enfermería persoal - SERGAS · mental, fisioterapia, orienta-ción familiar, asistente social......

pers

oal d

e en

ferm

ería

per

soal

de

enfe

rmer

ía p

erso

al d

e en

ferm

ería

per

so

MANUAL dePROCEDEMENTOS

DE ATENCIÓN PRIMARIA

rsoa

l de

enfe

rmer

ía p

erso

al d

e en

ferm

ería

per

soal

de

enfe

rmer

ía p

erso



XUNTA DE GALICIA

DEFINITIVO 1COLOR 11/9/02 11:54 Página 1

EDITA:

Subdirección Xeral de Atención PrimariaDivisión de Asistencia SanitariaServicio Galego de SaúdeConsellería de SanidadeXunta de Galicia

AUTORES:

Mª Alvarita García RodriguezAntonio García Quintans

GRUPO DE COLABORACIÓN:

Gerardo Barreiro PomboCarmen Carrascal AlcántaraLuis Carregal RañoBeatriz Fraga PitaEnrique Gonzalez RodriguezJosé Noval CinzaLourdes Pereira MartinezEduardo Ramos AsensioMªJose Teijeiro DacalMªElvira Touriño MiguezEmilia Vicente Mondelo

GRUPO DE REVISIÓN:

Secretaria XeralDirección Xeral de Saúde PúblicaDivisión de Recursos HumanosDivisión de Farmacia e Productos Sanitarios

DESEÑO, MAQUETACIÓN:

conchita viñas DESEÑO

REALIZACIÓN:Celticonsult, 1000 sl

Depósito Legal: PO-196/02I.S.S.N.: 84-453-3286-4

R ÁF IC O


Este Manual de Procedementos do Persoal de Enfermería é o

segundo dunha serie iniciada fai pouco máis dun ano co pri-

meiro volume adicado ó persoal facultativo. Tenta, esta colec-

ción, cubrir a parte administrativa, organizativa e normativa do

traballo dos profesionais, un apartado que ofrece constantes

cambios e, ó non ser clínico, resulta de máis complicado acceso.

A importancia do Persoal de Enfermería na prestación asisten-

cial de Atención Primaria fai que esta categoría conte cun

especial respaldo das estructuras do Servicio Galego de Saúde

que perciben na adicación destes profesionais unha fonte de

calidade aportada ó servicio ó cidadán. Esto xustifica que nos

últimos anos esteamos asistindo a un recoñecemento crecente

do labor da enfermería de Atención Primaria que xustifica o

respaldo do servicio a través de novas accións formativas e

publicacións ás que se ven a sumar a presente tentando com-

plementar a excelente formación clínica con que contan os

nosos profesionais.

O obxectivo final é contar cun activo humano ben formado e

actualizado que faga da Atención Primaria un servicio dinámi-

co que acade uns niveis de calidade crecentes e axeitados ás

necesidades dos usuarios. As valoracións que os usuarios están

Manual de Procedementos de Atención Primaria3


a facer do labor dos nosos profesionais e os datos de desen-

volvemento da actividade asistencial nos nosos centros fan que

podaimos sentirnos satisfeitos de acadar constantes éxitos na

asistencia sanitaria que prestan os nosos profesionais e que

repercuten na nosa poboación mellorando constantemente a

súa saúde.

José M.ª Hernández Cochón

Conselleiro de Sanidade




ÍNDICE XERAL ÍNDICE XERAL ÍNDICE XERAL ÍNDICE XERALÍNDICE XERAL

INTRODUCCIÓN................................................................................ 11

ORGANIZACIÓN DA ATENCIÓN PRIMARIA EN GALICIA............ 17

Organización funcional ........................................................................ 21Unidades de Atención Primaria ........................................................ 21Servicio de Atención Primaria .......................................................... 22

Organización da Atención Urxente no ámbito da Atención Primaria ........................................................ 23

Punto de Atención Continuada (PAC) .............................................. 23Outros dispositivos de Urxencia Extrahospitalaria ........................ 24Central de Coordinación de Urxencias Médicas (061).................... 24

Organización de horarios de atención ................................................ 29Horario de atención en xornada ordinaria ...................................... 29Horario de funcionamiento do dispositivo de Urxencias Extrahospitalarias ........................................................ 32

Protocolos de actividade en Atención Primaria ................................ 39Protocolo interno de actividade-financiamento (PIAF) .................... 40Protocolo de actividade .......................................................................... 42

ÁMBITO DE COBERTURA DE ASISTENCIA SANITARIA DO SERGAS .................................... 47

Persoas incluídas no ámbito da Seguridade Social .......................... 53Acordos da Seguridade Social e convenios especiais de asistencia sanitaria .......................................................... 63

Empresas colaboradoras .................................................................... 63


Mutualistas e beneficiarios de MUFACE, ISFAS e MUJEJU .......... 65Con opción de asistencia sanitaria polaSeguridade Social............................................................................ 65Adscritos a entidades de seguro de asistencia concertadacon estas Mutualidades .................................................................. 66Convenio do SERGAS con MUFACE, ISFAS, e MUJEJU, para a prestación de asistencia sanitaria, en determinadas zonas rurais........................................................ 68

Asistencia sanitaria a cidadáns estranxeiros...................................... 73Cidadáns pertencentes á Unión Europea.......................................... 74Cidadáns pertencentes a outros países:

Países con Convenio Bilateral asinado por España .................. 83Países con Convenio coa Consellería de Sanidade eServicios Sociais ............................................................................ 84Outros países .................................................................................. 86

Situacións especiais .......................................................................... 86

ACTUACIÓNS ADMINISTRATIVAS NO ÁMBITO DA PRESTACIÓN DE ASISTENCIA SANITARIA EN ATENCIÓN PRIMARIA .............................................................. 93

Historia clínica........................................................................................ 97

Modelo de historia clínica adultos.................................................. 100Modelo de historia clínica pediátrica ............................................ 124Ficha de idade e sexo ...................................................................... 133

Sistema de valoración funcional da dependencia das persoas maiores no domicilio (RAI-HC)............................................ 135

Programa galego de Vacinacións ........................................................ 165Sistema de información do Programa Galego de vacinación .... 170Suministro e almacenamento de vacinas nopunto de vacinación ........................................................................ 185

Outras actuacións administrativas:.................................................... 197Folla de interconsulta ...................................................................... 197Folla de urxencias estrahospitalarias ............................................ 203Informe de enfermería á alta hospitalaria .................................... 204



Parte de consulta e hospitalización (P 10) .................................... 205Solicitude de probas complementarias .......................................... 206Follas de rexistro de actividade ...................................................... 206Sistema Básico da Rede Galega deVixilancia en Saúde Pública .......................................................... 206Informacións das reaccións adversas amedicamentos (RAM) ...................................................................... 211

OUTRAS PRESTACIÓNS SANITARIAS ........................................ 217

Prestación farmacéutica................................................................................ 219

Prestacións complementarias ...................................................................... 227

Servicio de información e informacióne documentación sanitaria ........................................................................ 233

RESPONSABILIDADE PROFESIONAL .......................................... 239

Responsabilidade deontolóxica .......................................................... 243

Responsabilidade penal ...................................................................... 245

Responsabilidade civil ........................................................................ 247

Responsabilidade patrimonial das Administracións Públicas ........ 251

Responsabilidade disciplinaria .......................................................... 253

FACTURACIÓN DA ASISTENCIA SANITARIA PRESTADA A TERCEIROS RESPONSABLES DO PAGO ...................................... 255Supostos nos que procede factura-la asistenciasanitaria prestada ................................................................................ 259

Tramitación do parte de asistencia sanitaria a terceiros ................ 265

PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS DOS TRABALLADORES DO SERGAS.................................................... 271

FORMACIÓN E INVESTIGACIÓN .................................................. 271TELÉFONOS DE CONSULTA.......................................................... 281



rsoa

l de

enfe

rmer

ía p

erso

al d

e en

ferm

ería

per

soal

de

enfe

rmer

ía p

erso



XUNTA DE GALICIA


INTRODUCCIÓN

INTRODUCCIÓNintroducción



Coa incorporación de novos profesio-nais de enfermería ás Unidades e Ser-vicios de Atención Primaria é necesa-rio que estes dispoñan da máis amplainformación sobre a organización efuncionamento do centro de saúdeonde vai desenvolver a súa actividadeprofesional e sobre aspectos xerais daordenación e organización funcional daAtención Primaria na nosa Comunida-de, que lles será de utilidade no seutraballo e que facilitará a súa incorpo-ración a este nivel asistencial.

O obxectivo deste manual é que estesprofesionais dispoñan dun documentode consulta ante posibles dúbidas quelles poidan xurdir no desenvolvementoda súa actividade profesional. Nelrecóllese información xeral sobredeterminados temas que lle serán úti-les, en canto a ter un mellor coñece-mento da organización sanitaria ondetraballa e sobre normas e procedemen-


tos de tramitación dalgúns aspectos da actividade dopersoal de enfermería no nivel de Atención Primaria.

Independente da información xeral reflectida nestemanual existen outros aspectos importantes en canto asúa integración no equipo multidisciplinar que forma aUnidade/Servicio onde presta o seu labor asistencial,relacionados coa organización interna do mesmo, que llepoden ser facilitados polos seus responsables e polaXerencia, como son:

- Obxectivos globais e individuais anuais asinados, en baseó Protocolo de Actividade entre a Unidade/Servicio deAtención Primaria e a Xerencia.

- Criterios de organización interna do centro de saúde (redis-tribución de horarios de funcionamento do centro, calenda-rio de sesións clínicas, sistema de gardas de atención con-tinuada, sistema de petición de material funxible,...)

- Criterios comúns existentes na Unidade/Servicio sobre atramitación de historias clínicas, e sobre os protocolos ouguías clínicas que se estean utilizando no centro.

- Sistema de rexistro de actividade existente no centro desaúde.

- Condicións do centro como punto de vacinación e a orga-nización do programa de vacinacións.

- Calendario e horario de extraccións de sangue así comodas unidades de apoio de referencia (pediatría de área,odontoloxía, fisioterapia, traballador social...).



- Sistema de comunicación do centro de saúde co 061 (ter-minal portátil de radio, teléfono móbil...).

- Teléfonos máis utilizados no centro de saúde (cita previa,hospital de referencia, policía local, garda civil, concello,xulgado...).

- Calquera outro aspecto que afecte ó desenvolvemento dasúa actividade profesional e laboral.



EN GALICIA

ORGANIZACIÓNatención primariada

Organización da Atención Urxente no ámbito da Atención Primaria

Organización de horarios de atención

Organización funcional

Extración periférica de mostras clínicas

Protocolos de actividade en Atención Primaria


A ordenación da Atención Primariano seu ámbito xeográfico vén definidano Decreto 55/1989, do 5 de abril, eas súas posteriores modificacións,polo que se aproba a revisión do mapasanitario de Galicia e se crean as dis-tintas áreas de saúde. Estas son asestructuras fundamentais do sistemasanitario, responsabilizadas da xes-tión sanitaria dos centros e establece-mentos comprendidos dentro dos lími-tes territoriais de tódalas prestacións eprogramas sanitarios que desenvolvanestes.

A organización funcional da AtenciónPrimaria regúlase no Decreto200/1993, do 29 de xullo, modificadopolo Decreto 161/1996, do 25 deabril, no que se definen as unidades eservicios de Atención Primaria.

Con posterioridade, polo Decreto252/1994, do 29 de xullo, créanse as




ESTRUCTURA DIRECTIVA DAS XERENCIAS DE ATENCIÓN PRIMARIA

Na Orde do 11 de maio de 1995, da Consellería de Sani-dade e Servicios Sociais, desenvólvese a estructura direc-tiva específica de cada unha das anteriores xerencias.

xerencias de Atención Primaria de Galicia e establécesea súa estructura directiva:

Xerencia de Atención Primaria da CORUÑA-FERROLÁreas da CORUÑA e FERROLXerencia de Atención Primaria de SANTIAGO DE COMPOSTELAÁrea de SANTIAGO DE COMPOSTELAXerencia de Atención Primaria de LUGOÁreas de LUGO, MONFORTE DE LEMOS e CERVOXerencia de Atención Primaria de OURENSEÁreas de OURENSE e O BARCO DE VALDEORRASXerencia de Atención Primaria de PONTEVEDRA-VIGOÁreas de PONTEVEDRA, O SALNÉS e VIGO

Director Xerente

Director Asistencial Director de Xestióne Servicios Xerais

DirectorMédico

SubdirectorMédico

Director Médico deAtención Continuada

Director deEnfermería

SubirectorEnfermería

Subdirector Xestión e Servicios Xerais

XERENCIAS DE ATENCIÓN PRIMARIA (XAP)



Decreto 200/1993, do 19 de xullo, modificado polo

Decreto 161/1996, do 25 de abril.

UNIDADES DE

ATENCIÓN PRIMARIA

Estructura básica para a prestaciónde atención integral de saúde á po-boación, formada por persoal médi-co, de enfermería e non sanitario.

En cada municipio existirá alomenos unha

unidade que atenderá como máximo a

20.000 persoas.

A unidade dependerá sempre dun servicio

e á fronte dela haberá un xefe de Unidade

que será o responsable do seu funciona-

mento e organización e actuará como

interlocutor ante o xefe de servicio de

Atención Primaria.

A situación física da unidade será o centro

de saúde e as súas funcións desenvolve-

ranse no propio centro, nos consultorios

periféricos del dependentes, así como no

domicilio do paciente e na comunidade.

ORGANIZACIÓN FUNCIONALORGANIZACIÓN FUNCIONAL


SERVICIO DE

ATENCIÓN PRIMARIA

Nivel organizativo superior de xestión, planificación e apoio queintegra a unha ou máisunidades de atención primaria.

Cada servicio contará co

apoio doutros recursos sani-

tarios (Unidades de Apoio)

como son a pediatría, nos

casos nos que non existe a

nivel de unidade, farmacéu-

tico, saúde bucodental, psi-

coprofilaxe-obstétrica, saúde

mental, fisioterapia, orienta-

ción familiar, asistente

social...

Os servicios estarán forma-

dos por un mínimo de 15 e

un máximo de 45 profesio-

nais (unidades de atención

primaria e de apoio) e como

responsable da súa dirección

estará un Xefe de Servicio co

apoio dun Coordinador de

Enfermería.


De acordo co anterior, o persoal de enfermería, en canto ó

deselvolvemento da actividade de enfermería, depende en

primeira instancia do Coordinador de Enfermería e, o mesmo

que o resto de persoal, depende funcional e xerarquicamente,

do Xefe de Unidade e do Xefe de Servicio ós que está adscri-

to, como responsable do funcionamento e organización dos

mesmos.


Decreto 172/1995, polo que se aproba o Plan deurxencias extrahospitalarias de Galicia.

PUNTO DE ATENCIÓN

CONTINUADA (PAC)

Estructura física e funcional na que selevará a cabo a atención das urxenciasextrahospitalarias, que, con carácterxeral, terá ámbito supramunicipal.

O seu número e situación determínao a

Administración en función do número de

habitantes e demanda atendida, da disper-

sión xeográfica e sistema de comunicacións

viarias, da facilidade de acceso ó hospital

de referencia e dos recursos dispoñibles.

A prestación de asistencia sanitaria nos

PAC será realizada, xeralmente, na modali-

dade de presencia física.

NO ÁMBITO DA ATENCIÓN PRIMARIAORGANIZACIÓN DA ATENCIÓN URXENTE



OUTROS DISPOSITIVOS

DE URXENCIA

EXTRAHOSPITALARIA

Organización das urxencias extrahospitala-rias nas localidades ondeaínda non está implantado o PAC.

LOCALIDADE/S ONDE EXISTE PERSOALESPECÍFICO DE URXENCIASEXTRAHOSPITALARIAS

A atención continuada e per-

manente é realizada na

modalidade de presencia físi-

ca por este persoal ou asumi-

da polo persoal de novo

modelo conxuntamente co

persoal específico de urxen-

cias extrahospitalarias.

LOCALIDADES NON RECOLLIDAS NO APARTADOANTERIOR

A atención urxente extra-

hospitalaria será prestada

polos profesionais sanitarios

destas mediante gardas

localizadas ou de presencia

física.

CENTRAL DE

COORDINACIÓN

URXENCIAS MÉDICAS

(061)

A Central de Coordinación de

Urxencias Médicas, constituí-

da como Fundación Pública

polo Decreto 172/1999, do 27

de maio, e regulada pola

Orde do 9 de outubro de

1995,

coordina a atenciónurxente extrahospitala-ria da nosa Comunida-de e correspóndelle axestión das demandasde asistencia sanitariaque formulen os usua-rios do SERGAS, oscentros asistenciais e,se é o caso, as entida-des e organismos públi-cos por razóns de pro-tección civil e segurida-de das persoas.



Esta central dispón dun

número de teléfono único,

“061”, para as demandas de

atención de urxencias médi-

cas extrahospitalarias en

toda a Comunidade Autóno-

ma. Tamén se pode acceder a

este tipo de atención a través

do número de teléfono “112”

(Protección Civil) o cal cana-

lizará a mesma á Central de

Coordinación de Urxencias

Médicas (061).

FUNCIONAMENTO

A Central de Coordinación

de Urxencias Médicas fun-

ciona durante as 24 horas

do día.

A Central avalía as deman-

das de asistencia urxente e

ofrécelle ó usuario os

seguintes servicios:

SEN MOBILIZACIÓN DE

RECURSOS

Consellos médicos tele-fónicos.

Derivación ó centrosanitario máis axeitado.

CON MOBILIZACIÓN DE

RECURSOS

Atención ás emerxencias.

Coordinación de visitasdomiciliarias.

Envío de transportesanitario urxente.

Para o cumprimento das

súas funcións, a central

conta con persoal de recep-

ción de chamadas (teleope-

radores), de mobilización

de recursos (radioperado-

res), médicos coordinadores

que dirixen toda a activi-

dade e persoal sanitario das

unidades base (UVI móbil),

situadas en determinados

puntos xeográficos da nosa

Comunidade.

RELACIÓN DA CENTRAL CO PERSOAL SANITARIO DO SERGAS

Ademais do seu persoal

específico, o “061” dispón

do apoio de todo o persoal

sanitario do SERGAS, ó que

pode requirir ou mobilizar,

nos casos nos que sexaManual de Procedementos de Atención Primaria

25


necesario, para a prestación

de asistencia sanitaria de

urxencia.

OBRIGAS DO PERSOAL SANITARIO

Todo o persoal do SERGAS

que teña algunha implica-

ción na prestación de asis-

tencia ás urxencias, tanto en

xornada de garda como ordi-

naria, terá a obriga de aten-

de-los requirimentos que, no

exercicio das súas funcións,

proveñan dos médicos coor-

dinadores da central, a través

do sistema de comunicación

establecido.

A central, á hora de solicita-

lo servicio, fará constar ó

persoal que o vai realizar, a

totalidade dos datos dispoñi-

bles da urxencia (localiza-

ción exacta, presunción de

diagnóstico, gravidade...).

Cando as circunstancias o

demanden, como é o caso de

emerxencias vitais, se por

parte da central non é posi-

ble a utilización dun trans-

porte sanitario dotado de

persoal facultativo, poderá

requirir ós profesionais sani-

tarios de garda os seus servi-

cios no vehículo sanitario

apropiado mobilizado pola

central.

De acordo co anterior, os

profesionais sanitarios que

deban prestar asistencia

sanitaria urxente poderán en

todo momento solicitar da

Central de Coordinación as

xestións e recursos que esti-

men necesarios.

SISTEMA DE COMUNICACIÓN COA CENTRAL DE COORDINACIÓN DEURXENCIAS MÉDICAS(061)

Todo persoal sanitario que

realice gardas en Atención

Primaria dispón dun termi-

nal portátil de radio (vía

rede troncal da Xunta de

Galicia) ou dun teléfono

móbil (TMA), a través do calManual de Procedementos de Atención Primaria

26


recibirá as indicacións da

central e ó mesmo tempo

pode solicita-lo seu apoio

permanente, para os efectos

de lograr unha idónea pres-

tación da atención urxente.

En xeral, nos centros que

dispoñen de PAC, esta comu-

nicación realízase a través do

número de teléfono do

mesmo.

Os profesionais terán a obri-

ga e a responsabilidade de

manter este sistema de loca-

lización e comunicación en

perfecto estado de funciona-

mento e comunica-las inci-

dencias do mesmo, a maior

brevidade posible, a sua

Xerencia ou ó 061.

Ás xerencias de Atención

Primaria correspóndelles a

distribución, mantemento e

supervisión dos equipos de

localización-comunicación

que deben facilitarse ós

profesionais sanitarios da

súa área.




HORARIO DE ATENCIÓN

EN XORNADA ORDINARIA

MODELO TRADICIONAL

CON ATENCIÓN CONTINUADA EN PAC

PERSOAL DE ZONA E APD

Presencia física no centro de 2,5horas como mínimo, en días labora-bles (luns-sábado), aínda que nonexista demanda de pacientes.

O horario de presencia física será estableci-do pola Xerencia en función dos recursosdispoñibles, das necesidades e as caracte-rísticas da zona, non poderá cambiarse sena súa aprobación.

Presencia localizada o resto do hora-rio, incluído entre 8-15 horas do díalaborable (luns-sábado).

A organización correspondente ás xornadasde sábado será a fixada pola Xerencia paracada centro.

ORGANIZACIÓN DE HORARIOS DE ATENCIÓNORGANIZACIÓN DE HORARIOS DE ATENCIÓN


A localización debe ser den-

tro do termo municipal e

efectiva en tempo real. Non é

válida a localización a través

de chamadas telefónicas

periódicas ó centro.

PERSOAL DE INSTICIÓNS

ABERTAS

Presencia física no cen-tro de 6 ou 7 horas(luns-venres), segundose trate de persoal de 36ou 40 horas semanaisrespectivamente.

Presencia física no cen-tro de 8 a 15 horas(sabados): Prestación deasistencia sanitaria me-diante quendas aproba-das pola Xerencia, entreos profesionais adscri-tos á unidade/servicio.

O horario de presencia física

será establecido pola Xeren-

cia en función dos recursos

dispoñibles, das necesidades

e as características da zona,

non poderá cambiarse sen a

súa aprobación.

CON ATENCIÓN CONTINUADANOUTROS DISPOSITIVOS DEURXENCIA EXTRAHOSPITALARIA

PERSOAL DE ZONA E APD

Presencia física no cen-tro de 2,5 horas comomínimo, en días labora-bles (luns-sábado), aín-da que non exista de-manda de pacientes.

O horario de presencia física

será establecido pola Xeren-

cia en función dos recursos

dispoñibles, das necesidades

e as características da zona

non poderá cambiarse sen a

súa aprobación.

Presencia localizada oresto de horario, incluí-do entre as 9 e 17 horasdo día laborable (luns-sábado).

A organización correspon-

dente ás xornadas de sábado

será a fixada pola Xerencia

para cada centro.

A localización debe ser den-

tro do termo municipal e

efectiva en tempo real. Non éManual de Procedementos de Atención Primaria

30


válida a localización a través

de chamadas telefónicas

periódicas ó centro.

Nalgúns centros, en función

do seu número de profesionais,

a prestación de asistencia sani-

taria en sábados realízase na

modalidade de presencia física

mediante quendas e segundo o

criterio da Xerencia.

PERSOAL DE INSTICIÓNSABERTAS

Presencia física no cen-tro de 6 ou 7 horas(luns-venres), segundose trate de persoal de 36ou 40 horas semanaisrespectivamente.

Presencia física no cen-tro de 9 a 17 horas(sábados): Prestación deasistencia sanitaria me-diante quendas aproba-das pola Xerencia, entreos profesionais adscritosá unidade/servicio.

O horario de presencia físicaserá establecido pola Xeren-cia en función dos recursosdispoñibles, das necesidades

e as características da zona,non poderá cambiarse sen asúa aprobación.

NOVO MODELO

CON ATENCIÓN CONTINUADA EN PAC

Presencia física no centro de 8 a 15 horas(luns-venres).

Presencia física no centrode 8 a 15 horas (sábado):prestación de asistenciasanitaria mediante quen-das aprobadas pola Xe-rencia, entre os profesio-nais adscritos á unida-de/servicio.

CON ATENCIÓN CONTINUADANOUTROS DISPOSITIVOS DE URXENCIA EXTRAHOSPITALARIA

Presencia física de 8-15horas (luns-venres).

Presencia física de 15-17horas (luns a venres) e 9-17 horas os sábados:prestación de asistenciasanitaria mediante quen-das aprobadas pola Xe-



rencia, entre os profesio-nais adscritos á unida-de/servicio.

Nalgúns centros, en función

do número de profesionais, a

prestación da asistencia sani-

taria dos sábados (8 a 15 horas

ou de 9-17 horas) e de luns-

venres (de 15 a 17 horas) pode

ser realizada na modalidade de

presencia localizada mediante

quendas, sempre coa autoriza-

ción previa da Xerencia.

A xornada ordinaria tamén

pode ser realizada en horario

de tarde de luns a venres

(Artigo 6 do Decreto 200/93,

do 29 de xullo). Os horarios

máis habituais son de 14 a 21

horas ou de 15 a 22 horas.

TRANSPORTE DE PERSOALSANITARIO

O transporte de persoal sani-

tario para a prestación de

asistencia sanitaria, en hora-

rio de xornada ordinaria,

realizarase por medios pro-

pios deste persoal.

HORARIO DE FUNCIONAMENTO DO DISPOSITIVO DEURXENCIAS EXTRAHOSPITALARIO

(atención continuada non

incluída en xornada ordinaria)

PUNTO DE ATENCIÓNCONTINUADA (PAC)

DÍAS LABORABLESdesde as 15 ás 8 horasdo día seguinte.

DOMINGOS E FESTIVOSdesde as 8 ás 8 horas dodía seguinte.

OUTROS DISPOSITIVOS DE URXENCIA EXTRAHOSPITALARIA

DÍAS LABORABLESdesde as 17 ás 9 horasdo día seguinte.

DOMINGOS E FESTIVOSdesde as 9 ás 9 horas dodía seguinte.

TRANSPORTE DE PERSOALSANITARIO

MODALIDADE DE PRESENCIA FÍSICA

O transporte de persoal sanita-

rio para a prestación de asis-Manual de Procedementos de Atención Primaria

32


tencia sanitaria na modalidade

de presencia física, en horario

de atención continuada e/ou

urxencias, realizarase de acor-

do coas seguintes pautas:

Se hai transporte con-certado, este será espe-cificado pola Xerencia.

Se non hai transporteconcertado, xeralmentecasos moi concretos eexcepcionais, realizara-se polos propios mediosdos profesionais sanita-rios e percibirán a retri-bución establecida poreste concepto, de acordocoa normativa vixente.

MODALIDADE DE PRESENCIA LOCALIZADA

O transporte de persoal sanita-

rio para a prestación de asis-

tencia sanitaria realizarase por

medios propios do persoal.

As Xerencias, en función das

características de cada dispo-

sitivo de urxencias extrahos-

pitalarias, determinarán:

Número de efectivos depersoal/día/tramo hora-rio do seu funciona-mento.

Modalidade de prestación(física ou localizada).

Aprobación das quendasde garda que se estable-zan entre os profesio-nais afectados, quepoden coincidir ou nonco horario de funciona-mento. Calquera cambioque se produza na asig-nación individual dequenda de garda, deberáser aprobado previa-mente polo xefe de ser-vicio/xefe de unidade eno seu defecto polaXerencia.



Os análises de sangue e demais mostras clí-

nicas, xunto con outras determinacións, é

un dos medios de diagnóstico que, dada a

sua simplicidade e fiabilidade, emprégase

de xeito máis frecuente como mecanismo

de apoio ó diagnostico.

A automatización do proceso de elabora-

ción das análises clínicas, a utilización do

personal especializado, en unión de crite-

rios de eficiencia, disminución do gasto e

fiabilidade técnica, aconsellan que a elabo-

ración de mostras se efectúe de xeito cen-

tralizado, realizándose a mesma en labora-

torios centrais sitos en hospitais e centros

de especialdiades da rede.

No proceso de extracción de mostras clíni-

cas para a determinación dos resultados, o

personal de enfermería ten un papel funda-

mental, toda vez que sobre este descansa o

importante cometido da súa realización.

DE MOSTRAS CLÍNICASEXTRACCIÓN PERIFÉRICA



O establecemento de servi-

cios de extracción periférica

nos centros de saúde, permi-

te una maior accesibilidade

do usuario a estas probas

complementarias, evitando-

lle desprazamentos inútiles.

Na nosa Comunidade a toma

de mostras para análises clíni-

cas polo persoal practicante,

ATS/DUE, dependente do

SERGAS, regúlase na Orde do

31 de xullo de 1996, da Con-

sellería de Sanidade, na cal,

co obxeto de ofrecer ó usuario

unha asistencia máis directa e

humana, garantizarlle as pro-

bas diagnósticas necesarias

cun alto nivel de fiabilidade e

procurar que a accesibilidade

os análises clínicos sexa

máxima para tódolos sectores

da poboación, independente-

mente do lugar onde resida,

establece o seguinte:

O persoal practicante,ATS/DUE dependentedo SERGAS realizará atoma de mostras de

carácter ordinario paraanálisis clínicas, tantoprogramadas comourxentes, nos centrossanitarios ou consulto-rios que se designenpara o efecto.

As citadas tomas demostras efectuaransecoa periodicidade erotación de persoal quedispoñan as xerenciasde atención primaria,en función das necesi-dades organizativas e deatención ós usuarios.

Este persoal, levará aefecto as tomas de mos-tras de carácter ordina-rio para análises clíni-cas, cando resulte pre-ciso, nos domicilios dosusuarios.

É importante para o persoal

de enfermería coñece-lo sis-

tema organizativo da

“extracción periférica de

mostras clínicas”, establecido

pola Xerencia, correspon-

dente a sua Unidad/ServicioManual de Procedementos de Atención Primaria

36


de Atención Primaria, en

canto á periodicidade, hora

de recollida, forma de trans-

porte hacia o Servicio Cen-

tral de Laboratorio e demáis

instruccións ó efecto.

O modelo de “solicitude de pro-

bas complementarias”, é o

empregado polo médico para

solicitar estas probas, e pode ser

diferente en función do hospi-

tal de referencia do centro.



A actividade a desenvolver en Atención

Primaria na Comunidade Autónoma e as

condicións da mesma, está regulada, dende

hai uns anos, a través de protocolos asina-

dos entre os Servicios Centrais do SERGAS

e as Xerencias de Atención Primaria e

entre estas e os Servicios e Unidades de

Atención Primaria, de acordo con dous

documentos base:

EN ATENCIÓN PRIMARIAPROTOCOLOS DE ACTIVIDADE


PROTOCOLO INTERNO DE ACTIVIDADE-FINANCIAMENTO (PIAF)

PROTOCOLO DE ACTIVIDADE (PA)


PROTOCOLO INTERNO

DE ACTIVIDADE/

FINANCIAMENTO

(PIAF)

Este documento recolle con-

tractualmente as condicións

de compra de servicios asis-

tenciais de Atención Primaria

na relación entre o Servicio

Galego de Saúde e cada unha

das Xerencias de Atención

Primaria, co claro obxectivo

de xerar homoxeneidade e

equidade en toda Galicia. En

canto á prestación asistencial

de Atención Primaria, é, así

mesmo, un instrumento de

xestión da atención primaria

e un sistema de avaliación

dos equipos directivos das

xerencias.

O PIAF prevé unha parte asis-

tencial, referente ós obxecti-

vos do SERGAS en canto á

prestación de atención prima-

ria á poboación, e unha parte

financeira, que recolle as

bases dunha execución orza-Manual de Procedementos de Atención Primaria

40

mentaria e de xestión que

permitan o mellor aproveita-

mento posible dos recursos

postos a disposición de cada

unha das xerencias de Aten-

ción Primaria.

XERENCIA DE ATENCIÓN PRIMARIA

PROTOCOLO INTERNO DE ACTIVIDADE-FINANCIAMENTO 2001



-FORMACIÓN

-ORDENACIÓN DA ASISTENCIA - Inicio de actividades de novo modelo- Reestructuración dos recursos existentes

-ESTRATEXIAS DE XESTIÓN - Programa de xestión clínica- Programas de desenvolvemento informático

Aplicacións administrativasAplicacións asistenciais

OBXECTIVOS ESPECÍFICOS

-CALIDADE

- Calidade percibida e satisfacción do usuario

Área de xestiónÁrea asistencial

- Accesibilidade- Adecuación e normalización de procesos

-ÁREA ASISTENCIAL - Ofertas de servicios e protocolo de actividade- Ordenación da prestación asistencial

-COORDINACIÓN DE NIVEIS ASISTENCIAIS- Atención especializada- Outros niveis asistenciais

- Xestión e documentación dos trámitesadministrativos

OBXECTIVOS BÁSICOS

- EXACTITUDE E FIABILIDADE DA TOTALIDADE DOS DATOS ENVIADOS POLA XERENCIA Ó SERGAS

- PRESTACIÓN DA ASISTENCIA DE ATENCIÓN PRIMARIA

- ADECUACIÓN DAS NORMAS E INSTRUCCIÓNS DO SERGAS

- EXECUCIÓN ORZAMENTARIA DENTRO DAS ASIGNACIÓNS DAS DIVISIÓNSDE RECURSOS HUMANOS, RECURSOS ECONÓMICOS E FARMACIA

O esquema do PIAF responde a estes apartados:



PROTOCOLO DE

ACTIVIDADE (PA)

Este documento, entre as

xerencias de Atención Prima-

ria e cada un dos Servicios

ou Unidades de Atención Pri-

maria, é o compromiso asi-

nado entre as partes respon-

sables a distintos niveis da

prestación asistencial para o

desenvolvemento da activi-

dade de Atención Primaria

do SERGAS en Galicia

durante o exercicio anual. É a

expresión do protocolo de

actividade-financiamento

entre o SERGAS e as xeren-

cias de Atención Primaria e a

posta en práctica dos obxec-

tivos do Plan de Saúde e do

Plan Estratéxico.

Así mesmo, é un compromiso

contractual co claro obxecti-

vo de xerar homoxeneidade e

equidade en toda Galicia, en

canto a prestación asistencial

de Atención Primaria, sendo,

igualmente, un instrumento

de avaliación dos servicios e

unidades dependentes de

cada unha das xerencias.



OBXECTIVOS ESPECÍFICOS

- ÁREA ASISTENCIAL - Historia clínica e ficheiro epidemiolóxico:Arquivo de pasivosCobertura de HCAPCriterios de calidade da HCAPRexistro de factores de risco epatoloxías crónicas

- CALIDADE - Accesibilidade- Dereito á información- Xestión de reclamacións e suxestións- Adecuación e normalización de procesos:

- Participación

Área de xestión e servicios xeraisResponsabilidades por área de actividadeAutoavaliación

- ESTRATEXIAS DE XESTIÓN - Programa de xestión clínica- Aplicacións informáticas:

Tarxeta sanitariaMódulo clínico do Programa OMI-APAplicación de admisiónOrganización de horarios deatención continuada

- COORDINACIÓN ENTRE NIVEIS ASISTENCIAIS - Atención Especializada

- Central de Coordinación 061- Programa Sociosanitario- Modulación da actividade- Comisionado do Plan de Drogas de Galicia- Farmacia

- FORMACIÓN E INVESTIGACIÓN

- Oferta de servicios:Atención ó adolescente/adulto/anciánAtención á mullerAtención ó neno sanOutros servicios

Saúde bucodentalTraballo socialFisioterapia

- Servicios de apoio:

OBXECTIVOS BÁSICOS

- PRESTACIÓN DA ASISTENCIA DE ATENCIÓN PRIMARIA

- ADECUACIÓN DAS NORMAS E INSTRUCCIÓNS DA XERENCIA

- EXACTITUDE DA TOTALIDADE DA INFORMACIÓN REMITIDA

O seu esquema é o seguinte:



Ámbolos dous documentos

pretenden o ordenamento

dunha prestación de Aten-

ción Primaria ó usuario equi-

tativa e homoxénea en cal-

quera dos centros da rede

galega de Atención Primaria

e para calquera dos usuarios

desta.

Desde o ano 1999 o protoco-

lo de actividade (XAP-SAP) é

un documento común en

toda Galicia para tódolos

Servicios ou Unidades de

Atención Primaria de tódalas

Xerencias. Isto converte este

documento nunha ferramen-

ta de comparación entre

diferentes centros e permite

unha distribución de recur-

sos axeitada. Este documento

ten, evidentemente, partes

básicas obrigadas (as corres-

pondentes á oferta de servi-

cios mínima de atención pri-

maria) e partes variables nas

que se consideran os obxec-

tivos dos centros con maio-

res recursos e cunha oferta

asistencial superior. En cal-

quera caso, cada obxectivo

específico ten o mesmo peso

e encóntrase reflectido den-

tro dos mesmos apartados en

todos e cada un dos protoco-

los de actividade dos centros

que presten o servicio reco-

llido a través de cada un

deses obxectivos.

O traballo de enfermería de

atención primaria do SER-

GAS, en relación con este

protocolo de actividade do

centro no que preste os seus

servicios, terá unha parte

común (obxectivos que com-

parte co resto dos profesio-

nais do servicio) e unha parte

individual (obxectivos do seu

traballo persoal cos usuarios

asignados). As actividades,

obrigas, tarefas ou responsa-

bilidades de cada profesional

están recollidas no docu-

mento do Protocolo de Acti-

vidade, que pode ser consul-

tado directamente. Para cal-

quera aspecto relacionado co


protocolo de actividade, o

coordinador de enfermería e

o xefe de servicio ou de uni-

dade será o encargado de

aclarar tódalas dúbidas e

realiza-la asignación corres-

pondente de tarefas.

Os protocolos de actividade

de cada centro de saúde,

aínda que comúns entre si,

adáptanse ás posibilidades e

necesidades de cada centro

en particular, polo que o

enfermeiro/a debe coñece-lo

contido específico do que lle

sexa de aplicación.

O correcto cumprimento das

obrigas correspondentes ó

traballo do persoal de enfer-

mería de atención primaria,

leva consigo a utilización

de acordo co contemplado

no protocolo de actividade

da unidade ou servicio onde

o profesional preste os seus

servicios, independente-

mente da temporalidade do

vínculo.



DO SERGASCOBERTURA

de asistencia sanitariadeÁMBITO

Persoas incluídas no ámbito da Seguridade Social

Asistencia sanitaria a cidadáns estranxeiros

Acordos da Seguridade Social econvenios de asistencia sanitaria

Empresas colaboradoras

Mutualistas de MUFACE, MUJEJU e ISFAS

Con opción de asistencia sanitaria polaSeguridade Social

Adscritos a entidades de seguro de asistenciaconcertada con estas Mutual idades

Convenio do SERGAS con MUFACE, ISFAS eMUJEJU, para a prestación de asistenciasanitaria, en determinadas zonas rurais

Cidadáns pertencentes á Unión EuropeaCidadáns pertencentes a outros países:

Países con Convenio Bilateral asinado porEspañaPaíses con Convenio coa Consellería deSanidade e Servicios SociaisOutros países

Situacións especiais


De acordo co establecido na Lei xeralde Sanidade e o RD 63/95 de ordena-ción de prestacións sanitarias, asprestacións sanitarias son facilitadasdirectamente polo Sistema Nacionalde Saúde e financiadas con cargo ósorzamentos xerais do Estado.

Esta asistencia pode ser ampliadapolas comunidades autónomas quepoden realizar outras actividades decarácter sanitario, con cargo ós seuspropios recursos ou mediante prezos,taxas ou outros ingresos de acordo cosseus estatutos de autonomía e normasde desenvolvemento.

Inclúense as seguintes modalidades deprestación:


Atención PrimariaAtención EspecializadaPrestación FarmacéuticaPrestacións ComplementariasServicios de Información e DocumentaciónSanitarias



A modalidade de Atención Primaria con carácter xeralcomprenderá:

- A asistencia sanitaria nas consultas, servicios e centrosde saúde.

- A asistencia sanitaria no domicilio do enfermo.

- A indicación ou prescrición e a realización, se é o caso,polo médico de atención primaria das probas e mediosdiagnósticos básicos.

- As actividades programadas polos servicios de saúde enmateria de educación sanitaria, vacinacións, exames desaúde e outras actividades ou medidas programadas paraa prevención de enfermidades, a promoción da saúde ou arehabilitación.

- A administración de tratamentos parenterais, curas ecirurxía menor.

- As demais atencións, prestacións e servicios de Aten-ción Primaria que se sinalan no mencionado RD63/1995, referidos a:

Atención á muller.

Atención á infancia.

Atención ó adulto e ancián.

Atención de urxencia.

Atención á saúde buco-dental.

Outros servicios, atencións e prestacións de atenciónprimaria (remisión ou derivación dos pacientes á asis-tencia especializada, por indicación do médico de aten-ción primaria; os tratamentos de rehabilitación bási-cos, logo da indicación médica, conforme ós programasestablecidos polos servicios de saúde;...).



No mencionado decreto establécese que a utilizacióndestas prestacións realizarase cos medios dispoñibles noSistema Nacional de Saúde e que as ditas prestacións sóserán esixibles respecto do persoal, instalacións e servi-cios, propios ou concertados, salvo o establecido nosconvenios internacionais. Unicamente se admite o reem-bolso dos gastos ocasionados pola percepción de asis-tencia sanitaria fóra do SNS naqueles casos de asisten-cia urxente inmediata e de carácter vital, unha vez com-probado que non se puideron utilizar oportunamente osservicios daquel.

O procedemento de reintegro de gastos de asistenciasanitaria con medios alleos na nosa Comunidade estáregulado pola Orde do 7 de agosto de 1995, da Conse-llería de Sanidade e Servicios Sociais.


O estado, por medio da Seguridade Social,

garante ás persoas comprendidas no seu

ámbito de aplicación que realizan unha acti-

vidade profesional ou cumpren os requisitos

esixidos na modalidade non contributiva, así

como ós familiares ou asimilados que tiveran

ó seu cargo, a prestación de asistencia sani-

taria nos casos de maternidade, de enfermi-

dade común ou profesional e de accidente,

sexa ou non de traballo.

O Sistema Nacional de Saúde debe prestar

asistencia a toda persoa que acredite ter

dereito á asistencia sanitaria no ámbito da

Seguridade Social, mediante a presenta-

ción da Tarxeta Sanitaria Individual ou a

Cartilla de Seguridade Social, no caso de

españois que residan en España e os

estranxeiros que residan ou se encontren

legalmente en España e cumpran os requi-

sitos establecidos para ter dereito a ela.

DA SEGURIDADE SOCIALPERSOAS INCLUÍDAS NO ÁMBITO



TARXETA SANITARIA

ANVERSO

código de identificaciónda entidade emisora,código de identificaciónpersoal, tipo de presta-ción farmacéutica, nomeda entidade xestora oucolaboradora da Seguri-dade Social, data decaducidade da tarxeta, nºde afiliación á Segurida-de Social, nº de orde dodocumento emitido enome e apelidos reduci-dos do cidadán.

REVERSO

nome da entidade prove-dora de servicios de aten-ción primaria, nome eapelidos do facultativo de


Na nosa Comunidade a Tar-

xeta Sanitaria ven regulada

polo Decreto 177/1995, do

16 de xuño, e a Orde do 12

de xullo, do mesmo ano. Este

documento conten informa-

ción individualizada do cida-

dán e incorpora, alomenos,

os seguintes datos:



Tarxeta Sanitaria individual, (anverso)

Tarxeta Sanitaria individual, (reverso)


atención primaria asig-nado, identificación docentro de saúde, teléfonodo centro de saúde e deurxencias, código deidentificación de asisten-cia sanitaria e código deidentificación do cidadán.

Durante o tempo no que o

usuario solicita a tarxeta sani-

taria (TS1) ou un cambio de

médico (TS2) e recibe a súa

tarxeta ou a súa nova etique-

ta de médico, dispón como

documento provisional dos

formularios TS1 e TS2 respec-

tivamante, os cales acreditan

o seu dereito á asistencia sani-

taria no primeiro caso e o

médico ó que está adscrito no

segundo caso.


DOCUMENTACIÓN DA

SEGURIDADE SOCIAL

Nos casos en que non se dis-

poña de TS a acreditación

expedida pola Seguridade

Social do dereito a asistencia

sanitaria ven xustificado

polos seguintes documentos

(antes denominada “cartilla

da Seguridad Social”), ade-

mais do DNI:

Documento A1 ouTA.1/1 ou Tarxeta deS.S. de afiliación ó Sis-tema de SeguridadeSocial.

Documento P1 de reco-ñecemento do dereito áasistencia sanitaria daspersoas que posúen acondición de familiar ouasimilado ó cargo dotitular.

Documento A5 de ads-crición de médico demedicina xeral e outrosdatos de carácter sani-tario. Permite o accesoó sistema sanitariopúblico.



Tarxeta Seguridade Social

P1. Recoñecemento do dereito á asistencia sanitaria de beneficiarios

A1. Afiliación ó Sistema de Seguridade Social



TS1.



TS2. Cambio de médico


Se trata de persoas residentes

na nosa Comunidade e nos

casos que proceda, as unida-

des administrativas do cen-

tro realizaran os tramites

necesarios de solicitud de TS.

SUPOSTOS ESPECIAIS

PERSOAS SEN RECURSOSECONÓMICOS SUFICIENTES

No caso de persoas que reu-

nindo os requisitos para

obter o dereito á asistencia

sanitaria regulado polo Real

Decreto 1088/1989, non dis-

poñen do documento acredi-

tativo do mesmo, informará-

selle, si a súas circunstancias

o aconsellan, que pode soli-

citar na Dirección Provincial

do SERGAS ou no seu centro

de saúde, se este dispon de

tal servicio, o dereito á “Asis-

tencia Sanitaria as persoas

sen recursos económicos

suficientes”.

ASISTENCIA SANITARIA ADESPRAZADOS

De acordo co establecido na

Orde do 20 de maio de 1987

do Ministerio de Traballo e

Seguridade Social e na Reso-

lución do 21 de maio de 1987

da Secretaría Xeral da Seguri-Manual de Procedementos de Atención Primaria

60



TS2. Modelo de solicitude de acceso á asitencia sanitaria sen recursos económicos suficientes


dade Social, todo titular e os

seus familiares beneficiarios

con dereito a asistencia sani-

taria no ámbito da Seguridade

Social que se desprace tem-

poralmente fóra da súa resi-

dencia habitual dentro do

territorio nacional e solicite

algunha prestación de asis-

tencia sanitaria na localidade

da súa residencia ocasional,

acreditará a súa condición de

titular ou beneficiario da

Seguridade Social con dereito

á dita prestación mediante a

presentación do documento

de recoñecemento do dereito

a aquela (cartilla de asistencia

sanitaria ou Tarxeta Sanitaria

Individual), acompanada, se é

o caso, do documento nacio-

nal de identidade ou outro

documento que acredite a súa

personalidade.

En canto á asignación de

facultativo/enfermeira/o na

asistencia sanitaria a despra-

zados, débese consultar en

cada Xerencia sobre o proce-

demento que ten establecido

para o efecto. Non obstante,

nos casos de desprazamentos

prolongados fóra da súa resi-

dencia habitual (máis de tres

meses), é aconsellable infor-

ma-lo paciente de que o máis

convinte para un mellor

seguemento da súa saúde é

dispoñer dun médico fixo

durante ese período, e para

iso, debe realiza-lo corres-

pondente cambio de médico.

Nos seguintes apartados espe-

cifícanse as características

especiais do acceso á asisten-

cia sanitaria no noso sistema

de saúde, de determinados

colectivos de usuarios (extran-

xeiros, asegurados de MUFA-

CE, ISFAS e MUJEJU, etc.).



E CONVENIOS ESPECIAIS DE ASISTENCIA SANITARIAACORDOS DA SEGURIDADE SOCIAL


EMPRESAS COLABORADORAS

A colaboración das empresas na xestión da

Seguridade Social está regulada pola OM

do 25 de novembro de 1966, modificada

pola OM do 20 de abril de 1998 e polo

R.D.L. 1/1994, do 20 de xuño, polo que se

aproba o texto refundido da Lei de Seguri-

dade Social.


Respecto da asistencia sanita-

ria e en relación coa colabo-

ración voluntaria á que se

acollan estas empresas, esta-

blécense as seguintes obrigas:

Colaboración voluntariaderivada de accidente detraballo e enfermidadeprofesional: O médicoprocederá segundo oindicado para estes ca-sos no apartado destemanual relativo á inca-pacidade laboral.

Colaboración voluntariaderivada de enfermida-de común e accidentenon laboral: Prestar óseu cargo a asistenciasanitaria dos seus tra-balladores e beneficia-rios. Esta asistencialévaa a cabo o persoalsanitario da S.S., desig-nado pola empresa erespectando sempre odereito individual deelección de facultativosque se establece naLXSS.

Por outra banda, no RD

63/1995, do 20 de xaneiro,

sobre ordenación de presta-

cións sanitarias do SNS,

establécese que a asistencia

sanitaria prestada ós asegu-

rados ou beneficiarios no

ámbito do SNS, nos supos-

tos de empresas colabora-

doras na asistencia sanita-

ria do Sistema de Segurida-

de Social, en aquelas pres-

tacións que a atención co-

rresponda á empresa cola-

boradora conforme ó con-

venio ou concerto subscrito,

procederá á reclamación

por parte dos servicios rea-

lizados ós terceiros obriga-

dos ó pago.

Os traballadores das empre-

sas colaboradoras (TELE-

FÓNICA, ONCE e IBERDRO-

LA…) da nosa Comunidade

dispoñen de tarxeta sanita-

ria na que se fai constar o

nome da empresa colabora-

dora e o facultativo ó que

están adscritos.Manual de Procedementos de Atención Primaria

64


MUTUALISTAS E

BENEFICIARIOS DE

MUFACE ISFAS E

MUGEJU*

Dentro deste apartado exis-

ten dúas posibilidades:

Que opten por recibi-laasistencia sanitaria a tra-vés das institucións daSeguridade Social me-diante concerto estableci-do para o efecto. Nestecaso teñen dereito óemprego da tarxeta sani-taria individual, na queconsta a súa condición debeneficiario da Mutuali-dade de que se trate.

Que figuren adscritos aentidades de seguro deasistencia (adeslas, sa-nitas, asisa, etc.) con-certada coas ditas mu-tualidades. Non dispo-ñen de tarxeta sanitariaindividual.

En determinadas zonas ru-

rais, estas mutualidades non

dispoñen de medios privados

para prestar asistencia sani-

taria e ten concertada a

mesma có SERGAS.

OPCIÓN DE ASISTENCIASANITARIA POLA SEGURIDADE SOCIAL

MUTUALISTAS E BENEFICIA-RIOS DE MUFACE E MUGEJU,EN ASISTENCIA COA SEGURI-DADE SOCIAL

ÁMBITO DE COBERTURADA ASISTENCIA

A Seguridade Social facilitará

asistencia sanitaria por enfer-

midade común ou profesional,

accidente non laboral e de

traballo e maternidade, incluí-

das as prestacións regulamen-

tarias especiais, ós mutualistas

e beneficiarios de MUFACE e

MUGEJU que figuren así reco-

ñecidos (normas establecidas

no capítulo VI do Regulamen-

to xeral do mutualismo admi-

nistrativo, aprobado polo

Decreto 843/1976, do 18 de

marzo, e artículo 15 do R.A.L.

4/2000 e de R.D.L. 3/2000.


(*) MUFACE: Mutualidad General de Funcionarios Civiles del Estado, ISFAS: Insti-tuto Social de las Fuerzas Armadas. MUGEJU: Mutualidad General Judicial.


PRESTACIÓN SANITARIA

O contido da prestación será

o correspondente ó réxime

xeral, a excepción da presta-

ción farmacéutica que só

será dispensada en réxime de

internamento hospitalario.

As ditas prestacións farma-

céuticas serán as recoñecidas

por MUFACE e MUGEJU e a

prescripción realizarase en

talonarios de receitas de dita

mutualidade.

A expedición de partes médi-

cos de baixa, confirmación e

alta, prognóstico e notifica-

ción de parto, realizaranse de

conformidade coa normativa

de MUFACE e MUGEJU (par-

tes da mutualidade).

Para o comezo do dereito non

existe período de ca-rencia.

MUTUALISTAS DE ISFAS, EN RÉXIME DE SEGURIDADESOCIAL

ÁMBITO DA COBERTURADA ASISTENCIA:

Beneficiarios comprendidos

no campo de aplicación do

réxime especial das Forzas

Armadas adscritos ó concer-

to para a prestación de asis-

tencia sanitaria (30 de

decembro de 1986). O ámbi-

to de cobertura é todo o

territorio español.

Beneficiarios non adscritos á

Seguridade Social nin a enti-

dades de seguro libre, cando

se atopen en localidades

onde a Sanidade Militar non

conte con medios propios ou

concertados.

PRESTACIÓN SANITARIA

Establécense 4 modalidades:

Isfas A.- Asistenciasanitaria total: “hospi-talización”, “asistenciaambulatoria de asisten-cia xeral e especialida-des” e “servicios deurxencia”.

Isfas B.- Asistenciaambulatoria: “asisten-cia xeral e especial” e“servicio de urxencia”.



Isfas C.- Asistenciaxeral: “medicina xeral”,“pediatría-puericultu-ra”, “ATS” e “serviciode urxencia”.

Isfas D.- Asistencia deurxencia onde o preciseo Instituto de FuerzasArmadas.

O traslado de enfermos nas

modalidades B, C e D efec-

tuarase sobre o Hospital

Militar ou centro concertado

por ISFAS. As ambulancias

da Seguridade Social ou con-

certadas por esta atenderán

estes traslados.

O contido das prestacións

serán as correspondentes ó

réxime xeral, a excepción

das farmacéuticas, que serán

só dispensadas en réxime de

internamento hospitalario ou

a través do servicio de

urxencia.

As prestacións farmacéuticas

serán as recoñecidas por

ISFAS (RD 545/1986, do 7 de

marzo) e a prescripción reali-

zarase en talonarios de recei-

tas de ISFAS.

A expedición dos partes

médicos de baixa, confirma-

ción e alta, prognósticos e

notificación de parto, reali-

zarase de conformidade coa

normativa de ISFAS (en par-

tes da mutualidade).

Para o recoñecemento do

dereito non existe período de

carencia.

SIN OPCIÓN DE ASISTENCIA SANITARIA POLA SEGURIDADE SOCIAL

Os mutualistas e beneficiarios

destas Mutualidades figuran

adscritos a entidades de segu-

ro de asistencia (ADESLAS,

SANITAS, ASI-SA, etc.) coas

que estas ten concertada a

asistencia sanitaria.

No caso de que se lles preste

asistencia sanitaria e non se

encontran incluídos noManual de Procedementos de Atención Primaria

67


ámbito de aplicación do

Convenio do SERGAS con

estas mutualidades (ver apar-

tado seguinte), cumplimen-

tarase o correspondente

“parte de asistencia a tercei-

ros”, para procede-la sua

facturación e cobro pola

asistencia prestada.

CONVENIO DO SERGAS CON MUFACE, ISFAS E MUGEJU

ÁMBITO DE CONCERTACIÓN:

As mutualidades referidas

non dispoñen de medios pri-

vados nalgunhas zonas

rurais, polo que non poden

prestar asistencia sanitaria.

Por este motivo, estas entida-

des asinaron concerto co

SERGAS na nosa Comunida-

de, en tanto que a xestión de

asistencia está transferida.

ÁMBITO DE APLICACIÓNDO CONVENIO E CARACTERÍSTICAS DAPRESTACIÓN

Municipios nos que sepresta asistencia sani-taria (relacionados noapartado 1 do Anexo):

A asistencia sanitaria com-

prenderá (en réxime ambula-

torio, domiciliario ou de

urxencia) os servicios pro-

pios de Medicina Xeral,

Pediatría, ATS ou Practicante

e Matrona. A asignación de

médico realizarase de acordo

coas normas establecidas

para os beneficiarios do SER-

GAS.

Municipios cunha po-boación de ata 20.000habitantes, non inclui-dos anteriormente (a-partado 2 do Anexo)

A asistencia sanitaria con-

certada está referida exclusi-

vamente ós servicios de

atención urxente extrahospi-

talaria. A prestación deste

tipo de asistencia será a esta-

blecida con carácter xeral

para os beneficiarios do SER-Manual de Procedementos de Atención Primaria

68


GAS. Para iso solicitarase

dos mutualistas e demais

beneficiarios das citadas

mutualidades que acrediten a

súa condición mediante o

correspondente documento

de afiliación e, se é o caso, de

beneficiario, e de estimarse

necesario, co DNI.

Municipios cunha po-boación de máis de20.000 habitantes (re-lacionados no apartado3 do Anexo)

Estes municipios non están

incluidos no ámbito do con-

venio, por dispoñer as enti-

dades aseguradoras afecta-

das de medios propios para a

prestación de asistencia sani-

taria ós seus asegurados de

MUFACE, MUJEJU e ISFAS.

No caso de prestar asistencia

a mutualistas e beneficiarios

destas mutualidades, que

non dispoñan de TSI, terase

en conta se procede a factu-

ración da mesma.

PRESTACIÓNFARMACÉUTICA E INCAPACIDADETEMPORAL (IT)

Queda comprendida na asis-

tencia sanitaria que deberá

prestar o persoal médico do

SERGAS:

A prescripción de medi-camentos e demais pro-ductos farmacéuticosnas receitas oficiais deMUFACE, MUGEJU eISFAS.

A formalización dospartes de incapacidadetemporal (IT) e invali-dez provisional nosmodelos oficiais de cadaunha das mutualidades.

A indicación de probase medios diagnósticosen volantes comúns daSeguridade Social, queserán tramitados polosbeneficiarios na súaentidade de asistenciasanitaria, na forma es-tablecida por esta.

Os beneficiarios solici-tantes da asistencia



presentaranlles ós fa-cultativos do SERGASas receitas e partes deIT e invalidez provisio-nal.

Sen prexuízo do anterior e de

acordo co citado convenio

non se dará en ningún caso a

prestación farmacéutica con

cargo ó SERGAS. A dita

prestación farmacéutica con-

tinuará sendo con cargo á

mutua que corresponda (ta-

lonarios da mutua).




P r o v i n c i a d e O u r e n s e

Allariz Castro Caldelas Montederramo San Xoán de RíoAmoeiro Cenlle Muiños SarreausArnoia (A) Coles Noguerira de Ramuín (Luintra) TaboadelaAvíón Cortegada Paderne de Allariz Teixeira (A)Baltar Cualedro Padrenda TransmirásBande Chandrexa da Queixa Parada de Sil Veiga do Bolo (A)Baños de Molgas Entrimo Peroxa (A) Verea (Carballo)Beade Esgos Piñor de Cea Viana do BoloBeariz Gomesende Pobra de Trives (A) VilamarínBlancos (Os) Gudiña (A) Pontedeva Vilar de SantosBoborás Irixo (O) Porqueira (Forxa) VilardevósBola (A) Larouco Punxin Vilariño de CousoBolo (O) Laza Quintela de Leirado Xunqueira de AmbíaCalvos de Randin Leiro Rairiz da Veiga Xunqueira de EspadañedoCarballeda de Avia Manzaneda RiósCartelle Melón RubiáCastrelo de Miño Merca (A) San AmaroCastrelo do Val Mezquita (A) San Cristobo de Cea

P r o v i n c i a d e L u g o

Abadín Cospeito Páramo (O) TriacastelaAlfoz Folgoso do Caurel Pastoriza ValadouroAntas de Ulla Fonsagrada (A) Pedrafita do Cebreiro XermadeAs Nogais Meira PortomarínBegonte Muras Pobra do BrollónBoveda Negueira de Muñiz Ribeira de PiquinCervantes O Vicedo RiotortoCervo Ourol Trabada

P r o v i n c i a d e P o n t e v e d r a

Barro Golada (A) Neves (As) RodeiroCampo Lameiro Guarda (A) Oia Salceda de CaselasCatoira Lama (A) Pazos de Borben VilaboaDozon Meaño PortasFornelos de Montes Meis Ribadumia

P r o v i n c i a d e A C o r u ñ a

Abegondo Corcubión Porto do Son SomozasCabanas Dumbria Rois VilarmaiorCee Moeche Santiso VilasantarCesuras Monfero Sobrado

Coruña Lugo Ourense Pontevedra

Arteixo Narón Lugo Ourense Cangas PontevedraCarballo Oleiros Monforte Estrada A RedondelaCoruña A Ribeira Lalín VigoFerrol Santiago de Comp. Marín Vilagarcia de Arousa

A N E X OConvenio do SERGAS con MUFACE, MUJEJU e ISFAS, sobre a prestación de asistencia

sanitaria ós seus mutualistas e beneficiarios en determinadas zona rurais (vixente no 2001)

1.- CONCELLOS NOS QUE SE PRESTA ASISTENCIA SANITARIA URXENTE E NON URXENTE

3.- CONCELLOS ÓS QUE NON AFECTA O CONVENIO (con máis de 20.000 habitantes)

2.- CONCELLOS NOS QUE SÓ SE PRESTA ASISTENCIA SANITARIA DE URXENCIAS (menos de 20.000 habitantes)

O resto de municipios non incluídos no apartado anterior de menos de 20.000 habitantes, prestaráselles ós mutualistas e beneficiarios destas mutualidades, de acordo co Conve-nio suscrito có SERGAS, a asitencia sanitaria de urxencia.

P r o v i n c i a d e O u r e n s e


En función da existencia ou non de Con-

venio bilateral de asistencia sanitaria ou de

determinadas situacións es-peciais, pode-

mos distinguir os seguintes apartados en

canto a prestación de asistencia sanitaria

deste tipo de cidadáns:

CIDADÁNS PERTENCENTES Á UNIÓNEUROPEA

CIDADÁNS PERTENCENTES A OUTROSPAISES:

Paises con Convenio Bilateral asinadopor España

Convenios bilaterais de prestación deasistencia sanitaria asinados pola Con-sellería de Sanidade e Servicios Sociais

Outros Países

A CIDADÁNS ESTRANXEIROSASISTENCIA SANITARIA



SITUACIÓNS ESPECIAIS DE ASISTENCIA AEXTRANXEIROS

Cidadáns non incluidosnos apartados anterioresque se atopen nas situa-cións contempladas naLei Orgánica 4/2000, de11 de xaneiro, sobredereitos e libertades dosextranxeiros en España ea súa integración social.

CIDADÁNS

PERTENCENTES Á

UNIÓN EUROPEA

Existe Convenio de presta-

ción de asistencia sanitaria

cos países da comunidade

económica europea (Portugal,

España, Francia, Italia, Irlan-

da, Reino Unido, Holanda,

Bélxica, Luxemburgo, Ale-

maña, Austria, Dinamarca,

Grecia, Suecia e Finlandia).

Ademais dos países membros

da Unión Europea, o estable-

cido neste convenio é aplica-

ble ós países de Islandia,

Liechtenstein e Noruega,

como países do ámbito do

espacio económico europeo.

Na Atención Primaria e a

efectos da prestación de asis-

tencia sanitaria, podemos dis-

tinguir dous tipos de usuarios:

Asistencia a estranxei-ros de países membrosda CEE durante a súaestancia temporal enEspaña.

Asistencia a estranxeirosde países membros daCEE que residen habi-tualmente en España.

CIDADÁNS ESTRANXEIROS MEMBROS DA CEE, EN ESTANCIA TEMPORAL ENESPAÑA:

ACREDITACIÓN DO DEREITO Á ASISTENCIA

O documento que os acredita

como titulares ou beneficia-

rios da Seguridade Social do

seu país de orixe é o formu-

lario E-111 que deben pre-

sentar xuntamente co docu-Manual de Procedementos de Atención Primaria

74



H.1 documento de asistencia prestada a cidadáns da CEE



E.111 - documento acreditativo do dereito de asistencia sanitariaen países da Comunidade Económica Europea


mento que acredite a súa

identidade.

CONTIDO DA ASISTENCIASANITARIA

Incluirá toda aquela atención

que o asegurado requira de

forma inmediata durante a

súa estancia en España. Para

tratamentos concretos e

regulados existen outros

tipos de formularios diferen-

tes ó E-111.

As modalidades de presta-

cións sanitarias serán iguais

ás dos asegurados do Réxime

xeral da Seguridade Social

Española.

REXISTRO DOS SERVICIOSSANITARIOS PRESTADOSA BENEFICIARIOS DOS ESTADOS MEMBROSDA CEE

Como documento base para

xustifica-las asistencias

prestadas, onde os gastos

teñen que ser reembolsados

posteriormente polos orga-

nismos competentes da Se-

guridade Social estranxeiros

nos que o enfermo asistido

se atope asegurado, e para a

acreditación e pago dos

honorarios ó persoal sanita-

rio, de conformidade coas

normas que son de aplica-

ción, establécese o modelo

H1. “Regulamentos comuni-

tarios e convenios interna-

cionais de Seguridade

Social/control de asistencia

sanitaria prestada por conta

de organismos estranxeiros”.

O profesional que preste a

asistencia cubrirá un docu-

mento H-1, que consta de tres

exemplares en tamaño cuarti-

lla de papel autocalcante. En

cada centro existen formula-

rios H-1 a disposición do per-

soal sanitario que o precise.

Por cada unha das consultas

que se realicen remitirase á

Xerencia unha copia com-

pleta do modelo E-111 pre-

sentado polo paciente e as

dúas primeiras follas do for-Manual de Procedementos de Atención Primaria

78


mulario H-1 debidamente

cuberto, e quedará a terceira

folla en poder do centro.

PRESTACIÓN FARMACÉUTICA

A prescripción e dispensa-

ción de productos farmacéu-

ticos e material de curas

axustarase ás mesmas nor-

mas que rexan para os ase-

gurados e beneficiarios da

Seguridade Social.

Nas receitas deberá figura-lo

nº de asegurado do titular

que se expresa no formulario

E-111.

INCAPACIDADE TEMPORAL E RECOÑECEMENTO PARA OCONTROL DESTA

Cando un asegurado dun

país da CEE presente un

cadro clínico que, a xuízo do

facultativo da Seguridade

Social que o atende, lle impi-

da realiza-lo seu traballo

(incluso no caso de estar en

período vacacional), exten-

deranse os partes de baixa,

confirmación e alta, o

mesmo que se se tratase dun

asegurado español.

Dous dos tres exemplares

destes partes serán entrega-

dos ós interesados para a súa

presentación na Dirección

Provincial do INSS ou axen-

cia correspondente, xunto

cunha copia do E-111.

Por solicitude do INSS,

mediante o formulario E-116

(petición de solicitude de IT

polo país estranxeiro), o ins-

pector médico terá que reali-

za-los recoñecementos preci-

sos para o control do proce-

so e a notificación ó país de

orixe. Hai que cubrir un

modelo H-1 e envialo, xunto

co E-116 e tantos H-1 como

interconsultas de especialis-

tas se requiran, á Dirección

Provincial do SERGAS quen,

reservando unha copia dos

mesmos, se o estima oportu-Manual de Procedementos de Atención Primaria

79


no, os enviará á Dirección

Provincial do INSS.

SOLICITUDE DE

ASISTENCIA SEN

PRESENTACIÓN DO

FORMULARIO E-111

Nestes casos remitirase ó

paciente, evidentemente á

marxe de prestar a asistencia

clínica que precise no

momento, á Dirección Pro-

vincial do INSS (departa-

mento de Convenios Interna-

cionais) para que lle tramiten

o envío de dito formulario

desde o seu país de orixe.

No suposto de que se lle

preste asistencia sanitaria en

Atención Primaria, actuarase

da seguinte forma:

Se acredita dispoñer deseguro de viaxe ou segu-ro privado e manifestanon dispoñer de Seguri-dade Social no seu paísde orixe:

Cubrirase o correspondente

parte de asistencia sanitaria e

facturación a terceiros.

Se non dispón de segurode viaxe ou seguro pri-vado ou manifesta queten Seguridade Socialno seu país de orixe:

Faráselle asina-lo compromi-

so de pago que figura como

apartado específico no

modelo H1.

Cubrirase o parte de asisten-

cia sanitaria e facturación a

terceiros como particular, o

cal se xuntará ó H1.

Infórmase de que cando lle

sexa remitido o E-111, por

parte do INSS, onde debe soli-

citalo, o envíe á Xerencia de

Atención Primaria a efectos

de que se lle anule a corres-

pondente factura ó seu nome.

Terase en conta se se trata de

persoas residentes en España

sen recursos económicos sufi-

cientes e no caso de estranxei-

ros o establecido na LeiManual de Procedementos de Atención Primaria

80


4/2000, de 11 de xaneiro,

sobre dereitos e libertades dos

estranxeiros en España e a súa

integración social. (ver aparta-

do “Situacións especiais de

asistencia a cidadáns a estran-

xeiros”, deste manual).

CIDADÁNS ESTRANXEIROS DEPAÍSES MEMBROS DA CEE QUERESIDEN HABITUALMENTE ENESPAÑA

DOCUMENTO ACREDITATIVO DA ASISTENCIA

Nestes casos, os asegurados

poden ser portadores de dife-

rentes formularios que certi-

fican o seu dereito a presta-

cións sanitarias:

E-106: Traballador e osseus familiares queresidan nun Estadomembro distinto docompetente

E-120: Traballador e osseus familiares que con-vivan con eles, residen-tes en España e solici-tantes de pensións nou-tro Estado membro

E-122: Familiares be-neficiarios de pensio-nistas dun Estado mem-bro que non convivan cotitular do dereito e resi-dan en España

E-123: Titular do derei-to a asistencia sanitariaexclusivamente poraccidente de traballo ouenfermidade profesional

E-109: Familiares bene-ficiarios de traballadoresasegurados nun paísmembro que non convi-van co titular do dereitoe residan en España

E-121: Pensionistasdalgún país comunita-rio, e os seus familiares,que non teña ademaispensión pola Segurida-de Social española

E-121: Traballadoresdesprazados pola em-presa a España ou estu-diantes que se despra-zan a España para cur-sar estudios oficiais ouno marco de programascomunitarios



Existen outros formularios

para situacións específicas,

como son:

E-119: Perceptores dedesemprego e familiaresen busca de empregonoutro país

E-112: Hospitalizaciónse/ou tratamentos de en-fermidades crónicas queteñen un tratamentoque comezou no seupaís de orixe

E-116: Solicitude de in-capacidade laboral

COBERTURA DA ASISTENCIA SANITARIA

Portadores dos formula-rios E-106, E-120, E-122 e E-123: A asis-tencia sanitaria seráprestada de igual formae coa mesma tramita-ción que ós portadoresdos formularios E-111.

Portadores dos formula-rios E-109 e E-121:Recibirán asistencia sa-nitaria mediante ex-

pedición polo InstitutoNacional da SeguridadeSocial (INSS) do docu-mento de asistencia igualó dos asegurados espa-ñois (Mod.- A-1), emi-tíndolles posteriormentea Tarxeta Sanitaria.

SOLICITUDE DE ASISTENCIA SENPRESENTACIÓN DO FORMULARIO ACREDITATIVO DO DEREITO Á ASISTENCIA SANITARIA

No caso de que o asegurado

estranxeiro solicite asistencia

sen entrega-lo formulario

correspondente, ou non se

recoñeza a España polo

organismo competente do

seu país de orixe os formula-

rios E-109 ou E-121 que dan

dereito á emisión da Tarxeta

Sanitaria; actuarase de igual

forma que para o caso dos

E-111.

Terase en conta se se trata de

persoas residentes en España

sen recursos económicos su-

ficientes e no caso de estran-Manual de Procedementos de Atención Primaria

82


xeiros o establecido na Lei


sobre dereitos e libertades

dos estranxeiros en España e

a súa integración social. (ver

apartado relativo a determi-

nadas situaciones es-peciales

de asistencia sanitaria a

estranxeiros).

CIDADÁNS

PERTENCENTES A

OUTROS PAÍSES

PAÍSES CON CONVENIOBILATERAL ASINADO PORESPAÑA

Existe Convenio Bilateral de

asistencia sanitaria asinado

por España con Andorra,

Brasil, Chile, Ecuador,

Marrocos, Panamá, Paraguai

e Perú.

O procedemento a empregar

con pacientes destes países é

o mesmo que para os da

Comunidade Económica

Europea, sendo diferentes os

formularios que aqueles

deben presentar como docu-

mentos acreditativos do

dereito á asistencia sanitaria:

ANDORRA

E/AND-4 “Asistencia sanita-

ria en estancia temporal” ou

por cambio de residencia por

motivo de traballo.

BRASIL

EB-2 “Asistencia sanitaria en

estancia temporal”.

CHILE

E-CHL/08 “Asistencia sanita-

ria en estancia temporal”.

E-CHL/11 “Asistencia exclu-

siva a familiares”.

E-CHL/09 “Asistencia sanita-

ria a pensionistas e ós seus

familiares”

ECUADOR

EE-1, EE-2, EE-5: período de

validez: o indicado nos for-

mularios. Manual de Procedementos de Atención Primaria

83


EE-6: período de validez

indefinido, ata que Ecuador

o anule.

MARROCOS

EM-4 “Asistencia sanitaria a

españois asegurados en

Marrocos en estancia tempo-

ral en España”.

PANAMÁ

Aínda non está aprobado o

formulario e acredítase me-

diante carta da institución

aseguradora.

PARAGUAI


formulario e acredítase me-

diante carta da institución

aseguradora.

PERÚ


formulario e acredítase

mediante carta da institución

aseguradora.

CONVENIOS BILATERALES DEPRESTACIÓN DE ASISTENCIASANITARIA ASINADOS POLACONSELLERÍA DE SANIDADE ESERVICIOS SOCIAIS

RELACIÓN DE CONVENIOS

Coa Sociedade Españolade Beneficencia de Sal-vador de Bahía (Hospi-tal Español).

Coa Casa de Galicia enMontevideo e co CentroGalego de Buenos Aires.

Coa Hermandade Gale-ga de Venezuela.

Coa Asociación Españo-la Primeira de SocorrosMútuos de Montevideo.

Coa Sociedade Españolade Beneficencia “Hospi-tal Español” de BuenosAires.

ACREDITACIÓN DO DEREITO Á ASISTENCIA SANITARIA

O paciente deberá acreditar

todas as seguintes condi-

cións:Manual de Procedementos de Atención Primaria

84


Posúe a condición degalego de acordo coestablecido no Estatutode Autonomía.

Ser socio da Hermanda-de, Asociación, Casa ouCentro Galego, co quese ten establecido oConvenio. A xustifica-ción desta condiciónsupón o cumprimentoda 1ª.

A súa estancia en Gali-cia vai ser por un perí-odo de tempo inferior a3 meses, que se acredi-tará mediante declara-ción responsable dopaciente.

COBERTURA ASISTENCIAL

Únicamente cobre as contin-

xencias derivadas de enfer-

midade común ou accidente

non laboral e maternidade.

As prestacións varían en

función da continxencia pro-

texida:

ENFERMIDADE COMÚNOU ACCIDENTE NONLABORAL

Prestacións médicas quecomprenden: medicinaxeral, especialidades etratamento médico.

Préstase nas seguintesmodalidades: de urxen-cia e, de precisalo, deinternamento.

A prestación farmacéu-tica só se efectuará noámbito hospitalario.

MATERNIDADE

Prestacións médicas du-rante o embarazo, partoe puerperio.

Prestacións farmacéu-ticas con idéntico con-tido que o indicado noapartado de enfermida-de co-mún ou accidentelaboral.

O Convenio co Centro Galego

de Buenos Aires e a Casa de

Galicia de Montevideo taménManual de Procedementos de Atención Primaria

85


inclúe a asistencia sanitaria a

tódolos galegos que viaxen

no marco dun programa de

acción social ou de xuventu-

de organizado pola Adminis-

tración Autonómica, como

por exemplo o programa de

“Reencontros Galicia”.

Neste caso para ter dereito á

prestación sanitaria só se

require a condición de galego,

quedando excluída a esixencia

de ser socio dun centro galego.

O contido da asistencia é o

mesmo que o establecido

para os socios dunha Her-

mandad ou Centro Galego.

OUTROS PAISES

Con carácter xeral, cando se

preste asistencia sanitaria a

persoas de países que non

sexan membros da Unión

Europea, cos que non exista

Convenio Bilateral ou que

non se atopen nas situacións

contempladas nos artigos 28

a 32, da Lei Orgánica 4/2000,

de 11 de xaneiro sobre derei-

tos e libertades dos extran-

xeiros en España e a súa

integración social deberá

facturarselle a mesma como

“particular”, salvo que acre-

dite a existencia de un segu-

ro de viaxe ou dunha com-

pañía privada de seguros.

No caso de existencia dun

seguro privado, o paciente

ademais de aporta-lo seguro

deberá acreditar a aceptación

de ditos gastos por parte da

Compañía.

Neste manual informaselle

sobre o procedemento de

facturación da asistencia

sanitaria a terceiros respon-

sables do pago.

SITUACIÓNS ESPECIAIS

DE ASISTENCIA A

CIDADÁNS

EXTRANXEIROS

Tratase de Cidadáns que se

atopan nas situacións con-Manual de Procedementos de Atención Primaria

86


templadas na Lei Orgánica


sobre dereitos e libertades

dos extranxeiros en España e

a súa integración social.

(Instrucción do 8 de febreiro

de 2000 da Secretaría Xeral

da Consellería de Sanidade e

Servicios Sociais e do SER-

GAS).

O Real Decreto 1088/1989,

do 8 de setembro, polo que

se amplía a cobertura da

asistencia sanitaria da

Seguridade Social ás perso-

as sen recursos económicos

suficientes, recoñece este

dereito ós españois que

teñan establecida a súa

residencia en territorio

nacional e carezan de

recursos económicos sufi-

cientes e de protección

sanitaria pública.

Coa Lei Orgánica 4/2000,

desaparecen as diferencias

existentes con anterioridade

para o recoñecemento da

asistencia sanitaria en fun-

ción da nacionalidade de

tales estranxeiros, e contem-

planse situacións persoais,

na aplicación do Real Decre-

to 1088/1989.

ÁMBITO DE APLICACIÓN

Cidadáns estranxeiros que se

atopen en Galicia, nas situa-

cións contempladas na Lei

Orgánica 4/2000, e que non

teñan dereito a recibir asisten-

cia sanitaria por ningún outro

medio incluído dentro da

acción protectora dos rexíme-

nes xeral e especiais da Segu-

ridade Social Española, ou

Convenios Internacionales.

COBERTURA ASISTENCIAL

Terán dereito á asistencia

sanitaria nas mesmas condi-

cións que os españois:

Os estranxeiros que seatopen en España ins-critos no padrón domunicipio no que resi-dan habitualmente.



Os estranxeiros menoresde 18 anos que se ato-pen en España.

As extranxeiras que seatopen en España, du-rante o embarazo, partoe postparto.

Terán dereito á asistencia

sanitaria pública de urxencia

por enfermidade ou accidente,

e á continuidade da mes-ma

ata a situación de alta médica:

Os estranxeiros que seatopen en España, antea contracción de enfer-midades graves ou acci-dentes, calquera quesexa a súa causa.

SOLICITUDE DE ACCESO ÁASISTENCIA SANITARIA

O solicitante dirixirase ós

servicios administrativos dos

Centros de Saúde de Aten-

ción Primaria do SERGAS

máis próximos ó seu domici-

lio, onde se iniciarán os trá-

mites necesarios, en función

da situación do cidadán:

-Ó abeiro do R.D. 1088/1989,

de 8 de setembro, polo que

se amplia a cobertura da

asistencia sanitaria da

Seguridade Social ás perso-

as sen recursos económicos

suficientes (ver modelo de

solicilitude no apartado de

“Persoas incluidas no

ámbito da Seguridade

Social):

Extranxeiro que residehabitualmente en Galicia.

Extranxeiro menor de18 anos, non empadro-ado en Galicia.

Extranxeira en situa-ción de embarazo, partoe postparto, non empa-droada en Galicia.

-Ó abeiro da Lei Orgánica


sobre dereitos e libertadesManual de Procedementos de Atención Primaria

88



Documento de solicitude-recoñecemento do dereito á asistencia sanitaria de urxencia para estranxeiros



Documento acreditativo provisional (anverso y reverso)

Nº pasaporte, N.I.E., ...

Nome e apelidos

ASISTENCIA SANITARIA A EXTRANXEIROS (lei 4/2000)

N.I.

Prestación farmacéutica

Conse

llería

de San

idade

e Serv

icios S

ociais

XU

NT

A D

E G

AL

ICIA

::

::

:

: :

DOCUMENTOACREDITATIVOPROVISIONAL

Data comenzo

Data caducidade mes ano

mes ano

A T E N C I Ó N D E U R X E N C I A S



dos estranxeiros en España

e a súa integración social:

Estranxeiro non incluídonas situacións anteriores.

DOCUMENTO ACREDITATIVO DA ASISTENCIA SANITARIA

Tarxeta Sanitaria da Comu-

nidade Autónoma de Galicia,

cunha validez de cinco anos:

Extranxeiro que residehabitualmente en Galicia.

Extranxeiro menor de18 anos, non empadro-ado en Galicia.

Tarxeta Sanitaria da Comu-

nidade Autónoma de Gali-

cia, válida en tanto persista

a súa situación, período que,

en todo caso, non excederá

os 18 meses:

Extranxeira en situa-ción de embarazo, partoe postparto, non empa-droada en Galicia.

Documento acreditativo pro-

visional, que terá unha vali-

dez de 6 meses.

Extranxeiro non incluí-do nas situacións ante-riores.

Con carácter provisional, en

tanto non se expida o

mesmo, terá validez como

credencial a copia do formu-

lario denominado TS1 de

solicitude de Tarxeta Sanita-

ria, ou do formulario de soli-

citude do Documento acredi-

tativo provisional, segundo o

caso que se trate, visado polo

centro de saúde.


ACTUACIÓNS ADMINISTRATIVAS

asistencia sanitariadeEN ATENCIÓN PRIMARIA

NO ÁMBITO DA PRESTACIÓN

Historia clínica

Sistema de valoración funcional da dependenza daspersoas maiores no domicilio

Programa Galego de Vacinacións

Outras actuacións administrativas



Neste apartado ademais da informa-ción que afecta o persoal de enferme-ría, inclúese información xeral sobrealgunhas actuacións, que sendo espe-cíficas do persoal médico, podenresultar de interés para o persoal óque vai dirixido este manual.


A historia clínica é recoñecida no Decreto

63/1995 sobre ordenación de prestacións

sanitarias do SNS, como unha prestación

sanitaria dentro da modalidade dos servi-

cios de información e documentación sani-

taria. Na nosa Comunidade a Lei 3/2001,

de 28 de maio, regula ademais do consen-

timento informado, a historia clínica en

canto o soporte documental, a sua esixen-

cia nos ámbitos de atención especilizada e

atención primaria, o contido e requisitos

mínimos ós que se debe atender, tanto no

aspecto material como formal, a propieda-

de e a custodia e o acceso a mesma, entre

outros aspectos; asegurando que, co obri-

gado respecto ás esixencias de confidenci-

lidade e secreto, e sen menoscabo das mes-

mas, garantizase o dereito do paciente á

información contida nas historias clínicas

e o seu uso polo persoal sanitario o para

uns fins específicos que, sempre coas debi-

das cautelas, xustifiquen o acceso por parte

do persoal autorizado.Manual de Procedementos de Atención Primaria

97

HISTORIA CLÍNICAHISTORIA CLÍNICA


En dita Lei establécese que

a historia clínica deberá ser

única por paciente, ó menos

en cada complexo hospita-

lario, hospital ou centro

sanitario e acumulará tóda-

la información clínica xera-

da en cada episodio asis-

tencial e integrará os dife-

rentes episodios do pacien-

te. Ven definida a historia

clínica como o conxunto de

documentos nos que se

conteñen os datos, valora-

cións e informacións de

calquera tipo sobre a situa-

ción e evolución clínica dos

pacientes ó longo do seu

proceso asistencial.

A misión primordial dahistoria clínica é orde-na-la información xe-rada nas consultas,para así facilita-la a-tención ó paciente e áfamilia, contribuíndoademais a proporcio-nar información para aasistencia á Comuni-dade e á docencia einvestigación.

A historia clínica de atención

primaria deseñada para a

nosa Comunidade é un

modelo de historia orientada

por problemas, o cal ofrece a

posibilidade de realizar unha

recollida de información que

se adapta ás características

propias da atención primaria.




(*) Existen editados dous manuais sobre o tema onde se pode obter máis informa-ción sobre este (Manual de historia clínica en Atención Primaria e Manual de usoda interconsulta).

ELEMENTOS BÁSICOS

Recollen a información básica xeral e permiten o segue-mento do paciente (inclúe o conxunto mínimo de datos bási-cos). Representan o mínimo necesario e suficiente paraunha correcta dispoñibilidade de uso da información clíni-ca nos distintos procesos e episodios asistenciais:

CARPETA ademais da identificación domédico/enfermeira/o responsa-bles da asistencia sanitaria dopaciente, a portada e caras inte-riores reflicten datos de identifi-cación e biografía sanitaria domesmo

LISTA DE PROBLEMAS Folla de PROBLEMASFolla de CONTROL DE FÁRMACOS

FOLLA DE SEGUIMENTO DIARIO

ELEMENTOS COMPLEMENTARIOS

Facilitan e complementan o traballo de rexistro e podenser útiles en circunstancias determinadas (grupos depacientes específicos, etc.):

Folla de EVOLUCIÓN DE PROBLEMASFolla de MONITORIZACIÓNFolla de ACTIVIDADES PREVENTIVASHISTORIA SOCIALFolla de PROBAS COMPLEMENTARIAS

O modelo de historia clínica establecido e que a continuación se

define é o mesmo do que dispoñen os centros con historias clíni-

cas informatizadas e nel pódense diferenciar dous tipos de datos:


Nº de identificación de histo-

ria (criterio de identificación

para o arquivo de historias).

Este número realízase a par-

tir da data de nacemento do

paciente (ano, mes e día) e

das iniciais dos apelidos. No

caso de xemelgos, engádese

a inicial do nome no espacio

sombreado.

PORTADA

Alerxias. Sinalarase única-

mente a existencia de posi-

bles reaccións alérxicas de

“importancia vital”. Non se

reflectirán neste espacio con-

dicións que poidan compro-

mete-la intimidade do

paciente (existe un espacio

para alertas na folla de pro-

blemas).

Enderezo, teléfono e centro

de traballo ou estudios... No

caso de pacientes sen teléfo-

no, poderá anotarse aquí un

teléfono para avisos, facendo

constar esta situación.Manual de Procedementos de Atención Primaria

100

MODELO DE HISTORIA

CLÍNICA DE ADULTO

CARPETA

Ten forma de tríptico, de

modo que a solapa facilite a

ordenación dos documentos

no interior da historia e evite

a súa perda. Existe un dese-

ño diferenciado, aínda que

semellante, para cada sexo

que se identifica pola cor:

Rosa: muller

Azul: varón

EXTERIOR

Ten funcións básicamente

administrativas e de recollida

de datos de identificación.

Pode ser cuberta polo perso-

al non sanitario a excepción

do apartado de “alerxias”.

SOLAPA

Nome e apelidos do paciente.



Historia de adultos: carpeta (anverso)

HC 0M Esta carpeta contén información confidencial

Nome/Apelidos Data de Nacementoano / mes / día Relación/Parentesco

Médico/Enfermeira DataPrest. farm.PEN / ACT.

N.º SS.

Outros N.os

Enderezo Tel.

Centro de traballo ou centro escolar Tel.

Contacto / Titor Tel.

Cambio de enderezo

ALERXIAS

Conviventes

HISTORIA ADULTOS



Contacto/titor... teléfono. No

caso de nenos recolleranse

aquí os datos do responsable.

No caso de adultos ofrécese a

posibilidade de que designen

a unha persoa de confianza

para os casos nos que se

requira. Este espacio é impor-

tante no caso de pacientes que

viven sos, especialmente se

son anciáns ou teñen limita-

cións de calquera tipo.

Cambios de dirección. Déixa-

se espacio para posibles

cambios destes datos.

ACT/PEN: Rodearase me-

diante un círculo a condi-

ción correcta de activo

(ACT) ou pensionista (PEN),

co obxecto de facilita-la

emisión das receitas adecua-

das a cada caso.

Número de Seguridade So-

cial e outros números de

identificación: Facilítase un

espacio adicional para rexis-

trar aqueles números que os

profesionais consideren o-

portuno rexistrar en función

das necesidades.

Médico/enfermeiro/a e data de

adscrición: Permite rexistrar ó

médico e ó/á enfermeiro/a do

paciente e ata tres cambios

coas súas respectivas datas.

Ademais, facilita a localiza-

ción da historia no arquivo e a

distribución das historias no

momento da consulta.

Convivintes: Permite rexis-

tra-las persoas que conviven

co paciente e, polo tanto,

facilita unha visión da súa

estructura familiar. Tamén

serve para axudar á localiza-

ción das historias dos ditos

convivintes se resultase

necesario.

En tódolos casos debe terse

en conta, na recollida dos

datos, a garantía da intimi-

dade dos pacientes e sempre

se respectarán os seus dese-

xos en canto a non consig-

nar datos que non lle pare-

zan oportunos.



INTERIOR

Nos diferentes módulos inte-

riores da carpeta recóllense

os datos clínicos básicos do

paciente, a súa familia e o

seu medio:

DATA DE APERTURA

Momento no que se lle abre

a historia ó paciente.

DATOS FAMILIARES

- Antecedentes familiares:

patoloxías ou grupos de

patoloxías máis frecuentes

e de recoñecida influencia

hereditaria ou que consti-

túen indicadores de facto-

res de risco do individuo

sobre as que debería inda-

garse de forma sistemática.

Establécense, polo menos,

tres formas de rexistro.

Libre: Anotación libre dos

resultados do interrogatorio.

Codificado: Identifícanse

ós membros da familia por

códigos estandarizados:

P=pai, M=nai, Ho=irmán,

Ha=irmá, Op=avó paterno,

Om=avó materno, Ap=

avoa paterna, Am=avoa

materna, F=outros, C=con-

vivintes sen relación de

parentesco.

Xenograma: árbore xene-

alóxica, realizando as

anotacións oportunas por

cada membro deste. No

cadro adxunto reflíctense

os símbolos estandariza-

dos para a súa representa-

ción.

Recadro de non anteceden-

tes: suposto de non existir

antecedentes de interese.

- Conflictos, relacións e pro-

blemas familiares.

Datos relativos á dinámica

familiar ou sobre proble-

mas dos membros da fami-

lia ou da situación econó-

mico-laboral que poida

influír sobre a saúde do

individuo.

Estado civil.



Historia clínica de adultos: carpeta (interior)

Antecedentes familiares

HTA/ACVACI/ morte súbita < 50 anosDislipemia / ObesidadeDiabeteTumores (mama, colon)Hepatite, Sida, TBE. neurolóxicas / demenciaTrat. psiquiátricosCausas morteOutros

Conflictos, relacións, problemas familiares, (drogas/alcohol, minusvalías, económico-laborais)

Antecedentes persoais

HTACI/ACVADiabeteDislipemiasHepatite, Sida, TBE. alérxicas (asma, rinite)E. osteoarticularesE. xenitourinariasMinusvalías (físicas, sensoriais)Trat. psiquiátricosIngresos hospitalariosOutros

Estilo de vida, (carácter, actividade física, dieta, eliminación, sono,hixiene, autonomía, ocio, autopercepción de saúde ...)

PESO

TALLA

T.A.

I.M.C.

ano

idadecomenzo cig/día

intentosabandono

exfumadordata

<50 grs.moderado

>50 grs.excesivo

Factores de risco / hábitos

Outras drogasTransfusiónsOutros

TABACO

ALCOHOL Observacións

Non antecedentes

Non antecedentes

Estado Civil

Data de apertura

VACIAR PROBLEMAS IMPORTANTES NA LISTA DE PROBLEMAS.



Historia clínica de adultos: cadro de xenograma



Historia clínica de adultos: carpeta (interior)

POLIO

D.T.P.

D.T.

TRIPLE VÍRICA

HEPAT. B

Hib

OUTRAS

RUBEOLA

TÉTANO-DIF

GRIPE

HEPAT. B

OUTRAS

VACINAS

Calendario infantil

TUBERCULINA

Data Resultado Data Resultado

ANT. HEPAT. B

ANT. RUBEOLA

ANT. HEPAT. C

ANT. HIV

OUTROS

Observacións

ESTADO INMUNOLÓXICO

Menarquía Xestacións N. vivos MenopausiaFórmula menstrual Macrosomias Abortos

Problemas obstétricos Problemas xinecolóxicosHTA xestacionalDiabete xestacionalOutros

ANTECEDENTES XINÉCO-OBSTÉTRICOS

Método

DataComenzo/Remate

Observacións

ANTICONCEPCIÓN

Socio -LaboralOcupación/profesión Problemas laboráis/emigración

Riscos ocupacionais (físico, químico, biolóxico, psíquico) Satisfacción laboral

Vivenda (condicións, animais ...)

anom

esdía

1º2º

iniciaisapelidos

Data nacem

ento1º A

PE

LIDO

2º AP

ELID

ON

OM

E



DATOS PERSOAIS

Antecedentes persoais:

Lista lembratoria das patolo-

xías ou grupo de patoloxías.

Datos relativos a peso,

talla, tensión arterial, índi-

ce de masa corporal (IMC) e

ano de rexistro.

- Factores de risco/hábitos:

Datos relativos ó uso de

alcohol e tabaco. As cifras

reflectidas de consumo de

alcohol aparecen de forma

orientativa e a clasificación

final queda a criterio de

cada profesional.

Transfusións (factor de

risco para infección de HIV

e/ou hepatite).

- Outros.

Estilos de vida: datos sobre

o carácter, actividade físi-

ca, autonomía, etc. de

forma que, de acordo coa

visión de cada profesional,

se complete a imaxe descri-

tiva do paciente.

SOCIO-LABORAL:

Aspectos fundamentais en

relación co ámbito socio-

laboral:

- Ocupación/profesión: acti-

vidade laboral habitual e

nivel de cualificación res-

pectivamente.

- Problemas laborais/emigra-

ción e satisfacción laboral:

valoración sobre a satisfac-

ción ou os problemas da

situación laboral do indivi-

duo que poidan incidir no

seu estado de saúde.

- Vivenda: información rele-

vante sobre a vivenda (as

condicións xerais, proble-

mas de hixiene, barreiras

arquitectónicas, conviven-

cia con animais, etc.).

ANTICONCEPCIÓN

Debe ser tratado de modo

sistemático en Atención Pri-

maria, sendo importante a

súa documentación de cara a

enfermidades transmisibles:



Método, data de comezo ou

remate e observacións.

No caso da muller inclúese

a posibilidade de rexistrar

de forma secuencial os dis-

tintos métodos utilizados.

ANTECEDENTES XINECÓLOGO-OBSTÉTRICOS (só H.C. de muller):

Pequeno resumo da historiaxinecolóxica da muller.

VACINAS E ESTADOS INMUNOLÓXICOS

Vacinas: rexistro das dis-

tintas vacinas que recibiu o

paciente así como a data da

súa administración. Cando

non sexa necesario e cons-

te que o paciente recibiu

tódalas vacinas infantís,

este apartado pode cruzarse

coa palabra “completo”. Os

médicos xerais que realizan

asistencia pediátrica poden

usar directamente a histo-

ria clínica pediátrica.

Estado inmunolóxico: reflíc-

tense os máis frecuentes.

FOLLAS INTERIORES

LISTA DE PROBLEMAS

A lonxitudinalidade da asis-

tencia e a continuidade de

coidados determinan o esta-

blecemento de contactos fre-

cuentes cos dispositivos de

Asistencia Primaria, o cal dá

lugar a un número impor-

tante de episodios asisten-

ciais, moitos deles de carác-

ter irrelevante ou de índole

administrativa.

Para facilita-lo traballo dos

distintos profesionais de

Atención Primaria que com-

parten o uso da historia e

fomenta-la aplicación dunha

linguaxe común, así como

para facilita-lo control de

calidade e a súa utilización

con fins docentes e investi-

gadores, é necesario estruc-

turar e prioriza-la informa-

ción.

Esta folla recollerá todosaqueles problemas de



Historia clínica de adultos: lista de problemas (anverso)

LISTA DE PROBLEMAS

PROBLEMA ACTIVO

HC 01

N.ºDATA

COMENZODATA

RESOLUCIÓNPROBLEMA INACTIVO

Identificación



saúde (activos e inacti-vos) que inflúan dunmodo relevante sobre asaúde do individuo; nonse reflectirán problemasbanais ou temporais(contusións, infecciónsrespiratorias...), así comosuposicións ou sospeitas.

Esta folla serve como visión

global do individuo e debe

estar sempre actualizada:

ANVERSO DA FOLLA

Problema activo: o que estáafectando nese momento ácapacidade funcional doindividuo.

Problema inactivo: é o queafectou, ou hai risco deque afecte, ó individuo, enon está actuando nesemomento, pero é impor-tante telo en considera-ción.

Existe na folla un recadrosuperior destinado a datos deidentificación do paciente,que admite a impresión datarxeta sanitaria co sistemade “bacallaeira”.

REVERSO DA FOLLA

FOLLA DE CONTROL DEFÁRMACOS

Fanse constar nesta folla,

como complemento da

lista de problemas, as

posibles alertas á hora de

instaurar un novo trata-

mento, hábito de autome-

dicación, así como trata-

mento que realiza o

paciente de modo conti-

nuado. Existe un deseño

específico para a historia

de pediatría.



Historia clínica de adultos: lista de problemas (reverso)

NOME DO FÁRMACO E DOSE

ALERXIAS ALERTAS REACCIÓNS ADVERSAS

TIPO DE REACCIÓNNOME DO FÁRMACO DATA

NOME DO FÁRMACO E DOSEDATAINICIO

DATAREMATE

DATAREMATE

DATAINICIO

PRESCRIPCIÓNS CONTINUADAS

FOLLA DE CONTROL DE FÁRMACOS

Úlcera

Anticoagulante

AUTOMEDICACIÓN



FOLLA DE SEGUIMENTO DIARIO

Recolle a información que

está en relación coa atención

do paciente, cunha secuencia

temporal desta. Cando se

detecte un problema, deberá

sinalarse na folla de lista de

problemas.

Recoméndase a utilización

do método SOIP na recollida

dos datos:

Subxectivo: relativo ópaciente.

Obxectivo: observado po-lo profesional, á explora-ción de datos comple-mentarios.

Impresión: interpreta-ción, avaliación ou xuízoclínico despois de anali-zados os datos.

Plan de acción: terapéu-tico, diagnostica, referir,educación, etc...



Historia clínica de adultos: folla de seguimento diario

S: (Subxetivo) = RelatoO: (Obxetivo) = Exploración e probasI: (Impresión) = Valoración, problemas e/ou diagnósticoP: (Plan) = Plan diagnóstico, terapéutico, evolución

FOLLA DE SEGUIMENTO

DATA

HC 02 VACIAR PROBLEMAS IMPORTANTES NA LISTA DE PROBLEMAS

Identificación

DATOSRELEVANTES



FOLLA DE EVOLUCIÓN DEPROBLEMAS

Emprégase para segui-laevolución de problemas desaúde importantes e querequirirán de gran cantidadede información.

Serve para desenvolve-los problemas identifi-cados e numerados pre-viamente na folla delista de problemas epara ordenar/centrali-za-las anotacións clíni-cas referidas a estesproblemas cando, polasúa complexidade, orequiran.

Anotaranse de forma cronoló-xica, e pode usarse unhafolla/problema ou recollernunha mesma folla variosproblemas, identificando asentradas polo número de pro-blema. Non se debe anota-lainformación diaria xerada naconsulta.



Historia clínica de adultos: folla de evolución de problemas

S: (Subxetivo) = RelatoO: (Obxetivo) = Exploración e probasI: (Impresión) = Valoración, problemas e/ou diagnósticoP: (Plan) = Plan diagnóstico, terapéutico, evolución

FOLLA DE EVOLUCIÓNDE PROBLEMAS

DATANº

PROBL.

HC 04

Identificación



FOLLA DE

MONITORIZACIÓN

Permite a monitoriza-ción dunha serie deparámetros clínicos eanalíticos de uso fre-cuente no seguemento defactores de risco e pato-loxías crónicas máiscomúns, facilitando asío seu control.

Esta folla é utilizada básica-

mente por enfermería:

Os parámetros están agru-

pados en signos, valores de

laboratorio, síntomas, tra-

tamentos e exploracións

especiais.

O apartado de tratamentos

serve para controla-los

cambios e/ou o cumpri-

mento de tratamentos far-

macolóxicos e non farma-

colóxicos.



Historia clínica de adultos: folla de monitorización

FOLLA DE MONITORIZACIÓN

HC 05

Identificación

T. ARTERIAL

FR. CARDÍACA

PESO

GLUCEMIA

GLICO-HEMOGLOBINA

COLESTEROL

TRIGLICÉRIDOS

HDL/LDL

Na / K

A. ÚRICO

CREATININA/UREA

Hb/Hto

GLUCOSURIA/CETONURIA

PROTEINURIA

SINT. HIPOGLUC.

ALCOHOL/TABACO

DIETA/EXERCICIO

ECG

FONDO OLLO

OSCILEMTRÍA/PULSOS

ESPIROMETRÍA

TRATAMENTOS

DATA

DATAPARÁMETRO

PESO IDEAL

DISLIPEMIA

DIABETE

HTA

C.I.

OBESIDADE

EPOC OUTROS



FOLLA DE ACTIVIDADES

PREVENTIVAS

Está orientada ó adultosan e á poboación enxeral e nela rexístranseas actividades preventi-vas e de promoción dasaúde realizadas e osseus resultados:

NA PARTE ESQUERDA DA FOLLA

Reflíctense a data, a idade

e as distintas actividades

en función da idade (agru-

padas en períodos máis ou

menos homoxéneos en

función das actividades

preventivas: 14-20, 21-30,

31-45, 46-65 e igual ou

máis de 65), e cada recadro

indica que se debe contro-

la-lo parámetro ó que se

refire, a idade, e coa perio-

dicidade indicada. As acti-

vidades específicas da

muller agruparanse e

ordenaranse cronolóxica-

mente.

NA PARTE DEREITA DA FOLLA

Inclúense, ademais do reca-

dro identificativo do pacien-

te e un espacio de observa-

cións, guías daquelas áreas

que requiren o screning sis-

temático (despistaxe) e dou-

tras áreas ás que se lles debe

prestar atención en función

das idades respectivas (aten-

ción a:). A estructuración

das guías baséase na evi-

dencia científica ou, en

ausencia desta, o consenso,

e está suxeita a modifica-

cións en función dunha

mellora ou maior evidencia.

Na historia pediátrica existe a

folla de control de saúde, cos

aspectos relevantes de cada

idade.



Historia clínica de adultos: folla de actividades preventivas



FOLLA DE HISTORIA

SOCIAL

Esta folla cubriraa o/a

traballador/a social nos

casos de pacientes que

presenten unha proble-

mática social que así o

esixa.

Nela recolleranse datos sobre

aspectos sociais do indivi-

duo, complementarios dos

recollidos na carpeta.



Historia clínica de adultos: folla de historia social

HISTORIA SOCIAL

HC 07

Identificación

COMPOSICIÓN FAMILIAR

Sen domicilioPisoUnifamiliarPensiónChabolaPrefabricadaInstituciónOutrasNS/NC

CedidaAlugadaPropia (pagándoa)Propia (pagada)RealugadaOutrosNS/NC

Agua correnteBañoDuchaElectricidadeGas butanoAgua quenteTeléfono

NeveraLavadoraCalefacciónLavalouzaRadioTVVídeo

CochePúblicoNon ten

De producciónDe compañía

Tipo de vivenda

Tipo de vivenda Tipo de vivenda N.º camas

Réxime tenencia Equipamentos

DATOS HÁBITAT

Ventilación/humidade

Hixiene

Barreras arquitectónicas

Observacións

NOME E APELIDOSANONAC.

PAREN-TESCO

OCUPACIÓNPROBLEMA

PSICOSOCIALE.

CIVILRÉXIME

COBERTURASANITARIA

Data de apertura

INFORMACIÓN ADICIONAL (Relacións familiares, situacióneconómico-laboral, relacións sociais, actividades de ocio).

VALORACIÓN SOCIAL

PROGRAMA DE INTERVENCIÓN

OBSERVACIÓNS



FOLLA DE PROBAS

COMPLEMENTARIAS

Serve como soporte pa-ra ter ordenados osinformes do laboratorioou doutras probas espe-ciais efectuadas ó pa-ciente.

Recoméndase ordena-los do-

cumentos que se peguen ou

grampen de acordo coa orde

indicada (arriba-abaixo), dei-

xando visible a data de

exploración.



Historia clínica de adultos: folla de probas complementarias

EXPLORACIÓNSCOMPLEMENTARIAS

HC 03

Identificación

Pega-lo 1.º Informe nesta liña

Suxerimos pegalo por orde cronolóxica e coa data visible



MODELO DE HISTORIA

CLÍNICA PEDIÁTRICA (aspectos singulares).

O modelo de historia clínica

pediátrica ten a mesma

estructura que a de adultos e

unicamente se sinalan a

continuación aqueles apar-

tados ou elementos que difi-

ren significativamente.

CARPETA (INTERIOR)

DATOS FAMILIARES

Antecedentes familiares:

As patoloxías que se reco-

llen adáptanse ás particu-

laridades propias da idade.

Conflictos, relacións e pro-

blemas familiares:

Inclúese un apartado para

recolle-la profesión dos

pais.

DATOS PERSOAIS

Neonato: Inclúese un apar-tado específico para rexis-

tra-los datos corresponden-tes ó período neonatal.

No resto, como no casoanterior, a lista lembratoriade patoloxías adáptase áspeculiaridades da idadepediátrica.

Vivenda: Inclúese a posi-bilidade de rexistra-laexposición ó tabaco e ácontaminación ambientalcomo factores de riscomáis importantes.

GRÁFICA DE CRECEMENTO

Incorpóranse as gráficas de

crecemento de 0-2 anos e

de 2-14 anos (a segunda

reprodúcese no interior da

solapa).

Adicionalmente (tamén no

interior da solapa) reprodú-

cense as gráficas de desen-

volvemento puberal.

TÁBOA DE DESENVOLVEMENTO

Figura na parte posterior

da carpeta.



Historia Pediátrica: carpeta

HCPH Esta carpeta contén información confidencial

Nome/Apelidos Data de Nacementoano / mes / día Relación/Parentesco

Médico/Enfermeira DataPrest. farm.PEN / ACT.

N.º SS.

Outros N.os

Enderezo Tel.

Centro de traballo ou centro escolar Tel.

Contacto / Titor Tel.

Cambio de enderezo

ALERXIAS

Conviventes

HISTORIA PEDIÁTRICA



Historia clínica pediátrica: carpeta



FOLLAS INTERIORES

LISTA DE PROBLEMAS

ANVERSO DA FOLLA

Igual que a HC de adultos.

REVERSO DA FOLLA

Inclúe varias modifica-

cións: a máis destacada é o

apartado de vacinas admi-

nistradas e o estado inmu-

nolóxico.



Historia clínica pediátrica: lista de problemas (anverso)

LISTA DE PROBLEMAS

PROBLEMA ACTIVO

HCP1

N.ºDATA

COMENZODATA

RESOLUCIÓNPROBLEMA INACTIVO

Identificación



Historia clínica pediátrica: lista de problemas (reverso)

DATAINICIO

DATAINICIO

DATAREMATE

DATAREMATE

NOME DO FÁRMACO E DOSE NOME DO FÁRMACO E DOSE

DATA OBSERVACIÓNS

TRIPLE

VÍRICA

TÉTAN

O

D.T.

D.T.P.

POLIO

XARA

MPIÓN

RUBÉO

LA

PAPEI

RAS

HEP.

B

Hib

REACCIÓNS A MEDICAMENTOS

OBSERVACIÓNS

OUTROS MARCADORES

PPD

PRESCRIPCIÓNS CONTINUADAS

VACINAS ADMINISTRADAS



FOLLA DE CONTROIS DE

SAÚDE

Esta folla estructúrase en

módulos por idades en forma

de “check-list” para rexistra-

la execución da actividade

ou ítem de acordo co seguin-

te esquema:

Exploración: Fitos de com-

portamento. Exploración

física.

Guía: Vacinas. Educación

para a saúde. Normas (refe-

rido a folletos informati-

vos).

Observacións: Espacio libre

para realizar anotacións de

incidencias observadas.



Historia clínica pediátrica: folla de control de saúde


FICHA DE IDADE E SEXO

Esta ficha é un comple-mento básico do sistemade rexistro de AtenciónPrimaria e a súa fun-ción é a de dispoñer dunficheiro de idades e desexo complementario doarquivo de historias clí-nicas.

Neste rexistro estará toda a

poboación que atende cada

profesional, ordenada alfa-

beticamente, o cal permite

unha entrada complementa-

ria por apelidos ó arquivo de

historias (ordenado por ida-

des ou por número de histo-

ria). O sistema de arquivo

destas fichas sempre deberá

ser distinto do de historias,

para permiti-lo acceso ás

historias a partir do máximo

número de datos posibles,

nome ou idade.

Unha característica importan-

te deste ficheiro é a posibili-

dade do uso de marcadores

que facilitan a identificación

dos grupos de poboación para

os fins que interesen.

ANVERSO

Apelidos e nome.

Nº de historia.

Nº da Seguridade Social e

outros números.

Enderezo e teléfono de

contacto.

REVERSO

Marcadores: ó longo do

bordo superior aparecen

recadros (do 1 ó 20), onde o

nº 1 está destinado a iden-

tifica-las persoas que dis-

poñen de historia clínica

no centro (recortando o

recadro) e o resto utilizara-

se para marcar, xeralmente

mediante adhesivos de

cores pegados sobre o

bordo superior, distintos

grupos de pacientes, en

función dos criterios adop-

tados polos profesionais do

servicio.Manual de Procedementos de Atención Primaria

133



Ficha de idade e sexo

Enderezo

Tel.

ENFERMEIRA

Nº DE CUPO

FE HF Esta ficha contén información confidencial

MÉDICO

1º APELIDO

NOME

2º APELIDO

OUTROSNOS

Presentación farm.PEN/ACT.

C.I.P.

Nº SS.

ano mes día 1º 2º



No Decreto 48/1998, do 5 de febreiro, polo

que se establece a estructura orgánica dos

servicios centrais da Consellería de Sanida-

de e Servicios Sociais establecese que a Sub-

dirección Xeral do Programa de Atención

Sociosanitaria, dependente da Secretaría

Xeral, é “a unidade encargada do deseño,

desenvolvemento e xestión do modelo de

coordinación de atención sociosanitaria de

Galicia e da súa concreción operativa. Así

mesmo, actuará como unidade de coordina-

ción das actuacións que neste eido estable-

zan os distintos órganos de dirección, tanto

da Conselleria como das diferentes estructu-

ras do SERGAS, no relacionado coas áreas

de actuación do programa de atención

sociosanitaria: persoas maiores e coidados

paliativos, saúde mental, discapacitados.

Correspondelle, así mesmo, a definición e

seguemento de programas sociosanitarios

tendentes a unha integración da continui-

SISTEMA DE VALORACION FUNCIONAL DA DEPENDENCIA DAS PERSOAS MAIORES NO DOMICILIO (RAI-HC)

DEFINITIVO 2 COLOR 11/9/02 12:01 Página 135

dade asistencial entre servi-

cios sociais e sanitarios”.

No ano 1998, partindo dos

principios de mellora da cali-

dade asistencial desde o

punto de vista sanitario e

social, e de establecer canles

de comunicación e coordina-

ción entre a área social e a

sanitaria, estableceuse un sis-

tema de información (Con-

xunto Mínimo de Datos

Sociosanitarios: CMBD-SS),

aplicable tanto nas residen-

cias sociais de personas

maiores como nos centros

sociosanitarios e unidades de

media estadía dos hospitais,

que se basea no “Resident

Assessment Instrument Nur-

sing Home” (RAI-NH), instru-

mento de valoración funcio-

nal para clasifica-los pacien-

tes en grupos de utilización

ou consumos de recursos, en

función das necesidades reais

e os servicios que se lles pres-

ta e aporta información que

permite mellora-la calidade,

a elaboración de protocolos

de actuación e o establece-

mento de planes de coidados

e a planificación e asignación

de recursos, ademaís de datos

administrativos útiles na xes-

tión da residencia ou centro.

Este CMBD-SS complemén-

tase coa implantación do sis-

tema de avaliación na aten-

ción primaria, o “Resident

Assessment Instrument

Home Care” (RAI-HC). Este

instrumento permite facer

unha valoración funcional

do ancián no seu domicilio e

unha planificación da asis-

tencia sanitaria e social, ó

mesmo tempo que é compa-

tible co RAI de institucións.

Con este sistema de informa-

ción unificado acádase:

- Unifica-lo concepto de de-

pendencia tanto no ámbito

sanitario coma no ámbito

socialManual de Procedementos de Atención Primaria

136


- Clasifica-los diferentes

graos de dependencia de

forma que, cando se fale

dun grao de dependencia

determinado, tanto os pro-

fesionais dos diferentes

servicios sanitarios coma

sociais estean a falar do

mesmo. Isto permitirá a

asignación dos recursos ás

persoas que máis o necesi-

ten con criterios claros e

homoxéneos en toda a

Comunidade, potenciando

en todo momento a equi-

dade do sistema:

Valoración funcional:médico e enfermeira/ode Atención Primaria

Valoración social: traba-llador social do Concello

- Proporcionarlles ás persoas

dependentes o recurso máis

axeitado para elas en fun-

ción do seu grao de depen-

dencia, dos seus recursos

sociais e, en todo momen-

to, tendo en conta as prefe-

rencias do ciudadán.

No Decreto 176/2000, do 22

de xuño, regulase o Programa

de atención ás persoas maio-

res dependentes a través do

cheque asistencial, o cal com-

prende o conxunto de axudas

públicas individuais destina-

das a cofinancia-los gastos

que se deriven da atención ás

persoas maiores de 65 anos en

situación de severa e grande

dependencia, que consiste na

necesidade de axuda de ter-

ceira persoa para a realización

de actividades da vida diaria.

Dito decreto contempla as

seguintes modalidades do

programa de atención ás per-

soas maiores dependentes:

Cheque Residencia.

Cheque Centro de Aten-ción diurna.

Cheque Atención deAxuda no Fogar.

Cheque Estadía Temporalou Programas de Respiro.

Na Orde de 5 de decembro de

2000 (modificada pola OrdeManual de Procedementos de Atención Primaria

137


de 3 de abril do 2001) da

Conselleria de Sanidade e

Servicios Sociais regúlase o

réximen xeral das axudas

económicas previstas no cita-

do decreto, así como os requi-

sitos e o procedemento de

inclusión das entidades que

soliciten ser prestadoras de

servicios no marco do Pro-

grama Cheque Asistencial.

As persoas maiores de 65

anos dependentes que dese-

xen acollerse ós beneficios

do citado Programa terán

que presentar a solicitude

acompañada da documenta-

ción que se esixe na citada

Orde, no exemplar normali-

zado e por duplicado que se

establece na convocatoria,

no rexistro do concello de

residencia. Os Servicios

Sociais de Atención Primaria

do referido concello á vista

da documentación, remitirán

cada expediente completo e

debidamente cuberto á res-

pectiva Delegación Provin-

cial da Consellería de Sani-

dade e Servicios Sociais, para

a sua oportuna resolución.

Un dos documentos que o

posible beneficiario deste tipo

de axudas debe adxuntar á

solicitude é o Informe de

valoración da dependencia

funcional. A valoración reali-

zarase polo persoal sanitario,

tanto no domicilio do usuario

coma no centro de sáude.

É por tanto, o informe de

valoración da dependencia

funcional, un dos documentos

que forman parte do oportuno

expediente de solicitude das

axudas do “cheque asisten-

cial”, realizadas polos posibles

beneficiarios das mesmas, na

nosa comunidade.

Na citada Orden figuran como

anexos, entre outros modelos

normalizados, o baremo e o

Informe médico para a valo-

ración da dependencia fun-

cional (Anexo III-A e Anexo

II-B respectivamente)Manual de Procedementos de Atención Primaria

138



- Datos identificativos do médico e enfer-meira/o responsables da valoración :

faranse constar o nome dos mesmos, o nºde colexiado (no caso do médico), o cen-tro de traballo, a data e a sinatura.

- Datos administrativos relativos á identi-ficación do usuario:

nome e apelidos, data de nacemento,sexo e código de identificación persoal(C.I.P.).

- Total puntuación da valoracón funcionalda dependencia:

reflectirase a puntuación obtida nas dis-tintas seccións de valoración funcional ea suma total das mesmas. Este apartadoserá cumplimentado polo persoal daDelegación de Sanidade correspondente.

Co obxeto de facilitar ó equipo sanitario de Atención Primaria, a cumplimentación doimpreso normalizado de valoración funcional da dependencia das persoas maiores nodomicilio, a continuación reflíctase o contido do mesmo de forma máis ampla. No informenon aparecen os valores do baremo e só se terá que marcar un ou máis recadro/s, segundoa codificación sexa excluinte ou non, correspondente/s a/s posiblidades de valoración decada un dos patróns que máis se aproximen ás condicións do usuario.

O impreso está dividido nos seguintes apartados:

INFORMACIÓN SOBRE A CUMPLIMENTACIÓN DO INFORMEMÉDICO PARA A VALORACIÓN FUNCIONAL DA DEPENDENCIA

DAS PERSOAS MAIORES NO DOMICILIO (ANEXO II-B):

Sección 1: Patrón cognitivo.

Sección 2: Patrón de comunicación /audición.

Sección 3: Patróns visuais.

Sección 4: Patróns de comportamento.

Sección 5: Continencia nos últimos 14 días.

Sección 6: Estado da pel.

Sección 7: Capacidade funcional/realización independente de actividades instrumentais (AIVD) e básicas(ABVD) da vida diaria.

Sección 8: Caidas.

Sección 9: Estado xeral nos últimos 90 días.

Sección 10: Estabilidade do estado de saúde.

Sección 11: Diagnose de enfermidade

APARTADOS DE VALORACIÓN POR SECCIÓNS:APARTADO RESUME


SECCIÓN 1

PATRÓN COGNITIVO

OBXECTIVO

- Rexistra-la capacidade do

usuario á hora de tomar

decisións en relación coas

actividades da vida diaria.

Este item é especialmente

importante para unha pos-

terior valoración e para a

planificación dos coidados,

xa que pode poñer sobre

aviso ó avaliador acerca de

que non hai unha concor-

dancia entre as habibilida-

des do usuario e o seu nivel

actual de realización, por-

que a familia pode invo-

luntariamente estar fomen-

tando a dependencia do

usuario.

PROCESO

- Primeiro entrevistar ó

usuario, logo a un membro

da familia (pode ser útil

tamén observar ó usuario).

Revisa-los sucesos de cada

día. O obxectivo real é

establecer si o usuario

toma estas decisións de

modo activo e non se é

capaz de realizalo. Cando

un familiar toma unha

decisión en lugar do usua-

rio considere que o usuario

non participa na toma de

decisión, independente-

mente do nivel de capaci-

dade que teña, o usuario

debe se considerado como

incapaz de tomar decisións.




CODIFICACIÓN E DEFINICIÓN

- Só se pode marcar unha resposta, a máis adecuada que

corresponda ás condicións do usuario:

Independente: As decisións do usuario foron oportunas elóxicas (reflectindo estilo de vida, cultura, valores). Ousuario organiza a rutina diaria e toma decisións dunmodo coherente, razoable e organizado.

Independente modificada: O usuario organiza a rutinadiaria e toma decisións seguras en situacións familiares,pero experimentou algún tipo de dificultade na toma dedecisións ó afrontar novas tareas ou situacións.

Moderadamente alteradas: As decisións do usuario soninadecuadas. É necesario estimular (continuamente) a súamemoria, facerlle suxerencias, e proporcionarlle supervi-sión na planificación, organización e corrección da ruti-na diaria.

Gravemente alteradas: A capacidade do usuario de tomardecisións está moi deteriorada. O usuario non toma deci-sións nunca ou case nunca.

CAPACIDADEPARA TOMA DE DECISIÓNS(respecto dasactividades davida diaria)

0

0

0,5

1

1

Patróns Posibilidade Valor

TOTAL SECCIÓN (puntos)


SECCIÓN 2

PATRÓNS DE

COMUNICACIÓN

AUDITIVOS

AUDICIÓN

OBXECTIVO

- Avalia-la capacidade do

usuario para oír (con próte-

se auditivas, si as usa)

durante os últimos 7 días.

PROCESO

- Avalia-la capacidade audi-

tiva do usuario (con axus-

tes ambientais se precisa).

Asegúrase de preguntar si

as pilas funcionan e a pró-

tese auditiva está conecta-

da. Entrevistar e observar ó

usuario e preguntarlle

sobre a función auditiva.

Consultar á familia do

usuario. Comprobar a fia-

bilidade dos seus descubre-

mentos mediante a obser-

vación do usuario durante

a conversación.

- Preste atención ó que fai

para poder comunicarse co

usuario. Por exemplo, si

ten que falar con maior

claridade, usar un ton máis

alto, falar máis despacio ou

xesticular, póñase diante

do usuario se lle parece que

necesita ve-la súa cara

para sabe-lo que vostede

lle está dicindo ou debe

trasladarse a un lugar máis

tranquilo. Todo isto indica

que hai un problema audi-

tivo e que deberá ser por

tanto indicado na codifica-

ción.

- Tamén, se é posible, obser-

ve ó usuario comunicándo-

se con outros.

CAPACIDADE PARA FACERSE ENTENDER

OBXECTIVO:

- Establece-la capacidade do

usuario para expresar ou

comunicar peticións, nece-

sidades, opinións, proble-

mas urxentes, e comunicar-Manual de Procedementos de Atención Primaria

142



se tanto na lingua falada,

como escrita, de signos ou

unha combinación destes.

PROCESO

- Conversar co usuario.

Observar e escoita-las tenta-

tivas do usuario para comu-

nicarse con vostede. Se é

posible, observe as súas

conversacións coa familia.


- A codificación é excluínte,

só se pode marcar unha

posibilidade por cada patrón,

a que máis se aproxime ás

condicións do usuario:

Oe adecuadamente: Oe as conversacións normais, inclusoó falar por teléfono, ó ve-la televisión ou cando estáinmerso en actividades de grupo.

Dificultade mínima: Oe a conversación normal, pero tendificultade para oír cando non está nun lugar tranquiloou hai máis dun interlocutor.

Só oe en situacións especiais: Aínda que oe con dificulta-de, compénsao se o interlocultor modifica o ton de voz;ou só oe cando pode ve-la cara do interlocutor.

Audición moi diminuida ou ausencia total de audición:Oe só algúns sons, pero non é capaz de responder aíndaque o interlocutor axuste o ton de voz, fale con claridadeou se encontre de fronte. Non hai comprensión da con-versación, aínda coas máximas facilidades por parte dointerlocutor.

Enténdeselle: o usuario expresa as ideas con claridade.

Normalmente enténdeselle: ten dificultade para encontra-las palabras correctas ou acaba-los pensamentos, dandocomo resultado respostas tardías. Ou ten necesidade deser estimulado para facerse entender.

Entendeselle algunhas veces: o usuario ten unha capaci-dade limitada, pero é capaz de expresar peticións concre-tas relativas ás necesidades máis básicas (p.e.: comer,beber, ir o baño).

Raramente ou nunca se lle entende: no mellor dos casosa comprensión limítase á interpretación de sons específi-cos do usuario e altamente individuais ou á linguaxe cor-poral (p.e.. indicando a presencia de dor ou necesidade deir ó baño).

AUDICION(con aparato si o usa)

CAPACIDADEPARA FACERSEENTENDER(expresa-locontido da informaciónde calquera forma posible)

0

0

0,25

0,5

0

0

0,5

1,5

2


TOTAL SECCIÓN (puntos)


SECCIÓN 3

PATRÓNS VISUAIS

OBXECTIVO

- Valora-la capacidade do

usuario para ver obxectos

cercanos nun ambiente

adecuadamente iluminado,

empregando se son necesa-

rias as axudas adecuadas

(p.e.: gafas, lupas, etc.).

- A integridade da visión é un

factor importante na deter-

minación do nivel da cali-

dade de vida dunha persoa

maior. A dificultade na

capacidade visual pode dar

lugar, para a persoa maior, a

unha das catro categorías

de risco seguintes:

1.- Caidas e outros inci-dentes (p.e.: mal xestiónde fármacos).

2.- Reducción do nivel deautosuficiencia na AVDse nos coidados persoais.

3.- Reducción do desen-volvemento de activida-des recreativas.

4.- Reducción do desen-volvemento de activida-des sociais

- O obxectivo desta sección é

facilita-la identificación

daqueles factores conside-

rados como tratables ou

correxibles mediante a

aplicación de axudas apro-

piadas ou susceptibles de

tratamento, co obxectivo

de compensa-los eventuais

déficits maximizando as

restantes funcións.Manual de Procedementos de Atención Primaria

144


- Teña presente que algúns

usuarios son analfabetos

ou semi analfabetos. En

tales casos pídalle ó usua-

rio que lea en voz alta

letras individuais de dife-

rentes tamaños ou núme-

ros, ou que nome artículos

en dibuxos pequenos.

- Se o usuario é incapaz de

comunicarse ou segui-las

súas indicacións ó compro-

ba-la súa visión, observe os

movementos dos ollos do

usuario para ver si parece

seguir movementos e

obxectos. Aínda que estás

son medidas groseiras de

agudeza visual, pódelle

axudar a determinar si o

usuario ten algunha capa-

cidade visual.


PROCESO

- Preguntar directamente ó

usuario ou a súa familia,

se é posible, se o usuario

manifestou algún cambio

nas pautas de visión habi-

tuais nos últimos 7 días

(p.e.: ¿é o usuario todavía

capaz de ler periódicos,

tarxetas de felicitación,

etc?).

- A continuación preguntarlle

ó usuario acerca da súa

capacidade visual.

- Comproba-la precisión das

súas averiguacións, pedín-

dolle ó usuario que mire

letra de imprenta de tamaño

regular dun libro ou perió-

dico con calquera tipo de

aparato visual que utilice

por costume para visión de

cerca. A continuación

pídalle ó usuario que lea en

voz alta, empezando cos

titulares máis grandes e

acabando coa letra máis

fina e pequena.



Adecuada: o usuario distingue os detalles finos, incluín-do a letra de imprenta normal en libros e periódicos.

Deficiente: Ve a letra de imprenta grande, pero non a nor-mal de libros/periódicos. 0

Moi deficiente: O usuario non é capaz de identifica-losobxectos do ambiente familiar, pero o movemento dosseus ollos parece segui-los obxectos (sobre todo as perso-as que lle pasan ó lado).

Deficiencia severa: O usuario non ve; distingue só luces,cores e sombras, os seus ollos parecen non segui-losobxectos (sobre todo as persoas que lle pasan ó lado).

VISIÓN(capacidadepara ver coaluz adecuada e as lentes, se as usa)

0

0

0,75

1

1


TOTAL SECCIÓN 3 (puntos)

Algúns usarios con deterio-

ro cognitivo severo non son

valorables a causa da súa

incapacidade para segui-las

instruccións ou para referir

aquilo que ven. Incluso estes

usuarios parecen seguir coa

mirada os obxectos en

movemento no ambiente

familiar. Para estes usuarios

que se comportan así, codi-

ficar “Moi deficiente”. Coa

limitación de instrumentos

de valoración esta é a

mellor valoración que se

pode facer.


- A codificación é excluinte, só se pode marcar unha posibida-

de, a que máis se aproxime ás condicións do usuario:



SECCIÓN 4

PATRÓNS DE

COMPORTAMENTO

OBXECTIVO

- Identifica-la aparición dos

síntomas. A opinión da

familia sobre a alterabilida-

de dos síntomas da conduc-

ta (nos últimos 7 días) que

causan angustia ó usuario,

ou que son dolorosos ou

perxudiciais para outras per-

soas coas que vive o usuario.

Entre estas conductas ató-

panse aquelas que poden ser

potencialmente perigrosas

para o usuario ou perxudi-

ciais para outros. Neste ítem

pedímoslle o coidador que

nos conte si houbo ou non

unha conducta específica

problemática.

- Recoñecer e documenta-la

presencia de problemas de

comportamento proporcio-

na unha base para unha

valoración máis ampla, a

planificación dos coidados

e o suministro dunha asis-

tencia apropiada e perso-

nalizada para intentar que

melloren os problemas de

comportamento.

PROCESO

- Considere obxectivamente

o comportamento do usua-

rio. O código deste céntrase

nas accións do usuario,

non nas eventuais motiva-

cións, sinalando só se o

usuario manifiesta ou non

problemas de comporta-

mento.

- Observe ó usuario duran-

te a súa valoración, sobre

como reacciona ante os

intentos de membros da

súa familia de proporcio-

narlle coidados. Pregunte

ós coidadores, cando o

usuario non esté na habi-

tación (se é posible), que

ocurreu durante os últi-

mos 7 días. Así mesmo e

respecto do usuario, hai

que ter en conta que a



presencia de dous ou tres

coidadores durante a va-

loración, pode disuadi-lo

Deambulador: O usuario desprázase sen un obxectivoracional identificado, parece alleo as súas necesidades oua súa seguridade. A persoa que vaga pode olvidarse dassúas necesidades físicas ou de seguridade. Este comporta-mento debería de diferenciarse do movemento cun fin(p.e.: unha persoa que ten fame e se despraza pola casabuscando comida). A deambulación pode ser levada acabo camiñando ou en cadeira de rodas. Non se inclúecomo unha conducta de deambulación o pasear ou cami-ñar cara adiante e cara atrás

Verbalmente agresivo: Amenazou a outros, gritoulles ouinsultoulles

Físicamente agresivo: Golpeou a outros, empuxoulles,rabuñoulles ou abusou sexualmente deles

Comportamento social inadecuado/trastornado: Inclúe oemitir sons incoherentes, chillar, autolesionarse, exhibi-cionismo, lanzar comida ou heces, amontoar obxectos,furgar entre as pertenzas dos demais, comportamentos detipo repetitivo, levantarse cedo e molestar ós demais

Resistencia ante os coidados: Resístese a tomar medica-mentos ou rexeita a axuta para as AVDs. Non incluí-loscasos nos que o usuario tomou unha decisión de nonseguir un determinado tratamento.

As sinais de resistencia poden ser tanto verbais como físi-cas (por exemplo: rexeitamento verbal ós coidadores,empurrar, rabuñar, rebeliscar). Estes comportamentos nonson necesariamente negativos ou positivos, pero propor-cionan información acerca das respostas da persoa a inter-vencións e suxiren unha investigación máis ampla dascausas, co obxetivo de definir un plan de coidados máispreciso (por exemplo: medo á dor, medo a caer, compren-sión baixa, ira, relacións malas, desidia por participar nasdecisións dos coidados, experiencia anterior con errosterapéuticos ou tratamentos inaceptables, desexo de modi-fica-lo régimen de coidados que se lle está dando)

COMPORTA-MENTO PRO-BLEMÁTICO

1

0,5

1,5

1

1

5




- Non son excluíntes, codificar cada unha das que se presenta-

ron nos últimos 7 días (se o síntoma conductual descrito non

se manifestou nos últimos 7 días, o valor será 0):

de contestar dun modo

tan preciso como o que

nos gustaría



SECCIÓN 5

CONTINENCIA NOS

ÚLTIMOS 14 DÍAS

Algúns estudios revelan que

14 días é o período de tempo

mínimo requerido para obter

un cadro preciso das pautas

de continencia intestinal. Por

analoxía, tanto a continencia

intestinal como a vesical

valoraranse en 14 días.

OBXETIVO

- Valora-lo tipo de continen-

cia urinaria e determinar e

recolle-la pauta de conti-

nencia intestinal do usua-

rio os últimos 14 días

CONTINENCIA URINARIA

Refírese ó control da mic-

ción. Este ítem describe a

continencia do usuario con

programas de acompaña-

mento ó baño a tempos pre-

fixados, programas de ades-

tramento para recuperar-la

continencia ou axudas. Non

se refíre á capacidade do

usuario para ir por sí só ó

aseo (por exemplo: un usua-

rio pode recibir unha axuda

extensiva para ir ó baño e ser

continente).

PROCESO

- Revisa-los patróns de mic-

ción co usuario. Asegúrese

de que as súas conversa-

cións son mantidas en pri-

vado. O control da función

da vexiga é un ítem delica-

do, especialmente para

aqueles usuarios que teñen

problemas para manten-lo

control. Algúns usuarios

cun control escaso da mic-

ción intentarán esconde-

los seus problemas por ver-

goña ou medo a ser repren-

didos. Outros non informa-

rán dos seus problemas por

que creen erroneamente

que a incontinencia é unha

parte natural do envellece-

mento e que nada se pode

facer a este respecto. A



pesar das reaccións típicas

á incontinencia, moitas

persoas maiores síntense

aliviados cando o profesio-

nal da atención sanitaria

mostra unha preocupación

suficiente e pregunta sobre

a natureza do problema

dunha maneira sinxela e

delicada

- Comprobe as pautas de

continencia coas persoas

que coñezan ben ó usuario

(por exemplo: os coidado-

res familiares).

- Recorde, ó considera-las

pautas de continencia

sobre os últimos 14 días, 24

horas ó día, incluindo os

fins de semana.

CONTINENCIA INTESTINAL

Refírese ó control dos move-

mentos intestinais. Este ítem

describe o grao de continen-

cia intestinal do usuario con

plans programados para ir ó

aseo, programas de entrea-

mento da continencia ou dis-

positivos. Non se refire á

capacidade do usuario de ir ó

lavabo por si mesmo (por

exemplo: un usuario pode

recibir axuda extensiva á

hora de ir ó lavabo e aínda

así ter continencia, quizáis

como resultado dunha axuda

familiar):



É empregada unha escala de

codificación de 5 ítems para

describi-los modelos de con-

tinencia. En cada categoría

especifícanse diferentes fre-

cuencias dos episodios de

incontinencia para a vexiga

e para o intestino. A razón

destas diferencias é que nor-

malmente hai máis episodios

Continente: Control completo. Continente con sonda:Control completo utilizando sondas ou outro tipo de dis-positivo de recollida de ouriños.

Normalmente continente: Episodios de Incontinencia 1vez por semana ó menos.

Ocasionalmente incontinente: Os episodios de inconti-nencia ocorren 2 ou máis veces por semana, pero nondiariamente.

Frecuentemente incontinente: Os episodios de inconti-nencia tenden a ocorrer diariamente, pero está presentealgún tipo de control (por exemplo: durante o día).

Incontinencia: Ten un control inadecuado. Os episodiosde incontinencia ocorren moitas veces ó longo do día.

Continente: Control completo (incluido o control conse-guido mediante os coidados que inclúe unha evacuacióndirixida do intestino, adestramento dos hábitos, recorda-dores, etc.).

Normalmente continente: Os episodios de Incontinenciaocorren menos de 1 vez por semana

Incontinecia ocasional: Os episodios de incontiencia oco-rren 1 vez por semana.

Incontinencia frecuente: Os episodios de incontinenciaocorren 2 ou 3 veces por semana.

Incontinencia: Incontinencia intestinal todo o tempo (oucasi todo).

CONTINENCIAVESICAL(nota: nonconsidera-laspequenas per-das que sómanchan aroupa interior)

CONTINENCIAINTESTINAL(nos últimos 14días)

0

0

0,25

0,75

1

0

0

0,25

0,75

1

2



CODIFICACIÓN E DEFINICIÓNS

- A codificación é excluinte, só se pode marcar unha posibili-

dade, a que máis se aproxime ás condicións do usuario, nos

ultimos 14 días:



de micción ó día e á semana

que movementos intestinais

En canto a codificación do

nivel de continencia da

vexiga terase en conta o

seguinte:

Elixir unha respostapara codifica-lo nivel decontinencia de vexiganos últimos 14 días.

Codifique a pauta realde continencia de vexi-ga, a saber, a frecuenciacoa que o usuario estáseco o mollado duranteo período de valoraciónde 14 días. Non recolle-lo nivel de control deusuario podería conse-guir baixo circunstan-cias óptimas.

A diferencia entre ocódigo continencia“Frecuente” e un código“Incontinencia” ven de-terminada pola presen-cia ou ausencia de cal-quera control da vexiga.

SECCIÓN 6

ESTADO DA PEL

OBXECTIVO

- Recolle-la presencia do

estadio máis avanzado de

úlceras por presión en cal-

quera parte do corpo pre-

sente nos últimos 7 días.

PROCESO

- Consultar co usuario e

familia sobre a presencia

dunha úlcera. Preguntar se

examinaron ó usuario para

localizar unha úlcera.

Determina-la fase da úlcera

que esté presente, o avalia-

dor debe observa-la úlcera.

- Podería resultar dificil exa-

minar toda a pel do usua-

rio, tendo en conta que

vostede será un invitado na

casa do usuario. En todo

caso, algunhas áreas son

máis susceptibles de pre-

sentar úlceras por presión.

Para as persoas que estean



cognitivamente intactas,

poden conseguir boa infor-

mación acerca do estado da

súa pel sen realizar un exa-

men cutáneo. En caso de

persoas cognitivamente

diminuidas que son capa-

ces de camiñar, pódeselle

preguntar ó usuario se ten

algunha área con proble-

mas cutáneos. Para unha

persoa encamada ou confi-

nada nunha cadeira, é

necesario realizar algún

tipo de examen (por exem-

plo: comproba-las extremi-

dades inferiores, nádegas,

espalda, calcañar).

CODIFICACIÓN E

DEFINICIÓN

- A codificación é excluínte,

só se pode marcar unha

posibilidade, a que máis se

aproxime ás condicións do

usuario, da acordo co

seguinte:

Non hai úlcera de decúbito

Grao 1: Unha área persistente de arrobaimento cutáneo(sen rotura na pel) que non desaparece cando se suprimea presión

Grao 2: Perda cutánea superficial que se presenta clínica-mente como unha abrasión, ampolla ou cráter pouco pro-fundo.

Grao 3: Perda da pel en todo o seu espesor, con exposi-ción do tecido subcutáneo. Preséntase como cráter pro-fundo con ou sen tecido fundido adxacente

Grao 4: Perda completa dos tecidos cutáneos e subcutá-neos, quedando exposto o músculo ou o óso ou estructu-ras de sostén (tendón, cápsula articular, etc.).

ESTADO DA PEL(codifica-lograo máis altode úlcera de presión nosúltimos 7 días)

0

1

2

3

4

4





SECCIÓN 7

CAPACIDADE FUNCIONAL:

REALIZACIÓN

INDEPENDENTE DAS

ACTIVIDADES

INSTRUMENTAIS E

BÁSICAS DA VIDA

DIARIA (AVDS)

REALIZACIÓN INDEPEN-DENTE DAS ACTIVIDA-DES INSTRUMENTAIS DAVIDA DIARIA (AIVD)

OBXECTIVO

- O obxectivo destes ítems é

examina-las áreas de fun-

ción que comúnmente este-

an asociadas á vida inde-

pendente.

PROCESO

- Preguntaráselle directa-

mente ó usuario acerca da

realización das actividades

máis normais na casa ou

na comunidade nos últimos

7 días. Así mesmo debe

falar con membros da

familia si están dispoñibles.

Debería tamén facer uso

das súas propias observa-

cións ó mesmo tempo que

vai recollendo información

para outros ítems.

REALIZACIÓNINDEPENDENTE DASACTIVIDES BÁSICAS DAVIDA DIARIA (ABVD)

Mide o que usuario fixo en

realidade (non o que pode ser

capaz de facer) en cada unha

das AVDs nos 7 últimos días

basándonos na escala da

dependencia

OBXECTIVO

- Recolle-la realización do

autocoidado para as activida-

des da vida diaria (a saber, o

que o usuario fai en realidade

por si mesmo e/ou canta

axuda necesitou de membros

da familia ou doutros) duran-

te os últimos 7 días.

PROCESO

- Co obxectivo de promove-

lo nivel máis alto de inde-



pendencia, o avaliador ten

primeiro que identifica-lo

que o usuario fai en reali-

dade por si mesmo, ano-

tando cando recibe axuda e

clasificando os tipos de

axuda (apoio verbal, apoio

físico, etc.)

A independencia nas AVDs

dun usuario pode variar día

a día e ó longo do día. Hai

moitas razóns posibles para

que se produzan estas

variacións, incluíndo hu-

mor, problemas de saúde,

problemas de relación (por

exemplo: o usuario está

disposto a realizar unha

determinada actividade se

está presente a filla pero

non si é a nora), medica-

ción, consumo de alcohol,

etc. A responsabilidade do

avaliador, por tanto, é de

recolle-lo cadro xeral da

independecia do usuario

para as AVDs nun período

de 7 días, 24 horas por día

e non só cando o avaliador

ve ó usuario.

Para lograr isto, é necesario

reunir información de mul-

tiples fontes (entrevistas co

usuario e a familia). Formu-

le preguntas relacionadas

con tódolos aspectos das

AVDs. Por exemplo: cando

traten o tema Mobilidade na

cama, asegúrese de averi-

guar como o usuario se

move desde e cara á unha

posición de acostado, como

se xira dun lado ó outro e

como se posiciona na cama.

Un usuario pode ser inde-

pendente nun aspecto da

mobilidade na cama sen

embargo necesitar axuda

noutro aspecto. Xa que

unha codificación diferente

comporta a toma de deci-

sións distintas sobre o tipo e

a intensidade de atención

que ha de ser dispensada,

asegúrese de ter valorado

debidamente cada un dos

aspectos.



O enunciado de cada unha

das posibles codificacións

reproduce situacións reais,

donde son comúns lixeiras

variacións. Cando estas

están presentes, a codifica-

ción asegura que ó usuario

non se lle asigne unha cate-

goría de excesiva indepen-

dencia ou dependencia. Por

exemplo: os códigos inde-

pendente, supervisión,

axuda limitada e axuda

ampla, prevén unha ou

dúas excepcións nas que se

prestou unha axuda maior.

Por exemplo: alguén pode

non ter recibido axuda

algunha á hora de vestirse

en casi tódalas ocasións De

todos modos, nunha oca-

sións en que unha filla

estaba de visita, axudou a

súa nai a poñerse un xersei

e a poñerse os zapatos. A

súa nai realizou casi toda a

actividade, recibindo só

unha pequena axuda. Ó ser

isto unha excepción, o

código correcto para vestir-

se seria “0” (Independente).

Para avalia-lo grao de inde-

pendencia dun usuario nas

AVDs, comence observando

como o usuario executa as

tarefas durante a súa visita.

Fale con él para determina-

lo que fai por si mesmo en

cada actividade AVD así

como o tipo e nivel de axuda

que recibe doutros. Fale así

mesmo con membros da

familia e sopese tódalas res-

postas para trazarse un cadro

completo.


Graos de codificación das

AIVD:

INDEPENDENTE

fixoo só

ALGUNHA AXUDA

axudado de calquera

maneira



AXUDA COMPLETA

realizado con axuda tóda-

las veces

DEPEDENTE

feito por outros.

Graos de codificación das

ABVD:

INDEPENDENTE

sen axuda nin supervisión.

AXUDA LIMITADA PARCIAL

o usuario moi implicado

na actividade, recibiu

axuda física para guia-lo

movemento de membros

ou outras axudas SEN sos-

ter peso en 3 ou máis oca-

sións ou maior axuda sub-

ministrada só 1 ou 2 veces

durante os últimos 7 días.

AXUDA AMPLA

durante a realización de

parte da actividade, o

usuario recibiu axuda 3 ou

máis veces, axuda que

implica soporte de peso ou

axuda total nalgúns dos

últimos 7 días.

DEPENDENCIA TOTAL

actividade con axuda total

dunha terceira persoa ó

longo de tódolos días da

última semana.




PREPARA-LA COMIDA (planificación do menú, cociñar,poñe-la mesa)

AMAÑA-LA CASA (como realiza-las tarefas domésticas:face-la cama, limpa-lo po, ordena-la casa, lava-la roupa)

MANEXO DO DIÑEIRO (como paga-las facturas, leva-lascontas, valora-los gastos da casa)

TOMA DE MEDICAMENTOS (cómo contro-la medicación:recordar tomala, abri-los frascos, toma-la dose correcta)

USA-LO TELÉFONO (cómo se realizan as chamadas:incluídas axudas técnicas como números grandes no telé-fono, amplificadores de voz)

FACE-LAS COMPRAS (como se fai a compra de alimen-tos e productos para o fogar: seleccióna-lo que se vaicomprar, manexo do dineiro)

TRANSPORTE (como o usuario usa algún vehículo: vai asitios onde non pode chegar andando, transporte públicoou individual)

Codifica-la realización do autocoidado polo usuario ó longo dos últimos 7 días, tendo en conta quea escala de códigos para as AVDs recolle o nivel real de participación do usuario no autocoidado eo tipo e cantidade de axuda recibida nos últimos sete días (só o que está sucedendo realmente), tendoen conta que a codificación é excluínte, só se pode marcar unha posibilidade para cada actividade,a que máis se proxime ás condicións do usuario

Independente 0Algunha axuda 0Axuda completa 0,5Dependiente 1Independente 0Algunha axuda 0Axuda completa 0,5Dependiente 1Independente 0Algunha axuda 0Axuda completa 0,5Dependiente 1Independente 0Algunha axuda 0Axuda completa 0,5Dependiente 1Independente 0Algunha axuda 0Axuda completa 0,25Dependiente 0,5Independente 0Algunha axuda 0Axuda completa 0,25Dependiente 0,5Independente 0Algunha axuda 0Axuda completa 0,5Dependiente 1

Realización independente das ABVD

Actividade Posibilidades Valor

Valores de codificación das actividades da vida díaria segundo o grado de



Independente 0Axuda limitada parcial 0,5Axuda ampla 1,5Dependencia total 2Independente 0Axuda limitada parcial 0,5Axuda ampla 1Dependencia total 1,5Independente 0Axuda limitada parcial 0,5Axuda ampla 1Dependencia total 1,5Independente 0Axuda limitada parcial 0,5Axuda ampla 1Dependencia total 2Independente 0Axuda limitada parcial 0,5Axuda ampla 1Dependencia total 2Independente 0Axuda limitada parcial 0,5Axuda ampla 1,5Dependencia total 2Independente 0Axuda limitada parcial 0,5Axuda ampla 1,5Dependencia total 2Independente 0Axuda fisica limitadasó ó traslado 0Axuda fisica en parte daactividade do baño 0,5Dependencia total 1Sobe e baixa sen axuda 0Sobe e baixa con axuda 0,5Non subiu nin baixou,incapaz de facelo 1

20,5

MOBILIDADE NA CAMA (móvese desde/cara á posiciónde tumbado, dá a volta dun lado ó outro e cambia deposición na cama)

TRANSFERENCIAS (móvese entre superficies caraa/desde: cama, cadeira, cadeira de rodas, posición de pé,excluido ir de/ó baño WC)

DEAMBULACIÓN (móvese entre o seu cuarto e o corredorcontiguo do seu mesmo piso. Se usa cadeira de rodas, éINDEPENDENTE unha vez sentado)

VESTIRSE (inclúe prepara-la roupa, sacándoa do armario,poñela, quitala, vestirse, abrocharse, quitar toda a roupade sair á rúa, incluíndo quitar ou poñer prótese)

COMER (inclúe comer con calquera método, inclusosonda nasogastrica)

USA-LO ASEO (comprende o uso de aseo: ouriñal deasento, cuña, etc. Cómo se levanta e se senta, como selava despois, cambia os absorventes ou manexa a sondaou a ostomía e axusta a roupa)

HIXIENE PERSOAL (mantén a propia hixiene, incluíndopeitarse, cepilla-los dentes, afeitarse, maquillarse, lavar eseca-la cara, as mans e o periné, excluídos baños educhas)

BAÑARSE (cómo tóma o usuario a ducha ou o baño e semove dentro/fóra da bañeira/ducha, exclúe lava-la cabe-za e as costas)

SUBI-LAS ESCALEIRAS (nos últimos 7 días cómo subíu ebaxou as escaleiras o usuario. Se non subiu nin baxou asescaleiras, rexistra-la súa capacidade de facelo)

Realización independente das ABVD

Actividade Posibilidades Valor

independencia na sua realización:



SECCIÓN 8

CONDICIÓNS

DE SAÚDE

OBXECTIVO

- Determina-lo risco do usua-

rio de futuras caídas ou

lesións. As caídas son causa

común de morbilidade e

mortalidade entre as persoas

maiores. Aqueles usuarios

que sofrerón ó menos unha

caída están en risco de cai-

das futuras. Constátanse

lesións graves nun 6-10%

das caídas, representando as

fracturas de cadeira aproxi-

madamente a metade de

tódalas lesións.

Sen ningunha caída nos últimos 180 días

Con algunha caída nos últimos 180 días

Modo de andar inestable: Unha marcha que poña ó usua-rio en risco de caída. Unha marcha inestable pode pre-sentar varias características. O usuario pode parecer senequilibrio ou camiñar cun vaivén. Pode presentar move-mentos incoordinados ou bruscos. Como exemplo demarcha inestable pódense incluí-los pasos rápidos conmovementos amplos e desaliñados; pasos anormalmentelentos con pasos curtos arrastrando os pés ou modos deandar amplos con pasos titubeantes.

Limitacións na actividade por medo a caer: Calquera res-tricción de actividade (imposta por un mesmo ou poroutros) co fin de evitar unha caída. As limitacións podenou non ser coñecidas polo usuario ou polo coidador. Entreos exemplos inclúense non saír para o centro de persoasmaiores, os coidadores quitan da vista artículos (porexemplo: abrigo) que podan recordar ó usuario saír.

CAÍDAS

RISCO DECAÍDAS(Son excluíntes)

0

1

0,5

0,5

1,5



CODIFICACIÓN E DEFINICIÓN:



SECCIÓN 9

ESTADO XERAL NOS

ÚLTIMOS 90 DÍAS

OBXECTIVO

- Recoller cantas veces foi

ingresado o usuario no hos-

pital nos últimos 90 días

PROCESO

- Revisar hospitalizacións

previas co usuario e a fami-

lia. Se está dispoñible, revi-

sa-los documentos clínicos.

A veces os documentos de

admisións a hospitales están

dispoñibles.

Non estuvo ingresado nos últimos90 días

Estuvo ingresado algunha vez nosúltimos 90 días

HOSPITALIZACIÓN: o usuario foiformalmente admitido como pacien-te interno e permaneceu alí unha oumaís noites. No inclúe ciruxía dedía, consultas externas etc.

0

1

1



CODIFICACIÓN E DEFINICIÓN:



SECCIÓN 10

ESTABILIDADE DO

ESTADO DE SAÚDE

PROCESO

- Consultar co usuario e a

súa familia.

DEFINICIÓN E CODIFICACIÓN

- Na codificación teña en

conta a natureza cambian-

te e variable do problema

do usuario. Por exemplo:

un usuario pode experi-

mentar unha resposta

variable á intensidade á

dor ou ó efecto analxésico

da medicación. En “días

bos” nos últimos 7 días

participou nas AVDs, estivo

de bo humor e disfrutou

das súas actividades de

ocio preferidas. En “días

malos” dependeu da aten-

ción dos demais, estivo

inquieto, chorou, etc.

- Así mesmo, está codifica-

ción reflicte o grao de difi-

cultade para acadar un

equilibrio entre os trata-

mentos para os diferentes

problemas:

Se presenta problemas/enfermida-des que afectan ó estado cognitivo,ó comportamento ou ás AVDs queson inestables, fluctuantes, preca-rias ou facilmente deteriorables

Se ten algún tratamento ou proce-demento especial que sexa difícilseguir no seu domicilio

Se ningunha

Se menos de 5 veces

Se 5 ou máis veces

ESTABILIDADE DO ESTADO DE SAÚDE

TRATAMENTOS/PROCEDEMENTOSESPECIAIS

FÁRMACOS (nº de veces que omédico cambiou a medicación nosúltimos 90 días)

0,5

0,5

0

0,5

1

2





SECCIÓN 11

DIAGNÓSTICOS DE

ENFERMIDADES

- Nesta sección sinalaranse

só as enfermidades que

teñan unha relación co

actual nivel das AVDs, o

estado cognitivo, o humor

e o comportamento, tera-

pias médicas, monitoriza-

ción de enfermería ou

risco de morte (non se

sinalaran enfermidades ou

problemas inactivos).

Na citada Orden de 5 de

decembro de 2000, no anexo

de baremo para a valoración

da dependencia funcional,

considerase dependencia se-

vera e gran dependencia só

cando exista unha puntuación

mínima de 4 puntos na sec-

ción 7 “Capacidade funcional”

e/ou superior a 1,5 puntos na

suma das puntuacións corres-

pondentes ás seccións 1 “Pa-

tróns cognitivo” e 4 “Patróns

de comportamento”.


A Dirección Xeral de Saúde Pública,

dependente da Consellería de Sanidade e

Servicios Sociais, é o órgano encargado da

protección e promoción colectiva da saúde

da poboación de Galicia e polo tanto o res-

ponsable da elaboración e xestión dos pro-

gramas de prevención de enfermidades.

Nas Guías de Saúde Pública, obra de edi-

ción e distribución continuada no tempo,

elaborada pola Dirección Xeral de Saúde

Pública, dispoñen dunha información

moito máis ampla sobre este tema de

vacinacións (contraindicacións, efectos

adversos, pautas de administración fóra

do calendario de vacinación, actuación en

situacións especiais, etc.) e sobre outros

que lle poden ser de interese para o seu

traballo.

O Programa Galego de Vacinacións inclúe

as seguintes actuacións respecto das vaci-

nacións:

PROGRAMA GALEGO DE VACINACIÓNSPROGRAMA GALEGO DE VACINACIÓNS



CALENDARIO DE VACINACIÓNS SISTEMÁTICAS INFANTÍS

O calendario de vacinacións

sistemáticas infantís (Resolu-

ción do 7 de setembro de

2000, da Dirección Xeral de

Saúde Pública), dado o inte-

rese que para a mellora do

estado de saúde da poboa-

ción infantil ten a preven-

ción de certas enfermidades

para as que existen produc-

tos vacinais de demostrada

eficacia e efectividade, vai

evolucionando en consonan-

cia coa situación epidemio-

lóxica e cos avances que se

van desenvolvendo no ámbi-

to da vacinación, efectuán-

dose ampliacións e modifica-

cións baseadas nos datos da

situación epidemiolóxica das

enfermidades inmunoprevi-

bles en Galicia e tamén de

acordo coas recomendacións

internacionais respecto ós

temas de erradicación de

enfermidades como a polio e

o sarampelo.

O actual programa de vacina-

ción infantil comprenderá a

prevención mediante inmu-

noprofilaxe activa de:

Difteria

Enfermidades invasivascausadas polo Haemop-hilus influenzae de se-rotipo b.

Enfermidades invasivascausadas pola Neisse-ria meningitidis sero-grupo C

Hepatite B

Parotidite

Poliomielite

Sarampelo

Tétano

Tose ferinaManual de Procedementos de Atención Primaria

166



VHB(1ªd.)

VHB(2ªd.)

DPT(1ªd.)

OPV(1ªd.)

Hib(1ªd.)

MC(1ªd.)

MC(2ªd.)

MC(3ªd.)

DPT(2ªd.)

OPV(2ªd.)

Hib(2ªd.)

VHB(3ªd.)

DPT(3ªd.)

OPV(3ªd.)

Hib(3ªd.)

Hib(4ªd.)

DPT(4ªd.)

OPV(4ªd.)

TV(1ªd.)

TV(2ªd.)

DPT(5ªd.)

OPV(5ªd.)

VHB(prea-do)

0mesesVacinas/idades 2

meses4

meses6

meses15

meses18

meses3

anos6

anos12

anos14

anos

Td(2)

Vacina da difteria, tétano etose ferina: DTP (DTP acelu-lar: DTPa)

Vacina Hepatite B: VHB (1)

Vacina do tétano e da difteria tipo adulto:Td

Vacina oral da polio: OPV

Vacina do Haemophilus influenza tipo b: Hib

Vacina fronte al meningococo C (3)

Vacina fronte ó sarampelo,rubéola e parotidite (triplevírica): TV

As pautas de vacinación segundo as vacinas serán as seguintes:

(1) En nenos non vacinados anteriormente a pauta de vacinación ós 12 anos é de 3doses, as dúas primeiras cun intervalo dun mes e a terceira ós seis meses da pri-meira (0,1,6).

(2) Recoméndase aplicar unha dose de recordo cada 10 anos.

(3) Introdúcese a vacina conxugada fronte o meningococo C, que pode ser admi-nistrada a partir dos 2 meses de idade.

Este calendario é orientativo

é foi elaborado tendo en

conta as vacinas incluídas no

programa de vacinacións

infantís, pero dada a ampla

flexibilidade permite que a

aplicación das vacinas poida

ser adaptada polo seu pedia-

tra ás particularidades de

cada neno. Non obstante na

Resolución de 7 de setembro,

mencionada anteriormente,

ademais desta información

recolle algunhas opcións de

vacinación que tamén

demostren a súa eficacia,


como orientación para o per-

soal sanitario que debe

adopta-la decisión de elixir o

momento adecuado de vaci-

nación segundo as caracte-

rísticas particulares dos

nenos/as, tal e como se

expresa de seguido:

a) O intervalo mínimo entre

a 1ª dose de VHB e a 2ª

debe ser dun mes. Pode ini-

ciarse nos neonatos ou no

primeiro mes de vida. A 2ª

dose pode ser aplicada

igualmente ó cumpri-lo

mes se foi vacinado nas

primeiras 24 horas de vida

ou coincidindo no 2º mes

coa primovacinación da

DTP, polio e Hib.

b) A vacina DTP e DTPa

poden ser substituídas pola

DT nos casos de contrain-

dicación á DTP ou DTPa.

c) Nos casos nos que debe

substituírse a vacina oral

(cepa Sabin) fronte ós virus

da poliomielite pola vacina

inxectable (cepa Salk) a

pauta de vacinación é a

mesma.

d) A 1ª dose de vacina triple

vírica (fronte o sarampelo,

rubéola e parotidite) pode

adiantarse ós 12 meses. No

caso de que a situación epi-

demiolóxica aconselle a

vacinación antes dos 12

meses, é necesario revaci-

nar ós 15 meses.

e) O intervalo mínimo entre

doses coa nova vacina con-

xugada fronte o meningo-

coco C debe ser dun mes. A

vacina conxugada fronte o

meningococo C pode ser

administrada ó mesmo

tempo que o resto das vaci-

nas do calendario.

Con cada concurso de adqui-

sición de vacinas, a Dirección

Xeral de Saúde Pública infor-

ma sobre os productos vaci-

nais dispoñibles para empre-

gar no calendario de vacina-

ción sistemática infantil nese



período, en canto ós nomes

comerciais, as características

de presentación, condicións

de manipulación e vía de

administración das vacinas

sistemáticas (circular 3/2000

da Dirección Xeral de Saúde

Pública), independentemente

de que se pode contar con

información máis ampla no

Manual de Vacinas da Comu-

nidade Autónoma, ou nas

fichas técnicas dos propios

productos.

VACINAS NON SISTEMÁTICAS

Estas vacinas, aínda que non

forman parte do calendario

infantil, están dispoñibles

para o Programa Galego de

Vacinacións cando conco-

rran determinadas circuns-

tancias que xustifiquen a súa

indicación:

- Vacina antipoliomielítica

inactivada

- Vacina fronte á hepatite A

- Vacina combinada

fronte á hepatite

A e á hepatite B

- Vacina antituberculosa:

B.C.G.

- Vacina antivaricela

- Vacina

antipneumocócica

- Outras: vacinas de

viaxeiros, etc.

CAMPAÑAS INSTITUCIONAIS DE VACINACIÓN

Realizadas con carácter anual

(antigripal e antipneumocóci-

ca) ou de forma illada por un

problema sanitario puntual,

como é o caso da campaña de

vacinación contra a meninxi-

te tipo C, a hepatite B (antes

de ser incluída no calendario

de vacinación oficial) e a

campaña de vacinación da

triple vírica, para nenos de 3 e

11 anos, co fin de erradica-lo

sarampelo.Manual de Procedementos de Atención Primaria

169


Infantís (0 a 6 anos)

Adolescentes e adultos

Antipneumocócica (fora do período de campaña v.)

Antigripal e antipneumocócica (período de campaña)

HbsAx en xestantes e inmuniza-ción de nenonatos fronte a hepati-te B (en ámbito hospitalario)

Numéricadiaria Semanal

Dirección Xeral de S. Pública

Nominal Quincenal Serv. Medicina Preventiva

Numérica

Nominal

Mensual

Delegación Provincialde Sanidade e S.S.Numérica

Tramitación dos rexistros(periodicidades e destino)

Tipo derexistroTipo de vacinación

SISTEMA DE

INFORMACIÓN DO

PROGRAMA GALEGO

DE VACINACIÓNS

O sistema de información do

Programa Galego de Vacina-

cións comprende os seguintes

rexistros da actividade vaci-

nal, ademais dos documentos

relativos a subministro de

vacinas e de prescrición da/s

vacina/s antigripal e antip-

neumocócica:


CUESTIÓNS COMÚNS DOSREXISTROS DE ACTIVIDADE VACINAL

Subministro do modelaxe:

Os modelos de rexistro da

actividade vacinal ó igual

que a Cartilla de Saúde

Infantil, o Carné de Vacina-

ción de Adultos e outro tipo

de material gráfico relacio-

nado coas vacinacións,

poden ser facilitados ós pun-

tos de vacinación pola Dele-

gación de Sanidade e Servi-

cios Sociais da súa provincia

ou na mesma Dirección

Xeral de Saúde Pública en

período de campaña. No caso

de que se produza algunha

modificación neles e non

dispoñan dos novos impre-

sos, pódense dirixir ás Sec-

cións correspondentes de

ditas Delegacións.


Tramitación dos rexistros da

actividade vacinal:

En canto a periodicidade e

destino de envío dos rexis-

tros realizados nos puntos de

vacinación terase en conta o

seguinte:

Cada xogo de follasconsta de dúas follassendo a primeira delasautocopiativa, salvo nocaso do rexistro de scre-ening en xestantes einmunización de neona-tos fronte hepatite B,que son tres.

Ó finaliza-lo mes,semana ou quincena,segundo a periodicidadede envío do tipo derexistro de que se trate,xuntaranse tódalas fo-llas cubertas nese perío-do, debidamente nume-radas e enviaranse osorixinais por correo áDelegación Provincialde Sanidade e ServiciosSociais correspondente,á Dirección Xeral deSaúde Pública, e o Ser-vicio de Medicina Pre-

ventiva (2 folla), segun-do o tipo de rexistro deque se trate.

O envío realizarase naprimeira semana seguin-te o período que corres-ponda e poderá facersenos sobres impresos econ franqueo en destinoexistentes para o efecto.

As copias quedarán nopunto de vacinaciónpara a constancia dosseus profesionais sani-tarios.

Cada folla debe ser asi-nada polo responsableda vacinación, facendoconstar así mesmo o seunúmero de colexiado.

Prescrición da vacinación

O persoal facultativo é o pro-

fesional sanitario que debe

realiza-la prescrición da

vacina e o A.T.S./D.U.E. o

encargado da súa adminis-

tración e rexistro. Manual de Procedementos de Atención Primaria

171


A forma de comunicación

interna das ordes médicas

dirixidas ó persoal de enfer-

mería, dependerá do sistema

de organización interna que

cada centro teña establecido.

No caso da vacinación anti-

gripal e antipneumocócica e

co obxecto de dota-la cam-

paña da máxima axilidade, e

facilita-lo labor do médico

prescritor, existe un modelo

específico de prescrición

(pode variar en cada campa-

ña), no que figuran, ademais

dos datos identificativos do

facultativo prescritor e do

paciente, a data de prescri-

ción e os motivos xustificati-

vos da vacinación:

- Vacina/s indicada/s .

- O grupo de idade a que per-

tence a persoa que se vai a

vacinar: 65-69, 70-74, 75 ou

máis e menos de 65 anos.

- No caso dos menores de 65

anos (suposto da vacina

antigripal): sinalar se a per-

soa que se vai vacinar per-

tence a un grupo de risco e

se se trata de traballadores

de centros sanitarios e

sociais.


Modelo de prescripción de vacina antigripal y antipneumocócica


INSTRUCCIÓNS DE CUMPLIMENTACIÓN DOSIM-PRESOS DE REXISTRODE ACTIVIDADE VACINAL

Ademais de realizar estes

rexistros reflectiranse as

vacinacións administradas

nos seguintes soportes docu-

mentais:

Na Cartilla de SaúdeInfantil e no Carné deVacinacións do Adulto,segundo corresponda.Este rexistro, a parte decontribuír á conservaciónda información, constitúeo único medio de que ousuario teña constanciadocumental da recepcióndestas vacinas, no casode que sexa atendidonoutro centro sanitario.

Na historia clínica dopaciente ou noutro so-porte documental no-minal do punto de vaci-nación, xa que o carné oucartilla pode estar suxeitoa extravío, deterioraciónou eventualidade quepoña en perigo a dispoñi-bilidade da informaciónpara os vindeiros anos.

REXISTRO NOMINAL DE VACINADOS DE 0-6 ANOS(VACINACIÓNS INFANTÍS)

As vacinas administradas á

poboación infantil de 0-6

anos son as únicas que se

rexistran de xeito nominal. A

xustificación deste tipo de

rexistro baséase nos seguin-

tes feitos:

As vacinas incluídas no

calendario que se adminis-

tran a esas idades protexen

contra enfermidades que

presentan unha especial

frecuencia e gravidade na

infancia.

Ó seren nominais, permiten

a posible captación daque-

les nenos que non acoden

para a vacinación ou non

completan as doses vaci-

nais recomendadas.

Ademais, a existencia da

base de datos do Programa

de Detección Precoz de

Metabolopatías na que se

inclúen os datos dos nenosManual de Procedementos de Atención Primaria

173


nacidos en Galicia permite

obte-los denominadores

precisos para ó cálculo das

coberturas vacinais.

O encargado de cubri-lo

rexistro é a persoa que admi-

nistra as vacinas, consignan-

do os seguintes datos:

Identificación do punto de

vacinación e da data á que

corresponde o rexistro:

Punto de vacinación:nome do punto, especi-ficando se se trata duncentro de saúde, consul-torio médico, hospital...

Código: cada punto devacinación ten asignadoun código. Os 5 primeirosdíxitos corresponden ócódigo oficial asignadopolo Instituto Nacional deEstatística do concelloonde se sitúa o punto devacinación, e os tresseguintes corresponden áidentificación do puntoconcreto dentro de cadaconcello.

Concello e Provincia:

refírese ó concello e pro-

vincia onde se sitúa o

punto de vacinación.

Data (mes e ano): con-

signarase o mes e o ano

con dous díxitos (p.e.:03

95)

Folla Nº: o número de

nenos vacinados nun

mes excederá, en xeral,

á capacidade física

dunha folla de rexistro

polo que se marcarán as

sucesivas follas que se

vaian utilizando con

números correlativos,

representándose estes

sempre con dous díxitos

(p.e.: 03).

Días: debe consignarse

na primeira columna do

recadro a cifra corres-

pondente ó día do mes

en curso.Manual de Procedementos de Atención Primaria

174



Cartilla de Sanidade Infantil



Carné de vacinación de adulto



Rexistro nominal de vacinados de 0 a 6 anos


Identificación do neno/a

inmunizados/as :

Apelidos e nome: con-signaranse con maiús-culas e letra clara oprimeiro apelido, osegundo apelido e onome do neno/a ó quese lle administrou avacina.

Data de nacemento:consignaranse os datoscon dous díxitos para odía, dous para o mes edous para o ano (p.e.:03/06/96).

Enderezo e concello deresidencia do neno/a:consignarase a rúa/praza ou lugar/parro-quia, o número e piso (seé o caso) e o concelloonde vive o neno habi-tualmente.

Tipo de vacina administrada

e número de dose que repre-

senta dentro da pauta vaci-

nal establecida no calendario

Marcarase unha cruzno recadro correspon-

dente en canto ó tipo devacina e dose adminis-trada.

As doses de vacinacombinada que se ad-ministren rexistraransepor separado. Porexemplo: se aplicámolacombinación da vacinaTritanrix HepB® coavacina Hiberix® namesma xiringa a unneno de 6 meses, poñe-remos un “x” no reca-dro correspondente ádose de DTP no ditorexistro nominal, outro“x” no recadro corres-pondente á dose dehepatite B e outro “x”no recadro correspon-dente á dose Hib.

Nº de lote e Laboratorio

fabricante:

Consignarase o nº delote e o nome do labora-torio fabricante de cadaunha das vacinas namesma orde en que semarcaron.



REXISTRO NUMÉRICO MENSUAL DAS VACINASADMINISTRADAS (VACINACIÓN DE ADOLESCENTES E ADULTOS)

Trátase dun rexistro numéri-

co mensual que abarca as

vacinas que se administran

sistematicamente ós nenos

maiores de 6 anos, ós adoles-

centes e ós adultos. Deben

rexistrarse nesta folla as

seguintes vacinas:

Calendario de vacinacións

infantís en nenos maiores de

6 anos:

Vacina do tétano e difte-ria de tipo adulto (Td),que se administra ós 14anos.

Vacina de hepatite B,que se administra óspreadolescentes non pre-viamente vacinados.

Outras vacinas:

A vacina do tétano ou dotétano e difteria de tipoadulto que debe empre-

garse para a inmuniza-ción antitetánica deadultos cunha dose dereforzo (Booster) cada 10anos.

A vacina da hepatite Bque debe empregarsepara a inmunización deadultos que pertenzan agrupos de alto risco decontrae-la infección poloVHB.

Calquera outra vacinaque, por algunha situa-ción es-pecial, se admi-nistre ós adultos ou ado-lescentes.

O encargado de cubri-lo

rexistro é a persoa que admi-

nistra as vacinas, consignan-

do os seguintes datos:

Identificación do punto de

vacinación e nº de folla:

Seguiranse as mesmasinstruccións de cumpli-mentación que no casode vacinacións infantís(rexistro nominal devacinados) de 0-6 anos.




Rexistro numérico mensual das vacinas administradas (adolescentes e adultos



Tipo de vacina administrada

e número de dose:

Trala inmunización, deberá

rexistrarse cada dose de

vacina administrada, tendo

en conta o seguinte:

Estructura xeral da folla:

Filas: corresponden ósdiferentes grupos de per-soas candidatas á vaci-nación.

Columnas: datos relati-vos ó número que repre-senta a dose administra-da dentro da pauta devacinación.

Rexistro: débese localiza-lo rectángulo correspon-dente (formado polaintersección entre o grupoó que corresponda a per-soa vacinada e númeroda dose que se lle acabade administrar), riscandona “re-greta numerada”incluída no dito rectán-gulo o número correlativoda vacina que se admi-nistra.

Cando se teña completado cal-

quera dos rectángulos da folla,

debe comezarse a empregar

outra folla, marcándoa co

número correlativo correspon-

dente. Previamente, antes de

envia-la folla, anotarase no

recadro inferior dereito de

cada rectángulo o número de

vacinas administradas.

HEPATITE B:

- A fila denominada “va-cinación de preadoles-centes” debe ser reserva-da para a vacinaciónrutineira de calendario,recomendada ós 12 ou13 anos de idade.

Tódalas demais dosesdesta vacina que seadministren porque apersoa vacinada perten-ce a algún grupo de risco(vacinación non rutinei-ra) deben quedar rexis-tradas na fila denomina-da “vacinación de adul-tos de alto risco”.

- Aínda que a pauta vaci-nal habitual é de 3


doses (0-1-6), ás vecespódense empregar pau-tas diferentes parainmunización acelera-da. Estas pautas preci-san unha 4ª dose ós 12meses para afianza-laprotección. Esta 4ª doserexistrarase no aparta-do “doses adicionais”.

Por outra banda, as doses

adicionais que se adminis-

tren no caso de que trala

realización dun test de sero-

conversión (non indicado

de xeito sistemático) non se

acade o nivel de anticorpos

considerado protector,

deben ser rexistradas no

mesmo apartado de “doses

adicionais”.

TÉTANO/TD:

- Débense consignar nesteapartado tódalas vacinasde tétano e difteria detipo adulto (Td) que seadministren (muller em-barazada e outros adul-tos) agás das correspon-dentes á vacinación dosnenos de 14 anos, que se

rexistrarán no apartadoespecífico desta mesmafolla.

- A pauta habitual devacinación son dúasdoses separadas cunintervalo dun mes entreelas, máis unha terceiradose ó ano da primeira.O apartado “doses adi-cionais” corresponde ássucesivas doses de refor-zo que deben adminis-trarse cada 10 anos.

TÉTANO/TD (14 ANOS):

- Neste apartado da folla,débense consigna-lasdoses destas vacinas quese administran ós 14anos, seguindo o calen-dario vacinal.

OUTRAS VACINAS:

- Neste apartado do finalda folla, débense consig-nar outras vacinas, quepor circunstancias espe-ciais poidan ser admi-nistradas no punto devacinación.




REXISTRO NUMÉRICO DIARIO DA VACINA ADMINISTRADA (VACINACIÓN ANTIGRIPALE ANTIPNEUMOCÓCICA)

Trátase dun rexistro das

vacinas administradas se-

gundo o grupo de idade e

grupos de risco ó que perten-

za a persoa que se vacina.

O modelo deste rexistro mai-

las instruccións para a súa

cumprimentación inclúense

na circular que tódolos anos

a Dirección Xeral de Saúde

Pública remite ós puntos de

vacinación.

Non obstante, cabe destacar

que as doses de vacina antip-

neumocócica que se admi-

nistren as persoas de grupos

de especial risco que se vaian

detectando ó longo do ano (a

vacinación antipneumocóci-

ca sistemática das persoas de

65 ou máis anos non vacina-

das previamente realizarase

na modalidade de campaña

de vacinación coincidindo

coa campaña antigripal)

serán anotadas neste rexis-

tro. Cubrirase unha o varias

follas por mes segundo se

precise e remitiranse á Direc-

ción Xeral de Saúde Pública

cunha periodicidade men-

sual.

REXISTRO DO SCREENINGDO HBSAX EN XESTANTESE INMUNIZACIÓN DE NEONATOS FRONTE A HEPATITE B

Neste rexistro recóllese a

información xerada polos

Subprogramas de Prevención

da Transmisión Perinatal e

Subprograma de Vacinación

Universal dos Neonatos do

Programa Galego de Preven-

ción e Control da Hepatite B.

Trátase dun rexistro nomi-

nal, como o de tódalas vaci-

nas infantís ata os 6 anos.

Neste rexistro, e de cara á

prevención da transmisión

perinatal recóllense tamén

datos sobre a situación da

nai respecto ó Hbs Ax


Debido a que a primeira dose

desta vacina adminístrase no

momento do nacemento ou

entre as primeiras 24-48

horas de vida do neno, este

rexistro cubrirase maiorita-

riamente nos centros hospita-

larios que teñan maternidade.

SUBMINISTRO E

ALMACENAMENTO

DE VACINAS NO

PUNTO DE

VACINACIÓN

O programa de xestión das

vacinas na nosa Comunida-

de, ven representado polo

seguinte organigrama (fun-

cións e actividades):

As Delegacións Provinciais


Servicios Sociais son as que

de forma xeral subministran

vacinas ós puntos de vacina-

ción de Atención Primaria

previa petición do responsa-

ble do mesmo e a través das

rutas trimestrais destas ou

directamente desde o labora-

torio fabricante a aqueles

puntos de maior volume de

vacinación e que se consti-

tuíron como puntos de distri-

bución directa.


DELEGACIÓN

DIRECCIÓN XERAL DE SAÚDE PÚBLICA

LABORATORIO FABRICANTE

PUNTO DE VACINACIÓN

ENVÍOPEDIDOFACTURAS


PETICIÓN DE VACINAS

As vacinas solicitaranse tri-

mestralmente polo responsa-

ble do punto de vacinación á

Delegación Provincial de

Sanidade e Servicios Sociais

correspondente. Nalgúns

casos e sempre que existan

instruccións específicas da

Dirección Xeral de Saúde

Pública, pode solicitarse

directamente á empresa sub-

ministradora, como é o caso

das vacinas antigripal e

antipneumocócica que ten

un sistema de xestión espe-

cial, durante o tempo da

campaña.

A coexistencia das vacinas

combinadas coas vacinas

clásicas para o seu emprego

nos diferentes momentos

cronolóxicos do calendario

infantil, fai necesario que a

previsión das doses que se

solicitarán trimestralmente

sexa máis precisa, polo que

haberá que ter en conta

ademais das características

de manexo dos productos

vacinais dispoñibles o

número de nenos atendidos

en cada centro por grupos

de idade

Respecto da petición das

vacinas non sistemáticas

terase en conta o seguinte:

Vacina fronte á hepatiteA, vacina combinadafronte á hepatite A e áhepatite B e vacina anti-tuberculosa (B.C.G.): asolicitude de cada dosedeberá ir acompañadadun informe médico in-dividualizado, no que secertifique a indicaciónpara esta vacina. Non épreciso que sexa nominalsalvo no caso da vacinaantituberculosa.

Vacina antipoliomielíti-ca inactivada (Polio Salkou IPV): segue o mesmosistema que o resto devacinas sistemáticas.

Vacina antivaricela: estas vacinas emprégan-



se no ámbito hospitala-rio, no obstante se porcalquera motivo, ospacientes foran deriva-dos para súa vacinacióná atención primaria,estes puntos de vacina-ción solicitarán a vacinaá Delegación Provincialde Sanidade e ServiciosSociais correspondenteenviando así mesmo odocumento no que seindica a derivación paraa vacinación.

ALMACENAMENTO E RECEPCIÓN DE VACINASNO PUNTO DE VACINACIÓN

O mantemento da rede de

frío é de básica importancia

nun programa de vacina-

ción ó se-las vacinas subs-

tancias de delicado manexo

cunha potencia inmunoxé-

nica que diminúe ou se

perde se se expón a tempe-

raturas demasiado altas ou

demasiado baixas.

Denomínase cadea ou rede de

frío ó proceso de conserva-

ción, manexo, transporte e

distribución das vacinas ou

sistema que permite conserva-

la eficacia dunha vacina

desde a súa saída do laborato-

rio fabricante ata o lugar onde

se vai efectua-la vacinación.

En xeral, a rede de frío con-

fórmase en tres niveis, estrei-

tamente relacionados e

conectados entre si a través

das vías de transporte: Labo-

ratorio fabricante (nivel 1),

Comunidade Autónoma

(nivel 2) e Punto de vacina-

ción (nivel 3).



ALMACENAMENTO NOS PUNTOS DE VACINACIÓN

Dotación adecuada e instruc-

cións básicas de manexo da

neveira:

Os puntos de vacinación dis-

poñen dunha neveira para

uso exclusivo de vacinas

onde se almacenarán ata o

momento da súa administra-

ción. As neveiras estarán

dotadas de:

- Criostatos: deben estar

colocados na parte máis

alta da neveira (conxela-

dor) e colocados sobre o

seu costado en vez de un

encol doutro. Desta manei-Manual de Procedementos de Atención Primaria

188

Dotadas con

Dotadas con

• Grupo electrógeno• Neveiras empotradas de grandes dimensións• Rexistro gráfico da temperatura

Neveira de 150 litros parauso exclusivo das vacinas

Termómetros de máxima e mínima

Acumuladores térmicossituados no conxelador

Botellas de auga na parteinferior da neveira

Caixas illantes, criostatos e tarxeta de control de tempo-temperatura

LABORATORIOFABRICANTE

Neveiras portátiles-criostatos

Caix

as il

lantes

, crio

stato

s e ta

rxeta

de c

ontro

l de t

empo

-temp

eratu

ra

PUNTOS DE VACINACIÓNS

DELECACIÓN DE SANIDADE E

SERVICIOS SOCIAIS:

• A CORUÑA• LUGO• OURENSE• PONTEVEDRA

O esquema da rede de frío da Comunidade Autónoma de Gali-

cia no Programa de vacinación é o seguinte:


ra cada criostato está en

contacto co evaporador.

- Botellas de auga con sal ou

soro fisiolóxico na parte

baixa da neveira. Estas e os

criostatos axudan a estabi-

liza-la temperatura interna

da neveira.

- Termómetro de máxima e

mínima (zona central da

neveira)

- Vacinas e diluíntes: deben

colocarse sobre bandexas e

nos estantes centrais da

neveira. As bandexas

deben estar perforadas ou

ser de tea metálica para

evitar que quede auga den-

tro delas. A parte superior

debe quedar descuberta

para permiti-la circulación

de aire.

No caso de que se produza

unha ruptura da cadea de

frío porque a neveira deixe

de funcionar ben sexa por

un fallo da propia neveira

ou por unha causa máis

xeral ou externa a ela, o res-

ponsable do punto de vaci-

nación deberá poñelo en

coñecemento da Delegación

Provincial de Sanidade e

Servicios Sociais correspon-

dente. Na Guía de Saúde

Pública, serie I, sección

vacinas, informe 3: Manual

de manexo da rede de frío,

establécense unha serie de

actuacións a ter en conta,

nestes casos, ademais dunha

información moito máis

ampla sobre este tema (tem-

peraturas de conservación

das vacinas, instruccións

sobre o manexo correcto da

neveira, etc.)

Condicións a ter en conta

para un almacenamento

axeitado:

O responsable do punto de

vacinación deberá realizar de

forma rutineira as seguintes

actividades co obxecto deManual de Procedementos de Atención Primaria

189


manter un adecuado almace-

namento das vacinas:

- Comproba-lo comezo e ó

final de cada xornada labo-

ral que as temperaturas que

marca o termómetro de

máxima e mínima encón-

transe entre os 2°C e os 8°C

e rexistrar ditas temperatu-

ras no gráfico mensual de

temperaturas máximas e

mínimas. Tras cada lectura

deberase poñer a punto o

termómetro para as lectu-

ras posteriores.

- Comprobar que o almace-

namento das vacinas man-

tense de maneira axeitada.

As vacinas “vellas” dében-

se colocar diante das

“novas”, co fin de que se

utilicen antes.

- Comproba-lo stock exis-

tente co fin de asegura-la

dispoñibilidade de vacina

en todo momento e evitar

excesos de almacenaxe e

controla-las datas de cadu-

cidade de cada lote.

Se existen doses vacinais

próximas a caducar e que se

prevea que non vaian a uti-

lizarse antes da data de

caducidade, debe comuni-

carse dita circunstancia á

delegación provincial

correspondente cunha ante-

lación suficiente para pro-

ceder a súa redistribución.

- Comprobar periodicamente

o espesor da capa de xeo

do conxelador.

- Asegurarse de que os enva-

ses multidose de vacinas se

manteñan frías durante a

sesión de vacinación,

devolvéndoas á neveira se

a dose seguinte non se vai

administrar inmediatamen-

te e que no están expostas

directamente á luz solar.

- Que se utilice agulla e

xiringa dun só uso para

cada inxecciónManual de Procedementos de Atención Primaria

190


- Que as agullas e xiringas

empregadas sexan rexeita-

das dunha forma segura

- Que os viais multidose

abertos e non consumidos

na súa totalidade sexan

controlados para evita-la

contaminación

- Que non hai alimentos e

bebidas dentro da neveira.

Manipulación das vacinas:

Os viais multidose debe-rían esgotarse duranteunha sesión de vacina-ción para o cal pode sernecesario axusta-loshorarios ou as citas vaci-nais de maneira que todoo envase poida adminis-trarse na mesma xorna-da. Estes viais permane-cerán fora da neveira omínimo tempo necesariopara a administración davacina, retornando oenvase a aquela se aaplicación das seguintesdoses non é inmediata.

As vacinas liofilizadasdeben ser reconstituídas

no momento en quevaian ser administradase aquelas vacinas re-constituídas e non apli-cadas durante as 8horas seguintes a súapreparación deben serrexeitadas.

As vacinas aplicaranseseguindo a orde da súadata de caducidade. Édicir, administraranseos lotes de caducidademáis próxima. Se nonse especifica o día domes da data de caduci-dade, asumirase comotal o último día do mesindicado no vial.

RECEPCIÓN DE VACINAS NO PUNTO DE VACINACIÓN

Recepción das vacinas distri-

buídas directamente polo

laboratorio:

Cada envío de vacinas debe-

rá estar debidamente acondi-

cionado con materiais illan-

tes, e provisto no seu exte-

rior dunha etiqueta que indi-Manual de Procedementos de Atención Primaria

191


que que o vulto en cuestión

deberá conservarse refrixera-

do. No seu interior incluirase

un monitor de tempo/tempe-

ratura, que proporciona un

rexistro visual do tempo e

temperatura de exposición

do producto ó que acompa-

ña. A función deste indica-

dor é a de controla-lo man-

temento da rede de frío uni-

camente durante o transpor-

te da vacina, polo que unha

vez recibido o pedido deberá

observarse un especial coida-

do en conserva-las vacinas

nas condicións adecuadas.

No momento da recepción de

vacinas e previamente a

asina-lo albará de conformi-

dade, deberá:

- Inspecciona-la tarxeta de

control de tempo-tempera-

tura:

Esta tarxeta é un dispo-sitivo que, fixado áexpedición da vacina,permite un rexistro sin-xelo da súa exposición a

unhas determinadastemperaturas duranteun certo tempo. Propor-ciónanos informaciónsobre o tempo total queestivo sometido a unhatemperatura superior a12°C ou a 29°C, depen-dendo da escala queempreguemos.

Para que a tarxetapoida rexistrar estaexposición debe seractivada previamente.Para isto, a lingüetasituada no extremo late-ral esquerdo, debe serseparada completamen-te do resto da tarxeta.

A actuación práctica do res-

ponsable da recepción é a

seguinte:

Se se trata da vacinaantigripal ou antip-neumocócica, débenserexeitar tódolos envíosnos que apareza acoloración azul naventá número 3. Édicir, esta ventá e asseguintes deben perma-necer brancas. Este cri-




Modelo de tarxeta de control de temperatura pectoral máis utilizado



terio mínimo debemanterse para as vaci-nas máis estables in-cluídas no calendariode vacinacións infantíscomo a DT, a Td, ahepatite B (Engerix B)e a DTPa e as combi-nacións que a inclúen.

Coa vacina poliomielíti-ca oral é preciso sermáis estricto, xa que setrata da vacina máisinestable ante o aumen-to da temperatura. Deberexeitarse se aparece acor azul máis alá dametade da ventá núme-ro 1. Este criterio debemanterse así mesmopara a vacina triplevírica, a DTP e as com-binacións que a inclúen,a poliomielítica inxecta-ble (tipo Salk) e para ahepatite B (RecombivaxHB).

Deberá rexeitarse sem-pre calquera envío devacinas que cheguencoa tarxeta de controlde tempo-temperaturasen activar.

- Comproba-lo material reci-

bido en canto a:

Que se recibe a cantida-de adecuada de vacinas,diluíntes ou xiringas eagullas

Que a data de caducida-de das vacinas recibidasé a adecuada

Que non hai viais rotos

Que non hai viais con-xelados (a polio oraladmite a conxelación)

- Rexeitamento de vacinas:

O rexeitamento de vacinas

debe constar sempre no alba-

rá de recepción e debe ser

notificado á Delegación Pro-

vincial da Consellería de

Sanidade e Servicios Socias

(no caso das vacinas antigri-

pal e antipneumocócica ó

coordinador responsable da

campaña de vacinación da

súa Xerencia).



Recepción das vacinas distri-

buídas desde as delegacións

provinciais de sanidade e

servicios sociais:

Nestes casos, os técnicos da

delegación correspondente se

responsabilizan do mante-

mento da rede de frío ata o

momento en que as vacinas

cheguen ó punto de vacina-

ción, polo que non existen

requisitos especiais no

momento da recepción, salvo

a rápida introducción da

doses vacinais no frigorífico.

CASO ESPECIAL DE PETICIÓN DAS VACINASANTIGRIPAIS E ANTIPNEUMOCÓCICAS(CAMPAÑA CONXUNTA DEVACINACIÓN ANTIGRIPALE ANTIPNEUMOCÓCICA)

En cada campaña de vacina-

ción a Dirección Xeral de

Saúde Pública facilita infor-

mación, a través da circular

correspondente, sobre o sis-

tema de petición, distribu-

ción e devolución de vacinas

e sobre outros aspectos da

xestión, así como recomen-

dacións para o uso destas

vacinas.

Unha vez rematada a campa-

ña as doses de vacina antip-

neumocócica que se precisen

para a vacinación exclusiva

de persoas de grupos de

especial risco solicitaranse á

delegación provincial de

sanidade e servicios sociais

correspondente.


FOLLA DE INTERCONSULTA

O proceso de interconsulta é iniciado

xeralmente polo médico de cabeceira

(Atención Primaria), a través do cal realiza

unha consulta ó médico especialista (Aten-

ción Especializada), sobre o problema dun

paciente, asumindo a coordinación xeral

do proceso e mantendo a responsabilidade

sobre o paciente. Ámbolos dous facultati-

vos asumen a correspondente responsabili-

dade na atención ó paciente, coordinándo-

se entre eles, moitas veces a través dunha

longa documentación clínica compartida

e/ou mediante consultas conxuntas (médi-

co de cabeceira-médico especialista).

A organización do sistema de interconsul-

ta dependerá sempre das características

propias de cada área, en canto que existen

diferencias en recursos, factores demográ-

ficos, xeográficos, cultura organizativa,

OUTRAS ACTUACIÓNS ADMINISTRATIVASOUTRAS ACTUACIÓNS ADMINISTRATIVAS



etc., que determinan un

modo óptimo en cada caso.

Cada Xerencia informará a

cada unidade de Atención

Primaria, respecto dos servi-

cios e/ou especialistas de

referencia/especialidade que

dispón para realiza-las súas

derivacións de pacientes, así

como os centros onde se

sitúan e o sistema organiza-

tivo establecido sobre:

As formas de realiza-las

peticións: A través do servi-

cio de admisión do centro de

especialidades do hospital,

por correo interno ou correo

normal, por teléfono ou fax,

por ordenador se hai cone-

xión entre o centro de saúde

e o hospital, a través do

paciente que acode ó servicio

de admisión, etc.

Envío de documentación clí-

nica entre ámbolos dous

niveis de asistencia: Polo

propio paciente, por correo

interno ou normal, por

correo electrónico ou fax,

etc.

As derivacións poden ser

realizadas polo médico de

cabeceira, polo especialista

ou por ámbolos dous ó cen-

tro de especialidades, a con-

sultas externas do hospital

ou ó servicio de urxencias

deste.

O soporte físico no que se

debe realiza-la interconsulta

é a “folla de interconsulta”.

Na nosa Comunidade existe

un modelo normalizado para

realiza-la interconsulta e é o

único documento válido de

comunicación entre Aten-

ción Primaria e Atención

Especializada, en relación co

manexo de problemas dos

pacientes (trámite que ante-

riormente era realizado no

P.10).

Trátase dun documento

autocopiativo, no que o pro-

fesional médico que orixina

a interconsulta envía o orixi-Manual de Procedementos de Atención Primaria

198



Historia clínica de adultos: folla de interconsulta

Normal

Preferente

Urxente

Domicilio

Consulta de Patoloxía Consulta de Saúde Dr./a.

Dr./a.

Data

Identificación do paciente (Nome, Apelidos, N.º deidentificación)

INTERCONSULTA

Enderezo do paciente (si procede)

Tel.

DIRIXIDO A

Centro

Tel.

Sinatura

INFORME ESPECIALISTA Data

Centro

Tel.

Sinatura


nal e unha copia ó seu con-

sultor; este respóndelle no

orixinal e quédase coa copia.

É de fundamental importan-

cia, por razóns obvias, a boa

cobertura deste documento,

incluíndo o detalle necesario

sobre os datos clínicos que o

especialista poida precisar.

En ningún caso é admisible a

simple petición de consultas

ou de atención.

É esencial que o profesional

que solicita a interconsulta

formule unha pregunta clara

e concreta que debe figurar

de forma explícita, e que o

profesional responda tamén

de forma clara e explícita.

Unha alternativa de gran uti-

lidade é estructura-lo conti-

do da solicitude de acordo

coa metodoloxía de orienta-

ción de problemas, a mesma

que se utiliza no resto da

documentación da historia

clínica de Atención Primaria.

ESTRUCTURA DA FOLLA:

A folla consta de tres áreas

fundamentais:

DATOS ADMINISTRATIVOS

Identificación do paciente

(nome, apelidos, nº de

identificación e teléfono). O

recadro superior dereito da

folla está adaptado para a

impresión dos datos reflec-

tidos na tarxeta sanitaria,

mediante a “bacallaeira”.

Identificación dos profesio-

nais (tanto do que orixina a

interconsulta como ó que

vai dirixida) e dos seus

centros de traballo (endere-

zo e teléfono), se procede.

Identificación do tipo de

consulta en función do

grao de necesidade do

paciente:

Urxente (consulta inme-diata): pacientes querequiren unha valora-ción ou intervencióninmediata.

Preferente: pacientesManual de Procedementos de Atención Primaria

200


cunha necesidade deintervención que non éinmediata (urxente), peroque non poden esperar aser consultados nomomento en ques llecorrespondería se se rea-lizase unha cita normal,tendo en conta o tempode espera existente paraesa especialidade.

Normal: o resto dos ca-sos non incluídos nosapartados anteriores.

Domicilio: asistencia doespecialista ó domiciliodo paciente.

Identificación do tipo de

consulta, en canto a si se

trata de consulta de patolo-

xía ou de saúde.

ÁREA PARA O SOLICITANTE DAINTERCONSULTA (DATOS CLÍNI-CO-ASISTENCIAIS):

Razón ou motivo dainterconsulta.

Resumo da historia doproblema.

Resumo dos aspectosimportantes da historiado paciente.

Resultados da explora-ción física.

Resultados das probascomplementarias.

Tratamento ou manexoactual do problema.

Aspectos socio-psicoló-xicos relevantes.

Alerxias coñecidas.

Papel do paciente nadecisión de derivación.

Información dada ópaciente ou ós seusfamiliares.

Qué espera o pacienteda interconsulta.

Qué espera o profesio-nal da interconsulta.



Qué nivel de seguemen-to pode e desexa asumi-lo profesional que soli-cita a interconsulta.

Primeira consulta ourevisión.

ÁREA PARA A RESPOSTA DAINTERCONSULTA (DATOS CLÍNI-CO-ASISTENCIAIS)

Resumo da historia.

Resultados da explora-ción física.

Resultados das probascomplementarias.

Avaliación do problema.

Plan de manexo do pro-blema.

Información dada ópaciente.

Data de revisión, seprocede.

Todos estes datos poden non

ser necesarios en tódolos

casos, non obstante, considé-

rase que como mínimo deben

cubrirse os seguintes, inde-

pendentemente de que para

algún caso concreto poidan

ser esenciais todos eles:

Área de datos adminis-trativos-organizativos:

o facultativo de Atención

Primaria que solicita a

interconsulta cumplimen-

tará os datos identificativos

do pa-ciente.

Area de solicitud dainterconsulta:

Datos identificativos do

médico de Atención Pri-

maria solicitante e do

Centro de Saúde ou Con-

sultorio. (a impresión des-

tes datos, ademais dos

relativos á identificación

do paciente, pode reali-

zarse mediante a “baca-

lladeira”, sempre que o

usuario dispoña da Tarxe-

ta Sanitaria).Manual de Procedementos de Atención Primaria

202


Servicio destinatario

Datos clínicos estructura-dos coa seguinte infor-mación: tipo de intercon-sulta, antecedentes, datosda anamnese e explora-ción (valoración do pro-blema), resultado dasprobas complementariasrealizadas, impresióndiagnostica e motivo daderivación ou razón dainterconsulta.

Area de resposta áinterconsulta:

Datos da anamneses eexploración (valoracióndo problema)

Resultado das probascomplementarias reali-zadas.

Diagnóstico

Recomendacións e plan demanexo

Identificación do médicoconsultor de AtenciónEspecializada

FOLLA DE ATENCIÓN URXENTEEXTRAHOSPITALARIA

É un documento para empre-

gar en calquera asistencia

prestada fóra da xornada

ordinaria de traballo, tanto

por parte de medicina xeral e

pediatría como por parte de

enfermería. De existir acceso

ó historial clínico, esta folla

deberá substituírse pola folla

de seguemento. Tamén se

utiliza esta folla para deriva-

cións urxentes ó hospital.

Trátase dun documento

autocopiativo, do cal se

entrega unha copia ó pacien-

te, e consta de dúas áreas

fundamentais:

Datos administrativos:Identificación do pa-ciente, do profesional edo lugar de consulta

Área de historia clínica:É importante salienta-lo motivo de consulta,así como o xuízo diag-nóstico e o tratamento.



Así mesmo, convéntamén non esquece-ladata e hora da alta.

INFORME DE ENFERMERIAÁ ALTA HOSPITALARIA

O informe representa un sis-

tema de comunicación entre

os profesionais de enfermería

dos niveis asistenciais de

Atención Especializada e

Atención Primaria, en canto

que garantiza a continuidade

do proceso asistencial, facili-

tando o seguemento do

paciente.

O obxetivo deste documen-

to é desenvolve-lo Proceso

de Atención de Enfermería

mediante a continuidade

dos coidados, a toma de

decisions e o fomento da

relación entre niveis asis-

tencias, ademáis de dispo-

ñer dun parámetro máis nos

audit de calidade dos servi-

cios e prestacións de enfer-

mería.

Este documento, que forma

parte da historia clínica do

paciente, é emitido polo pro-

fesional de enfermería de

Atención Especializada sobre

un determinado paciente no

momento da alta no hospital,

sobre a continuación dos

coidados recibidos e os que

este necesita para a súa rein-

corporación á vida normal, e

vai dirixido ó usuario e ós

enfermeiros/as doutros cen-

tros sanitarios (hospitalario

ou de atención primaria) que

vaian a atendelo. A informa-

ción que se reflicta no

mesmo é relativa ós datos

que necesita o profesional de

enfermería deste centro sani-

tario, para garantiza-la con-

tinuidade dos coidados do

paciente, que entre outros

datos contén os seguintes:

- Antecedentes persoais

- Valoración de enfermería ó

ingresoManual de Procedementos de Atención Primaria

204


- Resumo dos coidados de

enfermería realizados

- Diagnoses de enfermería

pendentes de resolución

- Educación sanitaria pro-

porcionada ó paciente e o

seu entorno

- Comentarios de índole

socio-sanitaria, no caso

que proceda.

Este informe é entregado de

forma xeral, no momento de

alta no hospital, ó paciente

ou a súa familia, para que

llelo entregue á enfermeira/o

do seu centro de saúde. Nal-

gúns casos e dependendo do

sistema acordado en cada

área, este documento tamén

se fai chegar ó centro de

atención primaria correspon-

dente, a través das Direc-

cións de Enfermería de

ambos niveis asistenciais.

Non existe actualmente un

modelo único de “alta de

enfermería”, cada hospital ou

área de saúde ten o seu propio.

PARTE DE CONSULTA E HOSPITALIZACIÓN (P.10)

Documento que SÓ se

empregará, por parte do

médico, para prescripción de

osixenoterapia, así como de



documento interno de comu-

nicación entre medicina e

enfermería.

SOLICITUDE DE PROBASCOMPLEMENTARIAS

Documento utilizado polo

médico, para solicita-la rea-

lización de probas comple-

mentarias de Rx e laborato-

rio que estarán dispoñibles

en tódalas consultas dos cen-

tros a disposición do persoal

médico que o precise. Este

documento é distinto en fun-

ción da área hospitalaria á

que estea adscrito o centro.

FOLLAS DE REXISTRO DEACTIVIDADE

En cada Xerencia existen

uns modelos normalizados

de follas de rexistro de acti-

vidade, as cales son as que

deben empregarse para

rexistra-la actividade que se

realice no centro, de acordo

cos criterios establecidos por

esta e en tanto non se defina

a súa normalización a nivel

de Comunidade Autónoma.

SISTEMA BÁSICO DA REDEGALEGA DE VIXILANCIAEN SAÚDE PÚBLICA

Mediante o Decreto

177/1998, do 11 de xuño, da

Consellería de Sanidade e

Servicios Sociais, créase a

rede galega de vixilancia en

saúde pública (RGVSP), inte-

grada por distintos sistemas

de información relacionados

coa recollida de datos de

interese para a toma de deci-

sións en saúde pública.

O sistema básico da rede

galega de vixilancia en saúde

pública, desenvolvido pola

Orde do 14 de xullo de 1998,


Servicios Sociais, modificado

en parte pola Orde do 24 de

marzo de 1999, pola que

inclúe o sarampelo na rela-

ción de enfermidades de

declaración obrigatoria, está

integrado por:Manual de Procedementos de Atención Primaria

206



Cadro de enfermidades



Sistema xeral de decla-ración obrigatoria deenfermidades (EDO).

Notificación de situa-cións epidémicas e a-brochos.

Sistema de informaciónmicrobiolóxica.

SISTEMA XERAL DE DECLARA-

CIÓN OBRIGATORIA DE ENFER-

MIDADES (EDO)

O obxectivo deste sistema é a

vixilancia epidemiolóxica

das enfermidades relaciona-

das no anexo adxunto a este

apartado, no cal especifícase

a modalidade de notificación

para cada unha delas.

Tódolos médicos en exercicio

no ámbito da nosa Comuni-

dade están obrigados a reali-

zar esta declaración ante a


Servicios Sociais, sobre os

casos novos destas enfermi-

dades aparecidas durante a

semana en curso e baixo sos-

peita clínica.

Existen modelos de notifica-

ción normalizados segundo a

modalidade, os cales poden

modificarse lixeiramente dun

ano para outro e no caso de

non dispoñer deles, pódese

dirixir ás seccións corres-

pondentes da Delegación de

Sanidade e Servicios Sociais

da súa provincia.

A declaración do EDO e a

declaración ampliada de

Tuberculose, están incorpo-

radas no programa informá-

tico OMNI-AP de Historia

Clínica informatizada, que se

está a implantar nos centros

de Atención Primaria e que

permite imprimir unhas

follas iguais ós modelos en

papel e permitirá a declara-

ción por correo electrónico.

- Modalidades de notifica-

ción (No anexo adxunto

relacionanse as enfermida-

des incluídas no sistema de


vixilancia e tipo de notifi-

cación/s para cada unha

delas).

1. Declaración numérica:

Realizarase, aínda que non

se detecten casos, na folla

de “notificación semanal

numérica” e referido a

tódalas enfermidades de

declaración obrigatoria,

relacionadas no anexo

adxunto a este apartado.

2. Declaración individuali-

zada: Realizarase na folla

de “notificación individua-

lizada”. Tódalas enfermida-

des de declaración indivi-

dualizada son tamén de

declaración numérica.

Os casos de tuberculoserespiratoria e a síndro-me de inmunodeficien-cia adquirida (SIDA)son tamén de declara-ción obrigatoria e nomi-nal e realizaranse nosseus impresos específi-cos ó Rexistro do Pro-grama Galego de Pre-vención e Control de

Tuberculose, a través daUnidade de Tuberculoseque teña de referencia eó Rexistro Galego deSIDA respectivamente,ámbolos dous depen-dentes da DirecciónXeral de Saúde Públicae reguladas pola Ordedo 4 de decembro de1998 (DOG 24 e 28 dedecembro de 1998, res-pectivamente).

3. Declaración urxente: Está

referida ás enfermidades

relacionadas como tales no

anexo adxunto a este apar-

tado e notificarase de forma

inmediata ó Sistema de

Alerta Epidemiolóxica de

Galicia (SAEG) o cal ten os

seguintes teléfonos:

Horario de oficina: ACoruña (981.185.834);Lugo (982.294.114 );Ourense(988.386.339); y Pon-tevedra (986.805.872)

Fóra de horario de ofici-na: 649.829.090 (Através do 061 tamén é



posible contactar coSAEG).

Tódalas enfermidades de

declaración urxente son

tamén de declaración indivi-

dualizada e esta notificación

telefónica non exclúe reali-

zar esta última.

SITUACIÓNS EPIDÉMICAS EABROCHOS

A efectos da declaración obri-

gatoria considérase abrocho

ou situación epidémica:

O incremento significa-tivamente elevado decasos en relación cosvalores esperados.

A aparición dunha en-fermidade, problema ourisco para a saúdedunha zona ata entónlibre deles.

A presencia de calqueraproceso relevante deintoxicación agudacolectiva, imputable acausa accidental, mani-pulación ou consumo.

A aparición de calqueraincidencia de tipo catas-trófico que afecte oupoida afectar á saúdedunha comunidade.

Tódolos médicos en exercicio

e os centros sanitarios, públi-

cos e privados, ante a sospei-

ta dun abrocho ou situación

epidémica, están obrigados a

declaralos, polo mesmo

medio que as enfermidades

de declaración urxente, noti-

ficándoo ó SAEG.

Cando o abrocho ou situa-

ción epidémica detectados

débase a unha enfermidade

de declaración obrigatoria

urxente, tódolos casos diag-

nosticados serán incluídos

na declaración da semana na

que son identificados.

INFORMACIÓN MICROBIOLÓXICA

O sistema de información

microbiolóxica recolle datos

sobre a patoloxía infecciosa

confirmada polo laboratorio,Manual de Procedementos de Atención Primaria

210


co obxectivo de aportar

información específica para

a vixilancia epidemiolóxica.

As fontes de información son

os laboratorios de diagnósti-

co microbiolóxico, tanto clí-

nicos como de saúde pública,

así como os laboratorios de

referencia.

INFORMACIÓN DAS REACCIÓNS ADVERSAS AMEDICAMENTOS (RAM)

O Centro de Farmacovixilan-

cia de Galicia é unha unida-

de dependente da División de

Farmacia e Productos Sani-

tarios do Servicio Galego de

Saúde, e a súa misión pri-

mordial é a de recibir, valo-

rar, procesar e explora-las

notificacións de sospeitas de

reaccións adversas a medica-

mentos e/ou productos sani-

tarios, na Comunidade Autó-

noma de Galicia, garantindo

a estricta confidencialidade

do enfermo e do profesional

sanitario que o notifica.

A actividade do Centro de

Farmacovixilancia de Galicia

intégrase no Sistema Español

de Farmacovixilancia, coor-

dinado pola Subdirección

Xeral de Seguridade de

Medicamento da Axencia

Española do medicamento do

Ministerio de Sanidade e

Consumo.

A Lei 25/1990, do 20 de

decembro, do medicamento

regula a farmacovixilancia

na súa dobre vertente de

recollida e comunicación da

información sobre reaccións

adversas ós medicamentos:

OBRIGA DE DECLARAR

Os profesionais sanitarios

teñen o deber de comunicar

con celeridade ás autoridades

sanitarias ou ós centros espe-

cializados que aquelas desig-

nen os efectos inesperados

ou tóxicos para as persoas ou

a saúde pública que puideran

ser causados polos medica-

mentos.Manual de Procedementos de Atención Primaria

211



tarxeta amarela (exterior)

RESPOSTA COMERCIALAutorización N.º 9.367B. O. C. N.º 88 de 6-10-1989

Servicio Galego de Saúde

División de Farmacia e Productos Sanita-riosCentro de FarmacovixilanciaApartado nº 715700 Santiago de Compostela

No necesitasello

Non necesitaselo

REMITENTE

NOME

ENDEREZO



tarxeta amarela (interior)

MEDICAMENTO (S)*(Indique o nome comercial

REACCIÓNS

Dose diaria e vía de administr. Comenzo

Datas

Final

Comenzo

Datas

Final

Motivo deprescripción

Desenlace(P. ex. mortal,secuelas, etc.)

(véxase nota 2)

* para as vacinas indique o número de lote

OBSERVACIÓNS ADICIONAIS

Nome

Enderezo

Poboación

Teléfono

MÉDICONOTIFICADOR: FARMACÉUTICO A.T.S./D.U.E

ASISTENCIA PRIMARIA

Por favor, marque cunha cruz se necesita máis tarxetas

ORDE DA NOTACIÓN: HOSPITALARIA ESPECIALIZADA

/ /Data Sinatura

OUTROS

(coa finalidade de saber se se repetiu algunha reacción, indiquetamén o número de historia para os pacientes especializados)

NOME DO PACIENTESEXO IDADE PESO (Kg.)

Por favor, notifique tódalas reaccións a fármacos recente-mente introducidos no mercado e as reaccións graves ouraras a outros fármacos (vacinas, productos estomatolóxicose quirúrxicos, DIU, suturas, lentes de contacto e líquidostamén deben ser considerados medicamentos).

Notifique na primeira liña ou fármaco que considere máissospeitoso de producí-la reacción, ou ben poña un asteriscoxunto ó nome dos medicamentos sospeitosos, se cree quehai máis dun.

Notifique tódolos demáis fármacos, incluídos os de autome-dicación, tomados nos tres meses anteriores. Para as mal-formacións conxénitas, notifique tódolos fármacos formadosdurante a xestación.

Non deixe de notificar por descoñecer unha parte da infor-mación que lle pedimos.

CONFIDENCIALNOTIFICACIÓN DE SOSPEITA DE RECCIÓN ADVERSA A UN MEDICAMENTO

1.

2.

3.

4.


Os fabricantes e titula-res de autorizaciónssanitarias de medica-mentos tamén estánobrigados a declarar áAdministración doEstado e ás comunida-des autónomas queteñan competencias deexecución en materia deproductos farmacéuti-cos os efectos inespera-dos ou tóxicos dos queteñan coñecementos eque puideran ser causa-dos polos medicamentosque fabrican ou comer-cializan.

Na nosa Comunidade, tódo-

los profesionais sanitarios

teñen o deber de comunicar

ó Centro de Farmacovixi-

lancia de Galicia aquelas

manifestacións clínicas de

sospeita de reacción adver-

sas producidas por medica-

mentos.

MODELO DE NOTIFICACIÓN

O documento utilizado para

a notificación de RAM é o

denominado “tarxeta ama-

rela” e recolle a información

mínima capaz de establece-

la relación de causalidade

entre o medicamento e a

reacción adversa, e, á súa

vez, constitúe a base do Pro-

grama de notificación espon-

tánea de reaccións adversas

a medicamentos.

Consta de seis apartados:

1.- Instruccións e recomen-

dacións que hai que seguir

para a comunicación de

sospeita de reacción

adversa.

2.- Datos do paciente:

Nome, apelidos, co obxecto

de detectar reaccións adver-

sas nun mesmo paciente, ó

expoñelo en distintas oca-

sións a un mesmo medica-

mento e de evitar avaliar

notificacións recibidas por

duplicado.

Idade, sexo e peso, co fin de

coñecer grupos de risco e

detectar sobredosificacións.Manual de Procedementos de Atención Primaria

214


3.- Medicamento/s adminis-

trados ó paciente:

Medicamento/s administra-

dos durante os tres últimos

meses anteriores á aparición

da reacción adversa co

obxecto de detectar po-sibles

interaccións. De-be notifi-

carse en primeira liña aquel

que se considera máis sos-

peitoso de causa-la reacción,

ou ben poñer un asterísco

xunto ó nome dos medica-

mentos sospeitosos, se se cre

que hai máis dun.

Doses, vía de administra-

ción e datas de inicio e

finalización do tratamento,

necesarias para establecer

unha relación cronolóxica

entre a administración do

medicamento e a aparición

da reacción adversa.

Motivo da prescripción,

para contribuír ó establece-

mento da re-acción causal

da notificación.

4.- Descrición da/s reac-

ción/s adversa/s:

Data de inicio e final da reac-

ción así como o desenlace

desta para coñece-la súa gra-

vidade e secuencia temporal

co medicamento sospeitoso.

5.- Observacións adicionais:

Información clínica ou pro-

bas complementarias realiza-

das que poidan contribuír a

establece-la reacción de cau-

salidade entre a reacción

adversa e o medicamento

administrado.

6.-Datos persoais do notifi-

cador

Nome, enderezo e teléfono

do notificador e data da

notificación, a efectos de

realizar un seguemento da

RAM, así como para enviar-

lle información sobre o

resultado da súa notifica-

ción.

Procedencia da notificación

(centro de saúde, hospital,Manual de Procedementos de Atención Primaria

215


privada, oficina de farmacia,

etc.).

TRAMITACIÓN

Unha vez cuberto o documen-

to de notificación, remíteselle

ó Centro de Farmacovixilan-

cia de Galicia por un sistema

de franqueo en destino.

O Centro de Farmacovixilan-

cia integrará a información

recibida, unha vez avaliada e

codificada, na base de datos

do Sistema Español de Far-

macovixilancia denominado

FEDRA (Farmacovixilancia

Española, Datos de Reac-

cións Adversas), coordinado

polo Centro Nacional de Far-

macovixilancia.

Para calquera dúbida sobre

este tema pódense poñer en

contacto co Centro de Far-

macovixilancia da División

de Farmacia e Productos

Sanitarios, a través dos telé-

fonos: 981 542 813 e 981 542

844 (fax: 981 541 804).



OU

TRAS

pres

taci

óns

sani

tari

asO

UTRAS P

RESTACIÓ

NS S

AN

ITARIA

S

Prestación farmacéutica

Prestacións complementarias

Servicios de información e documentación sanitaria


PRESTACIÓN FARMACÉUTICA

A Lei Xeral de Sanidade (Lei 14/1986, do

25 de abril), recoñece o dereito dos usua-

rios do sistema sanitario público a obter

medicamentos e productos sanitarios que

se consideren necesarios para promover,

conservar ou restablece-la súa saúde. No

que á idoneidade sanitaria dos medicamen-

tos e demais productos e artigos sanitarios

se refire, asígnalle á Administración Sani-

taria do Estado a misión de autoriza-la súa

circulación e uso, así como o control da

súa calidade.

A Lei 25/1990, do 20 de decembro, do

Medicamento, ten como obxectivo pri-

mordial contribuír á existencia de medi-

camentos seguros, eficaces e de calidade,

correctamente identificados e con infor-

mación apropiada e para iso regula no

ámbito de competencias que lle corres-

ponden ó Estado:

PRESTACIÓN FARMACÉUTICAPRESTACIÓN FARMACÉUTICA



A fabricación, elaboración,

control de calidade, circula-

ción, distribución, réxime de

prezos, comercialización,

información e publicidade,

importación, ex-portación,

almacenamento, prescrip-

ción, dispensación, avalia-

ción, autorización e rexistro

dos medicamentos de uso

humano e veterinario, así

como a ordenación do seu

uso racional e a interven-

ción de estupefacientes e

psicotrópicos. A regulación

tamén se estende ás subs-

tancias, excipientes e mate-

riais em-pregados para a súa

fa-bricación, preparación ou

envasado.

A actuación das persoas físi-

cas e xurídicas en canto

interveñen na circulación

industrial ou comercial dos

medicamentos ou que pola

súa titulación profesional

poidan garantilos, controla-

los, receitalos ou dispensalos.

Os principios, normas, crite-

rios e esixencias bá-sicas

sobre a eficacia, seguridade e

calidade dos productos sani-

tarios e de hixiene persoal.

Os establecementos e servi-

cios farmacéuticos de aten-

ción farmacéutica de dispen-

sación de medicamentos, na

nosa Comunidade, conforme

establece a Lei 5/1999, do

21 de maio, de Ordenación

Farmacéutica, nas condi-

cións establecidads para a

súa autorización, son os

seguintes:

As oficinas de farmacia.

As boticas anexas demedicamentos e pro-ductos sanitarios.

Os servicios de farmaciade atención primaria, osdos hospitais, os doscentros de asistenciasocial que presten asis-tencia sanitaria especí-fica e os dos establece-mentos psiquiátricos.



Os depósitos de medica-mentos e productos sa-nitarios

A dispensación de medica-

mentos e productos sanita-

rios é gratuita cando é dis-

pensada polos profesionais

sanitarios dentro das insti-

tucións propias ou concerta-

das da Seguridade Social, en

réxime de internamento,

ambulatorio e domicilio. En

canto á prescripción e dis-

pensación de medicamentos

ós pacientes non hospitali-

zados, o Real Decreto.

83/1993 de 22 de xaneiro,

desenvolvido pola Orde de

6/4/93 do Ministerio de

Sanidade e Consumo, fai

unha clasificación das espe-

cialidades farmacéuticas en

tres anexos ou listados de

medicamentos, revisados

periodicamente, a partir dos

cales establécese a diferente

participación económica do

usuario na prestación far-

macéutica:

Aportación do 40% doprezo de venta ó público(P.V.P.), para tódalasespecialidades incluídasno anexo III, onde osenvases deberán levar ocupón precinto.

Aportación reducida do10% de P.V.P., sen queexceda dun importemáximo de 439 ptas.(cantidade que é revisa-da periódicamente da-cordo coa evolución doI.P.C.), para tódalasespecialidades recolli-das no anexo II, quedeberán levar un distin-tivo especial, no cupónprecinto.

Son tamén de aporta-ción reducida os seguin-tes efectos e accesorios(R.D. 9/1996 de 15 dexaneiro): aparatos deinhalación, productosde ostomía, bolsas derecollida de ouriños,colectores de pene, son-das vesicais e cánulasde traqueotomía e larin-xectomia.



Exentos da aportacióneconómica: A dispensa-ción de medicamentos eproductos sanitarios égratuita ós seguintescolectivos de usuarios:

Pensionistas e os seusbeneficiarios (modalida-de contributiva).

Traballadores que teñanrecoñecida unha enfer-midade profesional ouaccidentados laboral-mente.

Afectados do SíndromeTóxico.

Persoas sen recursoseconómicos suficientesmaiores de 65 anos queteñan recoñecido odereito á Asistencia Sa-nitaria (pensionistamodalidade non contri-butiva).

Por outra banda, e respecto

deste tema, no R.D.

1032/1999, de 18 de xuño,

regúlase o sistema de precios

de referencia na financiación

con cargo a fondos da Segu-

ridade Social ou a Fondos

estatais afectos a sanidade,

das prestacións de especiali-

dades farmacéuticas inclui-

das nos conxuntos homoxé-

neos (grupo de especialida-

des farmacéuticas calificadas

como bioequivalentes, nos

que alo menos unha delas é

xenérica) determinados polo

Ministerio de Sanidade e

Consumo e que se prescriban

e dispensen a través de rece-

ta médica oficial a usuarios

que teñan dereito a elo. Con-

sidérase o prezo de referencia

como a cuantía máxima que

poderá ser financiado con

cargo ós fondos públicos, de

cada un dos medicamentos

incluidos nun conxunto

homoxéneo. Na Orde de 13

de xullo de 2000, do Minis-

terio de Sanidade e Consu-

mo, determínanse os con-

xuntos homoxéneos das

especialidades farmacéuticasManual de Procedementos de Atención Primaria

222


e apróbanse os prezos de

referencia

Cando o precio da especili-

dade farmacéutica bioequi-

valente prescrita é superior ó

precio de referencia estable-

cido, o farmacéutico deberá

de sustituila por unha xené-

rica do mesmo conxunto

homoxéneo, coa excepción

de que o médico adxunte á

prescripción, un informe

xustificativo da improceden-

cia da sustitución. Neste últi-

mo caso a especialidade far-

macéutica dispensada será

financiada con cargo os fon-

dos públicos, sen perxuicio

da aportación económica

que, no seu caso, lle corres-

ponda satisfacer ó beneficia-

rio, sobre o prezo de venta ó

público da especilidade, en

función do réximen que lle

sexa de aplicación

Cando a petición dun benefi-

ciario se lle dispense unha

especialidade farmacéutica

prescrita polo médico e

incluída nun conxunto

homoxéneo, onde o prezo é

superior ó de referencia fixa-

do, ademais da aportación

económica que lle corres-

ponda sobre o prezo de refe-

rencia, pagará a diferencia

entre o custe da especilidade

farmacéutica e o prezo de

referencia.

DOCUMENTO OFICIAL DEPRESCRIPCIÓN FARMA-CÉUTICA

A receita médica é o docu-

mento normalizado que se

esixe como condición previa

á dispensación de medica-

mentos e productos sanita-

rios que requiren prescrip-

ción médica, a través da cal

os facultativos médicos

legalmente capacitados pres-

criben os medicamentos e

productos sanitarios ó

paciente para a súa dispen-

sación polas farmacias,

transmitindo a informaciónManual de Procedementos de Atención Primaria

223


obxectiva necesaria e a iden-

tificación precisa dos men-

cionados medicamentos e

productos sanitarios a tódo-

los que interveñen na asis-

tencia sanitaria. Actualmente

dispoñemos de dous tipos de

modelos oficiais:

MODELO DE RECEITA MÉDICA

ORDINARIA

Este modelo é o utilizado

para a prescripción e dispen-

sación de medicamentos que

non conteñan substancias

estupefacientes. Dependendo

do colectivo de poboación ó

que vaian destinadas, van

impresas en cor diferente:

- Cor verde: Réxime xeral de

activos.

- Cor vermella: Réxime pen-

sionista.

- Cor branca: Receitas non

facturables con cargo á

Seguridade Social (unha

soa folla).

- Cor azul: prescripción far-

macéutica en procesos

laborais (accidente laboral

ou enfermidade profesional

con asistencia a cargo da

Seguridade Social).

No caso de asegurados e bene-

ficiarios de MUFACE, MUGE-

JU e ISFAS, a prescripción far-

macéutica sempre se realizará

nas receitas oficiais destas

mutualidades, tanto os que

teñen concertada a asistencia

sanitaria co INSS como os

incluídos no convenio especial

referenciado neste manual.

MODELO DE RECEITA OFICIALDE ESTUPEFACIENTES OU PSI-COTRÓPICOS (OM DO 25 DEABRIL DE 1994)

A receita oficial de medica-

mentos estupefacientes é o

documento necesario para a

prescripción, e dispensación

de medicamentos para uso

humano que conteñan subs-

tancias estupefacientes in-

cluídas na Lista I da Conven-Manual de Procedementos de Atención Primaria

224


ción Única de Estupefacien-

tes de 1961 e posteriores

modificacións.

Os talonarios de receitas ofi-

ciais de estupefacientes

seranlles distribuídos de

forma gratuíta ós facultati-

vos a través da Dirección

Provincial correspondente.

SITUACIÓNS ESPECIAIS DEPRESCRIPCIÓN

Dadas as características espe-

ciais dalgúns medicamentos e

productos sanitarios, establé-

cense para eles, uns requisitos

especiais en canto á súa pres-

cripción. Podemos clasificar

estes medicamentos en tres

grupos:

Medicamentos e produc-tos sanitarios que requi-ren visado previo de ins-pección para a súa dis-pensación polas oficinasde farmacia: O visado éo acto a través do cal aInspección de ServiciosSanitarios autoriza concarácter excepcional,previo á súa dispensa-

ción e para un pacienteconcreto, a utilizaciónde medicamentos e pro-ductos farmacéuticosque, posuíndo cupónprecinto ASSS requirenun control sanitarioespecial, e daquelesoutros que, carecendodel, sexan consideradosdispensables en determi-nados casos, con cargo óSistema Nacional deSaúde.

Medicamentos para diag-nóstico: os medicamentosque requira o pacientepara a realización dunhaproba diagnóstica seran-lle facilitados polo centroou institución sanitariaonde se leve a cabo.

Medicamentos estran-xeiros: As prescripciónsde medicamentos es-tranxeiros para pacien-tes en tratamentoambulatorio teñen queser tramitadas necesa-riamente polas Delega-cións Provinciais daConsellería de Sanidadee Servicios Sociais daXunta de Galicia.



O Decreto 63/1995 sobre ordenacióndas prestacións sanitarias no SNS,define as prestacións complementariascomo aquelas que supoñen un elemen-to adicional e necesario para a conse-cución dunha asistencia sanitariacompleta e adecuada, e consideracomo tales ademáis dos tratamentosdietoterápicos complexos (desenvolvi-da pola Orde de 30 de maio de 1997),as seguintes prestacións:

PRESTACIÓNS COMPLEMENTARIASPRESTACIÓNS COMPLEMENTARIAS



TRANSPORTE SANITARIODE PACIENTES:

O SERGAS financia o trans-

porte especial de enfermos

ou accidentados cando, a

xuízo do médico, concorre

algunha das seguintes cir-

cunstancias:

Situación de urxenciaque implique risco vitalou dano irreparable paraa saúde do enfermo.

Imposibilidade física dointeresado que lle impi-da ou o incapacite parautilizar transporte ordi-nario para desprazarsea un centro sanitario ouó seu domicilio trasrecibi-la atención sani-taria correspondente

Traslados por asistenciacontinuada para certostratamentos prolonga-dos (rehabilitación, he-modiálise, radio e qui-mioterapia e outros)que poden ser asumidospolo SERGAS.

Nestes casos nos que un

paciente precise un medio

especial de transporte para

recibir asistencia sanitaria,

utilizaranse soamente ambu-

lancias mediante as seguin-

tes vías:

Transporte urxente: comunicaráselle á Cen-tral de Coordinación do061, a cal mobilizará aambulancia cos mediosnecesarios en cada caso.Esta é a única vía quedebe utilizarse para estetipo de transporte depacientes.

Transporte non urxente:a Dirección Provincialdo SERGAS é a compe-tente na xestión destetipo de transporte. Nes-tes casos o facultativoprescribirá a necesidadede transporte sanitario,no formulario estableci-do ó efecto “folla deprescripción de trans-porte sanitario nonurxente”, e tramitarápor fax ou a través daaplicación informáticadestinada a tal fin, se




Folla de prescripción de transporte sanitario non urxente


está operativa no cen-tro, a Dirección Provin-cial correspondente,para o visto e praceprevio da InspecciónSanitaria (“visado”).

Non se facilitarán follas de

prescripción a posteriori para

o traslado de enfermos por

asistencias que xa foron

prestadas (particularmente

nos Servicios de Urxencia).

Se é o caso debe dirixi-lo

paciente, con tódolos infor-

mes e documentos que

posúa, á unidade de atención

ó paciente ou á Inspección

Médica (unidade de presta-

cións) máis próxima para

que se lle informe dos seus

dereitos.

Nos casos nos que o trans-

porte sexa mobilizado polo

061, non se debe cubrir folla

de prescripción ningunha.

Na nosa Comunidade o

transporte sanitario ven

regulado polo Decreto


da Conselleria de Sanidade e

Servicios Sociais e na Orde

de 30 de marzo de 2001

desenvólvense as prestacións

por desplazamiento previstas

no citado decreto e conside-

radas non obligatorias en

canto a su financiación polo

SERGAS. Os pacientes que

teñan cobertura co SERGAS,

que se despracen con fins

asistenciais e non precisen

usar transporte sanitario e

sempre que concorran as

condicións reguladas en dita

Orde, poden solicitar o abono

dos gastos do mesmo na

Dirección Provincial corres-

pondente á súa residencia

habitual.

OSIXENOTERAPIA DOMICILIARIA

A Orde do 3 de marzo de

1999, do Ministerio de Sani-

dade recolle os requisitos e

as situacións clínicas que

xustificarían as indicaciónsManual de Procedementos de Atención Primaria

230


da osixenoterapia e outras

técnicas de terapia respirato-

ria domiciliarias, considera-

das no RD 63/1995, de orde-

nación de prestacións sanita-

rias do Sistema Nacional de

Saúde.

A prescripción deste tipo de

tratamentos deberá realiza-la

o pneumólogo. Naqueles

casos nos que o médico de

cabeceira considere que o

paciente poidera beneficiarse

desta medida terapéutica,

deberá remitilo ó seu espe-

cialista, para que sexa este

quen, despois de facer un

estudio e valoración clínica

do paciente, indique, se é o

caso, a necesidade de trata-

mento, que se efectuará no

correspondente P.10 que

deberá ser visado pola Ins-

pección Médica.

Os sucesivos P.10 de pres-

cripción de osixenoterapia

domiciliaria terán unha vali-

dez mensual, e poderá redac-

talos o médico de cabeceira.

ORTOPRÓTESES

Os principios para o desen-

volvemento desta prestación

recollida no Decreto

63/1995, de ordenación de

prestacións do Sistema

Nacional de Saúde, veñen

establecidos na Orde do 18

de xaneiro de 1996 (modifi-

cada polas O.M. de 23 de

xullo de 1999 e de 30 de

marzo de 2000), do Ministe-

rio de Sanidade e Consumo,

sobre asistencia sanitaria da

Seguridade Social, a cal dis-

pón que as administracións

públicas competentes na

xestión da prestación orto-

protésica elaborarán os

correspondentes catálogos de

materiais ortoprotésicos, así

como as condicións de acce-

so, prescripción, xestión,

aplicación do catálogo e, se

procede, de recuperación dos

artigos. Na nosa ComunidadeManual de Procedementos de Atención Primaria

231


a prestación ortoprotésica

está regulada pola Orde do

17 de xullo de 2000, modifi-

cada en parte pola Orde de

21 de marzo de 2001, da


Servicios Sociais.

Se polas lesións ou patoloxí-

as que presente un beneficia-

rio debe utilizar algún tipo

de órtese ou prótese, estas

deberán prescribi-las os

facultativos de atención

especializada conforme ó

catálogo vixente nesta

Comunidade Autónoma.

Os útiles destinados a protec-

ción ou reducción de lesións

ou malformacións internas

de fabricación seriada, e que

non requiran unha confec-

ción ou adaptación indivi-

dualizada tal como as medias

elásticas terapéuticas de

compresión forte, bragueiros,

xeonlleiras, ombreiras, etc.,

de tipo elástico, non teñen a

condición de prestación

ortopédica. Estes artigos

están incluídos na prestación

farmacéutica como efectos e

accesorios e, polo tanto,

deben prescribirse en receita

oficial para a dispensación

polas oficinas de farmacia.

Nas xerencias pode haber

acordos especiais sobre este

tipo de prestacións.



DOCUMENTACIÓN SANITARIASERVICIOS DE INFORMACIÓN E


De acordo co RD 63/95, do 20 de xaneiro,

sobre a ordenación das prestacións sanita-

rias do Sistema Nacional de Saúde, está

prestación en materia de información e

documentación sanitaria asistencial está

constituida polos seguintes servicios:

Información ó paciente e ós seusfamiliares ou achegados dos seusdereitos e deberes, en particular paraa adecuada prestación do consenti-miento informado e a utilización dosistema sanitario así como, no seucaso, dos demais servicios asistenciaisen beneficio da sua saúde, asistencia,atención e benestar.

Información e, se é o caso, tramita-ción dos procedementos administrati-vos necesarios para garantiza-la con-tinuidade do proceso asistencial.

Expedición dos partes de baixa, con-firmación, alta e demais informes oudocumentos clínicos para a valoración


da incapacidade ououtros efectos .

Informe de alta, ó rema-ta-la estancia hospita-laria ou o informe deconsulta externa deatención especializada.

Documentación ou cer-tificación médica denacemento, defunción edemais extremos para oRexistro Civil.

Entrega ou comunica-ción, a petición do inte-resado, dun exemplarda súa historia clínicaou de determinadosdatos contidos nesta,sen prexuízo da obrigada súa conservación nocentro sanitario.

Expedición de informesou certificados sobre oestado de saúde quederiven das demaisprestacións sanitariasou sexan esixibles poladisposición legal regu-lamentaria.

Quedan expresamente ex-

cluídos da asistencia sanita-

ria financiada con cargo á

Seguridade Social ou fon-

dos estatais destinados á

asistencia sanitaria, a expe-

dición de informes ou certi-

ficados sobre o estado de

saúde distintos ós especifi-

cados anteriormente, é dicir,

todos aqueles que non

veñan esixidos por disposi-

ción legal ou regulamenta-

ria. Non obstante, poderán

ser realizados dentro do Sis-

tema Nacional de Saúde,

ben sexa con cargo a outros

fondos públicos ou con

cargo ós particulares solici-

tantes.

O persoal sanitario de Aten-

ción Primaria independente-

mente da información que

debe dar ó paciente, só está

obrigado a informar en rela-

ción coa atención que presta

ós usuarios que lle corres-

ponde, ós respectivos res-

ponsables da xestión deManual de Procedementos de Atención Primaria

234


como empresas, mutuas ou

outras entidades da Seguri-

dade Social. No caso de

dúbida é preferible consultar

coa Inspección ou a Xeren-

cia, antes de facilitar algún

tipo de información de forma

indebida.


Atención Primaria e Especia-

lizada, á Inspección Médica

do SERGAS e a outros profe-

sionais sanitarios do SER-

GAS que comparten con el a

atención do usuario. En nin-

gún caso está obrigado a

outros estamentos tales



Baixa/alta laboral(P.9)

Confirmaciónde Baixalaboral (P. 9/1)

Inmediata

3 días

5 días

Igual queo P.9

Baixa: No mesmo díado recoñecemento

Alta: momento en quese produza unha dascausas de alta laboral(curación, falecemento,proposta de invalidez,etc.)

Inmediatamente despoisdo recoñecemento médico

1ª parte 4º día desde o inicio da I.T.2ª parte e sucesivos: 7º día desde o anterior parte de confirmación

2 copias entréganse ótraballador:

1 para o interesado1 para a empresa (3 días)

1 orixinal para a INSPECCIÓN SERGAS

1 copia para o INSS,ISM ou Mutua (caso dedescoñecerse a entidadeaseguradora ou Mutua,entregarase este exem-plar en sobre cerrado ótraballador para queéste o faga chegar ó seu destino).

Igual tramitación que oP.9

Datos básicos de Baixa/Alta:Sobre o traballador e sobre a empresa.Duración probable do proceso de baixa

Datos básicos:Descripción da capacidade funcional dotraballadorDiagnósticoCuración probable do proceso de I.T.

Igual que o orixinal destinado á inspección

Tódolos partes de confirma-ción igual contido que oP.9

3ª parte (día 18 de baixa) esucesivos cada 4 partes:Informe médico complemen-tario (apartado incluído noP.9/1) nos exemplares desti-nados ó INSS, ISM ouMutua:

Doenzas padecidas polo traballadorTratamento médico prescritoEvolución das doenzas ea súa incidencia sobre capacidade funcionalDuración probable do proceso

Parte 51 de confirmación(inmediatamente anterior óque coincide cos 12 mesesde I.T.):Informe a efectos da prórro-ga da I.T. (apartado incluídono P.9/1)

ENFERMIDADE COMUN E ACCIDENTE NON LABORAL

PROPOSTA MOTIVADA DE ALTA EXPEDIDA POR FACULTATIVOS DA ENTIDADE XESTORA (INSS ou ISM) OU A MUTUA

Cada proposta motivada de alta será remitida á Inspección Médica correspondente, que a enviará ó facultativo res-ponsable da baixa laboral que deberá responder no prazo de 10 días desde a recepción da proposta na Inspección,ben argumentando a confirmación da baixa ou ben procedendo a estender a alta.Cando o facultativo non se pronuncie ou a Inspección Médica discrepe do seu criterio, esta tomará a decisión opor-tuna comunicándollela ó facultativo.

CONCEPTO EXPEDICIÓN EXEMPLARES CONTIDO PRAZO

TRAMITACIÓN DE PROCESOS DE INCAPACIDADE TEMPORAL



Traballadores afiliados ós Rexímenes Especiais de Autónomose Empregadas do Fogar: a documentación a utilizarna tramitación dos partes derivados de accidente de traballo e enfermidade profesional será a mesma que en casode enfermidade común ou accidente non laboral

Baixa/alta laboral(P.9/11)

Confirmaciónde Baixalaboral (P. 9/5)

Inmediato

3 días

5 días

Igual queo P.9/11

Baixa: No mesmo díado recoñecemento médi-co e unha vez recibido oparte de AsistenciaSanitaria por Accidente,expedido pola empresa

Alta: momento en quese produza unha dascausas de alta laboral(curación, falecemento,proposta de invalidez,etc.)

Inmediatamente despoisdo recoñecemento médico

1ª parte 7º día desde o inicio da I.T.2ª parte e sucesivos: 7º día desde o anterior parte de confirmación

2 copias entréganse ótraballador:

1 para o interesado1 para a empresa (3 días)

1 orixinal para a INSPECCIÓN SERGAS

1 copia para o INSS,ISM. Se a continxenciaestá protexida por unhaMutua serán os faculta-tivos da mesma os queexpidan os certificadosde baixa

Igual tramitación que oP.9/11

Igual que o P/9

Igual que o P/9

Igual que o P/9

Tódolos partes: igual conti-do que o P.9/11

3 parte (día 18 de baixa) esucesivos cada 4 partes:Informe médico complemen-tario (apartado incluído noP.9/5) nos exemplares desti-nados ó INSS ou ISM

Doenzas padecidas polo traballadorTratamento médico prescritoEvolución das doenzas ea súa incidencia sobre capacidade funcionalDuración probable do proceso

Parte 50:Informe a efectos da prórro-ga da I.T. (apartado incluídono P.9/5)

ACCIDENTE DE TRABALLO E ENFERMIDADE PROFESIONAL

OBSERVACIÓNS

CONCEPTO EXPEDICIÓN EXEMPLARES CONTIDO PRAZO

(IT) POR PARTE DOS FACULTATIVOS DE ATENCIÓN PRIMARIA


RESPONSABILIDADE PROFESIONAL

RESPONSABILIDADEprofesional

Responsabilidade deontolóxica

Responsabilidade penal

Responsabilidade civil

Responsabilidade patrimonial das Administracións Públicas

Responsabilidade disciplinaria



A resposabilidade implica responderdo cumprimento do compromisoadquirido. No caso dos profesionaissanitarios este compromiso é moral exurídico, emporiso a responsabilida-de será deontolóxica no primeirocaso e civil, penal, e disciplinaria nosegundo. Ademais, as administra-cións públicas asumen a responsabi-lidade patrimonial polos danos a ter-ceiros e derivados do funcionamento,normal ou anormal, da propia admi-nistración.



Deste xeito no ámbito do dereito sanitario compre dis-tingui-los seguintes tipos de responsabilidade:

- Deontolóxica

- Penal

- Civil

- Patrimonial das Administracións públicas.

- Disciplinaria


Os Colexios Profesionais de Enfermería son

corporacións de dereito público amparadas

pola Lei e recoñecidas polo Estado, e tódo-

los titulados enfermeiros que exerzan a pro-

fesión deben incorporarse ó Colexio Oficial

correspondente, según a normativa que lles

sexa de aplicación incluíndo a Lei 11/2001,

do 18 de setembro, de colexios profesionais

da Comunidade Autónoma de Galicia. En

virtude desta incorporación de carácter

obligatorio, incurrirá en responsabilidade

deontolóxica todo profesional que por

comisión, omisión ou simple neglixencia no

cumprimento das súas funcións se conduz-

ca en forma contraria ás disposicións do

Código Deontolóxico ou de calquera outra

norma de obrigado cumprimento en materia

ética ou deontolóxica, ou permita, coa súa

abstención ou omisión, que outros o fagan

sen aplicar as medidas legais ó seu alcance,

en defensa das reglas e preceptos éticos e

deontolóxicos da Enfermería.

RESPONSABILIDADE DEONTOLÓXICARESPONSABILIDADE DEONTOLÓXICA



O ordenamento xurídico, en interés de

todos, prohibe ou obriga ás persoas deter-

minadas conductas. Quen non observa

estas esixencias pode sofrir as consecuen-

cias da sanción xurídica. A que afecta máis

severamente á personalidade é a pena.

O Código penal tipifica as conductas

(accións e omisións dolosas e imprudentes)

que merecen reproche social e sanción

penal, diferenciando os delictos (infrac-

cións con penas graves e menos graves)

das faltas (infraccions con penas leves). Por

conducta dolosa enténdese aquela propia

de quen sabe que o que fai é danoso e

ainda así quere facelo, mentras que sería

imprudente a conducta pouco coidadosa de

quen debendo e podendo actuar doutro

xeito para evitar os danos previsibles non

o fai. Se o dano se produce por mero acci-

dente, sen dolo nin imprudencia, reputara-

se fortuito e non será punible.

RESPONSABILIDADE PENALRESPONSABILIDADE PENAL




A xurisprudencia ten conso-

lidado o criterio de que a

responsabilidade dos sanita-

rios procederá a efectos

penais, cando no tratamento

efectuado ó paciente se inci-

da en conductas decoidadas

das que resulte un proceder

irreflexivo, á falta de adop-

ción de cautelas de xenerali-

zado uso ou ausencia de

probas, investigacións ou

verificacións precisas como

imprescindibles para segui-

lo curso do estado do

paciente. O reproche da cul-

pabilidade ven dado, nestes

casos, non polo erro, se o

houbera, senón pola deixa-

zón, ou abandono, a negli-

xencia e o descoido da aten-

ción que o paciente require.

A mesma xurisprudencia

estima que a práctica das

actividades sanitarias esixe

unha coidadosa atención á

lex artis na que, sen embar-

go, non se poden presentar

regras preventivas absolu-

tas, dado o constante avan-

ce da ciencia, a variedade

dos tratamentos ó alcance

do profesional e o diverso

factor humano, que obriga a

métodos e atencións dife-

rentes. Deste xeito recoñe-

cen os tribunais que na acti-

vidade sanitaria interveñen

elementos extraños de difí-

cil previsibilidade que

poden propiciar erros, de

diagnostico ou de calquera

natureza, que se o son den-

tro do tolerable, poden esca-

par ó vigor da incriminación

penal.

Débese ter en conta, ade-

máis, que toda persoa crimi-

nalmente responsable dun

delicto ou falta éo tamén

civilmente se do feito se

derivaran danos ou perxui-

zos. No ámbito penal, as

administracións públicas ou

as empresas, se é o caso, para

as que traballen os sanita-

rios, só son responsables

civís subsidiarios.


O Código Civil establece que o que por

acción ou omisión cause dano a outro,

intervindo culpa ou neglixencia, está

obrigado a reparar o dano causado. Este

precepto aséntase no principio de respon-

sabilidade extracontractual que é a que

rexe na gran maioría dos casos da activi-

dade sanitaria polo que a responsabilida-

de por danos esténdese a tódolos ocasio-

nados por calquera falta, ainda cometida

de boa fe, como resultado de impericia ou

neglixencia.

A xurisprudencia ten asentado o criterio

de que as obrigas dos profesionais sanita-

rios non son de resultados senón de

medios, é decir, o sanitario non está obri-

gado en todo caso á recuperación do

paciente pero sí a proporcionarlle os coi-

dados que requira segundo o estado da

ciencia e dos medios de que dispoña nese

momento e lugar (lex artis ad hoc).

RESPONSABILIDADE CIVILRESPONSABILIDADE CIVIL




No caso de profesionais vin-

culados profesionalmente a

unha administración pública,

descarta a existencia dunha

responsabilidade de carácter

persoal, penal ou civil extra-

contractual, deberá operar en

caso de reclamación indem-

nizatoria, a responsabilidade

patrimonial obxetiva da

administración.

En canto a este tipo de res-

ponsabilidade, a Xunta de

Galicia ten subscrita unha

póliza de responsabilidade

civil, a cal garante o pago

das indemnizacións das

cales resulte civil e/ou patri-

monialmente responsable

segundo a lexislación

vixente, polas reclamacións

efectuadas a esta, durante o

período de vixencia do

seguro como consecuencia

de calquera dano corporal,

lesión mental, enfermidade,

infección ou falecemento de

pacientes causados polo

asegurado (médico, enfer-

meira/o, etc.) en ou co moti-

vo do desenvolvemento da

súa profesión ou das activi-

dades propias deste, tal e

como foron declaradas na

solicitude de seguro, así

como polos “Actos de Axuda

Humanitaria”.

Dentro do concepto de ase-

gurado da mencionada póli-

za está todo o persoal de

enfermería que presta servi-

cios de asistencia sanitaria

por conta da Administra-

ción da Comunidade Autó-

noma de Galicia e/ou SER-

GAS, en calquera das for-

mas legalmente autorizadas,

calquera que fose a súa

relación de dependencia

laboral ou administrativa

(funcionario con praza en

propiedade, estatutario,

contratado, interino ou

semellante) sempre e cando

os ditos servicios sexan

remunerados pola Adminis-

tración da Comunidade

Autónoma de Galicia e/ou



SERGAS e os actos obxecto

de reclamación se produci-

ran no momento no que

existía esa relación laboral

co SERGAS e dentro do

exercicio da súa profesión

para con este.

O contido de dita póliza en

canto ás actividades asegu-

radas que prevé son as

seguintes:

Actividade derivada daasistencia médica, ci-rúrxica e farmacéutica,(ordinaria e de urxen-cia) tanto en atenciónprimaria como na espe-cializada, con ocasiónde diagnósticos, trata-mentos, aplicacións ter-apéuticas, intervenciónscirúrxicas e, en xeral, asresponsabilidades deri-vadas da realización decalquera acto médico,clínico ou sanitario quesexa da súa competen-cia.

A actividade que teña asúa orixe na actuaciónprofesional do persoal

asegurado durante ostraballos de atencióndomiciliaria e trasladode pacientes.

A aplicación, entrega,receita e/ou administra-ción de productos far-macéuticos aprobadospolos organismos com-petentes.

A propiedade e/ou utili-zación do instrumental,aparellos e instalaciónsnecesarias para o de-senvolvemento das súasactividades médico-sa-nitarias.

Existen exclusións es-pecíficas como son: aresponsabilidade resul-tante de actividadesprivadas que non sexanconsideradas comoactos de axuda huma-nitaria; danos causa-dos a terceiras persoaspolo exercicio dunhaactividade profesionalpara a cal o aseguradonon tivera a debidacapacitación profesio-nal ou autorización


legal ou administrati-va; as consecuencias dereceitar e/ou adminis-trar productos farma-céuticos non aprobadospola AdministraciónSanitaria...

As Xerencias de Atención

Primaria, dentro do seu

ámbito, son as responsables

a través das cales se canaliza

inicialmente o procedemento

de tramitación de reclama-

cións e incidencias relativas

a este tema, respectando

sempre o carácter confiden-

cial que debe ter.

Con carácter xeral e sobre

este tema recoméndase:

Rapidez na comunica-ción de sinistros (recla-macións escritas ou inci-dencias que presumible-mente poidan dar lugar a

unha futura reclamaciónescrita), o cal é de vitalimportancia tanto para axestión destes como paraa defensa das persoasinvolucradas.

No suposto de que oasegurado dispoña devarias pólizas, estedeberá: a) notifica-losinistro a tódalas com-pañías aseguradoras, b)comunicar a tódalascompañías a existenciadoutras pólizas. Acobertura da póliza con-tratada pola Comunida-de Autónoma soamenteampara a SanidadePública e non a privada.

Cubrir correctamente ahistoria clínica dopaciente, a cal pode serunha proba documentalde vital importancia,ante calquera reclama-ción que poida xurdir.



Este tipo de responsabilidade, contempla-

da na nosa Constitución e regulada legal-

mente, estructúrase a partir do recoñece-

mento do dereito dos particulares a ser

indemnizados polas administracións

públicas por toda lesión que sofran nos

bens ou dereitos, agás nos casos de forza

maior, sempre que a lesión sexa conse-

cuencia do funcionamento normal ou

anormal dos servicios públicos. Trátase

dunha responsabilidade directa e polo

tanto esixible directamente ás administra-

cións, neste caso a sanitaria, á marxe dos

seus axentes, funcionarios ou emprega-

dos. Trátase asemade dunha responsabili-

dade obxectiva porque é independente da

culpa na producción do dano, sendo sufi-

ciente a mera existencia deste ainda

cando a administración tivera actuando

correctamente.

DAS ADMINISTRACIÓNS PÚBLICASRESPONSABILIDADE PATRIMONIAL



Xorde cando o profesional non actúa de

forma independente, senón que traballa

para algunha Administración Pública ou

para algunha empresa.

As distintas infraccións e sancións aplica-

bles atópanse reguladas na normativa do

ámbito da función pública, do estatuto de

persoal da Seguridade Social e, no último

extremo, no seo do estatuto dos traballa-

dores.

De forma específica no Estatuto do persoal

sanitario non facultativo regúlase o procede-

mento disciplinario deste persoal respecto ó

incumprimento das súas obrigas para coa

Seguridade Social, así como a clasificación

do tipo de faltas (leve, grave e moi grave) e

do tipo de sancións aplicables a estas.

RESPONSABILIDADE DISCIPLINARIARESPONSABILIDADE DISCIPLINARIA



PRESTAD

A A

TERCEIR

OS R

ESPO

NSABLES D

O P

AG

O

FACTU

RACIÓ

Nas

iste

ncia

san

itar

iade

Supostos nos que procede factura-la asistencia sanitaria prestada

Tramitación do parte de asistencia sanitaria a terceiros



A asistencia sanitaria de determina-das continxencias ou colectivos deusuarios, non é competencia do Siste-ma Nacional de Saúde, aínda quepode prestarse dentro do seu ámbito;en tal caso, os servicios públicos desaúde reclamaranlles ós terceiros obri-gados ó pago o importe das atenciónsou prestacións sanitarias facilitadasdirectamente ás persoas, incluídos ostransportes sanitarios, atencións deurxencia, asistencia sanitaria hospita-laria ou extrahospitalaria e rehabilita-ción.

A partir do Protocolo Interno de Acti-vidade-Financiamento 2001 parte dascantidades facturadas a través destesistema por cada Xerencia de Aten-ción Primaria, poden pasar a incre-menta-los orzamentos da mesma, poloque queda aberta a vía para que ditafacturación repercuta de xeito efectivona Xerencia e mesmo no centro. Por



isto é importante que o profesional coide dunha axeita-da facturación no que ás suas competencias se refire.

Nas Xerencias existen Protocolos Administrativos deFacturación a Terceiros que detallan o sistema internode trámite.

É importante reseñar que ante a demanda de asistencianun destes casos, o profesional debe proceder sempre ásúa prestación e non incurrir en denegación da mesma.Tras prestar a asistencia, iniciará os trámites de recolli-da de datos para que a Xerencia de Atención Primariapoda proceder á facturación dos servicios prestados.


En función do suxeito responsable do pago

da asistencia sanitaria prestada podemos

identifica-los seguintes tipos de asistencia

(xúntase a este apartado un esquema resu-

mo dos distintos supostos):

FACTURAR A ASISTENCIA SANITARIA PRESTADA

SUPOSTOS NOS QUE PROCEDE




ACCIDENTE DE

TRABALLO E

ENFERMIDADE

PROFESIONAL

Asistencia sanitaria presta-

da a un paciente como con-

secuencia dun accidente de

traballo ou enfermidade

profesional e na que a

empresa do traballador teña

cuberta esa continxencia

por unha mutua distinta do

INSS.

EMPRESAS

COLABORADORAS

NA ASISTENCIA

SANITARIA DO

SISTEMA DE

SEGURIDADE SOCIAL

Asistencia prestada ós ase-

gurados ou beneficiarios,

naquelas prestacións nas que

a atención corresponda á

empresa colaboradora con-

forme ó convenio ou concer-

to subscrito.

ACCIDENTE DE

TRÁFICO

Asistencia sanitaria realizada

a lesionados por feitos da

circulación ocasionados por

vehículos de motor que

teñan o seu estacionamento

habitual en España, estando

obrigados a subscribir un

contrato de seguro de res-

ponsabilidade civil derivada

da circulación de vehículos

de motor, de acordo coa

lexislación vixente. A deter-

minación do suxeito respon-

sable do pago da prestación

dependerá de diferentes

supostos, os cales están en

función do establecido no

“Convenio Marco de Asisten-

cia Sanitaria para accidentes

de tráfico para o ano 2001

(sector público) asinado polo

Consorcio de Compensación

de Seguros, La Unión Espa-

ñola de Entidades Asegura-

doras e Reaseguradoras

(UNESPA) e o SERGAS.


ASEGURADOS E

BENEFICIARIOS DE

MUFACE, MUGEJU E

ISFAS, QUE NON

TEÑEN A SÚA

ASISTENCIA

SANITARIA CUBERTA

POLO INSS OU POLO

CONVENIO DO SERGAS

CON ESTAS

MUTUALIDADES

Asistencia sanitaria ur-xente

e non urxente de usuarios

residentes en municipios de

máis de 20.000 habitantes

(ver anexo do convenio do

SERGAS con MUFACE,

MUGEJU e ISFAS, para a

prestación de asistencia sani-

taria en zonas rurais, incluí-

do no apartado 3 deste ma-

nual).

Asistencia sanitaria non

urxente a usuarios residentes

en municipios de ata 20.000

ha-bitantes e non relaciona-

dos no anexo do convenio de

asistencia sa-nitaria mencio-

nado no apartado anterior.Manual de Procedementos de Atención Primaria

261

SEGUROS

OBRIGATORIOS

SEGURO ESCOLAR

Cando se preste asistencia

sanitaria derivada de acci-

dente escolar e o centro

educativo teña cuberta

esta continxencia por

unha compañía asegura-

dora.

SEGURO OBRIGATORIO DE CAZA

A Lei 18/1970, do 4 de

abril de caza e o regula-

mento aprobado polo Real

Decreto 63/94, do 21 de

xaneiro, establecen a obri-

ga para todo cazador con

armas, durante a acción de

cazar, de estar asegurado

por un contrato de seguro

de responsabilidade civil

do cazador, para cubri-la

obriga de indemniza-los

danos ocasionados ás per-

soas con ocasión do exer-

cicio da caza.


sables da organización da

competición deben facer un

contrato con entidade asegu-

radora da responsabilidade

civil derivada de accidentes.

SEGURO OBRIGATORIO DEVIAXEIROS

CIDADÁNS

ESTRANXEIROS

Supostos nos que non pre-

senten o formulario corres-

pondente de acreditación do

dereito de asistencia sanita-

ria, en función dos conve-

nios bilaterais existentes.

Nestes casos facturaráselle ó

paciente salvo que este acre-

dite a asistencia dun seguro

privado ou de viaxe que lle

cubra a dita asistencia;

neste caso o suxeito respon-

sable é a empresa asegura-

dora. No caso de existencia

dun seguro privado, o

paciente ademais de aporta-

lo seguro deberá acredita-laManual de Procedementos de Atención Primaria

262

SEGURO OBRIGATORIO DEDEPORTISTAS FEDERADOSE PROFESIONAIS

No Real decreto 849/1993,

do 4 de xuño, do Ministerio

de Educación e Ciencia,

establécense as prestacións

mínimas que debe cubri-lo

seguro obrigatorio para

deportistas federados.

ACCIDENTES OCASIONADOS EN ACTOSFESTIVOS ORGANIZADOS,ONDE EXISTE A OBRIGADE SUBSCRIBIR PÓLIZA DE RESPONSABILIDADE CIVIL

Os padroados de festas dos

municipios posúen unha

copia da póliza de responsa-

bilidade civil que cada fei-

rante tivo que presentar

para licita-lo posto na feira.

COMPETICIÓNS AUTOMOBILÍSTICAS OU SEMELLANTES

Por asistencia sanitaria deri-

vada de accidente en probas

automobilísticas, os respon-


aceptación de ditos gastos

por parte da compañía.

Asistencia prestada a cida-

dáns pertencentes a países

cos cales non existe conve-

nio bilateral de asistencia

sanitaria: Actuarase de igual

forma que no caso anterior.

Terase sempre en conta o

establecido na Lei 4/2000, de

11 de xaneiro, sobre dereitos

e libertades dos estranxeiros

en España e a súa integra-

ción social. (ver apartado

“Asistencia sanitaria a

estranxeiros”, deste manual).

OUTROS SUPOSTOS

OBRIGADOS Ó PAGO

Calquera outro suposto no

que legal ou regulamentaria-

mente exista un responsable

do pago da asistencia.



DE ASISTENCIA SANITARIA A TERCEIROSTRAMITACIÓN DO PARTE


Sempre que se preste asistencia sanitaria e

exista un terceiro responsable do pago

desa asistencia, de acordo cos supostos

relacionados anteriormente, débese cubri-

lo parte de asistencia a terceiros adxunto, a

efectos de que a xerencia correspondente

lles poida facturar a estes. Para iso é moi

importante recoller coa máxima fiabilidade

os datos recollidos neste:

Paciente (nome e apelidos, enderezo,

teléfono...).

Suxeito responsable do pago (nome e ape-

lidos ou razón social, enderezo da mutua,

empresa aseguradora, particular...).

No caso de accidente de tráfico, achegarase

á declaración responsable do pago” única-

mente cando o vehículo implicado fora

roubado ou non tivese seguro. Esta decla-

ración poderá ser asinada polo accidentado,


polo acompañante ou persoa

que prestou auxilio.

Tipo de asistencia prestada

(consulta médica, consulta

de enfermería, consulta

domicilio,...).

Sinatura e selo do persoal

sanitario que realizou a

asistencia e do paciente, se

fose necesario.

Para calquera dúbida sobre

se procede ou non cubri-lo

parte de asistencia a tercei-

ros ou sobre a súa tramita-

ción pódense dirixir á uni-

dade responsable deste tema

que dispoña a Xerencia.




Parte de asistencia a terceiros (anverso)



parte de asistencia a terceiros (reverso)


PREVENCIÓNde riscoslaborais dos

TRABALLADORES DO SERGAS


A Lei 31/1995, de Prevención de riscos

laborais e o RD 39/1997, polo que se apro-

ba o Regulamento dos servicios de preven-

ción, determinan os criterios sobre a orga-

nización, funcionmento e actividades de

prevecnión de riscos laborais. Co fin de

adaptarse a esta normativa, a administra-

ción do Sergas e os sindicatos asinaron un

pacto en maio de 1998.

Este pacto regula por un lado, a modalida-

de de participación e consulta dos traballa-

dores nas actividades de PRL, mediante o

nomeamento dos delegados de prevención

e a constitución dos Comités de Segurida-

de e Saúde e da Comisión Central de Segu-

ridade e Saúde.

O dito pacto contempla así mesmo a crea-

ción do Servicio de Prevención de Riscos

Laborais no ámbito do Sergas como órga-

no técnico para o desenvolvemento das

actividades de PRL. Este servicio está cons-Manual de Procedementos de Atención Primaria

273


tituído por unha unidade

central ubicada nos servicios

centrais do Sergas en Santia-

go, e unidades periféricas

ubicadas nas Áreas Sanita-

rias. O Servicio de Preven-

ción está dotado de técnicos

en tódolas disciplinas previs-

tas no RD 39/1997: segurida-

de, ergonomía e psicosocio-

loxía, hixiene industrial e

medicina do traballo (médi-

cos do traballo e enfermeiros

de empresa).

As actividades preventivas

levadas a cabo dende a súa

constitución en marzo de

1999 foron a elaboración dun

Plan xeral de prevención de

riscos laborais (que é o docu-

mento guía que regula tóda-

las actividades de prevención,

e que se pode consultar na

Intranet ou na páxina web do

Sergas), a diagnose da situa-

ción de partida da actividade

preventiva planificada, diver-

sas actividades formativas e a

elaboración da metoloxía de

avaliación de riscos laborais

dos traballadores do Sergas.

Na actualidade, os técnicos

das unidades periféricas están

realizando a avaliación de

riscos, necesaria para planifi-

car adecuadamente, en base a

criterios obxectivos, a activi-

dade preventiva do Sergas.

ACTUACIÓN EN CASO

DE ACCIDENTE DE

TRABALLO DUN

TRABALLADOR DO

SERGAS

Dende o punto de vista legal,

considérase accidente de tra-

ballo toda lesión corporal

que o traballador sofre con

ocasión ou a consecuencia

do traballo que executa por

conta allea (RDL 1/1994 de

20 de xuño, art.16). Teñen

tamén a consideración de

accidente de traballo, os

accidentes sufridos por un

traballador durante a viaxe

dende a súa casa ó traballo eManual de Procedementos de Atención Primaria

274


durante ou de volta do traba-

llo a casa (accidente “in iti-

nere”).

Cando un traballador do Ser-

gas sufra un accidente de

traballo, hai que levara a

cabo unha serie de actua-

cións de tipo sanitario e

administrativo. Estas actua-

cións implican a diversos

niveis xerárquicos e técnicos

da organización. Máis con-

cretamente, o traballador

accidentado e a unidade de

prevención de riscos labo-

rais, actuarán cronoloxica-

mente da seguinte maneira:

ACTUACIÓN DO TRABALLADOR

1º.- Comunica-lo accidente ó

seu superior inmediato.

2º.- Asistencia sanitaria:

Se as lesións requiren asis-

tencia sanitaria, dirixirase ó

servicio de urxencias e/ou

asistencial do Sergas que lle

corresponda.

3º.-Trámites administrativos:

a) Comunica-lo accidente ó

departamento/servicio de

recursos humanos da súa

Xerencia. Comunicaranse

tódolos accidentes, inde-

pendentemente de que pro-

ceda ou non baixa laboral

Este contacto co departa-

mento de recursos huma-

nos é imprescindible para o

coñecemento legal do acci-

dente, e para a súa declara-

ción oficial ós organismos

competentes

b) No caso de que o médico

que asistiu ó accidentado

emita un parte de baixa

laboral, o traballador entre-

gará a copia correspondente

no departamento/servicio

de recursos humanos da súa

Xerencia, dentro dos 3 días

seguintes á baixa.

c) A continuación, porase en

contacto coa unidade de

prevención de riscos labo-Manual de Procedementos de Atención Primaria

275


rais correspondente ó seu

centro.

É especialmente importante

comunica-los accidentes para

levar a cabo actuacións pre-

ventivas técnicas e sanitarias

e unha asistencia rápida e

adecuada e para rexistralo e

declaralo formalmente.

ACTUACIÓN DA UNIDADEDE PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS

1. De consideralo necesario,

os técnicos sanitarios da

unidade de prevención de

riscos laborais, darán as

instruccións oportunas ó

traballador en canto á

asistencia sanitaria que

proceda

2. Rexistrará o accidente.

3. En base ós datos recollidos

(características do acciden-

te) e a outra información

que conste na unidade de

prevención de riscos labo-

rais (histórico de acciden-

tes, resultados de avalia-

ción de riscos,…), tomará as

decisións que procedan

dende o punto de vista téc-

nico: investigación do

accidente, proposta de

medidas preventivas,…



FORMACIÓN e Investigación

FORMACIÓN E INVESTIGACIÓN


FORMACIÓN

A formación dos profesionais que desen-

volven a súa actividade nas organizacións

sanitarias desta comunidade, realízase a

través da Fundación Escola Galega de

Administración Sanitaria (FEGAS). Esta

Fundación é a que se encarga, en colabo-

ración coas distintas Divisións do SERGAS,

os equipos directivos das Xerencias, as

organizacións Sindicais e os profesionais,

de detectar, priorizar planificar e organizar

as accións formativas contidas nunha pro-

gramación anual.

A información da oferta formativa remite-

se para a súa difusión, a todo-los equipos

directivos das distintas áreas sanitarias.

A sede da FEGAS está en Santiago, o telé-

fono de información é o 981/563400 e a

súa páxina web é http://www.fegas.esManual de Procedementos de Atención Primaria

279


Comunidade no grupo

Nacional de Investigación de

Enfermería (INVESTEN) do

Instituto de Salud Carlos III,

D. Pablo Uriel Latorre, enfer-

meiro diplomado do C.H

“Juan Canalejo”, teléfono:

981/178000 (extensión:

15045).

INVESTIGACIÓN

Os profesionais de enferme-

ría que desexen desenvolver

proxectos de investigación

poden acceder a bolsas de

axuda do FISS. Para infor-

marse poden dirixirse o

representante para esta



TELÉFONOSconsultade

Xerencias de Atención Primaria

Servicios Provinciais

Hospitais e Centros de Especialidades

Outros teléfonos e enderezos de interese

TELÉFONOS DE CONSULTA


XERENCIAS DE ATENCIÓN PRIMARIAÁREA CENTRALIÑA D. ENFERMERÍA

A Coruña 981 219 100 981 219 108

Ferrol 981 311 050 981 336 604

Santiago 981 593 624 981 527 012

Lugo 982 296 029 982 296 129

Ourense 988 386 421

Pontevedra 986 805 832 986 805 837

Vigo 986 816 460 986 816 465


SERVICIOS PROVINCIAIS

A Coruña 981.18.56.00 981.18.56.09

981.31.11.92

981.56.92.10/13

Lugo 982.29.69.01 982.29.69.41

982.41.62.96

982.58.14.06

Ourense 988.38.55.95 988.38.59.20

Pontevedra 986.81.41.00 986.81.41.09

986.80.58.48/49

986.50.63.86

VI

CO

FE

SA

LU

MO

BU

VI

PO

VL

D.PROV. SERGAS CENTRALIÑA INSPECCIÓNMÉDICA


*Observacións: CO: Coruña; FE: Ferrol; SA: Santiago; LU: Lugo; MO: Monforte; BU: Burela; VI: Vigo;PO:Pontevedra; VL: Vilagarcía.

A Coruña 981.18.58.00

Lugo 982.29.40.86

Ourense 988.38.63.00

Pontevedra 986.81.72.00

986.80.58.00

VI

PO

D.PROV. SANIDADE CENTRALIÑA


HOSPITAIS E CENTROS DE ESPECIALIDADES

CENTRO CENTRALIÑA

A CORUÑA

Complexo Hospitalario Universitario de SantiagoHospital Xeral de Galicia (Santiago) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 950 000

Hospital Gil Casares (Santiago) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 950 000

Hospital Psiquiátrico de Conxo (Santiago) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 950 000

Complexo Hospitalario Juan Canalejo (A Coruña)Hospital Juan Canalejo (A Coruña) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 178 000

Hospital Materno-Infantil Teresa Herrera (A Coruña) . . . . . . . . . . . . . . 981 178 000

Sanatorio Marítimo de Oza (A Coruña) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 178 000

Hospital Abente Lago (A Coruña) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 178 000

Centro Especialidades Ventorrillo (A Coruña) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 178 000

Complexo Hospitalario Arquitecto Marcide-Novoa Santos (Ferrol)Hospital Arquitecto Marcide (Ferrol) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 334 000

Hospital Profesor Novoa Santos (Ferrol) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 334 000

Centro Especialidades (Ferrol) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 334 000

Fundación Hospital da Barbanza (Ribeira) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 981 835 985Fundación Hospital Virxe da Xunqueira (Cee) . . . . . . . . . . . . . . . . 981 706 010

LUGOComplexo Hospitalario Xeral-Calde (Lugo)Hospital Xeral de Lugo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 982 296 000

Hospital de Calde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 982 296 000

Hospital Provincial San José (Lugo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 982 296 000

Centro Especialidades Praza Ferrol (Lugo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 982 296 000

Hospital Comarcal Monforte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 982 417 900Hospital Comarcal da Costa (Burela) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 982 589 901


CENTRO CENTRALIÑA

OURENSE

Complexo Hospitalario de OurenseHospital Sta. María Nai (Ourense) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988 385 500Hospital Psiquiátrico Cabaleiro Goas (Toén) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988 385 500Hospital Nosa Sra. do Cristal (Ourense) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988 385 500Hospital Santo Cristo de Piñor (Barbadás) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988 385 500Centro Especialidades Ourense . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988 385 795Hospital Comarcal de Valdeorras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988 339 000Fundación Hospital Verín . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 988 413 636

PONTEVEDRA

Complexo Hospitalario Xeral-CíesHospital Xeral de Vigo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 816 000Hospital Cíes (Vigo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 816 035Centro Especial Coia (Vigo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 816 062Centro Especial Doblada (Vigo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 816 044Complexo Hospitalario Provincial-Rebullón:Hospital Provincial (Pontevedra) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 800 000Hospital Psiquiátrico Rebullón (Mos) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 800 000Hospital Montecelo (Pontevedra) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 983 800 000Centro Especialidades Mollabao (Pontevedra) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 800 000Fundación Pública Hospital Comarcal O Salnés (Vilagarcía) . . . . . . 986 568 000Hospital Psiquiátrico Rebullón (Mos) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 487 517Hospital Nicolá Peña (Vigo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 411 044Hospital Meixoeiro (Vigo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 811 111Policlínico Vigo, S.A. (POVISA) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 986 413 566


OUTROS TELÉFONOSE ENDEREZOS DE INTERESE

CENTRO TELÉFONODIRECCIÓN

Centro de Farmacovixilancia de Galicia 981 54 28 13/44

Centro Coordinador de Urxencias Médicas de Galicia (Santiago) 061

Centro de Toxicoloxía de Madrid 91 262 04 20

Direción Web SERGAS www.sergas.es

Escola Galega de Administración Sanitaria (FEGAS) 981 55 51 03

www.fegas.es


enfermería persoal - SERGAS · mental, fisioterapia, orienta-ción familiar, asistente social......

Documents

Transcript of enfermería persoal - SERGAS · mental, fisioterapia, orienta-ción familiar, asistente social......