A Axencia Mundial Antidopaxe define a dopaxe ou doping

como a violación de calquera destas regras:

A presenza dunha sustancia prohibida, as súas

metabolitos ou marcadores, no corpo dun atleta.

O uso, ou intento de uso, dunha sustancia ou método prohibidos.

Rexeitarse a fornecer unha mostra, non facelo sen causa justificada, ou evadir de calquera modo a

recolección de mostras.

Non estar dispoñible para as probas fóra de competición, non presentar os papeis debidos, ou non indicar onde se atopa en todo momento (en tres ocasiones ao longo de 18 meses)

Facer trampa, ou tentar facer trampa de calquera forma durante os controis.

A posesión de sustancias prohibidas ou de métodos prohibidos.

A compravenda ou intento de compravenda de sustancias

prohibidas ou de métodos prohibidos.

Administrar ou tentar administrar sustancias ou métodos prohibidos a un atleta, ou axudar, alentar, asistir, encubrir ou entrar en calquera tipo de complicidade que involucre unha violación ou intento de violación dunha regula antidopaxe.

Non se sabe de certo de onde provén a palabra doping, uns asóciana a unha antiga palabra inglesa "dope", que era como unha pasta ou graxa lubricante, aínda que hoxe o termo úsase como xenérico de droga. A Enciclopedia Británica atribúea á voz flamenca "doop" que se usa para determinar unha mestura. Tamén se comenta que provén do termo surafricano "Dope", que era unha bebida alcohólica que se usaba para poder realizar correctamente unhas danzas cerimoniais.

DOPAXE

HistoriaA utilización de sustancias ou doutros medios para mellorar a marca é tan antiga como o deporte de competición. Por exemplo, sábese que os atletas que participaban entre o século IV a VIII a. C.

nas Olimpíadas da antiga Grecia utilizaban dietas especiais e pociones estimulantes para fortificarse. Estes atletas gregos tiñan

unhas ganancias económicas dtan importantes (equivalentes a medio millón de euros actuais) que algúns deles buscaban medios ilegais para gañar a calquera prezo. Cara a finais do século XIX sábese que algúns ciclistas utilizaban a miúdo estricnina, cafeína, cocaína e alcol. En 1928, a Federación

Internacional de Atletismo foi o primeiro organismo que prohibiu o uso de sustancias dopantes. A maioría das federacións deportivas internacionais introduciron os controis de dopaxe na década de 1970. Con todo, estes controis eran pouco efectivos porque non detectaban a presenza de esteroides anabolizantes

que estaban a ser utilizados por bastantes atletas desde os anos 60.

Sustancias utilizadasA sustancia máis utilizada na dopaxe é sen dúbida a eritropoyetina, máis coñecida como EPO que é unha hormona glicoproteica. Tamén se utilizaron outras sustancias como o propanolol, a pemolina, as anfetaminas, os esteroides ou a testosterona.

En España xa se empezou a actuar sobre os deportistas que presuntamente se dopan desde a

entrada en vigor da Lei de Dopaxe de 2006. Resulta especialmente difícil detectar o uso inadecuado de sustancias cando estas tamén son producidas de forma endóxena polo organismo e é cando se fai necesario recorrer a técnicas moi sofisticadas de análises para demostrar que o achegue desa sustancia é

exógeno (ou sexa, que se tomou voluntariamente) e non endóxeno (que esa sustancia a produce o propio organismo).

O tres exemplos de sustancias máis difíciles de detectar son a hormona somatotropa, a nandrolona e a

eritropoyetina, precisamente porque hai unha secreción pulsátil (de forma intermitente e seguindo un ritmo

circadiano, non constante e variable segundo as horas do día) destas sustancias. Por exemplo,

sábese que a hormona do crecemento (GH, growth hormone ou somatotropina) xérase na hipófisis, especialmente en horario nocturno. Determinados factores poden aumentar a súa cantidade, por exemplo, o aminoácido arginina.

Para a detección de nandrolona (19-nor testosterona), cuxo límite actual se deixa artificialmente e por consenso en 2 nanogramos/ml úsanse as determinacións das súas dous principais metabolitos,

o 19-nor-androstenodiona e o 19-nor androstenediol.

Sobre a eritropoyetina hai situacións patolóxicas nas cales o seu período xanela de detección, xa de seu estreito (entre 18 e 40 horas) se apantalla aínda máis. Sempre imos atopar situacións patolóxicas ou subclínicas nas cales todas estas sustancias poden verse alteradas e mesmo exceder os límites artificialmente establecidos como de dopaxe sen que iso signifique que a persoa haxa en

realidade inxerido dolosamente ou con intención de delinquir esas sustancias.

Diversas formas de dopaxe• Esteroides, as drogas implicadas no que se definiu como ?o suceso máis

grave da historia olímpica?: a descualificación en Seúl de Ben Johnson, plusmarquista mundial nos 100 metros lisos.

Son sustancias que, ao influír na produción de aminoácidos, contribúen ao aumento da masa muscular e da forza, así como da agresividade. Dise, por exemplo, que todas as marcas de levantamento de pesas alcanzados no últimos

dez anos deben atribuírse ao uso destas sustancias.

•Estimulantes, como a cafeína e a estricnina,

que se utilizan para estar máis esperto e demorar a fatiga.

•Analxésicos narcóticos, para mitigar a dor

e conseguir un efecto tranquilizante.

• Betabloqueantes, sustancias que diminúen os latexados do corazón e

estabilizan o organismo, polo que particularmente úsanos os porteiros e os tiradores.

• Diuréticos, para perder peso en pouco tempo e para que, cando leven a cabo

as probas, non se detecten outras sustancias prohibidas.

Estas son só algunhas das sustancias máis coñecidas que se utilizan no doping, pero o Comité

Olímpico Internacional confeccionou unha lista duns cen drogas prohibidas. O problema é que, axiña que como se prohibe unha delas ou se desenvolven métodos para detectar a súa presenza, equipos enteiros de médicos e químicos comezan a traballar para producir outras. No entanto, aínda existen outros recursos mediante os que os deportistas tratan de mellorar o seu rendemento de maneira fraudulenta. A fin de aumentar o seu flotabilidad, algúns nadadores

fixéronse encher os intestinos de gas helio.

Moitos deportistas admitiron recibir transfusións de sangue para mellorar o seu rendemento. Segundo algúns, a transfusión dos seus propios glóbulos vermellos mellora o achegue de osíxeno a todas as partes do corpo, incluídos os músculos. A prensa revelou recentemente que algunhas atletas utilizaron o embarazo como unha forma de dopaxe. As embarazadas experimentan un

aumento de volume sanguíneo, o cal, á súa vez, incrementa o achegue de osíxeno aos músculos. Algunhas atletas, en especial as que participan en deportes que requiren unha gran forza física, aproveitáronse das etapas iniciais do embarazo para mellorar o seu rendemento, e, despois da competición, abortaron.