AKUIKULTURAREN GARAPENERAKO PLAN ESTRATEGIKOA PLAN ...€¦ · ii. blokea. euskal autonomia...

AKUIKULTURAREN GARAPENERAKO

PLAN ESTRATEGIKOA

2014-2020

PLAN ESTRATEGICO PARA EL

DESARROLLO DE LA ACUICULTURA

2014-2020

Akuikulturaren Plan Estrategikoa 2014-

2020 2/137 © Eusko Jaurlaritza 2014

Erreferentzia:

Eusko Jaurlaritza/Gobierno Vasco 2014. Akuikulturaren Garapenerako

Plan Estrategikoa/ Plan Estratégico para el Desarrollo de la Acuicultura

2014-2020.



EDUKIEN AURKIBIDEA

I. BLOKEA. EAE-KO AKUIKULTURAREN GARAPENERAKO PLAN

ESTRATEGIKOA 2014-2020 ...................................................................................... 5

1.1 AURREKARIAK ..................................................................................................... 5

1.2 AKUIKULTURAREN DEFINIZIOA JARDUERA MODURA ......................................... 7

1.3 EUSKADIKO PLAN ESTRATEGIKOAREN IKUSPEGIA ETA XEDEA ......................... 9

1.4 ITSAS ETA IBAIKO DAFO AZTERKETA .............................................................. 12

1.5 JARRAIPEN ETA BILAKAERARAKO ADIERAZLEAK ............................................. 15

II. BLOKEA. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO AKUIKULTURAKO

SEKTOREAREN EZAUGARRIAK........................................................................... 18

2.1 AKUIKULTURAREN EGOERA EUROPAR BATASUNEAN ETA ESPAINIAN............ 18

2.2 EUSKADIKO AKUIKULTURAREN DIAGNOSTIKOA .............................................. 19

2.3 EUSKADIKO AKUIKULTURAKO I+G+BREN DIAGNOSTIKOA ............................. 27

2.4 GAITASUN ZIENTIFIKO-TEKNOLOGIKOA ........................................................... 28

2.5 I+G+BRAKO JAKINTZA-ARLOAK........................................................................ 28

2.6 MERKATUKO JOERAK ETA ESTRATEGIAK ......................................................... 30

2.7 AURREIKUSPENAK ETA BILAKAERA-AGERTOKIAK ........................................... 34

III. BLOKEA. EAE-KO AKUIKULTURAREN GARAPENERAKO EKINTZA

ESTRATEGIKOAK IDENTIFIKATZEA 2014-2020 ............................................... 36

3.1. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOAN AKUIKULTURA GARATZEKO EKINTZA

ESTRATEGIKOAK IDENTIFIKATZEA.................................................................................. 37

3.1.1. Administrazioa bakuntzea ............................................................................ 38

3.1.2. Ingurumen-garapen jasangarria ................................................................... 43

3.1.3. Lehiakortasuna eta tokiko garapen ekonomikoa .......................................... 46

3.1.4. Merkatua eta irudia ....................................................................................... 71

3.2 ESPEZIE ESTRATEGIKOAK ................................................................................... 83

3.3 TEKNOLOGIA ESTRATEGIKOAK ............................................................................ 84

3.4 GARAPEN PLANA GARATZEKO ERAGILE ESTRATEGIKOAK ................................... 86

3.4.1. Koordinazioa .................................................................................................... 86

3.4.2. Kolaboratzaileak ........................................................................................... 86

3.5 ITSASOKO KOKALEKU ESTRATEGIKOAK............................................................... 88

3.5.1. Itsasoaren arloko Euskadiko lege-esparrua ................................................. 88



3.5.2. Helburuak ..................................................................................................... 88

3.5.3. Metodologia.................................................................................................. 89

3.5.4. Onarpen-eremuaren estaldura ........................................................................... 90

3.5.5. Espazioak hautatzeko aintzat hartutako informazio-kategoriak.................... 91

3.5.6. Euskadin akuikulturarako onargarriak ez diren kokalekuak ......................... 93

3.5.7. Euskadin akuikulturarako onargarriak diren kokalekuak.............................. 97

IV. BLOKEA. AURREKONTUAK ETA FINANTZAKETA .................................... 98

V. BLOKEA. JARRAIPENA ETA KONTROLA..................................................... 101

VI. BLOKEA. KOORDINAZIOA ETA KOMUNIKAZIOA .................................... 102

BIBLIOGRAFIA ....................................................................................................... 103

I. ERANSKINA: AKUIKULTURAKO ERABILEREN GAINEKO ARAU

ESTALDURA DUTEN GUNEEN KARTOGRAFIA ................................................ 104

II. ERANSKINA: AKUIKULTURAKO KOKALEKU ONARGARRIEN

KARTOGRAFIA .......................................................................................................... 123



I. BLOKEA. EAE-KO AKUIKULTURAREN GARAPENERAKO

PLAN ESTRATEGIKOA 2014-2020

1.1 Aurrekariak

Euskal Autonomia Erkidegoak akuikulturaren eskumen esklusiboa du, besteak

beste. Horregatik, Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailaren Arrantza eta

Akuikultura Zuzendaritzak, EAEko hainbat eragile instituzionalekin elkarlanean, plan

estrategiko autonomiko hau prestatu du akuikulturaren jarduera 2014-2020 aldian

garatzeko 2014-2020ko IAEF Itsasoaren eta Arrantzaren Europako Funtsaren barruan.

Estrategia hitza honela definitzen da: «une bakoitzean erabaki hoberena

hartzea bermatzen duen prozesu arauagarria edo arau-multzoa».Kontzeptu hori

aztergai dugun testuingurura aplikatuz gero, Euskadin akuikultura garatzeko

estrategiaren eginkizuna hauxe izango da: garatu beharreko prozesua zehaztea

helburuak finkatu ondoren. Horiek horrela, hauexek dira estrategia onaren gakoak: (i.)

helburu argiak eta eskuragarriak edukitzea; (ii.) estrategiaren eta dauden baliabideen

arteko lotura ona egotea; (iii.) Euskal Autonomia Erkidegoari lehiakortasun-abantaila

ematea; (iv.) malgua izatea eta egoera aldakorretara egokitu ahal izatea.

Azken urteotan, Europako Batzordeak nabarmen onartzen du akuikultura

garrantzitsua dela Arrantza Politika Bateratuaren barruan (APB). Europako

ekoizpen-sektoreak, nolanahi ere, geldialdiak izan ditu ekoizpenean faktore eta

baldintzatzaile askoren eraginez (adibidez, izapidetze-sistema motelak, espaziorik eza,

legez kanpoko inportazioa, dumpinga...); eta horrelakoek zaildu egiten dute, bestalde,

akuikulturak Europan behin betiko abialdia izatea (Bostock et al., 2012; FEAP, 2012;

MAPA, 2008). Hartarako, jardun estrategikoko hainbat neurri ezagutarazi zituen

Batzordeak 2012 eta 2013 artean akuikultura Europan bultzatu eta garatzeko, xedea

2020ra begira jarrita (EC, 2009,2013). Neurri horietako asko Arrantza Politika

Bateratuaren bertsio berrian biltzen dira. Politika hori akuikultura finantzatzen

laguntzeko programaren bidez bideratuko da Itsasoaren eta Arrantzaren Europako

Funtsetik (IAEF 2014-2020).

IAEFen asmoa zera da: lehiakortasunari dagokionez dauden botila-lepoak

akuikulturak datozen urteetan konpon ditzan, eta hainbat aukera ere eskain ditzan



beste sektore batzuetan enpresak dibertsifikatzeko eta sortzeko (arrantza, itsaso,

industria, bioteknologiakoa, eta abar). IAEFek lehentasuna ere eman nahi dio

akuikulturaren produktua eta irudi soziala merkaturatzeari.

Europako jardueren ildotik, Euskadin hainbat plan eta/edo programa operatibo

definitu dira maila estrategikoan, bakoitzari dagokion legegintzaldiaren barruan

gauzatzeko betiere, akuikultura garatzeko:

EAEko Arrantzaren Plan Estrategikoa 2007-2013: Hasieran 4 helburu

estrategiko ezarri zituen akuikulturarako: 1. Genetikaren, elikagaien,

osasunaren eta ingurumenaren alorrak hobetzea, 2. Espezie berriak

ekoiztea, 3. Ezagutza eta teknika berriak garatzea eta 4. Ingurumen-

inpaktua minimizatzea. Plangintzarekin batera gauzatu zen finantzaketa-

planak EAEn garatutako akuikulturaren jarduera (publikoa eta pribatua)

diruz lagundu beharreko gastu guztiak xedatu zituen.

Akuikultura Plan Zuzentzailea 2008-2013: 22 jarduera-lerro estrategiko

ezarri zituen, 4 esparru tematikotan sartuta: 1. Administrazio publikoa, 2.

Ekoizpeneko sektorea, 3. I+G+B sektorea eta 4. Hezkuntza eta

Sustapeneko sektorea. Bi dokumentu hauek ere hartu zituen barnean:

(i.) Enpresa-proposamena ebaluatzeko eta izapidetzeko prozedurarako

protokoloa eta (ii.) Itsas eremuetako lehorreko akuikulturarako Espazio

Plangintzaren Azterlana.

Akuikultura Programa 2009-2013: 2 jarduera-lerro estrategiko ezarri

zituen: 1. Akuikulturako sektorerako ekipamenduen garapena

bultzatzea, 2. Akuikultura espezializatua eta kalitatezkoa bultzatzea, 3.

Akuikulturan ezagutza teknikoen eta teknologia aurreratuaren sorrera

bultzatzea dibertsifikazioa erdiesteko eta 4. Akuikulturako sektorerako

azpiegiturak sortzen eta birziklatzen laguntzea.

Esperientzia horiek gorabehera, betiere arrantzako jarduerarekin alderatuta, oro

har esan dezakegu akuikultura ez dela jarduera garrantzitsua izan Euskadin;

horregatik, akuikultura-proiektuetako baliabide publikoen eskaintza eskaria baino

handiagoa izan da. Hori guztia, kapital pribatuaren inbertsio handien beharrak eragin



du bereziki, baina, horretaz gain, ezagutza teknikoak ez edukitzeak eta kostaldeko

eremuko espazio-antolamenduari buruzko gaiek ere zaildu dute haren garapena.

1.2 Akuikulturaren definizioa jarduera modura

Munduan gero eta gehiago garatzen ari den jarduera da akuikultura. Arrantza-

baliabideen gaineko presioak, kontsumorako elikagaien eskariak zein arrantzaren

arloko murrizketek eragin dute ekoizpen-jarduera mota horrek gora egitea; jarduera

hori tradizioz arrantza-jardueraren mende egon diren edo dauden herrialde askotan

aberastasun- eta enplegu-iturria da jada, eta horixe da, hain zuzen, Euskadiren kasua.

Jarduera horrek 35 itsas eta ibai-espezie ezberdin baino gehiago ekoizten ditu

Europan, zuzeneko eta zeharkako 190.000 lanpostu hartzen ditu, eta 7 bilioi euroko

jarduera ekonomikoa sortzen du (EATiP, 2012).

Honi esaten diogu akuikultura:«uretako organismoak hazteari –moluskuak,

krustazeoak eta/edo landare urtarrak barne–, zeinak giza esku-hartzearekin (ziklo

biologikoen kudeaketa, elikaduraren garapena, ingurumen-integrazioa, animalien

ongizatearen kudeaketa eta sistemen kudeaketa barne) animaliak hazteko

eta/edo ekoiztetik salmentarako prozesuei heltzen die. Ekoizpen horrek hazitako

organismoaren banako edo korporazioko jabetza dakar» (Elikadura eta

Nekazaritzarako Erakundearen definizioen arabera).

Akuikulturaren jasangarritasunean eragin dezakete, neurri handiagoan edo

txikiagoan, haren balio-katean zehar elkarri eragiten dioten egile eta jarduera

ezberdinek. Hala, ondoko hauek osatuta dago: (i.) ekoizteko jarduerak; (ii.) produktua

eraldatzeko, merkaturatzeko, banatzeko eta saltzeko jarduerak; (iii) horniduren,

kontrol-, teknologia- eta sistema-zerbitzuen jarduera osagarriak; (iv.) ezagutza

kudeatzeko/sustatzeko eta giza kapitala eratzeko jarduerak; (v.) ingurumena

kontrolatzeko eta espazioan sartzeko jarduerak, eta (vi.) gobernantzako jarduerak

(ekonomikoa, soziala eta politikoa).

Zehatzago, ekoizpen-akuikultura mota nagusiak honako alderdi hauen arabera

sailkatzen dira:

(i.) Erabilitako ingurunearen arabera, honela izan daiteke: itsasoko akuikultura,

ibaietako akuikultura (kontinentala) eta ur gazikaretako akuikultura.



Itsasoko akuikultura: Ziklo biologiko osoa edo haren zati bat itsasoan duten

espezien ekoizpena. Ingurunearen gazitasun-mailek ez dute aldatu behar.

Ibaietako akuikultura: Ur gezako espezien ekoizpena.

Ur gazikaretako akuikultura: Ur gaziak onartzen dituzten espezien ekoizpena.

Ingurunearen gazitasun-mailek ez dute konstante izan behar.

ii. Hazkuntzaren gaineko kontrol-mailaren arabera: Aurreikusitako ekoizpen-

kopuruaren, ziklo biologikoaren kontrol-mailen eta erabilitako elikadura moten gaineko

irizpide bereziak hartzen ditu barnean; hauek dira: akuikultura intentsiboa,

akuikultura estentsiboa ,akuikultura erdi estentsiboa eta akuikultura ekologikoa.

Akuikultura intentsiboa: Ekoizpen handia ahalik eta eremu eta denbora

txikienean. Ekoizteko teknologia sofistikatuak eta trebakuntza-maila handiko

langileak erabiltzen ditu.

Akuikultura estentsiboa: Ekoizpen tradizionala, espezieak dentsitate txikiko

baldintzetan eta ingurune naturalean haztean oinarriturik. Kontrol-ekintzak

hazteko baldintzak mantentzera mugatzen dira, ura trukatuta.

Akuikultura erdi estentsiboa: Ekoizpen tradizionala, espezieak ingurune

naturalean haztean oinarriturik. Askotariko kontrol-ekintzak egon daitezke

(emankortzea, kostu txikiko elikagaiak ematea, ugalketa artifiziala, eta abar).

Akuikultura ekologikoa: Ekoizpen mota honek zorrozki kontrolatzen ditu

produktuaren kalitatea, elikagaien segurtasuna eta biodibertsitatearen zein

ingurumenaren gaineko inpaktuen prebentzioa. Hazteko instalazioak

eraikitzean erabilitako baldintzen eta materialen ondoriozko zeharkako

ingurumen-onurak ekarri behar dituzte.

(iii.) Garatzen den kokapenaren arabera: Ezaugarri geografikoei, ozeano-

meteorologikoei, ekonomikoei eta sozialei buruzko irizpide partikularrak hartzen ditu

barnean; hauek dira: lehorreko akuikultura, kostaldeko akuikultura eta akuikultura

itsaso zabalean.

Lehorreko akuikultura: Lehorrean kokatutako instalazioetan egindako

ekoizpena (haztegiak, urmaelak, eta abar). Ura hartzeko, ponpatzeko,

tratatzeko eta itzultzeko sistemak behar ditu.



Kostaldeko akuikultura: Marearteko eremuan edo lur-masen eraginpeko

kostaldeko eremuetan kokatutako instalazioetan egindako ekoizpena.

Moluskuen eta ur gaineko kaioletako ekoizpenaren berariazkoa.

Akuikultura itsaso zabalean: Olatuen eta korronteen eraginpeko itsas eremuan,

lur-masen eraginik gabekoan, kokatutako instalazioetan egindako ekoizpena

(kaiolak eta tretzak, urpekoak edo murgilgarriak, eta abar).

(iv.) Ekoizpenaren fase biologikoaren arabera: Hautatutako ekoizpen-sistema hartzen

duten ekoizpen-zikloko etapa ezberdinak sartzen dira barnean; hauek dira:

hazkuntzako akuikultura (hatcherya) eta gizentzeko akuikultura.

Hazkuntzako akuikultura: Enbrioiak eta arrainkumeak modu egonkorrean

ugaltzeko eta lortzeko ekoizpena.

Gizentzeko akuikultura: Neurri komertziala duten banakoak lortzeko ekoizpena.

Gizendu beharreko produktua haztegitik edo ingurune naturaletik etor daiteke.

(v.) Ekoizpenaren xedearen arabera: Hazkuntzako azken produktuari ematen zaion

balio motaren arabera; hauek dira: akuikultura komertziala, akuikultura

instituzionala eta landa-akuikultura.

Akuikultura komertziala: Jabetza pribatuan oinarritutako ekoizpen-sistema,

industria-jarduera bat egitera bideratuta.

Akuikultura instituzionala: Jabetza publikoan oinarritutako ekoizpen-sistema,

hazkuntzak egitera bideratuta honelako jarduera gisa: kontserbatzea, araztea

eta/edo birpopulatzea, beita ekoiztea, kalitate-bioadierazleak ekoiztea, espezie

apaingarriak ekoiztea, eta abar.

Landa-akuikultura: Norberaren kontsumorako hazkuntza-jarduerak egiteko

ekoizpen-sistema familiarra.

1.3 Euskadiko Plan Estrategikoaren ikuspegia eta xedea

Hauxe da oraingo Akuikultura Garatzeko Plan Estrategikoaren helburu orokorra:

Euskadiko akuikulturaren arloan eskudun diren agintariek 2014-2020 arteko

aldian garatu beharreko estrategiak eta jardun-ildoak zehaztea. Hori guztia,



jardueraren garapen jasangarrirako beharrezko jarduera estrategikoak identifikatuta,

eta Euskal Autonomia Erkidegoan hori garatzeko planifikatutako gainerako ingurumen-,

gizarte- eta ekonomia-estrategikoekin bat etorriz.

2014-2020 aldirako Akuikulturaren Garapenerako Plan Estrategikoaren

dokumentua gomendioak planifikatzeko eta emateko balio duen erreferentzia-

dokumentu gisa ulertu behar da, era horretan bi jardueren behar bezalako kudeaketa

integratua lortu ahal izateko. Horiek horrela, plan honetan jasotako jardun-blokeak eta -

lerroak arlo hauekin zerikusia duten berariazko helburuei erantzuten diete: (i.) baliabide

naturalak eta ingurumena kontserbatzea, (ii.) akuikulturako jasangarritasuna eta

lehiakortasuna, eta (iii.) arrantza, itsas garraio, itsaski-bilketa, turismo eta aisiarekin

bateragarria izateko garantiak. Helburu horiek, era berean, Arrantza Politika Bateratu

berriaren eta Itsasoaren eta Arrantzaren Europako Funtsari buruzko

erregelamenduaren (IAEF 2014-2020) lehentasunezko gai-ardatzetan sartuta daude.

Akuikulturaren Garapenerako Plan Estrategikoak komunikazioa erraztu nahi du

hauen artean: ekoizpen-sektoreak, arrantza-elkarteak, zientzia eta teknologia arloko

eragileak, prestakuntza, ekintzailetza eta herri-administrazioa eta euskal gizartea, oro

har.

2020rako ikuspegiaren helburua lortu ahal izateko jardun-ildo

estrategikoak identifikatzen eta azaltzen ditu planak: «Akuikulturako sektore

jasangarria eta espezializatua, kalitateko produktuak dituena, sortu du Euskadik;

hartarako, ezagutza tekniko aurreratuena eta abangoardiako garapen teknologikoa

(ekipoak eta prozesuak) hartu ditu oinarri, eta itsasbazterreko eta landako eremuetako

dibertsifikazio ekonomikoa eta bizi-mailaren hobekuntza ahalbidetu ditu horrek ».



1. irudia. 2014-2020 aldirako Akuikulturaren garapenerako plan estrategikoaren ikuspegiaren eskema.

Hauek dira planaren berariazko helburuak: (i.) Akuikulturaren balio-katean

eragiten duten aldagai nagusien (errentagarritasuna, legedia, berrikuntza, ingurumena

eta prestakuntza) oraingo egoerari buruzko diagnostiko adostua lortzea, baita

sektorearen bilakaera baldintzatzen duten faktore kritikoen gainekoa ere; (ii.)

Ezarritako helburuak lortzeko gauzatu beharreko jardun-lerro/proiektu nagusiak

identifikatzea, baita garatu beharreko politika publikoak zuzendu beharko dituzten

ildoak ere; (iii.) Helburuak aldian-aldian ebaluatu ahal izateko mekanismoa ezartzea,

doikuntzak egin ahal izateko aukera egon dadin.

Euskal Autonomia Erkidegoan esku hartzen duten indarreko legeen eta

prozeduren arabera abiaraziko da plana, betiere nekazaritzaren eta arrantzaren

sektoreari dagokionez dauden Europar Batasuneko, Estatuko eta autonomiako

araudiak oinarri hartuta.



1.4 Itsas eta Ibaiko DAFO azterketa

Hona hemen modu eskematizatuan azalduta honako DAFO azterketa hauek: (i.)

akuikulturako ekoizpenaren sektorearen azterketa orokorra Europako eta Espainiako

egoeran (1. taula); (ii.) Euskadiko itsas akuikulturaren garapenaren egoeraren

azterketa (2. taula); eta (iii.) Euskadiko ibai-akuikulturaren garapen-egoeraren

azterketa (3. taula). Euskadirako DAFO azterketaren kasuan hedatu beharreko balizko

gako estrategikoen zerrenda ere jasota dago.

AKUIKULTURA (Europa eta

Espainia)

MEHATXUAK M1. Ingurumen Ministerioaren

itsasbazterreko plangintza-politikarekiko gatazkak.

M2. Lehiakortasuna gorantz (Asia...). M3. Espazioagatiko lehia beste jarduera

batzuekin. M4. Itsasbazterreko espazioak

murriztea instalazioak handitzeko zein berriak eraikitzeko.

M5. Eskaria pilatzea banaketa-kanal modernoetan.

M6. Pentsuak ekoizteko lehengairik eza. M7. Kanon handiak eta

homogeneotasunik eza. M8. Horniduren gaineko zerga eta kostu

handiak, eta merkaturatzeko kostuak.

AUKERAK A1. Uren eta itsasbazterraren baldintza

ezin hobeak hazkuntzak garatzeko. A2. Ikerketa biologiko eta teknologiko

berriak. A3. Finantza-laguntza. A4. Espainiako eta Europako merkatuen

dimentsio erakargarria. A5. Ekonomia nazioartekotzea. A6. Autonomia-administrazioen eta

Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioaren laguntza.

A7. Apustua eta itxaropen onak espezie

berrientzat.

INDARGUNEAK I1. Espezie jakin batzuen ekoizpeneko

munduko liderrak daude Espainian eta Europan.

I2. Europako ekoizpenaren kalitate handia.

I3. Produktuaren trazabilitatearen kontrol zorrotza.

I4. Enpresa talde handiak. I5. Sektorearen ekoizpen-ahalmena. I6. Ekoizpena handitzeko

aurreikuspenak. I7. Espezializazio tekniko, ekonomiko

eta finantzario handia. I8. Arrain freskoa eskuragarri egotea. I9. Ekoizpenaren teknologia hobetzeko

inbertsioa. I10. Hazkuntza-ahalmen nahikoa

gizentzeko jarduerak behar duen hornidura emateko.

AHULGUNEAK AH1. Arrainkume-horniduren kanpoko

mendetasuna (erreboiloa izan ezik).

AH2. Esportazio txikia eta ahula. AH3. Atomizazioa eta enpresa handiak. AH4. Patologiak. AH5. Enpresa-kudeaketarako ahalmenik

eza. AH6. Ekoizpen-kostu handiak. AH7. Ekoizteko ordezko sistemak ez

egotea (off-shore sistemak). AH8. Inportazioak oso sartuta egotea. AH9. Arazoak kostaldeko eremuen

titulartasunari dagokionez.

1. taula. Akuikulturako ekoizpen-sektorearen DAFO azterketa Espainiako eta Europako testuinguruetan



ITSAS

AKUIKULTURA

EAE

MEHATXUAK

M1. Erabilgarri dauden espazioak oso mugatuak izatea.

M2. Ekoizpeneko eta merkatuko botila-lepoak.

M3. Kalitate txikiko produktuen inportazio eta lehia handia.

M4. Kontsumitzaileek eta prentsak akuikulturaren pertzepzio negatiboa dute.

M5. Merkatuaren globalizazioa. M6. Euskadiko akuikulturaren arriskua

/ bideragarritasuna. M7. Krisi ekonomikoa inbertsio

pribatuen aurrean.

AUKERAK

A1. Europako herri-administrazioen laguntza. A2. Euskadiko arrantzaren baliabideak eta

sektorea, oro har, geldialdian. A3 Arrantzako elikagaien gizarte-eskaera

handia Euskadin. A4. Elikagai-industriek tokiko produktu berriak

behar dituzte (eraldaketa eta merkaturatzea).

A5. Estatuko eta nazioarteko merkatuetara esportatzeko aukera.

A6. Euskadirako akuikultura jasangarriaren eskaera politikoa.

A7. Akuikultura egiteko uren kalitate egokia (itsas eta ibaietakoak).

A8. Tokiko baldintzetara egoki daitezkeen teknologia berriak edukitzea.

A9. Kalitateko produktuen eta kalitate eta elikagai-segurtasuneko ekoizpen-estandar handien eskaera handitzea.

INDARGUNEAK

I1. Nekazaritzaren eta arrantzaren arloko eskumen esklusiboak.

I2. Itsasoaren eta arrantzaren sektorearen eta elikagai-industriaren garrantzia.

I3. I+G+Bko Euskal Sarea. I4. Enpresa-aliantzen sarea. I5. Akuikulturako prestakuntza-

sarea.

Defentsarako Estrategiak

DE1. Administrazioa sinplifikatzea eta

plangintza estrategikoa tokiko sektorea garatzeko.

DE2. Arrantzaren eta ekonomiaren sektoreko baliabideak eta ezagutza integratzea.

DE3. Elikagaien sektorearen baliabideak eta jakintza integratzea.

Erasorako Estrategiak

EE1. Finantza-inbertsioa (publikoa eta pribatua) sektoreko enpresen jasangarritasunerako.

EE2. Lehorrean eta itsaso zabalean akuikulturako espazio berriak izendatzea.

EE3. Balio erantsi handiko produktuak, ingurumenari begirunea diotenak, ekoizteko sektoreen garapena sustatzea.

AHULGUNEAK

AH1. Akuikulturaren sektorea atzeraldian.

AH2. Administrazio- eta ingurumen-mugak instalazio berrientzat.

AH3. Azpiegituren defizita. AH4. Akuikulturako masa kritiko

espezializatuaren eta jakintza-sorreraren eta -transferentziaren defizita.

AH5. Tokiko akuikulturaren gizarte-irudia.

Bizirauteko estrategiak

BE1. Sektoreko enpresei laguntzea ekoizpen-arazoak konpontzeko.

BE2. Akuikulturako euskal profesionalen laneratzea laguntzea.

BE3. Merkatuko azterlanak garatzea. BE4. Akuikulturaren gizarte-irudia

komunikatzea eta hobetzea. BE5. Akuikulturako I+G+Bri,

prestakuntzari eta lanari laguntzea.

Bideratzeko estrategiak

BIE1. Krisiaren kontzientzia hartzea arrantzaren eta akuikulturaren sektorearekin lotuta.

BIE2. Inbertsio publikoa sustatzea enpresa eta/edo ekoizpen-elkarte berriak sortzeko.

BIE3. Laguntza ekonomikoaren aukera akuikulturarekin zerikusia duten sektoreei zabaltzea (bioteknologia, ingeniaritza, pentsuak, energia edo ziurtatzea).

BIE4. Produktuen ingurumen-zaintza eta kalitatea.

BIE5. Akuikulturako produktuak eta zerbitzuak garatzeko dauden instalazioak birziklatzea.

BIE6. Arrantzako eta akuikulturako produktuen gaineko marketin- eta kontsumo-kanpainak egitea.

BIE7. Akuikulturaren arloan beste eskualde/herrialde batzuekin lankidetzan aritzeko sareak eratzea.

2. taula. DAFO azterketa eta gomendioak Euskadin itsas akuikultura garatzeko. Definizioak: *Defentsarako estrategiak: Sektorea eta nahasitako

eragileak mehatxuei aurre egiten prestatzeko ekintza-programa; *Erasorako estrategiak: Epe laburrean gauzatu beharreko ekintzen programa,

hazteko estrategia dakar; *Bizirauteko estrategiak: Oraingo ekintzen programa; *Bideratzeko estrategiak: Berariazko ekintzen programa eta

etorkizunera bideratzea.



AKUIKULTURA

KONTINENTALA

EAE

MEHATXUAK

M1. Koordinaziorik eza osasunaren eta eskumenen arloan.

M2. Espazioen plangintzarik eza. M3. Inportazio handia hirugarren

herrialdeetatik. M4. Prezio txikiak eta beheranzko joera. M5. Lehia handia Espainiako ekoizleekin. M6. Funts urriak I+G+B finantzatzeko. M7. Baimen edo lizentzia berrietarako epe

luzeak. M8. Espazioagatiko gero eta lehia

handiagoa beste jarduera batzuekin (turismoa, jolas arrantza...).

M9. Hirugarrenek edo klimari lotutako faktoreek eragindako ingurumen-arriskuak.

M10. Gero eta ingurumen-baldintza handiagoak.

AUKERAK

A1. Espezie berrientzako merkatua dago (izokina, tilapia, tenka...).

A2. Produktu-gaman dibertsifikatutako espezientzako merkatua dago (amuarraina).

A3. Ekoizpen ekologikoko markak ezartzeko potentziala.

A4. Herri-administrazioen laguntza IAEF berriaren bidez.

05. Negozio-aukerak sortzea: kirol-arrantza, birpopulatzea, turismoa, gastronomia.

06. Baimenak indarrean eta jarduerarik gabe dauden instalazioak.

07. Teknologia berriak erabiltzea (birziklatzea, energia-iturri jasangarriak; termika, kogenerazioa) eta espazio berriak erabiltzeko aukera (nekazaritza eta industriakoak).

INDARGUNEAK

I1. Espezieak ekoizteko klima-baldintza egokiak.

I2. Arrainaren urteko per capita kontsumo-maila handia.

I3. Arrain-produktuen kontsumoa ohitura osasungarriekin lotuta egotea.

I4. Eraldatzeko eta merkaturatzeko gaitasunak.

I5. I+G+B sarea. I6. Mutrikuko akuikultura-eskola.

Defentsarako Estrategiak

DE1. Euskadiko ibai-akuikulturaren legediari eta izapidetzeari buruzko gida bat egitea.

DE2. Enplegu espezializatua sar dadin sustatzea.

DE3. Berariazko prestakuntza-planak garatzea.

Erasorako Estrategiak

EE1. Finantza-inbertsioa (publikoa eta pribatua) erabiltzen ez diren instalazioak lehengoratzeko.

EE2. Landa-garapenarekin sinergiak sortzea.

EE3. Dibertsifikatzeko eta eraldatzeko jarduerak sustatzea.

AHULGUNEAK

AH1. Jarduera egiteko irizpide eta kanon ez argiak.

AH2. Produktuaren dibertsifikazio txikia.

AH3. Amuarrainaren edo aingiraren hazkuntzaren alternatiba gutxi.

AH4. Enpresen I+G+Brako sarbide txikia edo hutsala.

AH5. Enpresen inbertsio txikia edo kreditua eskuratzeko zailtasuna.

AH6. Produktua ekoizteko eta banatzeko gero eta kostu handiagoak.

AH7. Irudi-politikarik ez egotea. AH8. Administrazioen sektorearen

garapena gutxi laguntzea.

Bizirauteko estrategiak

BE1. Herri-administrazioek jarduera indartzea.

BE2. Birpopulatzea sustatzea klima-aldaketaren edo ibaietako gehiegizko arrantzaren aurrean.

BE3. Jarduera garatzeko eta jasangarria izateko berariazko irizpideak eta ereduak ezartzea.

Bideratzeko estrategiak

BIE1. Ibai-akuikulturako sektorearen eta produktuen sustapen- eta irudi-kanpainak sendotzea.

BIE2. Berrikuntza teknologia, prozesu eta produktu-garapenean.

3. taula. DAFO azterketa eta gomendioak Euskadin ibai-akuikultura garatzeko. Definizioak: *Defentsarako estrategiak: Sektorea eta nahasitako

eragileak mehatxuei aurre egiten prestatzeko ekintza-programa; *Erasorako estrategiak: Epe laburrean gauzatu beharreko ekintzen programa,

hazteko estrategia dakar; *Bizirauteko estrategiak: Oraingo ekintzen programa; *Bideratzeko estrategiak: Berariazko ekintzen programa eta

etorkizunera bideratzea.



1.5 Jarraipen eta bilakaerarako adierazleak

2014-2020 aldirako Akuikulturaren Plan Estrategikoaren sekzioa abiarazteko

jarraipen-adierazleei buruzko bi atal ezarri dira:

Bilakaeraren adierazleak: 16 adierazleren zerrendak osatuta, plan

estrategikoaren, ikuspegiaren eta xedearen helburu orokorrekin zuzenean

lotuta (4. taula).

Jasangarritasun-adierazleak: Euskadiko enpresek eta eragileek emandako

informazio-serieak, ekoizpen-egoera bakoitzaren jasangarritasun-egoera

ebaluatu eta kasuan-kasuan behar diren estrategiak eta neurriak ebaluatu ahal

izateko (5. taula).



BILAKAERA ADIERAZLEAK

TESTUINGURUA

ZER NEURTZEN DU

ZERTARAKO NEURTZEN DU

Itsas arrainen ekoizpena / Balio ekonomikoa Ekonomikoa Ekoizpena (t) eta balioa (€) Sektorearen ekoizpen-hazkundea

Ibaietako arrainen ekoizpena eta balio ekonomikoa Ekonomikoa Ekoizpena (t) eta balioa (€) Sektorearen ekoizpen-hazkundea

Moluskuen ekoizpena Ekonomikoa Ekoizpena (t) eta balioa (€) Sektorearen ekoizpen-hazkundea

Uretako beste organismo batzuk Ekonomikoa Ekoizpena (t) eta balioa (€) Sektorearen ekoizpen-hazkundea

Teknologien eta Sistemen Ekoizpena Ekonomikoa Ekoizpen-unitateak eta € Industria osagarriaren ekoizpen-hazkundea

Hornidura bioteknologikoen ekoizpena Ekonomikoa Ekoizpen-litroak eta € Industria osagarriaren ekoizpen-hazkundea

Akuikulturako emakida kopurua Administratiboa Hektarea emankorrak Sektorearen ekoizpen-hazkundea

Plangintza Estrategikoaren dokumentu kopurua Administratiboa Zuzendaritza Estrategikoaren

Planak

Adostutako estrategia edukitzea

Kontratu-Programa bidezko sektorearen laguntza

finantzatzea

Administratiboa € babes-programatan Sektorerako laguntza teknologikoa edukitzea

Jarraitzeko eta urteko kontrolerako plan kopurua Administratiboa Arriskuak kontrolatzeko planak Kontrol-neurriak edukitzea

Akuikulturako Programa Kontratuari lotutako

I+G+Bko proiektu kopurua

I+D+B Sektorerako proiektuak Sektore, enpresetarako laguntza teknologikoa eta

berrikuntza edukitzea.

Akuikulturako proiektu europarren kopurua I+D+B Sektorerako proiektuak Sektorerako laguntza teknologikoa eta

berrikuntza. Akuikulturako jarduera duten ikerketa-zentroen

kopurua (AZTI eta EHU-PIE)

I+D+B Masa kritiko espezializatua Bikaintasun zientifikoa edukitzea.

Guztizkotik esportaziora bideratutako ekoizpena Ekonomikoa Kanpoko merkatura bideratutako

ekoizpena (%)

Sektorearen, enpresen nazioartekotzea

ebaluatzea.

Nazioarteko kongresuen kopurua, antolatutako

gertaerak, gizarte-kanpainak

Soziala Gizarteari jakinarazteko ekitaldiak Planak gizartean duen eragina ebaluatzeko.

Arrantzako eta akuikulturako produktuen

kontsumoa

Soziala/Ekonomikoa Kg/biztanlea/urtea Planaren eragin ekonomikoa eta soziala

ebaluatzea.

4. taula. 2014-2020 aldirako Akuikulturaren Garapenerako Plan Estrategikoaren bilakaera eta betetze-maila neurtzeko adierazleak.



JASANGARRITASUN ADIERAZLEAK

TESTUINGURUA

ZER NEURTZEN DU

ZERTARAKO NEURTZEN DU

Ekoitzitako kg bakoitzeko salmenta-

prezioaren bilakaera Ekonomikoa Errendimendu ekonomiko maila Enpresen finantza-kudeaketa indartzeko

Autoaskitasuna/Errentagarritasuna Ekonomikoa Zor-maila Enpresen finantza-kudeaketa indartzeko

Salgai dauden produktuen kopurua Ekonomikoa Dibertsifikazio-maila Ziurgabetasun teknikoen edo merkatuko krisien aurrean

egokitzeko gaitasuna handitzen saiatzeko

Isurketa-mailak Ingurumenekoa Aztarna ekologikoaren maila Ekosistemak akuikulturari ematen dizkion ondasunei eta

zerbitzuei eusteko

Energia-gastua Ingurumenekoa Karbono-aztarnaren maila Ekosistemak akuikulturari ematen dizkion ondasunei eta

zerbitzuei eusteko

Teknika- eta ingurumen-estandarrak betetzea Ingurumenekoa Ziurtagiri eta jardunbide egokien

erabilera

Ekoizpen-segurtasuneko bermeak eta ingurumen-

estandarrak betetzea

Tokiko enplegua Soziala Tokiko enplegu espezializaturako

ekarpen-maila Enpresa eta toki-garapenerako bultzada egokitzeko.

Komunikazio- eta gardentasun-mekanismoak Soziala Jardueraren irudia Jardueraren gizarte-irudia hezteko eta hobetzeko enpresek

duten eginkizuna indartzeko.



II. BLOKEA. EUSKAL AUTONOMIA ERKIDEGOKO

AKUIKULTURAKO SEKTOREAREN EZAUGARRIAK

2.1 Akuikulturaren egoera Europar Batasunean eta Espainian

Balio ekonomiko handiko espezieen hazkuntza eta ekoizpen-prozesu oso

teknologikoak dira Europako akuikulturaren ezaugarriak, besteak beste .

Europako akuikulturak (itsaso eta ibaietakoa) Europako arrain-bolumenaren % 31,24

ekoizten du eta arrain-ekoizpenaren balioaren % 44 hartzen du. Akuikulturako

Ekoizleen Europako Federazioaren arabera, 2.271.932 tona lortu ziren 2012an,

2007ko ekoizpen-bolumena % 38 handituta (FEAP, 2013). Halaber, 650.000 tona

molusku ere ekoizten ditu Europak; ekoizpen horrek 900 milioi euroko balio

ekonomikoa du, eta zuzeneko 37.000 lanpostu sortzen ditu. Europako akuikultura, oro

har, 3.500 milioi euroko ekoizpenaren balio ekonomikoa zuen 2012an, eta 7 bilioi euro

sortzen zituen guztira, baita zuzeneko eta zeharkako 190.000 lanpostu ere (EATip,

2012).

Europako akuikulturak azken 7 urteetan urteko % 3ko hazkunde-erritmoa

izan du , betiere Norvegia, Turkia, Faroe eta Islandiako ekoizpen-bolumenak barnean

hartzen badira. Nolanahi ere, Batasuneko kide diren herrialdeetako ekoizpena bakarrik

hartzen badugu kontuan, hazkunde-tasa negatiboa izan da 2013an (- % 0,3).

Azken 7 urteetan Europako herrialde hauek handitu dute gehien ekoizpena:

Norvegia, Grezia, Turkia eta Erresuma Batua. Europako akuikultura munduko

liderra da honako espezie hauetan: amuarrain ostadarra, lupia, urraburua,

erreboiloa eta muskuilua.

Garapen sozioekonomikoko ardatza da akuikultura Europako eskualde

ugaritan. Industria horrek enpresa handiak sortu ohi ditu merkaturatzeko eta

teknologia garatzeko lanetan egindako ahaleginak errentagarriak izan daitezen.

Espainiako akuikulturak 295.049 tonako ekoizpena izan zuen 2012an (itsaso

eta ibaietakoa), eta horien balioa 457,3 milioi eurotik gorakoa izan zen guztira

(Apromar, 2013). Espainiako akuikulturak arrain-ekoizpenaren bolumenaren % 29

hartzen du (muskuilua barne), eta zuzeneko 1.935 eta 23.829 lanpostu sortzen

ditu, arrainen eta muskuluen sektoreen artean, hurrenez hurren. Azken urteotako

5. taula. 2014-2020 aldirako Akuikulturaren Garapenerako Plan Estrategikoa betetzeko orduan jasangarritasuna neurtzeko adierazleak.



ekoizpen-hazkundearen ratioak % 7,8 dira, eta aurreikuspen positiboak daude

etorkizunarentzat, hazkunde-erritmo eutsia espero baita.

Ekoizpen-bolumenari dagokionez, hauek dira espezie garrantzitsuenak:

muskuilua (bolumen osoaren % 77), amuarrain ostadarra (ibaietakoa), urraburua, lupia,

erreboiloa, tunido-espezieak. Merkataritza-balioari dagokionez, berriz, hauek dira

Espainiako espezie garrantzitsuenak: urraburua, amuarrain ostadarra, tunido-

espezieak, erreboiloa, lupia eta muskuilua.

Autonomia-erkidegoen arabera, gaur egun hauek izan dira batez beste

hazkunde handiena izan dutenak: Valentzia, Katalunia eta Kanariak. Kantauriko

autonomia-erkidegoek (Asturias, Kantabria, Nafarroa eta Euskadi), bestalde, hainbat

espezieren bolumen ez oso handiak ekoizten dituzte –erreboiloa, mihi-arraina,

amuarraina, gaizkata, urraburu-kumeak, lupia eta txirlak, nagusiki–. Eta Galizia da

oraindik liderra Espainian muskuiluaren eta erreboiloaren ekoizpenari dagokionez.

Azken urteotan, espezien dibertsifikazioa ere gertatzen ari da, beste espezie

batzuk hazteari ekin baitiote: berrugeta, bisigua, mihi-arraina eta otarrainxka.

2.2 Euskadiko akuikulturaren diagnostikoa

Arrantzako produktuen per capita kontsumo-tasa 33,65 kg da pertsona

bakoitzeko urtean Euskadin, eta Espainian, berriz, 28,1 kg da pertsona bakoitzeko

urtean (Datu-basea/Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioa, 2013).

Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioaren arabera, arrantzako

produktuen kontsumo-bolumena Euskadin 70.918 tona izan zen eta 565,14 milioi

euroko balioa izan zuen 2012an. Akuikulturako produktuen kontsumoa Euskadin,

bestalde, 19.455 tonako bolumena eta 149,2 milioi euroko balioa izan zituen

2012an (Datu-basea / Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioa, 2013).

Euskadiko akuikulturako produktuen kontsumoa arrantzaren arloko produktu

guztien % 26 eta % 28 da bolumenari eta balioari dagokienez, hurrenez hurren.

Halaber, arrantzaren, elikagaien industriaren eta akuikulturaren merkataritza-sektoreek

erantzuten diote eskaera horri.



Euskadiko itsas eta ibai-akuikulturaren ekoizpena 141 tona izan zen 2012an,

eta horietatik 43,5 tona itsas akuikulturakoak dira eta 97,5 tona ibai-akuikulturakoak

(JACUMAR, 2013). Euskadin, itsas eta ibai-akuikultura tokiko arrantza-

ekoizpenaren bolumen osoaren % 0,1 baino ez da (88.131 tona 2012an).

Euskadiko akuikulturak % 81eko atzerapena izan du 2007-2013 aldian; ibai-

akuikulturak baino ez du hazkunde txiki bat izan, Kanpezuko (Araba) amuarrainaren

jardueraren ondorioz.

Jarduera minoritarioa izan da akuikultura historikoki Euskadin. Hala, 2012an bi

enpresa baino ez zeuden: amuarrain ostadarraren hazkuntzarako enpresa bat, 97,5

tonako urteko ekoizpena duena, eta erreboiloa gizentzeko enpresa bat, 43,5 tonako

ekoizpenarekin. Euskadin 2007 urtearen aurretik zeuden gainerako enpresak itxita

daude gaur egun.

Faktore nagusi hauek eragiten dute Euskadiko akuikulturaren egoera

negatiboa:

Lehia handia merkatuan eta prezioetan.

Inbertsio-kapitalik eza eta krisiaren ondorioak.

Espazioak eskuratzeko administrazio-zailtasunak.

Lehia handia Euskadiko itsasbazterreko ohitura tradizionalekin

(zaintzea, itsas sektorea, arrantza, eta abar).

Akuikulturako ozeano eta meteorologiako baldintza bereziak.

Masa kritikorik eza nekazaritzako eta arrantzako sektorean eta

I+G+Bn.

Euskadin, 2007 eta 2013 artean, akuikulturaren arloko hainbat enpresa-ekimen

izan badira ere, aipatutako faktore horiek ekarri dute egungo geldialdia.

Euskadiko arrantza-ekoizpen osoa (tokiko lehorreratzeak eta EAEko

akuikulturako ekoizpena) arrantzan dago oinarrituta; 88.272 tonako balioak eta 137,2

milioi euroko balio ekonomikoa 2012an. (Datu-basea/AZTI, 2013). Balio horien

arabera, Euskadiko tokiko arrantza-ekoizpenaren bolumena nahikoa da

arrantzaren arloko elikagai-produktuen barneko kontsumo-beharrak asetzeko

(70.917 tona, 2012an; Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioa, 2013).



Nolanahi ere, honelakoak gertatu dira azken urteotan: (I.) arrantzatze

tradizionalen harrapaketen bolumenaren eta prezioen aldakortasun handirako joerak,

(ii.) arrantza-kuoten, ontzien eta ontziratutako langileen murrizketak eta (iii.) euskal

arrantzatze tradizionalak sortutakoa baino bolumen eta balio ekonomiko

handiagoa duten arrantza-produktuen inportazioa. Arrantza-produktuen inportazioa

92.793 tonakoa izan zen Euskadin 2012an, eta 327.395 milioi euroko balioa izan zuen

(Datu-basea / Zerga Agentzia, 2013). Arrantza-produktuen esportazio-bolumena

handiagoa da (156.774 tona 2012an) inportazio-bolumena eta arrantzatze

tradizionalen harrapaketena baino. Nolanahi ere, azken urteetan inportazioaren

balio ekonomikoa esportazioarena baino handiagoa izan da (Datu-basea- Zerga

Agentzia, 2013).

Ondoren, kontu horien guztien gaineko informazioa jaso dugu.



Europako eta Espainiako arrantzaren eta akuikulturaren ekoizpena

Europako arrantza-ekoizpen osoaren bilakaera Europako arrantza-ekoizpen osoaren bilakaera ehunekotan

Espainiako arrantza-ekoizpen osoaren bilakaera Espainiako arrantza-ekoizpen osoaren bilakaera ehunekotan

Iturriak: Eurostat 2013; FEAP 2013; APROMAR 2013



Euskadiko arrantzaren eta akuikulturaren ekoizpena eta kontsumoa

Arrantza-ekoizpen osoaren bilakaera ehunekotan Arrantza-ekoizpen osoaren bilakaera

Arrantza-produktuen eta akuikulturaren kontsumoaren

balioaren bilakaera

Arrantza-produktuen eta akuikulturaren kontsumoaren

balioaren bilakaera

Iturriak: JACUMAR 2013, AZTI 2013, MAGRAMA 2013, Zerga Agentzia 2013



Iturria: Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen

Ministerioa, 2013

Arrantza-produktuen per capita kontsumo-bolumenaren bilakaera

Euskadiko akuikulturaren ekoizpena eta kontsumoa

Akuikulturako espezie nagusien kontsumoa bolumenetan Akuikulturako espezie nagusien kontsumoa baliotan



Euskadiko akuikulturaren ekoizpena

Iturria: JACUMAR 2013

Akuikulturako ekoizpenaren bilakaera sektoreen arabera

EAEn (1997-2013).

EAEko enpresen akuikulturaren ekoizpena



Euskadiko arrantza eta akuikulturako produktuen kanpoko merkataritza

2013an Arrantza-produktuen inportazioen/esportazioen balioa

Iturria: Zerga Agentzia, 2013

Arrantza-produktuen inportazioen/esportazioen bolumena



2.3 Euskadiko akuikulturako I+G+Bren diagnostikoa

Hala Europako Akuikulturaren garapen jasangarrirako estrategian jarritako

erronkek (EC, 2013), nola arrantza politika bateratuaren erreforman eta IAEFen

erregelamenduan zehaztutako jardun-ildoek I+G+Bren lehentasunak esparru

ekonomiko eta teknologiko oso jakin batzuetara bideratzen dituzte .

Plataforma teknologikoek (EATip – Europako Akuikultura eta PTEPA –

Arrantzaren eta Akuikulturaren Espainiako Plataforma) ere bultzatzen dute

akuikulturaren arloko ikerketaren eta berrikuntza teknologikoaren garapena ekoizpen-

sektorearen, enpresa osagarrien eta ikerketa-erakundeen arteko elkarlanerako

ekintzen bitartez, herri-administrazioa bera lan horretan lagunduta.

Bi plataforma horietako kidea da Eusko Jaurlaritza, baita JACUMAR Itsas

Haztegien Aholku Batzordearena ere.

Azken urteotan ez da hutsala izan Euskadin akuikulturari buruzko ikerketaren,

garapenaren eta berrikuntzaren jarduera. Eusko Jaurlaritzako Arrantza eta

Akuikultura Zuzendaritzak, 2008 eta 2013 artean, 24 proiektu finantzatu ditu

guztira AEF eta I+G+B programen bitartez. Proiektu horiek instalazioak berritzeko,

ekoizpena handitzeko edo proiektu pilotuak egiteko izan dira, besteak beste. Proiektu

horien bitartez 4,6 milioiko zuzeneko laguntzak eman zaizkie Euskadiko enpresei,

fundazioei, kofradiei eta teknologia-zentroei, 7,23 milioi euroko dimentsio ekonomikoa

izan duten tokiko proiektuak garatzeko. Era horretako proiektuak aipatutako

Arrantzarako Europako Funtsen Finantza Tresnaren programaren barruan egin dira

nagusiki (AEF 2007-2013).

Proiektu pilotuak garatzeko finantzaketa nabarmen handitu da 2007 eta

2013 artean, bai enpresentzat bai ikerketa-erakundeentzat. Horrek agerian uzten du

Arrantza eta Akuikultura Zuzendaritza ahalegin handia egiten ari dela teknologia,

prozesu eta espezie berriak garatzen laguntzeko.

Azken urteotan egiaztatu da, halaber,oso txikia izan dela inbertsio pribatua

(enpresak, arrisku-kapitala, inbertsio-taldeak, ekintzaileak, eta abar).



2.4 Gaitasun zientifiko-teknologikoa

Akuikulturan espezializatutako masa kritiko nahikorik ez dagoen arren,

zientziaren eta teknologiaren arloko azpiegitura-sare handia dago. Akuikulturan

espezializatutako zientziaren eta teknikaren arloan langile gutxi dago, agian,

akuikulturako sektorea oso txikia delako eta eskaera zientifiko eta teknologikorako

ahalmen txikia duelako. Nabarmendu behar dugu, nolanahi ere, Euskadiko teknologia-

zentro eta unibertsitateetan, diziplina anitzeko ikuspegitik begiratuta, akuikulturari

zerbitzua emateko beharrezko egiturak eta ahalmen zientifiko eta teknologikoa

daudela.

Horren adibide dira, besteak beste, AZTI fundazioa, Tecnalia korporazioa,

Mutrikuko Akuikultura Institutua, Euskal Herriko Unibertsitatea edo Donostiako

Aquariuma. Zentro horietako gehienetan esperimentatzeko azpiegiturak daude, eta

akuikulturaren arloan ikertzeko lerroak garatzen ari dira jada. Euskal Autonomia

Erkidegoko azpiegitura zientifiko-teknologikoen sarean 500 zientzialari eta teknologo

baino gehiago daude, eta gaitasun teknikoa dute horiek akuikulturaren arloko

jakintza, produktuak edo zerbitzuak garatzeko.

2.5 I+G+Brako jakintza-arloak

Euskadin akuikultura garatzeko orduan honako jakintza-arlo hauek hartu behar

dira kontuan nagusiki:

Ziklo biologikoen eta ekoizpenaren kudeaketa: Espezien biologia,

fisiologia, osasuna eta nutrizioa ezagutu behar dira Euskadin arrantza- eta

elikagai-produktuen gama dibertsifikatu ahal izateko. Hori guztia, ekoizpen-

praktikak modu eraginkorrean eta ekonomikoki errentagarrian gara daitezen

lortzeko. Espezien gizentzea, animalien ongizatearen kontrola eta hazien,

larben edo arrainkumeen ekoizpena hobetzea da ikerketa aplikatuko lerro

nagusia; hori guztia ekoizpenerako espezie berriak garatu beharra

nabarmenduta. Lerro hori gauzatzeak, halaber, I+G+Bko jarduerak

garatzea ere badakar, besteak beste animalien ongizatea eta osasuna

hobetzeko (adibidez, txertoak, probiotikoak, anestesikoak eta



inmunoestimulazioa eta diagnostikoa) edota produktibitatea eta ugalketa

laguntzeko tresnak lortzeko.

Ekoizpen-teknologiak eta -sistemak: Akuikulturako jardueretarako

kostaldeko espaziorik eza eta areagotzeko automatizazioari buruzko

teknologia berriak direla eta, Euskadik ordezko aukerak bilatu behar ditu

errentagarriak, ziurtatuak diren eta ingurumena errespetatzen duten

ingeniaritzetan. Horiek horrela, datozen urteetan arlo hauek izango dute

proiekziorik handiena Euskadirako: itsas zabaleko teknologietan

oinarritutako ekoizpen-sistemak eta birziklatzeko teknologiak (RAS).

Azken arlo horretan sartzen dira estandar teknikoen diseinuarekin zerikusia

duten gai-arloak eta lohiak eta hondakin-urak arazteko teknologiak.

Ingurumen-interakzioa: Itsas-arrantzako eta ibaietako espazioak

erabiltzeko erabateko eskubidea duen jarduera da akuikultura, betiere

ingurumenaren jasangarritasunerako printzipioekin arduraz jokatzen badu.

Euskadin espazioa erabiltzeko presio handiagatik baliabide naturalen

gainean erantzukizun ekosistemikoz jardun beharra dago. Jarduera

garatzeko orduan, kudeaketa integratua eta ingurumen-zaintza sustatuko

dira Europako Zuzentarauei (WFD) jarraituz ekoizpen-guneak

planifikatzeko, jarraitzeko eta kontrolatzeko tresna gisa. Halaber, ekoizpen

handia duten kokapenen kasuan, akuikulturako espezien eta basatien

arteko interakzioarekin, fitoplanktonak edo bestelako patogenoek molusku-

maskor bikoen gainean duten eragin toxikoarekin eta hondakin biogenikoak

eta/edo kimikoak asimilatzeko eta hautemateko ahalmenarekin lotutako

gaiak bultzatuko dira.

Kontsumorako produktuen kalitatea: Akuikulturak elikagai-produktuak

prestatzea du azken xedetzat. Izan ere, merkatuko eta elikagai-kontsumoko

joerek arrantzako eta akuikulturako produktuak ekoizteko aukera-

jarraibideak finkatzen dituzte. Euskadin bide beretik jarraitu behar dugu;

batetik, arrantzako produktuen gastronomiaren, eraldaketaren eta

kalitatearen arloetan Euskadik duen errekonozimendu profesional eta

sozialagatik, eta, bestetik, arlo horiek bertako kulturan sustraituta



daudelako. Horiek horrela, elikagai berriak garatzeko ildoak landu behar

dira, betiere segurtasuneko, trazabilitateko, kalitate-etiketako eta

ingurumen-jasangarritasuneko aldeak beteta. Merkatu-azterketek eta

akuikulturako produktua gizartera hurbiltzeko kanpainek horretan lagun

dezakete, besteak beste. Elikagai berrien garapenak lehenetsi beharreko

arloa izan behar du.

2.6 Merkatuko joerak eta estrategiak

2.6.1. Herri Administrazioaren segmentua

Espainiako autonomia-erkidegoetako herri-administrazioak eta arrantza-

tradizioa duten Europako herrialdeak akuikulturaren garapena bultzatzen ari dira

ekonomia eta enplegua sortzeko eta jardueraren benetako garapenerako dauden

arazo teknikoak, administraziokoak eta ingurumenekoak konpontzeko. Administrazioek

helburu hori lortzeko honako kudeaketa-tresna hau erabiltzen dute batez ere:

lurraldearen plangintza estrategikoa eta kudeaketa integratua.

Espainiako lau autonomia-erkidegok akuikulturako antolamendu-planak egin

dituzte edo egiten ari dira jada; zehazki, Katalunia, Andaluzia, Galizia, Kanariak eta

Murtzia.

Kanariak itsas hazkuntzetarako interes-guneak izendatzeko fase bat garatu du

2003an hasitako Akuikultura Antolatzeko Eskualdeko Planaren bitartez.

Kataluniak akuikulturako instalazioen kokalekuen mapa du, fanerogamoen

larreguneak, itsas erreserbak, portuetako eremuak, gasaren urpeko kanalizazioak,

kableak, eta abar kanpoan utzita.

Andaluziak plan bat du «akuikultura Andaluziako itsasoko eta lurreko

espazioetan garatzeko eremu egokienak» jasota, bestelako erabilerekin dauden

bateraezintasunak ere zehaztuta.

Galiziak Akuikultura Plan Zuzentzaile bat du, Galiziako Gobernuak 2012an

onartuta, lurraldea antolatzeko arauen babespean (Galiziako Lurraldea antolatzeko

10/1995 Legea; Xunta 2003) eta baldintza onenak betetzen dituzten eremuak eta

instalazio barreiatuak eta ez-planifikatuak saihesteko.



Administrazio-prozedurak eta ebaluazio-batzordeen sistemak edo leihatila

bakarra bizkortzeko ere lan egiten ari dira autonomia-erkidegoak; hori guztia lizentzia

berriak emateko eta/edo daudenak eguneratzeko.

Azkenik, herri-administrazioak azken urteetan ekimenak garatzen ari dira

arrantzako eta akuikulturako produktuen gaineko merkatuko azterketak egiteko.

Ondorioztatu da faktore ekonomikoek (eskaria, lehiakideen ekoizpena, prezioak,

aurreikuspenak, merkatu-hobiak...) garrantzi handiagoa eduki behar dutela estrategia

politikoetan.

2.6.2. Ekoizpen-enpresen segmentua

Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioaren Prezioen Behatokiaren

azterlanen arabera (2012), akuikulturako produktuen erdia baino gehiago

supermerkatu eta azalera handien bitartez merkaturatzen da.

Akuikulturako enpresek eskaintza pilatzeko estrategiak garatzen dituzte

produktuen/zerbitzuen eskariaren aurrean gaitasun komertziala handitzeko eta

prezioetan egonkortasuna lortzeko. Hartarako era honetako hitzarmenak egiten dituzte:

Balio-katea produktura arte hartzen duten enpresek osatutako taldeak, bazkide

kontsumitzaileak, kooperatiba-taldeak, ABEEak...

Gaur egun, akuikulturako produktuak osorik eta fresko merkaturatzeak du

arrakasta gehien, eta horrela merkaturatzen dira % 88. Ekoizpen gehiena hurbileko

autonomia-merkatura bideratzen da (% 72,48) eta neurri txikiagoan esportaziora (%

27,52) (APROMAR, 2013).

Merkatuaren hazkunderako aukerak daude espezie-gamaren zein ekoizpen-

faseen eta produktuen dibertsifikazioan (xerratan zatitzea, tamaina-mailak, arrabak,

kalitate-markak, eta abar). Hori guztia, etxeko kontsumoaren ohituretan izandako

aldaketei eta eraldatu eta prestatutako produktuen gero eta eskari handiagoari

erantzuteko. Hori erakusten du hainbat espeziek (xerratan zatikatuta eta hezurrik

gabe) merkatuan gero eta agerpen handiagoa edukitzeak, besteak beste: panga

(Pangasus hypophthalmus) edo tilapia (Oreochromis sp). Horregatik, gero eta gehiago

baloratzen da ekoizteko eta merkaturatzeko enpresa mistoak ezartzea, produktuak

ekoizteko, eraldatzeko eta merkaturatzeko prozesuak barne hartzen dituztenak,

baterako inbertsio- eta garapen-kostuak beren gain hartuta.



2.6.3. Elikagaien produktuaren eta merkatuaren segmentua

Arrantzaren bertako produktuaren eskaintzaren bolumenak behera egin du

azken urteetan; hori guztia, sektoreak oro har, hainbat alderdik eraginda (baliabideen

egoera, prezioen geldialdia, harrapaketa onargarrien totalaren murrizketak,

inportazioak, eta abar), pairatzen duen krisiagatik. Itsasoko produktuen tokiko eskariari

erantzuteko, inportazioetara edo akuikulturako produktuetara jo daiteke. Halere, aipatu

beharra dago arrainaren merkataritza, 2009 eta 2012 artean, defizitarioa izan dela

Espainian eta Euskadin (Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioa, 2012).

Produktuak egoki bideratu behar dira dagozkion kontsumitzaile-segmentura.

Akuikulturako elikagai-produktuak bideratu beharreko hiru merkatu mota daude

(Elikadura eta Nekazaritzarako Erakundea, 2006):

- Eskualde bakoitzeko produktuaren kontsumo historiko eta tradizionalak

eragindako merkatua (adibidez, itsasoko arrantza-produktua: hegalaburra,

legatza, zapoa, antxoa, urraburua...).

- Ongizate ekonomikoaren gizarte-pertzepzioak eragindako merkatua (adibidez,

goi-mailako irudia duten arrantza-produktuak: angula, abakandoa, bisigua,

erreboiloa, lupia...).

- Arraina produktua osasungarri gisa kontsumitu beharrak eragindako merkatua

(adibidez, izokina, sasoiko arraina edo urraburua eta lupia oro har).

Azken azterketek (PEAE, 2013; MAGRAMA, 2012) agerian uzten dute

Espainiako merkatuan hazkunderako aukera dagoela, gehienbat arrantzako eta

akuikulturako produktuen eskaintza dibertsifikatzearekin lotuta.

Elikagai-produktuen estrategiaren joerak honako gako hauekin daude lotuta:

freskotasuna, produktuaren konposizio-kalitatea eta ezaugarri sentsorialak, bizitza

erabilgarria luzatzea, eraldatutakoen gamaren dibertsifikazioa, aurkezteko

ontzia/formak eta markak, eta abar. Gaur egun asko erabiltzen dira, halaber,

ingurumen-jasangarritasuneko markak, ekologikoa esaterako.

2.6.4. Kontsumoaren segmentua

Maila globalean, munduan giza kontsumora bideratutako arrainen % 47

akuikulturatik datoz. Munduan 2030erako 2.000 milioi biztanle gehiago egongo

direnez, akuikulturak egungo kopuruaren bikoitza ekoitzi behar izango du, arrantzako



elikagaien kontsumo-mailei eusten laguntzeko (Elikadura eta Nekazaritzarako

Erakundea, 2012). Alderdi horrek eragina izango du arrantzako produktuen

inportazioen eta esportazioen bolumenaren eta balioaren gainean (Elikadura eta

Nekazaritzarako Erakundea, 2012).

Europan, per capita kontsumoa handitzea aurreikusi da hainbat herrialdetan

(Austria, Belgika, Luxenburgo, Danimarka, Finlandia, Frantzia, Alemania, Herbehereak,

Erresuma Batua eta Europa ekialdeko zenbait herrialde). Europako arrain-kontsumoa,

2030erako, 12,2 milioi tona izango dela aurreikusten da. Xerratan zatikatzeko eta

prestatutako janaria egiteko egokiak diren espezietarako joera dago EBko

lehentasunetan (Elikadura eta Nekazaritzarako Erakundea, 2012).

Europako Batzordeak azaltzen duenez, arraina oinarritzat duten gero eta

elikagai kopuru handiagoa eskatzen dute europarrek (EC, 2013). Askotarikoak dira

aldaketa horren arrazoiak: dieta osasungarriarekiko kezkaren hazkundea, haragiaren

elikadura-segurtasunarekiko konfiantzarik eza, biztanleen zahartzea, familia-egituraren

aldaketak, arrantza-jatorriko elikagai prozesatuen eskuragarritasun handiagoa, bai eta

ingurumenaren eta animaliak errespetatzearen gaineko kontzientzia handiagoa ere

(FROM, 2007).

Arrainaren per capita kontsumoaren tasa handia dago Euskadin, eta

herrialde txiki batzuek baino ez dute handiagoa (besteak beste, Danimarka, Islandia

eta Norvegia). Nekazaritza, Elikadura eta Ingurumen Ministerioaren Merkataritza

Ganberaren datuen arabera, euskal herritarrek arrantzako 33,65 kg produktu

kontsumitzen dituzte batez beste pertsona eta urteko. Arrain freskoaren, prestatuaren

eta kontserbatuaren kontsumoa egiten da Euskadin gehienbat.

Merkatuko eta kontsumoko estrategiak ezartzeko honako aukera hauek

daude:

- Merkatuan arrain zuriaren eskaria eta gabezia egotea.

- Dieta-lehentasunen eta elikadura-ohituren aldaketa; arrain freskoaren

kontsumo-ohitura sendotzea.



- Merkatu berriak produktu berrien aurkezpenari dagokionez; eratorrien

eta aurkezpen-formen gainean kontsumitzaileak dituen itxaropenak.

- Kalitateko markak kontsumitzeko joerak.

- Kontsumitzeko eskari handiko produktuak.

2.7 Aurreikuspenak eta bilakaera-agertokiak

Planaren garapena eta betetzea hiru balizko agertokitan oinarrituta aurreikusten da (6.

taula).



ADIERAZLEA/AGERTOKIAK EZKORRA KONTSERBATZAILEA BAIKORRA

Itsas arrainen ekoizpena / Balio ekonomikoa (T / €) 600T / 3,5 M€ 1.100 T / 6,4 M€ 2.000 T / 11,63 M€

Ibaietako arrainen ekoizpena eta balio ekonomikoa (T / €) 400 T / 1,2 M€ 600 T / 1,8 M€ 1.200 T/ 3,6 M€

Moluskuen ekoizpena (T / €) 1.000 T / 1.5 M€ 5.000 T / 7.0 M€ 10.000 T / 11.9 M€

Uretako beste organismo batzuen ekoizpena - - -

Teknologien eta Sistemen Ekoizpena (Unitateak eta €) 30 U / 825 K€ 50 U / 1,4 M€ 80 U / 2,3 M€

Hornidura bioteknologikoen ekoizpena (litroak / €) 15.590/ 4,1M€ 15.590 / 4,1 M€ 15.590 / 4,1 M€

Enplegatutako pertsona kopurua (zuzenean eta zeharka) 60/120 85 /150 105 / 300

Akuikulturako emakida kopurua (itsasoa eta kontinentala) 12. orr. 15. orr. 20. orr.

Plangintza Estrategikoaren dokumentu kopurua 1. orr. 1. orr. 1. orr.

Laguntzeko neurrietarako finantzaketa akuikulturarako kontratuen – urteko programaren bidez 1.000.000 € 1.500.000 € 2.000.000 €

Jarraitzeko eta urteko kontrolerako plan kopurua 2. orr. 3. orr. 3. orr.

Programa Kontratuari lotutako I+G+Bko proiektu kopurua 8. orr. 12. orr. 15. orr.

Euskadiko parte-hartzea duten Europako proiektuen kopurua 2. orr. 4. orr. 5. orr.

Akuikulturako jarduera duten ikerketa-zentroen kopurua (AZTI, EHU-PIE eta TKNIKA) 1. orr. 3. orr. 4. orr.

Guztizkotik esportaziora bideratutako ekoizpena (urteko %) % 5 % 10 % 20

Euskadin planaren bukaerarako antolatutako nazioarteko kongresuen, ekitaldien eta/edo gizarte-kanpainen kopurua. 2. orr. 4. orr. 4. orr.

Arrantzako eta akuikulturako produktuen kontsumoa (kg/biztanlea/urtea) 33. orr. 35. orr. 37. orr.

6. taula. 2014-2020 aldirako Akuikulturaren Garapenerako Plan Estrategikoa betetzean aurreikusitako ekoizpen-agertokien gaineko adierazleak.



III. BLOKEA. EAE-KO AKUIKULTURAREN

GARAPENERAKO EKINTZA ESTRATEGIKOAK

IDENTIFIKATZEA 2014-2020

Euskadi oso une egokian dago akuikulturako sektore bat garatzeko.

Zentzu horretatik, Plan Estrategikoaren dokumentu honek ondoko IKUSPEGIA

proposatzen du: Akuikulturako sektore jasangarria eta espezializatua, kalitateko

produktuak dituena, sortu du Euskadik; hartarako, ezagutza tekniko aurreratuena

eta abangoardiako garapen teknologikoa (ekipoak eta prozesuak) hartu ditu

oinarri, eta itsasbazterreko eta landako eremuetako dibertsifikazio ekonomikoa

eta bizi-mailaren hobekuntza ahalbidetu ditu horrek.

Sektore hori ekoizpen-egituran orain arte oso txikia edo garrantzirik gabekoa

izan bada ere, asmo handiko proiektu konplexuak garatzeko enpresa- eta teknologia-

ahalmen garrantzitsuak daude, baita baliatu beharreko aukerak ere; hartarako, honako

alderdi hauek landu eta aurreratu behar dira epe ertain eta luzean sektorearen

garapena ahalbidetzeko:

1. Lizentzia eta baimen berriak izapidetzeko orduan administrazio-prozesuen

hobekuntza sustatzea.

2. Akuikulturaren balio-katearen barruan produktuak edo zerbitzuak garatzen

dituzten enpresa osagarriak garatzeko finantza-laguntza ematea.

3. Sektorean garapen teknologiko aurreratua laguntzea.

4. I+G+B sareak erabiltzea sektorea garatzen laguntzeko.

5. Akuikulturako teknikarien eta espezialisten trebakuntza eta laneratzea

laguntzea.

6. Lehorrean eta itsaso zabalean espazioak gaitzea akuikulturako instalazioak

ipintzeko, lehendik dauden azpiegiturak akuikulturako produktuak eta zerbitzuak

garatzeko erabiltzeko aukera erreala nabarmenduta.

7. Akuikultura sustatzea euskal gizarterako eta landa eta itsasbazterreko

garapenerako balio erantsi handia duen jarduera modura.



8. Akuikultura garatuz arrantzako produktuak eraldatzeko eta merkaturatzeko

sektoreei laguntzea.

Jarraian Euskal Autonomia Erkidegorako lehentasunezko jardun-ildoak, espezieak,

teknologiak, eragileak eta kokalekuak zehaztuko ditugu, aipatutako ikuspegia

gauzatzen laguntzen duen estrategia behar bezala garatu ahal izateko.

3.1. Euskal Autonomia Erkidegoan akuikultura garatzeko ekintza

estrategikoak identifikatzea.

Euskal Autonomia Erkidegoan akuikultura 2014-2020 aldian garatzeko estrategiak lau

marko estrategiko ditu (CE, 2013); elkarri eragiten diote horiek, eta berariazko 9

ekintza-lerro proposatzen dituzte.



Bederatzi ekintza-lerroetako bakoitzak akuikulturaren abialdia Euskadin mugatu

duten alderdiak testuinguruan kokatzen ditu. Zentzu horretan, ekintza-lerro bakoitzak

arazo eta behar horiek konpontzeko eta planaren ikuspegi estrategia lortzeko balio

duten hainbat jarduera jasotzen ditu ekintza-lerro bakoitzak: «Akuikulturako sektore

jasangarria eta espezializatua, kalitateko produktuak dituena, sortu du Euskadik;

hartarako, ezagutza tekniko aurreratuena eta abangoardiako garapen teknologikoa

(ekipoak eta prozesuak) hartu ditu oinarri, eta itsasbazterreko eremuko dibertsifikazio

ekonomikoa eta bizi-mailaren hobekuntza ahalbidetu ditu horrek».

3.1.1. Administrazioa bakuntzea

LERROA. ANTOLAMENDU AGERTOKIA ETA ARAU ESPARRUA

JARDUERAK:

1. Ebaluazio-prozesuen baimenak eta emakidak izapidetzea sinplifikatzeko

protokolo bat garatzea.

2. Tokiko Aholku Batzorde bat eratzea gobernantzako jarduerak koordinatzeko

Euskadiko akuikulturako sektorearen garapenean esku hartzen duten eragileen

artean.



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU

ESTRATEGIKOA ADMINISTRAZIOA BAKUNTZEA

HELBURUA Akuikulturaren antolamendu-agertokia eta arau-esparrua hobetzea.

DAFO lotura DE1.

BERARIAZKO

EKINTZA 1. Akuikulturako baimenak eta emakidak ebaluatzeko eta

izapidetzeko prozesuak sinplifikatzeko jarduerak garatzea.

Akuikultura mota Itsaso eta ibaietako akuikultura.

GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, Aldundiak, Kapitaintzak eta Itsasertz Mugapea.

AZALPENA

1. Euskadiko akuikulturaren eskumen- eta arau-esparruaren

azterketa egitea.

2. Itsasoko eta ibaietako akuikulturaren jarduerarako berariazko

arauak garatzea.

3. Akuikulturako proposamenen izapide publikoak egiteko protokoloa

eguneratzea eta jarraitzea.

4. Herri Administrazioak enpresa-proposamenen ebaluazio teknikoa

egiteko protokoloa eguneratzea eta jarraitzea.

5. Akuikulturako enpresen baimenen erregistroa erregularizatzea.

6. Autonomietako administrazio-prozeduretan esku hartzen duten

eragile publikoekin «ebaluazio-mahaiak» garatzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE1-LE.1-A.1.2.

IAEFekiko lotura BAI



JUSTIFIKAZIOA

1. Denbora- eta lehiakortasun-galerak minimizatzea

2. «Leihatila bakarreko» prozesu arinak garatzea.

3. Administrazio-prozesuetan esku hartzen duten eragileak

koordinatzea.

Lehentasuna HANDIA

FASEAK GAUZATZEKO EGUTEGIA

Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Arau-esparruaren azterketa X

2. Protokoloen garapena X

3. Webeko argitalpenak X

4. Ebaluazio-mahaien garapena X x x x x X

ADIERAZLEAK

Adierazlea Neurri-unitatea Amaitzean

kuantifikatuta

ko helburua

Iturriaren izena

1. Arrantza eta Akuikultura

Zuzendaritzaren webgunean

argitaratutako protokoloak. Argitalpen kopurua

2. Garatutako ebaluazio-mahaiak. Bilera kopurua

3. Onartutako enpresa-ekimenak. Onarpen kopurua

4. Baimenek behar duten denbora. Hilabeteak



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU

ESTRATEGIKOA ADMINISTRAZIOA BAKUNTZEA

HELBURUA EAEko akuikulturaren antolamendu-agertokia eta arau-esparrua hobetzea.

DAFO lotura DE1, DE2, DE3, DE4, EE3

BERARIAZKO

EKINTZA

2. Tokiko Aholku Batzorde bat garatzea gobernantza koordinatzeko Euskadiko akuikulturaren garapenean esku hartzen duten eragileen artean.

Akuikultura mota

uraren jatorriaren

/espezie taldeen

arabera

Itsaso eta ibaietako akuikultura.

GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, Aldundiak, arrantzaren sektorea, enpresak, elkarteak,

garapen-agentziak, Mutrikuko Akuikultura Eskola eta Zientziaren eta

Teknologiaren Euskal Sareko eragileak.

AZALPENA

1. Tokiko eragileek adostasun-bileretan parte hartzea akuikulturaren

garapen ekonomiko eta lehiakortasunerako.

2. Parte hartzea lehendik dauden Estatuko eta Europako batzarretan.

3. Adierazleen eta estatistiken jarraipena eta kontrola egitea.

4. Koordinazioa eta komunikazioa.

5. Tokiko ustiategien osasun-kudeaketaren koordinazioa.

6. Akuikultura sustatzeko tokiko planak batera garatzea eta

ebaluatzea.

7. Erregelamenduak eta araudiak partekatzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE1-LE.1-A.1.1.




JUSTIFIKAZIOA

1. Tokiko eragileen arteko koordinazioa behar da adostutako

akuikultura-estrategia bat garatzeko.

2. Proposamen eta garapen teknikoak bideragarriak direla, gizarteari

onura dakarkiotela eta ingurumena errespetatzen dutela

baliozkotu beharra dago.

3. Guztion artean ebaluatu beharreko ingurumen- eta gizarte-mugak

daude.

4. Guztion artean ebaluatu beharreko teknika eta merkatuko

aukerak daude.

5. Akuikulturari buruzko araudiei buruzko ezagutzarik eza dago.

Lehentasuna HANDIA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Eragileak identifikatzea X

2. Tokiko Aholku Batzarraren bilerak X X X X X X X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako helburua

Iturriaren

izena

1. Egindako bilerak Bilera kopurua

2. Interesa duten eragileak Eragile kopurua

3. Adostutako proiektuak Proiektu-kopurua

4. Egindako tokiko planak Plan kopurua

5. Proiektuen aurrekontua Eurotan



3.1.2. Ingurumen-garapen jasangarria

LERROA. KOKALEKUEN HAUTAPENA ETA ANTOLAMENDU KOORDINATUA

JARDUERAK:

3. Euskadin itsasoko eta ibaietako akuikultura garatzeko balio duten eremuak

hautatzeko eta zehazteko gidak prestatzea.



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU

ESTRATEGIKOA INGURUMEN GARAPEN JASANGARRIA

HELBURUA Kokalekuen hautapena eta antolamendu koordinatua

DAFO lotura EE2, EE3

BERARIAZKO

EKINTZA 3. Euskadin itsasoko eta ibaietako akuikultura garatzeko eremuak

hautatzeko eta zehazteko gidak prestatzea

Akuikultura mota Itsaso eta ibaietako akuikultura.

GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, Aldundiak eta ZTES

AZALPENA

1. Itsasbazterraren eta barruko uren azterketa egitea, akuikultura

eta berrinstalaziorako poligonoak zehaztuta.

2. Erabil daitezkeen eta/edo baztertzaileak diren eremuen gaineko

azterketa bat egitea.

3. EAEko espazioak kudeatzeko eskumenak antolatzea (itsasbazterra

eta kontinental edo ibaietakoa).

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE2-LE.2-A.2.2

IAEFekiko lotura BAI [51.1. art.]

JUSTIFIKAZIOA

1. Enpresak ezartzea bideragarria izatea arriskuan jartzen duten arau-

, teknika- eta ingurumen-arazoak minimizatzea.

2. Akuikulturarako kokalekuen plangintzari eta aukerei buruzko

erreferentziako dokumentu publiko bat edukitzea.

Lehentasuna HANDIA




Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Itsasoko kokalekuei buruzko dokumentuak egitea

X

2. Ibaietako kokalekuei buruzko dokumentuak egitea

X

ADIERAZLEAK



Iturriaren

izena

1. Itsasoko kokalekuak. Hektarea kopurua

2. Ibaietako kokalekuak Hektarea kopurua

3. Lizentzia kopurua REGA lizentzia

kopurua



3.1.3. Lehiakortasuna eta tokiko garapen ekonomikoa

LERROA. INSTALAZIOAK ETA SISTEMAK

JARDUERAK:

4. Itsaso eta ibaietako espazio berriak sortzen eta azpiegiturak birziklatzen

laguntzea akuikulturako jardueretan erabiltzeko.

5. Akuikulturan jakintza teknikoen eta teknologia aurreratuaren sorrera bultzatzea

arrantzaren sektorea dibertsifikatzeko.

6. Jarduera berritzaileak garatuz akuikultura berezitua eta kalitatekoa bultzatzea

akuikulturako sektorea iraunkorra izan dadin.

7. Ekipamenduen eta sistemen garapena bultzatzea industria osagarria garatzeko.

LERROA. INGURUMEN-KUDEAKETA

JARDUERAK:

8. Tresnen eta prozesuen erabilera sustatzea akuikulturako azpiproduktuak

birbaloratzeko.

9. Ingurumena jarraian zaintzeko sistema garatzea.

LERROA. ANIMALIEN OSASUNA

JARDUERAK:

10. Bioteknologiako ezagutzaren, produktuen eta zerbitzuen garapena sustatzea

animalien ongizatea eta osasuna hobetzeko.



LERROA. I+D+B

JARDUERAK:

11. Akuikulturarako espezie berrien hazkuntzari buruzko ezagutzaren garapena

sustatzea EAEn.

12. Ekoizpeneko sistemen eta teknologien ingeniaritzari buruzko jakintzaren

garapena bultzatzea.

13. Akuikulturako produktuen elikagai-kalitatea eta -segurtasuna hobetzeari

buruzko jakintzen garapena bultzatzea.

LERROA. PRESTAKUNTZA

JARDUERAK:

14. Akuikulturako sektorerako langile profesionalak trebatzea.



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU

ESTRATEGIKOA LEHIAKORTASUNA eta TOKIKO GARAPEN EKONOMIKOA

HELBURUA Akuikulturako instalazioak eta sistemak garatzea

DAFO lotura BE4, EE2

BERARIAZKO

EKINTZA

4. Itsaso eta ibaietako espazio berriak sortzen eta azpiegiturak birziklatzen laguntzea akuikulturako jardueretan modu partekatuan erabiltzeko

Akuikultura mota Itsaso eta ibaietako akuikultura

GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, enpresak, arrantza-elkarteak eta kofradiak.

AZALPENA

1. Dauden itsas eremuetan ekoizpena erakartzeko guneak sortzea.

2. Ibaietako akuikulturako ekoizpena erakartzeko guneak sortzea.

3. Proiektu kolektiboei euskarri teknologikoa ematea.

4. Sektoreen arteko lankidetza sustatzea (arrantza-akuikultura

merkataritza, eraldaketa...) proiektuak garatzeko eta azpiegiturak

batera erabiltzeko.

5. Finantzaketa publikoko lerroak diseinatzea errendimendu

ekonomikoa duten akuikulturako jarduerak ezartzen laguntzeko

(lonjetan, kofradietan...).

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE2-LE.2-A.2.2




JUSTIFIKAZIOA

1. Enpresen esku jabetza publiko eta pribatuko espazio bat jartzea,

akuikulturaren esparruko ekoizpen-jarduerak garatu ahal izateko.

2. Kalitate handiko produktuak sortzen dituzten enpresa lehiakorrak

sor daitezen ahalbidetzea.

3. Azpiegitura komunak prestatzea akuikulturako jardueren berezko

inbertsio handia, baita horren itzulketa geldoa ere, minimizatzeko.

Lehentasuna HANDIA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Izapideak eta baimenak x x x x x x

2. Espazio komunen garapena x x x x x

3. Azpiegitura komunen garapena x x x x X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

1. Espazioak itsaso zabalean, parketak

edo erakarguneak Hektarea

kopurua

2. Egitura komunak Egitura kopurua

3. Enpresa partaideak REGA lizentzia

kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU



DAFO lotura DE3, BIE1, EE2

BERARIAZKO

EKINTZA 5. Jakintzaren eta teknologia aurreratuaren sorrera bultzatzea

arrantza-eremuetan jarduera ekonomikoak dibertsifikatzeko


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, Arrantzako federazioak eta elkarteak, enpresak eta

kofradiak, eta ZTES.

AZALPENA

1. Arrantzako sektorearekin akuikulturako proiektuen sustapena eta

banakako laguntza laguntzea.

2. Nekazaritzako eta arrantzako sektorean akuikulturako ekimen

ekintzaileak balioztatzearen alde egitea.

3. Arrantza-eremuetako itsasertzeko inguruneetan mikroenpresak

sortzeko eta bultzatzeko finantza-laguntzaren sistemaren baldintzei

bidea ematea.

4. Dibertsifikatzeko proiektuetarako industriaurreko

bideragarritasun-azterketen (ekonomikoa, soziala eta

ingurumenekoa) garapena bultzatzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE2-LE.2-A.2.6

IAEFekiko lotura BAI [50. ART., 52. art., 60. art., 61. art., 63. art.]

JUSTIFIKAZIOA

1. Arrantzaren sektorean zein arrantzako merkaturatzearen,

elikaduraren eta horniduren sektoreetan jarduera ekonomikoa

dibertsifikatzea.

2. Nekazaritzako eta arrantzako sektorearen belaunaldi berriei



laguntzea.

3. Itsasertzeko ingurunean enpresa berriak sortzea.

4. Tokiko arrantza-produktuaren oraingo gama dibertsifikatzea.

Lehentasuna HANDIA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

4. Arrantzako eta akuikulturako sektorearekin proiektuei laguntzea

x x x x x x

5. Ekimen ekintzaileak baliozkotzea x x x x x

6. Mikroenpresei finantza-laguntza ematea

x x x x x

7. Berariazko bideragarritasun-azterketak

x x x x x

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Sistemak eta prozedurak Sistema kopurua

Balioztatutako proiektuak Proiektu

kopurua

Diruz lagundutako proiektu ekintzaileak Proiektu

kopurua

Gauzatutako bideragarritasun-proiektuak Proiektu

kopurua

Sortutako enpresak Enpresa

kopurua



Sortutako prototipoak-produktuak Prototipo

kopurua

Lortutako ekoizpen-bolumenak Tonak

Sortutako balio ekonomikoa Eurotan



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU



DAFO lotura EE3, DE2, BE1

BERARIAZKO

EKINTZA

6. Jarduera berritzaileak garatuz akuikultura berezitua eta kalitatekoa bultzatzea akuikulturako sektorea iraunkorra izan dadin


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, Aldundiak eta ZTES eragileak

AZALPENA

1. ZTES eragileen eta Euskadiko enpresa-sektorearen arteko

harremanak sustatzea berrikuntza eta garapen teknologikoko

ekintzak garatzeko.

2. Nazioarteko lankidetza sustatzea kanpoko enpresa taldeekin.

3. Gizarte-lankidetza sustatzea jolas-arrantza, turismo eta

kulturarekin lotutako jarduera berritzaileen bitartez.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE2-LE.2-A.2.3


JUSTIFIKAZIOA

1. Euskadiko akuikulturaren sektoreko jarduerek egun duten geldialdi-

egoera.

2. Aukerak daude funtsezko jakintza eta/edo teknologiak lortzeko.

3. Beste herrialde batzuetan ekoizpen arrakastatsua izan duten

jarduera berriak sektorean ezartzeko aukera.

4. Gizarteak inpaktuak dituzten jarduera berriak sektorean ezartzeko

aukera.

Lehentasuna HANDIA




Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Sektorera berehala transferitzeko ekintzak

X X X X X

2. Transferentziarako nazioarteko lankidetza

X X X X X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Berrikuntza eta garapenerako ekintzak Ekintza kopurua

Enpresa inplikatuak Enpresa

kopurua

Gizarte-jarduerak Jarduera

kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU



DAFO lotura BIE3, DE2, EE1

BERARIAZKO

EKINTZA

7. Ekipamenduen eta sistemen garapena bultzatzea industria osagarria

garatzeko.


GAUZAPENEAN ESKU

HARTZEN DUTEN

ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, ingeniaritza-enpresak eta ZTES eragileak

AZALPENA

1. Tokiko enpresekin akuikulturako teknologiaren eta ingeniaritza-

sistemen garapena sustatzea.

2. Teknologia eta eragiketetarako estandar teknikoen garapena

bultzatzea.

3. Sektoreen arteko lankidetza indartzea akuikulturaren arloan

baterako industria-proiektuak garatzeko.

4. Akuikulturarako ingeniaritza-patenteen garapena laguntzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE2-LE.2-A.2.6


JUSTIFIKAZIOA

1. Akuikulturako ekoizpenari aplikatutako ingeniaritzako berrikuntza-beharrak laguntzea Euskadiko ingeniaritza-sektorearekin ekimenen bidez.

2. Ekoizpen-enpresen hazkunde-ahalmena eta lehiakortasuna handitzea.

3. Arrakasta-garantiak handitzea ekoizpen-enpresetan. 4. Esportatzeko moduko teknologia sortzea. 5. Instalazio tradizionaletan kostu operatiboa murriztea.

6. EBko ingurumen-politikekin bat egitea.

Lehentasuna HANDIA




Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

3. Sektorera berehala transferitzeko ekintzak

X X X X X X

4. Transferentziarako nazioarteko lankidetza

X X X X X X

ADIERAZLEAK



Iturriaren izena

Garapen-ekintzak Ekintza kopurua

Ingeniaritza-enpresak Enpresa

kopurua

Estandar teknikoak Estandar

kopurua

Garatutako patenteak Patente

kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA Ingurumen-kudeaketa

DAFO lotura BIE3, EE3

BERARIAZKO

EKINTZA 8. Tresnen eta prozesuen erabilera sustatzea akuikulturak sortutako

azpiproduktuak eta hondakinak birbaloratzeko.


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, akuikulturako sektorea, ingurumen-agentziak eta ZTES

eragileak.

AZALPENA

1. Azpiproduktuen ezaugarrien, diagnosien eta alternatiben

azterketak egitea.

2. Aprobetxamenduari edo balorazioari buruzko serie esperimentalak

egitea (animalien elikadura, lehengai berriak eta balio erantsi

handiko osagaiak edo konposatuak, arrain-pentsuak, -irinak edo -

olioa, silokoa, konpostajea, biometanizazioa eta hondakinak, eta

abar).

3. Enpresak finantzatzeko lerroak sustatzea.

4. Sektorerako euskarri teknologikoa sustatzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE3-LE.3-A.3.7

IAEFekiko lotura BAI [47.1. art., 49. art., 54.1. art.]



JUSTIFIKAZIOA

1. Legeko arazoak: Europako Erregelamendua, 1774/2002 (EE),

2002ko urriaren 3koa, gizakien kontsumorako ez diren animalien

azpiproduktuei aplikatu beharreko osasun-arauak ezarri dituena.

2. Ingurumen-arazoak: Hondakinak kudeatzeko alternatibarik eza eta

ekosistemetan inpaktuak sortzea.

3. Aukera arrantza-bazterketetan akuikulturarako irinak prestatzeko.

Lehentasuna ERTAINA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Azpiproduktuen birbalorazioari buruzko azterketak.

X X

2. Irtenbideak ezartzea euskarri teknologikoaren bidez.

X X X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

EAEko akuikulturako azpiproduktuen

balorizazioa Balorizazio

kopurua

Nahasitako ETEak ETE kopurua

Birbalorizatutako azpiproduktuaren

bolumena

Azpiproduktu

tonak



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA Ingurumen-kudeaketa

DAFO lotura BIE3, EE3

BERARIAZKO

EKINTZA 9. Ingurumena jarraian zaintzeko sistema garatzea

Akuikultura mota Itsasoko akuikultura

GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, agentziak eta ZTES eragileak.

AZALPENA

1. Itsas hazkuntzako eremuetan uraren kalitate-sareak garatzea.

2. Fitoplankton toxikoa kostaldean zaintzeko sistemak garatzea.

3. Ihesen eta inbasioen kontrola.

4. Kontrol epidemiologikoa.

5. Ingurune fisiko, biotiko eta sozioekonomikoan inpaktua

kontrolatzeko sareak garatzea.

6. Ustiategien efluenteen gaineko kontrola garatzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE3-LE.3-A.3.4

IAEFekiko lotura BAI [49. art.]

JUSTIFIKAZIOA

1. Ingurumen-inpaktuaren eta -jasangarritasunaren adierazleak

erabili behar dira Europako akuikulturan.

2. Akuikulturaren ingurumen-kudeaketa eta -irudia hobetu behar

dira.

3. Itsaso zabaleko instalazioetan biotoxinak kontrolatzeko zerbitzu

egiaztatuak eduki beharra dago.

Lehentasuna HANDIA




Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Sare-sistema inplementatzea (eragileak, prozedurak, egiaztagiriak...)

x x

3. Monitorizatze-sareko lanak garatzea

x X x x X

ADIERAZLEAK



Iturriaren

izena

Parte hartzen duten eragile kopurua Eragile kopurua

Sareak barne hartzen dituen instalazioen

kopurua

Instalazio

kopurua

Zaintzeko sareen kopurua Zaintzeko

sareen kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA Animalien osasuna

DAFO lotura BE1, BIE3

BERARIAZKO

EKINTZA 10. Bioteknologiako jakintzaren, produktuen eta zerbitzuen garapena

sustatzea animalien osasuna hobetzeko


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, Aldundiak, bioteknologiako enpresak, sektoreko enpresak

eta ZTES eragileak

AZALPENA

1. Akuikulturan animalien osasun-neurriez arduratzen diren eragileen

koordinazioa bultzatzea.

2. Produktu bioteknologikoen garapena bultzatzea: (i.) txertoak; (ii.)

anestesikoak; (iii.) probiotikoak eta iv.) uretako espezien patologiak

prebenitzeko eta/edo diagnostikatzeko bioteknologiak.

3. Tokiko eragileekin sektoreen arteko lankidetza bultzatzea

animalien osasunaren arloko proiektuak edo zerbitzuak gauzatzeko.

4. Animalien osasunaren arloko produktuetan enpresa berritzaileak

sortzeko finantzaketa-lerroak laguntzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE3-LE.4-A.4.1

IAEFekiko lotura BAI [47.1 art., 56.1 art.]



JUSTIFIKAZIOA

1. Balio-katean zehar elkarreraginean aritzen den euskarri

teknologikoaren mende daude akuikulturako sektorearen

jasangarritasuna eta lehiakortasuna.

2. Animalien osasunaren arloan bioteknologiako jarduera eta

produktuak garatzeko IAEFen laguntza-lerroak daude.

3. Enpresa-ahalmena bioteknologiako proiektuetan lidergoa izateko.

Lehentasuna HANDIA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Aholku-talde bat sortzea x x x x x x x

2. Animalien osasunerako enpresa berritzaileak sortzen laguntzea

x x x x x x x

3. Animalien osasunaren arloko bioteknologiako produktuak/zerbitzuak garatzea

x x x x x x x

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Animalien osasunaren arloko enpresak Enpresa

kopurua

Tokiko aholku-organoaren definizioa Tokiko

aholkularia

Merkatuan dauden produktuak Produktu

kopurua

Proiektuak akuikulturako sektorearekin Proiektu



kopurua

AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA I+G+B espezie berrien ekoizpenean

DAFO lotura DE2, BE1, BIE2

BERARIAZKO

EKINTZA 11. Akuikulturarako espezie berrien ezagutzaren eta ekoizpen-

teknologien garapena sustatzea EAEn


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, akuikulturako sektorearen enpresak eta ZTES eragileak

AZALPENA

1. Honako arlo hauei aplikatutako ikerketako, garapen teknologikoko

eta berrikuntzako proiektuak egin ditzaten laguntzea: (i.) fisiologia;

(ii.) pentsuak egitea eta nutrizioa; (v.) patologia) eta (vi.)

hazkuntzako espezien genetika, (vii.) ugalketa.

2. Lankidetza ekoizpeneko sektorearen eta ZTESeko eragileen artean

ikerketa-proiektuak gauzatzeko.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE3-LE.5-A.5.4


JUSTIFIKAZIOA 1. Akuikulturako sektorearen abialdia edo jasangarritasuna ez da

bideragarria I+G+Bko jarduerak garatu ezean.



2. ZTESeko eragileek ahalmen zientifiko-teknologiko handia dute

ezagutza, produktu eta zerbitzu berriak garatzeko.

3. Tokiko I+G+B behar da EBko eta IAEFko ardatz eta neurri

estrategikoekin bat eginda.

Lehentasuna HANDIA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Proiektuen garapena laguntzea, akuikulturako sektorea buru izanik

x x x x x x x

2. Bideragarritasun-proiektuen garapena laguntzea, ZTESeko eragileak buru izanik

x x x x x x x

ADIERAZLEAK


kuantifikatutak

o helburua

Iturriaren

izena

Sektorea buru duten proiektuak Proiektu kopurua

ZTESeko eragileak buru dituzten proiektuak Proiektu kopurua

Markak eta patenteak Marka eta patente

kopurua

Transferentzia teknologikoak Transferentzia

kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA I+G+B akuikulturako instalazioen eta sistemen garapenean

DAFO lotura DE2, EE3, BIE3

BERARIAZKO

EKINTZA 12. Ekoizpen-ingeniaritzako teknologien eta sistemen ezagutzaren

garapena bultzatzea


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, akuikulturaren sektoreko enpresak eta ZTES eragileak

AZALPENA

1. Honako arlo hauei aplikatutako ikerketako, garapen teknologikoko

eta berrikuntzako proiektuak egin ditzaten bultzatzea: (i.)

birziklatzea, (ii.) itsaso zabala, (iii.) energia-optimizazioa eta (iv.)

urak araztea

2. Lankidetza ekoizpeneko sektorearen eta ZTESeko eragileen artean

ikerketa aplikatuko proiektuak gauzatzeko.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE3-LE.5-A.5.4

IAEFekiko lotura BAI [47.1 art.]

JUSTIFIKAZIOA

1. Akuikulturako sektorearen abialdia edo jasangarritasuna ez da




3. Tokiko I+G+Bren beharrak EBko eta IAEFko ardatz eta neurri


Lehentasuna HANDIA




Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.


x x x x x x x


x x x x x x x

ADIERAZLEAK


kuantifikatutak

o helburua

Iturriaren izena

Sektorearen proiektuak Proiektu kopurua

ZTESeko eragileen proiektuak Proiektu kopurua


kopurua


kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA I+G+B elikagai-produktuen garapen eta hobekuntzan.

DAFO lotura DE2, DE4, EE3, BIE3

BERARIAZKO

EKINTZA 13. Akuikulturako elikagai-produktuen garapenari edo hobekuntzari

buruzko ezagutzaren garapena sustatzea


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, akuikulturaren sektoreko enpresak eta ZTES eragileak

AZALPENA

1. Akuikulturako elikagai-produktuaren eredu berriak garatzea,

besteak beste: berregituratuak, kontsumitzeko prest (albardatuak,

arrailetan pasatuta), tarteko elikagaiak (zatiak, erdi prestatuak),

formatu eta ontzi berriak, bai eta prestatutako produktu hoztuak

eta izoztuak.

2. Deskutsatzeko eta kontserbatzeko teknika berriei buruzko

ezagutzen garapena.

3. Akuikulturako produktuei balioa eransteko metodologiak garatzea.

4. Euskadin arrantzako eta akuikulturako produktuen gama

dibertsifikatzera bideratutako proiektuen finantzaketa bultzatzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE3-LE.5-A.5.4




JUSTIFIKAZIOA

1. Akuikulturako sektorearen abialdia edo jasangarritasuna ez da




3. Tokiko I+G+Bren beharrak EBren eta IAEFen ardatz eta neurri


Lehentasuna ERTAINA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.


x x x x x x x


x x x x x x x

ADIERAZLEAK


kuantifikatutak

o helburua

Iturriaren

izena

Sektorearen proiektuak Proiektu kopurua

ZTESeko eragileen proiektuak Proiektu kopurua


kopurua


kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA Prestakuntza eta laneratzea bultzatzea

DAFO lotura BE2, DE2, BIE2

BERARIAZKO

EKINTZA

14. Akuikulturako sektorean prestakuntza eta profesionalen laneratzea sustatzea, landako eta itsasertzeko garapenaren esparruan.


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, akuikulturaren sektoreko enpresak eta Mutriku BHI,

TKNIKA eta HAZI

AZALPENA

1. Enpresen barruan espezialisten prestakuntza laguntzea ,

instalazioak erabiltzeko gai izan daitezen.

2. Euskal sektoreko enpresetan ekintzailetza eta laneratzea

laguntzea.

3. Nekazaritzako eta arrantzako ingurunean akuikulturako

prestakuntza laguntzea, jarduera dibertsifikatzeko.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE3-LE.6-A.6.2

IAEFekiko lotura

(artikulua, ardatza,

neurria)

BAI [50.1 art., 68.1 art.]

JUSTIFIKAZIOA

1. Sektorea jasangarria izan edo abialdia gertatuko bada, langile

kualifikatuak behar dira enpresetan lan egiteko.

2. Euskal akultulturaren teknologiak eta instalazio estrategikoak

kudeatzeko eta erabiltzeko gaituta dauden akuikulturako

teknikariak behar dira.

3. Akuikulturako Lanbide Heziketako zentro baten existentzia



Euskadin.

Lehentasuna HANDIA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Langileen prestakuntza eta praktikak

x x x x x x x

2. Laneratzea enpresetan x x x x x x x

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Praktiketako teknikariak enpresa berrietan Praktika

kopurua

Teknikariak enpresen plantilletan Teknikari

kopurua



3.1.4. Merkatua eta irudia

LERROA. MERKATURATZEA, ERALDATZEA ETA NAZIOARTEKOTZEA

JARDUERAK:

15. Akuikulturaren sektoreko produktuen artean kalitate-ziurtagiriak (jatorriko

markak, etiketak...) eskura ditzaten sustatzea.

16. Sektorerako merkatuari eta merkaturatzeari buruzko analisia egitea.

17. Sektorearen lankidetza sustatzea arrantzako produktuak eraldatzeko eta

merkaturatzeko industriarekin.

LERROA. KOMUNIKAZIO ETA IRUDIA

JARDUERAK:

18. Akuikulturako jarduera hirugarren herrialdeekin lankidetzan aritzeko tresna gisa

erabil dadin sustatzea.

19. Akuikulturako produktuak gizartera hurbiltzeko ekitaldiak, jardunaldiak eta

kanpainak egin daitezen sustatzea.



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU

ESTRATEGIKOA MERKATUAK ETA IRUDIA

HELBURUA Akuikulturako produktuak merkaturatzea, eraldatzea eta nazioartekotzea

DAFO lotura DE4, DE3, EE3, BIE5

BERARIAZKO

EKINTZA 15. Euskal sektoreko produktuen artean kalitate-ziurtagirietara

(jatorriko markak, etiketa ekologikoa...) jotzea sustatzea.


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, arrantzako enpresak eta elkarteak

AZALPENA

1. Ziurtagiriak, markak edo kalitate-bereizgarriak lortzeko prozesuen

garapena laguntzea.

2. Ezarpenak laguntzeko finantzaketa-lerro publikoak diseinatzea.

3. Enpresei euskarri teknologikoa eskuratzen laguntzea.

4. Sektoreen arteko lankidetza bultzatzea bereizgarriak garatzeko.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE4-LE.7-A.7.7




JUSTIFIKAZIOA

1. Akuikulturako produktuek lehia eta merkatuko abantaila

estrategikoa sustatzen dituzten formulak behar dituzte.

2. Euskadiko arrantza-produktuen izen onaren eta kalitatearen

potentzialaz baliatzeko aukera dago.

3. Bereizgarriek kalitatea bermatzen diote kontsumitzaileari, eta

prezioak babestea ekoizpen-sektoreari.

4. Bereizgarriei esker errazago sar daitezke ekoizleak merkatuetan.

Lehentasuna ERTAINA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Langileen prestakuntza eta praktikak

X X X X X

2. Laneratzea enpresetan X X X X X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Informazio-jardunaldiak Kopurua

Ebaluatutako prozesuak Kopurua

Marken eta ziurtagirien ezarpenak Kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU



DAFO lotura DE4, DE3, EE3, BE3, BIE6

BERARIAZKO

EKINTZA 16.Sektoreko merkatuari eta merkaturatzeari buruzko analisia egitea


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK


AZALPENA

1. Enpresetan produktuak merkaturatzeko estrategiei buruzko

azterketen garapena laguntzea (eskaintza-eskaria diagnostikoak,

prezioak, joerak, merkatu-hobiak identifikatzea, prospektiba, eta

abar).

2. Enpresetan kontsumo-joerei buruzko azterketak gara ditzaten

bultzatzea (kontsumitzailearen ohiturak, motibazioak eta iritzia;

produktuen eta prezioen aniztasuna onartzea; produktuen

estaldura merkatuan; akuikulturako publizitatearen eta

salmentaren ezaugarriak; produktu berrientzako hobiak eta

aurkezpenak, eta abar).

3. Finantzaketa-lerro publikoak diseinatzea produktuak

kontserbatzeko eta merkaturatzeko teknikei buruzko prozesu

berriak ezartzea bultzatzeko.

4. Enpresetako euskarri teknologikoa laguntzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE4-LE.7-A.7.7




JUSTIFIKAZIOA

1. Enpresek eskuratzeko moduko merkatuko eta kontsumoko joerei

buruzko azterketa gutxi.

2. Enpresek merkatuaren, eskariaren eta kontsumoaren gaineko

ezagutza globala hobetu behar dute produktuak horren arabera

bideratzeko eta/edo hobi berriak hautemateko.

3. Ekoizpen + eraldaketako enpresei informazioa emateko beharra

dago.

4. Euskadiko produktuen gama kontserbatzeko eta merkaturatzeko

tekniken bidez dibertsifikatzeko aukerak daude.

Lehentasuna ERTAINA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Azterketak garatzea X x X X

2. Merkaturatzeko prozesuak ezartzea

X X X X X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Merkatuaren, kontsumoaren eta enpresekin

merkaturatzeko bideen azterketak Kopurua

Merkaturatzeko prozesuen ezarpenak Kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU



DAFO lotura DE4, DE3, EE3, BE3, BIE6

BERARIAZKO

EKINTZA 17. Akuikulturako sektorearen lankidetza sustatzea arrantza-

produktuak eraldatzeko eta merkaturatzeko enpresekin


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK


AZALPENA

1. Sektoreen arteko lankidetzarako formulak bultzatzea (arrantza,

akuikultura, elikagai-industria, bioteknologia).

2. Akuikulturako ekoizpen-enpresetan eraldaketa prozesuak ezartzea

bultzatzeko finantzaketa-lerro publikoak diseinatzea.

3. Lankidetza- eta ezarpen-prozesuetarako euskarri teknologikoa

laguntzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE4-LE.7-A.7.1

IAEFekiko lotura BAI [49.2 art., 68.1 art., 69. art.]



JUSTIFIKAZIOA

1. EAEko akuikulturaren sektoreak garrantzi oso txikia du eraldatzeko

sektorearen aldean.

2. EBko joerek bi sektore horien arteko lankidetza gomendatzen dute

eraginkortasun eta ahalmen handiagoa lortzeko produktuen

dibertsifikazioari dagokionez.

3. EAEk esportazio-maila oso handiak ditu, eta eraldatzeko

sektorearen mendekotasun handia du inportazio-bolumenaren

gainean.

4. Euskadiko enpresa-ekintzen tamaina handitu beharra dago

elikagai-merkatu berrietan lehiatzeko.

Lehentasuna HANDIA


Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

1. Prozesuen ebaluazioa x X X X X

3. Prozesuen ezarpena X X X X X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Prozesuan dauden enpresak Enpresa

kopurua

De novo sortutako partzuergoak Partzuergo

kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA Euskal akuikulturaren komunikazioa eta irudia

DAFO lotura BE4, BE5, BIE3, BIE6, DE3, DE4

BERARIAZKO

EKINTZA 18. Akuikulturako jarduera nazioarteko lankidetzarako tresna gisa

erabil dadin sustatzea


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza, enpresak, arrantza-elkarteak

AZALPENA

1. Euskal akuikulturako eragileen nazioarteko lankidetza sustatzea.

2. Alde biko ekintzak egitea sustatzea.

3. Teknologiak esportatzeko ekintzak edo prozesuak atzerrian

ezartzea laguntzeko finantzaketa-lerro publikoak diseinatzea.

4. Nazioarteko lankidetza-prozesuetako euskarri teknologikoa

laguntzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE4-LE.8-A.8.1

IAEFekiko lotura BAI [62. art., 64. art., 68.1 art.]

JUSTIFIKAZIOA

1. Akuikulturaren arloko ezagutzak eta teknologiak eskuratzea

eta/edo transferitzea.

2. Beste herrialde batzuetako gobernuekin alde biko akordioak

egiteko aukera.

3. Beste merkatu batzuetan sartzeko aukera.

4. Akuikulturak gizartearen aurrean duen irudia hobetzea.

Lehentasuna ERTAINA




Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

Akuikulturaren arloko nazioarteko lankidetza sustatzea

X X x x x X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Sinatutako nazioarteko lankidetza-

hitzarmenak

Hitzarmen

kopurua

Euskal ekoizpen-prozesuak kanpoan ezartzea Ezarpen

kopurua

Kanpoan garatutako proiektu teknologikoak Proiektu/misio

kopurua

Teknologiaren transferentzia beste herrialde

batzuei

Transferentzia

kopurua



AUTONOMIA

ERKIDEGOA Euskadi

ESPARRU


HELBURUA Euskal akuikulturaren komunikazioa eta irudia

DAFO lotura BE4, BE5, DE2, BIE6

BERARIAZKO

EKINTZA 19. Akuikulturako produktuak eta jarduerak gizartera hurbiltzeko

ekitaldiak, jardunaldiak eta kanpainak egin daitezen sustatzea


GAUZAPENEAN

ESKU HARTZEN

DUTEN ERAGILEAK

Eusko Jaurlaritza eta ZTESeko eragileak

AZALPENA

1. Eskualdeko edo nazioarteko foroen garapena sustatzea, eta

horietan: (i.) sektorea inplikatzea akuikulturako estrategietan

eta planetan; (ii.) ezagutza eta teknologia berriak hartzea eta

(iii.) euskal enpresek eta/edo ZTESeko eragileek

posizionamendua lortzea.

2. Akuikulturako produktuak sustatzeko kanpainen garapena

bultzatzeko finantzaketa-lerro publikoak diseinatzea.

Akuikulturako

Espainiako

Planarekiko lotura

OE4-LE.8-A.8.1

IAEFekiko lotura BAI [68.1 art.]

JUSTIFIKAZIOA

1. Tokiko herri-administrazioak nazioarteko, sektoreko eta/edo

teknologiako foroak Euskadin egiten laguntzea funtsezkoa da

jardueraren garapen eta kanpoko irudirako.

2. EBn foro eta ekitaldi ugari daude akuikulturan eragiten duten

erkidegoko politiken diseinuak eztabaidatzeko.

3. Akuikulturako produktuei buruzko desinformazioa dago gizartean.

Lehentasuna ERTAINA




Faseak 2014

. orr.

2015

. orr.

2016.

orr.

2017.

orr.

2018.

orr.

2019.

orr.

2020.

orr.

Euskadin akuikulturari buruzko nazioarteko foro edo ekitaldien garapena sustatzea.

X X X

ADIERAZLEAK


kuantifikatutako

helburua

Iturriaren

izena

Egindako kongresuak Kongresu

kopurua

Bertaratutakoak Pertsona

kopurua



3.2 Espezie estrategikoak

Honako definizio honen barruan jasota daude Euskal Autonomia Erkidegoan

akuikultura garatzeko espezie estrategikoak: «merkataritzako balio handia duten

itsaso eta ibaietako espezieak, EAEn balio erantsi handiko arrantza-produktuen

eskaintza dibertsifikatzen ez ezik, merkatu berriak irekitzen, egungo elikagai-

produktuekiko lehia txikiagotzen eta ustiatzen dituzten lan-instalazioak edo -

sistemak mantentzeko kostuak errentagarri egiten ere laguntzen dutenak».

Irizpide hauek lehenetsi behar dira aukeratzeko orduan: (i.) ekoizpenaren

bideragarritasun teknikoa, (ii.) merkatuaren bideragarritasuna, (iii.) espeziearen tokiko

identitatea eta (iv.) ekoizpen-prozesuaren ingurumen-kalitatea.

Baldintzatzaile ekonomikoen, sozialen eta/edo ingurumenekoen arabera,

espezie estrategiko batzuek berehala izan dezakete merkataritza-aplikazioa, baina

beste batzuei dagokienez baliteke bideragarritasun-probak egin behar izatea.

EAEn garatu beharreko espezieak ezin dira jasota egon 630/2013 Errege

Dekretuan, abuztuaren 2koan, espezie exotiko inbaditzaileen Espainiako katalogoa

arautzekoan.

Eusko Jaurlaritzako Arrantza eta Akuikultura Zuzendaritzak prestatutako

diagnostiko-agiriak, «Akuikultura Plan Zuzentzailea 2009-2014 » izenekoak, euskal

akuikulturan erabil litezkeen hainbat espezieren zerrenda eman zuen. Zerrenda hori

2014-2020 ekimenetarako erreferentzia gisa erabil daiteke, baina horrek ez die

interesik kentzen beste espezie batzuei, horrelakorik balego.

Hona hemen Euskal Autonomia Erkidegoko akuikulturarako merkataritza-

interes handiena duten espezietako batzuk: (i.) mihi-arraina (Solea vulgaris; Solea

senegalensis); (ii.) amuarraina (Salmo trutta); (iii.) aingira (Anguilla anguilla) (iv.)

erreboiloa (Psetta máxima); (v.) muskuilua (Mytilus galloprovincialis); (vi.) ostra

(Crassostrea gigas eta Ostrea edulis); (vii.) tilapia Oreochromis niloticus); (viii.) itsas

belarria (Haliotis tuberculata); (ix.) txirla handia (Venerupis decussata); (x.) izokina

(Salmo salar); (xi.) atuna (Thunnus thynnus); (xii.) bisigua (Pagellus bogaraveo); (xiii)

olagarroa (Octopus vulgaris) eta (xix) espezie exotiko inbaditzaileen Espainiako

katalogoan jasota ez dauden alga-espezieak (mikroa edo makroa).



3.3 Teknologia estrategikoak

Ekoizpen-sistemen oinarrizko lau mota daude, oro har, akuikulturan: (i.) Sistema

irekiak lehorrean; (ii.) birziklatzeko sistemak lehorrean; (iii.) sistemak itsasoan

(estuarioko eremuetan edo itsaso zabalean izan daitezke) eta (iv.) urmaelen sistemak.

Egin beharreko jarduera mota zein ingurumen-baldintzak eta animalien ongizate-

baldintzak hartu behar dira kontuan sistema bat edo beste bat aukeratzeko.

II. blokean aurkeztutako DAFO analisitik ondorioztatu da instalazioekin lotutako

honako alderdi hauek mugatu dutela historikoki Euskadiko akuikulturaren abialdia:

1. Erabilgarri dauden espazioak erabiltzeko lehia handia.

2. Ingurumen-mugak (klimatologia, olatuak, uren kalitatea...).

3. Arau-esparruko gatazkak.

4. Instalazioetako inbertsioaren kostu handiak.

5. Teknologia berriak edo kudeatzeko ezagutza teknikoa ez egotea.

6. Akuikulturaren pertzepzio negatiboa gizartean.

Muga horiek konpontzeko, honela definitzen dira Euskal Autonomia Erkidegoan

akuikultura garatzeko instalazio estrategikoak: «EAEn ekonomia-, gizarte- eta

ingurumen-jasangarritasuna sustatzen duten ekoizpen intentsiboko instalazioak,

honako ezaugarri hauek dituztenak, kasu bakoitzean:

1. Lehorreko instalazio «itxiak edo irekiak», ingurumen-baldintza guztietan lan

egin dezaketenak, uren eta produktuen osasun-kalitatea zein ekoizpen-kostu

txikienak lagunduta.

2. Itsas instalazioak, «itsaso zabalean, estuarioetan edo portuko eremuetan»,

euskal kostaldeko baldintza ozeano-meteorologikoetan behar bezala lan egiten

dutenak, eta arrantzako jardueren, baliabideen eta egituren dibertsifikazioa ez

ezik, marka ekologiko bereizgarriak lortzen ere laguntzen dutenak.

3. Bi kasuotan, instalazioak REGAn erregistratu eta baimendu beharko dira

479/04 Errege Dekretuaren arabera.



Eusko Jaurlaritzako Arrantza eta Akuikultura Zuzendaritzak prestatutako

diagnostiko-dokumentuak, «Akuikultura Plan Zuzentzailea 2009-2014» izenekoak,

halaber, ondorioztatu ere egin zuen bi hauek direla EAErako instalazio egokienak: (i.)

lehorreko birziklatze-sistemak (itsaso eta ibaien uretako espezientzat) eta (ii.) itsaso

zabalean murgildutako sistemak. Bi proposamenak lehentasunezkoak dira 2014-2020

aldirako ekimenentzat, baina horrek ez du esan nahi jasangarritasun-garantiak ematen

dituzten bestelako instalazio motak interesik gabekoak direnik.



3.4 Garapen Plana garatzeko eragile estrategikoak

3.4.1. Koordinazioa

HERRI ADMINISTRAZIOA

Lendro Azkue jauna / Koldo Arrese jauna

Arrantza eta Akuikultura Zuzendaritza

Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Saila.

Eusko Jaurlaritza

Bizkaiko Foru Aldundia

Gipuzkoako Foru Aldundia

Arabako Foru Aldundia

Itsas kapitaintzak

Euskal Herriko Itsasertz Mugapea

AZTI-TECNALIA TEKNOLOGIA ZENTROA

Lorenzo Moto doktorea / Diego Mendiola doktorea / Leire Arantzamendi

doktorea

Itsas Ikerketa Unitatea

AZTI-Tecnalia

3.4.2. Kolaboratzaileak

HEZKUNTZA ETA PRESTAKUNTZA

Imanol Garate jauna / Inaxio Manterola jauna

Akuikultura Institutua

Mutriku BHI

Manu Soto jauna / Ibon Cancio jauna

EHU

PIE-Plentzia

ENPRESA LANERATZEA ETA SUSTAPENA

Koldo Goitia jauna



HAZI

Garapen Agentziak:

DEBEGESA/ AZARO/BICBERRILAN/CEDEMI

ENPRESAK

Leandro Fernandez jauna

Orrua Itsasondo Arraiak

Gipuzkoa

Jose Ignacio Asteasuinzarra jauna

Truchas NUSI- Ntra. Señora de Ibernalo

Araba

Fernando Sustaeta jauna / Iñaki Mujika jauna

Breen

Gipuzkoa

Txema Fernandez jauna

Culmanor

Gipuzkoa

Mikel Arrieta jauna

Acuipharma / Acuitec / Barna

Gipuzkoa

ARRANTZA SEKTOREA

Iñaki Zabaleta jauna / Eugenio Elduaien jauna

Bizkaiko eta Gipuzkoako Kofradien Federazioak

Aurelio Bilbao jauna

OPESCAYA-España

IKERKETA, GARAPEN ETA BERRIKUNTZA ESTRATEGIKORAKO ERAKUNDEAK

AZTI.

NEIKER.

TRI-TECNALIA.

CEIT-IK4.

EHU.

GIPUZKOAKO OZEANOGRAFIA ELKARTEA.

TKNIKA.



3.5 Itsasoko kokaleku estrategikoak

3.5.1. Itsasoaren arloko Euskadiko lege-esparrua

Euskal Autonomia Erkidegoko legedian Itsasertza Babesteko eta Antolatzeko

Lurralde Plan Sektorial bat eta Ingurumena Babesteko otsailaren 27ko 3/1998 Lege

Orokorra daude, EAEko kostaldeko eremuetan itsas erabilerak arautzeko xedea

dutenak. Agiri horietan jasotako informazioaklege-murrizketak ez ezik, Euskal

Autonomia Erkidegoko itsasoaren eta lehorraren arteko jabari publikoan akuikultura

garatzeko erabil daitezkeen arloak ere zehazten ditu.

Jarraian, akuikulturako instalazioak kokatzeko gune onargarriak zehaztu ditugu,

eta hautatu ditugu, orobat, egokiak izan daitezkeenak.

3.5.2. Helburuak

Atal honen helburu orokorra hauxe da: akuikulturako instalazioak kokatzeko euskal

kostaldeko zer gune diren onargarri zehaztea.

Baina horrez gain bestelako helburuak ere badaude:

Itsasbazterra antolatzeko eta planifikatzeko irizpideak ezagutaraztea;

irizpide horiek Euskal Autonomia Erkidegoko araudia definitzen dute eta,

gainera, akuikulturarako erabil daitezkeen itsaso eta lehorreko guneak arautzen

dituzte.

Sustatzaileen esku, euskarri kartografikoko dokumentazioa jartzea eremu

onargarriak identifikatzeko.

Instalazioak edo ustiaketa-eremuak har ditzaketen kokalekuak aldez

aurretik identifikatzea.

Administrazio-prozesuak bizkorrak izan daitezen bultzatzea espazioa

erabiltzeari lotutako baimen eta lizentzia berriei dagokienez.



3.5.3. Metodologia

Eremuak akuikulturako jarduerak garatzeko egokiak diren aztertzeko orduan,

ingurumenaren, gizarte eta ekonomiaren zein teknikaren arloko faktoreak hartu dira

kontuan. Hartarako, hauek aztertu dira: (i.) Eusko Jaurlaritzako Ingurumen eta

Lurralde Antolamendu Sailaren datu-basean dagoen informazioa eta (ii.) horren datuen

jatorrizko formatua.

Informazio guztiak izaera geografikoa izan du, eta halakotzat irudikatu da

kartografikoki, Informazio Geografikoko Sistemak (GIS;ArcView 3.2). Testuinguru

horretan, analisi espazialak, informazio-geruzen integrazioa eta «eremu onargarri»en

irudikapena egin dira indarreko araudiek ezarritako irizpideen arabera.

Araudietatik hartutako informazioa (LAP eta Ingurumena Babesteko Lege Orokorra)

GISean txertatuta, legediaren arabera akuikulturarako erabil daitezkeen Euskadiko

kostaldeko guneen ikuspegi orokorra lortu da.

Ondoren, modu eskematizatuan azalduko dugu akuikulturarako erabiltzeko guneak

identifikatzeko aplikatu dugun metodoa:

EREMU

ONARGARRIAK

HAUETAN ARAUTUTAKO INGURUMENEKO

ZEIN GIZARTE ETA EKONOMIAKO

ALDERDIAK:

LAP 2007, Ingurumenari buruzko 3/1998 Legea

(IBLO), RAMSAR, Natura 2000 Sarea, Naturagune

Babestuen Euskal Sarea, Urdaibaiko Biosfera

Erreserba.

Arau-faktore baztertzaileak dira

EREMU

EGOKIAK

PROIEKTUEN AZKEN BIDERAGARRITASUNEAN

ERAGITEN DUTEN ALDERDI TEKNIKOAK.

(*) Bisita teknikoak eta in situ analisiak behar

dituzte.

IDENTIFIKAZIOA

EZAUGARRIAK

MAPA KARTOGRAFIKOEN SORRERA



3.5.4. Onarpen-eremuaren estaldura

Onarpen-guneak euskal kostaldearen luzera osoa hartzen du (179 km gutxi

gorabehera), eta hauekin egiten du muga: Frantziarekin ekialdeko muturrean (3º9’13’’

W) eta Kantabriako autonomia-erkidegoarekin mendebaldeko muturrean (1º46’50’’ W).

EAEn akuikulturarako erabiltzeko onargarriak diren eremuak barne hartzen

dituen gunea, aldiz, LAP antolatzeko eremuan (Itsasertzeko Lurraldearen Arloko

Plana) azaldutako gunera mugatzen da, Kostaldeei buruzko Legean honela definituta:

«itsasoaren erriberako barne-mugatik zabaleraz gutxienez 500 m-ko zerrenda. Zona

hori ibaien ertzetan barrena ere zabaltzen da, itsasaldien eragina nabaritzen den

lekuraino. Euskal Herrian ekinozioko itsasbehera biziaren gainetik 5 metroko kotan

dago».

1. irudia 1. Azterketa-eremua (Euskal Kostaldea), 10 m eta 100 m sakonerako lerroak

irudikatuta.

EAEn akuikulturarako erabiltzeko eremu onargarrien estaldurak (LAP

antolatzeko eremuari dagokiona) honako sistema hauek hartzen ditu barnean:

a) Kostaldeko ertza: zentzu hertsiko lehorreko ingurunea eta itsasoko eta lehorreko

espazioa hartzen ditu bere baitan; espazio hori itsasbeherenaren eta ekinozioko

itsasgoren biziaren arteko tarteak osatzen du.

Itsasadarren ertzak: itsasadarren inguruko lehorreko ingurunea eta itsasoko eta

lehorreko espazioa hartzen ditu bere baitan: bokaletik hasita ibaien ertzetan barrena

ere zabaltzen da, itsasaldien eragina nabaritzen den lekuraino. Euskal Herrian itsas

mailaren gainetik 5 metroko kotan dago.



c) Itsas ingurunea:mareaz azpiko ingurunea da eta bere zabalera aldakorra da

itsasbeherenaren edo ekinozioko itsasgoren biziaren eta 50 m-ko isobataren arteko

zerrenda batean.

LAPen arabera (Itsasertzeko Lurraldearen Arloko Plana), «akuikulturako

erabilerak (txanelak, kaiolak eta arrezife artifizialak) ez dira jarri beharko bainu- edo

kontserbazio-zonetatik edo hondakin-urak isurtzeko puntuetatik 500 m baino hurbilago.

Ez dira jarriko, halaber, buien, balizen edo portuetako seinaleztapen-egituretan, ezta

dragatzeetatik datozen material geldoen isurien kokalekuetan ere».

LAPek (Itsasertzaren Lurraldearen Arloko Plana), bestalde, honela definitzen du

akuikulturako ustiategia: «ur gezatako zein ur gazitako edo gazikaratako arrain-

espezieen produkziorako, hazkuntzarako eta lehen transformaziorako instalazioak».

3.5.5. Espazioak hautatzeko aintzat hartutako informazio-kategoriak

Akuikulturarako erabiltzeko onargarriak diren euskal kostaldeko eremuak

erakusten dituzten mapa kartografikoak prestatzeko erabili ditugun kategoria

baztertzaileen informazioa azalduko dugu jarraian (IV. eranskina). Horrez gain, eremu

baten egokitasun teknikoa ebaluatzeko zer informazio tekniko beharko litzatekeen ere

azaltzen da.

Ingurumen-informazioa: Legediak babestutako figurei edo araudiren bati dagokie;

hauek hartzen ditu barnean:

- Itsasertzeko Lurraldearen Arloko Plana (2007).

- Euskal Herriko Ingurumena babesteko Lege Orokorra (1998).

- Natura 2000 Sarea, hauek hartzen ditu barnean: Babes bereziko eremuak

(BBE), Europar Batasunerako Intereseko Lekuak (EBIL) eta hegaztientzako

babes bereziko guneek (HBBG).

- Naturagune Babestuen Euskal Sarea eta izapidetzen ari diren Natura

Baliabideak Antolatzeko planak.

- Urdaibaiko Biosfera Erreserba Erabileraren eta Kudeaketaren Plana.

- RAMSAR zerrenda: Hezeguneak.



Informazio socioekonomikoa; hau hartzen du barnean:

- Bainu-eremuak (500 m-ko tartea barne).

- Biztanle-asentamenduko eremuak (500 m-ko tartea barne).

- Hondakin-urak isurtzeko guneak (500 m-ko tartea barne).

- Bilboko portuko ainguratzeko eremuak eta sartzeko kanala.

- Pasaiako portuko ainguratzeko eremua.

- Dragatze-materiala isurtzeko eremuak.

Informazio teknikoa: Ondoren azaldutako alderdiak ez dira jaso mapa

kartografikoen emaitzetan (IV. eranskina). Horrelakoak jasotzeko azterketa

espezifikoagoak egin behar dira, baita bisita teknikoak eta analitikoak in situ egin ere.

Dena delako akuikulturako ustiategi motaren araberakoa izango da aldagai tekniko

bakoitzaren garrantzia edo pisu erlatiboa.

- Kostalde-lerroaren (edo mugaketen) altuera geometrikoa.

- 50 m-ko sakonera-kotarako tartea.

- Azalera eta topografia.

- Lurzoruaren eta itsasoko hondoaren ezaugarriak (geoteknia,

iragazkortasuna eta konposizio kimikoa).

- Kokalekuko uraren kalitate fisiko-kimikoaren maila (tenperatura, gazitasuna,

pH, oxigenazioa, gasak, CO2, metal astunak, solidoak, industriako

kutsatzaileak, nekazaritzako intsektizidak...).

- Uraren kalitate biologikoaren maila (fitoplanktona, zooplanktona,

koliformeak, parasitoak...) eta erabilgarritasuna.

- Urteko ingurumen-aldakortasun maila (giro-tenperatura, haizea,

denboraleak, euria, olatuak, argi-intentsitatea, korronteak, uholdeak...).

- Ingurumen-baldintza egokiak hazkuntza-espezien eskaera biologikoentzat.

- Sarbide publikoak egotea (errepideak, bideak, eta abar).

- Energia elektrikoko iturriak egotea.



- Ur gezaren iturriak eta ur-erabileraren gaineko eskubideak egotea.

- Hazkuntzarako proposatutako espeziaren populazio naturalak egotea.

- Laguntzeko azpiegituretarako tartea (hiriak, merkatuak, garraio-zerbitzuak).

- Hurbil ikerketa-zentroak egotea (patologiak, ingeniaritza-arazoak,

aholkularitza...).

- Lurraren erabilgarritasuna, jabetza eta kostua.

3.5.6. Euskadin akuikulturarako onargarriak ez diren kokalekuak

III. ERANSKINEAN 17 fluxu-mapa jaso ditugu (1:10.000 eskala, UTM European

Datum); mapa horiek EAEko itsasertz osoa hartzen dute barnean (150 km guztira), eta

koloreen eta elkarrizketa-koadroen bitartez akuikulturarekin lotuta dagokien

erregulazioaren irizpidea azaltzen dute.

Hauek dira, zehazki, akuikulturarako erabiltzeko debekatutako eremuak:

- Naturagune Babestuak: Horren barruan Gaztelugatxeko babestutako

biotopoa –229/1998 DEKRETUA, irailaren 15ekoa, Gaztelugatxeko aldea

babestutako biotopo izendatzekoa– eta Inurritzako babestutako biotopoa

baino ez ziren sartu Gaztelugatxeko biotopoak mareaz azpiko eremu osoa

hartzen du, - 6,7 m-ko sakoneraraino. Gainera, EAEko Itsasertza Babestu

eta Antolatzeko LAPen gomendioen arabera, ez dago baimenduta

akuikulturako jarduerak egitea eremu horietatik 500 metrotara baino

gutxiagotara. Halaber, Algorriko biotopoa ere jaso da 2008ko azarotik.

- Itsasertzeko Lurraldearen Arloko Plana (LAP): Kostaldeen eta Itsasadarren

Ertzen Antolamenduen atalean (Itsasertzeko LAPen II. titulua), lehen

mailako baliabideak ustiatzeari buruzko jarduera eta lurzoruaren

erabileratzat hartzen da akuikultura (15. artikulua). «Ur gezatako zein ur

gazitako edo gazikaratako arrain-espezieen produkziorako, hazkuntzarako

eta lehen transformaziorako instalazioak» hartzen dira akuikulturatzat

LAPean. Bi instalazio mota arautzen dira: (i.) ur gezatako espezien

hazkuntzarako instalazioak eta (ii.) ur gazitako edo gazikaratako espezien

hazkuntzarako instalazioak. LAPen araudiak Urdaibaiko Biosfera



Erreserbaren, Txingudiren eta Naturagune Babestuen Euskal Sareko

eremuen antolamenduaren ingurumen-plangintzara igortzen du, eta balio

iragankorra du Europako Natura 2000 Sare Ekologikoa osatzen duten

aldeetan. Horrez gain, egokiak diren Lurraldearen Zatiko Planen

lehentasuna ere onartzen du (hezeguneak, portuak eta Ibaien eta Erreken

Ertzak Antolatzekoak). Zehazten da, halaber, Eusko Jaurlaritzaren planek

onartutako bainu-eremuetan, kontserbazio-eremuetan eta material geldoak

isurtzeko eremuetan (ikus beherago) eragiten duela debekuak, 500 m-ko

zaintza-eremua barne.

- Baliabide Naturalak Antolatzeko Plana: Deba-Zumaia itsasertz-zatiko

(AGINDUA, 2006ko ekainaren 14koa, Ingurumen eta Lurralde Antolamendu

sailburuarena) eta Inurritzako baliabide naturalen antolamendurako plana

egiteko eta onartzeko prozedura hasi zen 2006ko ekainean. Gainera,

EAEko Itsasertza Babestu eta Antolatzeko LAPen gomendioen arabera, ez

dago baimenduta akuikulturako jarduerak egitea eremu horietatik 500

metrotara baino gutxiagotara.

- Urdaibaiko Biosfera Erreserba Erabileraren eta Kudeaketaren Plana:

Urdaibaiko Biosfera Erreserbak debekatutako erabileratzat jotzen du

akuikultura bere eragin-eremuaren barruan. Gainera, EAEko Itsasertza

Babestu eta Antolatzeko LAPen gomendioen arabera, ez dago baimenduta

akuikulturako jarduerak egitea erreserbatik 500 metrotara baino

gutxiagotara.

- Kontserbazio Bereziko Eremuak (KBE): Europako legediaren babespean

gelditzen dira. Ogoño lurmuturraren eta Gaztelugatxeren arteko

kostaldeko zatia hartzen du barnean (BBE kodea: ES0000144).

- HBEB (Hegaztiak Babesteko Eremu Berezia): ES0000144 Urdaibaiko

itsasadarra eta ES0000243 Txingudi eremuak hartzen ditu.

- EBIL (Europar Batasunerako Intereseko Lekuak): BBE izendatzeko

proposatutako eremuak dira. Eremu hauek izendatu dira EBIL EAEn:

ES2130006 Urdaibaiko Ibai Sarea (Bizkaia); ES2130007 Urdaibaiko

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4975/es/contenidos/informacion/natura_2000/es_10989/r01hRedirectCont/contenidos/informacion/enp/es_1086/lic_fluvial_urdaibai_c.html

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4975/es/contenidos/informacion/natura_2000/es_10989/r01hRedirectCont/contenidos/informacion/enp/es_1086/lic_marismas_urdai_c.html



itsasertzak eta padurak (Bizkaia); ES2130008 Urdaibaiko Artadi

Kantauriarrak (Bizkaia); ES2130005 Gaztelugatxeko Doniene (Bizkaia);

ES2130001 Astondoko Dunak (Bizkaia); ES2130010 Lea ibaia (Bizkaia);

ES2130011 Artibai ibaia (Bizkaia); ES2130003 Barbadunen itsasadarra

(Bizkaia); ES2120004 Urolaren itsasadarra (Gipuzkoa); ES2120009

Inurritza (Gipuzkoa); ES2120014 Ulia (Gipuzkoa); ES2120017; Jaizkibel

(Gipuzkoa); ES2120007 Garate-Santa Barbara (Gipuzkoa); ES2120010

Oriaren itsasadarra (Gipuzkoa); ES2120015 Urumea ibaia (Gipuzkoa);

ES2120018 Txingudi-Bidasoa (Gipuzkoa), eta ES2120016 Aiako Harria

(Gipuzkoa). Eremu horiek kostalde-lerrotik aurreragoko lehorreko eremua

hartzen dute, 500 m-ko gutxieneko zaintza-eremua barne.

- Bainu-eremuak: Hondartzak dira nagusiki, eta ondorioz, LAPen jasota dago

akuikulturako erabileren debekua (txanelak, kaiolak eta arrezife artifizialak):

Bainu-eremu hauek jasotzen ditu: Hondarribiko hondartza; Donostiako

hondartza (Zurriola, Kontxa eta Ondarreta); Orioko hondartzak.

(Oribarzar eta Antilla); Zarauzko hondartza; Getariako hondartzak

(Malkorbe eta Gaztetape); Zumaiko hondartzak (Itzurun eta Santiago);

Debako hondartzak (Deba eta Ondarbeltz); Mutrikuko ur gaziko

igerilekua; Ondarroako hondartzak (Saturraran eta Arrigorri);

Lekeitioko hondartzak (Isuntza eta Karraspio); Ogeiako hondartza;

Eako hondartza; Lagako hondartza; Laidako hondartza; Sukarrietako

hondartza; Mundakako hondartzak (Laidatxu eta Ondartzape);

Aritzatxuko hondartza; Bakioko hondartza; Gorlizko hondartza;

Plentziako hondartza; Muriolako hondartza; Barrikako hondartza;

Sopelako hondartzak (Arrietara, Barinatxe eta Azkorri); Getxoko

hondartzak (Arrigunaga eta Ereaga); Zierbenako hondartza; Muskizko

hondartza (Ondarra). Horietatik 500 metrotara baino gutxiagotara ere ez

dago baimenduta akuikulturako jarduerak egitea.

- Portuko eremuak: Instalazio-baimenak dagokion Portu Agintaritza

bakoitzaren eskumenen mende daude. Hauek sartzen dira: Bilboko

portua, Pasaiako portua, zerbitzuen beren II. eremuen mugak eta EAEko

autonomia-kudeaketa duten gainerako portuak. Kategoria hori

kartografia espazialaren barruan jasotzen da eskuduna den Portu

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4975/es/contenidos/informacion/natura_2000/es_10989/r01hRedirectCont/contenidos/informacion/enp/es_1086/lic_marismas_urdai_c.html

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4975/es/contenidos/informacion/natura_2000/es_10989/r01hRedirectCont/contenidos/informacion/enp/es_1086/lic_encinares_urdaibai_c.html

http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.net/r49-4975/es/contenidos/informacion/natura_2000/es_10989/r01hRedirectCont/contenidos/informacion/enp/es_1086/lic_encinares_urdaibai_c.html



Agintaritzarekin konpondu beharreko erabiltzaile-gatazka delako; horrek,

baina, ez ditu portuko eremuak praktikan salbuesten akuikulturako

jarduerak edo horiekin lotutakoak erabili ahal izatetik.

- Ainguralekuak: Ainguratzeko eremuak eremu baztertzaileak dira (txanelak,

kaiolak eta arrezife artifizialak erabiltzeko, besteak beste), eta Portu

Agintaritzak (Bilbo edo Pasaia), Eusko Jaurlaritzak edo Kostaldearen eta

Itsasoaren Jasangarritasunaren Zuzendaritzak ditu eskumenak,

dagokionaren arabera. Honako hauek dira: Hondarribiko hondartza;

Bidasoaren itsasadarra; Jaizkibel; Kontxako badia; Oriaren

itsasadarra; Malkorbeko hondartza; Urolaren itsasadarra; Debaren

itsasadarra; Artibairen itsasadarra; Isuntzako hondartza; Ogoño;

Txatxarramendi; Arketas; Matxitxako; Bakioko itsasadarra; Astondo;

Plentziako itsasadarra; Bilboko portua, Luzero lurmuturra.

- Hondakin-urak (hirikoak, hondakinak eta aldizkakoak) eta dragatze-

materiala isurtzeko eremuak. Eremu baztertzailetzat hartzen dira (txanelak,

kaiolak eta arrezife artifizialak erabiltzeko, besteak beste), 500 m-ko

zaintza-eremua barne. Honako hauek dira: (i) udalerri hauetako dragatzeko

eremuak: Orio-Donostia, Ondarroa-Zumaia, Bermeo, Plentzia eta Bilbo,

eta (ii.) udalerri hauetako isurtzeko eremuak: Hondarribia, Irun, Pasaia,

Lezo, Errenteria, Donostia, Orio, Aia, Zumaia, Deba, Mutriku, Ondarroa,

Ispaster, Ea, Ibarrangelu, Gautegiz- Arteaga, Sukarrieta, Mundaka,

Barrika, Plentzia, Barakaldo, Muskiz, Errenteria, Portugalete, Usurbil

eta Muskiz.

- Agregakinak erauzteko eremuak: Eremu baztertzailetzat hartzen da

(txanelak, kaiolak eta arrezife artifizialak erabiltzeko, besteak beste)

Jaizkibelgo agregakinak erauzteko eremua. 500 metroko zaintza-eremua

ere hartzen du.

- Itsaspeko hustubideen eta kableen eremuak: Eremu baztertzailetzat hartzen

dira (txanelak, kaiolak eta arrezife artifizialak erabiltzeko) honako

hauek:Hondarribia, Donostia, Zarautz, Getaria eta Bermeo. 500 metroko

zaintza-eremua ere hartzen du.



3.5.7. Euskadin akuikulturarako onargarriak diren kokalekuak

Mapa kartografikoetan aurkeztutako informazioa aztertuta, akuikulturako

instalazioak kokatzeko onargarriak eta egokiak diren 13 kokaleku zehaztu dira (IV.

ERANSKINA). Kokaleku horiek Euskadin indarrean dauden ingurumeneko eta gizarte-

ekonomiako araudietara behar bezala egokitzen dira, baita LAPek debeku-eremuekiko

ezarritako 500 m-ko gutxieneko tartearen espezifikazio berezietara ere.

Araudiari jarraiki, hauek dira akuikulturako instalazioak lehorrean ezartzeko

onargarriak izan daitezkeen eremuak (IV. ERANSKINA):

(i.) Lehorreko instalazioetarako:

- Luzero lurmuturra (Bilboko Portua, Bizkaia)

- Txakurzulu (Plentziako itsasadarra, Bizkaia)

- Armintza (Bizkaia)

- Basordas (Lemoizko zentrala, Bizkaia)

- Lapatxa kala (Ea, Bizkaia)

- Ogeia (Bedarona, Bizkaia)

- Mendexa (Fraile haitza, Bizkaia)

- Mutriku (portuko dikea, Gipuzkoa)

- Orrua (Zumaia, Gipuzkoa)

- Orio (Zutoin-oholak, Gipuzkoa)

- Agiti (Igeldo, Gipuzkoa)

-

(ii.) Itsas zabaleko instalazioetarako:

- Ondarroa eta Lekeitio udalerrien arteko kostaldeko zerrenda barruko uretan

eta 25-40 metroko batimetriaren.

- Poligono espezifikoa barruko uretan eta 35-45 metroko batimetriarekin,

Elantxobeko udalerriaren aurrean.

Horiez gain bestelako eremu interesgarri batzuk egon daitezke akuikulturako

instalazioak ipintzeko, baina xehetasun handiagoz aztertu beharko lirateke horiek;

adibidez, Arribolako eremua (Bermeo), Reiner dartsena industriala (Deba) edo

autonomia-eskumenen arabera kudeatutako portuko instalazioak.



IV. BLOKEA. AURREKONTUAK ETA FINANTZAKETA

Hainbat erakunde publikok esku hartzen dute planean adierazitako ildo

estrategikoen eta ekintzen garapenean, besteak beste, Eusko Jaurlaritzak, foru-

aldundiek, eta horien barruan, itsasoko eta ibaietako akuikulturaz arduratzen diren

sailak; horregatik, aurrekontuen eta finantzaketaren atala erakunde horietako

bakoitzaren inplikazio-maila kontuan hartuta zehaztuko da, eta batez ere, planerako

finantza-tresna nagusia (IAEF 2014-2020, alegia) behin betiko onartu ondoren.

Euskadiko akuikulturarekin lotutako proiektuek 8.300.000 eurotik gorako

inbertsioak jaso dituzte AEF 2007-2013 indarrean egon den aldian; kopuru horretatik

5.800.000 euro baino gehiago finantzatu dira funts publikoak erabiliz (AEF eta Eusko

Jaurlaritzaren aurrekontu orokorrak).

Proiektu pilotuak (21), lehendik zeuden akuikulturako ustiategiak

modernizatzeko bi proiektu eta merkaturatzea zein haztegiak laguntzeko 3 proiektu

nabarmendu dira horietatik.

2014-2020 aldirako Akuikulturaren garapenerako Plan Estrategikoak 4 esparru

estrategiko ditu, 9 ekintza-lerrotan eta 19 ekintza estrategikotan garatuta. Funts

publikoetatik 16.128.000 euro beharko dira hori gutxienez horiek gauzatzeko; ondoko

taulan daude azalduta:



ESPARRU

ESTRATEGIKOA EKINTZA LERROAK EKINTZA ESTRATEGIKOAK AURREKONTUA (€)

ANTOLAMENDUA

BAKUNTZEA

ANTOLAMENDU

AGERTOKIAK ETA ARAU

ESPARRUA

1. Akuikulturako proposamenen izapide publikoak egiteko protokoloa garatzea.

2. Aholku Batzordea eratzea.

61.000. orr.

61.000. orr.

INGURUMEN GARAPEN

JASANGARRIA

KOKALEKUAK HAUTATZEA

ETA ANTOLATZEA

3. Euskadin itsasoko eta ibaietako akuikultura garatzeko balio duten eremuak hautatzeko eta

zehazteko gidak prestatzea. 91.000. orr.

LEHIAKORTASUNA ETA

TOKIKO GARAPEN

EKONOMIKOA

INSTALAZIOAK ETA

SISTEMAK

4. Itsaso eta ibaietako espazio berriak sortzen eta azpiegiturak birziklatzen laguntzea

akuikulturako jardueretan modu partekatuan erabiltzeko.

5. Jakintzaren eta teknologia aurreratuaren sorrera bultzatzea arrantza-eremuetan jarduera

ekonomikoak dibertsifikatzeko

6. Akuikultura berezitua eta kalitatekoa laguntzea akuikulturako sektorea iraunkorra izateko

jarduera berritzaileak garatuz.

7. Ekipamenduen eta sistemen garapena bultzatzea industria osagarria garatzeko.

3.300.000. orr.

4.200.000. orr.

1.500.000. orr.

600.000. orr.

INGURUMEN KUDEAKETA

8. Tresnen eta prozesuen erabilera sustatzea akuikulturak sortutako azpiproduktuak eta

hondakinak birbaloratzeko.

9. Ingurumena jarraian zaintzeko sistema garatzea.

160.000. orr.

720.000. orr.

ANIMALIEN OSASUNA 10. Bioteknologiako jakintzaren, produktuen eta zerbitzuen garapena sustatzea animalien

osasuna hobetzeko 1.050.000. orr.

I+D+B

11. Akuikulturarako espezie berrien ezagutzaren eta ekoizpen-teknologien garapena

sustatzea EAEn.

12. Ekoizpen-ingeniaritzako teknologien eta sistemen ezagutzaren garapena bultzatzea.

13. Akuikulturako elikagai-produktuen garapenari edo hobekuntzari buruzko ezagutzaren

garapena sustatzea.

450.000. orr.

450.000. orr.

900.000. orr.



PRESTAKUNTZA 14. Akuikulturako sektorean prestakuntza eta profesionalen laneratzea sustatzea, landako eta

itsasertzeko garapenaren esparruan. 700.000. orr.

MERKATUA ETA IRUDIA

MERKATURATZEA,

ERALDATZEA ETA

NAZIOARTEKOTZEA

15. Euskal sektoreko produktuen artean kalitate-ziurtagiriak (jatorriko markak, etiketa

ekologikoa...) eskura ditzaten sustatzea.

16. Sektoreko merkatuari eta merkaturatzeari buruzko analisia egitea.

17. Akuikulturako sektorearen lankidetza sustatzea arrantza-produktuak eraldatzeko eta

merkaturatzeko enpresekin.

300.000. orr.

300.000. orr.

925.000. orr.

KOMUNIKAZIO ETA IRUDIA

18. Akuikulturako jarduera nazioarteko lankidetzarako tresna gisa erabil dadin sustatzea.

19. Akuikulturako produktuak eta jarduerak gizartera hurbiltzeko ekitaldiak, jardunaldiak eta

kanpainak egin daitezen sustatzea.

240.000. orr.

120.000. orr.

GUZTIRA 16.128.000. orr.

7. taula. 2014-2020 aldirako Akuikulturaren garapenerako plan estrategikoaren ekintza estrategikoen aurrekontu publikoak.



V. BLOKEA. JARRAIPENA ETA KONTROLA

Plan honen jardueren barruan eratutako Akuikulturaren Aholku Batzordea

arduratuko da lerro estrategikoak eta ekintzak jarraitzeaz eta kontrolatzeaz.

Bilakaeraren eta jasangarritasunaren adierazleen kontrolerako urteko txosten

bat egingo du, eta ekoizpenaren estatistikak eta haren merkataritza-balioa jarraitzeaz

ere arduratuko da.

Aholku Batzordeak planaren jarraipenaren gaineko tarteko txosten bat

prestatuko du 2018ko lehen seihilekoan. Txosten horretan lerro estrategikoak eta

jarduerak berriro planteatu ahal izango dira, betiere hautematen diren desbideratzeak

zuzentzearren.

Halaber, plana amaitu aurretiko txostena egingo du Aholku Batzordeak 2020an,

eta hori hartuko da oinarritzat akuikulturaren egoeraren diagnostikoa egiteko hurrengo

zikloaren balizko plangintza estrategikoari begira. Behin betiko amaieraren txostena

2021eko lehen seihilekoan egingo du.



VI. BLOKEA. KOORDINAZIOA ETA KOMUNIKAZIOA

Eztabaida eta koordinaziorako foroa izango da Akuikulturako Aholku Batzordea,

eta arduratuko da, orobat, Euskadiko akuikulturarekin zerikusia duten jarduera guztiak

jakinarazteaz, teknologia berriak erabiliz horretarako; azkenik, akuikulturaren arloko

txostenak, agiriak eta agenda bere webgunean argitaratuko ditu.



BIBLIOGRAFIA

Zerga Agentzia: Inportazio-esportazioko kanpo merkataritzaren ganberen datu-basea, 2003 (azken

eguneratzea: 2013ko azaroak 26).

APROMAR: Espainiako akuikulturaren egoeraren gaineko txostena, 2013.

http://www.fundacionoesa.es/publicaciones/la-acuicultura-en-espana-2013

AZTI: EAEko arrantza-lehorreratzeen datu-baseak, (azken eguneratzea: 2012ko abenduak 31).

Bostock J, Murray F, Muir J, Telfer T, Lane A, Anagnopoulos N, Papergeorgiou P and Alday -Sanz V.

(2009) European aquaculture competitiveness: Limitations and possible strategies. Study for

the European

Parliament’s Committee on Fisheries.

EATip (2012). The future of European Aquaculture; a vision on Strategic Agenda for Research and

Innovation. European Aquaculture Technology and Innovation Platform. Technical Report

39pp.

European Commission (2013). Communication from the Commission to the European Parliament

and the Council, the European Economic and Social Committee and the Committee of the

Regions. Strategic Guidelines for the sustainable development of EU aquaculture COM

(2013) 229, final. 12pp.

European Commission (2009) Communication from the Commission to the European Parliament and

the Council: Building a sustainable future for aquaculture. A new impetus for the Strategy for

the Sustainable Development of European Aquaculture. COM(2009) 162 Final, Brussels.

Eurostat, 2013. Data base on European Fisheries Statistics.

http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Fishery_statistics .

(December, 2012)

EUSTAT: Euskal Autonomia Erkidegoko estatistika-datuak, 2013.

http://www.eustat.es/idioma_c/indice.html#axzz2notmEWRh

Eusko Jaurlaritza: Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailaren datuak eta estatistikak, 2013.

http://www.nasdap.ejgv.euskadi.net/r50-2397/es/

FEAP: European Aquaculture Production Report 2009-2013, 2012.

MAGRAMA: JACUMARen ekoizpen-datuak eta estatistikak, 2013.

http://www.magrama.gob.es/es/pesca/temas/acuicultura/produccion-de-acuicultura/

MAGRAMA: Autonomia-erkidegoen araberako kontsumoari buruzko datu-basea, 2007-2012 arteko

datuak (azken eguneratzea: 2012ko abenduak 31).

MAPA. 2008. Plan estratégico de la acuicultura marina española. Secretaría General de Pesca

Marítima. Dirección General de Estructuras y Mercados pesqueros. Informe Técnico, 374 p.

http://www.fundacionoesa.es/publicaciones/la-acuicultura-en-espana-2013

http://epp.eurostat.ec.europa.eu/statistics_explained/index.php/Fishery_statistics

http://www.eustat.es/idioma_c/indice.html#axzz2notmEWRh

http://www.nasdap.ejgv.euskadi.net/r50-2397/eu/

http://www.magrama.gob.es/es/pesca/temas/acuicultura/produccion-de-acuicultura/



I. ERANSKINA: AKUIKULTURAKO ERABILEREN GAINEKO ARAU ESTALDURA DUTEN GUNEEN KARTOGRAFIA



II. ERANSKINA: AKUIKULTURAKO KOKALEKU ONARGARRIEN KARTOGRAFIA



Elantxoberen aurreko kokaleku-proposamena; itsaso zabaleko poligonoak barruko uretan



Ondarroa-Lekeitioko kostaldearen aurreko kokaleku-proposamena; itsaso zabaleko poligonoak barruko uretan

AKUIKULTURAREN GARAPENERAKO PLAN ESTRATEGIKOA PLAN ...€¦ · ii. blokea. euskal autonomia...

Documents

Transcript of AKUIKULTURAREN GARAPENERAKO PLAN ESTRATEGIKOA PLAN ...€¦ · ii. blokea. euskal autonomia...