As bibliotecas municipais da Coruña: historia dunha conquista cultural.

Mariñán, 23 de xullo, de 2008.

Isabel Blanco

MARCO DE REFERENCIA: a organización territorial de España

1. Estado

2. Autonomía

3. Provincia

4. Municipio

Coruña:

244.863 habs.

Area metropolitana:

350.000 habs.

O TERRITORIO: a cidade e as bibliotecas

• 1 Oficina coordinadora (SMB): Dirección

Coordinacións: instalacións e equipamento, programas e actividades, calidade, avaliación, proceso técnico e TICs.

• 4/6 Bibliotecas de barrio

• 1 Biblioteca Central Infantil e Xuvenil

• 1 Biblioteca Local

POLÍTICA CULTURAL: líñas estratéxicas

Descentralización

Texido asociativ

oNovos

públicos

Estabi/lidade

Calidade

Imaxen

POLITICA

CULTURAL

POLÍTICA CULTURAL: ámbitos de actuación/accións

Divulgacióncientífica

Lectura/información

Outras: hª, artes plásticas

Teatro

Música

POLITICA CULTURA

L

LECTURA E INFORMACIÓN

• Desenvolvemento de programas educativos dirixidos especialmente ao público infantil e novo. programa “Descubrir os libros”

programa “Bibliotecas escolares”.

creación do Centro de Información Xuvenil

• Desenvolvemento dunha política bibliotecaria específica aínda que enmarcada na política cultural

POLÍTICA BIBLIOTECARIA: conxunto de medidas

• Desenvolvemento dunha rede de bibliotecas

• Consolidación dun equipo de profesionais das bibliotecas.

• Dotación de orzamento propio

• Vinculación permanente entre Cultura-Bibliotecas-Educación

POLÍTICA CULTURAL E BIBLIOTECARIA: obxetivo/s estratéxico/s

Formación permanente

InformaciónEspazo

p.encontro

Cultura

Lectura

Democratizar acceso

cultura

O PROXECTO

• A definición do proxecto: destinatarios, contido, obxectivos estratéxicos, estratexias e modelo de xestión.

• As estruturas: e. financieira, e. de infraestruturas, e. da colección, e. de servizos, e. da promoción e e. de persoal.

• A avaliación

O PROXECTO: a política organizativa

Política

organizativa

Modelo de xestión

Estrutura financieira

Estruturainfraestruturas

Estruturacolección

Estruturaservizos

Estrutura promoción

Estrutura persoal

Avaliación

Avaliación

O PROXECTO: definición: destinatarios, contido

• Os destinatarios: os 244.863 habs. da cidade en toda a súa diversidade. Aos inicios especialmente o público infantil

• O contido: pautas IFLA, Manifiesto UNESCO, certeza de que a biblioteca pública ten un papel clave que realizar para contribuír ao desenvolvemento comunitario a través da consolidación dunha sociedade lectora a lectura e un proceso global e complexo e como tal se deberá afrontar política propia de promoción lectora

• As actividades

O PROXECTO: definición: obxectivos estratéxicos

Formación permanente

InformaciónEspazo

p.encontro

Cultura

Lectura

Democratizar acceso

cultura

O PROXECTO: definición: obxectivos estratéxicos

• Promover a lectura

• Propiciar o acceso á cultura e á información

• Facilitar a formación permanente

• Converter a biblioteca nun espazo de encontro

O PROXECTO: definición: liñas estratéxicas

• A mellora de accesibilidade

• A promoción do acceso á cultura e á información, axustándoa ás expectativas e ás necesidades dos cidadáns

• A difusión dunha imaxe positiva e innovadora das bibliotecas da cidade

• A aplicación da filosofía de mellora contínua

• A calidade dos equipamentos e dos servizos

• A estabilidade e profesionalización do persoal

O PROXECTO: o modelo de xestión: estrutura concéntrica

Cortiza= SERVIZOS

Manto= RECURSOS E PROCESOS

Núcleo= XESTIÓN

Extensión=PROMOCIÓN

Extensión= AVALIACIÓN

Diagrama de fluxo e de datos (DFD)

MODELO DE XESTIÓN: sistema de xestión de calidade (norma ISO 9001)

Nova forma de traballar baseada na orientación ao usuario: dirixir os esforzos á satisfacción das necesidades e demandas dos usuarios e na mellora continua.

coñecemento da opinión dos usuarios

seguimento e control dos procesos mediante un sistema de indicadores

avaliar os resultados obtidos, planificar obxetivos ye accións de corrección e mellora

acometer accións

volver a medir, avaliar e planificar de novo

O PROXECTO: o modelo de xestión: organigramas matriciales, transversalidade

• Comité de Dirección Directora da Rede

Directoras Bibliotecas

Coordinadores/as da rede

• Grupos de mellora Directoras

Visitas escolares, actividades familia

TICs, etc.

REPRESENTANTE BIBLIOTECACASTRILLON

COORD

DE

PROCESOS

REPRESENTANTE BIBLIOTECA ESTUDIOSLOCALES

REPRESENTANTE BIBLIOTECA INFANTIL

REPRESENTANTE BIBLIOTECA FORUM

REPRESENTANTE BIBLIOTECACASTRILLON

REPRESENTANTE BIBLIOTECA SAGRADAFAMILIA

COORDINADOR

GRUPO

TIC

OTRAS COORDINADORAS

DIRECTORA BIBLIOTECAS

DIRECTORAS

E. FINANCIEIRA : os orzamentos

• 3.103.053 € para o ano 2008

• novas infraestruturas: 257.622 €

• gasto corrente: 2.685.988 €

• inversións: 159.443 €

2005 BM Coruña España

CE (2002)

Gasto/hab

7,79 12,25+ Dip

9,05 14,71 €

E. INFRAESTRUTURAS: espazo de encontro, diversidade, amigabilidade

E. COLECCIÓN

• Amplia: 133.000 vols. (90.000 en empréstito)

• Diversa e de calidad.

• Organización da colección en centros

de interese2005 BM Coruña Españ

aEuropa(2002)

E. IFLA

Doc./habitante

0,52 1,23+Dip

1,30 2,2 2,5

Gasto en fondos/hab.

0,55 0,84+Dip

1,09 1,93 €

E. SERVIZOS : información e referencia, catálogo en liña, información en web,sms, blogs

E. SERVIZOS : empréstito e consulta en sala

E. SERVIZOS : acceso a internet, ofimática e wireless

E. SERVIZOS : servizo de atención á comunidade xorda

E. SERVIZOS : audición e visionado.

E. SERVIZOS: acceso a xogos educativos electrónicos

E. PROMOCIÓN: programas, actividades

PROGRAMAS E ACTIVIDADES

FORMACIÓN E APRENDIZAXEAO LONGO DE TODA A VIDA

PROMOCIÓN DA LECTURA

APOIO ÁOS CENTROS ESCOLARES

ACTIVIDADES DE DESENVOLVEMENTO COMUNITARIO

ACTIVIDADES DE PARTICIPACIÓN NA VIDA CULTURAL DA COMUNIDADE

E. PROMOCIÓN: programas: formación de aprendizaxe ao longo da vida

E. PROMOCIÓN: promoción da lectura: merendas con contos

E. PROMOCIÓN: apoio aos centros escolares

E. PROMOCIÓN: actividades de desenvolvemento comunirtario

E. PROMOCIÓN: actividades de participación na vida cultural da cidade

E. PERSOAL

• O número e a cualificación

65 persoas (60 xornadas laborais)

35 % p. técnico, 56 % p. auxiliar bibliotecas, 9 % outros.

• O perfil

O bibliotecario/a como mediador/a

2005 BM Coruña España EstándaresIFLA

Bibliotecario/2500 hab.

0,5 0,88+Dip 0,5 1

AVALIACIÓN

2005 BM Coruña España

CE(2002)

Visitas/hab.

4,3 5,4+Dip

2 4,8

Préstamos/hab.

1,55

2,01+Dip

1,18 4,93

% Inscritos/hab.

26,6

27,7+Dip

23,59 26,7

AVALIACIÓN

EVOLUCI ÓN SOCI OS 1991-2007

1.758 3.181 4.535 6.267 7.71013.815 16.139

21.52825.534 27.362

35.61641.904

50.49158.387

65.285 68.733 66.049

0

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

80.000

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

EVOLUCIÓN VISITANTES 1991- 2007

35.905 76.592 90.525 118.316 127.137255.247

444.799 464.769

697.237

888.780 926.591864.448

1.051.714 1.056.875 1.044.649909.392

820.081

0

200000

400000

600000

800000

1000000

1200000

1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

CONCLUSIÓN

As bibliotecas municipais da Coruña son un proxecto exitoso porque o resultado do encontro dunha aposta política cun punto de ambición técnica por cambiar as cousas:

• Creación dunha rede de bibliotecas coa asignación dos recursos correspondentes (aposta política)

• Filosofía de mellora contínua das bibliotecas e a presentación constante ao Goberno municipal de novos proxectos, baseados en modelos bibliotecarios máis avanzados e na reflexión da propia experiencia (ambición técnica)

O FUTURO

• Seguirán as bibliotecas públicas, e polo tanto as BM, sendo un servizo básico no futuro?

• É necesario evolucionar nos modelos de xestión?

• Son necesarios os servizos centrais?

ENDEREZO DE CONTACTO

ISABEL BLANCO PARDO

Servizo Municipal de Bibliotecas

15003 A Coruña

i.blanco@coruna.es

Tel. 981 184384