Burdin Harana Legazpi - Gipuzkoa · LH 1/2 Lehen Hezkuntza 1 eta 2: Planifikazioa...

Burdin HaranaLegazpi - Gipuzkoa

www.lenbur.com

Hezkuntza eskaintzaerreserbak: 685 76 83 07 - 645 72 38 37

LH 1/2

Lehen Hezkuntza

Talde bakoitzari egokitutako txangoak antolatzen ditugu. Talde handiak hartzeko gaitasuna daukagu. Hemen dituzue proposamen batzuk, baina bai ordutegia eta baita edukiak ere moldatu daitezke.

GuneakEuskal Burdinaren Museoa.Mirandaolako Burdinola.Erreizabal Baserria: Artzantzaren Ekomuseoa.Igaralde Baserria: Ogiaren txokoa

unITaTe DIDakTIkOakBisita egin baino lehenago, jakin-mina pizteko eta bisita amaitu ondoren, ikusitakoari etekina ateratzeko unitate didaktikoak ditugu.

ZerbITZuakMirandaolako Parkean: Haur parkea, frontoia, iturriak, komunak, merenderoa, taberna, etabar. Herrian: Arkupeak eta aterpedun frontoia.

PrOPOsamenakMirandaola + Lantegia = Goiz osoko planaNahi izanez gero Olagizonek olapintxo goxoa egingo digute burdinolako labean.

Olentzero Ikazkina:Olentzero ezagututzea, bere lanbidea, ikatza nola egiten duen, non bizi da, opariak zergatik banatzen dituen, zergatik darama jazkera hori, etabar.

Burdintxo Olagizona:Burdinarekin lotuak dauden landide zaharrak ezagutzea: Olagizona, ikazkina, meatzaria, besteak beste. Teknologia eta makina sinpleak ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea.

Artzaitxo egunak:Baserriaren munduan murgilduz, ardiaren mundua ezagutzea, naturaz eta biodibertsitateaz gozatzea, gaztagile eta artzainaren lanbideak ikastea, elikadura egoki baten garrantziaz jabetzea.

Errotari egunak:Baserriaren munduan murgilduz, natura, animali eta biodibertsitateaz gozatu, elikadura egoki baten garrantziaz jabetu, etabar.

Burdin HaranaLegazpiGipuzkoa

[email protected] | www.lenbur.com | 943 73 18 95 | 943 73 04 28 | 685 76 83 07 | 645 72 38 37

Non: Legazpin, Mirandaolako Parkean, Euskal Burdinaren Museoan eta Mirandaolako Burdinolan.

Noiz gomendatua: Abenduan.

Iraupena: Ordu eta erdi.

HelburuaOlentzero ezagututzea, bere lanbidea, ikatza nola egiten duen, non bizi da, opariak zergatik banatzen dituen, zergatik darama jazkera hori, etabar. Jankin-mina zientifikoa piztea.

ProzeduraEuskal Burdinaren Musean Olentzero Ikazkinaren ipuin kontaketaren bitartez eta jokuen bitartez, Olentzeroren munduan murgilduko gara. Gero Mirandaolako Burdinolarako bidea egindo dugu Parkea zeharkatuz (50 metro), non bidean Olentzero topatuko dugu, ikatza Mirandaolako burdinolara ekartzea etorri da!!! Olantzeroriekin burdinola barrura sartuko gara, non Olagizona egongo da sotegia pizteko ikatzaren zain. Gero haurrak Olentzerorekin egoteko aukera polita izango dute.

Nahi izanez gero burdinolan gaztainak egiteko aukera egongo da, bestela haurren artean “patxintxiak” banatuko dira. (alergia edo zeliakorik badago aldez aurretik jakin beharko genuke)

Gero Mirandaolako Parkean goiz pasa. (Nahi izanez gero jolasak eta monitore adituak ditugu haurrekin jolasteko) Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

OLentzerO ikazkina

LH 1/2

Leh

en H

ezkun

tza 1 eta 2: Plan

ifikazio

a

[email protected] // www.lenbur.com // 943 73 18 95 // 943 73 04 28


HelburuaBurdinarekin lotuak dauden landide zaharrak ezagutzea: Olagizona, ikazkina, meatzaria, besteak beste. Teknologia eta makina sinpleak ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea. Jankin-mina zientifikoa piztea.

ProzeduraBurdintxo pertsonaiaren bitartez, Olagizonaren lanbideaz eta burdinaren garrantziaz jabetuko gara eta Olentzeroren bitartez ikazkinaren munduan murgilduko gara, txondorra ikusi eta nola egiten den ere ikasiko dugu!. Gero, hainbat kontu gehiago ikusi ondoren, Mirandaolako burdinolaraino Parkea zeharkatuko dugu (100metro), bertan Olagizonak egongo dira gure zain, soineko luze eta kapela handiekin.

Nahi izanez gero burdinola matxan jarriko dute, sutegia, ahuspoak, mailua, ahaztuko ez duten esperientzia bikaina!! Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

Non: Legazpin, Mirandaolako Parkean, Mirandaolako Burdinolan eta Euskal Burdinaren Museoan

Noiz gomendatua: Urte osoan.


BUrDintXO OLaGizOna

LH 1/2

Leh

en H

ezkun

tza 1 eta 2: Plan

ifikazio

a



HelburuaBaserriaren munduan murgilduz, ardiaren mundua ezagutzea, naturaz eta biodibertsitateaz gozatzea, gaztagile eta artzainaren lanbideak ikastea, elikadura egoki baten garrantziaz jabetzea.

ProzeduraArtzantzaren ekomuseoan Arantxa gaztagileak emango digu Ongi Etorria, Museoan sartu eta girotzeko bideo motz bat jarriko digu, ondoren Arkumetxoen bitartez natura eta baserriaren bizimodua ezagutuko dugu, nolakoak dira? zein da bere etxea? zeintzuk dira bere lagunak? zer gustatzen zaie bazkaltzeko? Oporretara joalten ahal dira? Zein da artzaia? Non bizi da? Zer egiten du?

Ondoren ikuilura joango gara, ardien etxera, non ardiak eta arkumetxoak (garaia bada behintzat) ikusi eta laztanduko ditugu eta nahi izanez gero biberoia ere eman diezaiekezue!!.

Bisita amaitzeko gazta eta ogia dastatzeko aukera izango dugu, eta bertako produktua erosteko aukera ere izango dugu (prezio itxian 5 euro gazta laurdena eta 10 euro erdia)Hamaiketakoa baserriko atarian dagoen aterpean egin dezakegu edo Mirandaolako Parkeko merenderoetara hurbildu gaitezke (autobusez 5 minutu) eta eguraldi txarra eginez gero herriko plazan dauden arkupeetara joan gaitezke, bertan ere aterpedun frontoia dugu. Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

Non: Legazpin, Erreizabal Baserria- Artzantzaren Ekomuseoan, Mirandaolako Parketik oso gertu.

Noiz gomendatua: Arkumeak jaoitzen direnean, otsaila eta martxoan.Urte osoan ardiak ikusiko ditugu. Iraupena: Ordu bat.

artzaitXO eGUnak

LH 1/2



Leh

en H

ezkun

tza 1 eta 2: Plan

ifikazio

a

HelburuaBaserriaren munduan murgilduz, natura, animali eta biodibertsitateaz gozatu, elikadura egoki baten garrantziaz jabetu, etabar.

ProzeduraBrinkolako auzo politan Tibur baserritarra gure zain egongo da. Bisita hasteko baserri eremuak erakutsiko dizkigu, jarraian animaliei gosaria emango diegu, artoa eta ogia!!

Ogiaren Txokoan monitore adituak ipuin kontaketa polita egingo digu Ogiaren munduan murgiltzeko, baserritarrak errota martxan jarriko digu eta galbaia erabalitzen ere ikasiko dugu.

Bisita amaitzeko egurrezko labean egindako ogia dastatzeko aukera izango dugu. Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

Non: Legazpin, Igaralde Baserrian, Mirandaolako Parketik oso gertu


Iraupena: Ordu bat.

errOtari eGUnak

LH 1/2



Leh

en H

ezkun

tza 1 eta 2: Plan

ifikazio

a

MiranDaOLa + Baserria Bat

LH 1/2

Leh

en H

ezkun

tza 1 eta 2: Plan

ifikazio

a



Non: Legazpin, Mirandaolako Parkean eta Erreizabal Baserrian edo Igaralde Baserrian.


Iraupena: Goiz osoko plana

HelburuaGoiz osoko plan bikanin honetan, XVI.mendeko Euskal Herriko bizimoduan murgiltzea da helburu nagusia: lanbide zaharrak ikustea, teknologiaren garrantziaz jabetzea, baserri eta burdinolak nolakoak ziren ikustea, naturaz eta biodibertsitateaz gozatzea.

Prozedura:Euskal Burdinaren Museoan joko eta ipuinen bitartez burdinaren garrantziaz jabetuko gara. Burdina egiteko behar diren lehengaiak ezagutuko ditugu (ikatza, ura, minerala), makina sinpleen erabilera praktikoa ikusiko dugu, besteak beste. Parkea zeharkatu eta Mirandaolako Burdinolan murgiltzeko aukera izango dugu, bertan, nahi izanez gero, Olagizonak gure zain egongo dira eta XVI mendean bezala jantzita burdinola martxan jarriko dute ikuskizun bizia eskeiniz. Esperientzia ahaztezina!! Nahi baduezue gainera, Olagizonek olapintxoa prestatu diezagukete (txistorra burdinolako labean eginak, baserriko ogia eta ura)

Erdi Haroko bizimodua nolakoa zen ikasten jarraitzeko beste lanbideekin jarraituko dutu, kasu honetan baserritarren munduan murgilduz: Artzantzaren Ekomuseora edo Ogiaren Txokoan, artzain, gaztagile, errotari, baserritar, okinen lanbideak ezagutuko ditugu.

Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

GuneakLH 1-2


Burdin Haranaren Guneak

Mirandaolako BurdinolaOlagizonak ongi etorria egingo digute Mirandaolako burdinolaren atarian, beren soineko luze eta txapel handien zergatia kontatuko digute eta burdinolara sartzera gonbidatuko gaituzte. Haurrentzako leku magikoa da hau, bertan sutegia gorri-gorri, hauspoak gora eta behera eta mailua dinbilin danbalan. Burdina landu ondoren haurrei ezpata bat nola egiten den erakutsiko diete besteak beste. Ahaztu ezinezko esperientzia!!Energi mota desberdinak aztertzeko leku aproposa da eta batez ere energia hidraulikoa eta makina sinpleak aztertzeko modu oso egokia. Burdina material bezela dituen aztertzeko aukera izango dugu: gogorra edo biguina da?Bisita amaitzeko, Mirandaolako burdinola ondoan dagoen elizatxoan, Olagizonek Mirandaolako Kontaira kontatuko digute.

erreizabal Baserria: artzantzaren ekomuseoa

Erreizabal baserri politan kotatuta dago Artzantzaren Ekomuseoa, bertan Arantxa Segurula, gaztagileak ongi etorria emando digu eta ardien munduan murgilduko gaitu artzantza, gaztagintza eta bestelako gaiak erakutsiko dizkigularik. Bisita bi guneetan antolatuta dago, museoa eta ikuilua.

igaralde Baserria: Ogiaren txokoa

Legazpiko Brinkola landa auzoan dago Igaralde baserria. Bertara nahi izanez gero trenez ere iritxi zaitezkete (Brinkolako geltokian) Bisita lau guneetan antolatuta dago:1. Ogiaren txokoa: Museoan ipuin kontaketa eta Ogiaren eta baserriaren munduko objetuen bitartez gaian buru belarri sartuko gara. 2. errota: XVI mendeko errota martxan jarriko dugu. 3. Ogia egiteko labeak ezagutuk ditugu: Zaharra eta berria.4. Baserri inguruak aztertuko dugu: Baratza, animaliak, etbar.


euskal Burdinaren MuseoaMaila honetan, Euskal Burdinaren Museoan bost guneetan antolatuko dugu bisita:1.txondorra:Ikazkinen munduan murgilduz, txondorra zer den eta nola egiten den ikusiko dugu, pago lepatuak zer diren, etabar. 2.Meategia: Meatzarien mundua ezagutzeko maketa handi bat erabiliko dugu, non meatzarien bizimodua, zergatia etbar aztertuko ditugu. 3. Objetuen jolasa: Burdinezko piezen bitartez jolasean Euskal Herrian burdinak izan zuen garrantziaz jabetuko gara. 4. Burdinolak euskal Herrian: Modulo interaktibo baten bitartez, talde bakoitzaren herrian dauden burdinolak ikusiko ditugu eta ikasle bakoitzari gertuko zaion informazioa eskeiniko diegu modu dibertigarri baten bitartez. 5. Maquina simpleen txokoa: Makina sinpleen erabilpen praktikoa frogatzeko gunea, palanka etbar.

LH 3/4

Lehen Hezkuntza


GuneakEuskal Burdinaren Museoa.Mirandaolako Burdinola.Erreizabal Baserria: Artzantzaren Ekomuseoa.Igaralde Baserria: Ogiaren txokoa1950ko Eskola



PrOPOsamenakMirandaola + Lantegia = Goiz osoko planaMirandaola + Aiton amone eskolaNahi izanez gero Olagizonek olapintxo goxoa egingo digute burdinolako labean.

Olagizona nahiz:Burdinarekin lotuak dauden landide zaharrak ezagutzea: Olagizona, ikazkina, meatzaria, besteak beste. Teknologia eta makina sinpleak ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea. Burdina material bezela aztertzea. Jakin-mina zientifikoa piztea.

Artzaitxo egunak:Baserriaren munduan murgilduz, ardiaren mundua ezagutzea, naturaz eta biodibertsitateaz gozatzea, gaztagile eta artzainaren lanbideak ikastea, elikadura egoki baten garrantziaz jabetzea.

Errotari egunak:Baserriaren munduan murgilduz, natura, animali eta biodibertsitateaz gozatu, elikadura egoki baten garrantziaz jabetu, etabar. Makina sinpleak eta energi hidraulikoa ezagutu.

Aiton amonen eskola:1950 .urteko gizartean murgiltzea eta garaiko eskolara gerturatzea, gaurko eskolarekin dituen ezberdintasunez jabetzea. Ikasleengan jakin-mina pizkea eta belaunaldien arteko harremana sortzea eta sexuen arteko parekotasunaren alde lan egitea.



ProzeduraEuskal Burdinaren Museoan Olagizonaren lanbideaz eta burdinaren garrantziaz jabetuko gara eta burdina aztertuko dugu (konposaketa, propiedadesak, etabar.). Txondorraren bitartez ikazkinen mundua ezagutuko dugu eta meategiaren bitartez meatzariena, ikatza material bezeal a aztertuko dugu. Makina simpeak aztertuko ditugu eta teknologia sinpleak eguneroko bizitzan izan zuten garrantziaz jabetuko gara.

Modulo interaktibo baten bitartez Gipuzkoako herrietan egon ziren burdinoletako informaziao dugu eta oso modu dibertigarrian ikasle bakoitzaren herrian zeuden burdinolei buruzko informazioa eskeiniko diegu, azken finean Legazpin kontatzen dugun historioa Euskal Herrian gertatu zenaren ispilua da.

Museoan hainbat kontu gehiago ikusi ondoren, Mirandaolako burdinolara abiatuko gara, Parkea zeharkatu (50metro), eta bertan Olagizonak egongo dira gure zain, soineko luze eta kapela handiekin.

Nahi izanez gero burdinola matxan jarriko digute, sutegia, ahuspoak, mailuak, dinbi danba hasiko dira eta ahaztuko ez duten esperientzia bikaina bihurtuko da!! Eta nahi izanez gero Olagizonek sutegian Olapintxo goxoa prestatuko digute.

Ez da museo bat, benetako burdinola da eta esperintzia ahaztezina da!


Non: Legazpin, Mirandaolako Parkean, Mirandaolako Burdinolan eta Euskal Burdinaren museoa



OLaGizOna naiz

LH 3/4

Leh

en H

ezkun

tza 3 eta 4: Plan

ifikazio

a



HelburuaBurdinarekin lotuak dauden landide zaharrak ezagutzea: Olagizona, ikazkina, meatzaria, besteak beste. Teknologia eta makina sinpleak ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea. Burdina material bezela aztertzea. Jankin-mina zientifikoa piztea.

HelburuaBaserriaren munduan murgilduz, ardiaren mundua ezagutzea, naturaz eta biodibertsitateaz gozatzea, gaztagile eta artzainaren lanbideak ikastea, elikadura egoki baten garrantziaz jabetzea.

ProzeduraArkumetxoen bitartez natura eta baserriaren bizimodua ezagutuko dugu, zein da bere etxea? zeintzuk dira bere lagunak? zer gustatzen zaien bazkaltzeko? etabar.

Ondoren ardien etxera joango gara, ikuilura, non ardiak eta arkumetxoak (garaia bada behintzat) ikusi eta laztanduko ditugu eta nahi izanez gero biberoia ere emago diegu arkumetxoei!! Bisita amaitzeko haurrek gazta eta ogia dastatzeko aukera izango dute.

Hamaiketakoa baserriko atarian dagoen aterpean egin dezakegu, Mirandaolako Parkeko merenderoetara hurbildu (autobusez 5 minutu) edo eguraldi txarra eginez gero herriko enparantzan dauden arkupeetara joan gaitezke. (Aterpedun frontoia ere badago)


Non: Legazpin, Erreizabal Baserria- Artzantzaren Ekomuseoan, Mirandaolako Parketik oso gertu.

Noiz gomendatua: Arkumeak jaiotzen direnean, otsaila eta martxoan. Urte osoan ardiak ikusiko ditugu.

Iraupena: Ordu bat.

artzaitXO eGUnak

LH 3/4

Leh

en H

ezkun

tza 3 eta 4: Plan

ifikazio

a



HelburuaBaserriaren munduan murgilduz, natura, animali eta biodibertsitateaz gozatu, elikadura egoki baten garrantziaz jabetu, errotamakina ezagutu, energi hidraulikoen garrantziaz jabetu, etabar.

ProzeduraBrinkolako auzo politan Tibur baserritarra gure zain egongo da. Bisita hasteko baserri eremuak erakutsiko dizkigu eta gero animaliei gosaria emango diegu, artoa eta ogia!!

Ondoren, Ogiaren Txokoan monitore adituak ipuin kontaketa polita egingo digu Ogiaren munduan murgiltzeko, baserritarrak errota martxan jarriko digu eta galbaia erabalitzen ere ikasiko dugu.

Bisita amaitzeko egurrezko labean egindako ogia dastatzeko aukera izango dugu. Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

Non: Legazpin, Igaralde Baserrian, Mirandaolako Parketik oso gertu


Iraupena: Ordu bat

errOtari eGUnak

LH 3/4

Leh

en H

ezkun

tza 3 eta 4: Plan

ifikazio

a



Helburua1950 .urteko gizartean murgiltzea eta garaiko eskolara gerturatzea, gaurko eskolarekin dituen ezberdintasunez jabetzea. Ikasleengan jakin-mina pizkea eta belaunaldien arteko harremana sortzea eta sexuen arteko parekotasunaren alde lan egitea.

ProzeduraGaraiko ikasgela batetan sartu eta pupitre, arbela, tintero etbaren bitartez aiton amonen eskola nolakoa izan zen ikasiko dugu.

Lehenengo desberdintasun fisikoak aztertuko ditugu eta gero, bestelako gaiak aztertuko ditugu: euskara galerazita zegoen, neskak eta mutilak ikastetxe ezberdinetan eta ikasgai desberdinak ikasi behar zituzten, etbar. Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

Non: Legazpin, Aiton Amonene eskolan, gaur Haztegi Ikastola dena


Iraupena: Ordu bat

aitOn aMOnen eskOLa

LH 3/4

Leh

en H

ezkun

tza 3 eta 4: Plan

ifikazio

a



MiranDaOLa + Baserria Bat

LH 3/4

Leh

en H

ezkun

tza 3 eta 4 : Plan

ifikazio

a



Non: Legazpin, Mirandaolako Parkean, Euskal Burdinaren Museoan, Mirandaolako Burdinolan eta Erreizabal Baserrian edo Igaralde Baserrian.



Prozedura:Euskal Burdinaren Museoan joko eta ipuinen bitartez burdinaren garrantziaz jabetuko gara. Burdina egiteko behar diren lehengaiak ezagutuko ditugu (ikatza, ura, minerala), makina sinpleen erabilera praktikoa ikusiko dugu, besteak beste.

Parkea zeharkatu eta Mirandaolako Burdinolan murgiltzeko aukera izango dugu, bertan, nahi izanez gero, Olagizonak gure zain egongo dira eta XVI mendean bezala jantzita burdinola martxan jarriko dute eta ikuskizun bizia eskeiniko digute. Esperientzia ahaztezina!! Nahi baduezue gainera, Olagizonek olapintxoa prestatu diezagukete (txistorra burdinolako labean eginak, baserriko ogia eta ura) Erdi Haroko bizimodua nolakoa zen ikasten jarraitzeko beste lenbideekin jarraituko dutu, kasu honetan baserritarren munduan murgilduz: Artzantzaren Ekomuseora edo Ogiaren Txokoan, artzain, gaztagile, errotari, baserritar, okinen lanbideak ezagutuko ditugu eta gazta edo ogia nola egiten diren ikusteko aukera izango dugu. (Nahi izanez gero baserriko produktuak dastatzeko aukera izango dugu, artzai pintxoa gazta baserriko ogiarekin, etabr.)


HelburuaXVI.mendeko bizimoduan murgiltzea, lanbide zaharrak ikustea, teknologiaren garrantziaz jabetzea, naturaz eta biodibertsitateaz gozateza. Euskal Herrian, burdinak eta baserriak izan duten garrantziaz jabetzea. Jankin-mina zientifikoa piztea

GuneakLH 3-4



euskal Burdinaren Museoa + Mirandaolako BurdinolaMaila honetan, euskal Burdinaren Museoan gune desberdinak aztertuko ditugu: Txondorra, Meategia, makina sinplean gunea, Burdina zer da?, Burdinolak Euskal Herrian eta objetuen jolasa besteak beste.Mirandaolako Burdinolan, Olagizonak ongi etorria emango digute. Burdinola bi zatitan banatuta dago. Hauspoen gunea eta Mailu eta sutegiaren gunea. Sutegia piztu, uraren energiaren bitartez hauspoak eta mailua gora eta behera hasiko dira. Burdina landu ondoren haurrei ezpata bat nola egiten den erakutsiko diete besteak beste. Ahaztu ezinezko esperientzia!!Bisita amaitzeko, Mirandaolako burdinola ondoan dagoen elizatxoan, peretetan margotuta dauden marrazkien bitartez, Mirandaolako Kontaira azalduko digute .

erreizabal Baserria: artzantzaren ekomuseoa

Erreizabal baserri politan kotatuta dago Artzantzaren Ekomuseoa, bertan Arantxa Segurula, gaztagileak ongi etorria emando digu eta ardien munduan murgilduko gaitu artzantza, gaztagintza eta bestelako gaiak erakutsiko dizkigularik. Bisita bi guneetan antolatuta dago, museoa eta ikuilua.

igaralde Baserria: Ogiaren txokoaLegazpiko Brinkola landa auzoan dago Igaralde baserria. Bertara nahi izanez gero trenez ere iritxi zaitezkete (Brinkolako geltokian) Bisita lau guneetan antolatuta dago:1. Ogiaren txokoa: Museoan ipuin kontaketa eta Ogiaren eta baserriaren munduko objetuen bitartez gaian buru belarri sartuko gara. 2. errota: XVI mendeko errota martxan jarriko dugu. 3. Ogia egiteko labeak ezagutuk ditugu: zaharra eta berria.4. Baserri inguruak aztertuko dugu: baratza, animaliak, etbar.

aiton amonen eskolaArbelatxoak, ikasmahaiak eta entziklopediak…detaile bakoitza bere lekuan, ordena zorrotzean kokatuta, ikasleak denboraren makinan, 1950.urteko eskolan murgilduko dira, non zurruntasuna, disciplina eta erligioak balore garrantzitsuenak ziren, non neskak eta mutilak eskola desberdinetan ikasten zuten, gizartean bakoitzak zuen “funtzioa” betetzeko. Ikasleek garaiko materiala aztertuz gizartea nola aldatu den aztertuko dute, garaiko zigorrak ezagutuko dituzte eta aiton amonen jolasak ere bai, besteak beste.


LH 5/6

Lehen Hezkuntza


GuneakEuskal Burdinaren Museoa.Mirandaolako Burdinola.1950ko EskolaLantegia



PrOPOsamenakMirandaola + Lantegia = Goiz osoko planaNahi izanez gero Olagizonek olapintxo goxoa egingo digute burdinolako labean.

Mirandolako Burdinola martxan:Burdinarekin lotuak dauden landide zaharrak ezagutzea: Olagizona, ikazkina, meatzaria, besteak beste. Teknologia eta makina sinpleak ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea. Burdina material bezela aztertzea. Jakin-mina zientifikoa piztea.

Burdinola Ingelesez, natiboarekin:Ingelesa eguneroko bizitzan erabili eta ikastea. Euskal Herrian burdinolak izan zuten garrantziaz jabetzea, garaiko teknologia aztertuz, makina sinpleak erabiliz lan fisikoa arindu egiten dela frogatzea. Olagizona meatzari eta ikazkinaren bitartez garaiko gizartea ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea. Burdina material bezela aztertzea. Jakin-mina zientifikoa piztea.

Industri iraultza:Lantegian, XVIII.mendetik XX.mendera eman zen iraultza industriala ezagutzea, garaian eman ziren aldaketa handiak aztertzea: makinak, ekoizte sistemak berriak, gizarte aldaketa, etabar. Euskal Herriko industrializazioa eta herrietan eman zen lan espezializazioa ikustea, besteak beste. Artea eta industriak izan zuen erlazioa aztertzea, Chillidak burdinezko eskulturak lantegian nola egin zituen ikastea, Chillidaren paper-tailerraren bitartez imprenta munduan ezagutzeaBatez ere ikasleengan jakin-mina piztea izango da gure helburu nagusienetarikoa.



MiranDOLakO BUrDinOLa MartXan

LH 5/6

Leh

en H

ezkun

tza 5 eta 6: Plan

ifikazio

a



ProzeduraEuskal Burdinaren Museoan Olagizonaren lanbideaz eta burdinaren garrantziaz jabetuko gara eta burdina aztertuko dugu (konposaketa, propiedadesak, etabar.). Txondorraren bitartez ikazkinen mundua ezagutuko dugu (ikatza material bezeal a aztertuko dugu) eta meategiaren bitartez meatzariena. Makina simpeak aztertuko ditugu eta teknologia sinpleak eguneroko bizitzan izan zuten garrantziaz jabetuko gara.

Modulo interaktibo baten bitartez Gipuzkoako herrietan egon ziren burdinoletako informaziao dugu eta oso modu dibertigarrian ikasle bakoitzaren herrian zeuden burdinolei buruzko informazioa eskeiniko diegu, azken finean Legazpin kontatzen duguna Euskal Herrian gertatu zenaren ispilua da.

Museoan hainbat kontu gehiago ikusi ondoren, Mirandaolako burdinolara abiatuko gara, Parkea zeharkatu (50metro), eta bertan Olagizonak egongo dira gure zain, soineko luze eta kapela handiekin.

Nahi izanez gero burdinola matxan jarriko digute, sutegia, ahuspoak, mailuak, dinbi danba hasiko dira eta ahaztuko ez duten esperientzia bikaina bihurtuko da!! Eta nahi izanez gero Olagizonek sutegian Olapintxo goxoa prestatuko digute.

Ez da museo bat, benetako burdinola da eta esperintzia ahaztezina!


Non: Legazpin, Mirandaolako Parkean, Mirandaolako Burdinolan



HelburuaBurdinarekin lotuak dauden landide zaharrak ezagutzea: Olagizona, ikazkina, meatzaria, besteak beste. Teknologia eta makina sinpleak ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea. Burdina material bezela aztertzea. Jakin-mina zientifikoa piztea.

HelburuaIngelesa eguneroko bizitzan erabili eta hiztegi berria lantzea. Euskal Herrian burdinolak izan zuten garrantziaz jabetzea, garaiko teknologia aztertuz, makina sinpleak erabiliz lan fisikoa arindu egiten dela frogatzea. Olagizona meatzari eta ikazkinaren bitartez garaiko gizartea ezagutzea. Energi mota desberdinak ezagutzea. Burdina material bezela aztertzea. Jakin-mina zientifikoa piztea.

ProzeduraBisita Euskal Burdinaren Museoan hasten da, non bisita didaktikoaren bitartez, gaiari buruzko sarrera egiten da. (euskaraz)

Ondoren, Parkea zeharkatu eta Mirandaolako burdinolara abiatuko gara, bertan, Kevin Olagizona egongo da gure zain. Irlandatik etorri berria dugu, bera eta beste olagizonen eskutik burdinolen funtzionamendua aztertuko dugu.

Nahi izanez gero Olapintxo goxoa ere prestatu digukete, txistorra burdinolaren labean egina eta baserriko ogia, goxoa benetan! Unitate didaktikoak: Hezkuntza sailan eskatu, [email protected] // 943 73 18 95

Non: Mirandaolako Parkean, Burdinola eta Esukal Burdinaren museoa (euskeraz edo ingeleses)


Iraupena: Ordu bat (gero Museoa ere ikusi daiteke nahi izanez gero)

BUrDinOLa inGeLesez, natiBOarekin

LH 5/6

Leh

en H

ezkun

tza 5 eta 6: Plan

ifikazio

a



inDUstri iraULtza

LH 5/6

Leh

en H

ezkun

tza 5 eta 6 : Plan

ifikazio

a



Non: Legazpin herrigunean, Lantegia-Chillida Lantoki, Aiton Amonen eskola


Iraupena: Ordu eta erdi

Prozedura


HelburuaXVIII.mendetik XX.mendera eman zen iraultza industriala ezagutzea, garaian eman ziren aldaketa handiak aztertzea: makinak, ekoizte sistemak berriak, gizarte aldaketa, etabar. Euskal Herriko industrializazioa eta herrietan eman zen lan espezializazioa ikustea, besteak beste. Artea eta industriak izan zuen erlazioa aztertzea, Chillidak burdinezko eskulturak lantegian nola egin zituen ikastea, Chillidaren paper-tailerraren bitartez imprenta munduan ezagutzeaBatez ere ikasleengan jakin-mina piztea izango da gure helburu nagusienetarikoa.

Poliki poliki burdinola zaharrak isten joango dira, makina modernoek, lehen artisauek (olagizonek) egiten zuten lana azkarrago, merkeago eta ugariago egingo dute, honek gizartean aldaketa sakonak ekarriko ditu eta gaur egungo gizartearen oinarriak finkatuko dira. Bisita honetan aldaketen zergatiak eta ondorioak aztertuko ditugu. Honetarako Lantegi zahar batetan sartuko gara, bertan fitxatu eta segurtasun neurriak hartu ondoren, industrializazioaren berezitasunak, modu dibertigarri batetan aztertuko ditugu (kate lana), Gipuzkoa eta Euskal Herrian egindako produktuak aztertuz, herriz herriko espezializazioaz jabetuko gara (ikastetxe bakoitzaren herria aztertuz gertutasuneko historiak kontatuko ditugu), besteak beste.

Lantegiak geroz eta handiagoak egin ziren eta lanesku askoren beharra sortu zen, lana ez zen espezialdua behar eta horrela nekazal herrietatik familia asko etorri ziren Eukal Herrira lan egitera. Bisita amaitzeko, aldaketa honetaz mintzatuko gara eta langileen eguneroko bizitzaz ere. Honetarako Aiton-Amonen eskola ikusiko dugu, bertan 1950 gizartea nolakoa zen aztertuko dugu garaiko ikasgela batetan murgilduz. Neskak eta mutilak eskola desberdinetan ikasten zuten, euskara galerazita zegoen, eta eskolako materiala oso desberdina zen: pizarrinak, tinteroak, etabar.

MiranDaOLa + LanteGia (iraultza industriala)

LH 5/6

Leh

en H

ezkun

tza 5 eta 6: Plan

ifikazio

a



Non: Legazpin, Mirandaolako Parkean, Euskal Burdinaren Museoan, Mirandaolako Burdinolan eta Herrigunean Lantokian eta Aiton Amonen eskolan



Prozedura:


HelburuaXVI. mendeko eta XX mendeko gizarteak aztertuz gauzak nola aldatu diren jabetuko gara. Burdinolak lantegietan, olagizonak lantegietan eta baserriak langile auzoetan bihurtuko dira, herriak nola aldatu diren aztertuko dugu.

Euskal Burdinaren Museoan joko eta ipuinen bitartez burdinaren garrantziaz jabetuko gara. Burdina egiteko behar diren lehengaiak ezagutuko ditugu (ikatza, ura, minerala), makina sinpleen erabilera praktikoa ikusiko dugu, besteak beste. Parkea zeharkatu eta Mirandaolako Burdinola murgiltzeko aukera izango dugu, bertan, nahi izanez gero, Olagizonak gure zain egongo dira eta XVI mendean bezala jantzita burdinola martxan jarriko dute eta ikuskizun bizia eskeiniko digute. Esperientzia ahaztezina!!

Poliki poliki burdinola zaharrak isten joango dira, makina modernoek, lehen artisauek (olagizonek) egiten zuten lana azkarrago, merkeago eta ugariago egingo dute, honek gizartean aldaketa sakonak ekarriko ditu eta gaur egungo gizartearen oinarriak finkatuko dira. Bisita honetan aldaketen zergatiak eta ondorioak aztertuko

ditugu. Honetarako Lantegi zahar batetan sartuko gara, bertan fitxatu eta segurtasun neurriak hartu ondoren, industrializazioaren berezitasunak, modu dibertigarri batetan aztertuko ditugu (kate lana), Gipuzkoa eta Euskal Herrian egindako produktuak aztertuz, herriz herriko espezializazioaz jabetuko gara (ikastetxe bakoitzaren herria aztertuz gertutasuneko historiak kontatuko ditugu),

Bisita amaitzeko, langileen eguneroko bizitzaz mintzatuko gara, honetarako Aiton-Amonen eskola ikusiko dugu, bertan 1950 gizartea nolakoa zen aztertuko dugu garaiko ikasgela batetan murgilduz. Neskak eta mutilak eskola desberdinetan ikasten zuten, euskara galerazita zegoen, eta eskolako materiala oso desberdina zen: pizarrinak, tinteroak, etabar.

LantokiaLantegian txoko desberdinak bisitatuko ditugu:1. fitxatzeko makina2. segurtasun neurriak hartuko ditugu (kaskoa, betaurrekoak...)3. “Made in Basque Country” Gipuzkoan eta Euskal Herrian ekoiztutako produktuak aztertuz, herriz herriko espezializazioaz jabetuko gara.4. kate lanaren jolasa5. tailer txikietatik Forja Handiko makinetara.

GuneakLH 5-6




euskal Burdinaren MuseoaMaila honetan, Euskal Burdinaren Museoan bost guneetan antolatuko dugu bisita:1.txondorra:Ikazkinen munduan murgilduz, txondorra zer den eta nola egiten den ikusiko dugu, pago lepatuak zer diren, etabar. 2.Meategia: Meatzarien mundua ezagutzeko maketa handi bat erabiliko dugu, non meatzarien bizimodua, zergatia etbar aztertuko ditugu. 3. Objetuen jolasa: Burdinezko piezen bitartez jolasean Euskal Herrian burdinak izan zuen garrantziaz jabetuko gara. 4. Burdinolak euskal Herrian: Modulo interaktibo baten bitartez, talde bakoitzaren herrian dauden burdinolak ikusiko ditugu eta ikasle bakoitzari gertuko zaion informazioa eskeiniko diegu modu dibertigarri baten bitartez. 5. Maquina simpleen txokoa: Makina sinpleen erabilpen praktikoa frogatzeko gunea, palanka etbar.

Mirandaolako BurdinolaOlagizonak ongi etorria egingo digute Mirandaolako burdinolaren atarian, beren soineko luze eta txapel handien zergatia kontatuko digute eta burdinolara sartzera gonbidatuko gaituzte. Haurrentzako leku magikoa da hau, bertan sutegia gorri-gorri, hauspoak gora eta behera eta mailua dinbilin danbalan. Burdina landu ondoren haurrei ezpata bat nola egiten den erakutsiko diete besteak beste. Ahaztu ezinezko esperientzia!!Energi mota desberdinak aztertzeko leku aproposa da eta batez ere energia hidraulikoa eta makina sinpleak aztertzeko modu oso egokia. Burdina material bezela dituen aztertzeko aukera izango dugu: gogorra edo biguina da?Bisita amaitzeko, Mirandaolako burdinola ondoan dagoen elizatxoan, Olagizonek Mirandaolako Kontaira kontatuko digute.

aiton-amonen eskolaArbelatxoak, ikasmahaiak eta entziklopediak…detaile bakoitza bere lekuan, ordena zorrotzean kokatuta, ikasleak denboraren makinan, 1950.urteko eskolan murgilduko dira, non zurruntasuna, disciplina eta erligioak balore garrantzitsuenak ziren, non neskak eta mutilak eskola desberdinetan ikasten zuten, gizartean bakoitzak zuen “funtzioa” betetzeko. Ikasleek garaiko materiala aztertuz gizartea nola aldatu den aztertuko dute, garaiko zigorrak ezagutuko dituzte eta aiton amonen jolasak ere bai, besteak beste.

HerrIGuneaEguraldi txarra eginez gero herrira joatea gomendatzen dugu, herriko enparantzan, kotxerik gabeko gunea dugu non, haur parkea, arkupeak, aterpedun frontoia, komunak, iturria, tabarnak, etabar dauden.

bIDeOakhttp://www.youtube.com/watch?v=VbJjHdAc9wkhttp://www.youtube.com/watch?v=A1PL_g_0asY

bIsITaTu Gure webGunea:www.LenBUr.cOM

aTerPeaBi eta hiru eguneko bisitak antolatzen ditugu.http://santabarbaraaterpetxea.com675 70 92 47

Zerbitzuak


Mirandaolako Parkea

Mirandaolako Parkea, kotxerik gabeko gunea da eta eguraldi ona eginez gero leku bikaina txango bat egiteko. Bertan, haur parkea, frontoia, iturriak, komunak, merenderoa, taberna, etabar. daude. (taberna asteartetan itxita)

Gainera nahi izanez gero, jolasak ere baditugu: pista jokoak, paratxuta, sokarira, toka, etabar.

Mirandaolako Parkea herritik bost minututara dago, herri irteeran Oñatirako bidean. Oinez, haurrekin 30 minutura.

Bertan dauden guneak: Euskal Burdin Museoa eta Mirandaolako Burdinola. Oso gertu Artzantzaren Ekomuseoa eta Ogiaren Txokoa.


Pista jokoa


igaraldeBaserria

MiraldaolakoParkea

turismo Bulegoa

erreizabal Baserria

trenGeltokia

nolaIritsi


Bisitaldiari etekina ateratzeko proposamena

HELBURUAK:Bidaia planifikatzen eta antolatzen ikasi, geografia ezagutuz, mapak interpretatuz, meteorologia eta abar.Bisitatu beharrekoa aurrez ezagutu, eta informazioa eskatu museoko Hezkuntza Sailari edo Mirandaolako Informazio bulegoari.Landuko diren gaiekiko jakin-mina piztu.

PROZEDURAK: (fitxen ereduak eskatu)Bisitaren aurretik:

• Ibilbidearen eskema egin: zer ikusiko den, bisitaldiaren iraupena antolatu, ordutegiak, ekintzak etab. Programazio hau talde ezberdinetan antola liteke, eta ondoren, talde bakoitzak berea ikaskideei azaldu

• Legazpira nola iritsi gaitezkeen pentsatu, eta horretarako zein garraiobide erabil dezakegun aztertu. Kostu ekonomikoa nahiz ingurumenari dagokiona aztertu.

Bisitaldian zehar:• Ikerketa talde bakoitzaren xedea informazioa nahiz argibideak jaso, eta jarraian, hau

topatzea eta kokatzea izango da.Bisitaldiaren ondoren:

• Talde bakoitzak aurrez egindako galderak erantzungo ditu.• Ikaskideek lortutako ondorioak eta emaitzak aztertuko dituzte elkarrekin, eta hauen

ebaluazioa egingo dute

Burdin Harana Legazpi - Gipuzkoa · LH 1/2 Lehen Hezkuntza 1 eta 2: Planifikazioa...

Documents

Transcript of Burdin Harana Legazpi - Gipuzkoa · LH 1/2 Lehen Hezkuntza 1 eta 2: Planifikazioa...