DOUTRINA SOCIAL DA DOUTRINA SOCIAL DA IGREXAIGREXA

DSIDSI: o seu principal obxectivo é a : o seu principal obxectivo é a CUESTIÓN SOCIAL plantexada a partir do CUESTIÓN SOCIAL plantexada a partir do século XIX de forma radicalséculo XIX de forma radical

A Revolución Industrial trouxo consigo A Revolución Industrial trouxo consigo unha nova clase obreira: o unha nova clase obreira: o PROLETARIADOPROLETARIADO, que vivía sometido a , que vivía sometido a unha dura explotación e condenada a vivir unha dura explotación e condenada a vivir en condicións infrahumanasen condicións infrahumanas

Fronte a esta situación xurdiu un Fronte a esta situación xurdiu un movemento reivindicativo de costas á movemento reivindicativo de costas á Igrexa: SINDICALISMO, SOCIALISMO, Igrexa: SINDICALISMO, SOCIALISMO, MARXISMO,…MARXISMO,…

ONDE ESTABA A IGREXA?ONDE ESTABA A IGREXA?

A CUESTIÓN SOCIAL (I)A CUESTIÓN SOCIAL (I) S. XVIII: revoluciones que botaron por terra as S. XVIII: revoluciones que botaron por terra as

estruturas do Antigo Réxime, basado no estruturas do Antigo Réxime, basado no absolutismo rexio e cuio poder viña de Deusabsolutismo rexio e cuio poder viña de Deus

1776: independencia dos Estados Unidos1776: independencia dos Estados Unidos 1789: 1789: REVOLUCIÓN FRANCESAREVOLUCIÓN FRANCESA: :

Puxo fin a estrutura do Antigo Réxime, formada por os Puxo fin a estrutura do Antigo Réxime, formada por os PRIVILEXIADOS (nobreza e clero) e os non privilexiados PRIVILEXIADOS (nobreza e clero) e os non privilexiados (funcionarios, campesiños e clases populares)(funcionarios, campesiños e clases populares)

Aboliu os privilexios, amosouse hostil coa Igrexa e a Aboliu os privilexios, amosouse hostil coa Igrexa e a monarquía e implantou un novo réxime, baseado na monarquía e implantou un novo réxime, baseado na Declaración Universal dos Dereitos do Home e do Declaración Universal dos Dereitos do Home e do CidadánCidadán

Xurdimento dunha actitude hostil cara á IgrexaXurdimento dunha actitude hostil cara á Igrexa A R.F. Proclamou os fundamentos da nova A R.F. Proclamou os fundamentos da nova

sociedade: sociedade: “Liberdade, Igualdade e “Liberdade, Igualdade e Fraternidade”Fraternidade”, base no novo réxime xunto coa , base no novo réxime xunto coa Declaración dos dereitosDeclaración dos dereitos

A CUESTIÓN SOCIAL (II)A CUESTIÓN SOCIAL (II) A Igrexa non soubo aceptar a mensaxe evanxélica A Igrexa non soubo aceptar a mensaxe evanxélica

destes destes tres principiostres principios nin a nin a Declaración dos dereitosDeclaración dos dereitos por mor da por mor da actitude hostil e anticlericalactitude hostil e anticlerical dos dos revolucionarios que:revolucionarios que: Nacionalizaron os bens eclesiásticosNacionalizaron os bens eclesiásticos Suprimiron as ordes relixiosasSuprimiron as ordes relixiosas Chegaron a abolir o cristianismo, instalando o culto á deusa Chegaron a abolir o cristianismo, instalando o culto á deusa

razónrazón O O Papa Pío VIPapa Pío VI foi apresado e morreu prisioneiro foi apresado e morreu prisioneiro O O Papa Pío VIIPapa Pío VII tamén foi feito prisioneiro por Napoleón, que tamén foi feito prisioneiro por Napoleón, que

invadiu os Estados Pontificiosinvadiu os Estados Pontificios Coa unificación italiana (1870) fóronlle arrebatados Coa unificación italiana (1870) fóronlle arrebatados

os Estados Pontificios á Igrexa, e Pío IX refuxiouse no os Estados Pontificios á Igrexa, e Pío IX refuxiouse no Vaticano como prisioneiro voluntarioVaticano como prisioneiro voluntario

En España produciuse a En España produciuse a Desamortización de Desamortización de MendizábalMendizábal (1836) (1836)

Ante esta situación, a Igrexa repregouse en si mesma, Ante esta situación, a Igrexa repregouse en si mesma, negándose a participar no desenvolvemento da vida negándose a participar no desenvolvemento da vida públicapública

A REVOLUCIÓN A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (I)INDUSTRIAL (I)

Comezou no s. XVIII en Inglaterra e Comezou no s. XVIII en Inglaterra e estendeuse a partir do s. XIX por Europaestendeuse a partir do s. XIX por Europa

Factores da Revolución IndustrialFactores da Revolución Industrial:: Descubrimentos científicos aplicados á técnicaDescubrimentos científicos aplicados á técnica Avances tecnolóxicos aplicados ás máquinasAvances tecnolóxicos aplicados ás máquinas Máquinas aplicadas á produciónMáquinas aplicadas á produción Aparición das fábricas, coas que masas de Aparición das fábricas, coas que masas de

obreiros emigran dos pobos ás cidadesobreiros emigran dos pobos ás cidades Xorde a chamada Xorde a chamada SOCIEDADE SOCIEDADE

INDUSTRIALINDUSTRIAL

A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (II)(II)

Coa Revolución Industrial tamén se dá un Coa Revolución Industrial tamén se dá un cambio nas estruturas económicas:cambio nas estruturas económicas: Fronte á nobreza terratenente, aparece a Fronte á nobreza terratenente, aparece a burguesía burguesía

capitalistacapitalista, que se apropia dos medios de produción , que se apropia dos medios de produción e ríxese por unhas leis baseadas no e ríxese por unhas leis baseadas no liberalismo liberalismo económicoeconómico: oferta e demanda, competitividade, : oferta e demanda, competitividade, libre mercado,... é dicir, unhas leis que discurren libre mercado,... é dicir, unhas leis que discurren libremente de forma natural, por enriba de calquera libremente de forma natural, por enriba de calquera consideración ética e sen que deba intervir o Estadoconsideración ética e sen que deba intervir o Estado

Desenvólvese o Desenvólvese o CAPITALISMOCAPITALISMO, que lle daba , que lle daba aos aos bens materiaisbens materiais un valor predominante un valor predominante

A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (III)(III)

Os obreiros estaban sometidos á lei da oferta Os obreiros estaban sometidos á lei da oferta e da demanda...e da demanda...

...e para competir había que abaratar o ...e para competir había que abaratar o producto a costa dos obreiros, que concorrían producto a costa dos obreiros, que concorrían a moreas na procura de traballo:a moreas na procura de traballo: Tiñan que traballar ata 12 e 16 horas diarias por un salario Tiñan que traballar ata 12 e 16 horas diarias por un salario

mísero, sen seguridade nin hixiene, vivindo apiñados en mísero, sen seguridade nin hixiene, vivindo apiñados en vivendas insalubres, sen asistencia social nin previsión vivendas insalubres, sen asistencia social nin previsión algunhaalgunha

Esta situación mobilizou aos obreiros:Esta situación mobilizou aos obreiros: Empezaron a Empezaron a amotinarse de forma desorganizadaamotinarse de forma desorganizada polas polas

rúas e as fábricasrúas e as fábricas Logo uníronse en Logo uníronse en asociacións sindicaisasociacións sindicais para reivindicar os para reivindicar os

seus dereitos (aínda que estas non eran recoñecidas polas seus dereitos (aínda que estas non eran recoñecidas polas autoridades políticas)autoridades políticas)

Fixeron Fixeron folgas e manifestaciónsfolgas e manifestacións para defender os seus para defender os seus dereitosdereitos

A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (IV)(IV)

Esta inxusta situación do proletariado fixo Esta inxusta situación do proletariado fixo xurdir un grupo de xurdir un grupo de pensadorespensadores que que propuxo o socialismo como única solución propuxo o socialismo como única solución para acabar coas para acabar coas desigualdadesdesigualdades e as e as inxustizasinxustizas producidas polo producidas polo capitalismocapitalismo:: Socialismo Utópico de Socialismo Utópico de Saint-SimonSaint-Simon: crear : crear

unha sociedade igualitaria e fraternal, inspirada unha sociedade igualitaria e fraternal, inspirada nos principios revolucionarios franceses de nos principios revolucionarios franceses de igualdade e fraternidade, e incluso no mesmo igualdade e fraternidade, e incluso no mesmo Evanxeo. Para elo había que abolir a propiedade Evanxeo. Para elo había que abolir a propiedade privada e crear unha nova orde socialprivada e crear unha nova orde social

A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL A REVOLUCIÓN INDUSTRIAL (V)(V)

KARL MARX (1818-1883)KARL MARX (1818-1883):: Propuxo un Propuxo un socialismosocialismo máis radical, ao que lle chamou máis radical, ao que lle chamou

“científico” “científico” en contraposición co socialismo utópicoen contraposición co socialismo utópico 1848: publica, xunto co seu amigo 1848: publica, xunto co seu amigo EngelsEngels, o , o “Manifesto “Manifesto

comunista”comunista”, no que:, no que: expón as expón as principais ideas marxistasprincipais ideas marxistas, e, e Chama a todos os proletarios do mundo a unirse na Chama a todos os proletarios do mundo a unirse na loita loita

contra a burguesía capitalistacontra a burguesía capitalista Promove a loita de clases (que o proletariado se rebele contra Promove a loita de clases (que o proletariado se rebele contra

os patróns)os patróns) Defende: Defende:

A A supresión da propiedade privada dos medios de supresión da propiedade privada dos medios de produciónprodución

A A dictadura do proletariadodictadura do proletariado Unha Unha economía colectivista (COMUNISMO)economía colectivista (COMUNISMO) Unha Unha visión materialista e atea do homevisión materialista e atea do home Unha Unha sociedade sen clases nin Estadosociedade sen clases nin Estado

A DOUTRINA SOCIAL DA A DOUTRINA SOCIAL DA IGREXAIGREXA

A A resposta da Igrexaresposta da Igrexa á cuestión social á cuestión social chegou con retrasochegou con retraso: gran parte da clase : gran parte da clase obreira afastouse da Igrexa por obreira afastouse da Igrexa por considerala aliada do capitalismo e considerala aliada do capitalismo e demasiado paternalistademasiado paternalista

A resposta chegou da man do papa A resposta chegou da man do papa LEÓN XIIILEÓN XIII en en 18911891 coa publicación da coa publicación da encíclica encíclica Rerum novarumRerum novarum, na que o , na que o pontifice sinalaba unha solución pontifice sinalaba unha solución intermedia entre o capitalismo e o intermedia entre o capitalismo e o socialismosocialismo

LEÓN XIII: Rerum novarum LEÓN XIII: Rerum novarum (1891)(1891)

Fronte ao Fronte ao SOCIALISMOSOCIALISMO: : Declara de dereito natural a Declara de dereito natural a propiedade propiedade

privadaprivada, pero sen esquecer a función social, pero sen esquecer a función social Condena a loita de clases, pero recoñecendo o Condena a loita de clases, pero recoñecendo o

dereito a asociarse para defender os dereito a asociarse para defender os interesesintereses

Fronte ao Fronte ao CAPITALISMOCAPITALISMO: proclama:: proclama: O O valor do traballovalor do traballo O O dereito a un salario dignodereito a un salario digno A obriga do Estado de A obriga do Estado de protexer os dereitos protexer os dereitos

públicos e privadospúblicos e privados sen abusar do seu poder, sen abusar do seu poder, sen chegar ao totalitarismosen chegar ao totalitarismo

PÍO XI: Quadragesimo anno PÍO XI: Quadragesimo anno (1931)(1931)

Publicada 40 anos despoisPublicada 40 anos despois da da RNRN Despois dunha época marcada por:Despois dunha época marcada por:

A Primeira Guerra Mundial (1914-1917)A Primeira Guerra Mundial (1914-1917) A crise económica de 1927A crise económica de 1927 A auxe dos movementos totalitarios: fascismo, A auxe dos movementos totalitarios: fascismo,

nazismo e comunismonazismo e comunismo A puxanza do socialismo como alternativa a un A puxanza do socialismo como alternativa a un

capitalismo en crisecapitalismo en crise Auxe do sindicalismoAuxe do sindicalismo

Pío XI ve necesario actualizar a doutrina Pío XI ve necesario actualizar a doutrina social da Igrexasocial da Igrexa

PÍO XI: Quadragesimo anno PÍO XI: Quadragesimo anno (1931)(1931)

1ª parte1ª parte: Fai unha lectura da : Fai unha lectura da RNRN, loando o boa que , loando o boa que foi para as relacións socio-laboraisfoi para as relacións socio-laborais

2ª parte2ª parte: Trata de aspectos socio-económicos como:: Trata de aspectos socio-económicos como: O dereito natural á propiedade privada sempre que cumpra a O dereito natural á propiedade privada sempre que cumpra a

súa función socialsúa función social O contrato social entre capital e traballoO contrato social entre capital e traballo A promoción do proletariadoA promoción do proletariado O salario xustoO salario xusto A restauración da orde social segundo o A restauración da orde social segundo o principio de principio de

subsidiariedade subsidiariedade (repartir co máis desfavorecido) e xustiza (repartir co máis desfavorecido) e xustiza socialsocial

3ª parte3ª parte: Propón unha nova orde social como : Propón unha nova orde social como alternativa ao capitalismo e aso socialismo alternativa ao capitalismo e aso socialismo (aparición dun sistema intermedio)(aparición dun sistema intermedio)

4ª parte4ª parte: Chamamento á cristianización da orde : Chamamento á cristianización da orde social e económica (caridade e xustiza cristiás)social e económica (caridade e xustiza cristiás)

XOÁN XXIII XOÁN XXIII (1958-1963)(1958-1963) Época de grandes cambios a causa do Época de grandes cambios a causa do

desenvolvemento económico, científico e desenvolvemento económico, científico e tecnolóxicotecnolóxico

Desenvolvemento daDesenvolvemento da enerxía atómica, enerxía atómica, armamento cada vez máis sofisticado, armamento cada vez máis sofisticado, comunicacións, transportes, agricultura, comunicacións, transportes, agricultura, comercio,...comercio,...

Descolonización e independencia de gran Descolonización e independencia de gran parte dos pobos de África e Asiaparte dos pobos de África e Asia

División do mundo en Leste/Oeste, e en División do mundo en Leste/Oeste, e en Norte/Sur. Xurdimento do Norte/Sur. Xurdimento do Terceiro MundoTerceiro Mundo fronte ao mundo desenvolvido (fronte ao mundo desenvolvido (Primeiro Primeiro MundoMundo). O ). O Segundo MundoSegundo Mundo sería o dos sería o dos países comunistas países comunistas

XOÁN XXIII: Mater et XOÁN XXIII: Mater et magistra magistra (1961)(1961)

Actualización da Actualización da RNRN no seu 70 aniversario no seu 70 aniversario Trata sobre:Trata sobre:

O salarioO salario A estrutura de produción e xustizaA estrutura de produción e xustiza A propiedade privadaA propiedade privada ……enfocando todo desde unha nova visión: a enfocando todo desde unha nova visión: a

SOCIALIZACIÓNSOCIALIZACIÓN como proceso de acercamento ás clases como proceso de acercamento ás clases sociaissociais

Chama a atención sobre:Chama a atención sobre: Os Os desequilibriosdesequilibrios producidos polo desenvolvemento producidos polo desenvolvemento

económico a nivel sectorial (industria, agricultura e servizos)económico a nivel sectorial (industria, agricultura e servizos) Denuncia:Denuncia:

A situación de A situación de subdesenvolvemento e superpoboaciónsubdesenvolvemento e superpoboación do do Terceiro Mundo que, pola falla de entendemento e de Terceiro Mundo que, pola falla de entendemento e de solidariedade entre as nacións, está chegando a extremos solidariedade entre as nacións, está chegando a extremos insostiblesinsostibles

XOÁN XXIII: Pacem in XOÁN XXIII: Pacem in terris terris (1963)(1963)

Amenaza dunha guerra nuclearAmenaza dunha guerra nuclear Xoán XXIII chama á Xoán XXIII chama á PAZPAZ en base ás esixencias en base ás esixencias

éticas fundamentais que deben rexer a vida social éticas fundamentais que deben rexer a vida social a todos os niveis:a todos os niveis: NIVEL PERSOALNIVEL PERSOAL: correlación entre dereitos e deberes : correlación entre dereitos e deberes

na mesma persoa, e reciprocidade destes entre persoas na mesma persoa, e reciprocidade destes entre persoas distintasdistintas

NIVEL COMUNITARIONIVEL COMUNITARIO: comunidades políticas, función : comunidades políticas, función da autoridade, o ben común, formas de goberno e da autoridade, o ben común, formas de goberno e comportamento dos cidadánscomportamento dos cidadáns

NIVEL MUNDIALNIVEL MUNDIAL: autoridade política mundial : autoridade política mundial establecida por acordo entre as nacións (ONU) para establecida por acordo entre as nacións (ONU) para solucionar os problemas mundiaissolucionar os problemas mundiais

Os cristiáns son chamados a Os cristiáns son chamados a comprometerse no comprometerse no eido político e na vida públicaeido político e na vida pública

CONCILIO VATICANO II CONCILIO VATICANO II (1962-1965)(1962-1965): Gaudium et : Gaudium et

spesspes Inaugurado por Xoán XXIIIInaugurado por Xoán XXIII Clausurado por Paulo VIClausurado por Paulo VI Catro documentos fundamentais:Catro documentos fundamentais:

Tres referentes á situación interna da Tres referentes á situación interna da Igrexa:Igrexa:

Lumen gentiumLumen gentium Dei verbumDei verbum Sacrosanctum conciliumSacrosanctum concilium

Un referente á situación externa da Igrexa:Un referente á situación externa da Igrexa: Gaudium et spesGaudium et spes

CONCILIO VATICANO II CONCILIO VATICANO II (1962-1965)(1962-1965): Gaudium et : Gaudium et

spesspes GAUDIUM ET SPESGAUDIUM ET SPES::

Constitución pastoral sobre a Igrexa no mundo Constitución pastoral sobre a Igrexa no mundo actualactual

ComezaComeza expresando expresando a solidariedade da Igrexa con a solidariedade da Igrexa con todos os seres humanos, especialmente cos pobres todos os seres humanos, especialmente cos pobres e cos que sofrene cos que sofren

Dúas partes:Dúas partes: 1ª) Resáltase a 1ª) Resáltase a dignidade da persoadignidade da persoa, as , as relacións fraternas relacións fraternas

dentro da comunidade humanadentro da comunidade humana, o , o sentido do traballosentido do traballo e a e a misión da Igrexa no mundo actualmisión da Igrexa no mundo actual

2ª) Abórdanse os 2ª) Abórdanse os problemas máis importantes da problemas máis importantes da sociedade modernasociedade moderna nos ámbitos familiar, cultural, nos ámbitos familiar, cultural, socioeconómico e político. Ante a ameaza dunha guerra, o socioeconómico e político. Ante a ameaza dunha guerra, o Concilio chama a todos os pobos a que se unan e fomenten Concilio chama a todos os pobos a que se unan e fomenten a paz, establecendo novas formas de cooperación a paz, establecendo novas formas de cooperación internacional que lle dean ao progreso un sentido máis internacional que lle dean ao progreso un sentido máis integral e humanointegral e humano

PAULO VI PAULO VI (1963-1978)(1963-1978) De carácter discreto e aberto, sentiu gran preocupación De carácter discreto e aberto, sentiu gran preocupación

polos problemas da Igrexa e da humanidadepolos problemas da Igrexa e da humanidade Comezou coas viaxes por distintos países do mundo Comezou coas viaxes por distintos países do mundo

subdesenvolvido, facéndose eco na ONU dos problemas subdesenvolvido, facéndose eco na ONU dos problemas sociais que este sufríasociais que este sufría Era a época da GUERRA FRÍA entre USA e a URSSEra a época da GUERRA FRÍA entre USA e a URSS O comercio internacional cada vez agranda máis os problemas O comercio internacional cada vez agranda máis os problemas

entre ricos e pobres: os países ricos cada vez compran máis entre ricos e pobres: os países ricos cada vez compran máis baratas as materias primas nos países pobres, os cales quedan baratas as materias primas nos países pobres, os cales quedan sen recursossen recursos

Os países do Terceiro Mundo, unha vez libres do colonialismo, Os países do Terceiro Mundo, unha vez libres do colonialismo, abrirán unha fronte de guerras civisabrirán unha fronte de guerras civis

En España dáse unha apertura cara ao exterior (emigración). En España dáse unha apertura cara ao exterior (emigración). Nos anos 70 prodúcese unha forte tensión entre a Igrexa e o Nos anos 70 prodúcese unha forte tensión entre a Igrexa e o goberno franquista. Prodúcese a transición (1975) e a goberno franquista. Prodúcese a transición (1975) e a instauración da democracia (1978)instauración da democracia (1978)

PAULO VI: Populorum PAULO VI: Populorum progressio progressio (1967)(1967)

Dirixida a toda a humanidade, dando unha Dirixida a toda a humanidade, dando unha visión ética e cristiá de cómo debe ser o visión ética e cristiá de cómo debe ser o verdadeiro desenvolvemento: verdadeiro desenvolvemento: integral e integral e solidariosolidario

1ª parte:1ª parte: Fai unha chamada urxente á solidariedade cos Fai unha chamada urxente á solidariedade cos

máis pobres da Terra para que accedan a unha máis pobres da Terra para que accedan a unha vida máis humana, que pasa polos bens materiais, vida máis humana, que pasa polos bens materiais, a propiedade, a cultura, o recoñecemento dos a propiedade, a cultura, o recoñecemento dos dereitos, os valores relixiosas,...dereitos, os valores relixiosas,...

2ª parte:2ª parte: Baseándose na igualdade da natureza humana, Baseándose na igualdade da natureza humana,

propón camiños de solidariedade, de xustiza social propón camiños de solidariedade, de xustiza social e de caridade universale de caridade universal

PAULO VI: Octogesima PAULO VI: Octogesima adveniens adveniens (1971)(1971)

Conmemora os oitenta anos da Conmemora os oitenta anos da RNRN, iniciando unha , iniciando unha nova reflexión para a nova reflexión para a comprensión da dimensión comprensión da dimensión política da existencia e do compromiso cristiápolítica da existencia e do compromiso cristiá

1ª parte: 1ª parte: Invita a reflexionar sobre os principais problemas que lle Invita a reflexionar sobre os principais problemas que lle

afectan ao mundo moderno: grandes urbes, masificación, afectan ao mundo moderno: grandes urbes, masificación, problemas de traballo, emigrantes, problemas dos mozos, problemas de traballo, emigrantes, problemas dos mozos, das mulleres, dos medios de comunicación e do medio das mulleres, dos medios de comunicación e do medio ambienteambiente

2ª parte:2ª parte: Trata da sociedade científico-técnica, das ideoloxías liberal Trata da sociedade científico-técnica, das ideoloxías liberal

e marxista e das políticas derivadas destas ideoloxías, e marxista e das políticas derivadas destas ideoloxías, valorándoas e procurando alternativasvalorándoas e procurando alternativas

3ª parte:3ª parte: Ofrece unha reflexión sobre o pluralismo dos cristiáns no Ofrece unha reflexión sobre o pluralismo dos cristiáns no

compromiso social e político. Desde unha mesma fe compromiso social e político. Desde unha mesma fe pódense tomar opcións diversaspódense tomar opcións diversas

XOÁN PAULO II XOÁN PAULO II (1978-(1978-2005)2005)

Karol Józef WojtylaKarol Józef Wojtyla (Cracovia, Polonia) (Cracovia, Polonia) Resposta puntual nas súas encíclicas aos distintos problemas Resposta puntual nas súas encíclicas aos distintos problemas

sociais:sociais: Problema mundial do subdesenvolvemento: froito da Problema mundial do subdesenvolvemento: froito da confrontación confrontación

entre bloques ideolóxicos, políticos, militares e económicosentre bloques ideolóxicos, políticos, militares e económicos A pesar de que a humanidade dispón de máis recursos económicos, A pesar de que a humanidade dispón de máis recursos económicos,

mellores técnicas de conservación de alimentos, de medios de mellores técnicas de conservación de alimentos, de medios de transportes máis rápidos e mellores canles de distribución; sen transportes máis rápidos e mellores canles de distribución; sen embargo, embargo, as necesidades e desigualdades entre as persoas aumentanas necesidades e desigualdades entre as persoas aumentan

Nos países ricos o valor da enerxía pásase a capital. Medran as Nos países ricos o valor da enerxía pásase a capital. Medran as compañías transnacionais que basean todo nunha compañías transnacionais que basean todo nunha economía de economía de produción e consumoprodución e consumo

Acrecéntase o problema ecolóxicoAcrecéntase o problema ecolóxico Medra o consumo como motor que move a economíaMedra o consumo como motor que move a economía. O problema do . O problema do

paro palíase co subsidio por desemprego. Créase unha mentalidade paro palíase co subsidio por desemprego. Créase unha mentalidade consumista que convive con bolsas de pobreza nacidas do paroconsumista que convive con bolsas de pobreza nacidas do paro

Países do Leste: situación desesperante ata a Países do Leste: situación desesperante ata a caída do bloque caída do bloque comunistacomunista áo final da década de 1980 áo final da década de 1980

A Comunidade Económica Europea transfórmase en Unión Europea: A Comunidade Económica Europea transfórmase en Unión Europea: transformacións económicastransformacións económicas

Prodúcense unha serie de problemas sociais en cadea: miseria, Prodúcense unha serie de problemas sociais en cadea: miseria, explosión demográfica, emigración, xenofobia, racismo, marxinación, explosión demográfica, emigración, xenofobia, racismo, marxinación, violencia,...violencia,...

XOÁN PAULO II: Laborem XOÁN PAULO II: Laborem exercens exercens (1981)(1981)

Conmemoración da Conmemoración da RNRN no seu noventa aniversario no seu noventa aniversario respondendo aos novos retos ético-sociais que xorden respondendo aos novos retos ético-sociais que xorden do do mundo do traballomundo do traballo 1º) 1º) Revisión do sentido do traballo que, ante a situación de Revisión do sentido do traballo que, ante a situación de

paro, comeza a ser un ben escaso (dimensión material e paro, comeza a ser un ben escaso (dimensión material e espiritual do traballo)espiritual do traballo)

2º) Análise crítica do capitalismo e o colectivismo, buscando 2º) Análise crítica do capitalismo e o colectivismo, buscando as diferenzas e as coincidencias entre ambos sistemasas diferenzas e as coincidencias entre ambos sistemas

Invitación á transformación de ambos sistemas seguindo a Invitación á transformación de ambos sistemas seguindo a prioridade do traballo sobre o capital. O prioridade do traballo sobre o capital. O capital capital debe estar ao debe estar ao servizo do traballo e da persoaservizo do traballo e da persoa

Pide respecto aos principios e valores fundamentais: a Pide respecto aos principios e valores fundamentais: a dignidade humana, a solidariedade, a xustiza social e o traballodignidade humana, a solidariedade, a xustiza social e o traballo

Mediante o TRABALLO o home: Mediante o TRABALLO o home: Transforma a natureza adaptándoa ás súas necesidades Transforma a natureza adaptándoa ás súas necesidades Realízase a si mesmo como homeRealízase a si mesmo como home

XOÁN PAULO II: Sollicitudo XOÁN PAULO II: Sollicitudo rei socialis rei socialis (1987)(1987)

Chamada de atención ante a situación dramática do Chamada de atención ante a situación dramática do TERCEIRO MUNDOTERCEIRO MUNDO, solicitando un desenvolvemento máis , solicitando un desenvolvemento máis integral e solidario.integral e solidario.

Conmemora os 20 anos da Conmemora os 20 anos da PPPP, facendo ver que era maior a , facendo ver que era maior a esperanza de desenvolvemento en 1967 ca en 1987esperanza de desenvolvemento en 1967 ca en 1987

Analiza os Analiza os signos negativos do desenvolvementosignos negativos do desenvolvemento:: Diferenza abismal entre Norte e SurDiferenza abismal entre Norte e Sur Precario equilibrio entre os bloques do Leste e do OestePrecario equilibrio entre os bloques do Leste e do Oeste Venta de armamentoVenta de armamento Violación dos dereitos humanosViolación dos dereitos humanos

Marca as Marca as liñas do verdadeiro progresoliñas do verdadeiro progreso, que debe integrar , que debe integrar todas as dimensións propiamente humanas:todas as dimensións propiamente humanas: PolíticaPolítica EconómicaEconómica RelixiosaRelixiosa EcolóxicaEcolóxica

Fai ver que a situación social esixe unha Fai ver que a situación social esixe unha renovación renovación estrutural profundaestrutural profunda e unha e unha actitude auténtica de actitude auténtica de solidariedadesolidariedade

XOÁN PAULO II: XOÁN PAULO II: Centesimus annus Centesimus annus (1991)(1991)

Conmemoración dos 100 anos da Conmemoración dos 100 anos da RNRN Nova lectura da Nova lectura da RNRN desde tres dimensións: desde tres dimensións:

PASADOPASADO: Ensinanzas da RN que teñen vixencia no : Ensinanzas da RN que teñen vixencia no presente e no futuropresente e no futuro

PRESENTEPRESENTE: Hai cousas que xa non son coma en : Hai cousas que xa non son coma en 1891. Entre elas o fracaso do socialismo tras a 1891. Entre elas o fracaso do socialismo tras a caída da Unión Soviética e as súas consecuencias caída da Unión Soviética e as súas consecuencias para a sociedadepara a sociedade

FUTUROFUTURO: Cheo de incógnitas e promesas. A : Cheo de incógnitas e promesas. A conciencia histórica e a responsabilidade social conciencia histórica e a responsabilidade social proporcionarán o modelo máis axeitado, no que proporcionarán o modelo máis axeitado, no que predominará o ideal democrático xunto cunha viva predominará o ideal democrático xunto cunha viva atención e preocupación polos dereitos humanosatención e preocupación polos dereitos humanos

BENEDICTO XVI: Deus BENEDICTO XVI: Deus caritas est caritas est (2006)(2006)

Trata sobre o amor cristiánTrata sobre o amor cristián 1ª parte1ª parte: reflexión teolóxico-filosófica sobre o amor : reflexión teolóxico-filosófica sobre o amor

precisando algúns datos esenciais do amor de Deus e precisando algúns datos esenciais do amor de Deus e da relación deste amor co amor humanoda relación deste amor co amor humano

2ª parte2ª parte: exercicio concreto do amor cara ao : exercicio concreto do amor cara ao próximo, afrontando o tema da relación entre a próximo, afrontando o tema da relación entre a xustiza e a caridade, e dando unhas orientacións xustiza e a caridade, e dando unhas orientacións sobre a competencia da Igrexa e da súa doutrina sobre a competencia da Igrexa e da súa doutrina social e sobre a competencia do Estado na realización social e sobre a competencia do Estado na realización dunha orde social xustadunha orde social xusta

A Igrexa non ten como cometido o establecemento A Igrexa non ten como cometido o establecemento dunha orde social e estatal xusta, xa que é un dunha orde social e estatal xusta, xa que é un cometido político. Pero si pode cometido político. Pero si pode esixir o cumprimento esixir o cumprimento da xustizada xustiza

Os Os fieis laicosfieis laicos, como cidadáns dun Estado, están , como cidadáns dun Estado, están chamados a chamados a participar na vida públicaparticipar na vida pública, cooperando , cooperando cos demais cidadáns na mellora da vida socialcos demais cidadáns na mellora da vida social