Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat...

7
i ostirala • 2000ko urriaren 20a Egunkaria Leitza •Udazkerierako kultur ekitaldien zakua bete-betea dator , Maria Jesus Iturralde •«Bihotzez Paraguaikoak hemerigoak baino hobeak dira» ••«••••••MHi • MLKEL SAIZ lruñeko Ziudadelan artea aspalditik sartu zen. Baina are gehiago sartzea nahi dute. Nafarroako Gobernua, lrufieko Udala eta Beaumont Fundazioa, asteotan, buru-belarri ari dira Ziudadelan lNafarroako Arte Garaikideko Zentroa paratzeko hitzarmena aitzina eramateko. Baina beste batzuek haratago joan nahi dute oraindik; arte garaikideari ez ezik Ziudadelan beste hainbat kulturguneri tokia egiteko proposamena egin berri du EHk, Kontserbatorioari edo Antzerki Eskolari esaterako.

Transcript of Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat...

Page 1: Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat baitzuu - ten eta orduan irabaz eiz zute-nek zerbai gehiagt ikaso eti a gero beste

i ostirala • 2000ko urriaren 20a

Egunkaria

Leitza •Udazkerierako kultur ekitaldien zakua bete-betea dator ,

Maria Jesus Iturralde •«Bihotzez Paraguaikoak hemerigoak baino hobeak dira»

• • « • • • • • • M H i • MLKEL SAIZ

lruñeko Ziudadelan artea aspalditik

sartu zen. Baina are gehiago sartzea

nahi dute. Nafarroako Gobernua,

lrufieko Udala eta Beaumont

Fundazioa, asteotan, buru-belarri ari

dira Ziudadelan lNafarroako Arte

Garaikideko Zentroa paratzeko

hitzarmena aitzina eramateko. Baina

beste batzuek haratago joan nahi dute

oraindik; arte garaikideari ez ezik

Ziudadelan beste hainbat kulturguneri

tokia egiteko proposamena egin berri

du EHk, Kontserbatorioari edo Antzerki

Eskolari esaterako.

Page 2: Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat baitzuu - ten eta orduan irabaz eiz zute-nek zerbai gehiagt ikaso eti a gero beste

Leitza

U d a zken eko bete-betea Hamaika kultur ekitaldi aritolatu

dituzte leitzarreri gozamerierako

Udazkenean ohi da gaztain batzuk erre eta

sutondoan gelditzea/hotza sumatzen hasten

den egun horietan. Baina, dirudienez,

hemendik aurrera nahi duena besterik ez da

aspertuko sukaldeko zuloan. Izan ere,

Leitzaldeko Euskara Zerbitzuak eta Mendibil

taldeak ikasturte berrirako aisialdirako

hamaika aukera prest dituzte.

GAUR BERTAN AMAITUKO d a

epea lehenengo aldiz Lei-tzan antolatu den ipuin ikasta-roan izena emateko. Azaroan hasiko da ikastaroa, hamar or-dukoa izanen da, lau sa io tan bana tu ta eskainiko da eta saio bakoitzak bi ordu eta erdi irau-nen du. J u a n j o Olasagarre Ar-bizuko idazleak zuzenduko di-t u l a n t a l d e a k — b a t b a i n o gehiago so r tuko da b e h a r b a -da—; izan ere, gutxienez sei la-gunek osatutakoak izan behar dira eta, lagun batzuk animatu d i ren a r ren , azken m o m e n t u arte itxaron dutenek gaur dute izena emateko aukera.

Iaz, ipuinak kontatzeko ikas-t a roa p r e s t a t u zuen E u s k a r a Zerbitzuak eta, esperientzia po-lita izan zela k o n t u a n izanik,

aur ten ere herr ian sor daitez-ken ipuin idaz leentza t l ehen urra tsa egiteko bultzada eman nahi die, lehengo ur tean ipuin lehiaketa ere antolatu baitzu-ten eta orduan irabazi ez zute-nek zerbai t gehiago ikasi e ta gero bes te a u k e r a izan deza-ten.

Bestaldetik, argi ibili behar-ko dute argazkigintza gus tu -koa dutenek, Mendibil mendi t a ldeak argazki k a m e r a nola erabili erakuts i nahi duelako, eta horretarako, bi orduko hi-ruzpalau saiotan, Pako Zufia-rrek basoak, mendiak eta ber-t an bizi diren piztieei erretra-t u a n o l a eg in b e h a r z a i e n azalduko du. Urriaren bukae-r a n e ta aza roa ren has i e r ako as t ee tan izanen da, ba ina hil

honen 26a baino lehen eman beharko da izena, Maimur eta Astiz l iburu dendetan. Ikasta-r o a n ikas i t akoa e r a k u s t e k o , u r t e a amai tu ba ino lehen ar-gazki lehiaketa antolatuko du-te. Lehiaketa irekia izanen da e ta , i k a s t a r o a n a r i t u t a k o e z gain, edozeinek izanen du par-te hartzeko aukera.

Diaporama proiekzioak ere . izanen dira Leitzan. Esaterako, g a u r zor tz i , z i n e m a n I ñ a k i Canpion Hego Ameriketan lau ur te tan izandako esperentziez mintzatuko da eta han aterata-ko diaporamak erakuts iko di-

Juanjo Olasagarre idazleak ipuin ikastaroa zuzenduko du azaroan Leitzan. Gaur da izena emateko.azken eguna. « E G U N K A R l A

t u . E m a n a l d i a a r r a t s a l d e k o zortzietan hasiko da.

Aipatutakoez gain, hamaika e k i t a l d i p r e s t a t u t a d a u d e u d a z k e n e k o a r r a t s a l d e a k aprobetxatzeko. Mendibileko-ek irteera ba tzuk ere pres t di-tuzte hil honen 29an Zuberoa-ko Santa-Grazitik Belaguarai-n o j o a t e k o , e t a d a g o e n e k o izena emateko pape rak j a r r i t a daude ohiko tokietan. Eta, di-rudienez, abenduan Nafarroa-ko Pirinioetarako beste bidaia ba t antolatu dute.

—s» Jon Abril

irunea

Zaldiko Maldikok, hogei urte

IRUÑEKO ELKARTE EUSKAL-

tzaleen ar tean , Zaldiko Mal-diko izenekoa da ezagunene-takoa. Duela hogei ur te sortu zen eta bet iko tokian d i rau , h o t s , A n s o l e a g a k a r r i k a b ihurr i eta meha r r ean , Alde Z a h a r r e a n , a leg ia . Ez d i r a e s t u a k izan, o rdea , e lka r te h o n e n a s m o a k e ta i k u s m i -rak, eta, alde horretatik, txo-ko m i n h o r r e t a t i k gogot ik saiatu da, safatu denez, eus-ka ra r en aldeko itzala zabal-tzen ba i ta hiri zahar ra ingu-ra tzen d u t e n harres iez kan-po ere. Dagoenekoz, ha s i ak dira p res take tak u r t eu r r ena b e h a r beza la ospa tzeko e ta aukera izanen dugu datozen h i l a b e t e o t a n h o r r e n b e r r z e h a t z a e s k a i n t z e k o . I zan ere , oh iko h i tza ld i , m a h a i - -inguru , z inema saio, l iburu a u r k e z p e n eta ospak izunez landara, ekitaldi bereziak ere antolatu nah i dituzte.

B i t a r t e a n , d e n b o r a l d i a has i berri dute . Berriki bere Gezurrak, gezurrak, gezurra l iburua aurkezten aritu bai ta Iban Zald'ua, datorren as tean mitologiari buruzko hitzaldia i zanen d u t e e ta , l ehengoan ere, e u s k a r a r e n sa r i ak era b a k i z i t u z t e n . E u s k a r a r e n

| sar i ona edo lamien urrezk | orrazia dei tutakoa Oinarria i p l a t a f o r m a r e n t z a t izan da j lege berri ba terantz kanpa in j antolatzeagatik, eta, sari txa i r ra edo asto-masto saria ize i nekoa J u a n J o s e Lizarbere i Alderdi Sozial is tar i egokit i zaio, sekulako ahalegineta i b a i t a b i l e u s k a r a r e n leg i murri tza are gehiago murriz i t e k o , e t a , a z k e n h o r i l uz i gabe ikusiko dugu.

—O Kike Diez de Ultzurru

mapa mutuak

P E L L O L I Z A R R A L D E ontuak ez dira ateratzen. Ez bila ari denari, ezta bilatu duenaren kontuei begira gera-tzen garenoi. Etxeaeta bizitza. Etxebizitza.

Pisua deitzen diote beste batzuek, eta ez dakit ez ote dituen gauzak egokiago azaltzen. Zama arina, hala ere, garai bateko euskaldunei ezartzen zitzaien prezioarekin alderatuz gero. Etxea eta izena, izena eta etxea gauza bera zirenekoaz ari naiz. Jaio au-rretik ez ezik hil ondoren ere zordun ziren, noblezia piztia asezina baitzen eta dirua ez baitzitzaion aski.

Errautsak geratu dira. Garai haietako ezti urruna-ren usnan ibiltzen direnek gustura jaso dute here-dentzia: harmarri bat eta deitura bat. Euskaldun gehienok nekazari lokartu bat daukagu barnean, eta, tarteka, belarrira mintzatuz seduzitzen gaitu: «Zoaz, etzazula erroa usteltzen utzi». Eta joan egi-

lVletro koadroak ten dira asko, ia hutsik egin gabe, asteburuero. Etxea konpontzen dute, «antzineko eran jarri dute dena», esaten du miraz auzokoen etxe aurrean ja-rrita herritik mugitu ez den bizilagun bakartuak, biz-kar emanez landa utziari, belar gaiztoek itxitako bi-deari, ur gero eta zikinagoei, itxura suitzarreko lan-detxe dirdaitsuari, GR ma'rkatu berriaren arrastoei...

Izan badira gure barnean beste itzal edo mamu batzuk, gazteagoak gainera, baina nekazari lokar-tuarenak itzaltzen ditu gehienetan hainbeste ontzi garbitu zituzten etxekoandreen esku gorritu eta lixi-ba usain iraunkorrekoak eta koipez zikindutako obreroaren azkazalak, biak solasean sutegi ekono-mikoaren ondoan. Ez da harritzekoa gorde izana. Proletarioek ez dute Lord Byronik izan.

Honaino iritsi gara. Hasi da lasterketa, eta denok

abiapuntu bertsua dugula dirudi. Helmugan hain-beste metro koadro. Ideia bat daukagu eta etxe ba-ten forma du. Mendebaldean nagusi da oraindik kro-moa: beheko sua piztuta, besaulkia, pipa, egunkaria eta zakurra ondoan. Aldaerak izaten ditu: bi komu-na, garajea, bi milioiko sukaldea, lur pixka bat...

Gutxi dira erretiratzen direnak. Etsienak ere soka mota aukeratu nahi izaten du urkatu aurretik. Ongi begiratuz gero logikoa da, etxe batek aurreko guztia behar duela uste duenak agur esan nahi baitio mun-duari. «Garesti atera zait, baina munduak ez dezala berriz nitaz galde». Mundua etxean, eta ni ere bai.

Kontua da kontuak ez direla ateratzen. Metro ko-adro aferetan ez gara bat etorriko, eta kalera irtete-ko orduan ere ez. Heriotzak konpontzen omen du dena. Orduan emandako lurrarekin etsi behar.

Egunkaria ostiraia, 2000ko irailaren 15a

Page 3: Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat baitzuu - ten eta orduan irabaz eiz zute-nek zerbai gehiagt ikaso eti a gero beste

Donamaria

D orretxeko lanak, aitzin Etorkizuria argitu

gabe dagoen

arreri, larieri

bigarreri aldiari

ekiri diote

Zaharberritze lanak bukatu eta gero Donamariako dorretxearekin zer eginen duten ez dago argi. Agian museoa edo erakusketa aretoaparatukodutebertan. • M I K E L S A I Z

Jauregia dorretxearen lanen bigarren

aldiari ekinen diote laster batean, nahiz

eta oraindik ez duten argitu etorkizunean

zein erabilera izanen duen. Bigarren

aldiko lanen aurrekontua 53 milioi

pezetakoa da, bi urtean banatua. DUELAZAZPIURTEKULTUR

_ O n d a r e i z e n d a t u zute-netik, Donamariako Jauregia dorretxea moldatzeko lagun-tzak ugari tu dira. Nafarroako Gobernuko Vianako Printzea e rakundeak har tuko ditu be-re gain k o n p o n k e t a l a n e t a n sor tuko diren gas tu guztiak, orotara ehun milioi pezeta in-g u r u . Lehendabiz iko faseko lanak egin ondotik, etenaldia izan dute zaharberritze lanek, eta orain hasiko diren lanekin erabat buka tuko dituzte. De-fentsarako erabilitako dorre-txe h o n e t a k o lehen bi solai-ruak ukui lu eta etxebizitzata-rako erabili izan ziren, sileria e t a ha r r i z eg indako p a r e t e -kin. Harrizko pare ten gaine-

an. e ta azken bi solairuetan, egurrezko egitura dauka, do-rretxearen bereizgarria baita.

Hori guzt ia konpon tzeko , 30 milioi peze ta b i d e r a t u k o di tu Nafar roako G o b e r n u a k aurten, e tabertze 23 datorren ur tean, lanak erabat amaitze-ko. Baina Nafarroako Gober-n u a k b a l d i n t z a b a t p a r a t u z ien j a b e e i l a n a k e g i t e a r e n t r u k e . D e n b o r a b a t e z j e n d e guztiari irekitako egoitza izan b e h a r k o du do r re txeak , e t a hortxe dute arazoa jabeek, ez ba i tak i te erabi lera hori nola eman.

Zer egin, argitu gabe Moldatu ondoren , h u s t u e t a eskualdeko e rakunderen bati uzteko prest dira etxearen ja-beak, baldin eta erabilera oro-k o r r e r a k o b a l d i n b a d a , e t a eurak ardura tzen badira gas-tu guztiez. Hori, ordea, ez da ha in erraza, inbertsio hand ia eskatzen ba i tu horrek. Hain-bat erakunderekin ari dira el-kar lanean aukerak aztertzen. Indar gehien h a r t u d u e n au -keren a r t ean m u s e o edo era-kusge la ren b a t pa ra t zea rena da, ba ina pro iek tua oraindik z e h a z t u gabe dago, e t a egin

b e h a r r e k o i n b e r t s i o a k e re m u g a t u k o du l an hori . Kon-t u a n ha r tu behar da, halaber, Nafar roako G o b e r n u a k eza-r r i t ako e p e a r e n ondot ik (10 bat urtekoa), jabeek etxearen eskubide guztiak berreskura-tuko dituztela. Horrek orain-dik gehiago zailtzen du egitas-moren bat ñnkatzea.

B e r r i k u n t z a l a n a k Mai t e A p e z t e g i a a r k i t e k t o a r e n proiektuari jarraiki egiten ari dira. Lehenagotik ere gisako era ik inetan l anak egindakoa da Maite Apeztegia. Zubieta-ko errotaren proiektua berak egin zuen, e ta lan horregatik iaz Hego Euskal Herriko Arki-t e k t o e n E l k a r t e a k s a r i a e m a n z i o n . Z u b i e t a k o k a -suan , ha la ere, bere erabilera lehenagotik zehaztua zegoen, e k o m u s e o a ezarri ba i t a ber-tan , errotaren funtzionamen-d u a erakustearekin batera .

—& Jon Abril

herri aldizkariak

Olagarai eta Etxeberritarren elkarretaratzea Olagarai eta Etxeberritarrek Zuraiden egin elkarretaratzea aipatzen du He-rria as tekariak bere azken zenbakian. Hamaika txokotako lagunak bildu zi-ren. egun ederra elkarrekin pasatze-ko. «Betidanik euskalduna, es takuru gutirekin, edozoin bestetarat hurbil-duko da eta lagunekin, ederki i raunen du, baso ba t arno eskuan. Hori gauza jak ina da. Bainan, gero eta gehiago, ikusten ditugu agertzen gizarte gerta-kari berri batzu: h a n hemenka, egiten has iak dire senide biltzarrak, auzo ba-t asunak . txerri ume edo zikiro jateek

dituzte biltzen ahaideak, auzoak edo adixkideak, hurb i l t a sunaren aitze-kian. Zer erran nah i du olde horrek? elgarretaratzeko beharra!».

«Holaxe gu Olhagaray Etcheverryta-rrak leinu gaitza gira eta hitz ordu soil ba ten ondotik, bildu gira 225 jendaka-ri hurbil, irailaren 23an, Zuraiden, Bergara os ta tuan. Etorri dira b u h a -miak bezala, gazter guzietarik: Parise-tik, Bordeletik, Tolosa aldetik, Pabe-tik, zonbait Amerikatik eta bixtan da Euskal Herritik. Han ziren, apai ru on ba ten inguruan, aitatxi-amatxiak, se-

nar-emazteak, gizon eta emazte gaiak, anaidi osoak, a la rgunak eta ezkondu berexiak, h a u r a n d a n a eder batekin, hiri tar ta baserr i tar rak nahas teka-tuak».

«Nor gira? Ez da gure etorkia atera-tzeb haundietar ik! Euskal Herriko jendeak hira eta gure iduriz aski jato-rrak. Ikusteko hobeki, gure aintzine-koak, adinekoak, adin nagusikoak gazteekin eta u m e a k hamab i ur te az-pikoak, ezarriko ditugu lau mailetan, deituz: arbasoak, zaharrak, he lduak e tahaur rak» .

Xabier Larraburu «

Yolanda

planetetan Euria ari du, eta etxe zuloan sartu-

ta ordenagailuan paratua duen

astronomi programarekin gora

eta behera egon da, egun haue-

tan, adiskidea. Telefonoz hots

egin dit eta bere aurkikuntzak ko-

mentatu nahi dizkit, kristorena de-

la esaten dit, kristorena. Baina ni

: pixka bat aztoratua nago, zeren

: adiskidearen ahotsa triste senti-

: zen dut, eta udazkenaren eta etxe

: zuloareneraginakezotediren

: pentsatzen hasia naiz, berak Pla-

: netario informatikoaz hasten de-

: nean: programakeguzkisistema-

: ren grafiko bat pantailarazten

: omen du. Urteetan eta hilabetee-

• tan aurrera eta atzera egiteko au-

: kera ematen dio. Aurrera eginez

: gero, geldirik dauden planetak be-

1 re orbitetan mugitzen hasten dira,

• eta adiskideak, harriturik, horrela

i esaten dit: «Izugarria da, aizu I

: Abiaduren diferentzia ikaragarria

i da! Eguzkitik hurbilen dagoen

i Merkuriok, esate baterako, ziztu

i bizian mugitzen da eta guretzat hi-

i ru hilabeteak direnak berarentzat

i urtebete da; buelta osoa ematen

i baitio eguzkiari. Urrutiko plane-

: tak, ordea, mantso-mantso mugi-

i tzen dira, eta lurrak urtea osatzen

i duenerako beraiek orbitaren ehu-

: nekobostabesterikezduteegi-

: ten, igual ezta beraien «hilabete»

: bat ere!, eta guretzat urte osoa

i igaro da!, eta Merkuriorentzat, al-

: diz, bost «urte»!, eta, klaro, koma-

j txoenzeinuajarribeharradaukat

; zeren «urtea» ezda neurri zehatza

; eta gure «urtea» Merkurioren bost

; diraetaNeptunorenzero!».

; Adiskideabero-beroaridatele-

; fonoaren bestaldean, eta ahotsa

; gero eta apurtuago dauka, ma-

; rrantatuago entzuten diot. «Eta...

; beno... denboran atzera egin de-

; zakedanez, atzera eman diot bo-

; toiari eta planetak urteetan atzera

": egiten hasidira, 99,98,97...».

i Orain ahotsaren tristezia ulertzen

i hasia naiz. Adiskidearentzat udaz-

i kena trafiko istripu baten urtemu-

i ga izan baita azkeneko hiru urte

i hauetan. Eta ni konturatu orduko

; negar- zotinak hasten dira telefo-

; noaren bestaldean: «...eta 1997ko

; urriaren 20an gelditu ditut plane-

; tak. Yolanda Andoainen hil zen

'; egunean. Irudi hori inprimatu eta

; paretan jarri dut. Ezin dezakezu

; imajinatu ere zein neutraltasun

: bortitza islatzen duen irudiak».

ostirala, 2000ko irailaren 1 5a Egunkaria

Page 4: Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat baitzuu - ten eta orduan irabaz eiz zute-nek zerbai gehiagt ikaso eti a gero beste

I k i ) f i l i l 11 / r a / n i P A M l ' i L O V C L I L " M l y y ^ P C L I ^

Erakundeen hitzarmena Hona hemen Nafarroako Gobernuak, Iruñeko Udalak eta Beahmont Fun-dazioak Nafarroako Arte Garaikideko Zentroa Ziudadelan paratzeko s inatu nahi duten hi tzarmenaren zirriborro-aren zenbait pasarte:

Adierazten dute LEHENA. Beaumont Fundazioak

arte garaikideko bi lduma garrantzi-t sua du, Oteiza, Palazuelo e taTapies bezalako egile entzutetsuen margo-lan eta eskulturek osatua. Fundazio-ak, Maria Josefa Huarte Beaumont bere lehendakariaren erabakiaz, bil-duma hori Nafarroako ikusleei eta gi-zarte osoari erakusteko asmoa du.

Helburu horri jarraiki, Fundazioak ikusi du bi lduma erakus daitekeela I ruñean legokeen balizko Nafarroako Arte Garaikideko Zentroan. (...) Fun-dazioak Ziudadelaren eraikin mul-tzoa proposatzen du Zentroaren ko-kaleku bezala, ezaugarri historiko eta arkitektoniko bereziak dituelako.

BIGARRENA. Nafarroako Gober-n u a k (...) Fundazioaren ekimenaren be r r i i zandu , (...) e t a b e r e e s k u dau-den arte fondoak eta baliabide ekono-

mikoak emateko prest dago Nafarro-ako Arte Garaikideko Zentroaren eraikitzea, garapena eta manteni-m e n d u a gauzatzearren.

HIRUGARRENA. Iruñeko Udalak Fundazioaren ekimenaren berri izan du, eta Zentroa I ruñean paratzea nahi duenez, Ziudadela toki egokia dela onartuz, eraikina Zentroaren es-ku uzteko konpromisoa ha r tu du.

Kolaborazio oinarriak BIGARRENA. Sinatzaileak bat da-

toz eta adierazten dute arte zentroa sortu nahi dutela, eta ez museo ba t bere adiera tradizionalean. Kultur e rakunde dinamikoa sortu nahi dute, diziplina ugariko arte fondo garran-tzitsua izateaz batera, ar tearen ikas-tun, ikertzaile eta kuriosoentzako ga-rapen gunea izanen litzatekeena. Ho-rretarako, honako baliabideak izan beharko ditu Zentroak: erakusketa i raunkorrerako aretoak'; aldi batera-ko erakusketetarako aretoak; hitzal-dietarako eta ikus-entzunezkoak pantailaratzeko aretoak; liburutegi espezializatua; zuzendaritza artistiko profesionala; denda-l iburudenda.

LAUGARRENA. Nafarroako Arte Garaikideko Zentroa Ziudadelan para tuko da.

BOSGARRENA. Erabakitzen da Zentroa garatu, kudea tu eta finan-tziatzeko instituzio juridikorik ego-kiena zuzenbide pr ibatuko Funda-zioa dela.

Fundazioko pa t rona tua hamab i ki-dek osatuko dute, Gobernuko seik, Udaleko h i ruk eta Beaumont funda-zioko beste hiruk. Patronatuko le-hendakar ia Hezkuntza eta Kulturako kontseilaria izanen da. Udalak eta Beaumont Fundazioak lehendaka-riorde b a n a izendatuko dute.

Nafarroako Gobernuak, beha r iza-nez gero, Fundazioaren defizita fl-nantz ia tuko luke.

SEIGARRENA. Fundazio era tu be-rriak eta Beaumont F.undazioak akordioa s ina tuko dute azken honen arte fondoa Zentroaren esku uzteko.

Beaumont Fundazioak bere artela-nak Zentroaren esku utzi nah i ditu baldin eta hi tzarmen hone tan zehaz-ten diren kokaleku eta funtziona-mendua ren gaineko aur re ikuspenak betetzen badira.

Egunkaria ostirala, 2000ko urriaren 20a

Arte Garaikideko Zeritroareri katara, Ziudadelari emanen zaion erabilerari

buruzko çbaida sortzen ari da

Iruñeko Ziudadelan dagoena baiirte gehiago sartu nahi dute. Nafarroako Gobernua,

Iruñeko Udala eta Beaumont Fundaaasteotan burubelarri ari dira Ziudadelan Nafarroako

Arte Garaikideko Zentroa paratzhitzarmena aitzina eramateko. Baina beste batzuek

haratago joan nahi dute oraindik. Ar|araikideari ez ezik, Ziudadelan bestelako kulturguneei

tokia egitekoposamena egin berri du EHk.

Labea deritzon eraikinak hainbat erakusketa hartzen ditu Aitan. Batek edo bestek «Ziudadela gutietsia» dagoela uste dute. Behean mn pabilioia. Gisa horretako beste hainbat eraikin daude Ziudadelan, erabili 1 daitezkeenak

• MlKEt SAIZ

EHren proposamena Harresien iragazkartzea

1- Arte Ederretako fofeuttatea

2- l'ablo Sarasatc koutscrbatcgia

3- Nafarroako Antzerlci Eskola

4- Arteleku

5- Liburutegia eta dokuiiientazio zeritrdi

6- Kanpoko espazio eszeiiikoa ^

7- Erakuskela aretoak

8- Parke botanikoa V.V ' :

9- Lurpeko pasabidea

UELA HILABETE BAT NAFARROAKO GOBER-

n u a k Ziudadelan Arte Garaikideko Zen-t roa pa ra tzeko akord ioa o n a r t u zuen . Zentro horren i t u rbu rua Jose fa Huar teren Beaumont Fundazio pr ibatuaren arte fondoa litzateke, be-rak egin ba i tzuen Zentroa sortzeko eskaintza. Baina negoziazio hone tan bada hi rugarren oin bat , I ruñeko Udala, Ziudadelaren jabea. Duela bi aste UPNko Gobernu taldea saiatu zen akor-. dioa Udaleko osoko b i lku ran onar tzen , ba ina beste talde politikoek atzera bota zuten. Akor-dioaren onarpena atzoko osoko bilkuraren egu-neko aztergaien zerrendan zegoen, ba ina lerrok ezin izan dute bildu atzokoan erabakirikoa.

Gobernua , Udala eta Fundaz ioaren proiek-tuaren aurrean , Iruñeko EH taldeak beste pro-posamen b a t egin zuen duela astebete. Ziuda-dela Artearen Hiri bilakatzea proposatu du eta arie garaikidea jasotzeaz batera, bestelako kul-turguneak ere biltzea, hala nola, Pablo Sarasate Kontserbator ioa, Nafarroako Antzerki Eskola eta Arte Ederretako fakultatea. EHk egin kalku-

luen a r abe ra , Z iudade l an bad i ra 30 .000 edo 40 .000 m e t r o k o a d r o e rab i lga r r i e t a e r a i k i g a r r i . E t a EHk dioenez, euren proposame-na bideragarria da.

Aurrekariak Arte ga ra ik ideko m u s e o a sortzeko a smoa aspaldi t ik ei dator, EHkoek esplikatu d u t e n e z . 1 9 6 8 a n J a v i e r Morras eta zenbait gazte ar-tista elkartu ziren eta hala-ko museo b a t sortzeko be-ha r r a agertu zuten. Gauza b e r a g e r t a t u zen 197 l k o Ihardunaldi artistiko ospe-t sue tan . Eta 1983an, Erri-berriko Festibalen gerizpe-ra, ar te garaikideko muse-oa s o r t z e k o a u k e r a e z t a b a i d a t u z e n . P e d r o Manterola, Pedro Salaberri, Mariano Roy, J o s e Ramon Anda eta Xabier Balda ar-t is tek egin zu ten proposa-men finko bakarra . Saio horien guzien ostean, azkenean, arte garaikideko

erreakzioak

Roberto Urtasun • Arkitektoa

«Hirigintza proiektuak gizarteratzen dira dena eginda dagoenean»

Euskal Herriko Arkitektoen Elkargoko Nafarroako lehendakari Roberto Ur-

tasunen aburuz, hirigintza proiektuak gizarteratzeko badira sistema batzuk ezarriak, erakusketa

publikoa kasu, baina legala denaz baino haratago joan beharko litzateke.«Jendeak ez du Buletin

Ofiziala irakurtzen, eta txosten administratibo bat aztertzea zertxobait konpiexua da», erran du.

«Proiektuak gizartera ailegatzea falta da. Kontua ez da gauza guziak denon artean egitea, batza-

rrean. Baina jendeari zerbait errateko aukera eman behar zaio horretarako astirik dagoenean.

Normalean, dena eginda dagoenean gizarteratzen dira gauzak, eta iruditzen zait aldez aurreko

eztabaida publikoa egin behar dela».

Urtasuni ongi iruditzen zaio Ziudadelan arte garaikideko zentroa egitea, baina, era berean,

onartu du horri buruz dakien guzia prentsan irakurri duela. «Eikargoan ez dugu oraindik

Zentroaren inguruko eztabaidarik izan», adierazi du. «Dena den, guk ezin dugu iritzirik eman

fundazio pribatu bati leku bat emateko kontu horretaz. Gehienez ere, aktuazio fisikoei buruz hitz

egin dezakegu, dauden eraikinen erabileraz edota berriak eginen ote diren. Eta lehiaketaren bat

baldin badago, elkargoa saiatuko da, beti bezala, haren gardentasuna bermatzen».

Patxi Larrea • Antzerki irakaslea

«Lasai asko eraman daiteke antzerki eskola Ziudadelara»

+ Nafarroako Antzerki Eskolako egoitza berria Ziudadelan egokitzea propo-

satu du EHk. Eskolako idazkari tekniko Patxi Larreari hagitz ongi iruditzen

zaio hori. «Orain dugun egoitza hobetze aldera egiten den guzia ongi dago», adierazi du. «Eta an-

tzerki eskola kultur zentro handiago baten barnean sartzea are hobea iruditzen zait. Kulturak de-

non eskura egon behar du eta Ziudadela toki arras egokia da horretarako. L&sa i aski joan gintezke

horrera».

Larreak dioenez, Nafarroako Antzerki Eskoiak beste egoitza bat behar du. «Egoitza honek ez

ditu klaseak emateko gutienekoak betetzen. Tokia falta zaigu eta, gainera, eraikina erortzen ari

da. Teilatua oso-oso gaizki dago. Hau konpondu behar dugu edo beste berri batera joango gara.

Edo berria ez den egoitza batean sartzen bagara, behintzat izan dezala honek baino urte gutiago

eta toki gehiago».

Larrearendako, Ziudadela Iruñean gutietsia dago. «Oso espazio polita da, ezin hobea, jendea

lasai ibiltzeko, eta, gainera, bertan kultura eta arte eskaintza egiten baduzu, oso ongi dago. Ideia

ona da, baina gero gauzatu behar da».

zentroa ab ian dela dirudi. Zentroa sortzeko modua

, ba ina , ez zaio I ruñeko Udaleko bigarren talde politikoari gus ta tu . "Prozesuari buel ta eman nahi diogu", erran du Carlos Otxoa EH-ko zinegotziak. "Hitzarmena s inatu nah i dute Beaumon t Fundazioarekin eta d e n a eginda eman n a h i digute. Baina guk us t e dugu ga-rrantzi hone tako ku l tu r eskaintza ba t bes te modu ba tean planteatu behar dela. Orain ha-si beharko genuke eztabaida publikoa, ideiak plazaratu eta ea zer egin daitekeen".

L i t ekeena d a UPNko G o b e r n u a k E H r e n proposamenari batere kasur ik ez egitea. EH-koek hori badakite, ba ina euren proposame-n a egin zutenean argitu zuten Artearen Hiri-ko ideia hori goitik b e h e r a a lda dai tekeela , kon tua dela gizartean eztabaida sortzea. Ez-t a b a i d a gora b e h e r a , b a d i r u d i Z i u d a d e l a n dagoena ba ino ar te gehiago sa r tuko dutela . Egun Bolborategia, Mistoen Pabilioia, Armen Aretoa eta Labea e r akuske t a a re toe tan sar -t z e n d i t u z t e a r t e e r a k u s k e t a k . O r a i n d i k gehiago s a r t u k o d i tuz t e Arte Ga ra ik ideko Zentroa sortuz gero. Nola eginen duten , bai-na , argitzeke dago.

—6» Asier Azpilikueta

Ziudadela,

gotorjeku edo

gaztelua? Gure hir iaren erdian dagoen toki h a u euskaraz izendatzeko zalantza hand iak izan ohi ditugu. Iñaki Azkona Iruñeko Udaleko euska ra koordinatzaileak be-rriki gogorarazi duenez, horren inguru-ko h a u s n a r k e t a egin ostean, aspaldi ho-betsi zuten ziudadela hitza erabiltzea gotorlekuaren ba i tan dagoen ziutate tti-ki hori izendatzeko. Hau da,«Ziudadela erakuske ta etxeek eta haien arteko kale eta belardiek osatzen du ten ba rne ere-m u a da, eta Gotorlekua edo, hobe esan-da, Gaztelua eraikin multzo osoa da, be-re harresi eta bere ziudadelarekin». Era berean, gaztelua inguratzen duen belar-di zabala Gaztelugibelahtzateke.

ostirala, 2000ko urriaren 20a Egunkaria

Page 5: Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat baitzuu - ten eta orduan irabaz eiz zute-nek zerbai gehiagt ikaso eti a gero beste

K l a s i k o b i t x i • a r r o r i t k l a s i k o

Joxemiel Bidador

lNJavasko jazarraldiaren inguruko eztabaida 1912an Navasko borrokaldiaren 700. urteurrena zela eta nafar historia mitikoaren osagai

garrantzizkoenetakoa zen hau ospatzeko hamaika ekitaldi, ospakizun, argitalpen eta saio berezirik burutu ziren, alabaina eta orain bezala, orduko historialari guztiek ezzuten ber gertaerentzako azalpen

berberak, tirabirak erakarri zituena.

Tuterako Antxorena

JuanAntxorenaAgirrek • (1835-1900) sendi erroak Baztango Berroetan bazi-tuen ere tuterar xaloa ge-nuen. Bi dira Antxorenak idatzi zituen lanak, biak ele-berri historikoak direlarik. Lehenbizikoa, Lagñmas de una virgen, Tuteran eman zuen argitara 1856an, eta bere jaioterrian bertan giro-turiko liburua dugu. Bizente Ziriza Mosori eskeini lan hau 400 orrialdeko liburutzarra dugu, harpideen artean ba-karrik martxoaren 8tik astez aste banatu zena. Bigarren eleberria, berriz, 1859an idatziriko Zorayda la reina mora dugu, non printzesa arabiar batek Nafarroako Antso VII.ari zizkion amodio-ez eta errege honek Afrikan korritu ibilerak jasotzen bai-tira. Antxorenak XIII. men-deko Rogerio Howden kroni-kalari ingelesaren teoriak egiten zituen bere Antso Az-karraren inguruan, aurretik ere, eta neurri apalago bate-an bazen ere, Moretek egin zuen antzera, Antso VII. erregeak 1196an pairatu zuen eskumikazioa azaltze-ko hain zuzen. Antxorenaren eleberria ez zen bera bizi ze-no karrikaratu. 1912anze-goen giro aparta aprobetxa-tuz, Antonio Diaz C'astro es-

kolapioak eman zuen argita-ra Bartzelonako Jose Villa-malaren etxean, berauk ta-jutu sarrera pintxo batekin.

Larragako Munarritz Antxorenak egin zuenaren

kontrara, Pedro Lino Muna-rriz Velasco (1839-1919) his-torialari eta maisu larraga-rrak ez zituen gogoko How-denen teoriak, eta hortaz, ospakizunen urte berean Nafarroako Monumentu Historiko eta Artistikoen Komisioaren Boletinean agertu «Viaje de Don Sancho al Africa» artikuluan printze-saren kontua ipuin itsusi, zentzubako eta gezurrezkoa zela ahalegindu zen esaten. Hauxe izan zen, gainera. Munarritzek argitara eman zuen azkenetako lana. Munarritz Velasko Argedas-ko maisua izan zen luzar-pan, eta Monumentuen Komisioko kidea, historiala-ria, poeta eta pedagogiazko lan guritsuen egilea genuen.

Tafallako Mutuberria Atanasio Mutuberria tafa-

llarra (1865-1913) gizarte katolizismoaren aintzindaria izan zen Nafarroan. Bera izan zen, besteren artean, Tafallako Nekazal Aurrezki Kutxa 1902an sortu zuena, Nafarroako lehenbizikoa hain zuzen. Alderdi Integris-tan afiliaturik, partiduak

Nafarroan zuen batzarraren kidea izan zen, baita Tafalla ko udalean zinegotzia 1906tik 1910erabitartean. Ezer gutxi da Mutuberria jaunak idatzi eta argitara eman zuena, halaz guztiz, eta bizi zelarik egokitu zitzaion 700. urteurrena-ren data proñtatu nahirik, Mirando al centenario de las Navas de Tolosa izen-buruko topikoz beteriko lan tipikoa eman zuen argitara hil aitzinetik Iru-ñeko Aranburu baitan.

Burlatako Huitzi Aipatu Navasko borrokal-

diaren 700. urteurrena ospatu nahian, Nafarroako Diputazioak lehiaketa litera-rio-zientiñkoa antolatu zuen. Honen emaitzak hurrengo urteko Monumen-tuen Komisioaren Boletine-anjakinaraziziren. Hartan, lehiketaren epaimahaiak Valentziatik jasoriko idazlan baten gaineko aipamen laburra eman zuen, Ambro-sio Huitzi Miranda (1879-1973) arabista burlatarrak igorri zuenaz hain zuzen. Epaimahaikoek lan honen kalitatea onartzen bazuten ere, lan honek isiltasuna jaso zuen sari bakarra, izan ere, eta anartean ezezagu-nak ziren iturri arabiarretan oinarriturik Huitzik propo-

satzen zuen historiaren ira-kurketak guztiz baitzuen bestelakatzen ordura arte indarrean zegoena: gutxi ziren Navasera bertaratu nafarrak, are gutxiago Antso erregeak eginikakoa, eta dudarik gabe, Nafarroan gurtzen diren katebegi pus-kak ez dira uste dena. Hui-tziren lana, «Estudio sobre la campaña de las Navas de Tolosa», ez zen 1916ra arte argitaratu, eta orduan

Valentzian agertu zen. Lehi-ketaren epaimahaiaren era-bakiak gogor minberatu zuen burlatarra, eta Nafa-rroarekin harreman akade-mikorik berriz ere ez eduki-tzea erabaki zuen. Hau ez zen naski geroago, eta fran-kismorik gorrienean, masoia izateaz leporaturik gartzelan eman zituen urteak bezala-korik, alabaina, eta hori ezin da ukatu, etxean jasotzen den erdaina bezain saminik ez da inon sentitzen.

« Motxorrosolo #

Grisa

ALIMALEKO LANA GASTEIZKO SINPOSIUMARENDAKO.

Hizkuntza bainoago lengoaia gailentzen da. Azken honek baitu beltza zuri bilakatzen, zurikeriatan ibili gabe. Gure politikoek lema dute gidaritzat bide ertzeko eliza nagusi den honetan.

Page 6: Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat baitzuu - ten eta orduan irabaz eiz zute-nek zerbai gehiagt ikaso eti a gero beste

^ifia imm liiirrilii 1VI1S10LAR1A PARAGUAIN

«Buiotzez hdiiflOdk hemengoak tnfno

- T hobeakdra» Maria Jesus Iturralde misiolariak hiru hilabete

daramatza Baztanen, baina jadanik kezkatuta dago

Paraguain utzi dituen lagunekin. Hiru moja bakarrik

daude bere erietxean eta bat falta delarik

gainontzekoek egin behar dute haren lana.

Arraiozko Indartea etxean

hamar anaia-arreba ziren; Maria

Jesus Iturralde zen denetan

gazteena, «mimatuena».

1935eko ekainaren 6an sortu

zen. Bera oso txikia zenean aita^

hil zitzaien, eta amak ian

izugarria egin behar izan zuen

haurrak aurrera ateratzeko.

t§>

Baztanekin maiteminduta dago,

berarentzat ez dago eskualde

hau baino politagorik. Etxean

gelditzen da gustura leihotik

begira eta naturaz gozatzen.

Baina argi du bere tokia

Paraguain dagoela, pobreei

laguntzen. Zorionez, hiru urtetik

behin etor daiteke bere

familiarekin egotera.

#

Txikia zelarik oso pozik bizi zela

oroitzen da, oso oroitzapen onak

ditu, aziendak bazituzten.

Taldean Elizondora, Zigara eta

inguruetako herrietara bestetara

joaten zen dantzara. «Agarrau»

deritzona orduan ere hasi zen,

eta besta polit hauetaz anitz

oroitzen da. Baztango «hotza»

ere batzuetan faltatzen zaio.

BETI IRRIBARREZ DAGO Ma-

ria Jesus , ez dirudi bere bizitzan gauza txarr ik ikusi duenik, baina Paraguain du-ten egoeraz gogoratzen dene-an aurpegia erabat i luntzen zaio.

• Nola bururatu z i t za izun misiolari izatea? 18 u r t e t a n Oharr izko ko-

mentuan sar tu nintzen. Han sei urte eman ondoren, batxi-llergoa egin n u e n , e r iza ina izateko. Bordeleko Famili Sa-k r a t u a o r d e n e a n , 20 u r t e eman nituen kliniketan lane-an, Valentzian eta Composte-lako Sant iagon, Paraguai ra joan baino lehenago. Bereha-la ohartu nintzen hemen jen-de gehiegi zegoela lanerako eta beste herrialdeetan beha-rra bazela. Hori dela eta, mi-s io la r i b ida l t z eko e s k a t u n u e n . B e s t a l d e , b a n e k i e n osasunaren aldetik ongi nen-goela, hori ezinbestekoa baita atzerrira joateko, eta horrela, beldurrez ere, Paraguaira iri-tsi nintzen.

• Nola izan ziren hasierako urte horiek?

1979an iritsi nin-tzen eta, egia esan, bokaz io h a n d i a b e h a r da. Hasie-ran oso gaizki pa-satu nuen; eltxoek burutik zangoeta-ra ino j a n n i n d u -ten, terribleak zi-ren. Nire azal xuri-r a j o a t e n z i ren e t e n g a b e . Medi-k u a r i e r r an nion hori ezingo nuela

aguantatu eta harek erantzun zidan immunizatu arte euliek ez zidatela bakea ernanen. Eta j ana? J e s u s ! Zein txarra , ez genuen argirik ez urik; orain argia bederen badugu. Kilo er-di haragi erosten genuen hiru mojentzat, lau egunerako, eta, bero aunitz egiten zuenez, ate-an z in t z i l i ka t zen g e n u e n gehiago irauteko. • Eta zein zen herrialdearen

egoera?

Hango j e n d e a oso solida-rioa da; gauza gutxi dituzte, ba ina ha ien gauzak zu reak

, ere badira. Hona iritsi naize-nean bai harritu naizela nola bizi z a r e t e n ! Hi ru u r t e t i k behin etortzen naiz eta aurten b e z a l a k o bizi ma i l a ez d u t inoiz ikusi. Han gosea eta po-break, hemen gehiegi... Mun-dua a r r u n t gaizki b a n a t u t a dago. Ulertzen dut hemengo egoera e k o n o m i k o a k h a l a izan behar duela, baztanda-rra naizelako eta badakidala-ko hemengo jendeak lan au-nitz egiten duela. Han lanik ez da eta. gainera, askok lanera-ko gogo gutxi du te . Halere,

zenbat eta zenbat gizon iris-ten diren Asuntzion hiriburu-ra lan bila eta deus gabe gel-ditzen diren. • Non egiten duzu lan?

Bi h i l a b e t e e m a n n i t u e n Asuntzionen paperak egiten. Ondotik, Paraguaiko hegoal-dera bidali n indu ten . Gero, i n d i a r r e k i n egon n i n t z e n , Chacon. Indiarrak, hori bai dela mixeria! Horiek dira be-n e t a n tx i roenak ! Azkenik, Germania Berrian nago, osa-sun etxe parrokial batean eri-zain. Gure titulua ez dute Pa-raguain onartzen eta ezingo genuke erietxe publiko bate-an lanik egin.

«Hona iritsi naizenean

harritu naiz nola bizi

zareten ikusirik! Hiru

urtetik behin etortzen

naiz, eta aurten bezalako

bizi-maila ez dut inoiz

ikusi»

M Nolakoa da zure egun bat? Goizeko bostetan jaikitzen

gara eta zazpietarako ilara lu-ze bat dugu osasun etxearen a ta r ian . Ezin duzue s inis tu miseria handia bada nola hil-tzen den jendea han. Oroko-r rean lar ruazaleko er i tasu-nak dira nagusien. Eri larrie-nak 100 kilometrora dagoen ospitalera bidaltzen ditugu. Eguerdirako 40 bat pertsona p a s a t u d i r a k o n t s u l t a t i k . Arratsaldean pastorala egiten

dugu, katekesia eta abar. Bi hilabetetik behin meza ema-tera dator apaiza, b i ta r tean «dominikala» deitzen duguna egiten dugu elizan. J endeak aunitz parte hartzen du. Fede handia behar da han iraute-ko, baina, hala ere, bihotzez h a n g o a k hemengoak baino hobeak dira. Batek beha r ra badu denek lagunduko dute; hemen, ordea, arazoren ba t baduzu auni tzetan bakarr ik gelditzen zara. Hemen jendea aise berekoiagoa da. Gauza txikiagoak gehiago eskertzen dira, ez baitute besterik eza-gu tu . Gure b e k a t u a hand i -nahia da.

• Paraguain zurekin ez dago euskaldunik. Nola gorde duzu hizkuntza? Ni ere harr i tua nago; ttiki-

ttikitatik ikasi nuen euskaraz eta moja sarlu nintzenetik ez naiz ia euskaldunekin egon. Pa ragua in nire b u r u a r e k i n egiten du t solas. Dena den, oso ha r ro nago ez dudalako ama hizkuntza galdu. Ez dut denbora handirik hemengoez oroitzeko. Berri txarrak ema-ten dizkidatenean, orduan bai sufritzen dudala; hain ur run egonik ez dut ezer egiten ahal. Zerbai t t xa r r a denean , beti pentsatzen dut kontatu dida-tena baino larriagoa dela. Ha-lere, bakoitzak badu bere bi-dea; geronek e rabak i dugu zein bizi nahi dugun. Horrek ez du esan nahi maite ez ditu-gunik, baina bakoitzak bere tokianegotenjakinbehar du.

— R a k e l Goñi

ostirala, 2000ko irailaren 1 5a Egunkaria

Page 7: Egunkaria - Euskaltzaindia...2000/10/20  · nahi die leheng, o urtean ipuin lehiaketa ere antolat baitzuu - ten eta orduan irabaz eiz zute-nek zerbai gehiagt ikaso eti a gero beste

Egunkaria

> ostirala • 2000ko urriareri 20a

Pello Argiñarena

Udazkena. Gora bihotzak!

f uria aspaldikoa dugu, baina azken C egunotanhotzaailegatudaetabar-ne-barnera sartu zaigu, arima ia izozte-raino. Gojbeidu dira egunak, jaiak amai-tu eta oraindik kalimotxoa izerditan. Arropa piloak gorputzak lurperatu ditu, haragia udaberriko miraria izango da berriro etabien bitartean... (hasperena).

Ikasturte berriarekin bat, ideia zaha-rren kutxa arakatu eta gezurren dantzei ekin diegu: sukaldaritza, ingelesa. foo-tinga, masajea eta, denbora balego, ae-robic ikastaroa. Aurten. bederen, ikasia-go eta argalago bukatu dugu kurtsoa, nahiz eta jakin bi hilabeteren buruan ezerezean geldituko direla oraingo asmo politak. Hurrengo urtean akaso...

Erromerien dantza hasita, asteburu-ko plana herriaren edo dena delakoaren aldeko gure konpromisoaren arabera antolatu behar denez. atsedenaldirako beta eskasa da oso, euskararen (ala ikastolen?) aldeko jaia hemen. auskalo zeren aldeko (ala kontrako?) manifesta-zioa hor, eta ziurrenik inoiz burutuko ez diren ekintzak zehazteko amaitezineko bilera han. Eskerrak urteen poderioz ge-ro eta zinikoago bihurtzen garen...

Liburuak pilatzen dira hautsez beteri-ko mesanotxean, ezta plastikoa kentze-ko ere astirik ez izan arren. Iragan auke-razko azokan itsu-itsuan erositakoak ai-legatzen azkenak izan dira; hortaz, metaren gailurra okupatu dute. Eta konturatzerako Durangokoak jota egon-go gara, patrika non hustu jakin ezinik. Kulturdepentziaren kontrako departa-menduak argi ikusi ditu sintomak, asko konsumitu eta gutxi disfrutatu. Teleza-borarren mesederako izanen...

Urteroko guda hasia da, ohetik altxa-I tzearen esfortzua gero eta handiagoa da, : etxetiklaneraetalanetike

txerainoko bidea pilotu automatikoan jarrita dago, euriak blaituko du gogoa eta itogina berpiztuko da, gauak luzea-goak eta bakartiagoak izango dira. Nola-nahi ere, erabakia irmoa da: udazken honek ez nau deprimituko.

MUSIKA

> Iruñea: Gaur, Ber tsoaroa 2000ren ba i t an , Selekth Kolektiboak ber t soa eta inprobisazioa uztartuko ditu Erraldoien Txokoan, 20:00etan.

I Tafalla: Gaur, 22:30ean, Numi-dia talde multietnikoa Guese-ra aretoan izanen da.

I Zizun Txikia: Igandean, Nafarroa Oinez bestaren baitan, Su Ta Gar, Berri Txarrak, Asgarth, Oskorri, Numidia, Garraxika, Gorramendi 10, Suhar, Nekez eta Soublind ariko dira, bes-teak beste.

BERTSOLARIAK

> Bena: Igandeao, Bittor Eli-zagoien eta Jexux Mari Irazu ariko dira plazan, 12:00etan.

> Iruñea: Asteazkenean, Ber-tsoaroa 2000ren baitan, Jokin Sorozabal, Unai Itu-rriaga, Aitor Mendiluze eta Xabier Legarreta bertsola-ri gazteek bertso t rama osatuko dute Gurutze pla-zako i n s t i t u t u a n , 20:00etan.

ANTZERKIA

Mruñea: Bihar, 12:00etan, Txamusk ina ta ldeak Kaioa eta katua haurren-tzako lana antzeztuko du Mikael aretoan (Gurutze plazan).

» Otsagi: Igandean, 17:30ean, Dorok haurrentzako ipui-nak kontatuko ditu, eus-karaz, erabilera anitzeta-rako gelan.

( T a f a l l a : A s t e a r t e a n , Koldo Amestoik gazte eta hel-duentzako Makilargi ipui-na kontatuko du kul tur etxean, 20:00etan.

> Tafalla: Asteazkenean, Kollins Clown taldeak Bar-bantxo eta Txanogorritxo euskarazko haurrentzako

lana taularatuko du kultur etxean, 18:00etan.

> Iruñea: Ostegunean, Tanttaka Teatro ta ldeak Novecento ozeanoko pianista helduen-tzako lana antzez tuko du Nafarroako Antzerki Esko-lan, 20:30ean.

HITZALDIAK

• Burlata: Gaur, 20 :00e tan , Eguzki talde ekologistako kide Garikoitz Plaz&olak Eus-kal herritik Euskal hirira hitzaldia emanen du, gazte-laniaz, Axular kultur elkarte-an.

I Jaunrieta: Bihar, 20:00etan, Koldo Artola zaraitzueraren i n g u r u a n min tza tuko da, gaztelaniaz, udaletxean.

I l ruñea :As t eazkenean , Bertsoa-roa 2000ren baitan, Jokin Sorozabal, Unai Iturriaga, Aitor Mendiluze eta Xabier

* Legarreta bertsolari gazteek bertso t rama batean parte hartuko dute Gurutze enpa-ran tzako i n s t i t u t u a n , 20:00etan. Berriozar: Ostegunean, Unai Iturriaga bertsolari eta idaz-lea Berandu da gelditzeko bere azken eleberriaz solas-

tutako da 20:00etan, gazte-

txean (Artekale, 6).

-EHIAKETAK

> Iruñea: Urriaren 31n ahituko

da Egile Berrientzako XV.

Li tera tur Lehiaketarako

lanak aurkezteko epea. Oler-

ki, narrazio labur, bertso-

paper eta komiki modalitate-

etan hiru sari banatuko dira,

200.000, 120.000 eta 60.000

pezetakoak.

• JOXE LACALLE

Aukeran nahiago

Iragan ostegunean 150 bat

espainiar etorri zitzaizkigun

turismo egitera. Espainiako

Poliziaren babesaz, nahi izan

zuten guzia egin zuten. Kolpe-

ak eta atxlloketak betikoek

jasan behar izan zituzten. Eta

hurrengo egunean Jaime Igna-

cio del Burgok erran zuen

aukeran nahiago zituela Iruñe-

ra etorri falangistak herrien

subiranotasuna galdegiten

duen Arzalluz baino. Del

Burgo, baina, urrlaren 12an ez

zen udaletxe plazan izan. Ez

zuen entzun nola falangisten

buruak PP eta Mayor Orejaren

kontra gogor hitz egiten zuen.

Ez zituen entzun kapitalismoa-

ren kontrako oihuak, monar-

kiaren kontrakoak, Primo de

Riveraren atdekoak. Antza, Del

Burgok Espainiaren batasun

nazionalaren aldekoak soilik

entzun zituen. Bejondeiola!