Escribiu: poesía da época Nos, narrativa, teatro e ensaios breves.

Estudou na Facultade de Filosofía e Letras de Santiago, abandonou para ser periodista e converteuse no director do Faro de Vigo e ingresou na Real Academia Galega

Mar ao norde, temática mariñeira; Poemas do si e non, orientada ao suprarrealismo e A noite vai como un río, un amor en tempo de guerra

Don Hamlet e tres pezas mais, traxicomedia. Función de Romeo e Xulieta e Palabras de véspera

Ensaios: Tesouros novos e vellos e A cociña galega.

Merlín e a familia e outras historias, memorias narradas, as crónicas de sochantre, historias protagoizadas, se o vello Sinbad volvese ás illas. Escola de menciñeiros e Xente de aquí e acolá, narracións a modo de retratos.

Xosé María Díaz Castro, nace en Guitriz, Lugo no 1914 ata o 1990. Foi escritor e traductor da lingua

galega.Ingresa no Seminario de Santa

Catalina de Modoñedo pero sin ser ordenado.

Máis tarde trasladase a Madrid no ano 1948 onde foi profesor, era unha persoa con moitos idiomas

(14) e traballou como traductor no Instituto Hispánico no Ministerio

do Interior. O 21 de xunio do 2013 a Real

Academia Galega acorda dedicarlleo Día das Letras Galegas do 2014.

María Froján Lozano 3 E.S.O/B Lingua Galega

Este autor só escribiu unhaobra, el poemario Nimbos (1961),

está influiu moito nos poetas posteriores debido a súa

perfección e a preocupación por Galicia e os problemas dos seres.

A obra trata sobre unharelfexión das preocupacións,

relixión e da natureza.O seu poema máis coñecido e “Penélope” fala da sua terraGalicia que sinte que está

dormida pero nunca perde a esperanza.

A súa vida:

Nació en Pontevedra o 16 de decembro de 1811 e

morreu en Vigo o 29 de xuño de 1876. Comenzou os

a estudar humanidades no convento de Santo Do-

mingo na Coruña, e de 1829 a 1835 estudou Dereito

en Santiago de Compostela.

Traballó de avogado na Coruña, e en 1841 casouse

con Serafina Amando Boullosa e tuveron catorce fi-

llos. Traballou con dous xornais editados en Ponteve-

dra:

El País.

La perseverancia.

Participou no rexurdimento literario ga-

lego, una das súas obras máis significati-

vas foi “A Gaita Galega”, que publicouse

en 1853, porque foi a primeira obra es-

crita en galego moderno.

Obras que escribiu Xoán:

A Gaita Gallega 1853, o titulo

completo e “A gaita gallega to-

cada polo gaiteiro, ou sea carta

de Cristus para ir deprendendo

a ler, escribir e falar ben a len-

gua gallega”.

Vocabulario gallego-castellano

A' Galicia

A Galicia

Contos da aldea que parecen

historias da vila ou historias da

vila que parecen contos da al-

dea.

Bibliografía:

http://gl.wikipedia.org/wiki/Xo%C3%A1n_Manuel_Pintos#Traxectoria

http://galegos.galiciadigital.com/es/xoan-manuel-pintos-villar

http://www.lavozdegalicia.es/ocioycultura/2010/06/05/00031275720371249540256.htm

Características:

Foi claro precursor do rexurdimen-

to da lingua galega.

Escribiu o primeiro libro en galego

moderno sobre o cal se apoia o re-

xurdimento.

Era autor dun único libro trilingüe.

Categoría: Investigador, bibliotecario, archivero

Fecha de Nacimiento: 30 de julio de 1906 (†23 de abril

de 1975)

Lugar de Nacimiento: Louro, Cordeiro, Valga

(Pontevedra) Xesús Ferro Couselo que empregaba o seu tempo no coñecemento científico da lingua e da cultura galegas e na súa defensa e reivindicación en tempos difíciles. Non produciu creación ninguna literaria, pero si unha importante obra científica na materia da historia, a arqueoloxía e a etnografía, na súa condición de director do Arquivo Histórico e do Museo Arqueolóxico de Ourense.A súa investigación filolóxica, estaba centrada na historia do galego, na onomástica e sobre todo na

edición de textos galegos medievais. Pero máis alá da súa vida como investigador, Ferro Couselo foi un activista de Galicia, do galeguismo e do galego: como membro do Seminario de Estudos Galegos, como un dos fundadores do Partido Galeguista e das súas Mocidades ou, xa durante a ditadura, como persoa estreitamente vinculada ás principais institucións do galeguismo: a editorial Galaxia, a revista Grial , o Padroado Rosalía de Castro, a Asociación Cultural Auriense e moitas outras iniciativas que impulsou. Tamén como membro da Real Academia Galega, dentro da cal foi un dos impulsores, xunto con Fernández del Riego, da institución do 17 de maio como Día das Letras Galegas.

OBRAS:

Xénesis e as primeiras dispersións dos pobos(1931-32).

Grandeza e fin da case e torre de Marceo(1952).

Deus Bandua da Veiga(1956).

Cómo e por qué os escribanos deixaron de empregar o galego(1958).

A vida e fala dos devanceiros (1967,Galaxia).

Magosto do Señor San Martiño(1967).

A súas obras se caracterizan por usar mucho la Historia e elementos

científicos.

Portada: A vida e fala dos devanceiros (1967, Galaxia).

Roberto Vidal Bolaño, Letras Galegas 2013

1950

1955

1960

1965

1970

1975

1980

1985

1990

1995

2000

2005

2010

31 de Xulio de 1950 Nace en Santiago de

Compostela

Anos 70, forma parte do “Grupo Abrente", onde

renovou e actualizou tanto a escrita como as

representacións dramáticas galegas.

Forma parte do "Grupo Antroido”, despois do seu despido no banco no que

traballaba. Comeza a profesionalizar o teatro galego.

1984: Foi un dos primeiros di-rectores que participaron no

teatro instucional, poñendo en escena “Agasallo de sombras”, en colaboración có Centro Dra-

mático Galego.

Coida e destaca o diálogo có público e o teatro histórico.

Influenciado por Ramón Otero Pedrayo, de-fende a recuperación do popular.

Unha das súas maiores influencias foi a do teatro de Valle-Inclán (a quen menciona

varias veces ó longo da súa obra)

As súas obras caracterízanse polo seu realismo, simbolismo, surrealismo e

impresionismo.

Adícaselle o día das Letras Galegas no 2013

Laudamuco, señor de ningures (1976)

Bailadela da morte ditosa

(1980)

Agasallo de Sombras (1992)

Días sen gloria (1992)

Saxo Tenor (1993)

Rastros (1998)

Falece en 2002

Naceu en Orense ,formou

parte da irmandade da fala ourensá e do grupo nos

do cal era director

Escribiu artigos en varios

periódicos que son Miña Terra ,La

Centuria e A nosa terra neles

falaba sobre a actialidade

cuestións filosóficas e escribía

glosas.

Suas obras son:

Alveiros

O Porco de Pé

A velliña vella

A trabe de ouro e a

trabe de alquitrán

O lobo da xente

A coutada

O bufón de El Rei

Nós, os inadaptados

Mitteleuropa

O sentimento da terra

na raza galega

Os Europeos en

Abrantes

Alveiros é do 1919 e

o escribiu un pouco

despois de unirse ao

galeguismo,nela

desvela unha parte

da súa ideoloxía

xuvenil.

Vicente risco ,letras galegas,1981

O porco de pé é

do ano 1928 e a

sua única

novela en

galego,nela fai

unha sátira

sobre os homes

vulgares.

Nós,os

inadaptados é do

1933 nela

recóllese o seu

pensar na sua

etapa anterior ao

galeguismo.

Os europeos en

Abrantes e a súa

segunda novela

máis está

inacabada,é do

1927 ,é unha sátira

contra algunhas

persoas coñecidas.

UXÍO NOVONEYRA

LETRAS GALEGAS 2010

Entre 1962 e 1966 vive en Madrid onde traballa na Radio Televisión Española dirixindo diversos programas de divulgación literaria.

Uxío Novoneyra nace o 19 de xaneiro de 1930 na Serra do Courel. Estuda bacharelato en Lugo e Filosofía e Letras en Madrid. Traba amistad con Manuel María en 1945 y con María Mariño Carou en 1947. Coa publicación do seu primeiro libro, Os Eidos (1955), convértese nun referente da literatura galega.

Exerceu a Presidencia da Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) do 1983 ata 1999 cunha labor crítica en defensa da lingua e cultura galega ata a súa morte en 1999.

OBRAS

DESTACADAS

Os Eidos (1955)

Os Eidos 2. Letanía de Galicia e outros poemas (1974)

Poemas caligráficos (1979)

Tempo de elexía (1991)

Gorgorín e Cabezón (1992)

Camelio xaponés (1995)

Dos soños teimosos (1999)

CARACTERÍSTICAS

DA SÚA OBRA

Liríca paisaxística: paisaxe mitificada.

De carácter existencial: con pouca presencia humana na paisaxe.

Fonosimbolismo, simbolismo gráfico-visual, vulgarismos, dialectismos – efecto sonoro e visual.

Presente o seu compromiso nacionalista e marxista.

Estilo litúrxico.

BIBLIOGRAFÍA

http://www.xunta.es/linguagalega/arquivos/Flora_Courel_poesia_Novoneyra.pdf

http://uxionovoneyra.com/ES/work/

http://www.slideshare.n

et/mosteiro/poesa-

galega-de-posguerra

http://gl.wikipedia.org/

wiki/Ux%C3%ADo_Novon

eyra

http://www.ecured.cu/in

dex.php/Ux%C3%ADo_No

voneyra

Avilés de Taramancos

Letras galegas ano 2003

A súa vida

O seu pai era Severiano Avilés, mariñeiro e a súa nai Manuela Vinagre, labrega, que tiveron tres fillos antes de nacer

Antón. Fixo o bacharelato en Noia, e xa aos 15 anos publica o seu primeiro poema, en galego nunha revista de Noia.

Chegou á Coruña para facer estudos de náutica.E en 1959 fixo o seu primer libro en galego de poesia chamado A frauta i

o garamelo.

El despois en 1961 tibo que emigrar a Colombia hasta 1980 e ali conoceu ao que seria a súa muller. Unha vez finalizado o

contrato coa embaixada iniciou unha serie de traballos sen moito éxito ata que consegui un traballo como distribuidor de

libros.

O 15 de agosto de 1980 regresou a Noia na que organizou recitais poéticos e dende a que organizou a Sociedade Cultural

Catavento. Presidiu a Asociación de Escritores en Lingua Galega (1986), entidade pola que foi nomeado Socio de honra en

1995, e foi elixido concelleiro en Noia polo BNG, polo que ocupou o posto de concelleiro de cultura (1987-1991). E

Morreu dun cancro.

As súas obras(mais importantes.)

As moradías do vento (1955, separata de Atlántida).Caracteristicas: trátase dun conxunto de sete composicións. Os

eixos clave deste breve poemario que xira ó redor dos distintos ventos coruñeses, son o enxalzamento da natureza e a

preocupación musical e formal dos versos, demostrandoun máis ca notable dominio da lengua.

A frauta i o garamelo (1959)O tempo no espello (1982, Edicións do Castro). Caracteristicas: Esta reducida edición

recolle once composicións relacionadas tamén coa vivencia da natureza nun estado puro na liña imaxinista de Amado

Carballo, e na que a referencia serán os paxaros da terra.

Cantos caucanos (1985, Sotelo Blanco).Caracteristicas: seu máis alto poemario ata ese momento, polo que vai recibir o

Premio nacional da Crítica, Cantos Caucanos. As lembranzas dunha natureza exuberante, dunha época de vida moi natural

e fundida co medio natural, os temas recorrentes da vida, amor, música, tipos, aparecen como eixo dunha.

As torres no ar (1989, Sotelo Blanco).Caracteristicas: Tratase un pouco unha maneira de entrar novamente na terra,

de recuperar o paraíso perdido e retomar o tempo da infancia. Neste libro recoñece os lugares e sensacións da infancia.

Obras menos importantes

Poemas a Fina Barrios. Pequeno canto (1959)

Pomas soltos a Maricarmen Pereira (1961)

A viaxe a emigración colombiana (1961)

Poemas da ausencia (1963, 1969)

Nova Crónica de Ulises (1978)

Volta a Galicia (1980)

Daniel Rodriguez CastelaoII día das letras galegas 1964

Castealo naceu en Rianxo no ano 1886. No ano 1896 emigrou a Arxentina xunto a sua familia, isto marcou considerablemente a sua tematica das suas obras, cando volveu da pampa estudou medicina onde foi coñecido polo seu humor nas clases da universidade. Cando era adulto fundou o partido galeguista e internouse na politica onde tivo grande éxito.

As suas obras mais destacadas foron:Cego da romería 1913.Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete 1922.As cruces de pedra na Galiza 1926Cousas 1926, 1929Cincoenta homes por dez reás 1930.As cruces de pedra na Bretaña 1930.Nós 1931Os dous de sempre 1934Retrincos 1934Galicia Mártir 1939Atila en Galicia 1937Milicianos 1938Sempre en Galiza 1944Os vellos non deben de namorarse, obra teatral publicada en 1953As cruces de pedra na Galiza 1950.

As caracteristicas mais destacadas das suas obras foron principalmente causadas polos acontecementos que o rodearon, por exemplo o seu viaxe a arxentina que lle reflectiu de tal forma que escribiu sobre iso un libro. Tamen sobre a morte dun ser querido para el ou sobre a sua aldea natal.

Daniel Rodriguez CastelaoII día das letras galegas 1964

Castelao naceu en Rianxo no ano 1886. No ano 1896 emigrou a Arxentina xunto a sua familia, isto marcou considerablemente a sua tematica das suas obras, cando volveu da pampa estudou medicina onde foi coñecido polo seu humor nas clases da universidade. Cando era adulto fundou o partido galeguista e internouse na politica onde tivo grande éxito.

As suas obras mais destacadas foron:Cego da romería 1913.Un ollo de vidro. Memorias dun esquelete 1922.As cruces de pedra na Galiza 1926Cousas 1926, 1929Cincoenta homes por dez reás 1930.As cruces de pedra na Bretaña 1930.Nós 1931Os dous de sempre 1934Retrincos 1934Galicia Mártir 1939Atila en Galicia 1937Milicianos 1938Sempre en Galiza 1944Os vellos non deben de namorarse, obra teatral publicada en 1953As cruces de pedra na Galiza 1950.

As caracteristicas mais destacadas das suas obras foron principalmente causadas polos acontecementos que o rodearon, por exemplo o seu viaxe a arxentina que lle reflectiu de tal forma que escribiu sobre iso un libro. Tamen sobre a morte dun ser querido para el ou sobre a sua aldea natal.

MARÍA MARIÑO CAROU

Letras Galegas 2007

Naceu en Noya o 8 de

xuño de 1907 e mo-

rreu en Parada

do Caurel o 19 de

Comezou a tra-

ballar antes de

rematar os

En 1953 comeza

unha amizade con

Uxío Novoneyra,

isto permitiulle en-

trar en contacto

con moitos escri-

Traballa como cociñei-

ra no pazo de Goiáns.

Na biblioteca do Pazo

ten o seu primeiro con-

En

1957, empeza

a escribir:

primeiro en es-

pañol e des-

pois en galego.

En 1963 edita

PALABRA

Publicado en 1963 e o

seu único libro que

publicou en vida e son

70 poemas escritos

entre 1958 e 1963, a

autora mostra a súa

Obras:

Traduciu obras doutros idiomas a galego, por exemplo “Da esencia da verdade”.

Pubricou varios ensaios coma por exemplo:

-Significado metafísico da Saudade

-A saudade en Rosalía

-Para unha filosofía de saudade Únense en “A Filosofía da Saudade”.

-A Filosofía e o Home

-Saudade e Sociedade

Ramón Piñeiro Letras

Galegas 2009

Jimena Diz Casal

3º ESO A

-A lectura de “O Pobo Galego”

desperta nel un gran interés polo

movemento político e cultural de

Galicia.

-Conseguiu que o galego superar-

se a cualificación de lingua rural ou

poética.

-En 1967 ingresa na Real Academia

Galega.

-En 1983 convértese no primeiro

presidente do Consello da Cultura

Galega.

Características: trátase dun libro de cinco traballos que falan sobre a constitu-

ción ontolóxica do ser, a partir do sentimento da saudade.

O autor entende a filosofía coma o anhelo humano de comprender a realidade

co método da interrogación– resposta.

Rafael Francisco Antonio Olegario Dieste Gonçalves máis coñecido por Rafael Dieste naceu en Rianxo o 29 de xaneiro do ano 1899, e morreu en Santiago de Compostela o 15 de outubro do ano 1981. Foi un escritor español, e escribía en lingua castelá e galega. Era un fascinado da lec-tura dende rapaz, especialmente con temas filosóficos e científicos. Despois de deixar de estudar pintura aos dezaoito anos, no ano 1914 iniciou os seus estudios secundarios na escola de Santiago, e no ano 1917 viaxou a México por un ano, ata que regresou a España no ano 1918 tras una prolongada estancia en Cuba. Durante a guerra de Marrocos serviu coma soldado na campaña militar de Rif, e ao reintegrarse na vida civil, traballou en Vigo como periodista en O Faro De Vigo, Galicia, e O pobo galego, pu-blicación galeguista e democrática da que foi secretario da redacción e á que contribuíu con arti-culos en galego e castelá.

A súa vida.

As súas obras:

En 1926 publicou unha colección de contos, Dos arquivos do trasno, coa que gañou inmediata reputación como narrador, xénero que cultivou ambientando os seus relatos nunha Galicia primitiva e de lenda, mesturando a miúdo o real e o fantástico. En 1927 apareceu a súa obra de teatro A fiestra valdeira e en 1930 publicou Viaxe e fin de don Frontán. En 1933 apareceu o seu único libro de poesía co título de Roxo farol amante, así como a peza teatral Quebran-to de dona Luparia. En 1935, subvencionado pola Xunta de Ampliación de Estudos, realizou unha estanza en Francia e Bélxica que lle permitiu afondar nos seus coñecementos da arte escénica e a literatura teatral. Ao estalar a guerra civil española uniuse ao bando republicano. Foi cofundador da revista Hora de España e parti-cipou nas publicacións o mono azul e Romancero xeral da guerra de España. Escribiu teatro de guerra, publican-do Ao amañecer (1936) e Novo retablo das marabillas (1937). Ao termo da contenda pasou a Francia, para logo trasladarse a Uruguai e, de alí, a Arxentina, onde publicou, en 1943, Historias e invencións de Félix Muriel, com-posta por narracións con elementos autobiográficos, así como Viaxe, duelo e perdición(1945) e Loitas co descon-fiado (1949). Ata 1948 traballou como director literario da editorial Atlántida de Bos Aires, e logo foi lector de español na Uni-versidade de Cambridge(1950-1952) e profesor de lingua e literatura españolas en dous centros mexicanos: o Instituto Tecnolóxico e de Estudos Superiores de Monterrey e a Universidade de Novo León. Dende 1954 residiu de novo en Arxentina, ata que en 1961 regresou definitivamente a España, onde repartiu a súa vida entre Rianxo e A Coruña. En 1970 ingresou na Real Academia Galega, lendo un discurso titulado A vontade de estilo na fala popular. Foi tamén autor de diversos ensaios, entre os que destacan Novo tratado de paralelismo (1955), Pequena clave or-tográfica (1959), Testamento xeométrico (1975) e o alma e o espello, de 1981. En 1983 publicouse o volu-me Testemuños e homenaxes, e en 1985 apareceron algúns artigos inéditos recollidos no libro A illa. Táboas dun naufraxio.

Rafael Dieste

Andrea Díaz

Pacheco

Realizado por:

Biografía:

Javier Huerta, Emilio Peral y Héctor Urzaiz (2005). Teatro español de la A a la Z. Recuperado el 13-05-2014 de; http://es.wikipedia.org/wiki/Rafael_Dieste#Obra

Desconocido (2014). Os arquivos do trasno. Recuperado el 13-05-2014 de; http://www.epdlp.com/escritor.php?id=1651

Desconocido. Rafael Dieste. Recuperado el día 13-05-2014 de; http://www.ecured.cu/images/b/b7/Rafael-dieste.jpg

Desconocido. Escritores gallegos. Recuperado el 13-05-2014 de ; http://www.buscabiografias.com/bios/biografia/verDetalle/7934/Rafael%20Dieste

Desconocido (2006). Rafael Dieste. Recuperado el 13-05-2014 de; http://www.bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=RafDiest&alias=Rafael+Dieste

Letras

galegas

1995

Valentín Paz Andrade naceu en Lérez o 23

de abril de 1898. Alí vivíu na rúa do poeta

Juan Bautista Andrade, tío de Valentín (e

tataravó meu) e que ademais foi a persoa

que lle contaxia o amor pola literatura e por

Galicia.

Despois de estudar o bacharelato en Ponte-

vedra, marcha a Santiago en 1917 a cursar

Dereito na Universidade compostelá. Alí

coñece a moitos escritores e políticos gale-

guistas e publica os seus primeiros traballos

Fai o servizo militar en África e o mesmo

tempo traballa como xornalista de guerra.

De volta a Pontevedra o seu tío, Juan Bau-

tista Andrade, preséntalle ó que será seu

amigo e mestre, Alfonso Rodriguez Castelo-

Comeza así unha relación de amizade que

durará toda a vida.

En 1920, Valentín establecese en Vigo e un

ano despois funda e dirixe o diario Galicia.

A vida de Valentín sempre estivo ligada a

Galicia e ó mar. Foi un dos precursores de

Vigo como gran porto de pesca e a ONU o

nomea asesor en temas pesqueiros.

En 1942 funda en Vigo a revista Industrias

Pesqueras , que dirixiu ata súa norte.

En obras como “Pranto matricial”,

“Sementeira do vento”, “Galicia como

tarea”, “La marginación de Galicia” ou

“El capital como factor de desarrollo de

Galicia”, mostrou a súa preocupación

pola realidade socio-económica da nosa

terra.

“Galicia como tarea” é un manual teórico

-práctico do galeguismo, no que o autor

denuncia as deficiencias de Galicia e

reflexiona sobre a cultura e galego como

a lingua propia que falaban os galegos

antes da chegada do castelán.

“Canto do pobo disperso”, é un poema

que representa una homenaxe á condición

migratoria dos galegos

Paz Andrade mostra tamén a súa preocu-

pación política en obras como “O modelo

federal para a constitución do Estado ga-

lego” e “Testimuñas e perspectivas de

homenaxe ó Seminario de Estudos Gale-

gos” (1978).

Valentín publicou tamén a biografía

máis importante de Castelao, “Castelao

na luz e na sombra” (1982).

Defendeu e utilizou a lingoa galega en

poesía e narrativa durante toda a súa vi-

da.

Caracter íst i cas da súa obra

En Poesía:

Pranto Matricial (1954)

Cartafol de Homenaxe a Ramón

Otero Pedrayo (1986)

Sementeiras do vento (1968)

Cen chaves de sombra. (1979)

Ensaio literario, económico, histórico

la Anunciación de Valle Inclán

(1967)

La marginación de Galicia (1970)

Galicia como tarea. (1959)

Castelao na luz e na sombra (1982)

Galicia lavra a súa imaxen (1985)

Valentín Paz Andrde Letras galegas 2012

A súa vida

As súas obras

En 1964 foi nomeado membro da Real Academia Galega

co discurso titulado “A Galeguidade na obra de Guima-

raes Rosa”.

Ademais de escritor e xornalista, foi un coñecido empre-

sario e avogado especializado en temas pesqueiros.

Como político, foi secretario do Partido Galeguista fun-

dado por Castelao, senador e representante de Galicia na

Comisión de los diez na etapa da transición.

Valentín Paz Andrade morre en Vigo o 19 de maio de

1987, ós 89 anos de idade.

En 2012, a Real Academia Galega dedicoulle o Día das

Letras Galegas, entón, pregunteille ó meu avó como fora

e me dixo que fora un home serio, familiar e con Galicia

sempre metida na cabeza,

“nunca perdeu a esperanza

de que Galicia fora mellor”.

Marcial Valladares- Letras Galegas 1970

• Naceu en Vilacosta, Pontevedra• Fixo Dereito en Santiago, pasando a traballar

como xuíz e de Xefe Superior da Administración Civil

• A partir de 1866 se dedica ás letras• Colabora con revistas galegas e americanas• Investiga a literatura anterior, a popular

Datos máis importantes da súa vida

1. Diccionario Gallego-Castellano2. Cantigueiro popular. 3. Elementos de gramática gallega4. Conversa entre arrieiros5. Maxiña ou a filla espúrea. Vigo: Galaxia, 1970.6. Ayes de mi país. Música impresa: o cancioneiro de Marcial Valladares7. Poesía8. Marcial Valladares: biografía dunprecursor no Rexurdimento galego

As súas obras

As obras de Valladares caracterízanse pola súainfluencia gramatical, porque a importancia sassúas obras radican fundamentalmente por ser diccionaros e demais. Polo tanto, teñenimportancia na linguística, nas súas regras. Grazas a eles, sabemos máis das palabras, do significado, procedencia, escritura, ortogtafía, entre moitas outras

Características das súas obras

Bibliografía:(2006). Marcial Valladares. Recuperado el 11/5/2014 de: http://www.bvg.udc.es/ficha_autor.jsp?id=MarValla&alias=Marcial+Valladares&solapa=biografiaReal Academia Gallega. Marcial Valladares Núñez. Recuperado el 11/5/2014 de: http://www.realacademiagalega.org/figuras-homenaxeadas/-/journal_content/56_INSTANCE_8klA/10157/28639

Naceu en Sada o 11 de febreiro de 1863 e morreu na Coruña o 15 de febreiro de 1940.

Dramaturgo, poeta, ensaísta e narrador.

O halagaban por ser o primeiro en falar o galegonun acto público. As tres obras ofrecen unha visión reduccionista da realidade galega, cunha intención didáctica e moralizadora.

Unha escena de A Ponte (1903)

Minia (1904)Mareiras (1923)

Membro do Comité Executivo que

redactou o Estatuto de 1932.

Director da Escola Rexional de Declamación , da Real Academia Galega e das Irmandades da Fala.

Claudia Torres Novelle 3º ESO B Lingua Galega -14/05/2014

Manuel Lugrís Freire - Letras Galegas 2006

Bibliografía:http://es.wikipedia.org/wiki/Manuel_Lug

r%C3%ADsLibro: Rodríguez F. O

Século XX. A literatura anterior á

Guerra Civil. Hércules de

Ediciones, S. A.

Manuel Lago González naceu en Randufe, Tui o 25 de outubro de 1865 e morreu en Santiago de Compostela o

18 de marzo de 1925. Foi obispo de Osma, de Tui e finalmente arzobispo de Santiago de Compostela.

Os seus primeiros poemas datan do ano 1880, publicando en El Eco del Miño o poema Al Aloya.

Máis tarde publicou outros poemas en periódicos como La Integridad, El Norte de Galicia, Galicia Diplomática ou Galicia Católica. Nestos poemas reflexa principalmente o tema da natureza e os recordos da sua xuventude no seu pobo natal.

Dez anos depois apareceron catro dos seus poemas: Alborada, San Campio, Fror Nova e O neno Xesúsn , foron musicais que estaban musicados por José Torres Crego.

Tamén escribiu poesías de carácter histórico- narrativo, marianas e navideñas.

http://www.galiciadigital.com/_images/galegos/manuel_lago_gonzalez.jpg http://fotos00.farodevigo.es/fotos/noticias/318x200/2012-08-27_IMG_2012-08-27_00:55:53_gv6.jpg http://www.economicadesantiago.org/gestion/catalogo/fot/Manuel%20Lago%20Gonz%C3%A1lez.JPGhttp://es.wikipedia.org/wiki/Manuel_Lago_Gonz%C3%A1lez http://galegos.galiciadigital.com/es/manuel-lago-gonzalez

Jorge León Santalices 3º E.S.O. B

Luís Seoane foi o ganador do pre-

mio ás Letras Galegas do 1994 e

un gran pintor, debuxante, grava-

dor e escritor arxentino-español.

CRONOLOXÍA

1 de xuño do 1910. Nace en Buenos Aires, os seus pais son emi-

grantes galegos.

1916. Volve a Galiza a estudar na Coruña.

1920. Vai a Santiago, estuda bacharelato .

1927-1933. Métese en partidos de esquerda republicana. Ilustra

libros e fai exposicións.

1932. Licenciase en Dereito e Ciencias Sociais en Santiago.

1934. Volve á Coruña como avogado e entra no Partido Galeguis-

ta.

1936. Participa no Estatuto de Autonomía. Empeza a guerra e se

fuga a Buenos Aires.

1937. Publica Trece estampas da traizón.

1943. Funda a revista Correo Literario e a Editorial Nova.

1948. Funda a editorial Botella ao mar e expón en Buenos Aires e

Caracas.

1949. Expón en Londres e coñece a Picasso.

1952. Publica Fardel d ´eisilado

1952-1962. Expón en Nueva York e funda Galiza emigrante e

Citania.

1956. Publica Na brétema, Sant –Yago.

1958. Premio da Exposición Universal de Bruselas e do Senado

da Nación Arxentina.

1959. Publica As cicatrices.

1962.Premio Palanza.

1963-1979. Expón en Europa e Sudamérica. Funda Sargadelos e

o Museo Carlos Maside.

5 de abril do 1979. Morre na Coruña.

OBRAS

POESÍA(obras máis importantes)

Fardel d'eisilado

Na brétema, Sant-Yago

As cicatrices

NARRATIVA

Tres follas de ruda e un allo verde

TEATRO

A soldadeira

O irlandés astrólogo

Eiroa

Castelao artista

BIBLIOGRAFÍA: http://www.luisseoanefund.org/fundacionls/es/luisseoane http://es.wikipedia.org/wiki/Luis_Seoane

BIBLIOGRAFÍA IMÁGENES: http://www.todocoleccion.net/galicia-as-cicatrices-por-luis-seoane-buenos-aires-1959

-col-herba-namorar-raro~x30187041

http://www.march.es/bibliotecas/repositorio-cortazar/ficha.aspx?

l=1&p0=cortazar:626

http://www.uniliber.com/autor/Luis-Seoane.html http://www.lavozdegalicia.es/ocioycultura/2010/10/13/0003_8780771.htm

Luis Ángel Sánchez Pereiro, naceu en Monforte de Lemos o 16 de febreiro de 1958 e morreu na Coruña o 24 de maio de 1996.

Empezou a escribir aos 15 anos.

Estudiou Ciencias Politicas e Socioloxía en Madrid, despoís traballou na empresa familiar dedicada ao vidrio en Monforte. e volve a Madrid para estudiar idiomas (inglés, francés e alemá).

De 1983 a 1987 viaxou por Europa. Traballou como tradutor de  inglés, francés e alemá en dobraxe de cine e tamén na televisión (en episodios de Dallas, Kung Fu e The Young Ones).

Xunto a Antón Patiño, Manuel Rivas, e o seu irmán Xosé Pereiro funda a revista Loia. En 1981 marcha a vivir á Coruña onde únese á revista La Naval, coa que contactou con varios poetas como Xavier Seoane, Francisco Salinas ou Xulio Valcárcel. Participou en varias antoloxías coma De amor e desamor e De amor e desamor II .

Nunha revista na que participou ,Luces de Galiza, publicaría, un ano despois da súa morte, os oito capítulos da novela Náufragos do Paradiso.

En vida publicou dous poemarios: Poemas e Poesía Ultima de amor e enfermidade.

Obras publicadas:

Poemas.1981-1991 (1992)

Poesía última de amor e enfermidade ,(1995).

Poemas para unha Loia .(1996).

Conversa ultramarina.(2011).

Náufragos do Paradiso.(2011).

Modesta proposición e outros ensaios.(2011)

Poesia completa.(2011).

Obras Completras (2011).

A súa obra ! A sua obra según a RAG presenta influencias expresionistas, que reflexan un contacto íntimo coa literatura xermánica e algúns rasgos de contracultura. Nela descríbese o mundo contemporáneo enfrentándose coa tradición, con crudeza , fraxilidade, sempre en contacto coas paixóns ,e o amor. Na súa obra critica e analiza detalladamente a existencia humana e a sua condición de mortais. Reflexa a rebeldía contra o poder estabrecido ,e contra todo o que rompese as regras do individualismo e liberdade. Foi un revolucionario. Moitos grupos punk españois incluiron as letras dos seus poemas en sus cancións.

Carlos Núñez Dios

3º ESO, A

Mariña Reguera Vilán 3ºESO-B

Estudou no Seminario Santa

Catalina (Mondoñedo).

Membro da Academia Galega e

colaborador do Instituto de

Estudos Galego Padre

Sarmiento. Traduciu ao galego

textos de Horacio, Teócrito,

Tibulo… Dedicou súa vida a

creación poética.

Naceu o día 10 de junio de 1909 e finou o 29 de julio de 1961.

Libro Señardá (1930). Contén poemas escritos del.

Corazón do vento (1933). Contra el ángel y la noche (1941).

Seu exclusivo libro en castelán. Cómaros verdes (1947). Libro

poético de madurez. De día a día (1960). Acumula

poemas escritas durante 30 anos. Lanza de soledá (1961). Pensa

sobre a vida e a morte. Publica Nenias (1961). Manifesta

súa preocupación pola morte. Leva o seu cantare (1964).

Publicado polos seus amigos, producíndolle así unha homenaxe.

Esta autora naceu o día 6

de marzo de 1869 e mo-

rreu o día 4 de novembro

de 1950.

Naceu e morreu na Coru-

ña.

O día 4 de marzo de 1945

foi elexida membro da

Real

Academia Galega, foi a

primeria muller en formar

parte de

esta academia, aínda que

ela non chegou a saber

que era membro de esta

academia, xa que non lo-

grou leer a carta.

Obras principais da autora:

Sorrisas e bágoas

Familia de lobos

Feito por: Andrea Vigo Outón, 3º ESO B, Sek Atlántico

Un dos mellores

escritores galegos

Nomeado numerario da Real Academia Galega en 1963.Homenaxeado en 1997 no Día das Letras Galegas.

Na década dos 50 Á lus do candil. Contos ao carón do lume (1953), relatos centrados no galego rural, influidos pola marcha de Lugo en 1941 polo franquismo.

Publica Historias que ninguén cre (1981) onde recopila a súa actividadexornalística tras volver a Lugo en 1953.

Todas as Letras do Día das Letras GalegasReal Academia Galega

Recuperado o 13/5/2014Publicado Maio do 2012

http://www.realacademiagalega.org/figuras-homenaxeadas/-/journal_content/56_INSTANCE_8klA/10157/14770

Ánxel FoleRecuperado o 12/5/2014

DATOS MÁIS SIGNIFICATIVOS DA SÚA VIDA

Naceu o 14 de novembro de 1886.

Foi un antropólogo e historiador español.

Traballou como funcionario de gobernación en Madrid.

Foi membro da Xeración Nós, do Seminario de Estudos Galegos e

das Irmandades da Fala.

Contribuiu á maduración da prosa galega.

Destacou pola sua labor dentro do ámbito científico

Fixo a complexa tarea de desenvolver o campo da arqueoloxía en

Galicia.

Falleceu o 30 de Xulio de 1954 en Ourense, por una dolenza reu-

mática.

A sexta edición do Día das Letras Galegas foi dedicado a él (1968)

LISTADO DAS SÚAS OBRAS

Prehistoria de Melide (Santiago, 1933)

Parroquia de Velle (Santiago, 1936)

La civilización céltica en Galicia (Santiago, 1953)

Prosas Galegas ( Vigo, 1962)

A Idade doo Ferro na Galicia ( Seminario de Estu-

dos Galegos, 1968)

Prehistoria (Galicia 1973)

Os Estrimniosm os Saefes e a Ofiolatría en Galiza

(1929, Seminario de Estudos Galegos)

Características das súas obras

Son finamente ornamentadas, a narrativa de Cuevillas sorprende pola súa riqueza sintáctica, léxi-

ca e rítmica. Os seus periodos eran breves, áxiles, nerviosos, sen apenas subordinaciones perturba-

doras do discurso; fonemas de delicada expresividad; e ritmos acelerados, urxentes, algunas veces

calmados e outros sosegados. Sólidas e ben definidas estructuras ideolóxicas e emocionales.

PORTADAS DAS SÚAS OBRAS

DATOS MÁIS SIGNIFICATIVOS DA SÚA VIDA

Naceu o 14 de novembro de 1886.

Foi un antropólogo e historiador español.

Traballou como funcionario de gobernación en Madrid.

Foi membro da Xeración Nós, do Seminario de Estudos Galegos e

das Irmandades da Fala.

Contribuiu á maduración da prosa galega.

Destacou pola sua labor dentro do ámbito científico

Fixo a complexa tarea de desenvolver o campo da arqueoloxía en

Galicia.

Falleceu o 30 de Xulio de 1954 en Ourense, por una dolenza reu-

mática.

A sexta edición do Día das Letras Galegas foi dedicado a él (1968)

LISTADO DAS SÚAS OBRAS

Prehistoria de Melide (Santiago, 1933)

Parroquia de Velle (Santiago, 1936)

La civilización céltica en Galicia (Santiago, 1953)

Prosas Galegas ( Vigo, 1962)

A Idade doo Ferro na Galicia ( Seminario de Estu-

dos Galegos, 1968)

Prehistoria (Galicia 1973)

Os Estrimniosm os Saefes e a Ofiolatría en Galiza

(1929, Seminario de Estudos Galegos)

Características das súas obras

Son finamente ornamentadas, a narrativa de Cuevillas sorprende pola súa riqueza sintáctica, léxi-

ca e rítmica. Os seus periodos eran breves, áxiles, nerviosos, sen apenas subordinaciones perturba-

doras do discurso; fonemas de delicada expresividad; e ritmos acelerados, urxentes, algunas veces

calmados e outros sosegados. Sólidas e ben definidas estructuras ideolóxicas e emocionales.

PORTADAS DAS SÚAS OBRAS

Eladio Rodríguez Gonzá-lez letras galegas 2001

Bibliografía:

-Naceu en Ourense o 27 de julio de 1864 e

morreu na Coruña o 14 de abril de 1949.

-Lexicógrafo, (ciencia aplicada del lengua-

je) por ello fue el autor de un diccionario y

escritor español en lengua gallega y espa-

ñola.

-Fue uno de los cuarenta miembros que

fundaron la Real Academia Gallega .

OBRAS:

Folerpas (1894).

Raza e terra (1922).

Oraciós campesiñas (1927).

Diccionario enciclopédico

gallego-castellano.

Ángela Mª Gómez Amoedo

3ºE.S.O. A (2013/2104)

Características das suas obras:

En folerpas mostra un idealismo na represen-

tación da mentalidade campesiña.

Raza e terra e de temática rural e costumista.

Oracións campesiñas que comprende poemas

de inspiración sentimental e descriptiva, así

como cantos de reivindicación agraria.

O diccionario enciclopédico gallego-

castellano. Palabras.

-Naceu en Ponteceso en 1835 e morreu 1917.

-Fillo de familia fidalga con boa posición económica.

-En 1856 pronunciou un brinde poético en castelán polo que case

foi desterrado ás illas Marianas.

-Viviu de rendas familiares e dedicouse por completo á literatura.

-Asentouse definitivamente na Coruña.

-Foi enterreado coas coas más altas honras.

Obras literarias Obras publicadas en vida:

-A Campana d´Allóns (1866) : poema inspirado nas campanas da igrexa de San Fiz .

-A Fada dos Montes (1872): poesía.

-Rumores de los pinos (1877): colección de vinte e un poemas.

-Gandreiras (1885)

-Queixumes dos pinos (1886): engádense colección de vinte e un poemas galegos.

-O dolmen de Dombate (1895): poema dedicado ao Dolmen de Dombate.

Obras inéditas:

-Dos Eidos -Dos Servos

-Do Íntimo - Os Eoas

Obras póstumas:

-Poemas impresos (2001)

-Poemas manuscritos (2002)

-Os Eoas (2005): poema épico onde se narra o descubrimento de Ámerica por un Colón de orixe galega .

Queixumes dos pinos

Os Eoas

A Fada dos Montes

Cynthia Gómez Vázquez

3ºESO,A

CELSO EMILIO FERREIRO – LETRAS GALEGAS 1989

BIOGRAFÍA:

Pertencía a unha familia acomodada, campesiña e

galeguista. En 1932 organizaou as Mocidades Galeguistas

de Celanova. Foi procesado por un artículo publicado en

Guieiro. Foi movilizado na Guerra Civil polo bando

franquista. Estudou dereito en Madrid. Emigrou a

Venezuela en 1966. Dende Venezuela colaborou coa

Hermandade Galega. Gracias a el grabouse en 1970 o

primeiro LP cantado en galego chamado Galicia canta. En

1977 foi candidato ó Senado có Partido Socialista Galego.

Chiara Iannelli Álvarez, 3º ESO A, 12-04-2014

OBRAS:

O soño sulagado (1954)

Longa noite de pedra

Viaxe ó país dos ananos (1968)

Terra de ningures (1969)

Paco Pixiñas (1970)

A fronteira infinida (1972)

Cemiterio privado (1973)

Onde o mundo se chama Celanova (1975)

A taberna do galo (1978)

Antipoemas

Estas son as obras realizadas en Galego, tanto poesía

como narrativa (A taberna do galo e A fronteira infinida)

por Celso Emilio Ferreiro. Inda que tamén compuxo

poemas en castelán.

CARACTERÍSTICAS DA OBRA:

A obra de Celso Emilio Ferreiro é de temática social.

Nas súas obras se critica con crudeza os opresores da

liberdade. Cántase con loanza a Galicia e censúrase a

emigración. Nun par de obras loa, ademáis, a Celanova, o

seu pobo natal, e expresa a súa añoranza polas terras

galegas.

CELSO EMILIO FERREIRO – LETRAS GALEGAS 1989

BIOGRAFÍA:

Pertencía a unha familia acomodada, campesiña e

galeguista. En 1932 organizaou as Mocidades Galeguistas

de Celanova. Foi procesado por un artículo publicado en

Guieiro. Foi movilizado na Guerra Civil polo bando

franquista. Estudou dereito en Madrid. Emigrou a

Venezuela en 1966. Dende Venezuela colaborou coa

Hermandade Galega. Gracias a el grabouse en 1970 o

primeiro LP cantado en galego chamado Galicia canta. En

1977 foi candidato ó Senado có Partido Socialista Galego.

Chiara Iannelli Álvarez, 3º ESO A, 12-04-2014

OBRAS:

O soño sulagado (1954)

Longa noite de pedra

Viaxe ó país dos ananos (1968)

Terra de ningures (1969)

Paco Pixiñas (1970)

A fronteira infinida (1972)

Cemiterio privado (1973)

Onde o mundo se chama Celanova (1975)

A taberna do galo (1978)

Antipoemas

Estas son as obras realizadas en Galego, tanto poesía

como narrativa (A taberna do galo e A fronteira infinida)

por Celso Emilio Ferreiro. Inda que tamén compuxo

poemas en castelán.

CARACTERÍSTICAS DA OBRA:

A obra de Celso Emilio Ferreiro é de temática social.

Nas súas obras se critica con crudeza os opresores da

liberdade. Cántase con loanza a Galicia e censúrase a

emigración. Nun par de obras loa, ademáis, a Celanova, o

seu pobo natal, e expresa a súa añoranza polas terras

galegas.

Fermín Bouza-Brey, Letras Galegas 1992

Este foi un escritor galego que naceu no ano 1901 en Ponteareas, un pobiño da provincia de Pontevedra e que desgraciada-

mente faleceu en Santiago no ano 1973. Converteuse nun escritor moi importante da nosa lingua, facendo moi boas composi-

cións en galego que foron obras que non tardaron nadiña en destacar entre as mellores da nosa lingua.

No ano 1919, Fermín publicou a súa primeira obra en castelán, “Teatro de antaño en Santiago”. Ligou a vez os seus estudos,

facendo Filosofía, Letras e Dereito na Universidade de Santiago. Foi maxistrado en Santiago, Lérida, Pontevedra e máis Oviedo.

Realizou un moi importante acto no Seminario de Estudos Galegos, xa que así tamén participou nunha fundación deste mesmo

Seminario no ano 1923 e seguiuna na Sección Arqueolóxica e Prehistórica do Instituto Sarmiento. Chegou a formar parte da

Real Academia Galega no ano 1941, máis coñecida como a RAG e tamén estivo presente na Sociedade Española de Etnografía e

Antropoloxia.

Máis tarde comezaría relatando e escribindo por primeira vez en galego publicando así seu novo artículo, “Os estudantes ao

arcebispo”. Colaborou e fixo un moi bó traballo en revistas que puideron ser moi importantes para a lingua galega como por

exemplo una das mellores, Nós, a do gran grupo que estaba formado por escritores galegos de tan bó nivel naquela época co-

ma o mesmo Vicente Risco ou o propio Ramón Otero Pedrayo. Fora xuíz dende 1929, perante a Guerra foi apartado por un

conflicto cos galeguistas, cando en 1938 foi de novo asignado no seu antigo e correspondente posto en Viella, que despóis sería

trasladado A Estrada. Unhas das obras que máis lle caracterizaron perante todo aquel tempo e que tanto éxito lle troxeron fo-

ron seus artículos sobre Rosalía de Castro. No ano 1992 se lle dedicou o Día das Letras Galegas, festexándose así no municipio

ourensá de Cortegada, mesmo lugar onde foi enterrado días máis tarde do seu falecemento en Compostela.

As súas obras máis importantes foron as tres seguintes:

-Cabalgadas en Salnés, obra narrativa publicada no ano 1925.

-Nao senlleira, foi un poemario publicado oito anos máis tarde do anterior, no ano 1933.

-Seitura, publicada no ano 1955, foi o seu segundo poemario que máis éxito lle trouxo.

En todas as súas obras, sobre todo nestas, nas máis importantes e que máis destacaban, o autor, Fermín, caracterizábase por

empregar a presenza dunhas palabras cultas, é dicir, dun vocabulario extenso e rico e tamén a eufonía das palabras e dos ver-

sos.

O b r a s e s c r i t a s p u b l i c o u :

1 9 2 0 o d r a m a E n t r e d o u s a b i s m o s 1 9 2 2 n o v e l a A l m a s m o r t a s . D u r a n te e s to s a n o s p u b l i c o u t a m é nm o i to s a r t í c u l o s e n G a l i c i a .

N o a n o 1 9 3 5 O s e v a n x e o s d a r i s aa b s o l u t a , N o i t u r n o d e m e d o e m o r te .

ANTON VILLAR PONTES 1977

http://www.todocoleccion

.net/anton-vilar-ponte-os-

evanxeos-da-risa-absoluta-

anunciacion-do-

antiquixote-ed-nos-

1934~x30965361

Bibliografía:

http://www.librolibro.es/libros

-de-obras-de-teatro-textos-

teatrales/dd/6

Anton Villar Ponte foi o

xornalista galego mais

importante da época

contemporánea.

Naceu en Lugo o 2 de

outono de 1881 e

morreu na Coruña o 4

de marzo de 1936.

Antón Villar Ponte unha persona a que

se dedicou o día das letras do ano

1977. No ano 1916, coa creación da

Irmandade da Fala e do boletín A Nosa

Terra , fainos entrar no século XX. A

igualdade entre os homes e as

mulleres, a reivindicación do

xornalismo como información .

as carácterísticas dalgunhas

obras son a cohesión existente

entre o personal e o social, entre

os sufrementos íntimos e as

desgracias colectivas.

http://galegos.galicia

digital.com/es/anton-

villar-ponte

Afonso X O Sabio (chamado así a causa do seu interés polas tres culturas,

cristianismo, xudía e musulmán e polo seu coñecemento nos ámbitos literario, científico, xurídico e histórico).

Letras Galegas- 1980

Naceu en Toledo o 23 de novembro de 1221 e morreu en Sevilla o 4 de abril de 1284.Convértese en rei de Castela e León (1252- 1284) , unificándoos e conquistando Murcia.Firmou paz con Xaime I de Aragón e casa coa súa filla Violante.Ao morrer o seu primoxénito o rei decide que os infantes de Cerda poidan optar á sucesión do trono, e Sancho, o seu segundo fillo, enfróntase ao seu pai e antes de morrer o elimina do testamento.

Datos importantes da súa vida:

Os seus principais logros:Foi o creador da prosa castelá.Impulsa o castelán utilizándoo en escritos oficiais.Protexe e anima a Escola de

Tradutores de Toledo onde

traballan persoas das tres culturas.

As súas obras máis importantes:-Literarias: Cantigas de Santa María (narrativa en prosa alzando as virtudes da Virxe María).-Científicas: Tablas alfonsíes e Lapidario(tratado médico e máxico das pedras).

-Xurídicas: Fuero Real, Espéculo e Las SietePartidas (trata de temas normativos para poder crear unha uniformidade xurídica en Castela). -Históricas: Crónica general e a Grande e General Estoria (pretende ser un libro sobre a historia universal).