BIZKAIKOHITZA

JON

UR

BE

/ F

OK

U

Gaiztotu egin da txakur jabeen eta gainontzeko herritarren arteko harremana b Batzuen arau hausteektxakur ugazaba guztiak jarri dituzte kritiken jomugan b Hainbat elkartek sen onari egin diote dei b 2-3

Jada ez diralagunik onenak

Elkarrizketa Bizkaidendak-ekohartarazi du gastuak ordaindu

ezinik daudela dendari eta ostalariak

7Hirigintza Merkataritza gunebaten xehetasun plana onartu du

Sopelako Udalak, kritika artean

6Ostirala

2020ko apirilaren 17aXI. urtea441. zenbakia

www.bizkaia.hitza.eusbizkaia@hitza.eus

Natalia Salazar Orbe

Alarma egoera

ezarri aurre-

tik, hainbaten

begirada txa-

rretara ohitu-

ta zeuden txa-

kur jabeak; azken asteotan, oste-

ra, haserrea pizten dute, edo

inbidia eman. Koronabirusaren

eraginak etxetik ez ateratzera

kondenatu ditu herritar guztiak,

baina txakur jabeei egunero kale-

ra ateratzeko baimena eman die-

te, maskotek txiza eta kaka egite-

ko. Herri batzuetan mugatuago

dute irteera. Leioan egunean hi-

rutan atera daitezke gehienez,

eta, asko jota, etxetik 60 metrora.

Hamar minutuko osterak soilik

egin ditzakete. Txakurrak euren

ugazabekin batera ateratzen dira

kalera, noski. Eta izan da balkoie-

tatik kritikatu dituenik. Gizakia-

ren lagunik onena ei den anima-

liaren eta pertsonen arteko elkar-

bizitza ez baita idilikoa.

Konfinamendu egoera berezi

honetatik kanpo ere, ugazaba as-

kok ez dituzte errespetatzen txa-

kurrak lotuta ibiltzeko edo goroz-

kiak jasotzeko arauak; txakur ja-

beek, berriz, debeku zurrunak

salatu dituzte. Elkarbizitza hori

gozatu eta batzuen eta besteen es-

kubideak bermatze aldera, gero

eta herri gehiagotan ari dira jar-

tzen txakurrak askatuta atera

ahal izateko guneak. Gune horiek

dituzten gabeziez mintzatu dira

erabiltzaileak.

Halako eremu bat ireki duten

azkenetako bat Bermeoko Udala

da. Aubidxen kokatu zuten gu-

nea, 1.200 metro koadrokoa,

otsailean. Hesitu egin dute ere-

mua, animaliak solte arazorik

gabe ibil daitezen. Txakurren ja-

beek 24 orduz erabil dezakete es-

pazioa. Mahaiak, iturriak, zaka-

rrontziak eta txakurrentzako jo-

lasak daude bertan. Segurtasuna

bermatze aldera, umeek eta gai-

xorik dauden txakurrek debeka-

tua dute sartzea. Herriko kaleetan

bezala, eremu horretan ere txa-

kurren gorozkiak jaso beharko

dituzte jabeek.

Bizkaiko herrietan txakurren-

tzat dauden beste gune batzuen

antzekoa da Bermeokoa. 110.000

txakur inguru daude Bizkaian,

herrialdeko albaitarien elkargoak

iaz emandako datuen arabera.

Txakurrak kalean ibili ahal izate-

ko tokia ipintzen dute gune ho-

riek. Ereduak askotarikoak dira:

batzuk hesituta daude, eta beste

batzuk hesirik gabeak dira; askok

txakurrak ateratzeko ordutegi

zehatzak dituzte; eta beste ba-

tzuek, berriz, egun osoan ematen

dute aukera hori.

Hesirik ez dituztenetan, arazo-

ak sor daitezke txakurren, haien

jabeen eta bestelako erabiltzaile-

en artean. Derion dituzte halako

eremuak. Sergio Vicente da berta-

ko Txakur Lagunak elkarteko

presidentea. Hark eman ditu azal-

penak: «Hiru metrotik behin,

metro bateko altuera duten maki-

lak daude jarrita Derioko gunee-

tan, txakurren tokia zein den ze-

hazteko. Nola azalduko diot nire

txakurrari eremu horretatik ezin

dela atera?». Vicentek adierazi du

ezinezkoa dela txakurrek ulertzea

makila batek hesi lanak egiten di-

tuela.

Egoera horiek gorabeherak sor

ditzakete. «Tirabiraren bat izan

da txakurrentzako gunean korri-

ka egitera joan izan diren korrika-

lariekin. Eremua jarduera jakin

baterako ipinita badago, hor sar-

tzen denak badaki txakurrak

egon daitezkeela. Hori eremua

itxita dagoen kasuetan gertatzen

da. Gurean, ordea, gunea irekita

dago, eta jendea ondotik pasatzen

da. Parkeko eremurik lauena de-

nez gurea, ondotik korrika ibil-

tzen ziren korrikalariekin izan

dugu gorabeheratxoren bat.

Ulertu behar dute txakurren ere-

mutik korrika pasatzen badira li-

tekeena dela baten batek

zaunka egitea edo euren

ondoan korrika hastea.

Hala ere, ez da izan ara-

zorik».

Txakurrentzako gune

horiek hesita, itxita ego-

tea izango litzateke one-

na. Hala uste du Sonia

Garciak. Katutxakur Biz-

kaia elkarteko kidea da.

Taldearen sortzaileetako

bat izan zen, eta Bilbon

bizi da. «Bilboko txaku-

rrentzako gune guztiak

hesita egotea izango li-

tzateke ideala. Denak.

Txakurren eta beste erabiltzaile-

en artean ahalik eta kontaktu gu-

txien egon dadin, nahi duena ko-

rrika edo oinez pasa dadin ingu-

rutik arazorik gabe. Izan ere,

batzuetan, askatuta egoteko or-

duetan animaliak zoroen pare

ibiltzen dira jolasean. Norbait pa-

satzen bada ingurutik, lurrera bo-

tatzen dute pertsona hori. Noren

errua da? Inorena ez. Hala ere,

nori egingo diote errieta? Txaku-

rraren jabeari, noski. Beti gerta-

tzen da berdin».

Egoera hori ulergarria ere bade-

la uste du Garciak. Hainbat arra-

zoi eman ditu: «Denei ez zaizkie

gustatzen animaliak. Denak

errespetatzen ditut nik. Txakurra

lotzeko esaten badidate, lotu egi-

ten dut». Txakur jabe guztiek

ez dute berdin jokatzen, ordea.

«Askok paso egiten dute, ez diete

kasurik egiten arauei. Eta kontra

egiten dizute, gainera. Nik esaten

diet: ‘Ez al zara jabetzen zu bezala-

koengatik gaizki pasatuko dugula

guk eta gure txakurrek?’».

Txakurrak lotu gabeGogorarazi du txakurrak kaletik

ezin daitezkeela askatuta joan.

«Parke batean txakurra askatze-

ko debekua badago eta lotu gabe

baduzu, errua zurea da. Argi

dago». Era horretako jokabideak

bertatik bertara ezagutu ditu:

«Ume asko txakurren beldur

dira, buruan hala sartu dietelako.

Alaba ikastolara eramaten duda-

nean, parkean txakurrak lotu

gabe ateratzen dituzten pertsona

asko egoten dira. Debekatuta

dago, ordea! Txakurrak askatuta

Txakurren, haien ugazaben eta halako maskotarik ez duten herritarren artean harreman ona bermatzeko sen ona zein garrantzitsua den azpimarratu dute Txakur Lagunak eta Katutxakur Bizkaia elkarteko kideek.

Tirabirak etetekoirtenbide bila

daramatzate eskolako ordute-

gian. Egoera horiek salatu dituen

lehenengoa ni neu naiz».

Vicentek ere ez du gustuko txa-

kur jabeek behar ez bezala joka-

tzea. «Terraza batean banago,

txakurrak lotuta edukiko ditut.

Ez dut ondo ikusten taberna bate-

ko terrazan inork txakurra aske

izatea. ‘Nire txakurrak ez du egi-

ten haginka’ esaten dutenak uler-

tzen ditut, nireak ere oso lasaiak

direlako. Hala ere, zakurra zakur

da. Umeren bat badago puxika

batekin eta lehertzen bazaio, za-

kurra ikaratu egin daiteke. Maki-

larekin doan zahar batek makila-

kada bat eman diezaioke zaku-

rrari eta ‘utikan hemendik!’ esan.

Eta txakurra aztoratu egin daite-

ke. Agian ez dio egingo ezer, baina

zaharra lurrera erortzen bada eta

aldaka apurtzen badu, arazo bat

da. Edo txakurrak hankarekin

umeari aurpegian atzamarka egi-

ten badio ere, berdin. Ez da leku

egokia txakurrak askatuta ibil-

Txakurrak paseoan.Alarma egoeran

txakur jabeak atera daitezke kalera

animaliak ateratzera. MARISOL RAMIREZ / FOKU

2 BIZKAIKO HITZAOstirala, 2020ko apirilaren 17aAstekoa

Tristea da, baina uste dutdenok izan behar dugula egin nahi dugun jarduerarakomugatutako eremu bat»Sergio VicenteTxakur Lagunak elkarteko presidentea

«Alaba ikastolara eramatendudanean, parkean txakurraksolte dituzten asko egotendira. Debekatuta dago, ordea!»Sonia GarciaKatutxakur Bizkaia elkarteko kidea

‘‘

Hala ere, denek errespetuz jo-

katu behar dutela uste du, eta

ulerkorragoak izan. «Mendira

zoaz, eta txirrindulariak jaisten

dira ziztu bizian. Kexatu egiten

dira txakurrarekin zoazelako.

Baina zuk harriak botatzen dizki-

dazu-eta bizikletaren gurpilare-

kin! Bakoitzak bereari baino ez

dio begiratzen. Inor ez dago gus-

tura inorekin. Egoerak okerrera

egingo du».

Vicentek ere zail ikusten du el-

kar ulertzea. «Tristea da, baina

uste dut denok izan behar dugula

egin nahi dugun jarduerarako

mugatutako eremu bat. Txaku-

rren eremua hesita dagoen lekue-

tan, txakurrik gabe dagoen inor

ez dagoenez, ez daukazu arazorik

inorekin. Txakurrak dituzten

erabiltzaileen artean ez da arazo-

rik izaten. Arazoa sortzen da txa-

kurren eremua beste zerbaitera-

ko erabiltzen denean».

Bestalde, erabakiak eta neu-

rriak hartu behar dituzten aginta-

riei ere zentzuz jokatzeko eskatu

die Vicentek. «Umeak Derioko

udalekuetan daudenean, txaku-

rrentzako gunean egiten dituzte

hainbat jarduera. Ez dago ondo.

Batetik, daukagun espazio baka-

rretik bidaltzen gaituzte. Bestetik,

txakurrek txiza eta kaka egiten

dituzte. Nahiz eta nik nire txaku-

rraren gorozkiak jaso, ez da leku

egokia ume bat belartzan jolasean

aritzeko eta galletak jatera eser-

tzeko».

Udalari mezu zuzena bidali dio:

«Uribe parkea oso handia da, eta

oso eremu txikia dago txakurren-

tzat mugatuta. Udalari eskatu zi-

tzaion eremu bat muga zezala ko-

rrikalarientzat: neurtutako zir-

kuitu bat eskatu zen, kirolariek

distantzia neurtu ahal izateko.

Zirkuitua egin du, baina txaku-

rren eremuaren ertzetik pasatzen

da. Ez dauka zentzurik. Uste dut

hartzen diren neurriak, sarri

asko, ez datozela bat dauden be-

harrekin».

tzeko, ez txakurrarentzat, ezta

bestelakoentzat ere».

Denen sen onari dei egin diote

batak zein besteak, batzuen eta

besteen arteko elkarbizitza ahalik

eta onena izan dadin. Vicentek

gogorarazi du herri askotan iza-

ten den arazoa: gorozkiak ez ba-

tzea. «Bilatu beharko da nork

utzi duen kaka lurrean. Era bere-

an, nork botatzen dituen zigarro

puntak eta gozoki poltsak. Txa-

kur gunera noanean eta umeen

bazkariko edo askariko beirazko

potetxoak aurkitzen ditudanean,

jakin beharko dut nork utzi di-

tuen. Izan ere, lorezaina handik

pasatu eta apurtzen baditu, nire

txakurrak zauriak egingo ditu

hanketan. Besteei zer egin behar

duten esan aurretik, guk ere ondo

egin behar ditugu gauzak. Hori

dela eta, guretzat borroka garran-

tzitsua da jendeak txakurrak lo-

tuta eramatea eta animalion ka-

kak jasotzea».

Lan horretan ari da elkartea.

Hainbat hitzaldi eman dituzte;

besteak beste, txakurren eta ka-

tuen kakek gizakiei kutsatzen

dizkieten gaixotasunei buruzko-

ak. «Txakurren ugazabak kon-

tzientziatu daitezen nahi dugu

parkean txakur kaka bat uztea

norberarentzat ere txarra dela. Ez

soilik besteentzat: zuretzat eta

zure txakurrarentzat ere bai. Ge-

rra beheragotik hasi behar da».

Isunen alde

Arauak hausten dituztenei isu-

nak jartzearen aldekoa da Garcia.

«Herritarrak kontzientziatu be-

harko lirateke arau hauste horiek

ikusten badituzte Udaltzaingoari

deitzeko. Jendea kexatu egiten

da, baina ez du salaketarik jar-

tzen. ‘Zertarako deituko diet

udaltzainei? Ez didate kasurik

egingo’, esaten dute. Argazkia

egin eta udaltzainek berehala

aurkituko dituzte txakurra eta

ugazaba. Isun horiek ondo daude

portaera horiek bukarazteko».

3BIZKAIKO HITZA

Ostirala, 2020ko apirilaren 17a Astekoa

Konfinamendugaraiko txakuradopzioak ikergai

REspainiako Ingurumen

Salako fiskal Antonio

Vercher-ek eskatu du ikertzeko

ugaritu egin ote diren txakurren

adopzioak, koronabirusaren

ondorioz martxan jarri zuten

konfinamendua hasi zenetik.

Hain zuzen ere, aztertu nahi

dute konfinamendutik ateratze-

ko aitzakia izateko hartu dituz-

ten ala benetan txakur bat edu-

ki nahi zuten.

Fiskalak uste du egoera bere

onera datorrenean animalia ho-

riek abandonatu egingo dituz-

ten arriskua egongo dela baldin

eta alarma egoerak iraun bitar-

tean txakurrekin paseatzera

atera ahal izateko hartu badi-

tuzte. Lurraldeetako fiskaltzeta-

ra bidali dituzte ikerketa eskae-

rak.

GOMENDIOAK

Koronabirusak eragindako

egoera ikusirik, Bilboko Uda-

leko Osasun eta Kontsumo

Sailak gomendio eta jarraibide

batzuk eman dizkie etxeko ani-

maliak dituztenei. COVID-19

gaitzaz ez kutsatzeko neurririk

garrantzitsuena garbitasuna

dela gogorarazi du.

Kontuan hartzekoak

bAnimalia ukitu ondoren, es-

kuak urez eta xaboiz garbitu.bAnimaliekin kontaktuan

egon ostean, ez ukitu ahoa,

begiak eta sudurra.bEz ukitu besteen maskotak.bTxakurra kalera ateratzean,

paseo laburrak egin, animalia-

ren behar fisiologikoak ase-

tzeko bestekoak. Ez luzeago-

ak.bMaskotak kalean jende gu-

txien dabilen orduetan atera,

beste pertsona eta animalie-

kin harremanik ez izateko.bKoronabirusak kutsatutako

pertsonek etxean izan ditzake-

te maskotak, baina hainbat

neurri hartu behar dira, hala

nola animaliengana ez hurbil-

tzea eta maskara erabiltzea.

Ez da beharrezkoa animaliari

maskara jartzea. Albaitariaren-

gana eraman behar bada, al-

dez aurretik jakinarazi behar

zaio, beharrezko neurriak har

ditzan. bKoronabirusa duen pertso-

nak ezin badu zaindu bere

maskota, zeregin hori hartzen

duenak ez ditu erabili behar

gaixoarekin kontaktuan egon

litezkeen gauza: lepokoak,

uhalak edota janariarentzako

eta edariarentzako platerak.bAnimaliak izan daitezke bi-

rus partikulen eramaile.

Borondateak ezkutatzen dituenakMaria Fuentes Rodriguez,

Oihana Barrenetxea

Arribillaga, Sara Arin Sukia

eta Iker Corres Martin

Ikasle Abertzaleak

Latzak dira bizi dugun osa-sun krisia gure inguruaneragiten ari den ondorio-ak, eta oraingoan Medi-kuntzako eta Erizaintzakoazken urteko kideok bete-

betean jo gaitu. Orain dela hilabete etaerdi, gure graduko azken ikasturte osoahartzen duten praktikak bertan beherautzi zituzten, koronabirus berriaren kutsa-kortasuna murrizte aldera. Ondorioz,etxean geratu ginen, ikasturtea nola amai-tuko genuen informaziorik jaso gabe, ha-rik eta martxoaren 15ean Espainiako Go-bernuak ikasleen kontratazioak onartzekoaukera adierazi zuten arte.Martxoaren 27an dekanoaren mezu bat

heldu zitzaigun kurtsoa amaitu ahal izate-ko eta egin gabeko praktiken kredituakbaliozkotzeko alternatibaren bat garatuko

zutela esanez. Apirilaren 1ean, Dekanotza-tik berriz ere mezua heldu zitzaigun. Api-rilaren 2ko 14:00etarako konbalidatzekoaukeren artean erabaki behar genuela zioen: borondatezko lan kontratu bat edoalternatiba zehaztugabe bat.Lan eskaintzari dagokionez, hilabeteko

kontratua izango litzateke, luzatzeko au-kerarekin eta gutxieneko soldataren truke(950 euro, lanaldi osoa egitekotan). Gaine-rako baldintzak (zer lan egingo dugun, zerordutegitan, gauean edo asteburuan lanegiteagatik gehigarririk jasoko dugun, zerbabes baliabide edukiko ditugun... ) aireangeratzen dira, eta Osakidetzaren boronda-te onean sinestea beste aukerarik ez dugu.Aurrekariak, ordea, ez dira lasai egotekomodukoak. Gasteizko erizaintzako kideakmartxoaren 23an hasi ziren call center-etan lan administratiboa egiten. Goiz,arratsalde zein gaueko lanaldietan, etaoraindik kontraturik eta soldatarik gabedaude. Badirudi baldintza kaxkarrenetanlan egiteko aukera luzatu digula EHUk,egungo egoeran lan egiteak dakarrenarrisku gehigarria guztiz alboratuz.Argi geratzen da: pandemiaren aurrean

ikasleok gure ekarpena egiteko dugunprestasuna baliatuz, EHUk miseriazko

ordezkatzeko aukerarik ez dagoenez, ikas-turtea gainditzeko sei hilabetez burututa-ko praktiken batez besteko nota eta GRALasoilik kontuan hartzea eskatzen dugu, eta,gainera, GRALa eta ECOEa egiteko baldin-tzak gure oniritziarekin erabakitzea, gurebeharretara moldatzen direla ziurtatuz.Konfinamendua maiatza baino lehenamaitzen bada, alternatiba aukeratu dutenkideek praktiken ohiko ordutegiari jarrai-tu beharko liokete, galdutako orduak erre-kuperatzera behartu gabe. Lan eskaintzaridagokionez, ezarritako lan baldintzak guz-tiz zehaztu eta helaraztea exijitzen dugu,bai eta orain arte proposatu zaizkigunakhobetzea, are eta gehiago egungo egoerakduen arrisku gehigarria kontuan izanik.Larrialdi egoera honen aurrean, gure

kolaboratzeko nahia berresten dugu, bai-na ezin ditugu onartu inpunitate osoz ezar-tzen dabiltzan miseriazko lan baldintzak.Osasun krisi batetik haratago doan egoerahonetan, lan baldintza gordinetan laneanari diren kideei elkartasuna adierazi nahidiegu. Miseriaren aurrean, beraz, egia ma-hai gaineratzea eta antolatzea dagokigu.

SINATZAILEAK:Artikulu hau Medikuntzako

eta Erizaintzako 116 ikaslek sinatzen dute.

4 BIZKAIKO HITZAOstirala, 2020ko apirilaren 17aIritzia

Hitz egin!, adierazpenaskatasunagatik

Espainia adierazpen askatasun handiaduen herrialdea dela diote, baina zelan

dakigu hori egia dela? Suetonioren ustez,«benetako herrialde aske batean, hitzeketa pentsamenduek askeak izan behar du-te», baina badakigu Espainian hori ez delagertatzen; kasurako, Valtonyc eta PabloHasel raperoen espetxeratzea, monarkia-ren kontrako iritziak emateagatik; txistebatengatik El Jueves-en buruzagiek jaso-tako zigorrak eta jazarpen mediatikoa… Aipatutakoak adierazten digu gaur

egungo gobernuak gu, herritarrak, geroeta gehiago zapaltzen gaituela. Papereandena oso ondo apainduta dago, baina gau-zak egiteko momentua heltzen denean...paperean jasotakoa ez da betetzen.Giza eskubideei buruzko 18. eta 19. arti-

kuluak begiratzen baditugu, denok gureiritzia emateko eskubidea dugula esatenda. Zein artikulu politak! Baina 32 herrial-de baino gehiago diktadura baten menpedaude; beraz, non dago adierazpen askata-suna?Horrek pentsarazten dit ea Espainiakoa

diktokraziabat ote den, non, itxuraz, as-katasunez eta garapenaz beteriko herrial-de gisa erakusten den. Tamalez, egia osoaezkutatu nahian, zapalkuntzaz beteriko

herrialdea da Espainia, bai prentsari edotagobernuari dagokionez, non zure iritziaparametro artifizialetan (beraiek ezarrita-koetan) sartzen ez bada ez baita argitara-tzen. Gauza jakina da, batzuetan pertsonahori zigortzen dute ardi batek artzainari jarraitzen dion bezala ez jarraitzegatik.Amaitzeko, azpimarratuko nuke denok

adierazpen askatasunerako eskubidea du-gula, baina askok hori izatea eragozten di-gute. Horregatik, koronabirusak eskainidigun konfinamenduaz profitatuta, hona-ko hau hausnartu eta galdetu beharko ge-nioke geure buruari: guk geuk gure aska-tasunaren alde borrokatzen ez badugu,nork egingo du?

Haisu Crunandez. Arrigorriaga.

Erantzun eraginkor etaefizienteagorik badagoCOVID-19aren kontra?

Inor kritikatzeko batere asmorik gabeeta COVID-19aren krisian fede onez la-

gundu nahian ari den jende guztiaren aha-legina eskertuz... hona burutapen batzukosasun krisiari soluzio eraginkorragoaketa efizienteagoak bilatu nahian.

Enpresen/industrien konpetitibitatea,neurri handi batean, beren hornidura ka-teen araberakoa izaten da. Globalizazioak,azken hamarkadetan, tokiko hornidurakate asko nazioarteko hornidura kate bila-katu ditu, eta planetako edozein puntutikoerosketa/entregak eguneroko ogiadira.Nolabait, onerako eta txarrerako, denokgaude konektatuta. Hori guzti hori zalan-tzan jarri beharko genuke geroan, edo gutxienez muga batzuk jarri ingurumenjasangarritasunagatik?Ekonomia global honetan, globala dela-

rik COVID-19aren krisia ere, deigarria danolatan herrialde bakoitza bere burua ba-besten saiatzen den, estrategia desberdi-nekin (itxialdi zati batekoa vs erabatekoa),askotan berandukoak (zentzagarriak pre-bentiboak baino gehiago), eta gainera ba-koitzak egoki ikusten duen unean. Osasuneta zientzia adituen esanetan, bakartzea daerantzunik onena COVID-19aren kutsa-tzearen hedapenari aurre egiteko. Halaere, mugimenduak gutxitzea bezain neu-rri erraz batekin (Gera zaitez etxean), kal-kulatu ezinekoa da ordaintzen ari gareneta ordaindu beharko dugun kostu sozio-ekonomikoa.Horregatik, honako burutapen hauek:Koherentea da ondorio globalak dituen

arazo global bat tokian tokiko erantzun diferenteekin konpondu nahi izatea, neurriak garai diferenteetan hartuta?Zentzurik badu batzuk gelditzen diren

bitartean besteek martxan jarraitzeak?Ematen ari garen erantzuna ote da kostu

sozio-ekonomikoak txikitzeko modurikeraginkor eta efizienteena?Zer ondorio izango lukete neurri globa-

lago batzuek, prebentiboagoak eta aldi berean hartuak, adibidez mundua X astezgeldiaraziz, gero ekonomia denok bateraberraktibatzeko, konfiantza giro batean?Hala izan daitekeelako datu objektibo-

rik balego, egingarria litzateke hitzarmenbat NBE, OME, G-8, G-20, Banku Zentra-len... artean, estrategia prebentiboak/zen-tzagarriak bateratu, ekintza epeak zehaztueta krisialdirako eta ondorenerako lagun-tza sozio-ekonomikoak adosteko herritareta enpresentzat? Baditugu munduko go-bernantzako mekanismoak halako auziakbideratzeko (osasuna, ingurumena...) gauregun eta etorkizunean?Osasun krisi honentzat baliozkoa ote

litzake talde baten lorpenak taldekideenbanakako lorpenen batura baino handia-goak direla dioen konklusioa?Espero dut inork premiaz lagunduko

digula galdera horiei guztiei datuekin eta objektibibatez erantzuten, krisi honi etageroagokoei erantzuteko hobeto prestatu-ta egon gaitezen.Mikel Iria. Durango.

ZUZENDARIARI

BIZKAIKO HITZAk irakurleen eskutitzak plazaratzen ditu. Ez dituzte 1.400 karaktere baino gehiago izan behar,

tarteak barne. Helbide honetara bidali behar dira, izen-abizenak eta herria adierazita: Bizkaiko Hitza, Uribitarte

kalea 18, 3-C, 48001 Bilbo. Eskutitzak Internet bidez bidaltzeko, idatzi helbide honetara:bizkaia@hitza.eus%

baldintzak dituen lan eskaintza bat onar-tzera bultzatu gaitu. Eta, hori ez egiteko-tan, edukiko genukeen beste alternatiba-rik mahai gainean ez dagoenez, kurtsoaamaitzearen gaineko ziurgabetasunaonartzea beste aukerarik ez genuke. Dirudienez, EHUrentzat, ikasleak bainogehiago, eskulan merkea besterik ez gara.Horregatik guztiagatik, UIBrekin, Uni-

bertsitateko Indar Batasunarekin, elkarla-na abiatu dugu EHUri egoera honen kude-aketa egokitzeko exijentziak luzatuz. Has-teko, ezinbestekoa da lan kontratua auke-ratzerako orduan beste alternatiba zehatzbat edukitzea. Bestetik, Dekanotzak esanzuen bezala, praktika klinikoak birtualki

Pandemiaren aurreanikasleok gure ekarpena

egiteko dugun prestasunabaliatuz, EHUk miseriazko

baldintzak dituen laneskaintza bat onartzera

bultzatu gaitu

5BIZKAIKO HITZAOstirala, 2020ko apirilaren 17a Iritzia

RPARAJETIKIgor Elordui Etxebarria

Hilabete luze batpentsamendulabur batean

Askotan esnatu arren,

nahiko ondo egiten

dut lo, baina, halere,

ariketa fisiko apur

bat gehiago egin beharko nuke,

edo, behintzat, egunero apur bat,

eta, ostera, Twitterren horren-

beste aritzeari eta WhatsAppa

hain sarri begiratzeari utzi behar

diot, ze, estresatu egiten naiz ko-

ronabirusari buruzko albistee-

kin: hildakoak, kutsatuak... Gai-

nera, Teleberri ikusten dudan ba-

koitzean amorratzen naiz, baina

egunean behin, gutxienez, albis-

teak ikus beharko dira, ba! Gaur

Egun ikusiko nuke, edukia bera

izan arren, euskaraz izateak atse-

ginago egiten du-eta nire begi eta

belarrietara, eta ez dut Afrika Ba-

eta aguantatu behar enegarrenez

euskaraz berba bat ganoraz ahos-

katu ezinik, Euskal Herrian bizi-

tza osoa eta haren erdia kazetari

lanetan, albistegiak aurkezten...

Baina labur geratzen zait goiza,

nork esango zukeen, hiruretan

bazkaldu, ezta oporretan ba-

geunde ere! Teleberri-n Erkoreka

gutxiago agertzen da orain, ezta?

Urkullu beti, hori bai, baita ume-

en eskolako saioan ipuina konta-

tzen ere; Ortuzar, aspalditxoan

gehiago, eta Arantza Tapia, gu-

txiago? Eta zer gertatu da Nekane

Murgarekin? Ordezkatu egin

dute, antza, Mikel Sanchez ho-

rrek ematen baititu orain egune-

ro koronabirusaren gaineko az-

ken berriak... Arriola, bai, badago

desagertuta, Zaldibarko zaborte-

gikoa gertatu zenetik dago desa-

gertuta. Igarriko ote da «hemen-

dik» ateratzen garenean, «nor-

maltasunera» itzultzen

garenean, zerbait «aldatu» dela?

Edo zerbait aldatzeko gogoa?

Zerbait ikasiko genuen, ezta?

Nik, bederen, nire ideietan lehen

baino indartsuago sinesten dut,

erradikalizatu baino ez naiz egin,

txo! Ez dakit, ba, batzuk ikusten

ditut eguneko desafioa bete, eta

kirol apur bat egitearekin pozik...

Gauzak aldatzeko lehenengoa

gauzei begiratzeko modua alda-

tzea bada, esango nuke batzuek

segitzen dutela euren balkoitik

harago begiratu barik baina, e,

sekula «normaltasunera» itzuli-

ko ez bagina? Eta hau izango

bada «normaltasun» berria?

Gurekin gura dutena egiteko mo-

duan daude, denok etxean sartu-

ta, guztiari men, horra distopia

zer den, eta, bai, aitortzen dut:

asaldatu egiten naiz balkoitik

ikusten ditudanean batzuk ume-

ekin paseoan, edo txakur bera

hiru jabe desberdinekin hara eta

hona egun osoan, denak ala inor

ez! Baina ni ez naiz polizia, nik ez

dut nahi izan polizia... Polizia gu-

txiago eta mediku gehiago, ostia!

Batzuek umeak jartzen dituzte

aitzakia legez, umeen eskubide-

ak gora eta behera; egia da, topa-

tu beharko da modua umeek are-

an kalera irten daitezen, baina

etxe bueltan lorategi ederra dau-

kan horrek, umea eskola osteko

jarduerekin itota daukan horrek,

egunero apenas seme-alabak

ikusteko denbora daukan ho-

rrek... Nagusiek sortzen didate

niri enpatia handiagoa, duda ba-

rik, eta beste kolektibo batzuek,

eta beste herrialde batzuetako

jendeak; baina beldurra norbera-

rena eta norberarentzat; zer ger-

tatuko litzateke... Txaloak entzu-

ten ditut.

Gauzak aldatzekolehenengoa gauzeibegiratzeko modua

aldatzea bada,esango nuke batzueksegitzen dutela euren

balkoitik haragobegiratu barik

Hegoaldekosaihesbidean lanakhasi dira berriro

BILBO bJoan den martitzenean

hasi zituen Bizkaiko Diputazioak

azken aste bietan etenda izan di-

tuen obrak. Besteak beste, Bilbo

hegoaldeko saihesbidea AP-68

autobidearekin lotzeko lanei ekin

zieten, berriro. Oraindik berriro

lanean hasi ez diren obretan da-

torren astelehenean egingo dute.

157ZAHAR ETXEETAN HILAK

Bizkaiko adinekoen egoitzetan,

gutxienez 157 egoiliar hil dira koro-

nabirusak jota. Unai Rementeria

diputatu nagusiak Batzar Nagusie-

tan eman zuen atzo datua. Bizkai-

ko 155 zentroetatik 39tan daude

kutsatuak. 824 egoiliarrek eman

dute positibo, eta erdiek baino

gehiagok gainditu dute gaitza.

Asteleheneanhasiko da antxoaarrantzaldiaONDARROA bBizkaiko golkoko

arrantzaleek berriro atzeratu

dute antxoa arrantzaldiaren

hasiera: datorren astelehenean

hastea adostu dute, arrantzaleen

segurtasuna bermatzeko neu-

rriekin. Iazkoan, Bizkaiko arran-

tzaleek 13.200 tona antxoa harra-

patu zituzten.

Irudia b Mungia

258.000 maskara, garraio publikoko bidaiarientzatPremiazkoak ez diren sektoreetako langileak beharrera itzuli dira aste honetan, kritika artean eta segurtasun neurri «zorrotzekin»: langileei tenperatu-

ra hartzen diete lantegietako ateetan, modu mailakatuan sartzen ari dira, baita aldageletara eta jantokietara ere, eta segurtasun distantzia bat gorde

behar dute. Hori da, behintzat ezarritako protokoloa. Dena den, lantokiak ez dira langileek kutsatzeko arriskua duten toki bakarra. Etxetik lanerako

joan-etorria, oinez, bizikletaz edo norbere autoan egiteko aholkatu dute. Baina denek ezin dute. Horregatik, maskarak banatu dituzte Bizkaiko ga-

rraio publikoan: 258.000, martitzen eta eguazten artean. DYAko eta Babes Zibileko boluntarioek banatu dituzte —irudian—. Hainbat geltokitan arin

amaitu ziren, eta hainbat bidaiari maskara barik geratu ziren. Bidaien maiztasunak ere handitu dituzte, jende gutxiago pilatzeko. BIZKAIKO HITZA

June Prieto

Sopelako Udalak saltoki handibat eraikitzeko xehetasun planaonartu du martxoko osoko bilku-ran. Merkataritzara bideratutakoazpiegitura berri horrek ia 3.000metro koadro edukiko ditu, etaBareño auzoan egongo da, BI-637errepidearen ondoan. Martxanhastean eraikinaren barruan zeregongo den oraindik ez dago ze-haztuta, baina, xehetasun plane-an onartu denaren arabera, hirumaila edo solairu izango ditu: lurazpiko aparkaleku bat, behekosolairua eta lehenengo solairua.Sopelako Udalak joan den mar-

txoaren 26an egin zuen hilekoosoko bilkura. Koronabirusariaurre egiteko indarrean dauden

neurriengatik, zinegotziak ez zi-ren osoko bilkura aretoan bildu;bideokonferentzia bidez eztabai-datu eta bozkatu zuten. Horrega-tik, «ezkutuan» jokatu izanaegotzi dio oposizioak gobernuari.Udal gobernuak —EAJk eta PSE-EEk— baiezko botoa eman zuten,eta EH Bilduk eta Elkarrekin AhalDugu-k ezezkoa. Udal ordezkarikopuru bera dute bi blokeek. De-nok Batera-Todos Unidos plata-formako zinegotzi bakarrak abs-tentziora jo zuen. Hala, gober-nuaren blokea gailendu zen,zinegotzi kopuru bera dituenarren, boto emaile gehiagoren ba-besa duelako. Gauza bera gertatuzen hauteskundeen ondorenudalak osatzeko bilkuran.Xehetasun plana onartzeak ez

du esan nahi saltoki gunea bere-hala eraikiko denik, baina eraiki-na egiteko modua ematen duenbeste pauso bat da. Prozesua due-la hamar urte baino gehiago hasizela gogoratu du Josu LandaluzeSopelako alkateak: «Plan honenlehenengo onarpena 2002kourriaren 29an izan zen, eta hu-rrengo urtean Bizkaiko Foru Al-dundiak onartu zuen. Harrezkeroezin da aldaketarik egin: bertanonartu zen erabilera komertzia-lentzako lurrak izango zirela. Gai-nera, orain arte eremu horretanezer ez bada egin, jabearen eraba-kia izan da, jabetza pribatuko lu-rrak baitira». Hala ere, alkateak onartu du

saltoki handia egiteko baimenaaldatzeko Hiri AntolamendurakoPlan Orokorra (HAPO) moldatubeharko litzatekeela, baina orainarte ez da egin. «Zortzi hilabetebakarrik daramat alkatetzan; gal-detu beharko genioke Saioa Villa-nuevari zergatik haiek ez zutenaldatu». Villanueva Sopelako al-kate izan zen 2011tik 2015era bi-tartean, Bildu koalizioaren izene-an. Hori ikusita, EH Bilduko Gu-ruzne Carrasson zinegotziakadierazi du «lotsagarria» dela EHBilduri egoztea «gehiegikeria ho-rren erantzukizuna». Azpima-rratu du EH Bildu lau urtez bainoez dela egon alkatetzan, eta urte

horietan HAPO berri bat egitekoprozesua hasi zutela. EH Bildu proiektuaren aurka

dago, tokiko merkataritzari era-gingo dion kalteagatik, eragingoduen trafikoagatik eta ingurukobizilagunei sortuko dizkien era-gozpenengatik. «Uste dugu So-pelak ez duela horren beharrik:alde batetik, Berangon eta Leioanjada badirelako horrelako merka-taritza gune handiak, eta, beste-tik, herriko dendari txikiei kaltehandia sortu ahal dielako». Erai-ki nahi duten tokian trafiko ara-zoak egoten direla ohartarazi duCarrassonek, eta salatu du horre-lako supermerkatu bat eginezgero trafiko arazo horiek handitubaino ez liratekeela egingo.

Udal gobernuak ez du iritzirikeman nahi izan; haien ustez, iri-tzia ez da garrantzitsua eta legezonartu behar da. «Gustatu edo ez,ezin diogu ezetzik eman. Osokobilkuran ezetza ematen badiogu,jabeak errekurtsoa jarriko du, etagainera legeak arrazoia emangodio. Orduan, horrela jokatuzgero, denbora galtzen arituko gi-

nateke, eta udaleko baliabideakere galduko genituzke», azaldudu alkate jeltzaleak. Horrez gain, herritarrei lasaita-

sunerako deia egin nahi izan die:bertan supermerkatu bat jarrikodela esaten dutenak «gezurre-tan» dabiltzala nabarmendu duLandaluzek. «Oraindik ez dakiguzertarako erabiliko den eraikina;izan daiteke albaitaritza klinikabat jartzeko edo supermerkatubat jartzeko». Carrassonek, horrierantzunez: «Merkataritza gune-rik eraikiko ez bada, publikokiesan dezala alkateak».

Akordiorako uneaAlkatea eta Carrasson bat datozHAPO berri bat egiteko asmoare-kin, eta helburu horrekin aurtenbertan akordio batera iritsi direlaadierazi dute biek. Hala ere, pro-zesua luzea da, bost bat urtekoa;beraz, saltoki handia ez egitekodenborarik ez diela emango ustedute. Proiektua Tandem arkitektura

bulegoak kudeatuko du, Excava-ciones Viuda de Sainz S.A. erai-kuntza enpresak hala eskatuta.Oposizioak ohartarazi duenez,Enpresaria.es atariaren arabera,eraikuntza enpresa hori KostaBareño enpresaren jabea da, eta,aldi berean, baita saltokia eraikinahi den lurren jabea ere.

Saltoki guneberri batSopelanSopelako Udalak herrian merkataritza guneberri bat eraikitzeko xehetasun plana onartudu martxoko osoko bilkuran bOposizioakezkutuan jokatzea leporatu dio gobernuari

Bidegorria Sopelako Bareño auzoan. LUIS JAUREGIALTZO / FOKU

Alkateak ohartarazi duoraindik ez dagoela argimerkataritza gunekoeraikinean zer negoziojarriko duen jabeak

6 BIZKAIKO HITZAOstirala, 2020ko apirilaren 17aGaiak

Ibai Maruri Bilbao

Bizkaiko hogei herritako merka-tarien elkarteen federazioa daBizkaidendak. «Gure bazkide di-ren merkatarien %25 baino gu-txiago daude zabalik une hone-tan», azaldu du Jose Andres Ce-brecos presidenteak (Basauri,1966). «Oinarrizko zerbitzua es-kaintzen dutenak daude irekita:elikadura dendak, sendabelarre-nak, osasun arlokoak, informati-karienak, telelana bermatzeko...Paper dendaren batzuk ere egondira zabalik, baina itxiz joan dira.Eta jatekoa etxera eroaten dutenjatetxeren batzuk ere badaude». Zer egoeran daude itxi egin

behar izan duten negozioak?

Ixteko agindua iritsi zenean, de-nok arazo bat ikusi genuen. Lehe-nik erakundeei galdetu genien eazer egiteko asmoa zuten gurekin.Izan ere, gure diru iturriak erabatitxi ziren, baina gastuek hor ja-rraitzen dute. Laguntzak egongozirela esaten hasi ziren. Baina sa-latu nahi genuke oso eskasak di-rela autonomoek ditugun lagun-tzak, nahiz eta hedabideetan poli-tikariak entzunda asko direlairuditu. Laguntza txiki bi ditugu.Batetik, soldatapeko langileak di-tuztenei aldi baterako lan erregu-lazioa egiteko aukera eskaini zaie.Bigarrena, jarduera eteteari lotutadago: negozioa itxita duzuneanedo zure salmentak %25 jaitsi di-renean —hori frogatu egin beharda—, kasu horietan zure kotizaziooinarriaren %75aren besteko dirulaguntza ematen dizute. Autono-moen kotizazioa minimoan ba-duzu, 665 euro inguru jasoko di-tuzu. Seme-alabarik baduzu,seme-alabako zerbait gehiagoemango dizute. Guztira, 900 euroizan daitezke. Eta autonomoenkuota kentzen badizute, 1.080edo 1.090 euro izan daitezke.Martxoan autonomoen kuota

osoa kobratu digute. Protesta

egin dugu, eta orain erdia buelta-tzen hasi dira, hilabetearen erdiaetenda eduki dugulako negozioa.Hartzen dituzten erabakiak ezdaude gurekin adostuta; ez dutekonponbidea arazoa duenarekinadosten. Aipatu duzun diru sarrera horre-

kin negozioari lotutako zer gas-

tu ordaindu behar dira?

Betikoak. Oraingoz ez dago udalzergak kendu dituen herririk.Aseguruak eta enparauak ordain-tzen jarraitu behar da. Lokaladendariarena bada, itzel, baina

maizterra bada, ordaindu eginbeharko du alokairua. Jaurlari-tzak joan den astean onartu zuenhiru milioi euroko laguntza batalokairuetarako. Oso gutxi zen.Lokalen jabeekin negoziatzekoaholkatu dugu guk. Eta garran-tzitsuena: biltegiak beteta ditugu-la. Adibidez, ostalaritzak hozkai-luak beteta zituen, eta horien fak-turak iristen hasi dira. Bestehorrenbeste arropa dendetan: iri-tsi dira udaberri-uda denboraldi-ko produktuak, baina ez gara ezer

saltzen ari, eta hornitzaileari or-daindu behar diogu.Egoera asko luzatuko bada, jen-

dea arropa erosten hasi ahal

izango denerako udako merke-

aldia iritsiko da.

Merkealdiak bertan behera uzte-ko eskatu diegu Jaurlaritzari etaEspainiako Gobernuari; eta, ezinbada, ez daitezela hasi abuztua-ren 15a edo irailaren 1a baino le-hen. Baina kendu, benetan, es-kaintza bereziekin tranparik egingabe. Badakigu marka handiekeskaintza itzelak egingo dituztela,jendea erakartzeko, merkataritxikien kaltetan. Internet bidezko salmenta izu-

garri hazi da itxialdi asteotan.

Lotsagarria da. Ezin daiteke onar-tu guri negozioak ixtea, osasuna-gatik, eta, bien bitartean, ehunkabanatzaile etxez etxe ibiltzea, pre-miazkoak ez diren produktuakbanatzen, segurtasun neurririkgabe. Uste dugu hori zigortu eginbeharko litzatekeela; saltzaileaeta eroslea, biak. Bizkaidendak elkartean Arreta

eta Aholkularitza Zerbitzua sor-

tu duzue. Aste bitan bostehun

kontsultatik gora jaso dituzue.

Bizkaiko Foru Aldundiarekin el-karlanean ipini ahal izan dugu.Unai Rementeria ahaldun nagu-siarekin elkartu nintzen, eta diru

laguntza bat eman zigun aholku-lariak kontratatu ahal izateko.Bost langile ditu kabinete berrihonek. Jende askok jo du gurera,baina ezin daiteke esan arrakastalortu duenik, porrot kasuei la-guntzen ari garelako. Zer arazo dituzte zuengana jo

duten horiek?

Informazio falta da lehenengoa:ez dakite zer laguntza dagoen. Etabigarrenik merkatari txikiek etaautonomo txikiek duten egoeralatza berretsi dugu. Drama itzelakkontatzen dizkigute. Askok esa-ten digute apirilean ez dutela jate-ko dirurik izango. Gurera deituduten merkatarien %15 euren he-rriko udal gizarte zerbitzuetara

bideratu behar izan ditugu, ikusidugulako ez dutela jateko dirurikizango hil honetan. Itxialdi egoera gainditzen dene-

rako zer kezka duzue?

Jendea ez da tropelean erostenhasiko, eta irtetean ez dira mer-katari txikiongana etorriko. Le-hen bezala, handietara joangodira. Orain txalo merkatari txi-kiei, auzoan premian daudeneilaguntzen gabiltzalako, bainagero azkar ahaztuko da hori guz-tia, eta saltoki handietara itzulikodira. Egoera zaurgarrian daudenfamilien artean erosketa txarte-lak banatzeko eskatu dugu, auzo-ko negozioetan gastatzeko. Guz-tiontzat lagungarri izango da.

«Merkatarien %15ekez dute jateko dirurikizango hil honetan»

Jose Andres Cebrecos b Bizkaidendak elkarteko presidentea

Diru sarrerak eten zaizkien arren, merkatari eta ostalarien gastuekigualtsu jarraitzen dutela ohartarazi du Cebrecosek. Uste du agintariekarazoak dituztenekin adostu barik erabakitzen dituztela konponbideak.

BIZKAIDENDAK«Orain, txalo merkataritxikiei, premiaduneilaguntzeagatik; geroahaztu eta saltokihandietara itzuliko dira»

7BIZKAIKO HITZAOstirala, 2020ko apirilaren 17a Berbetan

June Prieto

Lea ibarreko ume

eta gazteen arteko

harremana sustatze-

ko sortu zen Kubike

aisialdi taldea, 2015.

urtean. Herritik eta herriarentzat,

aisialdi eredu propio bat sortzea

lortu du Kubikek, herri txikieta-

ko izaera sendotuz eta heziketa

formalak dituen hutsune batzuk

betez. 2 urtetik 12 urtera arteko

umeekin lan egiten dute, euska-

raz eta umeen parte hartzea sus-

tatuz.

Aulestik, Amorotok, Gizabu-

ruagak, Mendexak eta Munitiba-

rrek osatzen dute Lea Ibarra man-

komunitatea. Euretako bik ez

dute eskolarik, eta hainbat umek

bailaratik kanpo joan behar iza-

ten dute ikastera. Kubike taldea

sortu aurretik, udalekuak ere

beste herrietan egiten zituzten.

Ane Bengoetxea aisialdi taldeko

hezitzailea da, eta sorreratik ibili

da ekintzak antolatzen. «Hezi-

tzaile titulua ateratzen ari gine-

non partetik sortu zen proiektua.

2013an, Aulestiko Trolebu elkar-

tearekin batera egin ziren lehe-

nengo udalekuak, baina taldea

ofizialki 2015ean sortu genuen».

«Umeek elkar ezagutzea eta

etorkizunean harreman horiek

mantentzea da gure helbururik

nagusiena». Berez, bailarako

umeentzako sortu zen proiektua,

baina udan herri horietara joaten

diren umeek ere parte hartu

dezakete udalekuetan. «Kubike

ez zen sortu bakarrik udalekuak

egiteko. Abiapuntua hori izan

bazen ere, gerora ekintza ugari

antolatu ditugu: udaleku ibilta-

riak, Lea ibarreko Umeen Eguna

eta negulekuak, besteak beste».

Ekintza horietatik guztietatik

udaleku irekiek dute arrakasta

handiena: umeekin egun pasa

egiten dute udako hiru astetan,

baina lo, ume bakoitzak bere

etxean egiten du. Udaleku horie-

tan, hain zuzen, mankomunita-

teko herriak ezagutzen dituzte,

eta bertako kantak, ohiturak eta

jolasak ikasten dituzte. 2018ko

Ondarearen Europako Jardunal-

dietan, antzinako jolasak berres-

kuratzeko apustua egin zuten,

haien ekintzetan herriko umeei

jolas horiek erakusten, besteak

beste.

Balio zehatz batzuk lantzen

saiatzen dira, nahiz eta onartzen

duten askotan ezinezkoa dela

denak jorratzea. «Natura, sor-

mena, hezkidetza, kulturarteko-

tasuna, errespetua, elkarlana,

feminismoa... Horiek guztiak

dira gure oinarria, baina muga

asko ditugu horiek aurrera atera-

tzeko. Frustratu barik, daukagun

denborarekin ahal duguna egiten

dugu», azaldu du Bengoetxeak.

Elbarri bat eduki dute taldean, eta

umeekin hori ere landu dute.

Euskara hutsean antolatzen

dituzte ekintza guztiak; izan ere,

euskalkiak lantzea zaila

dela azaldu du Bengoe-

txeak: «Azkenean bost

herri txiki izan arren,

bakoitzak bere euskalki

eta hitz propioak dauz-

ka. Beraz, gure helburua soilik da

erdaraz egiten dutenei apur bat

joera hori aldatzea». Kubike

izena, hain zuzen, bailarako eus-

kalkitik hartutako hitz bat da:

ezkutaketan esan nahi.

Metodologiari dagokionez,

umeen parte hartzea ezinbeste-

kotzat jotzen dute, eguneko ekin-

tzak antolatzeko zein udalekuen

egitaraua osatzeko. «Umeen be-

harrizanetara egokitzen den me-

todologia bat erabiltzen dugu.

Hezitzaileak gara udalekuak an-

tolatzen ditugunak, eta, aurreko

lanketan, umeen nahiak kontuan

hartzen ditugu beti». Metodolo-

gia parte hartzailea adin nagusia-

goak dituzten taldeekin egiten

dute gehienbat. Era berean, uda-

leku ibiltarietan —12 urtetik gora-

koentzat antolatzen dituzte—, ez

dute hezitzaile eta gazteen artean

bereizketarik egiten, eta elkarre-

kin antolatzen dute dena.

2018ko udaleku ibiltarietan,

umeek hala eskatuta, kanta bat

sortu zuten, eta Amorotoko Mu-

sikorta estudioan grabatu zuten.

Olgetan hezi, olgetan hazi ipini

zioten izena. Kantak honela dio:

«Gure eskuk atarako dabez ka-

labazetatik gaur arte gordeta

egon diren istorixo guztixek.

Gure hankak astindduko dabe

herri zahar honen behiengane

zaharra. Zuen begixek horren

testigu ixengo dire!».

2018ko udalekuetan ‘Olgetanhezi, olgetan hazi’ kantua sortueta Amorotoko Musikortaestudioan grabatu zuten

sBIDELAGUNAK

BIZKAIKO HITZAOSTIRALA, 2020ko apirilaren 17a

Zuzendaria: Ibai Maruri Bilbao. Argitaratzailea: Bizkaiko Hedabideak SM.Lege gordailua: SS-1515-2010 ISSN: 2173-1721

www.bizkaia.hitza.eus bbizkaia@hitza.eus

Lea ibarreko umeen eta gazteen aisialdiaz arduratzen da Kubike taldea. Urteko ekintza nagusia udalekuakizaten diren arren, gainontzeko urtaroetan ere umeentzako jolasak egiten dituzte, parte hartzea sustatuz.

Olgetan hezi eta hazi, Lea ibarrean

Kubike aisialdi taldeko udaleku irekiak, artxiboko irudi batean. KUBIKE