Motordun ibilgailuek erabiltzeko azalera (hiri barneko eta hiri arteko errepideak), garraiopubliko kolektiboak erabiltzeko azalera alde batera utzita.


■ Garraiobidearen araberako banaketa berriro bideratzea, garraio kolektiboak eta motorrikerabiltzen ez dutenak sustatuz.


■ Bidaiariek garraiorako modalitate desberdinak elkarrekin erabiltzea sustatzea, ingurumena-rekin eta energiarekin lotuta eraginkortasun handiagoa lortzeko.

■ Motorrik behar ez duten garraioak (oinez eta bizikletaz) parekatzea, garraiobide-estatutuaizan dezaten, motordun garraiobideen maila berean.

■ Ingurumena gehiago errespetatuko duten garraiobideen azpiegituren inbertsioei lehentasu-na ematea.


22

■ 2001. urtea oinarritzat hartuta, 2006. urterako ingurumena gehiago errespetatuko dutengarraiobideen azpiegituretan egindako inbertsio publikoak % 10 handitzea, errepideenazpiegitura berrien inbertsioen aurrean.

■ 2001. urtea oinarritzat hartuta, 2006. urterako garraio kolektiboen erabilera bidaiariengarraio osoarekiko % 10 handitzea Euskal Autonomia Erkidegoko hiri-eremu nagusietan.


Alderdi teknikoak:


Garraiobideen azpiegituretan erabilitako udal-azaleraren banaketa


% Bi edo lau Handitu: 1, 2 eta 3 Ez ✵ ✵✵

urtean behin Txikiagotu: 4 Ekobarometroa

4. GARRAIO-AZPIEGITURETAN ERABILITAKO UDAL-AZALERAREN BANAKETA

23

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01996 1998 2000 2002

%

1. Oinez

2. Bizikletaz

3. Garraio publikoa

4. Motordun ibilgailuak

Emaitzen analisia:


Adierazle hau kalkulatzeko hiru metodo erabil daitezke:

■ Udalerriko kartografia digitaleko sistemen bidez datuak lortzea (GIS).

■ Kategoria bakoitzak erabiltzeko azaleraren kalkulua udalerriko kartografia zehatza erabiliz.

■ Tokian tokiko lanen bidez datuak lortzea.

Adierazle hau kalkulatzeko formulak hauek dira:

Oinezkoek erabiltzeko azalera

Garraio-azpiegituretan erabiltzeko udal-azalerax 100

Bizikletentzat egokitutako azalera


Garraio publikoak erabiltzeko azalera


Motordun ibilgailuentzako azalera



24

Garraioen azpiegituretan erabilitako udal-azaleraren jasangarritasunaren maila handitu egin da 1996.urtetik. Oinezkoek eta bizikletek erabiltzeko garraio-azpiegituren azalera gaur egun % 50ekoa da,1996. urtean % 30ekoa bazen ere. Garraio publikorako azpiegituren azaleraren ehunekoa % 20koazen 1996. urtean eta 2002an, berriz, % 30ekoa da. Horrek guztiak motordun ibilgailuek erabiltzekoazalera murriztea ekarri du.


INGURUMENA:NATUR BALIABIDEAK

5. adierazlea: Ur-kontsumoa

6. adierazlea: Energia-kontsumoa• 5 adierazlea• 6 adierazlea

5. adierazlea: Ur-kontsumoa

Gure planetan ur ugari dugula esan dezakegu, baina uraren zikloen ezaugarriek hainbat murriz-keta ezartzen dituzte horren erabilgarritasunari dagokionez, bai eskala geografikoan bai den-boraren eskalan. Gizakiak ur-kantitate handia behar du oinarrizko beharrei erantzuteko (edate-ko, garbitzeko eta janaria prestatzeko). Era berean, ekosistema guztiek ura beharrezkoa duteosasuntsu egoteko. Ur-erabilgarritasunak dituen mugen eta uraren erabilera desberdinen ondo-rioz, batzuetan estres hidriko deitutako egoerak izaten ditugu.

Definizioa:

Adierazle honek udalerriko ur-kontsumoa hainbat ikuspuntutatik aztertzen du:

1. Uraren etxeko kontsumoa (litro/bizt./egun).

2. Udalerriko ur-eskaria (altako hornidura) guztira (m3/urte).

3. Ur-eskari osoaren banaketa sektoreka udalerrian (%). Ondoko sektoreak hartu dira kontuan:• Etxekoa.• Zerbitzuak.• Industria.• Udalerria.• Nekazaritza.

4. Banaketa-sarean gertatzen diren galerak, ur-eskari osoaren ehuneko gisa (%).


■ Ura aurreztea sustatzea.

■ Ur-kontsumoaren ohitura jasangaitzen aldaketa bultzatzea.

■ Uraren erabileran eraginkortasuna hobetzea.


Alderdi teknikoak:


litro/bizt./egun: 1 Urtero Txikiagotu Ez ✵✵ ✵✵

m3/urte: 2, 4%: 3

26

INGURUMENA: NATUR BALIABIDEAK


1. Uraren etxeko kontsumoa

2. Ur-eskaria guztira

3. Ur-eskari osoaren banaketa sektoreka

5. UR-KONTSUMOA

27

30

20

10

01999 2000 2001 2002

litro/bizt./egun

Uraren etxeko kontsumoa

3.000

2.000

1.000

01999 2000 2001 2002

m3/urte

Ur-eskaria guztira

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01999 2000 2001 2002

%

Udalerria

Industria

Etxekoa eta zerbitzuak

Oharra: izanez gero, nekazaritzaren sektoreko ur-eskari osoaren datuak sartu beharko lirateke.

4. Banaketa-sareko galerak

Emaitzen analisia:


Adierazle hau kalkulatzeko informazio-iturriak hauek dira:

■ Uraren etxeko kontsumoa (fakturatutako ur-bolumena): udalerriko ur-horniketaz arduratzenden enpresa.

■ Ur-eskaria guztira: udalerriko ur-horniketaz arduratzen den enpresa (ur-hartune pribatuak erebarne hartu behar dira, datu hori eskuragarri dagoen kasuetan behinik behin, bai eta neka-zaritzaren sektoreko ur-eskaria ere).

■ Ur-eskariaren banaketa sektoreka: udalerriko ur-horniketaz arduratzen den enpresa, eta urez-tatzaile-elkarteak nekazaritzaren sektorerako.

■ Biztanleak: udal-errolda

Kalkulatzeko formulak hauek dira:

1. Uraren etxeko kontsumoa:

3. Ur-kontsumoaren banaketa sektoreka: sektore bakoitzaren ur-kontsumoa zati uraren eskariosoa ken banaketa-sareko galerak (hartara, sektore bakoitzari esleitzen zaio hari dagokionbanaketa-galeraren zati proportzionala).

Sektore guztietan kalkulua berdin egiten da.

4. Banaketa-sareko galerak, guztizko ur-eskariaren ehuneko gisa:

Banaketa-sareko galerak

Guztizko ur-eskaria x 100

Etxeko ur kontsumoa

Ur-eskaria guztira – Banaketa-galera x 100

Etxean erabiltzeko ur-bolumena

Udalerriko biztanleria guztira / 365


28

% 40

% 30

% 20

% 10

% 01999 2000 2001 2002

%

Banaketa-sareko galerak

Uraren etxeko kontsumoa handiagoa da urtez urte. Udalerriko bizilagun bakoitzak, batez beste, 27litro ur kontsumitzen ditu egunero.Era berean, udalerriko ur-kontsumoa guztira handitu egin da 1999. urtetik. Ur gehien kontsumitzenduen sektorea udalarena da, baina 1999 eta 2002. urteen artean sektore horren ur-kontsumoa guztira(% 50etik % 35era) nahiz kontsumitutako ur-bolumena (1050 m3-tik 980era) murriztu egin dira.Gainerako sektoreetan, udalerriko kontsumoa guztira eta kontsumitutako ur-bolumena handitu egindira.Bestalde, 2002. urtean banatutako m3 bakoitzeko 300 litro galdu zen banaketa-sarean.

6. adierazlea: Energia-kontsumoa

Energia oinarri-oinarrizkoa da ongizaterako eta gizarte osoaren garapen ekonomikorako, baina,horrekin batera, ingurumen-inpaktu ugari sortzen ditu. Energia-sistemako fase bakoitzak (pro-dukzioa, transmisioa, eraldaketa, banaketa eta kontsumoa) ingurumen-inpaktuak eragiten ditu,maila handiagoan edo txikiagoan, erabiltzen den energia-motaren eta teknologiaren arabera.

Definizioa:

Adierazle honek udalerriko energia-kontsumoa (elektrizitatea eta gas naturala) aztertzen du,hainbat ikuspuntutatik:

1. Elektrizitatearen eta gas naturalaren etxeko kontsumoa (tpb/bizt./urte).

2. Udalerriko elektrizitatearen eta gas naturalaren kontsumoa guztira, energia-iturriaren ara-bera (tpb/urte).

3. Udalerriko energia-kontsumoaren banaketa sektoreka. Kontuan hartu beharreko sektoreak:• Etxekoa.• Zerbitzuak.• Industria.• Udalerria.• Garraioa.• Nekazaritza.

Oharra: beste energia-iturri batzuei dagokien energia-kontsumoaren datuak lortzeko zailtasuna dela eta, elektrizitatearen etagas naturalaren kontsumoa soilik aztertu dira. Hori dela eta, kontu handiz egin behar dira udalerrien arteko konparazioak .


■ Jarduera-sektore guztietan energia-eraginkortasunaren hobekuntza sustatzea.

■ Sektore guztietan energia aurreztea sustatzea.


Alderdi teknikoak:


tpb/bizt./urte: 1 Urtero Txikiagotu Ez ✵✵ ✵✵✵

tpb/urte: 2%: 3

6. ENERGIA-KONTSUMOA

29


1. Elektrizitatearen eta gas naturalaren etxeko kontsumoa

2. Elektrizitatearen eta gas naturalaren kontsumoa guztira

3. Elektrizitatearen eta gas naturalaren kontsumoaren banaketa sektoreka


30

10

5

01999 2000 2001 2002

tpb/biz./urte

Elektrizitatea

Gas naturala

10.000

5.000

01999 2000 2001 2002

tpb/urte

Elektrizitatea

Gas naturala

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01999 2000 2001 2002

%

Etxekoa

Garraioa

Udalerria

Industria

Zerbitzuak

Nekazaritza

Emaitzen analisia:



■ Gas naturalaren, eta elektrizitatearen kontsumoa: enpresa hornitzaileei sektoreen araberaizan den kontsumoaz galde dakieke.

■ Biztanleak: udal-errolda


1. Elektrizitatearen eta gas naturalaren etxeko kontsumoa:

Etxean kontsumitzen den gas naturalaren kalkulua elektrizitatearena bezala egiten da

3. Elektrizitatearen eta gas naturalaren kontsumoaren banaketa sektoreka: sektore bakoitze-ko elektrizitatearen eta gas naturalaren kontsumoa zati energia-mota horien a guztira egin-go da.

Etxean erabiltzeko elektrizitate-hornidura

Udalerriko biztanleria osoa

6. ENERGIA-KONTSUMOA

31

Elektrizitatearen eta gas naturalaren etxeko kontsumoak gora egin du azken lau urteetan eta 2002.urtean biztanleko eta urteko 5,4 tpb-ekoa izatera iritsi da (energia-motei buruz hitz egin).Udalerriko elektrizitatearen eta gas naturalaren kontsumoak guztira energia horien etxeko kontsumoakizan duen bilakaeraren antzekoa izan du, eta 1999tik 650 tpb handitu da (energia-motei buruz hitzegin). Udalerriko sektore guztiek izan dute zeresana horretan, guztietan energia-kontsumoak goraegin baitu.Garraioaren eta udalerriaren sektoreak dira elektrizitate eta gas natural gehien kontsumitu dutenak(% 25 bakoitzak). Industriak kopuru osoaren % 20 kontsumitzen du, bai eta zerbitzuek ere. Etxekosektoreari energia- horien kontsumoaren % 10 dagokio.


INGURUMENA: HONDAKINAK

7. adierazlea: Hondakinen sorrera eta kudeaketa

8. adierazlea: Hondakinak uretara isurtzea• 7 adierazlea• 8 adierazlea

7. adierazlea: Hondakinen sorrera eta kudeaketa

Kontsumoaren hazkundea per capita errentaren gorakadarekin lotuta dago, eta horrek, aldiberean, hondakin gehiago sortzea egiten du. Hondakin gehiago sortzeak ekonomian eta ingu-rumenean kostu handiak eragin ditu: baliabide materialen eta energia-kontsumoa, lur-azalerahandiagoak hartzea, etab.

Hondakinak sortzeak ingurumenean duen inpaktua, azken finean, hondakin horiei ematenzaien tratamendu-motaren arabera egongo da. Ildo horretatik, eragin horiek ahalik eta txikienakizateko modua eskaintzen du birziklatzeak. Hondakin gutxiago sortzeak eta sortutako honda-kin guztiekin konparatuta balorizatutako hondakinen ehunekoa handitzeak izan behar dutelehentasunezko helburuak udalerrietan.

Definizioa:

Adierazle honek sortutako hondakinen bolumena eta horien kudeaketa aztertzen ditu. Kontuanhartuko diren aldagai nagusiak hauek dira:

1. Hiri-hondakinen sorrera, biztanleko eta eguneko (kg/bizt./egun).

2. Hiri-hondakinen kudeaketa: balorizazioa (birziklatzea –gaikako bilketa eta errausketa– edozabortegia (%)).

3. Hondakin arriskutsuen sorrera (tona/urte).

4. Hondakin arriskutsuen kudeaketa: balorizatzea eta ezabatzea (%).


■ 2012. urterako, hiri-hondakinen sorrera biztanleko 2001. urteko mailetan egonkortzea.

■ 2006. urterako, hondakin arriskutsuen sorrera egonkortzea, oinarritzat 2000. urtea har-tuta.

■ 2006. urterako, zabortegietara eramateko hiri-hondakinak kopuru osoaren % 75 murriztea.

■ 2006. urterako, hondakin arriskutsuen balorizazioa % 50 handitzea, 2000koa oinarritzathartuta.


Alderdi teknikoak:


kg/biz./egun: 1 Urtero Txikiagotu: 1, 3, Ez ✵ ✵✵✵

%: 2 eta 4 zabortegia eta ezabatzea.tona/urte: 3 Handitu: balorizazioa.

34



1. Hiri-hondakinen sorrera

2. Hiri-hondakinen kudeaketa

3. Hondakin arriskutsuen sorrera

7. HONDAKINEN SORRERA ETA KUDEAKETA

35

30

20

10

01999 2000 2001 2002

kg/bizt./egun

Hiri-hondakinen sorrera

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01999 2000 2001 2002

%

Zabortegia

Errausketa

Birziklatzea

30

20

10

01999 2000 2001 2002

tona/urte

Hondakin arrikutsuen sorrera

4. Hondakin arriskutsuen kudeaketa

Emaitzen analisia:



■ Hiri-hondakinen sorrerari eta kudeaketari buruzko datuak: Hiri-hondakinen bilketari (ohikoa,gaikakoa eta puntu berdeak) eta kudeaketari buruzko datuak eskatzea Mankomunitateei(Gipuzkoa), Koadrilei (Araba) eta Garbikerri (Bizkaia) . Gerta daiteke datuak ez agertzea uda-lerrien arabera bereizita; hala bada, biztanle bakoitzeko batezbestekoa aterako da.

■ Hondakin arriskutsuen sorrerari eta kudeaketari buruzko datuak: Eusko Jaurlaritzari (Ingu-rumen Sailburuordetza) eskatzea udalerrian dauden eta Hondakin Arriskutsuen Sortzaile-tzat sailkatu diren industriek adierazitako Hondakin Arriskutsuen kopurua.

■ Biztanleak: Udal-errolda.

Hauexek dira kalkulatzeko formulak:

1. Hiri-hondakin solidoen sorrera:

2. Hiri-hondakin solidoen kudeaketa:

4. Hondakin arriskutsuen kudeaketa:

Balorizatutako hondakin arriskutsuak

Sortutako hondakin arriskutsuakx 100

Ezabatutako hondakin arriskutsuak

Sortutako hondakin arriskutsuakx 100

Gaika bildutako hiri-hondakinak

Sortutako hiri hondakinakx 100

Erraustutako hiri-hondakinak

Sortutako hiri hondakinakx 100

Zabortegiko hiri-hondakinak

Sortutako hiri-hondakinakx 100

Bildutako hiri-hondakin solidoak

Udaleko biztanleak guztira / 365


36

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01999 2000 2001 2002

%

Balorizazioa

Ezabatzea

Udalerriak urtez urte gero eta hondakin-kopuru handiagoa sortzen du. Udalerriko biztanle bakoitzak2002. urtean eguneko 27 kg sortu zituen, 1999. urtean, berriz, eguneko 20 kg sortu zituen. Udalerriansortutako hondakin arriskutsuen kopuruak ere gora egin du 1999tik.

Gero eta hondakin-kopuru handiagoa sortu arren, horiei ematen zaien tratamendua hobea da. 1999ansortutako hiri-hondakinen % 30 balorizatzen zen soilik (% 10 erraustuz eta % 20 birziklatuz); 2002an% 40 balorizatzen da (% 15 erraustuz eta % 25 birziklatuz). Hondakin arriskutsuei dagokienez, 1999an% 20 balorizatzen zen, 2002an, berriz, % 35 balorizatu da.

8. adierazlea: Hondakinak uretara isurtzea

Urak izan ditzakeen erabilerak ur-baliabideen kalitatearen mende daude. Edateko urak edotaaisialdiko jardueretarako, industrian erabiltzeko edota nekazaritzarako denak kalitatezkoa izanbehar du. Halaber, ekosistema urtarrari iraunarazteko ere kalitate apur bat behar da.

Uraren kalitatea degradatu egin da uretara hainbat gai isurtzen delako, horien artean hauexek:gai organikoak, elikagaiak, metal astunak, pestizidak, etab. Gizakiak isurtzen ditu horrelako gaiasko uretara, batez ere udal-isurketen eta industriakoen bidez, nekazaritza eta abeltzaintzakojardueren bidez, etab. Horregatik, ura ur-ibilguetara itzuli aurretik, behar-beharrezkoa da hon-dakin-uren tratamendu egokia egitea.

Definizioa

Adierazle honek uraren kalitatea aztertzen du, bi ikuspegi hauetatik:

1. Ibaien kalitatea (BMWP’ indizea) eta, dagokionean, kostaldeko uraren eta estuarioetakoa-ren kalitatea (koefiziente biotikoa).

2. Hondakin-urak tratatzeeko sistemak dituzten udalerriko etxebizitzak (%).• 2.1. Hondakin-uren saneamendu-sarearekin konektatuta dauden udalerriko etxebizitzak (%).• 2.2. Hondakin-uren saneamendu-sarearekin konektatuta ez dauden udalerriko etxebizi-

tzak, baina ura tratatzeko sistema egokiak dituztenak (%).

Adierazle hau ustekabean uretara egiten diren isurketei buruzko gertakariekin osa daiteke.


■ 2012. urterako, azaleko ur-masen % 80k egoera ekologiko eta kimiko ona edo oso ona iza-tea lortzea.

■ Gai arriskutsu eta poluitzaileen isurketak murriztea.


Alderdi teknikoak:

Unitatea Maiztasuna Lortu nahi den joera Europarra Zailtasuna Garrantzia

BMWP’ indizea Urtero Hobetu: 1 Ez ✵✵ ✵✵✵

eta Koefiziente Handitu: 2biotikoa: 1%: 2

8. HONDAKINAK URETARA ISURTZEA

37


1. Ibaien kalitatea


38

IBAIAK (urteko kalifikazioa, BMWP’ indizearen arabera)

BMWP’ indize biotikoa:

Oso ur garbiak

Poluitu gabeko urak

Poluzioaren eragin apur bat duten urak

Poluitutako urak

Oso poluituta dauden urak

Erabat poluituta dauden urak

Aurretik zeuden balioetan oinarrituta egindako kalkuluak

1

2

3

4

5

6

IbilguaIbaizabal

Inglares

KarrantzaLea

OiartzunOka

Omecillo

Oria

Urola

Urumea

Zadorra

IbaiaNerbioi

Inglares

KarrantzaLea

OiartzunGolako

Oka

Omecillo

Oria

Urola

Urumea

Aiuda

Zadorra

EstazioaN-120N-258N-338N-520IN-175IN-235K-130L-040L-112L-196OI-102

OKGO-120OK-045OK-114OM-080OM-244OM-380O-262O-424O-490U-160U-210U-490

UR-320UR-434ZAY-018ZAY-372Z-060Z-160Z-336Z-576Z-828

199964653331213226334554663363354344

200064653431234136333555563253253455

200165663321245115114454565131253353

199864653432225335234354663243264354

IbaiaArtibai

Baia

GaldamesGoritza

MerkadilloBidasoaAtxispeButroe

Deba

EgoOñatiEga

AltubeArratia

Asua

ElorrioGalindoHerreríasIbaizabal

Kadagua

EstazioaA-062A-202

BA-258BA-558

MGA-075MG-045M-190BI-555

BAT-060B-062B-226D-296D-460

DEG-068DO-095EG-146EG-370NA-260IA-120IA-222AS-045AS-160IE-140GA-095KAH-100

I-140I-160I-271I-394

KA-326KA-372KA-517

IbilguaArtibai

Baia

Barbadun

BidasoaButroe

Deba

Ega

Ibaizabal

200113261321315556343234463515656434

200034251323336556444346564515566434

199914262233211556443436454514556465

199824161312315556534434453514445464

Oharra: taula honetan, Euskal Autonomia Erkidegoko laginak hartzeko estazio guztietan barneko uren kalitateari dagokionezizan duten bilakaera ageri da. Irudikapen grafikoa egiteko, udalerrirako adierazgarriak diren estazioetako balioak aukeratukodira. Antzera, kostaldeko uraren eta estuarioetakoaren kalitatea ere sartuko litzateke.

2.1. Hondakin-uren saneamendu-sarearekin lotuta dauden udalerriko etxebizitzak

Emaitzen analisia:

Oharra: BMWP’ indizearen balorazioa eta Koefiziente biotikoarena indizearekin batera emango dira.


Adierazle honetarako informazio-iturriak hauek dira:

■ Ibaien kalitateari (BMWP’ indizea) eta estuarioetako eta kostaldeko urari (Koefiziente bioti-koa) buruzko datuak: Eusko Jaurlaritzari (Ingurumen Sailburuordetzari) eskatuko zaio uda-lerritik gertuko estazioei dagokien informazioa. Batzuetan, Foru Aldundiek ere izan dezake-te horrelako informazioa.

■ Hondakin-uren saneamendu-sarearekin lotuta dauden udalerriko etxebizitzei buruzkodatuak.

■ Udalerriko etxebizitzak. Hirigintzako zinegotzigoa.


2.1. Hondakin-uren saneamendu-sarearekin lotuta dauden etxebizitzak:

Oharra: gauza bera egin behar da 2.2 azpiadierazlearen kalkulua egiteko.

Hondakin-uren saneamendu-sarearekin lotuta dauden etxebizitzak

Etxebizitza-kopurua guztirax 100

8. HONDAKINAK URETARA ISURTZEA

39

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01999 2000 2001 2002

%

Hondakin-uren sanemandu-sarearekin lotutadauden udalerriko etxebizitzak

Udalerriko biztanleen % 90 hondakin-uren saneamendu-sarearekin lotuta daude; 1999an, berriz,kopuru hori % 70ekoa zen.

Oharra: 2.2. azpiadierazlearen irudikapena 2.1. azpiadierazlearena bezalakoa da.


INGURUMENA:INGURUMENA UDALERRIKOJARDUERETAN INTEGRATZEA

9. adierazlea: Ingurumen-kudeaketako sistemakudalerrian

• 9 adierazlea

9. adierazlea: Ingurumen-kudeaketako sistemak udalerrian

Udalerriak ingurumenarekin konpromisoa hartzeak berarekin dakar herritarren jarduerek ingu-rumenean eragin dezaketen inpaktuaz jabetzea eta, horren arabera, modu arduratsu eta lehia-korrean jokatzea. Enpresen, administrazioen eta GKEen eguneroko kudeaketan ingurumenarenaldagaia txertatzea da kontua, eta hori erronka eta aukera gisa hartzea. Horrek jardueren gara-penean sortzen diren ingurumen-inpaktuei aurrea hartzeko eta inpaktu horiek murriztekomekanismoak abiaraztea adierazten du.

Definizioa:

Adierazle honek udalerriko jardueretan ingurumen-kudeaketako sistemek (ISO 14001, EMAS,Ekoscan, Jasangarritasun Txostenak) duten ezarpen-maila aztertzen du. Arlo hauek hartuko dirakontuan:

1. Enpresa handiak eta ertainak.

2. Herri-erakundeak (Udala eta herri-elkarte eta -erakundeak).

3. GKEak.


■ Ingurumen-kudeaketako EMAS sistemaren bidez, legediaren aplikazioaren kontrola area-gotzea.

■ Ingurumen-kudeaketako sistemak, ingurumen-txostenak, etab. sustatzea.

■ 2006. urterako, EAEko 50 enpresak EMAS ziurtagiria izatea.

■ 2006. urterako, EAEko 10 enpresak Jasangarritasun Txostenak (GRI) egingo dituzte, eta2012. urterako 40k.

■ 2006. urterako, Ingurumen Kudeaketako Sistemaren ziurtagiria (EMAS edo ISO 14001)duten enpresak 600 izatea lortzea, eta 2012. urterako horrelako enpresak 1.000 izatealortzea.

■ 2012. urterako, Euskal Autonomia Erkidegoko erakunde publikoen % 50ek (Eusko Jaurlari-tza, foru-aldundiak, udalak, herri-elkarte eta -erakundeak) ingurumen-kudeaketako sistemenziurtagiriak izan behar dituzte.


Alderdi teknikoak:

Unitateak Maiztasuna Lortu nahi den joera Europarra Zailtasuna Birziklatzea

% Urtero Handitu Bai ✵ ✵✵

42

INGURUMENA: INGURUMENA UDALERRIKO JARDUERETANINTEGRATZEA


Ingurumen-kudeaketako sistemak udalerrian

Emaitzen analisia:



■ Ingurumen-kudeaketako sistemak dituzten enpresa handiak eta ertainak: IHOBE.

■ Ingurumen-kudeaketako sistemak dituzten herri-erakundeak: Udala, IHOBE.

■ Ingurumen-kudeaketako sistemak dituzten GKEak: Udala, IHOBE.

■ Enpresa handi eta ertainen, herri-erakundeen eta GKEen kopurua: Udala.

Hauek dira kalkulatzeko formulak:

Ingurumen-kudeaketako sistemak dituzten enpresa handien eta ertainen kopurua

Enpresa-kopurua guztirax 100

Ingurumen-kudeaketako sistemak dituzten herri-erakundeen kopurua

Herri-erakundeen kopurua guztirax 100

Ingurumen-kudeaketako sistemak dituzten GKEak

GKEen kopurua guztirax 100

9. INGURUMEN-KUDEAKETAKO SISTEMAK UDALERRIAN

43

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01999 2000 2001 2002

%

Empresak

Herri-erakundeak

ONG's

Gizarte osoak ingurumenarekin hartu duen konpromisoa begien bistakoa da. Ingurumen-kudeaketakosistemak dituzten enpresen, herri-erakundeen eta GKEen ehunekoa gero eta handiagoa da, denborakaurrera egin ahala.


INGURU SOZIALA ETA EKONOMIKOA

10. adierazlea: Pobrezia eta gizarte-bazterketa

11. adierazlea: Langabezia-tasa

12. adierazlea: Herritarrek udal-komunitatearekinduten gogobetetze-maila

• 10 adierazlea• 11 adierazlea• 12 adierazlea

10. adierazlea: Pobrezia eta gizarte-bazterketa

Pobrezia gizarte-bazterketa ugariren iturri da. Pobreenak gizarteak eskaintzen dituen zerbi-tzuetariko askotan bazterreko lekuetan daude. Egoera okerragoan bizi diren askok ez dauka-te kultur jardueretan parte hartzeko, kirola egiteko, beren ezagutzak hobetzeko edo bizimodusozialeko jarduera gehienen abiapuntu diren gertakari nagusiekin harremanetan jartzekobaliabiderik.

Definizioa:

Adierazle honek Oinarrizko Errentaren prestazioa jasotzen duten udalerriko familien ehunekoaaztertzen du. Horrez gain, adierazle hau osatzeko EUSTATen "Pobreziari eta gizarte-desberdin-tasunei buruzko inkesta" laneko datuak edo udalerriko gizarte-laguntzako zerbitzuarenak erabildaitezke.


Alderdi teknikoak:


Oinarrizko Errentaren prestazioa jasotzen duten familiak

Emaitzen analisia:


% Urtero Txikiagotu Ez ✵ ✵✵✵

46


% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01999 2000 2001 2002

%

Oinarrizko Errentaren prestazioa jasotzen duten familiak

Oinarrizko Errenta jasotzen duten familien ehunekoa bikoiztu egin da 1999tik 2002ra. 2002. urtean,udalerriko familien % 30ek jasotzen zuen Oinarrizko Errentaren prestazioa; aldiz, 1999an prestaziohori soilik familien % 15ek jasotzen zuten.



■ Oinarrizko Errentaren prestazioa jasotzen duten familien kopurua: Udaleko Gizarte Zerbit-zuen saila.

■ Familia-unitateen kopurua: Udala, EUSTAT.


Oinarrizko Errentaren prestazioa jasotzen duten familien kopurua

Familia-unitateen kopuruax 100

10. POBREZIA ETA GIZARTE-BAZTERKETA

47

11. adierazlea: Langabezia-tasa

Gizakiarentzat, lana helburua ez ezik bitartekoa ere bada. Garrantzi handia dauka, ez soilikematen duen ongizateagatik, baita norbanakoari bere nortasunaren zentzua, gizartean bete-tzen duen lekuaren kontzientzia, bertan txertatuta dagoen sentimendua ematen diolako ere.

Lana, beraz, funtsezkoa da bizimodu duina lortzeko. Bai norberarentzat lan egiten denean eta baibeste batentzat lan egiten denean, lanak elikagaia, jantziak, etxebizitza eta horiek guztiak eros-teko diru-sarrerak ematen dizkigu. Gizakiaren oinarrizko beharrak asetzeko bitarteko nagusia da:bizi-maila ona, elikadura egokia, etxebizitza duina, edateko ura eta osasun-sistema egokia.

Halaber, lanpostua galtzeak ondorio negatiboak ditu segurtasunaren eta zuzentasunaren ikus-pegitik. Diru-sarrerak murriztea dakar –eta horrekin, diruz eros daitekeen gauza oro–, norbera-ren duintasuna eta errespetua zalantzan jartzen ditu, eta harreman sozialak suntsitzen ditu.Langabeek ingurukoekin dituzten harremanak arriskuan jartzen ditu langabeziak.

Definizioa:

Adierazle honek biztanleria aktiboaren barnean dauden langabeen ehunekoa aztertzen du.Adierazle honek eskaintzen duen informazioa osa daiteke, langabezia sexuaren eta adinarenarabera sailkatuz.


Alderdi teknikoak:


% Urtero Txikiagotu Ez ✵ ✵✵


48


Langabezia-tasa

Emaitzen analisia:



■ Langabezia-tasa: EGAILAN edo EUSTAT.

11. LANGABEZIA-TASA

49

% 30

% 20

% 10

% 01999 2000 2001 2002

%

Langabezia-tasa

Udalerriko biztanleria aktiboaren % 8 langabezian dago, eta kopuru hori 1999koa baino dezentetxikiagoa da (% 14).

12. adierazlea: Herritarrek udal-komunitatearekin duten gogobetetze-maila

Herritarren ongizatera hurbiltzeko, hainbat adierazle daude: per capita errenta, langabezia-tasa,etxebizitza eskuratzeko erraztasuna, etab. Adierazle horiek estatistika ugaritan biltzen diren iriz-pide objektiboetan oinarritzen dira. Oso erabilgarriak badira ere, nahitaezkoa da izaera subjek-tiboagoa duten beste adierazle batzuk erabiliz osatzea. Hau da, herritarren ongizate-mailaaztertzeko, haiek beren ongizate-mailaz zer uste duten jakin behar dugu.

Definizioa:

Adierazle honek herritarrek beren ustez duten ongizate-maila aztertzen du. Horretarako, orohar, komunitateari eta, zehazki, beste alderdi zehatz batzuei dagokienez duten gogobetetze-maila aztertzen du (oso gustura, nahiko gustura, ez oso gustura, batere gustura ez, ez daki edoez du erantzun). Hau da, herritarrak honako arlo hauekin gustura dauden aztertzen du:

01. Udalerria, bizitzeko eta lan egiteko toki den neurrian.

02. Etxebizitzaren kalitatea, erabilgarritasuna eta eskuragarritasuna.

03. Bertako lan-aukerak.

04. Natur ingurunearen kalitatea eta kopurua (berdeguneak, ibaiak, etab.).

05. Eraikitako ingurunearen kalitatea (kaleak, espazio publikoak, eraikinen egoera, etab.).

06. Gizarte- eta osasun-zerbitzuen maila.

07. Kultur eta aisialdiko zerbitzuen maila.

08. Ikastetxeen kalitatea.

09. Herri-garraioko zerbitzuen maila.

10. Udal-plangintza egiteko eta erabakiak hartzeko prozesuetan parte hartzeko aukerak.

11. Herritarren segurtasun-maila.


Alderdi teknikoak:


% eta batez Lau urtean Handitu Bai ✵ ✵✵

besteko balioa behin


50


1. Herritarrek udalerriarekin duten gogobetetze-maila orokorra

Gainerako aldagaien irudikapen grafikoa (2tik 11ra) horren oso antzekoa da.

Emaitzen analisia:


■ IHOBEk lau urtean behin egindako inkestaren bidez datuak lortzea (udal-ekobarometroa).

Batez besteko balioa kalkulatzeko formulak hauek dira:

Batez besteko balioa = MS + S + I + MIn + In

Oso gustura dauden herritarren %

100x 5MS =

Nahiko gustura dauden herritarren %

100x 4S =

Erantzun ez duten herritarren %

100x 3I =

Oso gustura ez dauden herritarren %

100x 2In =

Batere gustura ez dauden herritarren %

100x 1MIn =

12. HERRITARREK UDAL-KOMUNITATEAREKIN DUTEN GOGOBETETZE-MAILA

51

% 100

% 80

% 60

% 40

% 20

% 01991 1995 1999 2003

%

Oso gustura

Ez oso gustura

Nahiko gustura

Batere gustura ez

Ez daki

Herritarrek udalerriarekin duten gogobetetze-mailak gora egin du 1991tik. Gaur egun, herritarren% 50 udalerriarekin oso gustura edo nahiko gustura daude, baina 1991an ehuneko hori soilik %30ekoa zen. Bestalde, ez oso gustura edo batere gustura ez dauden biztanleen kopurua murriztuzjoan da, % 30era iritsi arte (1991an, % 50).Herritarrek udalerriaz, oro har, egiten duten batez besteko balorazioak ere gora egin du, 1991an2,75ekoa baitzen (batere gustura ez zeudenen eta erantzun ez zutenen artekoa) eta gaur egun 3,4koabaita (erantzun ez zutenen eta oso gustura zeudenen artekoa).

52

Adierazle berezien proposamena

Ingurumena

Lortu nahi den joeraUnitateakDefinizioaAdierazlea

Handitu(Txikiagotu)

Handitu

Handitu

Handitu

Handitu

Txikiagotu

Txikiagotu

Txikiagotu

Txikiagotu

>1 eta handitu

Handitu

Handitu

Handitu

Egun-kopurua(%)

Jarduera-kopuruaParte-hartzaile kopurua

Etxebizitzen/eraikinenkopurua

%

%

Ha/bizt.

Ibilgailu-kopurua/egun

Ibilgailu-kopurua,karrozeria-motaren

arabera

%

Landutakoazalera/Zuhaitzak bota

diren azalera

%

tpb

%

Kalitate oneko airea erregistratzen denegun-kopurua. Kontuan hartubeharreko poluitzaileak hauek dira:SO2, NO2, PM10, bai eta CO eta O3. ere(Adierazle hau poluitzaileen mailaaltuak jasaten dituzten biztanleenehuneko gisa ere adieraz daiteke).

Udalerrian garatutako ingurumen-heziketako jardueren kopurua etahorietan parte hartzea.

Energiaren eraginkortasunari buruzkoziurtagiriak dituztenetxebizitzen/eraikinen kopurua.

Etiketa ekologikoa duten produktueneta produktu biologikoen edomerkataritza-jarduera leialen(merkataritza justua) xede direnenkontsumo osoaren ehunekoa.

Ingurumeneko udal-gastu arruntenehunekoa.

Dibulgaziozko adierazlea, unitatetzatbiztanleko hainbat hektarea erabiliz,erabilitako baliabideak ekoizteko etabiztanle-multzo zehatz batek sortutakohondakinak bereganatzeko beharrezkoaden eta ekologikoki produktiboa densailaren azalera (laboreak, belardiak,basoak edo uretako ekosistemak)aztertzen duena, biztanle-talde horrekzehaztugabeko epean bizi-maila zehatzbati eusteko moduan eta sail horiedonon egonik ere.

Oinarrizko bide-sareko puntuadierazgarrienetan erregistratutakoeguneko batez besteko intentsitateenbatez beteko balioa.

Ibilgailuen parkea karrozeria-motarenarabera (automobilak, motozikletak...).

Osasunerako Mundu Erakundeakaholkatutakoaz gaindiko soinu-mailajasaten duten biztanleen ehunekoa.

Landutako baso-azalearen (bertakoespeziak) eta zuhaitzak botata dituenazaleraren arteko ratioa. Hobelitzateke ratio hori zuhaitz-kopuruaren bidez adieraztea.

Berriro erabiltzen diren araztutakouren ehunekoa

Energia berriztagarrien kontsumoa(edo produkzioa) guztira.

Euskaraz dakiten biztanleen ehunekoa

1. Hiriko airearen kalitatea

2. Ingurumen-heziketa

3. Energiareneraginkortasunaetxebizitzetan

4. Jasangarritasunasustatzen duten produktuenkontsumoa

5. Ingurumeneko udal-gastuak

6. Aztarna ekologikoa

7. Zirkulazioarenintentsitatea oinarrizkobide-sarean

8. Parke mugikorra

9. Hiriko zarata

10. Landutako eta botatakobasoen azalera

11. Araztutako urenerabilera

12. Energia berriztagarrienerabilera

13. Euskararen ezagutza

Adierazle berezien proposamena

53

Lortu nahi den joeraUnitateakDefinizioaAdierazlea

Handitu

Handitu

Txikiagotu

Handitu

Handitu

Txikiagotu

Txikiagotu

%

%

%

Pertsona-kopurua

Bileren kopurua

Delituen eta hutsegiteenkopurua

Istripu-kopurua

Udalak gizarte-politiketarakobideratutako gastu arruntenehunekoa.

Udalak garapenerako nazioartekolankidetzarako bideratutako gastuarrunten ehunekoa.

65 urte edo gehiago dituztenherritarren ehunekoa.

Udalerrian erroldatuta daudenetorkinen kopurua.

Herritarren parte-hartzea helburuduten udal-organo egonkorren bilerenkopurua, horietan aztertzen direngaiak bereiziz (ingurumena,gizartea....).

Udalerrian 1.000 biztanleko izatendiren delituen edo hutsegiteenkopurua.

1.000 ibilgailuko izaten diren istripuenkopurua.

14. Gizarte-politikako udal-gastuak

15. Nazioarteko elkartasun-jardueretan udalak duenesku-hartzea

16. Biztanleriaren zahartze-indizea

17. Etorkinen integrazioa

18. Herritarren parte-hartzea

19. Herritarren segurtasuna

20. Bide-segurtasuna

Inguru Soziala eta Ekonomikoa

■ Agencia Municipal del Medio Ambiente, Servicio de Medio Ambiente, Unidad de medio Ambiente, JavierCelma, Carmen Cebrián. Resultado de los Indicadores Europeos en la ciudad de Zaragoza. Zaragoza-ko Udala. Zaragoza, 2002.

■ Iruñeko Udala Pamplona Agenda 21 Local. Iruñeko Udala, Iruña, 2002.

■ Energiaren Euskal Erakundea eta Euskal Udalen Elkartea. Energia jasangarritasunaren udal gida. EEEeta EUDEL, 2003.

■ Gasteizko Udala. Gasteiz garapen jasangarrirantz. 1998-1999-2000-2001-2002 buletinak.http://www.vitoria-gasteiz.org/ceac/agenda21/default.htm

■ City of Helsinki. The Core Indicators for Sustainable Development in Helsinki.http://www.hel.fi/tietokeskus/en/tutkimuksia/keke02.pdf

■ Diputació de Barcelona. Sistema Municipal d’Indicadors de Sostenibilitat. Diputació de Barcelona, Bar-celona, 2000.http://www.diba.es/xarxasost/indi/home.asp

■ Bizkaiko Foru Aldundia Ingurumen eta Lurralde Ekintza Saila. Bizkaiko udaletako jasangarritasun-adie-razleen sistema.http://web.bizkaia.net/Ingurugiroa_Lurraldea/Jasangarritasuna/eu_indicadores.htm

■ European Sustainable Cities & Towns Campaign and the European Sustainable Cities Project. Towardsa Local Sustainability Profile - European Common Indicators.http://www.sustainable-cities.org/indicators/Indicator_total_november%202002.pdf

■ Eusko Jaurlaritza. Lurralde Antolamendu eta Ingurumen Saila. Euskal Autonomia Erkidegoko Ingurume-na: Ingurumen-adierazleak 2002. Ingurumen Jarduketarako Sozietate Publikoa - IHOBE, Bilbao, 2002.http://www.ihobe.net/publicaciones/descarga/E-Indicadores_Ambientales.pdf

■ Eusko Jaurlaritza. Euskal Autonomia Erkidegoko Ingurumeneko Esparru Programa (2002-206) – Gara-pen Jasangarriaren EAEko Ingurumen Estrategia (2002-2020)”. IHOBE S.A. - Ingurumen JarduketarakoSozietate Publikoa, Bilbo, 2002.http://www.ihobe.net/publicaciones/descarga/PMA-eusk.pdf

■ United Kingdom Government. Department for Environment Food and Rural. Local quality of life counts.http://www.sustainable-development.gov.uk/indicators/local/localind/index.htm

54

Erreferentziak

Gure herriko Garapen Jasangarriaren inguruko Euskal … · 2014-10-27 · Zerbitzu-unitatea Kokapen...

Documents

Transcript of Gure herriko Garapen Jasangarriaren inguruko Euskal … · 2014-10-27 · Zerbitzu-unitatea Kokapen...