AIA: JON ELOLA / IRITZIA:ANDRES GARMENDIA ...karkara.tok-md.com/pdf/152.pdf2003ko urriaren...

Udazkeneko azoka

AIA: JON ELOLA / IRITZIA: ANDRES GARMENDIAHERRIKO KONTUAK: HERRIA BERRINDARTZEKO PLANA

KARKARAOrio

ko et

a Aia

ko al

dizk

aria

/200

3/10

/17

152

Udazkeneko azoka

2003ko urriaren 17a u KARKARA 3

HASI BERTSOTANKARKARAOrioko eta Aiako aldizkaria

Kultur Etxea20810 ORIO

943 83 15 [email protected]

LEGE GORDAILUA SS 346/90

ISSN 1132-1105

TIRADA 2.770 ale

EDITOREA KARKARA TALDEA kultur elkartea

ZUZENDARIA Ana G. de Txabarri

ERREDAKZIO BURUAPat Cowie

ERREDAKZIO TALDEA Jon Agirresarobe, ArantxaArrillaga, Olatz Elustondo,Miren Etxeberria, JakesGoikoetxea, Ana Iturain, IñakiIturain, Jaione Manterola,Eneritz Odriozola, AinaraPeña, Rikardo Uzkudun etaJabier Zabaleta

AIAKO ERREDAKZIOA Eli Lasa eta Nerea Zuloaga

PUBLIZITATEA Jaione Manterola

TESTUEN ZUZENKETA Miren Etxeberriaeta Jabier Zabaleta

ALE HONETAKO LAGUNTZAILEAKIkastolako 6. mailako ikasleak,Harkaitz Allur, Andres Gar-mendia eta Juan Rekarte.

ARGAZKIEN DIGITALIZAZIOAAna G. de Txabarri

AZALAREN DISEINUA Goio AranaBARRUKOA Jabier Zabaletaeta Eva GarcíaPUBLIZITATEA Ana G. de Txabarri

BANATZAILEAKIdoia San Sebastian (Orion)Rosa Alkain (Aian)

INPRIMATEGIAGertu Koop. E. (Oñati)

KARKARAK ez du bere gain hartzenaldizkarian adierazitako esanen edotairitzien erantzukizunik.

KARKARAn argitaratutakoa berremandaiteke, osorik edo zatika, baldin etaiturria aipatzen bada.

IRAGARKIA ALERO JARRITA

Modulu bat ...................................... 9,50 eBi modulu ...................................... 19,00 eHiru modulu .................................. 28,50 eLau modulu ................................... 38,00 eSei modulu .................................... 57,00 eZortzi modulu ............................... 76,00 eOrrialde erdia ................................. 95,00 eOrrialde osoa ............................... 160,00 e

IRAGARKIA BEHIN JARRITA

Modulu bat ................................... 12,50 eBi modulu ...................................... 25,00 eHiru modulu .................................. 37,50 eLau modulu ................................... 50,00 eSei modulu .................................... 75,00 eZortzi modulu ............................. 100,00 eOrrialde erdia ............................... 125,00 eOrrialde osoa ............................... 220,00 e

Iragarkia hamabostero edo hilero jartzen dutenei (bi aletik behin) % 10eko deskontua egingo zaie.Publizitatea kontratatzeko, hitz egin Jaione Manterolarekin (649 303021, 943 834049 edo Karkaran)

Orioko Udalakdiruz lagundutako aldizkaria

Aiako Udalakdiruz lagundutako aldizkaria

Eusko Jaurlaritzakdiruz lagundutako aldizkaria

Gipuzkoako Foru Diputazioakdiruz lagundutako aldizkaria

BERTSO JARRIAKKilometroak

PUBLIZITATE PREZIOAK

1Aurten kilometroakLazkaon izan dira,euria goitik beherabaina giro ederra. San Benito ikastolaberritu behar da, denon laguntzarekin joango gara aurrera.

2Lekukoa Lazkaotik kostara etorri da, pozik eta urduri denok jarri gara.Orio, Zarautz herriak elkartuko dira, lagunekin etorri gure ikastolara.

33Kanpotarra etortzeko gabiltza gu eske, denon partehartzea beharko genuke, oriotarrok ere lagun genezake, eta guzti-guztiok anima zaitezte.

ORIOKO HERRI IKASTOLAKO6.MAILAKO IKASLEAK

DOINUA: HAIZEAK BIDALI DU

4 u KARKARA 2003ko urriaren 17a

GUTUNAKEusko Gudari kalekoobrei buruz

Eusko Gudari kaleko obren atzera-penaz nire haserrea adierazi nahinuke. Obra hauek abuztuaren 8rakoamaituta behar zuten, Udalak eta tek-nikariek antolatu zuten bileran esanzigutenez, eta oraindik amaitu gabedaude. Udaleko jaun-andreok! Arazoaez da langileena. Arazoa teknikarienada, obra batean sor daitezkeen arazoakproiektua paperean dagoenean kon-pondu behar baitira, eta ez kaleak txi-kitzen hasi eta gero. Memento horre-tan konpondu nahi badituzte, normalada atzeratuta joatea.

Udaleko jaun-andreok! Bururatu alzaizue teknikariei egiten duten lanaga-tik kontuak eskatzea, eta ondo egindadauden galdetzea? Edo, agian, oriota-rrok galdetu al diogu gure buruaridaukagun Udala herriaren gestio ego-kia egiteko gai den? Herri bat gestio-natzea ez da Presupuestorik ez dago!esatea bakarrik.

Obra horiek arinago egitea eska-tzen dut, eta horrek langile gehiagoekartzea, ordu gehiago sartzea edoastebukaeretan lan egitea eskatzenbadu, hala egin dadila exijitu beharduzue. Baina, mesedez, ez ezazueberriz Ez dago presupuestorik esan. Zeoriotarrok zergak txintxo asko ordain-tzen ditugu.

EUSKO GUDARI KALEKO BIZILAGUN BAT

Asteburu honetanez naiz hilko

Errepide galduak, milaka kilome-tro, restopean kafea, itxaronaldi luze-ak, tentsioa, ilarak, berrogei minutu…Horixe da milaka euskal herritarrekasteburuaz kontatzeko duten guztia.

Batzuek ez dira kontatzera iristen,errepideetan hiltzen baitira. Horixebaita dispertsioaren helburuetako bat,legez kanpoko den politikaren helbu-ruetako bat: distantziaz presoak isola-tzea, eta distantzia hori gainditzeko

gutunetarako

OHARRAKArgitaratu nahi diren gutunakKARKARAren helbidera bidal dai-tezke edo gure lokalean eskuzentregatu (kultur etxean). Postaelektronikoz ere bidal daitezkehonako helbidera:

[email protected]

KARKARAK ez du argitaratukoizenik gabe datorren gutunik.Egileak hala nahi badu, ezizenare-kin argitaratuko dugu; baina, beti,guk egilea nor den jakinda.

KARKARAk bere egiten du eskuti-tzak laburtzeko eskubidea.

inor prest badago… arriskatu dadila.Honela, irailaren 27tik urriaren 11

arte komunikazio greba egin du euskalpreso politikoen kolektiboak, urriaren4-5eko asteburuan bisita eta bis guz-tiei uko eginez. Kalean, aldiz, asteburuhorretan Lasarten egindako nazio eki-taldi batekin sostengatu da euskal pre-soen aldarria. Euskal Herriko txokoe-tatik abiatutako kotxe karabanek bategin zuten Lasarten guardia zibilarenkontrol ugariak gainditu ostean.

Ez dira ekimen bakarrak izan,herrietan burutu diren ekimen guztieipreso ohiek urriaren 10etik 11ra arte-ko itxialdia eta ondoren, Sabin Etxea-ren aurrean EAJk dispertsioaren pro-zesu guztian duen ardura salatzekoegindako kontzentrazioa gehitu beharzaie.

Asteburu horietaz hauxe dugu kon-tatzeko. Hurrengoaz… nork daki.

Errepidean hiltzen ez bagara,goraintziren bat ekarriko dugu Espai-nia eta Frantziako lur galdu haietatik.

ETXERAT

Kalte ulertezinaOrioko herriak beste herri txiki bat du

bere baitan; kanpina, alegia. Han gabil-tzanok oriotarrak sentitzen gara, neurribatean, eta herriaren ekonomiari ere ekar-tzen diogu gurea. Kanpinetik ateratakodirua Udalak jasotzen du, jabea delako.Hala ere, kanpineko zati bat saltzea era-baki du etxebizitzak jartzeko.

Hirurogeita sei lagunoi eten digu kon-tratua Udalak, legeak eta gure argumen-tuak nahi izan dituen moduan interpre-tatuz. Baina nola daiteke 66ek jartzen ge-nituen urteroko 120.000 euroei(20.000.000 pezeta) bizkarra ematea?Zenbakiak paperean jarrita ikusi nahi ge-nituzke, horrek dakartzan bentajak uler-tzeko. Horrez gain, kontuan hartu al duUdalak zenbat diru uzten dugun herrikokomertzioetan, zenbateko bizitasuna ema-ten diogun kaleko giroari, zenbat aldizeman dugun Orioren aldeko iritzia, he-men bizi izan dugun esperientzia oneanoinarrituta?

Kanpina mantentzea eta etxebizitzakegitea ez dira gauza kontrajarriak. Bainaorain arte kanpinarekin egin dena, eta iku-sita hango zenbait gauza ez dituztela on-do zaintzen (komunak, ikuzgailuak, ar-giak…), nolako etorkizuna izango dukanpinak? Zer dago horren guztiaren az-pian? Zeinen interesak daude tartean?

Bide batez, eskertu nahi genuke gurearazoa ulertu eta konpontzen saiatu di-ren oriotarren lana. Auzokide moduan har-tu gaituzte beti, eta hori eskertzekoa da.

27 FIRMA: KANPINETIK BOTATAKOEK


JULEN CASADO13 urte

SMS mezu gehienak eus-karaz bidaltzen ditut. La-burdurak gutxitan erabil-tzen ditut, baina beti eus-karaz. Mugikorrarekin me-zuen zerbitzua baino gehia-go erabiltzen dut deiena.Orain argitaratu duten li-buruxkaren berri badut, etabegirada bat eman diot. Us-te dut denborarekin jende-ak erabiliko duela, guk orain-goz erabiltzen ez dugunarren.

MARIJE PIKABEA30 urte

Mugikorra badut; baina,egia esan, ez dut mezuak bi-daltzeko erabiltzen, ez eus-karaz eta ezta gazteleraz ere.Deiak egiteko erabiltzen dutgehienbat, eta jasotako me-zuak ere irakurtzen ditut.Izan ere, mugikorra lanera-ko bakarrik erabiltzen dut.Kilometroak 03rako argita-ratu berri duten euskaraz-ko laburduren inguruko li-buruxka ez dut ezagutzen,eta ez dut haren berririk izanorain arte.

AITOR MARTIKORENA34 urte

Mezuak bidaltzen ditut,baina euskaraz gutxi. La-burdurak ez ditut erabil-tzen; mezuak bidaltzeko or-duan esaldi osoak idazten di-tut. Gazteleraz idazten di-tudanean ere, ez ditut la-burdurak erabiltzen. Mugi-korra deitzeko eta mezuakbidaltzeko erabiltzen dut.Kilometroak 03rako argita-ratu duten liburuxkaren in-guruan zerbait entzun dut,baina ez dut ikusi.

AINARA REDONDO16 urte

Telefono mugikorrekomezuak beti euskaraz idaz-ten ditut eta euskalduneibeti euskaraz bidaltzen diz-kiet. Laburdurak batzuetanerabiltzen ditut eta hauekere, hartzailea euskaldunabada, euskaraz idazten di-tut. Laburdurak guk asma-tzen ditugu; niri bidaltzendizkidaten bezalakoak bi-daltzen ditut nik ere. Mu-gikorra gehiago erabiltzendut mezuak bidaltzeko deiakegiteko baino.

Mezuak euskaraz bidaltzen al dituzu?

HERRIAN GALDEZKA

RAMIROerreportaje digitalak

943 83 10 48


GUNE KOMERTZIALA da gaur egun Eusko Gudari kalea, eta hala izango da etorkizunean ere, obrak bukatutakoan.

Herria berrindartzeko planan Merkataritza eta turismoa elkarlanari esker indartuko da Kultur etxea lepo zegoenMerkataritza eta Turis-moa berrindartzeko planberezia aurkeztu zenean.

KOMERTZIOAREN, OS-TALARITZAREN ETA tu-rismoaren egoera aztertu duIñigo Artetxek, Ikertalde en-presakoak, Arkupek eta Uda-lak eskatuta, eta urriaren 7anemaitzak aurkeztu zituen gra-fikoen bidez eta prestatutakotriptiko baten bidez.

DINAMIKA BERRIAREN BEHARRAArtetxek ikerketa baino gehia-go izan dela esan zuen: aldebatetik, datozen urteetanOrion egingo diren aldaketek—A8 autopistaren lotura,Hondartzako plana, kirol por-tua…— bidea ematen duteplan estrategiko turistikoa ga-ratzeko. Eta, bestetik, garbi ge-ratu da horiekin batera lanhandia egin beharko dela ko-mertzioa eta ostalaritza dina-mika berrian sartzeko. Bi sek-toreetan beherakada nabar-mena izan da azken urteetan.

1996an 65 komertzio zeudenOrion, eta 2001ean, aldiz, 62.Ostalaritzan are handiagoaizan da galera: 43 enpresa iza-tetik 35era. Horri buelta emannahi diote. Bestalde, kalkula-tu dute komertzioetan 12 batmilioi euro gastatzen dugulaoriotarrok urtero, baina ho-rietako 4 herritik kanpo gas-tatzen ditugu. Kanpotik eto-rritakoek, berriz, —gehienak,proportzioan, aiarrak—2 mi-

lioi gastatzen dute Orion. Ar-tetxerentzat horrek esan nahidu Orioko turismo sektoreakez duela ekartzen jendeak pen-tsatzen eta nahi duen adina.Baina, bestalde, erakusten duasko egin daitekeela hori ho-betzeko.

PROPOSAMENAKHori lortzeko proposamenakegin ditu —logoa sortu, kaleanimazioak eskaini, fideliza-

BateraElena Legarra, zinegotzia

Bost mila biztanletik beherako herrien artean gutxi dirahorrelako baliabide naturalak eta irudi egokia dute-

nak. Orio esan orduko, jende guztiak lotzen duarraunarekin eta gastronomiarekin.

Helburuak lortzen ari diren arren, Percotur planakadierazten digu bizkorrago joan behar dugula, eta bizkor-tze hori denon eskuetan dago: merkatariak, ostalariak,jatetxe jabeak, Udala… Batera egin behar dugu lan, elka-rren artean komunikazio bizi eta iraunkorra lortuz. Bada-go zeregina, baina ilusioa ere bai, eta emaitzak epe motzeta ertainean ikusiko ditugu. Izan dezagun konfiantzageure buruarengan eta egin dezagun lana elkarrekin, ho-rrek emango baitigu indarra.

HERRIKO KONTUAKzioa indartu, komertzioak etaostalaritzak elkarren onerakopublizitatea egin… Sektore-ak indartzeko kohesioa eta el-karlana indartzea gomendatudu; bestela, datozen aldake-tekin are ahulago geratuko di-ra.

Egoera urbanoa ere aztertuzuten: komertzioen kokape-na, errepideak, aparkale-kuak… horiek guztiak ga-rrantzitsuak baitira bertakoerosleak eta turistak erakar-tzeko. Egoera hobetzeko pro-posamenen artean plaza oi-nezkoentzat jartzea da.

ELKARLANAHala ere, proposamenak ez di-rela segituan egiteko gauzakesan du Artetxek. Datozenurteetan joango dira gauza-tzen, baina batzuk, agian, ezdira egingo: Inportanteena daazaldu dugun guztien gaineanhausnarketa egitea, eta denon ar-tean alde onak eta txarrak az-tertzea sektore bakoitzean sor-tuko den mahaian. Hori bai, zen-bat eta jende gehiagok parte har-tu, hobe, esan zuen alkateak.

Gero, galderak egiteko etairitziak azaltzeko aukera izanzen. Jende dezentek hitz eginzuen, bakoitzak bere kezkakadierazteko— turismoari ba-karrik eman ote dioten ga-rrantzia, planak onik ekarri-ko duen, Eusko Gudari kale-an ez dauden komertzioenarazoa, ezarriko diren bal-dintzak denontzat berak izan-go diren… Arkupeko ArgiñeAzkaratek eta Jone Olaskoa-gak orain hasi behar den pro-zesuaren garrantzia aipatu zu-ten: Zenbat eta esfortzu gehia-go egin elkar lanean, orduan etaemaitza egokiagoak ikusiko di-tugu. Iritzi diferenteak izangoditugu, baina debereak denon-tzat dira.

Orain, lan mahaiak anto-latuko dituzte, sektoreka, el-karlan serio bat egiteko, etasektore horietakoren bateanari den edozeinek har dezakeparte.

EuskarateknikariaUDALAK euskara tek-nikaria hartuko du Eus-kara Biziberritzeko Pla-na herrian garatzeko.Deialdiaren oinarriakkultur etxean eska dai-tezke. Izena emateko az-ken eguna urriaren 31izango da.

Diru laguntzakHERRIKO kultur tal-deentzat diru laguntzakemateko deialdia egin duUdalak. Diru laguntzaeskatu nahi duten talde-ek urriaren 24a artekoepea dute beren urtekoaurrekontua-eta aurkez-teko. Oinarriak kulturetxean daude.

TxertaketakURRIAREN amaieranbukatzen da gripearenaurka txertatzeko epea.Txertatzeko, txanda har-tu behar da lehenago.

BERRI LABURRAK

KLASEKO ORDUETAN landuko dute ahozkotasuna eta bertsolaritza herriko bi ikastetxeetan.

’Ni ere bertsolari’ programaORIOKO UDALAK ETA herriko bi ikas-tetxeek Ni ere bertsolari programa jarri dutemartxan, ahozkotasuna eta bertsolaritza es-koletan lantzeko, Bertsozale elkartearekin el-kar lanean.

Ikastolan Lehen Hezkuntzako seigarrenmailako haurrek parte hartuko dute, eta Za-ragueta eskolan, berriz, bosgarren eta sei-garren mailakoek.

Ikasturte osoan talde bakoitzak hama-bostean behin egingo du saio bat, eskola or-duetan, bertsolaritzaren inguruan. Saio ho-ri Iñaki Gurrutxaga gazteak zuzenduko du,

ikastetxeko irakasleak bertan direla. Ordu be-teko saioak izango dira; eta gero segida izan-go dute ondoko egunetan, hainbat ariketaosagarriren bidez.

GIPUZKOAKO BERTSO TXAPELKETATxapelketaren lehen faseko kanporaketa bu-katu ondoren, eta lortutako puntuak kon-tuan hartuta, final laurdenetara pasako diraXabier Sukia eta Iñaki Gurrutxaga oriota-rrak. Urriaren 25ean jarraituko du lehian Xa-bierrek, Oñatin, eta Iñakik azaroaren 1ean,Hernanin.


HERRIKO KONTUAK

AntzerkiaITZIAR Urretabizkaia ak-tore oriotarrak antzezlanberri batean parte hartzendu, eta haren izena Txirri,Mirri eta Txiribiton Juniorda. Itziarren papera Pante-ra Beltzarena da. Funtzio-ak antzoki txikietan eman-go dituzte.

Bertso eskolaORIOKO Herri Ikastolakantolatu eta Orioko Uda-lak babesten duen bertsoeskola martxan jarri berridute. Guztira 14 bat ikasledaude izena emanda, etaoraindik badago tokia bes-te bakarren baterako. Ira-kaslea Xabier Sukia ber-tsolaria da. Eskolak oste-gunetan izango dira, eta bitalde osatu dira: lehenen-goa 17:00etatik 18:00etaraarituko da, eta bigarrena,aldiz, 18:00etatik 19:00eta-ra. Izena emateko ikastola-ko idazkaritzara jo behar da,edo 943 83 47 04 telefonozenbakira deitu.

FestakFESTAK antolatzeko la-nean hasita daude dagoe-neko Eugenio Cotado ba-tzordeburua eta Mikel Iz-kierdo teknikaria. Urria-ren 16an egin zuten lehe-nengo bilera.

ARKUPEREN EGUNA azaroaren 25ean ospatuko da, eta zerikusi franko izango da.

URRIAREN 13AN EMAN zioten Arkupe-koek hasiera hamabostaldiari, eta egun horretanekin zioten urteroko zozketari. Urriaren 25ean,Arkuperen egunean, dendari bakoitzak zoz-keta propioa egingo du. Sariak dendariek au-keratuko dituzte, nork berea, hobekien da-torkion moduan.

Hilaren 25a ekitaldiz betetako eguna izan-go da. 11:00etatik 13:00a bitartean eta 16:00eta-tik 19:00ak bitartean koltxoneta puzgarriak etajumping-a egongo dira. Hiru tailer ere anto-latu dituzte makillajea eta eskulanak lantzeko:aurpegia pintatu, kometak egin… Tailerrak16:00etan hasi eta 18:00etan amaituko dira.

Bai koltxoneta eta jumping-a eta baita tai-lerrak ere ikastolako pergolan egongo dira; bai-na, eguraldi txarra eginez gero, lekuz aldatu-ko dituzte.

ANTZERKIAEguerdian, txikiteo garaiarekin batera, 12:30etik13:30ak bitartean Aberia antzezlanarekin alai-

tuko dituzte kaleak. Antzezlan horrek herri-tarren parte hartzea eskatzen du; ezkontza ba-tera doan bikote bat izango da, eta, kalean ba-rrena datozela, autoa geratu egingo zaie, udal-tzainak etorri eta iskanbila izugarria sortukoda. Antzezlanak herrian egingo duen ibilbi-dea oraindik zeharo finkatu gabe dago, bainaberen asmoa da plazan hasi eta Eusko Guda-ri kalea zeharkatzea, ondoren Ikastolako per-golan amaituz.

ESKAPARATEAKAurten ere eskaparateak apaintzeko asmoa du-te Arkupeko kideek. Joan den urtean gaitzatargazkigintza hartu zuten eta aurten kafetera-ren historia izango dute ardatz. 35 kafetera des-berdin jarriko dituzte ikusgai eta, denak ikus-teko, zirkuitu bat osatuko dute. Kafeterarenhistoria lantzen eta tresnak egiten ibili denaJaime Laita eskultorea da. Eskaparateak urria-ren 18rako egongo dira prest, eta sanikolasakbitartean izango dira jarrita.

Arkuperen hamabostaldian Kalea eta eskaparateak alaituko dituzte eta zozketa egingo dute

BERRI LABURRAK



LAZKAON hartu zuten Kilometroak festaren lekukoa Orioko eta Zarauzko ordezkariek.

Kilometroak 04 OrionAZKENEAN ORIORA DATOR kilome-troen jai erraldoia. Zarauzko Salbatore Mi-txelena ikastolarekin eta Oteiza Lizeo Poli-teknikoarekin batera, hurrengo urteko kilo-metroak antolatzeko apustua egin du Orio-ko Herri Ikastolak. Ibilbidea Zarautz eta Orioartean egingo da, beraz.

Ofizialki joan den urriaren 5ean hasi zirenKilometroak 04ren prestaketa lanak. Lazkao-ko Ikastolako ordezkariek lekukoa pasa zie-ten Orioko Herri ikastolako lehendakari Pe-llo Orbañanosi, Salbatore Mitxelena Ikasto-lako lehendakari Pello Aizpuruari eta OteizaLizeoko ordezkari Josune Lasari .

Urte barruan lan asko izango da kilome-troak antolatzeko, eta guztia koordinatzekoZarauzko ordezkaria Martin Etxeberria izan-go da, eta Oriokoa Amaia Dorronsoro. Amaiakesan digunez: Kilometro hauen helburu nagu-sia hiru ikastetxe, bi herri eta bailara osoa lotzeada. Elkarlanean hiru ikastetxeek (Orio eta Za-rauzko ikastola eta Antoniano ikastetxea) proiek-tu berbera baitute: Oteiza Lizeo Politeknikoa.

Ikastola barruan bilerak egiten hasiko di-ra irakasle eta gurasoekin lan taldeak sortze-ko. Beranduago egingo zaio deialdia herri oso-ari, eta herriko erakundeek ere izango duteaukera lan taldeetan parte hartzeko.

HANDIK ETA HEMENDIK

MIKEL MARKEZAbeslaria

“70eko hamarkadatik aurrera hasi ziren

trikitilariak bertsolari jakinei enkarguzko lanak eskatzen.”

BERRIA 2003/10/04

t

JUAN MARI LUJANBIOPatroia

“Castrok ez funtzionatzearen arduradun

nagusia Korta da.”

EL DIARIO VASCO2003/10/03

t

ANJEL LERTXUNDIIdazlea

“Badira hanburgesa onak;ingelesak balio du oinak

non ditugun jakiteko; etaInternetera konektatzen ezbagara, orduan bai akaboeuskara eta Euskal Herria.”

SUSTATU.COM 2003/10/01

KILOMETROAK 03

ZENBAKI SARITUAK

SARRERAKOAK607, 825, 1967, 2003, 2739,3643, 9943, 10730, 11896,15026, 16666, 27877, 31294,33241

TONBOLAKOAK748, 1933, 2476, 2532, 2905,3543, 4485, 5071, 8322,9885, 9886, 10777, 11656,12457, 12508, 12645, 14960,16009, 17163, 18467, 18915,19029


KIROLAK

25 URTE BETETZEN ditu aurtengo den-boraldian Orioko Futbol Taldeak eta buru-be-larri ari dira elkarteko kideak urtemugako os-pakizunak prestatzen. Urriaren 18an, Reale-ko eta Osasunako beteranoek elkarren aurkajokatuko dute Antillan. Ospakizunak aparte,historiako Realeko lehen jokalari oriotarrariomenaldia eskainiko dio klubak. Inazio Zal-dua izan zen elastiko txuri-urdina jantzi zuenlehen futbolari oriotarra.

80ko hamarkadan Ligan eta Kopan txapel-dun izan ziren Periko Alonso, Roberto LopezUfarte, Joxe Mari Bakero, Migel Fuentes, Bi-xio Gorriz, Meho Kodro, Genaro Zelaieta, Jo-kin Uria, Lutxo Iturrino eta Xanti Idigoras Re-aleko kamisetarekin ikusi ahal izango dituguOrion. Imanol Alguazil oriotarra ere taldeanizatea espero dute antolatzaileek. Osasuna tal-dean ere jokalari ospetsuak izango dira joka-tzen: Urban, Kuko Ziganda, Randez, Merino,Perez… Partida arratsaldeko bost eta erdie-tan hasiko da eta herritar guztiak gonbidatunahi ditu klubak urtemugako ospakizunean par-te hartzera.

IKUSKIZUN GEHIAGOBeteranoen partida ez da, ordea, ikuskizun ba-karra izango. Azaroaren erdialdean erakuske-ta zabalduko da kultur etxeko areto nagusian,eta San Nikolas festak bukatu bitartean zaba-lik egongo da. Espainia osoko futbol taldeeneta Europako futbol federazioen 12.000 insigniaikusteko aukera izango da bertan. Orioko fut-bolaren historia ere argazkietan ikusi ahalizango da. 1923. urtean Talai-Mendi izenare-kin jokatzen zuen lehen futbol taldea abiapuntuhartuta, talde federatuez gain, Zarautzen etaherriko plaieroetan oriotar taldeen ibilia era-kutsiko digute. Liburua ere argitaratuko duOrioko Futbol Elkarteak. Luis Azkue elkar-teko lehen presidente izan zenak idatzi du etaOrioko Futbol historia du gaia.

Ospakizunei amaiera emateko, San Niko-las festetan beteranoen beste partida jokatukoda, taldeak zein izango diren oraindik eraba-ki gabe badago ere. Ondoren, herri bazkarihandia izango da, gaur egungo eta garai bate-ko taldekide eta futbolzale guztien gozame-nerako.

ARRAUNAUrbieta ZierbenaraBI denboralditan Pedreñakotraineruaren entrenatzaile la-netan ibili ostean, Zierbena-ko traineruko mutilak entre-natuko ditu datorren denbo-raldian Ibon Urbieta arraun-lari oriotarrak.

‘Xarpasek’arrauna utzi duTRINTXERPEKO traine-ruan entrenatzaile lanetan ibi-li den Juan Angel GarmendiaXarpasek arrauna utzi du, la-na eta arrauna uztartu ezinikibili da-eta azken denboral-dian. Tostartean irratsaiokoaditu izango da datorren den-boraldian.

KORRIKAHiru HondartzakPASA den igandean Donos-tian jokatutako Hiru Hon-dartzak krosean txapeldunizan genuen Kamel Ziani ko-rrikalari oriotarra, 28:47kodenbora eginez. Jose ManuelTapia eta Aitor Rubiok ere las-terketa bikaina egin zuten etahogeitamasei minuturen buel-tan ibili ziren biak. Guztiakere Behobia-Donostia laster-keta prestazen ari dira.

Behobia-DonostiaAZAROAREN bigarrenigandean jokatuko da Beho-bia-Donostia lasterketa he-rrikoia. Oriotar eta aiar uga-rik dute lasterketan korrikaegiteko asmoa. Karela kirol-degiak antolatu duen auto-busean, 35 lagun inguru jo-ango dira, esaterako.

FUTBOLA

Beteranoen Reala-Osasuna Antillann Klubak Inazio Zaldua omenduko du partidaren aurretik

TTrraaggooxxkkaa

l

l

l

l

Pub

Aritzaga, 11 & 943 13 08 25

REALA KOPAKO txapeldun izanzeneko hainbatjokalari izangodira Antillan.

[email protected]

DV fotoa

FUTBOLAPixkanaka gora PASA den asteburuan garai-pena lortu ostean, sailkape-naren erdialdean da erregio-nal mailako taldea. HaritzOlaizola eta Josu Solaberrie-ta dira taldeko goleatzaileak,hiru gol sartu ditu-eta bakoi-tzak. Josuk azken partidansartu zituen hiru golak.

ARETO FUTBOLALehen garaipenaHASI da denboraldia Orio-ko Tabernak taldeko muti-lentzat. Orain artean partidabat irabazi eta beste bat gal-du dute. Jokalari onak dituz-te taldean, baina taldearen jo-koak gora egin behar du orain-dik. Hala ere, denboraldia ha-si ez da besterik egin.

JUDOATxapelketa gehiagoIRUNGO San Martzial txa-pelketan lehiatu zen OianaBlanco oriotarra asteburuan.Bigarren postuan geratu zenOiana, finala judoka frantziarbaten aurka galdu eta gero.

Bestalde, Errenterian jo-katutako 19 urtez azpiko Eus-kadiko txapelketan, hirugarrenizan zen Xanti Arrieta, 73 ki-loz azpiko mailan.

EGUZKIA, HEGO HAIZEA eta metro ba-teko olatuak lagun jokatu zen pasa den aste-buruan herriko surf txapelketa. Jai giro apar-ta izan zen hondartza inguruan, baita igandearratsaldean sariak banatzeko orduan ekaitzaizan zenean ere.

Ia hirurogei surflarik parte hartu zuen Orio-ko X. Surf Txapelketan eta Mikel Agote izanzen txapelduna, Santi Martinez, Joseba Ago-te eta Segundo Ruizen aurretik hurrenez hu-rren. 18 urtetik beherakoen artean, berriz, JonMakazagak irabazi zuen eta Gorka Garzia, Li-ber Gesalaga gaztea eta Andoni Campos izanzituen atzetik.

Nesketan Maialen Saez, Marta Irurzun,Aurora Makazaga eta Maialen Murgiondo izanziren lehen lau sailkatuak. Aurora Makazagak,sari berezia jaso zuen hamar urte besterik izanez arren olatuen aurrean erakutsi zuen balen-triagatik.

Expression Session delakoan, egindako ma-niobra ausartengatik Iñaki Agirrek eskuratu zuenaurreneko saria eta Gotzon Igoa izan zen bi-garren sailkatua.

Txapelketaren antolatzaileak oso gusturadaude partehartzaile eta zaletuen kopurua iku-sita, eta eskerrak eman nahi dizkiete txapelke-ta antolatzen lagundu dieten guztiei.

LEHEN ERE IRABAZIA zuen Mikel Agotek Orioko Surf txapelketa, eta pasa den asteburuan ere ez zuen huts egin.


SURFA

Mikel Agote txapeldun


BI ALDERDIAK

Gauza guztiek omen dituz-te bi alderdi. Gauza guz-

tiek omen dute beren aurkiaeta ifrentzua. Jakina, Alder-diak ere baditu bereak; berebi alderdiak, alegia.

Aurkian azaltzen den iru-dia, beste ideiekiko errespe-tuarena da. Inor ez baztertze-aren aldekoarena, eta gizar-tearen borondatea errespeta-tua izatearena. Ifrentzuan,berriz, ez da horrelako irudi-rik azaltzen. Ifrentzuan, bote-rean egoteko nahia azaltzenda, herritarren interesenlepotik norberaren interesakbetetzearena, eta oposiziokoideiei jaramonik ez egiteare-na. Hori kontuan hartuta,txanpona bota, eta zeinalderdi aterako dela usteduzue Orioko Alderdiarenkasuan? Parlamentario ba-tzuk, aholkulari beste batzuk,udalean liberatuta besteak,edo enpresa erdi-publikobatean, edo zinegotzi, edozerrendetan, denak edo iadenak saria noiz jasoko zainAlderdiari izandako fideltasu-nagatik. Gainera, herri honenborondatea errespetatu ez,eta oposizioko ideiak entzunere egin nahi ez direnean.Nik, behintzat, alderdi baka-rra ikusten diot azkenaldianOrioko Alderdiari. Denekinondo geratu nahi dutenarenitxura egiten dute, bainaberen buruak zaintzen dituzteondoen. Ilegalizazioaren kon-tra, baina ilegalizazioarenkontura.

RIKARDO UZKUDUN

2003ko urriaren 19an doatsu izendatu-ko du Kalkutako Ama Teresa Joan Pa-blo II.ak.

Agnes Gonxha Bajaxhiu, 1910. urtean jaiozen Albanian eta 18 urte zituela joan zen mi-siolari Indiara. Loretoko Andre Mariaren kon-gregazioko komentuan sartu zen 1928an etaTeresa izena hartu zuen. Irakaslejardun ondoren, behartsuei la-guntzeko lanari ekin zion egunbatean, Jesusen deia entzun etagero. Hala dio berak, bere bizi-tzako momenturik ederrena izanomen zen, eta erabakiorra: Za-toz, izan zaitez nire argia. Espi-rituaren indarrak eraginda, har-tu zuen erabakia: Loretoko ko-mentua utzi eta biziera berri ba-ti ekin behartsuei lagunduz.1946. urtea zen.

Bakar-bakarrik, bere kasa,Kalkutako suburbiorik behar-tsuenean sartu zen, ideia gar-biarekin: miserableekin bategin eta itxaropen apurbat eman. Hasiera-ha-sieratik emakume la-guntzaile ugari azaldu zi-tzaizkion lanerako, hala-ko erakarpen eta lilura sor-tarazi zuen bere inguruan…Bere lana zabaltzen eta sendotzenari zela, Karitateko Misiolariak ema-kume taldea fundatu zuen. Argi batetik sor-tu eta milaka piztu zituen, iluna eta miseriainguratzen zituen hiriaren erdian.

Ez ziren beldurtu. Berak zioen: Hobe daargi izpi bat piztea, ilunagatik aieneka jardu-tea baino.

Indiako emakumeen janzkera, sari deri-tzon soinekoa hartu zuten kolore zuria, ma-rra urdinez apaindu, eta sandalia apal batzuekoinetako zituztela ibili ziren kalean: bazter-tutako umeentzat, lepradunentzat, hiesa edosida gaitzaz kutsatutakoentzat, hil zorian zeu-

denentzat… harrera etxeak sortu eta zabal-du zituen; goseak, gaixotasunak baztertuak,itsuak, itxaropenik ezak jotako gizon-ema-kumeen zerrenda buka ezina da.

Giza balioen alde, giza lege, eskubideak,zuzentasun eske, askatasun eta duintasun bi-la jardun zuen sutsu beti.

1979an Bakearen Nobel sa-ria eman zioten. Han ikusi be-har zen mojatxo txiki hura han-dien artean.

Inork nahi ez dituen pertso-na horiek traba egiten dute no-nahi; usain txarra, zikina dario-la, itxaropen apur baten bila da-bilen hori; keinu zimurra eta ar-buiozkoa egiten zaion haur edogazte hori nire senidea da. Ho-ri zeukan ondo sartuta berebihotzean, barru-barruraino;bizitzeko korajea ematen zionespiritua, motibazioa.

Kristau balioak aipatu-tako giza premia eta gi-za balioak horiexek be-rak dira; gizatasunarenduintasuna dago he-men jokoan.

Ebanjelioko balora-zioa ondo ikasia zuen eta

hori izan zen zabaldu zuenikuspuntua, ez zuen bereizke-

tarik egiten inorekin, ez zion begi-ratzen azaleko koloreari, arraza edo erlijiokutsuari.

1997. urtean hil zen, Kalkutako bere hi-ri horretan.

Gizarte katramilatsu honetan, materia-lismo gogor, itsusi eta itxiaren artean, argiizpi bat sortu da gizadiaren zerbitzura. Urria-ren 19an zeruratua izango da, Erromako pla-zan, gure arreba eta doatsu egingo dute amaTeresa; egun zoriontsua izango da guztion-tzat.

Ez zuen bereizketarik egiten,ez zion begiratzen azalaren koloreari, arraza edo erlijio

kutsuari.

“

IRITZIAKalkutako Ama Teresa

Andres Garmendia

AianUdazkeneko azoka


Aurtengo bigarren azokaestreinatu zuten Pagoeta parkeko Iturraran baserrianurriaren 4an:

Udazkeneko azoka. Bertan EuskalHerriko animaliak, barazkiak, frutak eta horiekin ekoiztutako produktuak jarri zituzten ikusgai etasalgai. Eguraldiak lagundu ezbazuen ere, ia 2.000 lagun bertaratuziren galtzeko arriskuan daudenanimalia eta produktuak hobeto ezagutzeko eta etxeko sukaldea hornitzeko asmoz.

PAT COWIE

ERREPORTAJEA


ERREPORTAJEA

Eguraldia izan zen protago-nista Aian antolatutako Udaz-keneko azokan, eta burukomin handia eman zien anto-latzaileei. Urriaren 4rako de-na ondo jartzeko helburuare-kin, postuak jarri zituzten 2egun lehenago. Alferrikakolana izan zen, ordea, dena era-man baitzuen egun hartakohaize indartsuak. Egoera az-tertu ondoren, Aian, herrianbertan, egitea pentsatu zu-ten, baina larunbat gauean ididema aurreikusita zegoela-eta, aukera hori ere ez zen po-sible. Feria bertan behera uz-teko erabakia hartzekotan zi-rela, jakin zuten idiren bat ezinizango zutela ekarri demara,eta, hortaz, demarik ez zelaizango eta azoka Aian egite-ko aukera bazegoela. Halaere, ostiralean, feria izan bai-no egun bat lehenago, Itu-rraran baserria hustu egingozutela erabaki zuten, ahalik etapostu gehien barrura sartze-ko, eta animaliak, aurreikusi-ta zegoen bezala, goiko zelaianjarri. Gaueko hamarrak artejardun zuten lanean antola-tzaileek eta boluntarioek os-tiralean; larunbatean, goize-ko zazpietan hasi ziren berrizpostuak betetzen, eta 10eta-rako, dena normal-normal ba-lego bezala, ireki zen Udaz-keneko azoka.

ERAKUSTAZOKABi helburu nagusi zituen azo-kak: desagertzeko arriskuandauden animaliak, landareak,frutak eta barazkiak jendearierakustea, eta Euskal Herri-ko baserrietan eta elkarteetanekoizten diren produktuaksalmentan jartzea: benetako

erakustazoka; alegia, erakutsieta saldu batera egin.

ANIMALIAKDen-denak harritu ziren ikus-gai zeuden animalien aurre-an. Helduak zein umeak be-giak zabalik geratu ziren Pi-rinioetako Artzanora txakurhandiak ikusita. Antton Go-mez basozainak kontatu zigunardiak ez ezik herria ere zain-tzen zutela zakur handi ho-riek garai batean. Bestalde, ja-kin zuten, umeek eta hainume ez direnek, betizu izenekoarrazaren izena nondik dato-rren: behieta izuhitzetatik, ale-gia, eta ez telebistako pro-grama batetik! Euskal He-rrian mendeetan izan ditugunoilasko mota diferenteak, Eus-kal Herriko txerriak, zaldimotak, Terreña arrazako idiak

eta behiak… aukera zabalaikusgai. Damian Kortaberriagoierritarrak gaztaroa ekarriziola gogora kontatu zigun: Be-tizuak, nire gazte denboran, ho-rrela ibiltzen ziren mendian. Le-hen ez zegoen bestelakorik.Orain, horiekin ez dago pro-dukziorik. Idiak ere bai, horre-lakoak izaten ziren, baserri ba-tean pare bat, egurra ekartzekoeta baserriko lana egiteko. Eus-kal Oilozaleen elkarteko Da-niel Etxarrik arazo orokorraazaldu nahi izan zuen: Hemendauden denak galtzeko arriskuandaude, kanpotik ekarritakoektokia kendu dietelako, edota ber-takoak besteekin gurutzatu di-tuztelako. Hori dela eta, era-kutsi bakarrik ez, jendeak nahiadina informazio ematekoprest azaldu ziren jabeak.

FRUTA, BARAZKIAK, LANDAREAKHibridazioa dela eta, ia ez di-tugu bertako frutak eta ba-razkiak ezagutzen. Baina azo-kari esker, orain ez dugu ai-tzakirik. Euskal Herriko baz-ter guztietako uzta bilduta ze-goen erakustokian: mahatsak,intxaurrak, tomateak, saga-rrak, piperrak, alkatxofak…Herri askotako tomateak das-tatzeko aukera ere izan zen etaerakusgai zeuden landare ba-tzuen haziak eros zitezkeen.Lehen erabiltzen ziren ha-ziak bildu nahi dituzte bai Za-ragozako germoplasma ban-kan baita Euskal Herriko ha-zien sarean ere. Baserri ba-tzuetan jarraitzen dute haziakgordetzen hurrengo urterako,eta baliteke hauetako batzuekbertako barietateak izatea,bertako klimara egokituak.

TXERTAKETAK HOBETZEKO ARGIBIDEAK eman zizkien Josu Osak bertaratu ziren baserritarrei.

LEHENGO BARAZKIAK ETA FRUTAK. Supermerkatuetan aurkituko ez ditugun barietateak bildu zituzten.


KORRIKA SAIO BATZUK egiteko aukera ere izan zuten Iturraranera joan zirenek.

Baserritar horiekin hitz eginnahiko genuke barietate horiekgal ez daitezenadierazi digu Ra-fa Beristainek. Beste postubatean Josu Osak baserritarrezinguratuta pasa zuen egunatxertaketak egiteko teknikaknola hobetu esplikatzen.

PRODUKTUAKProduktuei dagokienez, azo-karen helburuetako bat ze-haztu zigun Erronkariko Ekiagazta saltzen zuen Jesus Or-duña Kabilak: Euskadi osoko pro-duktuen artisauak elkartu ga-ra gauzak ezagutarazteko. Hauda gure saltokia, ez supermer-katua, eta elkarrekin egin be-har dugu lan gehiago saltzeko.

Jateko gauza gozoak —ez-tia, menbrilloa, galletak, biz-kotxoak…— eta gaziak —txe-rrikiak eta oreinen haragiazegindako lukainkak, ahate etaantzarren gibelez eginiko foiegras-a…—, esnekiak, likore-ak, sagardoa, sagar zukua, txa-kolina… Gustu guztientzakoproduktuak zeuden dastagaieta salgai. Pagorriaga enpre-sako Agustin Linazasorok,esaterako, adinaren berezita-sun bat aipatu zigun: Nabar-mena da edadeko jendeak gehia-go erosten duela oreinez eginda-ko lukainka txerriarena baino,gantza gutxiago duelako eta me-dikuak esandakoa kontuan har-tzen dutelako.

GIRO SANOAEguraldiak lagundu ez ba-zuen ere, giro sanoa sortu zenIturraran parkean. Joandako

jende askok ez zituen aurre-tik ezagutzen animaliak jarrizituzten goiko zelaia, eta li-luratuta gelditu ziren handikikusten zen paisaiaz. Bestal-de, gora eta behera ibili zirenAiako Maurizio eskolako hau-rrak panderoa nola astinduederki dakitela erakusten. Poz-pozik zeuden postu bateantaloak eta sagar zukua emanzizkietelako.

Irriz eta barrez egin zutenkorrika sokamuturra saioanparte hartu zuten haurrek, etabeste askok, gure azalekoak be-zala, pottoka gainean ibiltze-ko lehengo aukera izan zuten.

BALORAZIOAAzoka baino bi egun lehena-goko panorama ikusita, inorez zen kexatzen larunbateaneginikoa ikusita. Erakusleakzein saltzaileak oso gusturazeuden guztiarekin, eta ber-taratutako jende askok mere-zi zuela aipatu zuen. Oiar-tzungo Julen Gaztelumendi,baserriko semea, familia oso-arekin etorri zen Bertako gau-zak ikustera eta horretaz gehia-go jakitea gustatzen zaigulako.Orioko Ana Martinez de laAlegria, berriz, kaletarra da etagustatzen zaio nekazaritzakogaiak hurbilagotik ezagutzea:

Ez naiz jantzia halako gauze-tan, baina horregatik hain zu-zen ere, iruditzen zait erakar-garria. Haurrek ere gauza hauekhobeto ezagutu behar dituzte, bes-tela, handitu egiten dira pre-ziatzen ikasi gabe.

Iñaki Aizpurua Diputazio-ko parke naturalen zuzenda-ria pozik zegoen egindako la-nekin: Ia 2000 lagun etorri di-ra eta gustura egon direla diru-di. Lehenengo aldia izateko, on-do atera da, eta ikasi egin du-gu.Datorren urtean berriro, ez-ta?

TXERRIKIAK ETA OREINKIAK SALGAI Hamaiketakorako egokiak ziren postu askoetan saltzen zituzten elikagaiak.


Aiako

Berri

ALKAR ETA LARRE-TXORI SOZIEDADEETAN egiten da ehiza postuen zozketa astelehenetik larunbatera bitartean.

Hasi da ehiza denboraldian Egunero egiten dira postuen zozketak

AIAN EHIZARAKO ZALETASUN han-dia dagoenez, asko dira urte sasoi honen zainegoten direnak.

Ehiza postuen zozketak urriaren 5ean ha-si ziren herriko elkarteetan. Aian bi dira ehi-za postuen zozketan jarduten direnak: bata,Alkar, eta, bestea, Larre-Txori. Urdanetaauzoko elkartean ere egiten dira zozketak.

Larre-Txori elkarteak 22 postu ditu guz-tira. Horietatik hiru — 7., 8. eta 9. postuak—bazkideen artean zozketatzen dira, egun ba-koitzean bat, eta txandaka. Alkar elkarteak,berriz, 26 postu ditu eta horietatik eguneanbost bazkideentzat izaten dira, eta horiek ere

txandakatu egiten dira.Ehiza postuen zozketak noiz amaituko di-

ren elkarte bakoitzak erabakiko duela jaki-narazi dute arduradunek.

UROLA KOSTAKO TXAPELKETAPasa den urriaren 5ean Urola Kostako ehizatxapelketa jokatu zen. Denera, hamabi lagu-nek hartu zuten parte bertan. Oso lehia go-gorra izan ostean, Fermin Zuloaga aiarrakeraman zuen txapela 3 faisan eta beste 3 eperbotata.

Orain Gipuzkoako txapelketa jokatu be-harko du Ferminek.

Trenbidea bikoizteko planaEUSKO Trenek Donostiakobidea bikoizteko asmoa due-la-eta, eraginak jasango li-tuzketenen lurrak azaltzen di-ren planoak ikusgai jarri di-tuzte Aiako Udalean. Edo-zeinek ikus ditzake hil honen29a arte.

Odol emateaHURRENGO saioa urriaren31n izango da, 18:30etik20:30era eskola berrian.

Bideoa salgaiAIAKO herriari buruzko erre-portajea ikusi ahal izan genuenabuztuaren 2an pantaila erral-doi batean. Jendearen harre-ra ona ikusirik, erreportajeabideo zintan argitaratu berriada. Udaletxean dago salgai 2euroan.

Plaieroak

DUELA pare bat aste hasi zi-ren Lardizabal eskolako hau-rrak futbol entrenamendue-kin. Aurten Laurentzi Iturainarduratuko da hondartza fut-bolaz , eta astelehen arratsal-dero izango dira entrena-menduak. Datorren urriaren18an emango zaio hasiera aur-tengo Zarauzko hondartzakofutbol denboraldiari, eta, ohi-tura den bezala, larunbat goi-zetan izango dira partidak.


Aiako

berri

Nolatan sortu zitzaizun aktore izatekosena?Benetan, batxilerra ikasten ari nintzela sor-tu zitzaidan zerbait egiteko beharra. Egu-nak luze egiten zitzaizkidan, eta, ikasteazaparte, beste zerbait egin nahi nuen, eta an-tzerkia aukeratu nuen.

Hasiera guztiak gogorrak direla esatenda. Zurea nola izan zen?Batxilerrean nengoela Donostiako Arte Es-zenikoen Tailerrean eman nuen izena. Goi-zez institutura joaten nintzen, eta arratsal-deetan Donostiara. 3 urteko ikastaroa zen,eta azkenengoan obra bat muntatu beharzen, eta zirkuitu txiki bat egin.Kurtsoa amaituta, udan, Sorginen Laratzasaiorako sketch batzuk grabatu genituen —eguneroko saioa zen orduan— eta, ber-tan, gure sketch-ak agertzen ziren.Irailean, Iruneko Legaleonkonpainiara joan nintzen.Bertan, udaberrian zerbaitprestatzen egoten ginen(beti kaleko antzerkia) etaudan jira bat egiten ge-nuen.Legaleon-en 2 urte pasaondoren, antzerki irakasleizan nintzen; aurreko kurtsoan utzi nuen,eta udan Martin telesaila grabatu dut.Orain, antzezlan bat entsaiatzen ari naiz Gas-teizen. Baina, galderara bueltatuta, hasieraez zait zaila egin, sekula ez naizelako egonluzean ezer egin gabe.

Hainbat lanetan ibili ondoren (telebis-ta, antzerkia, hezkuntza…), zein duzugustukoen?Antzerkian ikasten duzu gehien, sala bate-an, kalean, zirkoan… ze antzerkia da akto-rearen berezko lekua.Telebista beste gauza bat da, lana azkarra-go egin behar da, eta ez duzu pertsonaialantzeko denbora askorik.Topikoa den arren, jende askok uste du te-lebistan agertzen ez zaren bitartean ez du-zula ezer egin.

Orain Martin telesailean ikusten zaitu-gu. Nolako esperientzia izan da?Telesailak 13 atal ditu; hilabete eta erdiangrabatu dugu dena.Era honetako produkzio bat oso neurtuadago, eta honek konpromiso handi bat exi-jitzen dizu.Nik hasierako egunak larri pasa nituen, bai-na telesailean lan egiten dutenek antzerkianere lan egin dutenez, aktoreenganako sen-tsibilitate berezi bat dute; honela, babes-tuago sentitzen zara.

Euskal zinea krisian dago?Nik zinean ez dut esperientzia handirik, egiaesan.Egia da paradoxa bat ematen dela, ze he-men oso tekniko onak daude, aktore mor-doa….Madrilen lan pila egiten, eta EuskalHerrian ez dago lanik.

Ez dakit norena den erantzukizuna, bainazerbait egin beharra dago.

Etorkizunari begira zer asmo dituzu?Lan honetan aurrera ez dakit zenbaiterai-no begiratu daitekeen; suerteak eta kasua-litateak zerikusi handia daukate.Orain, obra bat montatzen ari gara Gas-teizen, gehienbat institutuko jendeari zu-zendua. Adikzioen inguruan da obra, nolaerortzen garen adikzioan, zein diren arra-zoiak... Azaroa bitartean hau prestatzen ari-tuko gara, eta ea gero lan asko egiten du-gun.Aurrerago begira, Genevara (Suitza) ikas-tera joateko asmoa dut. Irungo Legaleonkonpainian ikasten egondako gehienek ber-tan ikasi zuten; Genevako eskola horretangauza zehatzagoak erakusten dituzte.

Antzerkian ikasten duzugehien, hori baita aktorearen berezko lekua

ElolaJon

Jon Elola Andatza au-zoan jaiotako akto-rea da; gaztea denarren, hainbat lan

eginak ditu dagoeneko.Azken bi asteetan, JoseRamon Soroiz eta ElenaIruretarekin batera Mar-tin telesailean ikus deza-kegu.


AIAKO LEIHOA

Iturrarango azoka

Esna nago? Ez, edo akaso oraindik bart gauekoazkeneko ardo kubatak eragindako haluzinazio fan-tastikoaren menpe? Halabeharrez, lehenengo kasuanaurkitzen naiz, ohean etzanda, aurreko kalean laneandiharduen makina zaratatsuak itzartu nauelarik. Pa-rranda biharamona izanik, kostata, baina halakobatean jaiki naiz eta banoa Aia aldera soinua bizkar-rean hartuta.Pasa den larunbatean, euriaz blai egindako azokarahurbildu nintzen Iturraran aldera, Aiako musikarigazte batzuk aldean hartuta. Gure egitekoa azokabusti hura trikiti doinuez blaitzea izan zen.Bertaratu zen jendea aspektu guztietan aseturik ge-ratu zela esatera ausartzen naiz; gose-egarri zenakbazuen bere sabela nola bete talo nahiz sagar muz-tioarekin, txahal koxkor bixi batek bere aurretik ibilizituen jolaserako gogoz zeuden ume guztiak, eta bol-untario taldekoak bakoitza bere egitekoan: trafikoakontrolatu, aparkalekuak antolatu... motxian esanda,azoka zuzendu.

Merezi ez zuen eguraldia tokatu zitzaion azokari,baina aitzaki polita aterpetxe barruan salgai zeudenfruta, barazki eta bestelakoak aukeran erosteko. Pare-gabeko tokia da Iturrarango parkea halakoak anto-latzeko; paisaia zoragarria eta leku zabala.Azokatik zerbait azpimarratzekotan, barietateaaipatuko nuke; sagardoa egiteko dolaretik hasitaeztigilearen txokora arte. Eskertzekoa da bertakoezgain urrundik etorri ziren artisauen presentzia, horiekdakartzaten ohitura eta lan-modu desberdinek azokaaberasten baitute.Bertaratu ezin izan zuen jendearentzat hemen joanda han ikusitakoaren irudi sinplifikatu bat. Ziur egongaitezke, eta zaletuen interesa ikusi besterik ez dago,datorren urteko azoka ez dela makalagoa izango.

Aiako

berri

IIkkuurrrriinnaa PPaarriisseenn

Argazkia ikusi eta oriotarrak bakarrik daudela irudituarren, adi begiratu eta ikusiko duzue aiarrak ere badi-rela tartean. Argazkia Parisen egina da. Haraino joan ziren oriota-rrak estropada jokatzera eta, hori jakitean, bertanzeuden hainbat euskaldun hurbildu zitzaizkien. Tarte-an daude besteak beste Jose Luis Korta (domina lepo-an duela), Zarauzko San Pelaioko apaiza, EnkarnaManterola aiarra…1971. urtean egin zen eta, artean debekatua egonarren, begira ezazue zein ikurrin handia atera zutensaria ospatzeko!

AIAKO TXOKO ETA JENDEAK

Harkaitz Allur


idazle

Borondatezedo behartuta?

Ikasturtea hasi dugu eta eskolazkanpoko ekintzak ere martxandira. Orion aukera zabala dago:

futbola, bertso eskola, musikaeskola, igeriketa...

Haur batzuk borondatez edo gus-tura joaten badira ere, badirabehartuta joaten direnak, guraso-ek gustuko dituzten ekintzetanizena ematen baitute. Niri ez zaitondo iruditzen haurrak ekintzetarabehartuta joan behar izatea. Hau-rrari ez bazaio ekintza gustatzenirrikitan egoten da ekintza noizamaituko. Beste batzuei, berriz,hango giroa ez zaie atsegin egiten.

Besteetan guraso batzuek ez dutenahi beren seme-alabak ekintzeta-ra joaterik, baina ez dakit zein izandaitekeen horren arrazoia. Hori ereez zait ondo iruditzen. Haurrakekintza bat egin nahi badu, gura-soek utzi egin beharko liokete.

Oso ondo iruditzen zait eskolazkanpoko ekintzak egitea, ondopasatzen delako eta asko ikastendelako, baina borondatez aukera-tua baldin bada bakarrik; guredenbora librea da, eta eskubideadaukagu nahi dugun erabileraemateko.

Irati Zabaleta

DENETIK PIXKA BATIKASLEAK

DENBORA PASA

Sefardien kantuakMusika sefardiarrak interes eta

garrantzi handia du, erritmoak,esamoldeak eta tradizioak gorde

baititu mendeetan, Penintsulan, jatorrizkolekuan, aspaldian galdu baziren ere. Izanere, gure Aita Donostiak, XX. mendekomunduko folklorista handienetako batekabesti sefardiar sorta bat aztertu eta har-monizatu zuen. Gaur egun, bizimodu etatradizio sefardiarrak galtzear daude etaeskertzekoak dira Juliaren ahaleginakabesti hauek bilatzeko, aztertzeko eta gra-batzeko, horiek desagertu baino lehen.

‘Cantes sefardíes del Mediterraneo’ ize-neko grabazio hau ona da; baina, nire gus-turako, bai ahotsa bai instrumentuak hur-bilegi grabatuta daude, eta horregatikabestiek galtzen dute xarma pixka bat,musika hau iraganetik, etxeko leku sekretu

eta lorategi ezkutatuetatik iristen baitzai-gu. Beharbada, intimismo pixka bat faltazaio grabaketari, nire ustez.

Interpretazioa oso ederra da. Bai Juliakbai instrumentistek, besteak beste Amaiaeta Nerea Gutierrez soka jole oriotarrek,interpretazio sentikor eta borobila eskain-tzen digute.

Aurkezpen dotorea du BartzelonakoKantes etxeak argitaratu duen CDak. Halaere, liburuxkak abestiaren hitzak ekartzenbaditu ere, ez dakar, ordea, kanten berezi-tasuna azaltzeko testu bat, eta horrenfalta sumatzen dut.

CDa dendetan egongo da salgai, bainaprezio merkeagoan eros daiteke Amaia edoNerearekin hitz egiten baduzue.

JUAN REKARTE

Euria ari du-eta, txalupan ateratzeko asmoa baduzu, tresna hauerabili beharko duzu, akaso, ura ontzitik ateratzeko. Hitzak 5 kontsonante eta 4 bokal ditu.

Soluzioa 23. orrialdean.

X K T R

E A A U

D


OSPAKIZUNAK

ZORIONAK JOSUNE!KZgunean lanean zegoela sor-presa handia izan zuen JosuneOstolazak urriaren 9an. Bera-rekin urtebetetzea ospatunahi baina ezin zuen batek —zein ote?— lore sorta ederrabidali zion banatzaile batenbidez. Zorionak, eta eahurrengoan elkarrekin ospa-tzeko aukera duzuen!

Udazkeneko azokamuntatu zutenei

Eguraldia kontra zuten;baina, hala ere, gora etabehera ibili ziren hiru egu-netan Iturraran parkeko etaAiako Udaleko langileak,boluntario talde sendoaklagunduta, azokako guztiaondo jartzen. Zorionakmerezi zituzten; baina batenbatek galdetu zuen ea Dipu-tazioa konturatzen ote denzenbat lan egiten den horre-la, musu truk.

ZORIONAK

JAIOTAKOAK• Olatz Mirari Morale Gon-

zalez, Orion, irailaren22an.

HILDAKOAK• Mari Tere Gurrutxaga,

Orion, urriaren 1ean. 52urte.

• Andres Makazaga Agirre-sarobe, Orion, urriaren6an. 73 urte.

• Roman Uranga Illarra-mendi, Aian, irailaren28an. 55 urte.

EZKONDUTAKOAK• Orion ez da ezkontzarik

izan.• Garikoitz Goñi Landeta eta

Nuria Azkue Mendez,Aian, urriaren 7an.

DENETIK PIXKA BATdaudenakKANPOAN

Orain dela 12 urte joannintzen Salamanca-ra, egun batzuk

pasatzera, eta, lagunek ani-matuta, han gelditu nin-tzen. Mota askotako jendeadago, hiriak unibertsitateadu-eta, baina edozein toki-tara oinez joan daiteke.Hala ere, bertakoak nahikoitxiak dira, eta politikaneskuinekoak.

Hogei urte nituela eginnuen alde Oriotik; txikiegiegin zitzaidan, eta bestezerbait behar nuen. Gehienkostatu zitzaidana egural-dira egokitzea izan zen. 40gradu izaten ditugu udan,eta neguan, ordea, 5 graduzero azpitik. Oriora etorri —urtero etortzen naiz fami-

lia bisitatzera— eta hemen-go berdea ikusi nahi dut,arrain ona jan, kirol gehiagoegin… Han geldiagoa dajendea.

Aldaketa handiak sumatuditut Orion. Gaurko gazteakaskoz ere irekiagoak dira.Gustura etortzen naiz orain,erosoago sentitzen naiz,eta, pentsa, badaukat baka-laua dantzatzea herrian

bertan! Hala ere, herri txi-kiaren xarma galtzen aridela iruditzen zait; etxeasko egin dira, hondartzatxikia eta txukunegia, pijoa,geratu da. Lehen basatia-goa zen.

Han pentsatzen dute tiroartean bizi dela Euskadin,baina goizeko 5etan hirihandi batean baino seguri-tate gehiago dago hemen.Halere, hemengoa zarelaesan, eta nahikoa izaten dajendeak zugan konfiantzagehiago jartzeko.

Orokorrean, gustura nagoSalamancan, lagunarekinbizi naiz, eta estilista lan-postu ona daukat.

Luis Gonzalez

Herri txikiarenxarma galtzen

ari da Orio


HERRITARRAK

Nolatan joan zinen Txiapasera?Betidanik erakarri izan nau Mexikok,erreportajeetan ikusita eta abar; eta1994ko zapatisten iraultzaren ondoren,Txiapas mitoa bihurtu da. Pentsatuanuen egunen batean joatea.Iaz, Europako hiri handi batera joan nin-tzen oporretara, baina oso opor turis-tikoak eta materialistak izan ziren. Jo-an, joateagatik joan nintzen, han zer iku-siko; eta hiri handi eta zeharo turistikobatekin egin nuen topo. Eta nire baitanesan nuen: Nik bidaiak beste era bateraegin behar ditut!Aurten, neguan ikasi eta lan egin on-doren, udan oporretara joatea erabakinuen. Eta horrelaxe, Orioko Jone Iriar-te eta biok, Askapena elkarte-ra jo genuen beren lana zertanoinarritzen zen-edo ikustera.Aurtengorako, hiru brigada an-tolatu zituzten: Venezuelara,Kubara eta Txiapasera. JonekKubara joatea erabaki zuen, etanik Txiapasera.

Zein ziren zuen asmoak?Nire asmoa, pertsonalki behin-tzat, hango kultura ezagutzea zen. In-gurua ere bai, baina, gehienbat, pertsonakikustera joan nintzen, nola bizi diren,nola ikusten duten bizitza, mundua…Gure eginbeharra, berriz, begirale edoikuskatzaile lanak egitea zen. Han, le-ku askotan bezala, errepresio politikohandia dago, eta militarren aldetik, edopolitikoen aldetik, egiten diren gehie-gikeriak salatzeko testiguak izatea osogarrantzitsua da.

Nola antolatu zineten?Hegazkina bakoitzak berea hartu behardu. Hara iritsitakoan, Sociedad Civil ize-neko talde bat arduratzen da indigenakez diren kanpoko laguntzaileak antola-tzeaz. Lehenik, bilera bat egin genuenegoera hobeto ezagutzeko, eta, ondo-ren, binaka edo hirunaka komunitate za-patistetara bidali gintuzten. Oventik-Aguascalientesera joan ginen. Oventikez da berez komunitate bat, baizik eta

inguruko komunitate zapatisten arteanegindako gune bat. Bertan dituzte bi-garren hezkuntzako eskola, ospitalea,denda, emakumeen kooperatiba, aroz-tegia, eta hainbat areto, bilerak eta asan-bleak egiteko. Gu ospitalean ere arituginen lanean; egia esan, denetik egin ge-nuen. Esan beharra dago gune horretako la-nak denen artean egiten dituztela. Txan-daka-txandaka komunitateetako jendeaAguascalientesera jaisten da, beren ar-tean antolatutako egutegiaren arabera,lanak egiteko; eta gu haien artean bes-te bat bezala sentitzen ginen.

Zu han zinen bitartean, Zapatistakberantolaketa prozesu bat jarri zu-ten martxan. 1994ko altxamenduaz geroztik, Txia-pas oso ezaguna egin da; kanpotik jen-de asko joan da, eta laguntza asko iritsida, era batera edo bestera mugimenduhoni-edo elkartasuna adierazi nahian.Baina elkartasun hori, askotan, etxekosoberakinak eramatearekin nahasten da,lastimarekin; edo beste askotan, txarreraez baldin bada ere, berea inposatzeare-kin, ustez hobea delakoan: Begira, he-men hau landatuko dugu, zuentzako ho-bea izango da eta! Horrela, eta zapatismoan bizi nahi du-ten indigenak gero eta gehiago direlakontuan hartuta, berrantolatu eta mun-duari horren berri emateko beharraikusi zuten. Gu gure buruaren jabeak ga-ra, eta gure antolatzeko era daukagu. Ho-rregatik sortu ziren ‘Juntas del Buen Go-bierno’ delakoak.

Elkartasuna etxekosobrak ematearekinnahasten da, askotan

Zinkunegi

Hiru hilabete pasa di-tu Leirek Mexiko al-dean; hilabete etae rd i , b r i g a d i s t a

Txiapasen. Kontu-kontari ha-si eta motz geratu zaigu la-rogeita hamarreko zinta, etaorrialde honetan laburtu be-har izan ditugu zapatisten ar-tean b iz i t akoak . E lkar renerrespetuan eta berdintasu-nean oinarritutako komunita-tea ezagutu duela dio, he-mengoetzat bizimodu utopi-koa.

Leire

Zahagi-dantza

Zahagi-dantza

Dantza herri guztien kultur ager-pena da, gehienetan erlijioedota gizarte-erritoekin lotuta

ageri dena. Gauza jakina da euskaldu-non artean ohitura zaharra dela dan-tza egitea. Dantza mota ugari duguEuskal Herrian, eta bakoitzak gureoraingo eta lehengo bizimodua uler-tzen laguntzen digu.

Irudian, Benito Britt-ek antolatuta-ko taldea zahagi-dantzan ari da herri-ko plazan, festetan egindako erakus-keta batean, 1957 aldera gutxi gora-behera. Dantzari batek soinean dara-

man ardoa edo olioa gordetzekozahagia beste dantzariek makilez edojorraiez jotzen dute. Zahagi-dantzainauterietan dantzatzen da Aranoneta Goizuetan. Gipuzkoan jorrai-dan-tza ere esaten zaio, eta festarenbukaera adierazten du.

Uranga zapata dendako Olatz Elustondokutzitako argazkia

ARGAZKI MUNDIALA



ODOL EMATEA• Urriaren 31n, ostirala,

18:30etik 20:30era Aiakoeskola berrian.

KONTZENTRAZIOA• Etxerat! taldeak

antolatuta, Orioko plazanurriaren 31n, 20:00etan.

ALTZARIAK• Orion altzari zaharrak

jasoko dituzte urriaren 29an. Bezperanutzi behar dira zaborlekuetan, eta udaletxeradeitu esateko zer motatako gauzak diren.

FUTBOLA• Urriaren 19an

1. erregionalean: Orio-Soraluze. Jubenilen1.maila. Kostkas Miren-Orio. Kadeteen 2. mailanAmara Berri-Orio etaInfantilen 1. mailanAurrera-Orio.

• Urriaren 26an 1. erregionalean: Ostadar-Orio. Jubenilen1.mailan Orio-Aldapetarrak. Kadeteen 2. mailan Orio-Martutene eta Infantilen1. mailan Zumaia-Orio.

ZAHARREN TXANGOA• Arantzazura txangoa

izango da urriaren 29anZaharren Babeslekuakantolatuta. Txartelakurriaren 20tik 22ra bitartean salduko diraarratsaldez, eta prezioa 28 eurokoa da.

ZERGAK ORDAINTZEKO EPEAK• Jarduera ekonomikoen

zerga: irailaren 1etikazaroaren 10era.

• Finken barruan ibilgailuak espaloiarengainetik sartzeko: urriaren 1etik azaroaren10era.

• Udal erabilera publikokolurrak okupatzeko:urriaren 1etik azaroaren10era.

IBILALDI GIDATUA• Urriaren 18an.

Elkargunea: Iturraran,Pagoetako parkeko informazio zentroa. Irteera: goizeko 9:30ean.Ibilbidea: Iturraran—Artetxo—Sarrola—Amezketalardi—SaberrikoHaitzak—Lizarra—Mindi—Artetxota. Itzulera:13:30ean.

ERAKUSKETA• Andres Indurainek

egindako argazki txuri--beltzak daude ikusgai

urriaren amaierara arteSalatxo tabernan. Erretratoak eta paisaiakhartu ditu gaitzat.

PLAIEROAK• Urriaren 26an plaieroak

izango dira Zarautzengoizeko 9:30etan. KepaLoidi harategia taldeakjokatuko du oraindikzehaztu ez den taldebaten kontra.

ARETO FUTBOLA• Karelan, urriaren 24an,

20:45ean: autonomikomailan Orioko Tabernak-aurkariak zehaztu gabe.

ESPERIENTZI ESKOLA• Lanari utzi dioten

Gipuzkoako lurralde historiko 50 urtetikgorakoentzako ikastaroak. Matia Fundazioak eta Donostiako Udalak sortua. Argibide gehiagonahi izanez gero, 943224143 telefonara deitu.

ITALIAKO ASIS ezagutu zuten jubilatuek, Italian barrena egin zutenbidaian. Ez zuten inolako arazorik izan, eta hurrengoa lehenbaile-hen antolatzeko gogoarekin bueltatu dira Oriora.

AGENDA ETA ZERBITZUAKZAINTZAKO BOTIKAKURRIA17an, Uranga 18 eta 19an, Azaldegi20tik 26r, Lasa27an, Mutiozabal28an, Barrenetxea29an, Uranga 30ean, Azaldegi31n, Zulaika

AZAROA1ean eta 2an, Mutiozabal3an, Barrenetxea

_________

AZALDEGI: Urdaneta kalea, 8. 943 13 31 83 ZARAUTZ

BARRENETXEA: Gipuzkoa kalea, 17. 943 83 23 98 ZARAUTZ

MUTIOZABAL: Kale Nagusia, 12. 943 83 29 70 ZARAUTZ

OLAIZOLA: S. Frantzisko kalea, 16. 943 13 38 14 ZARAUTZ

LASA: Herriko plaza. 943 83 09 36 ORIO

URANGA: Zigordia kalea, 17. 943 13 40 19 ZARAUTZ

IRIARTE: Zinkunegi, Pilartxo Enea 943 13 29 83 ZARAUTZ

ZULAIKA: Bizkaia kalea, 41 943 13 39 94 ZARAUTZ

Denbora pasaren soluzioa:Txukadera

Eskolako jange-lan ordezkapenakegiteko langilezerrenda osatunahi dugu.Interesatuekdeitu dezatela.

AIA: JON ELOLA / IRITZIA:ANDRES GARMENDIA ...karkara.tok-md.com/pdf/152.pdf2003ko urriaren...

Documents

Transcript of AIA: JON ELOLA / IRITZIA:ANDRES GARMENDIA ...karkara.tok-md.com/pdf/152.pdf2003ko urriaren...