FERTILIZACIÓN NITROXENADA NO MILLO FORRAXEIRO EN...

AFRIGA ANO XX - Nº 109

agricultura146 DOSSiEr: SEMENtEira DO MillO

INTRODUCIÓN O millo é o segundo cultivo forraxeiro, despois das pra-deiras, en importancia económica en Galicia e cada vez ten máis presenza nas explotacións galegas fronte a prados e pasteiros (Fernández-Lorenzo et al., 2009). É un culti-vo que require elevadas achegas de nitróxeno (N), e que despois da colleita pode abandonar no chan importantes cantidades de N mineral residual non utilizado polo cul-tivo, razón pola que desde o punto de vista ambiental é recomendable establecer unha cuberta invernal capaz de extraer nutrientes que doutra forma contaminarían as au-gas subterráneas (Báez et al., 2000). Está demostrado que o establecemento dun cultivo de inverno en rotación comillo optimiza a produción forraxeira na España Húmida

Neste traballo analizamos desde o punto de vista produtivo e de calidade forraxeira o tipo de cuberta invernal con presenza de leguminosas en rotación co millo, así como o efecto do tipo de fertilización no cultivo de millo, co fin de ofrecer pautas para unhaacertada valoración agronómica e xestión ambiental de xurros no millo forraxeiro.

M. D. Báez Bernal, M. I. García Pomar, C. Gilsanz Rey, A. Louro López e J. Castro InsuaDpto. de Pastos e Cultivos. CIAM-INGACAL Apdo. 10, 15080, A Coruña (España)

FERTILIZACIÓN NITROXENADA NO MILLO FORRAXEIRO EN ROTACIÓN CON VARIOS CULTIVOS DE INVERNO

(Báez, 1999; Piñeiro e Díaz, 2005). Hoxe en día existe un interese crecente na recuperación de cultivos de legumi-nosas nas explotacións galegas (Piñeiro et al., 2008; Flores et al., 2011). Estas especies, en monocultivo ou formando parte de mesturas con gramíneas, son capaces de fixar o N atmosférico, por tanto, de reducir custos debidos ás ache-gas de fertilizantes nitroxenados fronte a rotacións máis estendidas na actualidade, coma a de raigrás-millo, e, en consecuencia, poden axudar a mitigar outros efectos adver-sos derivados da utilización de fertilizantes nitroxenados, como a lixiviación de nitratos ou as emisións de óxidos de N á atmosfera.

Os resultados que se presentan a continuación son par-te dos obtidos no marco do proxecto 10MRU503001PR “Emisións de gases efecto invernadoiro en cultivos fo-rraxeiros”, financiado pola Xunta de Galicia (INCITE: Programa sectorial de investigación aplicada, I+D Suma. Medio Rural).

Ensaio no CIAM

AFRIGA109_dossier_millo_rotacion_02.indd 146 10/03/2014 13:23


agricultura 147DOSSiEr: SEMENtEira DO MillO

120 m2 nos tratamentos de xurro e 60 m2 nos tratamentos mineral e control) e para cada cultivo de inverno prece-dente aplicáronse os seguintes tratamentos de fertilización no millo: mineral (M), aplicado en dúas achegas, 60 kg N/ha (Nitrato Amónico Cálcico 27 %) en sementeira e 100 kg N/ha (Nitrato Amónico Cálcico 27 %) cando o millo tiña 5 follas; xurro de vacún (PV), aplicado inme-diatamente antes da sementeira, inxectado a 25-30 cm de profundidade; xurro de porcino (PC), aplicado no mesmo momento e da mesma forma que o PV; e control (C), que non recibiu achega de N. Na táboa 2 preséntanse as doses, o N achegado e a composición química dos xurros utili-zados no experimento. Antes de sementar igualáronse en todos os tratamentos as achegas de P e K a doses de 100 kg P2O5/ha e 250 kg K2O/ha. Na figura 1 preséntase un esquema do experimento de campo.

EXPERIMENTACIÓN O ensaio iniciouse no outono de 2011 nunha parcela ex-perimental do Centro de Investigacións Agrarias de Ma-begondo (Abegondo, A Coruña, zona costeira atlántica de Galicia) coa sementeira de catro cultivos de inverno: raigrás italiano (RG), trevo encarnado (TE) e as mesturas de raigrás italiano/trevo encarnado (RG/TE) e triticale/chícharo (TR/GU). O deseño experimental foi en bloques ao azar con 4 repeticións e un tamaño de parcela elemental de 24 x 15 m. Na táboa 1 móstranse as especies, variedades e doses de sementeira. A análise inicial do chan (0-15 cm) presentou unha textura franco-limosa cun contido en C de 32,7 g/kg de MS e en N de 2,23 g/kg de MS, e unha relación C/N de 10. O primeiro ano, os cultivos semen-táronse o 21 de outubro, excepto o raigrás italiano, que foi sementado o 14 de outubro, e cultiváronse o 23 de abril de 2012. No segundo ano, a sementeira foi o 6 de novembro e a colleita, o 30 de abril de 2013. No raigrás efectuouse un corte intermedio o 2 de marzo de 2012 e o 14 de marzo de 2013 no segundo ano.

Previamente á sementeira, todos os cultivos recibiron unha fertilización de 50 kg N/ha, 100 kg P2O5/ha e 100 kg K2O/ha, e ao longo do crecemento do cultivo de inverno só o RG recibiu unha achega de 60 kg N/ha (Nitrato Amóni-co Cálcico 27 %) tras o corte de marzo.

Unha vez feita a colleita dos cultivos de inverno semen-touse millo (cv LG 33.85). A parcela elemental de 24 m foi dividida en catro subparcelas (tamaño de subparcela:

táboa 1. Especies, variedades e doses de sementeira nos cultivos de inverno

Especies e variedades estudadas Dose de sementeira

Raigrás italiano alternativo 4n(Lolium multiflorum L.), cv. Promenade

40 kg/ha

Trevo encarnado (Lolium multiflorum L.), cv. Viterbo

30 kg/ha

R. italiano alternativo 10 kg/ha

Trevo encarnado 30 kg/ha

Triticale (x triticosecale Witt.), cv. Colegiale 70 kg/ha

Chícharo (Pisum sativum L.), cv. Gracia 125 kg/ha




15 m

15 m

24 m

PV PC M C M PV C PC C PV M PC M C PV PC

PV PC C M C M PC PV C PV M PC M PC PV C

PC M PV C M C PC PV M PV PC C PC M C PV

C M PC PV C M PV PC C M PV PC C PC PV M

8 m 4 mCULTIVO DE VERÁN: MILLO

Figura 1

15 m

15 m

24 m






Figura 115 m

15 m

24 m






Figura 1

REP TR/GU RG RG/TE TE

REP 2 RG RG/TE TE TR/GU

REP 3 TE TR/GU RG RG/TE

REP 4 TR/GU RG/TE RG TE

CULTIVOS DE INVERNO

RECOLLIDA DE MOSTRAS E DETERMINACIÓNSPara determinar a produción de biomasa dos cultivos de inverno rexistrouse o peso en verde de dúas bandas de 0,8 x 7 m en cada parcela. De cada unha delas recolléronse submostras de planta onde se levou a cabo a separación de gramíneas, leguminosas e outras especies, e determi-nouse a materia seca (MS). En cada mostra foi analizado o contido en materia orgánica (MO) e proteína bruta (PB) e outros parámetros relacionados coa calidade da forraxe, como fibra neutro deterxente (FND), fibra acedo deter-xente (FAD) e o contido de carbohidratos solubles en auga (CSA), utilizando técnicas de laboratorio vía húmida ou por espectroscopía de reflectancia no infravermello próxi-mo (NIRS, Win ISI 1.5).

No momento da colleita do millo (estado do gran pasto-so-vítreo), colléronse mostras en dúas liñas centrais cunha lonxitude de 8 m. No campo pesouse a produción en fres-co, e tomouse unha submostra de 10 plantas onde se sepa-rou a mazaroca da parte verde (talos, follas e espatas) para coñecer a fracción de cada compoñente e posteriormente analizar certos parámetros de valor nutritivo como PB, dixestibilidade, carbohidratos non estruturais (CNET), CSA e amidón (AM).

Para estudar o efecto dos tratamentos na eficiencia no uso do N achegado no millo calculáronse índices como a recuperación aparente de N (RAN) e a eficiencia agronó-mica (EA), segundo as seguintes expresións:

RAN=(Extracción de Ntrat fertilizado - Extracción de Ntrat control)/N achegado*100EA= (MStrat fertilizado –MStrat control)/N achegado

A análise estatística dos datos levouse a cabo mediante a análise da varianza para un deseño experimental de par-cela dividida completamente aleatorio, considerando como parcela principal o cultivo de inverno e como subparcela o tipo de fertilización no millo. Utilizouse o paquete estatís-tico SPSS (15.0), e para a separación de medias utilizouse o test de Duncan cun nivel de significación p<0,05.

Cultivo de inverno: RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. Fertilización no millo: C: tratamento control sen achega de N; M: Nitrato Amónico Cálcico 27 %; PV: xurro de vacún; PC: xurro de porco.

AS LEGUMINOSAS SON CAPACES DE FIXAR O NITRÓXENO ATMOSFÉRICO, POR TANTO, DE REDUCIR CUSTOS DEBIDOS ÁS ACHEGAS DE FERTILIZANTES NITROXENADOS FRONTE A ROTACIÓNS MÁIS ESTENDIDAS COMA A DE RAIGRÁS-MILLO

táboa 2. Doses, N total aplicado e composición química dos xurros usados nos experimentosTipo de xurro Data de aplicación Dose m3/ha N Aplicado Kg N/ha pH MS % 1MO 1N 1P 1K 1Ca 1Mg

Vacún 21/05/2012 56 127 8,27 6,1 749,6 36,1 7,6 70,2 16,9 4,6

Vacún 3/06/2013 48 218 8,42 8,9 783,9 35,7 8,2 52,1 18,9 4,5

Media 52 172 8,34 7,5 766,7 35,9 7,9 61,2 17,9 4,5Porcino 3/06/2013 47 136 8,35 1,5 599,4 187,2 13,5 114,4 17,2 6,2

Porcino 3/06/2013 46 136 8,28 5,5 749,4 52,1 26,9 17,3 25,2 15,5

Media 47 136 8,31 3,5 674,4 119,7 20,2 65,9 21,2 10,81 Valores expresados en g/kg de MS

Figura 1. Esquema do ensaio experimental

Mestura de triticale e chícharo




Raigrás

Biomasa composición botánica % composición química % MSData 1ci % MS Kg MS/ha gram. leg. Outr. Esp. MO PB FND FaD cSa

2/03/2012 RG 21,27 2668 94 1 4 91,95 10,22 32,08 16,44 41,24

23/04/2012 RG 16,48a 5189bc 97a 0c 3bc 87,25a 7,68c 48,83a 27,25b 35,13a

TE 9,83b 4628c 3c 90a 7ab 82,29b 17,66a 32,84b 22,34c 13,44c

RG/TE 15,61a 7834a 64b 36b 0c 87,40a 7,43c 42,56a 25,24bc 34,95a

TR/GU 16,21a 6321b 51b 39b 10a 86,64a 11,59b 50,00a 32,63a 17,84b2Sig *** ** *** *** * *** *** ** ** ***

Biomasa composición botánica % composición química % MSData 1ci % MS Kg MS/ha gram. leg. Outr. Esp. MO PB FND FaD cSa

14/03/2013 RG 17,73 666 94 0 6 89,29 9,32 36,66 20,91 33,0

30/04/2013 RG 22,44a 3682c 98a 0d 2a 92,69a 6,87d 45,58b 24,50c 33,56a

TE 12,88d 5957a 0d 100a 0b 90,31c 13,00b 43,41c 31,87b 12,49d

RG/TE 15,16c 5989a 15c 85b 0b 91,07b 11,03c 47,29a 33,25a 14,14c

TR/GU 21,24b 5117b 37b 62c 0b 92,50a 13,97a 45,08b 31,37b 19,00b2Sig *** *** *** *** *** *** *** ns *** ***

1 CI: cultivo de inverno; RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. 2 Sig.: ***(p<0,001); **(p<0,01); *(p<0,05); ns, non sig. Para cada parámetro valores seguidos por letras diferentes son significativamente diferentes a p<0,05 (test de Duncan). MS: materia seca; MO: materia orgánica; PB: proteína bruta; FND e FAD: fibra neutro e ácido deterxente; CSA: carbohidratos solubles en auga.

1 CI: cultivo de inverno; RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. 2 Sig.: ***(p<0,001); **(p<0,01); *(p<0,05); ns, non sig. Para cada parámetro valores seguidos por letras diferentes son significativamente diferentes a p<0,05 (test de Duncan). MS: materia seca; MO: materia orgánica; PB: proteína bruta; FND e FAD: fibra neutro e ácido deterxente; CSA: carbohidratos solubles en auga.

táboa 3. Produción de biomasa, separación de especies en gramíneas (gram.), leguminosas (leg.) e outras (Outr. Esp.) e composición química dos cultivos de inverno no primeiro ano

táboa 4. Produción de biomasa, separación de especies en gramíneas (gram.), leguminosas (leg.) e outras (Outr. Esp.) e composición química dos cultivos de inverno no segundo ano

RESULTADOSCultivo de invernoA produción de MS dos cultivos de inverno móstrase nas táboas 3 e 4. O primeiro ano, o RG con dous cortes (prin-cipios de marzo e finais de abril) e a mestura RG/TE nun só corte foron os cultivos máis produtivos, proporcionan-do 7,8 t MS/ha. Coa mestura TR/GU alcanzouse unha produción intermedia (6,3 t MS/ha) con respecto á obtida co monocultivo de TE. No segundo ano, o TE e a mes-tura RG/TE foron os cultivos máis produtivos, seguidos da mestura TR/GU e, finalmente, o RG, cunha produción total en dous cortes de 4,3 t MS/ha.

Desde o punto de vista de valor nutritivo, no primeiro ano, o maior contido en PB obtívose co TE (17,66 %), seguido do TR/GU e, finalmente, o RG, só ou en com-binación con TE. A presenza dun 36 % de leguminosa na mestura RG/TE no momento da colleita proporcionou contidos de proteína similares ao RG que recibira 60 kg N/ha de fertilizante mineral tras o corte de marzo. Segundo o observado por outros autores (Flores et al., 2011), nestetipo de mesturas necesitaríanse porcentaxes de leguminosa superiores ao 50 % na mestura (expresado en MS) para alcanzar valores de PB superiores ao 12 %.

No segundo ano observouse unha redución no conti-do de PB nas colleitas de RG e TE, probablemente rela-cionado co atraso na data de corte (Pereira-Crespo et al., 2012), mentres que se deu un incremento nas mesturas RG/TE e TR/GU a consecuencia dunha maior presenza nelas de leguminosas.




Figura 2 Figura 3

AS LEGUMINOSAS EN MONOCULTIVO OU EN MESTURAS CON GRAMÍNEAS PROPORCIONAN BOAS PRODUCIÓNS DE FORRAXE NUN SÓ CORTE A FINAIS DE ABRIL CON BOA CALIDADE NUTRITIVA

Cultivo de millo Nos dous anos de estudo, o cultivo de inverno precedente e o tipo de fertilización no millo afectáronlles de forma significativa aos rendementos de MS total no millo. Con-siderando os rendementos de mazaroca e parte verde por separado, o tipo de fertilización influíu na produción de ambas as partes, mentres que o cultivo de inverno só lle afectou á produción de mazaroca.

As producións de MS obtidas tras o TE e a mestura TR/GU como cubertas invernais foron superiores ás obti-das tras o RG e a mestura RG/TE (figuras 2 e 3). Consi-derando a cuberta de RG como control, o feito de incluír o TE na mestura RG/TE incrementou nos dous anos nun12 % a produción de MS total do millo; coa mestura TR/GU, o incremento produtivo foi superior, do 34 % e do 29 % o primeiro e o segundo ano, respectivamente; final-mente, co TE en monocultivo, o incremento foi do 43 % e do 28 % o primeiro e o segundo ano, respectivamente. Nos dous anos, tras o TE observáronse incrementos pro-dutivos similares en mazaroca e parte verde (figuras 2 e 3). No caso da mestura RG/TE deuse esta situación cando a leguminosa tivo maior presenza, é dicir, no segundo ano (figura 3). No caso da mestura TR/GU, o efecto benefi-cioso observouse en ambas as partes (mazaroca e parte verde) no primeiro ano (figura 2) e, maioritariamente, na mazaroca o segundo ano (figura 3). En xeral, ao aplicar N cos fertilizantes mineral e orgánico (PV e PC), o efecto do cultivo precedente diminuíu.

Nos dous anos de estudo, a fertilización con PC propor-cionou as maiores producións. No primeiro foi superior (13,94 t MS/ha) á obtida con fertilizante mineral e PV (va-lor medio de 12,28 t MS/ha), e tamén superior á obtida no tratamento C (9,20 t MS/ha) que non recibiu achega de N. No segundo ano, as producións tras os dous tipos de xurros foron similares (valor medio de 12,54 t MS/ha). Do mes-

Figura 2. rendementos de MS no millo o primeiro ano do experimento en función do cultivo de inverno precedente e do tipo de fertilización no millo

Cultivo de inverno: RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. Fertilización no millo: C: tratamento control sen achega de N; M: Nitrato Amónico Cálcico 27 %; PV: xurro de vacún; PC: xurro de porcino.

mo xeito que no primeiro ano, a fertilización mineral e con PV derivou en producións similares (valor medio de 11,80 t MS/ha) e superiores ao tratamento C (7,61 t MS/ha).

No que respecta á extracción de N, o primeiro ano o TE incrementou a extracción de N pola mazaroca e a parte verde e, por tanto, a extracción total respecto das cubertas de TR/GU, RG/TE ou RG en monocultivo (táboa 5). No segundo ano (táboa 6) tamén se aprecia un incremento na extracción tras os cultivos de TE e TR/GU. No que res-pecta aos efectos do tipo de fertilización, no primeiro ano alcanzáronse extraccións similares para o PC e mineral (va-lor medio de 87,20 kg N/ha), superiores ás obtidas con PV (72,43 kg N/ha) e C (51,97 kg N/ha). No segundo ano, a maior extracción de N alcanzouse co PC (81,77 kg N/ha), superior ao resto de tratamentos. Neste ano, os tratamentos PV e M mostraron as mesmas extraccións (valor medio de 73,99 kg N/ha).

O TE e a mestura TR/GU como cultivos de inverno incrementaron o contido de PB na mazaroca (táboas 5 e 6). Parece que a achega de N en forma mineral e con PC tamén incrementa o contido en PB na mazaroca. Nos dous anos, o contido en amidón foi superior tras a achega de fertilizantes orgánicos.

Figura 3. rendementos de MS no millo o segundo ano do experimento en función do cultivo de inverno precedente e do tipo de fertilización no millo

Cultivo de inverno: RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. Fertilización no millo: C: tratamento control sen achega de N; M: Nitrato Amónico Cálcico 27 %; PV: xurro de vacún; PC: xurro de porcino.




Extracción N Valor nutritivo mazaroca Valor nutritivo parte verde1CI 2FM Kg N/ha PB IVMOD CNET CSA AM PB IVMOD CNET

RG 60,00c 5,05 83,13 68,74 7,83a 53,86 2,39 61,74 13,66

TE 91,50a 5,41 83,23 68,20 7,18b 54,54 2,64 59,41 12,75

RG/TE 66,22c 4,89 82,95 69,99 7,66a 54,72 2,64 60,78 13,37

TR/GU 81,09b 5,13 82,40 68,93 6,69c 55,79 2,44 59,64 12,50

C 51,97c 4,70c 82,73ab 70,36a 8,01a 54,14b 2,26 61,09a 13,36

M 85,58a 5,77a 83,43a 67,80b 7,11b 54,35b 2,85 61,48a 13,26

PV 72,43b 4,77c 82,42b 68,95b 7,34b 54,86ab 2,46 59,47b 12,63

PC 88,81a 5,24b 83,13ab 68,77b 6,90b 55,55a 2,55 59,52b 13,033Sig CI ** ns ns ns ** ns ns ns ns

FM *** *** ** *** *** * ns *** ns

CI*FM ns * ns ns ns ns ns ns ns

Extracción N Valor nutritivo mazaroca Valor nutritivo parte verde1CI 2FM Kg N/ha PB IVMOD CNET CSA AM PB IVMOD CNET

RG 56,38 4,28b 79,65 59,25 7,90a 51,10 3,19 57,81 11,37

TE 77,33 4,77a 79,82 60,99 6,69b 52,14 3,15 56,86 11,52

RG/TE 62,70 4,32b 80,00 61,38 7,56a 52,17 3,03 56,89 11,63

TR/GU 75,98 4,64a 80,12 60,82 6,66b 53,16 3,04 56,34 10,98

C 42,63c 4,13c 78,95c 59,03b 8,34a 49,50c 2,99 57,80a 11,46

M 74,57b 4,81a 79,79b 58,41b 6,64b 51,19b 3,24 56,86b 11,60

PV 73,41b 4,42b 80,02b 62,65a 7,21b 53,57a 3,12 56,62b 11,14

PC 81,77a 4,66a 80,83a 62,36a 6,62b 54,31a 3,05 56,61b 11,303Sig CI ns(0,068) ** ns ns *** ns ns ns ns

FM *** *** *** *** *** *** ns ** ns

CI*FM ns ns ns ns ns ns * ns ns1 CI: cultivo de inverno; RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. 2 FM: fertilización no millo; C: sen achega de N; M: Nitrato Amónico Cálcico 27 %; PV: xurro de vacún; PC: xurro de porcino; PB: proteína bruta; IVMOD: dixestibilidade da materia orgánica in vitro; CNET: carbohidratos no estruturais totais; CSA: carbohidratos solubles en auga; AM: amidón.3 Sig.: ***(p<0,001); **(p<0,01); *(p<0,05); ns, non sig. Para cada parámetro valores seguidos por letras diferentes son significativamente diferentes a p<0,05 (test de Duncan).

1 CI: cultivo de inverno; RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. 2 FM: fertilización no millo; C: sen achega de N; M: Nitrato Amónico Cálcico 27 %; PV: xurro de vacún; PC: xurro de porcino; PB: proteína bruta; IVMOD: dixestibilidade da materia orgánica in vitro; CNET: carbohidratos no estruturais totais; CSA: carbohidratos solubles en auga; AM: amidón.3 Sig.: ***(p<0,001); **(p<0,01); *(p<0,05); ns, non sig. Para cada parámetro valores seguidos por letras diferentes son significativamente diferentes a p<0,05 (test de Duncan).

táboa 6. Extracción de N total polo cultivo e composición química da mazaroca e da parte verde o segundo ano do experimento

táboa 5. Extracción de N total polo cultivo e composición química da mazaroca e da parte verde o primeiro ano do experimento

Trevo AS ROTACIÓNS CON INCORPORACIÓN DE LEGUMINOSAS INCREMENTAN A PRODUCIÓN DE MATERIA SECA OBTIDA COA ROTACIÓN RAIGRÁS/MILLO E A EXTRACCIÓN DE NITRÓXENO, MANTENDO O VALOR NUTRITIVO DA FORRAXE

Colleita do millo



agricultura 155DOSSiEr: SEMENtEira DO MillO

Recuperacións e eficiencias do N aplicado ao millo Na táboa 7 preséntanse as recuperacións aparentes do ferti-lizante mineral aplicado e orgánico, expresadas en porcen-taxe, así como as eficiencias en kg MS/ha. As recuperacións atopáronse entre o 11 e o 37 % do N aplicado no primeiro ano e entre o 10 e o 36% no segundo ano, valores baixos probablemente relacionados co estrés hídrico sufrido polo cultivo de millo durante o crecemento e, especialmente, des-de o establecemento (millo 5 follas) ata a colleita nos dous anos do experimento. Exceptuando as parcelas nas que fora cultivado o RG, onde os tratamentos M e PC presentaron recuperacións de N similares, co resto de cubertas o PV e o fertilizante M presentaron recuperacións similares e inferio-res ao PC. En xeral, para todos os cultivos de inverno obser-váronse valores similares da eficiencia no uso do N cando se fertilizou co PV respecto ao tratamento M, e un incremento cando se aplicou o xurro de porco.

CONCLUSIÓNSA incorporación de leguminosas en monocultivo, como o trevo encarnado, ou en mesturas con gramíneas, como rai-grás italiano/trevo encarnado ou triticale/chícharo, presen-tan unha boa alternativa ao raigrás italiano, cultivo invernal

táboa 7. recuperacións (raN %) e eficiencias (Ea kg MS/kg N aplicado) nos dous anos do experimento

raN % Ea kg MS / kg Nci1 FM2 2012 2013 Media 2012 2013 Media

RG

M 27 17 22 21 23 22

PV 11 10 11 22 18 20

PC 25 24 25 37 40 39

Media 21 17 19 27 27 27

TE

M 14 23 19 14 23 19

PV 19 18 19 30 22 26

PC 29 36 33 40 45 43

Media 21 26 23 28 30 29

RG/TE

M 25 20 23 28 27 28

PV 25 15 20 36 22 29

PC 37 25 31 55 34 45

Media 29 20 25 40 28 34

TR/GU

M 21 19 20 16 24 20

PV 18 14 16 23 20 22

PC 26 29 28 23 39 31

Media 22 21 21 21 28 24

REFERENCIAS BIBLIOGRÁFICASBÁEZ M. D., ESTAVILLO J.M., PINTO M., RODRÍ-GUEZ M. (2000) Nitrate leaching losses in forage systems with ryegrass, crimson clover and maize. Grassland Farming. Balancing, environmental and economic demands. Grassland Science in Europe, 11, 471-473.

BÁEZ M.D. 1999. Evaluación de las pérdidas y transfor-maciones de nitrógeno en un sistema forrajero intensivo. Tesis Doctoral. Universidad del País Vasco.

FERNÁNDEZ-LORENZO B., DAGNAC T., GONZA-LEZ-ARRÁEZ A., VALLADARES J., PEREIRA-CRES-PO S., FLORES G. (2009) Sistemas de producción de leche en Galicia. Evolución y estado actual. Pastos, 39(2), 251-299.

FLORES G., DÍAZ N., VALLADARES J., FERNÁN-DEZ B., GONZÁLEZ A., BANDE M.J., PEREIRA S., RESCH C., RODRIGEZ X. Y PIÑEIRO J. (2011) Legu-minosas anuais en asociación con raigrás italiano como cultivo invernal nas rotacións forraxeiras intensivas. AFRIGA AÑO XVII-Nº 94, pp86-98.

PEREIRA-CRESPO S., VALLADARES J., FLORES G., DÍAZ N., FERNÁNDEZ-LORENZO B., RESCH C., GONZÁLEZ-ARRÁEZ A., BANDE-CASTRO M.J., RODRÍGUEX-DIZ X. (2012) Rendimiento y valor nutritivo de nuevas leguminosas anuales como cultivo de invierno en ro-taciones forrajeras intensivas de Galicia. Pastos, 42 (1), 29-50.

PIÑEIRO J., DÍAZ N. (2005). La producción forrajera en la España Húmeda. En: B. de la Roza et al. (Eds.) Produccio-nes agro-ganaderas: Gestión eficiente y conservación del me-dio natural (Vol. II), pp. 425-463. Asturias, España: Sociedad Española para el Estudio de los Pastos.

1 Cultivo de inverno: RG: raigrás italiano; TE: trevo encarnado; RG/TE: mestura RG + TE; TR/GU: mestura triticale + chícharo. 2 Fertilización no millo: M: Nitrato Amónico Cálcico 27 %; PV: xurro de vacún; PC: xurro de porco.

moi estendido nas explotacións galegas, proporcionando boas producións de forraxe nun só corte a finais de abril con boa calidade nutritiva.

No que respecta ao cultivo de millo, as rotacións con incorpo-ración de leguminosas incrementan a produción de MS obtida coa rotación raigrás/millo, e tamén a extracción de N, manten-do o valor nutritivo da forraxe. Atendendo ao tipo de fertiliza-ción nitroxenada neste cultivo, apréciase un lixeiro incremento nas recuperacións do N cando se aplica en forma orgánica, con xurros de vacún e porcino, respecto ao fertilizante mineral.

A fertilización con xurro de porcino proporcionou nos dous anos de estudo os maiores índices de eficiencia no uso de N.


FERTILIZACIÓN NITROXENADA NO MILLO FORRAXEIRO EN...

Documents

Transcript of FERTILIZACIÓN NITROXENADA NO MILLO FORRAXEIRO EN...