Caderno ciclo 3_ep roberto vidal bolaño

ROBERTO VIDAL BOLAÑO. LETRAS GALEGAS, 2013. 1


Edita Seminario Permanente de Formación doProfesorado do CEIP Galán de Oseiro-Arteixo (A Coruña)http://www.seminariogalan.org

Grupo de Traballo«Vidal Bolaño na rede.Actividades con tics para infantil e primaria»Andrés Losada, Rosa MaríaBarca Gómez, MartaGallego Revaldería, XulioGuimarey Cedeira, VanessaHortas González, IsabelMagalhaes Alonso, LauraPedrosa Moreno, JulioPena Sánchez, IvánSuárez Hermida, Mario RamónVidal Bariego, Laura

Grupo de Traballo«Lingua e teatro.Vidal Bolaño no Día das Letras Galegas»Aguilar Amigo, María LuísaBarca Gómez, MaríaFélix Cedeira, María del CarmenGuimarey Cedeira, Eva RaquelHerrero Mayor, Armando XoséPicado Rodríguez, José AntonioRomero Olveira, María FátimaSantiso Andrade, PazSouto Pereira, María JesúsVidal Dopazo, María José

Asesoría pedagóxica CEFORE A CoruñaMiguélez Pose, Isabel MaríaSobrino Josenje, Santiago

Maquetación e deseño gráficoManolo Paz (www.edugaliza.org)

Á Real Academia Galega, á Universidade de Vigo,á Asociación Roberto Vidal Bolaño, a María Fer-nández, a Paco Guitián, a Carlos Gallego, a Ma-ría Bao Fente e a todos aqueles que contribúen,anomima e desinteresadamente, á publicacióndestas actividades. Grazas pola vosa colabora-ción e xenerosidade.

Colexios participantesCEIP «W. Fernández Flórez», de CambreCEIP «Portofaro», de CambreCRA de CulleredoCEIP «Torrente Ballester», de Sigrás-CambreCEIP «Montel Touzet», da CoruñaCEIP «Sal Lence», da CoruñaCEIP «Eusebio da Guarda», da CoruñaCEIP «Manuel Murguía», da CoruñaCEIP «Praia de Quenxe», de CorcubiónCEIP «Milladoiro», de Malpica de BergantiñosCEIP «San Xosé Obreiro» de Meicende-ArteixoCEIP de Portosín-Porto do SonCEIP «Galán», de Oseiro-Arteixo


ROBERTO VIDAL BOLAÑO

O 31 de xullo de 1950, coincidindo co re-mate das festas do Apóstolo na cidade deSantiago, naceu Roberto Ignacio Vidal Bo-laño, que co paso do tempo se convertiríanun dos creadores do teatro profesionalgalego.Realizou os seus primeiros estudos de pri-maria e bacharelato en Santiago e con doceanos comezou a traballar como repartidorde recambios de coche, emprego ao queseguiron outros: nunha axencia de viaxes,nun almacén de coloniais e nunha entidadebancaria, até que, con vinte e sete anos,pasou a traballar profesionalmente no tea-tro.Fundou a primeira compañía profesional deteatro en galego, o Grupo Antroido, na querealizou todo tipo de funcións: empresario,director, actor, autor, electricista, pintor...Ao longo da súa traxectoria artística escri-biu perto das trinta obras teatrais, algunhasdelas adicadas ao público infantil.Tamén realizou guións para as televisiónsgalega e española, levando á pantalla rela-tos de escritores galegos como Fole ouBlanco Amor.Participou como actor en longametraxes eseries televisivas e como actor de dobraxecolaborou en máis de cincuenta películas.Recibiu numerosos premios pola súa obrateatral: Premio Abrente, Premio Cunqueiro,Rafael Dieste, Eixo Atlántico, Tirso de Moli-na...No ano 1991 creou e dirixiu a compañía Tea-tro do Aquí, coa que seguiu representandoas súas propias obras.Roberto Vidal faleceu en Santiago no ano2002.

TERCEIRO CICLO


QUEN É ROBERTO VIDAL 1

Aquí tes varias caricaturas de escritores e artistas. Saberías averiguar cal éa de Roberto e copiala?

COMPLETAMOS O TEXTO? 2

Roberto Vidal , nace o 31

de de , en deCompostela.

Fundou o Grupo , a primeira compañía de

teatro de Galicia. En creou o

grupo do .

Santiago Aquí Ignacio xullo Antroido 1951 profesional Teatro Bolaño 1961

TERCEIRO CICLO


VERDADEIRO OU FALSO? 3

Indica se son verdadeiros (V) ou falsos (F) cada un destes datos referidosá vida de Roberto Vidal e copia os verdadeiros.

Roberto naceu na cidade de Compostela, en 1950.

O seu nacemento coincide coas Festas de Fin de Ano.

Comezou a traballar aos doce anos como repartidor.

Creou un grupo de teatro chamado «Lingua de trapo»

Fundou Teatro Antroido, a primeira compañía profesional galega.

Recibiu o Premio Abrente e o Álvaro Cunqueiro.

Escribiu as súas obras teatrais en idioma galego.

1

2

3

4

5

TERCEIRO CICLO


LAUDAMUCO:Cabaleiros, chameinos á miña presencia porquequero someter á súa consideración un asunto quevén preocupándome longamente. Como sabedes,todos os participantes nas desordes acontecidasneste reino nos derradeiros días e que tiñan porobxecto atentar descontra a miña groriosa persoae descontra a orde de cousas por min estabrecida,foron condeados a morte esta mesma mañá, comoresultas da súa probada participación nos feitos quese lles imputan. Non foi difícil para unha persoa demiolo preclaro coma min, atinar coa condea máisxusta para tan aldraxante delito. Noustante, axusti-ciar a tantos milleiros de homes non é traballo fácil, nin moral nin materialmente. Faisepreciso atopar un medio axeitado que permita facer cumprir a sentencia de maneiramáis doada. Para iso mandeivos chamar. Agardo da vosa recoñecida intelixencia solu-cións efectivas para tan outo problema de estado.

LAUDAMUCO, SEÑOR DE NINGURESde ROBERTO VIDAL BOLAÑO

Laudamuco

Entendiches o texto?

1.- Cantas persoas quere executar Laudamuco?

2.- A que foron condeados?

3.- Cando foron condeados?

4.- Para que mandou chamar Laudamuco aos cabaleiros?

TERCEIRO CICLO

4


As monarquías europeas

En Europa hai algúns países que manteñen a monarquía, cun rei ou unharaíña. Saberías colocar os seus nomes?

NORUEGA ALEMAÑA PORTUGAL REINO UNIDO ITALIA GRECIA ESPAÑAIRLANDA SUECIA FRANCIA SUIZA DINAMARCA POLONIA BÉLXICA HOLANDA

E

N

S

D

B

H

TERCEIRO CICLO

5

Escribe os nomes destas sete monarquías europeas.

R U


O señor xuiz

Identifica cada unha das partes do debuxo dun estrado.

MARTELO TOGA PUÑETAS SÍMBOLO DA XUSTIZA CÓDIGO PENAL

1234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890

12345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890

1234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890

1234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890

12345678901234567890123456789012345678901234567890123456789012345678901234567890

As frases feitas

Unha frase feita é unha frase que ten forma fixa e que usan a maioría dosfalantes dunha comunidade lingüística para referirse a un mesmo feito oucircunstancia.Poderías explicar o significado de cada unha destas frases feitas?

DOBRAR O ESPIÑAZO

NON DAR PAU AO AIRE

MÁIS VALE PAXARO EN MAN QUE CENTO VOANDO

NUNCA CHOVEU QUE NON ESCAMPARA

TERCEIRO CICLO

6

7


A sopa de letras da xustiza

No texto hai varias palabras relacionadas coa xustiza. Poderás atopalasnesta sopa de letras?

CONDEADOS MORTE ORDE CONDEA XUSTA

ALDRAXANTE DELITO AXUSTIZAR SENTENZA ATENTAR

A T E N T A R M Q R T U I L

C O N D E A D O S E N T E N

O R F X D T X R M L Q N M G

N D Z N X U S T A C F R E S

D E A S Z D D E L I T O X C

E S E F T L A X U S T I Z A

A L D R A X A N T E B S V R

O

Z

H

D

V

R

U

P

A

L

C

P

R

L

E ti que opinas?

Dende moi antigo hai citas sobre a pena de morte. Queres coñecer algun-ha?

«É mellor e máis satisfactorio liberar a mil culpables que senten-

zar a morte a un só inocente»ÓSCAR WILDE

Anímaste a facer un par de frases contra a pena de morte?

«A pena de morte é un signo peculiar da barbarie»MAIMÓNIDES

TERCEIRO CICLO

9

8


Comprensión do texto

1.- A que terra se refire Xáxara?

2.- Que pasa se nos quitan a fala?

3.- E se nos quitan os costumes, as cantigas...?

TODOS: Non hai raio que te entenda.XAXARA: Esta terra é terra boa e como tal ten moitas cousas de seu. Como a fala, porexemplo. Se nos quitan esa fala, fan que o nososexa seu. E si por riba rematan cos costumes,coas cantigas, cos bailes e coa música que axente e a terra nos deu, xa non seremos nin-guén e todo o noso poderá ser dos xigantónscoma el.TODOS: E que temos que facer?XÁXARA: Xustamente aquilo que non quere el!Escoitade raparigos, escoitade o que vos digo.Se se lle toca no ouvido revírase de tal xeito acachola que nin sequera pode ollar de esguello.E cando lle soa moi preto unha gaita, non podeterse de pé e brinca e reviravolta a eito coma seo levara o máis fero dos ventos. E se por ribaaínda, se lle fala en galego, engrúñase coma unvermiño, perde os folgos polo cú, escomeza atremar co medo, énchenselle as latas de buracos eremata trocándose de súpeto nun pequecho e porca-llento rato.

XÁXARA, PEITUDA, PANIOGAS, TARELO, O RAPAZ E O CACHAMÓNde ROBERTO VIDAL BOLAÑO

Xáxara, Peituda...

TERCEIRO CICLO

10


COPA RONCO SOPRETEFARRAPOS

RONQUETA

CHIÓN PUNTEIRO FOL

A gaita é un instrumento que se toca moito en Galicia. Tenta colocarlle onome a cada unha das súas partes.

De vello, gaiteiro

Usa o dicionario e relaciona cada palabra coa súa definición.

Túrralle polo vento!

12345678901234567890123456789012123456123456789012345678901234567890121234561234567890123456789012345678901212345612345678901234567890123456789012123456

Golpe de vento forte e de pouca duración.

12345678901234567890123451234567890123456789012345123456789012345678901234512345678901234567890123451234567890123456789012345

Borrasca de neve e vento.12345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678123456789012345678901234567890121234567812345678901234567890123456789012123456781234567890123456789012345678901212345678Vento moi forte que xira en grandes círculos.

1234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567

FURACÁN

12345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567VENTISQUEIRO

12345678901234561234567890123456123456789012345612345678901234561234567890123456

VENTOSO

1234567890123456712345678901234567123456789012345671234567890123456712345678901234567

VENTOEIRA123456789012345678123456789012345678123456789012345678123456789012345678123456789012345678

Exposto ao vento.

TERCEIRO CICLO

11

12

P

F

C

C R S

R

F


ROUCO-MAXISTRADO: Está claro, Señor. Se executa a todas cantas per-soas aparecen inculpadas nos feitos, e polo que puiden ver son tantascomo habitantes ten o Reino, sencontar aos Nobres, ricos comercian-tes, Ministros, Sumos Sacerdotes,Maxistrados e demais outos dignata-rios, xa non ficará nel ninguén en quenvostede poida exercer a autoridadenin ninguén que poida deixar de res-pectala. Simplemente non terá pobo,Maxestade.LAUDAMUCO: (Cabreado) O meumaxistrado nunca diría tan aldraxanteinsolencia!ROUCO: Disimúleme o Señor. Sódixen o que coidaba máis axeitado.LAUDAMUCO: Pois trabucácheste...Aínda podería exercela en ti.ROUCO: Pouco reino son eu, Señor.LAUDAMUCO: Mariscal! É certo oque di o Maxistrado?ROUCO-MARISCAL: Coido que si, Señor.LAUDAMUCO: Quere eso decir que só ficariamos no Reino eu e os catropelexos de vertedeiro que vivides de moinantes á sombra da miña grande-za.ROUCO-MAXISTRADO: Máis ou menos, Señor.LAUDAMUCO: (Cabreado) E quen faría a recolleita? Quen apañaría aspatacas? Quen vendimaría? Quen traballaría nos talleres? Quen remataríao teito do meu pazo de verán? Quen pagaría as contribucións e os impos-tos? Eh? Quen? Vós? Vós, que nunca dobrastes o espiñazo máis abaixodo que vos esixen as reverencias e o protocolo da corte.

LAUDAMUCO, SEÑOR DE NINGURES de ROBERTO VIDAL BOLAÑO

Laudamuco, Señor de Ningures

TERCEIRO CICLO


Comprensión do texto1.- Un «acoutamento» é unha anotación que se intercala nun texto. Locali-zas algún acoutamento na escea de Rouco Laudamuco?. Escríbeo.

2.- Quen é o autor da obra?

3.- Cal é o título da obra?

4.- Quen é o Señor?

5.- Que outros dignatarios aparecen?

Z

T

E

R

B

A

S

E

Ñ

O

R

D

M A R I S C A L

C S A C E R D O

M A X E S T A D

X H M I N I S T

M N O B R E V L

Z M A X I S T R

X

S

Z

C

X

O

MAXISTRADOSEÑORNOBREMINISTROSACERDOTEMAXESTADEMARISCAL

A sopa de letras

Localiza nesta sopa de letras seis nomes de cargos que pertenceron áaristocracia, a clase social máis privilexiada de determinada época da nosahistoria.

TERCEIRO CICLO

13

14

ROBERTO VIDAL BOLAÑO. LETRAS GALEGAS, 2013. 14TERCEIRO CICLO

FERROL SANTIAGO NOIA A CORUÑA TUI A ESTRADAOURENSE ORTIGUEIRA VIVEIRO VIGO A CORUÑA

PONTEVEDRA O BARCO

Os teatros de Galicia

Investiga e averigua en que localidade están cada un dos teatros galegosque figuran na columna da esquerda .

15

GARCÍA BARBÓN

ROSALÍA CASTRO

COLÓN

JOFRE

PRINCIPAL

PRINCIPAL

PRINCIPAL

COLISEO NOELA

DA BENEFICENCIA

MUNICIPAL

MUNICIPAL

LAURO OLMO

PASTOR DÍAZ

_V _ _ _

_A _ _ _ _ _ _

_ _ _O _ _ _ _

_ _ _ _ _ _L

_ _A _ _ _ _ _ _

_O _ _ _ _ _ _

_ _ _ _T _ _ _ _ _ _

_ _ _I _

_ _ _T _ _ _ _ _

_ _ _ _ _ _ _D _

_ _ _I

_ _ _ _ _ _O

_V _ _ _ _ _ _

_ _


O cartel de teatro

Estes son catro carteis de obras nas que, como autor, actor ou director,participou Roberto Vidal Bolaño. Poderías ti maquetar outro cartel cos da-tos que se indican?

16

NOME DO GRUPO TEATRAL:CENTRO DRAMÁTICO GALEGO

OBRA DE TEATRO:A BURLA DO GALO

AUTOR:ROBERTO VIDAL BOLAÑO

DIRECCIÓN:XAN CEJUDO

LOCAL:TEATRO PASTOR DÍAZ, DE VIVEIRO

DATA:17 DE MAIO DE 2013

TERCEIRO CICLO

Caderno ciclo 3_ep roberto vidal bolaño

Documents

Transcript of Caderno ciclo 3_ep roberto vidal bolaño