EUSKALTZAINDIA

ETA EUSKARA BATUA

Ainhoa Ezeiza - UPV/EHU

Euskara batuaren hastapenak euskara idatziaren sorreran kokatuko ditugu:

● 1545: Bernard EtxepareLinguae Vasconum Primitiae

● 1745: Larramendiren hiztegi hirueledunaEuskara modernoaren sorrera

● 1918-1919: Euskaltzaindiaren sorreraLehen euskaltzainburua: R.M. Azkue

●1968: Euskara Batuaren sorreraArantzazuko Euskaltzaindiaren VII. biltzarrean

EUSKARA BATUAREN OINARRIAK:AXULAR

● B. Etxepareren lanak zabaldu zuen bidea

● Ondoren, Joannes Leizarragak egin zuen lehen itzulpen lana

● Pedro Agerre Axularren Guero lana funtsezkoa izan da euskara batuaren gramatikan

EUSKARA MODERNOAREN SORRERA:AITA LARRAMENDI

● Lehen gramatika liburua: 1729El imposible vencido: el arte de la lengua vascongada

● Hiztegi hirueleduna: 1745Diccionario trilingüe: Castellano-Bascuence-Latín

● Ondoren, Juan Antonio Mogelek eguneroko hizkera landuan idatzi zuen nobela :Peru Abarca, catedrático de la lengua vasca en la Universidad de Basarte (1802 – 1881.ean argitaratua)

EUSKALTZAINDIAREN SORRERA

1918-1919 urte bitarteanBere xedeak 1. arautegitik: IKER eta JAGON1. Izkeraketz eta gizarteketz, euskera ayolaz landu ta yagoten zain egotea, Bazkun aunen elburua da: andik ere bere izena.

2. Zainbide bioi dagokienez, Sail bitan ere bereizturik euskaltzaiñak beren arloan diardukete; euskal-ikerleen sailean, ta yagoleenean, lagun bakoitza bietan dagokelarik

EUSKALTZAINDIAREN IBILBIDEA

● Arantzaz betetako bidea:Hasieran lan onak, erritmo onean

Gerra zibilak Euskaltzaindia ixilarazi zuen

1950.ean berriz ekin zitzaion lanari, zailtasun handiz

1956-1968: piztu egin zen, euskararekin batera: ikastolak, gau-eskolak, euskal prentsa, alfabetatzen

prozesua

1968.ean hizkuntzaren araugintza eta oinarriak aurkeztu zituzten Arantzazun

ORAINGO LAN-BATZORDEAK:

● Lexikografia

● Gramatika

● Hizkuntzen atlasa

● Onomastika

● Literatura

● Hizkuntza mintzatua

NOLA IZAN ERABAKIEN BERRI?

http://www.euskaltzaindia.net

Idaztean:

XUXEN zuzentzaile ortografikoa erabiliz

Firefox nabigatzailean Euskalbar instalatuta

EUSKAL TESTUEN GORDAILUAN:

Bernard Etchepare: Linguae Vasconum Primitiae http://www.vc.ehu.es/gordailua/Etxepare_1.htm

Pedro Axular: Guerohttp://www.vc.ehu.es/gordailua/Axular_1.htm

Juan Antonio Mogel: Peru Abarca http://www.vc.ehu.es/gordailua/Mogel_1.htm

EUSKARAREN HISTORIA:

www.euskalnet.net/kondaira/eus/