GATIKAKO UDALA Avance PGOU... · Erliebea eta hidrografia Gatikako batez besteko altitudea 89...
Transcript of GATIKAKO UDALA Avance PGOU... · Erliebea eta hidrografia Gatikako batez besteko altitudea 89...
GATIKAKO UDALA
AURRERAPENA DOCUMENTO DE AVANCE GATIKAKO HIRI ANTOLAMENDURAKO PLAN NAGUSIA PLAN GENERAL DE ORDENACION URBANA DE GATIKA
TXOSTENA MEMORIA 2009ko abendua diciembre de 2009
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 2
AURKIBIDEA
XEDEA, ENKARGUA ETA EDUKIA INFORMAZIOA UDALERRIAREN DESKRIBAPENA
• Gatikako auzoak • Gatikara iristeko bideak • Erliebea eta hidrografia • Klima • Udalaz gaineko instalazioak • Udaleko beste azpiegitura eta zerbitzu batzuk • Arkitektura, arkeologia eta interesdun tokiak
LURRALDE EGITURA
• Landa-lurzorua • Bizitegitarako erabilera • Biztanleria • Industri erabilera • Komunikazio-sistema orokorrak eta azpiegiturak
GATIKA LURRALDEAREN ANTOLAMENDURAKO ARTEZPIDEETAN (LAA) MUNGIAKO ALDE FUNTZIONALAREN LURRALDE PLAN PARTZIALA
LEGEZKO ESPARRUA
• Gaur egungo hirigintza-egoera eta indarreko plangintza • Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko 2/2006 Legearen eta 105/2008 Araudiaren aplikazioa
PROPOSAMENAK
• Planaren aurrerapenaren zehaztapenak • Plangintza berrikustearen justifikazioa
IRIZPIDE OROKORRAK PROPOSAMENAK
• Lurzoru urbanizaezina • Butroeko babes bereziko eremua • Landa-guneak • Hiri-lurzorua • Lurzoru urbanizagarria • Sistema orokorrak eta ekipamenduak • Beste operazio estrategiko batzuk
0-ERANSKINA PLANOEN ZERRENDA 1-ERANSKINA PLAN NAGUSIAREN ZENBAKI NAGUSIAK
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 3
XEDEA, ENKARGUA ETA EDUKIA
Gatikako udalbatzak, 2009ko uztailean izandako osoko bilkuran, ISPIZUA
ARQUITECTOS 3 SL enpresari Gatikako Udaleko Hiri Antolamendurako Plan
Nagusia egiteko enkargatzea erabaki zuen.
Espediente honen xedea, PLAN NAGUSIAREN AURRERAPENaren agiria garatzea
da. Izan ere, agiri hori, udaleko indarreko plangintzan eta egungo hirigintza-
garapenari ekiteko balio izan duten plangintza-agirietan (oraindik behin betiko
onetsi ez badira ere) oinarrituta, jendaurrean eta, batez ere, Gatikako
biztanleen aurrean erakutsiko da, herritarrek parte hartzeko dituzten foroen
bitartez, beraiek egoki deritzeten IRADOKIZUNAK jasotzearren.
Horrela, iradokizunok aztertu ondoren eta udalbatzak hirigintza-garapenerako
irizpideak erabaki eta gero, laster, Hiri Antolamendurako Plan Nagusiaren behin
betiko agira egin dadin, hasierako onespenaren ondoren, jendaurrean
ezagutzera emateko dadin.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 4
UDALERRIAREN DESKRIBAPENA
Gatikako udalerria Plentzia/Mungia eskualdearen erdian dago, hain zuzen ere,
Bizkaiko Lurralde Historikoaren iparraldean. Hauxe da bere kokapena: 43° 21’
47” ipar-latitudean eta 0° 48’ 52” ekialde-longitudean.
Udal mugakideak horrela kokatzen dira Gatikarekiko: iparraldean, Maruri eta
Lemoiz; mendebaldean, Plentzia eta Urduliz; hego-mendebaldean, Laukiz;
hegoaldean, Loiu, eta ekialdean, Mungia.
Gatikako auzoak
17,42 km²-ko hedadura du Gatikak. Lurzorua landatarra da gehienbat, eta 9
auzotan dago banatuta.
Sertutxa auzoa
Udalaren ekialdean dago. BI-3121 tokiko errepidean zehar (Mungia-Elortza)
Mungiatik Gatikara iristen denean ikusten den lehena da. Ekialdeko eta
iparreko mugaren ibilbideak, Mungiaren udal-mugarekin bat egiten du,
Latxagaraino, eta han BI-4104 errepidetik jarraitzen du Birletik Gatikara,
Latxagatik, Gatika-Maruri udal-errepideraino; hirigunea zeharkatzen du eta
Gatikako errepideen bidegurutze nagusitik hego-ekialderantz doa, Larrarte
baserritik hurbil igaroz, Mungiarekiko udal-mugaraino, auzoaren perimetroa
ixteko.
Garai auzoarekin batera, herriko auzorik jendeztatuena da Sertutxa.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 5
Ugarte auzoa
Sertuxa auzoaren ipar-mendebaldean dago. Iparreko mugak, Mungiako eta
Maruriko udal-mugekin bat egiten du. Ibilbidearen erdian - Butroe ibaiaren eta
BI-3111errepidearen (Astienza-Igartua) artean -, hego-mendebalderantz jotzen
du ibarraren erditik, BI-3121 errepidearekin (Mungia-Elortza) gurutzatu arte. Toki
honetan, hego-ekialderantz jotzen du berriro, azken errepide honekin bat
eginez, ibilbide osoan ez bada ere. Hirigunera iristen denean, Ugarte, Sertutxa
eta Garai auzoekin topo egiten du.
Bizitegi-lurzoru hiritarra eta hiri-lurzoru industriala, Ugarte, Sertutxa eta Garai
auzoen artean banatzen da.
Igartua auzoa
Maruritik BI-3111 errepidean zehar herrira bagatoz aurkituko dugun lehen auzoa
da Igartua.
Aspaldi auzo honetan zeuden lursailak Butroe gazteluarenak ziren.
Ugarteren mendebaldean dago. Iparreko mugak Maruri udalerriarekin bat
egiten du, Lemoiz Beheraren udal-mugarekin topo egin baino lehen, Ipar-
Hegoalderanzko noranzkoan, Margaltza eta Olakoetxe gailurren artean, Butroe
ibairaino. Han, ekialderantz jotzen du eta, ibaiarekin bat eginez, Ugarte
auzoarekin topo egin arte jarraitzen du.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 6
Gorordo auzoa
Garairen ipar-mendebaldera eta Ugarteren hego-ekialdera dago. Iparreko
mugak Butroe ibaiarekin bat egiten du, hegoalderantz jaisten da, Añoza ibarrari
jarraiki, eta ezkerretara Martierrota uzten du, Endetza baserria igaro arte; han,
ekialderantz jotzen du, eta aurrerago, iparralderantz, Madariaga, Arteta,
Zuatzu, Bizkarra baserriak bilduz, BI-3121( Mungia-Elortza) errepideraino.
Libarona auzoa
Gorordoren mendebaldera dago. Iparreko mugak Butroe ibaiarekin bat egiten
du, Urrestimendi iparretik hegoaldera zeharkatzen du, eta Duo-basotik igarotzen
da, Laukizko udalaren mugaraino; ekialderantz abiatzen da, muga honekin bat
eginez eta bere mugak, Zurbano auzoarekin.
Urrezti auzoa
Libaronaren mendebaldera dago. Iparreko mugak Butroe ibaiarekin bat egiten
du, ibaia Laukizko lurraldean egon arte; muga hori guztia ibiltzen du, Libarona
auzoarekin topo egin arte.
Butroe auzoa
Gainerako auzoak baino iparrago dago, eta BI-3121 errepidean zehar
Urdulizetik Gatikara iristean ikusten den lehen auzoa da. Butroeko gaztelua
dago auzo honetan. Gaur egun, auzoko lurraldea ez da Butroe gazteluarena.
Gatikako altituderik handiena eta txikiena daude bertan: Margaltza gailurra
(225 m) eta Butroe itsasadarra (5 m).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 7
Iparreko mugak Maruriko eta Lemoizko udal-mugekin bat egiten du, eta
Plentziako, Urdulizko eta Laukizko udal-mugekin, eta Butroe ibaiarekin,
hegoaldean.
Garai auzoa
Sertutxa, Ugarte eta Gorordo auzoen artean dago. Hegoaldetik, Zurbanok
mugatzen du. Zurbano auzoarekiko mugak, hego-ekialdeko ibilbidea du
Gorordotik, eta Landromeko muinotik dabil, BI-3105 errepidea zeharkatzen du,
eta Mendipe eta Kanpogane baserriak biltzen ditu, Mungiako udal-mugaraino.
Zurbano auzoa
Gatikaren hegoaldera dago. Laukiztik Gatikara edozein bidetik iristean ikusten
den lehena da. Iberdrola-ren transformadore-azpiestazioa dago bertan.
Laukizko, Loiuko eta Mungiako udaletan eta Garai, Gorordo eta Libarona
auzoetan ditu mugak.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 8
Gatikara iristeko bideak
Gatikara hainbat tokitik irits daiteke:
Urduliztik, BI-634 tokiko errepidetik (Mungiatik Elortzara) iristen da. Errepide hori
Butroe auzotik eta Igartuatik dabil; aurrerago, Ugarte eta Gorordo auzoen
arteko muga da, eta Ugartetik Sertutxan sartzen da, Mungiarantz abiatzeko.
Maruritik, hego-mendebalderantz, BI-3111 tokiko errepidetik (Astienzatik (Maruri)
Igartuara (Gatika)) iristen da. Errepide hori Urondo bidegurutzean bukatzen da
(BI-634 errepidea, 20.000 kp.).
Maruritik ere, Mururi-Gatika udal-errepidetik irits daiteke. Errepide hori,
herrigunetik gertu sortzen den BI-634 tokiko errepidearen adarra da;
mendebaldera M.E.S.A. S.L. uzten du, eta Gatikako udalerritik irteten da, Ugarte
auzoko Lauxarra-errotaren ekialdetik.
Laukiztik, BI-3105 tokiko errepidetik (Garaitik Laukiza doana) iristen da. Errepide
horrek udal-muga zeharkatzen du Mardaraz baserritik gertu; Zurbano auzoan
modu bihurgunetsuan eta aldapatsuan doa gorantz, iparralderantz, eta
Garaitik jarraitzen du, hirigunean BI-634 (18.000 kp.) errepidearekin topo egin
arte.
Loiutik, Laukizko lurraldetik igaroz, BI-3709 tokiko errepidetik (Larrakoetxetik (Loiu)
Botiolara (Gatika)) iristen da. Gatikara Zurbano auzotik sartzen da eta Zurbano
auzoan BI-3105 (19.500 kp.) errepidearekin topo egiten duenean amaitzen da.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 9
Erliebea eta hidrografia
Gatikako batez besteko altitudea 89 metrokoa da. Lurraldearen lau bostena
(4/5) malkartsu samarra da, garaiera txikiko muinoak baitaude bertan.
Lurraldearen gainerako bostena, Butroe ibaiaren arroan dago kokatuta.
Butroe ibaiaren arroak iparraldetik kurritzen du lurralde hori; Gatikara Mungiatik
sartzen da, Sertutxa auzoaren ekialdetik. Lehenengo zati honetan, Butroe ibaiari
Sertutxa erreka iristen zaio.
Erreka hori Garain agertzen da, eta Atxuriren (Mungia) mugakide diren muinoen
ipar-mendebaldeko isurialdeetatik elikatzen da. Sertutxa auzoa hegoaldetik eta
ekialdetik inguratzen du, Butroe ibaira heldu arte.
Butroe ibaiak, Gatika ukitzen duenetik, Gatika eta Mungia udalerrien arteko
muga marrazten du, Ugarte auzoraino (zati honetan, Birleko edo Latxaga eta
Lauxarreko errotak aurkituko ditugu). Ugarte auzoan, lurraldearen
barrualderantz sartzen da, eta ibar handi batean zabaltzen da, batez ere,
Gorordo, Ugarte eta Libarona auzoetan.
Ugarte auzoan, ibar zabal hori Butroe ibaiaren hustuketa-kanal ugarik osatzen
dute.
Gorordo eta Libarona auzoetan, Butroe ibaiaren beste ibaiadar bat dago:
Añoza (erreka honetan Marti-errota eta Endetza aurkituko ditugu). Ibar zabala
eratzen du eta bertara Urrestimendin – Zurbanoko muinuen iparreko isurialdean
eta Gorordoko muinoen mendebaldeko isurialdean - sortzen diren errekak
joaten dira.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 10
Gorordotik, Butroe ibaira isurtzen ditu bere urak Gorordo errekak (BI-634
errepidearekiko paralelo doana). Igartuatik, beste erreka batzuek isurtzen
dituzte urak Butroe ibaira.
Butroe ibaia Butroe eta Urrezti auzoetara iristen denean, meandro handiak
eratzen ditu, ia bira osoa egin arte eta berriro Butroeko gazteluaren lurraldeetan
egon arte (Butroeko gazteluan Butroeko errota zegoen antzina). Butroeko
gaztelutik, ipar-mendebalderantz abiatzen bagara, Arbina presara iritsiko gara,
zeinean Butroe ibaia itsasadar bilakatzen den.
Gatikako lurraldearen ipar-mendebaldeko erdialdean gailur altuenak daude,
eta horiek Butroe ibaiaren arroa osatzen dute; Butroe eta Urrezti auzoetan,
Margaltza (228.98 m) eta Gantzurriz (116.35 m) (Butroe), Urrestimendi (144.81 m)
eta Basaldumendi (89.68 m) (Urrezti); eta Libarona eta Igartua auzoetan,
Olakoetxeko (175.49 m).
Zurbanoren hegoaldera, Loiurekiko mugan, gailur altu bat ere badago:
Lauromendi (225 m).
Gatikaren iparreko erdialdean, Igartua, Ugarte, Libarona eta Gorordo
auzoetan, Butroe ibaiak Igartuako eta Añozako kanalekin bat egiten duen
tokian, ibar handia sortzen da. Ibar honetara, Olakoetxeko ekialdeko mazelak,
Urrestimendiko hegoaldeko mazelak eta Ugarte eta Gorordo auzoak irteten
dira.
Gatikako ekialdeko eta hegoaldeko erliebea, luzetara hedatutako muinoek
eratzen dute, eta muino horien ipar-mendebaldeko isurialdeek Butroe ibaia
elikatzen dute Gorordon eta Ugarten. Garain eta Zurbanon, hego-ekialdeko eta
ipar-mendebaldeko mazelen isurialdeek, Sertutxa erreka elikatzen dute.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 11
Sertutxa auzoetako mazelak iparralderantz, ekialderantz eta hegoalderantz
orientatuta daude, eta Butroe ibaira eta Sertutxa errekara isurtzen dituzte urak.
Klima
Bizkaiko Lurralde Historikoko gainerako udalerrietan bezala, Gatikako klima
epela da, itsasaldekoa, eta urte osoan daude euriak, eta batzuetan, denbora
luzean ez badiraute ere, lehorteak egoten dira. Badu aldeko faktore bat
Gatikak: eskualde horretako ur-ibilgu nagusia dago bertan, hau da, Butroe
ibaia.
Udalaz gaineko instalazioak
Iberdrola S.L. enpresaren transformadore-azpiestazioa
1971n eraiki zen, Lemoizko zentral nuklearraren eta Itxasoko eta Gueñesko
azpiestazioaren Iberduero-ren (gaur egun, Iberdrola) sare orokorrarekiko lotura
izateko asmoz.
Transformadore- eta Sekzionamendu-azpiestazioa, BI-3709 tokiko errepidearen
ondoan dago, Boteolako bidegurutzetik gertu. 7,2 Ha-ko azalera du. Energia
elektrikoa transformatu eta banatzea du xede. 400kv-ko, 220kv-ko eta 132 kv-ko
sistema du. Gaur egun, plangintzaren xedapen-aldaketa posiblea izapidetzen
ari da, azpiestazioaren lurzorua handitzeko helburuz, Labein-Tecnaliak
transformadore-zentroen kalitatea kontrolatzeko instalazioa jar dezan.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 12
Telefónica-ren zentrala
1993. urtean eraiki zen landa-lursail batean, BI-3105 tokiko errepidearen ondoan
(18.300 kp), hilerritik gertu. C.L.P.C. 1.240rako A motako telefonia-zentrala da.
Gas Sarea
1998. urteaz geroztik, Gas Naturala garraiatzeko sarean (“Arrieta III Sarea”
izenekoa) lanak egiten ari dira. Sare horren jabea Sociedad de Gas de Euskadi
da.
Mungiako industria-gunean du jatorria, eta Gatikako udalerrian sartzen da BI-3121(Mungia-Elortza) errepidearen iparraldearen 305 metrotara.
Ekialdeko mugatik, Mungiako eta Gatikako udalerrien artean, Gatikaren
aldetik, sare nagusia BI-634 errepideraino jaisten da, eta errepidea zeharkatzen
du, GRANJA SANIG enpresaren aurrean, eta Garai-Laukiz BI-3105 (Garaitik
Laukiza doana) errepiderantz abiatzen da eta errepide hori Bengoetxe eta
Ostengoetxe baserrien artean zeharkatzen du.
Lurrak behartuta eman beharreko bira txikiak izan ezik, sare nagusia ekialde-
mendebalderantz orientatuta dago, Gatika-Laukiz errepiderantz, eta leku
horretan Gatikako atxikipena utzi eta Laukizkora igarotzen da.
Gatikako udalerritik igarotzen den sare-tartea 5.325 metro luze da: 5.322 metro
6”-koak dira eta 3 metro, 3”-koak. 110mm-ko ∅ duen PEMD tutueri, altzairuzko
tutueriaren zanga beraietan dago instalatuta.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 13
Udaleko beste azpiegitura eta zerbitzu batzuk
Gasolina-zerbitzugunea
1991n eraiki zen landa-lurzoruan, Larrakoetxetik (Loiu) Botiolara (Gatika) doan BI-
3709 tokiko errepidean (15.600 kp). 30.000 litroko 4 erregai-tanga ditu, gasolinak
eta gasolioak biltegiratzeko.
Arkitektura, arkeologia eta interesdun tokiak
Erlijio-gurtzako tokiak
• Udal-hilerria
Garai auzoko hiri-lurzoruan dago hilerria, BI-3105 tokiko errepidean.
Kapera eta harrizko horma altuez itxitako 0,16 Ha-ko lorategiz hornitutako
ingurua osatzen dute. Hilerriko portalea, Euskal Herriko Historia eta
Arkitektura Ondarearen zati da.
2005ean onetsitako Aurrerapenak hilerria lurrera botatzea eta kentzea
proposatu zuen, toki horretan BI-3709 errepidea eta BI-3121 foru-
saihesbidea elkarrekin lotzeko biribilgunea kokatzeko asmoz. Hilerria udal-
lurretan kokatuko zen, hain zuzen, futbol-zelaiaren gainean. Gaur egun
lurrera botatzeko asmo hura alde batera utzi da.
• Andra Maria parrokia-eliza.
Hiri-lurzoruan dago kokatuta, Sertutxa-Garai auzoan, BI-3121 eta BI-3105
errepideen arteko bidegurutzean.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 14
Andra Maria parrokia-elizari buruzko dokumentazioa galdu egin da.
Iturrizaren aburuz, sei pilarek mugatutako hiru nabetan zegoen banatuta.
Gaur egun, zutabek eta pilastrek markatutako eta ganga-estalkidun lau
tarteko nabea da. Dorrea, gerran suntsitu zena, eta ganga, Basterrechea
arkitektoak eraiki zituen gerra ostean. Antzinako eraikin hartatik, hormek
(altura bateraino) eta kapera nagusia diraute. Ez da gauza ziurra
zutabeek ere irautea.
Presuntzio arkeologiko izendatutako zona batean dago eliza, eta Euskal
Herriko Historia eta Arkitektura Ondarearen zati da.
• Santa Magdalena baseliza
Landa-lurzoruan dago, Butroeko gazteluarenak izan ziren lurretan, BI-3121
errepidean (21.700 kp).
Jaierazko tokia izan zen Donejakuerako bidean Bizkaia zeharkatzen zuten
erromesentzat. Egungo Magdalena baseliza, ordea, arkitektura-interes
gutxiko berreraikuntza berantiarra da. Aipatzeko modukoa da Butroeko
gotorlekuaren ondoan dagoela.
Presuntzio arkeologiko izendatutako zona batean dago baseliza eta
Euskal Herriko Historia eta Arkitektura Ondarearen zati da.
Kirol- eta Kultura-ekipamenduak
• Udaleko futbol-zelaia
1995ean bukatu zen eraikitzen. Soropilezko zelai bat, entrenatzeko
hareazko zelai bat, argiak, aldagelak, harmaila estaliak (zati bat bakarrik
dago estalita), aparkalekua eta taberna bat daude bertan.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 15
• Kirol anitzeko udal-pista eta probalekua
Ugarte auzoko hiri-lurzoruan eraiki zen. Gatika-Maruri udal-errepidean
dago, MESA S.L. enpresatik gertu. Eraikin estalia da, eta bi nabe ditu:
batean, kirol anitzeko pista eta aldagelak daude, eta bestean,
probalekua, zoladura egokia eta harmailak dituena. Aparkalekua
dagoen zabalgune baten gainean dago.
• Udaleko eskola-pista
Ugarte auzoko hiri-lurzoruan dago, eskola-eraikinaren atzean.
Erabilera anitzeko pista du. Hormigoizkoa da eta estali gabe dago.
• Udal-pilotaleku estalia
Hiri-lurzoruan dago, garai bateko probalekuaren eta “elizako landa”ren
aurrean. Aldagelak, harmailak eta argiztapen artifiziala ditu. Batzuetan,
pilotalekua ikuskizunetarako erabiltzen da.
• Udal-eskola
Hiri-lurzoruan dago, udal-pilotalekuaren ondoan.
• Udal-aterpetxe kulturala
Landa-lurzoruan dago, Urondoko bidegurutzean (BI-3111 errepidea eta BI-
634 errepidea elkartzen diren tokian). Udal-eraikina da, eta 1997an
birgaitu zen. Aterpetxe moduan eta kultur ekitaldiak egiteko erabiltzen
da. 30-35 lagunentzako edukiera du. Funtzio anitzeko 2 gela, 3 gela
bikoitz, komunak eta dutxak, sukaldea eta jantokia ditu.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 16
Osasun-zerbitzuak
• Zerbitzu medikoa
Eguneroko kontsultategia. Herritarrek “Medikuaren etxea” bezala
ezagutzen duten familia bakarreko etxean dago. Eraikina udalarena da
eta “elizako landa” izeneko hiri-lurzoruan dago.
• Botika
Udaletxearen atzean dago, hiri-lurzoruaren mugan.
• Albaitaritza-zerbitzua
Jatetxeak eta ostalaritza-zerbitzuak
Butroe auzoan: Butruiko-errota jatetxea eta Errota-ondo
askaldegia.
Igartua auzoan: Urondo eta Gatika jatetxeak.
Sertutxa auzoan: Miravilla jatetxea.
Garai auzoan: Goitxi askaldegia.
Zurbano auzoan: Loitti jatetxea.
Gatikako beste toki interesgarri batzuk
• Butroeko gaztelua
Butroeko orubeko monumentu-multzoa, Gatikako arkitektura-elementu
deigarrienetako bat da.
Bizkaiko lurraldeko Erdi Aroko gotorleku-dorre nagusienetako baten
gainean dago kokatuta. Gaur egungo eraikina, aldiz, Torrecillako
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 17
markesaren enkarguz Cubasko markesak diseinatu zuen 1879an, eta,
elementu gotizista germaniarren nahasketa da; gotorlekuaren jatorrizko
oinplanoa zegoen bezala utzi zen.
Gazteluaren oinarriak dirau bakarrik Muxika-Butroetarren (Bizkaiko
oinaztar bandoaren buru) antzinako dorretik.
Eraikin guztia Cubasko markesaren proiektua izan zen, arku zorrotz bat
(horren dobela-multzoak XV. mendearen bukaeran kokatzen du arkua)
eta mirabetzarentzako atzeko ate xume bat izan ezik.
Gazteluak badu beste balio bat ere, hots, dorretxeko instalazio osagarriek
denboran zehar iraun dutela: burdinola, zubia, Magdalena baseliza eta
baserri interesgarriak (ur-errota ordezkatu egin da duela gutxi). Presuntzio
arkeologiko izendatu den zona batean dago gaztelua, eta Euskal Herriko
Historia eta Arkitektura Ondarearen zati da.
• Butroe gazteluaren inguruak
Gaztelua bera ez ezik, eraikina inguratzen duten inguru ederrak ere hartu
behar dira kontuan: parke natural bat, zeinean barietate askotako
zuhaitz-espezieak, espezie exotikoak eta bertako espeziak dauden, eta
hegazti eta ugaztun txiki ugari bizi diren. Guzti hau dela eta, Butroeko
inguruak oso balio handiko erreserba ekologikoa dira.
Udal-arautegiak PAISAIA BABESEKO LURZORUA kalifikazioarekin babestu
du eremu hori.
Halaber, Lurraldearen Antolamendurako Artezpideen (LAA) arabera,
eremu hori Euskal Autonomia Erkidegoko ATSEDENLEKUetako bat da. Era
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 18
berean, Mungiako Alde Funtzionalaren Lurralde Plan Partzialaren
Aurrerapenak hauxe adierazten du: “Butroeko gaztelua: paisaia- eta
kultura-interesagatik, eta eskualde- eta autonomia-proiekzioko erabilera
publikoa eta olgetarako erabilera antolatzeko potentzial handiko alde
bezala.”
Presuntzio arkeologikodun alde batzuk daude lurraldean:
Butroeko dorretxea (gaztelua), Santa Magdalena baseliza (ageriko egiturarik
gabe), Butroeko Burdinola Handia eta Txikia (ageriko egiturarik gabe), “Butroiko-
errota” izeneko errota, Ugarteko Landa baserria, Garaiko Bengoetxea baserria,
Garaiko Goitxi baserria eta Sertutxako Andra Maria eliza.
Landa-arkitekturaren eremuan du aberastasun gehien Gatikak. Baserri
zaharrenek, zurezko armazoi handia dute zorutik teilatura. XVI. mendetik XVIII.
mendeko lehenengo hamarkadetara, karrerapeko ate-zangoak ez ziren
zurezkoak, harrizkoak baizik.
Gatikako baserri asko, Euskal Herriko Historia eta Arkitektura Ondarearen zati
dira. Horra hor:
- Sertutxa auzoan:
Karnerone baserria, Etxebarri baserria, Intxausti baserria, Goikoetxe
baserria, Sertutxa baserria, Lubarrieta baserria.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 19
- Garai auzoan:
Hospitalberri baserria, Atxabide baserria, Abases baserria, Urrutxu baserria,
Etxebarri-goikoa baserria, Urrustiñe baserria, Ostengoetxe baserria,
Bengoetxe baserria, Meñakane baserria, Uribarrena baserria, Olene
baserria eta “La campa” etxea.
- Ugarte auzoan:
Garai baserria, Landa baserria, Palacio baserria, Iturrieta baserria, Arene
baserria, Zugasti baserria, Zugastiaurrena baserria.
- Gorordo auzoan:
Sutxo baserria, Suzutxu baserria, Madariaga baserria, Landaluce baserria,
Santune baserria, Larretxiñez baserria, Ibergarai baserria, Gorordo-goiko
baserria.
- Igartua auzoan:
Kontzolune baserria, Olakoetxe baserria, Igartua baserria, Etxeberri
baserria.
- Libarona auzoan:
Urtekoetxe baserria, Legarbi baserria, Auntxesta baserria.
- Butroe auzoan:
Arratza baserria.
- Urrezti auzoan:
Basalduerdikoa baserria.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 20
- Zurbano auzoan:
Zurmo baserria, Bekoetxe baserria, Lobane baserria, Uriarte baserria.
Halaber, Etnografia Ondarearen barruan elementu hauek daude: Butroeko
zubia, Butroeko Ola burdinola, eta hainbat errota interesgarri; Butroeko Arbina
errota, Zurbano auzoko Toziñagako errota, Lauxarrekoerrotako errota, Ugarte
auzoko “Birleko-errota” errota edo Latxaga eta Libarona auzoko Endetxa
errota.
Halaber, Gatikako Igartua auzoan, “zuhaitz bakan” izendatu den zuhaitz bat
dago.
Garai auzoan, Iturralde baserritik hurbil, iturri bat dago. Antzinakoa denez eta
historia interesgarria duenez, babestu beharrekoa da.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 21
LURRALDE EGITURA
Gatikako udalean sakabanatua dago habitata, eta eraikin isolatu ugari dago.
Landa-ingurune bateko berezko elementuek itxuratzen dute lurraldea, eta
lurraldeko oinarrizko eta funtsezko zatikia, etxebizitza isolatua da.
Lurraldearen bilbean, baserri zaharrak eta etxe berriak txandakatzen dira
gehienbat, eta eraikuntza-tipologiak ez du zehazten nekazaritza eta
abeltzaintzako ustiapenerako diren ala bizitegi-erabilerarako bakarrik diren.
Eraikinak, bigarren mailako bideen bitartez lotzen dira elkarrekin. Gatikan,
eskualdean bezala, habitataren banaketa oso atomizatuta dago.
Sertutxa auzoko kokalekuak, auzoa kokatuta dagoen muinoaren hegoaldeko
eta mendebaldeko isurialdean kokatzen ziren batik bat, eta beti auzoko bide
nagusian eta bide hori BI-3121 errepidearekin lotzen zuten adarretan oinarrituta.
Garai auzoko kokalekuak, landa-bideetan oinarritzen kokatzen ziren, BI-3105
errepidean, gehienbat, errepide horrekin oso lotuta.
Gorordo eta Ugarte auzoetako eta Zurbano auzoaren iparraldeko kokalekuak
sakabanatuak ziren, eta lurralde horietan barneratzen ziren landa-bideetan
oinarritzen ziren, eta elkarrekin eta errepide nagusiekin lotzen ziren.
Libarona eta Urrezti auzoetako kokalekuak, lurraldeko alde behereetatik
hedatzen ziren dentsitate gutxirekin, leku horietan lurraren malda txikiagoa
zelako, eta Añoza-errekaren (Libarona) eta Butroe ibaiaren ibilguekin lotuta
(Urrezti).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 22
Igartua auzoko eraikinak, BI-634 eta BI-3111 errepideetatik Herriko-basorantz
igotzen diren “orrazi” egiturako bideetan oinarritzen dira.
Toki garaietan, batik bat basogintzako erabilera duen lurzoruan, Butroe eta
Urrezti auzoetan eta Igartuako eta Libaronako alde ertain eta garaietan, ez
dago ia eraikinik ez esku-harmenik, baso-zoru batean logikoa denez.
Lurraldean zehar dagoen sakabanatze horren barruan, etxebizitzak gune
txikietan taldekatzen dira, eta horietako gune batzuk “landa-gune” bezala
antolatu eta jaso dira.
Taldekatze nagusia Sertutxa-Garai gunea (hirigunea) da. Gune horretan, udal-
zerbitzu nagusiak (hirigunea itxuratzea ahalbidetu dutenak) daude, hala nola,
eliza, udaletxea, eskola, pilotalekua... Bidegurutzean daude.
Honelakoa da egitura orokorra: etxebizitza isolatua da oinarrizko elementua,
eta gehienbat, sakabanatuta dago, Sertutxa-Garai hirigunean dentsitate
handiagorekin taldekatzen bada ere. Azken hamarkadan Lubarrieta-ondo
urbanizatzeak eta Andra Maria elizaren inguruko etxebizitza-blokeen
garapenak areagotu dute dentsitate hori. Beste batzuetan, egitura, landa-
bideetan eta bidegurutzeetan oinarritzen da, eta errepide nagusietatik,
hirigunetik gero eta hurbilago egon, orduan eta dentsoagoa da, orientazioa
eta orografia aldekoak badira.
Sakabanatze hori duela gutxiko fenomenoa da, eta ez du Lurralde Historikoko
“habitat tradizionala” islatzen. Habitat tradizionalean, kokatzeko eta biltzeko
maila batzuk daude. Horra hor:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 23
a) Baserri isolatua
Nekazaritza eta abeltzaintzako erabilerako etxeak, isolatuak eta gaizki
komunikatuak, komunikazio-sistema nagusitik urrun daudenak eta zerbitzu
gutxi dituztenak (Gatikako banaketan ia ez dagoela ikus dezakegu).
b) Elizateko guneak
Parrokia baten inguruan biltzen diren eraikin batzuen zehazpena du
(Gatikako egungo hirigunearen edo Garai-Sertutxa gunearen jatorria da).
c) Hiriguneak
Eskualdeko guneen izaera hiritarrak Erdi Aroan du jatorria (Plentzia eta
Mungia), edo hazkunde programatua gehitu zaion hazkunde naturalaren
ondorioz lortu da (Garai-Sertutxa gunea).
Landa-lurzorua
Gatikako lurzorua landa-erabilerakoa da gehienbat, zeren eta lurzoru gehiena
larreak izateko eta basogintzako ustiapenerako erabiltzen baita, eta gutxiena,
laborantzarako. Horrela, udaleko nekazaritzako azalera Gatikaren azalera
guztiaren % 89 inguruko da.
Eta landa-erabilerak lurraldearen erliebeak baldintzatzen ditu batik bat:
- Lurraldearen azalera gehiena belardi naturalak dira, eta abereak
bazkatzeko erabiltzen dira.
- Butroe ibaiaren ibarra, nekazaritza-ekoizpenerako alderik onena da
eskualdean.
- Alde garaietan, basogintzako erabilera dago, eta, batez ere, koniferoak
eta eukaliptoak ustiatzen dira.
- Larreak ekoizteko joeraren kontra, abeltzaintzako ustiapena oso urria da.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 24
Gatikak bereizgarri duen ustiapena nekazaritzakoa da, eta arduraldia partziala
da. Hauetan banatzen da gehienbat:
a) Larre iraunkorrak, lurraldearen azalera gehiena okupatzen duten
belardi naturaletan daudenak.
b) Basoko zuhaitz-espezieak, gailur altuenetan daudenak, batez ere,
Intsinis pinua, pinu beltza eta eukalipto urdina.
c) Gainerako azalera landua da, eta, gehienbat, barazkiak lantzen dira
(proportzio txiki bat, berotegian), eta, gutxiago, fruta-arbolak eta
mahastiak.
Hala ere, badaude barazkien, loreen eta produktu berezien ustiategi batzuk,
hala nola, Jose Etxebarria Urrutiarena (frutak, garagardoa eta jatorri-deitura
duen txakolina ekoizten ditu), Barrenetxe kooperatiba (barazkiak eta frutak
ekoizten ditu, berotegi kalefaktatuetan), Jardinería Kasaku (loreak eta
landareak ekoizten ditu), Frutales Sertutxa (frutak ekoizten ditu) eta Viveros Iturri
(lorategiko landareak ekoizten ditu).
Gatikan ez dago, arloko legeriak jasotzen dituen eremu babestuen askotariko
zerrendaren zati den alderik. Horra hor zerrenda horietako batzuk: Nazioarteko
Garrantzizko Hezeguneen zerrenda edo Ramsar Zerrenda, Natura Gune
Babestuak, Biotopo Babestuak, Natura 2000 Sarea, Babesteko Eremu Bereziak,
Hegaztiak Bereziki Babesteko Eremuak, edota Garrantzi Komunitarioko Lekuak.
Bestetik, EAEko 25 zuhaitz bakanetako (adinagatik, historiagatik eta
edertasunagatik bereziak direnak) zuhaitz bat dago Gatikan. Artzubi baserritik
gertu, badago zuhaitz isolatu bat, Taxodium Distichum (zingira nekosta)
izenekoa, eta oso arraroa denez, babestu beharra dago.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 25
Lurzoru horiek antolatzeko, antolaketa-tresna berri baten (Nekazaritza eta
Basozaintzako Lurralde Plan Sektoriala) izapideak egiten ari dira, eta oraindik
behin betiko onetsi ez bada ere (2005eko urtarrilaren 10eko AGINDUAK,
Nekazaritza eta Arrantza sailburuarenak, Nekazaritza eta Basozaintzako Lurralde
Plan Sektorialaren hasierako onespena eman zuen), Gatikako landa-lurzoruek
erabileren ezarpenarekiko (batez ere, etxebizitza isolatuari ezarriko dizkiotenak)
duten problematika zuzentzen lagunduko duten alderdi batzuk hartu beharko
dira kontuan, baita landa-paisaia zaintzeko eta baliabide naturalak babesteko
neurriak ere.
Halaber, ezin dugu alde batera utzi, Mungiako Alde Funtzionalaren Lurralde
Plan Partzialaren Aurrerapenaren duela gutxiko hasierako onespenaren
aipamen berezia, Gatikako udala buru-belarri sartuta baitago onespen
horretan. Agiri horretatik, informazio-agiriaz egiten duen lehenengo ondorioa
edo laburpena aterako dugu. Agiri horretan, Mungiako Alde Funtzionalean,
Bilbo Handiko “lotegi” kokapenaren ondorioz, bizitegi-hazkuntza gertatzen ari
dela adierazten da. Eta honek, gertaera honen eta alde funtzionalaren landa-
izaeraren arteko kontraesana omen dirudi. Lehenengo laburpenak, hau
adierazten du bukaeran:
Asentamenduen egitura barreiatuak arazoak dakartza mugikortasunean eta zerbitzuen horniduran, batez ere, saneamenduan.
Azkenik, kanpoko faktoreak baldintzatzen dute alde funtzionalaren garapena. Biztanleriaren hazkundeak goranzko bideari eusten dio, eta familiaren batez besteko tamaina txikitzearekin batera, etxebizitza berriak eraiki beharko dira. Hala eta guztiz ere, LAAek zein Bilbo Metropolitarraren LPPk lurraldeari buruzko definituriko oreka berrirako politiken ondoriozko etxebizitzekin alderatuta, garrantzi erlatiboa izango du hazkunde horrek.
Hori dela eta, aldean aurreikusten den hazkunde handiari erantzuna ematea da erronka, betiere ingurune naturalak eta sozialak hazkundea hartzeko duten gaitasunarekin bateragarri eginda eta ingurumenaren baliorik garrantzitsuenak ukitu barik, paisaiari eusteko prozesuak erraztuz. Alde funtzionalean garatzen diren erabilerak, geroko biztanleentzat beharrezkoak diren ekonomi jarduerekin, ekipamenduekin eta zerbitzuekin batera, gizakia eta ingurumena batera bizitzeko garapen harmoniatsua ekarriko du.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 26
Bizitegitarako erabilera
Etxebizitza nagusiaren tipologia, familia bakarreko edo biko etxebizitza isolatua
da, eta tipologia hau lurralde guztian modu barreiatuan ezartzen da.
Etxebizitza, lehenengo bizitetxea da gehienbat.
Sertutxa-Garai hirigunean, etxebizitza isolatua ere da jatorrizko tipologia
nagusia. Hala ere, Lubarrieta-ondo sektorearen Plan Partziala eta egikaritze-
unitate batzuk garatzen ari direnez, lehenengo etxebizitza-blokeak eraiki dira.
Bizitegitarako erabilera hiri-lurzoruan
Bizitegi-lurzoru hiritarra, alde bakar batean baino ez dago: Garai hirigunean.
Hiri-lurzoruaren egitura, puntu fokal baten inguruan antolatzen da gehienbat,
hots, bidegurutze nagusitik gertu dagoen “elizako landa”ren inguruan. Puntu
fokal horretatik, ekialderantz garatzen da, eta BI- 6324 errepidea hesi bezala
jartzen du; Laurorako errepidean zehar garapen batzuk ditu, erdialdetik
lehenengo 100 metroetara. Lurzoru horren guztiaren hirigintza-egoeraz,
eztabaidatu da, hots, horren hirigintza-legezkotasunaz.
Bizitegitarako erabilera lurzoru urbanizagarrian
Gaur egun, Gatikan ez dago bizitegi-lurzoru urbanizagarririk, indarreko arau
subsidiarioetan kalifikatutako sektore bakarra, Lubarrieta-ondo sektorea,
parametro hauen arabera garatu baitzen:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 27
- Azalera 3.81 Ha
- GEHIENEZKO ETXEBIZITZA KOPURUA83 etxebizitza
- Eraikigarritasuna 0.276 m2/m2
- m2 eraikiak 10.545 m2
- Dentsitatea 24.78 etxeb./Ha
Auzunearen egitura, “orrazi” egituran antolatutako bideena da, Sertutxa-
bidetik. Bideak, sektorea burutu edo itxi gabe bukatzen dira, luzatzeko asmoz.
Erdialdean azpiegiturak urri daude eta urbanizazioa eskasa da.
Bizitegitarako erabilera lurzoru urbanizaezinean
Lurraldean zehar etxe-taldekatze batzuk (“landa-gune”tzat hartu direnak)
daude. Landa-gune horiek, landa-lurzoruko espazio publiko baten inguruan
berez kokatu diren familia bakarreko edo biko etxeen taldekatzeak dira.
Indarreko arau subsidiarioek kokaleku horiek jaso eta “landa-gune”tzat hartu
dituzte, eta indarreko legeriaren arabera, hazkunde mugatua egon daiteke
horietan, nekazaritzako ustiapenarekin lotzea eskatu gabe.
Gatikako indarreko arau subsidiarioetan, 8 landa-gune hauek daude
kalifikatuta: Garai landa-gunea, Ugarte landa-gunea, Gorordo-Santune landa-
gunea, Zurbano landa-gunea, Libarona landa-gunea, Gorordo, 9. industrialdea
landa-gunea, Gorordo-Landaluze landa-gunea eta Basaldu landa-gunea.
Hala ere, egoera hau 2/2006 Legeak eta Mungiako Lurralde Plan Partzialak
berak itxuragabetu dute (Plan Partzialaren ustez, ez dago landa-gune baten
baldintzak betetzen dituen eremurik).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 28
Biztanleria
Mungia-Plentzia eskualdeko biztanleriak % 61,39ko hazkundea izan zuen 50eko
hamarkadatik 80ko hamarkadara bitartean. Hazkunde haren zergatiak
desberdinak izan ziren udaletan; Mungian eta, hein txikiago batean, Urdulizen,
industrializazioa izan zen hazkunde-faktore nagusia.
Hazkunde haren ondorioz, gazteek landa-guneetatik (esaterako, Gatikatik) alde
egin zuten, eta lanaren bila, gune industrializatuetara joan ziren.
Hamarkada haietan, gune industrializatuen alde biztanleak galdu zituen udal
horietako bat izan zen Gatika. Urte haietan, Mungiatik Gatika baino urrunago
zeuden udal batzuek biztanleria pixkanaka galtzen zuten, eta Gatikan, berriz,
biztanleria-galera astirotu egin zen. Gatikako herritarrak Gatikan bizi eta beste
herri batean lan egiten zuten. Zergatik? Langile-nekazariaren garaia zelako.
1995-2005 hamarkadaren hazkundea
Gatikak, historian zehar, biztanleria egonkorra izateko joera izan du, eta
biztanleria horren hazkundea begetatiboa izan da beti, eta Mungia ondoan
izatea faktore egonkortzailea izan da. Hala ere, azken hamarkadan, hazkunde
handia gertatu da, batez ere, Udalaren ekintzagatik.
Biztanlerik ez galtzeko eta herritarrei udal-lurzoruan etxebizitza eskuragarria
eskaintzeko asmoz, Gatikako administrazioak “Gatikako Herri Sustapenak”
izeneko eraikuntza-enpresa eratzeko ekimena izan zuen. Eraikuntza-enpresa
horrek, Lubarrieta-ondo sektorea garatu eta kudeatu zuen eta Eraikuntza eta
Urbanizazio Proiektua egikaritu zuen.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 29
Izan ere, ekintza hauetan zetzan Lubarrieta-ondoren urbanizazioa: familia biko
26 etxe, familia bakarreko 9 etxe eta 52 etxebizitza eraiki ziren; kaleak
urbanizatu ziren, bideak argitu ziren, eta saneamendu-sarea eta gas-hodiak jarri
ziren. Emaitza: etxebizitzen % 100eko okupazioa, eta okupatzaileen % 25, jatorriz,
Gatikakoak.
Udalak, esku-hartze haren bidez, etxebizitzak gehitzeaz gain, helburu batzuk
lortu zituen. Horra hor:
a) Gatikak beharrezkotzat jotzen zuen hazkunde fokalizatua egituratu
zen.
b) ezaugarri erakargarriak zituzten etxebizitza eskuragarriak eraiki ziren.
c) biztanleria gehitzea lortu zen, eta Gatikara, herriari igurikimen berriak
ematen zizkioten familia gazteak erakarri ziren.
“Gatikako Herri Sustapenak” enpresaren eta “Uribe Kosta” enpresek geroago
egin zituzten ekintzen bidez (xedapen-aldaketen bitartez), Andra Maria elizaren
inguruan 98 etxebizitza eraiki dira guztira, eta “Troquelería Eredu” enpresak
Ugarte industrialdera lekualdatu zenean hutsik utzi zuen lurzati handia okupatu
zen.
Bizitegi-hazkundeari buruzko kontzeptu horiek guztiak, portzentajezko
terminoetan begiratuz, kontuz hartu behar dira, zeren eta Gatikako biztanleria
txikia baita, eta biztanleengan gertatzen den edozein aldaketak neurriz
kanpoko ehunekoak sortzen baititu, Mungiako biztanleriarekin edo biztanleria
handiagoekin parekatuz.
Informazio horretatik datu batzuk aterako ditugu, informazio honen osagarri
gisa, biztanleriaren dentsitateari nahiz ikuspegi soziologikoari dagokienez.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 30
Gatikako udaleko biztanleriaren azterketa
Gatikako udaleko erroldan sartuta dauden biztanleei nahiz eraikinei eta
etxebizitzei buruzko datuak aztertzerakoan, erreferentzia-urteotan Euskal
Estatistika Erakundeak (Eustat) bildu dituen datuez arituko gara.
Informazio ofizialaren bilketa behar bezala sistematizatuta dago. Hamar urtez
behin, biztanleria- eta familia-kontaketak egiten dira, biztanleen eta
etxebizitzen erroldaren bitartez. Horrez gain, administrazioak biztanleei eta
etxebizitzei buruzko estatistikak egiten ditu, errolda arteko denboraldietan; udal-
informazioa eguneratzen du, batez ere, Biztanleen Udal Erroldako erregistroez
baliatuz (duela gutxira arte, Errolda bost urtez behin egiten zen, eta gaur egun,
modu automatikoan eguneratzen da, hiru hilez behingo erregistroak oinarri
hartuta).
Horrela, hautesle-errolda eta biztanleen errolda batera aztertzen badira,
hamabost egunez behingo datuak aurkituko ditugu (1981etik, 1 eta 6 azken
zenbakiak dituzten urteak), eta datu horiei esker, informazioaren azterketa
ebolutiboa egin daiteke. Gainera, azterketa horretan, Eustaten gainerako
eragiketatik datozen datuak (urte horietakoak ez direnak) ere izango dira. hain
zuzen ere, 1980. urtetik gaur are bildutako datuez arituko gara, kontuan hartuta,
oro har, argitaratu diren azken datuak 2006koak direla.
A- Biztanleria
Lurralde bateko biztanleriaren osaerari buruzko informazioa, Biztanleen eta
Etxebizitzen Erroldatik eta Biztanleen Erroldan oinarrituta egindako
eguneratzetatik lortu diren datuetan oinarrituz aztertzen da, baita errolda
arteko denboraldietan egindako Biztanleen eta Etxebizitzen Estatistiketan
oinarrituz ere.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 31
Horrela, 1981etik 2006ra bitarteko Gatikako udaleko osaera demografikoari
buruzko datuak aurkeztuko ditugu taula honetan:
Gatikako egitura demografikoa, generoaren eta adin-taldearen arabera. 1981-
2006
2006 2001 1996 1991 1986 1981 Biztanleak guztira 1442 1295 1090 931 859 904 Generoa Gizonak 740 659 553 464 433 460 Emakumeak 702 636 537 467 426 444 Adin-taldea 0-19 264 246 221 226 228 243 20-64 947 834 676 552 506 539 >64 231 215 193 153 125 122
Biztanleriaren dentsitatea 85 75 66 54 50 52 Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak. Eustatek biztanleez eta etxebizitzez egin dituen azken erroldei buruzko datuak
aztertzen baditugu, azken 25 urteotan Gatikako biztanleria % 59.5 handitu dela
ikusiko dugu, eta hazkunde hori bosturtekoetan desberdina izan dela: 1981etik
1991ra geraldi demografikoa egon zen, eta 90eko hamarkadatik aurrera, berriz,
udalean biztanle gehiago erroldatu ziren.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 32
1 Gatikako biztanleriaren bilakaera. 1981-2006
0200400600800
1000120014001600
1981 1986 1991 1996 2001 2006
Total población
Hazkunde horren arrazoiaren kalkuluan oinarrituta (hazkunde-tasa x % 100)
errolda arteko hazkundea aztertzen badugu, udaleko biztanleriaren hazkunde
demografiko erlatiborik handiena 90eko hamarkadan gertatu zela ikusiko dugu:
ordura arte, hazkundea motela izan zen (80ko hamarkadaren lehen erdialdean
negatiboa ere izan zen), 90eko hamarkadan konstantea izan zen, eta 2000.
urtetik aurrera, moteldu egin zen berriro. Errolda arteko biztanleriaren hazkundea:
% 1981-86 % 1986-91 % 1991-96 % 1996-01 % 2001-06 % 1981-2006
Gatika -0.04 8,38 17,08 18,81 11,35 59.51
Iturria: Eustat Udaleko biztanleriaren hazkunde honek, udaleko biztanleriaren dentsitatearen
hazkundea dakar, jakina: 52 biztanle/km2 zegoen 1981ean, eta 85, 2006an.
Hiri-plangintzari ekiteko, garrantzi handikoa da biztanleriaren egitura
demografikoa aztertzea, eta, horiek horrela, adinaren araberako banaketari
erreparatzen badiogu, gaur egun biztanleen % 18.3 20 urtetik beherakoa dela
ikusiko dugu eta biztanleen % 16, 64 urtetik gorakoa.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 33
Oro har, esan genezake, azken bi hamarkadotan, udaleko biztanleria zahartu
egin dela, zeren eta gaur egungo datuak 1981. urteko datuak ez bezalakoak
baitira: 1981ean, biztanleen % 26.88 ziren 20 urtetik beherakoak, eta biztanleen
% 13.49, 64 urtetik gorakoak. Luzetarako azterketa egiten badugu, eta
ondorengo grafikoan ikusiko dugunez, 64 urtetik gorako biztanleen ehunekoa
egonkorra dela ikusiko dugu, eta gazte-tasa, ordea, etengabeko
beherapenean dagoela, azken hamarkadan egitura demografikoa egonkortu
egin dela badirudi ere.
Biztanleen ehunekoa, adin-taldearen arabera
0% 20% 40% 60% 80% 100%
1981
1986
1991
1996
2001
2006
0-1920-6465 ó más
Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak. Etxebizitzen eta hiri-ekipamenduen beharrak zehazteko badago beste datu
garrantzitsu bat, hots, familiaren osaera. Horiek horrela, azken urteotan
familiaren batez besteko tamaina txikiagotu bada ere, Gatikako erroldan
sartuta dauden familia-kopurua nabarmen handitu dela ikusten dugu: 1991n
270 familia zeuden eta 2006an, 405 (guk ditugun azken datuak). Beraz, familia-
nukleoak % 50 gehitu dira.
Hala ere, familia-ereduetan ez da aldaketa adierazgarririk gertatu: seme-
alabak dituzten familia nuklearren ehunekoa antzekoa da (% 41 inguru), eta
lagun bakarreko familien ehunekoa eta seme-alabarik gabeko familia
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 34
nuklearrena pixka bat handitu dira (bi kasuetan, % 2 inguru handitu dira). Azken
datu honek zerikusi handia du biztanleriaren zahartzearekin.
Familiaren osaera 2001 1996 1991
Familiak guztira 405 324 270 Kide bakarrekoa 72 53 40 Konposatua 18 15 15 Seme-alabarik gabeko nuklearra 43 29 22 Seme-alabak dituen nuklearra 165 123 112 Guraso bakarrekoa 25 33 22 Zabaldua 55 34 30 Nukleo anitzekoa 27 37 29
_Familiaren batez besteko tamaina 3 3 4 Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak. Biztanleen jatorriari dagokionez, eta aldaketak esanguratsuak ez badira ere,
Gatikako biztanleen % 92.20 EAEn jaio dela esan dezakegu (1981. urtean, %
96.5 ziren). Haatik, beste herrialde batzuetan jaio diren lagunen tasa oso txikia
da, % 1.15, handitu bada ere (1981. urtean, % 0.2 zen).
Gatikako biztanleen jaioterria 2001 1996 1991 1986 1981 ___Biztanleak guztira 1295 1090 931 859 904 ______EAEn jaio diren biztanleak 1194 1017 885 823 873 ______Beste probintzia batzuetan jaio diren biztanleak 86 65 44 33 29 ______Atzerrian jaio diren biztanleak 15 8 2 3 2 Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak. Datuak zenbaki absolutuetan ez baditugu ere, Eustaten datuek hauxe islatzen
dute: azken erreferentzia-urtean (2006), Gatikako biztanleen % 2 atzerrian jaioa
zen; % 0.6, Europar Batasuneko herrialde batean, eta % 1.4, beste herrialde
batzuetan.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 35
Hainbat iturritatik bildutako datuak oinarri hartuta, Eustatek biztanleriaren
zenbatespena aurkeztu zuen 2007. urtearen bukaerako (argitaratu den azkena).
Biztanleria espazio-eremuaren arabera eguneratua, sexuaren eta aldaketaren
osagaien arabera. 2007-XII-31.
Biztanleria eguneratua Mugimendu Naturala Migrazio-mugimenduak
Itxurazko mugimenduak
Guztira
Gizonak
Emakumeak
Jaiotzak
Heriotzak
Haz. Beg. Inmigr. Emigr. Sal.
Mig. Omisi Dupli. Sal. Fic.
Gatika
1.502 773 729 17 13 4 101 52 49 0 1 -1
Iturria: Eustat Jarduerari erreparatuz udaleko biztanleriari buruzko azken datuak, 2001eko
erroldako datuak dira; hortaz, eremu honetan gertatu diren aldaketak direla
eta, kontuz hartu behar dira kontuan:
Biztanleria, jardueraren arabera 2001 1996 1991 1986 Biztanleak guztira 1295 1090 931 859 Biztanleria aktiboa 638 456 384 314
Landunak 604 374 330 238 Langabeak 34 82 54 76
1. lanaren bila 6 16 15 17 Lan egin dute 28 66 39 59 _Biztanleria ez-aktiboa 657 633 546 544 Iturria: EUSTAT. Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak. 2001. Gaur egungo egoeraren hurbilketa bezala balio zaizkigun biztanleriaren eta
enpleguaren egoerari buruzko datu berri batzuk ditugu. Ikusten dugunez,
udaleko langabeen kopurua bikoiztu egin da gaur egun.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 36
Gatika: Enplegu-eskatzaile langabeak, sexuaren eta adinaren eta jarduera-sektorearen arabera erregistratu direnak. SISPE. 2009-VII Guztira
Gizonak Emakumeak Jarduera-sektoreak
<25 25-44 >=45 <25 25-
44 >=45 Nekazaritza Industria Eraikuntza Zerbitzu
ak
Lehenagoko enplegurik
gabe
74 5 17 9 2 26 15 - 24 5 41 4
Iturria: Enpleguko Institutu Nazionala (EIN) (2009ko abuztuaren 6a) Udaleko biztanleek lan egiten duten jarduera-sektoreari erreparatzen badiogu,
biztanleen erdiak baino gehiagok zerbitzu-sektorean lan egiten duela ikusiko
dugu, eta eraikuntzan eta nekazaritzan (udalak izaera landatarra badu ere),
biztanle gutxienak lan egiten duela.
16 urteko eta hortik gorako biztanle landunak, jarduera-arloen arabera. 2001 Guztira Nekazaritza Industria Eraikuntza Zerbitzuak
Gatika 604 32 196 24 352
Iturria: EUSTAT. Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak. 2001. Eta berariazko datuez ari bagara:
16 urteko eta hortik gorako biztanle landunak, jardueraren arabera. 2001 2001 1996 Biztanle landunak guztira 604 374 Nekazaritza, abeltzaintza, ehiza, basogintza 31 24 Arrantza, akuikultura 1 1 Erauzketa-industriak 1 0 Manufaktura-industria 190 116 Energia elektrikoa, gasa eta ura ekoiztu eta banatzea 5 25 Eraikuntza 24 14 Merkataritza eta konponketa 81 38 Ostalaritza 32 10 Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak 35 14 Finantzako bitartekotza 14 9 Alokatzea, higiezinen agentziak eta enpresentzako zerbitzuak 39 19
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 37
______Administrazio publikoa 59 50 Hezkuntza 43 26 Osasun- eta albaitaritza-jarduerak; gizarte-zerbitzuak 27 11 Bestelako gizarte-jarduerak eta zerbitzu pertsonalak 12 11 Etxeko langileei enplegua ematen dizkieten etxeak 10 6 __Lurraldez kanpoko erakundeak 0 0 Iturria: Eustat. Biztanleen eta Etxebizitzen Errolda Gatikako biztanleen heziketa-mailari dagokionez, azpimarratzekoa da goi-
mailako edo erdi-mailako ikasketak dituzten biztanleen hazkundea (zenbaki
absolutuetan) baita ikasketarik gabeko biztanleen beheratzea ere.
10 urteko eta hortik gorako biztanleak, heziketa-mailaren arabera 2001 1996 1991 1986 . . . . Analfabetoak 0 1 3 6 Ikasketarik ez dutenak 2 4 12 468 Eskolaurrekoak eta lehen mailako ikasketak dituztenak 406 476 448 98 Profesionalak 191 159 93 74 Bigarren mailakoak 329 236 225 50 Erdi- eta goi-mailakoak 98 47 23 19 _Goi-mailakoak 163 89 38 32 Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak
Grafiko honetan, argi eta garbi ikus daiteke Gatikako biztanleek azken 20
urteotan izan duten prestakuntzaren bilakaera:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 38
Nivel de instrucción
0% 50% 100%
2001
1996
1991
1986
año
___Analfabetos .
___Sin estudios .
___Preescolar yprimarios .___Profesionales .
___Secundarios .
___Medio-superiores .
Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak
Jarraian, azken bi hamarkadotan biztanleek izan duten euskalduntze-mailari
buruzko datu batzuk adieraziko ditugu:
2 urteko eta hortik gorako biztanleak, euskara-maila orokorraren arabera 2006 2001 1996 1991 1986 . . . . . ___Euskaldunak 987 965 897 818 716 ___Kuasi-euskaldunak 248 196 116 40 61 ___Erdaldunak 153 86 66 64 60 Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak 2006 2001 1996 1991 1986 +AMA HIZKUNTZA . . . . . ___Ama-hizkuntza. Euskara 829 868 837 768 760 ___ Ama-hizkuntza. Gaztelania 513 367 206 108 85 ___ Ama-hizkuntza. Biak 84 50 42 55 13 ___ Ama-hizkuntza. Beste bat 16 10 5 0 1 +ETXEAN MINTZATZEN DEN HIZKUNTZA . . . . . ___Etxean mintzatzen den hizkuntza. Euskara 587 724 673 703 . ___ Etxean mintzatzen den hizkuntza. Gaztelania 591 431 210 123 . ___ Etxean mintzatzen den hizkuntza. Biak 259 137 205 105 . ___ Etxean mintzatzen den hizkuntza. Beste bat 5 3 2 0 . Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 39
B- Eraikinak eta etxebizitzak
Biztanleria-kopurura aldatzen bada, eraikin-kopurua ere aldatuko da udalean,
baita eraikinen erabilera ere.
Eraikinen erabilera
Iturria: Eustat: Eraikinen eta Lokalen Errolda Ondoren, biztanleria aztertzeko erabili ditugun iturriez baliatuz, Eustatek egin
dituen biztanleen eta etxebizitzen azken erroldez arituko gara. Horra hor, errolda
horietan agertzen diren datuak: 2001 1996 1991 Etxebizitzak guztira 521 426 340 Familia-etxebizitza 521 426 339 ___Etxebizitza nagusia 405 324 265 ___Bigarren mailako etxebizitza 46 0 21 ___Etxebizitza hutsa 70 102 53 Establezimendu kolektiboa 0 0 1
ETXEBIZITZA NAGUSIAK INSTALAZIOEN ETA ZERBITZUEN ARABERA (%)
Ur korrente beroa 100 90 97 Bainugela 100 95 94 Berokuntza (zentrala, banakakoa) 68 44 26 Telefonoa 94 81 75 Hodien bidezko gasa 25 0 0 Konfort-indizea 71 62 63 Iturria: Eustat: Biztanleen eta Etxebizitzen Erroldak
Azpimarratzekoa da etxebizitzen erabileran gertatu den aldaketa: gaur egun,
etxebizitza nagusia izateko etxebizitzen ehunekoa handitu egin da, eta
etxebizitza hutsen kopuruak, berriz, nabarmen behera egin du. 1991. urtean:
2000 1990 1980 -Eraikinak guztira 412 340 264 ___Bizitzeko bakarrik 391 203 57 ___Biak 3 122 190 ___Bakarrik lokalak 18 15 17
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 40
etxebizitzen % 78.17 ziren etxebizitza nagusiak, eta etxebizitzen % 6.19, bigarren
mailakoak eta % 15.63 hutsik zeuden. 2001. urtean, berriz, etxebizitzen % 77.73
ziren nagusiak; % 8.82, bigarren mailakoak, eta % 13.43 hutsik zeuden.
0%
20%
40%
60%
80%
100%
2001 1991
DesocupadaSecundariaPrincipal
Etxebizitzetako instalazioei eta zerbitzuei dagokienez, etxebizitzen % 100ek du
bainugela eta ur korronte beroa. Halaber, berokuntza, telefonoa eta gasa
dituzten etxebizitzen kopuruak nabarmen egin du gora.
Hori guztia dela eta, Gatikako etxebizitzen konfort-indizea 63tik 71ra igaro da.
Familia-etxebizitzak eta egiturazko ezaugarriak. 2001 Guztira Eraikineko etxebizitza-
kopurua Batez besteko antzinatasuna
Batez besteko azalera erabilgarria
Zenbat gela Zenbat bainugela
1 2 3 - 10
11 - 20
21 - 40
>=41 urteak (m2) 1 - 3
4 5 6 >=7 1 2 edo gehiago
521 286
142 93 - - - 26,7 113,8 48 12
5 150
104 94 28
8 211
Iturria: Eustat. Biztanleen eta Etxebizitzen Errolda. 2001
Etxebizitza gehienak familia bakarrekoak dira, eta, batez beste, 27 urteko
antzinatasuna dute. Azken Erroldan jaso denez, udaleko etxebizitzen batez
besteko azalera erabilgarria 114 m2-koa da.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 41
Gela-kopuruari dagokionez, 48k (%)1etik 3ra gela dituzte, eta 379k (%) 4 eta 6
artean. Etxebizitzen antzinatasunaz ari bagara, etxebizitza gehienek, handiak
badira ere, bainugela bat bakarrik dutela esan dezakegu.
2000tik 2005era bitartean, ez dago hasitako eta bukatuko babes ofizialeko etxebizitzarik Gatikan. Etxebizitza berrien kopurua, lurralde-eremuen eta baimena eman zen urtearen arabera. 1998-2006
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006(a)
Gatika 47 3 6 13 50 10 7 35 12
a) Behin-behineko datuak Iturria: Etxebizitza eta Gizarte Gaietako Saila. Plangintza eta Datuen kudeaketarako zuzendaritza. Eraikitzen hasitako eta bukatutako etxebizitzei buruzko estatistika (EVIT). 2008 2005 2000 1995 ___Zenbat establezimendu 129 105 72 44 ______Industria eta energia 37 33 28 16 ______Eraikuntza 16 13 7 3 ______Merkataritza; motordun ibilgailuak konpontzea 29 24 11 8 ______Ostalaritza 10 7 7 7 ______Garraioa, biltegiratzea eta komunikazioak 3 3 4 2 ______Finantza-bitartekotza eta enpresentzako zerbitzuak 19 14 6 1 ______Beste zerbitzu-jarduera batzuk 15 11 9 7 ___Zenbat enplegu 530 444 374 239
Azken 20 urteotan, establezimendu-kopurua ia hirukoiztu egin da;
azpimarratzekoa da zerbitzu-sektorearekin zerikusia duten establezimenduetan
gertatu den aldaketa, hain zuzen ere, finantza-bitartekotzako enpresak eta
enpresentzako zerbitzuetan diharduten enpresak 1995eko 1etik 2008ko 19ra
igaro direla.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 42
2007 2005 2000 1996 ___Beribilak 850 780 620 440 ___Motozikletak 63 45 23 19 ___Kamioiak eta furgonetak 207 177 132 91 ___Autobusak 14 13 1 1 ___Industri traktoreak 6 2 2 1 ___Beste ibilgailu batzuk 60 44 28 14 Gatikako beribil-kopurua ia bikoiztu egin da azken 10 urteotan.
Industri erabilera
Landa-lurzoruan, antolamendutik kanpoko jarduerak aurki ditzakegu, edo
behintzat, antolamenduarekin bat ez datozenak, hala nola, Ango S.L.,
Aplicaciones Birle, Moplas Butrón, Carpintería Bilbao Viejo, Gauplast edo
Politrak enpresak (Birleko-Errota errotatik gertuko “Calderi y Majestic” bezala
ezagutzen den inguruan daude), baita Gatikako eta Ugarteko tailer batzuk ere.
Enpresa horietako batzuk, urpean gera daiteken eremu batean daude, eta
horiek guztiak malda handiko eta antolamendu zaileko lurrean daude, industri
erabilerarako egokiak diren parametro eta baldintzen arabera. Eta enpresak
ixteak edo lekuz aldatzeak dakarren zailtasun ekonomikoa kontuan hartu gabe.
Industri erabilera hiri-lurzoruan
Industri erabilera Ugarte auzoko eremu batean dago. Industri jarduera bakarra
kokatzen da bertan: MESA Gatika, Gatikako industriarik handiena. Muino baten
gainean dago, eta urrunetik ikus daitekeenez, leku berezia da paisaian.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 43
Hauxe da bere aprobetxamendua, Udaleko Arau Subsidiarioen 48. artikuluan
xedatu den bezala:
- Azalera gordina ....................................................................... 31.000 m2
- Lurzati pribatiboaren azalera................................................. 21.193 m2
- Lurzati pribatiboaren okupazioa azalera gordinaren gainean……% 78
- Azalera gordinaren okupazioa eraikuntzaren gainean.... % 34.6
- Lurzati eraikigarriaren gaineko eraikigarritasuna ............... 0, 45 m2/m2
Gaur egun, industria hori, industri toki logiko batetik lekualdatu da, bizitegi-
lurzorutik hurbil dagoelako.
Industri erabilera lurzoru urbanizagarrian
Indarreko Arau Subsidiarioek, Ugarte auzoko inguru bat (Gatikatik Marurirako
udal-errepidearen eta Oka ibaiaren artean dagoena) lurzoru urbanizagarritzat
hartu zuen. Sektore bakar batean Plan Partzial bat garatzea erabaki zen,
hirigintza-parametro hauen arabera (Udal Arau Subsidiarioen 63. artikulua):
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 44
- Azalera ...................................................................................... 58.765 m2 - Lurzati pribatiboren okupazioa sektorearen azalerarekiko ....................................................... % 23 - Eraikinaren okupazioa sektorearen azalerarekiko ....................................................... % 18.3 - Eraikigarritasuna....................................................................... 0.34 m2/m2
Sektore hau garatu eta eraiki egin da. Hala ere, badirudi ez zela indarreko Arau
Subsidiarioen parametroekin bat etorri. 2003-2004. urteetan, Arau Subsidiarioen
Xedapen Aldaketa izapidetu zen: eremu hori handitu egin zen, eta eremu
guztiari antolamendua eman zitzaion, eta Azterketa honen zeregina,
Sektorearen benetako parametroak Gatikako arautegi orokorrarekin bat etor
daitezela da. Gaur egun, urbanizazioa burutzen ari da, Uraren Euskal
Agentziarekin (URA) disfuntzio batzuk badaude ere (behar bezala aztertuko dira
Plan Orokorraren agiriaren hasierako onespenerako).
Argazkia zaharkitua dago, zeren eta bigarren fase bat garatu baita sektorearen
hegoaldean, izapidetutako Arau Subsidiarioen aldaketaren arabera.
Komunikazio-sistema orokorrak eta azpiegiturak
Gatikako komunikazio-sistema orokorra, bide hauek osatzen dute (“Gatikara
iristeko bideak” atalean azaldu dira).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 45
1. BI-3111 tokiko errepidea, Astienzatik (Maruri) Igartuara (Gatika) doana.
2. Oinarrizko Sareko (sare laranja) BI-3121 errepidea(gaur egun, oraindik, BI
634) Mungiatik Elortzara doana (Butroetik). 16,500 kilometro-puntutik
22,700 kilometro-puntura.
3. BI-3105 tokiko errepidea, Garaitik Laukiza doana. 18,000 kilometro-
puntutik 20,300 kilometro-puntura.
4. BI-3709 tokiko errepidea, de Larrakoetxetik (Loiu) Botiolara (Gatika)
doana. 15,300 kilometro-puntutik 17,200 kilometro-puntura.
Errepide horietatik, BI-3121 (BI 634) errepide-zatiaren (Sertutxako foru-etxolatik
Marurirako udal-errepidearekiko bidegurutzeraino) titulartasuna Gatikako
udalari besterendu zaio. Halaber, BI-3105 errepidea, Garaitik hilerriraino doana,
udalarena da gaur egun.
Bizkaiko Foru Aldundiarenak diren errepide hauek ez ezik, udal-errepide hau ere
badago:
5. Gatikatik Marurira doan udal-errepidea. BI-634 errepidetik abiatu eta
Mungiatik Plentziara doan BI-2120 errepidera iristen da.
6. Gatikako lurraldetik dabiltzan erabilera publikoko bideak, “Errepideen,
bideen, ibaien eta erreken foru-sarea” izeneko informazio-planoan
daude jasota.
7. Komunikazioen sistema orokorren barruan, Gatikak gasolina-
zerbitzugune bat du, hain zuzen, “Udaleko beste azpiegitura eta zerbitzu
batzuk” atalean azaldu dena.
Lurzoru urbanizaezinean, Zurbano auzoan, transformadore-azpiestazio bat
dago, hain zuzen, “Udalaz gaineko instalazioak” atalean azaldu dena.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 46
Lurzoru urbanizaezinean, Zurbano auzoan, obra-hondakindegi bat dago, hain
zuen, “Udaleko beste azpiegitura eta zerbitzu batzuk” atalean azaldu dena.
Saneamendu-sarea
Garai hiriguneak eta udaleko industria guztiek saneamendu-sarea dute.
Herriko argiak
Gatikako alde hauetan herriko argiak daude: “elizako landa”ren inguruetan,
errepide nagusien bidegurutzean, Lubarrieta-ondoko auzunean eta Miravillatik
Txantonera doan BI-634 errepidearekiko paralelo doan espaloi zolatuan.
Hornidura
Ur-hornidurako sarearen grafikoa “Udalean dauden hornidura-sarea eta
saneamendu-sarea” informazio-planoan dago.
Energia elektrikoko sarea
Energia elektrikoa zabaltzeko tokiko sarearen grafikoa, “Udalean energia
elektrikoa zabaltzeko dagoen sarea” informazio-planoan dago.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 47
GATIKA LURRALDEAREN ANTOLAMENDURAKO ARTEZPIDEETAN
Udal Plangintza idazteko, nahitaezkoa da Lurraldearen Antolamendurako
Artezpideek ezartzen dituzten Zuzenean Aplikatzeko zehaztapen lotesleak
onartzea. Beraz, artezpide horiek aztertu behar dira.
Lurraldearen Antolamendurako Artezpideak (LAA), maiatzaren 31ko 4/1990
Legeak eskatuta sortu ziren, Euskal Herriko Autonomia Erkidegoko lurraldea
antolatzeko helburuz. 28/1997 Dekretuak, otsailaren 11koak, behin betiko onetsi
zituen LAAk, eta “lurraldean eragina izango duten ekintzak koordinatzeko
irizpide” bezala aurkeztu zituen.
Izan ere, hau da LAAren zereginetako bat: “Jarduera ekonomiko eta sozialak lurraldean kokatzeko prozesuak bideratu eta
arautzen dizuten irizpide eta arauak egitea, Euskadirako guztiontzako
interesgarri den beharrezko lurraldearen oreka bermatzeko ...”. LAAren testuak
irakurtzen baditugu, “oreka bermatzeko irizpide” horiek, Euskadiko udal edo
lurralde txiki bakoitzari erabilera edo zertarako espezializatua (gehiago ala
gutxiago) zehaztuko diola ondoriozta dezakegu, eta LAAk proiektatzen duten
engranaje orokorrean Gatikaren zeregina zein izango den bilatzea edo
bereiztea ondo legoke.
Lurraldea eta Gizarte Neoindustriala Euskadin izeneko kapituluko paragrafo
batean, LAAetan Gatikari egoki dakiokeen espazioa deskribatzen da:
Hiriko eta landako bizimodu tradizionalen “bitarteko habitatek” gero eta garrantzi handiagoa izango dute, herrialde garatuenetan gertatu den bezalaxe. Gaur egungo hiriguneak erabat suspertzeko prozesuaz eta landa-areak indartzeko estrategiaz gain, erabaki-gune nagusiekin egoki lotuta dauden dentsitate baxuko egoitza-habitataren eskari handia sortzea aurreikus daiteke.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 48
Asentamenduen sisteman espero den transformazio-dinamika hau osatzeko, balio handiagoa izango du “aniztasun” kontzeptuak eta honek hiri-asentamenduen, landa-asentamenduen eta bitarteko asentamenduen arteko lotura estutzeko estrategiak hartzea eta hauetako bakoitzaren idiosinkrasia, ezaugarriak eta bereizgarriak azpimarratzea eragingo du.
LAAk, Euskadiko biztanleen birbanaketa eta berroreka lortzeko,“Alde
Funtzionaletan” banatu dute lurraldea:
... “des-urbanizazioa” lortu nahi da, Euskadiko industrializazioko etapa indartsuak bere zuen lurralde- eta hiri-eredua hautsiko duena, gaur egun bizi garen etaparekin bat etorriko den ereduaren araberako berrantolaketa edo berrurbanizazioa lortzeko. ...”Alde funtzionalek”, kokalekuaren, irisgarritasunaren eta lurraldearen errealitate funtzional eta morfologikoaren arabera birbanatzen dituzte eskualdeak. Euskal Autonomia Erkidegoko testuinguru orokorrean lurralde-orekako estrategia posibleak aplikatzeko eskala egokia duten “pieza” bezala sortzen dira. ...Orekarako estrategia horiek, alde bakoitzeko Lurralde Plan Partzialen bidez gauzatuko dira. LPP horietan Udal Plan bakoitzak bere gain hartuko dituen irizpideak jarriko dira.
Gatika honela kokatzen da alde funtzional horietan: Gatikak, Laukariz, Maruri,
Lemoiz, Bakio, Gamiz-Fika, Fruniz, Meñaka, Arrieta eta Mungia herriekin batera
(Mungia, buru) Mungiako Alde Funtzionala osatzen du. Eta Mungiako Alde
Funtzionala, Bilbo Metropolitarraren eragin-eremua da. Bilbo Metropolitarraren
Lurralde Plan Partzialak alde mugakideen Lurralde Plan Partzialak (horien
artean, Mungialdekoa) idazteko Oinarriak nahitaez jasotzeko erabakia esplizitu
egiten dute LAAek. Oinarri horietan, honako hauei buruzko estrategiak
kuantifikatuko dira: zabalkundea, egoitza, jarduera ekonomikoetarako lurzorua,
ekipamenduak, hornidura...
Hauxe ondoriozta dezakegu, hortaz, LAAk irakurtzetik: Artezpideen estrategia
kateatuen hartzailea izan daiteke Gatika.
Talde idazlearen ustez, LAAek eusten dieten teoria horiek, beste garai batekoak
dira, hots, zaharkituak dira. Esan bezala, LAAk 1997an onetsi ziren behin betiko,
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 49
eta harrezkero, Bilboko Alde Funtzionalaren Lurralde Plan Partziala onetsi da,
eta, duela gutxi, Mungiako Alde Funtzionalaren Lurralde Plan Partzialaren
hasierako onespena egin da. 1997. urtetik gaur egun arte, ordea, hiri-
plangintzaren eremuan, eta are gehiago, ingurumen-eremuan, bilakaera
garrantzitsua gertatu da. Baliabideen optimizazioa eta lurzoru eraikiezinaren
babesa, gorantz ari diren balioak dira, eta, egiaz, ikuspegi sozialetik, lehen
baino gehiago aintzat hartzen dira orain. Alde batetik, Mungiako Lurralde Plan
Partzialak berak (administrazioen aurrean erakusteko fasean dagoena),
LAAetan adierazitako oinarriekin bat ez datozen hazkunde-analisiak edo
proiekzioak egiten ditu, eta, bestetik, lurzorua modu intentsiboan (hau da,
lurzoru librerik gehien babesteko eta lurzoruaren gainean urbanizazioaren
hedapena eta gizakiaren jarduera txikiagotzeko asmoz) dentsitate handiekin,
okupatzea, gorantz ari diren balioak dira.
Gatikan eragin zuzena duten LAAren beste helburuetako bat, atsedenlekuak
edo aisiarako eremuak sustatzeko asmoa da, hala nola, Butroeko gazteluaren
ingurua. Gai honi buruz, hauxe diote artezpideek:
Lurraldea txiki samarra denez eta bertan populazio handia biltzen denez gero, neurriak hartu behar dira hiritarrek naturaz gozatzen duten aldi berean honek bere ingurugiro-balioak gal ez ditzan. Egoera honi erantzun nahi zaio, beren bokaziogatik lurraldearen gozamen kolektiboa ahalbidetzeko oso aproposak diren eremuak indartuz horretarako.
. .... Horrez gain, lurraldea (Euskal Herria) hain txikia denez gero, proposatutako elementu integratu desberdinak (atseden-eremuak, lurraldean sartzeko guneak –Mungiako alde funtzionalean, Arrieta, Meñaka eta Maruri- eta herrigune nagusiak) elkarrekin konektatzea ahalbidetzen duten ibilbide bigunen sare bat ezar daiteke.
LAAk, Alde funtzionalei dagozkien Lurralde Plan Partzialak (geroago aztertuko
ditugu) ez ezik, Lurralde Plan Sektorialak ere sorrarazten dituzte. Lurralde Plan
Sektorialek, sektore bakoitzaren hirigintza-irizpideak jartzen dituzte. Lurralde Plan
Sektorial hauek onetsi dira behin betiko:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 50
1.- Ibaiertzen eta Erreken Antolamendurako LPSa (aztertzen)
2.- Errepideen Plan Sektorial Orokorra
3.- Arabako Errepideen Plan Sektoriala
4.- Bizkaiko Errepideen Plan Sektoriala
5.- Haize-energiari buruzko Plana
6.- EAEko trenbide-sarearen LPSa
7.- Jarduera Ekonomikoetarako eta Merkataritza Ekipamenduetarako
lurzoru-sorkuntza publikorako LPSa
8.- Hezeguneen LPSa
9.- Itsasertza Babestu eta Antolatzeko LPSa
Honako LPS hauek idazten ari dira oraindik:
1.- Kultura Ondarearen LPSa
2.- Nekazaritza eta Basozaintzako LPSa
3.- Etxebizitzen Sustapen Publikorako lurzoruaren LPSa
4.- Portuen LPSa
5.- Sare Intermodalaren eta Garraioaren Logistikaren LPSa
Plangintza sektorialek jadanekotasun osoa dute, eta izapidetzen ari direnak,
indarrean egongo direnean izango dute; hori dela eta, agiri honetan kontuan
hartu beharko dira.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 51
MUNGIAKO ALDE FUNTZIONALAREN LURRALDE PLAN PARTZIALA
Orain dela gutxi, Bizkaiko Foru Aldundiak Mungiako Alde Funtzionalaren LPPren
Aurrerapenaren hasierako onespena erabaki du. Agiri horretan, Gatikak
Mungiako Alde Funtzional horretan duen tokia proposatu da.
Lurzoru urbanizaezinak Mungiako Alde Funtzionalean (eta, ondorioz, Gatikan,
alde horren barruan baitago) duen garrantzia dela eta, has gaitezen gogoeta
estrategikoenetako batzuk azpimarratzen.
Lurzoru urbanizaezina
Helburuak:
· Lurzoru urbanizaezinean nekazarien asentamendu berriak bermatzea, bizitegitarako bakarrik diren asentamendu berriak kokatzeko aukera kenduz. · Herriguneen landa-izaera berreskuratzea. Horien mugaketa berriz aztertzea. · Egon dauden guneekin loturik ez dauden garapen-alde berririk sortzea eragoztea.
LPPk hauxe zehaztu du:
Hiri-lurzoru bezala sailkatzeko baldintzak azpimarratzea garrantzitsua iruditzen zaigu, zeren eta:
· guneen sailkapenean egindako aldaketak jarritako helburuetan eragina izan baitezake, nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduera ez ohi delako sailkapen honekin bateragarria, ia modu automatikoan guneek sortzen dituzten erabilerak alde batera utzita.
· bestetik, hiri-lurzoru berriak sortzea, hiri-bilbean sar daitezkeen lurzoruei hazkundeak mugatzeko irizpidearen kontrakoa da.
LPPk, egon dauden landa-guneak aztertu ondoren, hauxe erabaki du: Gatikako
ezein landa-gunek ez ditu halakotzat hartzeko beharrezkoak diren baldintzak
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 52
betetzen; hortaz, gune horiek berriz aztertzeko eta hauxe ikertzeko proposatzen
du:
· izaera ematen dion eremu publiko baten inguruan bilduta benetan dagoen. · baserri-kopurua gunea mugatzeko nahikoa den. · gaur egun, edo aurreikusitako garapenak burutu ondoren, gehienez 25 eraikin gainditzen ez diren, mugatzea txikiagotu edo gune txikiago batzuetan banatu ahal dela, hainbat multzo daudelako egingarria baldin bada.
Hiri-lurzoru bezala sailkatzeko, LPPk, Legean oinarrituta, behintzat saneamendu-
sarea dagoen egiaztatzeko beharra azpimarratzen du.
Lurzoru urbanizaezinaren babesa (LAAren edo LPPren zehaztapenen arabera)
eta landa-guneen azterketa (benetan, eztabaidagarria, batez ere, gaur
egungo egoerari erreparatzen badiogu) dira funtsezko bi kontuak.
Hiri-lurzoru urbanizagarrirako, LPPk, garrantzi handiko hainbat kontu proposatzen
ditu, hala nola,
a. Bizitetxeen hazkundea
b. Hazkunde horretan sartu behar diren eremuak
c. Industri hazkundea edo jarduerena
d. Bateragarri egiteko planak
Eta ekipamenduei edota sistema orokorrei dagokienez, kontu garrantzitsu bat
sortzen da, hots, EDAR (hondakin-uren araztegia) zein den.
Bestetik, alde batera uzten da, Iberdrola-ren estazioaren ondoan LABEINen
zentrala instalatzeko kontu hori.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 53
Baina, modu sistematikoagoan, horren atxikipenen laburpen orokorra egin
dezakegu.
1. informazioa
ingurune fisikoaz -lurraldea artifizial bihurtzen ari da: biodibertsitatea galtzen ari da,
nekazaritzarako lurzoru baliagarria
eta paisaiaren degradazioa.
- eremu babestuak:
• elementu nabarietan (itsaslabarra) biltzen da.
• ez da habitat adierazgarririk barne hartzen.
-arrisku naturalak:
• Butroeko ibarraren gaineko uholdea.
• suteak Jata-Solluben.
-lurzoru publikoa: paisaia naturala lehengoratzeko politika berriak
ezartzeko aukera.
Biztanleriaz
-inguruaren hazkunde orokorra, bizkorragoa azken urteotan,
inmigrazioagatik gehienbat.
-udal txikietan biztanle gazteak galtzen ari dira: gazteak bertan
gerarazi beharra dago, etxebizitza-eskaintza eskuragarri baten
bitartez.
-familiaren batez besteko tamaina pixkanaka txikiagotzen ari da.
Jarduera ekonomikoaz
- enpleguen urritasun orokorra, baina superabita industri sektorean.
- nekazaritza eta abeltzaintzarako baldintza apartak eta inguruaren
sektore horretarako bokazio argia, baina sektorearen beheraldia.
- industri sektorearen garrantzi handia (Mungia eta Gatika).
- hirugarren sektorea ugaritzeko prozesua: gehienbat, udaldian,
Mungian eta Bakion.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 54
Kokalekuez
- landa-lurzoruan nekazaritzarako erabiltzen ez den etxebizitza
isolatuak ugaritzen ari dira: eragina egitura funtzionalean.
- bizitegi-lurzoruaren eta jarduera ekonomikoen erreserba handia.
- ekipamenduak:
• udalen egungo tamainari egokituak.
•gabezia batzuk, batez ere, geroan garatzeari begira.
• hornidura batzuk erkidetzeko beharra.
Lurzoruaren eta Hirigintzaren Legea. Ondorio posibleak.
- 1.400 etxebizitza arteko gehikuntza, gehienbat Bakion, berriz
dentsifikatzearen ondorioz.
- aldaketak landa-lurzoruaren definizioan: hiri-lurzoru edo lurzoru
urbanizaezina izatera igaro daiteke.
- ondorio txarrak:
• hiri jarraituak sortzeko arriskua.
• lurraldearen eta guneen egitura funtzionala aldatzea.
- aldaketa horiek baloratu beharra dago, azkenean erabakiko den ereduaren arabera.
Mugikortasunaz eta garraioaz
- barne-mugikortasun handia: Mungiaren zentralitatea (zerbitzuak,
ekipamenduak eta enplegua biltzen ditu) eta populaketa
barreiatua.
- kanpo-mugikortasuna: enplegua lortzea eta merkataritza-
guneetara sartzea.
- bide-sarea:
•akatsak, bide-trazaduretan eta sekzioan.
• errepideak hiriguneetatik igarotzen dira.
• trazadura eta saihesbideak hobetzeko proiektuak.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 55
- ordezko sarea (bizikleta eta oinezkoentzat):
• ez dago lurraldera sartzeko egiturazko sarerik.
• topografiagatiko eta landa-izaeragatiko ahalmena.
Azpiegiturez eta zerbitzuez
- ura
• herriak bere burua urez hornitzeko maila handia du
• partzuergoaren proiektuak garatzea
- saneamendua
• egoera defizitarioa: barreiadura, gune txikietan eta
jarduera ekonomikoen industrialdeetan ez dago ur-
araztegirik, eta nekazaritzako ustiategiek hondakinak isurtzen
dituzte.
• aurreikusitako lanei ekiteak lehentasuna du.
- obra hidraulikoak
• Butroe ibaiaren hobekuntza hidraulikoa.
2. helburuak eta irizpideak
Ingurune fisikoa
1. egoera - Desoreka, lurzoruaren okupazioan: egungo landare-
paisaiaren unitateek azalera desberdina okupatzen dute.
1.1. helburua Lurraldeko baso-azalera berriz orekatzea.
1.2. helburua Bertoko hostozabalen mendiak lehengoratzea.
1.3. helburua Larredi/sastrakadi landaretza duten espazio
irekiak lehengoratu eta zaintzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 56
2. egoera – Baliabide natural estrategiko bat, hots, nekazaritzako
ekoizpen-ahalmena duen lurzorua, pixkanaka galtzen ari da.
2.1. helburua Nekazaritzako lurzoru baliagarriaren galera
etenaraztea.
2.2. helburua Nekazaritzako lurzoruei eta beren ingurune
ekologikoari loturiko ziklo naturalak babestea.
3. egoera – Butroe ibaiaren ibai-sistemaren egoera eta kalitate urria.
3.1. helburua Ibai-sistema osotasunean kudeatzea, ziklo
hidrologikoak kontrolatzearren.
3.2. helburua Ibai-sare osoaren azaleko drainadura-sistema
babestea.
3.3. helburua Ibaiertzeko landaredia eta ibarbasoa birsortzea
sustatzea, babestearren.
3.4. helburua Lurralde-antolamenduan, uholdeak prebenitzeko
gainjarritako mugatzaileak sartzea.
4. egoera – Orain dela gutxira arte iraun duten habitat natural
interesgarri batzuk desagertu dira.
4.1. helburua Habitat interesgarrietako batzuk zuzenean
babestea.
4.2. helburua Habitat sentikorrak garatu eta barne hartzeko gai
diren babes-basoak sortzea sustatzea.
4.3. helburua Larredi/sastrakadi landaretza duten espazio
irekiak lehengoratu eta zaintzea sustatzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 57
5. egoera – Zaindu beharreko faunako eta florako espezie arrarotzat
(oso gutxitan agertzen direnak) hartu diren espezie batzuk daude.
5.1. helburua Zaindu beharreko faunako eta florako espezieak
garatzen diren habitatak babestea.
6. egoera – Tokiko ur-hornidurak zonako ur-baliabideen beharra du.
6.1. helburua Ur-harpenak elikatzen dituzten arro hartzaileak
babestea.
6.2. helburua Nekazaritza eta abeltzaintzako nahiz
basogintzako ustiategi intentsiboek
ingurumenean dituzten eraginak mugatzea.
6.3. helburua Akuiferoak berriz betetzeko ziklo
hidrogeologikoetan eta uren kalitatean eragina
izan dezaketen ingurumen-arriskuak prebenitzeko
mugatzaile gainjarriak sartzea.
7. egoera – Lurraldeko ingurune fisikoaren ezaugarrien ondorio diren
arrisku natural batzuen garrantzia.
7.1. helburua Urpegarritasuna, higagarritasuna, akuiferoen
urrakortasuna eta paisaiaren urrakortasuna,
lurzorua antolatzeko kategoriak zehazteko
balditzatzaile erantsi gisa sartzea.
7.2. helburua Uholdeek egon dauden kokalekuetan duten eta
geroko kokalekuetan izango duten eragina
txikiagotzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 58
8. egoera – Alde Funtzionalean banatuta dauden alde batzuetako
ingurumena degradatuta dago.
8.1. helburua Lurraldean ingurumena hobetzeko jarduerak
sustatzea.
9. egoera – Kokaleku barreiatuen eredua.
9.1. helburua Kokaleku-eredu koherente eta funtzionala
lortzea, lurraren kontsumoa optimizatuz.
9.2. helburua Bizitegirako plangintzan lurraren kontsumoa
txikiagotzea.
9.3. helburua Nekazariei kokaleku berriak bermatzea lurzoru
urbanizaezinean, bizitegitarako bakarrik diren
kokaleku berriak kenduz.
9.4. helburua Egon dauden guneekin loturik ez dauden
garapen-alde berriak sor daitezen eragoztea.
10. egoera - Zaila da lehenengo etxebizitza eskuratzea, batez ere,
udal txikietan.
10.1. helburua Herritar orok etxebizitza egokia eskura dezala
bermatzea, biztanleak herrian gera daitezen.
10.2. helburua Lehenengo etxebizitzaren beharretara gehiago
egokitzen diren tipologiak sustatzea.
11. egoera - Etxebizitzen eskari endogenoa eta exogenoa bete
beharra dago (1.500, Bilbo Metropolitarretik eratorriak).
11.1. helburua Etxebizitza berriak, udal eta kokaleku bakoitzaren
harrera-ahalmenaren arabera kokatzea.
11.2. helburua Lurzoru berrien beharrak ingurumenean ahalik
eta eragin txikiagorekin betetzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 59
12. egoera – Bakioko udaleko biztanleria urtaroen arabera aldatzen
da, eta egoera honek eragina du azpiegituren, zerbitzuen eta
ekipamenduen eskaintzan.
12.1. helburua Udalean urtean zehar dagoen biztanle
egonkorren proportzioa handitzea.
13. egoera – Alde Funtzionalean hirugarren sektoreko jarduera eskas
dago.
13.1. helburua Ingurua merkataritza- eta zerbitzu-jarduerez
hornitzea sustatzea.
13.2. helburua Hiriko merkataritza hiri-bizigarritasun faktore gisa
indartzea.
14. egoera - Industri aldeak bizitegi-aldeen jarraian kokatzen dira,
eta bizitegi-erabilerarekin bateragarri ez diren jarduerak egiten
dituzte.
14.1. helburua Bizitegi-erabilerarekin bateragarri ez diren industri
aldeak toki egokietan berriz kokatzeko aukerak
aztertzea.
15. egoera – Alde funtzionalean mugikortasun handia dago.
15.1. helburua Kokaleku barreiatuen eredua mugatzea.
15.2. helburua Ibilgailu pribatuaren erabilera antolatzea.
15.3. helburua Alde funtzionaleko enplegua sustatzea, batez
ere, hirugarren sektorekoa.
15.4. helburua Udaletako hornidurak hobetzea.
15.5. helburua Herritarrek garraio publikoa erabil dezaten
sustatzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 60
16. egoera - Butroe ibaiaren uren egoera ez da ona.
16.1. helburua Saneamendu-sare nagusia eta bigarren
mailakoa hobetzea.
16.2. helburua Nekazaritza eta abeltzaintzako ustiategien
isurketak kentzea.
17. egoera – Gatikako hondakin-bilketa hedatua, eta hondakinen
tratamendua alde funtzionaletik kanpo egiten da.
17.1. helburua Hondakinak gutxiagotzea, birziklatzea eta berriro
aprobetxatzea sustatzea.
18. egoera – Gas-sarea eta zuntz optikoa ez daude oso hedatuta.
18.1. helburua Sareak gune guztiei hedatzea.
19. egoera – Ez dago bidezidor- eta bidegorri-sarerik.
19.1. helburua Motorrik gabeko garraiobideak erabil daitezen
sustatzea.
20. egoera – Ekipamenduak Mungian zentralizatzen dira.
20.1. helburua Udalen ekipamendu-beharrak biztanleria-
atalaseen arabera betetzea.
20.2. helburua Eskualdean antzemandako gabeziak betetzea.
21. egoera – Itsasertzeko eremuan paisaia-interesik gehien duten
aldeak.
21.1. helburuak Alde adierazgarrienak sustatzea.
21.2. helburuak Paisaiaren atzealde gisa duten kalitatea
sustatzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 61
23. egoera – Mungiako harana paisaia adierazgarri gisa.
23.1. helburua Haranak bereizgarri duen paisaia iraunaraztea
bermatzea.
24. egoera – Olgetarako bokazioa duten aldeak: Sollube, Jata,
Bakioko hondartza eta Butroeko gaztelua.
24.1. helburua Eremu horiek olgetarako duten gaitasuna
sustatzea.
25. egoera – Babestu beharreko zona eta elementu interesgarri asko
dago.
25.1. helburua Oroimen historikoa babestea sustatzea.
26. egoera – Olgetarako ibilbideek ez dute sarerik osatzen.
26.1. helburua Sare bat gauzatzea.
27. egoera – Sare eta azpiegituren elementu batzuek eragin txarra
dute izaki bizidunengan eta paisaian.
27.1. helburua Instalazioen eta zerbitzu-sareen eragin txarrak
prebenitu eta zuzentzea.
3. Proposamenak
ingurune fisikoa
A. ANTOLAMENDUAREN KATEGORIAK
A.1 Babes bereziko eremuak: Eremu hauek estrategikoak dira
funtsezko prozesu ekologikoak iraunarazteko. Eskualdean garrantzi
handia duten ekosistema bereziak, habitat natural interesgarriak
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 62
eta natura-intereseko aldeak eta espazioak barne hartzen dituzte.
Berezia izateagatik edo interes zientifikoa izateagatik
nabarmentzen den beste edozein eremu.
-Kategoria hori justifikatzen duten balioak zainduko direla
bermatzea.
- Gizakien esku-hartzea eta aprobetxamendu bateragarriak
arautzea sustatzen da, horiek zaintzeko helburuarekin.
- Berariazko lege-babesa, EAEko Natura Zaintzeko Legearen
arabera.
A.2 Babesteko eremuak: Eremu hauek, EAEn garrantzi handirik ez
badute ere, nolabaiteko interesa duten eskualde edo herri batean.
Alde hauen azken balioa, alderdi hauen batura da:
adierazgarritasuna, ahalmen ekologikoa, natura-ahalmena,
olgetarako eta jolaserako erakargarritasuna edo hartzeko
ahalmena, besteak beste.
Ekoizpen-, natura-, laborantza-alderdiak eta arrisku naturaletatik
ondorioztatutako alderdiak orekatuko dituen kudeaketa
jasangarria.
A.3 Lurgaineko urak babesteko eremuak: Lurgaineko drainatze-
sareari dagozkion eremuak, ibai-ibilguak eta ondoko ibaiertzak
barne hartuta.
- Uraren zikloak hobeto arautzea, baita ibaien eta
errekastoen kalitate ekologikoa lehengoratzea eta zaintzea
ere.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 63
- Ibai-ibilguak edo ibaiertzak okupatzea edo aldatzea
eragoztea, ur-goraldiek eta uholdeek eragindako kalteak
txikiagotzearren.
A.4 Baso-eremuak:
A.4.1. Babesteko baso-eremuak (F.1): ekoizpenerako muga
gehiago (arrisku naturalak, akuiferoen birkarga edo
drainatze-sarea, besteak beste) dituzten baso-lurzoruak.
- Baso-azala sustatzea, lurraldeko bertoko hostozabalak
gara ditzan.
A.4.2. Ekoizpenerako baso-eremuak (F.2): Ekoizpen
intentsiborako egokiagoak diren baso-lurzoruak, oso
maldatsuak ez direnak eta arrisku gutxiago dituztenak.
- Modu intentsiboan, kudeaketa jasangarri baten bidez,
ustiatzeko egokia den baso-azala sustatu eta zaintzea.
A.5. Landazabaleko eremuak
A.5.1. Babesteko landazabala. C.1: Alubioi-ibarreko lurzoruak,
topografia lauan, ahalmen agrologiko handikoak. Urpean
gelditzeko arriskua dago eta maiz urez betetzen dira.
- Ingurune naturalarekin bateragarria den nekazaritza-
erabilerarako lurzoru baliabide naturala zaintzeko
lehentasuna indartu beharra dago, baita produktu
kimikoak kontrolatu ere.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 64
A.5.2. Ekoizpenerako landazabala. C.2.: Nekazaritza eta
abeltzaintzako landazabaleko lurzoru guztiei dagokie
(babesteko landazabala izan ezik).
- Nekazaritza eta abeltzaintzako azalera eta horren
euskarri den landa-paisaia babestea.
- Nekazaritza eta abeltzaintzako kudeaketa-eredu
intentsiboagoak gara daitezke.
B. BALDINTZATZAILE GAINJARRIAK
B.1. Akuiferoen urrakortasuna: Akuiferoen birkarga-eremuak,
kutsagarriak edota oso kutsagarriak direnak.
- Lurrera kutsagarriak eta lurrazpiko akuiferora lixibiadoak
bota ditzaketen jarduerak kokatzea eragoztea.
B.2. Higadura-arriskuak dituzten eremuak: Beren ezaugarri
geomorfologikoak (maldak, zorupeko geruzak...) direla eta, oso
higagarriak diren eremuak.
- Lurzoruaren egonkortasuna edota baso-azalaren zainketa
eta sustapena aldatzen duten jarduerak arautzea.
B.3 Urpean gelditzeko arriskua duten eremuak: Uholde
handienetan eta birgertatze-aldietan urpean gelditzeko arriskua
duten eremuak dira.
- Ibai-sistema ongi ibil dadin bermatzea, kalterik gerta ez
dadin.
B.4 Paisaiaren urrakortasuna: Eskualdean nahiz herrian, begi-inpaktu
handia duten eremuak.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 65
- Erabilerak arautzea, paisaiaren babesa kontuan hartzeko,
begi-inpaktu txarra duten elementurik egon ez dadin.
B.5 Natura-interesa duten aldeak: Lehendik lege-babesa baduten
aldeak nahiz natura-interesa badute ere, berariazko arauketarik ez
dutenak.
- Antolamendu- eta kudeaketa-planek horrela izendatu
dituztenak, baita ingurumen-, paisaia- eta kultura-ikuspegitik
natura babesten laguntzen dutenak ere.
B.6 Habitat interesgarriak eta baliabide natural estrategikoak:
Interes handiko landaredi naturaleko unitateak, eta baliabide
natural estrategikoak.
- Biodibertsitatea, lurzoruak eta ura baliabide naturalen
balorazioa azpimarratu beharra dago.
C. INGURUMENA HOBETZEKO JARDUERAK
C.1 Potentzialtasun ekologikoa duten natura-guneak, gaur egun
andeakuntza-mailak dituztenak baina toki estrategikoetan
daudenak.
C.2 Kokaleku zehatza (isurtegiak, obra-hondakindegiak) duten
gune andeatuak, zeinetan ingurunea lehengoratu beharra dagoen.
- Gune horiek aldatzea, potentzialtasun ekologikotik hurbil
dauden egoeretara bideratuz.
- kokalekuak.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 66
GARAPEN BERRIAK KOKATZEKO INGURUMEN BALDINTZATZAILEAK
- Babes bereziko lurzoruak eta lurgaineko uren babesa. Legeriaren
arabera, lurzoru horiek hiri-garapenetatik kanpo utzi behar dira.
- Urpean gera daitezkeen eremuak. Hirigintza-garapen berri guztiak
urpean geratzen ez diren eremuetan jarriko dira, Ibaiertzen eta
Erreken Antolamendurako Lurralde Plan Sektorialean eta III. Iparreko
Plan Hidrologikoan jarritako irizpideen arabera babestuta gera
daitezen.
- % 15etik gorako malda duten lurzoruak. Lurzoru horiek alde batera
uzten dira, batez besteko malda txikiagoa duten eremu
handiagoko azalera txikiak ez badira behintzat.
- Nekazaritza-ahalmen handiko lurzoruak. Nekazaritza-lurzorurik
onenak ez okupatzeko ahaleginak egiten dira. Gaur egun lurzoru
horiek herrigune nagusienetako askok okupatzen dituztenez,
ezinezkoa da garapen berrienetako batzuk lurzoru horietan
kokatzea eragoztea. Lurzoru horiek, ingurumenari dagokionez,
sentiberak dira EAEko Natura Babesteko Legearen arabera eta,
hortaz, lurzoru horietan eragina izan dezaketen jardueretarako,
183/2003 Dekretua (Ingurumenaren gaineko Eraginaren Baterako
Ebaluazio-prozedura arautzen duena) aplikatzeko kontuan hartu
beharko diren alderdiak zehazten dituzte.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 67
ESKU HARTZEKO ESTRATEGIAK
Lurralde Plan Partzial honen bidez bizitegirako edo jarduera
ekonomikoak egiteko proposatzen diren proposamenak, esku
hartzeko hainbat moduren bitartez gauzatzen dira: berroneratzea,
eraikitako ondarearen gaineko jarduera eta birmoldatzea.
- Berroneratzea: gaur egungo industri paisaiaren irudia
hobetzeko eta paisaia egokitzeko sortu da esku hartzeko
modu hau. Horren erabileraren arabera, eraberritu beharra
dago, proposatzen den lurralde-ereduan bertakotzeko.
- Birgaitzea: egon dauden eraikinen gainean jarduteko sortu
da esku hartzeko modu hau. Bi modutan jardungo da:
- Historia eta Arkitektura Ondarearen balioa handitzeko,
babesteko eta antolatzeko behar diren obrak egingo dira.
- Egon badauden bizitegi-eraikinen gainean esku hartuko da,
eraikitako etxebizitza-parkea egokitzearren, lurzoru berrien
kontsumoa gutxitzeko eta etxebizita-merkatuko eskaintza
ugaritzeko helburuekin.
- Birmoldatzea: eremu batzuen erabilera aldatzeagatik hiri-
eraberritze garrantzitsuak (esaterako, saihesbideak
egiteagatik, hiriko zeharbideak desagertzea) ahalbidetuko
ditu eremu horietan esku hartzeko modu honek.
BIZITEGI LURZORUA
16 urte barru egongo den etxebizitza-kopurua horrela kalkulatzen da:
1. Lehenbizi, benetako beharrak kalkulatzen dira, bi osagai hauen
arabera:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 68
- Hazkunde endogenoari dagokion osagaia, udal bakoitzeko
familiaren batez besteko tamaina oinarri hartuta kalkulatzen
da.
- Hazkunde hautakorrari dagokion osagaia, Bilbo
Metropolitarraren Lurralde Plan Partzialetik datozen 1.500
etxebizitzak banatzen ditu, hazkundearekiko proportzionalki.
2. Esleitutako etxebizitzak harrera-ahalmenaren (etxebizitza
nagusien arabera ezarrita) arabera egokitu edo doitzen dira.
3. Azkenik, eredua berrorekatzeari buruzko osagaiak, kalkulatutako
harrera-ahalmena gainditzen dituzten etxebizitzak banatzen ditu
Mungia eta Bakiorantz, udal horien etxebizitza guztien arabera
(etxebizitza nagusia + bigarrena).
Etxebizitzen eta eskaintzaren benetako beharren artean bereizi
beharra dago:
- Lurralde Plan Partzialak etxebizitzak zenbatzeko duen
helburua, etxebizitzen benetako beharrari (etxebizitzen
okupazioarekin zerikusia duena) erantzutea da.
- Koefiziente artezlea sartu beharra dago, bizitegi-lurzoruaren
plangintzaren eskaintzaren eta etxebizitza-eskariaren arteko
egokitze zehatzek higiezinen merkatuan sortuko lituzketen
espekulaziozko tentsioak kontuan hartzeko:
- Balio minimoa (1,5 koefizientea): lurzoru kalifikatuaren
eskasia saihesteko ezartzen da balio hau.
- Balio maximoa (2 koefizientea): lurzoruaren gehiegizko
kalifikazioaren ondorioz hirigintza-garapen neurrigabeak ez
sortzeko ezartzen da balio hau.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 69
EKONOMI JARDUERETARAKO LURZORUA
- Gatikan eta Mungian biltzen da eskaintza guztia, eta landa-izaera
handiagoa duten gainerako udaletan ez dira kalifikazioak egiten,
lurraldearen andeakuntza baino ez dakartelako.
- Lurzoru berriaren beharra kalkulatzea:
- 1990-2002ko denboraldian 1,7 Ha-ko hazkundea izan da urtean
okupatutako industri lurzoruan, Mungiako Alde Funtzionalean.
- Antzeko hazkunde-erritmoa, hots, lurzoru berriko 27,2 Ha 16
urtetarako, hartu edo xurgatzeko gai izango den lurzoru-eskaintza
ezartzen da.
- 1,5 eta 2 zurruntasuna zuzentzeko koefizienteak aplikatzen badira:
• Gutxieneko eskaintza, 40,8 Ha
• Gehienezko eskaintza, 54,4 Ha
-Merkataritzako eta hirugarren sektoreko jarduerak
- Merkataritza-jarduerak hirien erdialdeetan egingo dira gehienbat,
eskualdeko biztanleria eta ekonomia sendotzeko zeregin
garrantzitsua izan dezaten.
- Azalera ertaineko merkataritza-ezarpen berriak, ez dira
lehentasunezkotzat jotzen. Nolanahi ere, horien tamaina mugatu
beharko litzateke eta hirien erdialdeetako eskaintza ez bestelakoa
izan beharko litzateke. Kokatzerakoan, zentralitate-faktoreak hartu
beharko ditu kontuan. Mungia proposatzen da.
- Mungia eta Bakio udalentzat, dentsitate ertaineko edo handiko bizitegi-
garapeneko eremu guztietan, aldearen % 10 erreserbatuko da hirugarren
sektoreko horrelako jarduerak (dendak, bulegoak, tailerrak, industria
bateragarria eta zuzkidura-erabilerak) kokatzeko.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 70
GARRAIO AZPIEGITURAK
IBILGAILU GURPILDUNAK IBILTZEKO BIDEAK
Alde Funtzionala antzemandako akatsak zuzenduko dituen sare
egituratuaz hornitzea dute helburu proposamenak:
- Pixkanaka Aldeko zeharbiderik gatazkatsuenak kentzea.
- Larrauriko biztanleria-saihesbidea egitea (Bizkaiko Errepideen
Plana).
- Bakioko, Fruizko eta Gatikako garapen berriekin loturiko ertz-
kaleak egitea.
- Plataformaren baldintzak (bazterbidearen eta trazaduraren
zabalera) hobetzea.
- Ardatz hauek bultzatzea:
- BI-631 Mungia-Bermeo
- BI-634 Mungia-Gatika-Urduliz, Mungiako Alde Funtzionalaren
eta Uribe Kosta eskualdearen arteko lotura hobetzeko.
- BI-2101- Bilbao-Bakio errepidea, irisgarritasuna hobetzeko
nahiz udal hori Alden bertakotzeko.
ORDEZKO GARRAIO SAREA
a. Bizikleta-sarea: Motordun ibilgailuen benetako ordezko garraio izango
den bizikleta-sarea ezartzea:
- herrigune nagusiak elkarrekin lotzeko.
- zirkulazioaren segurtasunik ezaren arazoa konpontzeko.
Horretarako, egon dagoen plataforma egokitu eta zabalduko da.
b. Bidezidorrak: Egon dauden bideen gainean jarriko dira gehienbat,
neurri hauen bidez:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 71
- zorua, gaizki dagoen bideguneetan, egokitu egingo da eta
trazadurak osatuko dira.
- ibilgailu gehien ibiltzen diren bideetatik igarotzen diren
bideguneetan erabilerak bereiziko dira.
GARRAIO PUBLIKOA
Garraio pribatua baino lehiakorragoa izango den zerbitzua sustatuko da:
- Mungiako erdialdea eta Derio tranbia baten bidez elkarrekin
lotzeko plataformarako lurzoru-erreserba aurreikustea.
- Garraio mankomunatuak (taxi partekatuak, mini-autobusak...),
eskualdeko barne-komunikazioa handitzeko.
INTERMODALA
- Atxurin (Mungia) egun dauden eta geroan egongo diren autobus-linea
guztiak bilduko dituen tokia sortzea, baita tranbia-geltokiaren kokalekua
ere.
- Egun dagoen aparkalekua handitzeko lurzoru-erreserba egitea,
komunikazio-zentro horretatik hurbil egongo denez, aldirietako
aparkalekua izan dadin.
ZERBITZUEN AZPIEGITURA
SANEAMENDUA
-Horra hor, sare nagusian egin beharreko lehentasunezko jarduerak:
- Mungiako hondakin-uren araztegia (HUA) handitzen bukatzea.
- Mungiako udalean beste bi interzeptore eraikitzea eta HUAra
ponpaketaren bidez lotzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 72
- Butroe Garaiko kolektorea edo hodi biltzailea burutzea, Arrietako,
Fruizko, Gatikako, Gamiz-Fikako eta Meñakako udaletako ur beltzen
isurpenetarako.
- Gatikako eskualdeko HUA bat eraikitzea.
- Butroe erdialdean kolektore bat burutzea, Maruri-Jatabeko, Gatikako
eta Laukizko udaletako hondakin-urak biltzeko.
- Udal-jardueren artean, lehentasunezkotzat jotzen da landa-guneetako
eta industrialdeetako egungo saneamendu-sistema hobetzeko bigarren
mailako sarea burutzea.
UR HORNIDURA
-Pixkanaka, udalak Ur Partzuergoaren sarean sartzea.
- Autohornikuntzako egungo sistemen bidez osatzea.
-Egon dauden ur-harpenak, eskualdeko baliabide natural estrategikotzat
hartzea.
ENERGIA
- Kontsumoa gutxitzera jotzen duten sektore guztietan energia-
efizientziako jarduerak nabarmentzea.
- Energia-autohornikuntzarantz bideratzea, bertako baliabide
berriztagarriak gehiago eta hobeto aprobetxatzeko ahaleginak
areagotuz.
- Energia-iturriak dibertsifikatzea.
- Gas naturala sustatzea (herrigune nagusietara hedatzea), baita ordezko
energiak ere.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 73
HIRI HONDAKINAK
- Planaren denbora-eremuan hondakin solidoen tratamendurako dagoen
konponbidea berrestea.
- Gaikako bilketaren sistemaren alde egitea:
- baliabide-hornikuntza (edukiontziak) gehituz.
- jarduera ekonomikoetako aldeetan erabilera honetarako tokiak
erreserbatzea.
- “Garbigune”etan sartzeko erraztasunak (ordu gehiago).
OBRA HIDRAULIKOAK
- Butroe ibaiaren hobekuntza hidraulikorako proiektua burutzea,
uholdearen eraginez kalterik gerta ez dadin.
EKIPAMENDUAK
HEZKUNTZA EKIPAMENDUA
- Haur Hezkuntzako instalazio berriak (0-3 urte arteko umeentzako haur-
eskola) Gamiz-Fikan.
- Bakion eta Mungian dauden instalazioak berriz antolatzea, eskaintza
handitzeko.
OSASUN EKIPAMENDUA
- Osasun-zentro berria eraikitzea Mungian:
- Lan burokratikoak zentralizatzea.
- Espezialitate berriak sartzea, batez ere, errehabilitaziokoak.
KULTUR EKIPAMENDUA
- Jarduera-sarearen koordinazioa eskualdeko zentralitatearen (Mungia)
esku uztea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 74
- Lankidetza-hitzarmen mankomunatuak sortzea, ekipamenduak herritar
guztien eskura egon daitezen.
KIROL EKIPAMENDUA
- Belar artifizialeko zelai berria Mungian.
- Mungiako igerilekuak estaltzea, urtaro guztietan erabil daitezen.
GIZARTE ONGIZATEA
- Eguneko egoitza berriak, adimen-desgaitasun eta desgaitasun fisikoak
dituztenentzat.
- Lokal berria Gizarte Zerbitzuen Udal Partzuergoarentzat:
- Zerbitzu guztiak zentralizatzea.
- Elementu berriez (terapiak egiteko lokal propioak, erabilera anitzeko
tokiak...) hornitzea.
LURRALDE BIGUNA
A. ATSEDENLEKU NATURALAK
- Hiri inguruko parkeak.
- Toki-eremuko espazio libreak, zeinetara oinez iristea erraza izango den.
- Eskualdeko parkeak.
- Natura-, paisaia- edota kultura-interesa duten eremuak, udalaz gaineko
eremuko olgetarako erabilerarako harrera-ahalmena dutenak.
- Aisia eta atsedena faboratzea ez ezik, ingurunea zaindu eta hobetzea ere
proposatzen da.
- Parke Naturalak.
- EAEko eskualdeaz gaineko eremuak, balio natural eta ekologikoa eta paisaia-
eta kultura-interes handiagoa dutenak.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 75
- Erabilera publikoa, balio ekologikoak, estetikoak edo hezitzaileak zaindu edo
berreskuratzearekin bateragarri egitea.
B. ONDAREA
- Katalogo baloratua sortzea, ondarearen egungo egoera, zaintzeko
lehentasuna, jarduteko plana eta jarraipen-plana adieraziko dituela:
- Ondarearen elementu bereziak: Arkitektura eta Kultura Ondareko
elementu zehatz nabarmenenak eta interesgarrienak.
- Historia- eta kultura-interesa duten multzoak: historia- eta kultura-
interesa duten multzoak osatzen dituzten elementuak.
- Landa- eta etnografia-interesa duten arkitektura-multzoak de interés:
gehienbat baserriak eta errotak zaindu diren guneak.
C. IBILBIDE NATURALISTIKOAK
- Oinezkoentzako ibilbideak:
- zorua egokitzea eta trazadurak osatzea.
- zirkulaziorik gehien duten bideen gainetik doazen bidegunetan
erabilerak bereiztea.
- balizez eta informazio-seinaleez hornitzea.
-Bizikletaz ibiltzeko ibilbideak.
- egun dagoen ibilgailuen plataforma berriz antolatzea.
- balizez eta informazio-seinaleez hornitzea.
D. PAISAIA
- Itsasertzeko eremua: ingurumena hobetzea eta oinarrian egokitzea, kontrolik
gabeko garapenetatik babesteko.
- Jata-Sollubeko eta Berreagako eremua: tramankuluak (antenak, eraikinak...)
arautzea, baita ibilgailuen ondorio den higadura ere.
- Mungiako haraneko eremua:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 76
- Industrialdeak: “Industriako Paisaia Multzoak” zehaztea, paisaia eta
bistak hobetzeko ekimenak garatzeko.
- Landa-egoitzaren garapena: lurzoru urbanizaezinean eraikin berriak
eraikitzea kontrolatzea eta betiko nekazaritza eta abeltzaintzako
jarduera iraunaraztea.
- Bide- eta energia-azpiegiturak: goi-tentsioko zein linea dagoen
erabilgarri zehaztea, eta erabilgarri ez daudenak desmuntatztea.
E. BIGARREN ETXEBIZITZA ETA BALIABIDE TURISTIKOAK
- Esku-hartze estrategikoak, lehentasunezko interesa duten bigarren etxebizitzak
dauden aldeetan: Bakioko herriguneari loturikoak.
- Lehentasunezko baliabide turistikoak:
- Puntu honetan jasotako Eskualdeko Parkeak eta Parke Naturalak.
- Bakioko hondartza.
- Ondare-ondasun babestuen inbentarioko monumentuak, eraikinak...
F. LANDA-GUNEAK
Egon dauden 54 landa-guneak 2/2006 Legearen arabera aztertzea:
- 8 landa-gunek bakarrik betetzen dituzte argi eta garbi Legearen
baldintzak: Jainko, Arrietan; Andeko, Botiola eta Mandaluniz, Fruizen;
Beaskoetxe eta Olagorta, Gamiz-Fikan; Mesterika, Meñakan, eta
Larrauri 1, Mungian.
- 26 landa-gunek ez dituzte behintzat 6 baserri beren mugapenaren
barruan: Arrietan, Agarre, Baieneta, Madariaga-Samese, Urebarri eta
Urtialde; Fruizen, Batiz, Lotina eta Ugane; Gamiz-Fikan, Garaioltza,
Elexalde, Landaberde, Azillona eta Soietxe; Gatikan, Basaldu,
Gorordo, Gorordo-Landaluze, Gorordo-Santune, Libarona, Ugarte eta
Zurbano; Laukizen, Etxezuri eta Mentxaka; Maruri-Jataben, Asteinza;
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 77
Meñakan, Amezaga, Emerando eta Ugarte, eta Mungian, Belako
Llona, Ipintxe eta Zabalondo.
- Gaur egun, 10 landa-gunetan 25etik gora eraikin daude: Gamiz-
Fikan, Ibarra; Meñakan, Amezaga; Mungian, Atela ta Atekene, Atxuri,
Billela, Elgezabal, Emerando, Iturbaltza, Laukariz, Markaida 2.
- Eta, aurreikusitako garapenak egiten badira, beste 3 landa-gune
batzuetan, 25etik gora eraikinek dute bizitegi-erabilera: Gatikan,
Garai, eta Mungian, Belako Llona eta Larrauri – 2.
Azterketa honetatik hauxe ondorioztatzen da: landa-gune gehienetan
mugapena aztertu beharra dago, alderdi hauek ikertzeko:
- izaera ematen dion eremu publiko baten inguruan bilduta benetan
dagoen.
- baserri-kopurua gunea mugatzeko nahikoa den.
- gaur egun, edo aurreikusitako garapenak burutu ondoren, gehienez
25 eraikin gainditzen ez diren, mugapena txikiagotu edo gune txikiago
batzuetan banatu ahal dela, hainbat multzo daudelako egingarria
bada.
Azkenik, eta hiri-lurzoru bezala sailkatzeko, hauexek hartu behar dira kontuan:
a. Guneen urbanizazio-maila; eta maila horren elementu
definitzaileena saneamendu-sarea edukitzea da.
b. Guneetan aurreikusitako eraikigarritasuna, Legeak eskatutakoa
baino askoz txikiagoa dena, gune hauetan izan ezik: Garaioltza,
Olagorta eta Mendoza, Gamiz-Fikan.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 78
LEGEZKO ESPARRUA
Gatikako indarreko arau subsidiarioak 1998koak dira.
2002an, Udalak, Bizkaiko Foru Aldundiaren erantzunik jaso ez zuenez, udaleko
arau subsidiarioak behin betiko onestea erabaki zuen. Hala ere, eta hainbat
kontu zirela eta, erabaki haren aurka errekurtso bat aurkeztu zen. Emaitza, epai
bat eta foru-ebazpen bat izan ziren. Horra hor foru-agindua:
Maiatzaren 31eko 847/2004 FORU AGINDUA, Euskadiko Auzitegi Nagusiaren Administrazioko Auzietarako Salak 2004ko martxoaren 8an eman duen epaiaren betearazpenari buruzkoa. Epai horren bidez ezarri da zati baten indarrik gabe uzten dela Hirigintzako foru diputatuaren apirilaren 15eko 8/1999 Foru Agindua. Foru agindu horren bidez eten egin zen Gatikako Arau Subsidiarioen behin betiko onespena.
Aipatu Foru Aginduaren bidez, ondokoa xedatu izan da:
Lehenengoa.—Euskadiko Auzitegi Nagusiaren Administrazioko Auzietarako Salak 2004ko martxoaren 8an eman duen epaia betearazteari ekitea. Epai horren bidez ezarri da indarrik gabe uzten direla Hirigintzako foru diputatuaren apirilaren 15eko 8/1999 Foru Aginduaren atal batzuk. Foru agindu horren bidez eten egin zen Gatikako Arau Subsidiarioen behin betiko onespena. Ondorioz, epaiaren edukiari egokituko zaion ebazpen berria eman behar da.
Bigarrena.—Eten egiten da Gatikako udalerriko Plangintzaren Arau Subsidiarioen behin betiko onespena. Arau horiek udal-lurraldearen antolamendu integralerako tresna ziren eta, honen bidez, jarraian azaltzen diren mentsa hauek ongitu eta zuzendu behar dira:
1.1.—Sistema Orokorrak.
1.1.1.—Herri Lan eta Garraio Foru Sailak ezarri duenarekin bat, berrikuspenaren dokumentuak indarreko Bizkaiko Errepideen Arlokako Lurralde Planean «Gatikako Saihesbideari» dagokionez proiektatu duen jarduketa emango du.
1.1.2.—Herri Lan eta Garraio Foru Sailak ezarri duenarekin bat, berrikuspenaren dokumentuan oinarrizko sareko BI-634 (Urduliz - Mungia bideen ardatza) errepidearen egungo taxuketa aldaraziko da, Bizkaiko Errepideen Arlokako Lurralde Planaren barruko jarduketa delako.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 79
1.1.3.—Herri Lan eta Garraio Foru Sailaren txostenean ezarri denarekin bat, berrikuspenaren dokumentuak eraikuntzako linea batzuk bete beharko ditu eta Errepideei buruzko 2/93 Foru Arauaren 35. artikuluak ezarri duena betez, distantzia hori 18 m-koa izango da galtzadaren kanpoko ertzeraino eta oinarrizko sareko BI-634 errepidearen kasuan eta 12 m-koa galtzadaren kanpoko ertzeraino tokiko sarearen kasuan, hau da, BI-3.709, BI-3.105 eta BI-3.111 errepideen kasuan.
1.1.4.—Euskadiko Lurraldearen Antolamendurako Batzordearen txostenean adierazi denarekin bat, ubideak babesteko errenkadak azaleko urak babesteko kategoria moduan azalduko dira lurzoru urbanizaezinaren barruan, eta Butroe ibaiaren kasuan errenkada horren zabalera 50 m-koa izango da ubidearen bi ertzetan, eta errekastoetan 15 m-koa ubidearen bi ertzetan. Ugarteko lurzoru urbanizagaiaren kasuan errenkada horiek Butroe ibairaino egongo den distantziarenak izango dira eta 20 m-koak izango dira eraikinetarako eta 8 m-koak urbanizaziorako.
1.1.5.—Ekipamenduen sistema orokorreko elementuei dagokionez dokumentuak eraikuntzaren arloko jarduketa berriak islatu behar ditu eta uste izango da egon daudenak finkatuta daudela egungo egoera horretan, eta hori berariaz jasoko da.
1.1.6.—Ekipamenduen sistema orokorreko elementuen barruan aukera emango da, aurretiaz bidezkotu ondoren, ekipamenduen barruan erabilera aldaketak egiteko.
1.1.7.—Arrantza, itsaski-bilketa eta itsaso-lehorreko sistema orokorraren barruan haizu diren erabileren artean dauden antzeko jardueren erregulazioa arlokako bidezko legeriaren araberakoa izango da.
1.2.— Hiri-lurzorua.
1.2.1.—Proposatu den ZN9 aldea, burutzapen fasean dagoena, nahiz eta indarreko plangintzaren arabera lurzoru urbanizaezina izan, eta, ondorioz, legezkotasuna hautsi, esparru zabalagoan integratu behar da eta horretan mugakideak diren lurzoru hutsak sartuko dira. Esparru horri lurzoru urbanizagaiaren arloaren moduko tratamendua emango zaio eta horren antolamenduak jarraipena emango dio egoitzazko hiri lurzoru finkatuari, hau da, hiri-bilbadura ezarriz, eta horretan, bidetasun berria ez ezik, gune aske berriak eta ekipamenduetarako lurzoruak ezarriko dira. 1.2.2.—ZN10 eta ZN11 aldeek dentsitate baxuko lurzoru urbanizagaiaren arloa eratuko dute. Arlo horrek jarraipena emango dio egungo hiri-lurzoru finkatuari eta horren barruan sartuko dira Plangintzari buruzko Araudiaren eranskinean ezarri diren lagapenak.
1.2.3.—Herri Lan eta Garraio Foru Sailaren txostenak ezarri duenarekin bat, kontuan hartuko dira ondoko alderdi hauek, hain zuzen ere foru errepideek horien mugakideak diren lurzoruetan dituzten ukipenei buruzkoak:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 80
—U.E. 11-1: Egun BI-634 errepidetik dagoen irisgarritasuna egokituko da eta «T» bideratuaren ereduko intertsekzioa zuzkituko zaio; horrek esan nahi du agian horren mugaketa aldarazi beharko dela.
—U.E. 12: Bertara gurpilezkoen duten sarbidea ez da zuzena izango foru bidetik.
—U.E. 1-2, U.E. 3, U.E. 11-1, U.E. 11-2, U.E. 12: Burutzapenune hauetan ezarriko den antolamenduari ekiteko derrigorrezkoa da BI-634 errepidearen galtzadaren kanpoko ertzetik neurtuta eraikinak 25 m-ra egotea. Muga hau 12 m-ra beheratu daiteke hiri lurzoru horietan.
1.3.—Lurzoru urbanizagarria.
1.3.1.—Garay arloa kendu egin behar da Herri Lan eta Garraio Foru Sailak ezarri duen saihesbidearen taxuketaren arabera.
1.3.2.—Halaber, Ugarteko L.U. industrialerako esleitu diren eraikuntza eta atzematerako parametroak, 0,45 m2/m2-ko eraikigarritasuna eta %36ko atzematea, mugatu egingo dira arloko trafiko astunaren jardunbide egokia bermatzeko (eta hori zehazteko ondoko hauek: eraikinaren eta gurpilezkoentzako bidearen ardatzaren arteko distantzia, 13 metro; biratzeko erradioak, zintarriraino, 11 metrokoa; biribilguetan galtzadaren kanpoko erradioa, 24 metro; ezarri diren erabileren arabera nahikoak izango diren aparkatzeko plazak zuzkitzea; arloari zerbitzu egokia zuzkituko dion tokiko mailako bideak, eta bide nagusiekiko bigarren mailako bide hierarkizatuekin,baldin eta beharrezkoa balitz, eta abar. Kontuan hartuta arloa ia erabat eraikita dagoela, eta horrek ere legea hausten du, behin betiko dokumentuak adierazi diren alderdi horiek beteko direla bidezkotuko du eta, hala denean, arlora beharrezkoa den lur kopurua inkorporatuko da.
1.3.3.—Euskadiko Lurraldearen Antolamendurako Batzordearen
txostenean adierazi denarekin bat, dokumentuak Ugarteko lurzoru urbanizagarri industrialerako 20 m eta 8 m-ko gutxieneko distantziak ezarriko ditu Butroe ibaiaren eta hurrenez hurren eraikinen eta urbanizazioaren artean.
1.4.—Lurzoru urbanizaezina.
1.4.1.—Komeniko litzateke, ahal den neurrian, udal mugartearen mugen barruan lurzoru urbanizaezinari dagokionez ezarri diren kategoria guztiak mugakideak diren udalerrietan egon dauden bidezko plangintzetakoekin bateratzea.
1.4.2.—Ezabatu egin behar da lurzati hartzailearen eta osagarriaren kontzeptua eta koto biribilean 7.500 m2-ko gutxieneko lurzatia ezarri da nekazaritza eta abeltzaintzako ustiategiei lotuta dauden eraikinentzat.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 81
1.4.3.—Butroeko Gazteluaren Babes Bereziko aldean kendu egin behar da ezarri den ekipamenduetarako erabileren aprobetxamendua, eta berriz aztertu beharko da Plan Bereziaren helburua.
1.4.4.—Lurzoru urbanizaezinaren kategoria batzuetan sartzen diren ehiza, arrantza eta itsaski-bilketa jardueren erregulazioa bidezko arlokako legeriak ezarriko duena izango da.
1.4.5.—Motoredun ibilgailuak zirkulatzeko edo ez zirkulatzeko baimena kendu egin beharko da lurzoru urbanizaezinaren arauditik, ez delako hirigintzako erregulazioaren xedea den jarduera.
1.4.6.—Arbinako ingurumena hobetzeko aldean interes publikoko eta sozialekoak diren zehaztapenak baino ez dira haizuko, eta horien artean ere horien izaeragatik derrigorrez lurzoru urbanizaezinean ezarri behar direnak. 1.4.7.—Ibarreko nekazaritza-abeltzaintzako babes aldean haizu diren hiriko hondakin solidoen tratamendu eta bilketarako instalazioen kokapena zehaztuko da eta lurzoru urbanizaezinaren barruko berariazko kategoria moduan planteatuko da, eta kendu egingo da adierazi den alde horren barruan orokorrean onartzeko aukera.
1.4.8.—Euskadiko Lurraldearen Antolamendurako Batzordearen txostenean adierazi duenarekin bat, hirigunearen babes bereziko aldea lurzoru urbanizagarriko gainerako kategoriei berdinetsiko zaio, hain zuzen ere nekazaritza, basogintza, abeltzaintza edo dituen aberastasun naturalengatik duen balioa kontuan hartuta eta, ildo horretatik, alde moduan, ezabatu egin behar da.
1.4.9.—Sertutxa-Goikoa (NR 10) landa-gunea berriz aztertu eta ezarri behar da, kontuan hartuta aurreikuspenen arabera garatuko den lurzoruaren mugakidea dela, eta bidezkotzat joko den zatian delako garapen horretara inkorporatzea, eta lurzoru horrekin batera gutxienez eta batera garatuko den bideen bilbadura egingo da. Proposatu den gunearen gainerako azalera lurzoru urbanizaezinaren beste kategoria baten integratuko da.
1.4.10.—Garai-II (NR 09) eta Sertutxa-Bekoa (NR 11) landa-guneak deskalifikatu egin behar dira, ez dutelako guneen izaerarik eta gehien bat nahiko oraintsukoak diren eraikinez osotuta daudelako.
1.4.11.—Ugarte (NR 02) landa-gunean mantendu egingo da indarreko Arauetan ezarri den mugaketa, salbu eta 44 eta 48. zenbakiko lurzatiak, Mesa enpresa dagoen industri tokirantz ezarri den hazkuntzak ez duelako hirigintzako bidezkoketarik eta ez duelako betetzen egon dagoen gurpilezkoentzako sarbideen baldintza, gunearen sakabanaketa sustatuz.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 82
1.4.12.—Euskadiko Lurraldearen Antolamendurako Batzordearen txosten loteslean adierazi duenarekin bat, Gorordo-Poligono 9, Libarona eta Basaldu landa guneak kendu behar dira, ez dutelako 1.1b) artikuluan ezarri dena betetzen, ez direlako sei baserri edo gehiagoko multzoak.
1.5.—Hirigintzako araudia.
1.5.1.—Kendu egin behar da lizentziei buruzko kapitulua, salbu eta 29. artikuluaren lehen idatz-zatia izan ezik, toki araubideko legerian biltzen diren prozedurazko arauak direlako.
1.5.2.—Euskadiko Lurraldearen Antolamendurako Batzordearen txosten loteslean adierazi duenarekin bat, erabileren arautegi orokorraren 14. artikuluan arautu den ateratze-erabilerari dagokionez, arauen berrikuspenean ateratze-erabilerak egiten diren toki en kokapena zehaztuko da, hala egon daudenak nola berriak, eta orokorrean ez da erabilera hori baimenduko. 1.5.3.—10, 11, 12, 13 eta 14. artikuluetan bildu diren erabileraren eta eraikuntzaren araubideak kenduko dira, eta indarreko legeria aplikatuko da.
1.6.—Apirilaren 15eko 8/1999 Foru Aginduaren oinarrietako bidezko atalean ezarri ziren akatsak ongituko dira.
Hirugarrena.—Ebazpen hau Gatikako Udalari jakinaraztea dokumentua zuzendu dezan. Dokumentu hori berriz erakutsi behar da jendaurrean uste delako ezarri diren zuzenketa horiek funtsezko aldarazpenak eragingo dituztela, hau da, Plangintzari buruzko
Araudiaren 132.3.b artikuluan ezarri denarekin bat. Laugarrena.—Ebazpen hau Euskadiko Auzitegi Nagusiaren Administrazioko Auzietarako Salari eta Eusko Jaurlaritzako Lurraldearen Antolamendu eta Ingurumen Sailari jakinaraztea, eta Bizkaiko Aldizkari Ofizialean argitaratzea. Administrazio-bidea amaitzen duen aurreko ebazpen horren kontra, administrazioarekiko auzi-errekurtsoa jar dezakezu, egintza jakinarazi edo argitaratzen den egunaren biharamunetik hasita bi hilabeteko epean, Euskal Autonomia Erkidegoko Auzitegi Nagusian, Jurisdikzio horri dagokion Salan; hala ere, zure interesak babesteko egoki deritzozun beste edozein neurri ere erabil dezakezu. Aipatu epean zehar BHI-041/2001-P05 espedientea agerian utziko da, aztertu nahi denerako, Bilboko Rekalde Zumarkaleko 18. zenbakiaren 2. solairuan.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 83
Eta horrela, bukatutzat eman ziren jarduera legeztatuak, zeren eta udalaren
ondorengo erabakiak ez baitziren inoiz behin betiko onetsi.
Geroago, legezko estaldurarik izan ez duten hirigintza-garapenak izan dira, eta
orain garapen horiek indarreko legeriarekin bat etorriz legeztatu eta
berrantolatu nahi dira.
Has gaitezen, hortaz, lurzoru urbanizaezinaz eta landa-guneez mintzatzen. Lurzoruari eta Hirigintzari buruzko Legeak landa-guneei buruz eman dituen zehaztapenak. 02/2006 Legeak, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoak, landa-guneen berariazko araudia ezarri du:
“Lege honetan ezarritakoetarako, landa-gunea hau izango da: 6tik 25era arteko baserri-multzoa, izaera ematen dion eremu publiko baten inguruan bildua.” “Landa-gune batek hartzen duen lurzoru-eremuari dagokionez, plan orokorrak hiri-lurzoru gisa sailkatu ahal izango du, lege honen arabera hala dagokionean, edo, bestela, landa-guneko lurzoru urbanizaezin gisa.”
Bestetik, hiri-lurzorua ezartzeko, hauxe zehaztu du 2/2006 Legeak:
Hiri-lurzoru gisa sailkatuko dira eraldatuak izan diren eta lehendik dagoen hiri-bilbean – sailkapena egiten duen plan orokorrak bere egiten duen neurrian – sartuta dauden edo sar daitezkeen lursailak. Horretarako, baldintza hauek bete beharko dituzte:
a) Gutxienez, hornigai hau edukitzea: ibilgailuentzako sarbidea –bide zolatuz egina eta herritarrek benetan erabilgarria –; ur-hornidura; euri-ura eta ur beltza husteko sarea; behe-tentsioko energia elektrikoko hornidura. Hornidura horien tamaina, emaria, ahalmena eta tentsioa, berriz, eraikitzeko eta lurzorua okupatzeko lehendik dauden eraikinei eta hirigintza-antolamenduan aurreikusitako eraikinei zerbitzu egokia emateko adinakoak izan beharko dira.
b) Lursailek, nahiz eta aurreko paragrafoan aipatutako zerbitzuetako batzuk ez eduki,beren antolamendua finkatuta edukitzea, eraikuntzak, gutxienez, hirigintza-antolamenduaren arabera izendatzen zaien eremu baliagarrien bi herenak okupatzeagatik.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 84
Hauek dira, beraz, baldintzak:
· Hiri-bilbean sartuta dauden edo sar daitezkeen lursailak izatea.
· Gutxieneko zerbitzuak edukitzea (ura + saneamendua + elektrizitatea).
· Zerbitzu horiek ez badituzte, behintzat horietan proposatzen den
antolamenduaren bi herenetan horiek antolatzea finkatuta egon dadila.
Horiek horrela, aipatu beharra dago, legeak ezarritako gutxieneko
eraikigarritasunak bete behar direla.
Legeria hori kontuan hartuta, eta Gatikaren egungo egoera jakinda, zein gune
iraunarazi behar den eta zein hazkunde izan behar duen aztertuko dugu.
Hiri-lurzoru urbanizagarriari dagokionez, legearen araberako aldaketak ez dira
oso garrantzitsuak, lehenagoko plangintzan urbanizagarritzat jo ziren lurzoruen
hazkundea edo benetako garapena ikusten bada ere. Lurzoru
urbanizagarrietan edo hiri-lurzoruen berdentsifikazioetan aplikagarriak diren
babes-araubidepeko etxebizitzen zuzkidura-erreserbak ez dira aplikagarriak
Gatikako udalean, bertoko biztanleria-masa dela eta. Hala ere, Lurralde Plan
Partzialaren aurrerapenak horren aplikagarritasuna proposatzen du.
Aurrerapen honek ez du beharrezkotzat jotzen ezartzea, zeren eta udal-politikak
berak 2/2006 Legearen estandarrak ere gainditzera jotzen baitu.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 85
PROPOSAMENAK
Gatikako HAPNen garapenean proposatzen diren helburuak eta xedeak taxutu
eta azaltzea du helburu agiri honek. Izan ere, udalaren nahia, eztabaida
publikoa eragitea da, interesa duten gizarte-sektore guztiek parte har dezaten.
Eta eztabaida horren ondorioak behin betiko plangintzan agertuko dira.
Plan-aurrerakinaren zehaztapenak
Dokumentazio grafikoan, lurraldearen egitura orokorra eratzen duten
elementuak zehaztuko dira gehienbat, hots, abiatzeko oinarrizko elementuak:
• Komunikazioen sistema orokorrak, horien atxikipenak eta babes-eremuak.
Espazio libreen sistema orokorrak, Ekipamendu Komunitarioenak...
• Lurzoruaren sailkapena: hiritarra, urbanizagarria, urbanizaezina. Lurzoru
horietako bakoitzaren lurralde-eremua mugatzea, orban orientagarriekin
edo ordezko proposamenekin.
• Lurzoru urbanizaezinean babes bereziko aldeak eta landa-guneak
mugatzea.
• Eragiketa estrategikoak, udal-ekintzazko ideia edo proposamen bezala
ulertzen direnak.
Plangintza berrikustearen justifikazioa
1998. urtean, Gatikak behin betiko onetsitako Arau Subsidiarioak zituen. Horrela,
Gatikako Arau Subsidiario horien azterketak, 1998an hasitako prozesu luze
batean du jatorria: 1998ko uztailean, Gatikako Udalak Arauen berrikusketa bat
izapidetzeari ekin zion, baina Bizkaiko Foru Aldundiaren 244/2002 zenbakidun
foru-aginduak eten egin zuen.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 86
Esan bezala, Gatikako Udalak 1998ko uztailean hasi zen Arau Subsidiario horiek
berrikusten, eta 2000ko urriaren 10ean, udalbatzak hasierako onespena eman
zuen, eta 2001eko otsailaren 1ean, behin-behinekoa.
2002ko otsailean, udalbatzak agiri hori behin betiko onetsi zuen, eta Bizkaiko
Aldizkari Ofizialean argitaratu zen (85. zenbakidun BAO, 2002ko maiatzaren
7koa). Behin betiko onespen hura partziala zen, zeren eta bat ez zetozen aldeak
baitzeuden eta eten egin baitziren.
Bizkaiko Foru Aldundiak onespena eten egin zuen, eta, lehen paragrafoan esan
bezala, 244/2002 foru-aginduak, martxoaren 26koak, Arau Subsidiarioen
berrikuspena eten egin zuen.
2002ko etete hura zela eta, Gatikako Udalak EAEko Auzitegi Goreneko
Administrazioarekiko Auzien Salari errekurtsoa aurkeztu zion. Epai haren
ondorioz, Bizkaiko Foru Aldundiak 847/2004 FORU AGINDUA, maiatzaren 31koa,
eman zuen, EAEko Auzitegi Goreneko Administrazioarekiko Auzien Salaren
2004ko martxoaren 8ko epaiaren betearazpenari buruz. Haren bidez,
Hirigintzako foru-diputatuaren 8/1999 foru-agindua, apirilaren 15ekoa, Gatikako
Arau Subsidiarioen behin betiko onespena eten egin zuena, zati batean
deuseztatu zen .
Puntu horretan, Udalak, berriro arauak berrikusteari ekitea erabaki zuen.
Aurrerapena idazteko, eten egin zen berrikuspena egiteko jarri ziren irizpide
orokorrak baliozkotzat hartu ziren, baina Bizkaiko Foru Aldundiko Hirigintza Sailak
eten egin zuen foru-aginduan kontuan hartzen ziren alderdiei buruzko
berariazko irizpide batzuk ez ziren baliozkotzat hartu.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 87
Aurrerapen berria 2005eko abenduaren 9an onetsi zen. Hala ere, udalaren
desakordio politikoak zirela eta, aurrerapen-agiri hura ez zen Arau Subsidiario
berrien hasierako onespen bezala argitaratu.
Udalean aldaketa politikoak gertatu ondoren (2006. urtean), udalbatza berriak
planaren berrikuspenaren esleipen bat izapidetzeari ekin zion, eta orain
Aurrerapen berria erakusketagai da. Aurrerapen hori erakutsi baino lehen, Eusko
Jaurlaritzari eta Foru Aldundiari hirigintza-kontsultak egin zitzaizkien, baita
Ingurumen Inpaktuaren Baterako Ebaluazioari buruzkoak ere.
2005eko aurrerapenean ezarri ziren irizpide orokorrak, lurraldea indarreko
legeriaren arabera antolatzeko behar nabarietan oinarritzen ziren, lurzoru
urbanizagarria gehitzeko beharra kontutan hartuta, udalean egoitza-eskari
handia zegoen eta.
2005etik aurrera, hainbat zirkunstantzia gertatu dira, hala nola, lege-esparru
berria indarrean sartu dela (2/2006 legea eta 105/2008 dekretua, ekainaren
3koa, 2/2006 Legea, ekainaren 30ekoa, Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoa,
garatzeko presako neurriei buruzkoa) edota Mungiako Alde Funtzionalaren
Lurralde Plan Partzialaren Aurrerapena onetsi eta jendaurrean erakutsi dela.
Baina, gainera, udalak, legez baliozkotutako plangintzarekin alderatuz,
aldaketa handia izan du, batez ere, hiri-lurzoruei dagokienez.
Egoera hau nahikoa da, berez, Gatikak bere plangintza egunera dezan eta
gaur egun gauzatuta dauden eremuak finka ditzan edo plangintzarekin bat
etor ez daitezen.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 88
Hain zuzen ere, hauxe zehaztu du 2/2006 Legeak: 102. artikulua. Hirigintza-antolamenduko planak berrikustea: kontzeptua eta egokitasuna.
1. Hirigintza-planek ezarritako antolamendua eta, nolanahi ere, plan orokorren egiturazko antolamendua erabat berraztertzeko, beharrezkoa izango da antolamendu hori berrikustea. Antolamendua berrikusi beharra izango da, orobat, lurralde-plangintzak hiri-garapen berrietarako hala eskatzen duenean eta garapen berriek funtsezko eragina dutenean egiturazko antolamenduan.
2. Berrikustea partziala izan daiteke, baldin eta berrikuste hori, behar bezala justifikatuta, planak antolatutako lurraldearen zati batera, edo planaren zehaztapen batzuetara –bi kasuetan, multzo homogeneoa osatu behar dute–, edo bietara batera mugatzen bada.
3. Hirigintza-planak kasu hauetan berrikusiko dira beti: planetan beretan ezarritako epeetan, planetan aurreikusitako balizkoak edo egoerak gertatzen direnean edo lurralde-antolamendurako tresnen zehaztapen lotesleek eskatzen dutenean.
4. Aurreko paragrafoan esandakoa gorabehera, behar larriagatik edo ohiz kanpoko interes publikoagatik hirigintza-planak lurralde-antolamenduko tresnei egokitu behar zaizkienean, lurralde historikoko foru-organoak plan orokorra edo bestelako hirigintza-planak berrikustea ezar dezake, bere ekimenez edo Euskal Autonomia Erkidegoko Administrazioan lurralde-antolamenduko eskumenak dituen sailburuak eskatuta, eta, betiere, eragindako udalak dioena entzunda. Gainera, epe egokiak ezarriko dizkie udal-entitateei berrikustea egiteko eta behar diren gainerako neurriak, aurrekontukoak barne, hartzeko. 5. Horrela finkatutako epeak prozedurei hasiera eman gabe bete badira, lurralde historikoko foru-organoak ahalmena izango du egin ez den berrikuspenaren lanketa teknikoari ekiteko, dagokion udalaren ordez, aurretiaz udal horri errekerimendua eginda eta haren iritzia entzunda.
Horrela, udal-plangintzaren indarreko urteak ikusita, baita azaldutako
aurrekariak ere, egokia da udal-plangintza berriaren aurrerapenaren izapideei
berriro ekitea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 89
IRIZPIDE OROKORRAK
Mungiako Lurralde Plan Partzialaren zehaztapenekin bat etorriz, udal-
aurreikuspenekin bat datorren neurrian eta Lurralde Plan Partzialaren
aurrerapenaren jendaurreko erakusketako fasean alegatuko diren alderdiekin
ados ez dagoen neurrian, honekin batera doazen ingurumen-ebaluazioari
buruzko aurretiazko txostenak ikusita, lurzoru-mota bakoitzerako jarduketa-
irizpide hauek proposatuko dira:
Lurzoru urbanizaezina
Arau hauek urbanizaezin bezala sailkatzen dituzten lursailak dira lurzoru
urbanizaezina, xede hauekin:
a. Baliabide naturalen antolaketa, zainketa eta hobekuntza babestea,
batez ere, nekazaritzako, abeltzaintzako, arrantzako, ehizako eta
basogintzako baliabideak.
b. Ekipamendu komunitarioak, hots, espazio handiak, herritarren aisiarako
eta eraikin edo instalazioak, interes publikoa eta soziala emateko.
c. Hiri-garapenaren prozesutik, urbanizazio-obretatik eta eraikinak eta
instalazioak eraikitzetik babestea, baita nekazaritzako, basogintzako eta
abeltzaintzako ekoizpen-balioaren kontrako jarduerak kokatzetik ere;
baliabide naturalak ustiatzeko aukerarekin, eta balio zientifikoak,
naturalak, historikoak edo kulturalak zaintzea.
Hauek dira plangintza berrikusteko helburu nagusiak: natura-ingurunea babestu
eta zaintzea, erabilerak eta jarduerak arautuz, eta Lurraldearen
Antolamendurako Artezpideak, Mungiako Lurralde Plan Partziala eta indarreko
legeria betez.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 90
Hirigintza- edo eraikuntza-jarduerei dagokienez:
2/2006 Legeak zehazki babesten du lurzoru urbanizaezina, eraldatzeari eta bertan eraikitzeari dagokionez. Batez ere, bizitegitarako erabileratik babesten du.
“Lurzoru urbanizaezina, guzti-guztia: a. Ez da egokia hirigintzako dena delako edukiak edo helburuak dituzten egintzak, erabilerak edo jarduerak bermatzeko, ez baitagozkio lurzorua okupatzeko aukeratu den ereduari. Zehatz esate aldera, lurzoru urbanizaezinean debekatuta dago etxebizitza gisa erabiltzeko eraikin berriak egitea.
Aurreko paragrafo horretako araua gorabehera, badago etxebizitza gisa erabiltzeko baimena ematea, baldin eta eraikina baratzezaintza edo abelazkuntzako ustiakuntza ekonomiko bati lotuta badago, era funtzional eta iraunkorrean, eta ustiakuntzaren jabe eta kudeatzailearen eta haren familiaren bizilekutarako bada. Horretarako, etxebizitza horren beharra egiaztatu beharko da aurretiaz. b) Ez da egokia urbanizazioaren bidez eraldatzeko, berezkoak dituen balioak eta ingurumenari dagozkionak zaindu beharragatik.
Aurreko idatz-zatiko araua gorabehera, 5. paragrafoan jasotakoa egin ahal izango da.
Lurzoru urbanizaezinean eraiki ahal izateko, baldintza hauek egon beharko dira:
a. Lursailen landa-izaera babestuko dela bermatuko da, eta herrigunerik sortzeko arriskua saihestuko da.
b. Lursailen eta horien ingurunearen ingurumen-baldintzak babesteko, iraunarazteko eta, hala balegokio, lehengoratzeko neurri egokiak hartuko dira.
c. Eraikin berriaren tipologia inguru horretako landa-arkitektura tradizionalarekin bat etor dadin ahaleginak egingo dira, behintzat, erabiltzen diren materialei, aurrealdearen antolaketari eta eraikinaren bolumetriari dagokienez.
d. Eragindako azpiegitura eta zerbitzu publikoen kalitatea, funtzionaltasuna eta maila bermatzea bere kontura.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 91
Zentzu onean, lurzoru urbanizaezinean eraikiko diren eraikinek xede hauek izango dituzte:
a. Arloko legeria aplikagarriek edo lurralde-plangintzek interes publikotzat jo dituzten zuzkidurak, ekipamenduak eta jarduerak ezartzea eta, edozelan ere, eta kasu jakinari dagokionez, dagokion Foru Aldundiaren ebazpen batek interes publikotzat joko dituenak, hogei eguneko jendaurreko informazio-izapidearen ondoren.
b. Administrazio Publikoek eman beharreko zerbitzu eta erabileretarako lurralde- eta hirigintza-plangintzarako aurreikusitako obrak.
c. Lurralde- eta hirigintza-plangintzarekin bat etorriz eta arloko legeriaren arabera proiektatu diren bideak eta horiek egikaritu eta mantentzeko azpiegiturak edo sareak.
Lurzoruaren tratamenduari dagokionez:
“Zeregin babeslea duten Mendien Katalogoa” egitea. Katalogo horretan,
higadura prebenitzeko duten zereginagatik, ingurumena zaintzen ustiatu behar
diren mendiak sartuko dira.
Nekazaritzarako lurzoruan, inbentario bat egingo da, balio agrologikoaren eta
nekazaritza-bokazioaren irizpideak kontuan hartuta, beren ezaugarri bereziak
direla-eta zaindu behar diren lurzoruak jasotzeko.
Lurraldean egingo den ekintza orotan, landaredia zainduko da, batez ere,
bertoko zuhaitz-masak.
Faunaren tratamenduari dagokionez:
Goi-tentsioko linea elektrikoak instalatzean, gailuak jarriko dira hegaztiak
elektrokuta ez daitezen.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 92
Lur gaineko uren tratamenduari dagokionez
Sare hidrografikoaren babes-zerrendak zehazteko, Euskal Autonomia
Erkidegoko Lurralde Antolamendurako Batzordeak erabili ohi dituen irizpideak
hartuko dira kontuan.
5/98 Legeak, martxoaren 6koak, lurzoruaren araubidearen eta hiri-
antolamenduaren arloko presako neurriei buruzkoak, lurzoru urbanizaezinaren
hiru kategoria ezarri zituen. Hauek dira kategoria horiek: lurzoru urbanizaezin
babestua, lurzoru urbanizaezin arrunta eta landa-guneko lurzoru urbanizaezina.
2/2006 Legeak ez du sailkapen hau hutsaltzen, baina lurzoru urbanizaezin
arruntaren edukia hustu egiten du eta lurzoru emankorren barruan sartzen du.
Horrela, Lurralde Plan Partzialak, erabilera-matrizearen arabera, zazpi kategoria
hauetan sailkatzen ditu lurzoruak:
Babes Berezia
Butroe-Plentzia itsasadarra. Butroe ibaiak, ibai-sistema konplexua
garatzen du, eta sistema hori bera interes handiko multzo ekologikoa da.
Ibai-sistemarekin loturik, hainbat natura-habitat bereizten dira: ibai-ibilgua
eta ingurune urtarra, haltzadia eta ibarbasoa, urpean gera daitezkeen
belardi/ihidiak, areketako hezeguneak eta sakonuneak, besteak beste.
Natura-ingurune horiek, nekazaritza-landazabalaren paisaiarekin
(belardiak, zuhaiztiak, zuhaixka-erako hesiak...) batera agertzen direnean,
ahalmen biologiko handiagoa izaten dute.
Honako hauek daude eremu honen barruan:
- Lurralde Plan Sektorialean hezegune bezala mugatutako inguruak,
ibai-ibilgurako babes berezia dutenak, itsasaldien eraginpean
daudenak eta Gatikako udalerriko Paladesko ibarra.
- Ikuspegi ekologikotik eta naturalistikotik, Butroe ibai-sistemaren
multzoak interes handia du, korridore ekologiko gisa duen
zereginagatik eta bertan lehentasunezko habitat batzuk (ibarreko
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 93
haltzadiak) eta ibaiaren inguruko ingurune hezeak daudelako.
Ingurune horiek modu desberdinean banatzen dira ibarretik, eta
kontserbazio-egoera desberdinak dituzte, baina lehenera etortzeko
gaitasuna ona dute. Ingurune horien behin betiko mugaketa,
dagokion Antolamendu Planaren bidez egingo da, egungo
landaredi-maparen eta geroko lekuan bertako miaketen arabera.
- Gatikako, Gamiz-Fikako, Maruri- Jatabeko eta Mungiako
belardi/ihidietako habitatak. Urpean gera daitezkeen belardi/ihidiei
dagokienez, horiek eratzen duten habitata babesteko interes
berezia dago, horien balio naturalistikoengatik eta migrazio-
mugimenduetan duten funtzio ekologikoagatik. Ez dira, beraz,
drainatu behar eta ez dira horiekin loturiko hezeguneak kendu
behar.
- Butroeko gazteluaren eremua: paisaia- eta kultura-interes
handikoa da, eta ahalmen handia du eskualde-proiekzioko
erabilera publikoa eta olgetarako erabilera antolatzeko.
Babesa
Kategoria hau inguru jakin batzuetara aplikatzen zaie berariaz, zeren eta,
EAEko eskualde-eremuan garrantzi handirik ez badute ere, eta, beraz,
legearen babesa ez badute edo autonomia-mailan garrantzia duen
katalogo baten barruan ez badaude ere, eskualdean eta udalean
nolabaiteko garrantzia baitute Lurralde Plan Partzialaren eremuan.
Inguru horien azken balioa, hainbat alderdiren batura da: paisaia-
adierazgarritasuna, ahalmen ekologikoa eta paisajistikoa, jolas- eta
olgeta-erakargarritasuna, eta naturarako sarbide publikoa eta
olgetarakoa antolatzeko harrera-gaitasuna.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 94
Kategoria honen barruan inguru hau dago: Butroe ibaia, Torrebillelaren
eta Gatikako errotaren artean (Mungia eta Gatika).
Lurgaineko uren babesa
Antolamendu-kategoria hau, lurraldeko ibaien eta erreken eremu
fisikoaren gainean mugatzen da. Modu horretan, lurgaineko drainatze-
sarea babestu egiten da, ibilguak eta ondoko ibaiertzak barne, ibilguak
babesteko Lurralde Plan Sektorialean ezarritako neurrien arabera, zati
bakoitzaren tamaina-ordenaren arabera. Horren eraginpean dagoen
eremua, Butroe ibaiaren arroaren lurraldeko sare hidrografikoaren
gainean mugatzen da.
Babesteko baso-lurzorua
Azpikategoria hau, lurzoru horietan gerta daitezkeen arrisku
naturalengatik (higagarritasuna), barruan elementu naturalistiko
baliotsuak izateagatik eta funtsezko ziklo ekologikoak (akuiferoak
birkargatzea eta drainatze-sarea erregulatzea) babesteko duten
funtzioagatik ekoizteko muga handiagoak dituzten baso-lurzoruentzat
zehaztu da.
Gaur egun, inguru horietako askotako lurzoruan ekoizpen intentsiboko
baso-sailak daude, baita belardiak ere, eta desegokiak izan daitezke
proposatutako helburuetarako. Halaber, birsortzeko fasean dauden
hostozabal naturalen orbanak barne hartzen dituzte, eta lurzoruaren
okupazio hori sustatu beharra dago.
Ekoizpenerako baso-lurzorua
Azpikategoria hau, ekoizpen intentsiborako ahalmen gehiago duten
baso-lurzoruentzat zehaztu da. Gehienbat, koniferoen eta eukaliptoen
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 95
espezie exotikoen sailek okupatzen dituzte. Aldapa neurritsua duten
lurzoruetan daude.
Babesteko landazabala
Lurzoru hauen tratamendurako irizpide orokorra, ahalmen agrologikoa
eta horren euskarri diren nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduerak
mantentzeko duten gaitasuna da, baita jarduera horiekin bateragarriak
diren eta horien osagarri diren jarduerak arautzea ere, baldin eta
landazabaleko landa-paisaiaren ekosistema gizatiartuen babesa
bermatzen badute.
Nekazaritza eta abeltzaintzako erabileraren menpean, basogintzako
erabilera emankorrak jarriko dira, eta prozesu urbanizatzaileak eta balio
agrologiko handiko nekazaritzarako lurzoruak okupatuko dituzten
azpiegiturak ezarriko dituztenak mugatuko dira batik bat.
Azpiegitura honen bidez, nekazaritza-interesdun lurzoruak babesteari
lehentasuna eman nahi zaio. Babesteko nekazaritza-lurzoruen
azpikategoria, nekazaritza eta basogintzako Lurralde Plan Sektorialaren
balio estrategiko handiko lurzoruen baliokidea da.
Kategoria honen lekuan bertako mugaketa, Butroeren alubioi-ibarrean
banatzen da.
Ekoizpenerako landazabala
Gaur egun nekazaritza eta abeltzaintzako landazabala (lurzoru
urbanizagarria) osatzen duten lurzoru guztiei aplikatzen zaie definizio hau,
lehenago “babesteko landazabala” kategorian adierazi direnak salbu.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 96
Beraz, nekazaritza eta basogintzako Lurralde Plan Sektorialaren
trantsizioko landa-paisaiako lurzoruen mugaketa jasotzen du.
Kategoria honen barruan dauden lurzoru gehienak, litologia desberdinen
gainean kokatzen dira, eta ahalmen agrologiko ertaina dute, zainketa
kulturalen tradizio luze batek hobetu baditu ere. Bestetik, ezaugarri
geomorfologiko eta edafiko batzuk direla eta (maldak, eguzkimendua,
lodiera, emankortasuna...), mugatzailetzat jotzen dira.
Mazeletako eta muinetako erdiko eta beheko aldean dagoen lurzorua
da.
Arau Subsidiarioen Azterketaren Aurrerapen honek, aldeak eta horien
kalifikazioak xehe-xehe zehazten ditu, Lurraldearen Antolamendurako
Artezpideetan (LAA) eta Lurralde Plan Partzialean jarritako irizpideen arabera.
Horra hor kategoriak:
A. Nekazaritza eta abeltzaintzako babes arrunteko aldeak.
B. Nekazaritza eta abeltzaintzako ibarreko babes aldeak.
C. Nekazaritza eta abeltzaintzako babes bereziko aldeak.
D. Paladosko babes bereziko aldea.
E. Arbinako ingurumena hobetzeko aldea.
F. Gailurretako babes bereziko aldeak.
G. Zuhaitz-masen babes bereziko aldeak.
H. Butroeko Gazteluaren babes bereziko aldea.
Hiru “Nekazaritza eta abeltzaintzako babes aldeak”, Gatikak bereizgarri dituen
eta nekazaritza ikuspegitik ahalmen ñabartua duten hiru alde-motekin bat
datoz.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 97
A.- “Nekazaritza eta abeltzaintzako babes arrunteko aldeak” kalifikazioa duen
eremua, udal-lurzoru gehienari dagokio. Nekazaritza eta abeltzaintzako babes
arrunteko aldeak, nekazaritza, abeltzaintza eta basogintzako antolamenduko
aldeak dira, eta horietan nekazaritzako eta basogintzako erabilera nagusitzen
da eta gizakiaren eragina nabaria da. Berton, beraz, baserriaren nekazaritzako
landazabal-paisaia dago: kokaleku barreiatua, polilaborantzako mosaikoa eta
belardiak eta baso-berritzeak. Nekazaritzako balio emankorra ez ezik, aisiarako
jarduerak garatzeko ahalmen handia ere du. Landa-paisaia eta lurzorurik
onenak babestea dute helburu nagusi, baita garapen sozioekonomikoa eta
landa-bizitzaren kalitatea bultzatzea eta ingurumena zaintzen duten
nekazaritzako teknikak sustatzea ere.
B.- “Butroe ibaiaren ibarra” bezala ezagutzen den eremua, Ibaien eta Erreken
Ertzak antolatzeko Lurralde Plan Sektoriala - Isurialde Kantauriarra - arautzen
duena, eta Aurrerapenean Nekazaritza eta Abeltzaintzako babesteko aldeen
barruan Nekazaritza eta Abeltzaintzako Ibarreko aldea bezala kalifikatu dena.
Lurralde Plan Partzialak “Babes soileko alde”tzat jotzen du.
Nekazaritza eta Abeltzaintzako Ibarreko aldeak, alde behereak eta ibaitik
gertuko aldeak barne hartzen ditu. Nekazaritzarako emankorrak izatea dute
bereizgarri, eta kokaleku topografiko onenetan daudenez, nekazaritzako
erabilerak erabilerrazak izaten dira. Nekazaritzako erabilerarako lurzorua
zainduko dela bermatzea dute helburu nagusi, ahaztu gabe urpean gera
daitezkeen lurrak direla, eta horregatik, erabat debekatuta dago bertan
eraikinik eraikitzea, ezta nekazaritza eta basogintzako erabilerei lotuta dauden
eraikinik ere. Hala ere, Butroeren tratamendu hidraulikoaren bidez, lurzoru
horren nekazaritza eta basogintzako erabilera ahalbidetu nahi da.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 98
Alde hauek, 500 urteko birgertatze-aldiko urak har dezakeen azalerarekin bat
datoz, Ibaien eta Erreken Ertzak antolatzeko Lurralde Plan Sektorialaren arabera,
eta egingo diren ubideratze edo tratamenduen bitartez egokituko dira.
C.- Malgaltza, Urrustimendi eta BazalduMendi mendien gailurren hiru aldeek
osaturiko ingurua, eta Gantzurriz mendiena, Nekazaritza eta abeltzaintzako alde
berezitzat hartu da Aurrerapenean.
Nekazaritza eta abeltzaintzako alde berezia, maldarik handienak dituzten
eremuek osatzen dute, eta maldatsuak izateak garatzea mugatu die, eta,
berriz, horien paisaien kalitatea babesten lagundu die. Alderdi horri eutsi
beharra dagoela uste dugu. Alde horien erabilera landatarra da, eta
nekazaritza eta basogintzako erabilera nagusitzen da. Gizakiaren eragina ez da
oso handia eta eragin horretatik babestu nahi dira, baina nekazaritzako balio
emankorraren garapena eragotzi gabe. Landa-paisaia eta lurzorurik onenak
babestea dute helburu nagusi, baita garapen sozioekonomikoa eta landa-
bizitzaren kalitatea bultzatzea eta ingurumena zaintzen duten nekazaritzako
teknikak sustatzea ere.
Aurrerapenak hauxe proposatzen du alde hauentzat: Gatikako gainerako
lurraldea baino zainduago daudenez, Paisaia gutxi antzaldatuta duten aldetzat
jotzea, Nekazaritza eta Basogintzako Lurralde Plan Sektorialaren irizpideen
arabera.
EAEko Hezeguneen antolamendurako Lurralde Plan Sektorialaren hezeguneen
inbentarioaren barruan dauden bi alde daude Butroen: Paladosko babes
bereziko aldea eta Arbinako Ingurumena hobetzeko aldea. Bi aldeok
Aurrerapen honetan kalifikatu dira.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 99
F. Gailurrak babesteko aldeak. Udaleko puntu gailenak zaintzea dute helburu,
baita paisaian erreferentzia bisuala duten puntu horien izaera naturala
eraldatuko duen edozein esku-hartzetik babestea ere.
G. Zuhaitz-masak babesteko aldeak. Bertoko eta inguruko zuhaitz-masak
babestea dute helburu. Gatikako udalerriko leku hauetan daude:
- Butroeko gazteluaren inguruko “errege-bide”aren aldean: haritzak,
bananondoak, gaztainondoak eta intxaurrondoak.
- Zurbano auzoaren aldean: artadiak.
- Larrate baserriaren inguruko aldea: artadia, Mungiaren udalerriarekiko
mugaraino, gainerako artadia eta Larrate baserria Iberdrolaren
azpiestazioa lotzen dituen bidearen bazterrak barne.
- Aranburu aldean: haritzak.
- Artzubi baserritik gertu, badago zuhaitz isolatu bat, Taxodium Distichum
(zingira nekosta) izenekoa, eta oso arraroa denez, babestu beharra
dago.
- Zurbano auzoko Arteta baserriaren inguruko zuhaiztia.
Hautespen honetatik, Iberdrola-ren azpiestazioaren ingurua atera egin da,
zeren eta Udalak talde idazle honi indarreko plangintzaren xedapen-aldaketa
bati buruzko agiri bat eman baitio. Izan ere, aldaketa horren xedea, Labein
Fundazioak Teknologi Zentroaren (transformazio-zentroen saiakuntzak egiteko)
eraikina eraikitzea da. Eta instalazio horrek Iberdrola-ren azpiestazioarekiko
konexioa behar izango du. Industria horren kokalekua, zuhaitz-masak babesteko
alde bezala babestuta zegoen aldearen zati bat izango da. Aurrerapenaren
zati hau, izapidetzen ari den aldaketarekin bateragarri egingo da eta bere
emaitzaren kontura geratuko da.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 100
Edozelan ere, aipatu beharra dago, plangintzak, eta alde horiek erabileren
edota eraikuntzen araubidearen arabera zehazteak, ez duela indarreko beste
arloko (nekazaritzako edo basogintzako) arautegi batzuk aplikatzetik
salbuesten, eta horiek haustea baino, osatu beharra dagoela.
Esaterako, arautegi horien artean, 3/98 Legea (Euskal Herriko Ingurumena
babesteari buruzkoa) dago. Lege honetatik ondorioztatzen diren adieren
artean, ingurumenaren gaineko eraginen ebaluazioek (baterakoak,
banakakoak nahiz sinplifikatuak) izan beharreko edukiak zehaztea dago.
Halaber, Lege horretan, prozedura horien menpean jarri behar diren obrak edo
jarduerak zerrendatzen dira.
Era berean, jarduera-baimena behar duten jarduera sailkatuak ere
zerrendatzen dira Lege horretan. Hauek dira ukituriko erabilerak: abeltzaintzako
erabilera (abeltzaintza-ustiategiak, oro har, eta arrain-haztegiak) eta
nekazaritzako industriak. Horri dagokiolarik, 165/99 Dekretua, martxoaren 9koa,
aipatu beharra dago. Dekretu horren bidez, abeltzaintzako instalazio eta
jarduerei buruzko arloko arau teknikoak onetsi ziren eta baimenik gabeko
abeltzaintzako jarduerak araupetzeko prozedura prestatu zen.
Euskal Autonomia Erkidegoko Ibaien eta Erreken Ertzak antolatzeko Lurralde
Plan Sektoriala ez ezik, Urari buruzko Legea ere aipatu beharra dago, garrantzi
handia baitu landa-ingurunean, nekazaritzako eta basogintzako jardueran
funtsezkoa den baliabide bat arautzen duelako eta lurraldeko jardueren
antolamenduan eragin handia duelako.
Horiek horrela, Urari buruzko Legean, Jabari Hidrauliko Publikoan nahiz jabari
horrekin lotzen diren babes-zerrendetan eragina duten erabilerak (Legearen 6.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 101
artikuluan zehaztutakoak) arautzen dira. Halaber, uren polizia-zerrenda, ibilgu
publikoaren bi ertzetetan 100 metro hedatzen dena, definizioz, eragin zuzena
du balio agrologiko handiena duten lurzoruekin bat egiten duten ibai-ibarren
gainean. Lurraldeko alde batzuetan, hala nola, haran kantauriar ahokatu eta
estuetan, polizia-zerrenda honek nekazaritzako jarduerarako aprobetxagarri
den lurzoru oro barne hartzen du.
Jabari Hidrauliko Publikoari buruzko Araudiaren 9. artikuluan, Araudi horretan
xedatutakoren araupean dauden lurzoruaren jarduerak eta erabilerak jasotzen
dira. Araudi horretan, nekazaritza eta basogintzako jarduera eta erabilera asko
daude jasota; beraz, Arroaren Erakundearen baimena izan beharko dute.
Halaber, ureztapenari edo abereak hornitzeari dagozkien aprobetxamendu
pribatiboek Arroaren Erakundearen baimena izan beharko dute.
Aprobetxamendu horiek, beste erabilera batzuekin bateragarriak izan beharko
dute eta uren kalitatean eta urekin loturiko ekosistemetan eragin txikia izan
beharko dute.
Azkenik, Uren legeriak, Plangintza Hidrologikoaren bitartez, helburu hau lortu
nahi du: “jabari hidrauliko publikoaren egoera ekologiko ona”. Beraz, uretan
ingurumen-eragin txarra izango duten jarduerak zuzendu eta mugatu beharra
dago, eta urarekin loturiko ekosistemen egoera ekologikoan eragin txarrik izan
gabe aprobetxatu beharko dira ur-baliabideak.
Gatikako lurzoru urbanizaezinean, ibaiertzeko zerrenda txikia dago, udalerriaren
mugen barruan, Butroe ibaia itsasadar bilakatzen delako. Itsasadarra Arbinako
presan hasten da, Butroeko paisaia babesteko aldearen inguruan. Ibaiertzeko
zerrenda horretan, jabari publikoko alde itsas-lehortarreko erabilerak, Itsasertzen
Legearen 31. eta 32. artikuluetan xedatutakoaren menpean egongo dira, eta
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 102
babes-zortasun zonako erabilerak, Lege horren 24. eta 25. artikuluetan
xedatutakoaren menpean.
Nekazaritza eta Basogintza antolatzeko Lurralde Plan Sektoriala izapidetzen ari
da. Agiri hori ez da behin betiko onetsi (2005eko urtarrilaren 10eko AGINDUAk,
Nekazaritza eta Arrantza sailburuarenak, onetsi du hasieran Nekazaritza eta
Basogintza antolatzeko Lurraldearen Arloko Plana), eta kontuan hartu behar
bada ere (batez ere, Gatikako alderdi arazotsuenei dagokienez), lau urte baino
gehiago daramatza hasierako onespenarekin. Bestetik, Mungiako Lurralde Plan
Partzialak, Nekazaritza eta Basogintza antolatzeko Lurralde Plan Sektoriala
aintzat hartu du, eta, hortaz, funtsezkoak dira erabileren ezarpenaren eta
landa-paisaiaren babesaren tratamendua.
Nekazaritza eta Basogintza antolatzeko Lurralde Plan Sektorialak, bere lurralde-
eremuan erabilerak ezartzeko, irizpide orokorrak eta berariazkoak jarri ditu,
baita paisaiari buruzko artezpideak ere, erakunde publikoen jarduerak eta
jarduera horien jasotzaileak diren partikularren jarduerak orientatzeko.
Nekazaritza eta Basogintza antolatzeko Lurralde Plan Sektoriala behin betiko
onesten ez den arte, arautegi honen barruan artezpide horietako batzuk
sartuko dira, erabileren ezarpena eta landa-paisaiaren babesa arautzeko
egokitzat eta beharrezkotzat jotzen direlako.
H. Butroeko babes bereziko aldea.
Butroeko gazteluak eta horren inguruak osatzen duten aldea da. Ahalmen ezin
hobeak ditu hirigintza-funtzioa hartzeko (“Atsedenlekua” funtzioa), zeren eta
Lurraldearen Antolamendurako Artezpideak (LAA) egitean aurreikusi baita.
Gure kulturaren toki enblematikoa da, Bizkaiko Jaurerriaren historiarekin duen
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 103
loturagatik eta bertoko multzo ekologikoagatik (animalien eta landareen
espezie ugari dago bertan). Butroeko gazteluaren ingurua jasotzea du helburu,
bertan lehen esandako balioak daudelako, eta balio horiek babetu behar
direlako. Butroeko babes bereziko aldeak 42,165 Ha-ko hedadura du.
Iparraldean hasten dira alde honen mugak, eta Butroe ibaiaren eskuinaldetik
abiatuz, ibaian gora, BI-3121 errepidetik Butroe gazteluaren sarreraraino eta
zubiraino jaisten den sakonune laua barne hartzen du. Ondoren, bide zuzena
eta inguruko landaredia, mugaketaren hegoaldeko muturrean amaitzen dira,
Butroe ibaiaren meandro batek eta BI-3121 foru-errepidearen ibilgailu-zubiak
bat egiten duten lekuaren ondoan. Mendebaldeko mugak, ibaiaren ertzetik
doa, azkenik, aldea ixteko, perspektiba handiko elementu naturala den
mendixka maldatsua barne hartuta.
Biztanledun guneak
Eskualde guztian, habitataren banaketa atomizatua da gehienbat, eta Gatika
banaketa horren adierazgarri da.
5/1998 Legeak, martxoaren 6koak, Lurzoruaren Araubideari eta Hiri
Antolamenduaren arloko presako neurriei buruzkoak, biztanledun guneak
zehaztu zituen, landa-inguruneko etxebizitza antolatzeko eta horren barreiatzea
saihesteko asmoz, lehendik baziren guneetarantz bideratuz.
Hauek ziren 5/1998 Legean zehaztutako landa-guneak: “lurzoru urbanizaezineko
kokaleku tradizionalak, landa-eremuak berez dituen araubide,a tipologia eta
ezaugarriak dituena”. Hain zuzen ere, “6ko edo hortik gorako baserri-multzoa,
izaera ematen dion eremu publiko baten inguruan bildua” izango da landa-
gunea plangintzaren arabera. Hazkundeak, euskarri dituen guneen egiturazko
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 104
eta tipologi egokitzapena izan beharko du, eta ez du lehendik baden guneak
baino hirigintza-aprobetxamendu handiagoa sortu beharko, hau da,
hazkundeak mugatua izan beharko du, eta antolamendua, egon badiren
lursailetan oinarritu.
2/2006 Legeak, ordea, askoz gehiago murrizten du landa-guneen hazkundea,
baita landa-gunearen kalifikazioa bera ere.
29. artikulua. Lana-guneen berariazko araubidea.
1. Lege honetan ezarritakoetarako, landa-gunea hau izango da: 6tik 25era arteko baserri-multzoa, izaera ematen dion eremu publiko baten inguruan bildua.
2. Landa-gune batek hartzen duen lurzoru-eremuari dagokionez, plan orokorrak hiri-lurzoru gisa sailkatu ahal izango du, lege honen arabera hala dagokionean, edo, bestela, landa-guneko lurzoru urbanizaezin gisa. Azkenengo kasu horretan, bai artikulu honetan bai lege honetan eta garapen-araudian artikuluarekin bat datozen xedapenetan aurreikusitakoa izango dute lege-araubidetzat.
3. Plangintza orokorrak ez baldin badu landa-guneetarako antolamendu xehakaturik ezarri, udalak, plangintza hori garatze aldera, plan berezi bat onartuko du, eta bertan ezarriko du gune horien antolamendu xehakatua. Hor, beharrezko diren zehaztapen guztiak egongo dira jasota, batez ere hauek: eraikinak jasotzeko izendatuta dauden finken kokaera; zein finkatan egin daitezkeen eraikuntzak –finka horiek sarbide zuzena izan behar dute lehendik baden bide publiko batetik–; eraikuntzen bolumena eta gehienez eduki ditzaketen solairuak –ezin izango dute bi solairu baino gehiago eduki–, eta, horrekin batera, eraikuntzen eta mugakide dituzten sail eta bideen artean egon behar duten tarteen parametroak; orobat, zilegi diren, bateraezin diren eta debekatuta dauden erabileren araubidea ere.
4. Mugarritzeak egiteko, finkak erregulatzeko eta hirigintza-zerbitzuak eskuratzeko, prozedura berezi bat izango da, araudi bidez zehaztuko dena. Oratariko lurzoruari herri-jabaria babesteko ezarritako mugaketak eta zorbideak lurzoru-kategoria honi ere aplikatuko zaizkio. 5. Landa-guneetako lurzoru urbaniezaezinari dagokionez, lurzoru eraikigarrian eta etxebizitza-kopuruan plangintzak eragin dezakeen hazkundea ezingo da izan lehendik bazeudenen % 50 baino handiagoa. Era berean, landa-gunean ezingo dira egon 25 baserri baino gehiago, lehendik bazeudenak eta aurreikusitakoak batuta. Paragrafo honetan xedatutakorako eta ez bestetarako, ez da etxebizitza-hazkundetzat hartuko lehendik bazegoen baserria, hirigintza-antolamenduak ezarritako eskakizunak eta mugapenak beteta, bi etxebizitza edo gehiago sortzeko banatzea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 105
6. Halaber, plangintzak, lurzoru-mota honetarako, ezingo du zuzkidura berririk ezarri, ez ekipamendu,espazio libre edo trazaera berriko bide publiko berririk ere; lehendik bazeuden mugak eta lerrokadurak doitzea besterik ezingo da egin.
7. Foru-aldundiek beren lurralde historikoetan dauden landa-guneen zerrendak egingo dituzte, landa-guneak dituzten udalei entzun ondoren.
Eta 105/2008 Dekretuak hauxe dio:
7. artikulua. Zerrendaren norainokoa eta hirigintza-plangintzaren ahalmenak.
1. Foru-aldundiek beren lurralde historikoetan dauden landa-guneen zerrendak egingo dituzte, jardunbide honen bitartez: hasierako onespena, landa-guneak dituzten udalei entzutea, eta behin betiko onespena. Zerrenda horri, egokitzat jotzen bada, mugatze-proposamen bat erants dakioke. 2. Hirigintza-plangintzak ezingo ditu, zerrenda horietan landa-izaerarekin agertzen ez den landa-gunerik ezarri.
3. Landa-guneetako lurzoru urbaniezaezin bezala sailkatuta dauden lurzoru-eremuak mugatuko dituzte udalek egiturazko plangintzako agirietan, lurralde-plangintzan ezarritako irizpideen arabera, eta ekainaren 30eko 2/2006 Legean (EAEko Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoa) jasotako mugekin.
4. Udaleko hirigintza-plangintza eskuduna izango da landa-guneetako lurzoru urbaniezaezinei buruzko gainerako zehaztapenak jartzeko, 2/2006 Legean (EAEko Lurzoruari eta Hirigintzari buruzkoa) jasotako mugekin. Xede horietarako, Udalak landa-gunearen egungo egoerari buruzko informazioa jaso ahal izango du baita Hiri Antolamendurako Plan Nagusian nahiz horretarako idatziko den Plan Berezian ahalbidetutako eraikuntza antolatzea proposatu ere.
Azken batez, ulertu beharra dago, Plan berria, onetsitako guneetara mugatu
beharko dela, eta horien gainean antolamendu-mugak ezarri beharko dituela,
gune edo eraikin berririk sartzerik egongo ez dela, zeren eta Lurralde Plan
Partzialak (LPP) adierazten duenez, egon dauden guneek ez dituzte legeria
honen baldintzak betetzen. Garai gunea ideia honetatik kanpo uzten da, LPPk
25 baserri baino gehiago dituela zehaztu duelako, eta, ondorioz, zatikatzea
proposatzen du.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 106
Landa-ingurua babesteak interes berezia du udalarentzat, zeren eta gero eta
nekazaritzako eraikin gehiagok baitute bizitegi-erabilera, baimenik gabe.
Legeria zehatza bada ere, planak irregulartasun hori prebenituko du.
LPPk, landa-guneei dagokienez, helburu hauek proposatu ditu:
Mungiako Alde Funtzionalean garatu beharreko helburuak zehazteari
dagokionez, hiru helburu hauek dute eragina landa-guneen mugaketan eta
erabileretan:
· Lurzoru urbanizaezinean nekazarientzako kokaleku berriak bermatzea,
bizitegitarako bakarrik diren kokaleku berriak kokatzeko aukera kenduz.
· Herriguneen landa-izaera berreskuratzea. Gune horien mugaketa berriz
aztertzea.
· Egon dauden guneekin loturik ez dauden garapen-alde berririk sortzea
eragoztea.
Halaber, egon dauden guneak finkatu ditu:
Basaldu Garai Gorordo Gorordo - Landaluze Gorordo - Libarona Gorordo - Santune Ugarte Zurbano
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 107
Eta horien azterketatik, hauxe ondorioztatu du:
Gune gehienen mugaketa berriz aztertu beharra dagoela, honako hauek
aztertzearren:
· izaera ematen dion eta biltzen duen eremu publikoa benetan
dagoen.
· baserri-kopurua gunea mugatzeko nahikoa den.
· gaur egun edo aurreikusitako garapenak burutu ondoren,
gehienez 25 eraikin gainditzen ez diren, mugatzea txikiagotu edo
gune txikiago batzuetan banatu ahal dela, hainbat multzo
daudelako egingarria baldin bada.
Eremu horiei buruzko berariazko arautegiak, sailkapen berria egonda ere,
nekazaritza eta abeltzaintzako erabilerak baimendutako erabilera bezala jaso
beharko ditu, baldin eta ustiategietan osasun-neurri egokiak hartzen badira.
Hori guztia dela eta, Aurrerapen honek, egungo landa-guneetan dauden
eraikin guztiak finkatzea proposatzen du, baita lurzoru horien gainean eraikin
berririk garatzea galaraztea ere. Landa-guneetakoak ez diren lurzoru
urbanizaezinetan dauden eraikinak, plangintzaren araberako eraikintzat
hartuko dira, eta ez dago halabeharrez desagertarazteko inolako
aurreikuspenik. Horiek iraunarazteko, ez da ezinbestekotzat joko nekazaritzako
ustiategi batekin lotuta egotea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 108
Bizitegi-lurzoru hiritarra eta urbanizagarria:
Oro har, eta Mungiako Lurralde Plan Partzialaren estrategiarekin bat etorriz,
lurzoruaren edozein sailkapen dela ere, bizitegi-kokalekuez mintzo gaitezke.
Aurreko aurrerapenaren bidez, Udal Plangintzan jarri ziren helburu nagusietako
batzuk hauek ziren:
1. Hirigunea finkatzea eta horri egitura homogeneoagoa ematea.
2. Hazkundea hirigunean fokalizatzea.
3. Eraikuntza barreiatuta antolatzea.
Gaur egun indarrean dagoen Plangintzaren onespen partzialetik, helburu
horietako batzuk bete dira, zeren eta lurzoru urbanizagarriaren sektore guztia
finkatzea lortu baita, baita udaleko erdialdea osatzen duten unitateak ere; hala
ere, Gatikako Udalak Bizkaiko Foru Aldundiaren onespenik gabe Arau
Subsidiarioak onesteko hartu zuen ekimenaren denboraldian eraiki ziren
eraikinak antolatu gabe daude.
Hots, gaur egun, denboraldi hartan eraiki ziren eraikin horietako batzuk ez dute
lege-estaldurarik izan. Haatik, eraikin horiek finkatuta eta okupatuta daude, eta
horietako zerbitzu guztiak dabiltza. Azterketa honek jarritako helburuen artean,
hegoaldean hirigintza-egoera hartan eraiki ziren eraikinak antolatzea eta
nolabait hiri-bilbearekin lotzea proposatu eta nahi du, bizitegirako egikaritze-
unitateak sortuz nahiz zuzkidura-espazioak sortuz.
Egiaz, eraikin horiek, espaloiak, argiak, hornidurak edo euri-urak jasotzeko hodi-
sarea dituzte, besteak beste, eta, beraz, hiri-inguru bezala sailkatu beharko dira.
Eta gauza bera gertatzen da hirigunearen iparraldean.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 109
Hori, ordea, ez da Gatikako hirigunearen errealitatearen alde formala baino ez.
Mungiako Lurralde Plan Partzialak, aurrerapenean, horrela ekiten die bizitegi-
hazkundearen beharrei:
A. Bizitegi-hazkundea.
Lehenbizi, LPPren denbora-ikusmuga 8/16 urtetarako proposatzen dira, eta
lurzoru hiritarra eta urbanizagarria barne hartzen dute. Planaren ikusmugak 8
urtetarako izan beharko du.
Familiaren batez besteko tamainaren araberako Gatikako hazkunde
endogenoa, 94 etxebizitzetakoa da (LPPren ikusmuga). Bilboko Alde
Funtzionalak Mungiagokoari transmititzen dion 1.500 etxebizitzako taldekako
hazkundea, Gatikari 69 etxebizitza berri (LPPren ikusmuga) esleitzen
banatzen da. Horren ondorioz, LPPk 163 etxebizitzako (LPPren ikusmuga)
hazkundea proposatzen du Gatikarentzat, eta HAPNen ikusmugarentzat 82
bilakatu dira. Halaber, LPPk hauxe proposatzen du: Gatikako udalarentzat
babes-araubideko etxebizitzak sortzea nahitaezkoa ez bada ere (3.000
biztanle baino gutxiago dituelako), gai horretan, udal guztiek legezko
estandarretan parte hartu beharko dute.
Gure ustez, ikuspegi hori LPPren eskumena gainditzen du, zeren eta horrek
zehaztuko baitu bizitegi-hazkundea, baina babes-araubidepean jartzeko
betebeharra Jaurlaritzaren eskumena da, eta legebiltzarrean onetsi beharra
dago. Hauxe da Aurrerapen honen proposamena, beraz: LPPren
Aurrerapenaren proposamenari hurbiltzea, hau da, gehienez 246 etxebizitza
sortzea (gure ustez, proposamen hori ez da muga zorrotza, zeren eta plan
nagusiaren lehenagoko aurrerapenean, 400 etxebizitza ingurukoa baitzen).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 110
B. Etxebizitzen eskaintza
Gatikako udal guztiarentzat 16 urteko ikusmugarako proposatzen den
etxebizitza-eskaintza, ez da LPPk behin-behineko izaeraz ezarritako bizitegi-
kuantifikazioa baino handiagoa izango. Horietan ezarritako kalkulua aztertu
ondoren, 163 etxebizitzako bizitegi-edukiera da emaitza, eta 1,5 eta 2 arteko
harrotzea 16 urteetarako, eta 2 eta 3 artekoa, plangitzaren 8 urteetarako.
Kuantifikazio hori, lurzoru hiritar eta urbanizagarriarentzat proposatzen da.
Planaren aurreikuspenak 8 urteko eperako egin behar direnez, eta kontuan
izanda LPPren aburuz 26 etxebizitza garatu gabe daudela, LPPk berak,
kalifikatu beharreko etxebizitza-kopuruaren muga hauek zehaztu ditu: 219
eta 300 arteko etxebizitzak (oraindik garatu gabe daudenak eta 16
urteetarakoak barne). Hiritarraren eta urbanizagarriaren arteko banaketa
behar bezala aztertuko da hasierako onespenari buruzko agirian. HAPNen
ikusmugarako, hots, horren indarraldiko 8 urteetarako, LPPk 164/246
etxebizitza berri aurreikusi ditu.
Halaber, Gatikarentzat eta gainerako udalentzat (Mungiarentzat izan ezik)
dentsitate gomendagarri hau proposatzen du: 20 etxebizitza biztanleko. Eta
kalifikatu beharreko lurzoruak 10,95 eta15 Ha artekoa izan beharko du.
Ez gaude udal guztientzat (Mungiarentzat izan ezik) dentsitate bera jartzeko
irizpide horrekin ados, zeren eta udalerriek hirigintza-egoera eta errealitate fisiko
desberdinak baitituzte. Izan ere, Gatikaren lurzoru hutsak, 32 etxebizitza
biztanleko du, baina LPPk egoera hori onartzen du eta, beraz, ulertzen dugu
loteslea ez den estandar bezala proposatzen duela erreferentzia hori.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 111
Aurrerapenaren fase honetan, Udalak jarreraren bat hartu beharko du
kalifikatuta dagoenaren gainean dentsitateari eusteaz, eta lurzoru berrien 20
etxebizitza biztanleko dentsitateaz, udalak babeseko etxebizitza sustatzeko
duen nahia eta aurreikusitako dentsitateak baino handiagoak diren
dentsitateak bateragarriak egiteko helburuz, LPPren alegazioetan zioak
azaltzearren.
Azkenik, LPPk, birgaitzeko konponbidea prestatzen du, eta lurzoruaren
aprobetxamendu gehiago sartzen ditu. Hori egokia dirudi alde hondatuentzat,
eta pakete horretan Gatika sartu du LPPn. Hala ere, aipatu beharra dago, ez
dirudiela ezaugarri horiek dituen alderik dagoenik.
Bestetik, Gatikako Udalak hirigintza-hitzarmen bat sinatu du MESA-rekin, eta
baltzu horrek, modu subsidiarioan, Bizkailur-ekin (Bizkaiko Foru Aldundiaren
mendeko baltzua, lurzorua kudeatzeko sozietate publikoa). Hitzarmen horiek,
Gatikako hiriguneko iparraldeko lurzorua garatzea proposatzen dute. Eta
dentsitate handiagoekin proposatzen dute. Udalak MESA-rekin duen
hitzarmenari dagokionez, 71 etxebizitza inguru proposatzen dira, 2,2 ha inguruko
hedadurarentzat, hots, finkatutako hiri-lurzoruaren errealitatearen antzekoa.
Bigarren hitzarmenak, 146 etxebizitza proposatzen ditu 6 ha eskasentzat.
Hori guztia dela eta, Aurrerapen honek, gatikarren, talde interesdunen eta
tokiko administrazioaren beraren iradokizunak entzuteko helburuz, hauxe
proposatzen du: erdialdearen perimetro guztitik lurzoru urbanizagarriak
ezartzea. Hau da, iparraldeko lurzoru publikoa, Mungiarekin lotzen den lurzorua
(hego-ekialdean dagoen lurzorua, nolabaiteko finkapen-maila duena) eta
herria Mungia-Butroerekin lotzen duen errepidearen hegoaldean dagoen eta
Garai landa-gunearekiko mugakide den lurzorua jasotzea da helburua.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 112
Proposamen honek hauxe lortu nahi du: lurzoru urbanizagarri guzti horientzat
banaketa-area bakarra ezarriz, hiru sektore independente mugatzea, eta
sektore horietatik, erdialdearen inguruan hazkunde harmonikoa, iraunkorra eta
orekatua antolatuko duten sistema orokorrak esekitzea, lurzoru bakoitzaren
aukerak lurzoru hori antola dezan, alde jakin batzuetan behar ez den
espekulaziorik gerta ez dadin.
Lurzoru urbanizagarria eta lurzoru horri atxikitako sistema orokorrak hartzen
dituen azalera guztia, 15 edo 16 ha ingurukoa da, hots, LPPk ezarri duen
handiena. 30 etxebizitza biztanleko proposatzen da batez besteko dentsitate
bezala, baina hasierako onespenari buruzko agirian, eta egingo diren
iradokizunen arabera, lurzoru urbanizagarri honen zati bat sektorizatugabetzat
hartuko da.
Teknika honen bidez, lurzoru sektorizatugabeak ez dira garapen zuzeneko
lurzorutzat hartzen, lurzoruaren garapen-prozesuan sartzeko, COPTVek onetsi
beharko dituelako.
Lurzoru industriala eta jarduera ekonomikoa duen lurzorua
Industri garapenak, JARDUERA EKONOMIKOETARAKO ETA MERKATARITZA
EKIPAMENDUETARAKO LURZORU PUBLIKOA SORTZEKO LURRALDE PLAN
SEKTORIALAK arautzen ditu. Lurralde Plan Sektorial honek, garapen txikiko
udaltzat hartzen du Gatika, eta herriaren industri garapena Mungialdea alde
funtzionalaren barruan mugatzen du.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 113
LPPk ideia bera errepikatzen du, eta areagotu egiten du gainera, zeren eta uste
baitu, egon dagoen industri jarduera gutxitu beharra dagoela, hirugarren
sektoreko jarduera bikatzeko, eta behar endogenoak bakarrik bete behar
direla. Egia esan, gaur egungo krisi ekonomikoan, badirudi irizpide hori
zoritxarrekoa dela, industria birmoldatzeko jarduera eta enplegua suntsitzea
eragiten badu. Gure ustez, behintzat lehendik baden ehuna iraunarazi beharko
da, jarduerak lekuz aldatzeak kostu handiak dakartzalako. LPPren
proposamena, beraz, ez da gomendagarria.
LPPk, Gatikarentzat eta 16 urteko ikusmugarako, 8,32 h-ko lurzorua proposatzen
du jarduera ekonomikoetarako. Hemendik 8 urtera, LPPren ustez, Mungiako
lurzoru hutsarekin nahikoa izango da Gatikako beharrak betetzeko.
Planaren Aurrerapenak ez du Gatikan industri lurzorua handitzerik proposatzen.
Alde batetik, hiri-lurzoru industriala finkatuta dago, eta lurzoru urbanizagarria,
garatuta badago ere, izapidetzen ari da, eta lurzoru hori handitzeari buruzko
arauen xedapen-aldaketa behin betiko onetsi da, eta hori garatzen duen plan
partziala onetsi da (Ugarte sektorea). Urbanizazioa egikaritzen ari da, URArekin
desmoldaera administratiboren bat badago ere. Azken finean, LPPk ez du
garapen berririk adierazten, Mungiarekiko bateragarritze-alde bat barne
hartzen badu ere.
HAPNren aurrerapen honen ustez, Mungiarekiko bateragarritze-lurzoruak
zailtasun handiak ditu. Hala ere, zailtasun horiek dagokion bateragarritze-
espedientean aztertuko dira. Haatik, MESA lekuz aldatzea proposatzeak soilik,
industri lurzorua izatera behartuko luke. Baina, gainera, Butroe ibaiaren ibilguak
ukitutako industria batzuk daude. Eta, azkenik, gure ustez, Gatikak, beste
edozein udalek bezala, industri azalera txikiren bat izan beharko du gutxienez,
udal-proposamenak hartzeko.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 114
Hori dela eta, Aurrerapenak, Ugarteko ingurua (lurzoru garatua) Majestic-eko
inguruarekin (lurzoru finkatua, baina erasan hidraulikoen arazoak dituena)
lotzea proposatzen du, lekualdaketetarako eta udalaren hazkunde endogeno
txiki posiblerako eremuak izatearren.
Urbanizagarri bezala sailkatu nahi den azalerak 3,90 ha ditu.
Bestetik, eta Aurrerapen honekin batera, lurzoru urbanizaezinaren aldaketa
izapidetzen ari da, Labein fundazioko transformazio-zentroen jarduera ezartzeko
(agiri honetan jaso da alderdi hori). Besterik gabe, Gatikako lurzoruan sartu
beharreko beste sistema orokor bat da.
Ondorioz, Aurrerapen honek, helburu hauek proposatzen ditu, LPPrekin bat
etorriz:
a. Egon dagoen industri lurzorua finkatzea.
b. Garapeneko industri lurzoru berririk ez kalifikatzea, baina barneko
lekualdaketak lagatzea eta udalaren gaitasun endogenoak jasoko
dituen lurzorua izatea.
c. Bizitegi-inguruko eremu andeatuak berroneratzea.
d. Plangintza Mungiako alde mugakidearenarekin bateragarri egitea.
e. Labein-en zentro berria Iberdrola-ren azpiestazioaren ondoan eraikitzeko
aukera sartzea.
Merkataritzako eta hirugarren sektoreko jardueretarako lurzorua
Bakiok eta Mungiak bizitegi-lurzoruarekin batera merkataritzako lurzorua sor
dezatela proposatzen du LPPk. Gatikari dagokionez, Majestic berroneratzea
proposatzen du.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 115
Gatika Majestic 337. Aurriak. * Eraikinaren zati gehiena aurria bada ere, gaur egun, sektorean inbentariagarriak ez diren beste jarduera txiki batzuk garatzen ari dira.
Gure ustez, kontzeptu-akatsa da, industri jarduerak egon daudelako. Bestetik,
LPPk, MESA lekualdatzeko proposamena bideratzen du. Proposamen hori,
birmoldatzeko industri lurzourako egin genuen, LPPn taxutzen den hirugarren
sektoreko edo bizitegitarako lurzoru honen bidez, hauxe adieraziz:
Gaur egun lurzoru industrial edo jarduera ekonomikoetarako lurzoru bezala kalifikatuta dauden lurzoruak bizitegitarako lurzoru bezla edo antzeko lurzoru bezala kalifikatzeko prozesuak onartuko dira, baldin eta baldintza hauek badaude:
– Aldez aurretik justifikatuko da, eta behar bezala dokumentatuta, lurzoru horiek jarduera ekonomiko berriak hartzeko eremu bezala (aparkaleku-zuzkidurako ekipamendu osagarriarekin) birmoldatzeko ordezko hirigintza-eragiketa proposatzeko ezintasun teknikoa, ekonomikoa edo hirigintzakoa dagoela. Jakina, jarduera ekonomiko berriak ezaugarritzeak, hiri-ehunaren barruko kokapenarekin bateragarria den eraketa tipologikoa izan beharko du (jarduera aurreratuak,hirugarren sektoreko zerbitzuak ...). – Udalaren eremuan edo, eremurik ezean, Alde Funtzionalaren eremuan, jarduera ekonomikoak egiteko lurzoru berriaren baliokide den azalera sartu beharko da hirigintza-plangintzan.
Azpiegituretarako eta Sistema Orokorretarako lurzorua
LPPk, irizpide orokorren artean, beste elementu batzuk kontuan hartzea proposatzen du, hala nola: Bakioko, Fruizko eta Gatikako garapen berriekin loturiko ertz-kaleak egitea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 116
Edo bizikletaz ibiltzeko ibilbideak:
Bizikletak ibiltzeko bideen sarea
Zenbait jarduketa ezarri behar dira bizikletentzako bideen sarea osatzeko eta hobetzeko, halako moldez non bizikletaren bidezko garraioa motordun ibilgailuen garraio alternatiboa izango baita. Jarduketa horiek bi aldetatik bideratu behar dira: alde batetik, sareak herrigune nagusiak lotu ditzala, eta bestetik, berariazko egituren bitartez, erabiltzaileen segurtasunaren arazoa konpon dezala.
Alderdi honek zerikusi handi du bide-azpiegiturak hobetzearekin, zeren eta, gehienetan, horiek baitira txirrindulariek erabiltzen dituzten ibilbideen euskarri. Garatu beharreko jarduketa gehienak, egon dagoen autoen bideko plataformak egokitzeko eta zabaltzeko izango dira, plataforma hori berriz antolatuz: autoentzako galtzada estuagoa egingo da, eta horren ondorioz, abiadura moteldu egingo da, eta egungo bide-bazterrak handituko dira (gorriz margotuko dira eta ziklisten erabilera lehenetstia dagoela adierazteko seinaleak jarriko dira); hala, zirkulatzeko noranzko bakoitzean norabide bakarreko errei bat egokituko da.
· BI-634 errepidearen gainean ( Mungia- Gatika) Butroeraino. · BI3105 bidearen gainean (Gatika-Laukiz-Butron)
Oinezkoen alderdiei edo bidezidorrei dagokienez, hauxe proposatzen da LPPn:
Proposatutako oinezkoen ibilbideak, egon badauden landa-bide eta errepideen gainean kokatzen dira gehienbat, ahal den neurrian, ibilgaien trafikorik handiena duten errepide nagusiak saihestuko direla. Ondorioz, eskualdeko bidezidorren sarea egokitzeko irizpide nagusiak hauek dira:
- behar ez bezala dauden bideguneetako zorua egokitzea eta trazadurak adierazitako puntuetan osatzea. - ibilgailuen trafikorik handiena dabilen trazaduretan bi erabilerak bereizteko jarduerak egitea.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 117
Aurrerapen honek, hauxe proposatzen du sistema orokorrei dagokienez:
• Errepideen Lurralde Plan Sektorialean udalaren barne-bideei hiri-
izaera emateko aurreikusitako saihesbidearen bidea kentzea.
• 634 errepide nazionala herriaren erdialdetik igarotzen den tokitik
ibiltzen den zirkulazioa Maruriko saihesbidera eramatea.
• Foru-bideei legezko erreserbak ematea, oinezkoentzako eta
bizikletentzako bideak garatzeko aukera bideratzearren.
Beste alderdi batzuei dagokienez, irizpide hauek jartzea komeni da:
Garraio publikoa LPPk, alde hau Bilborekin lotzea proposatzen du, hain zuzen ere, Mungia erdigune izango duen intermodalitate baten bidez. Irizpide honek, Gatika operatzetik at uzten du, eta bakarrik hartzen du kontuan Gatikako herritarrek Mungiako erdialdera iristeko duten mugikortasuna. Informazio-kapituluetan, Bizkaibus-eko baliabideak aipatu dira; gure ustez, beste hautabide batzuk, esaterako, lantzaderak, garestiegiak dira eta, hortaz, ez dago horiek sustatzerik. Azpiegiturak, oro har
Saneamendua (LPPren EDAR (hondakin-uren araztegia) proposamena,
garrantzitsua)
LPPren lehentasunezko helburutzat jotzen da aurretik araztu gabeko ur-isuriak desagerraraztea, eta saneamendu sarea osatuko da eremuko biztanle-gune guztiei zerbitzua emateko. Horretarako, hauxe proposatzen du LPPk:
- Udalerri hauetako ur beltzen isurketa Butroe garaiko aldean bilduko duen kolektorea egitea, Mungiako araztegira eramateko: Arrieta, Fruiz, Gatika, Gamiz-Fika eta Meñaka. - Eskualdeko araztegi bat (EDAR) Gatikan eraikitzea.
- Butroe ibaiaren erdialdean kolektore bat egitea, Maruri-Jatabeko, Gatikako eta Laukizko hondakin-urak batu eta Gatikako araztegira eramateko.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 118
Halaber, herrigune eta industrialde hauetako egungo saneamendu-sistema hobetzeko bigarren mailako sare bat burutzeak lehentasuna du udal-jardueren artean:
- Gatika: Sertutxa, Ugarte eta Gorordo herriguneak - Gatika: Gatikako industrialdea
Egiaz, kapitulu hau garrantzi handiko da, zeren eta araztegia (EDAR)
instalatzeko lurzoru-aurreikuspena egin eta araztegirako sarbideak egokitu
beharra baitago. Eta, bigarrenez, landa-gune posibleen hazkundea eta
dagokien saneamendu-sareen egikaritzarekin bateragarri egitea pentsatu
beharra dago.
Hornidura
Hauxe proposatzen du LPPk:
- Hornidura mistoa, udalaren hargune propioen bidez, baita Ur Partzuergoaren edo beste udal batzuen bidez: Gamiz-Fika, Gatika, Fruiz eta Laukiz.
LPPk balio bezala proposatzen du:
Horiek horrela, egon dauden harguneak eskualdeko baliabide natural estrategikotzat hartu beharko dira.
Agian, adierazpen hau berriz aztertu beharra dago, zeren eta Partzuergoa
beste udal batzuen kontrako bidean lan egiten ari baita, presak legeria
aplikagarri berriaren arabera mantentzeak dakarren kostuagatik. Eta horren
ondorioa, uraren prezioaren gainkostua da; ez da, beraz, egingarria.
Energia
Hauxe zehaztu du LLPk:
LPP honetan energiaren arrazoizko erabilera lortzeko proposatu diren jarduketek, Lurraldearen Antolamendurako Artezpideetan nahiz Euskadiko Estrategia Energetikari buruzko 3E-2010 Planean ezarritako zehaztapenak hartzen dituzte. Horra hor:
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 119
- Aurrezki energetikoa ahalik eta gehien sustatzea. - Sektore guztietan efizientzia energetikoko jarduketak nabarmentzea, intentsitate energetikoari dagokion kontsumoa gutxitzearren. - Autohornidura energetikorantz abiatzea, eta bertako baliabide berriztagarriak gehiago eta hobeto aprobetxatuko dituzten ahaleginak areagotzea. - Energia-iturriak dibertsifikatzea eta gas naturala eta ordezko energiak sustatzea.
Biomasatik datorren energia, agian nekazaritzako ustiategiekin lotuta dagoena, erregai tradizionalen erabilera-eremuaren barruak ordezko bilaka daitekeen teknologia da. Gas-sareari dagokionez, gaur egun, Gas Naturala garraiatzeko sarea burutzen ari da, zeren eta oraindik ez baita lurralde guztitik banatzen, eta Mungian eta Bakion bakarrik biltzen baita eta Gatikan modu orokortuan baitago.
Plan Nagusiaren Aurrerapen honek bat egiten du adierazpen hauekin, baina
egiten diren proposamenetan ez dute aplikazio zuzenik.
Butroe ibaiaren babesa
LPPren proposamena
5.4.e Lan hidraulikoak Eusko Jaurlaritzako Lurralde Antolamendu eta Ingurumen Sailak Butroe errekaren hobekuntza hidraulikoaren gaineko proiektu bat burutzea aurreikusi du bertan aldian-aldian gertatzen diren uholdeen kalteak ekiditeko (Mungia eta Gatikan), betiere ibaia ahalik eta gutxien ukituta.
Proiektua, funtsean, alboko ubide bat egitean datza ibaiko ubidea egoera naturalean dagoen tarteetan. Gainera, nahitaezko gutxieneko erretiroak ezarri dira:
- 30 m lurzoru urbanizaezinean
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 120
- 10 m hiri lurzoruan - 16 m eraikuntzara eta 6 m lurzoru urbanizagarriko urbanizaziora
Babes hauek, aplikazio zuzeneko elementu bilakatzen dira.
Ekipamenduak
LPPk, hezkuntza, osasuna, kultura, kirola eta gizarte-ongizatea adierazten ditu
(eskari guztiak Mungia-Bakiotik betetzen dira), eta oro har behar horiek beteta
daudela esaten du (agian, Haur-eskolak izan ezik).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 121
PROPOSAMENAK
Lurzoru urbanizaezina
Arau Subsidiarien Azterketaren Aurrerapenak, alde hauek eta kalifikazio hauek
zehaztu ditu, Lurraldearen Antolamendurako Artezpideetan nahiz 2/2006
Legean, Lurzoruari buruzkoan, ezarritako irizpideen arabera, LPPrekin bat etorriz.
Hauek dira kategoriak:
Nekazaritza eta abeltzaintzako babes-aldeak
Nekazaritza eta abeltzaintzako babes arrunteko aldeak - PAc
Nekazaritza eta abeltzaintzako ibarreko babes-aldeak - Pav
Nekazaritza eta abeltzaintzako babes bereziko aldeak - Pae
Babes Bereziko Aldeak
Paladosko babes bereziko aldea.- EPp.
Arbinako ingurunea hobetzeko aldea. - MA1-8.
Gailurrak babesteko aldea. - EPc.
Zuhaitz-masak babesteko aldeak.- EPma.
Butroe babesteko aldea. - EPb.
Landa-guneak dauden aldeak
Oro har, arau hauek ezarri dira lurzoru urbanizaezinerako:
1.- Baliabide naturalak ustiatzeko erabilera propioak bakarrik lagatuko dira,
ingurune naturala zaintzearekin bateragarri eginez, erabilerak behar bezala ibil
daitezen beharrezkoak direnak barne hartuta, baita, horien izaera dela eta,
nahitaez lurzoru urbanizaezinean kokatu behar direnak ere (horien ezaugarriak
kontrolatu ondoren eta erabilera publikokotzat edo gizarte-intereskotzat jo
ondoren).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 122
Honako hauek ez dira nekazaritzako ustiategitzat hartuko:
a) Nekazaritzako enpresa lagungarriak, zeinek, lurrak ez badituzte ere,
nekazaritzako makineria lagatzearen edo nekazaritzako ustiapenetan erabili
ohi diren zerbitzuak ematearen bidez, nekazaritzako ekoizpenarekin
elkarlanean ari diren, edozein kontratu-mota dela ere.
b) Ibiltzeko nahiz lasterketako zaldien ustiategiak, zaldi-hazkuntzan ere
jarduten ez badute behintzat.
c) Lor-abereen ustiategiak, abere horien hazkuntzan ere jarduten ez badute
behintzat.
d) Txakurtegiak, abere-dendak, hiltegiak eta antzekoak.
e) Edonolako parke zoologikoetan (itxian nahiz askatasunean hazitako
animaliaenak) animaliak erakustea.
f) Etxe-abereen hazkuntzak.
g) Arrain-haztegiak eta itsas haztegiak.
2.- Familia bakarreko edo biko etxebizitza ezarri berrien erabilera mugatu egiten
da. 2/2006 Legean ezarritakoaren arabera, nekazaritzako ustiategiarekin lotuta
daudela justifikatzen dutenak bakarrik lagatuko dira. Horretarako, eraikiko den
eraikina erabilera horretarako egokia eta nahikoa izango dela behar bezala
justifikatu eta bermatuko da. Halaber, Euskal Autonomia Erkidegoko
Nekazaritzako Ustiategien Erregistroan erregistratuta dagoen ustiategia dela
behar bezala justifikatu eta bermatuko da, baita eskatzailea ustiategiaren
titularra dela ere. Horretarako, hauxe eskatuko da, gutxienez:
- Nekazaritzako ustiategia EAEko Nekazaritzako Ustiategien Erregistroan
erregistra dadila.
- Ustiategiaren gutxienezko jabetzako lurzatiaren azalera Labore Unitate
Minimoarentzat ezarritakoa izan dadila.
- Eraikitzeko lizentziaren eskatzailea nekazari profesionala izan dadila.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 123
- Jabetza Erregistroan, ukitutako lurzatin eraikin berriekiko atxikipenaren
jabetza idaztea.
Ustiategiaren titulartzat hartuko da, nekazaritzako jarduera egiten duen
pertsona fisikoa edo juridikoa, hots, ustiategia osatzen duten ondasunak eta
eskubideak enpresa-irizpideen arabera eta arrisku ekonomikoak eta
ustiategiaren kudeaketaren erantzukizun zibilak, eta zerga- eta gizarte-
erantzukizunak bere gain hartzen antolatzen dituena.
3. Egon badauden etxebizitzetako handitzeak eta eraikuntzako esku-hartzeak
arautzen dira. Etxebizitzak izango diren eraikinak zaharberritu edo osorik
berritzeak, eraikin horietatik gertu dauden txabolak eta teilapeak desagertzea
ekarriko du, barne-banaketaren arrazionalizaziarekin bat etorriz. Xede horrekin
egingo diren obrak, eraikinaren ezaugarri nagusiak errespetatuko dituzte, baita
balio arkitektonikoak edo historikoak ere (balitu).
4. Lagatutako erabilera edo eraikin orok, arau hauetan ezarritako xedapenak
ez ezik, arloko legeriek ezarritako zehaztapenak ere beteko dituzte.
5. Debekatuta daude hiri-erabilerak, batez ere, industria-erabilerak,
merkataritza- edo finantza-erabilera tertziarioak eta bulego-eraikinak.
6. Debekatuta daude etxebizitza kolektiboetako eraikinak.
7. Salbuespenez, egon badauden eraikinetan ostalaritza-erabilera lagatuko da,
baldin eta HAPN berria indarrean sartu baino lehen jarduera hori badago eta
2/2006 Legearen mugekin.
8. Lurzoru urbanizaezinean gara daitezkeen erabilerak, Sistema Orokorren eta
ezarriko diren eraikuntza-lerroen babes-aldeen mugen kalterik gabe lagatuko
dira.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 124
9. Ezingo da baimendu, eraikinak eraiki eta gero, horien erabilera aldatzea.
Udalak, hausterik gerta ez dadin behar izango diren azterketak, ikuskapenak
eta egiaztapenak egingo ditu. Nekazaritza eta abeltzaintzako erabilera
aldatuko duen eraikinaren eskualdaketa orok, jaraunspenezko eskualdaketa
salbu, higiezina antolaketatik kanpo egotea edo plangitzarekin bat ez etortzea
eragingo du, eta, ondorioz, erabilera hori debekatuko da, eta dagokion
zehapena jarriko da. Halaber, edonolako udal-zerbitzuen jabetza kendu ahal
izango da, legez kontrako erabilerak irauten duen bitartean.
10. Ezingo da inolako isuririk edo zaborrik, zabortegitzat jo diren eta dagokion
baimena duten lekuetatatik at pilatu.
11. Baso-sailak, Mendien eta Natura Gune Babestuen Administrazioari buruzko
Foru 3/1994 Arauak, ekainaren 2koak, arautuko ditu. Arau horretan, baso-sailek,
etxebizitzekiko eta belardiekiko bete beharko dituzten tarteak arautzen dira,
elkarrekin bateragarriak izan daitezen.
12.- Lur-mugimenduari buruzko gehienezko irizpideak jarriko dira, lagatutako
berotegiak eraikitzeko.
13.- Paisaiaren tratamendurako irizpideak jarriko dira.
Oro har:
− Paisaian ez da beharrezkoa ez den lerro zuzenik sartuko. − Paisaiaren elementuak zaindu eta lehengoratuko dira, hala nola,
heskaiak; harrizko hormak, eta horien ordez ez dira txarrantxazko itxiturak jarriko; zuhaitzen lerrokatze sinpleak mugetan, bidezidorretan eta bideetan; zuhaitz isolatuak; ogi-labe eta dolare tradizionalak; baita baserrietara, laboreetara eta belardietara iristeko bideak ere.
− Berezko landaredi-orbanak zaintzea, urarekin loturiko landaredia barne, landarediz osatutako elementu linealen bidez elkarrekin lortzeko ahalegina egingo dela;
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 125
− Erabilerarekin loturiko obretan, instalazioetan eta erakinetan paisaia-motarentzat egokiak diren eskala, diseinuak eta materialak erabiliko dira.
− Eraikinen neurriak: Komenigarria da, eraikin berriek, bolumetriari eta itxura orokorrari dagokienez, EAEko eraikin tradizionalen eraikuntza-tipologiaren araberakoak izan daitezela. Arreta handia jarriko da, eraikinaren gehienezko okupazioa baimenaren xede izan den erabilerarentzat egokia izan dadin.
− Debekatuta dago 60 metrotik gorakoa ez den gehienezko luzera.
Abeltzaintzan eta nekazaritzako industrietan:
− Ahal den guztietan, erabilera hau lurraren sakonunetan eta asko ikusten ez diren tokietan kokatuko da, eta ez dira zeruertzaren eta tontorren inguruetan jarriko.
− Kasu jakinetan, landare-pantailak erabil daitezke eraikin horiek paisaian duten eragina txikiagotzearren, baina ahaleginak egingo dira, pantaila horiek ezkutatu nahi denaren gainean arreta erakarkartzeko erakargarri bilaka ez daitezen, eta landare-espezie egokiak erabil daitezen.
Nekazaritza eta Abeltzaintzako Babes Arrunteko eta Bereziko Aldeetan, txosten
honen irizpide orokorren arabera, nekazaritza eta abeltzaintzako ustiategiekin
loturiko erabilera eta eraikin guztiak lagatzen dira, eta horietako
bakoitzarentzat mugak ezarri dira.
Nekazaritza eta abeltzaintzako ibarreko babes-aldeetan, nekazaritza eta
abeltzaintzako erabilerak lagatzen dira, baldin eta eraikinak euskarri ez
badituzte eta lurraldearen itxura eta zuhaitzen, zuhaixken edo sastraken
hazkuntza aldatzea (urpean gera daitezkeen aldeen hustuketa eragozteko) ez
badakarte.
Nekazaritza eta abeltzaintzako ustiategiekin loturiko etxebizitzak lagatzen dira
egon badauden eraikinetan, 2/2006 Legearen xedapenetan eta Eusko
Jaurlaritzako 105/2008 Dekretuan ezarritakoa betetzen bada.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 126
Gailurrak babesteko aldeetan, berezko basoa zaindu eta birsortzeko
basogintzako erabilera lagatzen da, baita mendien aprobetxamendua eta
bertoko baso-ustiapen zuzena ere.
Gainerako babes-aldeetan: Palados babesteko aldean, Arbinako ingurunea
babesteko aldean, eta zuhaitz-masak babesteko aldeetan, ez da inolako
erabilerarik edo eraikinik lagatzen: bakarrik egon badagoena mantentzea
lagatzen da.
Butroe babesteko aldea
Indarreko Arau Subsidiarioek araubide bat ezarri dute Butroeko gazteluaren
inguruko paisaia babesteko. Horrela, parametro batzuk zehaztu dituzte, eta
edozein eraikinetarako nahitaezkoa da Paisaia Plan Berezi bat idaztea.
Erabilera hauek lagatzen dira: egon badauden baserriekin loturiko nekazaritza-
erabilera, abeltzaintza-erabilera, basogintzako erabilera, bizitegitarako
erabilera eta ostalaritza-erabilera, eta erlijio-erabilera.
Arauak aztertzeko Aurrerapenak ez du proposatzen indarreko Arau
Subsidiarioetan ezarritakoa aldatzerik.
Landa-guneak
Gatikako Plangintzan biztanledun gune hauek jaso dira:
* Garai herrigunea,
* Ugarte herrigunea,
* Gorordo-Santune herrigunea,
* Zurbano herrigunea,
* Libarona herrigunea,
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 127
* Gorordo, 9 Industrialdea herrigunea,
* Gorordo-Landaluze herrigunea,
* Basaldu herrigunea.
Duela gutxi etendako azterketak, herrigune hauek barne hartzen zituen berriro
ere, baina Eusko Jaurlaritzak herrigune horiei buruz egin zuen Txostenak,
herrigune horietako batzuk kendu behar zirela adierazi zuen, zeren eta hasieran
ez baitzituzten nahitaezko 6 baserriak.
2/2006 Legearen eskakizunen, 105/2008 Dekretuaren, Lurraldearen
Antolamendurako Artezpideen eta Arau Subsidiarioei buruzko etendako
azterketari buruzko Txostenaren arabera, Aurrerapen honetan, egon badauden
herriguneak iraunaraztea proposatzen da, egungo eraikinak finkatuz eta
hazkunde berririk lagatu gabe.
Hiri-lurzorua
Bizitegi-lurzoru hiritarraz
Gatikako hiri-lurzorua Garai-Sertutxa herrigune nagusian kokatzen da. Herrigune
horretan, udaleko zerbitzu nagusiak biltzen dira, hala nola, Udaletxea, herri-
eskola, parrokia, probalekua, pilotalekua, botika, hilerria... Hiri-lurzoruak “elizako
landa” delakoa inguratzen du, eta hilerriraino luzatzen da, BI-3105 errepidean
zehar.
Lehenago esan dugun bezala, Gatikako Udalak Arau Subsidiarioen azterketa
Bizkaiko Foru Aldundiaren onespenik gabe onesteko ekimena izan zuen
bitartean eraiki ziren eraikinak finkatu gabe daude oraindik (izan ere,
Aurrerapen honetan horiek sendotzea proposatzen da).
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 128
Gaur egungo hiri-lurzoruaren ekialdean, Lubarrieta-ondo sektorea dago. Lurzoru
hori urbanizatzeko gaitzat sailkatu zen aurreko Plangintzan, eta osorik garatu da.
Gaur egun, % 100ean dago finkatuta, eta hiri-lurzoruak berez dituen
azpiegiturak dauzka (saneamendu-sarea, argiteria publikoa, urbanizazioa,...).
Sektore horretan eraikitzeko proiektuak, udaleko arau subsidiarioek
zehaztutakoak baino aprobetxamendu handiagoa eman dio. Aurrerapenak
finkatzea proposatzen du.
Azterketa honek, hirigintza-egoera horretan hegoaldean eraiki ziren eraikinak
antolatu eta hiri-bilbearekin lotu behar ditu, hain zuzen, egikaritze-unitate
berriak sortzen (hasierako onespenari buruzko agirian zehatuko da). Azterketak
finkatu egiten ditu, zeren eta, hiri-bilbearekin ezin hobeki lotzeaz gain, udal-
zerbitzuen sareekin behar bezala lotuta dauden biztanledun eraikinak baitira
eta espaloiak, hornidura, argiteria eta euri-urak husteko sareak baitituzte.
Iparraldean, hirigintza-egoera berean eraikitako aldea ere badago, eta orain
finkatu egin da, zeren eta, udal-zerbitzuen sareekin behar bezala lotuta dauden
biztanledun eraikinak baitira, eta espaloiak, hornidura, argiteria eta euri-urak
husteko sareak baitituzte.
Aurrerapenak, finkatutako bizitegi-lurzoru hiritarra (OR-7.1 planoaren arabera)
mugatzea proposatzen du, eta, egikaritze-unitate berriak zehaztea (hasierako
onespenari buruzko agirian xehatuko dira).
Bizitegitarako egikaritze-unitate berriak, etxebizitza kolektiborako diseinatuko
dira.
- Tipologia orokor hau proposatzen da: beheko solairua + 2 solairu +
teilatupean,
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 129
- Merkataritza-azalera, edo beheko solairuko erabilera bateragarriak,
baimendutako erabileratzat hartuko dira.
Bizitegitarako egikaritze-unitateren bat, familia bakarreko edo biko etxebizitza
izan ahalko da, Pb + pp tipologiarekin.
Gainerako hiri-lurzorua, hiri-lurzoru finkatu bezala tratatuko da, eta lurzoru-horren
barruan, espazio libreen sistema orokorretarako edo ekipamenduetarako
espazioak izateko espazioak bereiziko dira. Elizaren, eskolen eta udaletxearen
ingurua, xehatuko duen plangintzaren figurako garapeneko operazio
estrategiko bezala aztertuko da.
Hiri-lurzoru industrialaz
Hiri-lurzoru industriala biltzen den hainbat puntu ditu Gatikak:
Alde batetik, “Mesa Gatika” aldeko hiri-lurzoru industriala, Gatika-mendi
gainaldean, zeinean M.E.S.A. S.L. enpresa dagoen. Orain arte, finkatuta eta
antolamenduaren barruan zegoen. Hala ere, MESA SL enpresaren eta Udalaren
arteko hitzarmenak eta geroago, Bizkailur SL esku hartzeko aukerak, eremu hau
bizitegi-erabilerako lurzoru urbanizagarriko sektoretan edo lurzoru
urbanizagarriarekin loturiko sistema orokorretan sartzea aholkatzen dute.
Proposamen honek, udalbatzaren adostasuna behar du, eta administrazioari
(kasu honetan, Bizkailur-en bidez) udaleko herritarrei etxebizitza babestuak
eskaintzea uzten zaio. Baina, azpimarratu nahi dugu, Aurrerapenaren
proposamen honek akordio batzuk betetzea eskatzen duela.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 130
a. MESA SL enpresari dagokiona, zeren eta, enpresa honek HAPNek edo
akordio gehigarriek ezarritako epeetan utzi beharko ditu instalazioak.
b. Bizkaiko Foru Aldundiak bere LPPn hartu duen akordioa (Bizkailur-ek eta
Udalak alegazioak egin dituzte).
c. Udalarena, gainbalioetako batzuen erreskate edo berrinbertsioari
dagokionez (udalbatzaren erabateko akordioa berekin ekarriko duena).
d. Eta Bizkailur SL baltzuarena (inbertsioa egiteko interesa duena).
HAPNen Aurrerapen honek, hortaz, industri lurzoru finkatua desailkatzea
proposatzen du, eta lurzoru hori, industrialtzat hartuko diren beste eremu
batzuetara eramatea, edo, hala balegokio eta jasoko diren iradokizunen
arabera, udaletik kanpoko beste lurzoru batzuetara ere (Aurrerapen honek ez
luke hori nahi izango).
Halaber, BI-3121 errepidean Mungiako udalerriarekin dagoen mugan, badago
hiri-eremu industrial txiki bat, egia esan, gainerakoa Mungian duen industri
lurzati baten zatiari dagokiona. Gaur egun udalaren barruan eraikinak dituen
eremu hori handitzea proposatzen da, egon dagoen eraikuntza finkatzeko
helburuz, eta ezarpen txikiren bat lagatzearrren, baina Mungiarekin bateragarri
eginez. Aprobetxamendua lekuz aldatzeko hauxe behar izango da:
a. Mungiarekin bateragarri egiteko plan bat egitea.
b. Egon badagoena jasoko duen eta aprobetxamendu berria ezartzea
lagatuko duen plan berezi edo partzial bat garatzea.
Gainera, HAPN honek, Ugarte industrialdeko eraikin edo lurzoru hutsak hiri-
lurzoru finkatutzat hartzea proposatzen du, planifikatu (Plan Partzial baten bidez)
eta urbanizatu (urbanizazio-proiektu baten bidez) denez.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 131
Aurrerapen honek, Majestic industriako pabiloiak kokatuta dauden lurzoruari
eta inguruari buruzko iritzia eman behar dela uste du. Egon badagoen
eraikinaren zati bat, urpean gera daitekeen lurzoruaren gainean dago. Hala
ere, tokiz aldatzea garestia izango da. Aurrerapenak, lurzoru hori finkatzea
proposatzen du, baldin eta ibaiaren 500 urteko uholdearen eraginpean
geratzen ez bada, bestela, antolamendutik at geratuko litzateke. Hori dela eta,
hiri-lurzoru finkatuko irlatxo bat sortzen da egungo eraikinarekin, eta URAk
ikertu eta aztertu beharko du.
Lurzoru urbanizagarria
Lurzoru-mota honek garrantzi handia du HAPN honetan.
Bizitegi-lurzoru urbanizagarria
Aurrerapen hau idatzi denean, Gatikan ez dago gara daitekeen sektore
urbanizagarri kalifikaturik. Beraz, benetako beharra da horrelako lurzorua
sortzea, herritarren eskaera eta Lurraldearen Antolamendurako Artezpideek
Gatikarentzat zehaztu zuten kuantifikazioa (440 etxebizitza) eta orain Mungiako
LPPren aurrerapenak Gatikarentzat proposatu duen kuantifikazioa (246,
datozen 8 urteetarako) aintzat hartzen badira.
HAPNen Aurrerapen honek hainbat hautabide proposatzen du. Hautabide
horiek behar bezala berretsiko edo aldatuko dira hasierako onespenari buruzko
agirian. Gaur egun finkatuta dagoen hiri-lurzoruaren inguruko hiruzpalau sektore
proposatzen dira, edo egin gabe dauden unitateen garapen txikiekin. Hiri
urbanizagarri bezala sartu nahi diren orban horiek, behin betiko agirian lurzoru
urbanizagarriarekin loturiko sistema orokortzat hartuko dena sartzen dute.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 132
Hauek dira, hain zuzen, lurzoru urbanizagarriko lau zona horiek (sektorizatuak eta
sektorizatugabeak):
Lurzoru urbanizagarriaren iparraldetik, 11,57 ha inguruko orbana sortzea
proposatzen da, dagozkion sistema orokorrak izango dituzten bi sektore posible
barne hartuko dituena.
Lurzoru urbanizagarriaren hego-ekialdetik, hiri-lurzoruaren mugakide izanda eta
lurzoru honetarako diseinatzen den forma irregularra bilduz, 3,51 ha-ko lurzoru
urbanizagarriko sektorea (sektorizatua ala sektorizatugabea) sortzea
proposatzen da.
Eta horren hego-mendebaldetik, errepide orokorraz bestalde, 2,31 ha inguruko
lurzoru urbanizagarriko laugarren sektore bat sortzea proposatzen da.
Lau sektore horiei, hasierako onespenari buruzko agirian, antzeko
aprobetxamendu homogeneoa egokitzea proposatzen zaie, baina banakako
eraikigarritasunak izango dituzte eta, eraikigarritasun horien araberako sistema
orokorrak jasango dituzte.
Ipar mugatik mugatzen du lehenengo sektoreak hiri-lurzorua. Horren zati baten
gainean, udal-lurrak eta MESAren lurrak daude. Hori garatzea operazio
estrategikotzat jotzen da. Bigarren sektoreak, aurrekoari jarraitutasuna emango
lioke, eta sektorizatugabea izatea proposatzen da, LPPren mugak (etxebizitza-
kopurua) ez gainditzearren.
Gatikako bizitegi-lurzoru finkatuaren hiri-bildeari erreparatzen bazaio,
Mungiarantz duen berezko hazkundean, bilbe hori area horretarantz abiatuz
etenda geratzen dela ikus daiteke. 3.51 ha inguruko lursail-zatia da, “3 sektorea”
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 133
izenekoa, eraikin gabeko lurzorua duena (eraikin batzuk badaude ere) eta
bizitegi-bokazio argia duena.
Sektore honek, gunearen beraren zentralitatea hegoalderantz mugitzea
ahalbidetuko du, hiru helburu hauek hobetzearren:
a. Udaletxea eta egungo erdialdea, Gatikako elkargune bilakatzea.
b. Plentzia-Butroeko trafikoa Marurirantz mugitzea, erdialdearen hegoaldetik
edo iparraldetik, bigarren mailako errepide-elkargunea baino,
oinezkoentzako hirigunea egiteko.
c. Ekipamenduko sistema orokorrak bizitegi-erdialde guztiarekin lotzea
sustatzea.
Gatikan garatzeko aukera duen aldeetako bat, “4 sektorea” izenekoa, Garai
landa-gunearen (mendebaldean), Bi-634 errepideen (ekialdean), hirigunearen
(iparraldean) eta Sertutxako errekaren (hegoaldean) artean dagoena da
(orain, lurzoru urbanizaezinean). Gaur egun, azalera horretan larreak daude,
eta bizitegi-lurzorua izateko ezaugarri ezin hobeak ditu:
1. Hiri-lurzoruarekin harreman zuzena du.
2. Malda txikiko mendi-mazela da, eta eguzkimenduari dagokionez
orientazio ona du.
3. Irisgarritasun zuzena du bidegurutze nagusitik eta BI-634 eta BI- 3105
errepideetatik.
4. Alde honetan udal-saneamendu sarea garatzen ari da; beraz, bertan
instalatutako etxebizitzek saneamendu-sarea izango lukete.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 134
Dokumentazio grafikoan bizitegi-lurzoru urbanizagarriaren eremua zehazten da,
eta eremu horren hedadura 17,39 ha ingurukoa da. Eremu horien gainean,
dagozkion plan partzialak edo sektorizatze-planak garatu beharko dira.
Garapeneko dokumentazio grafikoan (hasierako onespenaren agiria), lotesleak
izango diren elementuak nabarmenduko dira, hots, zeintzuk izango diren, hiri-
bilbe finkatuko bideetako baten jarraitutasuna, eta sektore bakoitzaren puntu
estrategikoetan zuzkiduretarako erreserba-lurzoruen kokapena.
LPPk 20 etxebizitza/biztanleko proposatzen badu ere (inposatu gabe), HAPN
honetan, sektore guztientzat, 24 etxebizitza/biztanleko dentsitatea proposatzen
du, hau da, hiri-lurzoru finkatuarenaren antzekoa. Lurzoruaren zati bat ez da
sektorizatuta egongo, beraz, eskainitako bizitegi-lurzorua zenbatzeari
dagokionez, hasierako onespenaren agiria LPPren aurrerapenaren
proposamenetik gertu egongo da.
Tipologia mistodun eraikina eskaintzeko aukera aztertzen ari da, hots, tamaina
txikiko blokeak gehienbat, eta familia bakarreko etxebizitza eta etxe elkarri
atxiki batzuk ere.
Tipologia hauek aurrez ikusi dira:
Etxebizitza kolektiboak, gutxienez etxebizitza-kopuru guztiaren % 80.
Familia bakarreko edo biko etxebizitzak, etxebizitza-kopuru guztiaren % 10
gehienez.
Etxe elkarri atxikiak, etxebizitza-kopuru guztiaren % 10.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 135
Lurzoru urbanizagarri industrialaz
Gatikako indarreko Arau Subsidiarioetan Ugarteko industrialdeko sektorea
ibarrean zehaztuta zegoen. Sektore hau ia osorik finkatuta dago, handitzeko m2
gutxi batzuk izan ezik. Duela gutxi, lurzoru honen gainean lizentziaren bat eman
da. Eremu hau berriki izapidetu da, Gatikako Arau Subsidiarioen xedapen-
aldaketa baten bitartez (Errotaldeko lurzoru urbanizagarri industriala handitzeari
buruzkoa). Aldaketa honetatik plan partziala izapidetu da, eta urbanizazioa
egikaritzen ari da. Hori dela eta, lurzoruaren zati hau badago hiri-lurzoru
industrialean sartuta. Izan ere, badago urbanizatuta.
Lurzoru urbanizagarri bezala, Ugarteko lurzorua (orain finkatzen ari dena)
Majestic industriekin (horien bizitza ibaiaren tratamenduaren menpean dago).
lotzea proposatzen da. Lurzoru urbanizagarriaren orban txiki hau sortzean,
udalaren barruan lekualdatuko diren industriak berriz kokatzeko eremuak izan
nahi dira, edo udalean bertan enpresa-ekimenak hartzeko aukera izango duten
eremuak izatea.
Jarduera ekonomikoetarako lurzoruaren Lurraldearen Arloko Planak
Gatikarentzat 0 hazkundea proposatzen badu ere, eta Lurralde Plan Partzialak
16 urtetan 8,3 ha inguruko lurzoru urbanizagarria sortzea proposatzen badu ere,
Aurrerapen honek 3,6 ha inguruko hazkunde txikia proposatzen du, udalean
dauden bi lurzoru industrialak elkarrekin lotzeko.
Mungiarekiko bateragarritze-lurzoruak, bateragarritze-plana eta dagokion
sektorizatzea behar ditu; une honetan, beraz, horren neurketa ez da
hazkundetzat hartzen.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 136
Sistema orokorrak eta ekipamenduak
BI-3121 errepidearen saihesbideaz eta udal-hilerriaz
Errepideen Lurralde Plan Sektorialak, BI-3121 foru-errepidearen saihesbidea
trazatu zuen, eta Aurrerapen honek kentzea proposatzen duen Erreserba-
kanala marraztu zuen (badago proposamen hori baimentzen duen Bizkaiko
Foru Aldundiko Errepide Saileko txosten bat), zeren eta, dirudienez, gaur egun,
ofizialki desagertu ez bada ere, garapen hori ez baitago Bizkaiko Foru Aldundiko
aurreikuspenen artean. LPPren ertzeko bidea ere kentzea proposatzen da,
egungo BI-634 hasierako onespenaren agirian zehaztu beharreko hiri-bidetzat
hartuz. Gainera, bide-antolamenduari dagokionez, hiri-lurzorua eta lurzoru
urbanizagarria barne hartzen dituen erdialde berriaren inguruan perimetro-
eraztuna sortzea proposatzen da.
Bizkaiko Foru Aldundiko Errepide Sailaren aurreikuspena (orain, dirudienez, ez
dio horri eusten), BI-3105 eta BI-634 errepideen bidegurutzea (gaur egun, hiri-
lurzoruaren erdian dagoena) hegoalderantz mugitzea proposatzen du. Esku-
hartze horren bidez, udalaren erdialdean zirkulazioa gelditu gabe Mungiarantz
igaro zedila lortu nahi zen. Proposamen berriarekin, Mungiaranzko zirkulazioa
Maruritik atera nahi da.
Zirkulazio orokorrari dagokionez, Sopelanatik Mungiarantz dabiltzan ibilgailuak
Maruritik igarotzen dira, eta honek Gatikaren arazoetako bat konpontzen du.
Aurrerapen honek iritzi hori berresten du.
Bestetik, Aurrerapen honek ordezko proposamena egiten du: egungo bide-
traza badu ere, zati batean oinezkoentzat izango den lotunea eta BI-3105
errepidetik kanpoko zirkulazioa egingo dituen trazadura marraztu du, udal-
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 137
hilerria oinezkoentzako aldeetara hurbiltzeko eta elizaren eta udaletxearen
inguruan espazio publikoen erdiko orbana sortzeko.
Eremu hau garatzeko, Aurrerapenak erdialdearen hautabideak garatzeko plan
berezia egitea proposatzen du, inguru hori operazio estrategikotzat jotzen baitu.
Beste operazio estrategiko batzuk
Aipatu beharra dago, Plan Nagusiaren Aurrerapenak, eztabaida-mailan eta
hasierako onespenaren agiria idatzi baino lehen, beste elementu estrategiko
batzuk aztertzea eta horiei buruz iritzia ematea iradokitzen duela.
A. Plan Nagusian (Aurrerapena) Labein teknologi-zentroaren
garapena (transformadore-zentroei buruzko saiakuntzak egiteko)
txertatzea proposatzen da, Iberdrola-ren transformadore-
estazioaren ondoan kokatzeko (espediente honek, orain dela gutxi,
ez du udalbatzaren hasierako onespena lortu). Agirian sistema orkor
bezala grafiatu eta sartzen da.
B. Bizkailur – Udala – MESA. Operazio estrategikotzat jotzen dugu.
Egungo MESAren instalazioak bizitegi-erdigunetik at eramatea balio
erantsi handia da. Babes-araubidepeko etxebizitzak eraikitzea
sustatzeak (etxebizitza horiek Gatikako herritarrek lehentasunez
eskuratzeko eskubidea izan dezaten) interes handia sortzen du.
Hori guztia dela eta, Aurrerapenak hiri-lurzoru industriala
desailkatzeko eta bizitegi-lurzoru urbanizagarri bezala sailkatzeko
proposatzen du.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 138
C. Udaletxea tokiz aldatzea eta erdialdean espazio libreen sistema
orokorren espazioa sortzea. Egungo udaletxea, errepide orokorretik
hurbilegi dago, eta eraikinak ez du arkitektura-baliorik. Eraikin hori
egun eskolak dauden eraikinera eramatea proposatzen da, lurzoru
urbanizagarritik lortuko diren sistema orokor berriak sortzeko aldeen
gainean eskola-ekipamendu berria sortzeko. Erdialdearen ingurua
plangintza xehatu baten bidez garatuko da; plangintza hori
udalbatzak kontrokatuko du, eta ideia-lehiaketa baten bidez,
espazio libreetako sistema orokorrak egongo direla bermatuko
duen antolamendu baten plangintza egingo da (2/2006 Legearen
estandarren arabera), baita ekipamendu publikoen antolamendua
eta etxebizitzen eraikuntza ere.
D. Eskolak tokiz aldatzea eta 0 eta 12 urte arteko umeentzako
zuzkidura sortzea.
Operazio horiek guztiak, eztabaida publikoen bidez garatu beharko dira.
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 139
Gatika, 2009ko ABENDUA.
Talde idazlea
Arkitektoak Gonzalo Ispizua Anduiza
Iñigo de Ituarte López
Yvonne Cifrián Gil
Iskander Atutxa Zalduegi
Ixone Legarreta
Daniel Salvador Otaduy
Estibaliz Ayastui (laguntzailea)
Abokatua Julio del Ferrero Rodríguez
Soziologoa María Antonia Ispizua Uribarri
Ingurumenean adituak Idema. Nekazaritzako ingeniariak
Parte hartzeko foroak Prometea
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 140
0. ERANSKINA
PLANOEN ZERRENDA
INFORMAZIO PLANOAK IN-1 Kokapena 1/50.000 IN-2 Indarreko arau subsidiarioak 1/12.500 IN-3.1 Gaur egungo ur-hornidurako sarea eta saneamendu-sarea 1/12.500 IN-3.2 Gaur egungo argindarraren hornidurako sarea 1/12.500 IN-3.3 Gaur egungo telefonia- eta gas-sareak 1/12.500 IN-3.4 Gaur egungo errepideen, ibaien eta erreken foru-sarea 1/12.500 IN-4 Historia eta Arkitektura Ondarea eta Arkeologia Ondarea 1/12.500 ANTOLAMENDU PLANOAK OR-5 Sistema orokorrak 1/12.500 OR-6 Lurzoru urbanizaezinaren sailkapen eta kalifikazio xehatua 1/12.500 OR-7 Kalifikazio orokorra. Garai-Sertutxa auzoa 1/2.500
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 141
1. ERANSKINA
PLAN NAGUSIAREN ZENBAKI NAGUSIAK
Gatikako Udala Hiri Antolamendurako Plan Nagusia
2009ko abendua
Aurrerapena 142
SUPERFICIE TOTAL DEL MUNICIPIO 1.742,00 ha
SUELO URBANO RESIDENCIAL (incluidos SSGG en suelo urbano) 14,70 ha
ACTIVIDADES ECONÓMICAS Ugarte 7,73 haÁrea Majestic 1,46 haLímite Mungia 0,61 ha
9,80 ha24,50 ha
SUELO URBANIZABLERESIDENCIAL Sector 1 sectorizado 6,10 ha
Sector 2 no sectorizado 5,47 haSector 3 no sectorizado 3,51 haSector 4 no sectorizado 2,31 ha
17,39 ha
ACTIVIDADES ECONÓMICAS Ugarte 3,60 ha20,99 ha
SUELO NO URBANIZABLE18,00 ha
Resto de suelo no urbanizable 1.678,51 ha1.696,51 ha
Suelo compatibilización planeamientos
SUELO URBANO
RESIDENCIAL 14,70 ha
Densidad 38 viv/ha existentes 450 viviendasDensidad 30 viv/ha nuevas estimadas 90 viviendas
540 viviendas
ACTIVIDADES ECONÓMICAS 9,80 ha
SSGG DE ESPACIOS LIBRES ESTIMADOS 7.500 m2
SUELO URBANIZABLE
RESIDENCIAL 17,39 ha
Densidad 30 viv/ha sectorizado (con SSGG) 183 viviendasDensidad 20 viv/ha no sectorizado 226 viviendas
409 viviendas
ACTIVIDADES ECONÓMICAS
Ocupación Ugarte 14.400 m2
SSGG DE ESPACIOS LIBRES ADSCRITOS AL SECTORIZADO 3.000 m2