Eusko Ikaskuntzak euskal historian garrantzia izan duten 44 emakume omenduko ditu,eta Kukuxumusuk diseinatutako elastiko berezi bat sortu du gaurko egunerako.Eusko Ikaskuntzak Euskararen Nazioarteko Eguna sustatu zuen 1948an.

E usko Ikaskuntzak aur-tengo Euskararen Na-zioarteko Egunerakobere ekarpena egin, etaEuskal Herriko histo-rian garrantzia izan duten emaku-meak gogoan izango ditu. Horreta-rako, Kukuxumusurekin bateraaipatutako egun berezirako espre-suki diseinatutako elastiko bat ka-leratuko du.

Eusko Ikaskuntzak Lola Valver-de historialariaren laguntza izandu euskal historian eragina izanduten emakumeen zerrenda egite-ko. Hainbat garai eta jardueratako44 emakume izan dituzte kontuan.Haietako asko ezezagunak dira,baina kontuan hartzekoa dabakoitzaren istorioa. Zerrendahorretatik gaur-gaurkoa MaialenLujanbio da, baina aipatzekoakdira, besteak beste, Elbira Zipitria,Lurdes Iriondo eta Dolores Ibarru-ri emakume ospetsuak ere. Aipa-tutakoak adina garrantzia duteKatalina Erausok, Bitxori Etxalu-zek, Kattalin Agirrek eta MatildeUitzik, besteak beste.

SorreraEusko Ikaskuntzak 1948. urteanBaionako batzarrean harturikoerabakiaren ondorio da Euskara-ren Nazioarteko Eguna. Hizkun-tza jasaten ari zen atzeraldiak la-rriturik, euskarak egun bat beharzuela pentsatu zuten, eta San Fran-tzisko Xabierkoaren eguna, harenomenez edo, euskara aldarrikatze-ko eguna izendatu zuten. Izan ere,hainbat herrialdetatik igarotakosantu nafarrari buruz, esan ohi daazken arnasa hartu aurreko hitzakeuskaraz esan zituela.

Euskararen Eguna ospatzeko

erabaki hark bazituen, ordea, au-rrekariak; Errepublika garaianEusko Ikaskuntzak eta Euskaltza-leak Bazkunak antolatutako an-tzerti eta olerti egunak eta bertso-lari egunak, adibidez.

Hiru helburu finkatu zituzten1949an, lehen Euskararen Egune-an. Euskararenganako amodioapiztea, batetik. Halaxe bildu zuten

arestian aipatutako erabakian ma-nifestu batean: «Beren mintzaira-ren amodioa piztea Euskaldunenbihotzetan, berek mintza dezateneta beren haurrei helaraz». Euska-ra hedatzea, bestetik, eta, horreta-rako, bilkurak antolatzea adostuzuten. Eta haurrentzako euskaraz-ko liburuak argitaratu ahal izate-ko eta euskarazko komunikabide-

ak sustatzeko dirua biltzea, hiru-garrenik.

Francoren diktadurapean zego-en Hego Euskal Herria, eta ezinizan zuten orduko hartan Euskara-ren Eguna ospatu. Beraz, Ipar Eus-kal Herrian eta nazioartean eginzen historiako lehen EuskararenNazioarteko Eguna. Paris, Mexiko,Caracas eta New Yorken ospatu

zen, besteak beste, EuskararenEguna 1949 hartan. Ordutik, urte-ro urtero, abenduaren 3arekin ba-tera, ospakizun ekitaldiak eginizan dira diasporako hainbat toki-tan.

1995. urtean, izaera ofiziala es-kuratu zuen Euskararen Egunak.Urte hartan, Kanpoko Gizatalde-en Lehen Mundu Biltzarrean, Uru-guaiko ordezkaritzak eguna in-dartzeko proposamena egin zuen.Eta uruguaitarren proposamenaonartuta, San Frantzisko Xabier-koaren eguna, abenduaren 3a, ofi-zialki, Euskararen NazioartekoEguna izendatu zuten Eusko Jaur-laritzak eta Euskaltzaindiak.

euskararen nazioarteko eguna berria2011ko abenduaren 3a,larunbatatestuak:Bixente Merino

EMAKUMEAK OMENDU,EUSKARA ALDARRIKATU

MARRAZKIA. Omendutako emakumeen marrazkia egin du Kukuxumusuk,eta elastikoa atera. EUSKO IKASKUNTZA

OMENDUAK

Historian euren lekuaberreskuratuz

Hauek dira Eusko Ikaskuntzakgogoan izan dituen emaku-meak: Matilde Uitzi, TomasaLauzirika, Julia Alvarez Resa-no, Joana II.a Labrit, Fran-tziska Iratxeta, Inesa Gaxen,Kasilda Hernaez, Madalen Jau-regiberri, Bitxori Etxaluz, Elbi-ra Zipitria, Marie Copulon,Ernestina Champourcin, Mar-garita Valoiskoa (Nafarroa-ko Margarita), Benita AsasManterola, Ana Besako, Bizen-ta Mogel, Marina Ulazia, Kata-rina Bourbon (Katalina Borboi-koa), Polixene Trabudua,Kristina Etxaluz, EmilianaZubeldia, Madalen Larralde(Madeleine), Todda Azenariz(Toda Aznarez), Maria Maeztu,Juana de Asbaje (Sor JuanaInes de la Cruz), Dolores Iba-rruri, Korisanda Andoins(Corisande), Maravillas Lan-berto (Lamberto), Teresa Ca-barrus, Kattalin Agirre, Maialen Lujanbio, Maria Hoz-tako, Alexadrina Izko, MariaGoiri, Josepa Sarralde, EulaliaAbaitua, Katalina Erauso(moja alfereza), Martina Ibaibarriaga, Marga Andürai-ne, Julene Azpeitia, MariaArangola, Oneka Durr, RitaBarrenetxea eta Lurdes Irion-do.

Informazio gehiago: www.gukereeuskaraz.net / www.euskararenginkana.net

Abenduaren 3an ere Euskararen Eguna

Euskara iruditan mosaikoaBidali euskararekin lotzen duzun argazki kuttunena!

Mintzodromoak

‘Guk ere euskaraz’lelopean,Donostiako Udalak ekintza ugariprestatu ditu,eta mintzodromoak oihartzun handia du.

D onostiako Udalak,Euskararen Udal Pa-tronatuaren bidez,ekitaldi ugari antola-tu ditu gaurko egunaospatzeko. Euskararen erabilerasustatzea izango dute helburu ai-paturiko ekintzok. Alde horreta-tik, herritarrak eta, batez ere, eus-karaz ez dakitenak euskara ikaste-ra eta ikastera animatu nahi ditu.Guk ere euskaraz lelopean, hain-bat ekintza jarri ditu abian gizar-tea euskarara erakartzeko.

Ekitaldi horien artean, mintzo-dromoa aipatu behar da. Donostia-ko Bulebarrean jarritako karpan,euskaraz hitz egiteko gunea izan-go da. Asteazkenean zabaldu zu-ten, eta, gaur, Gipuzkoako hainbatgizarte erreferente bilduko dirabertan. Gizarte ordezkaritza zaba-la izatea espero da, eta ehun bat gi-zarte erreferente biltzea espero du-te; besteak beste, Donostiako Uda-leko eta Batzar Nagusiko ordezka-riak, herri mugimenduak, arlo so-zioekonomikoko kideak, aktoreak,idazleak eta abar.

Mintzodromoaren bidez, euska-ra erabiltzeko deia egin nahi zaio

gizarteari. Duela bi urte sortu zu-ten ekimen hori, eta arrakasta izanduela esan daiteke. Aurten berrizegiteaz gain, beste herrialde ba-tzuetara zabaldu baita. Asteazke-netik atzo arte, euskara ikasten ariden jendea euskaraz dakien jende-arekin elkartuko da, mahai bateninguruan euskaraz aritzeko. Moduhorretan, euskara ikasleek kon-fiantza hartzen du jendaurrean etaezagunekin euskaraz hitz egiteko.Era berean, euskaraz jakin bainahitz egiteko aukera gutxi duen jen-deari euskaraz aritzeko gune bateskaintzen zaio, eta, azkenik, eus-karaz gutxi egiten duenari motiba-

zioa areagotu eta euskaraz gehia-gotan aritzeko aukera irekitzenzaio. Izan ere, euskaraz aritzeko etapartekatzeko jarduera da mintzo-dromoa.

Mintzodromoan, hainbat mahaibatean elkartu, eta, 15 minutukotxandetan, interes orokorreko hi-ru gaiez aritzen dira mahaiez ma-hai, batekin eta bestearekin.

Mosaikoa eta ginkanaMintzodromoaz gain, beste eki-men gehiago jarri ditu abian Do-nostiak Udalak, sare sozialak etateknologia berriak baliatuz. Aldehorretatik, gaur ikusi ahalko daazaroaren 1etik Euskara Iruditanekimenaren bidez sarean eginda-ko argazki mosaiko erraldoia. Ber-

tan, euskarak historian, norbera-ren bizipenean, hirian, gizartean,munduan duen presentzia irudienbidez jaso dute, eta www.gukeus-karaz.net webgunean jarri dituz-ten argazkiak ikusteko aukeraizango da gaur.

Gaur jokatuko dute Kutxa Eko-guneak eta Euskararen Udal Pa-tronatuak antolatu duten euska-raren ginkanako finala. Parte har-tzaileek euskarari buruzko galde-rei erantzun edo proba batzukgainditu behar dituzte www.eus-kararenginkana.net webgunean,eta proba horiek gainditu dituzte-nek finala jokatuko dute gaur.

Zinema eta antzerkiaGazteek aisialdia euskaraz goza-

tzeko, Gazteak zinemara eta an-tzerkira izeneko zikloa antolatudute, DBH, Batxilergo eta LanbideHeziketako ikasleentzat. Horri es-ker, Izarren argia eta Mugaldeko-ak filmak ikusteko aukera izandute. Antzerki lanak ere aukeranizan dituzte, Zurriola Antzerki Es-kolako gazteek Ateriaga eta Troiaeta Eperren mafia lanak antzeztubaitituzte.

Bestetik, azken egunotan Do-nostiako Altza, Amara, Amara Be-rri, Gros, Intxaurrondo, Loiola,Loiolako Erribera eta Parte Zaha-rrean euskararen aldeko ekintzaugari prestatu dituzte.

BIZIMODUA ETA AISIALDIA EUSKARAZ

ARRAKASTA. Jende ugari izan da mintzodromoan.GARI GARAIALDE / ARGAZKI PRESS

02 euskararen nazioarteko eguna ›› udala berria2011ko abenduaren 3a,larunbata

EGITARAUA

›› Abenduak 3, larunbata11:00 › Euskararen ibilbide gi-datua Donostian,Ijentea kaletikabiatuta.Bagerak antolatuta.11:30 › Gipuzkoako gizarte erre-ferenteen mintzodromoa,Bule-barreko karpan.12:00 › Kantu jira Parte Zaharre-an.Euskal kantak taldean etakalean abestuko dira,udal txis-tulari taldearen laguntzarekin.16:00 › Film laburrak euskaraz,San Telmo museoan.17:00 › Euskararen ibilbide gi-datua Donostian,Ijentea kaletikabiatuta.Bagerak antolatuta.17:00 › Euskararen ginkanalehiaketa hasiera eta karaokeaBulebarreko karpan.19:00› Euskararen ginkanalehiaketaren amaiera eta saribanaketa karpan.20:00› Hip hop emanaldia kar-pan.20:00 › Tik Tara dantza latinoaeuskaraz Bulebarreko karpan.

03publizitatea ‹‹ euskararen nazioarteko egunaberria2011ko abenduaren 3a,larunbata

MANIFESTAZIOA. Euskal Herrian Euskaraz erakundeak Ondarroan antolatutako manifestazioa.LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS

GOGOETA EGIN ETAOSPATZEKO EGUNAEuskalgintzako eragileek diote egunero izan behar duela Euskararen Nazioarteko Egunaeta kontzientzian eragiteko eta gogoeta egiteko balio duela gaineratu dute.

O spakizunetik bainogehiago, aldarrika-penetik du Euskara-ren NazioartekoEgunak. Eragileekdiote egunero izan behar dela eus-kararen eguna, eta horrelakoakbehar ez izatea litzatekeela egokie-na. AEK, Behatokia, Euskaltzain-dia, EHE, Euskal Kultur Erakun-dea, Topagunea eta Uemako ordez-kariek gogoeta egin dute egun ho-ni buruz.

AEK-ko koordinatzaile nagusiMertxe Mujikak ez dio garrantziberezirik ematen egun honi, bainahorrelako egunak kontzientziak«astintzeko» balio lezakeela ustedu. Euskaltzaindiko Andres Iñi-gok, berriz, esan du euskarak hiz-tunen artean izan behar duen to-kiaz «gogoeta» egiteko balio beharduela, eta denen konpromisoa be-harrezkoa dela «gure hizkuntzakbizirik irauteko eta hazten segitze-ko». Euskal Herrian Euskaraz tal-deko kide Igone Lamarainen us-tez, administrazio eta eragile as-kok euskararen normalizazioarenalde egiten dutena goraipatzekoerabiltzen dute abenduaren 3a,«egunerokoan garatzen dituztenhizkuntza politika eskasak zuri-tzeko».

Egungo egoeran, erronka han-dia du euskarak. Gizarte erdaldunhonetan, toki bat berreskuratu be-har du, eta hainbat alor eta eragi-lek hartu behar dute parte zereginhorretan. Euskal Kultur Erakun-deko zuzendari Pantxoa Etxegoi-nek argi du hizkuntzaren transmi-sioa eta eskolako murgiltze siste-ma direla erronka nagusietakobat. Era berean, euskarak bizitzapublikoan izan behar duela ustedu. «Euskarak kalean eta adminis-

04 euskararen nazioarteko eguna ›› eragileak berria2011ko abenduaren 3a,larunbata

Erabileran asko dugu aurreratze-ko», azaldu du. Igone Lamarainekere antzeko iritzia du. Euskaraketa Euskal Herriak hizkuntza poli-tika «bertatik eta bertara» gara-tzeko eskubidea eskuratzea daerronka nagusia. Euskal HerrianEuskaraz-eko kidearen esanetan,euskaldunok eraiki behar dugugure etorkizuna: «Oinarrizkoa daespainiera eta frantsesaren nagu-sitasuna bukatzea, euskarak berebidea egin dezan hizkuntza nagu-sia izateko bere lurralde osoan».Lamarainek gaineratu duenez, er-darek eragiten dituzten jokabide

mendekoak gaindituz, «euskarazbizitzaren alde egin behar dugu,modu kontzientean eta burujabe.Euskaldunok euskara jarri behardugu gure jardunaren erdigune-an».

Euskara hiru administrazioenpean dago, eta Behatokiko zuzen-dari Garbiñe Petriartik uste dueuskarak lehentasunezko tratae-ra behar duela egoera horri bueltaemateko. Aurten, gainera, Nafa-rroan, Euskararen Legeak 25 urtebeteko ditu, eta «errotik» aldatubeharra aldarrikatu du. «Ipar Eus-kal Herrian, berriz, kontuan har-

05eragileak ‹‹ euskararen nazioarteko egunaberria2011ko abenduaren 3a,larunbata

trazioan sartu behar du, baita, nireustez, egun hain garrantzitsua denekonomiaren alorrean. Euskarakez du bihotzeko hizkuntza izan be-har bakarrik: orotara kanporatubehar du. Ipar Euskal Herrian ezdugu ofizialtasunik, eta hori beha-rrezkoa dugu; baina, horrekin ba-tera, norberak indar egin behar dueuskara erabiltzeko», esan du.

Espazioak irabaziBanakoak duen garrantzia azpi-marratu du Uemako lehendakariMaren Belastegik ere. Haren ustez,euskaren esparruak irabaziz joa-tea da erronka nagusietako bat, etaegoera batean zein bestean euska-raz bizitzeko aukera izatea. Horre-tarako, bi bide proposatu ditu: «Ba-tetik, administrazioari legezkoonarpen bat eskatu behar zaio;egun, legeak urratu egiten ditueuskaldunen eskubideak. Beste-tik, guk ere kontzientzia hartu be-har dugu, eta, joaten garen toki ba-koitzean, euskaraz bizitzeko esku-bidea dugula aldarrikatu behardugu. Guk izan behar dugu horrenprotagonistak».

Mertxe Mujikarentzat, berriz,euskararen lurralde osoan hizkun-tza politika eraginkorra «gara-tzea» da erronka nagusia. «Euska-raz bizi nahi dugun guztiok aukerahori bermatuta eduki behar dugu.Topikoa bada ere, horretarako,euskaraz ez dakitenek ikasi eginbehar dute, eta dakigunok, erabili.

tuta jokoan dagoela hizkuntza ko-munitatearen beraren iraupenkulturala, ezinbestekoa da lege ge-riza, euskaldunon hizkuntza esku-bideak bermatu nahi baditugu»,gaineratu du Petriartik.

Erabilera ahulaEuskararen jakite maila gora egi-ten ari da azken urteotan, bainaerabilerak ez du gorakada beraizan. Topaguneko zuzendari Jaso-ne Mendizabalentzat, euskaldunaskok ez dute euskaraz bizitzeko«espaziorik», eta, eremu euskaldu-netan ere, erdalduna da hedabideedo medio masiboen bidez jasotzendugun kulturgintzari buruzkoerreferentzia nagusia, gaztelania-rena, frantsesarena eta ingelesare-na bereziki, eta horrek eragin«handia» du. «Batzuetan, horren-besteko ahalegina eskatzen digu,tresnak falta zaizkigu aurrerapau-so horiek emateko. Ez da gogo falta;kanpotik datozkigun diskurtsoedo hedabide horien aldean, segu-ru sentitu behar dugu gure diskur-tsoekin eta proposamenarekin»,gaineratu du Mendizabalek.

Erabileran administrazioek du-ten ardura aipatu du Euskaltzain-diko Andres Iñigok, eta banakoakhartu behar duen konpromisoa ka-lean euskara gehiago entzuteko.Haren ustez, administrazioek ez di-tuzte behar bezala diseinatu erabi-lera eremuak, planifikatu, lagun-du eta indartu, ez eta kontuan har-

tu hizkuntzarik ahulenak lagun-tza eta baliabide gehiago beharduela ere. «Bertzetik, euskal hiz-tun anitzek bere hizkuntzarekinduten jarrera eskasagatik, anitzbaitira oraindik ere jabetu ez dire-nak eguneroko bizitzan, praktikaneta erabileran erakutsi behar due-la, eta ez asmoetan soilik, norbe-rak euskararekiko konpromisopertsonala eta erantzukizuna, ja-kinik erabilerak bermatuko duelaeuskararen iraupena».

Pantxoa Etxegoinek esan duIparraldean euskararekiko atxiki-mendua handiagoa dela, eta jen-dea ohartu dela euskara harrema-netan izateko hizkuntza dela; halaere, erabileran oraindik lan bategiteko badutela gaineratu du.«Horretarako, garrantzitsua daeuskara ikustea bizitza publikoaneta administrazioan. Administra-zioan jende euskalduna badugu,erabilera indartu eta normalizatuegingo da. Izan ere, egun gutximintzatzen dira euskaraz admi-nistrazioan», azaldu du.

Igone Lamarainentzat, euskara-ren erabilera handitzeko derrigo-rrezko ezagutza beharko luke; ha-ren ustez, modu progresiboan jaki-te maila igotzeko planak bezain ga-rrantzitsuak dira euskararen era-bilera bultzatzeko politikak ere.«Erabiltzeko aukerak handituegin behar dira, eta administrazio-ek horren aldeko politika eta jarre-ra positiboa garatu behar dute».

��������������

����������������

���������������������������

������������

���������

AZOKA

Euskararen Eguna eta azokaren garrantziaGaur Euskararen Eguna ospa-tuko da, eta bihar DurangokoAzokak ateak zabalduko ditu.Euskararen Egunak eta Duran-goko Azokak bat egiten duteeuskararen erabileraren alda-rrian, eta egun bateko oihartzu-na urte osora zabaltzea dute hel-buru. Eragileek ere DurangokoAzokaren garrantzia nabarmen-du dute, euskal kulturaren bil-gune izateaz gain normalizazio-aren erakusleiho baita. Aldehorretatik, Jasone Mendizaba-lek dio ez dugula ondo ezagu-tzen gure sortzaileen ekoizpena,

eta horri buelta emateko Duran-go «ikur bat» dela. «Gure pro-dukzioaren erakusleiho batdago antolatuta Durangon.Komunikazio hori urte osorazabaltzea nahiko genuke; eus-kaldunentzako bilgune batdago, kultur ekoizpenaren plazahandi bat dago, eta, ekoizpena ezezik, sortzaileekin ere gero etaharreman gertuagoa antolatze-ko bidea dago. Bestetik, ospaki-zunetik ere badauka, bilgune-tik... Hortxe daukaguhitzordua», esan du Topagune-ko zuzendariak.

06 euskararen nazioarteko eguna ›› elkarrizketa berria2011ko abenduaren 3a,larunbata

GAIZKA IROZ

FRANTXUA MAITIA › EUSKARAREN ERAKUNDE PUBLIKOKO LEHENDAKARIA

«Ofizialtasuna ukan antzingauza anitz egin daitezke»Zerbitzu publikoak euskarari zabaldu nahidituztela esan du Frantxua Maitiak.

Zer esan nahi du euskarak horre-lako egun bat izateak?Iparraldean ere ospatzen duguEuskararen Eguna. Garrantzi

handiko eguna izaten da. Mobiliza-zio batzuk sortzen dira euskarazmintzatzeko. Euskaraz mintzatze-ko eguna da, nahiz eta hori egune-

ro egin behar den, euskara baliaga-rri izan dadin gure gizartean. Halaere, ospatzeko egun bat izatea inte-resgarria da.Euskararen trasnmisioa lantzeaizan da Euskal Kultur Erakundea-ren kezka nagusietako bat. Zeinda egin beharreko hurrengo urra-tsa?Transmisioaren orientabide ho-rretan kokatzen dira klase elebi-dunen irekitze eta mantentzeak,pedagokikoki segida bat emateahastapenetik bururaino. Transmi-sioak garrantzia du, eta, ildo horre-tan, hitzarmen batzuk ditugu Hez-kuntza Nazionalarekin, eta Seas-ka eta Hezkuntza Nazionalarenhitzarmenak gertutik jarraitzenditugu. Transmisioak beti garran-tzia du, baina beste orientabidebat, gure linguistika poliltikan ko-katua, euskararen erabilera litza-teke. Erabilera soziala diogu, etapartikularki nahi ditugu bultzatu

hainbat eta hainbat erakunde eus-kara erabil dezaten beren elkarriz-ketetan, zabaltzen dituzten doku-mentuetan... Zerbitzu publikoakeuskarari ireki nahi ditugu, halanola herriko etxeak, ospitaleak,posta... Kasu horietan, bertakolangileen formakuntzan asmatubehar dugu.Nola eragin daiteke administra-

zioan euskararen erabilera bul-tzatzeko?Euskararen Erakunde Publikoakgaldegin du zerbitzu publiko ba-koitzari asma dezan zer plano eza-rriko duen euskara bultzatzeko.Kontseilu orokorrean eztabaidairekia da zer plano egin ahal dai-ten administrazio eta bertako hau-tetsiek ere. Garapen Kontseiluzein Herriko Etxeetan, zein era-kunde eta administrazio guztieiidatzi bat igorri nien EuskararenErakunde Publikoaren Kontsei-luaren izenean bakoitzak gogoetaegin beharko lukeela eta plano batasmatu behar lukeela erranez. Administrazioan euskara sartze-ko zer-nolako garrantzia izangoluke euskararen ofizialtasunak?Iparraldean bakoitzaren boronda-teari dei egiten diogu, bakoitzakzer egiten ahal duen ikus dezan.Ofizialtasun bat balitz, lagunga-rria izango litzateke, baina ofizial-tasun hori ukan antzin gauzaanitz egiten ahal dute hainbat etahainbat herriko etxek edo zerbitzupublikoek. Elkarteek ere pausoaeman dezakete. Eta herriko etxe edo elkarteek zerpauso eman dezakete?Lehenik, beren barne erabakietaneuskara erabilia izan dadin, etakanpora ateratzen dituzten kaze-ta edo emankizunetan euskaraerabilia izan dadin. Langileek eus-kararen formakuntzan segi deza-ten euskara erabiltzeko.

JUANAN RUIZ / ARGAZKI PRESS

LURDES AUZMENDI › HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILBURUORDEA

«Erabilera da euskararenerronka nagusietako bat»Erabilera bakoitzaren esku dagoela dioLurdes Auzmendik,eta administrazioakerabilera bultzatzeko gauza asko egiten aridela gaineratu du.

Zer esanahi dauka EuskararenNazioarteko Egunak?Ospakizun bat da. Euskararenberreskurapenean, normalizazio-an eta erabileran aurrera egitenari garen honetan botoak egiteabezala izango litzateke. Urteanbehin egun batez mundu guztiarigogoratzea euskararen garran-tzia, euskararen normalizazioa-ren beharra eta euskararen ingu-ruko lana botoak berritzea bezaladela. Zeintzuk dira euskararen norma-lizaziorako erronka nagusiak?Erronka nagusienetako bat erabi-lera da. Ezagutzaren bidetik, hain-bat bitarteko ditugu, hezkuntzadela, helduen alfabetatzea dela …Erabilera berma dadin, bakoitza-

ren esku dago, baina administra-zioak erabilera bultza dezan, gau-za asko egiten ari gara, bai mailaformalean zein ez-formalean. Nola alda daiteke euskararenkontra daudenen jarrera?Hizkuntzaren erabilera edonoren-tzat erakargarria izatea lortubehar dugu, eta batzuek muzinegingo diote erabilera guztiari, etabeste batzuek maila batzuei. Eus-karari dagokionez, egoera politi-koak askotan tirabirak eraginditu. Garai berrietan gaude, etamaila guztietan lasaitasuna izateaespero da. Elkarbizitzak hobe-rantz egiten duen neurrian, hiz-kuntzaren erabileran gauzakbeste modu batez ikusiko dira.Jendea erakarri egin behar dugu,

modu onekin eta formak zainduz.Horretarako, jendeak ikustenduen neurrian euskara modernoadela, eguneratua dagoela, egune-roko bizitzarako edozein alorreta-rako balio duela, erabateko nor-maltasunez gain jakin-minarekinere hartzen dute. Noiz arte beharko ditu euskalgin-tzak diru laguntzak?Euskalgintzak diru laguntza

beharra izango du luzaroan. Hiz-kuntza baten normalizazioa ez dabelaunaldi baten edo bi belaunal-diren kontua. Askoz luzeagoa da.Egiten ari garen inkesta soziolin-guistikoen emaitzak izango ditu-gu hurrengo urtean, eta hor ikusi-ko dugu nola egiten dugun gora.Ziurrenik, ezagutzan gora egingodugu, baina oraindik bide luzeageratzen zaigu. Guk hurrengourteko aurrekontuetan mozketakegin behar izan ditugu, bainalehentasun batzuk markatu ditu-gu: batetik, euskal gizartean bene-tan eguneroko bizitzan euskaraerabiltzeko sare batzuk baditugu,eta horiek hedabideek osatzendituzue, eta, bestetik, euskalgin-

tzako gizarte eragileek osatzendutena dago, teknologia berrieninguruan lanean dihardutenenpresa eta taldeek, lan munduaeta udal guztiak. Horiek mozketatxikienak izango dituzte. Egoera honek normalizaziotikurrun gaudela islatzen du,ezta?Bideak berak erakutsiko digu nor-malkuntza nola izango den. Hiz-kuntzen erabileran ere gauzakasko aldatzen dira. Gazteek euska-ra erabiltzen ez dutela esaten da,baina gazteek euskara erabiltzendute, horixe erabiltzen dutela.Kalean daudenean, agian, ez ditu-gu euskaraz entzungo, edo zenbaitlagunartean ez dute erabiliko,baina datuak ditugu, sare soziale-tan euskararen erabilera izuga-rria dela adierazten dutenak.Facebook, Twenty eta horrelakoe-tan euskararen erabilera izugarrihanditu da. Hizkuntzaren erabile-ra oso pertsonala da. Gazteek ikas-tea nahitaezkoa da, etorkizuneantransmisioa berma dadin. Bestedatu bat: gaztetan ikasi eta gerofamilia osatzen dutenean, gaztehoriek arduratu egiten dira hiz-kuntza transmititzeaz.

07elkarrizketa ‹‹ euskararen nazioarteko egunaberria2011ko abenduaren 3a,larunbata

08 euskararen nazioarteko eguna ›› publizitatea berria2011ko abenduaren 3a,larunbata