Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

2/40

2013-04-29 | astelehena | gOIENA2 asteko gaia

ImANOl gAllEgO | arrasate

Udako opor garaia gure aisialdi

denboraldi luzeena da, baina

hondartza eta turismoari uko

egin gabe, besteentzako lan eginez

igarotzen dutenak ere badira.

Azken urteetan eskaera kopurua

apur bat jaitsi den arren, orain-

dik bada, bere aisialdi denbora

besteentzat lan eginez irago nahi

duenik.

Gurean gobernuz kanpokoerakundeez gain, zenbait banku

eta instituzioek eskaintza zabala

dute. Egia da gazteak aisia burua

dutela, baina bai lankidetzak, bai

auzolandegi edo brigadek, lana

izanda ere, aisialdirako tokia

lagatzen dute.

80 eta 90eko hamarkadetan,

boluntario programa hauek oso

modan jarri ziren eta uda bes-

teentzako lan eginez igarotzea

ekintza arrunta zen. Orain, pro-

gramak ugaritu egin diren arren,

bertara jotzen dutenen perfila

aldatu egin da.

Boluntarioak 20 urte inguru

izaten dituzte, eta euren buruan

lan egitea duten arren, esperien-

tzia ezohiko eta aberasgarri batizaten dute. Zorionez, kooperazio

programa hauen bitartez bi gau-

zak uztartzea erraza izaten da.

Zoritxarrez, baina, oso esperien-

tzia aberasgarria izan arren,

arduradunek boluntarioen jai-

tsiera bat sumatu dute. Dorleta

Kortazar Arrasteko Gazte Bule-

goko teknikariaren hitzetan "gaz-

te gutxiago etortzen dira orain".

Hala ere musu truk egiten diren

lan hauek eskaera ugari jasotzen

dituzte. Udan lan egiteko progra-

men artean, nazioartekoak dira

ezagunenak, baina ez dira baka-

rrak, "brigadak, auzolandegiak,

lankidetzak". Aukerak ez dira

mota ezberdinetan geratzen. Adi-

na eta interesen arabera eskain-

tza dezente aldatzen da.

Nagusien zaintza,kooperazio

programak, zaharberritze lanak...

Bakoitzak bere interesen arabe-

rako ekintza aurkitzeko tokia

dauka, hala ere, Kortazarrek zera

azpimarratzen du, "guztiak gizar-

tearekin zerikusi handia izaten

dute". Teknikariak ere lankidetza

programa hauek "bizitako espe-

rientzia sakona" moduan aipatzen

ditu. Ez zaio arrazoirik falta,

hondartza eta tabernetatik at uda

probetxugarri bat pasatzeko apus-

tua egiten dutenek ematen dute-

na baino gehiago jasotzen dute.

"Askotan, bertatik bueltatu eta

gero konturatzen dira esperien-

tziak euren pentsatzeko era alda-

tu egin dela" dio Kortazarrek.

Ladta aaIndia, Hego Amerika... Garapen

bidean dauden herrialdeetan lan

egiteko aukera asko dago, baina

bertara joateko minimo batzuk

eskatzen dituzte. Eusko Jaurla-

ritzak 100 plaza eskaintzen ditu

urtero eta eskaintza zabala den

arren, urtero jende ugari kanpoan

geratzen da. Herrialdearen ara-

bera, hilabete bat, bi edo hiru

arte luzatu daiteke lankidetza.

"Gehienetan, 18 urtetik gorakoa

izatea eskatzen dute" dio Korta-

zarrek. Tramiteak errazteagatik

eskatzen da adinduna izatea.

Boluntarioek, normalean, urte

guztian zehar egonkor daudenprogrametan parte hartzen dute.

Horri esker, "euren segurtasuna

guztiz bermatua egoten da" dio

Kortazarrek. Hori oso positiboa

dela dio. Gainera, programa hone-

kin bidaia ere barne dago "bolun-

tarioak bere lanagatik ez du

dirurik jasotzen, baina Jaurlari-

tzak lo egiteko toki bat, otorduak

eta bidaia ordaintzen dizkio".

Bertan egiten diren lanak oso

anitzak izanik, gehienetan, oina-

rrizko zerbitzuak indartu edo

martxan jartzeko izan ohi dira.

Irakasle lanak, eskola bera erai-

kitzen... Ia guztia egiteko dagoen

herrialde batean edozein lagun-

tza ere, asko izaten da.

Egindako lanaren bueltangainera, abantailak ugariak dira.

Herrialde baten izaera ezagutze-

ko luxurik handiena bertakoen

eskutik ezagutzea da, eta hone-

lako programek muga hori gain-

ditu egiten dute. Bisitaria, lan

eta turismo egitera hurbiltzen

a m j , b

Znbi gz

u bsnzn gin

igzn u Kooperanteek mundu elkartuago bat sortzen dut

B b M

. B u e J

, .B b

b .

Noako auzoandeiak dira miz-piruadekoak?

B u e

J b m b

.

Urtero azte kopuru bera etor-tzen da?

e. u b b-

.

N o ako ana e iten d uteheen?

h

, b .u b -

j -

. d , b b

.

lan ein ondoren zer eiten

dute?

e b,

, Xb -

b b

: , f

b... a, .

Joan eta ero kontaktua an-tentzen dute?

e b . e

b j .

Julen iriondo

"Erlazioak asko eztutzen dira etazenbaitek eskutitzak jaso dituzte"

orbAiz formoso | Mizpirualde egoitzako psikologoa

esAnAk

"gazteenbizitzakoesperientziasakona da"

dorleta kortaZar

gazte bulegoko teknikaria

Xb p b m-

, -detza programak, inongo fltrorik

b kb m .

Beti izan duzu kooperazioa

buruan?n m b b

. d , b

b b -

, m m .

Zuk nahi zenuen tokira joan

zinen?z ;

zure perfla aztertu eta erakundeen

b b b b

b . n M-, kb j .

Noako proiektua izan zen?

M b

M b. B- b b M

am

. B m m

. k m j

m . J b-

j

x .Beharrak uariak izano dira?

eb ,

b. t b b b-

. h ,x , b

b

. g b

, b

.Iartzen da erakundeen ana?

n ; j .

B b, b .

B j-

. o j -

.

"Txiroagoak izan arren, guk bainoaberastasun espiritual handiagoa dute"

xAbi pAscuAL | kolonBian kooperante

Bere egonaldiko irudi bat. | Xa Bi pascual

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

3/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 3asteko gaia

bada ere, bere lanari esker, lan

egiten duten komunitatean bar-

neratzen da. Aurreiritzi eta este-

reotipoetatik urrun dagoen

herrialde bat ezagutuz. Hori da,

lankidetzak eman dezakeen altxo-

rrik preziatuena. Bertakoen begien

bitartez, jatorriz zurea ez de ingu-

rune berri bat ezagutzeko auke-

ra paregabea.

AladgaGugandik hurbilago, uda bes-

teentzako lan egiten igarotzeko

ere aukera asko daude. Auzolan-

degiak azken urteetan dezente

ugaritu dira. Kasu honetan gai-

nera, zenbait programatan parte

hartzeko 16 urte izatea nahikoa

da. Horri esker, gazte gehiagok

parte hartzea lortzen dute. Adi-

naren kontua ez da gazteak era-

kartzen dituen gauza bakarra.

Auzolandegietan ez da jardun

osorik egiten, gehienetan bi edo

hiru ordu lan egin ondoren, aisia-

rako denbora dezente egon ohi

da. Jarduera bikoitz honek gazte

asko erakartzen ditu.

Zaharren egoitzak, eraikin

historikoak berriztapen progra-

mak... Aukera oso anitza da eta

gazte euskaldunak erakartzeaz

gainera, beste erkidego batzue-

tako gazteak ere animatzen dira

gure auzolandegietan parte har-

tzera. Honela, lan egiteaz gaine-

ra, auzolandegiek izan ohi dituz-

ten irteera eta aisialdi jardueren

bitartez, arrotza zaien beste Eus-

kal Herri berri bat ezagutzen

dute.

Laa da da?Kanpotik begiratu ezkero eran-

tzuna erraza da. BAI, lana doan

egiten da. Baina apur bat barne-

ratu ezkero erantzuna dezente

zailtzen da. Honelako uda batean

parte hartu ondoren, "aberasga-

rria", "bizitza ikusteko modua

aldatu dit"... Bezalakoak entzuteak

oso arrunta da. Egia da askotan,

lana ez dela modu errazenean

egiten, baina horren truke bizi-

tako esperientziak guztia gain-

ditzen du.

Argi dago, lana musu truk

egiten dela, eta gehienetan lan

horren ostean beste pertsona

baten irribarrea besterik jasotzen

dela. Zorionez, oraindik diruaren

aurretik, irribarre bat nahiago

duenik geratzen da.

a rdo landia

"Batzuek errepikatzea gura dute"Maria Egurrola eta Begoa Barrutiak ez dute dudarik: gusturaerrepikatuko lukete esperientzia. Gazteek beren eguneroko

lasaitasunetik atera eta gauza berriak egitera bultzatu zituzten

nagusiak. Paseoak, eskulanak, mahai jolasak, festaren bat...

Denetik egin zuten aurreko udan, eta argi dago aurtengoan eregazteen zain daudela.

Biobak izano baira oduanBiek bilobak dituzte, eta uda garaian eurekin ordu pare bat

pasatzera etortzen direnak antzera tratatzen dituzte. Antzerabakarrik, ze barre artean bada ere, bakoitzak bikotekide gazte bat

zuela aitortzen dute. Txantxa izan arren, bien barrek argi uztendute programaren arrakasta erabatekoa dela.

Mizpirualden oso oroitzapen ona utzi dute gazteek. | Jule n iriondo

'www.gazteaukera.euskadi.net'Eusko Jaurlaritzak kudeatzen duen webgunean informazio guztia

ageri da. Euskadiko gazteei zuzendua dagoen atarian auzolandegi

edo lankidetza programa guztien gaineko jakin beharreko

informazio guztia dago.Hala ere, Arrasateko Gazte Bulegoan ere programa hauen

gaineko informazio aukera zabala ere badago.

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

4/40

2013-04-29 | astelehena | gOIENA4 debagoiena

lEIrE kOrtAbArrIA | arrasate

Hurrengo egubakoitzean, maiatzak

7, egingo dute Fagor Etxetresne-

tako bazkideek aurtengo batzar

orokorra. Badu berezitasunik

oraingo batzarrak, izan ere, bat

egin du denboran Fagorreko baz-

kide batzuen KontseiluBerria ini-

ziatibarekin. Ahots Kooperatibis-

ta korronteko kideek eta beste

bazkide batzuek osatu dute Kon-

tseiluBerria. Sinadura-bilketa

kanpaina hasi zuten, eta helburua

zen norabide berri bat ematea

kooperatibari. Hala, hasierako

helburua zen maiatzaren 7ko batzar

orokorreko gai-zerrendan puntu

berezi bat sartzea: Kontseilu Errek-

tore berri baten gaineko bozketa

eskatzeko puntua, hain zuzen ere.

Puntu hori sartzeko, gutxienez 305

sinadura behar zituen Kontsei-

luBerriak, eta 400 baino gehiago

batu dituztela esan zuten iniziati-

ba horretako kideek. Gaur, aste-

lehena, bukatzen da batzarreko

gai-zerrendan euren eskaera sar-

tzeko epea eta, edizio hau ixteko

unean, KontseiluBerriako kideak

eman beharreko pausoa hausnar-

tzen zebiltzan.

Onartutako gai-zerrendako

puntuetako bat da Kontseilu

Errektorea berritzea.

Up, g gFagor Etxetresnen batzar oroko-

rrera 3.000 lagun inguru daude

deituta, izan ere, bazkide aktiboez,

gaur egun bertan lanean dabiltza-

nez gain, bazkide ez aktiboak ere

deituta daude, hau da, gaur egun

lanean ez egon arren kapitala orain-

dik kooperatiban daukatenak.Arrasateko eta Basauriko bazkideak

daude deituta. Jende asko batuko

dela ziurtzat emanda, batzar oro-

korra Uarkape rontoian izango

da, eta 09:30ean hasiko da; bigarren

deialdia 10:00etarako da.

Gai-zerrendan, besteak beste,

Fagor Etxetresnen iazko kontuen

eta emaitzen berri ematea eta

haiek onartzea dago, eta baita

2012ko Gestio Planaren gaineko

akordioa eta 2013rako Gestio Pla-

na onartzea ere.

Ggu h uKontseiluBerria iniziatiba sortu

zenean, besteak beste, honako

helburuak zituen: indarrean

dagoen Industria Planaren ordez

beste bat onartzea eta, horren

arabera, "bailarako eta Basauri-

ko lantegi guztiei eustea, ahalik

eta langile gehienekin, eta Gara-

gartzako lantegiko 6 kiloko gar-

bigailuen ekoizpena Poloniara

ez eroatea".

gaur raakik du Kntsilubrriakman harrk hurrn pausa

ImANOl gAllEgO | oati

Berdintxiketa lasterketa mistoak

Oatiko kaleetatik zehar bost

kilometro egin zituen. Eguraldia-

gatik-edo, baina uste baino biz-

korragoa izan zen eta lehen pos-

tua Azkoitia eta Azpeitiko bikote

batek lortu zuen.

19:30ak jo bezain laster siri-

miri fn batekin Mondragon Uni-

bertsitateko Enpresagintzako

Fakultate aurretik irten ziren

Berdintxiketako parte-hartzaileak.

Eguraldi kaskarrari aurre eginez,

26 bikote eta (lehiaketatik kanpo)

bederatzi norbanako animatu

ziren korrika egitera. Unibertsi-

tate aurretik irten ostean, erdi-

gunerantz jo eta bertan 5 kilome-

tro egin zituzten. Korrikalariek

ibilbideari hiru itzuli ematen

zioten bitartean, zenbait txokotan,

txalo bitartez oatiarren berota-

suna nabaritu zuten.

Helmugan lehenak hasierako

metroetatik ziztu bizian ateratako

Nerea Etxebarria eta Ruben Almen-

dro izan ziren. Azkoitia eta Azpei-

tiko bikotea beste lasterketa mis-

to batzuetan parte hartzetik datoreta, "bestearen erritmoa errespe-

tatu behar dela", azpimarratu

arren, egindako lehen postuarekin

oso gustura geratu ziren.

Bigarrenak Lide Azkue eta

Ruben Gonzalez izan ziren. Azkue-

rentzat lehen Berdintxiketa izan

zen eta bigarren postuarekin oso

pozik zegoen: "Rubenek asko

lagundu dit, bera izan da molda-

tu dena", zioen Azkuek. Ruben,

egindako lanari garrantzia kendu

guran edo, biek egindako laster-

ketan zentratu zen.

Hirugarrenak Haritz Azur-

mendi eta Nerea Uriarte oatia-

rrak izan ziren. "Aste honetan

Nereak lasterketan parte hartze-

ko proposamena egin eta hemen

gaude", zioen Aruzmendik. Pos-

tuari begira gezurra dirudien

arren, horrela izan zen. Oatikoa

bezalako bikote gazteek argi uzten

dute Berdintxiketa beste urte

askoan egingo dutela.

Gsu, p hHirugarren urte honetan, aurre-

koetan bezala, parte hartzea sari-

tzeko, lehen hiru bikoteez gain,

azkenek ere euren saritxoa jaso

zuten. Horretarako, antolatzaileek

herriko denda, udal eta uniber-

tsitarean laguntza izan zuten. Ia

korrikalari guztiek eroan zuten

opari bat edo beste etxera, Ber-

dintxiketa lasterketaren flosofa

beteaz.

Euripean bai, baina korrika-larien aurpegiak ikusi ostean,

nabari da konpainiak eta kirolak

merezi izan zuela.

julen iriondo

Egubakoitzean, herritar ugariren aurrean, Oatiko Sortuk bere

aurkezpena egin zuen. Arnaldo Otegiren hitzekin hasi zuten ekitaldia

eta, bertan, ezker abertzaleak "herrigintzarekin eta herriarekin duenkonpromisoa" azaldu zuten. Etxebizitza edo ekonomia bezalako gaiei

buruzko iritzi bat izan arren, Oatiko Sortuk bere erabaki eta

norabidea herri batzarren bitartez hartuko zutela berretsi zuten.

oatik Srtu hrri muimndun ald

emaitza ain hia, part hartza

saritu du aurtn r brdintxiktakl :

Korrikalariek birritan zeharkatu zuten Oatiko Foruen plaza. | imanol soriano

rUben Gonzalez eta lide azkUe2. bikotea

"Nire lehen aldia izan da Oatin, baina Rubenek

aurreko urtean ere parte hartu zuen. Lasterketa

originala iruditu zait eta hasieratik oso ondo moldatugara. Egia da Rubenek bere erritmoa moteldu egin

behar izan duela, baina nik ere esfortzu estra bat egin

dut. Postua ez zen garrantzitsuena, baina bigarren

geratzeak ere alaitu egiten zaitu".

nerea etxebarria eta rUben almendrobikote irabazlea

"Lasterketa mota hau berezia da. Hemen bion artean

guztia adostu beharra dago. Batek ezin du bere

erritmoa ezarri eta horrek korrika egiteko modua goitikbehera aldatzen du. Dena den, ez da gure lehen

bikotekako lasterketa izan eta ibilbidea nahiko erraza

iruditu zaigu. Gainera, lasterketa erdigunean izan

denez, xarma berezia izan du".

datUa

KontseiluBerriak berealdeko 400 sinadura baino

gehiago batu ditu.

400sinadura baino gehiago

Infoazio ehiao:

Qr p.

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

5/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 5debagoiena

I.g. | arrasate

Askapenak maiatzeko lehen bi

asteburuetan formazio saioak

eskainiko ditu Arrasateko Etxa-

luze eraikinean. Bigarren aste

bukaeran sistema kapitalistak

eragin duen krisitik irteteko

alternatibak izango dira prota-

gonista. Bertan Nekane Jurado

ekonomialariak Alternat iba

sozioekonomikoak eraikitzen

izenburupean hitzaldia egingo

du. Hitzaldi horren aurretik,

baina, GOIENArekin hitz egi-

teko tartetxo bat izan du.Zein eoeratan aude?

Aste honetako titularrak ira-

kurtzea besterik ez dago. Datuak

negargarriak dira, gizartea oso

egoera larrian dago. Lan faltaz

gain, gobernuaren laguntzari

esker, lanaren egoera bera ere

dezente okertu da. Gainera,

titular handien bitartez, jendea

nahastu egiten dute. Burtsak

edo Barne Produktu Gordinak

gora egiteak ez du gure egoera

hobetuko denik ziurtatzen. Are

gehiago, kasu askotan, lan bal-

dintzek bere horretan jarraitu

edo okerrera egiten dute.

Krisi honen kostua, ainera, ahu-

enak ordaintzen ari dira.Hala da, bai. Itxuraz, ekonomia-

ren hobe beharrez, produktu

lehiakorrago batzuk sortzeko,

enpresen irabaziak murriztu

beharrean soldatak jaisten hasi

dira. Hortaz, krisi hau birritan

ordaintzen ari gara, lehenengo

soldata jaitsieren bidez eta gero

gizarte zerbitzuetan egin dituzten

murrizketa sakonen bidez.

Hitzadian aternatiba sozioeko-

noikoak azaduko dituzu. Bada-

o uztiontzat ona izan daitekeeneredu ekonoikorik?

Guk 90eko hamarkadan euskal

sozialismo identitarioa deritzon

eredua sortu genuen. Hori mar-

txan jartzeko, baina, Euskal

Herriaren independentzia ezin-

bestekoa da, gure ekonomiaren

jabe izat ea beharrezkoa da.

Zoritxarrez, egun bizi dugunlarrialdi egoeragatik ezin gara

independentziaren zain egon.

Horregatik, 90eko hamarkadan

sortutako eredutik tiraka,Auzo-

lan Euskal Herriadelako proiek-

tua sortu dugu. Zatika bada

ere, hasi gara eredu horretako

zenbait ekimen martxan jartzen:

denbora bankuak, elkartruke

programak... Herriak herria-

rentzat sortutako eredu baten

aldekoak gara, kanpo injerien-

tziarik gabea.

Esku-hartze ehiei dao, ezta?

Multinazional eta korporazioek

botere gehiegi dute. Bertatik

bertarako ekonomi sistema

umilago baten sinisten dut.Krisia ekonoikoa edo ende-

badeko izarte ereduarena da?

Krisia azaleratu aurretik izae-

ra edo ekologiaren krisiez hitz

egiten genuen. Argi dago, krisia

barik, mendebaldeko bizitzeko

eraren gainbehera dela.

nekae Jurado | Ekonomialaria

"Herriak herriaretzatsortutako eredu batealdekoak gara"

Juradok bere liburuetako bat Bergaran aurkeztu zuen. | en eko azkarate

k m , mdd mdu d u du

Lagileek zalatza jarri

dute bidegorriare epeaImANOl gAllEgO | arrasate

Urte hasieran Gipuzkoako Foru

Aldundiak Arrasate eta Oati arte-

ko lanak hasi zituenean maiatze-

rako eginda egongo zela zehaztu

zuen, baina ibilbideko lanei gain-

begiratu bat eginez gero, lanak bide

onetik doazen arren, argi ikusten

da bidegorria aurrerago zabalduko

dutela. Langileek ere iritzi bera

dute. Elorregin lanean zegoen lan-

gile baten hitzetan, "ez da atzeratu

gaituen arrazoi zehatz bat egon

baina hemen lan handia zegoen".

Toki berean zegoen beste langile

batek antzerako iritzia duen arren,

atzerapenari arrazoi bat eman dio:

"Euri asko egin du neguan eta

horregatik atzeratu gara".

Madalenako tunela amaitu

dute, baina inguruak oraindik ez

dituzte atondu. Puntu horretan

zenbait farola eta hesiak ere falta

dira. Oatitik Arrasaterantz doan

ibilbidean, berriz, argiteri lanak

amaituta daude. Elorregin ere

lanak ia amaituta daude, baina

"azken ukitu" batzuk baino gehia-

go geratzen da.

Arrasaten, apur bat hobetoTrenbide zaharraren ibilbidea

erabili denez, Arrasaten lanak

arinago joan dira. Hala ere, orain-

dik ez dute bi tuneletako argiteria

jarri. Bidegorriko erabiltzaile

batek adierazi duen moduan,

"hemendik egunero pasatzen naiz,

eta oso langile gutxi ikusten ditut.

Ikusten ditudanean!" Hori esan

ostean, baina, hobekuntzak naba-

ri direla ere gaineratu zuen.

Erabiltzaileak bidegorria era-

biltzeko irrikaz daude, eta maia-

tza hasi orduko bukatuko ez duten

arren, maiatzean zehar prest iza-

tea espero dute askok.

e Md u p , f d

iban Morales

Egun zehatza domeka izan bazenere, LAB sindikatuak

egubakoitzean egin zuen

elkarretaratzea. Sindikatuarenustez, administrazio eta

enpresaburuen laguntzarekin,langileriaren lan baldintzak okertuegin dira eta osasun baldintzek ere

okerrera egin dute. LABen ustez,

mutualitateek gaixoaren alde eginbeharrean, interes ekonomikoen

alde egiten dute beti. Horrez gain,

osasun ereduaz erabakitzeko

premia ere aldarrikatu zuten.

Laosasuareazioartekoegua

Farolak jarri eta gero, lanak ia amaituta daude. | i.g.

Elorregiko tunelean oraindik lan dezente geratzen da. | i.g.

Madalena auzoko tunela amaitu dute, baina inguruak ez. | i.g.

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

6/40

6 2013-04-29 | astelehena | gOIENAdebagoiena | ekonomia

l.k. | arrasate

Etxebidek martxan daukan ASAP

(Alokairu Segurua, Arrazoizko

Prezioa) programan jende gutxia-

go dago izena emanda Debagoie-

nean Gipuzkoako beste eskualde

gehienetan baino. Hori ikusita,

programan bitartekari izateko

homologatuta dagoen Deba Garaia

agentziak gogorarazi gura du ez

dagoela Donostiara joan beharrik

bertan izena emateko, 012 teleo-

noan esaten duten moduan; Arra-

saten bertan, BAZen egin daite-

ke hori.

ASAP programak errenta

mugatuan etxebizitza alokatzeko

aukera ematen du: 550 euro hile-

ko, gehienez ere, Arrasaten; 400,

Aramaion eta Gatzagan; eta 475,

Debagoieneko gainerako herrie-

tan. Horren truke, etxearen jabea-

ri errenta jasoko duela eta etxe-

bizitza ondo egongo dela berma-

tzen dio Eusko Jaurlaritzak.

Berme hori aseguru-poliza baten

bitartez ematen da. Inormazio

gehiago www.etxebide.euskadi.

netwebgunean dago.

ASAPen bitartekariak izateko

zenbait immobiliaria daude Jaur-

laritzak homologatuta: Debagoie-

nean, Deba-Garaia, Arrasaten,

eta Cortabarria, Oatin.

ASAP programaren webgunea. | goiena

baZn mn ditk etxidrnaSaP lkiru prgrmn izn012 f D j z d, b z d bz

l.k. | arrasate

Mondragon Korporazioko kide

batek, Oronak, 83,4 milioi euro-

ko irabaziak izan ditu 2012ko

ekitaldian, eta 569,1 milioi euro-

ko negozio-zira lortu du, aurre-

ko ekitaldian baino % 2,3 gehia-

go. Horren berri eman zuen

Oronak joan den astelehenean,

hilak 22, Kursaal jauregian

egindako batzar orokorrean.

Brasilgo 4. enpresa-taldeaEkitaldiko datuekin batera,

Brasilgo AMG Elevadores tal-

dearen erosketaren berri eman

zuen Oronak. AMG taldea hori

igogailuen sektoreko Brasilgo

4. enpresa-taldea da, eta,

horrenbestez, hura erosteare-

kin "urrats garrantzitsua" egin

du Oronak atzerrian zabaltzen

joateko helburuari dagokionez;

izan ere, Europatik kanpo

erosten duen lehenengo enpre-

sa da esandakoa. Nazioartean

zabaltzea eta leku aldetik diber-

tsifkatzea helburu estrategikoa

da Oronarendako, berrikun-

tzarekin batera. Ekitaldi berean

jakinarazi zutenez, ez da eros-

keta bakarra izan: Frantzian

beste bi enpresa eta Norvegian

beste bat erosi ditu Orona

kooperatibak; denak "erree-

rentziazkoak".

AMG Elevadores taldea ero-

sita, datozen urteetan Brasilen

100 milioi euroko negozio-zira

lortzea espero du Oronak, eta

munduko lehen hamarren artean

kokatzea.

Berrikuntzari dagokionez,

60 milioi euro eta salmenten

% 2 inguru, inbertitu zituen

iaz horretan.

83,4 milii ur irzizitun ornk izhz , ep p zbd d,B aMg evd d

lEIrE kOrtAbArrIA | arrasate

Krisiak eta murrizketek marka-

tutako eguna izango da aurten

ere Maiatzaren 1a. Sindikatu

nagusietatik, CCOO eta UGTk

batera ospatuko dute, eta ESK

eta Eilasek ere bai. Debagoienean

ez da ekitaldi berezirik izango,

eta ekitaldi orokorretara joateko

dei egin dute hemengo ordezka-

ri sindikalek.

ELA sindikatuak Bilbora joa-

tera deitu du. Jesusen Bihotzetik

abiatuko dira kale-agerraldian

11:30ean,Eskubide sozialen alde

leloarekin. Ohiko aldarrikapenak

egingo dituzte: aberastasuna bana-

tzeko eta fskalitate bidezkoago

baten alde. Horrez gain, maiatza-

ren 30erako deitutako grebarekin

bat egiteko eskatuko diete langileei.

ELAren iritziz, Maiatzaren 1a

"aukera egokia" da "zurrunbilo

neoliberal eta zentralizatzaileari"

aurre egiteko.

Kale-agerraldia eta gero,

BECen bazkaria izango dute af-

liatuek eta lagunek. 6.000 lagun

inguru espero dituzte.

ELAren ekitaldietara joatekoautobusak izango dira Debagoie-

netik: Aretxabaletatik 09:30ean

irtengo da, Tesa ondoko geltokitik,

eta Arrasaten jendea batuko du

09:45ean. Oatitik beste autobus

bat irtengo da 09:45ean, eta Ber-

garan 10:00etan geldituko da.

LAB sindikatuak Eibarren

egingo du kale-agerraldia, 12:00e-

tan, eta bazkaria 14:30ean, Untza-

ga plazan. 19:00etan kontzertuak

izango dira gaztetxean. Borroka-

tu, matxinatu eta irauli Euskal

Herria da aurtengo leloa, etabertako "herri eta eskualdeetako

enplegua eta etorkizuna deen-

datzeko" dei egin du LABek. Euren

iritziz, izan ere, Euskal Herriak

bizi duen "emergentzia egoera"

ez da krisiaren ondorio, baizik

eta "krisia aitzakia hartuta apli-

katzen ari diren politiken ondo-

rioa".

ESK sindikatuak euskal hiri-

buruetan agerraldiak egingo ditu,

Eilas, CNT eta CGT sindikatuekin

eta hainbat gizarte-plataorma eta

eragilerekin batera. Bestalde,

Errenteriatik Donostiara martxa

egingo dute, Errenteriatik 09:00e-

tan irtenda. Boulevardean agerral-

dia egingo dute segidan, 12:30ean.

Gainerako hiriburuetarako, hauek

dira ordutegiak: Bilboko Kale

Nagusian, 11:30ean agerraldia;

Iruean, Recoletos plazan, 11:30ean

mitina eta 12:00etan agerraldia;

eta Gasteizen, Bilbao plazan,

12:30ean, kale-agerraldia.

Borrokatu leloarekin, enple-

gua, etxeko lanak, zaintza-lanak

eta aberastasuna banatzeko eska-

tuko dute. Horrez gain, Maiatza-

ren 1eko ekintzak hilaren 30eko

greba orokorraren "abiapuntutzat"

hartuko dituzte.

Lan-hitzarmenen erreformaCCOO eta UGT sindikatuen Eus-

kadiko ordezkaritzek batera ospa-

tuko dute Maiatzaren 1a, eta ordu

berean, 12:00etan, kale-agerraldiak

egingo dituzte Bilbon (Jesusen

Bihotzetik abiatuta), Donostian

(Alderdi Ederren) eta Gasteizen

(Andra Mari Zuriaren plazan).

Ez daukate mugarik. Zure esku-

bideak babestu itzazu lelopean

ibiliko dira kalerik kale.

Oraingoz, behintzat, ez CCOOk

ez UGT ez dute bat egin Gune

plataormak deitutako greba

deialdiarekin; beraz, Maiatzaren

1ean beste egun batera, uztailaren

7ra begira jartzeko dei egiten du

CCOOk: "Egun horretan orainberealdiko aktibitatean dauden

hitzarmenen indarraldia bukatzen

hasiko da, eta inoiz baino garran-

tzitsuagoa da negoziazio kolek-

tiboaren erreormari uko egitea,

eta jarrera hau kalean erakutsi

behar dugu".

Mitzrn 1k kintzk eirrn

t hiriurutn ging dituztela b d Db Bb jlaB -d bz eb j d d

LABeko Debagoieneko arduradunek Maiatzaren 1a ospatzeko dei egin dute. | la B sinDikatua

Lan-hitzarmenera bidea ireki daELA, LAB eta CCOO sindikatuek eta Biharko enpresak -adineko

pertsonentzako sei egoitza eta hamaika eguneko zentrokudeatzen dituenak Gipuzkoan- lan-hitzarmena sinatze aldeko

aurre-akordioa lortu zuten joan den egubakoitzean.Lan-hitzarmen hori Gizarte Politikako Departamentuak egindako

proposamenean oinarrituta dago. Horrek 350 langilerenganizango du eragina, eta horietatik % 96 emakumeak dira.

Hain zuzen lan-hitzarmena oraindik egin gabe dagoelako, bost

eguneko greba hastekoak ziren gaur, astelehena, Gipuzkoakozaharren egoitzetako langileek.

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

7/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 7debagoiena

A. ArANburuzAbAlA | arrasate

Haurren zentralitatean oinarri-

tuta,Herri hezi tzai lea, eskola

herritarra jardunaldia egingo

dute, Donostiako Kursaal jaure-

gian, maiatzaren 10ean eta 11n.

Antolatzaileen artean, MUko

HUHEZIko Sorgunea ikertegia

eta Arrasateko Txatxilipurdi

aisialdi elkartea daude.

ze aten d jadnadiak eta einheekin?

Gure helburua, haurra zentral-

tasunean jarrita, Euskal Herrian

abian dauden hainbat ekimen

ezagutaraztea da. Baina badu

bigarren helburu bat ere: Fran-

cesco Tonucci psikopedagogo

italiarrak haurren zentralitatea-

ren inguruan egindako azterke-

tak Tonucciren ahotik jasotzea.

Umearen inguruan lanean gabil-

tzanok hainbat autoreen laneta-

tik elikatzen bagara ere, untsez-

koenetako bat, Francesco Tonuc-

ci dugula kontuan hartuta,

gonbidapena egin genion etor-tzeko. Hasiera baten Txatxilipur-

dik haurren eremuan lan egiten

dugun beste eragileoi Tonucciren

Citt dei bambini liburua itzultzea

proposatu zigun; hortik sortu zen

jardunaldiaren ideia, Tonuccire-

kin harremanetan jarrita.

No da Toncci eta eatik da hei-

taieendako eefeente?

Orain erretiratuta dagoen arren,

urte asko eman ditu irakaskun-

tzan, ikerkuntzan eta ondorioz,

hainbat ekimen jarri zituen mar-

txan. Urte luzetako jardunean,

elkarrekin lotuta dauden bi ere-

mu landu ditu, beti ere, haurren

zentralitatean oinarrituta: herria

edo hiria zer den eta umeekherriaren antolaketan parte har-

tzeko duten eskumenaren ideia

batetik, eta bigarrena, berriz,

umea eta eskolaren ingurukoa

litzateke. Kontzeptu horiek biak

jaso zituen, besteak beste, Citt

dei bambini liburuan, hezitzaile

askok esku-liburu moduan era-

biltzen duguna.

liaen eskaako etsioa,

Haurren Hiriamaiataen 9an Aa-

saten aketko de.

Gure lan jarduna euskaraz izan-

da, beharrezkoa ikusi genuen

guztiokHaurren hiriaargitaratzea.

Bergarako Maider Elkorok itzu-

li du. Tonuccik, erretiratu ondo-

ren Fanon, jaioterrian, abian

jarritako flosofaren gauzatzea

jasotzen du liburuak. Kezka bate-

tik abiatu zen, hau da, haren

haurtzaroko garaiko hiriak eta

gaur egunekoak, antzekotasunik

ez zutela. Tonuccirentzako lehen-

goa gizatiarragoa zen eta horre-

gatik, hiria eta haren antolaketa,

umeen begiradatik ikusten hasi

beharra aztertzen hasi zen. Fano

hiriko sei eta hamabost urte

bitarteko haur eta gazteekin labo-

rategiajarri zuen orduan martxan,

hau da, herriko guneak eralda-

tzeko haurren batzorde bat anto-

latu zuen Udalean. Haurrei horre-

lako prozesu parte-hartzailetan

nola lan egin irakatsi zien lehe-

nengo eta ondoren, haur batzor-

de horrek, hiri egoki baten alde-

ko proposamenak egin zizkieten

udal ordezkariei. Proiektuak

emaitza onak eman zituenez,

Italiako beste herri batzuetara

hedatu zen gero eta Europako

zein Hego Ameriketako beste

herrialde batzuetara ere bai.

Haurren hiria iaen hitaea

k ein d, e meekin?

Tonucciren ideia nagusiak nabar-

mendu ditut, nolabait esanda,

umeari zer zor diogun. Umearen

balioa gehienetan, etorkizunean

izango denaren arabera neurtzen

dugu eta ez, haurra momentuanzer denaren arabera. Tonuccik

dio, umea hiritarra denez, badue-

la balioa. Duda barik, ikasketa

prozesu indartsua dago atzetik,

baina gauzak egiteko beste modu

bat ikasita, komunitate osoaren-

tzako onurak izango dituen gizar-

tea eratzeko bidea emango du.

Tonucciren ekarria termino horie-

tara ekarri dut eta ideia horiek

gurera nola ekarriko dugun azal-

tzen saiatu naiz, bereziki, hiz-

kuntzaren zentralitatea eta herri-

gintzan oinarrituta.

Nola gauzatu ahal da losofa bera

heiade eedinetan?

Tokian Tokiko tradizio eta indar-

guneak zeintzuk diren oso kontuanhartu behar da eta gure ustez

Euskal Herrian Tonucciren ideien

aplikazio tekniko egin daiteke

gure tradizioari lotuta. Tradi-

zioari lotuta, besteak beste, bi

ezaugarri ditugu: bat, hizkuntza

eta bestea, auzolana, edo herri

mailako ekimenetan antolatzeko

dugun joera. Hemen, beraz, bi

ezaugarri horiek oinarri hartuta

aplikatzea proposatzen dugu

Tonucciren flosofa.

Eska Heian ee eman dit Tonc-ciren losoak hainbat fruitu.

Badira batzuk bai, urrutira joan

gabe, Txatxilipurdik, besteak

beste, ohiko ludoteken untzio-

namendua aldatuta eta haurra

zentralitatean jarrita bi egitasmo

jarri ditu abian :Berramesten

egitasmoa etaPlaza berreskura-

tuz deritzona, bestea. HUHEZIko

Sorgunea ikertegitik lanean ari

gara, Irrien Lagunak elkarteare-

kin, Oarsoaldeko lau udaletan,

umeen parte-hartze prozesuan

oinarritutako proiektua gauzatzen.

Ordiziako Udalean ere badute

orain urte batzuk Ordizia herria

hezitzailea izateko beste bat mar-

txan. Naarroan ere badira, Liza-

rra eta Iruean, umeek diseina-

tutako parkeak egin dituzte

adibidez. Leioan Tonucciren flo-

sofan oinarritutako ikas-komu-

nitate egitasmoa ere abian da.

Horiek guztiak, jardunaldietan

sakonduko ditugu.

Hiia antoaketa eokia ehin eta

ei aipatta, noa aat heia

edo hiia hanka oa jai ae?

Hasteko, nabarmendu beharreko

ideia nagusia, hiriak ideologia

baten arabera antolatzen direla,

da. Orain arte izan dugun hiri-

gintza, arazo fsikorik ez duen

eta dirua maneiatzen duen gizo-

nezkoaren ikuspuntutik sortuta-

koa da. Ez dago ezer neutroa;

beraz, beste modu batera pentsa-

tuz gero, beste modu batera dese-

raiki edo berreraiki daitezke

hiriak. Nire ustez kontua ez da

hiriak botatzea; dauden guneak

beste modura batera pentsatuta

gauza handiak egin daitezkeela

esango nuke.

Eta oenaiek noa iksten dte

ha tia?

Aurrez aipatu dizkizudan egitas-

moetan Udalek ere parte hartzen

dute. Gaur egun, uste dut denok

ulertu dugula, eta baita agintariek

ere, gure etorkizuna eratzeko

tresnak, parte hartzaileak izan

behar direla. Foru Aldundiak

esateko, badu parte-hartzearekin

lotutako sail bat eta dagoenekoehunka proiektu lagundu ditue-

na. Administrazioa guztiok gare-

la sinetsi behar dugu eta horre-

gatik ditugula eskubideak eta

baita ardurak ere. Prozesu hori

baina, laborategia da, hau da,

ikasketa-prozesu bat.

Haa ee, asook ee txipa adat

eha d.

Bai,hala da; parke egoki baten

kontzeptua oso ezberdina da haur

eta gurasoendako. Gaur egungo

jolasparkeek kartzela txikien

itxura daukate. Plano makro baten

begiratuko bagenu, momentu

honetan Mendebalde osoan, bel-

durpean bizi gara: beldur ekono-

mikoa, kaleak beldurgarriak dira,gauak beldurgarriak dira, etor-

kizuna ez dakigu nolakoa izango

den... Beldurra barreiatzeko pro-

paganda oso bat dagoela esango

nuke; betidanik erabili izan da,

beldurra, gizartearen kontrol

tresna moduan. Nik uste dut kale

bat edo plaza, umeentzat jolas-

garri bihurtzen dugunean, toki

hori, segurua dela. Guk kalean,

edozein tokietan, jolasten genuen

eta uste dut horrelako gauzak

berreskuratu egin daitezkeela.

Tonuccik sarritan aipatzen du

jolas librearen garrantzia, inork

ez lizuke jolasa kontrolatu behar,

0-6 urte bitarteko haurrek jola-

saren bitartez ikasten dute.

lia iakteko omendioa

eino di, ea?

Bai,duda barik, gurasoentzako

ere ikasgai ona izan daiteke. Mezu

argia eta samur ulertzekoa du.

Haurrentzako eta haurrekin,

guztiontzako mesede, gizarte hobe

bat egitea lor dezakegu.

HUHEZIko Sorgunea ikertegiko kidea da Lorea Agirre. | lorea agirre

Lore airre | Kazetaria eta HUHEZIko Sorgunea ikertegiko kidea

"gure helburu, hurr zentrlitten jrrit,

uren duden eitsmoen berri emte d"hu z uk jdud du D mz

tucc 'C d bmb' buu ukzk uk du txxpudk

"Ikasketa poeseaen atetik,komnitate osoakiaaiko d eo"

"Tonccien ideienapikaioa, EskaHeian, tadiioaiotta ein daiteke"

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

8/40

2013-04-29 | astelehena | gOIENA8 iritzia

GipuzkoakoForu Aldundia

ArrasatekoUdala

BergarakoUdala

AretxabaletakoUdala

EskoriatzakoUdala

OatikoUdala

AntzuolakoUdala

AramaiokoUdala

ElgetakoUdala

LeintzGatzagakoUdala

E s J l l l GOIENAkez du bere gain hartzen IRITZIA eta GUTUNAKorrialdeetan, edo bestelakoorriald eetakokolaboratzaileek, adierazitakoirit zien erantzukizunik.

aleGoiena Komunikazio

Taldea Kooperatiba Elkartea

E05 Basabe Poligonoa,

20550 ARETXABALETA

LeheEstepan Plazaola

zesIban Arantzabal

ze EnekoAzkarate

EeebUbane Madera

Sle Xabi Urtzelai

(Kirola), Iaki Iturbe (Diseinua), Mireia

Larraaga (Publizitatea)

aseb e

Leire Kortabarria

MeIaki Iturbe, Kepa Martelo

alImanol Soriano

Pble Mireia Larraaga,

Amaia Mundiano, Ziortza Martin,

Imanol Elortza

teseeeSergioAzkarate

Hpe e be Marta Leturia

amsAgurtzane Gaintzarain,

Ane Berezibar, Iratxe Bengoa

EgoitzanaguSia- goiEnaPaPEra

ArrAsAte 20500:

Otalora Lizentziaduna 31 | 132posta-kutxa

Tel.: 94325 05 05 | Faxa: 943 25 05 00

ordEzkaritza

AretxAbAletA20550:

E05 Basabe Poligonoa

Tel.: 94325 05 05 | Faxa: 943 25 05 09

Pble Aretxabaleta 20550

E05 Basabe Poligonoa | Tel.: 94325 05 05

Faxa: 94325 05 09 | [email protected]

HpeAretxabaleta 20550

E05 Basabe Poligonoa | Tel.: 94325 05 05

[email protected]

Leegl: SS-0088/04

iSSn:2173-707X

t:5.000 ale

dfs:4.383ale

KOMUNIKAZIO tAlDeA

LAGUNTZAILEAK

k a l e i n k e s t a

luisa

ormaetxea

arrasate

Ez, ez daukat irakurtzeko

ohiturarik. Ilobek

irakurtzen dute, eta baitasemeek ere. Nire garaian

luxua zen irakurtzen

jakitea.

estitxu

meabe

aretxabaleta

Bai, badaukat

irakurtzeko ohitura.

Ikasturtean zehareuskaraz eta gaztelaniaz

irakurtzen dut, eta udan,

batez ere, gaztelaniaz.

mirari

zubia

arrasate

Mutikoak irakurtzen

duelako; hark irakurtzen

duena nik hartzen dutgero, hori da tranpatxoa.

Batez ere gaztelaniazko

liburuak dira.

marisa

murillo

arrasate

Bai, normalean,

irakurtzen dut; batez ere,

gaztelaniaz. Hala ere,umearekin euskaraz

irakurtzen dut, noizean

behin.

Irakurtzeko ohiturarik badaukazu? Zein hizkuntzatan?

Urteak betetzen ditudan neurrian, gero eta galdera gehia-

go egiten dizkiot nire buruari. Socratesen esaldi batek

zioen moduan: "Ezer ez dakit, ezer ez dakidala baizik".

Hona hemen adibide batzuk.

Zergatik ez zuen telebistak, hasiera baten, programazioa eten,

Bostongo Maratoian gertatu zenaz informatzeko? Twitter aise

gailendu zitzaion telebistari, 140 karaktereen indarrarekin,

barreiatze-gaitasunarekin eta hedapen azkarrarekin.

Horretaz ari garela... inork badaki zerk eragin zuen atenta-

tua? Zergatik egin zuten? Zenbat aldiz eg iten diot galdera hori

nire buruari, telebista ikusten

ari naizela, edo egunkaria ira-

kurtzen: baten trajeak, bestea-

ren gainsoldatak, Barcenas dela,

errege-etxea dela... Baina ze

behar dute? Giza-ustelkeriak

dauka azalpena.

Eta ustelkeriaz ari garela...

Paper zuriaren aurrean nen-

goela, Legazpiko kontsultaz

berba egin nezakeen, baina...

zertarako? Herriak dagoeneko egin du berba, ezta?

M-30eko grebaz ere berba egin nezakeen, baina buruzagi

sindikal bati zera entzun diot: "Greba orokorrek gobernuak alda-

tzen dituzte". Eta zer esan ez dakidala geratu naiz. Hainbat gal-

dera datozkit burura: non daude politikaren, praktika sindikala-

ren eta konpromiso sozialaren mugak?

Eta azken galdera: ze etorkizun izan dezake herrialde batek,

talentua alferrik galtzen uzten badu? Fernando Cossiok plazaratu

zuen galdera hura, Ikerbasqueko zuzendaria. Bada... ez da etorki-

zun ona izango, eta pentsatu gura dut ahal dugun guztia egiten ari

garela ezagupen-ihesik ez izateko eta haren iman bihurtzeko.

Tira, erantzunak bilatzen ditudan bitartean, baikortasunari

eutsiko diot: gehiago egin eta gutxiago berba egin. Euskadikekintza positiboak behar ditu, berba ponposo eta hutsalak alde

batera utzita. Aurrekontuak ere behar ditu, baina hori beste

zutabe baterako utziko dugu.

IAkI cAsAsp://goi./iizi/

Galderak eta galderak

"Eadi einta

poitioa ehadit, e eaponpooa"

z a b a l i k

E

z dok eukiko gel hori lurrera botatzeko asmorik, ezta?",

esan zion joan den astean lagun batek Deba-Deba martxa

zikloturista egiten zebilen beste bati, tropelean zirela.

Kontatu didanez, intentzioa antzeman zion, Udana igotzen.Eta baita bota ere. Txirrindularitzan ere profesionalen ohiturak

hartu nahi izaten dituzte askok, eta barrita edo gelen hondakinak

lurrera botatzea dapro-ek duten ohitura txar horietako bat. Hasi

dira gauzak aldatzen: joan den astean, Liege-Bastogne-Liege kla-

sikoan hainbat profesional zigortu zituzten horregatik. Datorren

domekan da Bergarako martxa, Udanan inork ez du gelik hartu-

ko, goiz da. Baina Elosuan, hondakinak poltsikora.

xAbIEr urzElAI | [email protected]

Bizikletan ere, zaborren gaia?

u s t e a k u s t e

h a n d i k e t a h e m e n d i k

Hizkuntzaohiturakaldatzeko ideiabatzuk EduardoApodakareneskutikOninta Ieta Anegi.com/ogk/oiz-iu/

Atzo hasi eta gaur bukatuko

dira Udaltop jardunaldiak

Lasarte-Orian (Gipuzkoa).

Eduardo Apodaka EHUko

irakasleak atzo Euskaraz

jarduteko aktibazioa: ideia

zenbait psikologia sozialetik

hitzaldia eskaini zuen.

Irudikatu euskara

teknikariz jositako aretoa.

Euskaraz egiteko ohiturarik

ez duen euskalduna edo

euskara ikasteko intentzio

handirik ez duen administrazio

langilea izango dute buruan.

Bada, Eduardo Apodakak

jendearen portaera linguistikoaaldatzeko Gizarte psikologiak

eskain ditzakeen hainbat ideia

azaldu nahi izan zituen bere

hitzaldian. [...]

Hizkuntza batetik bestera

jauzi egitea buruhausterik

gabekoa izan daiteke, baldin

eta, adibidez, ikuspegi

instrumentaletik egiten bada.

[...]

Hizkuntza aldaketa

horrekin ez dugu ezer jartzen

jokoan. [...]

Kode aldaketak

(gaztelaniatik euskarara

egiteak) hainbat gauza

galarazten dizkie hiztunei

(hala nola, udal langileei):

segurtasuna,

komunikagarritasuna eta

autoestimua, besteak beste.Zeren ondorio dira

hizkuntza portaera aldaketak?

Bi eremu aipa ditzakegu: barne

disposizioaren eta kanpo

dispositiboen ondorio. [...]

Portaera denak ez dira

berdinak eta bi maila bereiz

daitezke: batetik, azturak edo

ohiturak, barne disposizioetan

muina dutenak, eta bestetik,

ekintzak.

Bietan eragin daiteke.

Aldaketa eragiteko jokoan

zer dagoen azaleratu behar da.

Hau da, nola azaltzen diozu

udal langileari hemendik

aurrera euskaraz egin behar

duela? Euskaraz egitekoeskubidea duelako, hala egin

behar duelako Hizkuntza

kodea aldatzeko esango diogu,

eta kito? Aldaketa horrek zein

zentzu duen azaldu beharko

zaio, alegia, zentzugintza landu

beharko dugu. [...]

Bestalde, jakin behar dugu

azturetan ala ekintzetan

eragiten ari garen.

Esate baterako, lor

dezakegu halako langilek gure

aurrean hizkuntza aldatzea,

baina buelta eman orduko

gaztelaniara itzuli da.

Ekintzan eragin dugu,

baina ez langile horren

azturetan. [...]

Eduardo Apodakak

esandako beste bi kontutxo:

-Euskara gaitasunari tarteaeskaini zion Apodakak. Haren

ustez, euskararekin oso

exijenteak gara, zuzentzeko

joera handia daukagu. Eta

ondoko esaldi hauek utzi

zizkigun: "Ez gara euskaraz

egiten duen herria", baizik eta

"Euskara ikasten ari den

herria", eta "Euskara ikasleen

herria" gara.

-Anormalak gara: Entzule

bat zerbait anormala eskatzen

ari garenaren kontuarekin

geratu zen eta familiako

adibidea jarri zion.

Seme-alabek gurasoei adierazi

izan die euskaraz bizi nahi

izateagatik ingurukoekikoanormal sentitzen direla.

Apodakaren erantzuna: "Bai,

arraroak gara, eta hala esan

behar diegu, arraroak garela.

Bide batez esanda, gaur egun

garai batean baino jende

arraro gehiago dago".

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

9/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 9publizitatea

Urteko kuota: 50 .

943 25 05 05

[email protected]

goienakluba.com

Beste abantaila batzuk: Astelehenetan eta ostiraletan Goiena papera buzoian.

Deskontuak iragarki sailkatuetan eta eskeletan.Abantailaz betetako kluba!

DESKONTUAK:www.goienakluba.com

OATI

GARAJEAcaravanas oate

e u r e k a !

z i e n t z i a

m u s e o a

Esko Sport

Guztiz

e

der

Guztiz

e

der

Bazkideentzat abantaila esklusiboak

Eraman ezazubeti txartela aldean!

Hauek dira irabazleak!Hauek dira APIRILEKO SARIDUNAK izan diren GOIENA KLUBeko bazkideen izenak:

ZORIONAK, GUZTIOI!

AISIA DEBA HOTELEAN**2 pertsonarentzako gaua ostatuan,

buffet-gosaria eta zirkuitu termalaIsabel Arenaza Leasa

(Oati)

Andoni Axpe Madinabeitia

(Arrasate)

Julian Arriaran Otaei

(Bergara)

2 pertsonarentzako relax gastronomikoa

(bazkaria enkantuarekin eta spa zirkuitua)

Arantzazu Iartua Lizarralde

(Bergara)

Karmele Ilarduia garitano

(Aretxabaleta)

TELEBISTA ETA BLUY RAY**Idoia Moreno Zubikarai

(Bergara)

BASERRISAREAKO OTARREAK**Lorea Zurutuza Alberdi

(Bergara)Tomas Beitia Arejolaleiba

(Eskoriatza)

Arantxa Zubillaa

(Arrasate)

Juan Luis gallastei Arrondo

(Bergara)

ARRIKRUTZ KOBETARAKO sarrerak*Mila Martinez de Zuazo

(Oati)

Aurtzane Lete Larraaa

(Bergara)

Itsaso Lazpiur Ibarzabal

(Bergara)

Eneritz Urbieta Atxa

(Bergara)

SARIAK JASOTZEKO

* Arrikrutzeko sarrerak. Zuko bkoizk, GOIena KlUBko xr rkui,BIna rrr izgo diuzu aRRIKRUtZ-ko xrdgi. srrrk 3 ibkop mug izgo du.ARRIKRUTZ KOBAK. aroz auzo, OatI. 943 08 20 00Ordugi: arik Igdr 10:00 17:00

** Beste sariak. sri jozko p ziz mdz, GOIena Komuikziotdk, arxb du bugoik. sri jozko, BaZKIDeaRen tXaRtelarkui do BaZKIDe ZenBaKIa jkir m brko d.gOIENA. Bb poigoo e-O-5 (arb Ibibid) arxb. 943 25 05 05Ordugi: aik ogur: 09:00 18:00.

Oir: 08:00 14:00.

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

10/40

10 2013-04-29 | astelehena | gOIENAdebagoiena

d e b a g o i e n d a r r o k d i o g u n a

pedalkaFrantziako alpeak alderik alde bizikletaz julen iriondorekin

goiena telebista | maiatzak 2, 21:50

saioberria

zurIE v.d.m. | eskoriatza

Lau urtez egon zen Dorleta Kor-

tazar eskoriatzarra Udalean.

Gazte sartu zen, 23 urte zituene-

la, eta esperientzia hartaz egin

digu berba.

Nolatan sat inen politikan?Gaztetatik egon izan naiz ezker

abertzaleko taldeetan sartuta,

eta, egia esateko, zerrenda osa-

tzeko nindoan, beste barik; bos-

garrena nintzen. Ez genuen horre-

lako emaitza onik espero eta Udal

Gobernuan sartu nintzen. Hasie-

rako urduritasunaz aparte, oso

talde polita osatu genuen eta

ilusioz eta gogoz nengoela gogo-

ratzen dut.

zein ian en e eitekoa?Legegintzaldi hartan lanak guz-

tion artean banatu genituen,

hamaika zinegotzi ginen eta denok,PSEkoak barne, ardurak hartu

genituen gure gain. Ni Ongizate

Sailean egon nintzen, ez zinego-

tzi bezala, EAJkoa zelako, baina

bai batzordekide gisa. Gainera,

bilkuretan bozeramailea nintzen,

eta urte hartan Udalbiltza ipini

zen martxan eta Udaleko ardu-

radun moduan nengoen ni.

Eta nola ooiten it lateak?Lehenengo aldia zen ezker aber-

tzalea alkatetzan sartzen zela.

Alkatea (Edorta Zubizarreta)

zinegotzi izan zen aurreko lege-

gintzaldian, eta zer edo zer baze-

kien arren, gainerakook berriak

ginen. Aurreko alkatetzak 12 urteegin zituen eta kosta egin zen

aldaketa ematea. Bada, hasiera-

ko beldur haiek kendu, eta oso

pozik geratu ginen egindako lana-

rekin.

Eitekoak enen atean banattaiateak lanko en, eta?

Zalantza barik. Udal bat hamai-

ka pertsonaren artean eramatea

edo, urte batzuetara gertatu den

moduan, lan osoa pertsona gutxi

batzuek euren bizkar gainean

eramatea oso ezberdina da. Lan

handiagoa eskatzen du akordioe-

tara-eta iritsi behar duzulako,

baina oso lan giro polita zegoen.

Udalean sartu ginenean erakutsi

gura izan genuen gauzak beste

modu batera egin zitezkeela, eta

lortu genuen. Langileekiko harre-

manak ere aldatu ziren, hierarkia

hura hautsi eta erakutsi genuen

herriarentzako lan egiteko geun-

dela han. Ez dut esango ez zirenik

gai eztabaidatsuak egon, baina,

orokorrean, balorazio positiboa

egiten dut.Batoeetan eiten enen lan.Nork bere esparrua zeukan, bai-

na askatasunez aritzen ginen

sentsazioa dut. Batzordeetan

ipini genuen erabakigunea, eta

dena erabakita eramaten genuen

osoko bilkuretara, edo landuta,

gutxienez. Eta batzordeetan guz-

tiok geundenez, politikoak izan

ziren oso erabaki gutxi hartu

genituen. Lan egiteko modu idea-

la da, nire ustez, eta legegintzal-

diko puntu garrantzitsu bat izan

zen hura. Herrigintzak bestela-

ko bultzada hartu zuen urte

haietan, udaletxeko ateak zabal-

du eta herritarrek eurena ere

bazela nabaritu zutela iruditzen

zait.

Beste lopenik ooaten ?Ongizate Sailetik, esaterako, hesi

arkitektonikoak ezabatzeko

proiektu potolo bat eraman

genuen aurrera. Lantalde txiki

bat osatu genuen, mugikortasun

arazoak zituzten herritarrak ere

bertan zeuden. Plan orokorra

egin genuen, lehentasunak zehaz-

tuz eta etorkizunerako oinarriak

zeintzuk izan behar ziren era-

bakiz, irisgarritasuna bermatze-

ko. Udalean egon ginenean eko-

nomikoki sasoi onak ziren. Hori

bai, sartu ginenean bazirudienhirigintza eta zerbitzuetara joa-

ten zela diru guztia eta Kultura

eta Ongizate sailak indartu geni-

tuen bereziki.

Leeintalia 2003an aaiten; Aitei goenak SoialistaAbetaleak esein en eo...Bai, eta igarri nuen; izan ere,

hurrengo hauteskundeetan

zerrendaburu moduan nindoan

eta bertan behera geratu zen.

Urte gogorrak izan ziren, ezin-

tasun sentsazioa geneukan,

aurreko urteetan lan polita egin

genuelako eta proiektuarekin

jarraitu gura genuelako. Dena

den, azpimarratu behar da Uda-

lean sartu zirenek ez zutelaegoera samurra izan eta gure

parte-hartzea bermatzeko lan

egin zutela. Esaterako, infor-

mazio asko pasatzen ziguten,

batzordeetara joateko aukera

ere bageneukan... Gurekiko

begirune hura izan zuten.

Dorleta Kortazar, orduan Ongizate Saila egon zen eraikina atzean duela. | z.v.d.m.

U D A L O R D E Z K A R I I Z A N D A K O A K

dlt ktz | Sozialista Abertzaleak-eko zinegotzia Eskoriatzan (1999-2003)

G g gu g p u k

kuu g u u u u , b

B g b u bu b u j

"ultx t zl t ht

zl t ztl st t"

"Lanileekikohaeanak alatien; hieakiahatsi en"

"Hesiakitektonikoakeabateko poiektaaat en"

"Oniate Saileannenoen etaboeaaileaninten bilketan"

"ualbita ipini enatxan etaualeko aanoan nenoen"

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

11/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 11

herriakArAmAio

ImANOl gAllEgO | aramaio

Sagarra, sagardoa eta haren kul-

tura nahiz turismoa sustatzea.

Helburu hori du Bizi Sagardoa

elkarte berriak. Lehenbizikoz,

Gipuzkoako, Nafarroako, Arabako

eta Bizkaiko sagardogileen elkar-

teek bat egin dute proiektu batean,

guztien artean, sektore garrantzi-

tsu honen alde lan egiteko. Horrez

gain, eragile publiko eta pribatuen

parte-hartzea ere izango du Bizi

Sagardoa elkarteak, hainbat uda-

lek eta elkartek parte hartu bai-

tute proiektuan. Guztira, 67 sagar-

dotegi, 9 udal gurean Aramaiokoa

da bakarra eta hainbat fundazio,

museo, enpresa eta bestelako era-gile bildu dira eratu berri den Bizi

Sagardoa elkartean.

Bd a ba haa

"Ilusio handiarekin" agertu da

Juan Antonio, Arabako Sagardo-

gile Elkarteko lehendakaria. "Ara-

ban oso gutxi gabiltza saltsa hone-

tan, baina ilusioz gabiltza gure

sagardo propioa egiten eta hone-

lako ekimenek bultzada handia

ematen digute". Esker oneko hitzak

izan ditu elkarte berrian parte

hartzeko eurekin kontatu dutela-

ko. Ramon Ajuriak, Aramaioko

alkateak ere "herriarentzat probe-

txua ateratzeko aukera" bat dela

dio. Izan ere, sagardoa eta berekultura bultzatzeaz gain turismo

ekintzak ere egingo dituzte.

Sagardoaren ibilbidea sortzea

da elkarte berriaren asmoetako

bat. Aramaiok, Astigarraga edo

Hernani bezalako herri batzuen

aurrean sagardo bolumen txikiago

bat ekoizten duen arren, badu zer

erakutsi: "Sagardoaren prozesua,

toponimia...", zerrenda luzea aipa-

tu zuen Ajuriak. Ondoren gainera,

bolumen kontuetan sartu gabe,

Aramaiok sagardo kontuan duen

garrantzia azpimarratzeko, herrian

"36 ekoizle" daudela esan zuen. Argi

dago ekimen berri honetan Ara-

maiok duen guztia emango duela.

Ziur, tradizioz sagardo gune diren

herrietatik asko ikasteaz gain, zer

irakatsi ere izango duela.

Bizi Sagardoa ekimena hobeto

ulertzeko, oso esanguratsua den

datu bat eman beharra dago: lehen

aldiz Nafarroako Sagardogileen

Elkarteak halako proiektu batean

parte hartzea erabaki duela. Are-

txagaren hitzei kasu eginez, honekagerian uzten du "sagardoa gure

herriaren ondarea dela, edari zaha-

rra, euskaldun guztiona". Horre-

gatik sagardoa bere garaitik at

ere promozionatzeko beharra ikus-

ten du erakunde berriak. Sagar-

doaren kultura zabaltzea "guztion

lana" delako. Gainera, sektorearen

alde lan egin nahi duen orok tokia

izango du Bizi Sagardoa elkartean.

Horregatik Aretxagak argi utzi du

"elkarte ireki bat dela eta urtetik

urtera hazten joango dela". Argi

dago sagardogilerik gabe sagardo-

rik ez litzatekeela egongo, horre-

gatik sortu dute elkarte bateratu

hau. Dena den, Bizi Sagardoa ez

da lanean hasteko tresna bat, ekoiz-

leak aspalditik baitabiltza martxan.

Hemendik aurrera, baina, erronkakelkarlanean gaindituko dituzte.

Bizi Sagardoa elkarteak, gai-

nera, Euskal Herriarentzat sekto-

re garrantzitsuak elkartuko ditu:

baserria, baserriarekin lotutako

industria eta turismoa. Guztia

txotx baten atzean dagoen guztia

jakitera emateko.

s f, 67 9 B s

e

Sagardoaren bitartez turismoasustatu nahi du elkarte berri batek

Bizi Sagardoa. | txomin madina

esAnAk

"Araaiorentzatprobetxuaateratzekoaukera bat da"

r a M O N a J U r i a

A R A M A I O K O A L K A T E A

Aramaiok beti egin du bere landaproduktuen aldeko apustua

Duela hiru bat urte Baserri Barri proiektuarekin ere Aramaiok baserrimunduari beste buelta bat eman zion. Sagardogile talde baten

ekimena izatetik hasi zen; hasieran denok erabili ahal izango zutendolare bat erosi zuten, gero pasteurizagailu bat (sagar zukuakontserbatu ahal izateko) eta azkenik herritik kilometro ingurura bi

solairuko eraikin bat egokitu zuten lehen sektoreko ekimenak

garatzeko.

Badirudi Aramaiok herritar eta baserritarren behar eta eskaerakbatzen jakin duela. Argi dago bateratzean dagoela sekretua, bi

elkarteetan indarrak batuz arrakasta handia lortu dute-eta. Baserri Barri fundazioko hasiera emate ekitaldia. | jokin Bereziartua

"Ikuspuntuezberdinetakokideek sortudugu"N o i z h a s iziren ekarte

hau sortzeko

anak?2011 -

. l F , e

h F

b b b

, b b . F-

b

.Zer noako ekartea da?

i -

b , b b 67

, 9 , b

,

b . B -

b

b, b, -

b,

b b - . a, nf-

e -

b,

b, b

.

Saardoteira txotx den-boradian bakarrik joaten

ara?

B, b, bboom-

, b

b . m

b , -

, b b b

.u , -

.

j.A. AretxAgA

araBakosagardogileenpresidentea

txomin madina

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

12/40

2013-04-29 | astelehena | gOIENA12 asteburuari begiratua

l.k. | arrasate

Aurtengo ezustea ona gazteek

eman dute San Andres auzoko

jaietan, izan ere, aurreko urteetan

ez bezala, gazte mordoa apuntatu

ziren auzo bazkarira, zapatuan.

Elorrioko sukaldariek prestatuta-

ko Eusko Labeldun oilasko izterrak,

entsalada eta postrea bazkaldu

zituzten. Auzo alkatea, Jon Barrio-

canal, oso pozik zegoen: "Ez nuen

espero auzoko gazteak horrela

inplikatzea auzo bazkarian. Euren

aldetik asko ipini dute, eta esker-

tzekoa da".

Bihar, martitzena, kirolak

(17:00) eta pintxo poteoa (18:00)

izango dira San Andresen. Ekital-

di bereziena eguaztenean izango

da, Aitor Guridi zena, auzo alkate

izandakoa, omenduko dutelako.

Egun berean, 80 urtetik gorakoen-

dako bazkaria izango da, eta dagoe-

neko iaz baino 10 lagun gehiagok

eman dute izena.

Gazteak inoiz bainogehiago inplikatu dira

Gazte jende piloa batu zen San Andresen, mahaiaren bueltan. | imanol soriano

imanol soriano

Duela bi hilabete Oatin Acesma elkartea Kubarako janari eta higiene

produktuak batzen hasi eta gero, egubakoitz eta zapatuan ArrasatekoHiper Eroskin ere produktuak bildu zituzten. Arrasate eta Oatiko Eroski;

Oatiko Hermansoloa elkartea; BM eta Dia; Elkar Hezi, Txantxiku eta

Urgain ikastetxeak eta Juldain farmazia eskertu nahi dituzte.

Produktu piloa, Kubarako

arrasate eta oati

arrasate

A. ArANburuzAbAlA | elgeta

1936ko urrian eta 1937ko apirilean

Intxortako frontean gertatuta-

koaren simulazio txalogarria egin

zuten atzo. Elgetako Udala eta

Intxorta 1937 Elkarteak gidatuta,

ehun lagunetik gora parte hartu

zuten, memoria berreskuratzea

helburu nagusi zuen antzezpen

erreal eta gordinean. Intxortako

lubakietako gertaerak pirotek-

niaren laguntzarekin ederto jan-

tzita, Elgetara bitarteko martxa-

rekin borobildu zuten,Frankis-

m o a r e n i n p u n i t a t e a r i

tolerantziarik ez lelopean.

i, mm Juan Ramon Garai Intxorta 1937

elkarteko kidea gustura zen, aspal-

diko nahia gauzatzea lortu zute-

lako, eta baita hesiaren bi aldee-

tan erakutsitako inplikazioagatik

ere. 700 bat lagun batu ziren, horien

artean, gazte asko.

Ordezkari politikoak, asko:

edaletakoak; Legebiltzarkideak,

eta alderdi eta erakunde ezber-

dinetakoak. Herri ekimenetik

bultzatutako lana zoriondu eta

eskertu zuten guztiek. Harrera

ikusita, hurrengo urteetan ere

egiteko asmoa azaldu dute.

Lubakietan gudariak frontea gogor defendatzen. | aitziber aranburuzabala

D e ix f d

Memoria berreskuratzeko nahiaz,sekulako ikasgaia atzo Intxortan

elgeta

Eepotaje osoa:

Qr d

p.

josu erkorekajaurlaritzak0 bozeram.

"Gure historia hurbilean ikasgai

garrantzitsuak ditugu eta ona da

horiek ezagutzea, gaurkoelkarbizitzarako eta baita

etorkizunekoa ere nola antolatu

nahi dugun erabakitzeko".

aratz guridigranaDeroa (elgeta)

"Gerrari buruz zerbait nekien

arren, kontu honekin asko ikasi

dut. Amak komentatu zidanantzezpena zegoela eta gerra

zibila gustuko dudanez, izena

eman nuen. Petardoak bota ditut".

aiNara totorikagueNaikuslea (elgeta)

"Oso hunkigarria eta polita izan

da. Familian garai hura bizi izan

zutenak ditugunez, pertsonalki,sentimendu nahasketa

handiarekin jarraitu dut gaurko

antzezpena".

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

13/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 13asteburuari begiratua

oati

lEIrE kOrtAbArrIA | oati

Freskoa, txinpartaduna eta

garraztasun orekatuarekin: horre-

lakoa da, egileen esanetan, dome-

ka eguerdian aurkeztu zuten

Murgialdai baserriko txakolina.

Oatiko gaztelekuan aurkeztu

zuten, eta jende asko joan zen

bertara. Bukaeran, Murgialdai-

ko ardotxoa eta pintxoak eskai-

ni zituzten.

Be emnk ben heOatiko baserri askotan egiten

zen moduan, Murgialdain ere

txakolina egiteko ohitura zegoen,

XIX. mendetik, baina utzita zeu-

katen, azken urteotan berriz

heldu dioten arte. Hain zuzen,

2006an erabaki zuen familiak

mahastia berreskuratzea, eta

2008an landatu zuten lehenengo

mahats-landare hektarea. Hon-

darribi Zuri mahatsa ipini zuten,

baina bertakoari ere eutsita.

Ekitaldiaren zati bat izan zen

Jose Felix Diaz de Tuesta arra-

satearrak egindako argazkiek

osatutako diaporama baten ema-

naldia, ekoizpen-prozesuaren

nondik norakoak azaltzeko.

Murgialdaiko txakolin fresko eta txispadunagustura edan zuten oatiarrek domekan

Mug u Mugd G dp x uu u XiX. md u u 2008 m d

Ekoizten lagundu zuten guztiak eta beste asko joan ziren domekan gaztelekuko aurkezpenera. | leire kortabarria

"Jende askoklagundu du

ekoizten:eskerrik askodenei!"

Aspadii

zenuen xa-

oina eie-o ohiua,

eza?b , G u - d, pdu, gumg u dugu, pdud g pu dugu g udugu.Zeao xaoina da?F, fu-guu-, xp pu gu -u, u.Zena jende iii zaee

xaoina eien?Fm ddu du, d du gu d. e d!Non eono da saai?h o - jx jm g. o d -u, g dugu.

aritz galdos

ekoizlea

l.k.

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

14/40

2013-04-29 | astelehena | gOIENA14 arrasate

j.b. | arrasate

Ekintzez betetako aste bukae-

raren ostean, azken txanpan

sartuko dira asteon San Andres

auzoko jaiak. Luzea izan da

asteburua eta gaur oraindik

ajearekin esnatuko ziren auzo-

tar batzuk. Baina egitarauak

eskaintzen du ondo pasatzeko

aukera oraindik; asteburuan

Errebuelta Kaleko batzordeak

antolatutako ekintzek hartu-

ko dute protagonismoa. Etzi,

berriz, Aitor Guridi zenari

egingo dioten omenaldia nabar-

mendu beharra dago.

Azken txanpansartuko diraSan Andres

auzoko jaiak

A.txINtxurrEtA / j. b. | arrasate

Hainbat hilabetetan euskararen

erabileraren inguruan gogoetak

egiten aritu ostean, joan den

eguenean AEDko ekintza taldeak

bilera berri bat egin zuen, eus-

kaltzaleekin eta gertuko euskal-

dunekin eurek egindako gogoe-

tak egiaztatzeko eta euren ekar-

penekin hor iek osatu eta

aberasteko.

Bileraren helburua izan zenabiapuntu horretatik abiatuta,

aurrera begira zein lan eremutan

eta zein moldetan lan egin behar-

ko litzatekeen aztertzea: "Euskal-

dun denok ez gara berdinak,

izaera eta perfl ezberdinak ditu-

gu. Ezin dugu guztiengandik

inplikazio bera espero, gure

aurreikuspenak perfl ezberdine-

tara doitu behar ditugu. Perfl

horiek kontuan hartuko ditugu

zer eska dezakegun baloratzeko",

dio AEDko Itxaro Artolak.

Odoro pgrr

Ondorio hauek atera zituzten,besteak beste: talde naturaletatik

eragiteko beharra, norbanakoen

jarreretan eta por taeretan ere

eragin beharra dagoela, gogoeta

edo esperimentazio talde bat sor-

tzeko proposamena, eta herritik

haratago, beharbada eskualde

mailan, gainontzeko euskara

elkarteek bat eginez bultzatu

beharko litzatekeela euskararen

erabilera.

Itxaro Artolak kontatu digu

hamar egun barru elkartuko

direla lantaldekoak eskuartean

duten materialari orma emateko.

Era berean, gaineratu digu pozik

daudela prozesu honek eman

duenarekin: "Uste dut emankorra

izan dela prozesua eta gure lanaaberastu duela. Azken batean

hori zen bilatzen genuena, asko

ikasi dugu eta aurrera egiten

lagunduko digu horrek".

Herritarrengan euskararen

erabilera nola bultzatu aztertzenaeD d d f d

Eusklleek e eusklgko odek ebedek jo de eguee egdko ble, Kulueko Lomed gel. | amaia txintxurreta

Jose Gce so, Gokoblu besb e duel. | jokin bereziartua.

Sant Jordieguna, giroederrean

jon etxeberria

Ueo modu, gue b dekluek S Jod egu

osu ue le 20.Udl uo elku e eue lehe ld, euskko e

kleko lbuuk uku

ue bkldu uek.

Bklose, eguld oobexu, umeedko jolsk

eg ue Udl be. Go

edee bl el kou dgue.

j.b. | arrasate

Udaberriko Musikaldiaren baitan

Ozenki Elkarte Lirikoak antolatu-

tako jaialdi lirikoa arrakasta boro-

bila izan zen. Opera eta zarzuela

maite dituen herria da Arrasateeta argi geratu zen beste behin:

eguena izanda, 650 sarrera inguru

salduta. Amparo Navarro, Javier

Agullo, Andres Veramendi, Josean

Garcia eta Ana Cadaval izan ziren

ahotsa jarri zutenak, Isabella Ble-

zien-en piano doinuez lagunduta.

Goikobalu abesbatzak ere lan ede-

rra egin zuen, soprano eta tenoreen

ahotsak are indartsuagoak eginez.Txalo zaparradak izan ziren eten-

gabe, kantuak hasi aurretik eta

amaitu ostean. Bi ordu inguru

iraun zuen jaialdiak.

Maila handiko abeslariez osatutako galalirikoak lepo bete zuen Amaia antzokia

esanak

"Pozesaemankoa izan

da, ea askoikasi d"i t x a r o a r t o l a | a e d e l k a r t e a

EKintzaaipaGarriEnaK

maiatzak 1

12:00 'mgc gg' ,

e.

12:00 m g.

13:00 a Gd d

Gd p.

14:30 80 gd

C d ec

g.

16:00 b fnala Pippol tabernan.

16:00 Puzgarriakbd.

maiatzak 4

18:30 b -. sp gg dd.

20:30 Mozorro desfleae D. b. s gg

d.

Egun osoan:

Mozorro-Party Eguna,e k

.

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

15/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 15arrasate

j.b. | arrasate

Askapenak II. Formazio Min-

tegia egingo du maiatzaren

4an eta 11n. Herr i jantz ia,

garaipenaren hazia lelopean,

Etxaluzen antolatu dituzte

jardunaldiak. Zapatu honetan,

maiatzak 4, honako gaiak

landuko dituzte, gaian adituak

diren hizlariekin: inperialis-

moa (Manuel Navarrate),

borroka feminista eta inter-

nazionalista (Bilgune Femi-

nista), herri boterea (Iaki

Gil de San Vicente) eta mun-

du arabiarreko matxinadak

eta inperioen kontraerasoa

(Martxelo Diaz). 10:00etan

izango da lehen saioa eta

18:00etan azkena; saio bakoi-

tzak bi ordu inguru iraungo

du. Izena ematekoformazio-

[email protected]

bidera idatzi behar da; baz-

kariaren prezioa, 12 euro.

Askapenarenformaziomintegia

Etxaluzen

Apirileko ohiko osoko bilkura

egingo da bihar, 18:00etan

hasita. Gaien artean, aipaga-rrienak izango dira TAO sis-

tema behin betiko onartzea

eta EAJ zein PSE-EEk Men-

dekotasunerako Arretaren

Hobekuntza planaren gainean

aurkeztuko duten mozioa.

Azken horri mozio alternatiboa

aurkeztuko diote Bilduk eta

Aralarrek.

TAO sistema etazenbait mozio bihar,osoko bilkuran

PSE-EEk zahartzaroan dauden

arrasatearrei ahotsa emateko

Hirugarren Adinekoen Kon-tseilua osatzea eskatuko dio

Udalari biharko osoko bilku-

ran: "Zahartzaroan dauden

herritarrak gero eta gehiago

dira eta Udaleko erabakietan

parte hartzeko aukera gehia-

go izatea eskatzen dute", adie-

razi du, besteak beste, Aritz

Arrieta bozeramaileak.

PSE-EE, zahartzaroandauden pertsoneiahotsa ematearen alde

Euskal preso eta iheslari ohiei

babesa eman eta laguntzeko

sortu zen Harrera Elkarteak

nazio-batzarra Arrasaten egin-

go du, Kulturateko areto nagu-

sian, maiatzaren 11n. Helbu-

rua izango da azken urteko

elkartearen ibilbidearen gai-

nean informazioa ematea eta

gerturatzen diren guztien

artean balorazioa egitea.

Kulturaten egingo duHarrera Elkarteaknazio batzarra

Iban Goi: "Krisia ezda aitzakia izango jai

giroa nagusitu dadin"Mkoko jik ozko i gxigo iz, zo k pozik g giki

Msolo j bodo d, o j hs. | uba ne Madera

jOkIN bErEzIArtuA | arrasate

Ate joka ditugu dagoeneko Musa-

kolako jaiak. Auzo alkatetzak eta

jai batzordeak bat egin dute aha-

lik eta egitaraurik osatuena egi-

teko, aurrekontua aurreko urtee-

takoa baino baxuagoa izan arren:

"Krisia ez da aitzakia izango jai

giroa nagusitu dadin. Sorpresa

antolatu ditugu eta horiez goza-

tzeko herritarrei eskatu gura

diegu kalean egon daitezen", adie-razi digu Iban Goi alkateak. Iaz

sartu zen auzo alkatetzan baina

oraingoa izan da jaiak antolatzea

tokatu zaion lehen aldia: "Jesus

Mari Apraizi eta jai batzordeari

eskerrik beroenak eman gura

dizkiet, eurak barik ezingo nukee-

lako antolakuntza lana aurrera

eraman. Sekulako taldea dago,

ez nuen espero horren jende ona

egongo zenik". Nobedadeen artean,

DJ Amaiaren saioa aipatu du:

"Nerabeendako ez zegoen apenas

ekintzarik eta hutsune hori bete

gura izan dugu aurten".

A 'nnnna'Jaiak domeka honetan hasiko

dira mendiko bizikleta martxa-rekin. Egun potoloenak, baina,

maiatzaren 10ean hasiko dira,

Erretiratuen Egunarekin. Arra-

sateko auzorik independenteena

gertu dago astoaren umore onak

gidatzen dituen urteko egun poli-

tenak bizitzeko.

egitaraua: ekintza aipagarrienak

domekA, mAiAtzAk 5

09:00 Mkoko btt VI.

I. Iii: Mko,

Zig, bo, Mko,

apo Mko. I mg Zi-O k.

umko izik ji

gigo goiz z.

BArikuA, mAiAtzAk 10

10:00 Kpi pik ziijik jik i i

igzko.

11:30 do aizmi

ikoko mki.

17:00 spiig 'Mc'-,

kiogiko kpoko p.

bgi ik gogo i.

Iz-m, kiogi .

17:30 txoko opik

12-17 koko. 3-12

ko mko ik

gz xoko.

17:30 Pixo z s

aoi ko, eki kik.

19:00 Iki igo,

iki giiki.

akzik gozokik oko

iz. O jiko

xp zpi.

19:30 azoko iko

fi a-a k.

hi Mkoko z

k gioko .

22:00 boo xpk ooki,

s Iio k oo.

23:00 rPl Gxi

ock koz s aoi

pz. Gi gziko

mik Oiko dJ Jvi

so- kik, s Iio

iz oo.

zApAtuA, mAiAtzAk 11

11:00etatik 13:00etara:scoo k xpkkoig x. ami s

aoi ko. l xs ako ji jok z.

11:30etik 13:30era: Pzgiks aoi ko.

12:00 umko ao Ji,

s aoi pz. eixik igo ok.

13:30 M ooko kgoi,uzko aokiok m.

15:00 hi fi s Iio izoo. egi x gizgo, p gigo .

18:00 Koi ko s Iiosoki si ngi.

19:00 a Mikko

gz okgz koz st iz.

23:00 dJ ami s aoi

pz. Kixo s Iio iz oo.

Gauerdian: moda desfleak

zoko poi xki.

domekA, mAiAtzAk 12

11:30 Gimi imikoko

ki kiogi.

11:30etik 13:30era: Pzgiks aoi ko.

11:30 Mz gi s Iioiz. Oo, z

c s Iio k.14:00 bik ziiomzko zki gigo .

22:30 azk kPaseomaritimoa-. szko k opk. do .

as x b ld d

so bs dbd b doo. aso hso xoo b

m d uo Cj s h d oo. i h as

m b l ods o

s h mooo do xoo h. eo

2000. hs o d,

lo, zjo blo s

ho. pblo bo

h, od d loj mod d adcs sol

. a xb oso blo

b dd l zj l hodo l blo bd

d. Hol Modo s d b

; hol xld d, b b d ld.

Zerrajerako pabiloiakbota zituztenekoa

L e h e n e t a o r a i n

arrasate Press JOKIn bereZIartua

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

16/40

2013-04-29 | astelehena | gOIENA16 bergara

O.E. | bergara

Oroimenaren oraina izeneko dis-

koaren aurkezpen kontzertua

egingo du Benito Lertxundi orio-

tarrak Bergaran laster. Maiatza-

ren 4an etorriko da udal pilota-

lekura. 21:30ean hasiko da kon-

tzertua eta sarrerak 20 eurotan

daude salgai kultura etxean.

Lehiatilan ere egongo dira.

Bestalde, DJ jaialdia ere izan-

go da maiatzean Zabalotegin eta

baita udal bandaren kontzertuak

ere. Gaztetxean, berriz, lau egu-

bakoitzetan egingo dituzte musi-

ka kontzertuak, Egubakoitzak

Kartzelan ekimenaren barruan.

Argazki zaharren erakusketaErakusketei dagokionez, bi jaso-

tzen ditu maiatzeko kultura gidak.

Batetik, maiatzaren 3tik 19ra

Pol-Pol mendi taldeak antolatu

duen argazki zaharren erakus-

keta. Eta bestetik, urteroko Ber-

gara Hiria argazki lehiaketako

lanen erakusketa. Maiatzaren

24tik ekainaren 9ra egongo da

hori zabalik. Erakusketa biak

Aroztegi aretoan egongo dira.

Maiatzaren 5ean, berriz, hiru

eta zortzi urte arteko umeendako

bertso-antzezlana egongo da Zaba-

lotegin: 3,2, Zast ... Egizu jolas!

Eta maiatzaren 25ean, Koldo Elei-

zalde lehiaketako sari-ematea

egingo dute udal pilotalekuan

Zinemari buruz, zine komertzia-

la eta zinekluba, biak egongo dira

datorren hilabetean.

Hiru ikastaroBestalde, hiru ikastaro ezberdin

antolatu ditu udaleko kultura

sailak maiatzerako. Bata, ogia

modu naturalean egiten ikasteko

ikastaroa da, etxean egindako

legamiarekin egindako ogia, ale-

gia. Ogi errezetak aztertu eta

hamaiketakoa eginez ogiari buruz-

ko bitxikeriak ikasteko modua

ere izango da. Maiatzaren 25ean

izango da ikastaro hori Angio-

zarko Pagomendi elkartean. Bes-

talde, ortuzaintza ekologikoari

buruzko ikastaroa ere egingo

dute Angiozarren. Bizikasik anto-

latuta izango da, eta plazak muga-

tuak dira.

Hirugarrena, GPSaren erabi-

lera eta ordenagailua izenekoa

da. Basque Adventureko Iker

Osak emango du, maiatzaren

13tik 16ra. Elebitan izango da eta

hor ere plazak mugatuak dira.

Lertxundi dator udalpilotalekura hilaren 4anO kko ko do b-u joz du mzko kuu dk

Benito Lertxundi Bergarako orkestarekin 2011ko abenduan.| gOiena

OIhANA ElOrtzA | bergara

Datorren maiatzaren 17tik 21era

ospatuko dira aurtengo Pazko

jaiak Bergaran, eta Udaleko kul-

tura sailak prest du dagoeneko

egitaraua.

Bolo txapelketaOhi denez, Bitorianatxoren jai-

tsierarekin hasiko dira aurtengo

herriko jai nagusiak. Maiatzaren

17an izango da hori, 20:00tan.

Segidan, udal musika bandak

kalejira egingo du, eta herritarrak

jaietaz gozatzen hasiko dira. Bin-

go erraldoia, giza futbolina, argaz-

ki lehiaketa, urteroko pilota

partiduak eta bolo txapelketa

dira, esaterako, ekitaldietako

batzuk.

Jaietako lehen egunean egin-

go dute, hain zuzen ere, Berga-

rako bolo txapelketa. Gauerdian

izango da, 24:00tan, eta San Joxe-

peko bolatokian egingo dute.

Herriko Bolo Kirol Klub-ek anto-

latu du, eta bolatokia 21:00tatik

aurrera egongo da zabalik. Hurren-

go egunean, Gipuzkoako bolo

txapelketa jokatuko dute toki

berean, 17:00tan.

Talo tailerra umeendakoBeart elkartearen laguntzarekin,

aurten ere egingo dute haur eta

gazteendako plastika sariketa.

Zapatu goizean izango da hori,

San Martin plazan. Sari banake-

ta, eguerdian izango da. Eta horren

aurretik, taloak egiteko tailerra

egingo dute umeendako, plazan

bertan.

Eta umeei lotuta, aurten ere

egingo diote ongietorria jaiobe-

rriei. Iazko Pentekoste jaietatik

aurtengo jaietara bitartean jaio

diren bergarar txikitxoei, ekital-

di berezia eskainiko zaie udale-

txeko osoko bilkuren aretoan.

Ondoren, argazki bateratua ate-

rako dute udalaren kanpoaldean,

artxibo aldeko eskaileretan.

Arratsaldean, errekortadore

gaztetxoen eta gazteen txapelke-

ta izango da seminarioko zezen

plazan. Euskal Herriko errekor-

tadoreen ikuskizuna eta errekor-

tadore eskola ibiltaria ere jasotzen

ditu aurtengo Pazkoetako egita-

rauak. Haurrendako jolas-parkea,

apar festa eta goitibehera txapel-

keta ere bai.

Herri eta bertso bazkariakKoadrilen egunerako bazkaria

ere antolatu dute aurten. Ohi

denez, San Martin plazan izango

da, astelehenean, eta eguraldi

txarra eginez gero, Labegaraie-

tako kiroldegian prestatuko dute

jangela. Bazkarirako txartelak

15 eurotan daude salgai ondoren-

go toki hauetan: kultura etxean

eta Depor, Ariznoa eta udal pilo-

talekuko tabernetan. Bazkaldu

ostean, kafe-kantu saioa egongo

da. Eta aurretik, eguerdian, taber-

nen arteko herri kirolen txapel-

keta zezen plazan.

Bestalde, zapatuan, bertso

bazkaria egingo dute txosna

gunean, txosna batzordeak anto-

latuta. Alaia Martin eta Aitzol

Barandiaran izango dira bertso-

lariak. Jaiak hasiko diren egu-

nean, ikasle bazkaria ere izango

da Bideberrin.

Irrien lagunak eta DuhaldeHorrez gain, kontzertuak, labur-

metrai eta argazki lehiaketak eta

baltsa jaitsiera ere jasotzen ditu,

bestalde, txosnetako egitarauak.

Musikari dagokionez, esaterako,2zio, Fiachars eta Gozategi taldeek

joko dute hilaren 17an, jaietako

lehen egunean, eta zapatuan,

Gauka, Iheskide eta Kop taldeek.

Domekan, berriz, Irrien Lagunak

etorriko dira Bideberrira, eta

iluntzean, kontzertua egingo du

hantxe Anje Duhaldek. Gauean,

23:00tan, II laburmetrai lehiake-

ta egingo dute. Astelehenean,

Emon eta DJ Bull-ek joko dute,

besteak beste.

Herrixa Dantzan ekimena,

jota eta abesti latinoen kontzer-

tua edo dantzaldiak ere egongo

dira aurtengo Pazkoetan.

Bergarako eta Gipuzkoako bolo

txapelketa, aurtengo Pazkoetanh zkko xk doko dud 15 uo

Anje Duhaldek Bideberrin joko du maiatzaren 19an, domeka. | gOiena

Joan den urteko jaietako koadrilen eguneko herri bazkarian ateratako argazkia. | gOiena

7/30/2019 Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

17/40

gOIENA | 2013-04-29 | astelehena 17bergara

ANE EtxEbErrIA | bergara

Euria, elurra, hotza, beroa nahiz

eta eguraldia eskasa izan, edo

primerakoa, domekero-domekero

bizikleta hartu eta herritar talde

batpalmera-n elkartzen da bizi-

kletan buelta bat ematera joate-

ko.

Txirrindularitza atsegin dute

guztiek, eta, talde txiki bat iza-

tetik, hau da, lagun arteko plana

izatetik, talde handi bat sortzera

pasa da. Domekero 09:00etan

elkartzen dira Ibargarai kaleko

palmera-n; hortik, taldearen ize-

na. Talde irekia da; hortaz, nahi

duen orok parte har dezake irtee-

retan. Baldintza bakarra hau da:

mendiko bizikleta gustuko izatea;

eta umore ona izaten bada nagu-

si, hobeto.

Poliki-poliki taldea osatuz eta

handituz joan da; adin askotari-

ko 25 bat pertsonak osatzen dute

taldea eta orain dela gutxi web-

gunea eta jantziak atera dituzte.

Horrenbestez, argi dago talde

serio eta antolatua dela.

Informazio gehiago nahi due-

nak taldeko webgunea kontsul-

ta dezake (http://webdiseinu.es/

palmerakuak/) edo, bestela, dome-

karen batenpalmera-n agertu.

Egiten dituzten mendi bueltei

dagokienez, denetarikoak dira,

batzuk beste batzuk baino gogo-

rragoak eta luzeagoak, baina nork

bere erritmora egiten du buelta.

Orain arte mendi buelta hauek

egin dituzte, besteak beste: Elo-

rriora buelta, Irimora igoera

gogorra, Bergarako hainbat auzo

bisitatu, Elgeara, eta beste hain-

bat.

Domekero izanda, batzuetan

talde handia elkartzen da eta

beste batzuetan, txikiagoa; parran-

da zelakoa izan den, nabaritu

egiten da taldean; hori ikus dai-

teke, behintzat, taldearen web-

guneko elkarrizketetan.

Elurretan ibiltzea ere gustu-

ko dute taldeko zenbait kidek;

hori ikus daiteke, behintzat, euren

bideoetako baten.

Hortaz, herritar guztiei ire-

kitako domeketarako proposa-

mena eta parte hartzeko dei egi-

ten du Palmerakuak taldeak.

Goizeko bederatzietan elkartzen

dira, domekero.

'Basque Night Adventure'Martxa horretan ere parte hartu

zuten Palmerakuak taldeak. Zapa-

tuko proposamen horretarako

hiru ibilbide zeuden antolatuta,

baina, azkenean, ibilbide luzeena

bertan behera geratu zen.

Hala, zapatu gaueko hitzordua

helduentzako izan zen, baina

arratsaldean gazteentzako hitzor-

duak prestatu zituzten egitaraua-

ren barruan. Hala, Lokatzak

antolatuta, 16:30ean, bizikleta

jolasak eta Gipuzkoako eskola

arteko txapelketa egin zuten, San

Martin plazan. Eta 18:00etan,

plazatik irtenda, haur, gazte eta

helduek elkarrekin itzuli bat egin

behar zuten baina azkenean ber-

tan behera geratu zen.

Egubakoitzean 80 pertsonak

emanda zuten izena, baina zapa-

tuan bertan ere egon zen izena

emateko aukera; izan ere, 19:30e-

tik 21:00etara izenak hartzen

ibili zira antolatzaileak Agorro-

sinen. Federatuek 15 euro ordain-du behar zituzten; federatuta ez

daudenek, aldiz, 20 euro

Kartutxo guztiak, baina, ez

zituzten asteburuan erre, aste-

lehenean (19:00etan, Irizar jau-

regian)Polonia diapositiba ema-

naldia egingo dute-eta.

Bizikletan ibiltzea atsegin dutenek

aukera bikaina dute domekeroMdio izi o izd, i i diz domo

Palmerakuak taldea jantzi berriekin. | PalMerakuak

m.b. | bergara

Bergarako eta Oatiko ikasle eta

irakasleek pauso sendoak eman

dituzte Eskolako Agenda 21en

bidean ikasturtean barrena. Azken

hilabeteetan, hondakinen ingu-

ruko diagnostikoa egin ahal iza-

teko bi saio egin dituzte:Ikasi

saio teorikoa eta ikusi saio prak-

tikoa egin dituzte. Haur Hezkun-

tzan hasi eta Batxilergora arte,

ikasleek eskualde eta udalerriko

egoera ezagutzeko datuak esku-

ratzea izan da saio horien hel-

burua.

Hori horrela, haur eta gazteek

etorkizuna hobetzeko proposa-

menak sortu dituzte, eta baita

konpromisoak hartu ere, maia-

tzean udal arduradunekin par-

tekatuko dituzten proposamen

eta konpromisoak, hain zuzen

ere.

Laguntza hartu eta emanIkasturtean zehar hondakinen

gaian sakontzeko ekintza osaga-

rriak ere egin dira: irakasleei

eta Bigarren Hezkuntzako ikas-

leei zuzendutako formazio saioak

antolatu dira, eta baita Lehen

Hezkuntzako haurrentzat sortu-

tako jolas ludiko didaktikoak

ere.

Hori guztia egin ahal izate-

ko, zentro bakoitzeko koordi-

natzailearen lana funtsezkoa

izan da.

Zubiak eraikizOrain arte ikastetxe barruan

egindako lana handik kanpora

aterako dute. Hain zuzen ere,

erabakiak hartzeko prozesua

ulertzeko eta herriko plangin-

tzan parte hartzeko, ikastetxe-

tik udaletxera joango dira. Modu

horretan, herriko gazteen ideiak

eta iritziak udal ordezkariei

helaraziko dizkiete. Hain zuzen

ere, maiatzean batuko dira ikas-

leak udal ordezkariekin, eta,

euren proposamenen berri ema-

tearekin batera, konpromisoak

hartzeko ere eskatuko diete

udal arduradunei.

Apirileko buletina, kaleanAgenda 21eko Bergarako eta

Oatiko ikasleen apirileko bule-

tin digitala dagoeneko kalean

dago.

Buletin hori www.bergara.

nethelbidean dago eskuragarri,

PDF formatuan.

Maiatzean batzartuko dira ikasleak udalordezkariekin Agenda 21en barruan

a odi i zz i di o i oizozo diz idi iizi po diz iii

Buletinaren irudia.

m.b. | bergara

Hitzordu finko bilakatzen

ari da Pentekoste jaietan

jokatzen den goit ibehera

lehiaketa. Aurten laugarren

urtez jarraian jokatuko da,

maiatzaren 19an, ohi bezala,

Pentekoste jaietako dome-

k

Astelehenekoa-407 (2013-04-29)

Documents

Transcript of Astelehenekoa-407 (2013-04-29)