TEMA 8: Transformacións recentes na estrutura

agropecuaria española

  A poboación rural

Na actualidade é escasa - 4,5% da poboación activa en España-, e envellecida.

Presenta diferenzas territoriais entre o 1%, valor máis baixo, de Madrid e o País Vasco ao 8%, valor máis alto, de Estremadura, Murcia e Galicia (ano 2007).

As tendencias demográficas que se apuntan desde a década de 1990 son dobres:

- Nas áreas rurais máis desfavorecidas: descenso demográfico e envellecemento demográfico.

- Nas áreas rurais máis dinámicas: certa recuperación e rexuvenecemento (chegada de inmigrantes, novas actividades económicas, subvencións para evitar o despoboamento rural).

A poboación rural: dobre tendencia dende os anos 1990

Envellecemento

Industrias no rural

Turismo rural Novas actividades residenciais

Certa recuperación e rexuvenecemento

Despoboamento

Zonas rurais atrasadasDobre

tendencia

Subvencións

Chegada de

inmigrantes

As explotacións agrarias

Unha explotación agraria é unha unidade económica que agrupa todas as parcelas traballadas por un mesmo agricultor ou gandeiro, xunto ás instalacións complementarias (granxas, almacéns, silos...).

Dualidade entre:- explotacións familiares moi pequenas e pouco rendibles

- empresas agrarias de particulares, sociedades ou cooperativas: máis rendibles. Nas cooperativas (arredor de 4.000 e 45% da produción) predominan as dedicadas a transformar os produtos e

comercializalos

As explotacións agrarias

Diferenzas rexionais en canto ao tamaño medio das explotacións agrarias:- maior tamaño medio: as rexións dominadas por cultivos de secaño ou

devesas

- explotacións máis pequenas: as rexións húmidas e de especialización gandeira, xunto aos regadíos do litoral mediterráneo

Secaño

Devesa

Explotacións gandeiras en

Galicia

Regadíos mediterráneos

As explotacións agrarias

Réxime de tenza:

- tenza directa- Arrendamento- Parzaría.

Na actualidade, un 70% das terras cultivadas mantéñense en tenza

directa e tender a desaparecer o sistema de parzaría.

Réxime de tenza na rexión de

Murcia

Contratos agrarios: arrendamento e

parzaría

Técnicas e sistemas agrarios

– Desde 1960: modernización agraria. As transformacións máis importantes son:

- Unha crecente especialización do territorio nos cultivos máis competitivos

- Incorporación de maquinaria (tractores, colleitadoras, motores para rega, etc.), produtos químicos (fertilizantes, herbicidas, praguicidas, etc.) ou selección xenética de sementes e razas. Forte incremento da superficie en regadío

- Novas técnicas de cultivo, como o areamento ou cultivo baixo plástico. No enarenado altérnanse capas de area e esterco, permitindo cultivar terras moi pouco fértiles; sobre todo, no sueste peninsular. O cultivo baixo plástico asóciase ao uso de técnicas avanzadas como o cultivo hidropónico, sen solo, a rega por goteo, ou a creación de microclimas controlados a distancia con medios informáticos.

- Consecuencias positivas e negativas.

Tractor, colleitadora

e motor para rega

Fertilizantes químicos

e orgánicos

Transxénicos

Cultivo baixo plástico

Areamento

Rega por goteo

Novas técnicas

de cultivo

Cultivo hidropónico

Rego por aspersión

A estrutura gandeira

Na actualidade:- Creceu a estabulación do gando en granxas onde é alimentado a partir de

pensos. - Case desapareceu a transhumancia estacional dos rabaños.

- Forte aumento do consumo de carne, leite e ovos

Gando bovino

Destínase o 80% á produción de carne e coiros. O outro 20% do gando vacún dedícase, a produción de leite

Gando ovinoForte retroceso hai catro décadas ao caer o prezo da la e ao

emigraren moitos pastores. Porén, nos últimos anos foise recuperando ao aumentar a demanda de queixos,...

Gando caprino

Foi complementario do ovino: produción de queixos.

Gando porcino• Rápido crecemento nas últimas décadas. • Mantense a importancia da raza ibérica. • En Galicia destaca o porco celta.• Proliferan as granxas onde se realiza a engorda rápida de

animais.

 

Gando aviarioFoi o que rexistrou maior aumento nos últimos tempos, con

granxas a partir do consumo intensivo de pensos.

Política Agraria Común (PAC) Accións:

• -Establecemento de prezos de garantía para determinados produtos agrícolas e gandeiros con subvencións.

• -Esixencia de redución de superficie, ou cotas máximas de produción, para algúns cultivos ou especies gandeiras que xeran excedentes non consumidos.

• -Apoio á forestación de terras agrícolas e á agricultura e gandería ecolóxicas.

• -Axudas para a modernización das explotacións.• -Apoio á diversificación económica do mundo rural (turismo rural,

artesanía e industria, etc.). • -Axudas especias para áreas de montaña e zonas desfavorecidas.

Política Agraria Común (PAC)

(PAC)