Guía Práctica da Enerxía no Fogar

ÍNDICE

INTRODUCCIÓNO CONSUMO DOMÉSTICOTRANSPORTEFOGAR

O Frigorífico e o ConxeladorA CociñaO Ferro de pasarA LavadoraO Cuarto de BañoO LavalouzasO Televisor e o VideoO OrdenadorA AspiradoraA IluminaciónA Calefacción

O CONSUMO OCULTOETIQUETADO ENERXÉTICOCOMUNIDADES DE PROPIETARIOS

NO TRABALLOVIVENDAS EFICIENTESBRICOLAXE ENERXÉTICOSEGURIDADE NO FOGAR

A FACTURACIÓN A TARIFAElectricidadeGas

AS ENERXÍAS RENOVABLESDICCIONARIOPUNTOS DE INFORMACIÓN

LIBERALIZACION ENERXÉTICA

sostido”.consecución dun “desenvolvementomedio ambiente, o que contribuirá ávalorando as consecuencias sobre odiminuíndo a dependencia enerxética enecesarios que lles permitan racionalizar as súas actuacións,que os cidadáns dispoñan da información e coñecementos

co obxecto deGUÍA PRÁCTICA DA ENERXÍA NO FOGARPor estes e outros motivos, o INEGA elaborou a presente

aumento da temperatura ambiental e o cambio climático.substancias contaminantes na atmosfera, que provocan o

2fósiles, prodúcense concentracións de CO e outrascomo consecuencia da utilización dos combustiblesA necesidade de preservar o medio ambiente : Xa que

2000 o consumo de enerxía final incrementouse un 17%.Forte crecemento da demanda : Durante o período 1977 -

enerxético.petróleo representa a metade do noso consumoimporta o 75% da enerxía primaria que consome e oForte dependencia enerxética do exterior : España

O escenario enerxético español caracterízase por :

É precisamente no noso fogar e no noso vehículo ondedebemos comenzar con prácticas de aforro e o uso eficienteda enerxía. No presente caderno expoñense algúns consellose actitudes útiles no noso facer cotián.

O consumo enerxético representa un custo aproximadoduns 1.300 € anuais por fogar, sendo o vehículo particular oque supón a maior porcentaxe de consumo enerxético nafacturación anual dunha familia media, tal e como podeapreciarse no gráfico adxunto.

Isto débese á mellora da calidade de vida que se traduceen maiores esixencias de calefacción e ó maior número deelectrodomésticos nas vivendas.

Das familias galegas depende o 25% do consumo final deenerxía na nosa Comunidade, incrementándose a un ritmomedio anual do 5%.

Electrodomésticos - 8%Auga quente - 9%

Calefacción - 20%

Cociña - 5%

Iluminación - 4%

Coche - 54%

Arranque o motor sen acelerar ecomence a circular inmediatamente.Esperar parado co motor en marchaconsome enerxía, contamina e non aportaningunha vantaxe.

Comparta o uso do vehículo cun compañeiro de traballo oucun veciño.

WEB : www.dgt.esTeléfono : 900 123 505

Planee con antelación a ruta a seguir,sobre todo en grandes desprazamentos.Infórmese na Dirección Xeral de Tráficodos posibles puntos conflictivos e busquerutas alternativas.

Valore a opción de usa-lotransporte público e, en pequenosdesprazamentos, considere aposibilidade de ir a pé. Pense que enmoitas ocasións o coche particularnon é nin máis rápido, nin máiscómodo, nin máis económico.

Non conduza coas ventásbaixadas, aumenta a resistenciado seu vehículo e con iso o gasto decombustible ata nun 5% .

Conduza con anticipación e tranquilidade. Trate demante-lo motor dentro da zona central do contarrevolucións.

A baca portaequipaxesimplica un aumento do consumodo vehículo. Desmóntea candonon a necesite.

Ó inicio do percorrido, avance a unha velocidademoderada, acelerando progresivamente. Espere a que atemperatura do motor se estabilice parademandar a plena potencia do mesmo. Osaceleróns en frío someten a esforzosextras ó motor, reducen a súaduración e incrementan oconsumo.

Na conducción na cidade entre semáforos,os aceleróns e freadas bruscas aumentan oconsumo do coche.

Non modifique a aerodinámicado vehículo con accesorios quepoidan mellora-la súa apariencia,pero que á vez producen unincremento do consumo decombustible.

Unha presión de 0,3 bar por debaixo da presiónrecomendada polo fabricante, aumenta o consumo decombustible ata un 3%.

Vixíe a presión e o aliñado das rodas .Unha presión ou un aliñado incorrectosincrementa o consumo, reduce a vida dospneumáticos e diminúe a seguridade.

Se ten que decelerar o vehículo, utilice o motor como freoe só use o pedal do freo cando sexa estrictamente necesarioou para deter completamente o vehículo. Ademais de ser unhaforma moi segura de frear, os modernos motores nonconsomen nada de carburante mentras o seu réxime defuncionamento supere as 1.500 rpm (en calquera marcha) enon pise o acelerador.

Use o aire acondicionado só o imprescindible, posto queaumenta o consumo do coche ata un 20%. Procure usa-laventilación forzada.

Isto axudaralle a detectar anomalías no rendemento e noestado do motor.

Consumo =Litros repostaxe

Km iniciais - km finais na repostaxe

Controle o consumo de combustible.Encha o depósito e anote os quilómetrosque leve feitos, e cada vez que volva aenchelo anote os litros de combustible eos quilómetros. Obteña a diferencia dekm e calcule o consumo :

Realice as revisiónsperiódicas establecidaspolo fabricante. Pense queunha elección inadecuada doaceite pode supoñer unincremento do consumo,ademais de deteriora-lomotor.

Realice a desconxelación cando oxeo acade 5 mm de espesor. A xeadaactúa como illante térmico e produce unmaior consumo de electricidade.

Cando garde froita ou verdura nofrigorífico ou no conxelador, métaasprimeramente nunha bolsa de plástico.Reducirá a perda de líquido mantendo afrescura dos alimentos, á vez que evitaa producción de xeada.

Sitúe estes equipos lonxe dos puntos de calor (forno,cociña, etc) e fóra do alcance dos raios do sol.

Unha mala ventilación incrementa o funcionamento e oconsumo do frigorífico e do conxelador, reducindo a súaduración.

Instale o conxelador e ofrigorífico nun lugar ventilado: adistancia á parede debe ser duns 10 cmcomo mínimo. Se os encaixa, deixe previstaa ventilación na parte inferior e superiorindicada polo fabricante.

Non deixe recipientes abertos con líquidos, xa queprovocan humidade que tende a depositarse en forma dexeada, incrementando o consumo.

No momento de mercar un frigoríficoou un coxelador esixa a etiquetaenerxética. Nela indicaranlle a eficienciaenerxética do aparato, o consumo medioanual, o ruído, e a capacidade dealmacenamento.

Regule a temperatura da neveira según as instruccións dofabricante. É recomendable poñe-lo termostato entre aposición 2 e 3 nos meses de frío e entre a posición 3 e 4 nosmeses de calor. Teña en conta que cada grao que baixe datemperatura recomendada aumenta o consumo ata nun 5%.

Evite abrir o frigorífico e oconxelador sen necesidade, e mantéñaoaberto o menor tempo posible. Antes decociñar, pense qué productos necesitaráe cóllaos dunha soa vez.

Realice limpezas periódicas da parte traseira do seufrigorífico. O po acumulado aumenta o consumo do seuaparato ata nun 10%.

Use o forno microondaspara quentar porcións pequenasde alimentos. Os fornosmicroondas consomen entre un30 e un 70% menos enerxía queos fornos eléctricosconvencionais.

Utilice a ola a presión para cociñar,reduce os tempos de cocción e supón unaforro de enerxía, ademais deconservar mellor as vitaminas e asproteínas dos alimentos.

Se utiliza recipientes cunha superficie moi superior,alóngase o período de cocción e o consumo enerxético. Se polacontra emprega recipientes cunha superficie menor,prodúcense perdas de enerxía. (Ademais as vitrocerámicaspoden estropearse).

Utilice tarteiras e potas de base algomaior que o fogón.

As cociñas de vitrocerámicapor inducción, detectan otamaño e a forma do recipientesituado no súa superficie,quentando dúas veces máisrápido. Isto axuda a reduci-loconsumo de enerxía ata un 30%.

Apague a vitrocerámica uns minutos antes de termina-lacocción; desta maneira aproveita a calor residual.

Cociñe con utensilios de materialadecuado. As tarteiras, cafeteirasou tixolas, deben ser de materiaisque transmitan rapidamente a calor(aluminio, olas enlouzadas, aceiroinoxidable, etc) con fondoscompletamente planos, de maneiraque o contacto co fogón sexa total.

Evite abri-la porta do fornoinnecesariamente, xa que cada vezque a abre perde un 20% da caloracumulada. Aproveite a calorresidual do forno, apágueo unsminutos antes de saca-los alimentos.

Non o deixe conectado innecesariamente. Revise asuperficie de contacto coas pezas para que estea semprelimpa; deste xeito transmitirase a calor de forma máisuniforme.

Gradúe o termostato de acordo co tipo de tea.

Pase primeiro a roupa grosa, ouque necesite máis calor, e deixe para ofinal as pezas delgadas, que requirenmenos calor. Desconecte o ferropouco antes de acabar paraaproveitar a calor residual.

Non utilice o ferro de pasar para seca-la roupa.

Procure pasa-lo ferro á maior cantidade posible de roupaen cada ocasión. Conectalo moitas veces para unhas poucasprendas gasta máis enerxía que se se utiliza unha soa vez paramoitas prendas.

O ferro de pasar é un doselectrodomésticos que máis consome.Utilíceo de maneira ordeada eprogramada, aforra enerxía e reduceos gastos.

Se pode, utilice a enerxíado sol para seca-la roupa.

Se vai mercar unha lavadora ou unha secadora, esixa quedispoñan polo menos dun programa económico, e no caso dalavadora, dun ciclo de lavado en frío. Valore a posibilidade demercar unha lavadora cun ciclo de centrifugado alto (1.300rpm) antes que mercar unha secadora.

Se dispón de secadora de aire quente, pense que enmoitas ocasións cun bo centrifugado na lavadora pode sersuficiente e consumirá moita menos enerxía que coasecadora.

Utilice a lavadora a plena cargae con auga fría ou a baixatemperatura. Pense que o 90% daenerxía que consome utilízase paraquenta-la auga e o 10% restantepara move-lo bombo.

A instalación de cisternas conposibilidade de descarga parcial ou conmecanismo de interrupción supón un aforroimportante no consumo de auga e polo tantode enerxía para a súa captación, tratamentoe depuración.

Instale billas termostáticas e debaixo consumo, ademais de aforrarenerxía e auga, gañará en confort, xa quemanterá constante a temperatura e ocaudal da auga.

Unha billa que gotea ou unhacisterna con escapes, supónunha perda duns 30 litros deauga ó día.

Ducharse en vez de bañarse supón,ademais dun aforro enerxético, un aforrode auga. Teña en conta que un baño consomede media uns 130 litros de auga mentresque unha ducha tan só 50 litros.

No cuarto de baño

Usa-lo lavalouzas nun programaeconómico e a plena carga, aforra ataun 60% de enerxía e ata un 40% deauga, respecto a se lava a man e conauga quente.

Se lava á man; sumerxa as pezasen auga quente con lavalouzas, páselleo estropallo a todas, e finalmenteacláreas con auga fría.

Non poña en marcha o lavalouzas ataque non estea totalmente cheo, pero nono cargue en exceso nin superpoña pezas.

Enxaugue a louza con auga fría antesde mete-la no lavalouzas.

O lavalouzas é un dos electrodomésticos que máisconsome, xa que utiliza o 90% da enerxía para quenta-la augae o 10% restante para move-lo motor. Utilíceo sempre nunprograma económico e a plena carga.

Os filtros e as bolsas de papel daaspiradora saturados, fan que o motortraballe sobrecargado incrementando oconsumo e reducindo a súa vida útil.Tróqueos cada vez que sexa necesariopor outros novos. Non os reutilice.

Verifique que a mangueira e osaccesorios estean en bo estado.

Se non o utiliza, apágueo, xa que o monitor consome tantocoma unha lámpada de 100W.

Programe o seu ordenador paraque ó levar inactivo máis de 10minutos entre o programa deaforro de enerxía. Ademais deaforrar, estará alongando a vida doseu equipo.

O televisor e o video en repousoconsomen enerxía. Non apague osequipos co mando a distancia, xa que aposición “en espera” ademais deconsumir enerxía, acurta a vida dosequipos. Apaga-los co interruptor,permitiralle aforrar ata un 3% na súafactura de electricidade.

Substituír unha lámpada incandescente de 100W poroutra de baixo consumo de 20W supón un aforro do 80%,mantendo os niveis de iluminación e o confort.

Os aforros están calculados sobre unha media de 3 horas de funcionamento ó díadunha lámpada.

406075100

911152023

400600900

1.1001.500

33 3,1852 5,0764 6,1985 8,25104 10,02120

Potencia(W)

Potencia(W)

Fluxoluminoso

(lm)

Aforroenerxia

(kWh/ano)

Aforroeconomico(€/ano)

As lámpadas incandescentes disipan en forma de calor o80% da enerxía eléctrica que consomen e só utilizan o restopara iluminar. Por iso é recomendable instalar lámpadas cunmaior rendemento lumínico, como son as lámpadas de baixoconsumo e os tubos fluorescentes.

Utilice reguladores electrónicos de intensidadeluminosa; ademais de supoñer unha reducción do gastoenerxético, supón a vantaxe de poder axustar en cadamomento o nivel de iluminación ás nosas necesidades.

Non acenda e apague os fluorescentescon excesiva frecuencia xa que se reduce asúa vida útil.

Apague as luces o saír dunha habitación. Non deixe lucesacendidas en habitacións baleiras.

Instale balastos electrónicos nostubos fluorescentes. Ademais deconseguir un aforro do 10%, mellora acalidade de iluminación ó eliminar oparpadeo das lámpadas e alonga a súavida.

Substitúa os tubos fluorescentes normais por outros T5de trifósforo, o que lle permitirá mellora-la calidade da luz ávez que aforrará na factura de enerxía eléctrica.

O po acumulado nas lámpadas dificulta acorrecta difusión da luz, o que supón unhaperda do rendemento e pode levarnos aacender máis luces das necesarias. Polo que érecomendable limpar periodicamente aspantallas e reflectores das lámpadas.

A iluminación localizada contribúe a crear ambientesmáis acolledores e confortables; estudie a ubicación dassúas lámpadas e puntos de luz. Pense que en moitas ocasiónsnon é necesario iluminar toda a habitación.

Se ten unha lámpada no seu escritorio ou xunto a súabutaca, tal vez non sexa necesario iluminar toda a habitaciónpara ve-lo que está facendo.

Aproveite a luz natural.Abra as persianas e cortinasdurante o día.

Peche os radiadores que non precise eapague completamente a calefacción se avivenda vai estar desocupada máis dun día.

Evite os cobre-radiadores, xa que reducen orendemento dos mesmos.

Polo día non supere os 20 ºC. Pola noite apáguea, e se épreciso mante-la acendida pola presencia de persoas maioresou nenos, non supere os 18 ºC.

Non abuse da calefacción. Ademais de ser perxudicialpara a saúde, cada grao que aumenta a temperatura consomeentre un 5 e un 10% máis de enerxía.

As alfombras, a moqueta e o chan de madeira melloran oillamento da súa vivenda.

Apague a calefacción pola noite e non a acenda atadespois de ventila-la casa.

Non ventile a vivenda coacalefacción posta. Airee o seu fogarsó durante o tempo necesario. Penseque nun ambiente normal chegacuns 10 minutos ó día.

Realizar un mantementoperiódico da instalación de calefacción por persoalcualificado, suporalle un aforro de enerxía de ata un 5%.

Nos sistemas de calefacción agasóleo limpe a caldeira e o queimadorpolo menos unha vez ó ano e cada dousanos nas de gas.

Instale dobres ventás ou dobreacristalamento con ponte térmico:aforrará ata un 20% da enerxía que precisapara quentar a súa vivenda. Son mellores asventás abatibles ou practicables que as decarril, xa que estas últimas teñen máisfiltracións.

A instalación de burletes adhesivos en portas e ventás,reduce as filtracións de aire e supón un aforro entre un 5 e un10% do consumo enerxético en calefacción.

Utilice termostatos programables paraacender e apagar a calefacción, e válvulastermostáticas nos radiadores, que ademais deaforrar enerxía suporalle un aumento doconfort ó poder controla-la temperaturaindependentemente en cada habitación.

Un mal illamento da vivenda pode provocar perdas de atao 50% da calor. Valore a posibilidade de instalar algúnillamento térmico nas paredes e no teito.

Procure apaga-los aparellos cointerruptor principal e non co mando adistancia.

Este consumo de enerxía, aínda que nonrepresenta, nun principio, un custo elevado,supón pagar por algo que non se utiliza, ótempo que provoca unha diminución da vida dosaparellos (máis probabilidades de avarías).

Estes consumos enerxéticos poden acadar entorno un 3%da nosa factura de enerxía total do ano.

Temos que ter en conta que aparellos comoo televisor ou o video, seguen presentando unpequeno consumo cando os apagamos co mando

No fogar hai electrodomésticos queaínda que os teñamos apagados seguenconsumindo enerxía, é o que se chama oconsumo oculto.

Deixa-lo quentador acendido coachama piloto supón un gasto duns 36€/ano(equivalente o custo dunhas 5 bombonasde butano), ademais de aumenta-lasuciedade do quentador, co que seprecisarán limpezas máis frecuentes.

I II III

O video apagado comando supón un consumoenerxético duns 40 kWh/anoo que representa un gastoduns 3,8 €/ano.

VHSII

Deixa-lo televisorapagado co mando adistancia implica un gastoenerxético duns 73kWh/ano e un custo duns7 €/ano.

A etiqueta enerxética debe estar sempre visible e oconsumidor ten dereito a esixila á hora de adquirir unelectrodoméstico ou un coche.

Ademais de informar ó usuario sobre o consumo deenerxía, facilita outros datos complementarios relativos acada tipo de aparato, por exemplo: o ruído, a eficiencia delavado e de secado, o ciclo de vida normal, etc.

O etiquetado enerxético, é un sistema que establece aeficiencia enerxética dos electrodomésticos que se atopannas tendas.

Dende 1992 a Comisión Europea aprobou diversasDirectivas que establecen os requisitos de rendementoenerxético de diferentes equipos consumidores de enerxía.

Á hora de mercar unelectrodoméstico ou un vehículo,ademais do prezo, debemos de teren conta outros factores como oconsumo de enerxía, de auga (nocaso das lavadoras e lavalouzas), aeficiencia de secado (no caso dassecadoras), a capacidade, etc.

A diferencia de consumo entre un aparello de clase “A” eun aparello de clase “G” é como mínimo do 50%.

MENOS EFICIENTE

MÁIS EFICIENTE

Cada clase represéntase por unha letra (A,B,C,D,E,F,G)considerándose a clase enerxética “A” como a máis eficientee a “G” como a menos eficiente.

O etiquetado enerxético, clasifica os electrodomésticose os coches en sete clases.

Un frigorífico de clase enerxética“A” consome un 45% menos deenerxía ca un frigorífico de claseenerxética “C” das mesmascaracterísticas e condicións defuncionamento.

Un lavalouzas de clase enerxética “A”consome un 43% menos de enerxía e un36% menos de auga ca un lavalouzas declase enerxética “C” das mesmascaracterísticas e condicións defuncionamento.

Unha lavadora de clase enerxética“A” consome un 39% menos deenerxía e un 46% menos de auga caunha lavadora de clase enerxética“C” das mesmas características econdicións de funcionamento.

Así mesmo, deberase ter en contaque o investimento que fagamos nonfinaliza coa merca do vehículo, se nonque se alonga durante todo o tempo quedisfrutemos del.

No momento de mercar un vehículo, debemos esixi-la súaetiqueta enerxética. Con ela poderemos coñece-lo consumode combustible e as súas emisións de CO , comparados cosdemais vehículos da mesma gama.

2

Nos garaxes das comunidades resulta unhamedida moi eficaz a instalación de balastoseléctrónicos nas pantallas de tubos fluorescentes,principalmente nas que permanecen acendidastodo o día. Con esta medida obtense unhareducción do consumo do 10%, ademais deaumenta-la duración das lámpadas un 50% ereduci-los custes de mantemento e reposición.

Unha posibilidade de reducir este consumo édividi-la instalación eléctrica das zonas comúns(portal, escaleiras, etc.) e instalar detectores depresencia. Así, ademais de obter un aforro deenerxía, gañaremos en seguridade, xa que a zonaonde haxa xente estará iluminada.

Teña en conta que cando saímos do ascensornon fai falla acender tódalas luces das escaleiras,soamente é necesario ilumina-la zona na que nosatopamos.

Na maioría dos edificios actuais acéndensentódalas luces das zonas comúns (escaleiras,portal, corredores, etc) ó mesmo tempo.

Así mesmo, resulta de gran interese ainstalación dun sistema de dobre nivel, quepermita regula-lo nivel de iluminación segundo ashoras, por exemplo reducindo o fluxo luminosoentre a unha e as seis da mañá, obtendo destexeito unha diminución do consumo enerxético e dogasto da instalación.

Instale lámpadas de alto rendemento lumínico(Vapor de Sodio Alta Presión): cun menor consumoobterá unha maior cantidade de luz.

Para o acendido e apagado do alumeadoexterior, é recomendable a instalación dereloxos astronómicos, xa que regulan ofuncionamento do alumeado cos ortos e ocasosdiarios.

Utilice fluorescentes de alta eficiencia(T5 e trifósforo).

Os sistemas de iluminación electrónicos (tubosfluorescentes con balastos electrónicos, lámpadas de baixoconsumo) son máis eficientes que os convencionais econsomen menos enerxía.

Nas zonas de paso e usoocasional (corredores, cuartos debaño, etc), instale detectores depresencia que activen a iluminacióncando haxa alguén, e apáguea nocaso contrario. Esta medida suporáunha importante reducción doconsumo de enerxía.

Promova iniciativas para comparti-locoche con compañeiros que vivan enzonas próximas.

Instale billas temporizadas nos aseos e duchas.

Programe os sistemas de aforro de enerxía dos equiposinformáticos.

As tecnoloxías informáticas permiten a transmisión erecepción de información sen necesidade de utiliza-lo papel.

Promova a utilización de papel reciclado no seu lugar detraballo.

Divida as instalacións o máis posible, para poder acenderas lámpadas necesarias, apagando as outras. Sempre quesexa posible aproveite a luz natural.

A continuación exponse unha táboa comparativadalgunhas cores e os seus índices de reflexión.

Resumindo, pódese dicir que as paredes de cores clarasreducen o consumo enerxético da nosa vivenda.

As paredes e mobles de cor clara,permiten ter un mellor rendementoda iluminación en comparación coasparedes e mobles de cor escura, quefan que precisemos de máis puntos deluz acendidos ou unha maior potenciainstalada para obte-lo mesmo nivel deiluminación.

A mellora da iluminación na nosa vivenda dependerá,ademais dos consellos indicados nos apartados anteriores, dacor de que se pinten as paredes. Así, segundo a cor elixida, aparede reflictirá máis ou menos luz o que fará que a cantidadede luz no interior da habitación varíe.

No momento de mercar ou reformar asúa vivenda, valore a opción de instalar chande madeira (parquet, tarima flotante, etc).Deste xeito reducirá as perdas de calor egañará en confort.

A instalación de falso teito nas habitacións, diminúe asperdas de calor e supón un aforro de enerxía en calefacción óreduci-lo volume a quentar.

En vivendas illadas, éimportante plantar árbores defolla caduca ó Sur preto dafachada para protexer da calor enverán e árbores de folla perennepreto da fachada Norte paraprotexer do frío en inverno.

Á hora de mercar ou construír unha vivenda asesóresecon expertos en materia enerxética.

BrancoAmarelo

Beixe

VerdeAzul Celeste

Laranxa

Marfil

95%94%

68%

79%85%

62%

88%

Cor Porcentaxe de reflexión da luz na parede

Rosa 71%

Azul 41%

Con esta medida os radiadores melloraráno seu funcionamento, aumentando o confort ereducindo o consumo de combustible.

Mellora do rendemento do noso sistema de calefacción.É recomendable, polo menos unha vez ó ano (o inicio datemporada de inverno) purga-los radiadores de auga (quita-lo aire). Para isto soamente temos que afloxar cundesparafusador a válvula purgadora deixando saí-lo aire quese atopa dentro dos radiadores, e pecha-la unha vez queempeza a saír auga.

Teña en conta que un defecto no peche daporta pode supoñer un aumento do consumo deata tres veces máis do normal.

É moi importante revisar periodicamente a goma dasportas do frigorífico e do conxelador. Unha forma moisinxela de face-lo é colocar unha folla de papel e pecha-laporta. Se a folla cae por si soa ou é moi facil de sacar, queredicir que as gomas están en mal estado e que é precisosubstitui-las (chame a un técnico para que o faga).

Neste apartado expóñense unha serie de medidas deaforro e optimización enerxética que podemos realizar nofogar de forma sinxela.

Para iso só temos que pulsa-lo botón deproba como se indíca no debuxo adxunto.Se non salta a luz é que está avariado, poloque deberemos chamar a un instaladorelectricista autorizado para que o cambie.

Comprobación do bo funcionamento da nosa instalacióneléctrica, Ao menos unha vez ó mes comprobe ofuncionamento do interruptor diferencial.

Nas tendas de bricolaxeexisten distintos tipos de burletes(esponxas, caucho, etc) polo quepodemos escoller ó que mellor seadapte ás nosas necesidades.

Reducción das filtracións de aire. As filtracións porportas e ventás poden supoñer unhas perdas de calor de ata o10%.

Unha forma de facelo, é pegar papel dealuminio corrente nunha taboa de madeira (a caramenos brillante en contacto coa táboa), e coloca-laentre a parede e o radiador, co papel de aluminiomirando ó interior da habitación, tal como seindica no debuxo.

Mellora do rendemento dos radiadores . Para aproveitarmellor a calor emitida polos radiadores, unha medida moisinxela é a instalación de papel de aluminio detrás deles. Conesta medida reflictirá a calor á habitación e reducirá asperdas pola parede.

Neste apartado, propóñense unhas medidas de seguridade áhora de utiliza-los equipos que temos no fogar.

Fusible

Contador

I.C.P.

2 x 1.5 mm2

P.I.A.

CADRO XERALDE DISTRIBUCIÓNEN VIDENDA

ESQUEMA XERAL

2 x 2.5 mm2

2 x 2.5 mm2

2x6 a 2x16 mm2

2 x 4 mm22 x 6 mm2

40A 30mA40A

10A 16A 16A20A 25A

ALUMEADOTOMAS DECORRENTE

CUARTO DEBAÑO

LAVADORAAUGA QUENTE

COCIÑAFORNO

1.5 mm2 1.5 mm2 2.5 mm2 2.5 mm2 2.5 mm2 2.5 mm2 4 mm2 4 mm2 6 mm2

No seguinte gráfico amósase unha instalación eléctrica “tipo”dunha vivenda.

A seguridade das instalacións eléctricas nas vivendas, estáregulada polo Regulamento Electrotécnico de Baixa Tensión (

), que establece, dunha forma clara econcreta, os elementos de protección que deben existir.

B.O.E.

Nº 224 do 18 de setembro do 2002

Se vai limpar un electrodoméstico cun pano húmido,desenchúfeo antes.

Cando imos utilizar un electrodoméstico non debemos teras mans ou os pés húmidos nin estar descalzos.

Para desenchufar un aparato, non tirenunca do cable se non da caravilla illante.

Non utilice nunca aparellos co cable pelado, caravillasfendidas, enchufes deteriorados, etc.

Se un electrodomésticoestá derivado (dá corrente ótoca-lo), desenchúfeoinmediatamente e chame ótécnico.

Cando un electrodoméstico se avaría, léveo ó serviciotécnico, NON intente repara-lo vostede mesmo. Pense quealgúns equipos manteñen tensión aínda que se encontrendesenchufados, existindo perigo de electrocución se semanipulan, (por exemplo o televisor ou o microondas).

Procure, sempre que sexa posible, tapa-los enchufes conaccesorios adecuados para que os nenos non teñan acceso aeles.

Non deixe aparellos eléctricos conectados ó alcance dosnenos.

Non poñacerca das estufas ou focos de calor, xa que

poden causar curtocircuitos.

os percorridos de cables eléctricos(prolongacións),

Na cociña, procure utiliza-loselectrodomésticos lonxe dovertedeiro.

Evite facer conexións en enchufesmúltiples, aumenta o risco de incendio. Procureutilizar un enchufe para cadaelectrodoméstico.

Se dispón de cociña ou quentador a gas, non tape asfendas de ventilación.

Neste apartado, propóñense unhas medidas deseguridade á hora de utiliza-los equipos de gas no fogar.

Contador

CHAVE DEABONADO

CHAVE DOCONTADOR

CHAVE DAVIVENDA

CHAVE DOS APARELLOS

REGULADOR

ESQUEMA XERAL DA INSTALACIÓN DEGAS DUNHA VIVENDA.

I II III

A seguridade das instalacións de gas nas vivendas estáregulada polo Regulamento de Instalacións de Gas en Locaisdestinados a usos domésticos, colectivos ou comerciais(B.O.E. Do 24 de novembro de 1993), que establece, dunhaforma clara e concreta os elementos que deben existir.

Vixíe que non se apague o lume óesparexer o contido dalgún recipienteque ferve, dado que o gas continuaríasaíndo, co conseguinte risco.

Xamais deixe acendidos os fogóns da cociña sensupervisión e impida que os cativos manipulen os aparellos e aschaves de paso do gas.

Lémbre pechar a chave de paso do gas cando vaia aausentarse máis de 24 horas.

Vixíe que as chamas dos queimadores(da cociña e da caldeira ou quentador) sexanvivas e de cor azul. As de cor vermello,inestables, que produzan ruído e manchenos recipientes, indican unha malacombustión, e será necesario limpa-losqueimadores. No caso de persistir estessíntomas avise a un instalador autorizado.

As bombonas deben almacenarse enlugares ben ventilados.

Non coloque as bombonas de butanopróximas ós focos de calor ou lume.

Empresa distribuidora é a que vende enerxía ósconsumidores a tarifa. É ademais a empresa propietaria darede de distribución.

Empresa comercializadora é aquela que ten comofunción vende-la enerxía (eléctrica ou gas) ós consumidorescualificados.

Consumidor cualificado é aquel que pode elixir á empresaque lle subministre enerxía e pactar con ela as condicións eprezos da mesma.

Desde o 1 de xaneiro de 2003, tódolos consumidores deenerxía eléctrica ou gas teñen a consideración deconsumidor cualificado.

Na actualidade, xa hai consumidores que disfrutan daliberalización e conseguen prezos inferiores ós de tarifa.

A liberalización ten como obxectivos acadar un serviciode calidade e prezos competitivos. En definitiva trátase deconsidera-la enerxía como calquera outro producto deconsumo, sometido á lei da oferta e da demanda.

No ano 1998 púxose en marcha a liberalización dosmercados de gas e electricidade.

A partir do ano 2004, o incumprimentoda calidade do servicio, suporá descontosna facturación de enerxía. (Ata un máximodo 10% anual na facturación de enerxíaeléctrica e un máximo do 50% mensual nafacturación de gas).

A empresa distribuidora na zona, é a responsable degarantí-la calidade do subministro.

NON . Se opta por contrata-losubministro fóra da tarifa, a calidade domesmo non ten que verse afectada, sexa calsexa a empresa coa que acorde o servicio.

Coa liberalización, na actualidade,calquera consumidor pode escoller entreque lle facturen o consumo de electricidadeou do gas a tarifa (como se viña facendo ataagora) ou exercer como consumidorcualificado comprando a enerxía a unhaempresa comercializadora.

Evidentemente, existen outros factores distintos doprezo a ter en conta e que á hora de elixir se deberán valorar(atención comercial, asesoramento, formas de pago, etc.).

A continuación, con ese certificado oucos datos do consumo do último ano, debesolicitar ofertas a distintascomercializadoras (recoméndase unmínimo de tres) e compara-lo prezoresultante entre as dúas alternativas decompra (a tarifa e como consumidorcualificado).

2) Reuni-los recibos do último ano para ve-lo seu consumoanual.

1) Solicitar un certificado (gratuíto) á actual empresadistribuidora, no que se farán consta-los datos dosubministro, o consumo mensual dos dous últimos anos e odetalle dos datos da facturación dese periodo.

Para poder exercer como consumidor cualificado, tendúas posibillidades :

Para coñece-la lista deempresas coas que pode contrata-losubministro de enerxía eléctrica oudo gas, pode informarse no teléfono

(Chamada gratuíta),ou na páxina Web do Ministerio deEconomía

901 102 003

www.mineco.es

As empresas distribuidoras e comercializadorasdeberán estar autorizadas e inscritas nun rexistro.

SI, mentras existan as tarifas. Olímite de tempo dependerá da duración docontrato (normalmente 1 ano). Poderárenegociar a súa situación ou trocar áfacturación de enerxía a tarifa.

Se opta por volver á tarifa deberápermanecer nela un período mínimo dun ano.

Un consumidor doméstico nonprecisa cambia-los contadores deelectricidade ou de gas.

No caso de que a súa resposta non se produza en termossatisfactorios e se trate dunha cuestión relacionada coaxestión do contrato de subministro, tarifas eléctricas,tarifas de acceso aplicadas, acometidas ou calidade doservicio proporcionado, etc., pode dirixirse á

correspondente.

DelegaciónProvincial da Consellería de Innovación, Industria eComercio da Xunta de Galicia

Se contrata o seu subministro atarifa, debe acudir á súa empresadistribuidora, e se é un consumidorcualificado ó seu comercializador.

http://www.cne.esWEB

Ou no teléfono de información gratuíto da ComisiónNacional da Enerxía (CNE) 901 102 003 ou na súa páxina :

http://www.inega.esWEB

Se desexa obter información xeral sobre a regulación efuncionamento do sistema eléctrico e do gas, pode dirixirse óInstituto Enerxético de Galicia (INEGA):

http://www.mineco.esWEB

Se desexa coñece-las alternativas como consumidorcualificado de electricidade e gas pode dirixirse óscomercializadores autorizados. Estas empresas encóntranseinscritas nos correspondentes rexistros oficiais dispoñibles:

Se desexa coñece-lascaracterísticas do seu subministro, podedirixirse á súa empresa distribuidora.

Un recibo de electricidade a tarifa está composto por :

- Termo de potencia- Termo de enerxía- Discriminación horaria- Imposto Especial sobre a Electricidade- Alugueres- IVE

Para uso doméstico, hai dúas tarifas: a 2.0 de uso xeral ea 2.0 nocturna (para consumidores domésticos que teñen amaior parte do consumo en horas nocturnas).

Como a presente guía vai dirixida principalmente ósconsumidores domésticos, ímonos centrar nas tarifasespecíficas para este tipo de consumidores.

As tarifas eléctricas estánreguladas pola orden do 12 de xaneirode 1995. Clasifícanse en tarifas deBaixa Tensión e Alta Tensión.

TIPO DECONSUMO

Nº DECONTADOR

LECTURAANTERIOR

LECTURAACTUAL

CONSUMO

TOTAL 111111 1 100 99

POTENCIAFACTURADA

CONSUMOFACTURADO

COMPLEMENTOHORARIO

OUTROS CONCEPTOSImposto especialsobre a electricidade

ALUGUER EQUIPOMEDIDA

I.V.E.

PERIODO DE LECTURA01-01-2003 a 01-03-2003

IMPORTE DA FACTURA

DATA B.O.E.

27-12-2002

TARIFA

2.0

POTENCIAS CONTRATADAS (kW)

POT. CONT = 1,10

Nº IDENTIFICACIÓN DOSUBMINISTRO

123456789

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

(6)

Consumo de enerxía eléctrica medido polo contador.Consumo = Lectura actual - Lectura anteriorO consumo eléctrico mídese en kWh

Tamén chamado Código do Abonado.É o número que identifica á subministración ante aCompañía Eléctrica.

É onde se nos indica a potencia que se tencontratada coa Compañía Eléctrica.Exprésase en kW.

Indica a tarifa contratada coaCompañía Eléctrica.

Data do Boletín Oficial do Estado na sepublicaron os prezos que se aplica norecibo de electricidade

Número de identificación do contador,polo cal se factura o consumo de electricidade

Indican as dúas últimas lecturasdo contador de enerxía ata aúltima facturación.

Periodo de lectura correspondenteó consumo que aparece no recibo

Ver páxina 48

(6) I.V.E. :

Imposto sobre o valor engadido. Supón un 16% do total dostermos anteriores.

(5) Alugueres :

Custo bimensual dos equipos (ICP, Contadores, etc) que nosaluga á empresa distribuidora.

(4) Imposto Especial sobre a Electricidade :

Imposto que se aplica sobre a suma de tódolos termos dafactura, e que supón un recargo dun 5,12%

(3) Discriminación Horaria :

É a porcentaxe de recargo ou bonificación que se aplica sobreo termo de enerxía, dependendo das horas en que se consuma aenerxía.

(2) Termo de enerxía :

É o que se paga polo consumo realizado durante o período defacturación. Obtense multiplicando a diferencia de lecturas docontador polo prezo do kWh (para a tarifa contratada).

(1) Termo de potencia :

Tamén coñecido como termo fixo. É a potencia que temoscontratada na vivenda en kW polo prezo do kW para a tarifacontratada e polo tempo de facturación en meses (normalmente afacturación de enerxía eléctrica é bimensual).

A continuación, preséntase un recibo de enerxíaeléctrica no que poden apreciarse os seus distintosapartados.

Utilízase principalmente nas vivendas que teñen unsistema de calefacción eléctrica por acumuladores.

Aproximadamente o consumo polo día é un 3% máis caroque na tarifa 2.0 e pola noite o consumo é un 55% máis barato.

Nesta tarifa o custo do kWh diferencia o consumo do díae a noite.

É a tarifa axeitada para as vivendas que consomen a maiorparte da enerxía pola noite.

Ten como característica principal que non diferencia ocusto do kWh ó longo do día (a enerxía custa o mesmo atódalas horas).

É a tarifa de uso xeral que teñen a maioría das vivendas.

- Termo fixo.- Termo de consumo.- Alugueres.- IVE

Os conceptos que se facturan nun recibo de gas naturalbasicamente son :

Das tarifas indicadas anteriormente, as máis utilizadas parauso doméstico son a 3.1 e a 3.2, e para calefaccións comunitarias a3.3 e 3.4

3.1 Ata 5.000 kWh/ano3.2 Superior a 5.000 e ata 50.000 kWh/ano3.3 Superior a 50.000 e ata 100.000 kWh/ano3.4 Superior a 100.000 kWh/ano

Tarifa Intervalo de Consumo (orientativo)

Esta normativa establece diferentes tarifas en función dosniveis de consumo, conforme á seguinte táboa :

As tarifas de gas están reguladaspolo Real Decreto 949/2001 de data3 de agosto, no que se establece aestructura tarifaria para a venda degas natural.

Consumo 99 m³

1 m³ = 11,642 kWh99 m³ = 1.153 kWh

Tipo gas : NaturalTarifa : 3.1l Prezos B.O.E. : 01-01-2003

Prezo do gas (€/kWh) : 0,339966

Termo fixo :

Consumo gas :

Alugueres :

I.V.E. :

TOTAL FACTURA :

Indican as dúas últimas lecturasdo contador de enerxía ata aúltima facturación.

Consumo medido polo contador en m³.Consumo = Lectura actual - Lectura anterior

Lectura actual01-03-2003Lectura anterior01-01-2003

100

1

LECTURAS E CONSUMOS

Conversión do consumo indicado polo contador enm³ a kWh para a súa facturación..

Data do Boletín Oficial do Estado no que se publicaron os prezos que se aplican no recibo de gas

Indica a tarifa contratada coaCompañía de Gas.

Indica o tipo de gas que vende aCompañía Subministradora.

DETALLE DA FACTURACIÓN

Indica o prezo que se aplica ó consumorealizado para a tarifa contratada.

(1)

(2)

(3)

(4)

Ver páxina 52

A continuación, preséntase un recibo de gas no que podenapreciarse os distintos apartados de que consta.

A equivalencia en kWh do consumo en m³ de gas, obtensemultiplicando o consumo que rexistra o contador por uncoeficiente que vén indicado na factura, e que se establece paracada periodo e zona xeográfica de consumo.

O Real Decreto 949/2001 establece que o consumo de gasdebe ser facturado en quilovatios hora (kWh) e non en m³ como seviña facendo.

(4) I.V.E. :

Imposto sobre o valor engadido, supón un 16% do total dostermos anteriores.

(3) Alugueres :

Inclúe o custe bimensual dos equipos (Contadores, etc) quetemos en réxime de aluguer á empresa distribuidora.

(2) Termo de Consumo :

É o que se paga polo gas consumido durante o periodo defacturación. Obtense multiplicando a diferencia das lecturas donoso contador polo coeficiente de conversión e polo prezo do kWhpara a tarifa contratada estipulado para o ano en curso.

(1) Termo fixo :

Depende da tarifa contratada e obtense multiplicando o prezoestablecido polo Ministerio de Economía para o ano en curso e paraa tarifa contratada polo tempo de facturación en meses(normalmente a facturación de gas é bimensual).

Se polo contrario xa dispón dende hai tempo desubministro de gas natural, pode comparar vostede mesmo asúa facturación en cada tarifa, para iso ten que suma-lo seuconsumo de gas dun ano (suma dos seis últimos recibos) eaplica-los prezos correspondentes para cada tarifa.

Se é a primeira vez que vaiconsumir gas natural, por normaxeral a tarifa 3.1 é paraconsumidores que utilizan gas sona cociña (non dispoñen decalefacción a gas) e a tarifa 3.2 épara consumidores que teñen acalefacción a gas natural.

Con consumos inferiores a 5.000kWh/ano resulta máis baratocontratar a tarifa 3.1 e paraconsumos superiores a 5.000kWh/ano pero inferiores a 50.000kWh/ano resulta máis favorablecontratar a tarifa 3.2.

Para uso doméstico as tarifas recomendadas son a 3.1 e 3.2

¿ Que diferencias hai entre as distintas tarifas ?

WEB : www.inega.es

Tamén pode consulta-los prezos do gas na páxina WEB doInstituto Enerxético de Galicia (INEGA).

Os prezos das distintas tarifas publícaos o Ministerio deEconomía cada ano no B.O.E., e no seu recibo indícanlle oB.O.E. ó que corresponden os mesmos.

Con consumos superiores a 50.000kWh/ano pero inferiores a 100.000kWh/ano resulta máis favorable contratara tarifa 3.3 e para consumos superiores a100.000 kWh/ano e máis barato contratara tarifa 3.4.

As tarifas 3.3 e 3.4 son recomendadaspara grandes consumidores, como pode serunha comunidade de propietarios quedispoña de calefacción centralizada.

- Eólica.- Solar (térmica e fotovoltaica).- Xeotérmica.- Enerxía do mar- Biomasa e Biocarburantes.- Hidráulica.

Considéranse enerxías renovables pola Unión Europea, asseguintes :

Outra vantaxe das enerxías renovables é a súa contribución óequilibrio territorial, xa que poden instalarsenas zonas rurais eilladas. Así mesmo, diminúen a nosa dependencia desubministracións externas como o petróleo.

Non producen emisións de gases contaminantes á atmosfera,responsables do quentamento global do planeta (como o CO ) echoiva ácida (como o SO e NOx). Tampouco producen residuosperigosos de difícil tratamento ou almacenamento.

2

2

As enerxías renovables caracterízanse por renovarseciclicamente, sen perxudica-lo medioambiente e sendo, polo tanto,as máis respectuosas co contorno que nos rodea.

Neste apartado, imos trata-las enerxíasrenovables aplicadas á vivenda, polo que só noscentraremos na enerxía eólica e na enerxíasolar.

É a fonte de alimentación directa da enerxía solar, tantofotovoltaica como térmica.

Axuda a medrar as plantas que son a fonte da biomasa.

Ordea o ciclo da auga : é a causa da evaporación e formacióndas nubes e polo tanto das choivas que alimentan os ríos eéstes son a fonte da enerxía hidráulica.

Provoca na Terra as diferencias de presión que dan orixe ósventos, éstes son a fonte da enerxía eólica e da enerxía dasondas.

O sol está na orixe das enerxíasrenovables, así :

Esta enerxía pode ser fotovoltaica (xeraelectricidade) ou ben térmica (produce calor).

A enerxía solar fundaméntase noaproveitamento da radiación do sol para aobtención de enerxía.

Enerxía solar

Tamén é posible aproveita-laenerxía eólica para o bombeo de auga enlugares ós que non chegan as liñaseléctricas convencionais.

Os aeroxeradores converten a enerxíacinética do vento en enerxía eléctrica, quepode ser consumida no mesmo punto ouinxectada á rede eléctrica para sertransportada a outros lugares.

Enerxía eólica

Na nosa vida cotiá temos exemplos moi sinxelos dautilización da enerxía solar fotovoltaica, como son:cargadores de pilas, calculadoras, reloxos, repetidores detelefonía que podemos atopar nas zonas rurais, etc.

Nas instalacións conectadas á rede, a enerxía producidaé enviada á rede eléctrica directamente para a súadistribución e consumo.

Nas instalacións destinadas aautoconsumo, a enerxía eléctricaque produce o panel solar pode serconsumida no momento, oualmacenada en baterías para o seuuso posterior.

- Instalacións illadas (para autoconsumo).- Instalacións interconectadas á rede eléctrica

(Para venda de enerxía).

Diferéncianse dous tipos de instalacións fotovoltaicas :

Cando os raios do sol inciden nun panel solar fotovoltaico,xeran un fluxo de electróns no seu interior creando unhacorrente eléctrica.

Enerxía solar fotovoltaica.

Calefacción dos fogares.

Climatización de piscinas.

Producción de auga quente sanitaria para consumodoméstico ou industrial.

As aplicacións da enerxía solar térmica son :

Consiste no aproveitamento da radiación solar paraquentar un fluído que circula polo interior dun panel (captadorsolar).

Contribución á protección medioambiental, óconsumir un combustible gratuito e noncontaminante.

Períodos de amortización que se sitúan entre 7 e 15anos en función do tipo de combustible utilizado e ascaracterísticas propias da instalación.

Vida útil duns 25 anos, con custos de mantemento moireducidos.

Aforro de ata o 70% do uso de combustiblesconvencionais para a xeración de auga quente.

Investimento medio de 3.000 euros que, coas axudasexistentes na actualidade procedentes das distintasadministracións, pode verse reducido ataaproximadamente 1.800 euros.

A instalación de 4 m² de captadores solares para aproducción de auga quente nunha vivenda unifamiliar ten asseguintes características :

Sabía que …

Contribución á protección medioambiental, ó xerarelectricidade a partires dun combustible gratuito enon contaminante.

Períodos de amortización que se sitúan entre 9 e 13anos en función do tipo de combustible utilizado e ascaracterísticas propias da instalación.

Vida útil duns 25 anos, con custos de mantemento moireducidos.

Ingresos medios aproximados de 375 a 450 eurosanuais por cada kWp instalado, en función dascaracterísticas e emprazamento da instalación.

A enerxía eléctrica producida véndese a un prezoaproximado de 0,40 euros/kWh, segundo a lexislaciónvixente.

Investimento medio duns 7.000 euros por cada kWpinstalado (1 kWp ocupa aproximadamente 10 m²) que,coas axudas existentes na actualidade procedentesdas distintas administracións, pode verse reducidoata aproximadamente 4.200 euros.

A instalación de paneis solares fotovoltaicos conectadosá rede, con potencia instalada menor de 5 kW, terá asseguintes características :

Por outra banda, odispón dunha liña de axudas ás instalacións solares,

tanto para particulares como para empresas, baseado nasubsidiación de tres puntos porcentuais do xuro do préstamosolicitado para executa-la instalación.

Instituto Enerxético de Galicia(INEGA)

Axudas europeas xestionadas na convocatoria do

.Instituto para la Diversificación y Ahorro de laEnergía (IDAE)

Axudas da.

Consellería de Innovación, Industria eComercio da Xunta de Galicia

Na actualidade existen dúas liñas de axudas, que seconvocan anualmente, ás que poden optar tanto particularescomo empresas e organismos públicos :

Existen subvencións afondo perdido para ainstalación de enerxía solar,tanto térmica comofotovoltaica, que cobren ataun máximo dun 50% doinvestimento total.

¿Que axudas existen para a instalación depaneis solares?

Balastos electromagnéticos.

Son as reactancias tradicionais que se instalan para quefuncionen os tubos fluorescentes. Estes equipos estáncompostos principalmente por un gran número de bobinassobre un núcleo de ferro laminado.

Unidade de intensidade de corrente no SistemaInternacional. Represéntase coa letra A.

Amperio.

Dispositivo que aproveita a enerxía cinética do ventopara o bombeo de auga, por exemplo extracción de auga dunpozo, sistemas de rego ....

Aerobomba.

Dispositivo capaz de transformar a enerxía cinética dovento nunha corrente eléctrica.

Aeroxerador.

Dispositivo de corte de paso do gas que establece o límiteentre a instalación común do edificio e a instalaciónindividual, debendo ser accesible desde zonas de propiedadecomún.

Chave de abonado.

Arrancador destinado ó acendido das lámpadasfluorescentes con balastos electromagnéticos.

Cebador.

Dispositivo que, baseandose no efecto invernadoiro, écapaz de quentar un fluido a partir da radiación solarincidente.

Captador solar térmico.

Son equipos especialmente deseñados para substituí-losbalastos electromagnéticos. As súas característicasprincipais son :

- Melloran a eficiencia das lámpadas.- Non producen o efecto estroboscópico (escintileo).- Incrementan a vida da lámpada.- Non producen ruído nin zunido.- Non necesitan cebador.- A conexión é máis sinxela.- Posúen menor peso que os electromagnéticos.- Provocan un arranque instantáneo da lámpada.

Balastos electrónicos.

Empresa que ten como función vender enerxía eléctricaou gas ós consumidores cualificados.

Comercializadora.

Son combustibles fósiles :

- O petróleo.- O carbón.- O gas natural.

Teñen a súa orixe na descomposición de seres vivos quequedaron sepultados hai millóns de anos. Son, polo tanto,materiais que teñen almacenada a enerxía do sol. Son fontesde enerxía que corren o perigo de esgotarse.

Combustibles fósiles.

Chave mediante a cal o usuario, desde o interior da súavivenda, pode cortar o paso do gas ó resto da súa instalación.

Chave de vivenda.

Dispositivo que está colocado inmediatamente á entradado contador de gas.

Chave de contador.

Dispositivo de corte de paso do gas que está situado omáis próximo posible á conexión con cada aparello e queserve para interrumpi-lo paso do gas ó mesmo. Debe estarubicada no mesmo local que o aparello.

Chave de conexión ó aparello.

Empresa que subministra enerxía (gas ou electricidade)e que a vende ós consumidores a tarifa e ás empresascomercializadoras.

Distribuidora.

Derivación de Corrente.

Fallo do illamento dun equipo eléctrico e posta en tensiónda súa masa (recubrimento metálico exterior). Cando se tocaa carcarsa do electrodoméstico pasa corrente ó usuario, coconseguinte perigo de electrocución.

Valor especificado que provoca o funcionamento dodispositivo de protección antes de tanscurrir un intervalo detempo determinado chamado tempo convencional.

Corrente de funcionamento dun dispositivo deprotección.

É o consumidor que pode elixir a empresasubministradora e pactar con ela as condicións e prezos doseu subministro. Desde o 1 de xaneiro de 2003 tódolosconsumidores son cualificados.

Consumidor Cualificado.

Sistema formado por dous conductores, chamadosarmaduras, separados por un illante denominado dieléctrico.

Condensador eléctrico.

Denomínanse enerxías renovables aquelas cun recursoque se renova ou se recupera de maneira cíclica nunha escalatemporal a curto prazo.

Enerxías renovables.

Efecto estroboscópico.

Efecto que produce unha luz artificial que funciona concorrente alterna (escintileo das lámpadas).

Nas lámpadas de incandescencia este problema éinapreciable pola inercia térmica do filamento.

Nas lámpadas de descarga (tubos fluorescentes), podedarse o caso que ó iluminar zonas onde se realizanmovementos rápidos dea a sensación como se os movementosse realizasen de forma intermitente.

Este efecto nas lámpadas de descarga pode eliminarseutilizando equipos como os balastos electrónicos.

Material que é mal conductor da enerxía eléctrica.Sinónimo de illante.

Dieléctrico.

Intensidade.

É a cantidade de carga que atravesa unha sección dunconductor na unidade de tempo. Representase coa letra I, emídese en amperios.

Instalación solar térmica.

Conxunto de dispositivos que aproveitan a enerxía solarpara o quentamento de auga. Normalmente utilizanse paraxerar auga quente sanitaria, climatizar piscinas e apoio ácalefacción.

Instalación solar fotovoltaica.

Conxunto de dispositivos que aproveitan a enerxía solarpara xerar enerxía eléctrica. Esta enerxía pode serautoconsumida ou vendida.

Fluxo luminoso dunha lámpada.

É a cantidade total de luz visible emitida ou radiada porunha lámpada, nun segundo, en tódalas direccións. Mídese enlumens.

Lámpada de baixo consumo.

É unha variante dos tubos fluorescentes, que seadaptaron para substituí-las lámpadas incandescentes sennecesidade de realizar obra. As súas característicasprincipais son :

-Maior rendemento lumínico (consumo 5 veces menor).-Maior duración da lámpada (ata 10 veces máis).-Arranque sen escintileos.

Lámpada.

Aparello que transforma a enerxía eléctrica en luz ecalor.

Interruptor Diferencial.

Mecanismo de protección, que corta o subministro detensión en caso de contacto dunha persoa cun elemento entensión, ou no caso dunha derivación de corrente (a terra)dun electrodoméstico. Actúa cando temos un fallo deillamento na nosa instalación eléctrica e protéxenos contraelectrocucións.

Interruptor de Control de Potencia (ICP).

Accesorio limitador da potencia eléctrica demandada porunha vivenda que instala a empresa subministradora paracontrola-la potencia máxima demandada polo consumidor.Normalmente sitúase na entrada á vivenda e atópaseprecintado. Déixanos sen corrente cando realizamos unhademanda de potencia superior á que temos contratada.

Lumen ( ).

Unidade na que se mide o fluxo luminoso e represéntasepola letra grega .

Lámpada incandescente.

Fonte de luz comercial máis antiga e ainda de usoxeneralizado. O seu funcionamento baséase no quentamentoeléctrico do filamento a alta destaforma unha radiación visible.

A ampola de vidro está rechea dun gas inerte (argón enitróxeno) e o filamento está feito de wolframio e enroladoen forma de espiral.

temperatura emitindo

Lámpada halóxena.

A lámpada halóxena é unha variante da lámpada deincandescencia, á que se engadiu un compoñente halóxeno(iodo, cloro, bromo) ó gas inerte da ampola. Así mesmo,substituíuse o vidro da ampola por outro de cuarzo debido áalta temperatura que alcanza.

As vantaxes deste tipo de lámpada son:

- Maior durabilidade.- Maior rendemento lumínico.- Menor tamaño.

Dispositivo que, baseado na tecnoloxía dossemiconductores, xera unha corrente eléctrica a partires daradiación solar incidente.

Panel fotovoltaico.

É a unidade de resistencia eléctrica no SistemaInternacional. A lei de Ohm permite definí-lo ohmio como aresistencia dun conductor polo que circule 1 Amperio candose conecta a unha diferencia de potencial de 1 voltio.Represéntase coa letra grega??

Ohmio.

Masa.

Conxunto das partes metálicas dun aparello que, encondicións normais, están illadas das partes con tensión.

Luminaria.

Aparello de alumeado que reparte, filtra ou transforma aluz dunha ou varias lámpadas e que comprende tódolosdispositivos necesarios para fixar e protexer as lámpadas.

Quilovatio hora.

É a unidade de enerxía eléctrica empregada de formamáis habitual. É a enerxía transformada por un aparello de 1kW funcionando durante unha hora. Represéntase polasletras kWh.

É a unidade de potencia máis empregada. Determina apotencia dun aparello ou dunha instalación. Represéntasepolas letras kW.

1 kW = 1.000 W

Quilovatio.

Potencia eléctrica.

É a enerxía transformada na unidade de tempo. A súaunidade no Sistema Internacional é o vatio. Represéntasepola letra W.

Pequeno Interruptor Automático (P.I.A.).

Mecanismo de corte e protección de cada un doscircuitos en que está dividida a instalación dunha vivenda.Protexe os circuitos de sobrecargas ou curtocircuitos.

Reostato.

Resistencia variable que se utiliza para a regulación dailuminación.

Desde o punto de vista enerxético é un elementoineficiente e pode substituirse por un regulador electrónicoque ten un consumo moito menor.

Tamén chamada eficiencia enerxética, é o fluxo queemite unha lámpada por cada unidade de potencia eléctricademandada para a súa obtención.

Obtense dividindo o fluxo luminoso da lámpada enlumenes pola potencia eléctrica da mesma en vatios (W).Sendo a unidade lumen/vatio (lm/W).

Rendemento lumínico.

Rede de terra.

Instalación paralela á instalación eléctrica da vivenda, áque hai que conectar tódolos aparellos eléctricos, de maneiraque se existe algunha derivación esta se envíe a terraprovocando o disparo do diferencial e protexendo ó usuario.

Reactancia.

Tamén chamado balasto. Aparello necesario para ofuncionamento das lámpadas de descarga, por exemplo dostubos fluorescentes.

Tubos de vacío.

Captador solar térmico, en forma de tubos cilíndricos, noque se reducen as perdas térmicas e se consegue un maiorrendemento ó face-lo vacío no seu interior.

Tensión.

Diferencia de enerxía que ten a unidade de carga entredous puntos dun circuito eléctrico. Sinónimo de voltaxe.Mídese en voltios.

Sistema Internacional (S.I.).

Conxunto de normas adoptado en 1960 por varios paisespolo cal se establecen unhas unidades de medida e os seuspatróns.

Resistencia eléctrica.

É a dificultade que presenta un conductor ó paso dacorrente eléctrica. Represéntase pola letra grega ( ).

Voltio.

É a unidade de tensión no Sistema Internacional. Douspuntos dun circuito teñen unha diferencia de potencial de 1voltio se a diferencia de enerxía que ten a unidade de cargasituada primeiro nun e logo noutro é de 1 joule. Represéntasecoa letra V.

Voltaxe.

Sinónimo de tensión. A súa unidade no SistemaInternacional é o voltio (V).

Vatio.

É a unidade de potencia no Sistema Internacional.Represéntase coa letra W.

Tubos fluorescentes.

Os tubos fluorescentes son lámpadas de descarga devapor de mercurio a baixa presión, onde a luz se produce poladescarga que ten lugar no gas do seu interior e polos pos dasúa superficie, cando a través del pasa unha correnteeléctrica.

Estas lámpadas precisan dun equipo auxiliar para o seufuncionamento formado por un balasto, cebador econdensador.

E-MAIL : aforro@inega.esWEB : www.inega.esFAX : 981 54 15 25TELÉFONO : 981 54 15 39

Para informarse sobre o sector enerxético en xeral anivel autonómico, pode contactar co

.Instituto Enerxético de

Galicia (INEGA)