berria larunbata,2011ko apirilaren 30a testuak:Bixente Merino

batxilergoa

IKASI ETA ETORKIZUNAPRESTATU

BERRIA

AZKEN ETAPA. Batxilergoa Bigarren Hezkuntzaren azken etapa dela esan daiteke.Bi urte irauten du Hego Euskal Herrian,eta hiru Ipar Euskal Herrian.ARIZMENDI IKASTOLA

SENDOTUTAKOAUKERAKAldaketa nabarmenik gabe dator 2011-2012ko ikasturtea,etadagoeneko aurrematrikulazioa eta matrikulazioa egiteko epeakzehaztu dituzte.

B atxilergoa BigarrenHezkuntzaren azkenetapa dela esan daite-ke. Bi urteko iraupenadu Hego Euskal He-

rrian, eta hirukoa Ipar Euskal He-rrian. Unibertsitaterako edo goimailako heziketa zikloetarako sar-bidea da batxilergoa.

Etapa horretako ikasketen hel-burua ikasleari prestakuntza oro-korra ematea da, giza eta adimenheldutasuna har dezan laguntze-ko. Hartara, ezaguerak eta trebeta-sunak jarriko dizkiote eskueran,herritar arduratsu eta kritiko iza-ten ikas dezan. Horretarako, eza-

guera multzo bat ematen zaio ikas-leari, geroan egin nahi dituen ikas-keten oinarria izan dadin. Azke-nik, ikaslearen interesak, lehenta-sunak eta aukerak bideratu nahiditu batxilergoak.

Batxilergoa ikasi nahi dutenikasleek maiatzaren 2tik 11ra duteaurrematrikulazioa egiteko epeaEuskal Autonomia Erkidegoan,biak barne, eta euren ikastetxee-tan jaso eta entregatu behar dituz-te eskabide orriak. Itunpeko ikas-tetxeek eta sare publikokoek epebera dute aurrematrikulazioa egi-teko. Interneten bidez egiteko au-kera ere badute, eta epea maiatza-

ren 2tik 10era ireki dute. Matriku-lazioa, berriz, ekainaren 20tik uz-tailaren 5era arte egiteko aukeraizango dute.

Nafarroan, berriz, aurrematri-kulazio eskaerak jaso eta entrega-tzeko epea martxoan izan zen, etabatxilergoan onartutako ikasleenmatrikulazioa ekainaren 30etikuztailaren 20ra zabaldu dute.

Hiru urteLapurdin, Nafarroa Beherean etaZuberoan, azkenik, ekaina izatenda lizeoan izena emateko azkenepea, baina aurretik lizeoarekinharremanetan izatea komeni dela

02 batxilergoa ›› sarrera berria2011ko apirilaren 30a,larunbata

AZALPENA. Ikasle bat irakasle baten azalpenak aditzen.IMANOL OTEGI / ARGAZKI PRESS

03sarrera ‹‹ batxilergoaberria2011ko apirilaren 30a,larunbata

adierazi du Bernart Etxepare lize-oko Hezkuntza aholkulari nagu-siak, Filipe Lazkaraik. «Nahiz etaikastolak pribatuak izan, Fran-tziako Hezkuntza Nazionalak ira-kaskuntza orduak ordaintzen diz-kigu. Otsail eta martxo artean, hu-rrengo ikasturtean ordaindukodituzten orduak aurreikusten di-tuzte, eta guk ere ordurako izangodugun ikasle eta klase kopuruaadierazi behar diogu», esan du.Frantziako Hezkuntza Nazionala,ordea, murrizketak egiten ari da,eta Lazkaraik esan du hurrengoikasturteari begira, ikasleen kopu-rua zenbat eta lehenago jakin, es-kari zehatzagoa egiteko aukeraizango dutela. «Zenbat eta lehena-go jakin zenbat ikasle izango ditu-gun, errazago izango zaigu Hez-kuntza Nazionalari zenbaki zeha-tza ematea, haiek eman ditzatenaraberako orduak. Beti komeni dalehenagotik izena ematea, etagehienek dagoeneko aurrematri-kula egina dute», azaldu du.

Araban, Bizkaian, Gipuzkoaneta Nafarroan, batxilergoak biikasturteko iraupena du, eta hirulerrotan egituratzen da: Zientziaketa Teknologia, Giza eta GizarteZientziak eta Arteak. Arteen lerro-an, bi adar nagusi daude. Horieta-ko batean, arte plastikoetan, disei-nua eta irudia ikasten ahal dira;eta bestean, arte eszenikoak, mu-sika eta dantza.

LOE legean oinarritzen daegungo batxilergoa. Aipaturikolege horrek lehen bereizita zeudenNatur eta Osasun Zientziak etaTeknologia batu eta Zientzia etaTeknologia ikasgaia sortu du.Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza,Unibertsitatea eta Ikerketa Saila-rentzat bi ikasgaien artean ezzegoen alde handirik, eta biak bategiteak «ez du arazorik ekarri».Bestetik, egungo batxilergokohiru eskaintzekin unibertsitatemailako ikasketak edo goi maila-ko heziketa zikloak egiteko ikas-gai aukera «nahikoa» dagoela ustedute.

Lapurdin, Nafarroa Behereaneta Zuberoan, berriz, batxilergoakhiru ikasturteko iraupena du.Alde batetik, hiru batxilergo oro-kor daude, eta, bestetik, batxilergoteknologikoak. Euskarazko ikas-ketak Baionako Bernat Etxeparelizeoan soilik egiten ahal dira. Ber-nat Etxepare lizeoak batxilergoorokorren prestakuntza eskain-tzen du oraingoz, Frantziako hez-kuntza sisteman diren hiru saile-tan: letretako saila, gizarte eta eko-nomia saila eta zientzia saila.

AldaketakEuskal Autonomia Erkidegoan,matrikula «informatizatuta»dago, Eusko Jaurlaritzako Hez-kuntza Saileko ordezkarien hitze-tan. «Tokiak automatikoki egoki-tuko dira, eta horrela ikasle bakoi-tzak zein ikastetxetara joan beharduen jakin ahal izango du». 2011-2012ko ikasturteari begira, EAEn

hezkuntzako kideek ez dute au-rreikusten aldaketa edota berri-kuntza handirik, aurreko ikastur-tearen aldean.

Nafarroan ere ez dute, oraingoz,aldaketarik egiteko asmorik. Izandaitekeen aldaketak, batxilergoa-ri baino gehiago, selektibitatearieragingo lioke. Alde horretatik,ingelesezko ahozko azterketa gai-neratzea aztertzen ari dira, bainaoraindik ez dakite ziur. Bestetik,2009-2010eko ikasturtean arteeszeniko, dantza eta musikarenbatxilergoa jarri zuten IES Plazade la Cruzen, erdaraz, eta Bara-ñaingo IES Alaizen, euskaraz.Datorren ikasturtean CorellakoArte Eskolan ere arte eszeniko,dantza eta musika batxilergoaeskainiko dute. Ikasketa horiekin,horrelako ikasgaiak eskatzenzituzten ikasleak ase nahi dituzte,eta hasieratik balorazio positiboaegin dute bai arte batxilergoaeskaintzen duten ikastetxeetaneta bai Nafarroako HezkuntzaDepartamenduak.

Ikasgaien ebaluazioak sortu dupolemikarik. Espainiako Gober-nuak arautu zuen 1. mailako lauirakasgai gainditu gabekoak ma-trikulatu zitezkeela 2. mailako ira-kasgai batzuetan. Espainiako Au-zitegi Gorenak, ordea, atzera botazuen hori, LOEren aurkakoa zela-koan. Beraz, ikasleek hiru aukeradituzte kasu horretan daudenikasleek: maila osoa berriz egingainditutako irakasgaien kalifika-zioa gorde gabe; maila osoa eginberriro, gainditutakoen kalifika-zioak gordeta, eta gero altuenaerabili batez bestekoa egiteko; edogainditu gabekoak soilik egin be-rriro, ikastetxeak aholkatutakobeste batzuekin batera.

HARREMANAK.Nerabeak berdintasunean hezi nahi dituzte Harremonak egitasmoaren bitartez.Argazkian,Azpeiti-Azkoitiko Urola institutuko ikasleak.ONINTZA LETE / UROLA KOSTAKO HITZA

BERDINTASUNA,GAINDITZEKO IKASGAIAHarremonak egitasmoaren bidez,bortizkeria errefusatu eta berdintasuna eta tratu onakaldarrikatu nahi dituzte hainbat ikastolak.

H ernaniko, Zarauzko,Zumaiako, Elgoi-barko, Azpeitiko etaAzkoitiko ikastetxe-etan Harremonak

egitasmoa abian jarri dute azkenurteotan. Egitasmo horren bidez,bortizkeria errefusatu eta berdin-tasuna eta tratu onak aldarrikatunahi dituzte. ArrEManitz koope-ratiba eramaten ari da aurreraegitasmoa, Batxilergoko, Lanbi-de Heziketako eta DBHko ikaslee-kin. Nerabe eta gazteekin berdin-

tasunaren aldeko lana egitendute.

Sexu heziketa egoki batekin bategiten du Harremonak egitasmo-ak. Haren bidez, harreman onakbultzatu nahi dituzte, eta biolen-tzia saihestu nahi dute, batez ereemakumeen kontrakoa. Horreta-rako, maitasun erromantikoarenkontzeptua eta azpian dagoensexismoa eta jarrera batzuekdakarten biolentzia salatu nahidituzte. Mutilek biolentzia horrenkontra egitea nahi dute, biolentzia

horren errua sistematikokiberaiei egozteak feminismoenkontrako jarrerak elikatu egindituelakoan.

Ikastetxeei lan egiteko hainbataukera ematen dizkiete ArrEMa-nitz kooperatibako kideek. Taldebakoitzarekin gutxienez sei orduizaten saiatzen dira, eta jolas etadinamiken bidez ikasleen artekogogoeta eta elkarrizketak susta-tzen saiatzen dira. «Beren arteanikas dezaten saiatzen gara, etagero beharrezkoak dituzten edu-

kiak guk osatzen ditugu. Denen ar-tean osatzen dugun diskurtsoa ga-ratzen saiatzen gara», adierazi duArrEManitz kooperatibako kideIbon Arrizabalagak.

ArrEMonak kooperatibako ki-deek hezkidetza inguruan hasi zu-ten euren jarduera, baina erakun-de publiko eta udalek bortizkeria-ren inguruan lan egiteko eskatuzieten. Hasierako esperientziahori abiapuntutzat hartuta, pre-bentzio aktiboa lantzea bururatuzitzaien, hau da, «tratu onak susta-

tzea bururatu zitzaigun eta harre-manak hobetzeko egin beharrekolanak egin», esan du Ibon Arriza-balagak. Hala, ikastetxeetatik ate-ra eta ikastetxeetatik kanpo gazte-entzat erreferente bat izan nahidutela gaineratu du. Gazteek,inoiz laguntza behar izanez gero,eurengana jotzea nahi du IbonArrizabalagak. «Aholkuak ema-ten ditugu ikastetxetik kanpo, etakasu hauetan beste indar bat dute.Izan ere, ikasleak ikastetxean de-rrigortuta daudelako daude ber-tan, eta ikastetxetik kanpo, berenborondatez datoz zalantzak argi-tzera».

ErrazagoBatxilergoan dauden ikasleekinlan egitea errazagoa dela dio ArrE-Manitz kooperatibako kideak.Adin horretan gauzak garbiagoakdituztela dio Arrizabalagak, aska-tasun handiagoa eta euren diskur-tsoa garatzeko baliabide gehiago,baina nesken eta mutilen arteanjarrera «ezberdinak» igartzen

04 batxilergoa ›› berdintasuna berria2011ko apirilaren 30a,larunbata

BERDINTASUNA. Emakumeen kontrako bortizkeriari aurre egiteko,berdintasuna aldarrikatzen dute Arrema-nitz kooperatibako kideek.Argazkian,Arremanitz kooperatibako kideak.ONINTZA LETE / UROLA KOSTAKO HITZA

dugula ikusten badute, gauzak po-sible egiten dira. Batasun bat beza-la ikus dezaten saiatzen gara. Gubezala pentsa dezaten saiatzengara. Gu neskak, gu mutilak, guklasea, gu herri honetako gazte-ak… Modu horretan, ordura arte

ikusten ez zituzten gauzak lortuahal dituztela ikusten dute. Adibi-dez, gela honetako neskek ez duguonartzen tipo honek hitza ken-tzea, edo gure aurka hastea zer-bait esan nahi dugun bakoitzean.Edo mutilek esatea: gure artean

05berdintasuna ‹‹ batxilergoaberria2011ko apirilaren 30a,larunbata

direla gaineratu du. Alde horreta-tik, mutilek nahaste handia dute-la dio, eta sexuarekiko «sekulako»lilura. «Mutil askorentzat gauzagarrantzizkoena bilakatzen da. Ezdute oraindik sexu harremanik,baina ez dute besterik buruan.Gizon izateko bidean eman beha-rreko pausoa da. Ez zara gizon, ezbaduzu sexurik. Neskekin harre-manak izateko gogoa dute, baina,aldi berean, sexua izateko gogoaktrabak jartzen dizkie neskekinegoteko. Ez dakite oso ondo nolaegin, ez dakite oso ondo nola esannahi duten hori. Hor badago zerlandua», dio ArrEManitzeko kide-ak.

Neskekin, berriz, ondo pasatze-ko, gozatzeko eta plazera izatekoduten eskubidea landu behar iza-ten dutela esan du Ibon Arrizaba-lagak. «Neskek oso barneratutadaukate formaltasuna, zintzoakizatea eta besteek ez dezatela berajuzgatu. Nesken artean norbaitsexualki aktiboa bada, segituan‘puta’ edo ‘zikina’ esaten zaio, etaguztiak daude presio horren pean.Gu horri indarra kentzen saiatzengara, eta neska izateko elkartasu-na sustatzen. Goazen denokdenon alde egitera, elkar ez epaituedo kritikatzera. Bakoitzak biladezala ondo pasatzea eta plaze-ra nahi duen moduan», adierazidu

Honi guztiari aurre egiteko lan-keta ezberdinak prestatzen dituz-te. Mutilei sexua gauzarik inpor-tantena ez dela erakusten saiatzendira, pertsona baizik. «Mutilei per-tsonekin izango dituztela harre-manak eta harreman horien ba-rruan batzuetan sexu harrema-nak izango dituztela esaten diegu.Neskei, berriz, presio hori kentzensaiatzen gara eta katxondeo gehia-go igortzen. Oso arduratsuak diraeta elkar epaitzen ibiltzeak ez diebatere onik egiten», esan du Arri-zabalagak.

Rolak apurtuAurreko guztiarekin apurtzeko,talde ikuspegia bultzatzen dutegazteekin izaten dituzten taileredo eskoletan. Haien ustez, rolakezin dira bakardade edo indibidua-lismoaren bidez gainditu, eta ikus-pegi hori aldatu eta talde ikuspe-gia hartzea dela aitortzen dute.Taldean gauzak alda daitezkeelairitzi dio Arrizabalagak. «Gure ar-teko harremana guk erabakitzen

batzuek gaizki pasatzen dute bestebatzuek eraso egiten dietelako, etahortik ez dugu ezer onik ateratzen;gara dezagun zerbait positiboa-goa. Talde ikuspegiak laguntzendu gauzak aldatzen», esan du Arri-zabalagak.

PositiboaHernaniko Institutuan, aspaldihasi zuten Harremonak ekimenaeta esperientzia ontzat jo dute ba-txilergoko ikasleek, nahiz eta ba-karren batek momentu batean«aspergarria» iruditu zaion, bainaorokorrean «interesgarria» izandela dio Jabier Ezenarrok, institu-tuko orientatzaileak. DBHko 3. eta4. mailetan ere izan dituzte ikasta-ro hauek, eta prozesu baten bukae-ra izango litzateke batxilergoanizan duten jardunaldia. «Ez da be-rria jaso dutena. Guk zalantza ge-nuen aurreko bi urteetan gai haujorratu ondoren saturatuta izangoote ziren, baina, ikusi dudanez, osogustura izan dira eta batzuekgehiago jasoko lituzkete», esan duEzenarrok.

Harremonak ekimenaren hel-burua zein zen nahiko garbi ikusidutela gaineratu du orientatzaile-ak, eta ikasleek jendea laguntzekoedo hobeto tratatzeko estereotio-poak ez direla kontuan izan beharadierazi dutela gaineratu du.

Hernaniko institutuko ikasleekbatzuengan aipatutako jarduerekeragina izan dutela esan dute, bai-na beste batzuek kontrakoa diote.«Kasu hauetan, pentsa dezakegulehendik ere horrelako balioak be-reganatu zituztela. Informaziogehiago izateko balio izan dieladiote eta oso ondo baloratu dituzteetorri diren monitoreak, eta osoontzat jo dute beren kezkak etagalderak egiteko tarte bat izateaere», gaineratu du Jabier Ezena-rrok. Azkenik, ikasle batzuei egin-dako jarduera euren burua gehia-go maitatzeko lagundu diela gai-neratu du. Helburu hori erebazuten, eta bik, behintzat, horiesan dute.

Sexu heziketa egoki batekin bategiten duHarremonakegitasmoakHainbat jolas etadinamikaren bidez,gogoeta etaelkarrizketaksustatzen dituzte

EKIMENA. Aniturriko ikasleek gustura parte hartu zuten Training Caravan ekimenean.ANITURRI INSTITUTUA

IKERLARIAK SORTZEKOGELAZ GELAKO HITZALDIAKIkerlariak sustatzeko asmoarekin,Training Caravan-Ikertzaileak Gelan ekimena abian jarridute Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak, Ikerbasquek eta Bc3k.

E usko Jaurlaritzako Hez-kuntza, Unibertsitateeta Ikerketa Sailak, Iker-basquek eta BC3k abianjarri dute Training Ca-

ravan-Ikertzaileak Gelan izenekoegitasmoa. Ekimen horren helbu-rua EAEko ikasleen gaitasun zien-tifikoa hobetzea, bokazio zientifi-koa indartzea eta, batez ere, ikasle-ek ikertzaile baten ibilbide profe-

sionala zuzenean ezagutzeko au-kera izatea da. Bide batez, EAEnegiten den ikerketara hurbildunahi ditu ikasleak, eta, horretara-ko, Ikerbasque eta BC3rekin lanki-detzan ari da Hezkuntza Saila, ai-paturiko helburua gauzatzeko. Ba-txilergoko 1. eta 2. mailako ikasleeizuzendurik dago ekimena.

Horrelako ekimen bat aurreraateratzen den lehen aldia da.

2010ean esperientzia mugatu bategin zuten zenbait ikastetxetan,proiektua ebaluatu eta doitu ahalizateko, deialdi zabal bat eginbaino lehen. 2010-11ko ikasturte-rako egin den deialdian, 30 ikaste-txe aukeratu dira, eta dagoenekohitzaldi-topaketa horiek egiten aridira, ikastetxe bakoitzarekinadostutako egutegi baten arabe-ra.

Esan bezala, ekimen honek 1.eta 2. mailako batxilergoan ikerla-riak sustatzea du helburu. Aipatutako helburua gauzatzeko, hain-bat ikerlarik euren bizipen pertso-nal eta profesionalak kontatzendituzte ikastetxe eta institutue-tan, eta gai bati buruzko hitzaldiaematen dute. Bertan ez da ikerlaribaten bere eguneroko jarduerazehatza azaltzen: ikerketa zientifi-

koko ikasketak egiteko motibazio-ak bultzatzen dira.

Euskal Autonomia Erkidegoanikertzaile izatea aukera profesio-nal bat dela adierazi du Ainhoa Az-karatek, BC3ko proiektu buruak.«Ikertzaile izateko egin beharrekoibilbidea azaltzen saiatzen gara,eman behar diren pausoak, iker-tzaile baten eguneroko martxa etaizan beharreko gaitasunak, eta,batez ere, dauden aurreiritziaksaihesten saiatzen gara. Izan ere,ikertzailea izateko, klaseko onena,pertsona aspergarria eta abar izanbeharra dagoela eta horrelako au-rreiritziak daude, eta horiei aurreegiten saiatzen gara», adierazi du.Beste aurreiritzi bat ukatzen saia-tzen dira; izan ere, ikertzaile zienti-fikoa izateko, ez da zientzia esperi-mentalaren alorreko jendea etor-tzen bakarrik: «Beste edozein arlo-tatik ere etor daiteke», gaineratudu. Alde horretatik, egun EuskalAutonomia Erkidegoan dagoensare zientifikoaren berri ematendiete ikasleei, eta zeintzuk ekimenegiten diren ikertzaile grina susta-tzeko. «Horretarako, eskarmentueta esperientzia handiko hizlariakditugu. Hitzaldiak erdivbana ema-ten ditugu Ikerbasque eta BC3renartean, eta ikertzaileek beren bio-grafia eta ikertzaile izateko egin-dako ibilbidea azaltzen dute. Bes-tetik, euren ikerketa lerroa ereazaltzen dute, eta, BC3k klima al-daketaren inguruan jarduten due-nez, gure lerroa klimaren inguru-koa da», adierazi du Azkaratek.

IngelesezAguraingo Aniturri institutua daTraining Caravan-IkertzaileakGelan ekimenean parte hartu du-ten ikastetxeetako bat. Progra-man parte hartzeko gonbita heldu

Aurten egin dendeialdian,30 ikastetxek partehartu dute TrainingCaravan egitasmoan Euskal AutonomiaErkidegoan ikertzaileizatea aukeraprofesional bat delaadierazi nahi dute

06 batxilergoa ›› ikerketa berria2011ko apirilaren 30a,larunbata

SENTIMENDUA. Ikasleek eta Unai Pascualek sentipen ugari izan zuten.Argazkian,Unai Pascual.BC3

«Ikasleek hasiera batean ikerlariospetsu bat zetorrela ikusi zuten,eta galderak egiterakoan ez zuteneuren burua konfiantza handizikusten». Baina beraiek bezala ara-bar bat dela ikusi zutenean, beregaraian beraiek bezala ikasi eta pa-rrandak egin dituela esan zienean,egoera aldatu egin zen.

Bere hitzaldi-topaketan bakoi-tzak bere bidea egiteko aukeraduela azaldu zien, eta hori gustatuzitzaiela adierazi du. Hitzaldiaingelesez izateak hasieran talkabat ekarri zuela aitortu badu ere,konexio «mental eta kulturala»lortu zutela uste dut. «Hitzaldiaingelesez izan zen, eta horrek ere

07ikerketa ‹‹ batxilergoaberria2011ko apirilaren 30a,larunbata

zitzaiela azaldu du bertako irakas-le Alberto Gonzalezek, eta, zien-tzia mintegikoei eta ingeles minte-gikoei interesgarria iruditu ondo-ren, elkarrekin antolatzea erabakizuten. Zientzia mintegiaren bidezingurumenarekin zerikusia zutenatalak landu zituzten, eta ingelesmintegiarekin, hiztegia.

Aipatutako erabakian ingelesmintegiak parte hartzeak baduarrazoirik, hitzaldi guztiak ingele-sez baitira. BC3ko proiektu buruAzkarateren esanetan, hainbatarrazoi daude hitzaldiak ingelesezizateko. «Lehenengoa, zientziarenhizkuntza ingelesa dela. Ingelesada zientziaren hizkuntza komuna.Bestetik, hitzaldia eman dutenikertzaileen %80 atzerritarrak di-ra; beraz, hitzaldia emateko auke-ra bakarra ingelesez ematea da.Hala ere, euskaraz eta espainolezemateko aukera aztertzen ari gara,baina hori oso aukera urria da.Ikertzaile euskaldunak gutxi dira,gurean bakarra», esan du. Alde ho-rretatik, hitzaldiak ingelesez izate-ak aparteko zailtasunik ez zuelaeragin esan du Alberto Gonzale-zek. «Aurretik ingelesezko hizte-gia landu genuelako, ikasleek ja-rraitu ahal izan zituzten azalpe-nak».

Esperientzia politaUnai Pascual Aguraingo Aniturriinstitutuan izan zen bere ikerlariikasketak eta lanak azaltzen. Cam-bridge Unibertsitateko irakasle ti-tularra da, eta Ikerbasqueko Visi-ting Fellow (ikerlari bisitaria)BC3n lanean dabil aurten. Anitu-rrin izandako esperientzia oso poli-ta izan dela esan du; hitzaldiak forozientifikoetan eta nazioartekoetanematen ohituta dago, baina 16 eta17 urteko ikasleei hitzaldia ematenzien lehenengo aldia izan zen. Berehitzaldia eta ezagupena haien mai-lara moldatu behar izan zuen, etaikasleen eta bere artean «konexiopositibo» bat lortu zutela esan du.Hala ere, hasiera batean zailtasu-nen bat izan zutela aitortu du:

horrelako talka bat ekartzen du.Ikastolan ikasitako arabar batekhitzaldia ingelesez egitea espe-rientzia berria izan zen haientzat.Bi orduren buruan esperientziaugari izan zituzten. Nire ustez, baiberaiek eta bai nik gauza berriasko sentitu genituen», adierazidu.

Pascualentzat ere ezinbestekoada ikerlariei buruzko aurreiritziakapurtzea. Bere esanetan, ikerla-rien lana gizartetik oso urrun gera-tzen da, eta areago batxilergoaikasten ari direnentzat. «Haiekinhitz egiten hasten zarenean eta no-lakoa zaren ikusten dutenean, bes-te ikuspegi bat dute», esan du Pas-cualek.

Bi zatiBere hitzaldi-topaketa bi zatitanbanatu zuen. Batetik, CambridgeUnibertsitateko irakasle titularraizateko egin zuen ibilbidea etaegun BC3 egiten dituen lanak azal-du zizkien, eta, bestetik, klima al-daketari buruzko gaiak jorratu zi-tuzten. «Bizitzan aukeraketakegin behar direla azaldu nien; txa-rrak ala onak izango diren ez daki-zu, baina erabakiak hartu behardirela azaldu nien. Hortik hasi etapoliki-poliki klima aldaketarengaia jorratzen hasi nintzen, eta be-rriz zirkulua itxi nuen esanez be-rriz Ingalaterrara bueltatuko nai-zela eta haiek ere erabakiak hartubeharko dituztela eta horrelakokontuak esanez», adierazi du Pas-cualek.

Ikasleek emandako balorazioakontutan hartuta, denak zerbait«berriaz» jabetu direla dio eta hi-tzaldi-topaketak asko lagundudion ikaslerik izan dela gaineratdu Cambridge Unibertsitateko ira-kasleak. «Hitzaldiaren amaierangazte bat gerturatu zitzaidan bio-logia ikasi nahi duena ikerlari la-netan aritzeko, eta nire ikuspun-tua emateak asko lagundu ziolaesanez. Ez dakit horrelako beste-ren bat izango ote zen ala ez, bainaagian urte batzuk barru horrelakohautaketa bat egin behar dutene-an emandako klaseaz oroituko di-ra», gaineratu du.

Pascualentzat esperientzia oso«positiboa izan da, errepikatzekomodukoa eta beharrezkoa», eta be-re seme-alabek horrelako aukeraizatea gustatuko litzaiokeela esandu.

IRAUPENA. Hiru urteko ikasketak egin behar dituzte Bernat Etxepare lizeoko ikasleek bakalorea lortzeko.GAIZKA IROZ

EUSKARAZ,OZTOPOAK OZTOPOBatxilergo orokorreko ikasketak ematen ditu Baionako BernartEtxepare lizeoak,eta hiru urte irauten dute.

L apurdin, Nafarroa Behe-rean eta Zuberoan baxi-lergo titulua aurreko az-ken 3 ikasturteak Ber-nart Etxepare lizeoan

egiten dira. Bernat Etxepare lizeoaIpar Euskal Herriko euskal lizeobakarra da. Bertako irakaskuntzasisteman, bakalorea deritzo hego-aldeko batxilergoari, eta hiru urte-ko ikasketak aurreikusten ditu.

Ipar Euskal Herriko Hezkuntza

sistema Frantziako HezkuntzaSistema Nazionalaren pean dago.Batxilergo orokorra eta teknologi-koa bereizten dituzte, eta Baiona-ko Bernat Etxepera lizeoak oroko-rreko ikasketak ematen ditu. Esanbezala, hiru urteko ikasketak dira,Bigarrena, Lehena eta Terminala.«Hiru urtez prestatzen dugu baka-lorea. Lehen urtea Bigarrena deri-tzo eta gai orokorrak ikasten dituz-te. Urte horretan diren ikasle guz-

tiak gauza berdina egiten dute, sal-buespenak salbuespen. Batzuekazkartuko dute ekonomia, bestebatzuek literatura, baina oinarriz-ko gai guztiak elkarrekin egiten di-tuzte edota berdinak dituzte. Biga-rren urtean, Lehen urtea deitzenzaiona, hiru adar edo sail daude;Ekonomia soziala, Literatura etaZientifikoa. Azken urteari Termi-nala deritzo, eta hiru adar horiekaurreikusten ditu», adierazi du

Bernart Etxepare lizeoko Hezkun-tza aholkulari nagusi Filipe Lazka-raik.

Bernart Etxepare lizeoko ikasle-ek urte amaieran azterketa nazio-nal bat egin behar izaten dute ekai-nean. Bertako ikasleak azterketahori gainditzeko prestatzen dituz-te, eta aurreko urteko gaiak erekontuan izaten dituzte. «Azterke-ta orokorra egiten dute urtearenamaieran, eta aitzineko urtean pa-satzen dituzten gaiak ere kontuanizaten dira. Azken urtean gainera-ko guztiak pasatzen dituzte. Lite-raturakoek literatura, historia etageografia, filosofia, euskara, kiro-

la, espainola eta ingelesa. Ekono-mian, berriz, literatura, euskara,historia eta geografia, ekonomia,matematikak, espainola eta inge-lesa. Zientifikoan, azkenik, euska-ra, historia eta geografia, fisika,biologia, matematikak, filosofiaeta literatura», gaineratu du FilipeLazkaraik.

Gai guztietan proba bat gaindi-tu behar dute eta proba egin ondo-ren batez besteko bat egiten zaieikasleei. Hala ere, ikasgaiek koefi-ziente desberdinak dituzte. Ildohorretan, Adar zientifikoa hartudutenek 7a izango dute nota gore-na, alor horietako ikasgaietan; eta2a, ikasgai orokorretan. «Adarzientifikoak 7 du matematikan,fisikan edo biologian; aldiz, hiz-kuntzek bakarrik bi; baina litera-tura sailean direnak 7ko koefizien-tea izango dute literatura etahizkuntzetan, eta 2a beste ikas-gaietan», zehaztu du Hezkuntzaaholkulari nagusiak.

UnibertsitateraHiru urteko ikasketak egin eta ba-kalorea lortu ondoren, unibertsi-tateko bidea har dezakete hori hau-tatu duten ikasleek. Hala ere, esko-la batzuetan, aurrez hautaprobabat gainditu behar izaten da. «Ho-rretarako, ikusten dute zure baka-lore adarra egokia den haiek es-kaintzen dituzten ikasketekin. Hi-ru urteetan lortutako emaitzak erebegiratzen dituzte. Beraz, bakalo-rea unibertsitatean sartzeko giltzada», esan du Lazkaraik.

Bada Hegoaldeko unibertsitate-etan ikasketak egin nahi duenikaslerik, eta kasu horietan egoerakorapilatu egiten dela aitortu duBernart Etxepareko Hezkuntzaaholkulari nagusiak. «Hemen eus-karaz egiten dituzte ikasketak, etaazterketa frantsesez egiten dute.Historia eta Geografian eta euska-ran bakarrik ahal dute euskarazazterketa egin, gainontzekoetanfrantsesez da. Euskaraz ikasten ja-rraitu nahi dutenek, Hegoaldekounibertsitatera joan behar izatendute, eta beste diskriminazio batdute, selektibitatea egin behar iza-tea. Oso konplikatua dute afera,euskaraz ikasten segitzeko. Trabaasko dituzte euskaraz ikasten ja-rraitu ahal izateko», salatu du.

Arazo horiek gainditzekoasmoz, Seaskako arduradunak

08 batxilergoa ›› luzeago berria2011ko apirilaren 30a,larunbata

LANA. Historia eta geografia eskola,Bernat Etxepare lizeoan.Argazkian,irakaslea eskola ematen.BOB EDME

09luzeago ‹‹ batxilergoaberria2011ko apirilaren 30a,larunbata

Eusko Jaurlaritza eta EuskalHerriko Unibertsitatearekinharremanetan dira bertan ikasinahi duten Ipar Euskal herrikoikasleek «traba» gutxiago izanditzaten.

Baina dena ez da arazo eta ozto-po izango, eta Bernart Etxepare li-zeoan ikasteak bere alde onak di-tuela aitortu du Filipe Lazkaraik.«Giroa polita izaten da, eta azter-ketetan lortzen diren emaitzak osoonak dira. Proiektu anitzetan sar-tzeko aukera dago, eta gogo han-diarekin ari gara lanean».

Izen emateko epeaEkaina izaten da lizeoan izenaemateko azken epea, baina lehe-nagotik ikastetxe edo lizeoarekinharremanetan izatea komeniga-rria dela dio Bernart EtxeparekoHezkuntza aholkulari nagusiak.«Nahiz eta ikastolak pribatuakizan, Frantziako Hezkunde Nazio-nalak irakaskuntza orduakordaintzen dizkigu. Otsail etamartxo artean hurrengo ikastur-tean ordainduko dituzten orduakaurreikusten dituzte, eta guk ereordurako izango ditugun ikasleeta klase kopurua adierazi behardiogu» esan du. Hala ere, Frantzia-ko Hezkunde Nazionala murrizke-ta kontuekin dabil azken urteo-tan, eta aurten proposatzendietena oso murritza dela dio Laz-karaik. «Beraz, zenbat eta lehena-go jakin zenbat ikasle izango ditu-gun, errazago izango zaiguzenbaki zehatza ematea, horienaraberako orduak eman diezazki-guten. Beti komeni da lehenagotikizena ematea, eta gehienek dagoe-neko aurrematrikula egina dute»,amaitu du.

Aurten 180 ikasle dituzte, eta hu-rrengo urterako aurreikuspenonak dituzte: 200 ikasle izatea es-pero dute.

Etorkizun hurbilean Miarritzenbeste lizeo bat eraikitzeko proiek-tua abian dute, eta beraien sailahedatu eta garatzeko itxaropena.

AsmoakBernat Etxepare lizeoko ardura-dunek badute erronka eta laneanjarraitzeko motibazio ugari, batxi-lergo teknologikoa eta lanbide he-ziketa euskaraz eskaintzea helbu-ru dituztelako. Ez da erronka txi-kiagoa ere euskaraz ikasi dutenikasleei hori adierazten dien agiriedo titulua jasotzeko aukera iza-tea; izan ere, ikasleek ikasketakeuskaraz egin arren, ez dute horiadierazten duen inolako agiririk,eta, horregatik, EGA azterketagainditzeko prestatzen dituzteikasleak.

Azkenik, irakasleek ikasgaiakeuskaraz emateko dituzten zailtasunak kontuan hartu beharda, hezkuntza programa eta mate-rial ofizial gehiena frantsesez jaso-tzen dutelako. Horiek euskaratze-ko moldeak behar dituzte, eta laneta ardura dezente da irakasleen-tzat.

INTEGRALA. Haur Hezkuntza,Lehen Hezkuntza,DBH eta batxilergoa eskaintzen ditu Ander Deuna ikastolak.JON HERNAEZ / ARGAZKI PRESS

HANDIA. Ikastola handia da Sopelako Ander Deuna,eta jolastoki ugariditu.ANDER DEUNA

IKASTOLA MILITANTEAIzaera kooperatiboa du Ander Deuna ikastolak,eta erabakiak adostasunez hartzen dituzte.Hezkuntza eskaintza integrala dute Sopelako ikastolan.

H ezkuntza eskaintzaintegrala eskain-tzen du SopelakoAnder Deuna ikasto-lak. Haur Hezkun-

tza, Lehen Hezkuntza, Derrigo-rrezko Bigarren Hezkuntza eta Ba-txilergoa eskaintzen ditu. Izaerakooperatiboa du ikastola honek;

izan ere, horixe da Sopelako ikasto-laren berezitasuna, guraso eta lan-gileen Irakaskuntza Kooperatibabaita, eta ikaslearen erabatekoprestakuntza dute helburu nagu-si. Euren lanean euskal kultura za-baltzea eta euskara komunikaziohizkuntza arrunt bilakatzea duteardatz.

Talde lana, elkarrizketa, tole-rantzia eta elkartasuna lantzen di-tuzte, eta ikasleengan pentsamen-du independentea eta kritikoa ga-ratzea dute xedea. Hori guztiadenon inplikazioa eta jokaera de-mokratikoen garapena baliatuzegiten dute. Hori lortzeko, asko la-guntzen du Ander Deunaren izae-ra kooperatiboak. Batzarrak anto-latzen dituzte lan egin eta eraba-kiak adostasunez hartzeko.«Garatu behar diren proiektuakbatzarretan adostu behar ditugu,zein egitasmotan parte hartu etazeintzuetan ez erabakitzen dugu.Gure asmo eta proposamenek zen-bait batzorderen adostasuna be-har izaten dute. Bestetik, guraso-ek, langileek, irakasleek zein bes-telakoek batzorde edo errektorekontseilu batean egon behar dute.Urteko batzar horietan kudeaketaekonomiko eta pedagogikoakonartu behar dira. Horrek zentroa-rekiko ardura zuzena izatea eska-tzen digu. Egoera honek militan-tzia handiagoa eskatzen du», adie-razi du Ander Deunako ikasketaburu Nerea Pujanak.

Irakasleek aipatutako organohorietan parte hartu behar dute,eta proposamenak egin, «bainaproposamen horiek era adostu ba-tean gauzatuko dira. Irakasleeniritzia beste iritzi bat izango da, ezda nagusitzen», esan du.

Ander Deunan euskararen etaeuskal kulturaren bultzada han-dia egiten dute. Ildo horretan, urteosoan, pertsonaia ezagunen hitzal-diak antolatu dituzte; Asier Altu-na zinemagilea, Antxon Kazabonidazlea, Julian Iantzi aurkezlea eta

10 batxilergoa ›› kooperatiba berria2011ko apirilaren 30a,larunbata

Justiziarako kultura eraikitzenConstruyendo una cultura para la justicia

Tel.: 94 681 00 50www.durangojesuitak.org

sanjose@durangojesuitak.orgKurutziaga, 1 - DURANGO

ISO 9001:2008

Jesuitak

BATXILERGOAK 2011-2012ZATOZ GURERA!! - INFORMA ZAITEZ

ESKOLAN. Ander Deunako ikasleak zenbait klasetan.ANDER DEUNA

Batzarrak antolatzendituzte lan egin eta erabakiakadostasunezhartzeko

11kooperatiba ‹‹ batxilergoaberria2011ko apirilaren 30a,larunbata

Ander Vilariño gidaria izan dira,besteak beste. Azken hori gidabai-menak euskaraz egiteko aukerariburuz aritu zen.

PentsamenduindependenteaIkasleen pentsamendu indepen-diente eta kritikoa sustatu nahidute Ander Deunan, eta, horreta-rako, arlo eta ikasgai guztiakbaliatu nahi dituzte. Edukiez gain,gaitasunak lantzen dituzte, etaPujanak uste du helburu horreta-rako aproposak direla MunduGaraikiderako zientziak, Filosofiaeta Hizkuntzetako ikasgaiak.Beste ekimen batzuk ere aurreraeramaten dituzte, eta kanpokobegirale eta hizlariak ere izandituzte giza trebetasunari buruz-ko tailerretan; «droga mendekota-sunaren tailerra; sustantziarikgabeko mendekotasunari buruz-ko tailerra, sakelako telefonoaketa Internet kasu; gatazken ingu-ruko gogoetak antolatu ditugu,Israel eta Palestinaren artekogatazka kasu; globalizazioari,marketinari eta ekonomiariburuzko hainbat hitzaldi ere izanditugu. Datorren urterako, esatebaterako, beste proiektu bateansartuko gara, gazteen artekoindarkeriarekin lotuta. Horretara-ko, lehenengo diagnosi bat egingodugu, eta, gero, horren araberaikastaroa antolatu», gaineratu duPujanak.

Giza eta Gizarte Zientzietakomodalitatea eta Zientziak eta Tek-nologia modalitatea eskaintzenditu Ander Deunak. Ez dute Artemodalitaterik eskaintzen, aurre-ko biak «arruntagoak direlako etaeskaintza gehiago dituztelako, baigoi mailako moduluak egiteko

zein unibertsitatera joateko», gai-neratu du ikasketa buruak.

SelektibitateaBatxilergoaren buruhauste nagu-sia 2. mailako ikasleek selektibita-tea gainditzea izaten da. Egoerahori muga bat dela iritzi dio Puja-nak, ikasle askok modulu bat egi-ten dutelako eta selektibitatearenbeharrik ez dutelako. Hala ere,selektibitatera aurkezten direnikasle gehienek gainditzen dutelaadierazi du. Ia «gehienek gaindi-tzen dute, baina ezin da horrenlasai esan, ikasturte bakoitzaberezia delako eta urtetik urteraikasleak aldatzen direlako».

Gainditu gabeko ikasgaiak di-tuzten ikasleak kezka iturri diraAnder Deunarentzat. Egun, lau ur-te ditu ikasle batek Batxilergoaegiteko, eta baten batek ikasketakmodu lasaiago batean egiteko au-kera baduela dio ikasketa buruak.«Lehen, bi ikasgai baino gehiagogainditu gabe izanez gero ikastur-te guztia errepikatu behar zen;orain, badira beste aukera batzukere. Txarretik ere badu lege honek,ikasleak gainditutako ikasgaia ezduelako zertan berriz egin, eta no-ten presiorik ez duenean lasaituegiten da. Hori arazo bihur daitekehurrengo ikasturtean.

Sopelako ikastolan teknologiaberrien erabilpena gero eta ohikoadute. Klase guztietan proiektoreakdituzte. Irakasleek aurrerapenteknologikoak menderatzekoikastaroak egiten dituzte, eta urte-tik urtera gero eta gehiago erabil-tzen dituztela nabari da.

Familiarekin harreman estuamantentzen du ikastolak eta hori-xe dute berezitasun nagusia. Fa-miliekin harreman zuzena izatendute, ikasleei jarraipen zuzena egi-ten diete. Tutoretza izaten dute,eta oso «indibidualizatua» izatenda. «Bakoitzaren jarraipen oso ze-hatza egiten da», dio Pujanak.

EGA lortzeko aukera eta esko-lak ere eskaintzen dituzte AnderDeunan.

AUKERAK. Arte Batxilergoa,Giza eta Gizarte Zientziak Batxilergoa eta Zientziak eta Teknologia Batxilergoa eskaintzen ditu Fray Juan de Zumarraga institutuak.MARISOL RAMIREZ / ARGAZKI PRESS

TRADIZIO LUZEKOINSTITUTUADurangoko Fray Juan de Zumarraga institutuak Batxilergoko aukeraguztiak eskaintzen ditu,eta ikasle gehienek gainditzen duteselektibitatea.

D errigorrezko Biga-rren Hezkuntza, Ba-txilergoa eta Lanbi-de Heziketa eskain-tzen ditu Durangoko

Fray Juan de Zumarraga institu-tuak. Batxilergoa Bigarren Hez-kuntzaren azken etapa da. Bi urte-ko iraupena du, eta unibertsitate-rako edo goi-mailako heziketa-zi-kloetarako sarbidea da. Fray Juande Zumarragak ikasketa aukeraguztiak eskaintzen ditu: Arte Ba-txilergoa, Giza eta Gizarte Zien-tziak Batxilergoa eta Zientziak etaTeknologia Batxilergoa.

12 batxilergoa ›› trebetasunak berria2011ko apirilaren 30a,larunbata

INGELESEZ. Ikasgai batzuk ingelesez egiteko aukera eskaintzen du Fray Juan de Zumarragak.MARISOL RAMIREZ / ARP

13trebetasuna ‹‹ batxilergoaberria2011ko apirilaren 30a,larunbata

Etapa horretako ikasketek ho-nako helburu hauek dituzte: Pres-takuntza orokorra ematea ikaslea-ri, giza eta adimen-heldutasunahar dezan laguntzeko. Hartara,ezaguerak eta trebetasunak jarri-ko zaizkio eskueran, herritar eran-tzule eta kritiko izaten ikas dezan.Bestetik, ezaguera-multzo batematea ikasleari, geroan egin nahidituen ikasketen oinarria izan dai-tezen. Azkenik, ikaslearen intere-sak, lehentasunak eta aukerak bi-deratzea.

Ikasle gehienek Zientzia etaTeknologiako ikasketak hauta-tzen dituztela esan du DurangokoFray Juan de Zumarraga institutu-ko ikasketa buru Ruth Gandaria-sek. Giza eta Gizarte Zientziekinalderatuz alde nabarmenenik ezdagoela dio, eta arteak ikasle gu-txien duen alorra dela gaineratudu.

Bi arrazoi eman ditu Ruth Gan-dariasek Arte ikasketek hirurenartean arrakasta gutxien izateko.«Agian irteera gutxiago duen ikas-keta delako da, eta hiru aukerenartean berriena delako. Hamabiurte daramatzagu ikasketa horie-kin, eta eskaintza gutxiago eta ohi-turaz irteera gutxiago duela usteizan da», adierazi du ikasketa bu-ruak. Haren ustez, Arte alorrekoikasleak bereziak dira, «sentsibili-zazio» berezi bat dutelako. «Arteikasketako ikasleak beste sentsibi-lizazio bat dute. Horietako askodantza munduan ibiltzen dira, edomusika alorrean, edo artisautzatailerretan dihardute aspalditik»,azaldu du.

Batxilergo ikasketak hautatze-rako orduan Durangoko Fray Juande Zumarraga institutuko ikasle-ek zein adarretik egingo duten argidutela dio Gandariasek, nahiz etaazken momentura arte ez dutenerabaki garbi bat hartzen. «DBHkoazken urteetan dauden ikasleek ezdute argi izaten egin beharrekoogibide edo profesioa, baina nahi-ko argi dute egin beharreko moda-litatea. Curriculum berriarekin 4.

DBHn nahiko bideratuta eduki-tzen dute egin beharreko hautake-ta eta Batxilergoa Zientzietatik,Gizartetik edo Artetik egingo du-ten. Oso gutxi dira, %1 edo, Batxi-lergo 1. mailatik 2.era aldaketa es-katzen dutenak. Normalean osoargi daukate zein aukeran eginnahi dituzten ikasketak, nahiz etaoraindik ez duten oso argi zein ka-rrera edo ziklo egingo duten». Halaere ikasle gehienek Zientzia etaTeknologia alorreko ikasketakhautatzen dituztela dio ikasketa-buruak; letretako ikasketak, «zu-zenbidea eta antzekoak» gutxiagohautatzen dituztela esan du, baina«Fray Juan de Zumarragan 400ikasle ditugu batxilergoan, eta de-netik aukeratzen da», gaineratudu.

Ezin beteIkasgaien curriculuma betetzekogorabeherak dituztela onartu duGandariasek. Batxilergoko 1. mai-lan ondo betetzen dela dio, baina 2.

mailakoarekin arazoak dituztelaonartu du. «1. mailatik 2. mailarasalto handia izaten da curriculu-metan. 1. mailako Batxilergoko cu-rriculuma erraza izaten da, etaikasleek ondo jarraitzen dute. Sal-to eta tarte handia izaten da, or-dea, 2. batxilergoko curriculume-an. 2 mailako programak oso luze-ak izaten dira, eta ikasgaiguztietan korrika eta presaka ibil-tzen gara betetzeko, eta batzuetanarazoak izaten ditugu programaamaitzeko. Alde handia izaten damaila batetik bestera, ezberdinta-sun handia da», adierazi du.

1. mailatik 2. mailara pasatzekogainditu gabeko ikasgaiek bu-ruhauste bat baino gehiago eraginizan dute, egun gainditu gabeko 3eta 4 ikasgairekin aurrera egitekoaukera baitago. Hala ere esperien-tzia txarrik izan dutela ere aitortudu. «Lehen, 1. mailatik 2. mailarabi gainditu gabe pasatzen ziren,eta gehiagorekin errepikatu egi-ten zuten. Orain, berriz, 3 edo 4

ikasgai gainditu gaberekin, baka-rrik ikasgai horiekin geratzen diralehen mailan, eta aurreko urteangainditu dituztenen nota igotzekoaukera izan dezakete. Hori ondoiruditzen zaigu. Gu saiatu izangara 4 ikasgai gainditu gabe izandituzten ikasleak 2. mailako besteikasgai batzuk hartu eta aurreraegiten, baina aitortu behar duguesperientzia txarra izan dela. Or-dutegiak ez dira ondo lotzen, etaikasleak ez du berdin jarraitzennota gordetzen ez delako. Ildo ho-rretan esperientzia txarra izandugu», adierazi du ikasketa bu-ruak. 2. batxilergoan, berriz, gain-ditu gabeko ikasgaiak errepika-tzen dituzte bakarrik. Ezin dutedena berriz errepikatu, eta ikasle-ak «galdu» egiten duela dio Ganda-riasek, gainditutako ikasgaietan«ezin duelako nota igo».

PresioaBatxilergo ikasleek izaten dutenpresioaz ere aritu zaigu Ruth Gan-

darias; haren ustez, presio handiaizaten dute selektibitatea egin be-har duten ikasleek ikasturteagainditzeko. «Egungo ikasleekagian garai batekoek baino presiohandiagoa dute. Izan ere, fakultateeta zikloetan gero eta jende gehia-go dago, eta gero eta nota altuago-ak eskatzen dituzte sartzeko. Horidela eta, notaren presioa izatendute. Edozein gradutan sartzekonota bat eskatzen dute, eta karrerabatzuetan oso nota altuak eska-tzen dituzte, medikuntzan etaodontologian kasu».

Presioak presio, DurangokoFray Juan de Zumarraga institu-tuko ikasle gehienek selektibita-tea gainditzen dute, eta arazo ba-karra ikasturte osoa egin ez dutenikasleek izaten dutela aitortu du.«Normalean selektibitatea %100gainditzen dute, eta gelditzen di-ren apurrak ikasgai solteekin ibilidirenak izaten dira. Urte horretanikasturte osoa egin ez dutenak iza-ten dira selektibitatea gainditzekoarazo gehien dutenak. Bestela iadenek gainditzen dute, eta ikastur-tean izandako antzeko notekin»,esan du. Hala ere, 2. Batxilergoaeta selektibitatea prestatzeko bel-durra arazo nagusi izaten delaadierazi du. «Agian guk sartzendiegu beldur edo presio hori» .

BerezitasunaFray Juan de Zumarragak berezi-tasun bat eskaintzen du, ikasgaibatzuk ingelesez egiteko aukerabaitute. Ez da institutu hirueledu-na, eleaniztuna baizik: Fisika- Ki-mika, Kimika eta Historia garaiki-dea ingelesez egiteko aukera es-kaintzen dute. «Horretarako, ikas-leak ingelesezko azterketa batzukgainditu behar ditu talde horretansartzeko. Ingelesezko maila sakon-tzeko balio du, eta indartzeko erebai», esan du ikasketaburuak. Ha-la ere, Batxilergoko 2. ikasturtean,gehienetan eskaintza bertan behe-ra uzten dute: «Selektibitateko pre-sio eta beldurra dela eta, D eredurabueltatzen dira berriz».

BEREZIA. Ekitaldi ugari prestatu dute Iturramako arduradunek urteurrena ospatzeko.Argazkian,ikasleak,urteurreneko ospakizun argazkian.ITURRAMA

ZILARREZKO URTEURRENAEkitaldi ugari antolatu dituzte Iturrama ikastetxearen 25.urteurrenaren harira,eta maiatzaren 7ko bazkariak ikasle ohiak elkartuko ditu.

14 batxilergoa ›› urteurrena berria2011ko apirilaren 30a,larunbata

I ruñeko Iturrama BHI insti-tutuak 25 urte bete ditu aur-ten, eta urteurrena ospatze-ko hainbat ekitaldi prestatudituzte. Ekitaldi nagusia

maiatzaren 7ko bazkaria izangoda, baina ekitaldi gehiago izangodira. Aurretik ere, erakusketa etahitzaldiak izan dituzte.

Iturrama institutua BigarrenHezkuntzako ikasketak eskain-tzen dituen zentro publikoa da.Izen bereko auzoan dago, eta Nafa-rroako Gobernuaren HezkuntzaDepartamentuak kudeatzen du.Ikasle gehienak zentroarekinesleiturik dauzkan ikastetxeeta-tik etorri dira, eta, ildo horretan,Amaiur ikastolatik, Hegoaldeikastolatik eta San Frantziskoikastetxetik jasotzen ditu ikaslegehienak. Batxilergoko ikasleenjatorria, berriz, zabalagoa da, Iru-ñerriko ikastoletatik ez ezik, Tafa-llako eta Zangozako ikastoletatikere etortzen baitira. Izan ere, ArteBatxilergoa euskaraz eskaintzenduen ikastetxe publiko bakarrada, eta, ondorioz, Nafarroako edo-zein lekutatik joaten dira Iturra-mara ikasketak egitera.

1986-87ko ikasturtean sortuzuten Iturrama BHI Institutua.Garai haietan Nafarroako Gober-nuak ez zituen irakaskuntza arlo-ko eskumenak, eta Iturramabatxilergo institutua Ministerioa-ren Ordezkaritzaren ardurapeansortu zuten. Urte haietan Biga-rren Hezkuntzako euskarazkoeskaintza ikastolena bakarrikzen. Eskaintza publikoaren beha-rra zegoen, eta, denborarekin,gizartearen premiazko eskaerabihurtu zen. Egoera horretan, Itu-rrama institutuak erronka beregain hartu eta euskarari ateakireki zizkion Iruñerrian. Lehenen-go urte haietan G eta D eredukoirakaskuntza eskaintzen zuten,hau da, alde batetik euskarazkoikasgaiak, eta, bestetik, erdarazhutsean.

1995-96ko ikasturtean bi hizkun-tza ereduak bereizi, eta IturramanD ereduko Bigarren HezkuntzakoInstitutu bihurtu zuten, eta ordu-tik hona, 12 urtetik 18 urtera arte-ko gazteak euskaraz hezten dituz-te. Beraz, DBHko bi zikloak gehibatxilergo hiru motak eskaintzenditu: Arteak, Natur eta OsasunZientziak eta Giza eta GizarteZientziak. Esan dugun bezala,Arte Batxilergoa 1998-99an ezarrizuten, eta hezkuntza publikoanArte Plastikoak eta Diseinua eus-karaz egiteko aukera bakarraeskaintzen du.

Aldaketa horrek, hain zuzen,eragin zion Iturramari kezka han-diena; izan ere, araudi berriarekin16 urte arteko ikasketak derrigo-rrezkoak bilakatu ziren. «DBHre-kin batera, 12tik 16 urte bitarteraikastera derrigortuta daude, etahorrek egituretan, funtzionatzekoeran aldaketak ekarri ditu. Adibi-dez, lehen, patioa ez zen zaintzeneta orain zaintzen da, ikasleek

AUKERA. Batxilergo ikasketa guztiak eskaintzen ditu Iturramak. ITURRAMA

OSPAKIZUNA. Urteurrena ospatzeko afixa. ITURRAMA

ezin dituzte ikasketak utzi… Hala,bada, lehen 300 edo 340 ikasle iza-ten zituzten, eta orain, berriz, 650dituzte. Lehen, lau urte ematenzituzten, eta orain, berriz, sei»,adierazi du Iturramako zuzendariTomas Astizek. Batxilergo artisti-koa euskaraz eskaintzeak aldake-tarik eragin zuela ere aitortu duzuzendariak, «Nafarroa osokoikasleak etortzen hasi ziren eta».

Bi aukeraIturramara sartzeko bi aukera di-tuzte, DBHko ikasketak egitera ba-tetik, eta batxilergoko ikasketakegitera bestetik. «Batxilergoan ha-mar talde ditugu, eta ikasleen er-diak institututik kanpo datoz, Iru-ñerritik Zangoza, Tafalla eta ingu-ruko herrietatik datozkigu», esandu Astizek.

Denetariko ikasleak dituzte Itu-rraman, eta gehienek zientzietakoikasgaia hautatzen dutela esan duzuzendariak. Zientzietako hiruikasle bakoitzeko Gizarte eta Arteikasgaietan bakarra izaten delaazaldu du. «Zientziak arrakastahandiagoa dauka, ikasketa edo ka-rrera egiteko aukera gehiago es-kaintzen duelako. Unibertsitateakeskaintza gehiago ematen du alorhorretan». Aipatzekoa da, halaber,emakume gehiagok egiten dutelabatxilergoa: ikasleen %60 emaku-meak dira.

ProfesionaltasunaArte arloko ikasketak «beharrez-koak» direla iritzi dio Astizek, etaikasketa horiek arautu zireneangizartearen eskakizun bati eran-

tzun bat eman zitzaiola uste du.«Ikasketa artistikoak duela gutxiarautu dira. Europako erdialdeaneta beste lurraldeetan araututaegon dira, eta ikasteko aukera izandute. Hala, Arte Ederretako Fakul-tatea lehen eskola zen; ikasketamusikalak duela gutxi arte ez duteonarpen ofizialik izan. Gizartea-ren gehiengo bat ez bada, puska ba-tek egin nahi zituen, eta arautzeakprofesionaltasuna bultzatu du».

Teknologia berriek gero eta era-

15urteurrena ‹‹ batxilergoaberria2011ko apirilaren 30a,larunbata

gin handiagoa dute gaur egungogizartean, eta horien erabilpenasustatzen saiatzen dira Iturra-man. «Baliabideak ez ditugu hel-buru bilakatu nahi, baina ahale-gin berezi bat egin nahi dugu lauedo bost urte barru gela guztietanproiektore bat izateko. Tabletakere erosi ditugu, ezinbestekoak di-relako», azaldu du Astizek.

Etorkin gutxiEgungo gizartean etorkinak gero

eta gehiago dira, baina egoerahorrek institutuan eragin gutxiduela dio Iturramako zuzenda-riak. Institutuan dituztenak gura-so mistoen seme-alabak direla dioAstizek. «Egon badaude, eta nor-maltasun osoz datoz, baina ezin daG ereduarekin konparatu. Halaere eskoletan gero eta gehiagoikusten dira. Guk ditugunak edoizan ditugunak bikote mistoenseme-alabak dira, hau da, bikote-ko bat atzerritarra da eta besteabertakoa». Kasu horietan, atzerri-tarrak atenditzeko plan berezi bat

EGITARAUA

10:00 ›Mahai-ingurua:Bertan,hainbat ikasturtetako ikasleohiak egonen dira.11:00 › Ikasle ohien bertsosaioa.11:30 ›Musika emanaldiak.12:00 › Antzerkia:ikastetxekoantzerki taldearen eskutik.12:30 ›Euskal dantzak eta fanfa-rrea.13:00 › Ikastetxeko bisitaArgazki zaharren erakusketa.Montxok kendu izen propioakurteetan zehar eginiko bideoenproiekzioa.14:00 ›Bazkaria.

dute Iturraman, baina bertaraaurretik ikastoletan izandakoikasle asko izaten denez, «bertanegin behar izan dute egokitzapenplana. Guri, hasitako lan horrijarraipen bat egitea egokitzenzaigu», gaineratu du.

Azken urteotan bullying kon-tuak ahoz aho dabiltza, baina ins-titutu garaian baino gehiago esko-lako urteetan izaten dela iritzi dioAstizek. Hala ere, horrelakokasuetarako protokolo bat landu dute Iturraman, BizikidetzaBatzordearen bidez. «Horrelakokasuak izaten direnean protoko-loa erabiltzen dugu, eta kasugehienak bideratzen dira».

Ikasle trukatzeakHizkuntzen ikasketa bultzatzekoasmoz, Paue (Frantzia), Sout-hampton (Ingalaterra) eta Bolog-na (Italia) hirietako ikastetxebatzuekin trukatzeak egitendituzte. «Guretzat, hizkuntzekgarrantzi handia dute, eta bultza-tzeko aukera handia da. Astebatez gure ikasleak hara doaz, etahangoak hona datoz. Horrelakoe-tan, klase bereziak antolatzenditugu. Hona datozenean, klasebatzuetara sartzen dira, institu-tuan nola lan egiten den ikus deza-ten, baina beste egun batzuetanegun osoko txangoak prestatzendizkiegu, Urederrara-eta… Gurefamiliek hartzen dituzte kanpota-rrak eta gure ikasleak hartzendituzte hango familiek. Ontzatjotzen dugu hori. Ikasleek askoestimatzen dute. Hizkuntzakbalio akademikoaz gain, bestebalio batzuk ere baditu. Garran-tzitsuena komunikazio tresna batdela da», azaldu du Iturramakozuzendariak.

16 batxilergoa ›› elkarrizketa berria2011eko apirilaren 30a,larunbata

LUIS JAUREGIALTZO / ARGAZKI PRESS

JON ASIER BARCENAS › EAEKO MATEMATIKAOLINPIADETAKO IRABAZLEA

«Matematikakerakargarriakdira,zailakdirelako»Arazo guztiak berarentzat erronkak direladio Jon Asier Barcenasek,eta gaineratu duhorien konponbidea bilatzeak erakartzenduela.

Erronkak gustuko ditu Jon AsierBarcenasek. Zamudioko Bizkaiaikastetxean batxilergoko 1. ikas-turtea egiten du, eta matematikakgustuko ditu. Matematikako txa-pelketan aurkeztu da, eta Espai-niakoan ongi aritzea du erronkanagusi. Euskal Autonomia Erkidegokomatematikako olinpiadetakotxapelduna zara, nola suertatuzen bertan parte hartzea Betidanik laket izan ditut horrela-ko probak, eta, gainera, matemati-kak asko gustatzen zaizkit. Ez neu-kan ezer galtzerik horra joanda;hortaz, nire galdera da: ‘zergatikez joan?’.Nola izan zen egindako proba? Esan dezaket hasteko nahiko zor-tea izan nuela. Parte hartu genuengehienak arruntak ginen, mailaberekoak, ez zegoen horrelako izarbat. Horrenbestez, alde horretatiknahiko zorte izan nuen. Gainera,ariketa bat berriro begiratu eta, zo-rionez, akats bat ikusi nuen. Nahi-ko akats tontoa zen, x 9 egiterako-an akatsa egin nuen.Erronka baten gisa hartzen al di-tuzu horrelako lehiaketak?Proba hau hartu dut erronka mo-duan, eta hurrengo ikasturterakosaiatuko naiz ahalik eta hoberen

prestatzen. Orain bai hartu nahidudala proba hau erronka mo-duan. Espainiako txapelketan zer-bait lortzeko erronka bat lortzeaizango da helburua. Espainiako Olinpiadan parte har-tu duzu?Izugarrizko maila dago. Ariketakzailagoak dira eta erronka bat har-tzeko oso ona. Nola prestatzen dituzu ariketak?Nola prestatzen duzu zeure bu-rua horrelako lehiaketa bateanparte hartzeko?Matematiketako tailer batera joannintzen, eta bertan gauza batzukirakatsi zizkidaten. Gainera, au-rreko urteko ariketa batzuk eginnituen, eta horrek asko lagunduninduen. Orain, eta batez ereudan, helburua zenbat eta buruke-ta gehiago egitea izango da. Arazoa buruketak planteatzea alda?Bai halaxe da. Ordubete behar iza-ten da erantzuna lortzeko, eta pa-zientzia behar izaten da. Hortaz,pazientzia lantzeko behar izatendute ariketok.Pazientziaz gain, imajinazioa erebehar al da? Hasteko, prestakuntza behar da.Hau da, zenbait arazo edo buruke-tatarako teoria behar duzu; teoria

hori ez baduzu, ezin duzu erantzu-na aurkitu. Teoria hori edukita, es-karmentua behar duzu jakitekonondin nora jo dezakezun, eta geroegun ona izateak izugarri lagun-tzen du. Noiz konturatu zinen matemati-kak gustukoak zenituela?Arlo hauek, matematikak bezala,betidanik gustatzen zaizkizu edoez zaizkizu gustatzen. Arraroagustuak aldatzea da.Sanjoanetarako kalean izango alda disko berria? Ez, bistan da ez dela ordurako bu-katua egongo.Zer esaten dizute etxean?Zoriondu egin naute, eta aurreraegitera animatu naute. Hurrengoikasturtean zerbait lortzeko ani-matu naute. Oso ongi hartzen dutedena, eta, gainera, ez didate presio-rik jartzen.

Zer dute matematikek, zerk era-kartzen zaitu? Arazo bat duzunean erantzun bataurkitzen pentsatzen hasten zara.Arazo guztiak niretzat erronkakdira, eta horien konponbidea bila-tzeak erakartzen nau.Matematikak gorrotagarriak iza-ten dira zure adineko ikasle asko-rentzat.Zerbait egin beharko al li-tzateke erakargarriagoak izate-ko? Arazoa da nola egin erakargarria-go maila jaitsi gabe. Erakargarria-goak egiteko erraztasun gehiagojar daiteke, baina ez lirateke bene-tako matematikak izango. Nire us-tez, zailak direlako dira erakarga-rriak matematikak. Denbora askoa aritzen al zara? Garaiaren arabera, azterketa askobaditut ez. Gabonetan, esaterako,ordubete aritzen nintzen egunero;eta oporraldietan eta azterketarikez dudanean saiatzen naiz denbo-ra gehiagoan aritzen.Zure ikasgelan zer egiten duzumatematiketan?Irakasleak nahi dudana egitekoematen dit denbora hori, eta, au-

rreratuta nagoenez, 2. mailako li-burua eman dit. Matematikekinbukatzean fisikako kontuekin ha-siko naiz eskola horretan. Fisika-ko olinpiadak prestatu nahi ditut,ez dut uste arazo handirik izangodudanik arlo horretan. Gainera,gero unibertsitatea dator, eta horzaila da benetan aurreratuta joa-tea. Zer beste zaletasun dituzuIrakurtzea asko gustatzen zait. La-gunekin zinemara joatea ugarigustatzen zait. Pelikula gehienakgustatzen zaizkit. Gidoiak zentzuabaldin badu eta biolentzia soilik ezbaldin badu, ez naiz oso zorrotza.Bestalde, astero ordubete GurutzeGorrikoei laguntzen ematen dut,eta idaztea ere asko gustatzen zait.Zer-nolako ariketak egin beharizan zenituen?Matematiketako hainbat gairi bu-ruzkoak ziren. Geometrian bi ara-zo zeuden, eta hori asko landu be-har dut, oso baldarra bainaiz. Fun-tziozko kontu bat zegoen, etaoinarrizko aritmetikari zegozkionbeste bi. Oinarrizkoa diodanean,ezagutza gutxi eskatzen dutenakdira, baina arazoak zailak izatendira. Zenbat orduko azterketa izanzen?Probak bi ataletan banatzen ziren,eta bakoitzak 3 ordu eta erdi irau-ten zuen. Beraz, denera 7 ordu.Kanpotik astuna dela dirudi, bai-na hor zaudenean, denbora gehia-go behar duzu.Zein ogibidetan jardun nahiduzu?Fisika edo Telekomunikazioarenbidetik jo nahi dut.Zer esango zenieke zu bezalakogazteei?Horrelako probetan parte hartze-ra animatu eta horretarako beharbezala prestatu daitezela. Oso tris-tea da horrelako proba batera joa-tea matematiketako buruketa ho-rietako bat egin gabe. Bestalde,irakasleek gehiago sustatu behar-ko luketa nota onak dituztenak ho-rrelakoetan animatzea eta lehe-nengo mailetatik jendea zailtzea;bestela, etxekolanak ez egiteraohitzen dira, eta batxilergoa hutsegiten dute ohitura ez hartzeaga-tik. Horrenbestez, nik eskatukonuke DBH hasieratik etxekolanakegitera behartzera; horrela, ez lira-teko horren kaskarrak izango.

«Arazoa damatematikak nolaegin erakargarriagomaila jaitsi gabe»