A PROSA NO TEMPO DAS IRMANDADES DA FALA

O LABOR DAS IRMANDADES NA PROSA GALEGA

• Irmandades da Fala proceso de modernización da prosa, completado coa Xeración Nós e os vangardistas.

• Labor:– Prosa non ficción:

• Antón Villar Ponte: – Figura fundamental no xornalismo– Iniciador do ensaio político

– Prosa ficción:• Creación de Céltiga• Creación de Lar (proxecto de colección de novelas breves que achegan a

cultura popular e aos renovadores)

O GRUPO NÓS

VICENTE RISCOOTERO PEDRAYO

INTRODUCIÓN• Nome: título da revista• Membros: Pedrayo, Risco e Cuevillas• Caraterísticas:• Rigorosa formación intelectual• Promotores ensaio• Novos horizontes para a prosa

• Revista Nós: • Fundada en 1920• Ourense-Pontevedra-A Coruña-Santigo• Interrompida coa guerra civil

• Castelao non grupo Nós

INTRODUCIÓN (II)

• Síntese da súa evolución: conxugan enxebrismo con atlantismo• Nós, os inadaptados• Arredor de sí• Dos nosos tempos

• Labor:• Pulo da prosa galega• Axeitamento do idioma á expresión científica• Promoven o estudo das diversas facetas da cultura galega

VICENTE RISCO

VIDA• Ourense• Familia acomodada• Dereito (Santiago)• Formación intelectual:• Vangardas litrerarias• Filosofía• Esoterismo• Crea e colabora en revistas:

• La Centuria• A Nosa Terra• Nós

• Teórico do galeguismo: Teoría do nacionalismo galego

• Viaxa por Alemaña: Mitteleuropa

BASE FILOSÓFICA

Creación de mitosLiñaxe celtaExaltación do medievoValoración do natural-rural / histórico-urbanoPensamento:◦ Irracionalismo gnoseolóxico:

Realidade = razón + intuición (mito, arte e relixiosidade)

◦Visión cíclica da historia◦O sentimento da Terra

OBRA NARRATIVA• Ruptura coa narración costumista.• Do caso que lle aconteceu ao doutor Alveiros:

Narración humorística• Relatos de base folclórica con intención didáctica:• O lobo da xente• A trabe de ouro e a trabe de alquitrán

• A Coutada: diálogo filosófico• Os Europeos en Abrantes:• Novela inacabada• Sátira de personaxes ourensás

• O porco de pé

OBRA ENSAÍSTICA• Caracterízase polo didactismo• Etapas:• Pregaleguista: Nós, os inadaptados• Nacionalista: Teoría do nacionalismo galego• Posnacionalista: • Mitteleuropa• Leria: colección de textos filosóficos e crítico-literarios

OTERO PEDRAYO

VIDA

• Ourense• Familia liberal culta• Filosofía e Letras• Sólida formación autodidacta• Participa:• Galeguismo• Irmandades da Fala• Seminario de Estudos Galegos• Cortes Constituíntes• Partido Galeguista

OBRA NARRATIVA

• Pantelas, home libre• Os camiños da vida• Tres partes: • Os señores da terra• A maorazga• O estudiante

• Decadencia da fidalguía e ascenso da burguesía

• Arredor de sí• Retrato da súa xeración• Adrián Solovio

OBRA NARRATIVA (II)• Narracións realistas:• Os camiños da vida• Pantelas, home libre• Contos do camiño e da rúa• O mesón dos ermos

• Narracións culturalistas:• Escrito na néboa• Arredor de sí• Fra Vernero• A romaría de Xelmírez• Devalar

OBRA NARRATIVA (III)• Estilo e temas:• Estilo épico:

• Frase curta• Elipses• Asíndeton• Evocación da paisaxe

• Temas:• Tradición• Fidalgúía• Paisaxe

ENSAIO• Ensaio histórico sobre a cultura galega• Síntese histórica do S.XVIII en Galicia• O libro dos amigos• O espello na serán

A. D. RODRÍGUEZ CASTELAO

VIDA

• Rianxo-Pampa arxentina-Compostela-Pontevedra-Bos Aires• Pontevedra:• Irmandades da Fala• Revista Nós• Real Academia Galega

• II República:• Partido Galeguista• Cortes Constituíntes• Estatuto de Autonomía

• Exilio:• Cuba • Bos Aires (Galeuzca)

OBRA

• Non forma parte do grupo Nós:• Pola súa orixe• Pola súa evolución

• Obra pictórica:• Pequenos textos• Cousas da vida• Cincuenta homes por dez reás• Debuxos de negros• Atila en Galiza

OBRA NARRATIVA

Un ollo de vidroCousas

RetrincosOs dous de sempre

Un ollo de vidro

• Memorias dun esqueleto• Estrutura:• Prólogo: narrador editor• Memorias:

• 1ª persoa• Temática de ultratumba

• Epílogo: narrador editor• Crítica social

Cousas

• Fórmula literaria máis orixinal de Castelao• Textos + ilustracións• Introdución: reflexión sobre a necesidade de comunicar mensaxe

que a pintura non pode expresar• Remate dos relatos está coidadosamente traballado

Retrincos

• Cinco relatos autobiográficos• Estrutura:• Arxentina-Infancia: “O segredo” e “O inglés”• Galicia:

• Mocidade: “Peito de lobo”• Ao pouco de deixar a medicina: “O retrato”• Sendo deputado: “Sabela”

Os dous de sempre

• Novela• Unidade: Protagonistas (Pedriño e Rañolas)• Estrutura: novela picaresca• Pedriño (sen vontade)• Rañolas (emprendedor)

• Narrador omnisciente• Biografía paralela dos protagonistas

Caracteríticas

Asuntos: vida do pobo tratado con dignidadeTemas: a morte (tinguida de humor)Técnica narrativa:◦ Trazos selectivos esenciais◦Brevidade◦ Sinxeleza aparente◦Recursos realistas

Humorismo

RAFAEL DIESTE NARRADOR DAS VANGARDAS

RAFAEL DIESTE

• Vida:• Rianxo-México-Galicia-Exilio (Bos Aires)-Rianxo• Real Academia Galega

• Obra:• Dos arquivos do trasno• A fiestra baldeira

Dos arquivos do trasno• Vinte relatos• Introdución: • Reflexión sobre a teoría do relato• Dous principios:

• Unidade emotiva • Remate esencial

• Eixes temáticos:• Psicoloxía:

• Comportamento da xente• Ambiente mariñeiro• Personaxes cheos de dignidade• Ritmo (obsesión-suspense-remate sintético)• Unidade estética

• Experiencias extraordinarias:• Máxico e misterioso• Final aberto e sorprendente

Dos arquivos do trasno (II)• Características:• Influencia de Castelao• Técnica do encaixe• Retrospección• Apelación aos oíntes• Ambientes tabernarios• Narrador en primeira persoa• Ton serio e confidencial• Discurso sinxelo de frase breve