CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni...

22
IMUNIZACIJA

Transcript of CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni...

Page 1: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

IMUNIZACIJA

Page 2: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

IMUNIZACIJATA PRETSTAVUVA

AKTIVNOST SO KOJA VE[TA^KI SE PRE-

DIZVIKUVA IMUNITET ILI SE OVOZMO-@UVA

ZA[TITA OD BOLEST.

AKTIVNATA IMUNIZACIJA GO

POTTIKNUVA ORGANIZMOT DA RAZVIE

MEHANIZMI ZA ODBRANA OD BOLEST.

PASIVNATA IMUNIZACIJA

OBEZBEDUVA PRIVREMENA ZA[TITA OD

BOLEST SO PRIMENA NA TUGI ANTITELA.

Page 3: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

AGENSI KOI SE UPOTREBUVAAT ZA

AKTIVNA IMUNIZACIJA:

VAKCINI : @IVI, ATENUIRANI VIRUSI I BAKTERII ILI MRTVI MIKROORGANIZMI

TOKSOIDI : MODIFICIRANI BAK-TERISKI TOKSINI KOI JA SO^UVALE SPOSOBNOSTA DA STIMULIRAAT SINTEZA NA

ANTITOKSINI

Page 4: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

DRUGI SOSTAVNI ELEMENTI NA

VAKCINITE:

RASTVORUVA^I

KONZERVANSI

STABILIZATORI

ADJUVANTI

ANTIBIOTICI

Page 5: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

@IVITE, ATENUIRANI VAKCINI SE POEFIKASNI OD MRTVITE BIDEJKI PREDIZVIKUVAAT IMUNOLO[KI ODGOVOR KOJ E SLI^EN NA ONOJ PRI PRIRODNATA INFEKCIJA.

IMUNIZACIJATA PREKU USTA ILI SO AEROSOLI, SO [TO SE STIMULIRA MUKOZNIOT IMUNITET, POSTIGA PO-GOLEM USPEH OTKOLKU PARENTERAL-NIOT NA^IN.

Page 6: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

^UVAWE NA IMUNOBIOLO[KI

PREPARATI

STUDEN SINXIR ( od proizvoditel

do kraen potro{uva~ )

SVETLOST

VLAGA ( za liofilizirani proizvodi )

HEMISKI FAKTORI ( kvalitet na

staklo, gumen ~ep )

BIOLO[KI FAKTORI ( vremetraewe

na preparatot vo optimalni uslovi )

Page 7: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

KONTRAINDIKACII ZA VAKCINACIJA

VISTINSKITE KONTRAINDIKACII ZA VAKCINACIJA SE ISKLU^ITELNO RETKI.

OP[TI KONTRAINDIKACII:

TEMPERATURA NAD 38 C

ZARAZNA BOLEST DO KRAJOT NA REKON-VALESCENCIJA

TE[KI BOLESTI NA SISTEMITE VO FAZA NA VLO[UVAWE

ALERGIJA NA SOSTAVNI DELOVI OD VAKCINATA

REAKCIJA NA PRETHODNA DOZA

Page 8: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

KONTRAINDIKACII ZA VAKCINACIJA

SO @IVI, ATENUIRANI VAKCINI

SOSTOJBI SO NAMALEN IMUNITET

( vroden ili kako posledica na kortiko-te-rapija, zra~ewe ili citostatici )

SOSTOJBA PO PRESADUVAWE NA ORGANI

SOSTOJBA PO PRIMAWE NA KRV ILI IMUNOGLOBULINI ( 3 meseci ) ILI PO EKSANGVINOTRANSFUZIJA (6 meseci )

Page 9: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

POSEBNI KONTRAINDIKACII :

BCG: NEONATALEN PEMFIGUS, KONG. LUES

DiTePer: EVOLUTIVNI BOLESTI NA CNS

MORBILLI: EVOLUTIVNI BOLESTI NA CNS

PAROTITIS: BREMENOST

RUBEOLLA: BREMENOST

Page 10: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

IMUNIZACIJA PROTIV TETANUS VO

SLU^AJ NA POVREDA

PRIMARNO VAKCINIRANI ILI RE-VAKCINIRANI DECA VO POSLEDNI-TE 12 MESECI NE TREBA DA PRIMAT NITU VAKCINA, NITU SERUM.

NA KOMPLETNO VAKCINIRANI LICA PRED >OD 1 A < 10 god. SE DAVA 1 STIMULATIVNA DOZA VAKCINA.

Page 11: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

KAJ KOMPLETNO VAKCINIRANI LICA

PRED > OD 10 god., SE DAVA 1 DOZA

VAKCINA I SERUM PROTIV TETANUS

(na dve razli~ni mesta )

KAJ NEVAKCINIRANI, NEPOTPOLNO VAKCINIRANI ILI KAJ LICA BEZ

SIGURNI PODATOCI, SE DAVA PRVA

VAKCINA I SERUM, POTOA U[TE DVE

DOZI VAKCINA NA DVE NEDELI I

REVAKCINA PO 6-12 MESECI.

Page 12: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

SOSTOJBI KOI NE SE

KONTRAINDIKACIJA ZA VAKCINACIJA:

NASTINKI I DRUGI LESNI BOLESTI NA RESP. I DIGEST. SISTEM

MALNUTRICIJA

STABILNI BOLESTI NA BUBREZI, BE-LI DROBOVI, CRN DROB, SRCE, CNS

ANTIBIOTSKA TERAPIJA, MALI DO-ZI NA KORTIKOSTEROIDI (do 2mg/kg)

EGZEM, ASTMA, DR. ALERGISKI BOLESTI

KONVULZII ILI SIDS VO SEMEJSTVO

Page 13: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Birth 1 2 3 4 5 6 7 10 11 12 13 18 20 4y 6y 14y 18y

BCG

DTPw DTPw DTPw DTPw DTPw

HBV HBV HBV

OPV* OPV* OPV* OPV* OPV* OPV*

MMR MMR

tuberculosis

DT DT

hib hib hib rubela

Tetanus

Kalendar za vakcinacija

Page 14: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

PNEUMOVAX 23

Splenektomirani

Rutinska vakcinacija na lica nad 50 god

Lica nad 2 godini so hroni~nikardiovaskularni bolesti, belodrobni, diabetes, honi~na hepatalna bolest

HIV, leukemija, limfomi, malignomi, nefrotski sindrom, transplantirani bolni,

Page 15: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

POSTVAKCINALNI REAKCII

Lokalni

- crvenilo, otok i bolka na mestoto

na inektiraweto

- ~esta pojava kaj inaktiviranite

vakcini

- obi~no se umereni i kusotrajni

Page 16: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Sistemski

- temperatura, malaksanost, glavobolka

- nespecifi~ni

- ne mora da se povrzani so vakcinata

@ivi, atenuirani vakcini

- moraat da se repliciraat za da

predizvikaat imunitet

- simptomite obi~no se umereni

- se javuvaat po inkubacionen period (7-21

den )

Page 17: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Alergiski

- retki

- se dol`at na vakcinata ili nejzinite

sostavni delovi

Page 18: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Kontraindikacija

Sostojba kaj primatelot na vakcinata

koja zna~ajno ja zgolemuva mo`nosta

za projava na seriozna nesakana

reakcija

Page 19: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Predostro`nost

sostojba kaj primatelot na vakcinata koja bi mo`ela da ja zgolemi mo`nosta za ili te`inata na nesakana reakcija,

ili

bi mo`ela da ja kompromitira sposobnosta na vakcinata da sozdade imunitet

Page 20: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Skrining pra{awa pred vakcinacija

Dali deteto e bolno denes?

Dali deteto e alergi~no na bilo koj lek, hrana, bilo koja vakcina?

Imalo li deteto seriozna reakcija na vakcina porano?

Imalo li deteto gr~evi, mozo~ni ili nervni problemi?

Dali deteto ima rak, leukemia, AIDS, ili bilo kakov drug imunolo{ki problem?

Page 21: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Dali deteto prima kortizon, prednizon, drugi steroidi ili lekovi protiv rak, kako i dali imalo zra~na terapija vo poslednite 3 meseci?

Dali deteto primilo transfuzija na krv ili drug vid krven produkt ( vklu~itelno gama globulin ) vo tek na izminatata godina?

Dali deteto- tinejxer mo`ebi e bremeno ili ima mo`nost da zatrudni vo tek na sledniot mesec?

Dali deteto primilo nekakva vakcina vo izminatite 4 nedeli?

Page 22: CENTAR ZA SEMEJNA MEDICINA · Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki proizvodi ( antigeni supstanci ili antitelo-sodr`e~ki preparati) osven o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Sekoja poseta kaj lekar ili drug pru`atel na

zdravstveni uslugi treba da se iskoristi

kako mo`nost da se proveri vakcinalniot

status na pacientot

Pri primena na site vidovi imunobiolo{ki

proizvodi ( antigeni supstanci ili

antitelo-sodr`e~ki preparati) osven

o~ekuvanata korist mo`ni se i rizici.

Niedna vakcina ne e kompletno bezbedna ili

efikasna. Korista od vakcinacijata

vklu~uva delumna ili kompletna za{tita

od infekcija za vakciniranoto lice i

op{ta korist za celoto op{testvo