Elikagaiei buruzko nahitaezko informazioa arautzen dutenprintzipioak

Elikagaiei buruzko legeriak nahitaezko informazioa ezartzen badu, honakokategoria hauetako informazioaz arituko da:

a) Elikagaien identitateari eta osaerari, propietateei edo bestelakoezaugarriei buruzko informazioa.

b) Kontsumitzaileen osasuna babesteari eta elikagai jakin baten erabileraseguruari buruzko informazioa. Bereziki honako hauei buruzkoa:

- Kontsumitzaile-talde batzuentzat kaltegarriak izan daitezkeen etaosagaiekin lotura duten propietateak.

- Iraupena, biltegiratzea eta erabilera segurua.

... elikagaiei buruzko nahitaezko informazioa arautzenduten printzipioak

- Osasunean duen eragina, elikagai jakin batenkontsumo kaltegarri eta arriskutsuari dagozkionarriskuak eta ondorioak barne.

c) Nutrizio-ezaugarriei buruzko informazioa, ahalbidetzekokontsumitzaileek (beharrizan dietetiko bereziakdituztenak barne) euren erabakiak jakinaren gainean harditzaten.

NAHITAEZKO AIPAMENEN ZERRENDA

Honako adierazpen hauek nahitaezkoak dira:

a) Elikagaiaren izendapena.

b) Osagaien zerrenda.

c) Alergiak edo intolerantziak eragiten dituen edozein osagaiedo teknologia-laguntzailekide (II. eranskinean agertzendena), elikagaiak egiteko erabiltzen dena eta azkenproduktuan ere ageri dena, nahiz eta itxuraldatuta egon.

d) Osagai edo osagai-kategoria jakin batzuen kopurua.

e) Elikagaiaren kopuru garbia.

f) Iraungitze-data edo gutxieneko iraupen-data.

… NAHITAEZKO AIPAMENEN ZERRENDA

g) Kontserbatzeko baldintza bereziak eta/edo erabiltzekobaldintzak.

h) Elikagai-enpresako operatzailearen izena edo izen soziala etahelbidea.

i) Jatorriko herrialdea edo jatorria, horrela aurreikusi denean.

j) Erabiltzeko modua, baldin eta informazio hori agertu ezean,elikagaia ondo erabiltzea gaitza bada.

k) % 1,2 alkohol-bolumena baino gehiago duten edarietan,hartutako alkohol bolumetrikoaren maila zehaztuko da.

l) Nutrizio-informazioa.

ELIKAGAI KATEGORIA EDO ELIKAGAI MOTA JAKIN BATZUETARAKO NAHITAEZKO AIPAMEN GEHIGARRIAK

Aipatutako adierazpenez gain, III. eranskinean honako kategoria hauetako elikagaietarako aipamen gehigarriak ezartzen dira:

ELIKAGAI KATEGORIA EDO ELIKAGAI MOTA JAKIN BATZUETARAKO NAHITAEZKO AIPAMEN GEHIGARRIAK

ELIKAGAI KATEGORIA EDO ELIKAGAI MOTA JAKIN BATZUETARAKO NAHITAEZKO AIPAMEN GEHIGARRIAK

ELIKAGAI KATEGORIA EDO ELIKAGAI MOTA JAKIN BATZUETARAKO NAHITAEZKO AIPAMEN GEHIGARRIAK

ELIKAGAIEI BURUZKO NAHITAEZKO INFORMAZIOARENERABILGARRITASUNA ETA KOKAPENA

• Nahitaezko informazioa erraz ikusteko moduan emango da.

• Ontziratutako elikagaien kasuan, nahitaezko informazioaontzian bertan emango da. Bestela, ontziari itsatsitako etiketanagertu beharko du.

• Batzordeak, aintzat hartuta kontsumitzaile arruntaren ulermenaeta kontsumitzaileek tresna horiek luzaz erabiltzen dituztelaerakusten duten frogak, zenbait irizpide ezarri ahal izango ditu,eta horiei jarraiki nahitaezko zenbait aipamen ontzitik edoetiketatik kanpo adierazi ahal izango dira.

... ELIKAGAIEI BURUZKO NAHITAEZKO INFORMAZIOARENERABILGARRITASUNA ETA KOKAPENA

• Ontziratu gabeko elikagaiei dagokienez, azkenkontsumitzaileei eta taldeei saltzeko:

- Derrigor adierazi behar dira II. eranskinean jasotako osagaiedo teknologia-laguntzailekideak, baita bertan agertzen dirensubstantzietatik eratorritakoak ere, baldin eta alergiak edointolerantziak eragiten baditu, elikagaia egiteko erabiltzenbada eta azken produktuan ere ageri bada.

- Gainerako aipamenak ez dira nahitaezkoak izango estatukideek aipamen horietako batzuk edo guztiak nazio-mailanadierazteko neurriak hartzen ez badituzte.

NAHITAEZKO AIPAMENEN AURKEZPENA

• Elikagaiei buruzko nahitaezko informazioa leku nabarmeneanjarriko da, erraz ikusteko, argi irakurtzeko eta, hala badagokio,ez ezabatzeko moduan.

• Nahitaezko aipamenak ontzian edo etiketan inprimatzendirenean, irakurgarritasun argia bermatzeko moduan egingo da.Erabiltzen diren karaktereen letra-tamainari dagokionez, x-entamaina (IV. eranskinean definitzen da) 1,2 mm-koa edohandiagoa izango da

• 80 cm² baino azalera txikiagoa duten ontzien kasuan, letra-tamaina 0,9 mm-koa edo handiagoa izango da.

… NAHITAEZKO AIPAMENEN AURKEZPENA

Elikagaiaren izendapena, kopuru garbia eta hartutako alkoholbolumetrikoaren maila ikuseremu berean jarriko dira.

Azken hori honako kasu hauetan besterik ez da erabiliko:

Berrerabiltzeko beirazko botilak, idatzitakoa ezezabatzeko moduan dagoenean eta etiketarik, faxarikedo lepokorik ez dutenean.

10 cm²-ra iristen ez den azalera duten ontziak

URRUTIKO SALMENTA

Urrutiko komunikazioaren bidez saltzeko eskaintzen diren elikagaiontziratuen kasuan:

a)Elikagaiei buruzko nahitaezko informazioa, iraungitze-data edogutxieneko iraupen-data salbu, erosketa egin aurretik ikusi ahal izangoda, eta urrutiko salmentaren euskarrian egongo da edo elikagaienenpresako operatzaileak argi zehaztutako bestelako bitartekoen bidezemango da.

b)Nahitaezko aipamen guztiak ikusteko moduan egongo dira produktuaematean.

c)Urrutiko komunikazioaren bidez saltzeko eskaintzen diren elikagai ez-ontziratuen kasuan, 44. artikuluan aipatutako izendapenak baliatu ahalizango dira.

HIZKUNTZA BETEKIZUNAK

Elikagaiei buruzko nahitaezko informazioa elikagaia saltzenden estatu kideko kontsumitzaileek erraz ulertzeko modukohizkuntzan emango da.

Euren lurraldean bertan, elikagaia saltzen den estatu kideekizendapena Europar Batasuneko hizkuntza batean edogehiagotan ematea erabaki dezakete.

Aurreko bi paragrafoek ez dute oztopatzen izendapenakhizkuntza batean baino gehiagotan eman ahal izatea.

NAHITAEZKO ZENBAIT AIPAMEN EZ EMATEA

Berrerabiltzeko beirazko botiletan, idatzitakoa ez ezabatzekomoduan dagoenean eta etiketarik, faxarik edo lepokorik ezdutenean, honako aipamen hauek izango dira nahitaezkoak:

• Elikagaiaren izendapena.

• Alergiak edo intolerantziak eragiten dituen edozein osagai, elikagaijakin bat egiteko erabiltzen dena eta azken produktuan ere ageridena.

• Elikagaiaren kopuru garbia.

• Iraungitze-data edo gutxieneko iraupen-data.

• Nutrizio-informazioa.

ELIKAGAIAREN IZENDAPENA

Elikagai jakin baten izendapena bere izendapen juridikoa izango da.Izendapen hori agertzen ez bada, elikagaia deskribatzen duenizendapena emango da.

Produktua merkaturatzen den estatu kidean onartu egingo daproduktua legez merkaturatzeko erabili ohi den elikagaiaren izendapenaerabiltzea. Nahasteak sor badaitezke, elikagaiaren izendapenabestelako deskribapenekin osatu beharko da, eta horiek izendapenarenalboan agertu behar dute.

Elikagaiaren izendapenaren ordez ezin da jabetza intelektual, markakomertzial edo fantasia-izendapen gisa babestutako bestelakoizendapenik jarri.

OSAGAIEN ZERRENDA

Hasieran izenburu egokia ezarri beharko da, “osagaiak”hitza jasotzen duena. Bertan, elikagaiaren osagai guztiakadieraziko dira, pisuaren ordenari jarraiki, pisutsuenetikarinenera, elikagaia ekoiztean gehitzen diren heinean.

Nanomaterial artifizial gisa dauden osagai guztiak argi etagarbi adierazi beharko dira osagaien zerrendan. Osagaihorien izenen ondoren “nano” adierazi beharko da parentesiartean.

OSAGAIEN ZERRENDA EZ EMATEA

Honako hauen kasuan, ez da beharrezkoa izango elikagaietanosagaien zerrenda adieraztea:

a) fruta eta barazki freskoak, patatak barne, ez badira zurituedo moztu, edo ez badute antzeko prozesurik jasan;

b) ur karbonikoak, euren izendapenean azken ezaugarri horiagertzen denean;

c) hartzitze-ozpinak, oinarrizko produktu bakar batetikeratorriak badira eta, betiere, bestelako osagairik gehitu ezbazaie;

OSAGAIEN ZERRENDA EZ EMATEA

d) gazta, gurina, esnea eta esnegain hartzituak, esnekiez gainbeste produkturik, elikagai-entzimarik eta ekoizpenerakobehar diren mikroorganismorik gehitu ez bazaie edo, gaztafresko edo urtuak ez direnean, ekoizteko beharrezko gaztagehitu ez bazaie;

d) osagai bakarra duten elikagaiak:

i. elikagaiaren izena eta osagaiarena bera denean, edo

ii.elikagaiaren izendapenak osagaiak zein diren jakiteaahalbidetzen duenean, nahasterik eragin gabe.

OSAGAIEN ZERRENDAN ELIKAGAIEN OSAGAIAK EZ EMATEA

Ez da derrigorrezkoa elikagai hauek agertzea osagaien zerrendabatean:

a) osagai jakin baten osagaiak, ekoizpen-prozesuan aldi baterakobereizi badira ondoren hasiera bateko eduki-kopurua gainditzenez duen kopuruan berriz gehitzeko;

b) elikagai gehigarriak eta elikagai entzimak:

i. elikagaian daudenean aurretik elikagaiko osagai batean edozenbaitetan zeudelako, transferentzia-printzipioarekin bat etabetiere jada teknologia-funtziorik betetzen ez badute azkenproduktuan, edo

ii. teknologia-laguntzailekide gisa erabiltzen badira.

OSAGAIEN ZERRENDAN ELIKAGAIEN OSAGAIAK EZ EMATEA

c) elikagaien gehigarri ez diren euskarri edo substantziak, bainaeuskarriak balira bezala erabiltzen direnak helburu bera lortzeko.

d) elikagai-gehigarriak ez diren substantziak baina teknologia-laguntzailekideak balira bezala erabiltzen direnak helburu beralortzeko, azken produktuan oraindik ere agertzen badira.

e) ura:

i. ekoizpen-prozesuan ura erabiltzen denean kontzentraturik edodeshidrataturik erabilitako osagai bat berrezartzeko bakarrik, edo

ii. oro har kontsumitzen ez den estaldura-likidoaren kasuan.

ALERGIAK ETA INTOLERANTZIAK ERAGITEN DITUZTENSUBSTANTZIA EDO PRODUKTU JAKIN BATZUK ETIKETATZEA

Osagaien zerrendan adieraziko dira ezarritako arauei jarraiki, etasubstantziaren edo produktuaren izendapena argi aipatu behar da.

Substantziaren izena nabarmendu egingo da substantzia horigainerako osagaietatik argi eta garbi bereizten duen konposiziotipografikoaren bidez.

Osagaien zerrendarik ez balego, “dauka” hitza jarriko dasubstantziaren edo produktuaren izenaren ondotik.

OSAGAIEN ADIERAZPEN KUANTITATIBOA

Honako kasu hauetan, beharrezkoa izango da elikagai bat ekoizteanerabilitako osagaiaren kopurua edo kategoria adieraztea:

a) osagaia elikagaiaren izendapenean agertzen denean edokontsumitzaileak oro har izendapen horrekin lotzen duenean;

b) etiketatzean hitz, irudi edo irudi grafikoen bidez nabarmentzendenean, edo

c) ezinbestekoa denean elikagai bat definitzeko eta bere izendapenaedo itxura dela eta, nahastea sor dezaketen beste produktuetatikbereizteko.

KOPURU GARBIA:

Elikagai jakin baten eduki garbia litro, zentilitro, mililitro,kilogramo edo gramotan adieraziko da, kasuaren arabera:

a) bolumen-unitateetan, produktu likidoen kasuan;

a) pisu-unitateetan, gainerako produktuen kasuan.

IRAUNGITZE DATZA, GUTXIENEKO IRAUPEN DATA ETA IZOZTEDATA

Mikrobiologikoki erraz hondatzen diren elikagaien kasuan (aintzathartuta horrek giza osasunerako berehalako arriskua eragin dezakeela),denbora-tarte laburraren ondotik, gutxieneko iraupen-dataren ordeziraungitze-data jarriko da. “iraungitze-data”-ren ondoren, elikagaia ezda segurutzat joko.

Gutxieneko iraupen-data honako modu honetan adieraziko da:

a)dataren aurretik honako hitz hauek jarri beharko dira:

-“ahal dela, kontsumitu … baino lehen”, datan eguna adieraztendenean.

-“ahal dela, kontsumitu … amaitu baino lehen”, gainerako kasuetan;

… IRAUNGITZE DATZA, GUTXIENEKO IRAUPEN DATA ETA IZOZTEDATA

b) letran aurreikusitako adierazpenekin batera, honako hauek emango dira:- edo data bera,- edo etiketan data adierazten den lekuari buruzko aipamena.

c) Data argi adieraziko da, ordena honi jarraiki: eguna, hila eta, bidezkoabada, urtea.

Nolanahi den ere, honako elikagai hauen kasuan:

- iraupena hiru hilabetetik beherakoa bada, nahiko izango daeguna eta hila adieraztea.

- iraupena hiru hilabetetik gorakoa bada, baina hamazortzihilabetetik beherakoa, nahiko izango da hila eta urteaadieraztea.

- iraupena hamazortzi hilabetetik gorakoa bada, nahiko izango daurtea adieraztea.

… IRAUNGITZE DATZA, GUTXIENEKO IRAUPEN DATA ETAIZOZTE DATA

Honako kasu hauetan, ez da beharrezkoa izango gutxienekoiraupen-data adieraztea:

• Fruta eta barazki freskoak, patatak barne, ez badira zuritu edomoztu, edo ez badute antzeko prozesurik jasan. Salbuespen horiez zaie ernetze-haziei eta antzeko produktuei ezarriko (hala nola,leguminosoen kimuei).

• Mahatsa ez diren frutetatik ateratako ardo, likore-ardo, apardunardo, ardo aromatizatu eta antzeko produktuak, baitamahatsetatik edo mahats-muztioetatik ateratako edariak ere.

• Alkohol-bolumenari dagokionez, % 10etik gorako graduazioaduten edariak.

… IRAUNGITZE DATZA, GUTXIENEKO IRAUPEN DATA ETA IZOZTE DATA

• Okintzako edo gozogintzako produktuak, euren izaera dela eta, oro har ekoitzi eta hogeita lau orduko epean kontsumitzen direnak.

• Ozpinak.

• Kuzinatzeko gatza.

• Azukre solidoak.

• Gozogintza-produktuak, gehienbat aromatizatutako edo koloreztatutako azukreak direnean.

• Mastekatzeko gomak eta mastekatzeko antzeko produktuak.

KONTSERBATZEKO EDO ERABILTZEKO BALDINTZAK

Elikagaiek kontserbazio- eta/edo erabilpen-baldintzabereziak behar dituztenean, baldintza horiek adieraziegingo dira.

Behin ontzia irekita elikagaiak behar bezala kontserbatueta erabiltze aldera, bidezkoa denean, kontsumo-baldintzak eta/edo gehienezko data aipatuko dira.

JATORRIKO HERRIALDEA EDO JATORRIA

Jatorriko herrialdea edo jatorria derrigor adierazi beharkoda honako kasu hauetan:

a)adierazpena ez agertzeak kontsumitzailea nahastuahal duenean elikagaiaren jatorriko herrialdeari edoegiazko jatorriari dagokienez, bereziki elikagaiarekin edoetiketarekin ematen den informazioak, bere osotasunean,iradoki ahal badu jatorriko herrialdea edo jatorriabestelakoa dela.

b)“NC” izendapen konbinatuko kodeetako haragiadenean.

... JATORRIKO HERRIALDEA EDO JATORRIA

Elikagai baten jatorriko herrialdea edo jatorria adierazten denean,eta jatorri hori ez denean osagai nagusiaren jatorri bera:

a) osagai nagusiaren jatorriko herrialdea edo jatorriaadieraziko da.

b) osagai nagusiaren jatorriko herrialdea edo jatorria adierazikoda, baldin eta osagai nagusiaren jatorria herrialdea edo jatorriaeta elikagaiarena ezberdinak badira.

ERABILTZEKO ARGIBIDEAK

Adierazi egin beharko da baldin eta argibiderik ez emateakproduktua behar den bezala erabiltzea ahalbidetzen ez badu.

ALKOHOL GRADUAZIOA

% 1,2 alkohol-bolumena baino gehiago duten edarietan, hartutako alkohol bolumetrikoaren maila zehaztuko da:

EDUKIA

Nutrizioari buruzko nahitaezko informazioa honako hau da:

a) energia-balioa etab) gantzen, gantz-azido saturatuen, karbohidratoen, azukreen,

proteinen eta gatzaren edukiak.

Honako substantzia hauetako baten edo batzuen eduki-adierazpenarekin osa daiteke:

a) gantz-azido monoinsaturatuak;b) gantz-azido poliinsaturatuak;c) polialkoholak;d) almidoia;e) elikagai-zuntza;f) XIII. eranskinean agertzen den edozein bitamina edo mineral.

100 g-ko edo 100 ml-ko ADIERAZPENAK

Energia-balioa eta nutriente-kopurua 100 g-ko edo 100ml-ko adieraziko dira.

Ematen denean, bitamina eta mineralei buruzkoinformazioa erreferentziako ingestaren ehuneko gisaadierazten da.

Erreferentziako ingestaren ehunekoari buruzko informazioaematen denean, horren aldamenean honako adierazpengehigarri hau gehitu behar da: “Heldu arrunt batenerreferentziako ingesta (8.400 kJ/ 2000 kcal)”

ZATIAREN (ANOAREN) EDO UNITATEAREN ARABERAKOADIERAZPENA

Zatiaren edo kontsumo-unitatearen arabera adieraz daitezke,kontsumitzaileek erraz ikusteko moduan, erabiltzen den zatia edounitatea etiketan kuantitatiboki adierazten badira, eta ontziakdituen zati- edo unitate-kopurua adierazten bada.

Nutrienteen kopurua kontsumo-zati edo unitateko adieraztendenean, lehenengo paragrafoarekin bat, energia-balioa 100 g-koedo 100 ml-ko adieraziko da, baita zatiko edo kontsumo-unitateko.

Erabiltzen den zatia edo unitatea nutrizio-informazioarenaldamenean adieraziko da.

AURKEZPENA

Ikuseremu berean agertuko dira honako hauei buruzkoaipamen guztiak: energia-balioa, koipe-kopurua, gantz-azidosaturatuak, karbohidratoak, azukreak, proteinak, gatza, gantz-azido monoinsaturatuen energia-balioa, gantz-azidopoliinsaturatuak, polialkoholak;,almidoia, elikadura-zuntza,edozein bitamina edo mineral.

Taula gisa eta zifrak zutabe batean emanda aurkeztuko dira,espazioak ahalbidetzen badu. Ez badago horretarako lekurik,informazioa lerroetan emango da.

Produktu baten nergia-balioa edo nutriente-kopurua oso txikiadenean, elementu horiei buruzko informazioaren ordez erahonetako adierazpena jar daiteke: “…-kopuru hutsalak ditu”

Ez da borondatezko informaziorik emango, baldin etanahitaezko informazioa emateko lekua murrizten bada

Elikagaiei buruz borondatez emandako informazioak honakobetekizun hauek beteko ditu:

• Ez du nahasterik eragingo.

• Ez da zalantzazkoa eta nahasgarria izangokontsumitzaileentzat.

• Oinarrian, bidezkoa denaren arabera, zientzia-datuakegongo dira.

Batzordeak exekuzio-jarduerak egingo ditu, aurrekobetekizunak honako informazio honetara ezartzeko:

a) Elikagai batean nahi gabe alergiak edo intolerantziakeragiten dituzten produktuak egoteko aukerari buruzkoinformazioa.

b) Elikagai jakin bat begetarianoentzat egokia denadierazten duen informazioa.

c) Herritar-talde jakin batentzat edo batzuentzaterreferentziako ingestak adierazteko aukera, III.eranskineko erreferentziako ingestez gain.